ANG SANROK TOMO XXII, BLG. 1

ang Sanrok

BAYANING

KINABUKASAN

Opisyal na pampaaralang pahayagan ng Morong National High School Morong, Rizal | Rehiyon IV-A CALABARZON Agosto 2024 - Enero 2025

TOMO XXII | BLG 1

Nitong nakaraang buwan ay ginaganap ng kilusan ng mga kababaihang Morongueños sa University of Rizal System - Morong Campus Quadrangle, ang grand launching ng MMK o Minamahal na Morongueñong Kababaihan upang mapahalagahan ang natatanging ambag ng mga kababaihan sa ating bayan.

Dagdag pa dito ay ang nasa ulo ng aktibidad na ito na si Carmina DB Soriano, ang ilaw ng tahanan ng butihing mayor ng Morong na si Hon Sidney B Soriano Dinaluhan din ito ni Gov Nina Ricci Ynares at ng ibang kababaihan sa walong barangay na matatagpuan sa naturang bayan " Masaya

-MangJosep

Atensyonngkabataan,walanangabatalaga?

Shelou Marie Andal

A"Nakalulungkot isipin, na sa mata ng karamihan, hamak na taniman at isdaan lang ang kinikilusan namin," aniya Joseph Fernandino Mang Josep C Estrada, magsasaka mula sa Morong, Rizal Batay pa sa istatistika mula sa PSA, nanganganib na rin ang mga trabaho sa pagsusuplay ng pagkain dahil sa patuloy na pagbaba ng antas ng mga mag-aaral na interesado rito taon-taon Bilang tugon naman ng Department of Agriculture, inaprubahan ng House of Representatives ang inihain na panukalang House Bill No 613, o ang Young Farmers and Fisherfolk Challenge Act, na naglalayong hikayatin ang mga kabataan na pumasok sa mga propesyon ng pagsasaka at pangingisda

Kaibiganmulanoonhanggangngayon

sa taong 2024, na siyang nagsilbing pundasyon ng muling pagkakakilala't pagbabalik-tanaw ng bawat batch na dumalo.

Pangunahing layunin ng nasabing kaganapang ito ay upang muling kilalanin ng mga batch ang kanilang paaralang kinagisnan hindi lamang sa mga memoryang dala nito kundi pati na rin sa mga kasanayang naghubog sa kanila hanggang sa kanilang pagtatapos Ika ni G Goerge Mhing Aquino Jr , isa sa mga punong abala sa nasabing pangkaisahang aktibidad, "Ang pagbabaliktanaw na ito ang s yang magsisilbing pundasyon ng magandang samahan " Ang Alumni ay isang aktibidad na isinasagawa kung kailan ito nakatakdang isakatuparan ng batch host o ng mga punong-abala at namamahala sa kaganapang ito Ayon muli kay G Aquino, isa sa mga benepisyo ng Alumni na ito'y magbigay ng purong kasiyahan sa bawat isa habang pinaiigting din ang tulong-donasyon para sa ikagaganda t ikaaayos ng paaralan pati na rin sa mga mag-aaral na nasasakupan nito

yon sa datos na inilabas ng Philippine Authority Statistics, bumaba ang bilang ng mga mag-aaral sa kolehiyo na tumatahak ng kursong kaugnay sa larangan ng agrikultura, kumpara noong parehong panahon noong nakaraang taon

Alinsunod dito ang pagbibigay Presidential Assistance to Farmers Fisherfolk, and Families (PAFFF) ng 906 milyong piso na galing sa mahigit na 90,000 benepisyaryo sa Cagayan Valley, Bicol Region, Zamboanga Peninsula, Northern Mindanao, Davao Region, Soccksksargen, at Bangsamoro Autonomous a rehiyon sa Muslim Mindanao Bilang karagdagan, tinatayang 2 16 milyong hektarya, o 68 88% ng kabuuang 3 14 milyong hektarya sa Pilipinas, ang nabigyan na ng ganitong proyekto simula noong Disyembre ng nakaraang taon Naglunsad pa ang International Fund for Agricultural Development (IFAD) sa Pilipinas ang proyektong Value Chain Innovation for Sustainable Transformation in Agriculture (VISTA) noong 2024

Kung kaya't sa loob ng anim na taon, layunin ng VISTA na suportahan ang 350,000 maliliit na magsasaka, partikular na ang mga kababaihan, kabataan, at mga katutubong pamayanan, sa pamamagitan ng pagpapalakas ng value chains pagsusulong ng mga napapanatiling pamamaraan ng paggamit ng lupa at pagpapahusay ng kakayahang umangkop sa klima

Paano na ang ekonomiya kung wala kaming mga k ?

"Madaming benepisyo ang alumni hindi lang sa mga graduates ng MNHS, pati na rin sa kaguruan mga batang magaaral, stakeholders, at higit sa lahat ay ang paaralan aniya

Sayaw sa Sining at Kultura

Brandon Jacob Celestino

Elaine Joy San Juan

Nagpatupad ng mga makabagong organisasyon at programa ang Department of Social Welfare and Development (DSWD) noong taong 2024 upang matulungan at maprotektahan sa libolibong indibidwal at pamilya sa iba't ibang bahagi ng bansa kabilang ang lalawigan ng Rizal

Naglunsad ng mga makabagong organisasyon ang DSWD upang mapabuti ang buhay ng mga pilipino mula sa pagkakaroon ng pangtawid sa gutom Hanggang sa pagkakaroon ng pagkakataong maipagpatuloy ang mga pag-aaral na naudlot

“This figure reflects our commitment to delivering inclusive and innovative social welfare services and enhancing the quality of life for Filipinos especially among the most vulnerable sectors of society saad ni Irene Dumlao Assistant Secretary ng DSWD Dagdag pa nito ay mananatiling matatag at patuloy na lalago ang organisasyong kanilang pinanghahawakan para sa ikakabuti ng bawat pilipinong nangangailangan ngtulong

Idineklara bilang isa sa mga pangunahing programa ng pambansang pamahalaan sa pamamagitan ng Executive Order (EO) 76 noong Nobyembre 2024, ang isa sa tutoring program ng DSWD na Tara, Basa!, ito ay nagbigay tulay upang matulungan ang mahihirap na estudyante sa kolehiyo na naka-enroll sa mga lokal na unibersidad sa bansa “Apart from poor college students, the Tara, Basa! program also assists incoming Grade 2 students who are struggling or non-readers including their parents and guardians banggit ng Tagapagsalita ng DSWD

Nagbigay ang programang ito ng cash-for-work sa higit kumulang na 10 608 sa mga mag-aaral mula sa kolehiyo noong ikalawang taon ng kanilang paninilbihan sa mga mamamayan Sa kanilang banda, nag patupad rin ang DSWD ng Walang Gutom program(WGP) upang mabigyang pansin ang mga mamamayang lubos na nangangailangan ng pantawid gutom sa pang araw-araw at maiwasan ang mga insidenteng hindi sinasadyang pagkagutom ng mga pilipino mula sa mga kabahayang may maliit na kita

ISANGKAHIG,ISANGTUKA

Bakas sa mukha ng isang tsuper na itatago natin sa pangalang “Ernesto” ang kaniyang pagkadismaya sapagkat hindi sapat ang kaniyang natanggap na sweldo sa antas ng presyo ng mga bilihin

“As of Dec 16, we are happy to announce that we have reached the 300,000 target households for 2024 We aim to add 300,000 beneficiaries in 2025 and 150,000 in 2026 to achieve our one million target beneficiaries by 2027 ani ni Dumlao Ayon din sakaniya ay patuloy na nagbibigay ang DSWD ng PHP3 000 monthly monetary assistance na halaga ng non-cash-convertible food credits sa pamamagitan ng Electronic Benefit Transfer (EBT) card para sa mga benepisyaryo ng WGP

COLOR BURST2024: masaganang isinabuhayng

SPTA, naghandog ng TV at Weelchair!

Nagsagawa ng isang programa ang Supreme Student Learners Government (SSLG) na tinawag bilang Color Burst, na ginanap sa Gusaling pampalakasan ng Mataas na Paaralang Nasyunal ng Morong (MNHS) nito lamang ika-13 ng Disyembre, sa taong 2024, ito ay para ipagdiwang ang pag-wawakas ng taon sa MNHS.

GamotniLolo'tLola,siguradongdiscounted

ay para hindi na mahirapan ang mga

Senior Citizens sa pag-dadala ng kanilang

Purchase Booklet ng sa ganon ay mapadali at masiguradong mabibigyan ng 20 percent discount ang lahat ng Senior Citizens sa bawat pamilihan ng gamot sa Morong, Rizal gayundin sa buong bansa

Ayon sa isang Senior Citizen na naninirahan sa Morong, Rizal, malaking tulong ang panibagong AO na ito ng DOH para sa mga Seniors

Inayos rin ang Republic Act 9994 o Expanded Senior Citizens Act of 2010, mga kaugnay na probisyon ng AO No 20100032 and AO No 2012-0007, ito naman ay pinangunahan ng DOH

Nilinaw naman ni Herbosa na ang lahat ng ibang probisyon ng parehong mga administratibong order na hindi naapektuhan ng pagpapalabas ng makabagong AO ay mananatiling may bisa

Jhones Batoon Malakingtulong poitosaakinatsa kapwakomgasenior citizens..dahil minsanpoay nakakalimutanko pongkuninang bookletkokayahindi poakonakakakuha ngdiscount,”

Elena Batoon, Senior Citizen mula sa Morong, Rizal

ang makabagong AO na ito On behalf of President Ferdinand R Marcos Jr we at the DOH give this gift of convenience and more affordable medicines to all of our senior citizens Merry Christmas po! Herbosa said Sinuportahan ng mga lawmakers sa Pilipinas ang panibagong AO ng DOH katulad na lamang ni Albay Rep Joey Salceda, chair of the House Ways and Means Committee, ayon kay Salceda malaking tulong ito para sa mga Filipino Senior Citizens “The 20-percent medicine discount, along with the VAT-free treatment for a significant number of medicines, has been a lifesaver for many senior citizens,” ayon kay Salceda Kasalukuyan itong ipinapatupad at ipinabibigay alam sa mga Filipino Senior Citizens gayundin sa mga pamilihan

Nagpatupad ng AKAP program para sa 12milyong Pilipino

Nagpakitang gilas ang mga magaaral mula sa Mataas na Paaralang

Ang ang nasabing Color burst ay isang pagdiriwang kung saan ang mga mag-aaral ay nakikipag-ugnayan sa isa't isa bago matapos ang panuruang 24-25

Pinangunahan ng SSLG adviser na si G Reanald Gutierrez, sa tulong ng SSLG President na si Brandon Jacob Celestino at sa buong parte ng SSLG club, at sa pahintulot ng punong guro ng paaralang na si Gng

Roquita S Suyod

Kasama rin sa pag-tulong ang mga guro sa iba t ibang baitang upang mag-bantay sa mga estudyante nang sa ganun ay maiwasan ang mga aksidente o hindi inaasahang mangyari

Ayon kay Alteya Garrovillas SSLG Grade 9

Chairman nagkaroon ng basahan sa naganap na Color burst ngunit agad naman itong na-solusyunan

“Sobrang saya ko after Nung event, and for sure nasiyahan din yung mga kaibigan and classmates ko Kahit nung pag pasok namin sa gym ay may nag babasaan, nagawan naman agad ng solusyon para matigil iyun At the end of the night, sobrang sulit especially kasi kakatapos lang ng exams tapos nakagawa pa ako ng memories with my friends,” saad ni Garrovillas

Matapos ang pagdiriwang, ayon sa mga nanguna, ligtas namang naka-uwi ang mga estudyante dahil kinakailangan ng sundo ng magulang bago palabasij ang mga mag-aaral

Nasyunal ng Morong (MNHS) at Morong Integrated Science High School (MISHS) sa naganap na Municipal Cooperative “Koop” Quiz Bee 2024, na ginanap sa paaralan ng Jesus My Shepherd Montessori School Corporation (JMSMSC), nito lamang ika-13 ng Oktubre, sa taong kasalukuyan

Nasungkit ni Cristy Jane Matanog

mula sa MNHS ang ikatlong pwesto, at si Rae Shanelle Angeles naman mula sa MISHS para sa ikalawang pwesto

Ginabayan nina Ginoong Ray Ann Q San Juan at Ginang Jing S Catangay at ang iba pang mga guro sa asignaturang Araling Panlipinan ng MNHS tulad nina

Ginang Sharon Cruz at Ginoong Roger Vargas ang pagsasanay ng mga nasabing kalahok para sa patimpalak, na sinusubaybayan ng punong guro ng MNHS at MISHS na si Gng Roquita S Suyod

Dinaluhan ito ng iba't ibang paaralan, at isinagawa ng iba't ibang munisipalidad upang makapaghanda para sa pagdiriwang ng "National Cooperative Month" na isinasagawa ngayong buwan ng Oktubre

Ayon naman kay Rae Shanelle

Angeles, hindi naging madali ang pag

laban niya sa KOOP Quiz Bee dahil sa napaka ikling araw na paghahanda niga para sa nasabing kompetisyon

Sobrang short lang po talaga nung time na nakapag-review kami and siguro al

Sinimulan ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. (PBBM) ang pagpapatupad ng PHP 26bilyong Ayuda Para sa Kapos Ang Kita Program (AKAP) nito lamang Enero, sa taong kasalukuyan, ito ay upang matulungan ang mga Pilipinong mahihirap. Ang nasabing programa ay magbibigay ng buwanang allowance na PHP 5,000 hanggang 10,000, pagsasanay sa paghahanapbuhay, akses sa kalusugan at edukasyon at tulong sa pabahay Sa nasabing programa tanging 12 milyong mahihirap lamang na Pilipino sa bansa ang mabibigyan nito sa pamamagitan ng koordinasyon sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) , Department of Labor and Employment (DOLE), mga Local Government Unit (LGU), at mga Non-Governmental Organization Ayon kay PBBM, ang programang ito ay naglalayong mabawasan ang kahirapan at mapabuti ang kabuhayan ng mga Pilipino, ang AKAP ay isang bahagi ng mas malawak na programa ng gobyerno para sa pag-unlad ng bansa

"This way, we ensure that its implementation will be strategic leading to the long-term improvement of the lives of qualified beneficiaries while guarding against misuse and duplication and fragmented benefits saad ni Marcos Ayon naman kay Secretary Amenah Pangandaman, nananatili ang budget ng AKAP ngunit ilalabas lamang ito kapag natapos na ang mga guidelines at natugunan ng mga kinauukulang ahensya "Yung AKAP po is still there It’s just that, bago natin ma-release ‘yung pondo, we need to issue guidelines po together with DSWD, DOLE and NEDA para maging consistent ‘yung pagbibigay ng AKAP sa tamang recipients at hindi magdoble-doble 'yung binibigay natin na mga cash assistance (so the AKAP cash assistance will be given to the right recipients and avoid repetition),” ayon kay Pangandaman Kasalukuyang pinoproseso ang pagpapatupad ng AKAP ng Pangulo upang matulungan ang mga mamamayan sa Pilipinas na wala o hindi sapat ang kita

Elaine San Juan

Alteya Miel Garrovillas

April

Anne Cerro

MarckJhonesBatoon

MNHS at MISHS,

Ito

Ayon naman kay Herbosa, nagsi-silbi ring Christmas gift ng Pangulong Ferdinand Marcos Jr at ng DOH

Marck

Julienne Suni

umang-ayon ang mga Filipino Senior Citizens sa Morong, Rizal, sa bagong Administration Order (AO) ng Department of Health (DOH) na naglalaman ng pagta-tanggal ng Purchase Booklet, na pinirmahan ni DOH Secretary Teodoro J. Herbosa, nito lamang ika-23 ng Setyembre, sa taong 2024, kaya naman mga lolo at lola mula sa Morong ay nabawasan ang aberya sa mga pamilihan at iba pa

Sinimulan ni Pangulong Ferdinand Bong Bong Marcos Jr (PBBM) ang nagpapatupad ng Ayuda para sa Kapos Ang Kita Program(AKAP) nito lamang Enero 2024

JHAYSON MANAO

Mga estudyante

Dismayado ang karami rate ng Pilipinas nito la itinaas nito, mula 2 5% Disyembre 2024.

Bumaba ang inflation

rate ng Pilipinas kung ikumumpara sa taong

2023 na may pursyentong 6% kumpara sa buong taong

2024 na may pursyentong 3 2% Dahil rito, dumaing ang mga mamamayan sa nasabing pag taas ng inflation rate gayundin ang mga mag-aaral at guro sa iba t ibang paaralan kabilang na rito ang ilan sa mga estudyante at teachers sa Mataas na Paaralang Nasyunal ng Morong (MNHS), sa bayan ng Morong, Rizal Walo sa sampung mag-aaral ay apektado ng inflation na nagpapataas sa presyo ng bilihin sa paaralan ‘man o pampublikong bilihan

Ang presyo sa merkado ay patuloy na sinusubaybayan ng bawat taong tumatangkilik sa mga produkto ng bansa pamayanan at paaralan

Ayon sa isang mag-aaral mula sa MNHS, hindi sapat ang mga baon ng mga estudyante dahil sa sobrang pagtaas ng mga bilihin at iba pang bagay

I personally say na hindi talaga enough ang baon naming mga students para makabili ng makakain kasi sa pamasahe pa lang magkano na ang nababawas dahil sa patuloy na pagtaas ng presyo ng gasolina maging ang mga paninda kaya ang hirap pagkasyahin ang aming baon para sa mga bilihin ngayon," saad ni Princess Maria Nicole Banatikla, isang mag-aaral sa MNHS

ISANGKAHIG,ISANGTUKA

Bakas sa mukha ng isang tsuper na itatago natin sa pangalang “Ernesto” ang kaniyang pagkadismaya sapagkat hindi sapat ang kaniyang natanggap na sweldo sa antas ng presyo ng mga bilihin Elaine San Juan

Ayon naman kay Gng Liezel Fullantes guro mula rin sa MNHS malaking epekto ang inflation rate sa kanya at iba pang guro dahil hindi sumasapat ang sahod nito sa iba't ibang bagay na pinag-gagastusan nito

"As teacher malaki epekto ng inflation mahirap kasi mababa lang naman mga sahod ng teacher tapos ganyan magtataas ang mga bilihin pamasahe at kung ano ano pa "

Dagdag pa rito, kahit pa ‘man sapat ang baon, sinasabing ang patuloy na pagtaas ng presyo ay nagiging sanhi bakit hindi nagiging rasyonal ang presyo sa mga bilihin sa kantina

Mas prefer kona magbaon kesa bumili sa canteen kasi ang mahal talaga ng preso kaysa pagbumili sa labas o kaya sa grocery store mas mura pa opinyon ni Paul Velasco isang estudyante sa MNHS

Dahil sa pagtaas ng inflation humihina ang pagtangkilik ng mga estudyante at guro sa paninda ng paaralan, at hindi magtatagal ay hihina ang kita ng kantina

Humahanap ng alternatibong pagkukunan ng pagkain ang mga tao upang makamura lamang at matipid ang pera pantustos ng pagkain

p gp y g , Program hanggang 2028

PAHINA 04

Lakbay Aral '24, Masaganang isinakatuparan ng MNHS

19th ASIAN GAMES 2023: Gilas Pilipinas, Kampeonatong

muli matapos ang 61 na dekada!

Guronasyon2024:

Pagkilala't pagpaparangal sa mga guro

Rainshanel Balunsay

Tumanggap ng parangal na pagkilala ang mga gurong tagapayo mula sa probinsyang Rizal noong ika-13 ng Disyembre, sa taong 2024, sa isinagawang Guronasyon 2024 Kasama rin ang administrative heads, sabay-sabay na pinuno ng katuwaan ang Casimiro Ynares Sr Auditorium sa mga folk dance na naitanghal ng mga pangkat na mananayaw sa mga folk dance na kanilang sinanay at isinagawa

Itinangkilik at tumulong ang Guronasyon Foundation, Inc upang masigurado ang tagumpay at mapagpatuloy ang nasabing pangyayari sa ika-31 na taon nitong pagdaraos

"Laking pasasalamat ko sa Guronasyon Foundation Inc dahil binigyan nila ng pagkakataon bawat taon na makilala ang mga guro sa kanilang di matumbasang pagsusumikap sa mga kabataang Rizalenyo " Ayon kay Dr Raffy L Munez, Isang guro mula sa Antipolo Sa isa namang pahayag ni Glicerio A Peñueco Jr isang master teacher mula sa Sub Office ng Pilillia Itinulak at tinulungan siya ng okasyong guronasyon na mas pagbutihin at palawakin pa ang abot ng kaniyang mga proyekto

Makakaapekto naman ito sa mga negosyong maiiwan at mahuhuli ang kita, nagdudulot ng hindi maaiwasang pagkalugi

Nangingibabaw ang sagot na "hindi pag sangayon sa mga estudyante at guro gayundin sa iba pang mamamayan sa bansa

Inaasahan ng mga estudyante at guro ang pagbaba ng inflation rate sa buong Pilipinas nang sa ganun ay mas mapadali sa kanila ang pag ba-balanse ng kanikanilang pera sa pagkain at matrikula

Matapos lagdaang muli nina Department of Social Welfare and Development (DSWD) Secretary Rex Gatchalian at Department of Education (DepEd) Secretary Sonny Angara ang Memorandum of Agreement (MOA) sa DepEd Central Office sa Pasig City nito lamang ika-20 ng Disyembre, sa taong 2024, inaasahang magpatuloy ang nasabing programa hanggang taong 2028

Ang kasunduang ito ay may layuning paigtingin at patatagin ang samahan ng dalawang ahensya tungo sa pagsasa-ayos at pagpapalaganap ng "Tara, Basa!" Tutoring Program na inaasahang magtatagal pa ng ilan pang taon

"We are very grateful that we are growing this partnership A couple of weeks ago, we met with DepEd Assistant Secretary Georgina Ann Hernandez Yang and we are telling her how excited we are to be the vessel of change using the content and the know-how of DepEd " ani Sec Gatchalian sa isang panayam

Ayon sa inspirational message ng gobernador ng lalawigan ng Rizal na si Ynares, ito ang simula ng pagsusulong ng karapatan ng mga kababaihan sa bayan ng Morong at ang mga kababaihan aniya ang ilaw ng tahanan na sumisimbolo sa katapangan at katatagan hindi lang sa kanilang mga tahanan bagkus sa buong lalawigan Masasalamin sa bawat ngiti at sa indayog ng musical ang kasiyahang hatid ng kaganapang ito sa ating bayan, at ipinakita nila na hindi lang sila ang ilaw ng tahanan bagkus sila rin ay pundasyon ng ating lipunang ginagalawan

Dr.Romnick,

nakamit ang Pangatlong pwesto sa NGESH ng Calabarzon

"Nevertheless, I am thankful to become part of this prestigious award giving body and is also thankful to the people who pushed and nominated me in this event " Dagdag pa nito

Patuloy na ipagdidiwang ang okasyong Guronasyon taon-taon bilang isang selebrasyon upang sama-samang kilalanin ang mga guro sa kanilang ginaganapang tungkulin

Nagtala ang Department of Health (DOH) ng kabuuang 704 na kataong nagtamo ng pinsala dulot ng fireworks noong ika-22 ng Disyembre sa taong 2024 hanggang ikatatlo ng Enero taong sa taong 2025

Naitala ang 112 na kaso noong ika-31 ng Disyembre 2024, 54 naman noong Ika-isa ng Enero, at apat noong mga nakalipas na araw pagkatapos ng selebrasyon ng pagsalubong sa bagong taon ayon sa bulletin ng DOH Ang kabuuang porsyento ay 19 9 na mas mataas kumpara sa 602 na Fireworksrelated injuries(FWRIs) na naitala noong ika-tatlo ng Enero taong 2024 Kwitis na ang nangungunang dahilan ng pinsala ng paputok Sumunod na ang boga, mga di kilalang paputok, five star at whistle bomb (Skyrockets are now the primary cause of FWRIs, followed by boga (improvised cannons), unknown firecrackers, five star and whistle bomb),” saad ng DOH

Nagtala ang DOH patungkol sa 78 na taong gulang, lalaki mula Nueva Ecija Province na siyang nagsindi ng Judas’ Belt noong ika-22 ng Disyembre 2024 at namatay noong ika-27 ng Disyembre Isang 44 na taong gulang naman, lalaki anh namatay pagkatapos magtamo ng head injury pagkatapos magsindi ng triangle, ayon sa Department of Health 412 na kaso ang biktima edad 19 pababa samantalang 292 ay 20 taong gulang pataas 583 ay mga lalaki at 121 naman ay babae ang mga nagtamo ng FWRIs Nagpapatuloy sa pagbibigay paalala sa publiko ang DOH patungkol sa pag iwas sa paggamit ng illegal fireworks para mapanatiling ligtas mula sa injuries, pagkabulag, pagkawala ng pandinig, pagkapaso, at pagkawala ng parte ng katawan

Nakapasa ang kasalukuyang Officer-inCharge (OIC) ng Mataas na Paaralang Nasyunal ng Morong (MNHS) na si Dr Romnick B Dolores, sa naganap na National Qualifying Examinations for School Heads (NQESH), nito lamang ika-18 ng Nubyembre, sa taong 2024 Sa pagsusulit na NQESH, nakamit ni Dr Romnick B Dolores ang pangatlong pwesto sa mga divisions ng buong CALABARZON-IV A

Pag-abuso sa Kalayaan

Yamsuan, Humihingi ng 500m para sa project ng

Publicschoolsdigilearningkaya bangmnhsanosayngcoor

Sumang-ayon ang Mataas na Paaralang nasyunal ng Morong (MNHS) sa pagbibigay-pansin ni House Representative Brian Raymund S Yamsuan na humihingi ng 500m sa gobyerno para sa sa pag didigitalize ng Public schools sa Pilipinas

Ayon kay sa Chairman ng Information and Communication Technology (ICT) sa MNHS na si Sir Aldrin Austero, mas mapapaganda ang mga paaralan lalo na sa larangan ng research at iba ang edukasyong teknolohiya Mapapadali Ang research at mapadaki Ang transaction for example may kailangan ipasa o I send ipaprint o hard copy through online Kasi kung makakaaccess lahat Ng students magiging madali na Ang mga activities o project makakapag explore, mas mapapalawak pa Ang knowledge, but the problem is magiging way para Hindi na masyado mag aral Ang mga students Kasi search nalang Ang gagawin nila tas lalabas na Ang sagot " Ani ni Sir Aldrin Austero Inilarawan ang digital transformation ng mga pampublikong paaralan bilang isang "kagyat na pangangailangan" upang itaas ang mga kakayahan sa pag-aaral ng mag-aaral Ipinunto rito na sa panahon ng malalakas na bagyo, baha, at iba pang mga emerhensiya, ang mga mag-aaral sa pribadong paaralan ay madaling lumipat sa mga online na klase habang ang mga mag-aaral sa pampublikong paaralan ay madalas na umaasa sa mga makeup session

Iminungkahi rin ang road map ay magtitiyak sa patuloy na pag-upgrade ng hindi napapanahong teknolohiya sa mga pampublikong paaralan at magbibigay ng mga programa sa pagsasanay para sa parehong mga guro at mag-aaral upang mapahusay ang kanilang pag tatanghal

CYBERCRIME:

Lason sa Kawarian at

PAHINA 16

Jhayson Manao

Elaine Joy San Juan

PAHINA 20

Marck Jhones Batoon

inigyang pagkilala ang bagong punong guro ng Mataas na Paaralang Nasyonal ng Morong na si Gng. Roquita S. Suyod

nito lamang Hulyo taong kasalukuyan, sa kaniyang pagdating sa bago niyang paaralan na

Malugod na binati mg Morong National High School ang pagdating ng kanilang bagong punong guro, kasabay nito’y hinahangad ng bawat

kasapi ng paaralan ang pagpapalawak

ng kaalaman at pag unlad ng Paaralang Nasyonal ng Morong sa ilalim ng kaniyang pamumuno

Nagmula sa Don Jose M YnaresNHS ang bagong punong guro, kilala ang kaniyang pagiging pursigido bilang ina ng paaralan at malaki ang kumpiyansa na ipagpapatuloy niya ito sa bago niyang pamilya

“

My thanks and appreciation to all of you my dearest Morongueños, my new family, my new colleagues and teamwork I love you all God bless everyone!

... ROQUITAS SUYOD

Nagmula sa Don Jose M Ynares- NHS ang bagong

Samantala, masaya namang tinanggap ng mga guro at mag aaral ang pagpasok ng bagong punong guro, kasabay nito ang paghangad ng magandang kalidad na serbisyong kanyang ipapalaganap sa buong panuruan at sa mga susunod pang taon

Gayunpaman ay nagpapasalamat ang MNHS sa panibagong ina ng paaralan, at sa mga gabay na kaniyang ibinigay at ibibigay pa sa mga mag aaral, guro at iba pang kasapi ng paaralan

"My thanks and appreciation to all of you my dearest Morongueños, my new family, my new colleagues and teamwork I love you all God bless everyone!"

LakbayAral'24, Masaganangisinakatuparan

Mgamag-aaralngMNHSumuwingmayngitisalabi

BNaisakatuparan ng Mataas na Paaralang Nasyunal ng Morong (MNHS), ang Lakbay aral 2024, na ginanap nito lamang ika-12 Ng Enero, sa taong kasalukuyan, ito ay

Nakiisasa Pagkakaisanghatid ngScout!

ELAINE JOY R SAN JUAN

Nito lamang ika-24 hanggang ika-27 ng Enero ay matagumpay na naisagawa ang 76th Provincial Jamboree (Jamborette) sa Training Camp - Sitio Abuyod, lungsod ng Teresa Pinartipisahan at binigyang buhay ito ng mga natatanging scouts mula sa iba't ibang paaralang sakop ng Rizal katuwang ang kanilang mga gurong tagapayo na syang nagbigay daan sa aktibidad na ito

Ang nasabing Programa ay nakapaloob sa temang Sustaining Growth na nagsasabing ito'y isa sa mga posibleng daan tungo sa magandang pakikitungo't pakikipagkapwa ng mga natatanging scouts

Ayon sa isang Scout teacher ng Mataas na Paaralang Nasyunal ng Morong na si G Carlito F Silva, layunin ng mga ganitong klase ng aktibidad ay ang hikayatin ang bawat miyembro na maging

Naglunsad ang Department of Interior and Local Government (DILG) ng Local Government Unit Support System (LGUSS) upang mapa-unlad ang pang-araw araw na operasyon sa mga Lungsod, Munisipalidad, at mga Barangay, nito lamang ika-3 ng Disyembre, sa taong 2024.

Ang LGUSS ay sinasabing isang plataporma na may layuning mapabuti ang pampublikong serbisyo sa buong Pilipinas Binubuo ito ng Barangay Information Management System (BIMS) at Cities and Municipalities Information Management System (CMIMS) na may parehas na koneksyon sa nasabing programa para sa mga pangangailangan ng mga bayan

ELAINE JOY R SAN JUAN

“I am confident that this platform will not only improve processes but also the overall quality of life within barangays, cities, and municipalities,” ayon sa isang panayam ni DILG Undersecretary Lord Villanueva

Ayon sa nakalap na impormasyon ng DILG, 98 84 pursyento ng 16,246 respondents ng mga baranagy, at 98 69 pursyento naman ng 1,831 respondents ang mga lungsod ang munisipalidad, na nais mapa-isa sa programa ng LGUSS Sinasabi ring madadagdagan ang mga modyul sa LGUSS sa mga darating pang mga taon, katulad na lamang ng Barangay Community Feedback/Request, Barangay Vaccination Monitoring Barangay Projects Monitoring Land Registration Disaster Monitoring at Collections and Remittance Monitoring

Pinangunahan ng Department’s Information Systems and Technology Management Service ang paglulunsad ng nasabing programa kasama ang National Barangay Operations Office and the Bureau of Local Government Development

Sumang-ayon ang Mataas na Paaralang nasyunal ng Morong (MNHS) sa pagbibigay-pansin ni Bicol Saro Party-lisy

Representative Brian Raymund S. Yamsuan na humihingi ng 500m sa gobyerno para sa sa pag di-digitalize ng Public schools sa Pilipinas, nito lamang ika-3 ng Enero, sa taong kasalukuyan.

Pumapaloob ang nasabing hiling ni Yamsuan sa House Bill (HB) No 276 na nag lalaman ng modernization ng public schools sa bansa

Dagdag pa ni Sir Aldrin Austero ay ang pagdi-digital ng sistema ng pampublikong paaralan sa Pilipinas ay napakahalaga para sa pagpapabuti ng access sa edukasyon, lalo na para sa marginalized na komunidad

Sampung bagong appliances mula sa School ParentTeacher Association (SPTA) ng Mataas na Paaralang Nasyunal ng Morong ang nai-regalo noong Miyerkules, Enero 31, 2024, upang masustentuhan ang p

Kabilang ang paaralang

MNHS sa mga nakasungit ng pwesto sa ginanap na DSPC sa paaralan ng Cainta Elementary School at Rosario Ocampo Elementary School sa bayan ng Cainta at Taytay Ang mamamahayag at punong patnugot ng Ang Sanrok na si Allana Nei C Razon, Sean Gabriel Capistrano at Don Miguel I Osain mula sa The Morongueños ay isa sa mga p

Kabilang ang paaralang

MNHS sa mga nakasungit ng pwesto sa ginanap na DSPC sa paaralan ng Cainta Elementary School at Rosario Ocampo Elementary School sa bayan ng Cainta at Taytay Ang mamamahayag at punong patnugot ng Ang Sanrok na si Allana Nei C Razon Sean Gabriel Capistrano, at Don Miguel I Osain mula sa The Morongueños ay isa sa mga p

Ayon sa Chairman ng Information and Communication Technology (ICT) sa MNHS na si Sir Aldrin Austero, mas mapapaganda ang mga paaralan lalo na sa larangan ng research at iba ang edukasyong teknolohiya

Mapapadali Ang research at mapadaki Ang transaction for example may kailangan ipasa o I send ipaprint o hard copy through online Kasi kung makakaaccess lahat Ng students magiging madali na Ang mga activities o project makakapag explore, mas mapapalawak pa Ang knowledge, but the problem is magiging way para Hindi na masyado mag aral Ang mga students Kasi search nalang Ang gagawin nila tas lalabas na Ang sagot," ani ni Sir Aldrin Austero

Sinasabi ring ang pagdi-digital ng sistema ng pampublikong paaralan sa Pilipinas ay napakahalaga para sa pagpapabuti ng access sa edukasyon lalo na para sa marginalized na komunidad

Ipinunto ni Brian Raymund S Yamasuan na sa panahon ng malalakas na bagyo, baha, at iba pang mga emerhensiya, ang mga magaaral sa pribadong paaralan ay madaling lumipat sa mga online na klase, habang ang mga mag-aaral sa pampublikong paaralan ay madalas na umaasa sa mga makeup session

Idinagdag ni Yamsuan na ang iminungkahing road map ay magtitiyak sa patuloy na pag-upgrade ng hindi napapanahong teknolohiya sa mga pampublikong paaralan at magbibigay ng mga programa sa pagsasanay para sa parehong mga guro at mag-aaral upang mapahusay ang kanilang pag tatanghal

PAHINA

hahawakan.

COMELEC, PINAGBIGYAN ANG DSWD; 28 PROJECTS, NAAPRUBAHAN!

MAAARING ISCSCAN PARA

UPDATED SA MGA LATEST NEWS

Ipinagpaliban ng Commission on Election ang 28 na mga proyekto at programa ng Department of Social Welfare and Development (DSWD) sa ban of release ng public funds na kaugnay ng May 2025 national and local elections (NLE), nito lamang ika-8 ng Enero, taong kasalukuyan

Sa memorandum No 24-09014

pinagbigyan ng Comelec ang hiling ni DSWD Secretary Rex Gatchalian para sa mga proyekto na Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps), Ayuda sa Kapos ang Kita Program (AKAP), Walang Gutom Program (WGP), at Assistance to Individuals in Crisis Situation (AICS)

Ang nasabing request na galing sa DSWD na pinangunahan ni Gatchalian ay naaprubahan ng Comelec's Law Department

"The Law Department recommends the approval of the request for exemption of Secretary Rex T Gatchalian DSWD ayon kay Law Department Director Maria Norina Casingal

INC RALLY, DINALUHAN NG 1.8M INC MEMBERS PARA SA KAPAYAPAAN NG BANSA

Nagsagawa ng peace rally ang Iglesia Ni Cristo (INC) sa iba't ibang lugar ng Pilipinas, na dinaluhan ng mahigit 2 milyong INC members, nito lamamg ika-13 ng Enero sa taong kasalukuyan, ito ay para sa kapayapaan ng gobyerno at gayundin sa mga tatakbong kandidato sa mid term election.

Nanindigan ang INC na walang pulitikal ang tungkol sa “National Rally for Peace” nito, ngunit mahigit isang dosenang pulitiko, karamihan sa kanila ay tumatakbo para sa pambansa at lokal na mga puwesto, ay sumali sa kaganapan sa Quirino Grandstand sa Maynila

Ayon sa pulisya, noong Lunes ng hapon, ay tinatayang nasa 1.8 milyong miyembro ng INC ang sumali sa rally na ginanap sa iba't ibang lugar sa mga pangunahing lungsod sa buong bansa

Inilarawan ni Gen Jean Fajardo isang papalabas na tagapagsalita ng PNP, ang rally bilang "mapayapa," binanggit na ang mga tao ay nagsimulang umalis sa Quirino Grandstand noong 5 pm noong lunes Ayon kay Edwil Zabala isang tagapagsalita ng INC, “Let’s forgive each other and be united so that we can achieve peace It takes a lot of work, but if we’re all willing to go back to those basic principles” “decency in our relationship with each other, and peace in our relationship with each other, hopefully, things are going to get better,” dagdag pa nito sa mga reporter

Paulit-ulit na sinabi ng pamunuan ng INC na kailangan ang kapayapaan at pagkakaisa sa bansa para matugunan ang mas matitinding isyu, gaya ng pagtaas ng halaga ng mga pangunahing bilihin Gayunpaman ang mga miyembro ng INC, ay sinasabihan na "iwasan ang pagsigaw o pagbanggit ng mga pangalan ng mga pulitiko," dahil ang mga rally ay hindi dapat pabor o tutulan ang sinuman, at sa halip ay dapat tumuon sa pagkakaisa at kapayapaan

Pinayagan rin na proyekto ang mga Sustainable Livelihood Program, Services for Residential and Center-Based Clients, Supplementary Feeding Program, Social Pension for Indigent Senior Citizens, Implementation of the Centenarians Act, Protective Services for Individuals and Families in Especially Difficult Circumstances - COMBASED, Protective Services for Individuals and Families in Especially Difficult Circumstances - PROPER, at Services to Displaced Persons

Pinagbigyan rin ng Comelec ang Recovery and Reintegration Program for Trafficked Persons Assistance to Persons with Disability and Senior Citizens, National Household Targeting System for Poverty Reduction, KALAHI-CIDSS-KKB, Philippines Multisectoral Nutrition Project, Bangsamoro Umpungan sa Nutrisyon, PAMANA - Peace and Development, at PAMANADSWD/LGU Led Livelihood

KRISIS SA DENGUE;

Kasama rin sa hindi na-ban

Pag-Abot Program, KALAHICIDSS-National Community Driven Development Program, Beneficiary First Project, Trust Receipt, Tara Basa Tutoring Program, Enhanced Partnership Against Hunger and Poverty, Social Technology Development and Enhancement, and financial assistance normally given to qualified individuals

By virtue of the authority granted upon me under Comelec Resolution No 11060, the recommendation of the Law Department is hereby approved," saad ni Comelec Chairman George Garcia

Sa kabilang

ng May elections

(There must be)

ni Garcia

Lumagpas sa antas ng pagkalat sa buong mundo

Pang hindi na lubos pang lumago ang dengue outbreak sa buong Pilipinas, agad rumesponde ang Department of Health (DOH) ngayong unang bahagi ng Setyembre taong 2024 sa pagdeklara at pagkilos ukol sa pagkalat ng dengue

Sumalubong muli ang dengue outbreak at nataasan nito ang dating antas ng pagkalat sa buong Pilipinas ngayong taong 2024 kung kaya't agad ang responde ng Department of Health (DOH) sa pag siklab nito

Sa isang tala, umabot na sa kulang-kulang na 140,00 ang kaso simula Enero hanggang Agosto nitong taong kasalukuyan kaya posibleng mag deklara ang Department of Health (DOH) ng dengue outbreak sa buong Pilipinas

“Mag dedeklara din ako ng dengue outbreak kasi based on my conversation with our Epidemiology Bureau Director, Outbreak level na ang ating dengue " Paliwanag ni Sec Ted Herbosa noong Agosto 19 taong 2024 habang nag uusap sila ng may kagandahang loob sa kanilang departamento

DOLE, NAGBIGAY NG GRATUITY PAY SA COS AT JOB ORDER WORKERS

Inanunsyo ng Department of Labor and Employment (DOLE) ang pagbibigay nito ng gratuity pay para sa mga Classified Officials and Staff (COS), nito lamang ika-20 ng Disyembre, sa taong 2024, kabilang sa mga nakatanggap ng mga ito ay ang mga trabahador buhat sa bayan ng Morong.

Binigyang-diin ng DOLE na ang gratuity pay ay katumbas ng 13th month's pay na dapat matanggap ng lahat ng empleyado sa pribadong sektor, gayunpaman, hindi ito isasama sa iba pang benepisyo tulad ng Christmas bonus

“The last increase in the Gratuity Pay rate happened way back in 2021, when we raised it from P3,000 to P5,000 That’s why we are grateful for President Bongbong Marcos because, under his term, we will be increasing the Gratuity Pay for qualified COS and JO workers in government from P5,000 to P7,000,” ayon sa isang panayam ni Department of Budget and Management (DBM) Secretary Amenah Pangandaman

Upang tutulan naman ang patuloy na pagtaas ng kaso ng dengue ay nauna ang pagdeklara ng ilang malawakang lugar ng dengue outbreak katulad ng Ormoc City, Ilo-Ilo, at Capiz dahil sa tuloy-tuloy na agos ng kaso sa mga nasabing lugar

Ayon naman sa Barangay Captain ng bagong lipunan ng crame na si Angel Suntay, “Nasa atin ang paglilinis ng lugar natin, practice narin po natin tapat ko, linis ko, iwasan nadin natin na itambak ang mga basura sa labas ” pinapahiwatig na alamin ang tama at mali gamit ang disiplina ng sarili

Agad namang sumunod at nag linis ang mga naninirahan sa nasabing barangay kasama din ang mga guro sa kanilang mga itinalagang paaralan para matukoy kung mayroong lamok ang suloksulok habang sabay-sabay na nagbigay ng paalala at kamalayan sa bawat indibidwal

Nanawagan din ang Governor ng Ilo-Ilo na si Arthur R Defensor Jr na ugaliing mag linis ng paligid at panatilihing ligtas laban sa dengue ang kanilang mga mahal sa buhay, Kumilos at huwag magpabaya Hanggang sa kasalukuyan ay nararapat na mag ingat, sumunod, at huwag magpabaya sa nararamdaman ng isa; mainam na pagkukumpuni ay isaulo pa din upang ang kaso ng dengue ay bumaba at huminhin

Ayon naman kay Pangulong Ferdinand “BongBong” Marcos Jr., ang sinasabing gratuity pay ay nag-sisilbing sukli sa mga trabahador sa buong Pilipinas

“Granting a year-end gratuity pay to COS and JO workers is a well-deserved recognition of their hard work and valuable participation in the implementation of various PAPs of the government, and their pivotal role in the delivery of government services amidst the present socio-economic challenges ” Ayon kay Marcos

Isinagawa rin ito upang Ipakita nito ang pagpapahalaga sa kanilang mga empleyado at nagsisilbing inspirasyon para sa patuloy na pag-unlad at tagumpay

Ayon sa detalye, ang halaga ay depende sa haba ng serbisyo: P6,000 para sa may 3-4 na buwan; P5,000 para sa 2-3 buwan; at P4,000 para sa mga may mas mababa sa 2 buwan

Sa huli, Maraming tauhan ng gobyerno ang makikinabang sa positibong pag-unlad ng inilabas na perang pabuya ng mga empleyado ng COS.

Si Don Miguel I Osain ng The Morongueños ay nagkamit ng ikatlong pwesto sa ginanap na Divisions School Press Conference (DSPC) sa larangan ng pagsulat ng iports nitong Enero, 2024 sa Casimiro A Yn Danaya Sofia Tanael DALANG TAGUMPAY

Marck Jhones Batoon

Mga manggagawa ng Morong kasama sa mga naabutan ng benepisyo

Kapatiran ng Lokal ng Morong nakiisa sa pagsulon

aan nga ba nagmumula ang tunay na halaga ng disiplina, sa paaralan o sa tahanan? Sa guro o sa magulang?, Ayon sa pag-aaral at sa datos

na isinumite ng Program For International Assessment o PISA, anila ang Pilipinas ang nangunguna bilang isang "Bullying Capital of the World"

Kaya naman umugong ang usapin at naglipahan ang kabilaang opinyon ukol dito, kaya’t nagkaroon ng suwestiyon kung bakit kabilaan na ang kaso ng pambubulas saan mang panig ng Pilipinas partikular na sa paaralan

Kung susumahin ang ating bansa ay kinikilala bilang isa sa mga friendly country sa buong mundo ngunit hanggang kailan lamang ito kung ultimo pagiging disiplinado ay bagsak na agad ang mga pilipino marapat lang itong agapan lalo na kung ang edukasyon ng mga kabataan ang siyang pawang napupuruhan sa ganitong kalagayan

Sang-ayon sa inilabas na pagtataya nitong nakaraan ay ang kakulangan sa mga guidance counselors sa mga paaralan ang hinihinalaang dahilan kung bakit hindi ito agarang nasusulusyunan, kaya t ito ay isang tunay na dagok sa lipunan, bagkus ito'y nakaangkla din sa kakulangan ng mga paaralan sa bawat kabataan

Sa kabilang dako umaabot na ang pinsala ng bullying sa kabataan sa pang-akademikong gawain dahil nakapagpapababa ito ng partisipasyon sa klase ng mga biktima nito Masasabi na ang bullying o pangbubulas ay nakakaapekto sa mental at emotional na aspeto ng mga kabataan hindi lang sa lansangan kundi maging sa ikalawang tahanan o ang paaralan

Sa kabilang banda, ika nga ng bayaning si Dr Jose P Rizal na Ang Kabataan Ang Pag-asa ng Bayan,” tulad ng iniwan niyang mga salita at marapat na sa kabataan magmumula ang pagsulong tungo sa bagong bayan na kung saan ligtas para sa mga kabataan at mas mapalawig pa ang seguridad saan mang panig ng ating bansa

Kung hindi ito maaksiyunan patuloy lang matataryakan ang kanilang puso’t isipan dahil sa kawalan ng disiplina ng mga kabataan sa loob at labas ng paaralan.

BRANDON JACOB C CELESTINO

Isa sa mga halimbawa nito ay ang hinaing ng isang magulang mula sa inilabas na sabulan nito sa social media Aniya umuwing may gasgas at sira-sira ang damit ng kanyang anak mula sa paaralan

dahil dito ay nagbigay ito ng trauma sa bata upang huwag ng pumasok sa paaralan

Dagdag pa ng magulang ay iginiit nito na hindi naman niya maaaring pagbuntungan ng galit ang bata o sisihin sa ginawa nito sa kanyang anak Binigyang diin nito ang kahalagahan ng disiplina ng mga magulang lalo na sa kaguruan, ang mga ibinabahagi nito bilang ikalawang magulang ng mga

malayo sa nakuhang datos sa mga nakaraang pag-aaral, kaya naman ito’y tunay na nakakaalarma ayon sa datos na inilabas ng PISA Mula kay senator Sonny Angara ay agarang sinusolusyunan na ito sa kagawaran ng edukasyon ang kakulangan nito sa mga guidance counselors Dagdag pa nito ay pagalawin na ang mga graduated psychology kahit pamanhindi wa ito

walang master s degree kaya t ang deped ay gumagawa na mga

solusyon sa mga kakulangan nito

kabataan sa labas ng kanilang mga tahanan

Isa lang ito sa libo-libong kaso ng pambubulas sa Pilipinas tinatayang 65% ng mga estudyante sa bansa ang nakakaranas nito na

Kung kaya t isa itong patunay na hindi lang ang tahanan ang tunay na pagkukulang bagkus maging ang paaralan ay may sala kaya't

malinaw na ang disiplina ay dapat na manguna upang mabawasan ang kaso ng pambubulas sa bansa upang magkaroon ng kulay ang pamamalagi ng mga mag-aaral sa bawat paaralan

Ano nga ba ang tunay na sigaw ng taong bayan, ano nga ba ang kasagutan sa nakapuslit na mga

BRANDON JACOB C CELESTINO

Tambak na Basura

AUDRI JOY FERNANDEZ

Matapos ang pagdiriwang sa pasko at pag salubong ng bagong taon, madaming basura ang hindi nakolekta sa ilang mga barangay sa maynila Madaming residente ang humihingi ng tulong na matapon na ang mga basura dahil sa nakakapanganib na din ito sa kanilang kalusugan Nanawagan ang Department of Environment and Natural Resources (DENR) sa mga lokal na pamahalaan (LGUs) na itapon ng maayos ang mga basurang nasa iba't ibang lokasyon Nakakabahala talaga ito lalo na't nagdudulot ito ng sakit at maging sagabal na din sa pag nenegosyo Ayon nga sa kalagayan ng isang residenteng nakatira doon dahil sa mga basura dumadami ang mga peste kung saan nakakaapekto ito sa kanyang pag hahanap-buhay Dito nababawasan ang kaniyang mga customer dahil sa amoy ng mga ito

Bukod pa dito, na aapektuhan din ang kalusugan ng mga residente at maging sa kanilang alagang hayop na din Dahil nga sa masangsang na amoy, maaaring mag karoon sila ng sakit sa baga kung saan mahirapan ang kanilang paghihinga Madaming mga insecto din ang kumakalat gaya na ng langaw, ipis at kung ano ano pang mga peste; Maaaring mag karoon sila ng Food Intoxication galing dito May tungkuling ang LGUs na tiyakin ang mga ito at gawan agad ng aksyon upang hindi lalong lumala at kumalat pa Maaaring sa pamamaraan ng paglaganap ng programa upang mag tulong tulong at mabawasan agad ang mga basura

Ngunit di lang ang mga LGU ang may tungkulin na ito, kundi tayo ding mga mamamayan Dapat din nating sundin ang alituntunin at tamang pamamaraan ng pag tapon ng basura sa tamang tapunan; pwede din itong I-recycle sa pamamagitan ng pagtaim dito upang makatulong din sa kakilasan

Ang tambak na mga basura ay syang nag rerepleksyon sa ating disiplina at kaalaman natin sa batas ng RA 9003 Tayo din ang may sanhi sa mga problemang namumuo at dahil sa kagalakan natin sa selebrasyon ay hindi natin napapansin ang mga ito Kaya t kahit papano man ay matuto padin tayong sumunod dahil sa problemang ito tayo lamang din ang may kakayahang solusyunan ito

Isantabi ang kasiyahan; Kaligtasan ang tutukan!

ELAINE JOY R SAN JUAN

Sumiklab ang isyu patungkol sa pag bebenta ng ilegal na mga paputok nito lamang nakaraan Ito ay matapos mahuli ng mga pulis ang mga online seller na nag bebenta ng ilegal na paputok online ngayong taong kasalukuyan

Sa pag bebenta ng ilegal na mga paputok, mas nauuso ngayon ang pagbebenta nito sa mga social media platforms gaya ng tiktok at facebook Samantala sa operasyon na isinagawa ng Anti Cybercrime Group (ACG), nakumpiska ang 541 na ilegal na mga paputok na nag kaka halaga ng ₱14,370 Para maiwasan ang sunog at injuries sa New Year revelry ipinag bawal ni Civil Security Group (CSG) director Maj Gen Leo Paco Francisco ang pag bebenta online ng bawal na firecrackers at fireworks Kasalukuyan namang nakipag ugnayan ang mga pulisya sa lahat ng social media platforms upang hindi magamit ang mga ito ng mga nagbebenta ng mga ilegal na paputok Sa kabilang banda, ipinaliwanag ni Francisco na ang pag bebenta ng ilegal na paputok ay hindi lang sunog at banta sa kalusugan ang dala nito kundi makakaapekto din ito sa lehetimong manufactures at ang fireworks industry bilang kabuuan Kung kaya't kinakailangan na makipag ugnayan o makipag tulungan ang mga social media platforms upang nang sagayon ay matuligsa na ang mga nag bebenta ng mga ilegal na mga paputok Inutusan naman ni PNP chief Gen Rommel Francisco at ang ACG group na paigtingin ang pagbabantay ng online sale ng mga ilegal firecrackers at fireworks na naging sanhi ng pag dami ng casualty ng nakaraang New Year celebrations Aniya, dapat mag sagawa rin ang ACG ng cyber patrol upang kumpiskahin ang lahat ng ilegal na firecrackers na dumarami na sa mga kalasada

"Just want to add kasi ang ginagawa ng ating CSG is to give permit to transport Yang mga maliliit na yan nakamotor wala silang permit and it is very dangerous baka may madisgrasya Wala kaming batas pero we will ask Congress na mag paano ng batas na ipag babawal yan Ani Marbil Gayunpaman bilang isang taga tangkilik ng mga produkto maganda

NSagpalitan ng maiinit na pahayag sa senado si dating Pangulong Rodrigo Roa Duterte at Senator Risa Hontiveros ng matalakay ang tungkol sa war on drugs noong naka upo pa sa kanyang pwesto bilang presidente ng Pilipinas si Duterte. Napag usapan sa senado ang tungkol sa pagpaslang o pag patay sa mga taong na sangkot at gumagamit ng mga ilegal na droga

Mas lalong uminit ang pag uusap ng dalawa ng mag tanong si Hontiveros sa dating pangulo na si Duterte kung kukunin daw ba nitong responsibilidad ang pagkamatay ng isang lalaki na wala namang nakuha o nakitang droga maging baril sa katawan nito So let me ask you about Carl Anthony, 20 years old, walang nahanap na droga o baril sa katawan nya, sabi nga ng imbestigador mistaken identity Do you take responsibility for his death?," saad ni Hontiveros

"How very rude, " sabi ni Hontiveros tungkol sa kilos ni Duterte sa pagdinig nitong lunes taong kasalukuyan, kung saan ang dating pangulo ay nagbuga ng mga expletive at itinuro ang kanyang mga daliri sa mga senador na kumukwestyon sa kanyang patakaran ng pagpuksa sa mga drug suspects

Samantala, kung muling gagamit ng foul language si Duterte sa susunod na pag ding sa senado sa kanyang madugong pag sugpo sa droga hindi mag dadalawang isip si Hontiveros na banggitin siya bilang contempt

"Sa aming imbestigasyon sa extrajudicial killings sa kanyang giyera laban sa droga, walang sinuman kahit dating pangulo ang higit sa batas," saad ni Hontiveros At sa susunod na gumamit daw ng masasamang salita si Duterte ay hindi mag dadalawang isip si Hontiveros na kasuhan ito at ipakulong

Thewarondrugsis unwinnableandonlycauses morehumansuffering,

DatingColombianPresidentCésar Gaviria ...

Ngunit may posibilidad na hindi na maimbitahan si Duterte sa susunod na natatakdang pagdinig, dahil ang kanyang pag amin sa ilalim ng panunumpa na inorganisa ng Davao Death Squad (DDS) na binubuo ng mga gangster at mamayang tao at maaaring higit pa sa sapat para sa komite, ayon sa Senado Minority Leader Aquilino Pimentel III na nanguna sa pagdinig noong nakaraang Lunes ng sub committee ng Blue Ribbon committee "As of the moment, I see no need Kung nakikita ng ibang senado ang pangangailangan kung ipapakita nila ito, I will entertain the idea Pero as of the moment, wala pa," saad ni Pimentel

KILALA BILANG SANTO

TUNAY NA DEMONYO

amakailan lamang ay isang mainit na isyu ang lumabas ukol kay INC Pastor Apollo Quiboloy, marami ng nag sasabi na ginagamit lang nito ang kanyang pagiging pastor upang siya ay makagawa ng masama. Maraming tao ang nasira ang buhay kanyang mga hindi magagandang ginawa sa bawat mga tao na sinira nito.

Natapos na ang halos dalawang linggong pag hahanap ng mga pulis kay Quiboloy sa loob ng compound ng Kingdom of Jesus Christ (KOJC) sa Davao City, matapos siyang "mapasakamay" ng mga awtoridad nitong linggo ng gabi taong kasalukuyan Agad namang nai post ni Interior Secretary Benhur Abalos si Quiboloy, na may kasamang larawan ng religious leader na hinahanap ng mga pulisya para isilbi ang arrest warrant laban sa kanya

Mula sa Davao City, isinalakay si Quiboloy sa eroplano na C-130 at dinala na sa PNP

Custodial Facility Camp Crame ayon sa Super Radyo dzBB report Sa hiwalay na pahayag pinuri ni Senado Risa Hontiveros ang awtoridad sa matagumpay na pag hahanap kay Quiboloy, "for their tireless efforts and dedication, despite Quiboloy'S tactics "

“ Walang sinuman ang nasa itaas ng batas; dapat manaig ang pananaguta

Inihayag ni A nahuli na ng mga ang puganteng li Kingdom of Jesu Christ si Quibolo lamang nakaraan taong kasalukuyan Ito ay naaresto ng ala-sais (6:00) ng gabi sa loob ng KOJC compound sa Davao City na kung saan ito ay natagpuan sa ilalalim ng lupa na nag tatago Pinabulaanan naman ni Atty Ferdinand Topacio, abogado ni Quiboloy, na hindi "nahuli" ang kanyang kliyente, bagkos, "sumuko" ito sa Intelligence Service of the Armed Forces of the Philippines (ISAFP) habang nasa loob ng KOJC compound He was not arrested especially not by the Phillipine National Police under the DILG Therefore it is epal to the highest level for Sec Abalos to be seemingly taking credit for the nonexistent arrest," ayon sa pahayag ni Topacio

Marami tayong materyal na gagawin at hayaan natin ang mga eksperto sa batas sa kriminal na pag-aralan ng mabuti ang mga materyal sa komite dagdag pa ni Pimentel Sa kabilang banda wala pang schedule para sa susunod na pagdinig dahil ang siyam na oras na pagdinig noong nakaraang Lunes ay nabahiran lamang ng mga kabastutsan ni Duterte na kadalasang binabati ng masigabong palakpakan ng kanyang mga taga suporta sa gallery Sa huli, tunay nga na hindi naging maganda ang kinalabasan ng pag uusap sa pagdinig sa senado kamakailan lamang sapagkat hindi naging maayos ang pakikipag usap ni Duterte at gumamit pa ito ng masasamang salita Hindi rin ito nagpakita ng pag galang sa ibang tao at pinakinggan lamang niya ay ang sarili nito At bilang pag lalahat, hindi makatarungan na ipapatay nya ang isang tao dahil lamang sa nagkamali ito, lalong lalo na kung wala naman talagang ginagawang ilegal o masama

Si Quiboloy at nahaharap sa mga kasong Section 5(b) and Section 10(a) ng Republic Act 7610 o Special Protection of Children Against Abuse, Exploitation, and Discrimination Act Nahaharap din ito sa isang walang piyansa na kasong human trafficking charge sa ilalim ng Section 4(a) of Republic Act No 9208 na inamyendahan ng Pasig court Gayunpaman, hindi man naging madali ang pag hahanap kay Quiboloy dahil sa pag takas nito sa mga kasong kanyang haharapin, ngunit nag tagumpay pa din ang mga awtoridad dahil sa kanilang dedikasyon at pag susumikap na mahuli si Quiboloy Malaking tulong ang nagawa ng awtoridad lalong lalo na sa mga taong naargabyado at nagawan ng hindi maganda ni Quiboloy dahil ngayon ay mayroon ng hustisya para sa mga kababuyan at kahayupang ginawa ni Quiboloy sa bansa

BBULASTOG ULASTOG NAPASABOG NAPASABOG

Halos ilang buwan nang umiinit ang tensyon sa pagitan nina Pangalawang Pangulo Sara Duterte at Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr , na naglalantad ng pagkawatak ng kanilang dating alyansa Sa gitna ng kontrobersiya nagsagawa si Duterte ng isang

press conference noong Oktubre 18, na sinundan ng online public briefing noong Nobyembre 23, taong kasalukuyan, kung saan binatikos niya ang pangulo at gumawa ng mga akusasyon laban dito Subalit, dahil sa hakbang na ito ay mas umigting ang sigalot sa pamahalaan, at sumisira sa relasyon ng dalawang panig

Bilang patunay Ipinahayag ni Duterte na ginamit lamang siya ng kampo ni Marcos upang manalo sa halalan noong 2022 at inireklamo ang pagbawas sa kanyang confidential funds sa 2025 budget Ayon kay Duterte, ang mga hakbang ng administrasyon ay isang taktika upang patahimikin siya, pati na rin ang mga kontrobersyal na hakbang ni House Speaker Martin Romualdez Dito lumabas ang mas malalim na isyu ng kapangyarihan at kontrol sa mga pondong pampamahalaan

Sa naunang pagpupulong, nagpakawala si Duterte ng kontrobersyal na pahayag laban sa pamilya Marcos, kabilang na ang banta na ipalabas ang mga labi ng dating Pangulong Marcos Sr mula sa Libingan ng mga Bayani

I can imagine myself, cutting his head, “ “

Vice President Sara Duterte ...

isang pahayag na bumunsod upang makatanggap ang pangalawang pangulo ng kritisismo Nagdulot ito ng iba't ibang reaksyon mula sa publiko at mga mambabatas, habang nananatiling tahimik ang kampo ni Marcos ukol sa isyung ito Sa kabila ng kanilang alitan, patuloy ang pagtutulungan ng administrasyon ni Marcos sa mga polisiya para sa ekonomiya at kalusugan pati na rin ang matatag na bilateral na kalakalan sa ibang bansa Gayunpaman ang hidwaang

HINDISIGURADO

Aito ay nagsisilbing hadlang sa pagkakaisa ng gobyerno na mahalaga sa tamang pamamahala Ang patuloy na tensyon ay nagiging sagabal sa epektibong pagpapatupad ng mga proyekto para sa mamamayan Ang hidwaan nina Duterte at Marcos ay posibleng makaapekto sa darating na midterm elections, na maaaring magdulot ng pagkakahati sa suporta ng administrasyon Ang mga botante ay maaaring magduda sa kredibilidad ng kanilang pamumuno, at mas pinipili ang hindi personal na isyu Sa kabila nito kinakailangang ituon ng mga lider ang kanilang pansin sa kapakanan ng bansa at magtrabaho para sa kaayusan

Patuloy na nagpapaalala ang alitang ito ng kahalagahan ng pagkakaisa sa pamahalaan, na siyang pundasyon para sa isang matatag na bansa Mahalaga na sa kabila ng mga personal na isyu, ang serbisyo para sa mga mamamayan ay hindi dapat matigil Ang mga desisyon ng dalawang pinakamataas na opisyal ay maaaring makaapekto sa kalagayan at kinabukasan ng gobyerno kung hindi masusugpo ang sigalot nito

ng Pilipinas bilang "Third World Country" o bansang may mahirap na pamumuhay at ekonomiya ay isa sa mga dahilan upang ang mga Pilipino ay matukso sa maling paraan ng pagkakakitaan. Ngayong kasalukuyang taon, higit ang paglaganap ng mga online na aplikasyon para sa pagtaya, tulad ng Scatter Slots, na nagiging sanhi ng pagtaas ng adiksyon sa pagsusugal sa bansa Ayon sa datos mula sa ulat ng Reuters, ang industriya ng online na pagsusugal sa bansa ay inaasahang aabot sa $680 milyon sa 2024, na nagpapakita ng mabilis na pag-unlad nito. Magsilbi man itong libangan at pagkakakitaan, handa ba silang isugal ang pinagkakahirapang salapi sa hindi garantisadong pagkapanalo?

Nagsisilbing halimbawa ang aplikasyong‘Scatter Slots,’ na nagaalok ng mga laro ng slot machine na maaaring laruin nang libre ngunit may mga tampok na maaaring magdulot ng adiksyon Unti-unti, mahihimok ang mga manlalaro na gumamit ng tunay na pananalapi sa oras na matikman nila ang tamis ng pagkapanalo Ang mga ganitong aplikasyon ay madaling ma-access at nakakaakit sa mga kabataan at matatanda na nagiging sanhi ng pagtaas ng bilang ng mga indibidwal na nahuhulog sa adiksyon sa pagsusugal Bukod dito, karamihan ng mga influencer sa social media ay may pananagutan sa pagpapalaganap ng mga ilegal na online na kasino Noong Hulyo 2024, inalerto ng Philippine Amusement and Gaming Corporation (PAGCOR) ang mga influencer na nagsusulong ng mga ilegal na online na kasino, na nagiging sanhi ng pagkalito at panganib sa mga manonood Bagamat may mga hakbang na isinasagawa ang pamahalaan upang labanan ang ilegal na pagsusugal tulad ng pagbabawal sa mga online na pagsusugal noong Hulyo 2024

ang mga

aplikasyon tulad ng Scatter Slots ay patuloy na umaabot sa mga Pilipino, na nagpapakita ng pangangailangan para sa mas mahigpit na regulasyon at edukasyon sa publiko

May mga hakbang ang Code of Practice for Responsible Gaming, na naglalayong protektahan ang mga manlalaro mula sa mga panganib ng adiksyon sa pagsusugal, subalit

nakapanlulumong

pagpapalawak ng kamalayan upang labanan ang paglaganap ng online na pagsusugal at ang impluwensya ng mga nanghihimok na gumamit nito Ang mga awtoridad maging and ay hindi dapat magbigay pahintulot sa peligtosong mga aktibidad na nagiiwan ng malubhang pinsala

Sa ilalim ng Republic Act No 10927, ang mga kasino ay itinuturing na mga covered

aktibidad Ang mga lumalabag dito ay marapat na i-kondena at hindi ipagsawalang-bahala dahil sa maari nitong idulot sa buhay pinansyal pisikal at mental Dapat tandaan na hindi lang sa laro, ngunit sa maring aspeto ng buhay, ang pagsugal ay laging may kalakip na kahihinatnan

AUDRI JOY FERNANDEZ

Para sa nalalapit na 2025 eleksyon, ang mga Pilipino ay muling nahaharap sa pag kakataong bumoto para sa mas maliwanag at maginhawang kinabukasan. Sa botohang ito ay hindi lamang sa pagpili ng lider kundi isa na din itong oportunidad upang mapagpasya kung ano ang landas para sa ating bansa Ang bawat pagboto ay may bigat, kaya kailangan natin ng lider na may malasakit sa tao at may magandang layunin para sa nakakarami

Ayon sa Commission on Election (COMELEC), inaasahang libo-libong mga Pilipino ang bumoto para sa darating na midterms election nitong ika-12 ng Mayo May pagkakataon tayong pumili ng bagong 12 na sendor, mga kongreso at maging sa mga lokal na pamunuan upang maging katawan ng boses natin sa pagsagot ng ating pangangailangan

Ngunit sa kabila ng mga isyu at panlilinlang na impormasyong lalong nag papahirap sa ating pag dedesisyon, wag nating kalilimutan na ang kinabukasan sa ating bansa ay nakasalalay pa rin sa atin mga botante Hindi na dapat tayo naloloko at nagpapadala sa mga kasinulangan o propaganda para sa kanilang pangalan at reputasyon; panahon na natin upang maging mapanuri at maging sigurado sa pipiliin nating lider

Obligasyon ng bawat mamamayan ang bumoto sa eleksyon, ngunit hindi lamang basta-basta ang pag boboto dito Dapat maging sigurado at suriin muna ang kakayahan at plataporma ng bawat kandidatong tumatakbo, dahil kung hindi tayo magiging responsable sa ating desisyon ay magsisisi tayo at maaring mabaon pa tayo sa korapsyon at kawalang serbisyo Nararapat din na tayo ay humusga at mapanuri sa mga halalan Hindi dahil sikat lamang o kaya'y kilala ng lahat ang kaniyang pangalan ay dapat na natin iboto Mahalagang bigyan muna natin ng tuon ang kaniyang mga naging proyekto at gaano ito nakaapekto sa komunidad, atin ding basehan kung paano niya ginagampanan ang mga responsibilidad niya sa kanyang posisyon Kaya sa Eleksyon 2025 tayo ay magkaisa sa pagboto ng nararapat at makakatulong sa ating ekonomiya Ang bawat desisyon natin ay nahuhubog din para sa kinabukasan ng kabataan natin at maging sa mga susunod na henerasyon Gamitin di natin itong pagkakataon bilang ating boses isang boses na may kakayahang maghatid ng pag-asa at pagbabago upang maitawid ang ating bansa sa kahirapan, sa pamamagitan ng pagboto natin ng tama at patas sa nalalapit na halalan Tayoy magka isa; Pagtataloy tigilan na!

AUDRI JOY FERNANDEZ

Libo-libong bata sa Pilipinas ay nakaranas ng matagalang pisikal, emosyonal at ekonomikal na pinsala dahil sa abusadong "giyera kontra droga" ni dating Pangulong Rodrigo Duterte, matapos umusbong ang isyu patungkol dito kamakailan lamang Matapos mahalungkat ang isyu ukol dito ay sinimulan na ng United Nations Human Rights Council ang isang internasyonal na imbestigasyon sa mga pag patay sa "drug war" sa Pilipinas, kasama na dito ang pandarahas sa mga kabataan

Malaki ang naging epekto ng karahasan dulot ng "drug war" violence lalo na sa mga kabataan na nakaranas nito, tinuturing ito na isa sa pinaka malalang pamamaslang ayon sa Human Rights watch Isa rin ito sa naging dahilan kung bakit maraming kabataan sa panahon ngayon ang palaging balisa at madalas wala sa sarili lalo na ang mga kabataang nakaranas na mawalan ng mga mahal sa buhay matapos masangkot sa ganitong klaseng gawain

Naidokumento ng mga taga pag taguyod ng karapatan sa Pilipinas na mahigit isang daan (100) bata ang napaslang matapos lumabag sa batas o nadamay habang may nagaganap na operasyong kontra droga Dahil dito, lubusang nag hirap ang maraming kabataan dahil sa pag hahanap nila ng hustisya para sa kanilang mga magulang

Ang kawalan ng suporta ng gobyerno ang nagpalubha sa mga batang lumabag sa batas sapagkat walang programa ang administrasyong Duterte na tumatalakay sa pangangailangan ng kabataang naulila ng karahasan na kadalasan ay nag aalangang lumapit sa gobyerno para sa ayuda dahil sa tila sumpa na drug war

Ako po ay nawala sa akin ang lahat pamilya, trabaho, at tiwala ng mga mahal ko dahil sa labis na pagkakalulong sa sugal.

“ “

Mamamayan sa mula sa Morong, Rizal na nalulong sa pagsusugal

Sa kabilang banda iniulat ng Philippine Drug Enforcement Agency na 5 601 suspek ang namatay sa anti-drug operation ng pulisya Giit ng mga pulisya, napaslang ang mga ito dahil sila ay nanlaban ngunit hindi pa kabilang dito ang libo libong napaslang ng di-kilalang gunmen o tinatawag na death squads sapagkat karamihan sa mga ito ay may kaugnayan sa mga pulisya

Samantala, maraming bata ang nakaranas ng kahirapan na pinalala ng kamatayan ng kanilang taga pag taguyod Ang pag lala ng kahirapan at danas na trauma ay nag dulot ng masaklap at isa sa pinaka mahirap kalimutan na memorya na tila nakatatak na sa kanilang mga isipan at kahit kailan ay hindi na mawawala na nag udyok o nag tulak sa kanila upang mag trabaho para sa kanilang sarili at kinabukasan

Sa huli tunay nga na ang pinakanagdusa dahil sa batas na ito ay ang mga kabataang naapektuhan nito sapagkat hinayaan lamang ni dating Pangulong Duterte ang mga pulisya at hit men na patayin ang mga pinag hihinalaang gumagamit ng droga Kung kaya't kinakailangan na ng gobyerno na itigil itong walang katapusan karahasan na nag papataob ng buhay ng kabataan at ibaling ang tulong sa mga batang napinsala

“Taga Morong? ah, Sanrok sa Ringring!” Linyahan ng karamihan sa mga Morongueños dahil kilala ito sa sarili nitong bokabularyo at pinakakaraniwang obserbasyon ay sa paggamit ng letrang "R " Ang mga salitang may letrang "D" ay pinapalitan ng letrang "R", tulad ng ringring (pader) para sa dingding, sanrok (sandok) para sa sandok, at maging ang mga punto ng mga naninirahan rito Ang mga taga-morong ay maituturingrin na mga taga bunrok Mayroon itong mga nakasanayan o nakagawian na patuloy pa rin na pinapalago ng mga naninirahan rito.

Gaya na lamang ng Sanrok sa Ringring Festival na noon pa man ay isinasagawa na ng bayan ng Morong, ito ay uri ng patimpalak sa larangan ng pagsayaw na binubuo ng iba’t-ibang barangay Ang Morong ay mayroong walong Barangay, ang mga naninirahan rito ay punong-puno ng talento at iba’tibang kakayahan na patuloy na nagpapaunlad sa Munisipalidad ng Morong

Nakasanayan na nilang gawin ang Sanrok sa Ringring Festival sapagkat ito ay sumisimbolo ng kanilang nakasanayan, kaya naman nito lamang ika-16 ng Disyembre, muling isinagawa ng bayan ng Morong ang Sanrok sa Ringring Festival 2024 Sa pangunguna ng pinakamamahal na Mayor Sydney Soriano at kinakatawan ito ng mga opisyales ng Munisipyo at ng mga Barangay Sinimulan ang Parada sa Barangay Maybancal Patungo sa Morong Town Plaza

Kaya naman mula sa ensayo at paghubog ng lubusan sa kasanayang ilang buwang hinasa ay masasabi na ang ipinakitang gilas sa sayawan sa indayog ng musikang pambayan ay muling nanumbalik ang kasiglahan ng pistang laging hinahanap-hanap ng mga Morongueno ay muling n abuhay ng may masaganang kinalabasan kaya naman worth it ang pagod

Makikita rin ang makukulay na kasuotan at malalaking dekorasyon na talaga namang pinaghandaan ng mga Barangay May iba’t-ibang disenyo at naglalakihang props na s’yang nagdagdag ganda sa kanikanilang Performance Ang mga Kasuotang ito ay may taglay na kwento na nagmula rin sa kanya-kanyang barangay, ito rin ay umaayon sa pagkakakilanlan ng kanilang Barangay Ang kompetisyon ay tila naging daan sa muling pagkulay sa nakasanayan ng bayan ng Morong, kung kaya’t hindi maikakaila ang saya ng mga Morongueños

Tagumpay na nakamit

ng Brgy San Guillermo ang “Best in Festival Queen” “Champion”, at napagtagumpayan naman ng Brgy San Pedro maiuwi ang “Unang Pwesto” at “Pangalawang Pwesto” at “Best in Costumes” Sa Brgy Lagundi Ang Ibang barangay naman ay naguwi pa rin ng Consolation Price bilang parangal sa kanilang paghihirap at husay na ipinakita Sa kabilang dako, ay pinatuyan ng bawat marangay sa morong ang tunay na kahulugan ng pagbabayanihan sa kabila ng magkakaibang paniniwala

Nagpakitang gilas naman walong Barangay sa pangunguna ng Brgy CCL at sinundan ng Brgy San Pedro, Lagundi, Maybancal, Bombongan, San jose at Brgy San Guillermo Simula pa lamang ng kompetisyon ay makikita na ang git-gitan ng mga Barangay, sapagkat may iba’t-iba itong tema at konsepto na lalong nagpaganda

ng kanilang Performance Matutunghayan ang mga ngiti sa labi ng mga mananayaw at masigabong palakpakan ng mga taga-panood dahil sa galing ng mga mananayaw Mula sa mga Festival

Queen hanggang sa mga Festival

Dancers ay makikita ang saya sa kanilang mga mukha at husay sa bawat inrak ng mga katawan

“I can say that, everyone put in their full effort to recognize the hard work of the members and choreographers Despite the challenges(during the practice sessions), we pushed through to make the performance as amazing as possible it wasn't easy, but we gave it our all to make it memorable even when things got tough, we kept going because we knew how important it was to represent our barangay and the festival well the experience was challenging but rewarding, and i’m proud of what we accomplished together ” Ani ni Annree F Constantino, isang mananayaw mula sa Barangay San Pedro Ngiti at husay ng mga Morongueños ang patuloy na magtatatak sa ating isipan na ang Bayan ng Morong ay may mga naninirahang magagaling at matatapang Ang talento at kakayahan ng bawat isa rito ay ang simbolo ng ganda ng bayan ng Morong Ang nakasanayang pananalita o kilos ay s’yang magpapausbong sa sarili nitong Bayan, Kaya naman halina’t tunghayan ang husay at galing ng mga taga-Morong

Indakngbewangkasabayngsaliwnggalaw,

Koreanlookngabatalaga?

Napapanahon ngayon ang ilang pampaganda gaya na lamang ng mga kolorete, makukulay na kasuotan at kung ano-ano pa. Karamihan sa mga bata o matanda ang pagiging sensitibo dahil sa kanilang balat, ngunit ang pagkakaroon naman nito ay hindi hadlang sa anumang bagay. Subalit karamihan pa rin ang nagnanais na mas gumanda o pumogi, pumuti at maging makinis dahil ito ang nagiging sandata nila upang magkaroon ng kumpiyansa sa sarili

Kaya naman, maraming Brand ang umusbong sa Munisipalidad ng Morong Maraming tao ang na enganyo na gumamit ng ilang produkto at magbahagi pa sa iba Mula sa mga taong sumubok nito, marami rin ang nagsasabi na vlogger at artista na talaga namang maganda’t ligtas ang paggamit ng mga produktong ito Kung kaya’t agad itong naging dahilan ng pagrami ng mga taong gumagamit ng ganitong uri ng produkto Sa rami ng mga umusbong na Brands sa Morong, Rizal gaya na lamang ng Brilliant Skin Essentials, na sa loob lamang ng ilang taon, agad itong naging isa sa pinakasikat na skincare brands sa Pilipinas, na kilala lalo na sa kanilang Rejuvenating Set Itinatag ni Glenda Victoria; Punong Tagapamahala, noong 2016 ang brand na ito ay nagsimula sa simpleng pangarap na magbigay ng abot-kayang skincare sa mga Pilipino

Sa karagdagan, ang rejuvenating set ang naging susi sa tagumpay ng Brilliant Skin Essentials, dahil binubuo ito ng apat na produkto, tulad ng Kojic Acid Soap, Rejuvenating Facial Toner, Rejuvenating Cream, at Sunscreen Gel Cream na dinisenyo upang mapaputi, pakinisin, at pasiglahin ang balat at sa loob ng maikling panahon, ang set na ito ay naging viral sa social media, na pinagtibay ng mga positibong review at before-andafter photos na nagpapakita ng epektibong resulta

Gayunpaman, malaki ang papel ng Sosyal Midya sa pag-angat ng Brilliant Skin Essentials, dahil na din sa tulong ng mga influencers at ordinaryong gumagamit, mabilis na kumalat ang balita tungkol sa kanilang produkto, at mga testimonya ng mga taong nakaranas ng pagbabago sa kanilang balat ay naging malakas na pang-akit para sa mga bagong kliyente, at ang murang presyo ng Rejuvenating Set ay isa ring dahilan kung bakit ito tinangkilik ng fersons

"Ang naging epekto sa akin nito ay natuknap ang aking balat sa mukha at kuminis at sa huli ay pumuti" Ayon kay Mizhelle Angelique Sto Domingo, isang gumagamit ng Rejuvenating Set ng Brilliant Skin Dagdag niya pa, " Hindi naman porket namula na ang balat ko ay mamumula din sa iba, dahil ito sa aking balat na sensitibo "

Sa kabila ng mabilis na pag usbong, hindi nakaligtas ang Brilliant Skin Essentials sa mga pagsubok, ito ang pagkalat ng mga pekeng produkto ay nagdulot ng pangamba, ngunit agad na kumilos ang brand upang protektahan ang kanilang reputasyon at mga kliyente at ang kanilang dedikasyon sa kalidad at transparency ay nagpapanatili ng tiwala ng publiko sa kanilang mga produkto

ALEXA ANGELA CUSTODIO

Mabu

ang dapat nating pairalin Simpleng pagtulog at pagmamahal sa ating kapwa

May kaya o wala, lahat ay may pantaypantay na matatanggap na pagmamahal

Pagmamahal na nagmula sa isang lider na handang tumulong o di kaya ay handang makisalo-salo sa simpleng kaganapan o kaya naman ay mga kaarawan

Sa bayan ng Morong, Rizal, isang kakaibang tradisyon ang sinimulan ni Mayor Sidney B Soriano noong Enero 30, 2023, ang pagbibigay ng cake sa bawat senior citizen na nagdiriwang ng kanilang kaarawan Ang simpleng proyekto na ito ay nagdulot ng kasiyahan at pakiramdam ng pagpapahalaga sa mga nakatatanda ng komunidad

agdag pa d to, a g p oseso g pamamahagi ng cake ay maingat na pinaplano ng tanggapan ng mayor Buwanbuwan ay tinitipon ang mga pangalan ng mga senior citizen na may kaarawan upang siguraduhing mabibigyan sila ng sorpresa Ang mga cake ay personal na dinadala sa mga nakatatanda, kadalasan ay may kasamang pagbati mula sa mga opisyal ng munisipyo o kay Mayor mismo Para sa mga senior citizen, ang pagtanggap ng cake ay nagiging espesyal na karanasan

"Nagulat ako nung dinalan ako ng cake nung birthday ko Nararamdaman ko na mahalaga pa rin ako kahit may edad na," sabi ni Marciana Ola Custodio, isang senior na tumanggap ng cake mula sa munisipyo Ang kanyang apo, si Michaela C Gonzales, ay nagsabing ngayon lang niya nakita ang kanyang lola na ganon kasaya

Sa karagdagan, ang mga residente ng Morong ay nagbabahagi ng kanilang kagalakan at pasasalamat sa pamamagitan ng opisyal na Facebook page ng munisipyo Maraming mga larawan at mensahe ng pasasalamat mula sa mga pamilyang tumanggap ng cake ang patuloy na ipinapakita sa social media Ang simpleng tradisyon na ito ay nagkaroon ng malalim na epekto sa komunidad

Ayon kay Mayor Soriano, layunin ng proyektong ito na ipakita na ang mga lolo’t lola ay hindi nakakalimutan at patuloy na mahalaga sa komunidad Sa bawat cake na ibinibigay, kasama ang isang personal na mensahe mula kay Mayor na nagpapahayag ng pasasalamat sa kanilang kontribusyon sa bayan Mula nang ilunsad ang programang ito, malugod itong tinanggap ng mga residente ng Morong

TaasNoo,AtletangPilipino Pagmamahalsanasasakupan

Bukod sa cake, ang personal na atensyon mula sa mga opisyal ng lokal na pamahalaan ay nagbibigay ng dagdag na kaligayahan sa mga senior citizen Kahit simpleng regalo lang ang cake, para sa kanila, ito ay simbolo ng pagkilala at pagmamahal Ang ganitong uri ng serbisyo ay nagpapakita ng malasakit ng pamahalaang lokal sa mga mamamayan nito

Sa kabuuan, ipinakita ni Mayor Soriano na ang tunay na serbisyo ay hindi nasusukat sa laki ng proyekto kundi sa sinseridad ng hangarin Ang bawat cake na ibinibigay ay may kalakip na mensahe ng pagmamahal at respeto Sa ganitong paraan, pinatunayan ng Morong na ang isang maliit na pagkilos ay maaaring magdulot ng malaking pagbabago sa buhay ng mga tao Ang pagbibigay ng cake sa mga senior citizen ay simbolo ng pagkakaisa at malasakit sa komunidad Sa pamumuno ni Mayor Soriano, napatunayan na ang simpleng regalo ay maaaring maging tulay upang mas mapalapit ang lokal na pamahalaan sa mga mamamayan nito, lalo na sa mga nakatatanda

Talas ng isip ang pinairal ng mga Atletang Pinoy upang mapagtagumpayan ang mga karangalang inuwi nila sa ating Bansa. Ang mga Pinoy na ito ay nagpakita ng gilas at bagsik sa iba’t ibang larangan ng isports Ang kanilang talento at kakayahan ay kanilang ipinamalas, ipinakita nila na ang mga Pilipino ay mahusay sa anumang larangan Ang husay ng mga Pinoy ay nagsisilbing inspirasyon para sa kapwa Pilipino dahil sa kani-kanilang pagpupursige, maabot lang ang pangarap

Inspirasyon mo, inspirasyon nating lahat! Galak at pagmamalaki ang tanging makikita at maririnig sa mga kapwa Pinoy dahil sa husay ng ating mga Atleta Sino mang Pinoy ay makikita ang kagalakan dahil sa husay ng mga ito, lalo na ang mga kumakatawan sa Bansang Pilipinas, gobyerno, mamamayan at iba pa Ang kanilang pinakita ang pag-daloy ng dugo ng Pilipino sa buong mundo, at pagbandera ng ating watawat na nagsisilbing paraan upang ipagmalaki ang husay ng Dugong Pilipino

Nagningning ang mga atletang Pinoy sa naganap na Paris Olympics ngayon taong 2024

Dahil sa husay ng mga ito, malugod na tinanggap ng pamilya Marcos ang mga atleta bilang sagisag ng pag suporta at pagmamalaki sa mga nagpupunyagi na mga atleta na maabot ang kanilang mga pangarap Sa kanilang pagdating Palasyo ng Malacañang, ipinakita na nila sila ang kahalagahan at galing ng mga kanilang mga pagpupunyagi para sa at paghihirap Kaya't masasabi na ang ka tagumpayan ng isang pilipino at para sa pilipinas

Ang pagsali ng mga atleta sa Paris Olympics 2024, ay isa sa pinaka importante na bahagi ng kasaysayan ng isports sa Pilipinas Sa pagtanggap ng Pamilya Marcos sa mga atletang Pinoy sa Palasyo ng Malacañang bilang pagbibigay halaga sa kanilang ipinakitang dedikasyon at pagpupunyagi

Ang kanilang Hirap at sakripisyo sa ating bansa ay nagsilbing daan upang makilala ang husay ng mga Pilipino Ang kanilang galing ang naging dahilan ng malaking pasasalamat at pagtanggap ng Lubos ng ating Bansa

“Beyond recognition, this acceptance serves as inspiration for the next generation of athletes ” Ito ay nagpapahayag na maaaring makamit ang kanilang mga pangarap, kasama ang pagkakaisa at pag-suporta ng ating mga kababayang pinoy Sa pagtutulungan at pagmamahalan, ang pangarap ng isa ang nagsisilbing tagumpay para sa pangarap ng lahat

“Bilang isang atleta, grabe ang naramdaman kong saya sa kanila kase sobrang sarap sa feeling manalo, lalo na kung pangarap mo talaga Gaya niyan nanalo sila at naibandera pa nila ang Pilipinas o galing ng mga pinoy, kaya naman sobrang saya rin sa feeling na may mga taong sumusuporta sayo” Ani ng isang maglalaro mula sa Munisipalidad ng Morong Makikita rin ang Suporta ng pamahalaan sa mga Atletang Pinoy, kasabay ng mga mamamayan na tuwang-tuwa sa kanilang pagkapanalo at husay na ipinamalas sa ilang mga bansa Ang kanilang husay ang naging daan upang ipagmalaki ang sariling bansa

ALEXA ANGELA CUSTODIO

Ang bawat isa sa mundong ibabaw ay naghihirap at nagpupursige sa pag-aaral upang balang araw ay maging inspirasyon sa karamihan Marami ang may pangarap, pangarap para sa sarili at sa karamihan. Sa pag-abot ng ating mga pangarap, maraming suliranin ang ating makakaharap Mapa-mabuti o masama, lahat ito’y parte ng pag-abot sa pangarap Sa karera ng buhay, ang bawat tayo ay may kanya-kanyang pagkakataon upang magbigay marka at maging inspirasyon sa iba, matanda man o bata At lahat ng paghihirap ay titiisin upang matuunan ang pagsisikap para sa pangarap Pangarap na mahirap matupad sapagkat kailangan ito ng kasipagan at katalinuhan, ngunit may mga pangarap rin na maabot mo nang dahil sa suporta at tiwala ng karamihan gaya na lamang ng isang Binibini na nagmula sa Munisipalidad ng Morong

Siya si Laura Sophia Fernan, siya ay kilala sa pangalang Miel 19 taong gulang, at siya ay nagpapakita ng kagandahan, katalinuhan, at pagsisikap, sa bawat pag subok na hinaharap Ang kanyang taglay na kakayahan ang kanyang sandata sa pag-abot ng kanyang pangarap

Si Laura Sophia Fernan ay maituturing na motibasyon at nagbibigay pag-asa sa lahat dahil sa pagiging magandang halimbawa sa karamihan ang kanyang pagsisikap determinasyon kahalagahan ng edukasyon at pakikipagtulungan sa mga tao

Bagosiya maitanghal na Bb Hermosa 2024, nakikilala muna siya bilang isang kandidata na nagrepresenta ng Morong sa naganap na Hiyas ng Pilipinas 2023 Matapos nito itinanghal siya bilang Binibining Morong 2024 at ngayon naman ay kilala na dahil sa kanyang pagkapanalo sa naganap na Bb Hermosa 2024

Bago pa man din maging isang ganap ma Model , siya rin ay nangarap na maging “Singer” at magtanghal sa entablado Bukod sa pagiging Bb Hermosa siya ay tumutulong sa komunidad, tulad ng pagtuturo sa mga bata at pagbibigay tulong sa mga nangangailangan upang matuto ang mga ito kahit hindi nakapagaral at upang hindi na gumastos ang mga kapos palad

Ang matapang at palaban na si Bb Laura Sophia ay may inspirasyon rin upang maisakatuparan ang pagiging modelo Modelo na mayroong pagmamahal sa nasasakupan at Modelo na maaaring tularan ng karamihan

Lalo na sa mga kabataan meron man o walang inspirasyon, ang bawat isa ay may pinaghuhugutang lakas

“I have an inspiration my family especially my loving parents, who taught me values and supported my dreams Which drives me to become a 1st Bb Hermosa 2024” - Ayon kay Bb Laura Fernan

Sa pagiging modelo ay hindi talaga maiiwasang sumuko at mapagod Ngunit sa kadakilaan at pagsusumikap ni Laura Talagang sanay na sya dahil dati pa lang ay sumasali na siya sa pag momodelo

“Don't be afraid to dream and try things you don t know And your effort and determination are the keys to a person's progress " - Wika ni Miel

Bilang modelo, ibibigay nila ang kanilang buong makakaya, upang maging magandang ehemplo sa mamamayan Mag-sisilbi silang inspirasyon at gabay na nagpapakita ng mabuting ugali, sa kanilang mga kilos at salita Ang bawat isa ay libreng mangarap at nararapat na sumubok sa anumang laban makuha lamang ang tagumpay na inaasam Huwag mawalan ng pag-asa at patuloy na tularan ang mga taong kagaya ni Bb Laura Fernan na handang magbigay motibasyon sa Nasasakupan

Ang mga papel na kagamitan ay sumisimbolo at nai dedesenyo upang mabawasan ang pag-asa sa mga synthetic at polymer na kagamitan at materyales gamit sa pagsasaka At ang mga produkto na ito ay inaasahang muli ng bawat isa na mapabuti ang kalusugan ng

lupa Ayon naman kay JC Del Mundo ay makatutulong ito sa Demonstration farm upang magtulungan sa kasanayan pagdating sa mga gusto at interesado sa oragnic farm At sinusubukan sa mga paaralan upang masuri at makita kung maganda ba ang magiging resulta nito. Malaking tulong rin ito sa mga magsasaka at mahilig maghalaman para mapanatili natin ang moisture ng lupa, temperatura ng lupa para tuloy tuloy yung paglago at paglaki ng mga halaman "The paper mulch technology is one of the innovations that is set to address the increasing demand for sustainable materials and practices in agriculture in our country It will particularly help address the rising concerns on plastic pollution and soil degradation." Ayon sa Secretary ng DOST na si Renato U Solidum Jr Bilang konlusyon, ang mga produktong pang-inobasyon na ito ay maging bahagi na pagpatuloy na pagsisikap ng mga institusyon at mga tao na gamitin natin ang mga likas na materyales na hangga’t maaari ay magagamit hindi ‘man ngayon ay susunod upang maging solusyong pangkali kasan

Sa kabilang banda, ang Diamond Theater Production ay nagsimula bilang isang maliit na samahan ng mga mahilig sa teatro na nagnanais maipahayag ang kanilang pag-ibig sa sining Kaya naman ito ang naging dahilan ng pagbuo ng isang grupo na handang maghatid ng makabuluhang kwento sa mga tagapanood Unti-unti, lumago ito bilang isang respetadong institusyon na nagbibigay pugay sa kultura ng Morong Sa pamumuno ng mga bihasang direktor mahuhusay na manunulat at talentadong tagaganap patuloy nilang inihahatid ang mga dulang nagbubukas ng isipan at puso ng manonood

Sila ay namumukod tangi at merong makabuluhang pagtatanghal Hindi lamang libangan ang hatid ng Diamond Theater Production Ito ay nagiging instrumento upang talakayin ang mahahalagang isyu sa lipunan tulad ng kahirapan, edukasyon, at mga hamon ng modernong panahon Sa bawat pagtatanghal naipapakita nila ang mga tema ng pagasa, pagsisikap, at pagmamalasakit Ang kanilang mga palabas ay binubuo ng malalim na kwento, kahangahangang musika, at nakakaantig na pagganap na tumatagos sa puso ng manonood

Ngunit hindi natin masasabi na madali ang pagtatanghal sa entablado sa harap ng maraming tao "Medyo naging challenging siya nung una for me kasi nung jhs, puro ako director/scriptwriter sa tuwing nag roleplay kami " Ayon kay Alexa Nicole Aquino Cruz

Dagdag n'ya na nagpapasalamat siya sa director nila na si Gg Sir Jessie O De Jesus kasi nag tiwala siya sa kanya na gumanap sa gantong palabas

Bukod pa dito, sila ay kilala rin sa kanilang pagtuon sa mga kwentong sumasalamin sa tradisyon ng Morong Sa kanilang mga dula binibigyang-buhay ang mga alamat, kasaysayan, at ritwal na bahagi ng identidad ng mga Morongueño Ang kanilang mga pagtatanghal ay tila isang paglalakbay sa nakaraan, na nagpapakita ng halaga ng pagpapamana ng kulturang pinapahalagahan sa mga susunod na henerasyon

Maliban sa pagbibigay inspirasyon, layunin din ng grupo na magturo ng mga pagpapahalaga Ang bawat dula ay may mensahe mula sa pagmamahal sa pamilya hanggang sa kahalagahan ng pagkakaisa sa komunidad Sa ganitong paraan hindi lamang nila naaliw ang manonood kundi tinuturuan din sila ng mahahalagang aral sa buhay

Habang patuloy na lumalago ang Diamond Theater Production, pangarap ng grupo na maipalaganap ang kanilang sining hindi lamang sa Morong kundi sa buong bansa Sa pamamagitan ng kanilang natatanging estilo at dedikasyon, layunin nilang ipakita sa mas malawak na madla ang kagandahan ng kanilang kultura at ang kapangyarihan ng teatro bilang anyo ng sining

Dahil doon, ay hindi lamang grupo ng mga artista kundi isang pamilya Ang bawat miyembro, mula sa mga aktor hanggang sa production crew, ay may mahalagang ambag upang mabuo ang isang matagumpay na pagtatanghal Ang kanilang pagkakaisa at dedikasyon ang nagbibigay daan upang ang bawat palabas ay maging matagumpay at makabuluhan

Sa huli, ang Diamond Theater Production ay patunay na ang teatro ay higit pa sa aliwan Ito ay isang makapangyarihang kasangkapan upang maipahayag ang mga saloobin, maipasa ang kultura, at ma-ipakita ang mga kwentong sumasalamin sa tunay na buhay ng Pilipino Nagbibigay rin ito ng aral sa mga manonood at nagpapabakas ng ngiti sa kanilang mga labi at ala-ala na namumukod tangi sa kanilang isipan Sa bawat pagbukas ng tabing, kasama ang Diamond Theater Production, binibigyang nito ng liwanag ng mga aral at inspirasyon na nananatili sa puso ng bawat manonood

Reklamo ng mga mamamayan ang Mahal ng bilihin at minsan pa’y hindi kagandahan ang mga tinra Marami rin ang nagtitipid sapagkat patuloy and pagmahal ng presyo at may mga pagkakataon na hindi na lang ginagamit ang mga gulay na kailangan dahil sa mahal o kaya naman ay napapadalas ang pagkain ng isda sapagkat ito lang ang maituturing na mura

Kaya naman, Isang matagumpay na kaganapan ang isinagawa sa bayan ng Morong noong Biyernes, ika-15 ng Nobyembre, 2024, nang umarangkada ang Kadiwa ng Pangulo sa Morong Town Plaza Mula alas-6 ng umaga ipinakita ng mga lokal na negosyante ang kanilang mga produkto, tulad ng isda, palay, manok at hayop, prutas at gulay, at iba pang pangunahing bilihin Makakatulong din ito sa mga mamimili na makabili ng sariwang ani sa abot-kayang presyo

Isang malaking tagumpay ang proyektong ito na layuning magbigay ng mga bilihin sa mas abotkayang presyo para sa mga residente ng Morong Sa pamamagitan ng Pambayang Tanggapan ng Agrikultura, nagpasalamat ang lokal na pamahalaan sa mga ahensya ng gobyerno at mga exhibitors na nakipagtulungan upang maging posible ang kaganapan

Maraming mga residente ang nagsabing malaking ginhawa ang naidulot sa kanila ng Kadiwa Ayon kay Roselle San Andres, isang residente ng Morong, “Mas mura ang mga bilihin dito, at sigurado pa kami sa kalidad ng mga produkto ” Ang mga mamimili ay nakabili ng mga sariwang produkto nang direkta mula sa mga magsasaka, kaya’t naging abot-kaya ang presyo

Ani pa niya "Isang malaking tulong ang Kadiwa sa mga pamilya dito sa Morong Hindi lang mura at sariwa ang mga bilihin kundi ang mga produktong ito ay direktang mula sa ating mga magsasaka, kaya’t nakikinabang ang buong komunidad "

Ang tagumpay ng Kadiwa ng Pangulo sa Morong ay patunay ng mabuting pagtutulungan ng mga lokal na ahensya at ang mga proyekto ng gobyerno na makikinabang ang mga mamamayan Sa mga susunod na linggo, ang mga ganitong kaganapan ay inaasahang magiging regular na bahagi ng mga programa sa mga bayan ng Rizal, upang mas mapalaganap ang mga benepisyo ng murang bilihin at tulungan ang mga magsasaka

Sa pamamagitan ng mga inisyatibang tulad ng Kadiwa ng Pangulo, layunin ng gobyerno na mapagaan ang buhay ng mga mamimili, lalo na sa mga panahon ng mataas na presyo ng mga bilihin Ang proyekto ay hindi lamang isang merkado; ito ay isang hakbang patungo sa pagtulong sa bawat pook upang maging mas matatag at mas maunlad

Sa tagumpay ng Kadiwa ng Pangulo sa Morong, ipinakita nito ang potensyal ng ganitong mga proyekto na maging daan sa mas malalim na koneksyon ng gobyerno at komunidad Patuloy na umaasa ang lokal na pamahalaan na magiging inspirasyon ito para sa iba pang mga bayan at lalawigan sa Rizal na magpatuloy sa pagtangkilik sa mga lokal na produkto at magsasaka

Sa huli ang Kadiwa ng Pangulo ay nagsisilbing isang mahalagang hakbang upang mapalakas ang ekonomiya ng bayan at matulungan ang bawat pamilya sa kanilang pangangailangan

PRINCESS HEART IGNACIO

ALEXA ANGELA CUSTODIO

LAIKAH DE SILVA

Sumang-ayon ang mga Filipino Senior Citizens sa Morong, Rizal, sa bagong Administration Order (AO) ng Department of Health (DOH) na naglalaman ng pagta-tanggal ng Purchase Booklet, na pinirmahan ni DOH Secretary Teodoro J. Herbosa, nito lamang ika-23 ng

Ang mga papel na kagamitan ay sumisimbolo at nai dedesenyo upang mabawasan ang pag-asa sa mga synthetic at polymer na kagamitan at materyales gamit sa pagsasaka At ang mga produkto na ito ay inaasahang muli ng bawat isa na mapabuti ang kalusugan ng lupa Ayon naman kay JC Del Mundo ay makatutulong ito sa Demonstration farm upang magtulungan sa kasanayan pagdating sa mga gusto at interesado sa oragnic farm At sinusubukan sa mga paaralan upang masuri at makita kung maganda ba ang magiging resulta nito

Apat na larangang may kinahaharap na balakid na nararapat siyasatin, ngunit sa modernong panahon ay dumadagdag ang tanikala laban sa hangarin

Malaking tulong rin ito sa mga magsasaka at mahilig maghalaman para mapanatili natin ang moisture ng lupa, temperatura ng lupa para tuloy tuloy yung paglago at paglaki ng mga halaman

"The paper mulch technology is one of the innovations that is set to address the increasing demand for sustainable materials and practices in agriculture in our country It will particularly help address the rising concerns on plastic pollution and soil degradation " Ayon sa Secretary ng DOST na si Renato U Solidum Jr Bilang konlusyon, ang mga produktong panginobasyon na ito ay maging bahagi na pagpatuloy na pagsisikap ng mga institusyon at mga tao na gamitin natin ang mga likas na materyales na hangga’t maaari ay magagamit hindi ‘man ngayon ay susunod upang maging solusyong pangkali kasan

ag kamit ng unang ranggo ang Pilipinas sa laging kulang ang tulog o puyat sa buong Southeast Asia, na nagtataglay ng 56% ng mga Pilipino na madalas ang kakulangan sa tulog na kumulang pitong oras na tulog kada araw

Ayon sa datos ng Fit Track report of Katrina Son sa “State of the Nation”, ang datos na ito ay mula sa Milieu Insight isang consumers data analytics Company Ayon kay Philippine Society of Sleep Medicine President Rodolfo Dizon Jr ang pagpupuyat o ang kakulangan sa tulog ay may kaakibat na latay sa iyong kalusugan tulad ng pagkakaroon ng stroke, diabetes, heart attack at marami pang iba Dagdag pa dito, ang datos mula sa Sleep Cycle Survey para sa World Economic Forum na nagsasabi na ang bawat Pilipino na nakapaloob sa 56% ay nakakapagpahinga lamang sa pagitan ng anim at tatlong minuto hanggang anim at 45 minutong, oras Dahilan ng madalas na pagpupuyat ng mga tao, kung hindi sa pag-aaral o pagtratrabaho ay dahil sa mga social media at sa mga teknolohiya na kesa magpahinga ay nai-gugugol pa ang oras sa pag gamit ng mga ito Ang pagpupuyat ay hindi dapat ginagawang normal sa buhay ng tao nirerekomenda na matulog ng maayos para sa matatanda pitong oras hanggang siyam na oras ang pagtulog kada gabi, para naman sa mga senior na mamamayan ay nirerekomenda na matulog anim hanggang walong oras kada gabi “lack of sleep may lead to obesity, and cardiovascular diseases such as heart disease, high blood pressure, strokes, and heart attacks ”Saad ni Philippine Society of Sleep Medicine president Rodolfo Dizon Jr Kung nahihirapang matulog sa gabi, ipinapayo na ayusin ang iskedyul sa pagtulog panatilihing malinis ang kwarto tahimik at madilim sa oras ng pagtulog ipinapayo din na huwag gumamit ng teknolohiya bago matulog tulad ng cellphone laptop tablet at iba pang nagpapanatiling gising sa diwa ng tao

Alam naman natin na ang dengue ay isa sa mga kinatatakutang sakit ng buong bansa lalo na sa mga bata pa lamang ay mabilis na agad itong makahawa sakanila Biktima nito ang mga mag-aaral ng Morong National High School (MNHS)

Ano na nga ba ang Dengue? Ang dengue ay isang uri ng sakit na namumula sa sakit sa kagat ng lamok na kung saan tinatawag itong Aedes sp. Maaaring makakuha ng sakit na dengue ang isang tao hanggang 4 na beses dahil sa iba t ibang uri nitong serotypes

Ayon sa World Health Organization (WHO) ay umabot sa 7.6 million cases ng dengue sa taong 2024 sa buong mundo kasama na ang 3 4 million confirmed cases over 16,000 thousand at kasunod na dito ang 3000 na namatay rito

Una na rito ang pagkakaroon ng sakit na lagnat na umaabot ng 40C at makakaramdam din ito ng pananakit ng Ulo

Bukod pa dito makakaramdam din ang isang tao ng pananakit ng mga kasusukasuan at kalamnan

At sa huli sa sakit na dengue ay makakakuha din ng sakit na pangangati at pamamaga ng balat nito

“Pinakamahirap na dulot ng Dengue is actually yung sobrang panhihina like di kana makagalaw and wala kang gana na kumilos Jhon Ilustre mag-aaral na nito lamang ay nagkaroon ng Dengue

Unang una na rito upang makaiwas sa sakit na dengue ay gawing malinis ang kapaligiran, mga basura na nagtitipon tipon at nakakalat at alisin ang mga stagnant na tubig

Sumunod gumamit ng mosquito repellent upang makaiwas rin sa sakit at magsuot ng mga mahabang manggas at mahabang pantalon lalo na sa gabi

At sa huli kumain ng masustansyang pagkain araw araw tulad ng gulay at prutas upang maging malakas ang resistensya ng katawan

Pinangungunahan na rito ang pinaka delikado sa isang tao ay pwedeng mamatay ang tao na umaabot ng 1-5% ang hindi nagagamot dahil dito

Sinundan naman ng pagkakaroon muli ng sakit pagkata pos na kumbaga pagnagkasakit at gumaling ka puwedeng mangyari ulit ito

At sa huli puwedeng makaubos at makaepekto ito sa lipunan na kung saan napapakita dito ang banta at panganib sa mundo

Iwasan at makinig palagi sa balita ukol dito upang makaiwas sa ano mang sakit lalo na ang dengue na karaniwan laging nagyayari lalo sa mga bata mapa matanda man

SHELOU MARIE ANDAL

SHELOU MARIE ANDAL

JHAYSON MANAO

Mahigit 400,000 katao ang naapektuhan ng mga bagyong Nika at Ofel.

Tinatayang P320 milyon ang halaga ng pinsala sa imprastruktura dulot ng mga bagyong ito.

Mahigit 3,200 na kabahayan ang nasira o napinsala.

Higit P50 milyon ang naitalang pinsala sa imprastruktura sa Region 2 dulot ng bagyong Nika.

SHELOU MARIE ANDAL

Bagamat ang panahon ng tirik na mabagsik sa Pilipinas ay humupa sa pagpasok ng buwan ng Nobyembre, agad itong pinalitan ng taglamig kasabay ng pagdagsa ng mga bagyong kumikitil sa panunumbalik ng kalikasang dumaan sa banta ng tag-init. Isang maginaw balakid sa kalikasan, pamumuhay, maging sa buhay ng mga mamamayan

Mapapansin na sa mga nagdaang buwan walang humpay ang pagpasok ng mga bagyo sa bansa, kung saan nagsilbing kababalaghan ang sunod-sunod na pagdating ng Bagyong Kristine, Leon Marce Nika Ofel at Pepito nito lamang Oktubre–Nobyembre, taong kasalukuyan Ang mga ito ay ilan lamang sa delubyong nauna at sumunod, kung kaya't sinabayan pa ito ng muling pagpasok ng napapanahong hangin Amihan Nito lamang ika-19 ng Nobyembre, taong kasalukuyan, inanunsyo ng Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical Services Administration (PAG-ASA) pagbabalik northeast monsoon o mas kilala bilang "Amihan", na magdadala ng mabababang temperatura at tuyong hangin sa mga susunod na buwan Upang palawakin, ito ang hangin mula sa hilaga at hilagang-silangan na karaniwang nararanasan mula Oktubre–Pebrero, ngunit ayon sa naturang ahensya dahil naantala ng isang buwan ang pagdating ng amihan, tinatayang tatagal ito mula Nobyembre–Marso Bagama't nagbibigay ito ng malamig na panahon, may epekto rin ito sa agrikultura at kalagayan ng mga mamamayan, lalo na sa mga rehiyon na madalas tamaan ng hangin

Ayon sa ulat ng National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) ang La Niña ay nagdudulot paglamig ng tubig sa dagat sa gitnang at silangang Pacific ay nagpapataas ng halumigmig, na nagsisilbing "panggatong" para sa mga bagyo

Sa pagkakataong nagsabay ang penomenang La Niña sa Amihan, na nagdadala ng malamig at tuyong hangin mula sa hilaga tumitindi ang kaibahan ng temperatura sa dagat at hangin Kasabay ng mabilis na pagdaloy ng init, pinapalakas din ng Amihan ang direksyon ng bagyo patungong Pilipinas na nagiging dahilan para magtagal at lalong lumakas ang bagyo

Ayon sa Department of Agriculture (DA) nito lamang Mayo kasalukuyang taon tinatayang aabot sa P5 90 bilyon ang pinsalang dulot ng El Niño sa sektor ng agrikultura sa bansa na nakaapekto sa 113,585 magsasaka at mangingisda Samantalang ang La Niña ay inaasahang magdudulot ng mas malalang epekto sa agrikultura kumpara sa El Niño Kung kaya t nagsasagawa ang naturang ahensiya ng mga hakbang upang maghanda para sa mga posibleng epekto nito Sa kasalukuyan, wala pang ulat patungkol sa pinsala ng La Niña subalit patuloy pa rin itong sinisiyasat at sinusuri

Sa kasalukuyan, mapapansin na pa iba-iba ang weather patterns na patunay na hindi iisa ang siklo ng mga naturang penomena

Dumarating ang mga ito ng hindi inaasahan, kung kaya’t aral ito upang paghandaan ng mga ahensiya at mga mamamayan ang mga kalamidad tulad ng Amihan at La Niña

Gamit na gamit kada araw, ito'y espesyal na pinong papel na pinahiran ng materyal na binabalangkas upang magpalit ng kulay ng lokal kapag nalantad sa init, ito'y ginagamit sa pag pri-print ng register, mga terminal ng credit card, at maliliit, magaan na portable na printer

Thermal paper ang ibabaw ng papel ay pinahidan ng isang sangkap na nagpapabago sa kulay nito kapag pinainit sa isang tiyak na temperatura, ito'y naglalaman ng bisphenol-A (BPA) isang kemikal na kapag naabsorb ng balat ay maaaring pagmulan ng mga sumusunod na sakit tulad ng prostate cancer at pagkakaroon ng cancer sa suso, asthma, at heart disease Higit na nasa peligro ang mga cashier sapagkat madalas silang may hawak ng thermal paper na kung saan nagbibigay ng BPA na maaring makaapekto sa balat at mga sanhi ng pagkakasakit ng mga ito sapagkat hindi ink ang gamit nito kung hindi ay init na kung saan ito'y nagsisilbing ink/marka ng nasabing papel

Batid na laging lantad sa mga grocery store at kung ano-ano pang lugar ang Thermal Paper kaya hindi madaling iwasan ang kontak sa mga ito, kaya upang bumaba ang tyansa na magkaroon ng cancer mula sa papel ito ang mga maaaring gawin upang epekto nito'y hindi iniinda; Palagiang paghuhugas ng kamay pagkatapos humawak ng mga ganitong klaseng papel, ito'y mahalaga bago humawak ng anumang pagkain bago magluto, o kumain at panatilihin itong tuyo kung mamimigay nito At pang huli, iwasang malagay sa basa-basa na baso o direktang ilagay sa mga pagkain Muli, ang laging lantad sa mga ganitong uri ng papel ay ang mga cashier, at store clerks, bagama t minsan ay hindi sinasadyang hawakan ang resibo ipinapayo na maging mas alerto at iwasang isubo ito sapagkat sa pamamagitan noon ay mabilis na makukuha ang mga BPA na nasa pa pel

Tinatayang isa sa 10 babae sa buong mundo ay biktima ng isa sakadalasang sakit sa reproductive health ng mga babae, and Polycystic Ovary Syndrome (PCOS)

Ito ay karaniwang hormonal condition na nakakaapekto sareproductive health ng kababaihan na may kakayahan nangmabuntis Nakakaapekto ito sa iba’t ibang paraan tulad ng hindibalanseng hormones, iregular na menstruasyon, at hampers ovulation na kailangan sa panganganak

Ito ang mga dapat na gawin upang makatulong sa kababaihangbiktima ng Polycystic Ovary Syndrome o PCOS

Una, makinig sa kanila nang hindi nanghuhusga tuwing naisnilang pag-usapan ang kanilang paghihirap sa sakit Pangalawa, magbigay ng praktikal na tulong, sabayan sila sa mga pagbabagong kanilang paraan ng pamumuhay at maging aktibo kasamanila Pangatlo, aralin kung ano ang PCOS upang lubos namaintindihan ang kanilang nararamdaman Pang-apat, magingmapanuri kung anong iyong sasabihin sa kanila at iwasan ang mga paksang maaaring makasakit ng kanilang damdamin Panglima maging mapagpasensya dahil ang kanilang sitwasyonay pagbabago, may mabuti at masama Pang-anim, mag-organisa ng aktibidad na makakapagsaya sila iwas stress At panghuli palaging kamustahin ang kanilang kalagayan at patuloy silang suportahan

Ang pag-intindi sa PCOS ay maaaring komplikado para sanakararami ngunit mahalaga ito para maging kabahagi sakanilang pagbangon at pagsulong mula sa sakit

Maaaring sintomas nito ay hirap na panganganak, pagigingmabalbon, at hindi tamang schedule ng menstruasyon ngunithuwag pakampante sapagkat may mga kasong asymptomatic o walang lumalabas na sintomas

Ang Polycystic Ovary Syndrome o PCOS ay ang imbalansengfemale sex hormones sa isang babae Ang ovaries ng mga babaeay naglalaman ng eggs na para sa kabuuang buhay ng babae, itoay mga immature at nakaimbak sa maliliit na follicles Ang pituitary gland (PG) ay naglalabas ng follicle-stimulating hormone (FSH) at luteinizing hormone (LH) kadabuwanpapunta sa kanilang daluyan ng dugo Pagnarating nito ang ovary, ang ilang eggs ay nagsisimulang mag-mature at dulot nitoang pag-expand ng follicle-releasing female sex hormone (estrogen)

Sa simulang maabot nito ang takdang oras lebel ang PG ay naglalabas ng LH sa ovaries Na dahilan upang magbukas ang pinaka mature na eggs at maglabas ng eggs sa prosesongtinatawag na ovulation Ang egg ay dumadaloy papuntangfallopian tube at naghihintay na ma-fertilize habang nakadikit sawalls ng uterus Ang mga natitirang follicles at eggs ay natutunaw Kung hindi magiging fertilized ang eggs lalabas itosa pamamagitan ng menstruation

Ayon sa World Health Organization (WHO), mahigit 116 milyong kababaihan (3 14%) ay may PCOS Sa Pilipinas, tinatayang 4 5 milyong Filipina ang biktima nito

Sa kaso ng PCOS, ang PG ay naglalabas ng madaming LH saating daluyan ng dugo na nagdudulot ng negatibong epekto samenstruation cycle; ang mga follicles ay hindi kayang magmature, ang ovulation ay hindi nangyayari at hahantong sainfertility Ang ilan sa mga immature na hair follicles ay hindinatutunaw at nananatiling fluid-filled sacs o cysts Ang dugo rinay maaaring may mataas na dami ng insulin na mula sapancreas; ang madaming LH ay maaaring mag produce ng sobra-sobrang male hormone (testosterone) na pipigil saovulation

Ang PCOS ay pinapataas ang tyansa ng diabetes heart disease high blood pressure high cholesterol abnormalities, at endometrial cancer

Ito ay maaaring ma-manage sa maraming paraan ngunit epektiborin ang pagbabago sa ating lifestyle habits Para sapangkalahatan, ang pagbabago sa ating mga kakainin ay nakadepende, maaaring lowcalorie diet, Mediterranean diet, at ketogenic diet

Ang karagdagang ehersisyo kasabay ng tamang diet ay lubos namakakatulong Sa kabilang banda, mayroong mga payat at matabang babae na may PCOS kaya dapat na nakadepende ritoang magiging pagbabago sa llifestyle ng may PCOS

Sa kabuuan, gamitin ang pagkain upang maging gamut laban saPCOS Maging mapanuri anong gagamiting diet, gagawingehersisyo, at magiging tugon laban sa sakit At bilang kapwa ugaliing maging sensitibo para sa mga babaeng may PCOS at atin silang tulungan

Prostate ay isang maliliit na glandula na hugis walnut sa mga lalaki na gumagawa ng seminal fluid na nagpapalusog at nagdadala ng tamod, ang kanser na ito ay isang pangkaraniwang uri ng cancer maraming cancer sa prostate ang dahandahang lumalaki at nakakulong sa prostate gland Kung saan maaring hindi ito magdulot ng malubhang pinsala, gayunpaman habang ang ilang uri ng prostate cancer ay mabagal na lumalaki ay maaaring kailanganin ng kaunti o kahit na walang paggamot, ang ibang uri naman ay agresibo na maaring kumalat ng mabilis kaya sa paghawak ng Thermal Paper na kung saan may bisphenol-A (BPA) ay maaaring mas mapabilis ang pagkakaroon ng sakit na ito Ang prostate cancer ay maaaring walang palatandaan o sintomas sa mga unang yugto nito ang canser sa prostate na mas advance ay maaaring magdulot ng mga sintomas at palatandaan tulad ng problema sa pag - ihi dugo sa semilya sakit sa buto nawalan ng timbang nang hindi sinusubukan, at erectile dysfunction o yung tinutukoy din bilang impotence ay isang anyo ng sexual dysfunction na kung saan inilalarawan ang kakayahan na makamit o mapanatili ang penile erection

Ito'y isang malalang sakit sa baga na nakaapekto sa mga tao sa lahat ng edad sanhi ito ng pamamaga at paninikip ng kalamnan sa paligid ng mga daanan ng hangin, na nagpapahirap sa paghinga ang sakit na ito ay Non-communicable Disease (NCD) o hindi nakakahawang sakit Pamamaga, at pag kipot ng maliliit na daanan ng hangin sa baga ag nagdudulot ng mga sintomas ng hila, na maaaring maging anumang kumbinasyon ng ubo paghingal igsi ng paghinga at paninikip ng dibdib na maaaring mas lumala pa kapag sinisinghot at nagkakaroon ng kontak sa bibig ang Thermal Paper

Subalit ang hika ay maaaring isang seryosong kundisyon, maaaring itong pangasiwaan ng tamang paggamot, at ang mga taong may sintomas ng hika ay dapat makipag-usap sa isang propesyonal na kalusugan

JOHN EPHRAIM CELESTRA

JHAYSON MANAO

Agrikultura, Ekonomiya, Edukasyon, at Kalusugan. Apat na larangang may kinahaharap na balakid na nararapat siyasatin, ngunit sa modernong panahon ay dumadagdag ang tanikala

laban sa hangarin. Bumubulabog sa ordinaryong buhay ng mga Pilipino, subalit sa tindig ng rin ng apat na letra ng isang institusyon ay ginagawang ibangon at iahon ang pait ng mga kahapon—'FITS'.

Kalakip ng mahirap na pamumuhay ng mga “bayani ng ani” o magsasaka, itinatag noong taong 2009 ang institusyong, Farmers' Information and Technology Services, o mas kilala bilang ‘FITS Center’ sa pamamahala ng Department of Science and Technology (DOST) at Department of Agriculture (DA). Alinsunod rin sa Executive Order No. 801, ito’y humihiyakat sa mga local government unit (LGU) sa Pilipinas na ilunsad ang hatid na programa ng Techno Gabay Program patungkol sa larangan ng agrikultura.

Maging dito sa bayan Morong, Rizal ay kinilala ang sangay ng FITS Center na may layuning bigyan ang mga magsasaka ng pribilehiyo sa teknolohiya, serbisyo, at bahagi ng kaalaman sa naturang larangan. Sa paraang ito, inilulunsad ang mga pagsasanay at seminar, na tumutugon sa anumang kakulangan tulad ng abot-kayang kagamitan o libreng binhi, pataba, buto, at marami pang iba. Bukod dito, saklaw rin ang pangangalaga sa taniman ng bigas, mataas na halagang pananim, at pangkabuhayang hayop.

Sa kabila ng pagsusumikap ng FITS Center na paigtingin ang kaalaman sa agrikultura, marami pa rin ang kabataang tila hindi napapansin ang potensyal at kahalagahan nito. Patunay ang ulat mula sa DA na bumababa ang bilang ng mga mag-aaral na nag-eenroll sa ilalim ng mga programang kaugnay sa naturang larangan. Nakadidismayang isipin na modernong panahon, mas inuuna ang teknolohiya o kursong akademiko kaysa sa larangang tila simpleng taniman lamang ang tingin dito ng karamihan.

Sa huli, maaring magkakaiba ang hatid na programa ng FITS Center sa iba’t ibang bayan, subalit mayroon lamang isang layon na itaguyod at ipalaganap ang kahalagahan ng agrikultura sa araw-araw na pamumuhay ng mga Pilipino. Hindi lang ang mga bayani ng ani ang natutulungan, kundi maging ang mga mamamayang nakikinabang sa bunga ng kanilang

EcoDistruptionat EcoDistruptionat

inaangat ng Department of Science and Technology-Forest Product Research and Development Institute (DOST-FPRDI) ang antas ng pagkakakilanlan sa iba't ibang uri ng kahoy.

Ito'y sa pamamagitan ng cutting-edge molecularlevel research and development, na makakatulong upang masuri nang maayos, maasahan, at tiyak ang lahi o kilanlan ng isang kahoy Ang mga pamamaraan at pagsisikap na mga ito’y makasisigurong maayos ang ating global trenchmarks, na mahikayat ang transparency at kumpiyansa ng Pilipinas sa international Trade

"Our commitment to enhancing Philippine wood identification reflects our dedication to sustainable forestry practices By capacitating our researchers into integrating state-of-the-art technologies at the molecular level we are enhancing our capability to accurately classify and certify Philippine wood species pahayag ng DOST Secretary Renato U Solidum Jr

TinatangingKahalagahan

sang pangamba ang paglala ng mga suliranin sa Pilipinas, isa na rito ang eco-disruption at biodiversity loss, na bunga kakulangan sa pagtutuon at pagbibigay ng sapat na atensiyon. Noong nakaraang taon, natukoy ng mga siyentipiko ang 228 na pangunahing lugar ng biodiversity sa Pilipinas, subalit 91 lamang ang mga kasalukuyang bahagi ng network ng mga bahagi ng network ng mga protektadong lugar sa bansa Nararapat lamang na kahit papaano'y may mga biodiverity pang naisasalba, ngunit hindi ito dahilan upang makampante! Katulad ng nabanggit, ilang lugar na ang naproprotektahan, subalit paano naman ang mga natitirang bahagi?

Ang pagkawala ng biodiversity ay kahihinatnan ng pagiging pabaya, at sa katunayan ay ibinahagi ng ilang mga mananaliksik na 95% ng mga bangkota o coral reefs ay masama ang kalagayan, habang 27% nalang ng mga kagubatan ang nasa mabuti Kinalalabasan nito na hindi bababa sa 192 ang mga uri ng hayop ang nanganganib ang buhay, kabilang ang 86 uri ng ibon, 33 mamalya, at tatlong reptilya Sa ngayon, halos 60% ng pagiging endemikong lugar ng Pilipinas ay nawawala

Tunay na nakababahala ang isyung ito, kung kaya't kulang parin ang aksiyon na isinasagawa Ang implementasyon ng Philippine Biodiversity Strategy and Action Plan (PBSAP) 2015–2028 na nagsisilbing roadmap para sa konserbasyon ng biodiversity ay nasa mabagal na proseso sapagkat ipinahayag ng The Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) na palala lang nang palala ang eco-disruption dahil sa gawaing pantao na nagiging sagabal sa pagsasaayos ng suliraning ito

Subalit sa ilang pagkakataon, hindi naman maiiwasan ang mga gawain na nakaaapekto sa biodiversity at paglaganap ng eco-disruption Alam naman ng lahat na dumadami ang populasyon sa Pilipinas, at dahil dito'y nangangailagang putulin ang mga puno, patagin ang mga kabundukan nang sa gayo'y makapagpatayo ng mga gusali tulad ng mga tahanan, paaralan, at lugar kung saan nagtratrabaho ang ilang indibidwal Bukod pa riyan, sanhi ng polusiyon ang mga transportasyong gumagamit ng mga gasolina, na bunuga'y lubos na nakaaapekto sa hangin, at ang mga kalat sa mga paligid na naupunta sa landfills ay dulot naman ng kakulangan ng kaalaman sa pamamahala ng basura Ngunit kahit ang mga ito ay nagsisilbing malaking parte ng ating buhay hindi pa rin dapat hayaan na ipagpatuloy ang pangaabuso!

ALTEYA GARROVILLAS

Gayunpaman sa kasalukuyan ay bihira pa rin ang nakapapansin sa mga Identified Key Biodiversity Ares na humahantong sa biodiversity loss 137 ng 228 na tinutukoy ng bansa na Key Biodiversity Aras ay hindi nahuhulog sa pambansang network ng mga protektadong lugar, na kilala bilang NIPAS, sa kabila ng pagsisikap at adbokasiya ng mga conservationist at katutubong tao Nakikita naman ng mga conservationist ang isang pagkakataon sa pag-implementa ng bagong Global Biodiversity Framework, na nangangako ng mga lumagda tulad ng Pilipinas sa pagprotekta sa 30% ng mga terestriyal at marine ecosystem sa 2030

Naisaalang-alang ng DOST- FPRDI Ang pagkakakilanlan ng iba't Ibang uri ng kahoy mula sa mga katangian nito hanggang sa mga benepisyong nakukuha rito.

Sa kabila ng mga ito, ang mga eksperto naman ay nagbabala ang na ang pagprotekta sa biodiversity ay hindi kasing simple ng paglikha ng mga bagong protektadong lugar sa papel, at ang pangangalaga ay kailangang gawin upang maprotektahan ang mga karapatan at interes ng mga katutubo at lokal na komunidad Ayon pa sa kanila dadaan muna ito sa mahabang proseso at pagplaplano ng mas epektibong paraan bago maisakatuparan at mabigyan ang mga ito ng sapat na proteksiyon

Samakatuwid, hindi man agad magawan ng solusyon ang mga hinaharap na suliranin ay may mga paraan parin upang mabawasan ang masamang dulot ng banta ng paglaganap ng eco-disruption at pagkawala ng biodiversity Sa ngayon, ang tanging magagawa upang makatulong ay ang pagpapalawig ng kaalaman at kamalayan ng mga tao patungkol sa pamamahala sa mga nagdudulot ng polusyon, na para naman sa ikabubuti ng lahat Ang bawat kilos ay may kaagapay na kahihinatnan, kaya nararapat lang na alaming mabuti ang mga suliranin bago magpasya

Ang Wood Identification ay isang siyentipikong proseso ng pagpapatatag ng pagkakakilanlan sa wood specimen na nakabase sa anatomical, pisikal, at structural properties nito Ginagamit ito bilang tiyak na basehan sa mga kasong illegal logging sa ating bansa

“It would help our biodiversity protection efforts if we could employ the same state-of-the-art techniques in wood identification and preservation paliwanag ni Estudillo ang curator ng Institute s Herbarium at Xylarium Facility

Right now we do our wood identification by examining the wood anatomy Most countries however, use more advanced and precise methods such as molecular technique or DNA sequencing, or machine-aided wood identification We hope to acquire the needed equipment so we can boost the wood identification service we offer, and at the same time give more value to our vast collection of wood specimens ” , dagdag pa niya

LawakngKayamanan

Sa kasalukuyan, ang DOST-FPRDI Herbarium at Xylarium Facility ay nagtataglay sa 2,631 herbarium voucher specimens (810 species galing sa 339 genera at 110 families), at ang pinakakimpletong wood collection na 10,983 authentic specimens sa ating bansa (2,282 species sa ilalim ng 463 genera at 197 families ng Philippine tree species) Ang mga ito’y nag rerepresenta sa 90% ng Philippine tree species at importanteng sanggunian para sa ating archaeologists foresters at mag-aaral

“This is a very rare and valuable collection since some of the collected species no longer exist in the natural forests For example, in our collection is katagpo [Psychotria ilocana (Merr ) Merr ] which has been extinct in the wild for more than 100 years already Thus we have to protect this collection because it will be difficult to stockpile and impossible to replicate some of them again ani ni Estudillo Ang Wood Identification ay nagtataglay rin ng kahalagahan para sa mundo ng ating kultura at lokal na mana Sa larangan ng archeology, ang identity ng wood specimens na naitala mula sa study sites ay muling mabibigyang buhay

PraktikalnaAplikasyon

Noong 2022 ang DOST-FPRDI ay nakatanggap ng kahilingan mula sa foreign film company upang bigyang kilanlan ang mga wood samples sa isang shipwreck Ang barko ay sinasabing parte ng Manila-Acapulco Galleon Trade Ayon kay Estudillo, ang mga specimens ay unang pinadala sa United States, ngunit sila’y nabigo rito Sa kabilang banda, ang mga eksperto ng DOST-FPRDI ay nagawang kilalanin ang mga wood specimen bilang isang molave (Vitex parviflora A Juss ) at supa (Sindora supa Merr ), parehong endemic sa Pilipinas

“Studies in this field dealing with material culture left behind by past societies, especially pre-historic ones, help people understand how their ancestors lived, and their cultures changed DOST-FPRDI can contribute to efforts that define social identity,” ani ni Estudillo

Bilang DOST-FPRDI OIC Director Rico J Cabangon, kaniyang sinaad na, “Our goal is to ultimately assist the Philippines particularly our law enforcement agencies in accurately identifying illegally possessed woods With enough funding support we can utilize advanced technology to cross-

JOHN EPHRAIM CELESTRA

JOHN EPHRAIM CELESTRA

to ay ang paggamit ng nuclear reaction upang makagawa ng kuryente, ito'y maaaring makuha sa nuclear fission, nuclear decay at nuclear fusion reactions, sa kasalukuyang panahon maraming kuryente ang nagmula sa nuclear power na ginawang nuclear fission ng uranium at plutonium sa mga power plant.

Bataan Nuclear Power Plant (BNPP) isang power plant na siyang dati nang nakatayo na ngunit hindi pinagana hanggang sa kasalukuyang panahon, at ngayon naglalayong itong buksan sa 2032 kung kung kaya't nais ng Meralco gumawa ng iba pang power plant na maka-kapagpababa ng bayarin sa kuryente ng mga mamamayan kaya ngayon ay nasailalim ng pagsusuri ang Pilipinas patungkol sa Nuclear Power Plant Naipasa na ng Pilipinas ang Unang yugto ng pagsusuri kung kaya naglalayong pa ang meralco na paarangkadahin pa lalo ang isipan patungkol sa Nuclear Power Plant kung kaya t nagpadala sila ng ilang mga iskolar sa ibang bansa upang mag-aral patungkol sa nasabing Nuclear Power Power

Ang Bataan Nuclear Power Plant (BNPP) ay isang nuclear Power plant sa bataan peninsula na may 100kilometro sa kanluran ng Maynila Pilipinas nakumpleto ngunit hindi na fuel ito y matatagpuan sa 3 57 km(squared) na reserbasyon ng Gobyerno sa Napot point sa Baranggay Nagbalayong, Morong, Bataan Iyon ang pagtatangka ng Pilipinas na magtayo ng Nuclear Power Plant na mothball, ito dahil sa mga alalahanin sa kaligtasan pagkatapos ng sakuna sa Chernobyl sa Ukraine noong 1986 at mga isyu tungkol sa katiwalian kung kaya't kailan man di nagamit ang BNPP ng bansa, at nito lamang mga nakalipas na buwan nais paobserbahan ito at buksan upang bayarin sa kuryente ay bumaba sapagkat ito y mas mura kaysa sa kasalukuyang ginagamit Sa ilalim ng batas militar ng dating pangulong Ferdinand Marcos Sr noong hulyo 1973 ng bansa ang nagdesisyon na magtayo ng nuclear power plant noong 1958 nagsimula ang programang nuclear ng Pilipinas sa paglikha ng Philippine Atomic Energy

Habang sinisimulan ng Pilipinas ang pagpapaunlad ng nuclear power program ng bansa, umuunlad ito sa pagbuo ng kinakailangang imprastraktura ng nuclear sa isang pagsusuri ng International Atomic Energy Agency (IAEA) na nagtapos noong ika-anim ng Disyembre 2024 ang follow-up na Intergrated Nuclear Infrastructure Review (INIR) mission na isinagawa sa kahilingan ng Gobyerno ng bansa

CYBERCRIME :

“The Philippines expanded the composition of its Nuclear Energy Programme Implementing Organization (NEPIO) to 24 organizations and all subcommittees of NEPIO are actively engaged to implement relevant activities This indicates the level of commitment of the Philippines to proceed with their nuclear power programme,” said mission team leader Mehmet Ceyhan Technical Lead in the IAEA Nuclear

Nuclear Power ay isang ligtas napapanatiling pinagmumulan ng enerhiya na nagpapababa ng carbon emissions, ito ay dahil ang pagbuo ng nuclear power ay nagdudulot ng isa sa pinakamababang antas ng pagkamatay sa bawat yunit ng enerhiya na nabuo kumpara sa iba pang mga mapagkukunan ng enerhiya Carbon, Petrolyo, natural gas at hydroelectricity ay nagdudulot ng mas maraming pagkamatay sa bawat yunit ng enerhiya dahil sa polusyon sa hangin at mga aksidente, ang mga nuclear power plant ay hindi rin naglalabas ng Greenhouse Gases at nagre-resulta sa mas kaunting lifecycle na carbon emission kaysa sa mga karaniwang renewable Sa kabuuan masasabing may maaaring banta kaakibat sa paggamit ng nuclear power Ngunit, maiiwasan ang mga ito sa pamamagitan ng tamang pamamahala at maayos na paggamit nito upsng mabigyang solusyon ang isa sa mga suliranin na yente

ahat ay nabago na ng teknolohiya, isa ang teknolohiya sa mga instrumentong ating nagagamit upang mapadali ang pamumuhay ng mga tao Naging isang malaking parte na ito sa pamumuhay ng bawat tao kung saan nauso ang “social media ” Ngunit kaakibat nito, nauso ang “cybercrime” kung saan nagaganap ang paninira ng reputasyon ng isang tao gamit ang platapormang ito Hindi nga ba’t nakababahala lalo na at sa panahon ngayon na pati ang mga kabataan ay may sari-sarili na ring “social-media accounts.”

Ang “social media” ay isang plataporma kung saan maaaaring makipag-interaksyon sa ibang tao sa pamamagitan ng teksto, larawan, video, at iba pa Ngunit sa laki ng plataormang ito, hindi maiiwasan na magkaroon ng iba’tibang uri ng karahasan tulad na lamang ng “cybercrime ” Samantala, ang “cybercrime” ay isang krimen kung saan ang ginagamit ang teknolohiya at kompyuter upang makapangbiktima ng mga tao Ngunit bakit nga ba ito nagaganap? Hindi ba dapat nating respetuhin ang kalayaan at ang bawat isa? Sapagkat dahil dito hindi lamang dignidad ng tao ang nababastos dito ngunit pati na rin ang emosyonal na damdamin nito kung saan ay umaabot pa sa depresyon Sa isang pagkakamaling magagawa ng “cybercrime” ay malaking reputasyon, pangalan, dignidad, at mentalidad ang masisira nito

Kaalinsabay nito, dapat ring protektahan ng bawat taong gumagamit ng “socialmedia” ang kanilang mga personal na impormasyon upang maiwasan ang mga ganitong pangyayari Higit pa rito, marapat din na magdoble-ingat sa pagbibigay ng impormasyon maging sa kakilala man o hindi sapagkat hindi natn alam kung ano ang kanilang susunod na pakay o gagawin Isa rin ang hacking kung bakit nagkakaroon ng mga ganitong pangyayari, na kung minsan ay hindi mo alam na ang kausap mo pala ay hindi mismo ang may-ari ng account

Isa rin ang mga “online websites” sa mga dahilan kung bakit ito nangyayari, sapagkat ang ibang websites ay ginagamitan ng pang-hahack upang makuha ang iyong mga personal na impormasyon na nagiging sanhi ng iba’t-ibang krimen Kaya marapat lamang na mag-ingat ang bawat isa sa pagbibigay ng impormasyon na kinakalap “online” at dapat na maging mapanuri sa mga desisyon na gagawin at isipin ang mga maaaring kahantungan nito Marapat ring pagtuunan ng pansin ang mga kabataan ngayon sapagkat maaaring madamay ang mga ito sa “childpornography” na mas nakababahala Hindi lamang kabataan ngunit pati na rin ang mga nasa tamang edad na kung saan ay maaaring ipost ang maseselang bahagi ng katawan

Maiiwasan natin ang mga ganitong bagay o sitwasyon sa pamamagitan ng pagiging mapanuri, malawak na kaisipan, pag-iisip ng maaaring maging kahantungan ng mga bawat desisyon na ginagawa kahit na online man o hindi Marapat rin na maging “updated” sa mga bagong kaganapan na krimen “online” upang maiwasan ito Sa kabuuan, marapat na maging maingat ang bawat-isa maging mapanuri wais maalam at magkaroon ng malawak na kaisipan ukol sa mga pangyayari na nagaganap sa makabagong teknolohiya at plataporma upang maiwasan ang mga bagay na hindi kanaisnais at upang maging ligtas Dapat ding isaisip ang kahihinatnan ng mga bawat hakbang na iyong gagawin Maging maalam, maging mapanuri

“Ang kabataan ang pag-asa ng bayan“, ngunit marami sa kanila sa panahon ngayon ang nakukulimbat ang kinabukasan dala ng hindi paglayo sa tukso Dulot nito ang pagiging batang ina o pagbubuntis ng wala pa sa legal na edad Kung mapapansin, ilan sa mga kabataan ngayon mula sa mga edad na 10 pataas ay nakikipagrelasyon sa pagnanais ng karanasan, subalit dahil hindi pa gaanong sapat ang kanilang kaalaman sa usaping sekswal o sex education, tanging kinahihinatnan nito ay ang paglaganap ng teenage pregnancy Sa katunayan, batay sa datos na mula sa Commission on Population and Development (POPCOM), karamihan sa mga kabataang nabubuntis sa Pilipinas ay nasa 10 hanggang 14 gulang Ayon pa sa pahayag ni Lisa Grace Bersales POPCOM Executive Director kahit pa bumaba ang bahagdan ng mga kabataang babae na edad 15 hanggang 19 ay tumaas naman ang bahagdan ng mga nabubuntis na edad mula 10–14 Dahil dito inaasahan nila na mababa ang porsiyento na makapagtapos pa sila ng elementarya at sekondarya Bukod pa riyan ang Pilipinas ay pumapangalawa sa Southeast Asia na may mataas na kasong mataas na kaso ng mga kabataang babae na nakararanas ng maagang pagbubuntis Gayunpaman sinusulusyunan ito ng iba sa paraan ng aborsyon o pagpapalaglag Ilan sa mga magulang ang nagpapasiya nito, sa kagustuhan na puksain ang pagbubuntis at ipagpatuloy ang pag-aaral; sa kagustuhang maisalba ang kinabukasan ng kanilang mga anak Subalit sa pagsasagawa nito ay may kaagapay na kahihinatnan sapagkat labis itong makapapahamak sa kalusugan ng mga kababaihan Dagdag pa ang inulat ng National Institutes of Health, higit pa sa 50% ang mga pagkakataon na mabawian sila ng buhay Kaya naman, bilang solusyon, ay ipinasa noong Setyembre, nakaraang taon sa Kapulungan ng Congreso ng Pilipinas ang Adolescent Pregnancy Prevention Bill, upang mapuksa na ang isa sa kinakaharap na suliranin ng bansa Sa ngayon, wala pang balita sa pagsang-ayon ng mga mambabatas, ngunit inaasahan pa rin na sa hinaharap ay mapapatupad na ito Pansamantala, upang mapaunlad ang kamalayan at disiplina ng mga kabataan sa isyung seskwal, nararapat na itaas ang antas ng kamalayan sa sex education, na siya namang alinsunod sa APPB, nang sa gayon ay matulungan at mabigyan sila ng sapat na impormasyon sa kanilang desisyon batay sa pakikipagrelasyon Para naman sa mga nasa legal na edad, ngunit hindi pa handang magkaroon ng pamilya ay mabuting matutuhan ang "Planned Parenthood" na kung saan ay tinatalakay ang paggamit ng proteksiyon at mga contraceptives Katulad nga ng sinabi ni Lagman "If we are to truly uplift the lives of women, we must start by improving the future of young girls Dapat na umiwas sa tawag ng laman at busugin ang utak ng kaalaman

Para sa ginanap na selebrasyon na 2024 Regional Science, Technology and Innovation Week (RSTW) sa Kanlurang Visayas, and Department of Science and Technology (DOST) ay naglabas ng dalawang mahalagang proyekto ang kagawaran sa Antique, isa na rito ang Natural Dye

Pinangunahan ito ng DOST Secretary na si Renato Solidium sa Barangay Iguirindon, San Remigio, na pinondohan ng Philippine Textile Research Institute (PTRI) at learning hub ng Bureau of Jail Management of Penology (BJMP) sa San Jose de Buenavista sa ilalim ng Community Empowerment sa pamamagitan ng Science and Technology (CEST) program Sinasabi ni Solidium na sinusuportahan ng kagawaran ang industriya ng patadyong o loom weaving industry sa Antique sa pamamagitan ng hub

There is a good future for the patadyong (look weaving) industry for it commands higher prices when exported like in Europe ” aniya Solidium sa kaniyang pahayag Ayon pa kay Solidium, na sa pamamagitan ng 16 na manghahabi sa San Remigio, maaari nilang palawakin pa ang kanilang pagkamalikhain sa tulong ng nasabing hub kasama ang mga teknolohiyang na develop ng DOST Ang unang hub sa Barangay Bagtason, Bugasong ay ginawa gamit ang pondo ng senadora na galing sa National Center for Culture and the Arts (NCCA)

Sa kabilang banda, ang hub, isang partnership project ng DOST at University of Antique (UA), ay magbibigay ng espasyo para sa 18-kataong walang kalayaan na tinatapos

SHELOU MARIE ANDAL

JOHN EPHRAIM CELESTRA

Dibuho ni; SHELOU MARIE ANDAL

JOHN EPHRAIM CELESTRA

JHAYSON

katotohanang ito sa tuwing pagmamasdan ang mga mag-aaral ng Morong National High School (MNHS), na may sari-saring palamuti sa mukha. Ngunit hindi makakaila na mas makakabuti ang paggamit ng skincare.

Mula sa ating pagmamahal sa mga beauty pageant, kung saan buong pusong sinusuportahan natin ang ating mga paboritong kandidata, hanggang sa paghanga natin sa mga skincare routine sinusubukan din natin ang iba’t ibang uso at mga makeup technique mula sa iba’t ibang bansa Mahilig tayong ipagdiwang ang kagandahan sa iba't ibang anyo Ang Unilever isang pandaigdigang kumpanya ng consumer goods, ay nanguna sa pagsisimula ng isang makabagong panahon na pin dis kom neg

Sa pamamagitan ng mga tatak nito sa Pilipinas tulad ng Cream Silk Pond's, Vaseline, Clear, Dove, at marami pang iba, muling binibigyangkahulugan ng kompanya kung paano nilalapitan ng mga Pilipino ang kagandahan Ginagamit nito ang mga pagsulong sa agham at teknolohiya upang makalikha ng mga produkto at karanasang malapit sa puso ng mga tao

Higit na binibigyang pansin ng Unilever ang

Halimbawa na lamang ang Cream Silk, na isa sa nagsisimbolo sa Pilipinong kagandahan, ay patuloy na hinuhumok ang mga limitasyon sa Hair Institute

Hindi lamang sila nagbibigay ng mga payo mula sa eksperto upang magkaroon ang isang indibidwal ng healthy at magandang buhok, ngunit binabatikos rin nila ang mga maling paniniwala ukol sa buhok at paano ito magiging maganda Sa larangan ng skincare,

Ang pinakabagong produkto ng brand, na nagtatampok ng kombinasyon ng Niasorcinol at Hexyl-Retinol, ay idinisenyo upang tumulong sa pagresolba ng mga matitigas na dark spots at hindi pantay na kulay ng balat; mga karaniwang alalahanin ng maraming Pilipino

Ang kombinasyong ito ng mga aktibong sangkap ay sumasalamin sa pagsisikap ng Pond s na lumikha ng mga solusyong nakatuon sa partikular na pangangailangan ng balat,

Ang Pond's ay gumawa rin ng mga hakbang upang bumuo ng samahan na mahilig sa skincare sa pamamagitan ng pagtutok sa mga solusyong tumutugon sa mga partikular na alalahanin ng mga Pilipino

Ang pagtuon ng brand sa pagiging inklusibo at pagtiyak na ang kanilang mga inobasyon ay angkop sa iba't ibang kulay at uri ng balat ay nagpapakita ng dedikasyon nito na gawing abot-kamay at

Isang halimbawa lamang ang Pond's sa hindi mabilang na kumpanyang dedikado na makatulong sa mga tao upang maging maganda gamit ang skincare na alternatibong paraan sa paggamit ng makeup Bilang mga mag-aaral dapat na ginagawang prayoridad ang pag-iwas sa makeup sapagkat pansamantalang solusyon lamang ito sa pangmatagalang problema na kayang solusyonan ng skincare

Tulad ng nangyayari sa Western Countries, partikular sa United States of America kung saan mas nauuso ang skincare tulad ng Sephora sa kabataan na sila'y nababansagan na bilang Sephora Kids

Bagamat dapat na may limitasyon at age limit ang mga ito Hindi makakaila na may magandang maidudulot ang skincare sa ating balat upang makaiwas sa pagkakaroon ng acne, wrinkles, at dryness

Sa huli hindi dapat ipagbawal ang make-up, ngunit mas bigyang prayoridad ang skincare para sa pangmatagalang

Kapansin-pansin ang tila normal nang penomena sa ating mga tao, partikular na sa mag-aaral ng Morong National High School (MNHS) o kabataan na sinasabing "sponge-like" ang utak na halos lahat ng kanilang nasasaksihan at naririnig ay tinuturing nilang 'mapagkakatiwalaang' impormasyon na kanilang sinasabuhay; Impluwensya.

Impluwensya ang numero unong 'di makakailang dahilan ng pagkalap ng trends sa mga mag-aaral Kadalasan itong nagmumula sa social media na siyang tambayan ng mga menor de edad tuwing leisure time Dinidiktahan ng trends o napapanahong uso ang siyang magiging gawi ng mga estudyante, upang sila ay maka 'fit-in' sa

Bilang detalyadong eksplenasyon, ang paksang impluwensya at trends ay umiikot sa paraan kung paano ma-iimpluwensyahan ang isang indibidwal upang gawin ang isang bagay Kadalasang hindi nahahalata ng biktima na siya'y naapektuhan na ng impluwensya ng ibang tao sa pamamagitan ng pagsubaybay sa kasalukuyang trends sa internet, social media, websites, at maaari ring marahil sa mga taong nakapaligid sa kanya

Karamihan sa atin ay nagnanais na kakaiba kumpara sa mga nakapaligid sa atin, ngunit hindi maiiwasan ang pakiramdang "sense of belongingness" o tayo'y kabahagi sa lipunang ginagalawan

Marahil hindi maiwasan na ma-expose sa impluwensya sapagkat may pagkakataong ang isang tao ay nagsasagawa ng research upang magkaroon ng karagdagang kaalaman

Maaari ding dahilan ang pagiging 'indecisive' upang hayaan ng isang indibidwal na siya y ma-impluwensyahan ng kapwang kanyang pinagkakatiwalaan at tinuturing na eksperto sa partikular na bagay

Ang trends ay ang pinagkukunan ng ideya ng mga mag-aaral para sa kanilang mga bibilhin, sasayawin, kakantahin, at iba pa Maaari itong positibo ngunit sa kasamaang palad nagdudulot rin ito ng hindi magandang impluwensya sa kabataan

Nagiging dahilan ang trends sa social media para sayawin ng ilang menor de edas ang mga sayaw na may malalaswang steps Napupuna ito ng mga nakakatanda at kaguruan na bakit humantong sa ganong lebel ang impluwensyang dinudulot ng mga napapanahong trends sa apps tulad ng tiktok Puwede kasing i-contest na sabihing it s art and creativity yung ginagawa, pero since tiktok is open to all ages, nagiging mali kung walang specific guidance mula sa magulang or guardian ng gumagawa non pero at the personal level may mali kung ang specific na steps ay malaswa and there are no particular reasons to that"

Ray Ann San Juan guro sa MNHS

Ang pakikilahok sa trends ay puwede ring may magandang inisyatibo Makakatulong ang trends sa internet upang tayong magkaroon ng karagdagang kaalaman ukol sa mga bagay na ating kinakailangan

Nagagamit ang trends upang matukoy ang mga produktong kalidad sa komersyo Ginagamit ng social media influencers ang kanilang impluwensya upang magpalaganap ng impormasyon na papabor sa kanilang partido Sa tulong nito, masusuri ng kabataan ang mga essentials halimbawa na lamang ang skincare perfume at accessories na nasa trend at kanilang malaman ang mga detalye nito

"Madalas akong bumibili knline kasi mas convenient at madaling i-explore yung details nung products na may interest ako like makeup perfume etc

" Khassy Andrea Ramos, mag-aaral sa MNHS

Sa makatuwid, ang impluwensya na dinudulot ng trends ay magiging positibo o negatibo sa kung paano ito gagamitin ng mga tao Palaging tatandaan

na maging mapanuri sa kung ano ang pakikinggan at susundin

Pagkatapos manuyot ng tubig sa parte ng sugat isunod naman ang pagpapahid ng ng tintura de yudo o kung tawagin tincture of iodine o kahit ano pa mang gamot na ginagamit na pang sugat

At ang panghuli ay wag kalimutang pumunta sa pinakamalapit na doktor o Animal Bite Center upang magpabakuna at resetahan upang malisan ang rabies at sugat

Una sa mga karaniwang epekto ng bakuna ng rabies ay pagkakaroon ng lagnat o kasandaliang lagnat na umaabot ng dalawa hanggang tatlong araw na lagnat

Sinusundan ito ng pagsakit ng braso mapa kaliwa man o kanan depende kung saang parte ng braso ito naiturok Bukod pa dito meron pang ang pamumula at pangangati ng katawan at kamay

Kasama na rin dito ang pagsakit ng ating ulo at pagkahilo natin pagkatapos ng pagtuturok ng bakuna sa atin

Una na sa listahan kapag nakagat o nakalmot ng aso o pusa ay hugasan agad ang parte ng may sugat, lagyan ito ng sabon at tubig na dumadalay hanggang 15 minutos

Siguraduhing pabakunahan sa malapit na Animal Bite Center ang ating mga alagang hayop tulad ng Aso at Pusa, chansang puwedeng turukan ito ay nagsisimula sa 3 buwan na edad nito at ulitin lamang ito kada taon

Di mawawala ang pagbibigay ng pagkain na malinis at masustansya gaya ng dog food at iba pa pati na rin ang malinis nitong inumin na tubig

At higit sa lahat alagaan itong mabuti at mahalin narin kasama na rito ang pagpapaligo ng alaga nating hayop na kada buwan o kada linggo

Alagaan natin ang ating mga

JOHN EPHRAIM CELESTRA

Nina Alehyan Talanay

Sinimulan na ni Filipino Olympian Pole Vaulter Ej Obiena ang kanyang misyon sa pamamagitan ng paglulunsad nito ng una sa tatlong pole vault pit sa Laoag na magbibigay pagkakataon sa mga kabataang atleta na abutin ang kanilang mga pangarap

Sa pamamagitan ng pagtatayo na ginawa ni Obiena nagkaroon ang mga naghahangad na kabataan ng daan upang maipakita ang kanilang buong potensyal

“Local aspiring athletes were given the chance to spread their wings and try pole vaulting, kicking off the dream of having a sustainable pool of excellent homegrown Filipino pole vaulters, supported by 10 of their finest coaches who attended the coaching seminar These coaches would be guiding their athletes to greater heights ” saad ni EJ Obiena Ginanap mula Ika-anim hanggang ika-siyam ng Disyembre ang klinika, sa pangunguna ng mga World Athletics Certified Coaches, sa pakikipagtulungan sa lungsod ng Laoag at pagiisponsor ng Milo nagpakilala ng 27 bagong lalaki at babaeng atleta sa mundo ng pole vaulting

Nagsisimula na ngayon ang mga batang ito sa kanilang paglalakbay at sa pamamagitan ng inisyatiba na ito nakakatulong si Obiena sa paglikha ng isang napapanatiling pipeline ng mga homegrown Filipinos pole vaulters Matapos ang matagumpay na paglulunsad ng pasilidad sa Laoag, kasalukuyan ng nakatutok si Obiena sa susunod nitong Milestone na magtayo ng isang makabagong pasilidad sa Tagum City, Davao Del Norte Hindi biro ang paglalakbay ni Obiena sa pagtatayo ng Pole Vault Pit ngunit pinasigla ito ng bayanihan ng mga Pilipino, humugot siya ng inspirasyon sa sama-samang pagsisikap ng sambayanan na kung saan nakikita ang kultura ng Bayanihan sa pagtatayo ng pit

Sumandal ang koponan ng NU kay Rookie of the Year at Finals MVP Cielo Pagdulagan ng maglatag ito ng 21 puntos sapat upang akayin ang koponon patungo sa tagumpay

Karagdagang tulong din ang kinamadang 14 puntos nila Camille Clarin at Angel Surada na pinatungan pa ng 10 puntos ni Karl Ann Pingol na nagsilbing hatak din upang mas manaig ang NU Umpisa pa lamang ng laban dikdikan na ang naging laban na tila walang gustong magpatinag na nagresulta sa tablang iskor na 17 Pagtungtong sa ikalawang quarter, hindi pa din nagkalayo ang iskor ng magkabilang koponan bagkus muling nauwi sa tabla ang talaan, all 38 Pagpasok ng ikatlong quarter, dito na umalagaw ang NU matapos nilang ipatong ang 15 puntos na kalamangan sa UST, 65-50

Sumubok humabol sa huling quarter ang UST subalit nabitin ang kanilang koponan ng limang puntos upang itabla ang talaan kung kaya t sa huli NU parin ang idineklarang kampeon

Kaliwa t kanan na rin na patimpalak ang nalahukan nito na nagreresulta sa limpak-limpak na tropeyo t medalya na kanyang nasusungkit kabilang na dito ng ihirang siyang back-to-back champion sa JR Asian Karting Open Championship at Petron Blaze 100 IAME Series Philippines sa taong 2018 at 2019 Sa susunod na taon sasalang ito sa GB3 Championship upang tuparin ang kaniyang pangarap na makakuha ng gantong oportunidad

Matapos ang nakakamanghang sagupaan nag iwan ng mensahe ang two-time champion NU coach na si Aris Dimaunahan First of all I m very satisfied with how we conducted our year These players were on it since day one of our training camp We asked so much in them at you can’t discount their effort every day, They re killing each other in practice from first group to the third group Our competition in practice is really high I’m really satisfied Today is the fruit of our labor the entire year We waited, we kept our step very cautiously Our focus everyday was to get better and better," saad nito

Maagang namulat si Bustamante sa larong kanyang kinahiligan na kung saan ay sa edad pa lamang na tatlong gulang ay natuto na itong magmaneho ng sasakyan Kaliwa t kanan na rin na patimpalak ang nalahukan nito na nagreresulta sa limpaklimpak na tropeyo t medalya na kanyang nasusungkit kabilang na dito ng ihirang siyang backto-back champion sa JR Asian Karting Open Championship at Petron Blaze 100 IAME Series Philippines sa taong 2018 at 2019 Sa susunod na taon sasalang ito sa GB3 Championship upang tuparin ang kaniyang pangarap na makakuha ng gantong oportunidad

Bakas sa kaniya ang pagkasabik na maiuwi ang kampeonato sa kompetisyong kaniyang lalahukan sapagkat nagsanay ito katuwang ang elite sa spain gamit ang sasakyang GB3, para sa kaniya ito ang magsisilbing daan upang may mabuong samahan at pagkakaisa sa team na magdadala sa kanila ng tagumpay

RhyneVeil

SYLEENE BAUTISTA

Pahina20

Pampanga Giant Lantern sinelyo ang ikalawang kampiyonato kontra Quezon

Huskers

Napasakamay ng Pampangga Giant Lanterns ang titulo kontra Quezon Huskers sa puntos na 65-61 sa MPBL National Finals sa Bren Z Guiao Sports Center ng San Fernando, Disyembre 7.

Maagang bumuwelta sa unang yugto ng laban ang PGL na nagresulta ng agarang pag lamang nito sa kanilang kalaban at tapusin ang quarter sa iskor n 12-8

Patuloy

Tuluyan ng ibinaon sa hukay ng Beer Island ang koponan ng Jondette upang mapasakamay ang titulo sa iskor na 84-68 sa Finals Ng Morongueños Basketball League (MBL) 2024, Nobyembre 3 sa gusaling pampalakas ng bayan ng Morong

Naging mainit at dikdikan ang pagsisimula ng sagupaan ng dalawang koponan na tila walang gustong magpadaig, ngunit mas nanaig sa unang quarter ang Jondette ng may limang kalamangan, 19-14

Pagtungtong ng ikalawang quarter mas naging madiin pa ang naging laban sapagkat unti-unting hinabol ng Beer Island ang kalamangan ng kalaban at nagawa pa nila itong ungusan 44-41 Bangungot naman ang naging ikatlong quarter ng Jondette ng mainjury ang kanilang dalawang manlalaro na isa dito ay si ER San Diego na isa rin sa key player ng koponan, kaya natapos ang quarter na hawak parin ng Beer Island ang kalamangan, 61-53

Ikatlong kampeonato, bulsado ng Morongueño

SYLEENE BAUTISTA

Itinanghal muling kampeon sa ikatlong pagkakataon ang Morong National High School Men's Volleyball Team sa Palarong Panlalawigan 2024.

Determinasyon at pagsusumikap ang naging puhunan ng bawat manlalaro ng koponan sapagkat Municipal Meet pa lamang ay pinakita na nila ang kagutuman nila magkampeon upang makapasok sa susunod na yugto Natungtong naman nilang muli ang Provincial Meet kung kaya't kayod kalabaw sila kung magensayo upang sa gayon magbunga lahat ng kanilang tinanim mula noong umpisa Hindi naman sila nabigo sapagkat matagumpay nilang na ani ang kanilang ikatlong tropeyo sa patimpalak at tinaguriang three peat champion Samutsaring emosyon ang kanilang naramdaman sa kanilang pagkapanalo, ayon nga kay Edgar Alejandro, Captain Ball ng Morong Team, "Syempre ang unang mararamdaman mo sa bawat panalo ay kasiyahan and at the same time i felt sad because that championship match is the last championship match for my entire DepEd volleyball career " saad nya Sa pagkakataon ngayon, aakyat na ang kanilang koponan sa susunod na palapag ng kompitesyon kung saan mas masusubok ang kanilang kakayahan muli nilang irerepresenta ang Rizal sa Regional Meet at susubukang iuwi ang titulo Sa kabila ng lahat, hindi lamang ito ang magiging hamon sa mga atleta sapagkat marapat lamang nilang balansehin ang kanilang paglalaro at pag-aaral Dagdag nga ni Edgar, bilang student-athlete kailangan ng matinding balanse sa pag aaral at paglalaro ng volleyball lalo na siya ang kapitan ng kanilang koponan na kung saan malaking responsibilidad ang kailangan niyang gampanan

Sa huling quarter, pinatungan ng 16 na puntos na kalamangan ng Beer Island ang katunggaling koponan upang sa gayon ay tuluyan na nilang maiuwi ang tropeyo Alas ng Beer Island ang manlalarong si Ryusei Koga matapos nitong pasanin ang koponan hanggang dulo ng bakbakan na nagresulta sa pagkahirang nito bilang Finals Mvp

TCC, HAKOT PARANGAL

Inirepresenta ng Tomas Claudio Colleges sa iba't ibang larangang pampala isinagawang Provincial Meet 2024-2025 na kung saan humakot ito ng limpa Nobyembre 25

Sumungkit ito ng ginto, pilak, at tanso sa mga larong gaya ng taekwondo, table tennis, badminton, poomsae, at iba pa upang igawad sa kanilang bayan Tinagurian itong kampeon sa larangan ng Elementary Standard Time Chess matapos magpamalas ng mga bata ng talino sa paglalaro upang icheckmate ang titulo

Nakipagtagisan naman ng sipa si Kyle Mackenzie Basto sa Taekwondo (Kyuguri) ng sa gayon mapabagsak nito ang ilang katungali at magresulta sa pag-uuwi nito ng pilak na medalya Hindi naman nagpahuli si Cassandra Jasmine D Olpot ng ito y mag-uwi ng dalawang pilak sa larangan ng pencak silat, samantala tanso naman ang nakamit ng Senior High Student na si Ayesha Noelle D Ocampo

Sa kabilang d wagi rin si Cerw Nathan M Dacu table tennis para habang ang iba n kasapi ay pumuw ikaapat

Sumisid nam larangan ng swim Gng Kashieka C Guillermo dahila mabingwit nito ang tansong medalya

Mas naging angat pa sa laban ang hinirang na kampeon sapagkat malaking tulong din ang kamangha-manghang laruan nila Jericho Teston na tinanghal bilang Season Mvp at Miguel Victorioso na napabilang sa Mythical 5 Mula naman sa koponan ng Jondette hindi nagpahuli s Mheljan De Leon at Clint matapos nitong magpamal

determinasyon ang inialay para mag-uw samutsaring parang

New Zealand tuluyang PINAStaob

PINAS

Matagumpay ng napataob ng Gilas Pilipinas sa unang pagkakataon ang koponan ng New Zealand sa iskor na 93-89 sa FIBA Asia Cup 2025 Qualifiers, Nobyembre 21 sa Mall of Asia Arena.

Matinding bakbakan ang naging duwelo ng dalawang koponan kung kaya t sa unang yugto pa lamang ay dikdikan na ang naging laban na tinapos ng New Zealand ng may bitbit na dalawang kalamangan, 22-20 Sa ikalawang quarter, wala paring palya ang pagpapalitan ng puntos ng dalawang grupo ngunit nagawa paring makatabla ng Gilas, all 45

Pagsapit ng ikatlong quarter, walang inaksayang oras ang Gilas, tuluyan na nilang naungusan ang kalaban dahil sa pagkana ni Justine Bronwlee na nag resulta sa pagkakalamang nila ng siyam na puntos, 7263 Pagpatak ng huling quarter, sumubok humabol ang New Zealand at nagawa pa nilang maibaba sa dalawa ang kalamangan ng Gilas tinuldukan naman ni Brownlee ang laban sa pamamagitan ng dalawang freethrow Pinasan ni Justine Brownlee sa kaniyang balikat ang Gilas ng pumukol ito ng pambihirang 34 puntos katuwang si Kai Sotto ay mas lalong nangibabaw ang kanilang koponan ng pumukol ito ng 19 puntos

Isang kasaysayan para sa Gilas ang pagkawagi nila kontra New Zealand sapagkat tuluyan na nilang naiukit ang kanilang kauna-unahang pag kapanalo mula sa sunod-sunod nilang pagkatalo dito

Kontra Beer Island

APRIL ANNE CERRO

Carlos Yulo, Pinangaralan ng PSA 2024 Athletic of the year

Si carlos ang pinakaunang gymnast mula kay Pia Adelle Reyes noong 1997 na tinanghal bilang Athlete of the Year ng pinakamatandang media organization sa pilipinas Dagdag pa dito nakuha ni Yulo ang gintong medalya sa men’s floor exercise at vault events

sa Olympic Games Paris 2024 na naging dahilan ng paggawa nyang muli ng kasaysayan sa pilipinas Kilalanin din sa event at tatanggap ng President’s Award ang Paris 2024 bronze medalists at pugilists na sina Nesthy Petecio at Aira Villegas ay sa kabuuan, ang gymnast na si carlos yulo at ang iba nyang kasamang gymnast ay makakatanggap ng karangalan sa Olympic Games Paris 2024 at sya ay makakatanggap ng 2024 athlete of the year sa pilipinas

“- Disyembre 2024

mula noon lagi akong pinapayuhan na magsumikap upang makamit ang aking mga mithiin

I gave my all, and this victory is for my country and everyone who believed in me

CARLOS YULO

Magsayo susubok kontra Davis

Kasalukuyang ikinukunsidera si Mark Magsayo bilang kapalit na kalaban ni Gervonta "Tank" Davis, na posibleng magset up ng high-stakes matchup sa pagitan ng Filipino contender at ng undefeated American superstar. Kamakailan lamang lumabas ang mga ulat na siya y isang potensyal na kapalit na kalaban ng American boxing superstar na si Gervonta “Tank” Davis Kung tuluyang maikakasa ang laban sa pagitan ng dalawang kampeon na si Magsayo at Davis, ihaharap nito ang slugger ng Filipino laban sa isa sa pinakamakapangyarihang puwersa ng sport, na magbibigay kay Magsayo ng pagkakataong itaas ang kanyang karera habang layunin ni Davis na mapanatili ang kanyang nakakamanghang record sa larangan ng boxing Sa makatuwid isa ito sa magiging malaking laban na kahaharapin ni Magsayo sapagkat hindi biro ang lakas na taglay ng kamao ni Davis

Nagsimula ang lahat ng ito matapos siyang maimpluwensiyahan ng kanyang tatay Sa edad na limang taong gulang namulat na ito sa larong kanyang kahihiligan Lumawak ang kaalaman ni Yohan sa larong basketball ng ito'y payuhan at turuan ng kanyang tatay at mga kaibigan Patuloy itong nahahasa habang tumatagal na nagresulta sa pagusbong ng kanyang karera

Mas yumabong na ang husay nito sa paglalaro Nagkaroon siya ng pagkakataon ipamalas ang kanyang talento ng siya ay makapasok sa isang malaking liga na Junior MPBL na itinayo ni Sen Manny Pacquio

Hindi pa doon natatapos ang kapalaran ni Yohan Isang oportunidad ang kanyang natanggap ng siya ay tulungan makapasok sa isang malaking paaralan sa Pilipinas at ito ang San Beda University na lumalaban sa ligang NCAA na kung saan isa siya sa napabilang sa line up upang makipagkompitensya

Walang bagay na nakukuha ng hindi pinagsusumikapan sapagkat lahat ng bagay ay pinaghihirapan kaya makinig ka lang sa payo ng mga taong naniniwala sa iyong kakayahan. Tunghayan natin ang istorya ng karera ni Yohan Natividad sa larangan ng basketaball, isang batang nagsumikap maabot ang kanyang pangarap na ngayon ay matagumpay ng naisakatuparan at kasalukuyang pinapaingay ang kaniyang pangalan upang mas maging kilala ng karamihan at maging inspirasyon sa bawat kabataan na abutin ang lahat ng kanilang inaasam

Mas yumabong na ang husay nito sa paglalaro Nagkaroon siya ng pagkakataon ipamalas ang kanyang talento ng siya ay makapasok sa isang malaking liga na Junior MPBL na itinayo ni Sen Manny Pacquio

Hindi pa doon natatapos ang kapalaran ni Yohan Isang oportunidad ang kanyang natanggap ng siya ay tulungan makapasok sa isang malaking paaralan sa Pilipinas at ito ang San Beda University na lumalaban sa ligang NCAA na kung saan isa siya sa napabilang sa line up upang makipagkompitensya

Syleene Bautista

Lorckan Nollorca

APRILANNECERRO

JUSTNEKENNETHILLANA

YOHAN NATIVIDAD

Agosto

Pahina18

Pahina19

Pahina19