Wat doe je na de alpiene gevorderdencursus?

Gelukkig en vermoeid daal je af naar het dal. Na zes dagen in de bergen is dat een gek gevoel. Je neemt mooie nieuwe herinneringen mee naar beneden en een heleboel kennis. Een alpiene gevorderdencursus is een belangrijke stap in je carrière als alpinist. De gidsen nemen afscheid en de cursisten vertrekken stuk voor stuk. En nu? Wat doe jij na je gevorderdencursus?

Tekst Rien Jans en Marjolein Wols

Veel alpinisten maken kennis met de sport door familie of vrienden. Ze worden op sleeptouw genomen en leren gaandeweg de fijne kneepjes van het vak. Er zijn ook avonturiers die zelfstandig steeds een stapje verder gaan. Soms klimmen ze op tot alpinisten die de hoogste toppen ter wereld beklimmen. Een andere manier om de bergsport te ontdekken is via de alpiene cursussen die Bergsportreizen en de Nederlandse Studenten Alpen Club aanbieden. Het opleidingstraject bestaat uit drie stappen: een basiscursus, een gevorderdencursus en een specialisatiecursus. Wie met goed gevolg de basiscursus doorloopt en nog enthousiast is, kan zich direct inschrijven voor een gevorderdencursus. Daarin kande nadruk liggen op sneeuw en ijs of op rots. Tussen de tweede en de derde cursus zit doorgaans meer tijd. Als eis voor deelname aan een specialisatiecursus wordt zelfstandige alpiene ervaring gevraagd. Maar hoe doe je die op?

Tijdens de basiscursus vind je alle technieken die je leert toepassen heel wat. Stukje bij beetje word je tijdens de gevorderdencursus steeds zelfstandiger en krijg je beter inzicht in allerhande situaties. Maar hoe meer je weet, hoe beter je weet hoe weinig dat is. Dankzij de cursussen krijg je niet alleen inzicht in de technieken, maar ook in de risico’s in het alpiene terrein. We schrijven wel ‘je’, maar laten we voor onszelf spreken,

Hoogtelijnredacteuren Rien en Marjolein. In 2018 volgde Rien de gevorderdencursus in de Oberwalderhütte bij de Groβglockner. Marjolein volgde de cursus afgelopen zomer in de bergen van Monte Rosa en Gran Paradiso.

Eenmaal thuis kregen Rien en Marjolein beide hetzelfde gevoel: en nu? Tijdens de cursussen leer je ontzettend veel: wat je wel moet doen en vooral ook wat je niet moet doen. Veiligheid zit vaak in het achterwege laten van acties. Dat bewustzijn zorgt voor vragen. Wat kan ik nu? Welke tochten kan ik maken met deze vaardigheden? Met wie kan ik op reis? Waar vind ik geschikte routes? Hoe bereid ik me voor op een zelfstandige tocht? Het is een greep uit de vragen die de revue passeerden. En het is de aanleiding voor dit artikel, waarin we ervaren alpinisten om tips vragen.

Vier opties volgens berggids Alex

Volgens berggids en instructeur van alpiene cursussen Alex Giacomelli uit het Oostenrijkse Sölden zijn er vier opties voor beginnende alpinisten die meer bergen willen ervaren. Optie 1: ga met de mensen uit je cursusgroep op pad. Dat is wat de meeste mensen doen en dat kan ook prima, is Alex’ jarenlange ervaring. Als je geen geschikte klimvrienden hebt, optie 2, boek dan een reis bij Bergsportreizen. Wellicht loop je daar tegen geschikte klimvrienden aan met wie je daarna op pad kunt. En intussen doe je dan zelf nog meer ervaring op, want ‘Bergsteigen lernt mann durch Bergsteigen’, stelt Alex, zo simpel is het. Optie 3: neem een gids in de arm en houd onderweg je ogen en oren goed open. ‘Ga er niet vanuit dat een gids alles weet of ziet, maar blijf waakzaam. Dat verlang ik altijd van de groepen die ik als gids begeleid: ik vertel ze dat ik op elke tocht ook iets van hen wil leren. We zijn een team, dus ik wil dat mensen opletten en me opmerkzaam maken op dingen die ze onderweg zien of horen in de bergen. Laat dus niet alles aan je gids over. Ik gids al veertig jaar en leer nog steeds nieuwe dingen.’ Optie 4: ga met ervaren mensen op pad. Dat kunnen je ouders zijn of andere familie of bekenden, maar, en nu komt de disclaimer die voor alle vier de opties het belangrijkst is: reageer in de bergen op de situatie. Klimaatverandering verandert locaties ingrijpend en vliegensvlug, dus wat je niet moet doen is vertrouwen op oude informatie. Gps-bestanden van een jaar oud kunnen al achterhaald zijn en dus gevaarlijk. ‘Kaartmateriaal, topo’s en boekjes: houd er rekening mee dat elke locatie anders kan zijn dan beschreven’, waarschuwt Alex.

Een optie 5 is er wel, maar die heeft complicaties: tochtgenoten vinden via sociale media of digitale platforms. Het kan, en het gebeurt ook, maar je moet wel met dezelfde intenties en verwachtingen op pad gaan. ‘Er zijn bijvoorbeeld mensen die niet voor zichzelf klimmen, maar voor Instagram’, weet Alex. ‘Dat is niet per se een goed uitgangspunt voor een veilige tocht.’

Verandert bijna per dag

Een keer vroeg een collega Alex per app naar de situatie op de Sulztalgletsjer. ‘Ik kan het je niet zeggen,’ appte Alex terug, ‘want ik ben er al zes weken niet meer geweest.’

‘De situatie verandert bijna per dag, zeker later in het seizoen.’ Alex adviseert mensen om in juni en juli te gaan klimmen, dan is de sneeuwsituatie nog het best. ‘In augustus wordt het tricky. De weersomstandigheden veranderen dan erg snel. De ene dag kan het goed zijn, een dag later al niet meer. Of omgekeerd.’

het belangrijkste is: reageer in de bergen op de situatie

Concrete tips voor geschikte tochten geeft Alex daarom nauwelijks. ‘De Similaun, de Fluchtkogel bij het Brandenburger Haus, dat zijn wel mooie bestemmingen met je gevorderdencursus op zak. De Suldenspitze, de Zufallspitze in de Ortlergroep, dat kan allemaal wel, als alle condities gunstig zijn.’

Zelfstandig op pad

De mogelijkheden en waarschuwingen die Alex ons voorhoudt worden beaamd door onze collega’s in de Hoogtelijnredactie. We vragen de ervaren alpinisten uit de redactie en op het bureau bij de NKBV om hun adviezen. Soms voelt een tip als een open deur, maar alle adviezen bij elkaar vormen het ei van Columbus.

Binnen gidsjestijd
De mogelijkheden en waarschuwingen die Alex ons voorhoudt worden beaamd door onze collega’s in de Hoogtelijnredactie. We vragen de ervaren alpinisten uit de redactie en op het bureau bij de NKBV om hun adviezen. Soms voelt een tip als een open deur, maar alle adviezen bij elkaar vormen het ei van Columbus.

Begin met routes met de moeilijkheidswaardering facile (F) of leicht (L) en probeer die binnen de tijd die in de klimgids staat af te leggen. Lukt het niet binnen die tijd? Dan beheers je het niveau nog niet voldoende. Probeer dit eerst met een korte route en klim daarna steeds iets langer en moeilijker, zo lang je dat binnen de gidsjestijd kunt doen.
Afwisselend terrein
Kies als oefening voor een korte route waarin veel terreinwisselingen zitten, bijvoorbeeld van sneeuw naar rots en van zekeren naar niet zekeren. Het wisselen van materialen en uitleggen van touwen kost vaak veel tijd. Door dat vaker te doen gaat het steeds sneller, zonder dat je inlevert op veiligheid. Oefen vooraf thuis of in de Belgische rotsen ook zeker eens met de wisselingen en technieken.
Niet te ambitieus
Ambitie is goed, het brengt je verder. Maar te veel ambitie kan ervoor zorgen dat je vastloopt in een route. Een alpiene tocht is vaak een uitdaging. Het gaat erom jezelf uit te dagen, binnen de grenzen van jouw kunnen. Anderen uitdagen of over jouw grenzen heen gaan zorgt voor onveilige situaties. Laat je bij de keuze voor een tocht dus niet leiden door lijstjes op internet of de hoogte van een top.
Ga door met medecursisten
Op de alpiene cursussen ontmoet je mensen met dezelfde interesse als jij: klimmen. Maak daar handig gebruik van en blijf na de cursus met elkaar in hetzelfde gebied om nog een paar toeren te doen. Het voordeel daarvan is dat je elkaar en het gebied in de afgelopen dagen redelijk hebt leren kennen. De oriëntatie en de inschatting van het terrein zijn daardoor makkelijker en je bent al goed geacclimatiseerd. Denk je nu: maar daar is het te laat voor, ik ben alweer thuis? Nodig je medecursisten dan met bovenstaande argumenten uit voor komende zomer.
Evalueren
Na een geslaagde tocht proost je ’s avonds met je tochtgenoten op jullie succes. Hoe hebben jullie dat voor elkaar gekregen? Natuurlijk bespreek je wat er goed ging, maar bespreek ook wat er nog beter kan. Leer van jezelf en elkaar. Wat je nu leert neem je mee op je volgende beklimming.
Nieuwe mensen
Vind je op het NKBV-forum of in de klimhal een nieuwe tochtgenoot? Ontmoet elkaar dan voor de beklimming, leer elkaar kennen en oefen samen, zodat je weet wat je aan elkaar hebt. Blijf onderweg bij je eigen principes en respecteer die van je klimmaat.
Voorbereiding
Verzamel vooraf zoveel mogelijk informatie over de route die je op het oog hebt, uit blogs, in gidsen of via het forum. Check ook eens of de hut waar je wil overnachten een website heeft. Daarop staat vaak actuele informatie over de routes rondom de hut. Controleer jouw informatie ter plaatse bij het toerismebureau of de huttenwaard. De condities kunnen snel veranderen en zijn bepalend voor jouw succes en veiligheid. Ziet alles er goed uit en heb je genoeg tijd? Verken dan vast de start van de route, zodat dat deel de volgende ochtend in het donker vlotter gaat.
Boeken en websites
Tot slot enkele gidsen en websites die je kunnen helpen een geschikte tocht te vinden. Met de kennis uit je basis- en gevorderdencursus en de bovenstaande tips kun je prima zelf op zoek gaan naar gemakkelijke routes. Blader voor inspiratie bijvoorbeeld eens door de (Duitstalige) overzichtswerken Hochtouren Westalpen en Hochtouren Ostalpen van uitgeverij Rother. Of bekijk welke bergen deel uitmaken van de andere basis- en gevorderdencursussen van Bergsportreizen. Heb je een route op het oog? Zoek dan online naar recente informatie op websites zoals tochtenwiki.nkbv.nl, sac-cas.ch/tourenportal, camptocamp.org, summitpost.org en gipfelbuch.ch

Bergsportdag 2024

Is het alpinisme iets voor jou? Kom naar een van de lezingen over de alpiene cursussen tijdens de Bergsportdag op 17 maart. Of ga langs bij de stand van Bergsportreizen voor meer informatie over de basis-, gevorderden- of specialisatiecursus. Ga voor informatie en tickets naar bergsportdag.nkbv.nl.

Wat leer je in welke cursus?

Er zijn verschillende soorten alpiene cursussen: voor beginners en gevorderden, om je te specialiseren, in sneeuw en ijs of in rots. In dit schema zie je per cursus precies welke technieken aan bod komen: tinyurl.com/techniekschema. Herken je een techniek niet? Dan is er nog geen reden tot paniek. Soms behandelen gidsen knopen en technieken zonder ze bij naam te noemen.

Nog een laatste tip: loop dit schema door voordat je verdergaat met de volgende cursus. Dan weet je welke technieken je moet beheersen en waarmee je van tevoren dus nog eens kunt oefenen.

En nu?