Vintage Feadship jacht uit 1953 brengt een positieve verandering in de levens van kansarme mensen

De rijksten der aarde weten Groep Koninklijke De Vries Scheepsbouw te vinden voor zeer exclusieve, Dutchmade zeegaande motorjachten. Aan de rand van de samenleving staat een heel andere groep, vaak kansarme mensen die moeilijk kunnen meekomen. Mensen die al geruime tijd gebruik moeten maken van de bijstand bijvoorbeeld, of statushouders. Maar ook jongeren die volledig zijn vastgelopen met hun studie en hun weg maar niet kunnen vinden in het reguliere onderwijs. En wat dacht je van gedetineerden en ex-verslaafden. Veel werkgevers lopen er niet erg warm voor om met deze groepen te werken. Bij De Vries Scheepsbouw Makkum spreek ik echter met twee intrinsiek zeer gemotiveerde professionals die echt het verschil willen maken. Juist voor deze groepen mensen. De vondsten van twee vintage Feadship jachten op Marktplaats spelen daarbij een hoofdrol. Jacht Miloke is al helemaal opgeknapt door studenten en inmiddels zelfs verkocht. Momenteel wordt gewerkt aan Express Cruiser Mira uit 1953.

Door Jeanine Kwakernaak

Het terrein van De Vries Scheepsbouw Makkum is gigantisch. Vierhonderd mensen zijn er vast in dienst. Er ligt een prachtig jacht aan de kade, te glinsteren in de najaarszon. Klaar om opgehaald te worden door de eigenaar. In één van de twee dokken wordt hard gewerkt aan een refit. In het andere dok vind je jacht nummer 1011. Het elfde nieuwbouwjacht dat in Makkum wordt gebouwd sinds 2005. In weer een heel andere hal vind je Sieger van Kampen, opleidingsadviseur bij het BedrijfsOpleidingsCentrum (BOC) van De Vries Scheepsbouw Makkum. De Mira staat er veelbelovend bij, maar er moet nog veel gebeuren. Hier heerst echter geen stress, zijn er geen deadlines, is er ruimte voor het kleinste of gekste idee. Ruimte voor groei en ontwikkeling. Sieger: “Vroeger liep ik er warm voor om met een team een geweldig schip af te leveren. Tegenwoordig voel ik dezelfde energie als ik een heel traject heb doorgelopen met iemand en zo’n leerling een diploma of erkend certificaat kan bezorgen.”

BOUWEN AAN ZELFVERTROUWEN

De gemene deler van de doelgroepen waarmee het bedrijf werkt hebben er vrijwel allemaal mee te maken; een gebrek aan zelfvertrouwen. Maar dat kan gelukkig groeien en in de veilige omgeving van het BOC kan dat zeker. Japke van Groning, Manager Leren & Ontwikkelen: “Op drie BOC’s binnen Feadship, begeleiden we gemiddeld 75 bbl-leerlingen. Zij volgen een mbo opleiding niveau 2 of 3. Docenten van het ROC komen naar onze werven om les te geven. Vanuit Groep Koninklijke De Vries Scheepsbouw hebben inmiddels ook vijf professionals zich omgeschoold tot hybride docent. Die zien we hier regelmatig rondlopen. We stimuleren onze medewerkers ontwikkelpaden door te lopen. En zo is het ook bij Sieger gegaan. Hij begon hier als voorman van de meubelmakerij, startte na tien jaar op het BOC, en inmiddels is hij, naast zijn werk hier, parttime docent op het ROC. Naast de leerlingen ontvangen we ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Mensen die duurzaam thuiszitten weer aan het werk krijgen, dat is ons streven.” Japke noemt ook de coronaperiode waarin studenten alleen nog maar onderwijs via een beeldscherm werd aangeboden. “Veel studenten zijn toen van de radar geraakt. Sommigen leidden een bestaan als spookstudent. Dat soort jongeren er weer bij trekken vraagt een speciale aanpak. Maar iedereen die wil, bieden we een plek. Ook jongeren waar de school geen raad meer mee weet.” Sieger: “Momenteel begeleid ik een hoogbegaafde jongen. Hij heeft een zeer hoog IQ, maar raakt ontzettend snel overprikkeld. We bieden hem flexibiliteit om bijvoorbeeld een uurtje later te komen als dat nodig is en geven hem bovenal het vertrouwen in zichzelf terug. Het werkt geweldig stimulerend als er iemand in je omgeving is die in je gelooft.” Japke: “Door te bouwen aan een project als de Mira, bouw je aan je zelfvertrouwen. Leren gaat hier boven presteren en fouten maken is niet erg. Met het Mira-project richten we ons op drie pijlers; innovatie, duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Innovatie vooral in de zin van kiezen voor speciale doelgroepen, duurzaamheid doordat we ons richten op het gebruik van restmaterialen (circulair werken) en op het ontwikkelen van kennis rondom de inzet van nieuwe duurzame brandstoffen voor voortstuwing, zoals methanol. En maatschappelijk verantwoord ondernemen, dat is de basis. Japke: “Niet teveel over praten maar doen, het praktiseren!”.

DE WERKGEVER SOLLICITEERT

In samenwerking met de gemeente is het BOC in Makkum dan ook een project gestart met acht mensen die al geruime tijd, om allerlei redenen, in de bijstand zitten. Japke: “We hebben ons als scheepswerf bij hen laten zien, als het ware bij hen gesolliciteerd en gevraagd; Wie lijkt het leuk om mee te doen? Vervolgens hebben we hen een dag laten meelopen om hen echt te laten ervaren wat voor werk wij hier doen. We laten ze werkervaring opdoen voor een kansrijk beroep in de techniek. Een van hen heeft het traject inmiddels snel en zeer succesvol doorlopen.” Naast Japke is inmiddels Ali aangeschoven. Hij is 27 jaar, komt uit Irak, is sinds 2015 in Nederland.

Hij glundert zichtbaar. Acht maanden geleden begon hij via de gemeente bij de scheepswerf in Makkum. Hij werkte zes maanden aan de Mira en draait nu inmiddels al twee maanden mee op de meubelmakerij van het bedrijf, waar onder andere onderdelen worden gemaakt die worden gebruikt voor een refitproject. Ali: “Ik ben heel enthousiast over dit bedrijf. Het is een mooi bedrijf, ze maken mooie producten. Het maakt me trots daaraan bij te mogen dragen. Tijdens de eerste zes maanden stage op de Mira, heb ik heel veel geleerd over scheepsinterieurbouw. Ik vind het vooral gaaf om met hout te werken. Werken in de techniek heeft me altijd aangesproken. Vroeger haalde ik al apparaten e.d. uit elkaar om te kijken hoe iets werkte. Dingen zelf maken, dat is het mooiste.”

‘ER SCHUILT IN HEM EEN ECHTE TIMMERMAN’

In zijn geboorteland Irak lukte het door de oorlog niet om een beroepsopleiding te doen. De eerste twee jaar in Nederland richtte hij zich vooral op het onder de knie krijgen van de taal. Inmiddels heeft hij een huis toegewezen gekregen in Sneek. Binnenkort hoopt hij te starten op het BOC om daar een mbo opleiding te gaan volgen. “Ik wil graag alles weten over het vak scheepsinterieurbouw. Hier bij De Vries Scheepsbouw Makkum leer ik ook veel van collega’s. Ze helpen me graag en ik heb al ontzettend veel geleerd. Het was mijn droom hier te kunnen werken, te kunnen bouwen aan die gave jachten. Ik voel me gelukkig en verwacht dat als ik straks een diploma heb, ik echt trots ben op wat ik heb bereikt.” Sieger kijkt tevreden naar Ali’s werk op de houtafdeling: “Er schuilt in hem een echte goede timmerman. Hem dat vertellen en hem het vertrouwen geven, dat geeft vleugels. En met een motivatie als die hij heeft getoond, kom je er wel!”

Mira

Het originele Feadship jacht Mira werd gespot door Sieger op Marktplaats. Sieger aarzelde niet en stapte meteen in de auto. Bij de verkoper trof hij een gestripte boot aan. De verkoopster had geen idee dat het een Feadship kon zijn. Op het terrein speurde Sieger met een collega naar aanknopingspunten. In een doos vonden ze een plaatje met het nummer 904. Een belangrijke aanwijzing. In een naslagwerk van Feadship vonden ze het nummer terug met een foto. Hebbes! Mira is een Express Cruiser. Het eerste exportproduct dat destijds in een serie van 25 voor de Amerikaanse markt werd gebouwd. Bouwnummer 904 werd in 1953 opgeleverd door Nicolaas Witsen en Vis uit Alkmaar. Die scheepswerf bestaat niet meer. Het 12 meter lange vintage jacht wordt weer helemaal in ere hersteld. Sieger: “We blijven dichtbij het originele ontwerp, maar zullen wel wat aanpassingen doen. O.a. aan de voortstuwing.”

TECHNISCH PERSONEEL WERVEN

Je zou denken dat de Miloke en Mira projecten heel actief bijdragen aan de dagelijkse uitdaging van De Vries Scheepsbouw Makkum om te kunnen beschikken over voldoende technisch geschoold personeel. Maar dat is niet perse zo. Japke: “Dit jaar hebben we 12 leerlingen aangenomen, maar dat is buiten het Miraproject om. De mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, die hier werken aan de Mira, willen we in eerste instantie vooral weer laten wennen aan het werkproces zelf. Voor sommigen is dat al een voldoende grote uitdaging; de reis van en naar de scheepswerf, het op tijd komen, de werkdag zelf. Na een stageperiode hier hebben ze misschien weer het vertrouwen gekregen in zichzelf om te gaan solliciteren of een opleiding te gaan doen. Voor ieder ligt dat weer anders. Een enkeling, zoals Ali, stroomt wel echt door naar verdere verdieping in het vak. We halen uit dit werk veel voldoening en zijn blij dat we de mogelijkheid krijgen om het te kunnen uitrollen. Groep Koninklijke De Vries Scheepsbouw is echt een familiebedrijf dat generatie op generatie het verschil wil kunnen maken. Daar hoort voor het bedrijf ook bij oog te hebben voor mensen aan de rand van de samenleving. De kansarmen die nogal wat tegenwind in het leven hebben gehad. Projecten als deze kosten eerder geld dan dat ze wat opleveren, maar dragen bij aan onze wens betekenisvol werk te kunnen doen.”

Groep Koninklijke De Vries Scheepsbouw bedient zo de rijksten der aarde met de mooiste, custom built motorjachten, terwijl aan de andere kant custom built wordt opgeleid. Sieger: “In dit werk kom je soms ook veel ellende tegen. Verhalen van mensen die je raken, maar ook teleurstelling. Het loopt geregeld anders dan je hoopt. We hebben als leermeesters onderling, periodiek overleg over hoe we onze mensen het beste kunnen begeleiden. Vaak rolt daar wel iets uit waarmee je morgen meteen aan de slag kunt.”

MAATWERK BEGELEIDING BIEDEN AAN GEDETINEERDEN

Tot slot nog even over die andere bijzondere samenwerking, die met de gevangenis in Leeuwarden. Sieger: “We willen ook hen de mogelijkheid bieden relevante werkervaring op te doen en misschien zelfs wel een mbo-certificaat te behalen. Dat heeft echter wel beperkingen. Het werk moet plaatsvinden binnen de muren van de Penitentiaire Inrichting (PI) en er zijn regels verbonden aan allerlei zaken. Bovendien kun je een gedetineerde niet zomaar even bellen om iets te bespreken. Tot nu toe werken we daar vooral aan onderdelen voor jachten. Het is een bijzondere samenwerking die we voorlopig blijven voortzetten. Ook hier geldt, de begeleiding is echt maatwerk en een leerproces. Voor hen, maar ook voor ons als leermeesters.”