ONTWERPERS VOLLAERSZWART EN KIKI & JOOST

Nieuw Ahoy, nieuw uiterlijk

Het oog wil ook wat: naast de muziek is de aankleding van het festival óók belangrijk. Twee ontwerpduo’s die al jaren betrokken zijn bij de inrichting kregen er met de nieuwbouw van Rotterdam Ahoy een uitdaging bij, en vertellen hoe zij te werk gaan.

‘We doen meer dan hier en daar een gezellig hoekje maken’

Madje Vollaers en Pascal Zwart

‘Het is geen kwestie van een paar pallets aan elkaar timmeren’

Ontwerpbureau VollaersZwart werd al in 2006, vlak voor de verhuizing van Den Haag naar Rotterdam, gevraagd om het nieuwe festival in Ahoy aan te kleden. Dat betekende echt álles: de gevel van Ahoy, maar ook de gangen, horecastands en winkels, pleinen; alle publieksgebieden, zowel binnen als buiten. “In Den Haag was de stijl nogal versnipperd”, herinneren ze zich. “Ons werd gevraagd om voor Rotterdam één stijl te maken. Die moest jazzy zijn; de basis was de zwart-wit fotografi e die er al was. Die hebben we vertaald naar nu en tijdloos gemaakt. We zijn begonnen met de negatieven van een Rotterdamse fotograaf: die versneden we tot iets ritmisch, wat bij het muzikale karakter van North Sea Jazz paste. In de loop der jaren kwam er eerst de ‘festivalkleur’ steamy green bij, daarna blauw en oranje. Uiteindelijk zijn we zelf gaan fotograferen en vervolgens ook fi lmen, want we kunnen steeds meer gebruik maken van bewegende beelden als aankleding. Bijvoorbeeld op de enorme LED-lichtbakken van 100 meter in de gang.” VollaersZwart laat in hun werk de architectuur leiden: “We doen meer dan hier en daar een gezellig hoekje maken, maar hebben het hele pand aangepakt. Muren behangen met enorme foto’s van wel 50 meter, zuilen ingepakt met doeken en zalen aangekleed met banieren aan de zijkant.” Met de nieuwbouw van Ahoy stonden ze voor een nieuwe klus: “Het oude deel is zwart, het nieuwe wit. Dat is qua vormgeving weer een uitdaging. Aan de andere kant: op witte muren kun je weer van alles projecteren… Ook de gevel is een uitdaging: vroeger was die 350m2, nu 1600m2. Dat is next level, maar wel weer leuk om aan te pakken.” Al hun ontwerpen legden VollaersZwart vast in een stijlboek, wat leidend is voor andere ontwerpers die delen van het festivalterrein voor hun rekening namen. Niet voor niets worden ze de ‘lijm’ van het festival genoemd: ze zijn de verbindende factor tussen alles wat je in en rond Ahoy ziet. Nou ja, buiten de artiesten zelf dan…

Wie zijn VollaersZwart? Madje Vollaers en Pascal Zwart begonnen hun Studio VollaersZwart in 1991. Ze zijn een ontwerpbureau met als specialiteit ‘city-dressing’, een term die ze zelf bedachten. In die hoedanigheid kleedden ze Amsterdam aan voor het huwelijk van Willem-Alexander en Máxima, Den Haag voor het Mondriaanjaar en Rotterdam ten tijde van de overzichtstentoonstelling van Jean-Paul Gaultier in de Kunsthal. Daarnaast deden ze de aankleding voor vele festivals, waaronder Drum Rhythm, Cinekid en het Holland Festival, en veranderden de Rotterdamse Maastunnel in de Tunnel of Love. Designduo Kiki & Joost werd in 2012 door het festival gevraagd om Central Square te ontwerpen; destijds een nieuw, centraal horecaplein. Een grote klus, maar wel een waartegen ze zijn opgewassen, vertelt Joost: “Wij doen van alles; van kleine objecten ontwerpen zoals een sieraad of kop en schotel, tot een hele hal inrichten. Daarbij is in het eerste geval de functie ondergeschikt aan hoe het eruit ziet, maar op het festival is die functie juist belangrijk. Al gaat het bij North Sea Jazz ook om de beleving van de bezoekers, de tijd dat op een festival een paar caravans stonden waaruit hamburgers werden verkocht, is voorbij. Aan Central Square hebben we alles bepaald: de stalen structuur die er staat, het patroon op de vloer, de vorm en kleuren van elk tafeltje en stoeltje, lampen, de grote kroonluchter in het midden… Daarbij moet je ook rekening houden met andere factoren, zoals dat het in een week kan worden opgebouwd en jaren mee moet.” Voor deze eerste editie in het nieuwe Rotterdam Ahoy ontwierpen Kiki & Joost een geheel nieuw horecaplein dat naast het bestaande ligt: Central Park. “Deze keer hebben we een modulair systeem bedacht: een soort legoblokken die je elk jaar op een andere manier kunt gebruiken. Alles is van hout gemaakt; tegenwoordig kijk je ook naar duurzaamheid en of het materiaal recyclebaar is. Op Central Park zit horeca, er zijn twee verhoogde terrassen, grote rijen bomen en planten en een centrale ‘chillplek’ op een podium waar ook kunst wordt vertoond. Het geheel sluit visueel aan met het oude Central Square; op de vloer maken we een overgang tussen de twee. North Sea Jazz staat voor kwaliteit; zo’n gebied ontwerpen is geen kwestie van een paar pallets aan elkaar timmeren maar alles moet goed ontworpen én gemaakt zijn. Daar gaan we voor.”

Wie zijn Kiki & Joost? Kiki van Eijk en Joost van Bleiswijk ontmoetten elkaar op de Design Academy in Eindhoven en begonnen na hun afstuderen in 2001 een gezamenlijk atelier. Ze werken zowel samen als apart van elkaar en hun werk varieert van ontwerpen voor merken (zoals Kiki voor Hermès en Joost voor MOOOI) als eigen werken die wereldwijd worden tentoongesteld, gepubliceerd en verkocht. Er waren al samenwerkingen met onder meer het Rijksmuseum, Zuiderzee Museum, Brabants Museum en Design Academy Eindhoven, én een eigen boek van het duo: co-EVOLUTION. Dit jaar zijn installaties van Kiki te zien op Coachella in de VS.