Sounds of diversity

Het is 150 jaar geleden dat de slavernij in de toenmalige Nederlandse koloniën werd afgeschaft. De erfenis daarvan draagt bij aan onze samenleving en heeft nog steeds invloed op de muziek. We besteden op het festival met een overkoepelend thema aandacht aan de diversiteit in mensen en muziek die de geschiedenis opleverde.

Wij Nederlanders zijn rijkelijk divers in ons zijn. Wat meer betekent dan een verschil in uiterlijk, huidskleur of variaties in de tongval. Die rijke diversiteit is een optelsom van historische routes en ervaringen van generaties uit het verleden die de identiteit en waarde van onze samenleving bepalen. Alleen zijn we niet allemaal even bewust van die routes en ervaringen. Nog minder zijn we bewust van de waarde en kracht van die diversiteit. Routes door tijden in majeur, maar zeker ook in mineur die onze harten en visie op de wereld gevormd hebben. Onze historische routes kennen siervuurwerk, maar ook knalvuurwerk. Knallen zo hard dat het menig hart heeft doen stilstaan. Vele harten zijn door verschrikkingen uit het verleden meermaals gebroken. Andere harten zijn meester geworden in het zelf helen en hebben zich door hun veerkrachtigheid onsterfelijk gemaakt. Deze historische verhalen maken wie wij nu zijn. Ongeacht of de halte voor dit Nederlands treinstation nu Jakarta, Maastricht, Paramaribo, Leeuwarden, Accra, Willemstad of Ambon was, we stappen samen op dezelfde trein en zitten wenselijk in dezelfde suite. Een suite, waar diversiteit de norm is en met open hart omarmd wordt.

Dit jaar viert het festival die diversiteit door een programmering die in het teken staat van Sounds of Diversity - A Shared Musical Heritage. Aanleiding is het feit dat het 150 jaar geleden is dat de slavernij in de toenmalige Nederlandse koloniën werd afgeschaft. Het festival nodigt bezoekers uit om te voelen en luisteren naar de erfenis van deze geschiedenis die ook heeft bijgedragen aan wat wij als samenleving zijn. Wij zijn Nederland, omdat Indonesië ooit NederlandsIndië was. Wij zijn Nederland, omdat in 1873 de eerste Hindoestaanse migranten uit India voet aan wal zetten bij Fort Nieuw Amsterdam, aan de Surinamerivier. Wij zijn Nederland omdat uit talrijke Afrikaanse landen mensen als slaafgemaakten naar de Amerika’s zijn gebracht.

Het festival draagt de naam ‘Noordzee’ en ‘Jazz’. Twee termen die een geschiedenis hebben met die Nederlandse koloniën. Want het was de Noordzee waarvandaan de schepen naar Afrika, Suriname, Curaçao en Indonesië voeren. Geen gezellige excursies, maar eeuwen van uitbuiting, onderdrukking en ontmenselijking. Een worsteling tussen volkeren en mensen op basis van economisch gewin en machtswellust met verstrekkende gevolgen die nu nog zichtbaar en voelbaar zijn. Jazz is de gemeenschappelijke voorouder van muzikale genres die op dit festival al 46 jaar worden gevierd. Die gemeenschappelijke muzikale voorouder heeft zich als genre, net als die mensen, over de wereld verspreid en is ook hier in Nederland geland en geworteld. De worteling na eeuwen intense worsteling heeft muzikale vruchten geworpen.

Diaspora Suite

Het Metropole Orkest stelde samen met curator en mede-initiator van dit thema Mike Bindraban de Diaspora Suite samen. Onder de dirigeerstok van Jules Buckley zullen nationale en internationale artiesten, schrijvers, dichters en musici samen met het orkest in woord en klank het diasporaverhaal anno 2023 vertellen. MC’s, schrijvers en spoken wordartiesten als Typhoon en Akwasi blikken met eigen werken open en met opgeheven hoofd terug op de hoogte- en dieptepunten uit de koloniale geschiedenis. Topmusici als Ronald Snijders (Boy Edgarprijswinnaar 2022), drummer Yoràn Vroom, bassisten Jason Eduwaiti en Adinda Meertins, drummer Sarathy Korwar, saxofonisten Cassie Kinoshi en Camilla George, en violisten Yannick Hiwat en Shauntell Baumgard laten dit momentum en hun eigen historisch verhaal niet onverlet. Internationale vocalisten Laura Mvula, Corinne Bailey Rae, Arooj Aftab en ZO! Gospel Choir verbinden met hun stemmen het verleden met het heden. Bekende Nederlandse auteurs lezen – begeleid door improviserende musici – passages uit iconische werken van Anton de Kom, Anil Ramdas en Cynthia McLeod, die een belangrijke rol hebben gespeeld in de kennisoverdracht van ons gezamenlijk verleden. Het optreden wordt omlijst door foto’s van moeders van de diaspora.

Palm & Plaate

Het muzikaal historisch kapitaal van Curaçao is rijk, doch bij de meeste muziekliefhebbers onbekend. Toen de Nederlanders in 1634 tekenden voor de overname van het eiland van de Spanjaarden had men waarschijnlijk niet voor mogelijk geacht dat dit eiland generaties aan briljante componisten voort zou brengen. Musicus en componist van klassieke muziek en dansmuziek Jan Gerard Palm (1831 - 1906) is stamvader van een uitgebreide componistenfamilie, die door vooruitstrevende en oorspronkelijke muzikale en ritmische keuzes al vele generaties van grote invloed op de klassieke Curaçaose muziek is. Op het festival wordt muziek uitgevoerd van Jacobo (1887 - 1982), Rudolph (1880 - 1950) en Edgar (1905 - 1998). De uitzonderlijke Palms doceerden allen muziek, waren multi-instrumentalisten met eigen orkesten en speelden daarnaast zowel in het Curaçaos Philharmonisch Orkest als in de kerk. Ze schreven honderden walsen, tumba’s, marsen, mazurka’s en kerkliederen die tot op de dag van vandaag populair zijn.

Rudy Plaate (1937) is een van de belangrijkste componisten die van grote invloed is geweest op de ontwikkeling van de muziek op Curaçao. Als zanger zong hij in meer dan 400 nummers dichterlijk en vol liefde over zijn geliefde eiland Curaçao. In zijn pen gloorde het Papiamentu sierlijk, wat in die tijd revolutionair was. Zijn liedjes maakten de mensen op de Antillen trots op hun identiteit. Voor alle Antilianen is bijvoorbeeld zijn klassieker Atardi, over de zonsondergang op Curaçao, onvergetelijk.

Het Metropole Orkest brengt op het festival een hommage aan het oeuvre van al deze legendarische Curaçaose componisten met Palm & Plaate Classic And Popular Compositions From Curaçao. Het programma is samengesteld door musical director en pianist Randal Corsen, met topmusici en -vocalisten Izaline Calister, Maruja Bogaard, Pernell Saturnino, Jean-Jacques Roger, Roël Calister, Stanley Clementina, Cici Isenia en Tamara Nivillac.