Magazyn - grudzień 2009 by Witold Kocia

MAGAZYN grudzień 2009

Piostur Gorol Song 2009

To była jedna z największych tegorocznych imprez kulturalnych w Andrychowie. Trzy dni koncertów, 31 wykonawców w konkursie, trzy duże gwiazdy muzyczne. Za nami XXXI Ogólnopolski Przegląd Piosenki Turystycznej i Poetyckiej „Piostur Gorol Song 2009”. Informacje o konkursowiczach i gwiazdach „Piosturu” a także zakulisowe plotki zdobywali dziennikarze „Piosturka”.

Przesłuchania konkursowe zorganizowano 20. i 21. listopada. W piosturowym konkursie wystąpili artyści z całego kraju. Muzycy i wokaliści przyjechali do nas m.in. z: Białegostoku, Mińska Mazowieckiego, Krakowa i Tarnowa. W tym roku Andrychów w konkursie reprezentowało czterech wykonawców. A byli to:

Mateusz Byrski

Angelika Ewald

Gwiazdą pierwszego dnia przeglądu była Kasia Kowalska.

Anna Mysłajek

Marta Zielińska

Jej koncert zgromadził fanów w bardzo różnym wieku...

W sobotę wieczorem, 21. listopada poznaliśmy wyniki. Nagrody laureatom wręczali: burmistrz Andrychowa Jan Pietras, przewodniczący Rady Powiatu Wadowickiego Zbigniew Mieszczak, Łukasz Dziedzic, dyrektor CKiW w Andrychowie (na zdj.) oraz Zbigniew Przybyłowicz, kierownik MDK.

Dwie pierwsze nagrody w tym roku otrzymały: Ania Mysłajek z Andrychowa (od lewej, próbuje dodzwonić się do mamy) oraz Justyna Janik z Żywca. Na zdjęciu, pośrodku zwyciężczyń szczęśliwy tata Justyny.

PROPOZYCJE KULTURALNE

Wyniki XXXI Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Turystycznej i Poetyckiej PIOSTUR GOROL SONG 2009

www.kultura.andrychow.eu 31.12 (czwartek) godz 22.00 - Plac Mickiewicza Sylwestrowa Noc Pod Gwiazdami: dyskoteka plenerowa oraz pokaz sztucznych ogni

Jury w składzie: Anna Saraniecka, Janusz Grzywacz, Jan Poprawa, Mieczysław Slopek, Zdzisław Szczypka przyznało następujące nagrody: Dwie równorzędne pierwsze nagrody otrzymały: Anna Mysłajek z Andrychowa - nagroda od burmistrza Andrychowa oraz Justyna Janik z Żywca - nagroda od Powiatu Wwadowickiego. Prócz nagród pieniężnych zdobywczynie pierwszego miejsca wraz ze swoimi muzykami pojadą do Brukseli na zaproszenie europoseł Małgorzaty Handzlik Drugą nagrodę otrzymał zespół „Rozdwojenie Jaźni” z Mińska Mazowieckiego. Trzy równorzędne trzecie nagrody przypadły: Aleksandrze Abramczyk z Sandomierza, Joannie Możdżan z Oświęcimia oraz Annie Rybarczyk z Oświęcimia. Wyróżnienie w formie zaproszenia do koncertu laureatów otrzymali: zespół „Gotress” z Bielska - Białej oraz grupa „Kaduceus” z Rybnika. Nagrodę specjalną dla wyróżniającego się akompaniatora jury przyznało Jackowi Furtakowi z Oświęcimia. Nominację do udziału w Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie w roku 2010 otrzymała Justyna Janik z Żywca.

3.01.2010 (niedziela) godz. 19.15 – Kościół Św. Stanisława BiM w Andrychowie: Paweł Orkisz - koncert ballad kolędowych MIEJSKI DOM KULTURY W ANDRYCHOWIE ul. Szewska 7, tel. 33 875 31 05 31.12 (czwartek) godz. 20.00 - Dyskoteka Sylwestrowa. Bilety: 150 zł od osoby do nabycia w MDK. W cenie biletu: 2 gorące dania, zimna płyta, ciasto, napoje, kawa, szampan na 4 osoby. WIEJSKI

DOM KULTURY W INWAŁDZIE Inwałd, ul. Miła 9, tel. 33 875 84 82

15.12 (wtorek) godz. 10.00 - CORAZ BLIŻEJ ŚWIĘTA... Warsztaty plastyczno-techniczne dla dzieci. 21.12 (poniedziałek) godz. 10.00 KLUB PRZEDSZKOLAKA: zabawy i gry z chustą animacyjną KLANZA, rozwiązywanie zagadek, warsztaty plastyczno- techniczne. 22. 12 (wtorek) godz. 15. 30 PIERWSZA GWIAZDA: sztuka ludowa - zajęcia z rękodzieła dla młodzieży

(organizator WDK przy współpracy z MBP Filia w Inwałdzie) WIEJSKI DOM KULTURY W SUŁKOWICACH ŁĘGU Sułkowice-Łęg, ul. Beskidzka, tel. 33 875 27 45 22.12 (wtorek) godz. 13.30 - ŚWIĄTECZNE WYPIEKI - przygotowanie ciast świątecznych i poczęstunku dla wszystkich uczestników zajęć w WDK

16.12 (środa) godz.16.00 PIERNIKOWE FANTAZJE CHOINKOWE - akcja kącika kulinarnego. 17.12 (czwartek) godz. 18.00 WARSZTATY TAŃCA TOWARZYSKIEGO DLA DOROSŁYCH 31.12 (czwartek) godz.19.00 - BAL SYLWESTROWY

WIEJSKI DOM KULTURY W TARGANICACH Targanice, ul. Floriańska 2, tel. 33 875 12 25

ŚWIETLICA CKiW W SUŁKOWICACH – BOLĘCINIE Sułkowice-Bolęcina, ul. Racławicka 123, tel. 33 870 13 64

15.12 (wtorek) godz. 9.30 VI PRZEGLĄD KOLĘD EUROPEJSKICH (przegląd organizowany wspólnie z ZSS w Targanicach)

17.12 (czwartek) godz.11.00 SZKOŁA ZDROWIA: Ruch - warsztaty fitnes - dance dla 6-latków

20.12 (niedziela) godz. 16.00 - PRZY WIGILIJNYM STOLE - VII edycja imprezy opłatkowej skierowanej do osób starszych i samotnych (impreza organizowana wspólnie z KGW w Targanicach) 31.12 (czwartek) godz. 20.00 SYLWESTER 2009 - impreza taneczna organizowana przez LKS „Halniak” w Targanicach. WIEJSKI

DOM KULTURY W ZAGÓRNIKU Zagórnik, ul. Szkolna 17, tel. 33 875 47 29

29.12 (wtorek) godz.19.00 - Dyskoteka dla gimnazjalistów ŚWIETLICA CKiW W RZYKACH Rzyki, oś. Młocki Dolne 71, tel. 33 875 37 83 16.12 (środa) godz. 10.30 - Świąteczny stroik - akcja plastyczna dla przedszkolaka 22.12 (wtorek) godz. 15.00 WIGILIJNY STÓŁ - uroczyste spotkanie dla dzieci i młodzieży biorącej czynny udział w zajęciach organizowanych w świetlicy.

CKiW ul. Krakowska 35 , tel. 33 875 39 45, 33 875 26 28 Po raz piąty w Andrychowie na Placu Mickiewicza organizowana jest impreza sylwestrowa, podczas której planujemy dyskotekę i pokaz fajerwerków. W trosce o bezpieczeństwo wszystkich uczestników impreza będzie monitorowana. Życząc wszystkim udanej zabawy, apeluję o zachowanie bezpieczeństwa podczas trwania imprezy.

Burmistrz Andrychowa Jan Pietras

KONCERT CZERWI W PUBIE OFFSIDE w Andrychowie 19.12. O GODZ. 20.00

Serdecznie zapraszamy na wyjątkowy koncert zespołu Czerwie w Pubie Offside w Andrychowie przy ul. Krakowskiej. W czasie trwania koncertu odbędzie się nagrywanie teledysku do jednego z najnowszych utworów zespołu. Czerwie zagrają utwory ze swojej płyty „Padlina” jak i również zupełnie nowe premierowe utwory, które ukażą się na nowej płycie już wiosną 2010 roku. Wstęp 10 zł w tym napój gratis. Zapraszamy wszystkich na dobrą zabawę i do udziału w realizacji teledysku. To już niebawem! Łączmy szyki i do zobaczenia! Organizatorzy magazyn

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

kultura

Wbrew schematom Młodość rządziła w ubiegłym miesiącu w „Klubie pod Basztą”. Najpierw 6. listopada zagrała dla nas polska grupa „PGR” a tydzień później niemieccy muzycy z formacji „Schultzing” w towarzystwie skrzypka Mateusza Smoczyńskiego.

W przypadku obu zespołów myślenie stereotypowe może wieść na manowce. Młodość nie oznacza tutaj braków w wykształceniu muzycznym czy braku dojrzałości muzycznej. Wręcz przeciwnie. W obu formacjach grają znakomici artyści, znający się na swojej pracy, jak mało kto. Dlatego oba koncerty w warstwie muzycznej ocenilibyśmy na piątkę. Nieco inaczej jest ze sferą ducha. To, co przynajmniej w naszej opinii różniło te występy, to poziom spontaniczności i radości. Wbrew pozorom to nie nasi zachodni sąsiedzi byli bardziej stonowani i poważni, a muzycy z grupy „PGR”. O tyle to ciekawe, że formacja „PGR” zaprezentowała muzykę inspirowaną melodiami: klezmerskimi, latynoamerykańskimi oraz ludowymi polskimi. A jednak ciało nie rwało się do zabawy, duch nie napełnił się radością, nie wyczuliśmy też szczególnej „chemii” między artystami a publicznością. Za to koncert „Schultzing” i Mateusza Smoczyńskiego spełnił nasze oczekiwania z nawiązką. Obawialiśmy się, że będzie poważnie i mało spontanicznie (ach te stereotypy), a było radośnie, kreatywnie i bardzo odświeżająco. No i ten niesamowity głos Hanny Jursch... (as)

Muzyka w kinie Czas prezentów Na to wydarzenie czekaliśmy z niecierpliwością. 27. listopada w andrychowskim kinie „Beskid” zagrała grupa „10 000 Szelek”. Artyści zilustrowali muzycznie niemy film „Berlin, symfonia wielkiego miasta” z 1927 roku.

Obraz wyreżyserowany przez Waltera Ruttmanna zapoczątkował nowy nurt w kinematografii europejskiej nazywany „Symfonią miasta”. Podzielony na pięć części przedstawia jeden dzień z życia Berlina. Po tym, jak film ujrzał światło dzienne, krytycy podzieli się na dwa obozy. Jeden podważał wartość artystyczną obrazu i odsądzał go od czci i wiary, drugi uznał „Berlin…” za arcydzieło. Przyszłość pokazała, że rację miał drugi obóz. Jak powiedział John Grierson, twórca brytyjskiej szkoły dokumentu „żaden inny film w historii nie był tak przełomowy, tyle razy naśladowany”. Jeśli chodzi o muzykę, którą do obrazu stworzyła grupa „10 000 Szelek” kontrowersji raczej być nie może. Michał Lewczuk (bas), Maciek Pietrzyk (perkusja), Roman Głowacki (saksofony) i Maciek Kozłowski (gitara) spisali się znakomicie. Stworzyli ciekawą, zróżnicowaną muzykę, która świetnie wkomponowała się w film. Udowodnili tym samym, że współczesne brzmienie można znakomicie połączyć z niemym kinem sprzed ponad 80 lat. (as)

Zaskoczenia nie było. Jak co roku na początku grudnia do wszystkich grzecznych dzieci przyszedł św. Mikołaj. Niektórzy z młodych andrychowian z gościem z Laponii spotkali się w Miejskim Domu Kultury w Andrychowie.

Na dobry początek maluchy obejrzały musical „Calineczka” w wykonaniu DziecięcoMłodzieżowego Teatru Muzycznego „Protalent” z Bielska-Białej. A potem rozpoczął się szał rozdawania prezentów. Po minach dzieciaków możemy wnosić, że święty Mikołaj spisał się dobrze i trafił z podarkami. Dodajmy, że specjalne przedstawienia z okazji Mikołajek zorganizowano także w wiejskich placówkach Centrum Kultury i Wypoczynku. (as)

I dla naszych Andrzejkowe rytmy

Dla wytrwałych 30 pań wykazało się nie lada odwagą i postanowiło wziąć udział w maratonie fitness, zorganizowanym przez Wiejski Dom Kultury w Sułkowicach-Łęgu (20.listopada). W programie imprezy znalazły się: układy choreograficzne na bazie tańca, aeroboxing oraz ćwiczenia rozciągająco – wzmacniające, przywracające siłę i elastyczność mięśni. Zajęcia poprowadzili wykwalifikowani instruktorzy. A wszystko trwało ponad dwie godziny. Nam pozostaje pogratulować odporności na wysiłek fizyczny. (as)

To były Andrzejki z prawdziwego zdarzenia. 28.listopada Świetlica CKiW w Rzykach zorganizowała kolejną taneczną imprezę tematyczną. Tym razem bawiono się głównie w meksykańskich rytmach. W fieście wzięło udział 98 osób. Ostatni goście imprezę opuścili dobrze po godzinie czwartej rano. Dodajmy, że tego wieczoru spotkania andrzejkowe zorganizowano także w innych placówkach andrychowskiego Centrum Kultury i Wypoczynku, m.in. w Wiejskim Domu Kultury w Targanicach oraz Miejskim Domu Kultury w Andrychowie. (as)

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

magazyn

W niedzielę 29. listopada w Wadowickim Centrum Kultury ogłoszono wyniki IX Powiatowego Festiwalu Artystycznego Dzieci i Młodzieży „Talenty 2009”. Podczas koncertu galowego statuetki oraz nagrody rzeczowe otrzymało 26 laureatów, spośród 64 nominowanych. Jak co roku, wśród zwycięzców nie zabrakło andrychowian. „Talenty 2009” otrzymali m.in.: Kamil Studnicki z Gimnazjum nr 1 w Andrychowie (kategoria: wokal), Wojciech Pawlik z Ogniska Muzycznego „Metrum” w Andrychowie (kat. muzyka instrumentalna, na zdjęciu), Aleksandra Krzemień z Wiejskiego Domu Kultury w Inwałdzie (kat. plastyka), Karolina Graca z Wiejskiego Domu Kultury w Inwałdzie (kat. taniec). Naszym i nie tylko naszym laureatom gratulujemy. (as)

kultura

Wszystkie dzieci nasze są Pamiętają Państwo ten tekst: „A ja wolę moją mamę/co ma włosy jak atrament/złote oczy jak mój miś/i płakała rano dziś”? Kto 24. listopada był przed południem w Wiejskim Domu Kultury w Sułkowicach-Łęgu, miał okazję przypomnieć go sobie i utrwalić w pamięci na dobre kilka lat. Piosenka „A ja wolę moją mamę” była jedną z częściej wykonywanych utworów podczas V Gminnego Konkursu Piosenki dla Przedszkolaka „Od przedszkola do idola”.

W tym roku dzieciaki śpiewały wyłącznie piosenki z repertuaru Majki Jeżowskiej. A ich występy oceniało jury, w którym zasiedli:

Agnieszka Baran, Aneta Stuglik oraz Wojciech Zięba. Jurorzy nie

mieli łatwo. Wszystkie dzieci do występu przygotowane były bowiem znakomicie, nie tylko pod względem muzycznym. Ale konkurs to konkurs… Decyzją jury w pierwszej kategorii (dzieci młodsze) pierwszą nagrodę otrzymała Angelika Witkowska z Inwałdu. Drugie miejsce przypadło Emilce Pikoń z Przedszkola nr 1 w Andrychowie a trzecie Kindze Fraś z Przedszkola nr 5 w Andrychowie. W y r ó ż n i e n i a powędrowały do: Zuzanny Króliczek z SułkowicBolęciny oraz Karoliny Bałof z Przedszkola nr 3 w Andrychowie. W gronie dzieciaków z „zerówek” jury najwyżej oceniło występ Patryka Mikołajka z Rzyk. Drugie nagrody otrzymały: Martynka Mirowicz z Przedszkola nr 2 w Andrychowie oraz Maja Zaremba z Targanic. Trzecią nagrodą uhonorowano Patrycję Hajdugę z Rzyk. Wyróżnienie przypadło Agatce Węglarz z Targanic. Jury uznało także, iż na specjalną uwagę zasłużyli: Tomasz Żywioł z Targanic oraz Mateusz Hutniczak z Rzyk. Na koniec dodajmy, że w organizacji konkursu WDK w Sułkowicach-Łęgu pomogli sponsorzy: firma „Ogniochron” S.A. oraz sklep spożywczo – przemysłowy Hanny Panek. (as)

magazyn

Jak co roku

24. listopada w Miejskim Domu Kultury w Andrychowie otwarto wystawę prac artystycznych Grupy Twórców „My”. Ekspozycja to przede wszystkim plon corocznego pleneru malarskiego. W tym roku nasi twórcy gościli w Murzasichle. Ale na wystawie zaprezentowano także prace powstałe poza plenerem. Wernisaż stanowił doskonalą okazję do podziękowania wszystkim, którzy wspierają działalność Grupy. Wyrazy wdzięczności „powędrowały” do: burmistrza Andrychowa, Rady Miejskiej, Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie, Banku Spółdzielczego w Andrychowie, Małopolskiej

Spółdzielni Handlowej „Wizan”, Biura Wymiany Walut „Borcash”, salonu tapet Bożeny Kasprzak, Wita Ziółkowskiego – właściciela stacji paliw. O oprawę muzyczną spotka-

nia zadbali wychowankowie Ogniska Muzycznego „Metrum” Krzysztofa Gawędy. Na czynnej do 14. grudnia wystawie można było oglądać prace: Stefana Albińskiego (intarsja), Józefa Chmielarczyka (olej), Doroty Dubanowicz (pastel), Iwony Harężlak (olej), Z d z i s ł a w a Harężlaka (fot o g r a f i a ) , Kazimierza Jończego (olej), Barbary Kierczak (olej), Anny Malaty (haft, olej), Michaliny Muchy (pastel), Ewy Najbor (pastel), Lesława Najbora (olej), Jerzego Panka (fotografia), Barbary Potempy (olej, haft), Antoniny Szymak. (pastel) oraz Aleksandra Tomy (olej, akwarela, rysunek). (as)

W obiektywie 26. listopada w Wiejskim Domu Kultury w Inwałdzie odbył się wernisaż wystawy pt. „To ja”. Na wystawie czynnej dwa tygodnie można było podziwiać zdjęcia Teatru Ruchu „Forma”. - Pomysł zrodził się w naszych głowach. Chcieliśmy pokazać dzieciom, jak wyglądają, przedsta-

wiając scenkę. Założenie było takie, by pokazać im jak wyglądają w odbiorze - mówi Aneta Stuglik, instruktor z WDK w Inwałdzie. Autorem fotografii jest Tomasz Chała. (rob)

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

Kino „Beskid” w Andrychowie zaprasza Program DKF „Ftorek” na drugą połowę grudnia WYSPA

SZTUCZKI

reżyseria Pavel Lungin; scenariusz Dmitri Sobolev; zdjęcia Andrei Zhegalov; muzyka Vladimir Martynov; czas trwania: 112 minut. Film opowiada historię człowieka, który w młodości, podczas II wojny światowej, w nadziei na uratowanie własnego życia, na rozkaz Niemców zabija swojego przełożonego - szypra Tichona. Jednak hitlerowcy wysadzają w powietrze barkę, a marynarza - mordercę ratują mnisi z maleńkiego klasztoru, na maleńkiej wyspie. Następnie akcja przenosi się do roku 1976. Anatolij - główny bohater pracuje w kotłowni monastyru. Całymi dniami wozi węgiel. Jego mieszkanie to szopa, w której stoi piec, a łóżko to sterta węgla. Współbraci mnichów zbija z tropu jego dziwność - to on nie wiadomo po co wrzuca do pieca cudze buty, to on gromko krzyczy, nie oddaje należytej czci inhumenowi. Jednak w każdym takim dzikim zachowaniu jest zamysł - to sposób zwrócenia uwagi ludzi na ważne rzeczy. Na wyspę z daleka przyjeżdżają ludzie, wierząc że Anatolij może udzielić im mądrej odpowiedzi, uleczyć choroby i wygnać smutki. Modli się o wybaczenie do zabitego towarzysza. Ale jak uznać, że wybaczył, jeśli nie ma żadnej odpowiedzi... WTOREK 15.12.09, GODZINA 18.00

reżyseria Andrzej Jakimowski, scenariusz Andrzej Jakimowski, zdjęcia Adam Bajerski. muzyka Tomasz Gąssowski. czas trwania: 95 minut. Opowieść o małym Stefku i jego starszej siostrze, którzy żyją w przeświadczeniu, że niesprawiedliwym losem można sterować dzięki tytułowym sztuczkom. Dlatego też, gdy Stefek zauważa na stacji mężczyznę, który przypomina mu jego ojca, postanawia kusić los do tego momentu, aż nawiąże z nim bliski kontakt. Film pełny błyskotliwego humoru o samochodach, kobietach i miłości. Jest to również opowieść o tym, jak można rzucić wyzwanie losowi, oszukać go lub przekupić, a czasem zagrać vabank z przeznaczeniem. „Sztuczki” Andrzeja Jakimowskiego sprawiają, że uśmiech nie znika z twarzy, a fantastyczne dialogi pamięta się długo po wyjściu z kina. WTOREK 29.12.09, GODZINA 18.00

Karty wstępu na każdy z seansów DKF „Ftorek” w grudniu - 5 zł. Ponadto w każdą niedziele o 12.30 “Niedziela z polską bajką” - bajki, na których wychowały się pokolenia, m. in.: Bolek i Lolek, Reksio, Koziołek Matołek i wiele innych. Na seanse zapraszamy wszystkie dzieci wraz z rodzicami. Bilet jedynie 3 zł!

Kino „Beskid” zlokalizowane jest w budynku przy ulicy Krakowskiej 132 w Andrychowie. Bilety na seans kinowy mogą Państwo nabyć w kasie kina, otwartej zawsze na godzinę przed każdym seansem.

Więcej informacji o repertuarze kina „Beskid” na plakatach, na stronie www.kultura.andrychow.eu oraz w „Twoim Radiu Andrychów”.

Kino w sieci

Amatorzy niekomercyjnego kina będą mieli powody do zadowolenia. Od 6. listopada andrychowskie kino „Beskid” znalazło się w doborowym gronie „Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych”. – Przynależnością do Sieci mogą pochwalić się kina stawiające sobie za cel oprócz rozrywki także rozpowszechnianie kultury filmowej, w szczególności poprzez prezentowanie filmów o wysokich walorach artystycznych – mówi Szymon Klimkiewicz, który z ramienia Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie kieruje naszym kinem. - Celem Sieci jest ponadto podejmowanie działalności edukacyjnej adresowanej do młodej widowni kin. Ważne miejsce w repertuarze kin studyjnych i lokalnych zajmuję kinematografia europejska, w tym oczywiście polska, oraz tak zwana klasyka kina światowego. Co to oznacza dla andrychowskiej widowni w najbliższym czasie? Jeszcze więcej świetnego kina i filmów studyjnych, na które już teraz serdecznie zapraszamy – dodaje S. Klimkiewicz. Przypomnijmy może, że od października w Andrychowie działa także Dyskusyjny Klub Filmowy. W każdy wtorek w naszym kinie można obejrzeć filmy, których trudno szukać

w repertuarze kin komercyjnych. Często są to klasyki, takie jak choćby: „Obywatel Kain” czy „Dyktator”. Projekcjom towarzyszą dyskusje. W ramach DKF organizowane są także spotkania z twórcami. I tak na 8. grudnia do Andrychowa zaproszono Jana Peszka. (as)

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

magazyn

6 Filii

koryfeusz/literatura

Koryfeusz poczeka 39 recytatorów wysłuchało jury XVI Basztowych Konfrontacji Recytatorskich „Koryfeusz 2009”. Po burzliwych obradach jurorzy postanowili nie przyznawać Grand Prix konkursu. Rozdali za to wiele nagród i wyróżnień. Organizatorem imprezy tradycyjnie było Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie. W tym roku do Andrychowa przyjechali deklamatorzy m.in. z: Katowic, Piekar Śląskich, Kęt, Żywca i Cieszyna. Mocną reprezentację wystawili także gospodarze imprezy. Podczas tegorocznego „Koryfeusza” obejrzeliśmy występy 15 przedstawicieli placówek z naszej gminy. Tak jak w latach poprzednich na imprezę złożyły się nie tylko prezentacje konkursowe i koncert laureatów, ale także spotkanie warsztatowe z jurorami.

Decyzją jury w kategorii poezja pierwszą nagrodę konkursu otrzymał Filip Kosior z Chorzowa. Drugą nagrodę przyznano Dagmarze Włoszek z Katowic, trzecią Annie Mysłajek reprezentującej Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie. Wyróżnieniami uhonorowano: Amandę Nykamowicz i Ewelinę Cnotę z Będzina. W kategorii proza pierwsze miejsce przypadło Aldonie Zawada z Wiejskiego Domu Kultury

w Targanicach. Drugie miejsce zajęła Elżbieta Przeciszowska z CKiW w Andrychowie a trzecie Monika Reks z Katowic. Wyróżnienia otrzymały: Wanda Niemczewska, Jakub Zawadzki i Lucjan Olszówka z Katowic, Joanna Wasil z Oświęcimia oraz Urszula Łysak z Andrychowa. Nagrodę specjalną za wytrwałość i prawdę jurorzy wręczyli Janowi Pieczorze z Bielska – Białej. Swoją nagrodę publiczność przyznała Soni Peruń z Katowic.

Fundatorem nagród pieniężnych dla zwycięzców tegorocznego „Koryfeusza” był Powiat Wadowicki. Nagrody rzeczowe ufundowali z kolei: CKiW w Andrychowie, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie, Księgarnia B. Marczyński w Andrychowie, sklep muzyczny p. Stefana Koczura oraz anonimowy sponsor. (as)

Nazwy rozmaite cz. 7 Nazwy, które informują o miejscu, w którym powstała dana osada oraz świadczą o jej pierwotnym charakterze, to nazwy topograficzne. W Skarbach Biblioteki Narodowej im. Ossolińskich znajduje się wydanie „Najdawniejszych zabytków języka polskiego” Witolda Taszyckiego, w którym autor umieścił swoją klasyfikację nazw miejscowych. Podług tej klasyfikacji w onomastyce polskiej ustalił się system związany z kryteriami semantycznymi prof. Taszyckiego, które dzielą się na osiem typów nazw. Do jednej z nich należy przypisać miejscowość położoną w północnej części Beskidu Małego grupy Łamanej Skały, mianowicie Targanice. Jak głosi definicja sformułowana przez samego W. Taszyckiego – nazwy wyrażające właściwość topo - lub geograficzną osady i obejmujące następujące podgrupy: nazwy odnoszące się do fauny; nazwy odnoszące się do flory; nazwy od cech gruntu i od cech obiektów terenowych; nazwy określające właściwość, wygląd, ukształtowanie, jakość terenu, na którym leży dana osada oraz nazwy przeniesione z innych obiektów, głównie wodnych – to nazwy topograficzne. Jeżeli chodzi o datę powstania wsi Targanice, to pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 16. września 1729 r. Jak wspomina Julian Zinkow w przewodniku monograficznym Wadowice i okolice, wizytujący parafię w Wieprzu biskup krakowski Michał Kunicki, wymienił wioski należące do parafii i obok Andrychowa, Roczynek, Sułkowic i Rzek, wskazał

również Targanice. Zamienną nazwą dla Targanic było miano w rodzaju żeńskim – Targanica. Geneza nazwy wsi pochodzi od słowa „targać”, czyli wyrywać, rwać, wykorzeniać. Obszar Targanic podzielony jest na dwie różniące się od siebie części: Targanice Górne oraz Targanice Dolne. Jako ciekawostkę należy wspomnieć przysiółek Francja. Znajduje się on w południowej części Targanic Dolnych. Jak głosi lokalna tradycja, na przełomie 1812 i 1813 roku, podczas powrotu po przegranej wojnie z Rosją, na tamtych terenach rozbił swój obóz jeden z oddziałów wojska francuskiego. Według tej samej tradycji, kilkaset metrów na północny zachód od Francji (na terenie Brzezinki Dolnej – przyp. red.), stoi zabytkowa kapliczka, zbudowana na zbiorowym grobie żołnierzy napoleońskich (może też chodzić o krzyż na Górnicy). Marta Paczyńska

magazyn

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

historia

Z archiwum Przed miesiącem przedstawiliśmy sylwetki kilkunastu wikariuszy, czyli księży pomagających proboszczowi w pracy duszpasterskiej. Skupiliśmy się na czasach, gdy proboszczem w Andrychowie był ks. Wawrzyniec Solak, czyli latach 1898 – 1923. Nie udało się wtedy zaprezentować wszystkich wikarych z tych czasów. Dziś dokończenie.

Ireneusz Żmija

Pisząc o osobach andrychowskich wikarych, opieramy się przede wszystkim na zapisach proboszcza umieszczonych w Elenchusie. To księga parafialna, która zawiera spis wszystkich tutejszych księży z ich krótkimi notami biograficznymi, przede wszystkim z datami pobytu w Andrychowie. Nie dowiemy się stąd na ogół niczego o dalszych losach księży po ich odejściu z Andrychowa. Zapisani i pominięci Andrychowskim wikarym w ich pracy pomagał w tych latach ks. Wojciech Janas, rezydujący przy tutejszym kościele emerytowany proboszcz z Zebrzydowic. Jego obecność odnotowana jest wielokrotnie w latach 1908 - 1912. Brał m. in. udział w zebraniu założycielskim „Oświaty i Pracy”. 1. września 1910 roku rozpoczął pracę katechety w Andrychowie ks. Stanisław Kluska, który w tym charakterze przebywał tu aż do swojej śmierci w 1937 roku. O wikarych pracujących w Andrychowie przez kolejne lata nie

pozostało w parafii wiele wiadomości. Proboszcz Solak zaprzestał ich zapisywania w Elenchusie, a jego następca po latach odtworzył tylko nazwiska oraz - czasem błędnie - daty przyjścia i opuszczenia przez nich tutejszej parafii. Wikariuszami w tych latach byli księża: Józef Kamski (25. sierpnia 1911 23. marca 1913), Franciszek Kotulecki (30. marca 1912 – 24. sierpnia 1913), Andrzej Paryś (13. lipca 1913 - 10. kwietnia 1916), który w Andrychowie pełnił funkcję Patrona Stowarzyszenia „Oświata i Praca”, a potem został jego Honorowym Członkiem. W czasie wakacji 1914 roku, w 2. połowie lipca

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

magazyn

odbył pielgrzymkę do Lourdes. Ks. Paryś już w maju 1916 roku przeniesiony został do Krakowa, gdzie prawdopodobnie objął funkcję sekretarza w powołanym kilka miesięcy wcześniej Związku Stowarzyszeń Polskich Kobiet i Dziewcząt Pracujących a jednocześnie posadę proboszcza w Liszkach. Praca duszpasterska stała się dla ks. Parysia bodźcem do napisania kilku prac i wydania ich drukiem. Były to pozycje poświęcone pracy z młodzieżą zrzeszoną w stowarzyszeniach katolickich. W 1915 roku funkcję katechety pełnił nieodnotowany w ogóle w spisie andrychowskich wikarych ks. Adam Pierzowicz. Wiemy tylko tyle, że 6. września 1915 roku wziął on udział w zebraniu „Oświaty i Pracy”, podczas którego wygłosił konferencję zachęcającą dziewczęta, by w dniu swoich imienin, o ile to możliwe, przystępowały do spowiedzi i komunii św. Wtedy też ofiarował Stowarzyszeniu książkę kucharską, co skrzętnie zapisane zostało w protokole. Literat z zamiłowania Wybitnym wikarym czasów I wojny

światowej w Andrychowie był pracujący tu od 24. sierpnia 1913 do 19. sierpnia 1917 ks. Stanisław Sapiński. Obok duszpasterstwa sporo czasu poświęcał pracy literackiej. W katalogu Biblioteki Jagiellońskiej pozostało 13 pozycji stanowiących jego pisarską spuściznę. Pisał prace oparte na własnym doświadczeniu kapłańskim, o charakterze religijnym i oświatowym, dydaktycznym, tworzył poezje a także opowiadania i nowele. W niektórych jako bohaterów sportretował postaci i losy mieszkańców Andrychowszczyzny, jak choćby losy mieszkańca Bolęciny, Jana Pasternaka w wydanej w 1918 roku

historia

x proboszcza książeczce Jasiek - ksiądz. Latem 1914 roku ks. Sapiński odbył podróż do Ziemi Świętej, a wrażeniami z niej wielokrotnie dzielił się z parafianami, m. in. na spotkaniach „Oświaty i Pracy”. W maju 1916 roku rozpoczął w Andrychowie pracę wikarego ks. Stanisław Kotarba i przebywał tu do 1. września 1918. Daty te nie

odc. 72

zaangażował się w organizowanie związków katolickiej młodzieży męskiej w Targanicach, Roczynach i Andrychowie. Ciekawostką jest, że podczas pobytu tutaj zmienił on nazwisko. W lutym 1917 zaczął się podpisywać w księgach parafialnych jako Józef Poloński. I jako taki opuścił tutejszą parafię 7. kwietnia 1921 roku. W Spisie księży widnieje

Żydowski pamiętnik Zamożna rodzina Lieblichów była w Andrychowie szeroko znana. Posiadali własną kamienicę w centrum miasta i restaurację. Kiedy wybuchła wojna, podobnie jak inni Żydzi znaleźli się w andrychowskim getcie.

Rodzina Lieblichów

do końca są ścisłe, bo ks. Kotarba już 17. mają 1916 roku przejął po ks. Parysiu opiekę nad „Oświatą i Pracą”. Sprawował ją jednak tylko do kwietnia 1917, kiedy to musiał wyjechać. Otrzymał powołanie do wojska. Miał to być wyjazd czasowy, ale ks. Kotarba, który jako kapelan wojskowy wielokrotnie Andrychów odwiedzał, na stałe już tu nie powrócił. W maju 1917 przekazał Stowarzyszeniu dar pieniężny (122 reńskie 30 halerzy) na sztandar. W styczniu 1918 roku w miejsce ks. Kotarby biskup mianował nowego patrona stowarzyszenia (ks. Stanisław Kluska). Ks. S. Kotarba pracował potem prawdopodobnie w Babicach a w 1921 roku był proboszczem w Izdebniku, gdzie odwiedziły go członkinie „Oświaty i Pracy”. Z Papli - Poloński W sierpniu 1916 roku pojawił się w Andrychowie młody wikary, ks. Józef Papla. Bardzo mocno

jako Józef (Papla) Poloński. Kolejni wikarzy to: ks. Marian Selwa (19. sierpnia1917 – 2. sierpnia 1919), który opiekował się w Andrychowie chrześcijańskim związkiem zawodowym i ks. Mateusz Zdebski (1. września 1918 – 1. grudnia 1922) pełniący od stycznia 1918 roku obowiązki wicepatrona „Oświaty i Pracy” oraz - ks. Ludwik Olech (2. sierpnia 1919 – 1. sierpnia 1923), organizator bardzo prężnego koła misyjnego i późniejszy proboszcz w Bielanach oraz ks. Mieczysław Friedberg (7. sierpnia 1921 – 1. listopada 1921). W latach 1922 - 1935 jako katecheta szkoły męskiej, mający zresztą opinię bardzo surowego, pracował w Andrychowie ks. Stanisław Buchała (ur. 1894, wyśw. w 1919 roku). Potem przeniesiony został do Skawiny, gdzie był administratorem a potem proboszczem. W listopadzie 1921 roku skierowany został do Andrychowa ks. Klemens Tatara, później przez wiele lat tutejszy proboszcz.

magazyn

Ich kilkunastoletnia córka Ruth po latach nazwana została andrychowską Anną Frank. Przez cały czas pobytu w getcie pisała pamiętnik. Prowadziła go przede wszystkim w języku polskim, ale fragmenty zapisywała w jidysz i po angielsku. Tematem pamiętnika Ruth uczyniła swoje plany, pragnienia, marzenia. Pragnęła się uczyć, miała ambicje stać się osobą wybitną, znaną na całym świecie. Chciała wyjechać do wolnego państwa Izrael i pracować na jego rzecz. Pisała o swych lekturach, o przyjaźniach i o złu, które znienacka otoczyło jej świat. Oryginał pamiętnika Ruth znajduje się w Jerozolimie w Instytucie Yad Vashem. Niedawno całość została przetłumaczona na język angielski i wydana. Przed kilku tygodniami kopia tej, angielskiej książki znalazła się w zasobach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Andrychowie. Podarowała go jej nauczycielka literatury i języka polskiego w andrychowskim Liceum Ogólnokształcącym Magdalena

Biel. Prof. M. Biel przebywała w Jerozolimie na zaproszenie Instytutu Yad Vashem na dwutygodniowym seminarium dla edukatorów z Polski - nauczycieli, muzealników i przewodników po miejscach pamięci.

Obecnie trwa tłumaczenie angielskiego wstępu na język polski a potem całość wraz z kopią oryginału zostanie udostępniona w Punkcie Wydawnictw Regionalnych andrychowskiej biblioteki.(iż)

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

literatura

Wojna w wypracowaniach Rzadko się zdarza, aby szkolne wypracowania stały się materiałem do powstania książki. Chyba, że są to wypracowania z historycznego punktu widzenia tak ważne, jak te napisane przed 70 laty.

W październiku 1939 roku, w momencie, gdy szkoła przez kilka tygodni działała, uczniowie wadowickiego gimnazjum otrzymali za zadanie opisać swoje wojenne przeżycia z okresu kampanii wrześniowej. Jak to w szkole, nie wszyscy pomysł ten powitali z entuzjazmem. Jeden z uczniów tak skomentował całą sytuację: Dnia 2.IX.1939 w sobotę wyruszyłem na „wielką wyprawę”. Gdybym wiedział, jaka ta wycieczka będzie przyjemna i że trzeba jeszcze będzie pisać z niej wspomnienia, siedziałbym na pewno cały czas w domu. Niemniej 125 napisanych między 5 a 22. października zadań stanowi kapitalny dokument wydarzeń z początku wojny w Wadowicach, ale nie tylko tam. Znalezione po latach w archiwum wadowickiej parafii zostały wydane w ostatnich tygodniach staraniem Wadowickiego Centrum Kultury. Książka nosi tytuł: Wrzesień 1939. Wspomnienia uczniów wadowickiego gimnazjum i liceum. Większość z wypracowań została podpisana, ale jest i kilka anonimowych. Schemat konstrukcyjny wszystkich prawie wypracowań wygląda podobnie: najpierw opis ostatnich dni sierpnia 1939 aż do wejścia Niemców a potem relacja z kilkutygodniowej tułaczki na wschód kończącej się powrotem do domu. Większość uczniów a zarazem autorów wypracowań to mieszkańcy Wadowic. Są jednak i autorzy mieszkający wówczas w Suchej, Jaszczurowej, Mucharzu, Tłuczani, Brzeźnicy, Choczni, Inwałdzie i Andrychowie. Opisali oni początek II wojny światowej w swoich miejscowościach. Andrychowa i Inwałdu, a więc miejscowości z naszej gminy dotyczy w sumie jedenaście wypracowań. Ich autorami są: Stefan Burzej, Zbigniew Kardaś, Stanisław Kurzyniec, Stanisław Mydlarz, Stanisław Smolarek, Zbigniew Weber, Jan Żydek, Władysław Zieliński, Władysław Zacny, Eugeniusz Skrzyński i Paweł Brańka.

Jeśli chodzi o stronę graficzną książki, to na wielką pochwałę zasługuje układ każdej strony, gdzie obok wydrukowanego wypracowania znalazła się kopia pierwszej strony jego oryginału, a na szerokich marginesach umieszczono przypisy ułatwiające pełne zrozumienie teks-

tu. Dodatkowo książka wzbogacona została ilustracjami: kolorowymi i czarno – białymi reprodukcjami prac dzieci i młodzieży nadesłanymi na historyczno – plastyczny konkurs pt. „Moje przeżycia wojenne”. Inspirację do ich powstania stanowiły właśnie wypracowania sprzed lat. Książkę już wkrótce będzie można poczytać w czytelni Miejskiej Biblioteki Publicznej w Andrychowie, trafi tu bowiem do Punktu Wydawnictw Regionalnych. (iż) P. S. Z książki wynika jasno, że i przed 70 laty uczniowie odpisywali od siebie wypracowania. Wystarczy porównać prace Stanisława Mydlarza i Zbigniewa Kardasia. Obaj mieszkali w Inwałdzie, o tej więc miejscowości pisali. Obie zaś prace w ¾ są słowo w słowo identyczne. Różni je końcowa część opisująca osobiste losy obu młodzieńców. Można przypuszczać, że to Z. Kardaś spisał wypracowanie od S. Mydlarza, bo jego praca jest o cztery dni późniejsza od pracy kolegi. Pewności jednak nie ma.

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

Nasze zamki i pałace Zaobserwować możemy ostatnio lawinę wydawnictw dotyczących naszego regionu. Najpierw w Kętach pojawiła się świetna monografia wsi i parafii Bulowice, potem biblioteka w Andrychowie wydała całą spuściznę poetycką inwałdzkiej poetki M. A. Banaś; w Wadowicach, o czym obok, zebrano w książkę wypracowania sprzed 70 lat; wreszcie na koniec wydawnicze wydarzenie z Kalwarii Zebrzydowskiej. Staraniem tamtejszego Centrum Kultury, Sportu i Turystyki ukazał katalog pt. Budownictwo obronne i rezydencjonalne powiatu wadowickiego. Projekt wsparło finansowo wadowickie starostwo i burmistrz Kalwarii Zebrzydowskiej.

ckiego, tj. Jaśkowice i Wielkie Drogi. Każdy z opisów zawiera trzy części: dane historyczne i informacje o fundatorach, położenie i opis budowli oraz stan zachowania, czyli dzisiejszy stan obiektu. Całość uzupełniają czarno – białe

Autor, Mateusz Porębski pomieścił w publikacji opisy grodzisk, zamków, dworów, folwarków, dworów obronnych i pałaców znajdujących się aż w 82 miejscowościach naszego regionu. Jak informuje autor we „Wstępie”, publikacja ta sięga nieco poza obszar naszego powiatu. - Dodatkowo objęła tereny należące w okresie niepodległego państwa polskiego do historycznego powiatu wadowickiego, tj. gminę Zator i Przeciszów oraz miejscowość Głębowice znajdujące się obecnie na terenie powiatu oświęcimskiego. Przedstawione zostały także obiekty w miejscowościach należących do powiatu Suskiego, tj. Zembrzyce, Tarnawa, Śleszowice, Marcówka i Sucha Beskidzka. Z wyjątkiem Suchej Beskidzkiej miejscowości te wchodziły niegdyś w skład powiatu wadowickiego. Włączono również dwie miejscowości gminy Skawina ze względu na analogiczną przynależność do powiatu wadowi-

fotografie, zdjęcia archiwalne i rysunki oraz plany budynków. Zasadnicza część książki poprzedzona została wstępem wprowadzającym w tematykę i przybliżającą terminologię. Jako pierwsze omówione zostały: „dwór obronny, pałac” w Andrychowie i tutejsze folwarki: Podgórski i Strumińszczyzna. Znajdziemy tu również opracowanie poświęcone pałacowi w Inwałdzie, a także, co zasługuje na uznanie – pałacowi – zamkowi wzniesionemu przez Józefa Ankwicza na pograniczu Inwałdu i Wieprza, z którego to zamku dziś nie pozostał nawet ślad. Z najbliższych nam wspomnieć jeszcze wypada folwarki: Twierdza i Przykaza w Wieprzu, które też się w książce znalazły. A książkę można już wypożyczyć w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Andrychowie. (iż)

magazyn

Piostur Gorol Song 2009 Główną gwiazdą wieczoru była jednak Renata Przemyk. W MDK wystąpiła w koncercie podsumowującym 20 lat swojej pracy twórczej.

Sobotni koncert laureatów otworzył występ zdobywczyni I nagrody „Piosturu 2008” – Sylwii Basty.

Ostatni dzień „Piosturu”, niedziela, 22. listopada należał wyłącznie do gości specjalnych. Najpierw wysłuchaliśmy koncertu zespołu „Iowa Super Soccer”, laureata hiszpańskiego festiwalu Pop Art w kategorii Objawienie Europejskie...

... a potem, zdaniem wielu osób, największej gwiazdy tegorocznego „Piosturu” – Stanisława Soyki z jego zespołem, czyli grupy „Soyka Kwintet+”.

Organizatorzy PIOSTURU 2009: Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Powiatu Wadowickiego

Główni sponsorzy:

Fundatorzy nagród pieniężnych: Jan Pietras – Burmistrz Andrychowa, Stanisław Bisztyga – Senator RP, Powiat Wadowicki, Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie. Fundatorzy nagród rzeczowych: Małgorzata Handzlik – Poseł do Parlamentu Europejskiego, PAJAK-SPORT Bielsko-Biała, Sklep Muzyczny ALFA Andrychów, Dyrektor Sprzedaży MARY KAY Cosmetics Poland. Sponsorzy: MEDIAPRESS - Andrychów, ParkHotel ŁYSOŃ w Inwałdzie, Park Miniatur świat Marzeń w Inwałdzie,DINOLANDIA w Inwałdzie, Wydawnictwo LUCRUM - Bielsko-Biała, Grupa MASPEX WADOWICE - TYMBARK, Czanieckie Makarony Sp. z o.o., WOSANA S.A. – producent soków, napojów i wód źródlanych, RAJDIMPEX - Sucha Beskidzka, Firma „Ciasteczka z Krakowa”, Zespół Radców Prawnych JURYSTA Andrychów, Biuro Podróży SUMADA TRAVEL Andrychów, Gospodarstwo Agroturystyczne U BOGUSI - Zagórnik, COMPLEX – Bielsko-Biała - producent garniturów i marynarek, Skup złomu - Skład węgla FABRYCZNA – Andrychów, WIMAT Świat Podłóg Chocznia, SM LOGISTIC – Andrychów, TROJAK AUTO SERWIS - Czaniec, Sklepy ABS i PPP - Andrychów, ANDROPOL – ELEKTROCIEPŁOWNIA Sp. z o.o., TOMI-SOLAR - Andrychów, Firma Produkcyjno Handlowa JÓZEF BRZAZGACZ - Andrychów, Gabinet Stomatologiczny – Dorota Żabińska – Konopczak, Gabinet Stomatologiczny – Henryk Nowak, Apteka “Pod Złotym Klonem” w Andrychowie, Piekarnia - Cukiernia - Czernichów, KAUFLAND Andrychów.