Magazyn - styczeń 2010

MAGAZYN STYCZEŃ 2010

Jak w bajce

Bardzo rzadko zdarza nam się gościć w Andrychowie artystów z tak dalekich stron. 7. stycznia, w prawosławne Boże Narodzenie na deskach Miejskiego Domu Kultury w Andrychowie wystąpili młodzi twórcy z Federacji Rosyjskiej.

Obok tancerzy, muzyków i wokalistów z Moskwy mogliśmy obejrzeć pokazy (głównie tańce narodowe) reprezentantów Jakuckiej oraz Kałmuckiej Republiki Autonomicznej. Pierwsza republika położona jest w najbardziej wysuniętym na wschód okręgu federalnym państwa rosyjskiego, druga - na południowo-wschodnich krańcach europejskiej części Rosji.

Goście ze wschodu do naszego kraju przyjechali na Festiwal Muzyczny w Zakopanem. Przy okazji skorzystali z zaproszenia Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie oraz Biura Podróży „Polan Travel” z Bielska – Białej (to obok firmy „Piramida Tour Moskwa” jeden z dwóch głównych organizatorów zakopiańskiego festiwalu) i zaprezentowali się andrychowskiej publiczności. Na scenie MDK wystąpili: zespół i soliści tańca narodowego i nowoczesnego - Szczełkowo (Obwód Moskiewski), Studio Rozwoju Twórczości Dziecięcej - Moskwa, zespół skrzypcowy z dziecięcej Szkoły Muzycznej Jakuckiej Republiki Autonomicznej, zespół muzyczny z Moskiewskiego Uniwersytetu „Drużba narodów” (muzyka narodowa), zespół taneczny i soliści z Kałmuckiej Republiki Autonomicznej (taniec narodowy), soliści ze Szkoły Muzycznej (muzyka klasyczna) - Kaliningrad, Teatr Mody - Moskwa. (as)

PROPOZYCJE KULTURALNE www.kultura.andrychow.eu MIEJSKI DOM KULTURY W ANDRYCHOWIE ul. Szewska 7, tel. 33 875 31 05 16.01 (sobota) godz. 17.30 - Burmistrz i Rada Miejska Andrychowa, Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie, Austriacki Konsulat Generalny w Krakowie, Austriackie Forum Kultury w Krakowie zapraszają na WIECZÓR AUSTRIACKI. Patronat: mgr Christophe Ceska - Konsul Generalny Republiki Austrii Program: Koncert „Czar Wiednia” – Wiesław Ochman i jego goście. Wystąpią: Wiesław Ochman (tenor), Aleksandra Stokłosa (sopran), Renata Dobosz (mezzosopran) i sekstet smyczkowy CAMERATA IMPULS pod dyrekcją Małgorzaty Kaniowskiej. Wystawa „Żydowski Wiedeń w obiektywie Iwony Schmidt”. Bilety: 60 zł - rząd 1-6; 55 zł - rząd 7-12; 45 zł - rząd 13-19.

23.01 (sobota) godz. 18.00 - koncert FARBEN LEHRE support THE FRESMAKER. Bilety: 15 zł w przedsprzedaży, 20 zł w dniu koncertu.

FARBEN LEHRE - zespół punkowy, który powstał w 1986 roku w Płocku. W 1990 został jednym z laureatów Festiwalu w Jarocinie.

Od tamtego czasu wydał 9 płyt studyjnych.

Od wielu lat zespół bardzo dużo koncertuje zarówno w Polsce, jak i za granicą (około 100 koncertów rocznie). Jest głównym pomysłodawcą oraz jednym z wykonawców wiosennej trasy koncertowej Punky Reggae Live.

30.01 (sobota) godz. 20.00-2.00 - XVI BAL COUNTRY. Wystąpią: GRUPA FURMANA, KONWÓJ, grupa taneczna SALAKE, grupa mażoretek TALENT. Bilety: 65 zł od osoby.

Uczestnicy proszeni są o przybycie w strojach w stylu country. Odbędą się konkursy, losowanie upominków od sponsorów oraz wybory „Szeryfowej” i „Szeryfa” Balu.

GRUPA FURMANA – założony w 1997 r. w Bielsku-Białej zespół, który łącząc muzykę country i bluegrass z reggae i punk rockiem stworzył oryginalny styl i charakterystyczne brzmienie.

KONWÓJ – zespół, który już ponad 20 lat gra country prawie we wszystkich jego odmianach: standardy, cajun, western-swing, country-blues, pop, rock, nie zapominając o własnych kompozycjach z tekstami Krisa Cedro.

Grupa taneczna SALAKE istnieje od 1990 r.

Obecnie działa przy Młodzieżowym Domu Kultury w Gliwicach. Założycielem, instruktorem, choreografem zespołu jest Joanna Koćwin, instruktorem stepu Adam Koćwin.

W ciągu ostatnich 4 lat zespół odniósł wiele sukcesów na krajowych i międzynarodowych festiwalach i zawodach tanecznych, m.in. złoty medal w kategorii show dance na międzynarodowych zawodach tańca irlandzkiego „Ista FEIS 2009” w Krakowie (2009). Zespół brał udział w programie telewizyjnym „Mam Talent”.

3.02 (środa) godz. 18.30 - KLUB ZDROWEGO STYLU ŻYCIA. Wstęp wolny 6.02 (sobota) godz. 20.00 – 2.00 – KARNAWAŁOWA DYSKOTEKA CZTERDZIESTOLATKÓW. Prowadzenie: Mira Olearczyk z Bielskiej Szkoły Tańca QUICK DANCE. Bilety: 30 zł od osoby.

13.02 (sobota) godz. 20.00-2.00 - FIESTA ITALIANA z udziałem Marco Bocchino Marco Bocchino – włoski wokalista, kompozytor i autor tekstów piosenek, pochodzi z Toskanii, od 1997 r. mieszka w Polsce.

Popularny dzięki programom telewizyjnym: Europa da się lubić, Bar, Okno na Polskę, Jaka to melodia? Bilety: 55 zł od osoby.

„ROZWIJAMY TALENTY” ferie w MDK 19.01 (wtorek) - Warsztaty tańca towarzyskiego - prowadzi Marek Hila: godz. 9.00-

10.30 - do 12 lat, godz. 10.30-12.00 - powyżej 12 lat godz. 16.00-18.00 - Karnawałowy Bal Piratów dla dzieci w wieku 7-11 lat, w programie tematyczne zabawy animacyjne - prowadzi Martyna Gajczak 20.01 (środa) godz. 13.00 – 14.30 i 14.3016.30 – warsztaty teatralne dla dzieci w wieku 4-12 lat – prowadzą aktorzy Teatru WIELKIE KOŁO. godz. 17.00 - „Sznurkowe skrzaty” - Teatr WIELKIE KOŁO z Będzina „Sznurkowe skrzaty“ to gwarancja interaktywnej zabawy, bo każdy widz na moment staje się sznurkowym skrzatem, pomaga w budowaniu sznurkowego mostu i śpiewa skrzacie piosenki. Bezpłatne zaproszenia do odbioru w MDK i CKiW. 21.01 (czwartek) - godz. 16.00-17.00 Karnawałowy Bal Malucha dla dzieci w wieku 3-6 lat – prowadzi Martyna Gajczak godz. 18.00-21.00 - Dyskoteka dla uczniów gimnazjum i szkół średnich. Bilet: 3 zł, wstęp za okazaniem legitymacji szkolnej 21 i 22.01 (czwartek - piątek) godz. 14.0016.00 - warsztaty plastyczne – rysunek dla uczniów gimnazjum i szkół średnich - prowadzi Zbigniew Bury 27.01 (środa) godz. 10.00-12.00 - zajęcia plastyczne dla dzieci ze szkół podstawowych - prowadzi Jolanta Góra 29.01 (piątek) - warsztaty wokalne - prowadzi Paulina Kujawska, pedagog Krakowskiej Szkoły Jazzu i Muzyki Rozrywkowej: godz.

10.00 - szkoła podstawowa, 12.00 - gimnazjum i szkoły średnie Udział we wszystkich warsztatach jest bezpłatny. Szczegółowe informacje i zapisy w Miejskim Domu Kultury, tel. 33 875 31 05.

KLUB “POD BASZTĄ” W ANDRYCHOWIE ul Krakowska 69, tel. 33 875 32 48 29. 12.2009 - 15.01.2010 (od poniedziałku do piątku) w godz. 15.00 – 21.00 – Małgorzata Sztuka – wystawa fotografii pt. LEHAGSZIM CHALOM. Wstęp wolny.

WIEJSKI DOM KULTURY W INWAŁDZIE Inwałd, ul. Miła 9, tel. 33 875 84 82 23.01 (sobota) godz. 18.00 – OPŁATEK. Wspólne biesiadowanie i zabawa taneczna dla dorosłych (organizator: KGW Inwałd, współorganizator: WDK Inwałd) 26.01 (wtorek) godz. 15.00 - ŚWIAT BAJEK. Czytanie fragmentu bajki J.CH. Andersena pt.„Calineczka” przez zaproszonego gościa dla dzieci. Rozwiązywanie zagadek z bajkowego bloku tematycznego FERIE, czyli TYDZIEŃ Z WDK 18.01 (poniedziałek) godz. 10.00 KOLOROWA GWIAZDA. Zabawy integracyjne z chustą animacyjną oparte na zaufaniu do grupy. CZAS NA BAL - warsztaty plastyczno - techniczne dla dzieci (karnawałowe przebranie) 19.12 (wtorek) godz. 10.00 - wyjazd do kina 20.01 (środa) godz. 14.30 - 16.30 WARSZTATY TEATRALNE. Wyjazd z grupą dzieci do MDK na warsztaty 21.12 (czwartek) godz.10.00 - POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI. Wycieczka do Izby Regionalnej w Andrychowie. Zajęcia z rękodzieła.

22.12 (piątek) godz.10.00 – LOKOMOTYWA. Zajęcia plastyczno - techniczne oraz teatralne inspirowane utworem J. Tuwima WIEJSKI DOM KULTURY W SUŁKOWICACH ŁĘGU Sułkowice-Łęg, ul. Beskidzka, tel. 33 875 27 45 17.01 (niedziela) godz. 16.00 - TRADYCYJNY OPŁATEK. W programie: jasełka, kolędy w wykonaniu dzieci oraz chóru, świą-

teczny poczęstunek.

18.01 – 28.01 - akcja „Zimowisko”. W programie m.in.: warsztaty plastyczne „Papierowe ozdoby”, warsztaty taneczne w rytmie salsy, wycieczka na basen do Wadowic, warsztaty w MDK w Andrychowie, autokarowa wycieczka do Bielska na „Zimowy tor saneczkowy”, wycieczka do kina „Beskid” w Andrychowie na film pt. „ Gwiazda Kopernika”, wycieczka do Zatora do Parku Św.

Mikołaja.

WIEJSKI DOM KULTURY W TARGANICACH Targanice, ul. Flo riańska 2, tel. 33 875 12 25 16.01 (sobota) godz. 19.00 - ZABAWA KARNAWAŁOWA. Impreza taneczna organizowana przez KGW w Targanicach AKCJA „FERIE 2010” 18 – 22.01 (poniedziałek – piątek) – pierwszy turnus zimowiska dla dzieci młodszych 18.01 (poniedziałek) godz. 9.00 - zapoznanie uczestników z programem ferii. Wyjazd na krytą pływalnię do Wadowic: gry i zabawy w wodzie, nauka pływania 19.01 (wtorek) godz. 9.00 - wyjazd do kina „Beskid” w Andrychowie na film animowany „Wielka podróż Bolka i Lolka”. Zabawa karnawałowa z uczestnikami akcji „Ferie” z innych placówek 20.01 (środa) godz. 14.00 - udział w warsztatach teatralnych organizowanych w MDK w Andrychowie oraz w spektaklu „Sznurkowe Skrzaty” w wykonaniu Teatru „Wielkie Koło” z Będzina 21 – 22.01 (czwartek – piątek) godz. 17.00 - dwudniowy biwak integracyjny organizowany wspólnie z uczestnikami akcji „Ferie” ze Świetlicy w Sułkowicach – Bolęcinie 25 – 29.01 (poniedziałek – piątek) – drugi turnus zimowiska dla dzieci starszych 25.01 (poniedziałek) godz. 9.00 - zapoznanie uczestników z programem ferii. Wyjazd do Minii Zoo w Inwałdzie: zwiedzanie żywej szopki, ślizgi na workach z sianem, przejazd wycieczkową ciuchcią 26.01 (wtorek) godz. 9.00 - wyjazd do kina „Beskid” w Andrychowie na film „Gwiazda Kopernika”. Zabawa karnawałowa z uczestnikami akcji „Ferie” z innych placówek 27.01 (środa) godz. 9.00 - wyjazd na krytą pływalnię do Wadowic: gry i zabawy w wodzie, nauka pływania 28 – 29 (czwartek – piątek) godz.17.00 dwudniowy biwak integracyjny organizowany wspólnie z uczestnikami akcji „Ferie” ze Świetlicy w Sułkowicach – Bolęcinie WIEJSKI DOM KULTURY W ZAGÓRNIKU Zagórnik, ul. Szkolna 17, tel. 33 875 47 29 21.01 (czwartek) 10.00 - KARNAWAŁOWY BAL MALUCHA 28.01 (czwartek) godz.18.00 - WARSZTATY TAŃCA TOWARZYSKIEGO DLA DOROSŁYCH 18.01 – 22.01 i 25.01 – 29.01 - FERIE ZIMOWE. W programie m.in.: dwudniowy biwak w Rzykach Praciakach, wyjazd na lodowisko do Rzyk, dyskoteka dla dzieci, kulig, gra terenowa, konkurs wiedzy o Zagórniku, warsztaty kulinarne, akcja plastyczna, turniej sprawnościowy, rozgrywki tenisa stołowego. ŚWIETLICA CKiW W SUŁKOWICACH – BOLĘCINIE Sułkowice-Bolęcina, ul. Racławicka 123, tel. 33 870 13 64 16.01(sobota) 17.00 - CIESZ SIĘ ZIEMIO - koncert noworoczny. W programie: koncert kameralny: Marta Majewska - flet, Żaneta Ostrowska - instrument klawiszowy, występy oraz spektakl jasełkowy pt. DWA ŚWIATY w wykonaniu podopiecznych Świetlicy CKiW w Sułkowicach-Bolęcinie, wspólne kolędowanie, wernisaż wystawy

fotografii Justyny Pytel „Oczy szeroko otwarte” 16.01-19. 02 - OCZY SZEROKO OTWARTE- wystawa fotografii Justyny Pytel 19.01(wtorek) godz.9.00 BAL MALUCHA – bal karnawałowy dla dzieci w wieku przedszkolnym /org. Przedszkole i Świetlica CKiW w Sułkowicach – Bolęcinie/ 20.01(środa) 15.00 - SZNURKOWE SKRZATY - wyjazd do MDK w Andrychowie na spektakl Teatru Wielkie Koło z Będzina 21 i 22.01(czwartek i piątek) godz.16.00 - dwudniowy biwak integracyjny dla dzieci z kl. I – IV, organizowany wspólnie z uczestnikami akcji FERIE ZIMOWE 2010 z WDK w Targanicach- gry, konkursy, zabawy, dyskoteka. Nocleg w Ośrodku Wypoczynkowym CKiW w RzykachPraciakach.

25.01( poniedziałek) godz.10.00 - wyjazd na pływalnię DELFIN w Wadowicach.

26.01(wtorek) 9.00 - wyjazd do kina w Andrychowie na film „Gwiazda Kopernika” (dla dzieci) oraz Bal Karawałowy 27.01(środa) godz. 9.00 - wycieczka do Krakowa - Pobyt w Parku Wodnym, zwiedzanie Muzeum Lotnictwa, korzystanie z atrakcji w Centrum Zabaw Dziecięcych ,,GIBON’’ 28 i 29.01(czwartek i piątek) godz.16.00 - dwudniowy biwak integracyjny dla młodzieży z kl.V-VI, organizowany wspólnie z uczestnikami akcji FERIE ZIMOWE 2010 z WDK w Targanicach. Nocleg w Ośrodku Wypoczynkowym CKiW w RzykachPraciakach. ŚWIETLICA CKiW W RZYKACH Rzyki, oś. Młocki Dolne 71, tel. 33 875 37 83 16.01 (sobota), godz. 15.00 – 18.00 - Bal Małego Przebierańca - impreza dla najmłodszych, w programie: występy artystyczne, gry i zabawy integracyjne, upominek i poczęstunek dla dziecka w cenie biletu, bilet 15 zł od dziecka. Informacja tel. 33 875 37 83, 507 170 590. Bilety w sprzedaży do 15. stycznia.

17. 01 (niedziela), godz. 15.30 - Świąteczne kolędowanie – Spotkanie dla mieszkańców wsi, w programie występy artystyczne, wspólne kolędowanie, poczęstunek (współorganizator KGW Rzyki) FERIE – w programie: 19.01 (wtorek) godz. 9.00 – 13.00 - I grupa - Wyjazd do MDK w Andrychowie na warsztaty tańca towarzyskiego, II grupa do Kina Beskid w Andrychowie na film „Wielka Przygoda Bolka i Lolka” 20. 01 (środa) godz. 9.00 – 14.30 - wycieczka do gospodarstwa AGROKUCYK w Inwałdzie. Przejazd oświetloną sześcioma tysiącami diod ciuchcią, zwiedzanie MINIZOO, ognisko, pieczenie kiełbasek oraz wiele innych atrakcji.

21.01 (czwartek) godz. 8.00 – 16.00 - wycieczka do Krakowa – MULTIKINO – film animowany „Księżniczka i żaba” oraz 120 minut w AQUAPARKU 22/23. 01 (piątek - sobota) - biwak dla zespołów tańca nowoczesnego 25/26.01 (poniedziałek - wtorek) - biwak w Ośrodku szkoleniowo-wypoczynkowym CKiW w Rzykach Praciakach 27 – 29. 01 godz. 9.00 – 13.00 - warsztaty artystyczne, zabawy i gry integracyjne dla dzieci.

Zapisy na zimowisko i informacje tel. 33 875 37 83, 507 170 590

CKiW ul. Krakowska 35 , tel. 33 875 39 45, 33 875 26 28 magazyn

NR 1 (230), STYCZEŃ 2010

3

kultura

Radość dla ucha

Ftorek z Peszkiem To był szczególny Dyskusyjny Klub Filmowy „Ftorek”. 8. grudnia do Andrychowa przyjechał nasz krajan, znany polski aktor – Jan Peszek.

Warto było 12. grudnia zajrzeć do „Klubu pod Basztą”. Jerzy Górka znów zaproponował nam ciekawe spotkanie z młodymi jazzmanami. Tym razem dla andrychowian zagrała międzynarodowa formacja „The Nick Schlueter Quartet”.

Skład zespołu tworzą dwaj Anglicy: Geoff Bartholomew (trąbka) oraz Rob Paterson (kontrabas), Amerykanin - Nick Schlueter (piano) oraz nasz rodak – Szymon Furtuna (perkusja). Jak można było wyczytać w zapowiedziach koncertu „muzyka formacji „Nick Schlueter Quartet” to autorski repertuar członków grupy łączący w sobie polsko-angielsko amerykańskie inspiracje otoczone dużą dawką kolektywnej improwizacji. Energiczna gra w brzmieniu akustycznych instrumentów z elementami funk,

Prelekcja – film – dyskusja – tak wygląda normalny plan DKF. Tym razem scenariusz spotkania wyglądał nieco inaczej. Była oczywiście prelekcja przygotowana przez prezes Klubu Katarzynę Przebindę-Niemczyk, był film - „Ubu Król” (z Janem Peszkiem w roli głównej), była i dyskusja po filmie. Dodatkowo kinomani mieli okazję porozmawiać z gościem o właśnie obejrzanym obrazie, jego przesłaniu, słabych i mocnych stronach a także o kondycji polskiego kina w ogóle. J. Peszek nie tylko odpowiadał na pytania. Raczył też gości DKF anegdotami.

– Stoję przed Państwem w kinie, które przypomina mi szereg wydarzeń mojej młodości. Do 1962 roku mieszkałem w Andrychowie. Tu w tym kinie oglądało się wtedy filmy nieco inne niż te, które dzisiaj są wyświetlane.

Przed chwilą opowiadałem dyrektorowi Centrum Kultury i Wypoczynku historię, jak to na jednym z filmów zostałem wyproszony z sali. Film był od 18 lat, bardzo niewinny - „Miłość po południu” z Audrey Hepburn i Gregory Peckiem. Miałem lat siedemnaście i byłem szczęśliwy, że zobaczę coś nadzwyczajnego. Aliści wraz z rozpoczęciem filmu zapaliły się światła, otwarły się drzwi. Stanął w nich mój ojciec, podpowiedział, że ja tu jestem na seansie zakazanym, pokazując na mnie palcem. Wszystkie głowy się odwróciły. Oczywiście, wstałem zrozpaczony, że filmu nie zobaczę – wspominał aktor.

Zupełnie na serio J. Peszek podkreślał wielką wartość takich przedsięwzięć, jak DKF „Ftorek”. Dzięki Klubowi możemy bowiem obejrzeć na dużym ekranie filmy, które należą do klasyki kina europejskiego i światowego. – Bardzo dziękuje, że przyszliście Państwo do kina. Dziękuję, że powstał Dyskusyjny Klub Filmowy to jest absolutnie nie do przecenienia zjawisko. Jestem dumny, że coś takiego powstaje w Andrychowie. Zawsze jestem do dyspozycji. Proszę dysponować moją osobą chciałem zaproponować, by moje honorarium przeznaczyć na dalszą działalność DKF – mówił na zakończenie spotkania J. Peszek. (as)

Ręką dziecka 39 maluchów nadesłało swoje prace na VII Gminny Konkurs Plastyczny dla Przedszkolaków „Świąteczne Fantazje”. Imprezę zorganizował Wiejski Dom Kultury w Targanicach wspólnie z tutejszym Zespołem Szkół Samorządowych.

Tematem prac konkursowych była „choinka w oczach dziecka”. Jury, przyznając nagrody i wyróżnienia, kierowało się w swym wyborze samodzielnością wykonanej pracy. Szczególnie doceniło te prace, w których nauczyciel pozwolił przedszkolakom na wykazanie się dziecięcą wyobraźnią. Zwycięzcy konkursu oraz ich rodzice i opiekunowie spotkali się 11. grudnia na podsumowaniu plastycznych zmagań. Zanim rozdano nagrody, goście obejrzeli krótki program świąteczny przygotowany przez podopiecznych WDK w Targanicach.

Dziewięć równorzędnych wyróżnień w konkursie otrzymali: Klaudia Młocek (ZSS w Targanicach), Szczepan Łysoń (ZSS w Sułkowicach-Bolęcinie),

Wiktoria Bizon (ZSS w Targanicach), Joanna Walczak (ZSS w Targanicach), Szymon Wątroba (ZSS w

Właśnie dla nas

4

fussion, drum&bass”. Tak mawiają fachowcy. A my do powiedzenia mamy tylko tyle – to była uczta dla ucha i ducha. Muzycy uraczyli nas bowiem bardzo fajnymi, momentami nawet fantastycznymi kawałkami. A niektóre solowe popisy to był prawdziwy majstersztyk. (as)

NR 1 (230), STYCZEŃ 2010

Targanicach), Kinga Fraś (ZSS w Zagórniku), Wiktoria Cabak (ZSS w Inwałdzie), Przemysław Rokowski (Przedszkole nr 3 w Andrychowie), Oliwia Koczur (ZSS w Sułkowicach-Bolęcinie). Dziewięć równorzędnych nagród trafiło do: Jakuba Czarnika (Przedszkole nr 5 w Andrychowie), Jakuba Bryzka (ZSS w Targanicach), Agnieszki Kolber (Przedszkole nr 2 w Andrychowie), Adriana Bizonia (ZSS w Targanicach), Wiktorii Targosz (ZSS w Inwałdzie), Aleksandry Masłoń (Przedszkole nr 4 w Andrychowie), Pawła Dwornika (Przedszkole nr 2 w Andrychowie), Dagmary Hałat (ZSS w Inwałdzie), Dominika Orkisza (Przedszkole nr 1 w Andrychowie). Dwie równorzędne nagrody główne otrzymały: Dominika Cinal z Przedszkola nr 4 w Andrychowie oraz Emilia Makowiecka z Przedszkola nr 1 w Andrychowie. (as)

Święta Bożego Narodzenia to okres, kiedy na deskach andrychowskich scen wystawiane są tradycyjne jasełka.

18 grudnia w andrychowskim kinie „Beskid” Rada Rodziców Ogniska Pracy Pozaszkolnej w Andrychowie zaprosiła dzieci wraz ze swoimi opiekunami na spotkanie z Mikołajem i Gwiazdką.

Grupa Teatralna „Verba” należąca do OPP raczyła przybyłych gości piękną opowieścią o współczesnym przeżywaniu Narodzenia Pańskiego. Młodzi aktorzy: Kinga Adamczyk, Joanna Dryjak, Zuzanna Fuja, Ewelina Kanicka, Aleksandra Saferna, Iwona Smolec, Agnieszka Wójcik, Anna Wójcik, Klaudia Żydek oraz Sylwia

magazyn

Żydek, pod opieką Marty Paczyńskiej, wprowadzili zgromadzoną widownię w świat niezwykłych tajemnic Bożej miłości.

Przedstawienie bożonarodzeniowe miało na celu uzmysłowić każdemu z nas, że żyjąc w ciągłym pośpiechu i niechęci do drugiej osoby, nie zauważamy prawdziwego sensu tych świąt. Warto w tym miejscu wspomnieć słowa Aniołka z owego przedstawienia: „(…) I pamiętaj chłopcze patrząc na stajenkę, że za każdym razem dostrzeżesz w jej obrazie coś nowego, innego, bliskiego Tobie. A mały Jezus co rok będzie rodził się w niej właśnie dla Ciebie.” (red)

rozmaitości

Parkiet należy do nich O ich sukcesach nie słyszmy często, tymczasem mają się czym pochwalić.

Mowa o naszych tancerzach z Klubu Tańca Towarzyskiego „Step Dance”, działającego przy Miejskim Domu Kultury w Andrychowie.

Na potwierdzenie prezentujemy wyniki podopiecznych Marka Hili, osiągnięte na zawodach międzynarodowych. I tak w turnieju „O cenu města Českého Těšína” Český Těšín/Czechy (24. października) reprezentanci „Step Dance” zajęli następujące lokaty: Michał Kowaliczek i Karolina Piekarska – VII miejsce w stylu standardowym i V w stylu latynoamerykańskim, Kamil Kurdziel i Katarzyna Bielecka – II miejsce w stylu latynoamerykańskim i IV w stylu standardowym, Arkadiusz Graca i Magdalena Paterak – V miejsce w kombinacji. 21. listopada pary z Andrychowa uczestniczyły w turnieju „Hornický kahan - 40.ročník” Havířov/Czechy. Ich wyniki przedstawią się następująco: Michał Kowaliczek i Karolina Piekarska – III miejsce w stylu standardowym i I w stylu latynoamerykańskim, Kamil Kurdziel i Katarzyna Bielecka – III miejsce w kategorii Junior II i VI w kategorii Junior I, Arkadiusz Graca i Magdalena Paterak – V miejsce w kombinacji (kat. Junior II), Kubicki Piotr i Ćwiertnia Angelika – VII miejsce w kombinacji (kat. Junior II), Kormański Marek i Bogacz Iwona – IV miejsce w kategorii Hobby Dorośli. Na koniec zdanie o ostatnim sukcesie. Na Mistrzostwach Polski Południowej w 10 Tańcach oraz IV Ogólnopolskim Turnieju Tańca Towarzyskiego „O puchar burmistrza miasta Mszana Dolna” (13. grudnia) Michał Kowaliczek i Karolina Piekarska zdobyli IV miejsce w swojej kategorii (wiek: 14-15, Klasa: E). (opr. as)

Nazwy rozmaite

cz. 8

Miejscowością, kończącą cykl nazw rozmaitych w gminie Andrychów jest Zagórnik, wieś położona w północnej części Beskidu Małego.

Zagórnik zaliczany jest do nazw topograficznych, które pochodzą od cech gatunku i od cech obiektów terenowych. Etymologia tej miejscowości to „za górą”, gdyż dolina zagórnicka otoczona jest wieloma szczytami górskimi. Jeżeli chodzi o rys historyczny, to z Kronik Księstwa ZatorskoOświęcimskiego dowiadujemy się, iż założycielem Zagórnika był Zacusius Ligęza, siostrzeniec dworzanina królewskiego Jakuba Urdzenia. W monografii o Zagórniku czytamy ”Dworzanin J. Urdzeń w roku 1318 zbudował w Hinwałdzie (Inwałdzie) drewnianą świątynię, w zamian za co właściciel tych ziem osiedlił na swojej posiadłości niesfornego siostrzeńca fundatora świątyni, nadając mu lesiste tereny dzisiejszego Zagórnika.” Od 1581 roku właścicielem wsi Zagórniczek, bo taką wówczas nosiła nazwę, był Stanisław Inwałdzki, herbu Kornicz. Ówczesna wieś należała do zamku

stek) i sufiksacji (przyrostek) nasuwa ogólne spostrzeżenie. Otóż produktywność tego typu nazw wg prof. Lubasia, stawia je w rzędzie względnie żywotnych, gdzie najbardziej żywotne okazały się właśnie prefiksy: za- i pod-. Podsumowując nazwy miejscowości w naszej gminie, które sklasyfikowane zostały zgodnie z semantycznym podziałem Witolda Taszyckiego, najliczniejszą grupą okazały się n. topograficzne, obejmujące swoje podgrupy. Nie zabrakło również nazw patronimicznych (Sułkowice), dzierżawczych (Andrychów, Roczyny) oraz nazw pochodzenia obcego (Inwałd). Puentując warto posłużyć się słowami Zygmunta Glogera: „sposób, jakim się utworzyły polskie nazwy wsi, miast i miasteczek, ciekawym jest i ważnym z kilku względów. Są to bowiem nazwy naszych prastarych siedlisk i domów rodzinnych, a zarazem stare zabytki mowy

Zatorskiego i była prawdopodobnie częścią Rzyk.

Profesor Stanisław Lubaś w „Nazwach miejscowych południowej części dawnego województwa krakowskiego” podaje nazwę z 1581 r. Zagornik.

W „Liber Baptisatorum et Copulatorum Parochiae Andrychów ab Anno 1729- 1733” spotykamy się z takimi określeniami wsi Zagórnik, jak: de Zagornek (z 1729 r.), de Zagornik (z 1730 r.). Analiza znaczeniowo-słowotwórcza nazwy Zagórnik, przedstawia się następująco: pniem tego typu nazwy jest wyrażenie przyimkowe oraz struktura prefiksalno-sufiksalna. Formant za- + nik = Zagórnik ( nazwa z XVI w.). Zestawiona w całości nazwa przy pomocy prefiksacji (przedro-

ojczystej, które posłużyły badaczom przeszłości do wyjaśnienia niektórych dawnych stosunków społecznych i sposobu osiedlania się ludności przed wiekami. Cała kraina lechicka była pierwotnie pokryta lasami, a pola nie były nigdzie darem przyrody, ale wynikiem ciężkiej pracy ludzkiej.

Wśród tej olbrzymiej puszczy, która szumiała od Karpat i gór śląskich po Bałtyk, w owym sercu prastarej Słowiańszczyzny, mieszkają od dziejów ludy lechickie.” (Z. Gloger, „Nazwiska i nazwy staropolskie”, Nowy Sącz 1985, s. 30-31.)

Marta Paczyńska

Niesztampowe ozdoby W grudniu i styczniu Wiejski Dom Kultury w Sułkowicach-Łęgu zorganizował nietypowe zajęcia. Ponad dwadzieścia pań uczyło się wykonywania ozdób z makaronu. Warsztaty poprowadziła Jadwiga Pytel, na co dzień kierownik Świetlicy CKiW w SułkowicachBolęcinie. (as)

magazyn

NR 1 (230), STYCZEŃ 2010

5

Kino „Beskid” w Andrychowie zaprasza FAME

PARANORMAL ACTIVITY

MUSICAL; prod. USA; reż. ������ Kevin Tancharoen; wyst. Kay Panabaker, Collins Pennie, Paul Iacono; czas: 107 min; od 12 lat.

HORROR; prod. USA; reż. Oren ���������������� Peli; wyk.

Katie Featherston, Micah Sloat, Amber Armstrong; czas: 86 min; od 15 lat.

Młoda para podejrzewa, że ich dom jest nawiedzony przez jakąś złowrogą istotę. Organizują więc monitoring, aby uchwycić dowody na to, co się dzieje, kiedy śpią. Ich nagrania z monitoringu oraz amatorskich filmów wideo zostały zmontowane w 99-minutowy, pełnometrażowy film fabularny.

Okazuje się, że część materiału filmowego jest wręcz niewiarygodna, a interpretacja przedstawionych wydarzeń pozostawiona jest widzowi.

Historia studentów nowojorskiej akademii sztuki, których życie wypełnia pragnienie, by odmienić swój los i zrobić prawdziwą karierę. Morderczy trening, ulotne marzenia, miłość i pasja stanowią tło dla fantastycznej muzyki i tańca.

Fame jest współczesną wersją słynnego, nagrodzonego Oscarem musicalu Alana Parkera z lat 80’.

16 stycznia, godz. 17.00

16 stycznia, godz. 19.00

17 stycznia, godz. 17.00

17 stycznia, godz. 19.00

Bilety: 11 zł ulgowy, 13 zł normalny

Bilety: 11 zł ulgowy, 13 zł normalny

DOM ZŁY

FERIE W KINIE BESKID

GWIAZDA KOPERNIKA

KRYMINAŁ; prod. Polska; reż. Wojciech Smarzowski; wyk. Marian Dziędziel, Arkadiusz Jakubik, Kinga Preis; czas: 106 min; od 15 lat.

Mikołaj Kopernik, syn toruńskiego kupca, jest bystrym i ciekawym świata dzieckiem. Gdy ma dziesięć lat, niderlandzki astrolog Paul van de Volder przepowiada mu wielką przyszłość, czym rozwija w chłopcu zainteresowanie gwiazdami. Paul van de Volder ponownie pojawia się w życiu Mikołaja, gdy ten jest już studentem Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Pomiędzy astrologiem szarlatanem a Wojciechem z Brudzewa i innymi profesorami uniwersytetu rozpoczyna się walka o duszę studenta. Astrologia walczy z astronomią. Z wątpliwości i pytań, które targają Mikołajem, rodzi się odkrycie, które zmieni świat.

Pewnej deszczowej nocy Edward Środoń pojawia się przypadkowo w domu małżeństwa Dziabasów. Początkowa nieufność gospodarzy ustępuje miejsca tradycyjnej polskiej gościnności. Przybysz nie przypuszcza nawet, jak bardzo to spotkanie odmieni jego życie. Po kilku latach, w tym samym domu ekipa śledcza rozpoczyna dochodzenie. W progu ponowniestajeEdwardŚrodoń.Rozpoczyna się dramatyczny wyścig z czasem. Porucznik zostanie wciągnięty w niebezpieczną grę, której stawką jest odkrycie przerażającej prawdy, na ujawnieniu której nie wszystkim jednak zależy. Prawda? Nie ma takiej…

FAMILIJNY; prod. Polska; reż. Zdzisław Kudła; czas: 90 min; bez ograniczeń.

19 stycznia, godz. 10.00

Bilety: 5 zł

MAGICZNE DRZEWO FAMILIJNY; prod. Polska; reż. Andrzej Maleszka; wyst. Anna Guzik, Andrzej Chyra, Maja Tomawska, czas: 90 min; bez ograniczeń.

Gwałtowna burza powala olbrzymi, stary dąb – Magiczne Drzewo. Ludzie tną go na kawałki i robią z nich przedmioty codziennego użytku. Kiedy trafiają one do sklepów, na całym świecie dzieją się niezwykłe rzeczy, ponieważ cząstka niezwykłej, magicznej mocy dębu pozostała we wszystkim, co zostało z niego zrobione. Pewnego dnia trójka dzieci – Tosia, Filip i Kuki - odnajduje krzesło, które spełnia życzenia. Ich rodzice wyjechali za granicę do pracy i pozostawili je pod opieką znienawidzonej ciotki. Dzieci wyruszają na wyprawę w poszukiwaniu rodziców, a dzięki magicznemu zaklęciu zabierają ciotkę ze sobą. Podróż nie jest jednak łatwa, gdyż ich śladem podąża ktoś, kto za wszelką cenę pragnie zdobyć niezwykłe krzesło.

Bilety: 5 zł

Ponadto w każdą niedziele o 12.30 “Niedziela z polską bajką” - bajki, na których wychowały się pokolenia, m. in.: Bolek i Lolek, Reksio, Koziołek Matołek i wiele innych. Na seanse zapraszamy wszystkie dzieci wraz z rodzicami. Bilet jedynie 3 zł!

6

Bilety: 11 zł ulgowy, 13 zł normalny

PRAWO ZEMSTY

FERIE W KINIE BESKID

26 stycznia, godz. 10.00

23 stycznia, godz. 19.00 24 stycznia, godz. 19.00

NR 1 (230), STYCZEŃ 2010

Thriller; prod. USA; reż. F. Gary Gray; wyk. Jamie Foxx, Gerard Butler, Leslie Bibb; czas: 109 min; od 15 lat.

Clyde Shelton jest przykładnym mężem i ojcem oraz uczciwym człowiekiem, którego żona i córka zostają brutalnie zamordowane podczas włamania do ich domu. Kiedy zabójcy zostają schwytani, sprawę dostaje głodny sukcesu prokurator z Filadelfii, Nick Rice. Nick proponuje jednemu z podejrzanych złagodzenie wyroku w zamian za zeznania przeciwko wspólnikowi. Mija dziesięć lat. Człowiek, który uniknął kary za morderstwo, zostaje znaleziony martwy, a do winy bez wahania przyznaje się Clyde Shelton. Po czym bez ogródek uprzedza Nicka: albo ten naprawi błąd w systemie sprawiedliwości, przez który ucierpiała jego rodzina, albo kluczowe osoby związane z tamtym procesem zginą.

30 stycznia, godz. 19.00 31 stycznia, godz. 19.00

Bilety: 11 zł ulgowy, 13 zł normalny

Kino „Beskid” zlokalizowane jest w budynku przy ulicy Krakowskiej 132 w Andrychowie. Bilety na seans kinowy mogą Państwo nabyć w kasie kina, otwartej zawsze na godzinę przed każdym seansem.

Więcej informacji o repertuarze kina „Beskid” na plakatach, na stronie www.kultura.andrychow.eu oraz w „Twoim Radiu Andrychów”. magazyn

rozmaitości DYSKUSYJNY KLUB FILMOWY PROPONUJE:

Koncert ballad kolędowych 3 stycznia Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie oraz Parafia św. Stanisława BiM w Andrychowie, pod patronatem Burmistrza i Rady Miejskiej Andrychowa, zorganizowały noworoczny Koncert Kolęd w wykonaniu Pawła Orkisza.

BRACIA KARAMAZOW KOMEDIODRAMAT reżyseria Petr Zelenka scenariusz Petr Zelenka zdjęcia Alexander Surkala muzyka Jan Kaczmarek czas trwania: 100 min.

Nietypowa ekranizacja słynnej powieści Fiodora Dostojewskiego. Rzecz o polskoczeskich odniesieniach i relacjach, a także sposobie widzenia świata. Bohaterami są autentyczni czescy aktorzy, którzy od lat grają z powodzeniem adaptację „Braci Karamazow” dokonaną przez Evalda Schorma, wybitnego reżysera i dramaturga czeskiego. I z tą ekranizacją zostają zaproszeni do Polski.

W trakcie koncertu artysta, pochodzący z Andrychowa, wraz z zespołem podzielił się z nami pięknem słowa i dźwięku.

Niepowtarzalne utwory, szczere, radosne, wzruszające i wypełnione modlitwą bożonarodzeniową kolędy, napełniły słuchaczy miłością, dobrocią i czułością. Zebranych gości przywitał dyrektor CKiW w Andrychowie - Łukasz Dziedzic, składając wszystkim życzenia, wprowadzając jednocześnie w nastrój muzycznej uczty orkiszowych kolęd. Noworoczne życzenia złożył również burmistrz Andrychowa – Jan Pietras i serdecznie powitał swojego „kolegę z ławki szkolnej” – Pawła Orkisza. Święta Bożego Narodzenia budzą w nas wielką radość, przypominają o istnieniu drugiej, bliskiej nam osoby. Jest to okres rodzinnych spotkań i łamania się opłatkowym chlebem, który przywraca nam pamięć o szlachetności serc, wzajemnej miłości.

WTOREK 19.01.2010 GODZINA 18.00

Poeta Cyprian Kamil Norwid pisał: „Jest w moim kraju zwyczaj, że w dzień wigilijny,/ Przy wzejściu pierwszej gwiazdy wieczornej na niebie/ Ludzie

gniazda wspólnego łamią chleb biblijny,/ Najtkliwsze przekazując uczucia w tym chlebie”, a muzyk Paweł Orkisz śpiewał: „Na próżno stoły suto zastawiasz,/ na próżno na Gwiazdę czekasz,/ jeżeli dzisiaj nocą nie znajdziesz w sobie nowego Człowieka./ Na próżno będziesz łamać opłatek i krzyczeć „Wśród nocnej ciszy”./ Echo Ci tylko głucho odpowie i tylko Cię człowiek usłyszy.” Ten oraz inne utwory wzbudzały refleksję i przenosiły w nostalgiczny wymiar świata. Pozwalały zatrzymać się na chwil parę i odszukać Boga w drugim człowieku. Na zakończenie za wspaniały występ, podziękował ks. Józef Jania – proboszcz Parafii św. Stanisława BiM w Andrychowie.

Sponsorami koncertu byli: CMC Sp. z o.o, Firma Bryzek, Pracownia Piękna „Małgorzata”, Bar Frykas, Firma Miarka oraz główny sponsor: Całodobowa Stacja Paliw – Wit Ziółkowski. (mp)

Lehagszim Chalom Kobieta o nietuzinkowej i ujmującej osobowości – Małgorzata Sztuka, studentka trzeciego roku Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, to autorka tajemniczych zdjęć inspirowanych podróżą do Izraela.

PIĘKNOŚĆ W OPAŁACH KOMEDIODRAMAT reżyseria Jan Hrebejk scenariusz Petr Jarchowsky zdjęcia Jan Malir muzyka Ales Brezina czas trwania: 110 min.

Jarda, sympatyczny mechanik i ojciec rodziny, zarabia na utrzymanie „uzdatniając” kradzione auta. Wspólnik zleca mu dokonanie metamorfozy luksusowego volvo z satelitarnym zabezpieczeniem i wtedy bohater popada w tarapaty. Jarda trafia za kratki, a jego piękną żoną pragnie zaopiekować się... właściciel feralnego samochodu, bogaty Czech od lat mieszkający we Włoszech.

WTOREK 26.01.2010 GODZINA 18.00

29. grudnia w „Klubie Pod Basztą” w Andrychowie zaprezentowała swoją wystawę fotografii pt. „Lehagszim Chalom” (z jęz. hebr. „spełnić marzenie” – przyp. red.). Co możemy obejrzeć na zdjęciach? Głównie mieszkańców Izraela, ich codzienne życie, zwyczaje, ale i elementy krajobrazu tego miejsca. Gosia bardzo wyraźnie akcentuje nietypowość fotografowanej osoby.

Potrafi wydobyć i wyeksponować prawdę, nawet jeżeli nie jest ona do końca taka pociągająca. - Dlaczego fotografia? Bo nie ma nic piękniejszego niż robienie w życiu tego, co sprawia, że ludzie się uśmiechają.

Fotografia jest jak kobieta… kusi tajemniczością, obiecuje, pokazuje rzeczywistość w sposób niezwykły. Od fotografii jak i od kobiety można się uzależnić… - wyznaje autorka wystawy. M. Sztuka jest prawdziwą pasjonatką fotografii, jej otwartość na innych widoczna jest na przepełnionych kobiecą wrażliwością zdjęciach. (mp)

magazyn

NR 1 (230), STYCZEŃ 2010

7

historia

Z archiwum x proboszcza

odc. 73

Jak każe tradycja, z początkiem nowego roku, tym razem 2010, przypomnieć chcemy wydarzenia, których okrągłe rocznice będziemy w tym właśnie roku obchodzić. Niektóre wielce są doniosłe i ważne, inne jako ciekawostki odnotowujemy, większej do nich wagi nie przywiązując.

Ireneusz Żmija

P

ierwsza data bardzo ważna z punktu widzenia historii Andrychowa i tutejszej parafii. Jakieś 570 lat temu około 1440 roku, Jan Długosz w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis („Księga uposażeń die-

i tego we wsi nie było. Drugim dowodem przemawiającym za brakiem parafii w piętnastowiecznym Andrychowie jest również świadectwo J. Długosza, który w tym samym dziele, tyle, że pod datą 30 lat późniejszą (1470) nie wymienia Andrychowa wśród 19 parafii dekanatu zatorskiego.

z sobotami i przyległym doń cmentarzem. Gdzie się znajdował, nie wiadomo.

15 lat później, w 1595 rokuAndrychów odpadł od parafii w Wieprzu, tworząc osobne probostwo.

To próba, prawdopodobnie jedna z wielu podejmowanych przez kolejne dziesiątki lat, usamodzielnienia się andrychowskiej parafii.

XVII wiek to kilka lat związanych z osobami i zachowanymi do naszych czasów ich nazwiskami.

Z ksiąg wójtowskich Andrychowa wynika, że w 1620 roku, a więc -390 lat temu andrychowskim wójtem był niejaki Błażej. Przed 350 laty, w roku 1660 funkcję tę pełnił Józef Łukasz zwany Plaskurą, zapisywany także jako Łukasz Plaskura. Wójtem w Andrychowie był przez ponad 30 lat, prawdopodobnie z przerwami.

Nazwisko Plaskura dzisiaj w Andrychowie niespotykane, dość znane było tutaj jeszcze kilkadziesiąt lat temu.

cezji Krakowskiej”) sporządził notatkę, w której określił Andrychów (Gendrzychow) jako wieś należącą do parafii w Wieprzu - Gendrzychow, villa sub parochia de Wyeprz sita /.../ (Słowa te tłumaczyć jednak też można jako „wieś leżąca w pobliżu parafii Wieprz”). Tak czy inaczej intrygujące jest, że Długosz nie użył w stosunku do naszej miejscowości nawet słowa ecclesia - kościół, co sugerowałoby, że

8

Kolejna data – sprzed 430 lat dotyczy wizytacji biskupiej z roku1580.

Akta tejże wizytacji wskazują, że wtedy istniała wtedy parafia w Andrychowie.

Zaliczały się do niej: Rzeczki (Rzyki), Zagorniczek (Zagórnik), Sulikowice (Sułkowice) i Roczim (Roczyny).

Akta mówią też o świeżo wzniesionym w Andrychowie kościółku. Był to najprawdopodobniej kościół drewniany

NR 1 (230), STYCZEŃ 2010

Z okresu poprzedzającego odrodzenie się andrychowskiej parafii zachowało się jedynie kilka nazwisk księży, którzy prawdopodobnie pracowali przy tutejszym kościele. Dwa z nich pochodzą z 2. połowy XVII wieku. Ksiądz Adam Stanisław Dropczyński swoje urzędowanie rozpoczął przed 1661 rokiem a zakończył dokładnie przed 340 laty, w 1670. Jego następcą został ks. Maciej Korwin, proboszcz w latach 1670 - 1676.

Historia jak wiadomo, odnotowuje nie tylko zdarzenia chwalebne, wielkie i ku pokrzepieniu serc. Postępki indywiduów nikczemnych także trafiają na stronice kronik. 305 lat temu w 1705 roku miało miejsce takie oto zdarzenie zapisane przez Andrzeja Komonieckiego w „Dziejopisie żywieckim: Tegoż roku die tertia Julii [3 VII] Tomasz Tomiczek z Rzek, zbójca i rabownik, w Żywcu przez sąd miejski zginął. Z którego na placu dwa pasy udarwszy, żywo w koło wpleciono i postawiono.

magazyn

W Wielką Niedzielę przed 280 laty, 5. kwietnia 1730 roku zmarła Salomea Anna z Nielepców 1 voto Przyłęcka 2 voto Czerna, fundatorka Bractwa Różańcowego w Andrychowie i kaplicy z kryptą (która obchodzi również okrągłą, 285. rocznicę swego powstania) po południowej stronie andrychowskiego kościoła, opiekunka zakonu jezuitów, których sprowadziła do zamku w Andrychowie, gdy wypędzeni zostali ze swej stacji misyjnej w Białej. Salomea Czerna pochowana została w klasztorze ojców reformatów w Kętach. Jej wizerunek oglądać można do dziś w dolnej części obrazu Matki Bożej Różańcowej w ołtarzu głównym andrychowskiego kościoła. To rzadki przykład osoby, która nie będąc ogłoszoną świętą, trafiła na ołtarze, konkretnie – na jeden, andrychowski.

Pierwszym, odnotowanym w księgach parafialnych wikarym w Andrychowie był ks. Michał Gawlikowski (ur.

1696). 26. lutego tego roku minie 260 lat od jego śmierci w 1750 roku. Być może przybył do Andrychowa natychmiast po święceniach w 1724, ale brak na to świadectw. Na pewno pracował tutaj już w 1728 i tu pozostał aż do swojej śmierci. Pochowany został w andrychowskim kościele pod posadzką, przed ołtarzem swojego patrona, św. Michała. On prowadził pierwsze, zachowane do dzisiaj księgi kościoła andrychowskiego, on też spełniał ponad 90% obowiązków duszpasterskich.

W 1743 r zaczął się podpisywać jako „Zarządca andrychowski”.

Rok 1750 łączy się w historii Andrychowa, ale i Wadowic z osobą ks. Andrzeja (Jędrzeja) Gluzińskiego.

Przed 260 laty przez krótki okres po ks. Pawle Zychowiczu pełnił on obowiązki proboszcza wadowickiego.

Z niewiadomych przyczyn przestał tę funkcję pełnić, by zamieszkać w Andrychowie. Być może ze względu na kiepski stan zdrowia (rozwijająca się gruźlica) sam zrezygnował z wadowickiego probostwa i wrócił w rodzinne strony. Ksiądz Andrzej Gluziński od lutego 1750 do listopada 1753 roku pełnił w Andrychowie obowiązki wikarego i zarządcy kościoła (commendarius Andrychowiensis).

Następnie został opiekunem Bractwa Różańcowego, którą to funkcję sprawował aż do śmierci. Jego nazwisko wielokrotnie w związku z tym pojawia się w księgach urodzeń i zgonów parafii św. Macieja. Ks. Andrzej Gluziński dokonał swego żywota (zmarł na suchoty) w Andrychowie 20. listopada 1756 r. i tu został pochowany.

Koniec XVIII wieku to znów nazwiska

historia andrychowskich wójtów. Przed 230 laty, w 1780 roku jako taki zapisany został Łukasz Wykręt. 10 lat później, w 1790 roku funkcję tę sprawował już ktoś inny - Józef Piwowarczyk.

7. stycznia minęła 210 rocznica śmierci w 1800 roku ks. Jana Kantego Windysza (Windycza), który przeżył tu aż 36 lat. Do kościoła filialnego w Andrychowie posłano go w 1764 r.

Zmarł po 20 latach paraliżu.

Również 210 lat temu (latach 1795

- 1800) jako wikary pracował w Andrychowie ks. Wojciech Banecki, późniejszy pierwszy proboszcz w Rzykach, Wiele posług duszpasterskich pełnił nadal jednak w kościele Andrychowskim, pomagając tutejszym duszpasterzom lub będąc proszonym o to przez tutejszych parafian. Często więc chrzcił w andrychowskim kościele, ale i w swoim (in sua Ecclesia Rzycensi) - andrychowskich parafian, którzy pochodzili z części Sułkowic należącej do kościoła w Andrychowie (Bolęcina, Bolencina) czyli do parafii w Wieprzu, lecz ze względu na bliskość kościoła w Rzykach, tam właśnie uczęszczali. Powiedzieć trzeba, że parafia w Rzykach, mimo że ustanowieona kilka lat wcześniej, do roku 1800 funkcjonowała jako filia parafii w Wieprzu. Opiekę duszpasterską nad 1400 wiernymi pełnili przez te lata w nowym kościele księża dojeżdżający tu z Andrychowa i Wieprza, choć prawdopodobnie jeden z nich mieszkał stale w wybudowanej wraz z kościołem plebanii. Przez kilka bowiem lat odwlekano instytuowanie samodzielnego proboszcza. Przyczyn tego stanu rzeczy było kilka. Przede wszystkim niejasny był zakres terytorialny nowej jednostki kościelnej. Żadna z miejscowości i przysiółków, którym już w momencie powstawania kościoła proponowano przynależność do Rzyk (Ponikiew, Hobot, Koziniec, Kaczyna) nie wyraziła na to zgody. Podobnie postąpili mieszkańcy należącego do „państwa inwałdzkiego” Zagórnika i leżących w dobrach Andrychów Sułkowic Bolęciny, którzy woleli przynależeć

do kościoła w Andrychowie. Nie bez znaczenia był tu też z pewnością opór proboszczów parafii, do których te wszystkie miejscowości należały. Nie byli oni zainteresowani uszczupleniem swego stanu posiadania. Rzyki to pierwsza z wielu parafii, która wyłoniła się wprawdzie oficjalnie z parafii Wieprz, lecz faktycznie oderwała się od kościoła w Andrychowie.

Przed 155 laty przez Andrychów i okolice przetoczyła się epidemia cholery. Zbierała obfite żniwo: w sierpniu

1855 roku odprawiono 50 pogrzebów.

W tym roku minie 140 lat od daty święceń kapłańskich ks. Wawrzyńca Solaka. Pochodził z Bogumiłowic należących do parafii w Wierzchosławicach w starostwie Brzeskim. Urodził się 2 VIII 1845 r. Wykształcenie zdobywał w Tarnowie, tam po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się w gimnazjum i tam został absolwentem studiów teologicznych. 12. sierpnia 1870 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk Alojzego Pukalskiego, biskupa tarnowskiego. Najpierw pracował jako wikary przy kościele parafialnym w Szczepanowie, stamtąd przeniesiony został do Myślenic. W 1874 roku skierowany został na beneficjum parafialne w Lubniu koło Myślenic. W 1898 roku został proboszczem w Andrychowie, którą to funkcję pełnił do roku 1923.

Ks. Wawrzyniec Solak był jak dotąd najbardziej utytułowanym proboszczem w historii andrychowskiej parafii. Zaraz na drugi rok po objęciu nowej placówki, podczas trzydniowej kanonicznej wizytacji biskupa Jana Puzyny, został już jako wcześniejszy kanonik odznaczony dodatkowo przywilejem noszenia rokiety i mantoletu.

We wrześniu 1920 r. obdarzony został godnością prałata. Wiązało się to z jubileuszem 50-lecia jego kapłaństwa.

Ks. Solak był pierwszym prałatem na andrychowskim probostwie. Złoty jubileusz kapłaństwa proboszcza obchodzono w parafii uroczyście wraz z parafialnym odpustem ku czci MB Różańcowej na początku października.

magazyn

Nowy cykl!

Patroni naszych ulic – słynni andrychowianie

Ferdynand Pachel

Urodził się 23 stycznia 1863 roku w Niegowici koło Bochni. Był synem Feliksa, powstańca z 1863 roku oraz piekarza z zawodu. Po ukończeniu krakowskiego seminarium nauczycielskiego, uczył w Dziekanowicach i Wieliczce. Do Andrychowa przybył w 1898 roku i objął posadę nauczyciela.

Uczył w Szkole Ludowej od 10 czerwca 1899 roku do 31 sierpnia 1931 r.

Od 1916 r. do 1931 r. pełnił funkcję kierownika tej szkoły oraz szkoły zawodowej. Uczniom zawsze powtarzał: „macie być budowniczymi Polski”.

Był gorącym patriotą. Cieszył się dużym autorytetem. Brał udział w życiu społecznym i kulturalnym na terenie miasta Andrychowa. Wchodził w skład Rady Miejskiej, był skarbnikiem Ochotniczej Straży Pożarnej, współzałożycielem i aktywnym członkiem chóru, współorganizatorem licznych uroczystości o charakterze patriotycznym, jakie odbywały się w miejscowej „Czytelni”. Pachel był również dzia-

łaczem zawodowego ruchu nauczycielskiego. W 1906 roku – wraz z innymi nauczycielami – założył nauczycielskie Ognisko Miejscowe; przez długie lata był jego prezesem. Przez kilka kadencji wchodził też w skład zarządu Koła Powiatowego w Wadowicach i koło to reprezentował na zjeździe Krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego.

Za wybitną działalność społeczną i zawodową, Rada Miejska uchwałą z dnia 8 października 1931 roku, nadała Ferdynandowi Pachlowi, wówczas już emerytowanemu kierownikowi szkoły, tytuł Honorowego Obywatela Miasta Andrychowa. W czasie okupacji ostrzeżony przed aresztowaniem, wyjechał za Skawę. Po powrocie do Andrychowa zaniemógł. Zmarł 5 lutego 1946 roku w Andrychowie.

Spoczywa na tutejszym cmentarzu.

W 1960 roku, uchwałą Rady Miejskiej, jedną z ulic w Andrychowie, łączącą ul. Rynek oraz ul. Garncarską, nazwano ulicą Pachla. (mp)

NR 1 (230), STYCZEŃ 2010

9

literatura

Andrychowianie Strój i kultura na Watykanie

Druga książka, którą chcielibyśmy dziś zaprezentować dotyczy Wilamowic. Staraniem tej gminy ukazał się w zeszłym roku przepiękny album Jolanty Danek pt. „Strój wilamowski”.

O tym, że kard. Stanisław Ryłko mieszka i pracuje w Watykanie, wie chyba każdy mieszkaniec naszej gminy. Okazuje się jednak, że nie jest on jedynym człowiekiem, który zawędrował tam z naszych stron.

W 2009 roku ukazała się polska wersja książki ks.

Michaela Collinsa pt. „Watykan”.

To właściwie album, bo fotografie stanowią jego najważniejszą część.

Książka pomyślana została jako przewodnik po historii, zabytkach i dniu dzisiejszym wzgórza watykańskiego. Jedna z części nosi tytuł „Ludzie”. I właśnie wśród nich przedstawiona została sistra Agnieszka Maria, przełożona domu sióstr Misjonarek Miłości w Watykanie.

Siostra Agnieszka czyli Ewa Koniarz pochodzi z Targanic Dolnych, o czym pisaliśmy przed dwoma miesiącami przy okazji jej wizyty w rodzinnym domu. W książce o Watykanie znajdujemy kilkanaście fotografii pokazujących pracę siostry Agnieszki wśród najuboższych i potrzebujących w Rzymie. Tak jej posługę opisuje autor: Siostra Agnieszka, prowadząca schronisko, zawsze wydaje się uosobieniem spokoju, wszystko trzyma jednak silną ręką – obie te cechy są bardzo pożądane w prowadze-

niu ośrodka dla ludzi, których życie nie głaszcze. Stanowczo, lecz z troską odnosi się siostra Agnieszka do swych „gości”, którzy czasem przychodzą pijani, agresywni lub oszołomieni. wraz z siostrą Agnieszką w domu w Watykanie pracuje jeszcze siedem sióstr, które z pomocą wolontariuszy wydają każdego dnia 70 posiłków, przygotowują paczki żywnościowe dla bezdomnych i prowadzą noclegownię dla kobiet na 74 miejsca. (iż)

We wstępie czytamy: Jakkolwiek Wilamowice obejmują teren niewiele ponad 1000 ha, to jednak ten maleńki skrawek pogranicza śląsko – małopolskiego po stronie krakowskiej stanowi unikat kulturowy na miarę europejską, i to za sprawą głównie języka i stroju. My mieszkający niedaleko tej miejscowości co nieco o niej wiemy. Przyjmujemy za samymi mieszkańcami Wilamowic, że ich korzenie tkwią nad Morzem Północnym i krainą pochodzenia jest Flandria. Nauka już tak jednoznaczna w swych ustaleniach nie jest. Zainteresowanych tą tematyką odsyłam do publikacji.

Pojawia się w historii Wilamowic jeden bardzo ciekawy wątek; wątek pochodzenia oryginalnego i pięknego stroju wilamowskiego.

Genezę tę autorka wyjaśnia w kilku miejscach, twierdząc, że zawdzięcza on swój wygląd nie tylko upodobaniom estetycznym miejscowych kobiet, ale również przedsiębiorczości mężczyzn w zdobywaniu materiałów i zdobień, z których powstał. Nieco dalej, w dłuższym cytacie mamy wyjaśnienie, skąd to wilamowscy mężczyźni czerpali te materiały i zdobienia. Czytając go, zwróćmy uwagę, jak identyczne były w przeszłości zajęcia wilamowskich i andrychowskich chłopów, jak podobne ich umiejętności. Słowa jakby wyjęte z książki o historii tkaczy i domokrążców z Andrychowa: Jak podają źródła, tutejsi mieszkańcy od dawna wykazywali ponadprzeciętne zdolności do handlu i rzemiosła – głównie tkactwa. /.../ Tak ogromna odmienność i różnorodność w stroju wilamowskim w stosunku do ubiorów okolicznych miejscowości przypuszczalnie mogła wziąć się stąd, iż do Wilamowic produkty napływały z różnych źródeł. Wilamowianie wędro-

Biblioteka zaprasza do Klubu Od grudnia 2009 roku w Miejskiej Bibliotece Publicznej działa Dyskusyjny Klub Książki (DKK). Właściwie działają dwa takie kluby: dla młodzieży, którego opiekunką jest Krystyna Kuc oraz dla dorosłych, którego pracę koordynuje Renata Ćwiertnia.

Spotkania odbywają się raz w miesiącu w budynku biblioteki. Podczas każdego z nich omawiana jest jedna książka, zaproponowana przez przez osoby prowadzące lub przez uczestników DKK. Czytane są też książki przysłane przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Krakowie, która koordynuje działanie Klubów w całej Małopolsce.

Miejska Biblioteka zaprasza do udziału w Dyskusyjnym Klubie Książki. Twórzmy wspólnie modę na czytanie.

Najbliższe spotkania w andrychowskich Klubach Książki: dla młodzieży – 20. stycznia (środa) godzina 17.00 dla dorosłych – 22. stycznia (piątek) godzina 18.00

10

NR 1 (230), STYCZEŃ 2010

magazyn

wali ze swoimi płótnami do wielu miast Europy. Kupowali tam towary, które przywozili ze sobą do Wilamowic /.../ Trochę żal, że nasi przodkowie, którzy też po jarmarkach i targach całej Europy sprzedawali swoje wyroby, którzy od Hiszpanii po Rosję i Turcję zakładali składy handlowe z drelichami, nie wracali do Andrychowa z pięknymi wyrobami z tamtych stron. Szkoda, że andrychowianki w nich nie gustowały, że nie były tak wymagające jak wilamowianki. Może to andrychowscy mężczyźni nie potrafili sprostać zadaniu zaopatrzenia swych żon i córek w piękne materiały i ozdoby? Dość, że mimo tak podobnych zainteresowań i umiejętności jeśli o stroje chodzi, to Andrychów od Wilamowic dzieli przepaść. Myśmy się stroju własnego nie dorobili, pozostaje nam więc tylko zazdrościć wilamowiankom, a jest czego. Wystarczy zajrzeć do książki, która znalazła się już w zbiorach regionalnych andrychowskiej biblioteki. (iż)

Muzyka i fajerwerki Na balach, prywatkach, w domu przed telewizorem. Tak większość z nas żegnała stary 2009 rok i witała nowy - 2010. Ale nie wszyscy. Wiele osób wybrało „Sylwestra pod gwiazdami”. Sylwestrowo-noworoczne spotkania na Placu Mickiewicza to już u nas tradycja. To ostatnie było piątym z kolei. Tak jak w latach poprzednich dyskoteka rozpoczęła się o godzinie 22 a zakończyła o 2 w nocy. O dobrą zabawę zadbał DJ PJB. Przed północą życzenia noworoczne mieszkańcom złożyli: burmistrza Andrychowa Jan Pietras, poseł na Sejm Marek Polak oraz proboszcz parafii św. Macieja w Andrychowie ks. prałat Stanisław Czernik. Równo o godzinie 24 strzeliły korki od szampanów. A zaraz potem niebo rozjaśnił blisko siedmiominutowy pokaz fajerwerków.

Kolejny raz pokazaliśmy, że można bawić się bezpiecznie. Podczas imprezy odnotowano tylko jeden, drobny incydent. Poza nim nie zdarzyło się nic niedobrego. Inna rzecz, że spokoju na Placu i w jego okolicach pilnowały wszystkie możliwe służby mundurowe: policjanci, strażnicy miejscy, strażacy – ochotnicy. Byli także wynajęci ochroniarze oraz pracownicy pogotowia.

Dziękujemy. „Sylwestra pod gwiazdami” zorganizowało Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie. Gospodarzem imprezy był burmistrz Andrychowa, Jan Pietras.

W przygotowaniu zabawy pomogli: Sklep AVANS – Andrychów, PAWBOL - Spółka z o.o. - producent osprzętu elektroinstalacyjnego, firma WID-POL Andrychów, Centrum Ogrodnicze FRAŚ – Andrychów, Kancelaria Doradztwa Finansowo-Ubezpieczeniowego M. Studniarz - Andrychów.

Ps. Do siego roku!

Klasyk w Zagórniku Kiedy chce się zobaczyć klasykę na scenie, trzeba przyjechać do Zagórnika – powiedziała przed premierą „Antygony” Sofoklesa w zagórnickim Domu Kultury osoba, która na spektakl przybyła z Krakowa. Reżyserka przedstawienia Barbara Surzyn, zanim na scenie pojawili się aktorzy, wprowadziła widownię w kontekst historyczno – kulturowy i religijny przygotowanej inscenizacji. W realizacji spektaklu z rozmysłem posłużono się dość już starym tłumaczeniem tragedii, tym, które na wadowickim rynku cytował w czerwcu 1999 roku Jan Paweł II, przywołując własną „Antygonę” z młodzieńczych lat. Dodatkowy kontekst stworzyła data premiery – niedziela, 13. grudnia. Rocznica wprowadzenia stanu wojennego i uwięzienia tysięcy ludzi za przekonania jakby wprost przypominała sytuację konfliktu nakazów władzy z prawem naturalnym, z przykazaniami boskimi, z nakazami moralnymi.

Przedstawienie przygotowane przez amatorski Teatr Ekspresji zachowało trzy jedności: miejsca, czasu i akcji, charakterystyczne dla tragedii antycznej, zerwało jednak z tradycyjną organizacją przestrzeni teatralnej. Nawiązującą kształtem do greckich amfiteatrów okrągłą scenę – plac przed pałacem Kreona urządzono pośrodku widowni, dzieląc ją na dwie części. Tak zorganizowano dwa chóry – żeński i męski, które swa kwestie wygłaszały z przygotowanych wcześniej kart.

Bezpośrednie zaangażowanie widzów w spektakl, ich współudział spotęgował z pewnością zaangażowanie emocjonalne i intelektualne widowni w sztukę.

Dodać trzeba, że sala Domu Kultury w Zagórniku ledwie pomieściła chętnych do obejrzenia spektaklu.

W takim miejscu, pomiędzy chórami przypadkowych widzów rozegrała się tragedia. Najpierw tragedia konfliktu wartości: czy wolno złamać wyznawane przez siebie odwieczne zasady, gdy żąda tego władza? Potem tragedia władzy, która dla podtrzymania swego autorytetu gotowa jest przypisywać sobie boskie atrybuty i która nie potrafi się cofnąć nawet w obliczu nieszczęścia. Wreszcie tragedia rodzinna. W rozważaniu głębokich treści dramatu pomagała subtelna oprawa plastyczna i sugestywna muzyka. Spośród aktorów na szczególną uwagę zasługuje kreacja Kreona stworzona przez Janusza Pasternaka. Obok niego w spektaklu wystąpili: Krzyś Gilek – słowo wstępne, chłopiec wprowadzający Tyrezjasza, Dominika Kolber – Antygona, Paweł Góralczyk – Hajmon, Paulina Góralczyk – Ismena, Zosia Miarka – Eurydyka, Marek Bercal – Tyrezjasz, Marcin Ziółkowski – Strażnik, Piotr Kiszczak – Posłaniec, Małgorzata Surzyn – Przodownik Chóru Kobiet, Jerzy Górka – Przodownik Chóru Mężczyzn.

Pomysłodawczyni i reżyser przedstawienia - B. Surzyn, aktorom i wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego spektaklu należą się słowa uznania, bo jak zauważył dyrektor CKiW, Ł. Dziedzic: Z punktu widzenia lokalnej społeczności lepiej wydać pieniądze na przygotowanie pięciu takich amatorskich spektakli niż na sprowadzenie jednego profesjonalnego. Być może już niedługo obejrzeć będzie można tę inscenizację „Antygony” także w Miejskim Domu Kultury w Andrychowie i w innych domach kultury naszej gminy. Zapraszamy. (iż)