Nowiny Żorskie nr 10 by NowinyPL

STRONA 25

Miesięcznik bezpłatny

WRZESIEŃ 2021

W Rogoźnej

podziękowali za plony

Biały wieczór W WYJĄTKOWYM KLIMACIE

Nasza Miss

„Akcja Adaptacja” pomaga dzieciom z Ukrainy

Amelia ą z s j e i n k najpię ą k t a l o t s na

STRONA 4

Amazonki – kobiety z wrodzoną siłą

STR. 23

Przystanek Żory skromnie, ale z klimatem

STRONA 28 – 29

Na zdjęciu Amelia Skowron – Miss Śląska Nastolatek 2021

Komputery z więzienia w Szerokiej trafiły do Żor

LUDZKA OBOJĘTNOŚĆ POWODEM TRAGEDII STRONA 3

STRONA 31

www.nowiny.pl | portal@nowiny.pl | Rok II | Nr 9 (10)

na Śląsku

STRONA 11

Świetlica Horyzont obchodziła 25-lecie

H I S TO R I A W E D ŁU G M A R C I N A W I E C ZO R K A

Jak wyglądały Żory w 1719 roku?

Francuskie dzieła i przysmaki na wystawie w muzeum. STRONA 2

Eks erci RYNKU ZDROWIA STRONA 7

NOWOCZESNA MEDYCY NA W REGIONIE

STR. 27

CZYTAJ NA STRONACH 13 – 22

A PO DRUGIE

Na wstępie Szymon Kamczyk Redaktor Naczelny Nowin Żorskich

Czas podziękować za plony Idzie już jesień. Czuję ją w chłodnych porankach i czerwieni zachodzącego słońca. Kiedy patrzę na radosne świętowane dożynek – święta plonów w różnych miejscowościach, jest to dla mnie wyznacznik, że już wkrótce z drzew będą spadać kolorowe liście, a deszcz bębniący po parapecie za oknem stanie się codziennością. Dożynki zawsze są dla mnie elementem lokalnego folkloru, a jednocześnie ukazują sukces rolnika, a w zasadzie nas wszystkich. To znamienne, że w zeszłym roku nie było tego wyjątkowego święta. Nie było radości, nikt się nie bawił. Teraz wreszcie powróciliśmy do tradycji. Ogromnie się cieszę, że mogłem uczestniczyć w kilku uroczystościach dożynkowych, jednych skromniejszych, a innych z większą fetą. Za każdym razem jednak z ogromną radością i integracją mieszkańców. Niestety w wielu miejscach nie odbyły się one jeszcze z barwnymi korowodami, ale na wszystko przyjdzie czas. Ważne, że znów mogliśmy się spotkać i podzielić dożynkowym chlebem. Oddajemy w Państwa ręce najnowszy numer Nowin, polecając przygotowane artykuły, wywiady i relacje. Choć w gazecie ogranicza nas miejsce, z każdego prezentowanego w tym numerze wydarzenia obszerne relacje zdjęciowe znajdziecie Państwo w portalu Nowiny.pl, gdzie na bieżąco relacjonujemy najważniejsze wydarzenia i przekazujemy bieżące informacje z całego subregionu. Zapraszamy do lektury!

N OW I N Y ŻO R S K I E • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

JARMARK Władysławowski WRÓCIŁ DO ŻOR

Tegoroczny jarmark rozpoczął tradycyjnie orszak średniowieczny

W weekend, 11 i 12 września na skwerze przy klubie Rebus trwał XVIII Jarmark Władysławowski. To dwa dni stoją pod znakiem świetnej muzyki i rozrywki dla całej rodziny. Jarmark Władysławowski to święto, które w Żorach od wielu lat cieszy się ogromną popularnością. Jak sama nazwa wskazuje, tematyka jarmarku kręci się wokół księcia Władysława, który nie tylko dla Żorzan, ale również dla wielu Ślązaków jest postacią bardzo ważną.

przybyłych czekały koncerty, występy lokalnych talentów, pokazy rycerskie i nie tylko! Czym byłby Jarmark Władysławowski bez pokazów rycerskich? W ten weekend również tego nie mogło zabraknąć.

Francuska wystawa w Muzeum Miejskim

Do Żor przyjechały prace 24 artystów, a część z nich również odwiedziło Muzeum Miejskie w Żorach podczas wernisażu

9 września w Muzeum Zarówno dzieci, jak i dorośli mogli spróbować swoich sił, Miejskim w Żorach odbyło strzelając z łuku, czy mierząc się oficjalne otwarcie wystasię ze sobą w walce na miecze. wy francuskich artystów z miasta Montceau-les-Mines. Artyści przywieźli ze sobą Nagrody za sukcesy nie tylko swoje dzieła, ale w sporcie Nie da się ukryć tego, że Żory także specjały z Burgundii, wręcz słyną z utalentowanych, których można było skoszmłodych sportowców, którzy tować podczas wernisażu. odnoszą sukcesy zarówno na Muzeum Miejskie w Żorach arenie lokalnej, jak i między- zaprezentowało mieszkańnarodowej. Oczywiście pre- com efekt polsko-francuskiej zydent postanowił zaprosić współpracy, która trwała już sportowców na scenę, by uści- od dłuższego czasu. Tego dnia snąć im ręce i wręczyć stypen- żorskie muzeum gościło nadium. Wśród nagrodzonych prawdę wielu gości. Zjawili się byli między innymi pływacy, żorzanie, prezydent Waldemar koszykarze, lekkoatleci, piłkar- Socha oraz radni, a także burki ręczne, rowerzyści, karatecy gundzcy artyści, którzy byli autorami dzieł zaprezentoczy bejsboliści. wanych na wernisażu. Goście (NM) mieli okazję podziwiać rzeźby, fotografie, obrazy, barwne mozaiki, a nawet poezję. Francuscy artyści zaprezentowali odwiedzającym nie tylko swój

talent i zdolności, ale również kawałek swojej duszy, którą przelali na wystawione podczas wernisażu dzieła. 9 września zaprezentowano dzieła aż 24 artystów, zebrane na wystawie „L’ART RE-NOUVEAU – NOWA SZTUKA”. Najważniejszym punktem wernisażu były oczywiście dzieła francuskich artystów, lecz tego dnia nie obyło się również bez pysznego poczęstunku z burgundzkich specjałów. W końcu gotowanie również jest sztuką, prawda? Dla gości przygotowano stół pełen wspaniałych potraw, które przyjechały do Żor aż z Montceau-les-Mines. Nie zabrakło również francuskiego wina, które było dostępne dla każdego pełnoletniego uczestnika wernisażu. Wystawę będzie można oglądać w żorskim muzeum jeszcze do 10 paź(NM) dziernika.

TU ZNAJDZIESZ

NOWINY ŻORSKIE

Średniowieczne rozrywki Mieszkańcy w ostatni weekend chętnie wybrali się na osiedle Księcia Władysława, Jarmark Władysławowski był okazją do wręczenia nagród za sukcesy w na deptak przy przychodni. Na sporcie. Na zdjęciu młodzi reprezentanci klubu Gepardy Żory. REKLAMA

CENTRUM JĘZYKÓW OBCYCH Lekcje w domu lub w firmie z bezpłatnym dojazdem lektora Największa szkoła nauczania indywidualnego w Polsce! Ciekawe zajęcia indywidualne

www.moose.pl Tel. 535 98 44 00 Jastrzębie, Żory, Wodzisław Śląski, Pawłowice, Rybnik

Redakcja: 47-400 Racibórz, ul. Zborowa 4, tel. 32 455 68 66 Nakład: 10.000 egz.; http://nowiny.pl Redaktor naczelny: Szymon Kamczyk – s.kamczyk@nowiny.pl, 662 059 171 Współpraca: Agnieszka Kaźmierczak – koszmideragnieszka@gmail.com, Adrian Czarnota – a.czarnota@nowiny.pl

Żory, ul. Katowicka 10 www.galeriawislanka.com Piekarnia Grzegorz Karwot, ul. Mikołowska 26 Sklep ABC, ul. Główna 85 Restauracja Pod Arkadami, ul. Dolne Przedmieście 1 Piekarnia „U Jarka”, ul. Wodzisławska 132 Česka Hospoda u Pepika, ul. Kościuszki 11 Biblioteka Miejska w Żorach ul. Rybnicka 6 – 8, czytelnia prasowa Muzeum Miejskie w Żorach, ul. Muzealna 1/2 Żorskie Centrum Organizacji Pozarządowych os. Sikorskiego 52

Reklama: Mateusz Szynol – m.szynol@nowiny.pl, 662 051 302, Barbara Frydryk – b.frydryk@nowiny.pl, 668 191 013 Redakcja techniczna: Agnieszka Subocz – a.subocz@nowiny.pl, Jerzy Oślizły – j.oslizly@nowiny.pl Portal nowiny.pl: Paweł Okulowski, portal@nowiny.pl Wydawca: Wydawnictwo Nowiny Sp. z o.o. Dyrektor Wydawnictwa Prasowego: Katarzyna Gruchot

Izba Wydawców Prasy © Wszystkie prawa autorskie do opracowań graﬁcznych reklam zastrzeżone • Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Druk: Polska Press Sp. o.o., Drukarnia w Sosnowcu

AKTUALNOŚCI

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • n o w i n y żo r s k i e

Wzięli go za śpiącego pijaka. Pomoc przyszła za późno Niestety za późno nadeszła pomoc dla 73-letniego pana Bronisława z Żor, który 19 lipca postanowił wybrać się na działkę. Śmierć zastała go obok ławeczki. Wielu przechodniów mijało go obojętnie, a karetkę wezwano za późno. Pech chciał, że musiała przyjechać aż z Pawłowic. Minęły prawie dwa miesiące od dramatycznego wydarzenia, jakie rozegrało się na os. 700-lecia Żor. – Na ławce pod drzewem, na przeciwko bloku 1 (ławki wzdłuż ogrodzenia tzw. GS), zasłabł mój 73 letni ojciec. Szedł na działkę, z psem, miał swoje torby. Szedł z osiedla Powstańców do ulicy Traugutta, gdzie mamy rodzinny ogródek działkowy. Zasłabł – relacjonuje pani Anna, która postanowiła do nas napisać, aby przestrzec innych przed ludzką obojętnością. Stracił cenne minuty, a pogotowie jechało długo – Przechodnie sklasyfikowali go jako pijaka i bezdomnego i nie wezwali na czas pomocy. Karetkę wezwał dopiero pan z stanie wskazującym, który zauważył że to nie żaden pijak, tylko starszy człowiek, który gdzieś szedł. Niestety, mimo że zdarzenie miało miejsce jakieś 200 m od postoju karetek, w Żorach nie było dostępnej karetki, jechała z Pawłowic. Nie zdążyła na czas. Tato

Pan Bronisław był radosnym i aktywnym człowiekiem, nie stronił od pomocy innym. Niestety dla niego samego przyszła ona zbyt późno.

zmarł przed przyjazdem karetki – mówi córka 73-latka. Niestety miejsce, gdzie zasłabł pan Bronisław jest dość ruchliwym traktem. Przechodzi tamtędy wiele osób. Tuż przed zasłabnięciem poszkodowany rozmawiał z młodą sąsiadką, która niestety nie zareagowała na czas. Kiedy zasłabł, zadzwoniła po swojego ojca, zamiast po karetkę, a zanim mężczyzna doszedł na miejsce pan Bronisław tracił cenne minuty. Dopiero inny przechodzień zadzwonił po pogotowie ratunkowe. Niestety musiało dojechać do Żor z sąsiedniej gminy.

pomagał, a jemu nie pomógł nikt. Mnie, mamie i bratu również jest bardzo przykro i smutno. Może warto zwrócić uwagę na znieczulicę i podłość ludzi, którzy widząc szczupłego, starszego człowieka z torbami i psem sklasyfikowali go jako kogoś, kto nie jest wart pomocy. Albo może trzeba przypomnieć, co należy zrobić, gdy ktoś na ulicy traci przytomność. To był taki dobry człowiek, kochał przyrodę, nie przeszedłby obojętnie obok człowieka czy zwierzęcia w potrzebie – podkreśla pani Anna.

podchodzimy do niego i upewniamy się, czy jest przytomny, możemy zaobserwować również czy ma oddech (czy unosi się klatka piersiowa). Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, w pierwszej kolejności wykonujemy telefon na numer 999 lub 112 i ustawiamy telefon na tryb głośnomówiący. Następnie stosujemy się do poleceń dyspozytora i odpowiadamy na pytania. W przypadku konieczności wykonania masażu serca, stosujemy 30 szybkich i mocnych uciśnięć klatki piersiowej. Można wykonać także oddechy ratowniMożesz uratować komuś cze w stosunku 30 uciśnięć na życie 2 wdechy. O wszystkim jednak Pozostał smutek i żal na Przypominamy więc, jak poinformuje dyspozytor pogopowinniśmy się zachować w towia, dlatego tak ważne jest obojętność – Działkowcy rozpaczają, są podobnej sytuacji. Jeśli jeste- szybkie wykonanie telefonu. (ska) zawiedzeni, bo tato wszystkim śmy świadkami zasłabnięcia,

ANNA UJMA I WALDEMAR SOCHA wyróżnieni W Brennej odbyło się wręczenie statuetek w programie „Lider z Powołania/Kobieta Charyzmatyczna – Charyzma+Powołanie” magazynu Why Story. Specjalną nagrodę otrzymał Waldemar Socha, Prezydent Miasta Żory, który jako jedyny w tym roku został wyróżniony tytułem Lider XXI wieku, a była pełnomocnik prezydenta Żor Anna Ujma otrzymała tytuł Kobiety Charyzmatycznej w mediach oraz Kobiety Społecznej. Celem programu Lider z powołania jest wyłonienie i nagrodzenie zaangażowanych oraz charyzmatycznych menadżerów – liderów w różnorodnych dziedzinach: kulturze i sztuce, sporcie, gospodarce, czy na polu społecznym, w celu promowania pozytywnych postaw oraz rozwoju synergii reprezentowanych środowisk. Lider z REKLAMA

Największy portal informacyjny w regionie

powołania dba o rozwój swoich pracowników, nie tylko realizację celów zawodowych, ale także o zadowolenie całego zespołu z atmosfery pracy, wspiera kwestie ekologiczne, kulturę, sztukę, sport oraz działania charytatywne. Ważnym celem Programu jest także integracja różnych środowisk w celu podjęcia dalszych działań na polu gospodarczym oraz społecznym – wyjaśnia redakcja magazynu Why Story. Statuetki dla żorzan Wyróżnione osoby, które w poprzednich latach otrzymały już tytuł Lider z powołania, a nadal się rozwijają i wyróżniają mają szansę zostać uhonorowani prestiżowym wyróżnieniem dla Liderów XXI w. Taki tytuł otrzymał w tym roku Waldemar Socha – Prezydent Miasta Żory. Warto wspomnieć, że nie był to jedyny żorski akcent podczas konferencji w Brennej. Anna Ujma, pracująca przez wiele lat jako Pełnomocnik Prezydenta, a obecnie dyrektor Galerii Wiślanka został wyróżniona tytułami Kobieta Charyzmatyczna w mediach i Kobieta Społeczna. (ska)

SACHSE

AGENCJA PRACY TYMCZASOWEJ (CERTYFIKAT NR 5950)

POSZUKUJE DO PRACY w Austrii i Niemczech:

hydraulików, elektryków, ślusarzy, spawaczy, mechaników, techników CNC, stolarzy, malarzy, dekarzy – blacharzy, tapicerów z językiem niemieckim

Kontakt: tel. 602392876 praca@sachse.eu | www.sachse.pl

REKLAMA

Kuchcik Sebastian 44-293 Gaszowice, ul. Graniczna 55B

20-letnia JA GWARANC E L B A K NA grzejne

 Oszczędność kosztów ogrzewania  Szybki czas realizacji zleceń  Precyzja i wysoki standard realizacji  Nowoczesne termostaty firmy DEVIreg  Instalacje elektryczne, ogrzewanie podłogowe, wentylacja mechaniczna — na tym znamy się najlepiej!  Doświadczony elektryk do Twoich usług — ELSAP Automatic zaprasza do współpracy!

500 251 298 | 508 297 887 | elsapautomatic.pl

AKTUALNOŚCI

N OW I N Y ŻO R S K I E • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Akcja Adaptacja, aby pomóc dzieciom z Ukrainy

W ramach Inicjatywy Akcja Adaptacja w piątek 3 września w żorskiej herbaciarni odbyło się spotkanie nowych mieszkańców Żor, pochodzących z Ukrainy oraz Polaków zaangażowanych w projekt. Spotkanie miało na celu zaznaczenie różnic w systemach edukacji polskim i ukraińskim, a także kontakt z psychologiem, aby dzieci jak najlepiej mogły się zaadaptować w nowej rzeczywistości. Inicjatywa Akcja Adaptacja ma nieść wsparcie nowym mieszkańcom Żor w adaptacji i łatwym kontakcie z najważniejszymi instytucjami w mieście. Do tej pory obejmował on szereg inicjatyw, które miały ułatwić kontakt i poznanie Żor. Inicjatorką przedsięwzięcia jest Alla Brożyna, która pełni w Żorach funkcję asystenta międzykulturowego, pomagając obcokrajowcom w adaptacji, a także grupa nieformalna Nieobcy, skupiająca mamy z Ukrainy mieszkające w Żorach. W ramach projektu Akcja Adaptacja zaplanowano jeszcze jedno, ostatnie działanie – stworzenie informatora „Mapa zainteresowań”, któREGION Od

28 sierpnia Jastrzębska Spółka Węglowa ma nowego prezesa. Jest nim Tomasz Cudny, wcześniej związany zawodowo z branżą górniczą. Rada nadzorcza po powołaniu prezesa przedstawiła jego kwalifikacje. Nowy prezes JSW ma trudne zadanie, jeśli popatrzymy na raport finansowy Grupy Kapitałowej JSW za pierwsze półrocze. Fakt, rok 2021 nie jest tak tragiczny jak 2020, ale nadal straty spółki są ogromne. W pierwszym półroczu bieżącego roku strata spółki wyniosła 330,5 mln zł straty netto, a 973,8 mln zł straty netto rok wcześniej. Trudnej sytuacji spółki nie poprawia konieczność zwrotu zobowiązań, które za pierwsze półrocze 2021 roku wskazano w sprawozdaniu okresowym spółki na 7,941 mld zł (zobowiązania długo i krótkoterminowe). Przypomnijmy, że w ubiegłym roku JSW zaciągnęła także pożyczkę z Państwowego Funduszu Rozwoju w wysokości ponad 1 mld zł. Trudno się dziwić, że konkurs na prezesa trzeba było

ry będzie pomagał dzieciom i młodzieży w znalezieniu ciekawych zajęć pozaszkolnych. – Wiem, że te początki zakiełkują i kiedyś będą mocnym wsparciem dla nowych rodzin cudzoziemców z dziećmi. A w Żorach jest ich już ponad 80 – w przedszkolach, szkołach podstawowych i średnich – mówi Alla Brożyna, asystent międzykulturowy w Żorach. Spotkanie z psychologiem W spotkaniu z rodzicami i młodzieżą z Ukrainy oraz rodowitymi żorzanami wzięła udział także specjalistka ds. adaptacji, psycholog Fundacji Międzynarodowe Centrum Pomocy Psychologicznej Ok-

sana Wojtowska-Mytai. Opowiedziała na przykładach ze swojej praktyki o trudnościach związanych z adaptacją, barierą językową i przystosowaniem się młodzieży do nowego miejsca i nowego środowiska. – Wysłuchaliśmy również nasze dzieci... Na razie są zadowoleni z nowej szkoły, nawiązują relacje z rówieśnikami, oby tak dalej – podkreśla Alla Brożyna. Obecne na spotkaniu dziewczynki dopiero kilka miesięcy temu przyjechały do Żor z Ukrainy, za swoimi rodzicami. – Dopiero trzeci dzień chodzę tu do szkoły, ale na razie wydaje się w porządku. Spotkałam się z zainteresowaniem rówieśników,

pytali skąd przyjechałam, trochę się poznaliśmy – mówiła jedna z dziewczynek, zaznaczając, że do tej pory nie miała kontaktu z językiem polskim, a w szkole musi szybko go poznać. Lato dla adaptacji Inicjatywa Akcja Adaptacja dofinansowana jest w ramach programu „Kolej na zmianę” Żorskiego Centrum Organizacji Pozarządowych, dzięki temu dzieciaki mogły podczas wakacji wziąć udział w zajęciach kajakowych, baseballu z Gepardami Żory, zajęciach teatralnych z Anetą Antosiak oraz uczestniczyły także w wyjściach na basen. Szymon Kamczyk

Podczas ostatniego spotkania w herbaciarni uczestnicy mogli spytać psychologa o najczęstsze przeszkody w adaptacji dzieci i młodzieży.

Uczestnicy projektu mogli m.in. wziąć udział w warsztatach teatralnych z Anetą Antosiak (na zdjęciu z prawej)

Nowy prezes JSW ma trudne zadanie

wydłużyć, aby znaOstatnio leźć chętnego. W w Tauron końcu się udało Wydobycie i JSW ma noweW latach 2007 – go prezesa od 28 2010 pracował jako sierpnia. Tuż po Główny Specjalista wybraniu nowego w Zespole Logiprezesa, 2 września styki i Przetargów po otwarciu giełdy w Biurze Zarządu akcje JSW poszły Katowickiego Holw górę o ponad 6 dingu Węglowego proc., osiągając S.A. (KHW S.A.) wartość 44,34 zł. Następnie pełnił Tomasz Cudny funkcje kierownicze ukończył studia o w KWK Murcki-Staspecjalności Techszic oraz w KWK nika Podziemnej Wujek. W 2016 Eksploatacji Złóż roku został Prezena Wydziale Górsem Zarządu KHW niczym Akademii S.A., a w 2017 roku Górniczo-Hutniczej Prezesem Zarządu Przedstawiciele zarządu JSW SA podczas ostatnich uroczystości w Krakowie. Jest abzwiązanych z 41. rocznicą Porozumienia Jastrzębskiego. W centrum Spółki Restruktusolwentem studiów ryzacji Kopalń S.A., kadru (trzeci z lewej) nowy prezes Tomasz Cudny podyplomowych w gdzie pracował do zakresie Zamówień 2018 roku. W latach Publicznych na Wydziale Or- cował w kopalni Kazimierz- likwidacji i zbrojeń. Współ- 2019 – 2021 pełnił funkcję Preganizacji i Zarządzania Poli- Juliusz w Sosnowcu, gdzie tworzył sposób eksploatacji zesa Zarządu Tauron Wydobytechniki Śląskiej. Posiada też przeszedł wszystkie szczeble silnie nachylonego pokładu cie S.A. uprawnienia do zasiadania w kariery zawodowej, od sta- węgla oraz wraz z zespołem Związkowcy z JSW na razie organach nadzorczych spółek żysty do Kierownika Działu opracował możliwości utrzy- nie komentują otwarcie sylwetRobót Górniczych, Zastępcy mania wyrobisk korytarzo- ki nowego prezesa. Nie ustają z udziałem Skarbu Państwa. Kierownika Ruchu Zakładu wych w sąsiedztwie zrobów jednak w próbach rozliczenia Górniczego. – Pracował w – informuje rada nadzorcza odwołanego wcześniej zarząPoczątki w Kazimierzuoddziałach wydobywczych JSW w złożonym 1 września du prezes Barbary Piontek z Juliuszu Po ukończeniu studiów pra- robót przygotowawczych oraz raporcie bieżącym. poniesionych przez trzy mie-

siące wydatków i zatrudnienia pełnomocników. – Warto się spytać premiera naszego rządu czy ktoś politycznie weźmie odpowiedzialność na Śląsku za wyczyny Pani Piontek i Pana Dudy? Za dwa lata w kampanii wyborczej do Sejmu RP na Śląsku osiągnięcia pani Piontek będą sztandarem opozycji przedstawianym wyborcom jako przykład „nepotyzmu” Zjednoczonej Prawicy. Nie będzie wtedy miało znaczenia, że „Solidarność” była przeciw. Skoro nic nie zrobiliśmy ze wstydliwym dziedzictwem ekipy Piontek – Duda, rządzącej jastrzębskim węglem, to znaczy, że popieramy wszystkie błędy Zjednoczonej Prawicy nam uczynione – piszą w mocnych słowach przedstawiciele reprezentatywnych związków zawodowych. Warto dodać, że wcześniej rada nadzorcza powołała wiceprezesów. Sebastian Bartos został zastępcą ds. handlu, Robert Ostrowski zastępcą prezesa ds. ekonomicznych, a Edward Paździorko zastępcą ds. technicznych i operacyjnych. W zarządzie nieprzerwanie pracuje Artur Wojtków, delegowany przez załogę na stanowisko wiceprezesa ds. pracy i polityki (ska) społecznej.

REKLAMA

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • N O W I N Y ŻO R S K I E

Nowa atrakcyjna oferta Kolei Śląskich

Taryfa poza godzinami szczytu ze zniżką do 20 procent, możliwość zabrania w weekendy i święta drugiej osoby za dopłatą jedynie symbolicznej złotówki, rozszerzone bilety rodzinne, ulgi dla grup sięgające 25 procent oraz dobowe i miesięczne bilety uprawniające do korzystania z przejazdów Kolejami Śląskimi w połączeniu z komunikacją ZTM – to nowe, bardzo atrakcyjne propozycje zawarte w ofercie spółki. Nowe oferty mają także na celu uproszczenie taryfy przewozowej. Pierwsze zmiany weszły w życie 10 maja br, ko-

lejne realizowane są od 1 września, zaś cały proces powinien zakończyć się w 2022 roku. – Jesteśmy kręgosłupem komunikacyjnym regionu. Obsługując 16 linii oraz uruchomiając blisko 400 pociągów każdego dnia dajemy pasażerom możliwość dotarcia w szybki, bezpieczny, komfortowy i przystępny cenowo sposób do najbardziej odległych zakątków województwa ślą-

skiego. Doskonale rozwinięta siatka połączeń z jednej strony stanowi ogromny potencjał, z którego na co dzień mogą korzystać wszyscy mieszkańcy Śląska, a z drugiej jest również wielowymiarowym wyzwaniem dla ekspertów spółki, którzy stale monitorują liczbę pasażerów i zainteresowanie poszczególnymi trasami oraz tworzą analizy, w oparciu o które wprowadzamy nowe

oferty i aktywności promocyjne – przekonuje Patryk Świrski, prezes zarządu Kolei Śląskich. Pasażerowie mają możliwość korzystania z innowacyjnej tzw. taryfy pozaszczytowej ze zniżką do 20 procent. Oferta Silesia 24 pozwoli na podróżowanie po całym województwie zarówno pociągami Kolei Śląskich, jak i komunikacją ZTM bez ograniczeń przez 24 godziny za jedyne 38 złotych. Strefowy Superbilet 24 będzie uprawniał do korzystania z pociągów Kolei Śląskich oraz komunikacji ZTM na terenie Metropolii przez 24 godziny w cenie 15 złotych. Zupełną nowość stanowią Superbilety miesięczne będące odpowiednikami dotychczasowych Metrobiletów, które umożliwią podróż pociągami Kolei Śląskich w wybranych strefach Metropolii. Szczegóły na stronie www.kolejeslaskie.pl

– Samorząd województwa inwestuje w rozwój Kolei Śląskich. To bardzo ekologiczny i atrakcyjny sposób przemieszczania się. W 2019 roku, jeszcze przed wybuchem pandemii koleje przewiozły aż 20 milionów pasażerów. Dla przypomnienia, w budżecie województwa na 2021 rok zapisano 182 mln zł na organizowanie i dotowanie regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich wykonywanych przez spółki POLREGIO i Koleje Śląskie. Poszerzana jest także oferta, czego przykładem jest uruchomienie w ubiegłym roku połączenia Katowice-Kraków. Koleje Śląskie docierają do popularnych kierunków podróżowania wybieranych przez turystów – Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego. Przesiadając się z samochodu do pociągu każdy z nas ma swój mały wkład w kwestię poprawy stanu środowiska naturalnego – mówi wicemarszałek województwa Wojciech Kałuża.

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • N O W I N Y J A S T R Z Ę B S K I E LEŚNA EDUKACJA

N ow i N y żo r s k i e • 14 września 2021 r. | nowiny.pl LEŚNA EDUKACJA

Co zagraża naszym lasom? W ostatnich dekadach lasy Nadleśnictwa Rybnik i Nadleśnictwa Rudy Raciborskie nawiedziły przeróżne kataklizmy. Dzięki pracy leśników udało się zlikwidować ich skutki. W miejscu gdzie kiedyś przeszły pożary i wichury dziś rośnie nowy las. W ostatnich latach coraz częściej słyszy się o zmianach klimatu, które powodują powstawanie dużych szkód, także w lasach. Analiza danych historycznych potwierdza, że zjawiska klęskowe w postaci wielkich pożarów czy huraganowych wiatrów występowały także w przeszłości. Zatem można stwierdzić, że stanowią one stały element ekosystemów leśnych. Jeśli chodzi o pożary, to ogień najbardziej doświadczył leśników z Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. Wszyscy pamiętają wielki pożar lasu z 1992 roku, jednak podobne zdarzenia występowały już w przeszłości. W okresie Powstań Śląskich spaleniu uległo około 500 ha lasu. Odnowione tereny pożarzyska uległy ponownie częściowemu wypaleniu w wyniku działań wojennych w 1945 r. Jednak największy i najtragiczniejszy w skutkach, o łącznej powierzchni ponad 9062 ha rozpoczął się 26 sierpnia 1992 roku w okolicach Kuźni Raciborskiej i w ciągu kilku dni objął lasy w zasięgu trzech nadleśnictw: Rudy Raciborskie (4480 ha), Rudziniec (2352 ha) i Kędzierzyn (2230 ha), wchodzących w skład Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Głównym czynnikiem wpływającym na tak rozległy teren pożaru była postępująca wcześniej degradacja ekosystemów leśnych spowodowana przez zanieczyszczenia przemysłowe. Opady kwaśnych deszczy, oprócz uszkodzeń aparatu asymilacyjnego drzew, doprowadziły do nadmiernego zakwaszenia gleb i kumulacji w nich toksycznych pierwiastków chemicznych. Następstwem tego była redukcja liczebności mikroorganizmów glebowych i grzybów mykoryzowych. Drugą przyczyną było obniżenie poziomu wód gruntowych w wyniku działalności kopalni piasku w północnej części nadleśnictwa. To było ciepłe lato Bardzo duże znaczenia miały także niekorzystne warunki meteorologiczne w 1992 roku objawiające się całkowitym brakiem opadów atmosferycznych w okresie od maja do sierpnia,

wysoką temperaturą powietrza dochodzącą do 38ºC, silnym wiatrem (w porywach do 24 m/sek.) oraz bardzo niską wilgotnością ściółki leśnej, na poziomie około 10%. W latach 1992–1994 z terenu samego Nadleśnictwa Rudy Raciborskie pozyskano prawie 480 tys. m3 drewna, odnowienia zakończono w 1997 roku, wysadzając kilkadziesiąt mln sztuk sadzonek. Niestety zagrożenie pożarowe na terenie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie ciągle jest bardzo wysokie. Dowodem na to jest pożar z kwietnia 2013 roku o powierzchni 17 ha, który powstał przy torach kolejowych przebiegających przez obszar pożarzyska z 1992 roku. Na pożarzysku w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie pożar przetrwały stare dęby rosnące wzdłuż dróg leśnych. Stanowią one do dziś ważny element różnorodności biologicznej jako miejsca rozwoju dla licznych gatunków grzybów, owadów i kręgowców, zwłaszcza tych zasiedlających dziuple. Oprócz zabicia drzew intensywne pożary lasu prowadzą do spalenia roślin runa, wyginięcia mikroorganizmów glebowych, w tym grzybów mykoryzowych, powodują wyraźny spadek ilości substancji organicznej oraz odkwaszenie gleb. Właśnie prawie całkowite zniszczenie przez ogień warstwy organicznej gleby wyróżnia pożar w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie. Ponadto, na pożarzysku pozbawionym pokrywy roślinnej, doszło do zmiany klimatu leśnego w kierunku klimatu przestrzeni otwartej. Wielkoobszarowy pożar lasu doprowadził do dużych zmian w liczebności i rozmieszczeniu bytującej na tym terenie zwierzyny płowej. Bezpośrednio po przejściu ognia okazało się, że nie wszystkie zwierzęta zdołały uciec przed żywiołem. Całkowite wypalenie warstwy runa drastyczne zmniejszyło bazę żerową. Jednak w następnych latach, wraz z bujnym rozwojem roślinności runa następowała systematyczna poprawa warunków bytowych. Sprzątanie po huraganie Nie tylko ogień zagraża lasom, coraz częściej słyszymy o huraganowych wiatrach, które niszczą także tereny zamieszkałe. Tego rodzaju kataklizmy nie omijają również lasów. 7 lipca 2017 r. w wyniku przejścia frontu burzowego, któremu towarzyszyły porywy wiatru o prędkości przekracza-

W lipcu 2017 roku przez region przetoczył się huragan powodując ogromne spustoszenie w lasach

Co roku leśnicy, strażacy i samorządowcy składają kwiaty w miejscu śmierci strażaków, którzy zginęli podczas wielkiego pożaru w 1992 roku

jącej znacznie 120 km/h zostały uszkodzone drzewostany w trzech leśnictwach (Solarnia, Nędza, Szymocice) w południowo–zachodniej części głównego kompleksu Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. W środkowej części terenu poklęskowego dominowały szkody wielkopowierzchniowe – od kilku do kilkudziesięciu hektarów. Przeważającym rodzajem szkód były w tym przypadku złomy, czyli złamane drzewa. Powierzchnia tego typu uszkodzeń wyniosła 800 ha, czyli tyle ile liczy powierzchnia 1120 boisk piłkarskich. Na obrzeżach terenu poklęskowego o powierzchni około 700 ha dominowały szkody grupowe i pojedyncze z dużą liczbą wywrotów całkowitych lub częściowych (drzewa w różnym stopniu pochylone). Teren poklęskowy przybrał kształt elipsy o szerokości około 2,8 km i długości około 10 km. Złamane i powalone drzewa uprzątnięto do końca 2018 roku pozyskując około 250 tys. m3 drewna. Podkreślenia wymaga fakt, iż huragan właściwie nie objął terenu pożarzyska z 1992 roku. Niecałe dwa lata później, silna wichura z marca 2019 roku spowodowała konieczność pozyskania kolejnych 60 tys. m3 drewna ze złomów i wywrotów, nie powodując jednak skumulowanych szkód

powierzchniowych wymagających odnowienia i założenia nowych upraw. Wiatr oszczędził młodniki Podobnie jak w przypadku wielkopowierzchniowego pożaru lasu głównym skutkiem wystąpienia huraganowego wiatru była konieczność usunięcia na znacznej powierzchni bardzo dużej liczby drzew, bo sięgającej około 400 tys. szt., które uległy złamaniu lub wywróceniu. Jednak w przeciwieństwie do pożaru nasilenie szkód od wiatru było uzależnione od wieku i gatunku drzewa. I tak największe szkody wystąpiły w drzewostanach sosnowych średnich i starszych klas wieku, czyli od 60 do 120 lat. W uprawach i młodnikach w wieku od 1 roku do 15 lat szkody nie wystąpiły. Dużą odpornością na działanie wiatru wykazały się drzewostany olchowe, bez względu na wiek. Także podrosty bukowe oraz buki rosnące w drugim piętrze, tzn. pod starymi sosnami przetrwały huragan. Względnie odporne były także 30–letnie brzozy rosnące w pasowym zmieszaniu z sosną, która uległa silniejszym uszkodzeniom. Bardzo duże szkody w postaci wywrotów odnotowano pośród wiekowych dębów, rosnących wzdłuż dróg leśnych.

Bieliki przetrwały huragan Silny wiatr nie oszczędził nawet gniazda bielika, które pod jego naporem runęło na ziemię. Pomimo drastycznej zmiany krajobrazu, bieliki wróciły w to samo miejsce budując nowe gniazdo na najbliższej ocalałej sośnie. Z inicjatywy leśników decyzją Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach wokół gniazda utworzono strefę ochronną. Huraganowy wiatr nie spowodował drastycznej degradacji gleb leśnych jak to miało miejsce w przypadku pożaru z 1992 r. Warstwa organiczna gleby wraz z roślinnością runa pozostała w niezmienionym stanie. Obawy, że pozostawiane fragmenty drzewostanów, które nie uległy zniszczeniu będą zamierać z powodu suszy i gradacji szkodników wtórnych, powszechnie zwanych kornikami, okazały się nieuzasadnione. Wraz z widoczną od 2020 roku poprawą warunków pogodowych w postaci systematycznych opadów atmosferycznych ich kondycja uległa poprawie. Dzięki nim, pomimo klęski, zachowana została większa różnorodność biologiczna, poprzez zachowanie chociażby miejsc gniazdowania dla ptaków. Ponadto leśny krajobraz uległ znacznemu urozmaiceniu. Wielka przebudowa lasów Zagrożenie dla lasów to nie tylko pożary i huragany. Lasy Nadleśnictwa Rybnik ze względu na swoje położenie na terenach obfitujących w złoża węgla kamiennego, długo pozostawały rezerwuarem drewna wykorzystywanego do zabezpieczania szybów i chodników górniczych. Do tych celów najlepiej nadawały się gatunki iglaste, sosna i świerk jako najłatwiejsze w obróbce ale również wdzięczne w hodowli. Ponadto świerk w naszych warunkach doskonale przybierał na masie i dlatego sadzono go z wielkim upodobaniem. Niestety, intensywnemu rozwojowi Śląska opartemu na wydobyciu i wykorzystaniu węgla w przemyśle, towarzyszyło bardzo duże zanieczyszczenie środowiska, co z kolei osłabiało drzewa, a zwłaszcza świerka i sosnę. Skutki zanieczyszczeń przemysłowych zaczęły uwidaczniać się w la-

tach siedemdziesiątych XX w. Wtedy to nasze lasy w wyraźny sposób zaczęły chorować, a w niektórych rejonach wręcz obumierać. Leśnicy musieli zdecydowanie działać, aby lasy pozostały zielone, a ptaki nadal w nich śpiewały. Dzięki sukcesywnemu usuwaniu drzew z objawami chorobowymi nie dopuszczono do powstania wielkopowierzchniowej katastrofy. Ponadto osłabione lasy sosnowe i świerkowe wzbogacono podsadzając je dębem i bukiem. Proces ten trwał prawie dwie dekady, do końca lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Oczywiście ograniczenie napływu zanieczyszczeń miało tu zasadniczy wpływ na żywotność drzew w lesie, ale to dzięki leśnikom obecny skład gatunkowy naszych lasów czyni je bardziej odpornymi na działania zarówno przemysłu jak i również na postępujące zmiany klimatyczne. Przygotujmy się na kolejne klęski Klęski w postaci wielkoobszarowych pożarów oraz huraganowych wiatrów wywierają bardzo duży wpływ na ekosystem leśny. Dodatkowo pożary powodują istotne zmiany w środowisku glebowym, którego pełna regeneracja, z uwagi na złożoność procesów, trwać będzie wiele dziesięcioleci. Po wystąpieniu zaburzenia jedne gatunki ustępują, inne zaś znajdują bardziej korzystne warunki do rozwoju. Omawiane zaburzenia powodują, że w krótkim czasie powstaje nowy las, który z uwagi na większe możliwości adaptacyjne młodych drzew będzie lepiej dostosowany do obserwowanych zmian klimatu. Z uwagi na cykliczny charakter występowania pożarów i huraganów trzeba mieć świadomość, że powstałe na terenach poklęskowych wielkoobszarowe, jednowiekowe drzewostany podlegać będą w przyszłości kolejnym zaburzeniom. Dlatego powinno się na każdym etapie ich rozwoju dążyć do różnicowania struktury gatunkowej oraz wiekowej w celu zwiększenia różnorodności biologicznej i odporności lasu. Jeśli tego nie zrobimy w ramach prowadzonej zrównoważonej gospodarki leśnej przyroda – prędzej czy później – zrobi to za nas. (eco)

Publikacja powstała we współpracy z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe Nadleśnictwem Rybnik.

AKTUALNOŚCI

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • n o w i n y żo r s k i e

Z inicjatywy ministra Michała Wosia oraz wiceprezesa Funduszu Górnośląskiego Jacka Mikety 30 sierpnia 2021r. na terenie Ochotniczej Straży Pożarnej w Żorach – Osinach, Zakład Karny w Jastrzębiu-Zdroju przekazał nieodpłatnie sprzęt komputerowy dla organizacji pozarządowych. W imieniu dyrektora Zakładu Karnego w Jastrzębiu-Zdroju, uroczystego przekazania zestawów komputerowych dokonał ppłk. Krzysztof Karwowski – zastępca dyrektora Zakładu Karnego w Jastrzębiu-Zdroju. Wśród obdarowanych zostały stowarzyszenia i organizacje działające w Żorach. Zestawy komputerowe trafiły do Ochotniczej Straży Pożarnej w Osinach, Roju, Rowniu, Rogoźnej oraz OSP REKLAMA

sób racjonalny gospodarować mieniem jednostki z pożytkiem dla innych jednostek budżetowych, przestrzegając przy tym najwyższych standardów bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych – mówił ppor. Grzegorz Bojda, rzecznik prasowy dyrektora Zakładu Karnego w Jastrzębiu-Zdroju. Stosowanie najwyższych proKomputery od służby cedur bezpieczeństwa inforwięziennej – Dzisiejsze przekazanie macji przetwarzanych oraz pokazuje, że można w spo- gromadzonych przez funkcjoŻory, Świetlicy Wodzisławska 300, Świetlicy „Wyspa”, gdzie działa Placówka Wsparcia Dziennego „Rajski Zakątek”, Świetlicy Horyzont, Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom oraz Stowarzyszenia Przyjaciół Chorych „Hospicjum im. Jana Pawła II”.

Fot. UM Żory

KOMPUTERY z zakładu karnego trafiły do organizacji

Jedną z instytucji, do których trafił sprzęt była Świetlica Horyzont w Żorach. Na zdjęciu sprzęt kierownikowi świetlicy Robertowi Nowakowi przekazują Jacek Miketa oraz Krzysztof Karwowski.

nariuszy Służby Więziennej wymaga stałych aktualizacji zabezpieczeń systemowych i wsparcia technicznego, które z uwagi na użytkowane oprogramowanie, a także wymogi sprzętowe nie może być w pełni świadczone przez usługodawców. W trosce o najwyższe standardy przetwarzania danych osób pozbawionych wolności oraz dzięki wdrożonemu „Programowi modernizacji Służby Więziennej w latach 2017– 2020” sukcesywnej wy-

mianie podlega sprzęt użytkowany przez funkcjonariuszy Służby Więziennej w Zakładzie Karnym w Jastrzębiu – Zdroju. Wsparcie dla organizacji Warto wspomnieć, że już wcześniej Zakład Karny w Jastrzębiu-Zdroju przekazał trzy komputery do Hospicjum im. Jana Pawła II w Żorach. – Cieszę się, że sprzęt trafił do najbardziej potrzebujących organizacji w naszym mieście, a także mam nadzieję, że

będzie służył przez wiele lat – mówi Jacek Miketa, wiceprezes Funduszu Górnośląskiego SA, który dodatkowo zadbał o wyposażenie komputerów w nowe dyski twarde. – Mamy już plan na zagospodarowanie sprzętu. Chcemy stworzyć miejsce do nauki dla wychowanków Klubu Młodzieżowego. Będzie to stanowisko komputerowe w sali z osobnym biurkiem – zapowiada Robert Nowak, kierownik Świetlicy (ska) Horyzont.

AKTUALNOŚCI

N ow i N y żo r s k i e • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

MŁODZIEŻOWA RADA MIASTA DZIAŁA W ŻORACH JUŻ OD WIELU LAT, ANGAŻUJĄC SIĘ W WIELE PROJEKTÓW I DZIAŁAJĄC W WOLONTARIACIE. JAK SIĘ JEDNAK OKAZUJE, NIEWIELE ŻORZAN W OGÓLE WIE O ISTNIENIU TEGO ORGANU.

Czy młodzi z Żor faktycznie mają głos? Mieliśmy okazję porozmawiać z Dominikiem i Robertem, którzy w czasach szkolnych działali w Młodzieżowej Radzie Miasta. Dyskutowaliśmy na temat tego, na czym tak naprawdę polega bycie młodym radnym, z jakimi obowiązkami się to wiąże, jakie daje możliwości i czego uczy. Zaczynając od początku, czym właściwie jest Młodzieżowa Rada Miasta? Odpuszczając sobie wszystkie definicje i formułki, można powiedzieć, że jest to po prostu grupa młodych ludzi, powołanych przez swoje szkoły do tego, by być głosem młodzieży w Radzie Miasta. – MRM, czyli Młodzieżowa Rada Miasta to jest inicjatywa, która z założenia miała być organem doradczym właściwej Rady Miasta. [...] Mi się bardzo podoba to, że z roku na rok nasza inicjatywa jest brana coraz bardziej na poważnie, czy przez całą organizację ze strony władz i ze strony szkół. – tłumaczy Robert Białas. – Dla mnie to pojęcie MRM to

taka próba, zresztą udana próba, kształtowania świadomości społecznej wśród młodego pokolenia. [...] To też kształtowanie polityki młodzieżowej wśród młodych i osobiście bardzo cenię sobie działalność Młodzieżowej Rady Miasta ze względu na to, że młodzi ludzie nie mają gdzie się nauczyć, poznać i dowiedzieć jak w ogóle funkcjonuje samorząd terytorialny. – dodaje Dominik Duda. Na czym skupia się Młodzieżowa Rada Miasta? Radni z MRM są dla rady miasta i całych Żor przede wszystkim pomocą w organizacji wydarzeń. Starają się również pokazać swój świeży i nowoczesny punkt widzenia. Jak wiadomo, dziś młodzież mocno skupia się na ekologii i pomocy innym. W szczególności te dwa tematy od lat przewijają się na sesjach Młodzieżowej Rady Miasta. Młodzi radni angażują się przede wszystkim w szerzenie wiedzy na temat działań przyjaznych

W czym Młodzieżowa Rada Miasta bierze udział? Bycie młodym radnym to przede wszystkim ciężka praca, wyciąganie pomocnej dłoni do innych, ale również świetna zabawa. – Mi się najbardziej podobało to, że Młodzieżowa Rada Miasta nie zamykała się na swoje działania, ale miała możliwość brania udziału w wydarzeniach miejskich, typu Święto Ogniowe, gdzie członkowie Młodzieżowej Rady Miasta byli przebrani za maskotki. Na pewno zapadło mi w pamięć Kino Letnie, bo to jednak jest takie wydarzenie, które w Żorach cieszy się dosyć sporą popularnością. – wspo-

REKLAMA

BMW Sikora Bielsko-Biała, ul. Warszawska 56, tel.: +48 33 816 86 95 BMW Sikora Lubin, ul. Zielonogórska 6, tel.: +48 76 723 77 80 BMW M Sikora Mikołów, ul. Pszczyńska 103, tel.: +48 32 226 43 46 BMW Sikora Mikołów, ul. Pszczyńska 103, tel.: +48 32 226 43 46 BMW Sikora Opole ul. Wrocławska 143, tel.: +48 77 413 81 05 Dowiedz się więcej: www.bmw-sikora.pl

finalnie, może dlatego, że w tamtej chwili fenomenalnym pomysłem było zamienienie schodów, które w tej chwili tam są, na zjeżdżalnię – opowiada ze śmiechem Robert.

planecie. Głośno mówią również o wolontariacie na rzecz osób w trudnych sytuacjach życiowych. Podczas naszej rozmowy, wspominaliśmy takie wydarzenia jak sprzątanie lasów, budowa domków dla bezdomnych kotów, czy pomoc na imprezach takich jak Święto Ogniowe.

Ostatnie wspólne zdjęcie radnych MRM z 2020 roku, od kiedy sesje rady zostały zawieszone w związku z pandemią

mina Dominik. – Najważniejsza rzecz, która mi zapadła w pamięć i to wtedy poczułem, że ,,o! ta Rada działa tak, jak powinna’’? To kiedy faktycznie byliśmy w stanie zrobić coś dla młodzieży, być głosem, mogliśmy my decydować, co będzie się działo na młodzieżowych wydarzeniach, a nie, że decyduje Rada Miasta, czyli ważni ludzie na ważnych stołkach, którzy mają ważniejsze rzeczy do przemyślenia? Hm, to była jedna taka

akcja i to była rewitalizacja Jaru. Tam, gdzie stał pomnik, obszar został całkowicie zrewitalizowany. Dostaliśmy karteczki i zostały stworzone grafiki koncepcyjne z planami. Dostaliśmy po prostu dwa oficjalne projekty, jak te zmiany mogłyby wyglądać i faktycznie mieliśmy wybór. Później były otwarte wypowiedzi na temat tego, jak chcielibyśmy wpłynąć na te plany, co byśmy dodali. Oczywiście, tylko niektóre nasze pomysły przeszły

Kto może zostać radnym w Młodzieżowej Radzie Miasta? Wiele młodych osób może zastanawiać się nad tym, co muszą zrobić, by zostać radnym w MRM. Sprawa jest naprawdę prosta! Raz do roku, wszystkie szkoły podstawowe i ponadpodstawowe organizują wybory wśród przewodniczących wszystkich klas i dwie osoby, które uzyskają największą ilość głosów, zostają reprezentantami szkoły w Młodzieżowej Radzie Miasta. Bycie młodym radnym to przede wszystkim świetna okazja do tego, by przyczynić się do rozwoju miasta, poznania nowych ludzi i nabrania doświadczenia, które z pewnością przyda się w dorosłym życiu. Nikola Myszkowska Radna MRM w latach 2019 – 2021

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • N O W I N Y ŻO R S K I E

REKLAMA

NOWA HISTORIA ŻOR WEDŁUG MARCINA WIECZORKA

N OW I N Y ŻO R S K I E • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Żory w świetle opisów wizytacji parafialnej z 1719 roku

Marcin Wieczorek przedstawia

Opisy w źródłach kościelnych to często jedne z nielicznych dokumentów, które pozwalają na spojrzenie w przeszłość wspólnoty miejskiej a także wiejskiej. Szczególnie dotyka to tych obszarów – krain gdzie innego typu materiały nie zachowały się w dużej ilości, co może być wynikiem ogólnej kondycji takiej wspólnoty (niewielkie i słabe ekonomicznie miasta lub brak źródeł będący efektem kataklizmów, zniszczeń oraz wojen). Parafia to nie tylko kwestia przynależności do pewnej wspólnoty, charakteryzująca się specyficznymi warunkami życia, rygoryzmem kultu, obyczajów, ale to także jednostka w funkcjonowaniu życia społecznego przekładająca się na ekonomię. Znajomość tego typu źródeł pozwala w naszych warunkach szerzej ujmować kwestie związane z populacją, dzietnością, wiekiem życia czy zamożnością, a także źródła tego typu pozwalają badać topografię i nazewnictwo miejscowe. Śląsk dysponuje sporą ilością tego typu źródeł. W czasach nowożytnych powszechne stają się wizytacje kościelne. Reformy Soboru Trydenckiego i silniejszy nacisk na kontrolę jakości życia wspólnot lokalnych, przynosi ogrom materiału badawczego. Specyficznie badacze dość niechętnie (nie wiedzieć czemu) sięgają do tego typu źródeł. Cześć być może z nieświadomości ich wartości, to jednak nie jest wytłumaczenie. Inni może ignorując tego typu źródła uznają je za tendencyjne (?). Przypadek Żor w badaniach miasta w czasach nowożytnych świadczą o właśnie braku wykorzystania tego typu źródeł tak w monografii Idziego Panica jak i znacznie młodszej Ryszarda Kaczmarka. Każdy tekst to dzieło autorskie, niemniej budzi nasze zdziwienie, że tego typu źródła na ogół łatwiej dostępne dla kadry profesorskiej, a niżeli młodszych pracowników nauki (magistrów i doktorów). Te żorskie, jak i wiele górnośląskich opisów wizytacji, wykorzystywali wiele lat temu ks. Franciszek Maroń i bp Wincenty Urban. Cóż, nadal w badaniach nad

dziejami Ślaska, ale nie tylko granica pomiędzy sacrum i profanum stanowi bastion często nie do przebycia. Ostatnim takim, trochę odległym od Żor przykładem jest praca poświęcona rotundzie zamkowej w Cieszynie, gdzie już nie tylko źródła, ale i bibliografia naukowa został potraktowana jak pudełko z cukierkami, z którego wyciąga się to na co ma się ochotę. Na tym chyba nie polega nauka?

trzystu laty miał mieć charakter świątyni parafialnej. Miał on być parafialnym gdy Żory były jeszcze wsią. Ale znając realia dokumentowe wiemy, że miasto wiejski charakter utraciło około 1272 roku. A zatem istniała nieprecyzyjna tradycja wskazująca, że starszy kościół istniał przed lokacją miasta. Jednak widać, że miasto nie dysponowało już lokacyjnym dokumentem i może nie znało w miarę dokładnego czasu swego powstania, skoro podano, że przed trzystu laty ten był jeszcze parafialnym, co daje datę w przybliżeniu 1419 rok (czyli blisko 150 lat po lokacji). Być może to ciekawa miejska tradycja – ślad jakiegoś legendarnego już podania o dawnych wiejskich Żorach.

Miasto królewskie z burmistrzem i radą Ten przydługi wstęp ma ten sens, że odwołuje się do faktu iż takie źródła kościelnej proweniencji mają taki sam status jak inne i nie powinny być traktowane jako ciało obce. Większość tego typu Stary kościółek źródeł jest gromadzoPanny Maryi nych w archiwach Wspomnę jeszcze, kościelnych w tym konże chodzi tu o niewielkretnym przypadku w ki drewniany kościół Archiwum Archidiece- Po zestawieniu historycznej ryciny Żor oraz obecnej mapy satelitarnej miasta (granice Panny Maryi. Opis nie zjalnym we Wrocławiu. wyznaczone murami miejskimi pokazuje kolorowa część) dość precyzyjnie nachodzą podaje nazbyt wielu Za udzielenie dostępu się ulice w obrębie starówki. Na rycinie kościółek Panny Marii jest dobrze widoczny dolnej części. Dzisiaj kapliczka symbolizująca kościółek znajduje się u zbiegu ulic szczegółów, lecz miał do źródła dziękuję dr. w Murarskiej i Wąskiej. on ołtarz główny pod Bogdanowi Klochowi. wezwaniem WnieboWizytacja z roku 1719 jest to tyle ciekawa, że przyta- rządzone przez własne miesz- Maryi Panny był przypisany wzięcia Najświętszej Maryi cza wiele aspektów z przeszło- czańskie przedstawicielstwo i książętom: Walentemu, Miko- Panny, ambonę, chór wraz z ści Żor, tych jeszcze sprzed tzw. jako siedziba zacnej parafii. łajowi oraz księżnej Helenie. Z organami. Kościółek nie miał reformacji. Jak widać z samych kolei ołtarz Bożego Ciała miał zakrystii. Za to do świątyni zapisków nie przeorała ona do- Fundatorzy ołtarzy być fundacją księcia Walente- przynależało pole. Jednak słownie całości zjawisk kultu- Mimo, że źródło powstało go. Z punktu widzenia prze- ani kościół, ani ołtarz nie były rowych i duchowych. Zwrócę już w osiemnastym stuleciu, mian w życiu parafii w XVII konsekrowane. Jednakże wytu uwagę tylko na kilka wąt- daleko od czasów średnio- wieku warto tu nadmienić, że raźnie istnienie tego obiekków bardzo obszernej i szcze- wiecza czy reformacji opis parafia uzyskała swoje księgi tu jest powiązane z terenami gółowej wizytacji. parafii zawiera udział się w metrykalne. Wizytacja po- podmiejskimi starych Żor. Ni Opis rozpoczynający relację pobożności nie tylko wspól- twierdza, że parafia założyła niejszy tekst jest pierwszym, z wizytacji daje nam już jasny noty miejskiej, lecz także księgi zmarłych i ślubów od który wspomina o istnieniu tej sygnał o znaczeniu miasta książąt. Na sześć bocznych 1629 roku, natomiast chrzty wzmianki dotyczącej dawnego Żory. Zacytuję go we fragmen- ołtarzy aż pięć było fundacją zapisywano od 1681 roku. parafialnego charakteru kocie: ”Civitas Regia et libera sub książąt raciborskich. Warto je Widać tu, o ile ta informacja ścioła Panny Marii w Żorach. immediatio domino S. Coesa- tu wspomnieć, bo nadal stano- nie jest wynikiem zaginięcia Wzmianka ta nigdy nie była rea Majestatis...”. Zatem Żory wiły o pewnym dziedzictwie, starszych ksiąg, co może być wykorzystana w historyczbyły wolnym miastem kró- potwierdzającym bogactwo i możliwe, że dbałość o pamięć nych badaniach naukowych. lewskim, podlegającym ce- znaczenie miasta w późnym odnosząca się zmarłych miała Niemniej do wzmianki tej nasarskiemu majestatowi – czyli średniowieczu. Pięć ołtarzy pierwszeństwo. Niemniej w leży podchodzić z dużą dozą ówczesnemu cesarzowi Karo- powstało wyraźnie z inspi- czasie wizytacji część otacza- ostrożności, gdyż może tylko lowi VI Habsburgowi. Ale co racji książąt. Ołtarze Trzech jącego cmentarz muru była i wyłącznie stanowić ślad wpiważne, na czele stał burmistrz Króli, św. Katarzyny, św. Anny poważnie uszkodzona, ale re- sania tego kościółka w pewien (consul) i pięciu radnych – opisano jako fundacje książąt paracje były przeprowadzane zrozumiały ciąg zdarzeń pomijając takie fakty jak istnienie w ława radziecka (senatoribus), raciborskich posiadające sto- przez gminę miejska. którzy do pomocy posiadali sowne uposażenie. Jeden bę- Uderza w tej wizytacji wspo- XIV wieku książęcego folwarmiejskiego pisarza – notariu- dący też fundacją konfraterni mnienie i o innym kościele żor- ku, z którym związany był kosza. Zatem jawią się Żory jako na wzór raciborskiego Brac- skim, który według informacji ściółek jako własność książąt znaczący ośrodek miejski, twa Literackiego Najświętszej jakie posiadał wizytator przed raciborskich.

Proboszcz, nauczyciel, organista i dzwonnik Wizytacja z 1719 roku jest również ciekawa ze względu na opis udziału świeckich w życiu parafii. To również doskonały dowód pozycji miasta, jego zamożności, a także wrażliwości i ambicji włodarzy miasta. Prócz pięknego po dziś dzień gotyckiego kościoła, w parafii wzniesiono siłami mieszczaństwa nowe murowane probostwo, co nastąpiło w 1653 roku. W parafii procowało dwóch kapłanów – proboszcz i wikariusz, a do pomocy posiadali kilku świeckich. Na pierwszy miejscu wymieniono nauczyciela szkoły przyparafialnej Marcina Jasskałę, Żorzanina, który uczył tu od 20 lat. Miała żorska parafia świeckiego kantora Jakuba Biska, który był wówczas w wieku 65 lat. Też był rodowitym żorzaninem. Parafia miała odrębnego organistę, tym samym nie jak w innych biedniejszych parafiach, gdzie organistra i nauczyciel to ta sama osoba. Był nim Jan Franciszek Wellcher, pochodzący z cysterskich Rud Raciborskich. Odrębną funkcją było stanowisko dzwonnika. Pełnił je pochodzący z Orzesza Jan Olessik. Co ciekawe zapis na temat dzwonnika zawiera wiele ciekawych informacji. Był opłacany i kontrolowany przez władze miasta i parafię. Zatem pełnił ważną funkcję sygnałową w mieście. Odpowiednia taryfa opłat obejmowała dzwonienie na niedzielę, święto Paschy (Wielkanoc), Boże Narodzenie i Zesłanie Ducha Świętego oraz na Nowy Rok. Odrębne opłaty obowiązywały za dzwonienie przy chrztach, ślubach oraz pogrzebach. Działał też przy parafii mały szpitalik, czy raczej przytułek dla ubogich, którego funkcjonowanie było w gestii rady miejskiej i parafii. To tylko przytoczone najistotniejsze dane, które pojawiają się w tym opisie. Te tu przybliżone odwołują się nie tylko do życia parafii, ale całej komuny miejskiej. Warto podjąć dalsze kroki, by te zapomniane źródła przywrócić pamięci mieszkańcom współczesnych Żor. Marcin Wieczorek

AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI

nowiny.pl | 24 14 wr sier zepnia śnia 202 20211 r.r. •• NnOoW wI iNnYy W żo O DZ r s IkSiŁe AW S K I E

25 11

Jest uczennicą żorskiego I Liceum, na półmetku nauki. Mimo młodego wieku nie boi się pracy, bo już wakacyjnie dorabia jako kelnerka w jednej z lokalnych restauracji. Przy okazji, nieco w cieniu, spełnia swoje marzenia. Ostatnio na przykład została wybrana Miss Śląska Nastolatek.

Skromna żorzanka

ą z s j e i n k ę i najp ą k t a l o t s na REGION O udziale w konkur-

sie piękności Amelia Skowron marzyła od dawna. Po cichu wierzyła, że kiedyś marzenie to się spełni, więc kiedy tylko zauważyła ogłoszenie o castingu do Miss Śląska Nastolatek, wiedziała, że musi chwycić byka za rogi. 16-letnia żorzanka wysłała zgłoszenie i została zaproszona na przesłuchanie wraz z rodzicami. Z Amelią spotykamy się na kawie przy żorskim rynku. Dziewczyna od razu wzbudza zainteresowanie gości kawiarni. To wysoka i szczupła ciemna blondynka z wyjątkowym uśmiechem, który na pewno zwrócił uwagę jurorów. Wchodzi do lokalu i zamawia latte. – Zaskoczyła cię popularność? – pytam, sącząc espresso. – Czasem to dla mnie trochę dziwne, np. kiedy jestem w pracy i przyjmuję zamówienie, a goście restauracji chcą zrobić sobie ze mną zdjęcie – odpowiada Amelia Skowron, najpiękniejsza nastolatka na Śląsku, a przy okazji skromna dziewczyna o dość sprecyzowanych planach. – Co po szkole? – staram się nieco pociągnąć za język. – Jeszcze do niedawna chciałam być lekarzem, jednak uznałam, że to chyba nie dla mnie. W sferze planów pozostaje weterynaria, bo kocham zwierzęta i chciałabym im pomagać. Rozważam także kosmetologię – planuje na głos żorzanka, która uczy się w klasie o proﬁlu biologiczno-chemicz-

na Śląsku

A. SK OW RO

Amelia Skowron z Żor otrzymała tytuł Miss Śląska Nastolatek 2021

FO T. A RC H.

nym. W kawiarni nadal unosi się aromat arabiki, a goście dalej posyłają spojrzenia w kierunku ostatniego stolika po prawej, gdzie Amelia właśnie opowiada o wstępie do wyborów miss. Weekendy spędzone na próbach Konkurs Miss Śląska to wiele tygodni przygotowań, prób, ćwiczenia układów choreograficznych i ostatecznie gala finałowa. Czy żorską miss coś zaskoczyło w tej showbiznesowej machinie? – Największym zaskoczeniem była dla mnie gala, bo prawie do samego końca myślałam, że odbędzie się online. Przyszło mi jednak stanąć na scenie z setkami osób, które zasiadły na widowni. Był stres, ale udało się go pokonać. Jeszcze dzień wcześniej, na próbie generalnej pojawiało się sporo błędów w układach, a błąd jednej dziewczyny pociągał za sobą błędy kolejnych. Mi na finałowej gali przydarzyła się jedna wpadka, ale już przy schodzeniu ze sceny, więc chyba nikt nie zauważył – mówi Amelia, która tytuł Miss Śląska Nastolatek zdobyła 2 lipca, podczas gali odbywającej się w Sali Koncertowej im. Krystyny Bochenek w Katowicach. Łącznie w konkursie Miss Śląska 2021 startowało 35 dziewczyn. Amelia znalazła też nić porozumienia z koleżanką zza miedzy – 18-letnią Sarą Marut z Rybnika, która zresztą otrzymała od jurorów zieloną kartę, uprawniającą

do udziału w dalszych zmaganiach Miss Polski, których gala finałowa odbędzie się 20 sierpnia o godz. 19.30. Wybory transmitowane będą w telewizji Polsat. Na razie nie wiadomo, kiedy dokładnie odbędzie się gala finałowa Miss Polski Nastolatek, na której szansę na występ ma również Amelia. Przepustka do showbiznesu – Wiedziałam wcześniej, że Miss Śląska daje przepustkę do wyborów Miss Polski. Śledziłam ten konkurs już od dawna i chciałam wiedzieć, kiedy odbędzie się casting. W końcu wysłałam zgłoszenie i zakwalifikowałam się. W lutym mieliśmy pierwszy casting online, w marcu casting na żywo, a gala w pierwszym terminie miała odbyć się w maju. Przez COViD została przełożona na lipiec i tym samym wydłużyły się nasze przygotowania. Praktycznie każdy weekend miałam zajęty na próby i przymiarki. Było to dość męczące, nie dało się zaplanować żadnej rodzinnej imprezy. Trzeba było też za każdym razem dojeżdżać do Tychów, gdzie odbywały się zgrupowania. Mój tata zawsze jednak mnie wspierał, tak jak zresztą mama, która była ze mną od pierwszego castingu. Widziałam, że byli dumni, kiedy zdobyłam tytuł – podkreśla najpiękniejsza nastolatka na Śląsku, która również ma

szansę zostać najpiękniejszą nastolatką w Polsce. – Co daje wygrana w takim konkursie? – dopytuję. – To wiele możliwości na przyszłość. Rozpoznawalność, możliwość angażowania się w różne projekty, a także, co istotne, możliwość pomagania innym. Podoba mi się modeling, a na pewno wygrana w wyborach miss to pewnego rodzaju przepustka do tego typu działalności. Miałam zresztą propozycję udziału w telewizyjnym show, z której na razie nie skorzystałam, ale

Gala finałowa konkursu odbyła się w Sali Koncertowej im. Krystyny Bochenek w Katowicach może w przyszłości, kto wie – odpowiada Amelia Skowron. W koronie przy fontannie Żorzanka oprócz tego, że przed obiektywem czuje się jak ryba w wodzie, ma też inne zainteresowania. – Bardzo pasjonuje mnie tworzenie biżuterii, m.in. z żywicy epoksydowej, z

wykorzystaniem różnych form i elementów. Chciałabym skompletować cały sprzęt do takiego hobby i tworzyć coś w wolnym czasie – mówi Amelia. – Masz ze sobą koronę? – patrzę na papierową torbę, którą przyniosła rozmówczyni. – Zabrałam koronę i szarfę. – Świetnie, w takim razie dopijamy kawę i idziemy robić zdjęcia na rynku. – Chętnie, lubię pozowanie do zdjęć. Paradowanie w koronie na rynku w Żorach będzie ciekawym doświadczeniem – śmieje się miss. Szymon Kamczyk

14 12

KONSUMENT

N OW I N Y N ow WOiDZ N yI Sżo Ł AWS r s kK i eI E• •147 września 2021 r. | nowiny.pl

MZK PODPISAŁ UMOWĘ Z BIUREM INFORMACJI GOSPODARCZEJ. GAPOWICZE TRAFIAJĄ DO REJESTRU DŁUŻNIKÓW, A TO OZNACZA DLA NICH POWAŻNE PROBLEMY.

NIE ZAPŁACISZ MANDATU – trafisz na listę dłużników

REGION Działania Międzygminnego Związku Komunikacyjnego nie są skierowane przeciwko pasażerom, którym zdarzy się zapomnieć

biletu okresowego czy dokumentu tożsamości. To najczęściej uczciwi mieszkańcy, których celem nie jest unikanie zapłaty. W tym przypad-

Z unikania płacenia za przejazd, niektórzy pasażerowie uczynili sobie sposób na życie

ku sprawa kończy się najczęściej na anulowaniu opłaty dodatkowej (potocznie zwanej mandatem) i zapłacie tzw. opłaty manipulacyjnej w wysokości kilkunastu złotych. Jak zaznacza MZK, głównym celem działania kontrolnego jest walka z gapowiczami, którzy za przejazd nie płacą notorycznie, a z unikania zapłaty uczynili sobie sposób na życie. – Rekordzista jest winien MZK ponad 20 tys. zł – podkreśla Rafał Jabłoński, rzecznik prasowy MZK. Obecnie wysokość mandatu to 160 zł lub 112 zł, jeśli zostanie zapłacony do 7 dni od jego wystawienia. W pierwszej połowie tego roku kontrolerzy MZK wystawili 4400 mandatów. W tym okresie, w ramach egzekucji należności odzyskano 390 tys. zł. PROBLEMY NA ZAKUPACH Za nieuczciwych pasażerów płacą oczywiście ci kupujący bilety. W ten

sposób koszty komunikacji rosną i biją po kieszeni nas wszystkich – również mieszkańców przemieszczających się innymi środkami transportu, ponieważ to gminy w dużej części ﬁnansują komunikację. Do tej pory MZK stosował ponaglenia. Za pośrednictwem policji kierował sprawy dłużników do Wydziału Karnego Sądów Rejonowych, a także korzystał z usług komornika. Obecnie do tych prób odzyskania pieniędzy dochodzi kolejny element – wpisanie gapowiczów do Rejestru Dłużników na mocy umowy z Biurem Informacji Gospodarczej. Konsekwencje znalezienia się w tej bazie mogą być naprawdę dotkliwe. Dłużnicy wpisani do Rejestru mogą mieć problemy nie tylko z zaciągnięciem pożyczek czy kredytów na duże kwoty. Problematyczne mogą okazać się również tak prozaiczne czynności jak zakup telefonu komórkowego czy usług internetowych.

BEATA KOPCZYŃSKA

rzecznik regionalny ZUS Województwa Śląskiego Tyle mówi się o emeryturach stażowych, mam nadzieję, że już w przyszłym roku zostanie to wprowadzone. Chciałabym dowiedzieć się, kiedy ja będę miała 35 lat pracy, skoro urodziłam się w styczniu 1964 r.? Zakład Ubezpieczeń Społecznych bada staż ubezpieczeniowy wyłącznie w sytuacji, kiedy ubezpieczony wystąpi z wnioskiem o świadczenie emerytalno-rentowe, którego prawo lub wysokość wymagają udowodnienia określonego okresu składkowego i nieskładkowego. Na dzisiaj nie ma w systemie prawnym emerytur stażowych, nie ma więc podstaw do ustalenia stażu. Czy pracownicy Gminnych Ośrodków Kultury i Domów Kultury pracujący w latach 1985 do 1995, a następnie bez dnia przerwy w przedszkolu i szkole, mają prawo do rekompensaty w momencie przechodzenia na emeryturę w wieku 60 lat w tym roku kalendarzowym? Rekompensata za pracę w szczególnych warunkach lub

w szczególnym charakterze, przysługuje osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która spełnia następujące warunki: • przed 1 stycznia 2009 r. pracowała w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat, • nie ma ustalonego prawa do wcześniejszej emerytury, np. z Karty Nauczyciela, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ani emerytury pomostowej, • wystąpi z wnioskiem o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn). Aby uzyskać rekompensatę, konieczne jest udokumentowanie wymaganego stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Pracodawca jest zobowiązany do wystawienia zaświadczenia bądź świadectwa pracy, w którym wymienia okresy pracy w szczególnym charakterze – jeśli takie miały miejsce. Za pracowników zatrudnionych w szczególnym cha-

rakterze uznaje nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela. Gminne ośrodki kultury oraz domy kultury nie są wymienione w w/w przepisie Karty Nauczyciela, zatem wykonywana tam praca nie jest zakwaliﬁkowana do pracy nauczycielskiej, uprawniającej do rekompensaty. Kto może otrzymać 100 procent zasiłku chorobowego wg preferencyjnych zasad? Zasiłek chorobowy na preferencyjnych zasadach jest tylko dla niektórych ubezpieczonych, których niezdolność do pracy, kwarantanna, izolacja lub izolacja w warunkach domowych jest związana z wykonywaniem obowiązków służbowych. Zatem ubezpieczony, który jest zatrudniony w podmiocie leczniczym oraz: odbywa kwarantannę, izolację lub izolację w warunkach domowych, jeśli wynikają one ze styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19

w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w tym podmiocie albo jest niezdolny do pracy z powodu COVID-19, a niezdolność ta powstała w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w tym podmiocie ma od 5 września 2020 r. prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru. Jeżeli są spełnione powyższe warunki, pracownik (osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o pracę), który jest zatrudniony w podmiocie leczniczym ma prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru, nawet jeśli nie wyczerpał jeszcze w tym roku kalendarzowym okresu 33 lub 14 dni wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy. Zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo (np. pracownicy) jak i dobrowolnie (np. zleceniobiorcy).

4400 – tyle gapowiczów ujawnili w pierwszym półroczu 2020 r. kontrolerzy MZK

GDZIE KUPIĆ BILET Najprostszym sposobem uniknięcia problemów jest oczywiście zakup biletu. Można to uczynić w 140 punktach doładowań biletów, u kierowcy autobusu lub za pośrednictwem strony internetowej e-biletmzkjastrzebie.com. Najwygodniejszym sposobem wydaje się zakup biletu na telefon komórkowy bezpośrednio przed podróżą korzystając z aplikacji „zbiletem” . Szczegóły na stronie internetowej MZK Jastrzębie. (red.)

Emerycie i rencisto:

od września uważaj na zarobki REGION Ważna informacja dla rencistów i wcześniejszych emerytów, którzy dorabiają do swoich świadczeń. Od 1 września zmieniają się graniczne kwoty przychodu mające wpływ na zmniejszenie lub zawieszenie emerytury bądź renty z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. – Do rent i wcześniejszych emerytur można dorabiać, ale obowiązują określone limity, które zmieniają się co trzy miesiące. Ich wysokość zależy ściśle od przeciętnego wynagrodzenia w kraju za poprzedni kwartał. W drugim kwartale płace spadły, dlatego od 1 września limity dla pracujących świadczeniobiorców ZUS również są niższe – informuje Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa śląskiego. Pierwszy próg przychodu wynosi 70% przeciętnego wynagrodzenia. Od września to 3853,20 zł brutto. Jeśli przychód emeryta lub rencisty w danym miesiącu będzie wyższy, to wypłata

świadczenia za ten miesiąc jest odpowiednio zmniejszana. Drugi próg wynosi 130% przeciętnego wynagrodzenia, od września to 7155,90 zł. Jego przekroczenie powoduje zawieszenie wypłaty świadczenia za dany miesiąc. – Na nowe kwoty limitów muszą uważać szczególnie osoby pobierające renty socjalne, bo ich dotyczą nieco inne zasady dorabiania. Jeśli ich dodatkowy przychód będzie wyższy niż pierwszy próg (3853,20 zł), to wypłata renty socjalnej za miesiąc, w którym doszło do przekroczenia, nie przysługuje w całości – dodaje rzeczniczka. Nowe kwoty limitów obowiązują we wrześniu, październiku i listopadzie. Zmienią się znowu od 1 grudnia. Ich aktualną wysokość można znaleźć na www. zus.pl. Co ważne, wysokością przychodów nie muszą przejmować się emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn). Oni mogą dorabiać bez ogra(red.) niczeń.

Eks erci RYNKU ZDROWIA dodatek specjalny | 14 września 2021 roku

NOWOCZESNA MEDYC Y NA W R EGIONIE

Osteopatia dla regeneracji pacjenta  Z fizjoterapeutą i osteopatą Kamilem Galą rozmawiamy o możliwościach jakie niesie ze sobą medycyna osteopatyczna, różnicach między osteopatią i fizjoterapią, a także najczęstszych dolegliwościach, w jakich może pomóc taka terapia. – (Red.) Choć osteopatia może kojarzyć się z homeopatią, albo także z osteoporozą, to zupełnie inna gałąź medycyny. Czym jest zatem osteopatia i kto może wykonywać tego typu zabiegi? – Kamil Gala: W Polsce nie ma jeszcze studiów osteopatycznych, w przeciwieństwie do krajów zachodu, więc lekarz lub fizjoterapeuta po 5– letnich studiach może uczyć się medycyny osteopatyczej na 4–letnim szkoleniu podyplomowym. Jest to zatem długi okres nauki. O osteopatii mogę powiedzieć, że nie jest to typowy model terapeutyczny, a osteopaci z reguły pracują różnymi metodami, bo osteopatia nie nakłada żadnych ograniczeń. Szukamy bezpośredniej przyczyny danego problemu, a nie pracujemy tylko na objawach. Naszym celem jest zawsze poprawa ukrwienia danej okolicy, poprzez zmniejszenie patologicznego wzorca napięciowego. Osteopata musi zastanowić się nad tym, co ucisnęło żyłę lub tętnicę, przez co dany obszar ciała wpadł w chorobę, np. stan zwyrodnieniowy, zerwanie ścięgien czy dolegliwości związane z narządami wewnętrznymi. – Celem działania osteopaty jest odpowiednia regulacja przepływu płynów w organizmie, nie tylko krwi? – Tak, ponieważ mamy jeszcze płyn limfatyczny, płyn mózgowo–rdzeniowy, ale to wszystko jest ze sobą mocno powiązane. Zawsze staramy się, aby przepływ płynów wrócił do normy. Dlatego trzeba powiedzieć, że osteopatia nie leczy, ale pomaga organizmowi leczyć się samodzielnie,

który będzie działać typowo na objawy: poprawi krążenie, przyśpieszy regenerację, zmniejszy ból. Jeśli natomiast pacjent przyjdzie do osteopaty, terapeuta poszuka przyczyn urazu, sprawdzi, które mięśnie są osłabione i nie wytrzymały przeciążenia. Poprzez taką pracę jesteśmy w stanie wyregulować cały organizm, dlatego jeśli pacjent pod wpływem pracy osteopatycznej odpowiednio się zregeneruje i wróci do aktywności, taki uraz nie powinien się powtórzyć. Natomiast sama praca ﬁzjoterapeutyczna może być niewystarczająca, dlatego pacjenci z takim samym urazem mogą powracać. W mojej pracy w pierwszej ko-

lejności pracuję osteopatycznie, a później dodaję elementy ﬁzjoterapii. – Czy osteopata pomaga również dzieciom? – Często miewam u siebie małych pacjentów, głównie z wadami postawy, które od kilku lat uczęszczają na ćwiczenia korekcyjne i w zasadzie nie widać u nich żadnej poprawy. Dopiero po wizycie w gabinecie przychodzą efekty. Tak jest np. z płaskostopiem. Można ćwiczyć kilka lat, ale jeśli nie usuniemy przyczyny (najczęściej rozwojowej), to ćwiczenia nic nie dadzą. Uważam, że takie metody powinny być ze sobą ściśle łączone. Rozmawiał Szymon Kamczyk

REKLAMA

MASZ PROBLEM ZE SŁUCHEM? Dopasowanie | Sprzedaż | Własny Serwis

APARATÓW SŁUCHOWYCH CIŚNIENIOMIERZY

Zapraszamy na BEZPŁATNE BADANIE SŁUCHU

Fizjoterapeuta Kamil Gala wyjaśnia, że osteopatia szuka przyczyn dolegliwości, aby się one nie powtarzały

kiedy już przepływ krwi i innych płynów jest uregulowany. Można więc powiedzieć, że pacjent leczy się sam. W terapii także ważna jest jakość odżywienia pacjenta, jego aktywność w ciągu dnia i poziom stresu, jakiemu jest poddany – od tego zależy, czy jego ciało zacznie się leczyć. – Z jakimi dolegliwościami najczęściej przychodzą pacjenci?

– To zdecydowanie najczęściej bóle związane z kręgosłupem – dyskopatie, zmiany zwyrodnieniowe i rwa kulszowa. Na to cierpi najwięcej osób, ale zdarzają się pacjenci z bólami migrenowymi głowy, zaparciami, biegunkami, kobiety w ciąży – jeśli w przebiegu ciąży doskwierają im wymioty, mdłości, problemy ze strony układu trawiennego. Takie funkcje możemy usprawnić w ciele pacjenta. Dla pracy

Doradzimy, jak uzyskać doﬁnansowanie do aparatu słuchowego nawet do 100%! Powołując się na tą reklamę otrzymasz dwa zestawy baterii do ap. słuchowego w cenie 10 zł

osteopaty jest niewiele przeciwwskazań, dlatego jeśli odpowiednio przebadamy pacjenta, możemy później bez przeszkód podejść do terapii. – Czy osteopatia dopełnia fizjoterapię? – Raczej powiedziałbym, że jest odwrotnie: fizjoterapia jest uzupełnieniem osteopatii. Weźmy np. pacjenta, który uległ urazowi. Może on przyjść do fizjoterapeuty,

ZAPRASZAMY DO NASZYCH GABINETÓW! RYBNIK, ul. B. W. Politycznych 10 (naprzeciw przychodni) KNURÓW, ul. Dworcowa 3 Przychodnia Unia Bracka ŻORY, Al. Wojska Polskiego 3C Przychodnia „ Na Rondzie”

WODZISŁAW ŚL. ul. Prusa 30 na wprost DH Dywyta, przy zegarze

NASMED J. Szweda – dyplomowany protetyk słuchu

Najdłużej działająca ﬁrma tej branży w regionie tel. 32 426 00 88 www.aparatyszweda.pl

EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

N OW I N Y ow J AiST N yRżo ZĘr BS sK k Ii E e • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Koszyk zakupowy dla chorych na nerki Dużym wyzwaniem dla osób zmagających się z niewydolnością nerek w Polsce jest utrzymanie prawidłowej diety w chorobie. Pacjenci powinni zredukować ilość spożywanego dziennie białka i ograniczyć ilość soli, by chronić nerki przed nadmiernym wytwarzaniem mocznika i kreatyniny. By zminimalizować ryzyko niewydolności nerek powinniśmy wprowadzić zmiany na liście naszych zakupów – mówi dr Hanna Stolińska, dietetyk. Przedstawiamy listę produktów, o których pacjenci powinni pamiętać w czasie zakupów w markecie. Szacuje się, że w Polsce na różne stadia tej choroby mogą cierpieć ponad 4 miliony ludzi, z czego 90% nie zdaje sobie sprawy, że choruje. Choroba rozwija się po cichu nawet przez 20 – 30 lat. Organizm w tym czasie przyzwyczaja się do zmian, które niestety w pewnym momencie dają o sobie znać. Każdego roku na przewlekłą chorobę nerek w Polsce umiera 80 tysięcy Polaków. Tymczasem o nieprawidłowościach naszych nerek wskazuje już proste badanie

krwi i moczu. Kiedy widzimy pierwsze objawy, warto podjąć kroki zaradcze, by nie doprowadzić do rozwoju niewydolności. Niestety na późniejszym etapie samodzielne próby modyﬁkacji naszej codziennej diety są bardzo trudne. Kiedy choroba się pogłębia, to lekarz powinien sprawdzić stan pacjenta, a dieta powinna zostać ułożona z dietetykiem na podstawie badań, pokazujących stan organizmu i maksymalną liczbę gram białka możliwą

Dr Hanna Stolińska podpowiada jak zadbać o właściwą dietę gdy chorujemy na nerki

do przyswojenia. Pacjenci powinni zredukować ilość spożywanego dziennie białka do mak-

REKLAMA

STOMATOLOGIA LECZENIE I USUWANIE ZĘBÓW POD NARKOZĄ

• PROTEZY NATYCHMIASTOWE • CHIRURGIA STOMATOLOGICZNA • ENDODONCJA JESTE

�LECZENIE KANAŁOWE� ŚM

Y NA

Pawłowice, ul. Górnicza paw. 15 (obok banku ING)

32 47 28 680, 793 694 202

simum 0,8 g na kilogram masy ciała i ograniczyć ilość soli. Celem takich restrykcji jest ochrona nerek przed nadmiernym wytwarzaniem mocznika i kreatyniny. Niewydolność nerek prowadzi do gromadzenia się tych toksycznych związków w organizmie. By zminimalizować ryzyko rozwoju niewydolności nerek wystarczy pamiętać o produktach wskazanych i niewskazanych. Co powinno znaleźć się na takiej liście? – Na niepokojące oznaki o pracy naszych nerek powinniśmy zareagować odpowiednimi krokami, np. delikatnymi zmianami na liście naszych zakupów. Nie stresujmy się tą dietą. Bilansowanie diety dla osób z chorobą nerek nie jest trudne i nie powinno być stresujące. Dbanie o siebie jest bardzo przyjemne i w ten sposób powinniśmy się motywować. Zakupy warto wcześniej planować, dobra organizacja jest dobra dla naszego zdrowia i portfela – mówi dr Hanna Stolińska, dietetyk. Przykład koszyka sklepowego dla osób chcących zminimalizować ryzyko niewydolności nerek: Pieczywo pełnoziarniste. Zalecane są produkty zbożowe w każdej postaci, trzeba jednak przestrzegać się przed pieczywem solonym. Najlepiej pszenne, niskosodowe i niskobiałkowe.

Warzywa, szczególnie te zielone. Szczególnym sprzymierzeńcem jest ogórek zielony, który wspiera pracę nerek i działa odtruwająco. Wspomaga rozkładanie się odpadków i toksyn nagromadzonych w organizmie. Ułatwia detoks nerek. Jednak trzeba trzymać się z dala od ogórków kiszonych. Owoce, zwłaszcza te ﬁoletowe o silnym działaniu przeciwzapalnym jak jagody, cytrusy, jabłka, morele, brzoskwinie, winogrona, wiśnie, melon, śliwki. Także w postaci dżemów i marmolad. Mąka orkiszowa, żytnia, graham. Do domowego wypieku bułeczek, placków czy chleba. Mięso dobrej jakości, takie jak: cielęcina, wołowina, mięso z królika, kurczaka czy z indyka w odpowiedniej ilości, by nie przekroczyć zalecanej ilości białka na dzień. Wędliny powinniśmy przygotowywać w domu bez dodatku soli. Ryby szczególnie w ﬁletach, zwłaszcza morskie jak łosoś, makrela, tuńczyk czy halibut. Należy unikać ryb wędzonych lub puszkowanych, bo zawierają zbyt dużo soli i fosforu. Suche nasiona roślin strączkowych. Czyli fasola, groch, ciecierzyca i bób. Unikajmy tych z puszek czy ze słoików. Ponieważ zawierają w swoim składzie bardzo dużo soli (jako naturalnego

konserwantu). Dobrej jakości oleje roślinne. Najlepiej olej rzepakowy do używania na ciepło do pieczenia oraz olej lniany do stosowania na zimno, do sałatek. To doskonałe źródło przeciwzapalne kwasów omega-3. Także oliwa z oliwek. Woda. Woda jest niezbędna do prawidłowej pracy nerek. Już niewielkie odwodnienie ma na nas zły wpływ, np. może powodować bóle głowy. Masło, bo jest łatwostrawnym tłuszczem, o ile jest dodawane na surowo do gotowych potraw. Przeciwskazane jest spożywanie smalcu, słoniny czy korzystanie z tłuszczu z boczku wędzonego. Przyprawy, które wspomagają prawidłową pracę nerek. Sok z cytryny, pietruszka, zielony koperek, majeranek, rzeżucha, kminek, melisa. Mają one działanie moczopędne i właśnie w taki sposób pomagają pozbyć się różnego rodzaju toksyn z organizmu. Orzechy i nasiona. Orzechy włoskie, siemię lniane, nasiona chia, nasiona konopne są dobrym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych o działaniu przeciwzapalnym. Warto stosować zamienniki mleka krowiego, jaj, żelatyny i serów. – Za dużą ilość białka w naszej diecie odpowiadają mleko krowie, jaja, żelatyna i sery. Chcąc ograniczyć rozwój niewydolności nerek polecam stosowanie prostych zamienników. Zamiast 2 jajek, możemy wykorzystać w deserach i ciastach rozgniecionego banana, który doskonale zagęszcza i nadaje słodkawy, bananowy smak. 1 jajko świetnie zastępuje także masa z 2 łyżek zmielonych nasion siemienia lnianego zmieszanego z 3 łyżkami wody. Masy z siemienia lnianego używam do zlepiania kotletów i wyrobów piekarniczych. Mleko krowie z powodzeniem możemy zastąpić mlekiem sojowym. Żelatyna to produkt najbardziej bogaty w białko spośród produktów spożywczych. Przy produkcji domowych przetworów możemy zastąpić ją pektyną, środkiem żelującym pochodzenia roślinnego dostępnym w każdym dużym super markecie – dodaje dr Hanna Stolińska.

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • N nO oW w Ii N nY y Jżo A SrTsRkZiĘeB S K I E MATERIAŁ PARTNERA

EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

Sport-Klinika w Żorach. Od diagnozy do rehabilitacji

Sport-Klinika to nowoczesna placówka, która jest ukierunkowana na leczenie schorzeń i urazów narządów ruchu u dzieci i dorosłych, ze szczególnym uwzględnieniem urazów sportowych. Stosuje innowacyjne rozwiązania w zakresie technik operacyjnych, sprzętu medycznego oraz farmakologii.

Endoprotezoplastyka stawów i leczenie urazów Zespół specjalizuje się w małoinwazyjnych zabiegach operacyjnych metodą artroskopową, w szczególności w zabiegach rekonstrukcyjnych i naprawczych stawu kolanowego i ramiennego. Przeprowadza operacje w obrębie stawu ramiennego, kolanowego, biodrowego, skokowego, łokcia, nadgarstka oraz kręgosłupa z użyciem mikroskopu oraz endoskopu. Cechą charakterystyczną dla artroskopii jest precyzja wykonania, szybka naprawa chorego stawu, krótki czas hospitalizacji, szybki powrót do sprawności oraz mała blizna pooperacyjna. W klinice lekarze wykonują również zabiegi endoprotezoplastyki stawów – bioder, kolan oraz przeszczepy chrzęstno-kostne, allogeniczne przeszczepy więzadłowe i łąkotkowe. Pacjenci otrzymają także pomoc w przypadku schorzeń i urazów narządu ruchu, ręki oraz złamań kości. W ofercie placówki są zabiegi korekcyjne zaburzeń osi kończyn dolnych – osteotomii, czy leczenie biologicznych zespołów bólowych oraz wczesnej artrozy stawów i uszkodzeń mięśni (komórki macierzyste, czynniki wzrostu, interleukiny). „Szpital bez bólu” i znieczulenia z użyciem technik elektrostymulacji Pacjenci mogą skorzystać z zabiegów w ramach finansowania NFZ, ale także prywatnie. Wszystkie przeprowadzane są przez lekarzy specjalistów z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie Ortopedii i Traumatologii Ruchu oraz Neurochirurgii. W Sport-Klinice wykorzystywane są nowoczesne osiągnięcia anestezjologii w zakresie bezpiecznych znieczuleń regionalnych z użyciem technik elektrostymulacji i ultrasonografii. Placówka posiada certyfikat „Szpital bez bólu” przyznawany miejscom, które dbają o podniesienie jakości uśmierzania bólu pooperacyjnego u Pacjentów. Blok operacyjny Sport-Kliniki posiada nowoczesne sale operacyjne, wyposażone w profesjonalny sprzęt medyczny niezbędny do sprawnego i bezpiecznego dla Pacjenta przeprowadzenia leczenia operacyjnego.

Klinika oferuje również rehabilitację noworodków, dzieci oraz młodzieży, w tym także z problemami Ośrodkowego Układu Nerwowego (OUN). Prowadzi też edukację dla najmłodszych w ramach Akademii Małego Sportowca. Została ona stworzona z myślą o małych zawodowcach jak i amatorach, zapewniając im zabezpieczenie medyczne, profilaktykę i wsparcie doświadczonego zespołu medycznego w postaci lekarzy medycyny sportowej, ortopedów dziecięcych jak i fizjoterapeutów.

Rehabilitacja po operacji i na wady postawy Rehabilitacja i fizjoterapia w Sport-Klinice skierowana jest do osób po zabiegu operacyjnym, jak również do Pacjentów z urazami oraz schorzeniami niewymagającymi leczenia operacyjnego, cierpiących chociaż-

by na urazy, przeciążenia sportowe, wady postawy. Prowadzi ją zespół wykwalifikowanych fizjoterapeutów nieustannie podnoszących swoje umiejętności, którzy stosują nowoczesne metody terapeutyczne z dziedziny ortopedii i medycyny sportowej. Zajęcia odbywają się w sali gimnastycz-

nej wyposażonej w wysokiej klasy sprzęt rehabilitacyjny, który wspomaga: trening siłowy, wydolnościowy, funkcjonalny, dynamiczny; odbudowę balansu i koordynacji nerwowo -mięśniowej (priopriocepcja); czy odbudowę prawidłowych wzorców ruchowych i korekcję wady postawy.

Diagnostyka profilaktyczna i przed powrotem do aktywności W placówce działa Pracownia Diagnostyki Funkcjonalnej, która spełnia najnowsze standardy rehabilitacji ortopedycznej. Wnikliwa ocena funkcjonalna stanowi jeden z kluczowych elementów, w oparciu o który podjęta zostaje decyzja dotycząca np. gotowości do powrotu do aktywności ruchowej po zabiegu ortopedycznym. Doskonale sprawdza się również w celach profilaktycznych u osób uprawiających daną dyscyplinę sportową np. bieganie lub u osób chcących w bezpieczny sposób podjąć aktywność fizyczną. Badanie umożliwia wybór indywidualnego sposobu rehabilitacji, który umożliwi efektywny a co najważniejsze bezpieczny powrót do aktywnego życia i sportu. Sport-Klinka to także ośrodek badawczo-szkoleniowy. Organizuje szkolenia i konferencje medyczne dla lekarzy z kraju i z zagranicy. Jest ośrodkiem wpisanym do Rejestru Prowadzących Kształcenie Podyplomowe Lekarzy Śląskiej Izby Lekarskiej. Od 2015 realizuje badania kliniczne we współpracy z międzynarodowymi ośrodkami badawczymi zgodnie z wytycznymi Dobrej Praktyki Klinicznej. Najwyższy standard usług świadczonych przez Sport-Klinikę potwierdza Certyfikat Akredytacyjny przyznawany przez Ministra Zdrowia.

SPORT-KLINIKA ul. Bankowa 2, 44-240 Żory Rejestracja telefoniczna: tel. +48 32 475 93 10 Prywatne zabiegi operacyjne: tel. +48 32 475 93 71 kom. +48 693 536 006

EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

N OW I N Y ow J AiST N yRżo ZĘr BS sK k Ii E e • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Insulinooporność – wstęp do cukrzycy W gabinetach internistów oraz diabetologów coraz częściej diagnozowane jest schorzenie związane z metabolizowaniem cukrów w organizmie – insulinooporność. Na czym polega i dlaczego warto wcześnie zająć się tym schorzeniem? Aby opowiedzieć o insulinooporności musimy zacząć od tego, czym jest insulina. To nie cukier, jak wiele osób błędnie sądzi, ale hormon, który reguluje poziom cukru w naszym organizmie. Przy insulinooporności dochodzi do ciągłego wzrostu insuliny we krwi, ale organizm na nią nie reaguje, wobec czego trzustka produkuje jej coraz więcej. Tworzy się tak zwane błędne koło, bo im więcej insuliny, tym więcej podjadamy, tym wyższe cukry, większa otyłość, a otyłość znów nasila insulinooporność. Dlatego tak ważne jest odpowiednie leczenie insulinooporności oraz zastosowanie diety i aktywności fizycznej. Insulinooporność, czy inaczej hiperinsulinemia nie jest odrębną jednostką chorobową, ale częścią tzw. zespołu metabolicznego w połączeniu m.in. ze zwiększonym

obwodem talii (powyżej 80 cm u kobiet, 94 cm u mężczyzn), nadciśnieniem tętniczym, podwyższonym poziomem trójglicerydów i cholesterolu HDL oraz poziomem cukru na czczo powyżej 100 mg/dl. Objawy i diagnoza – Podatne na insulinooporność są osoby mało aktywne fizycznie, otyłe, osoby narażone na ciągły stres, a także przyjmujące leki diabetogenne. W okresie dojrzewania występuje również zmniejszona wrażliwość na insulinę, więc przy zwiększonej podaży jedzenia insulinooporność może się także nasilać. Najczęstszymi objawami, jakie mogą wystąpić u pacjenta z insulinoopornością, są np. zmęczenie, senność po posiłku, podwyższone ciśnienie krwi, podwyższony poziom trójglicerydów, a także częste podjadanie, szczególnie słodkich przekąsek czy innych węglowodanów. Ale insulinooporność może przebiegać bezobjawowo, co jest bardzo podstępne – podkreśla lek. Monika Mazur–Jamrozik z Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Jastrzębiu–Zdroju.

Osoby z insulinoopornością powinny od czasu do czasu sprawdzać poziom cukru, szczególnie na czczo i po posiłku

Kluczowym dla diagnozowania insulinooporności jest oznaczenie tzw. współczynnik HOMA–IR, lekarz pierwszego kontaktu może go wyliczyć na podstawie oznaczenia glukozy i insuliny. W diagnostyce pomaga także test tolerancji glukozy wraz z oznaczeniem stężenia insuliny, jak również podstawowe badania krwi, np. poziom cholesterolu całkowitego, HDL, LDL oraz trójglice-

rydów. Zmiany w diecie i aktywności Jakie kroki w takim razie należy podjąć, kiedy lekarz zdiagnozuje insulinooporność? Nieleczona może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu II. Po zdiagnozowaniu insulinooporności pacjent musi przede wszystkim przemodelować swoją dietę i wpro-

wadzić aktywność fizyczną. U osób młodszych najlepszy jest sport (gry zespołowe, pływanie, bieganie), a u osób starszych 150 minut marszu (nie spaceru) w tygodniu. Na poprawę wrażliwości na insulinę ma też wpływ odstawienie używek. Pacjent powinien też od czasu do czasu mierzyć poziom cukru na glukometrze, a także okresowo wykonywać test doustnego obciążenia

Radlińska 68) w godzinach 6.00 – 15.00 (w soboty 8.00 – 12.00) lub do punktu pobrań w przychodni CM Medhouse w Marklowicach (ul. Wyzwo-

lenia 73) w godzinach 7.00 – 12.00. Szczegółowe informacje na temat prowadzonej akcji prozdrowotnej można uzyskać na stronie interneto-

glukozą. Lekarz może również zdecydować o wprowadzeniu leczenia farmakologicznego. – Przy insulinooporności bardzo ważna jest zmiana sposobu odżywiania. Dieta podobna do tej u osób z cukrzycą. Powinna składać się głównie z produktów o niskim indeksie glikemicznym, ze sporym dodatkiem warzyw, należy wypijać minimum 2,5 litra wody mineralnej z cytryną. Posiłki powinno się spożywać regularnie, bez dłuższych przerw, nie należy podjadać wieczorami – wyjaśnia lek. Monika Mazur–Jamrozik. Warto więc unikać produktów wysokoprzetworzonych, cukru, słodyczy, a także węglowodanów prostych i pszennych produktów zbożowych. Ważne zmiany w codziennym życiu i diecie mogą znacząco poprawić reagowanie organizmu na insulinę, a przez to zapewnić odpowiedni metabolizm węglowodanów i jednocześnie odciążyć trzustkę, która przy produkcji ogromnych ilości insuliny w hiperinsulinemii po prostu z czasem traci swoje zdolności. I potem już prosta droga do cukrzycy. (ska)

15 WRZEŚNIA

TEKST SPONSOROWANY

Europejskim Dniem Prostaty

EKSPERCI ALARMUJĄ: rak prostaty zabija, bo dla wielu osób problemy z prostatą to wciąż temat tabu. Z powodu tej choroby codziennie umiera w Polsce 15 mężczyzn! Dzieje się tak, mimo że wykrycie choroby na wczesnym etapie daje nawet 90 proc. skuteczności wyleczenia. 15 września obchodzony jest Europejski Dzień Prostaty. Jego celem jest zwiększenie społecznej świadomości dotyczącej chorób gruczołu krokowego, a przede wszystkim zachęcenie mężczyzn do aktywnej proﬁlaktyki. Prostata, to mały gruczoł, który może być źródłem ogromnych problemów. Zwykle rozpoczynają się w średnim wieku i zamieniają w mękę życie wielu mężczyzn. Przez długi czas mogą oni nie zdawać sobie sprawy z istnienia prostaty. Do czasu… Z wiekiem niestety gruczoł się powiększa, co powoduje ucisk na cewkę moczową, a w konsekwencji

trudność przy oddawaniu moczu. Sytuacja ta jest groźna dla zdrowia – może być bowiem przyczyną infekcji, a nawet prowadzić do zaburzenia pracy nerek. Z wiekiem rośnie również prawdopodobieństwo raka gruczołu krokowego, który może szerzyć się i dawać przerzuty odległe. To obecnie najczęściej rozpoznawany nowotwór złośliwy wśród mężczyzn. Największym „sprzymierzeńcem” jego rozwoju jest brak świadomości zagrożenia – zwłaszcza, że choroba długo może przebiegać bezobjawowo i pozwala ją rozpoznać jedynie specjali-

styczne badanie. Wizyta u urologa, pomiar z pakietu badań laboratoryjnych lub diagnostyka rezonansem magnetycznym wystarczy do wykrycia chorób prostaty we wczesnym, w pełni uleczalnym etapie rozwoju. Europejski Dzień Prostaty jest okazją do promocji proﬁlaktyki zdrowotnej. Wiele organizacji prowadzi w tym okresie różnego rodzaju działania, które mają zachęcić mężczyzn do badań proﬁlaktycznych. W naszym regionie akcję taką (pod hasłem: „Szanowny Panie zrób badanie”) prowadzi Centrum Medyczne Medhouse. W dniach 15 – 30 września wykonywane będą dedykowane chorobom prostaty badania laboratoryjne (krwi: PSA, kreatynina, CRP, morfologia oraz badanie moczu), a także rezonans magnetyczny prostaty w obniżonych cenach. Pacjenci mogą na badania zgłosić się do laboratorium CM Medhouse w Wodzisławiu Śl. (ul.

wej: www.medhouse.pl lub bezpośrednio w rejestracji przychodni CM Medhouse w Wodzisławiu Śl.

EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • N nO oW w Ii N nY y Jżo A SrTsRkZiĘeB S K I E

Rak jajnika to jeden z najbardziej niebezpiecznych kobiecych nowotworów, nazywany „cichym zabójcą”. Co roku w Polsce dotyka 3700kobiet. 70 proc. pacjentek umiera w ciągu 5 lat. To wciąż jeden z najgorszych w rokowaniu nowotworów kobiecych.

Cichy, podstępny zabójca

Przewlekłe dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, np. wzdęcia, uczucie pełności, pobolewania brzucha, zaparcia: tak niespecyﬁczne i mało charakterystyczne mogą być pierwsze objawy raka jajnika. – Najczęściej są one początkowo niezauważane, lekceważone, albo kobiety szukają pomocy u internisty lub gastrologa. Staramy się uczulić lekarzy, by kierowali pacjentki na konsultację do ginekologa, jeśli tego typu dolegliwości przedłużają się – mówi prof. Włodzimierz Sawicki, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej.

Rak jajnika: brak charakterystycznych objawów Z powodu braku charakterystycznych objawów, a także przesiewowego badania proﬁlaktycznego, rak jajnika aż w 70% przypadkach jest wykrywany w 3. lub 4. stopniu zaawansowania, kiedy są już REKLAMA

liczne przerzuty. – Z małego ogniska pierwotnego, czyli guzka wielkości kilku–, kilkunastu milimetrów, nowotwór potraﬁ, złuszczając się, dawać wysiew w obrębie jamy brzusznej, wszczepiać się w otrzewną, w okolice wątroby, żołądka, śledziony. Zaawansowany, rozsiany rak jajnika to najczęściej tysiące guzków, guzów, rozsianych w całej jamie brzusznej – dodaje prof. Sawicki. Od wielu lat poszukuje się metod szybszego rozpoznawania tego nowotworu. Obecnie takich metod nie ma. – Na pewno kobiety powinny raz w roku chodzić do ginekologa; dzięki temu można wcześnie wykryć wiele schorzeń, m.in. nowotwór szyjki macicy. Niestety, trudno powiedzieć, że dzięki temu uda się wykryć raka jajnika we wczesnej postaci. Nie zawsze wykrywa go też USG przezpochwowe. Jeśli zmiana w przydatkach jest niepokojąca, wykonujemy test ROMA, czyli badanie markerów CA–125 i HE4; odpowiedni algorytm pokazuje,

jakie jest ryzyko, że może to być zmiana nowotworowa. Jeśli jest ono wysokie, pacjentka powinna być skierowana do ośrodka onkologicznego – przekonuje dr hab. Radosław Mądry, kierujący Oddziałem Ginekologii Onkologicznej w Szpitalu Przemienia Pańskiego w Poznaniu, przewodniczący Grupy ds. Raka Jajnika i Polskiej Grupy Onkologii Ginekologicznej. Kobiety, które wiedzą, że mają mutację w genach BRCA1, BRCA2 (warto takie badanie wykonać, jeśli w najbliższej rodzinie były zachorowania na raka jajnika lub raka piersi), są obejmowane programem, który polega na większym monitorowaniu i wykonywaniu częściej badań proﬁlaktycznych. – U tych pań jest też możliwe proﬁlaktyczne usunięcie jajników z jajowodami, po zakończeniu okresu prokreacyjnego. Przybywa kobiet, które decydują się na taki zabieg. Jednak 70 proc. nowotworów jajnika rozwija się u kobiet, które nie są nosicielkami

w genach BRCA1, 2. Jeśli nie zostanie on rozpoznany przypadkowo, np. w trakcie operacji przeprowadzonej z innego powodu, stanie się to dopiero w stanie zaawansowanym – zaznacza prof. Sawicki.

PARP przełomem w leczeniu, ale nie dla każdego Przełomem w leczeniu zaawansowanego raka jajnika stały się inhibitory PARP: leki, których celem jest podtrzymanie i wydłużenie okresu remisji po chemioterapii. Od kilku lat polskie pacjentki mają możliwość stosowania jednego z inhibitorów PARP (olaparybu) w drugiej i kolejnych liniach leczenia, pod warunkiem, że jest to rak surowiczy, nisko zróżnicowany, a pacjentka uzyskała odpowiedź na chemioterapię analogami platyny i ma potwierdzoną mutację w genach BRCA1, BRCA2. Od maja 2021 jest też możliwość stosowania olaparybu u pacjentek z nowo rozpoznanym rakiem jajnika, jeśli odpowiedziały na chemio-

terapię pochodnymi platyny i mają mutacje w genach BRCA 1/ 2. – To przełom – podkreślają eksperci. – Cieszymy się z tych decyzji refundacyjnych, jednak mutacje w genach BRCA1, BRCA2 ma tylko ok. 15–24 proc. pacjentek. Reszta nie ma obecnie możliwości zastosowania inhibitorów PARP. Dla nich również byłaby możliwość leczenia: inhibitorem PARP niraparib. Można go stosować w pierwszej i drugiej linii u pacjentek, niezależnie od statusu mutacji w genach BRCA1, BRCA2. W badaniach klinicznych potwierdzono, że wydłuża on czas do nawrotu choroby. Mamy nadzieję, że stanie się on również wkrótce refundowany w Polsce – dodaje prof. Sawicki. Niraparib jest lekiem refundowanym w kilkunastu krajach Europy w terapii podtrzymującej u pacjentek z nawrotowym, platynowrażliwym surowiczym rakiem jajnika, jajowodu lub pierwotnym rakiem otrzewnej, ale nie w Polsce. Eksperci zwracają uwagę na to, że w Polsce dodatkowym

problemem jest to, że jedynie ok. 30–40 proc. kobiet z rakiem jajnika ma określany status mutacji w genach BRCA1/2. Brak określenia statusu mutacji – zgodnie z zapisami programów lekowych – eliminuje pacjentki z możliwości leczenia inhibiotorami PARP. Konieczna lepsza organizacja leczenia Zdaniem prof. Mariusza Bidzińskiego, kierownika Kliniki Ginekologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii i konsultanta krajowego w dziedzinie ginekologii onkologicznej, poprawa wyników leczenia raka jajnika w Polsce zależy nie tylko od dostępu do przełomowych leków podtrzymujących remisję choroby, które dają szansę na znaczne wydłużenie czasu wolnego od progresji choroby oraz wydłużenie życia. Równie istotne jest stworzenie systemu kompleksowej opieki nad pacjentkami i powołanie ośrodków kompleksowej diagnostyki i leczenia raka jajnika. (red.)

EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

N OW I N Y ow J AiST N yRżo ZĘr BS sK k Ii E e • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Migrena i depresja idą w parze

Najnowsze wytyczne ekspertów i konsultantów krajowych w dziedzinie neurologii i psychiatrii potwierdzają trwały związek między migreną a depresją. Migrena szczególnie często współistnieje z depresją. Z kolei depresja zwiększa 3-krotnie ryzyko wystąpienia migreny oraz przejścia migreny epizodycznej w postać przewlekłą. Niemal wszystkie leki stosowane doraźnie w napadzie migreny, jak i w proﬁlaktyce, zaostrzają przebieg depresji wpływają na skuteczność jej leczenia. Natomiast leki stosowane w leczeniu depresji nasilają objawy migrenowe. To błędne koło, z którego pacjent nie jest w stanie się wyrwać. Kogo dotyczy problem Według Światowej Organizacji Zdrowia migrena, jest jedną z 20 chorób o największym, negatywnym wpływie na życie człowieka i drugą w kolejności, po udarach mózgu, która wiąże się z największym obciążeniem zdrowotnym. To nie tylko ból głowy, ale szereg objawów towarzyszących, takich jak nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, połowicze drętwienia, zaburzenia mowy, nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne, światło, dotyk, dźwięki czy zapachy. Co ważne, migrena atakuje głównie ludzi młodych, aktywnych zawodowo oraz trzykrotnie częściej kobiety. Aż u 90% chorych pierwszy napad pojawia się przed 40 rokiem

życia, a jedynie u około 3% chorych po 60 roku życia. Z badań przeprowadzonych w Polsce wynika, że 48% chorych doświadcza przynajmniej jednego napadu migreny w miesiącu, a 24% powyżej dwóch napadów. U kobiet trwają one dłużej niż u mężczyzn. W przypadku migreny przewlekłej bóle głowy występują przez ponad 15 dni w miesiącu, uniemożliwiając pacjentowi normalne życie przez ponad 6 miesięcy w roku (ok. 184 dni). – Przeprowadzone w 31 krajach na świecie badanie pacjentów z migreną pokazuje dobitnie, w jak destrukcyjny sposób choroba wpływa na ich codzienne funkcjonowanie. Aż 85% ankietowanych wskazało na negatywne aspekty choroby takie jak: uczucie bezradności,

depresji, niezrozumienia; 83% zgłosiło trudności ze snem, 55% odczuwa nieustanny strach przed wystąpieniem kolejnego ataku. Prawie połowa (49%) chorych na całym świecie zwróciła uwagę na ograniczenia w codziennych czynnościach we wszystkich fazach migreny, a wpływ na sferę zawodową, prywatną lub społeczną zgłosiło aż 87% respondentów – wylicza dr n. med. Magdalena BoczarskaJedynak, neurolog, Prezes Fundacji Zapobiegaj. Społeczna ignorancja i jej psychiczne konsekwencje Znikoma świadomość społeczna na temat migreny, mity i stereotypy, które wokół niej powstały powodują, że cho-

REKLAMA

Na hasło NOWINY

rabat 5%

Catering dietetyczny Profi Diet 5 posiłków codziennie pod Twoimi drzwiami Zbilansowana dieta kluczem do zdrowia i smukłej sylwetki NIE TRAĆ CZASU NA GOTOWANIE I ZAKUPY Tel. 574 554 542 | www.profi-diet.pl

Eksperci potwierdzają trwały związek między migreną a depresją

roba jest bagatelizowana, a pacjenci spotykają się na co dzień z nieufnością i brakiem zrozumienia ze strony otoczenia, lekarzy, przyjaciół, ale również najbliższych im osób, co jeszcze bardziej nasila poczucie wykluczenia i sprawia, że czują się w swojej chorobie osamotnieni. W konsekwencji u migrenika można zaobserwować częste współwystępowanie zaburzeń nerwicowych, lękowych i depresji. Ta ostatnia występuje aż u ok. 22% pacjentów z migreną przewlekłą i należy do najczęstszych chorób psychicznych towarzyszących migrenie. – Osoby cierpiące z powodu migreny przewlekłej są niemal sześciokrotnie bardziej narażone na rozwój depresji, a prawdopodobieństwo jej wystąpienia zwiększa się wraz ze wzrostem liczby dni z migrenowym bólem głowy w miesiącu. Tacy pacjenci miewają nawet myśli samobójcze i niekiedy podejmują próby zakończenia życia w bólu – podkreśla dr n. med. Magdalena Boczarska-Jedynak. Ograniczenia w leczeniu Problemem w przypadku współwystępowania tych dwóch chorób są ograniczone możliwości terapeutyczne. – Leczenie migreny, mimo wytycznych polskich i międzynarodowych, nadal stanowi poważny problem terapeutyczny. Niemal wszystkie

leki, stosowane doraźnie w napadzie, jak i w profilaktyce migreny, zaostrzają przebieg depresji i obarczone są licznymi działaniami niepożądanymi, co wpływa na skuteczność jej leczenia. Natomiast leki stosowane w leczeniu depresji nasilają objawy migrenowe – zwraca uwagę prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki z Kliniki Psychiatrii Dorosłych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, współtwórca najnowszych zaleceń ekspertów. – Tu potrzebne jest wdrożenie nowoczesnej terapii profilaktycznej, której zadaniem jest możliwie największe ograniczenie ataków migreny bez ryzyka zaostrzenia depresji lub wystąpienia poważnych objawów niepożądanych – dodaje prof. Gałecki. Zgodnie z najnowszymi zaleceniami ekspertów i konsultantów krajowych w dziedzinie neurologii i psychiatrii, jedną z terapii zalecanych leczeniu profilaktycznym migreny przewlekłej u chorych ze współistniejącą depresją są przeciwciała monoklonalne przeciw białku CGRP oraz toksyna botulinowa. – Opracowanie leków, które blokują działanie białka CGRP było przełomowym i długo wyczekiwanym odkryciem. Leczenie to jest wysoce skuteczne oraz dobrze tolerowane przez pacjentów. Zastosowanie już kilku dawek, pozwala w krótkim czasie na uzyskanie stabilizacji choroby i zmniejszenie często-

ści oraz intensywności ataków migrenowych. To ogromna szansa dla pacjentów, u których dotychczasowe próby leczenia zakończyły się niepowodzeniem. To szansa na życie, którą każdy kto podejmuje decyzje o dostępie do terapii w Polsce musi dogłębnie zrozumieć – apeluje dr Boczarska. Pacjenci cierpią czekając na zmianę Wprowadzenie nowoczesnych terapii do leczenia migreny wskazywane przez Polskie Towarzystwo Neurologiczne jako jeden z priorytetów strategii neurologicznej na 2021 r. i lata następne, to konieczność i tylko priorytetowe zajęcie się tym tematem pozwoli na przełamanie wykluczenia społecznego, zawodowego i załamania psychicznego młodych Polaków cierpiących z powodu migreny i depresji. – Znam historie tych pacjentów, ich rzeczywistość i emocje, jakie nimi targają. Ci pacjenci czekają na skuteczną terapię, która pomoże walczyć zarówno z jedną, jak i drugą chorobą. Najnowsze rekomendacje pokazują, że ok. 10% chorych zmuszonych jest zmienić pracę z powodu napadów migreny. Drugie tyle chorych rezygnuje całkowicie z pracy zawodowej. Nie można zwyczajnie funkcjonować czując ciągły ból przez ponad 6 miesięcy w roku – puentuje prezes Fundacji Zapobiegaj.

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • N nO oW w Ii N nY y Jżo A SrTsRkZiĘeB S K I E REKLAMA

EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

20 EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

N OW I N Y ow J AiST N yRżo ZĘr BS sK k Ii E e • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Jak przygotować się do sezonu grypowego? Oto tajna broń Ziołowe herbaty, zupa czosnkowa lub syrop z cebuli. Każdy ma swoje metody jak przygotować się do sezonu grypowego lub jak walczyć z chorobą, kiedy dojdzie do zakażenia. Zapytaliśmy reprezentantów kilku gmin powiatu raciborskiego o ich tajną broń. Oto co nam powiedzieli. Ewa Porwal, sołtyska Łubowic, w rozmowie z Nowinami wskazała, jakie metody mają we wiosce, której szefuje. – Odporność buduje zupa czosnkowa – radzi, w skład której wchodzą ziemniaki i czosnek. Zaś przy pierwszych objawach choroby poleca: gorącą herbatę z nalewką wiśniową. – Znikają od razu pierwsze objawy przeziębienia – mówi. Pani sołtys dodaje, że zna mieszkańców, którzy robią sok z kwiatów czarnego bzu, piją wodę z ogórków kiszonych, wodę z kapusty kiszonej i wodę czosnkową (ząbek czosnku zalewa się wodą, a wieczorem się to wypija). Wśród tajnej broni, sołtys Porwal wspomina również o miodzie z lokalnej pasieki Eugeniusza

Brachmana. To jak wskazuje szefowa wioski, metody budujące odporność. Gizela Górecka, sołtyska Rudy Kozielskiej, opowiedziała nam o metodach, które zebrała od mieszkańców oraz od rodziny mieszkającej w górach. W rozmowie z nami pani sołtys mówi o okładach ze zmiażdżonego masła i czosnku, które przekłada się na powierzchnię, do którego ta zawartość nie wsiąka i okłada się tym piersi i plecy między łopatkami. To metoda, kiedy dojdzie do zapalenia oskrzeli. Podobnie można również zrobić z tłuszczem gęsim. Na obniżenie temperatury (przepis z gór): okłady z gęstej śmietany, które daje się na piersi i plecy lub

okłady z wody z dodatkiem octu, czym okłada się stopy, kark i wątrobę. Na zapalenie płuc: oklepywanie pleców spirytusem kamforowym. – Oklepujemy dłonią ułożoną w trójkąt – radzi Gizela Górecka. Na kaszel: syrop z pokrojonej cebuli, zasypany cukrem i odłożony na kilka godzin lub syrop z mniszka lekarskiego. Pani sołtys mówi również o wodzie brzozowej, którą stosuje się przy leczeniu anginy. Katarzyna Buczek, kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Krzyżanowicach, wskazuje, że stosuje naturalne sposoby na budowanie odporności. Wśród nich wymienia napój z cytryny, miodu, imbiru i czosnku. – To działa

rozgrzewająco, ale myślę, że też zapobiegająco – mówi. Pani Katarzyna wskazuje również na wizyty w saunie, co również zwiększa ogólną odporność organizmu. Marian Wasiczek, dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w Krzanowicach, odpowiada: – Mam parę starych sprawdzonych metod. Wśród nich wymienia herbatę z imbirem i miodem. – Miód koniecznie z pasieki z Borucina – radzi. Poleca także zupę czosnkową. – Najlepsza jest w moim wydaniu z jajkiem, kminkiem i z liściem laurowym – ze względu na intensywność zapachu, zalecana weekendowo. Do tego można dołożyć zakwas buraczany własnej produkcji – mówi

dyrektor Wasiczek. Beata Płaczek, wiceprzewodnicząca rady gminy Krzyżanowice, wśród domowych sposobów na odporność podaje: sok z wyciśniętej cytryny (3 razy dziennie po jednej cytrynie, każdego dnia zwiększając dawkę o dodatkową cytrynę), a także herbatę z cytryną i miodem lipowym, oraz w wersji z sokiem z malin bądź czarnej porzeczki. Na katar radzi: moczenie stóp w gorącej wodzie z solą morską i inhalacje z rumianku i Amolu. Na ból ucha: kawałek listka anginowca włożyć do przewodu słuchowego, w zamian można włożyć także malutki ząbek czosnku owinięty chusteczką higieniczną. Na zapalenie oskrzeli: tłuszcz z gęsi prze-

łożyć na ligninę i położyć na klatkę piersiową. Specyfik tylko dla dorosłych: herbata z rumem oraz nalewka z aronii, malin. Małgorzata Paletta, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Pietrowicach Wielkich, poleca czarny bez, który jak mówi, jest dobry do stosowania profilaktycznego oraz kiedy dojdzie już do zakażenia. – Stosuje się preparaty zarówno z kwiatów, na co jest już za późno, aby je przygotować, ale teraz czarny bez owocuje, więc można zrobić sok z owoców. Tylko ważne, aby je oddzielić od łodyżek, bo łodyżka jest toksyczna – radzi. Wyjaśnia, że czarny bez buduje odporność.

Gdy mowa jest dla dziecka magią. Neurologopeda zagląda wgłąb umysłu małego człowieka Przyczyną zaburzeń mowy u maluchów może być zażywanie przez ich mamy popularnej no–spy w czasie ciąży. Gdzie i kiedy szukać pomocy w takich przypadkach? W Raciborzu działa specjalistyczne centrum, w którym właśnie otwarto terapeutyczne przedszkole. Neurologopeda Beata Kalinka-Kałdońska prowadzi gabinet neurologopedyczny w Raciborzu od 10 lat. Wcześniej przyjmowała w ośrodku zdrowia przy Klasztornej, a teraz ma siedzibę przy ul. Opawskiej 90, w pomieszczeniach po dawnej poczcie. – Współpracuję od lat z lekarzami, z szeroko pojętym światem medycznym. Otworzyłam pierwszy gabinet neurologopedyczny w Raciborzu – zaznacza w rozmowie z Nowinami. Baza w głowie Na czym polega różnica jej specjalizacji? – Logopeda zajmuje się nie co łatwiejszymi przypadkami jak wywołanie u dziecka głosek, które są zaburzone, a u małych dzieci prostym opóźnieniem w rozwoju mowy. Specjalista neurologopeda wchodzi głębiej. Podobnie jak pediatra i specjalista neurolog. Bazą dla mojej pracy jest wszystko to, co się dzieje w głowie, mózgu małego człowieka – zauważa B. Kalinka-Kałdońska. Trafiają do niej głównie skomplikowane przypadki, gdyż jej „konikiem” w pracy jest działka neuroterapeutyczna. – Najczęściej trafiają do mnie dzieci ze spektrum autyzmu bądź zaburzone pod kątem głęboko opóźnionego rozwoju mowy. Zajmuję się wszystkimi zaburzeniami ogólnorozwojowymi. Mowa tu o dzieciach z zaburzeniami mowy o typie afazji. W ostatnim czasie jest ich coraz więcej, ponieważ zwiększyła się świado-

mość rodziców – przyznaje neurologopeda. Nie wolno zwlekać Zdaniem specjalistki przestaje w społeczeństwie pokutować mit, aby z problemem milczącego dziecka czekać, aż te ukończy 3 rok życia. – Ten moment jest newralgiczny. Wtedy dziecko już powinno mówić, a tymczasem dopiero zaczyna się diagnozować problem. To już stosunkowo późno – uważa pani Beata. Niezbędna jest konkretna diagnoza i zbadanie przyczyn zaburzeń. Mogą one wynikać z przyczyn okołoporodowych. – Zaczęłam o tym głośno mówić, współpracować z ginekologami. Popularna No–spa bardzo obniża napięcie mięśniowe całego ciała. Wtedy u ciężarnej kobiety dziecko staje się wiotkie. Obniża się napięcie mięśniowe wszystkich narządów artykulacyjnych począwszy od języka. Mamy wtedy dziecko z zaburzeniami kinestezji artykulacyjnej, tzw. czucia. Dziecko nie czuje, nie wie, co ma zrobić z buzią aby wyartykułować dźwięk. U takich dzieci mówienie jest magią – twierdzi specjalistka. Nie mam czarodziejskiej różdżki Wedle jej obserwacji co trzeci pacjent, który przychodzi do centrum ma zaburzenia mowy o typie afazji – z zaburzeniami napięcia mięśniowego, tzw. hipotonii oraz zaburzeniami kinestezji czyli czucia tego, co ma z buzią zrobić aby wydobyć dźwięk. – W terapii musimy wejść w gesty wizualizacyjne,trzeba dziecko nauczyć gdzie jest ten dźwięk i jak ma ułożyć buzię, żeby się wydobył. Dziecko musi się wspomóc gestem by zwizualizować to, jak ma coś powiedzieć – wyjaśnia Beata Kalinką–Kałdońska.

Bardzo ważna jest w terapii współpraca na linii – logopeda– ortodonta–fizjoterapeuta i osteopata. – Ja sama nie wyczaruję niczego czarodziejską różdżką. Jeżeli dziecko ma zaburzenia napięcia mięśniowego, to moje działania na obwodzie w obrębie narządów artykulacyjnych są tylko pobieżne. Należy wtedy wzmocnić całościowo gorset mięśniowy, poprawić napięcie mięśni artykulacyjnych, aby mieć bazę do pracy, która ma sens i przynosi efekty – mówi nam neurologopeda.

Beata Kalinka-Kałdońska z mężem Zbigniewem w sali terapeutycznej w Centrum Duo–Logo w Raciborzu przy ul. Opawskiej. – Staramy się w naszym centrum mieć dobrą relację z rodzicami. Wiedzą, że mogą na nas polegać. Wspieramy ich, pomagamy. Gdy muszę powiedzieć, że podejrzewam spektrum autyzmu u dziecka – jest to bardzo trudne, zdarza się płacz, bo dla rodziny jest to dramat. Nie jestem tu tylko od tego, by zrobić swoje – to pasja pomagania innym. Przy dobrej kawie inaczej się rozmawia. Wiem, że rodzic tego potrzebuje. Robimy wszystko, by wszyscy się dobrze u nas czuli, a dzieci były szczęśliwe. Po pobytach w różnych szpitalach mają „awersję do białego kitla”, dlatego na sali mam ubrane klapki i wygodny dres. Wiele naszych zajęć odbywa się na podłodze, przyjmując maluszki, nawet dwumiesięczne nie można inaczej – opowiada nam neurologopeda.

Dziecko samo się już nie rozgada Jeśli ktoś zlekceważy objawy zaburzeń mowy, może doprowadzić do opóźnienia rozwojowego dziecka. – Fakt, że dziecko nie mówi to wierzchołek góry lodowej, choć wprost rzutuje on na rozwój poznawczy dziecka. Jeżeli nie wzbogacimy zasobu słownictwa, jeżeli człowiek się nie komunikuje, nie wykorzysta swojego potencjału społecznego. Co za tym idzie, traci na poczuciu własnej wartości, wycofuje się, izoluje. Konsekwencje są daleko idące – przestrzega pani Beata. Jej zdaniem kobiety nie mogą tracić intuicji, nawet jeśli otoczenie im mówi – babcia czy mama: poczekaj, to się wszystko zrobi, daj mu czas, ty też późno mówiłaś – to w dzisiejszych czasach już tak się nie zadzieje. – Jeżeli nie będzie stymulacji układu nerwowego, układu przedsionkowego, słuchowego i integracji sensorycznej, samo się nic nie zrobi – nie naprawi, wiem to z praktyki wielu lat. Nie zdarzył mi się przypadek od 5 lat, aby nagle dziecko się samoistnie rozgadało. Bez interwencji terapeuty, bądź zespołu to niemożliwe – zaznacza nasza rozmówczyni.

„Gucio” dla dzieci, którym trzeba pomóc Od 13 września działa w Duo-Logo Terapeutyczny Punkt Przedszkolny. – Wcześniej nie planowałam takiego przedsięwzięcia. Skupiałam się na diagnostyce i terapii – wyjaśnia Beata Kalinka-Kałdońska. Choć w Raciborzu działają w przedszkolach publicznych i prywatnych grupy integracyjne, to są dzieci, którym pewne miejsca nie odpowiadają. Przyczyną może być ich nadwrażliwość słuchowa, przebodźcowanie. Dziecko z taką dolegliwością nie jest w stanie dobrze funkcjonować, gdy „atakuje” go hałas otoczenia. Płacze, wrzask i harmider są dla niego bólem. – Tak jak z mojego małego gabinetu powstało centrum, tak sami rodzice powiedzieli: to kto jak nie pani powinna się tym zająć? Przecież pani w tym siedzi od podszewki – wspomina neurologopeda. Urząd miasta poszedł na rękę założycielom nowej placówki. – Szybko załatwiliśmy potrzebne dokumenty. Prezydent Raciborza był bardzo otwarty na tę inicjatywę. Wszędzie jest nacisk na integrację, a nasz punkt jest dla dzieci z zaburzeniami, z niepełnosprawnością. U nas grupa przedszkolna liczy maksymalnie 6 dzieci. Warunki terapii muszą być indywidualne a otoczenie przyjazne. W takiej grupie jest dwoje, troje nauczycieli, którzy zabezpieczają dzieci na co dzień. Do tego dochodzą terapeuci, którzy dbają o stronę terapeutyczną – wylicza Beata Kalinka-Kałdońska. Terapeutyczny Punkt Przedszkolny Gucio ruszył w Raciborzu 13 września. Jego uruchomienie poprzedziło weekendowe spotkanie integrujące dzieci i rodziców z kadrą placówki. (m)

EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • N nO oW w Ii N nY y Jżo A SrTsRkZiĘeB S K I E

Pomagają naprawić zawalony przez raka piersi świat – Właśnie dzwoniła do nas Marysia, która jest dwa lata po operacji i nie widziała do tej pory dokąd się udać ze swoimi problemami i obawami. Dopiero u nas otrzymała namiary na psychologa, do rehabilitantów – opowiada Lidia Podolak, prezes Wodzisławskiego Stowarzyszenia Amazonek. Wraz z Krystyną Pytlik i Grażyną Syrek opowiedziały nam, czym zajmuje się Stowarzyszenie. – Co się dzieje w głowie człowieka, który dowiaduje się, że zachorował na chorobę nowotworową? – Lidia Podolak: Wali się cały dotychczasowy świat. Wszystko się przewraca do góry nogami. Wszystko inne przestaje być ważne. Pojawia się szok i lęk. Kobiety boją się bólu, śmierci. Boją się o przyszłość rodziny, dzieci. Co druga kobieta martwi się też zmianami w wyglądzie z powodu utraty atrybutów kobiecości, czyli tym, że nie będzie miała włosów, nie będzie miała piersi. Lęk przed nieznanym odczuwa nie tylko chory, ale cała najbliższa rodzina. – Jak sobie z tym wszystkim radzić? – L.P.: Rada dla chorego: przyjmij wsparcie, pomoc. Nie jesteś sama w chorobie. Mów czego potrzebujesz, skorzystaj z pomocy psychologa, dietetyka, rehabilitanta. Nie pytaj „dlaczego ja?”. Życie jest tu i teraz i nie zmienisz już nic. Rada dla opiekuna: podziel obowiązki, ale nie wyręczaj. Nie koncentruj się tylko na chorobie, ale mów o wszystkim, również o tym, co jest dla ciebie trudne. Nie lekceważ strachu partnera. Nie mów „będzie dobrze”, bo niestety nie zawsze jest dobrze. Warto skorzystać z pomocy psychologa. Nasze stowarzyszenie stale współpracuje z doświadczoną psychoonkolog. Co miesiąc organizujemy spotkania dla chorych w naszym biurze, bardzo dla chorych pomocne. – Grażyna Syrek: Rozmawiamy o wszystkim. Kobiety odkrywają się. Mówią to, co do tej pory tłamsiły w sobie, bo nie miały się przed kim uzewnętrznić. Praca odbywa się małych, kilkuosobowych grupach. Nasz psychoonkolog jest osobą bardzo pozytywną, potraﬁ rozmawiać z osobami chorymi, potraﬁ do nich dotrzeć. – L.P.: Jak przychodzi do nas nowa osoba, to otrzymuje od nas komplet materiałów: płytę z muzyką relaksacyjną, płytkę z gimnastyką, informacje gdzie ma się udać po pomoc,

różne inne poradniki eksperckie na temat tego co robić, jak się zachować. Otrzymuje też przewodnik dla nowej amazonki, bo nie wszystkie panie wiedzą, co się im należy, np. że po odjęciu całej piersi, kobiecie przysługuje co dwa lata proteza, a w przypadku chemioterapii peruka, na którą otrzyma się zlecenie do NFZ–u od lekarza onkologa. – O czym chore jeszcze nie wiedzą? – L.P.: Nie wiedzą, że mogą sobie załatwić grupę inwalidzką, że należą się im odliczenia od podatku na rehabilitację. A rehabilitacja po chorobie nowotworowej piersi jest koniecznością. Po operacji usunięcia guza piersi jesteśmy osobami niepełnosprawnymi. A ta niepełnosprawność wynika z usunięcia węzłów chłonnych, co ma wpływ na sprawność ręki. To zaś odbija się m.in. na kręgosłupie. Trzeba się cały czas rehabilitować, żeby utrzymać sprawność, żeby ustąpił obrzęk ręki. – Czym jeszcze zajmuje się Stowarzyszenie? – L.P.: Co tydzień organizujemy rehabilitację na basenie, raz w tygodniu gimnastykę na wynajętej sali gimnastycznej, spotkania z masażystką limfatyczną. Raz w miesiącu organizujemy spotkania wszystkich członków, tj. ponad 70 osób. Te spotkania, rozmowy, bardzo nam pomagają. Kto przyszedł ten od nas nie odchodzi. Realizujemy zadania publiczne, piszemy projekty, pozyskujemy dotacje. Uczymy prewencji, bo najpierw warto zapobiegać rakowi. Uwarunkowania genetyczne są na końcu. To stres jest na pierwszym miejscu, jeśli chodzi o przyczyny raka. Stres o rodzinę, o pracę. Po drugie powietrze, którym oddychamy, czyli to gdzie pracujemy i gdzie żyjemy. Po trzecie, to co jemy, czyli złe nawyki żywieniowe. Picie alkoholu, słodycze, jedzenie tłustych potraw – wszyscy wiedzą, że wpływa to na otyłość, cukrzycę, zawały, ale nie wiedzą, że te wszystkie złe rzeczy wpływają też na ryzyko choroby nowotworowej. Propagujemy ruch i zdrowie odżywianie. – Krystyna Pytlik.: Zachęcamy do samobadania piersi. To bardzo istotne w życiu kobiety, żeby raz w miesiącu wykonać sobie samobadanie piersi. Mamy zresztą fantomy, na których uczymy, jak powinno wyglądać takie badanie. Bo dotykam, to wygrywam. Rak wykryty wcześnie jest uleczalny. Wykryty późno, zabija.

– Jak zmienia się życie chorej, która decyduje się na pomoc Waszego Stowarzyszenia? – G.S.: Zachorowałam 24 lata temu. Miałam 36 lat. Wydawało się, że to nie jest wiek na chorobę, a jednak. Do Stowarzyszenia traﬁłam późno, nie mogłam się zdecydować, uważałam, że skoro przez tyle lat radziłam sobie sama, to dalej też będę sobie radziła sama. W końcu postanowiłam spróbować i nie żałuję. Tu kobieta ma wsparcie. W stowarzyszeniu jest po prostu łatwiej radzić so-

bie ze skutkami choroby. – L.P.: Do decyzji o przystąpieniu do nas trzeba dojrzeć. Nie można nikogo zmuszać na siłę. To musi być dobrowolna decyzja. Nie każdy chce ją podjąć. Ale jak już któraś przyjdzie, zaprzyjaźni się i słyszy, że ta żyje już po chorobie od 5 lat, tamta od 10 lat, inna od 20, to zaczyna inaczej myśleć, że też przecież może długo żyć. Zmienia się jej nastawienie, które przecież w chorobie nowotworowej odgrywa olbrzymią rolę. Rozmawiał Artur Marcisz

Krystyna Pytlik, Lidia Podolak i Grażyna Syrek z Wodzisławskiego Stowarzyszenia Amazonek

Wodzisławskie Stowarzyszenie Amazonek działa od 2005 r. Zrzesza 74 osoby. Jego prezesem od 2014 r. jest Lidia Podolak. Swoją siedzibę ma w Wodzisławiu Śl., na ul. 26 Marca 23. Dyżury wolontariuszek odbywają się w każdy czwartek od godz. 14.00 do 16.00 w siedzibie Stowarzyszenia. Nr tel do Stowarzyszenia: 600 662 405, 606 177 368. Adres strony internetowej: www.amazonki.wodzislaw.pl

REKLAMA

„Jesteśmy by pomagać” BemaMed • Neurolog • Psychiatra • Otolaryngolog • Ortopeda • Reumatolog • Internista • Ginekolog • Dietetyk • Psycholog • Kardiolog • Lekarz w trakcie specjalizacji z endokrynologii

USG, UKG, EKG, Holter

Medycyna pracy • badania kierowców wszystkich kategorii, • badania w jednym miejscu • lekarze specjaliści • psychotechnika • diagnostyka

Badania kierowców A, B, C, D, T, B+E, C+E, D+E Punkt pobrań Śląskich Laboratoriów Medycznych

Medycyna pracy: tel. 720 707 785 Rejestracja telefoniczna: tel. 500 640 206 BemaMed, ul. Generała Józefa Bema 4, 47-400 Racibórz rejestracja@bemamed.pl, medycynapracy@bemamed.pl

www.bemamed.pl

EKSPERCI RYNKU ZDROWIA

N OW I N Y ow J AiST N yRżo ZĘr BS sK k Ii E e • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Czym leczono się sto lat temu? W

dawnych „Nowinach Raciborskich” aż roi się od reklam produktów i usług leczniczych. Dzięki temu możemy dowiedzieć się, z jakimi problemami zdrowotnymi zmagali się nasi przodkowie oraz jak sobie z nimi radzono. Oto przykłady autentycznych ogłoszeń opublikowanych w Nowinach sprzed lat.

AKTUALNOŚCI

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • n o w i n y żo r s k i e

Żorskie Amazonki zrzeszają kobiety w niemal każdym wieku i z przeróżnym bagażem doświadczeń. Ich wspólnym celem jest wspieranie siebie nawzajem, pomoc w odnalezieniu wewnętrznej siły i piękna. Dbają o to, by każda kobieta dotknięta nowotworem mogła dalej cieszyć się życiem, pomimo choroby. – Faktem jest, że Amazonki od dwudziestu lat są tutaj, mają swoje miejsce. Mają zawsze możliwość przyjścia i możliwość wygadania się, bo to jest pierwsza sprawa, która jest istotna. Jeżeli osoba jest chora i potrzebuje pomocy, nawet samo to, że ktoś jest w potrzebie po prostu. Ja jestem tutaj od tego, żeby pomóc – mówi Barbara Chudek, kierownik Klubu Rebus, która obecnie w stowarzyszeniu pełni funkcję skarbnika. – Dlaczego właśnie Amazonki? – Wiele osób może nie zdawać sobie sprawy z tego, jak ważne są inicjatywy takie jak Stowarzyszenie Amazonek. Osoby dotknięte chorobami nowotworowymi potrzebują nie tylko wsparcia i bezpiecznej przystani, ale również ciepłej rozmowy i zrozumienia, a także kontaktu z osobami, które są w podobnej sytuacji. – Szczególnie jeżeli chodzi o Amazonki, to jest to ważny dla mnie temat, dlatego że uważam, że takie placówki jak Rebus to jest miejsce, gdzie człowiek ma się czuć dobrze, gdzie się ma czuć pożądany. To, co mi kiedyś powiedziała Irenka Pilarska: ,,Do ciebie jak się przychodzi, to zawsze człowiek jest pożądany, że fajnie, że przyszedł i ty się cieszysz”. Bo ja się cieszę, że ktoś przyszedł i jestem szczęśliwa. To jest właśnie dla mnie takie istotne, że osoba, która potrzebuje pomocy, tą pomoc otrzymuje – podkreśla Barbara Chudek. O czym

Rozmowa o silnych kobietach

myślą Amazonki przed pierwszym spotkaniem? – Co może chcieć ta pani, która przyjdzie pierwszy raz? Na pewno chce wiedzieć, jakie ma przywileje. Na pewno chce wiedzieć, jakie ma możliwości, co tutaj robimy dla Amazonek – dodaje kierownik Klubu Rebus.

września do Ustronia, dzięki wsparciu miasta Żory. Jedziemy do Ustronia na trzy dni uczyć się i bierzemy ze sobą panią psycholog kliniczną. Będzie nas uczyć jak zaopiekować się sobą. Okazuje się, że nasze Amazonki bardzo umieją dbać o dzieci, o wnuczęta, o sąsiadów, o pieska, a Tryb Simontona o siebie niekoniecznie. W 2019 w praktyce roku spotkałyśmy się też z tre Carl Simonton był lekarzem nerami śmiechoterapii w Kraonkologii, który w swoim życiu kowie w ośrodku Unicornu. i pracy szczegółowo skupiał się Amazonki przed pandemią spotykały się na obleganych spotkaniach. W Powiedzieli nam, że człowiek na psychoonkologii. Mówił 2021 roku powoli wracają do regularnych spotkań (zdjęcie z 2019 roku). chory, który ma problemów o tym, w jaki sposób można więcej niż włosów na głowie, poradzić sobie z chorobą no- mają piersi, czy mają nogi, czy na pięć minut do czegoś i oka- ma ciężko nawet się uśmiechwotworową, co należy zrobić, nie mają nóg. To nie ma zna- zuje się, że pięć godzin już to nąć, ale wystarczy sobie dać by pacjentowi żyło się lepiej. czenia. Nam chodzi o to, żeby robisz – wspomina. ołówek między zęby i już masz Skupiał się przede wszystkim tą tragedię spłycić i dzięki uśmiech! – opowiada, kierowna tym, by pomóc chorym w pracy psychologa klinicznego Ciekawe wydarzenia, niczka Rebusu ze śmiechem. odnalezieniu wewnętrznej Carla Simontona, który przy- w których uczestniczą siły i pogody ducha. Wraz z jeżdżał do Polski, ale niestety Amazonki – Jak wyglądają spotkania innymi naukowcami przepro- już nie żyje. Kontynuatorem Bycie Amazonką to nie tyl- Amazonek? wadził siedmioletni program jego działań jest teraz Mariusz ko rozmowy o zdrowiu i wza- – Zajęcia dla Amazonek są projemne wsparcie. To również wadzone dwa razy w tygodniu badawczy, który wykazał, że Wirga – tłumaczy B.Chudek. pacjenci z nowotworem, któ- Założenia Amazonek są bar- liczne spotkania z kobietami – we wtorki i piątki o godz. rzy kierowali się jego zasada- dzo jasne i klarowne. Działają z całej Polski. To wycieczki, 14.15. Panie przychodzą dwa mi, żyli nawet dwa razy dłużej, na podstawie badań nie tylko pielgrzymki i warsztaty. – Na razy w tygodniu na ćwiczenia. niż osoby, które nie podejmo- Carla Simontona, ale również przykład w tym roku jedzie- Raz w miesiącu albo wtedy, innych psychoonkologów, któ- my z Amazonkami, 22-24 kiedy tylko chcą, istnieje możwały tych kroków. – Dla Amazonek od 2012 rzy każdego dnia walczą o to, roku robimy wszystko w trybie by poprawić jakość życia osób REKLAMA Simontona, bo jest taka terapia chorych na raka. Carla Simontona, która mówi – Pierwsze, o czym mówi o tym, że trzeba tę chorobę Simonton to ,,oddychaj!’’, bo obśmiać. Trzeba ją – nie wyszy- kto z nas oddycha? Nikt. Każdzić – obśmiać. Po prostu, żeby dy z nas oddycha tyle, ile musi przybliżyć się do niej i zoba- – bardzo niewiele. Jak zaczyczyć, jaka jest faktycznie. Jest namy oddychać głęboko, to dziesięć takich punktów, któ- są ludzie, którzy mdleją, bo to re mówią o tym, w jaki sposób jest za dużo. To jest pierwsza możemy się zaprzyjaźnić z tą sprawa. Druga sprawa, bądź chorobą, a później ją po prostu wdzięczny. Jeżeli człowiek zminimalizować. To nie chodzi zaczyna myśleć o tym, że jest o to, żeby mieć w głowie tylko za coś wdzięczny, to powiem hasło ,,mam raka’’, tylko cho- wam, w tym momencie wydzi o to, żeby pomyśleć ,,mam twarzają się endorfiny. ,,Jeraka, tak jak mam torebkę, stem wdzięczna, za coś tam. mam zegarek, mam włosy’’ – Za coś tam… Za wszystko jestem wdzięczna!’’. – śmieje się słyszymy. Barbara Chudek. – Co jest w tym wszystkim Amazonki mają pasje, najważniejsze? – Dla mnie najbardziej istot- swoje zainteresowania ne jest, że te kobiety zdecydo- Ważne jest, aby będąc chowały, że chcą w ogóle o tym rym na nowotwór, nie rerozmawiać, bo jest masa lu- zygnować ze swoich pasji, dzi, którzy nie chcą w ogóle zainteresowań i marzeń. Wieo tym mówić. Są takie panie, le szczęścia przynosi to Amaktóre są po operacji piersi i po zonkom i ma ogromny wpływ dziesięciu dniach idą do pra- na chorobę. – Mówi się też w cy. Tak, jakby nie zasługiwały trzecim punkcie Simontona o na odpoczynek, na szczegól- tym, że fajnie by było, żebyśmy ne traktowanie, a na pewno miały swoje czynności witalne, Amazonki zasługują na szcze- żebyś miała swoje pięć minut, gólne traktowanie. Należy się które lubisz, w których potrajednak to kobietom, żeby się fisz się zatracić. Są kobiety, dopieściły, żeby czuły się peł- które czytają na umór, inne nowartościowymi kobietami, malują. Tu chodzi o to, żebyś którymi są, bez względu na sobie wybrała taką czynność to, czy mają zęby, czy nie mają witalną, żebyś zapomniała o zębów, czy mają pierś, czy nie całym bożym świecie. Siadasz Fot. KlUb rebUs

Stowarzyszenie Amazonek to inicjatywa, która powstała, by zrzeszać osoby dotknięte chorobami nowotworowymi ze szczególnym uwzględnieniem nowotworów piersi. Misją Amazonek jest przede wszystkim to, by szerzyć wiedzę dotyczącą profilaktyki nowotworowej. Propagują aktywny, zdrowy tryb życia, skupiając się również na tym, by głośno mówić o zdrowiu psychicznym.

O DZIAŁALNOŚCI STOWARZYSZENIA AMAZONKI ROZMAWIAMY Z BARBARĄ CHUDEK, KTÓRA OD WIELU LAT POMAGA KOBIETOM W WALCE Z NOWOTWOREM I REKONWALESCENCJI.

liwość rozmowy, mogą spotkać się na kawce. Amazonki mają też tutaj masaż mechaniczny na rękawie drenażowym, a także inne elementy rehabilitacyjne. Do stowarzyszenia Amazonek może dołączyć każda kobieta, która zmaga się lub zmagała z chorobą nowotworową. Działalność stowarzyszenia to również wycieczki, które zawsze pozostawiają wiele wspomnień. – Na Jasnej Górze w pierwszą sobotę października każdego roku od wielu, wielu lat jest msza dla Amazonek i przyjeżdżają panie z całej Polski. To wyjątkowe wydarzenie. Panie przyjeżdżają z transparentami, my też mamy swój transparent z Żor. Zawsze nas witają i cieszą się, że z Górnego Śląska też jest reprezentacja. Wydarzenie takie, że jak pierwszy raz pojechałam, to ryczałam całą drogę. To jest pielgrzymka, no więc wsiada się do autobusu, no i tam za jakiś czas uczestniczki zaczynają się modlić różaniec. Dwie panie z naszej grupy są takimi animatorkami tej modlitwy. My dołączamy i wszystkie się modlimy, cały autobus. Dla mnie to było przeżycie takie, pierwszy raz, że po prostu zalewałam się łzami – opowiada z rozrzewnieniem Barbara Chudek, zapraszając na spotkania. NM

24 AUTOPROMOCJA

N OW I N Y ŻO R S K I E • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Uczestnicy

Pamiętajcie. RowerON 2021 trwa do 21 września! PRZYPOMINAMY: zdjęcia dokumentujące przejechanie tras RowerON-u należy wysyłać od 22 do 26 września za pośrednictwem formularza na stronie www.roweron.pl. Nie wcześniej!

MEDALE I NAGRODY CZEKAJĄ NA WAS! POZDRAWIA EKIPA 21 RowerON 20 Księga Znaku Firmowego GSU Spółka Akcyjna symbol - koniczyna tradycyjna i rozpoznawalna; nazwa - prosta i rozpoznawalna; dookreślenie - zastąpienie słowa „ubezpieczenia” pełną nazwą spółki;

kolor zielony - najczęściej przywodzi na myśl zieleń przyrody, kojarzy się ze spok relaksem, wycisza, poprawia nastrój oraz oddziałuje optymistycznie;

Szczegóły na stronie www.roweron.pl

kolor pomarańczowy - barwa kojarzona z radością, przywodzi na myśl nowoczes ekstrawersję, pozytywnie pobudza, a także motywuje do dział ania, ponadto elem koloru pomarańczowego w znaku firmowym kojarzą się z dynamiką, radością ora pozytywnym i aktywnym działaniem.

S P O N S O R Z Y G ŁÓW N I

PA R T N E R Z Y

GMINA KUŹNIA RACIBORSKA

KSIĘGA ZNAKU 1

PAT R O N H O N O R OW Y

PAT RO N I M E D I A L N I

P OMYS Ł I R E A L I Z AC J A

, ą k y z u m z r ó z c e i W y ł Bia m e t a m i l k i i m a i c ś o n z s py AKTUALNOŚCI

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • N O W I N Y ŻO R S K I E

Po raz drugi w Żorach odbył się Biały Wieczór, wydarzenie, które zainicjowano w ubiegłym roku zyskało sobie wówczas prawdziwych fanów. Na czym polega Biały Wieczór?

„Klasyczny wieczór z jazzowymi przyprawami” – to koncert jazzowy w formule „białego wieczoru”. Ubrani w białe stroje uczestnicy zasiedli przy stołach, zastawionych produktami, które przynieśli ze sobą. Było to wyjątkowe wydarzenie w przyjemnej atmosferze. Choć początkowo wydarzenie miało się odbyć w plenerze – na żorskim stanęły długie stoły i krzesła. roku, wiedzieli już, że trzeba rynku, z uwagi na wahania zaopatrzyć swój stół w prakpogody organizatorzy zde- Kulinarna fantazja tycznie wszystko, począwszy cydowali o przeniesieniu im- W tym roku na Biały Wieczór od przekąsek i napoi, po naczyprezy na główną salę domu zapisało się blisko 150 osób. nia i sztućce, aby je skonsumokultury. Zniknęły z niej kla- Uczestnicy, którzy doświad- wać. Na wielu stołach pojawiły syczne fotele, a w ich miejsce czyli tej imprezy w ubiegłym się ciasteczka, koreczki, kanapWięcej możliwości z napędem Plug-in Hybrid.

Kia XCeed PHEV

ki, było też wino, napoje, a nawet sushi i knedle ze śliwkami. Wieczór z jazzem w tle Ze sceny popłynęły jazzowe dźwięki. Najpierw dla uczestników wyjątkowego wieczoru

Co pojawiło się na stołach i talerzach sprawdzał Arkadiusz Żabka (na zdjęciu z mikrofonem) zagrał zespół SĄSTĄD, następnie drugi w tym roku koncert w Żorach dał duet z Łodzi Bolewski&Tubis, a na finał wystą(ska) pił zespół AF Music.

Elżbieta Koczar i Dagmara Szelewska z Miejskiego Ośrodka Kultury w Żorach nie kryły radości z drugiej edycji Białego Wieczoru

REKLAMA

Kia XCeed PHEV Więcej możliwości z napędem Plug-in Hybrid.

Już Już od od

000 130000 490PLN PLN ETRANS

NAZWA DEALERA

ul. Leśna 1, 43-170 Łaziska Górne

ul. Nazwa ulicy, numer budynku / lokalu, 00-000 Miasto T:00 32000 32 57 | E: sprzedaz.etrans@kiamotors.pl | www.etrans.pl T: 00412 00 | E: dealer@kiamotors.pl | www.nazwadealera.kia.pl Zużycie paliwa / emisja CO2: 1,4 l/100 km / 32 g/km. Cykl mieszany. Wartości zużycia paliwa i emisji (cykl WLTP) wynikają z wersji/wariantu pojazdu oraz z jego wyposażenia. Dane zużycia paliwa mają charakter porównawczy i zostały uzyskane na stanowisku pomiarowym zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia (WE) 715/2007, uzupełnionego Rozporządzeniem Komisji 2017/1151. Wartości rzeczywiste mogą być inne w zależności od warunków i stylu jazdy. 7 lat / 150 000 km gwarancji. Szczegółowe okresy gwarancji oraz jej warunki określone są w książce gwarancyjnej.

NAZWA DEALERA

ul. Nazwa ulicy, numer budynku / lokalu, 00-000 Miasto T: 00 000 00 00 | E: dealer@kiamotors.pl | www.nazwadealera.kia.pl Zużycie paliwa / emisja CO2: 1,4 l/100 km / 32 g/km. Cykl mieszany. Wartości zużycia paliwa i emisji (cykl WLTP) wynikają z wersji/wariantu pojazdu oraz z jego wyposażenia.

Już od

000 000 PLN

26 AKTUALNOŚCI

N OW I N Y ŻO R S K I E • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Siostra Marie Keyrouz na Fide et Amore To największe wydarzenie tegorocznej edycji Festiwalu Fide et Amore. Po raz pierwszy w Polsce wystąpiła Maria Keyrouz – znana jako „Siostra ludzkości”. Była to jedyna okazja, by na żywo usłyszeć utwory w języki aramejskim – tym samym, którym posługiwał się Jezus. Artystka pochodząca z Libanu wraz z zespołem „Ensamble de la Paix” zaprezentowała repertuar wywodzący się ze starożytnych źródeł liturgicznych, ozdobiony arabskimi i hinduskimi dźwiękami. czegoś, co pomogłoby scalić jej naród rozdarty wojnami religijnymi, nietolerancją, upadkiem kultury i poszanowaniem wszystkiego, co święte. Zwróciła się do znajomych

należących do różnych religii i wyznań, aby zebrali się wokół muzyki i spróbowali pokonać zło i okrucieństwo wojny tym, co duchowe i piękne. Takie były początku zespołu Fot. e. bIeleCKa

Kiedy dochodziło do bombardowania w Libanie w 1984 roku, a największą potrzebą był pokój, Siostra Maria Keyrouz mieszkająca właśnie w Bejrucie marzyła o zrobieniu

Kolejne koncer ty i wydarzenia festiwalowe

REKLAMA

Koncert Ensemble de la Paix odbył się w kościele pw. Św. Stanisława

Ensamble de la Paix (Zespół dla pokoju). Wszyscy muzycy – mnisi i ludzie świecy pochodzili z Libanu, by w kolejnych latach zrzeszać już artystów z całego Bliskiego i Środkowego Wschodu. Siostra dobiera muzyków, biorąc pod uwagę ich talent muzyczny i osobiste zainteresowanie duchowością. Wspiera najmłodszych i walkę z ubóstwem Siostra Marie Keyrouz to zakonnica, która swoje życie i talent ofiarowała potrzebującym. Poprzez swoją twórczość, nauczanie, pomoc medyczną, stara się złagodzić głębokie rany spowodowane wojną oraz

Miejskie radio internetowe działające przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Żorach. Przestrzeń gdzie odnajdują się ludzie z pasją, determinacją, otwartością i mający coś do przekazania.

www.radiozory.pl fb/radiozory

niesprawiedliwością. Przez cały świat nazywana „Siostrą Ludzkości”, „Światłem muzyki sakralnej”, „Uniwersalnym posłańcem pokoju”. Jest Libanką z urodzenia, pochodzi z katolickiej rodziny maronitów należących do kongregacji Melchitów bizantyjskich. Ukończyła doktorat z Antropologii i Muzykologii na paryskiej Sorbonie. Jest głęboko przekonana, że dzieci są obliczem świata w przyszłości, a ubóstwo i bieda źródłem wojen i konﬂiktów. Głęboko poruszona losem najmłodszych porzuconych na ulicy, uzależnionych od narkotyków, członków sieci terrorystycznych, zmuszonych do walki zbrojnej

Maria Keyrouz stworzyła fundację „Children for Peace”. Jubileuszowy festiwal Podczas piątkowego koncertu, który odbył się w kościele pw. Św. Stanisława w Żorach, dochód ze sprzedaży płyt w całości został przekazany na cele charytatywne. Odbudujmy Wspólnotę – XV Festiwal Twórczości Religijnej Fide et Amore 2021 dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut (ska) Muzyki i Tańca.

Strażacy wezwani do usunięcia obrączki W środę, 18 sierpnia strażacy z żorskiej jednostki zostali wezwani do szpitala, gdzie pilnej pomocy wymagała jedna z pacjentek. Tylko oni dysponowali sprzętem, który mógł uwolnić jej spuchnięty palec z obrączki. Na izbie przyjęć żorskiego szpitala przebywała kobieta, która pilnie potrzebowała usunąć z palca obrączkę. Palec był bardzo spuchnięty i wymagał interwencji lekarskiej, jednak obrączka stanowiła przeszkodę, m.in. do wykonania zdjęcia RTG. Szpital nie dysponuje takim sprzętem jaki posiadają strażacy, dlatego wezwano ich do pomocy przy nietypowym zdarzeniu. Po przyjeździe na miejsce i ocenie sytuacji przy-

Fot. KM PsP Żory

• 17 września 2021, godz. 19.00 – Kościół pw. Niepokalanego Serca NMP, Żory – Rowień, ul. Wiśniowa 9, Koncert – O ORZCHIS ECCLESIA, Koncert prawykonań • 24 września 2021, godz. 19.00 – Kościół pw. św. Michała Archanioła, Skrzyszów, ul. Wyzwolenia 39, Koncert – SPOROS, Mistyka słowa • 30 września 2021, godz. 19.00 – Zespół Szkół Społecznych im. Wspólnej Europy, Żory, ul. Fabryczna 10, Spektakl – „Daj mi pić” • 1 października 2021, godz. 19.00 – Kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej, Żory-Baranowice, ul. Strażacka 3, Koncert – CANTUS FINALIS, Odbudujmy wspólnotę

Strażacy usunęli obrączkę z palca z pomocą specjalnego przecinaka jubilerskiego

stąpiono do usuwania obrącz- usunięciu przekazano obrączki przy użyciu specjalnego kę właścicielce na pamiątkę. AgaKa przecinaka jubilerskiego. Po

AKTUALNOŚCI

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • n o w i n y żo r s k i e

Świetlica Horyzont świętowała 25-lecie uczestników świetne, choć nieco wymagające zabawy. Wśród nich był między innymi berek, rzut obręczą, czy wspinaczka po dmuchańcu. Oprócz ogromnych pokładów radości, dzieci za wykonanie wszystkich zadań mogły wygrać między innymi słodycze i przybory plastyczne. Oczywiście to nie wszystko! Współzawodnictwo dorosłych i dziecko również było obowiązkowym punktem imprezy. Moc atrakcji dla całej rodziny Podczas tego festynu zde-

Sporym zainteresowaniem cieszyły się zmagania sumo

cydowanie nie sposób było się nudzić! Organizatorzy zapewnili dmuchańce, basen z piłkami oraz zjeżdżalnię. Każdy mógł również spróbować swoich sił na szczudłach. Przedstawiciele naszej redakcji również mieli taką okazję i trzeba przyznać, że było to nie

porozmawiać z kilkoma podopiecznymi Horyzontu. Zapytaliśmy ich o to, co najbardziej lubią w tym miejscu, co ich skłoniło do tego, by tam przyjść a także jakie są ich ulubione wspomnienia ze świetlicy. – Horyzont to wspaniałe miejsce, w którym czuję się

Fot.N. MyszKowsKa

W sobotę 4 września żorski Horyzont obchodził swoje 25-lecie. Z tej okazji na boisku Polaris odbył się festyn środowiskowy o żeglarskiej tematyce. Oprócz podopiecznych placówki, do zabawy przyłączyły się również całe rodziny z dziećmi, a także dorośli, którzy niegdyś sami uczęszczali do Horyzontu. Czym byłby prawdziwy festyn bez specjalnie przygotowanych zadań i wyzwań, które angażują zarówno umysł, jak i ciało? Opiekunowie żorskiego Horyzontu przygotowali dla

Wychowawcy świetlicy na czele z kierownikiem Robertem Nowakiem (na zdjęciu z prawej) zadbali o to, aby podczas jubileuszowego festynu wychowankowie nie narzekali na nudę

na liczne aktywności fizyczne. Ulubione wspomnienie? Dzieci odpowiedziały niemalże jednogłośnie. – Ostatnia wyprawa do Krakowa – zapewniły, choć jak twierdzą, Każdy mógł spróbować chodzenia na szczudłach wszystkie wycieczki wspomilada wyzwanie. Poza tym dzie- dobrze i bezpiecznie – mówi nają bardzo dobrze. ci wręcz rwały się do wspólne- jeden z wychowanków, którzy go grania w piłkę nożną, czy wspominają również, że każ- Kto może zostać zabawę w sumo na specjalnie dy jest tam równy i wszyscy podopiecznym przygotowanej macie. się nawzajem wspierają. Kilka Horyzontu? dziewczynek przyznało, że do Świetlica Horyzont to miejZa co dzieci kochają przyjścia do Horyzontu skło- sce idealne dla dzieci. Każdy Horyzont? niły ich koleżanki. Natomiast podopieczny może wybrać się Tego dnia mieliśmy okazję chłopcy skusili się ze względu tam po szkole, by pobawić się z

rówieśnikami, odrobić zadanie domowe, a także skorzystać z korepetycji. Ponadto, Horyzont raz na jakiś czas organizuje wycieczki edukacyjne, które są dla dziecka świetną okazją do tego, by poznać nowe miejsca. Zapisać się do placówki może każde dziecko do jedenastego roku życia. Następnie przechodzi kilkutygodniowy okres próbny, podczas którego może określić, czy czuje się w świetlicy dobrze. Nikola Myszkowska

REKLAMA

FOTOWOLTAIKA POMPY CIEPŁA MAGAZYNY ENERGII www.eko-on.pl

503 503 453

28 AKTUALNOŚCI

N OW I N Y ŻO R S K I E • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Przystanek Żory zaw Drugi rok z rzędu Przystanek Żory organizowany był w formie skromniejszego niż zazwyczaj pikniku. Nie zmieniło to jednak charakteru imprezy, a żorzanie tak samo chętnie brali udział w koncertach i wydarzeniach towarzyszących.

Festiwal zwieńczył występ zespołu Coria z wokalistą Tomaszem Mrozkiem REKLAMA

Sobota 21 sierpnia była pierwszym dniem Pikniku Festiwalu Żory, który jest w tym roku o wiele skromniejszy niż festiwale przed czasem pandemii. Zagrały formacje Exmetal, Gravity Off oraz Zenek Kupatasa. – Do tej pory mieliśmy 4 edycje Festiwalu Przystanek Żory, a w ubiegłym roku bardzo skromny pierwszy Piknik Przystanku Żory. W tym roku również organizujemy piknik, jednak nieco szerzej niż w zeszłym roku, z małą sceną– mówi Radosław „Ozi” Góra, jeden z inicjatorów i corocznych organizatorów Przystanku Żory. Jak podkreśla, w tym roku ponownie organizatorzy musieli zmierzyć

a następnie na scenie pojawili się członkowie 21 Garage. Wystąpiła także bluesowa formacja BR Band, a lider zespołu Bogdan Rumiak rozruszał publiczność nawet w czasie krótkiej ulewy. Zwieńczeniem wieczoru był koncert jastrzębskiej formacji Coria. Uczestnicy Przystanku Żory mieli okazję pobawić się w pogo przed sceną, skorzystać ze strefy gastronomicznej oraz strefy zabaw dla dzieci, których w Parku Cegielnia było całkiem sporo. Cykliczne Koncerty i Eksplozje Eksplozje Kolorów pomiędzy Kolorów występami zespołów przynio W niedzielne popołudnie 22 sły równie dużo frajdy. sierpnia rozpoczął się drugi dzień pikniku Przystanku Żory Początki festiwalu z koncertami, licytacjami, za- z humorem bawą i Eksplozjami Kolorów. A jak powstała inicjatywa Według planu, jako pierwszy zorganizowania Przystanku zagrał zespół Stone Collector, Żory? – Każdy mieszkaniec się z trudnościami logistycznymi, ale ostatecznie udało się, by Piknik Przystanku Żory mógł się odbyć. – Dążymy do tego, aby odbył się kolejny Festiwal Przystanek Żory, a jeśli będą odbywać się kolejne pikniki, to kilka tygodni po głównym festiwalu, bo chcielibyśmy m.in. puścić muzykę z poprzednich edycji, przywołać wspomnienia i zaprosić mieszkańców z kocami na prawdziwy rodzinny piknik – zapowiada Radosław „Ozi” Góra.

AKTUALNOŚCI

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • n o w i n y żo r s k i e

władnął Parkiem Cegielnia Rodziny pełne kolorów były częstym widokiem podczas Przystanku Żory

Żor wielokrotnie spotkał się z pomyleniem miasta Żory z Żarami, gdzie wcześniej odbywał się festiwal Woodstock. Następstwem tego podobieństwa były przypływy zagubionych Woodstockowiczów, którzy zaliczyli w swej podróży dodatkowy przystanek, przystanek Żory. W lutym 2016 miała miejsce dosyć zabawna sytuacja. Dziennikarz „Gazety Wyborczej” napisał artykuł o Ewie Swobodzie, rekordowej biegaczce z naszego miasta, REKLAMA

Eksplozje Kolorów dały wiele radości rodzicom z dziećmi

Radosław „Ozi” Góra podkreśla, że tegoroczny festiwal z uwagi na pandemię nie miał w pełni charakteru poprzednich Przystanków Żory

jednak pomylił Żory z Żarami i napisał, że to właśnie w Żorach odbywa się co roku Festiwal Woodstock – wspominają organizatorzy. To był impuls, który ostatecznie, po poświęceniu ogromu czasu i pracy przerodził się w festiwal. (ska), (damo)

Publiczności nie odstraszyła nawet chwilowa ulewa, która spadła na Park Cegielnia wieczorem 22 sierpnia

Piknik był okazją do spotkania przyjaciół z Żor i okolic

30 AKTUALNOŚCI

N OW I N Y ŻO R S K I E • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

Spotkanie

I M Y Z S R A T z NAJS zkańcami Żor

Po długiej przerwie, spowodowanej sytuacja pandemiczną, prezydent Miasta Żory Waldemar Socha ponownie zaprosił żorskich seniorów do wspólnego świętowania Dnia Seniora. Była to doskonała okazja do rozmów oraz radosnej zabawy przy muzyce.

Tegoroczne spotkanie z żorskimi seniorami było okazją do obejrzenia i posłuchania Happy Jędrowski Show

Fot. UM Żory

Podczas krótkiego przemówienia prezydent Waldemar Socha wyraził radość z możliwości ponownego spotkania z żorskimi seniorami oraz tego, że widzi ich w dobrym zdrowiu. Podkreślił, jak ważna jest możliwość osobistego spotkania, rozmowy oraz budowania relacje międzyludzkich, co w sposób szczególny uwidoczniła pandemia. Prezydent Żor złożył też seniorom najlepsze życzenia zdrowia oraz wszelkiej pomyślności, po czym zaprosił ich do wspólnej zabawy. O rozrywkę na najwyższym poziomie zadbał niezwykły projekt, który podbija śląską scenę muzyczną – powstały z

mies

połączenia doświadczonych i bardzo popularnych muzyków zespół Happy Jędrowski Show. Było to już 22. spotkanie prezydenta Waldemara Sochy z żorskimi seniorami. Wśród zaproszonych gości byli: Piotr Kosztyła – przewodniczący rady miasta Żory, sekretarz miasta Anna Szelka oraz przewodnicząca Komisji Kultury, Sportu i Młodzieży Rady Miasta Żory Jolanta Hrycak. Na spotkaniu nie mogło zabraknąć przedstawicieli Oddziału Rejonowego Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Żorach: Stanisława Kawuloka – przewodniczącego zarządu, Władysława Łukasiewicza – radnego rady miasta Żory oraz członka zarządu a także pozostałych członków zarządu Oddziału Rejonowego w Żorach. Wśród gości była także Aniela Michalska – była długoletnia przewodnicząca Zarządu Rejonowego w Żo(ska) rach.

REKLAMA

Fotowoltaika Pompy ciepła Efektywne ogrzewanie elektryczne

SmartEkoDom

(+48) 533 352 061 (+48) 887 947 440 biuro@smartekodom.pl wyceny@smartekodom.pl 44-300 Wodzisław Śląski ul. Księżnej Konstancji 26 44-268 Jastrzębie-Zdrój ul. Zbożowa 4

www.SmertEkoDom.pl

AKTUALNOŚCI

nowiny.pl | 14 wr ze śnia 202 1 r. • n o w i n y żo r s k i e

200 lat szkolnictwa z nową szkołą

Przy Szkole Podstawowej nr 8 w Rogoźnej odbyła się 4 września 2021 podwójna uroczystość. Najpierw dokonano oficjalnego otwarcia nowego budynku szkoły w ramach 200-lecia szkolnictwa w Rogoźnej, a później mieszkańcy dzielnicy wzięli udział w Święcie Plonów. Wicemarszałek województwa śląskiego Wojciech Kałuża, prezydent Żor Waldemar Socha oraz zastępca śląskiego kuratora oświaty Dariusz Domański pogratulowali mieszkańcom Rogoźnej nowego budynku szkoły. W uroczystości udział wzięła także Ludmiła Groborz, córka pierwszego polskiego dyrektora szkoły w Rogoźnej. Dyrektor placówki Gabriela Raczyńska podziękowała władzom Żor za przychylność i realizację inwestycji w przebudowę szkoły wraz z budową nowej sali gimnastycznej. – Dzięki determinacji i ogromnemu zaangażowaniu wielu ludzi i instytucji, uczniowie dzielnicy Rogoźna wreszcie mają halę sportową, której do tej pory nigdy nie było. Dlatego śmiało mogę powiedzieć, że dzisiejszy dzień jest szczególnym świętem nas wszystkich – powiedziała dyrektor SP8. Zaproszeni goście oficjalnie przecięli wstęgę, a proboszcz parafii w Rogoźnej ks. Henryk Kulas poświęcił nowy REKLAMA

Gościem honorowym uroczystości była Ludmiła Groborz, córka pierwszego polskiego dyrektora Walentego Domagały

obiekt. Zaprezentowano również nowy sztandar placówki. Podziękowali za plony Następnie mieszkańcy oraz goście przeszli na boisko szkolne, gdzie odbyło się oficjalne otwarcie Dożynek Dzielnicowych 2021. Starostowie dożynek Marek oraz Agnieszka Swadźba przekazali chleby – owoc pracy i tegorocznych plonów na ręce przedstawiciela rady dzielnicy. Mieszkańcy natomiast mieli okazję skosztować kołocza, który pojawił się na stołach. Tegoroczni starostowie dożynek prowadzą spore gospodarstwo rolne. – Zajmujemy się produkcją roślinną oraz zwierzęcą. Pracujemy na 44 ha ziemi. Uprawiamy m.in. rzepak, kukurydzę, pszenicę, pszenżyto, jęcz-

Wyjątkowy rys historyczny szkoły w Rogoźnej został spisany po śląsku przez absolwenta Grzegorza Biłkę, a przeczytany przez Ninę – uczennicę klasy 3

mień, owies i ziemniaki. Hodujemy też bydło opasowe i 340 kur niosek – mówi nam Marek Swadźba.

Chleb dożynkowy od starostów Agnieszki i Marka Swadźbów przyjął przewodniczący zarządu dzielnicy Michał Michalik

Zabawa z muzyką Po oficjalnym rozpoczęciu dożynek odbył się pokaz gołębi, wypuszczonych przez lokalnych hodowców. Na scenie rozpoczęła się zaś część artystyczna, z występami przygotowanymi przez dzieci z SP8. Dla najmłodszych przygotowano bezpłatne dmuchańce, a dla starszych mieszkańców dożynkowy wieczór umiliły zespoły Gang Marcela oraz Mariusz Kalaga, a na koniec do wspólnej zaUroczystego przecięcia wstęgi na otwarcie nowej części szkoły dokonali zaproszeni bawy zaprosiła formacja Evento. Szymon Kamczyk

goście i dyrekcja szkoły

ROZRYWKA

N ow i N y żo r s k i e • 14 września 2021 r. | nowiny.pl

HOROSKOP

BARAN 21.03 – 20.04 Jest to czas na podróż w głąb siebie i zastanowienie się czego pragnie twoje serce. Twoje marzenia mają szansę na realizację. Zachowaj spokój a wszystko pójdzie dobrze. BYK 21.04 – 20.05 Nowe spotkania i nowi ludzie sprawią, że poczujesz się jak szczęśliwe dziecko otoczone miłością. Nie podejmuj teraz impulsywnych decyzji. Dzięki nowemu spojrzeniu odnajdziesz równowagę. BLIŹNIĘTA 21.05 – 21.06 Przed Tobą nieuchronne pozytywne zmiany. Podchodź do tego spokojnie i z zaufaniem – nie musisz od razu gnać przed siebie, ale przygotuj się. W środę nieoczekiwane spotkanie z Wagą. RAK 22.06 – 22.07 Rób plany na przyszłość z uwzględnieniem długofalowych możliwości. Czasy pełne wyzwań są już za tobą. Partner pomoże ci celebrować zwycięstwo i pozwoli patrzeć w przyszłość z optymizmem. LEW 23.07 – 22.08 Masz wrażenie, że wszystko stoi w miejscu, ale to stan przejściowy. Wykorzystaj dodatkowy czas do przemyślenia swoich strategii. Być może będziesz musiał wyjść poza przyjęte normy. PANNA 23.08 – 22.09 Nadszedł czas poszerzenia kręgu swoich przyjaciół. Pomoże Ci to pokonać wszelkie blokady. Randka w środku tygodnia to początek wspaniałej przygody nie tylko miłosnej, ale i zawodowej. WAGA 23.09 – 22.10 Ciekawa propozycja zawodowa może być początkiem kariery, o której zawsze marzyłaś. W miłości bez uniesień, ale odrobina spokoju nie zaszkodzi. SKORPION 23.10 – 21.11 Stwórz szczegółowy plan dotyczący tego, jak masz zamiar dalej postępować. Następnie w sposób łagodny, ale stanowczy czuwaj nad jego realizacją. Ruszaj przed siebie i zrealizuj marzenia. STRZELEC 22.11 – 21.12 Zebrałeś już wystarczająco doświadczeń, aby otworzyć serce na miłość. Teraz możesz rozwinąć skrzydła i bezpiecznie dawać i przyjmować uczucia. Cokolwiek zrobisz osiągniesz sukces. KOZIOROŻEC 22.12 – 19.01 Świat stoi przed Tobą otworem. Może warto się zastanowić, czy coś zmienić w pracy? Zobacz czy tu gdzie jesteś masz jeszcze coś do zrobienia. To dobry czas na zmiany. WODNIK 20.01 – 18.02 Lubisz pracować i osiągasz sukcesy, ale jeszcze więcej zadowolenia i spełnienia przyniesie Ci praca w grupie. Podejmij to wyzwanie, a zobaczysz, że cała siła, jest w grupie. RYBY 19.02 – 20.03 Jeśli tylko możesz, to zrób sobie zasłużony odpoczynek. Tu nie ma zmian i niczego pilnować nie musisz. Wrócisz do pracy z nowymi pomysłami i świeżym spojrzeniem na to, co cię otacza. opracowała Lety • www.wrozbyonline.pl

HUMOR sts

W szkole: – Hej, ty tam, pod oknem – kiedy był pierwszy rozbiór polski? – pyta nauczyciel. – Nie wiem. – A w którym roku była bitwa pod Grunwaldem? – Nie pamiętam – To co ty właściwie wiesz? Jak

chcesz zdać maturę? – Ale ja tu tylko kaloryfer naprawiam. sts Kierownik sklepu poucza praktykanta – sprzedawcę: Powinieneś być bardziej skupiony na pracy. Klient prosił pięć ciastek a ty zapakowałeś mu sześć. W ten sposób puścisz sklep z torbami. – Spokojna głowa szefie. Skasowałem go za siedem ciastek

sts – Córuś, idź do sklepu po kisiel. – A magiczne słowo, tatusiu? – Internet odłączę! – Już lecę! sts Wieczorem w szpitalnej świetlicy pielęgniarka podchodzi do jedynego pacjenta, który jako jedyny nie spał, tylko oglądał telewizję. – Proszę przestać oglądać telewizję. Już północ! Teraz idziemy do łóżka.

– A jak nas ktoś przyłapie? sts Sędzia prowadzi pierwszą w swoim życiu rozprawę. Oskarżonym jest mężczyzna, który pędził bimber. Sędzia waha się jaki wydać wyrok, ogłasza przerwę i dzwoni do Zdzicha, doświadczonego kolegi: – Słuchaj Zdzisiu, mam tu gościa który pędzi bimber. Jak myślisz, ile mam mu dać? – Hmmm, 20 zł za litr i ani grosza więcej!

sts Żona świeżo po kursie prawa jazdy prowadzi samochód: – Spójrz Edek, co za ludzie! Ten facet już od minuty biegnie przed maską naszego samochodu. Zupełnie jakby chciał, żebym go przejechała. Co mam zrobić? – Zjedź z chodnika.

sts