Nieuwsbrief juli – augustus 2014
Overzicht van de voorbije activiteiten: Zondag 21 juni 2014 :inventarisatie in de Visbeekvallei Samen met boswachter Werner de Kinderen brachten we een bezoek aan dit prachtig gebied! Het was ideaal vlinderweer en dit resulteerde in heel wat leuke waarnemingen. We vonden niet minder dan 19 soorten dagvlinders waaronder verschillende Bruine eikenpages en 17 Kleine ijsvogelvlinders. De volledige lijst kan je raadplegen op waarnemingen.be. Ook heel wat kevers werden genoteerd waaronder een mooie boktor Strangalia attenuata. Dit was een nieuwe soort voor de Lilse Zegge. Ook indrukwekkend om te zien is de Stinkende kortschild(Ocypus olens)die we vonden in de Visbeekhei.
Stinkende Kortschild - Ocypus olens (imago) 2014-06-22 Gemeentebossen Lille - Berzegem © Jelle Ronsmans
Bruine eikenpage - Satyrium ilicis (imago) Fotowaardering 2014-06-22 Gemeentebossen Lille - Berzegem © Jelle Ronsmans
Vlinder van de maand: Het Geelsprietdikkopje(Thymelicus sylvestris)
Het Geelsprietdikkopje
Het Zwartsprietdikkopje
Foto: Remco Vos
Foto: Marian Schut
Herkenning Kenmerken Voorvleugellengte: 12-15 mm. De vleugels zijn lichtbruin tot geel zonder tekening op de bovenkant van de vleugels. De geurstreep van het mannetje loopt niet evenwijdig aan de aders op de voorvleugel. Op de onderkant van de voorvleugel heeft de vleugelpunt vaak een andere kleur (groenbruin) dan de rest van de vleugel. De onderkant van de sprietknop is geelbruin. Verschil met zwartsprietdikkopje Het beste kenmerk om het geelsprietdikkopje van het zwartsprietdikkopje te onderscheiden is de kleur van de onderzijde van de sprietknop. Deze is geel bij het geelsprietdikkopje (foto links)en zwart bij het zwartsprietdikkopje (foto rechts). Bovendien is de punt van de onderzijde van de voorvleugel vaak bleek groenachtig bruin en dus anders gekleurd dan de rest van deze vleugel. Daarnaast loopt de donkere geurstreep bij het mannetje niet evenwijdig aan de aders en is de geurstreep eenvoudig te zien. Bij het zwartsprietdikkopje is de onderzijde van de gehele voorvleugel effen oranjebruin en is de geurstreep bij het mannetje minder duidelijk.
Foto:Peter Gabriels Geurstreep loopt niet evenwijdig aan de aders bij het Geelsprietdikkopje
Geelsprietdikkopje - Thymelicus sylvestris 2014-06-23 Olens Broek Š Boeckx Emiel
Verschil met groot dikkopje Ook wordt het geelsprietdikkopje wel eens verward met het groot dikkopje. Dit komt omdat bij oppervlakkige beschouwing de lichte vlekken bij deze laatste soort soms over het hoofd worden gezien. Doordat bij deze soort de onderzijde van de sprietknop vaak geel is, wordt het groot dikkopje geregeld ten onrechte voor een geelsprietdikkopje aangezien. Bron: www.vlindernet.nl
Activiteiten juli 2014
Zondag 6 juli 2014: Dagvlinderwandeling in de Tikkebroeken Samenkomst: Kluis Kasterlee Uur: 14.00 uur – 17.00 uur Organisatie: Natuurpunt Kasterlee Contact: info@natuurpunt-kasterlee.be of 0475 790 155
Woensdag 9 juli 2014: Inventarisatie in de Averegten We gaan vandaag een hele dag inventariseren in het Provinciaal Domein de Averegten in Heist op den Berg. We vertrekken samen vanuit Turnhout. Vergeet je picknick niet! Samenkomst: Parking tegenover het stadspark van Turnhout Dagverloop: 9.00 uur: vertrek stadspark 10.00 uur: inventarisatie deel 1 (vooral bospaden/plantentuin) 12.30 uur: picknick 13.30 uur: inventarisatie deel 2 (vooral graslanden) 16.30 uur: vertrek naar Turnhout Er zijn nog enkele plaatsen vrij in het busje. Wie graag meerijdt geeft een seintje Organisatie: Vlinderwerkgroep Taxandria samen met de provincie Antwerpen Contact: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70
Zondag 13 juli 2014: Vlinderwandeling in landschap de Liereman Samenkomst: Bezoekerscentrum LDL Uur: 14.00 uur – 16.30 uur Organisatie: Studiewerkgroep LDL (gids is Wouter Vanreusel) Contact: Ludo Huibrechts 014 45 06 46 of 0496 04 22 87
Woensdag 23 juli 2014: Inventarisatie Hoge Bergen-Ekstergoor(ANB) Samenkomst: Kerk van Beerse Uur: 13.00 uur – 17.00 uur Organisatie: Vlinderwerkgroep Taxandria Contact: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Vrijdag 25 juli 2014: nachtvlinderinventarisatie Tielenheide Samenkomst: Schietstand Veedijk (zandweg richting Hand in Hand) Uur: 21.00 uur Organisatie : Vlinderwerkgroep Taxandria Contact: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Zondag 27 juli 2014: Inventarisatie in de Hertberg Vandaag gaan we in het Provinciaal domein de Hertberg in Herselt een hele dag inventariseren. We vertrekken samen vanuit Turnhout. Vergeet je picknick niet! Samenkomst: Parking tegenover het stadspark van Turnhout Dagverloop: 9.00 uur: vertrek stadspark 10.00 uur: inventarisatie deel 1 12.30 uur: picknick 13.30 uur: inventarisatie deel 2 16.30 uur: vertrek naar Turnhout Er zijn nog enkele plaatsen vrij in het busje. Wie graag meerijdt geeft een seintje Organisatie: Vlinderwerkgroep Taxandria samen met de provincie Antwerpen Contact: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70
Activiteiten augustus 2014 Zondag 3 augustus 2014: Vlinderwandeling Turnhout In het weekend van de tuinvlindertelling van Natuurpunt organiseert onze vlinderwerkgroep een vlinderwandeling langs de spoorweg en de fietsbrug over het kanaal. Samenkomst: Hollandsestraat Turnhout (fietspad langs de spoorweg) Uur: 14.00 uur – 16.00 uur Organisatie: Vlinderwerkgroep Taxandria Contact: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Zondag 10 augustus 2014: Argusvlinder in het havengebied Wij zijn uitgenodigd bij onze vrienden van vlinderwerkgroep Atalanta. We bezoeken het havengebied waar zij de Argusvlinder opvolgen. We vertrekken samen vanuit Turnhout. Er zijn nog enkele plaatsen vrij in het busje. Wie graag meegaat geeft een seintje voor 10 juli 2014 zodat ik het aantal deelnemers kan doorgeven. Programma: 9.00 uur: vertrek aan de parking tegenover het stadspark van Turnhout 10.00 uur: in de voormiddag bezoeken we de plaats waar de vlinders zitten 12.00 uur: picknick aan de Natuurpuntloods (drank ter plaatse verkrijgbaar) 13.00 uur: zoektocht op andere plaatsen in de haven 17.00 uur: vertrek Turnhout Organisatie: Vlinderwerkgroep Atalanta Contact: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Woensdag 13 augustus 2014: Vandaag worden de eitjes van het Gentiaanblauwtje geteld in het Turnhouts Vennengebied. We krijgen hiervoor de medewerking van Ghis Palmans en zijn team! Donderdag 28 augustus 2014: Vergadering Vlinderwerkgroep Taxandria Samenkomst: Natuur.museum Turnhout Uur: 20.00 uur Contact: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70
Zaterdag 30 augustus 2014: Nachtvlinderinventarisatie Landschap de Liereman Tijdens de “Nacht van de vleermuis� worden er ook nachtvlinders gevangen op licht en smeer. Samenkomst: Bezoekerscentrum LDL Oud-Turnhout Uur: 20.00 uur Organisatie: werkgroep Ongewervelden LDL Contact: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Info over de Nacht van de vleermuis: bc.deliereman@natuurpunt.be of 014 42 99 66
Soorten nachtvlinders waarvoor bewijsmateriaal wordt bevraagd
Soorten waarvan een foto als bewijsmateriaal (vb. digitale foto) wordt opgevraagd: alle soorten die op waarnemingen.be als zeer zeldzaam (‘vet rood’) staan aangeduid plus de soorten hieronder :
Kleine slakrups – Heterogenea asella Grijsbandspinner – Trichiura crataegi Heideringelrups – Malacasoma castrense Kleine hageheld – Lasiocampa trifolii Espenblad – Phyllodesma tremulifolia Hulstblad – Phyllodesma ilicifolium Eikenblad – Gastropacha quercifolia Populierenblad – Gastropacha populifolia Tere zomervlinder – Hemistola chrysoprasaria Prachtstipspanner – Scopula marginepunctata Satijnstipspanner – Idaea subsericeata Egale stipspanner – Idaea straminata Springzaadbandspanner – Xanthorhoe biriviata Grote vierbandspanner – Xanthorhoe quadrifasiata Walstrobandspanner – Epirrhoe galiata Bosbandspanner – Epirrhoe rivata Bonte bandspanner – Epirrhoe tristata Donkere ogentroostspanner – Perizoma bifaciata Gehakkelde spanner – Ennomos erosaria Wilgenhermelijnvlinder – Furcula bifida Satijnvlinder – Leucoma salicis Plat beertje – Eilema lurideola Rookkleurige worteluil – Euxoa nigricans Zwartpuntvolgeling – Noctua orbona
Trapeziumuil – Xestia ditrapezium Populierenvoorjaarsuil – Orthosia populeti Sierlijke voorjaarsuil – Orthosia gracilis Variabele herfstuil – Agrochola lychnidis Iepengouduil – Xanthia gilvago Goudhaaruil – Acronicta auricoma Veldgrasuil – Apamea anceps Rietgrasuil - Apamea unanimis Duinhalmuiltje – Mesoligia literosa
Hulstblad Phyllodesma ilicifolia Foto: Dan Slootmaekers
Meer informatie over vlinders vind je op www.vlindermee.be
Sterk op elkaar lijkende soorten naast elkaar gezet door Joeri Cortens