Verkiezingsprogramma’s: bouwen, bouwen, bouwen
VROM of WROM, maar die In maart zijn de verkiezingen. Welke plannen voor de woningsector presenteren de gevestigde partijen? Wat hebben ze de regio Amsterdam te bieden? Over twee dingen zijn partijen van links tot rechts het eens: er moet een nationaal bouwoffensief komen en er is meer overheidsregie nodig. { Fred van der Molen } f DE CRISIS OP de woningmarkt heeft politiek Den Haag bereikt. Anders dan bij vorige verkiezingen is ‘wonen’ dan wel ‘volkshuisvesting’ (keuze afhankelijk van politieke kleur) een prominent onderdeel van de verkiezingsprogramma’s. “Het tekort aan betaalbare woningen heeft geleid tot torenhoge prijzen voor koophuizen en jarenlange wachtlijsten voor een huurwoning. Veel steden zijn onbetaalbaar voor jonge gezinnen en middeninkomens en ook in kleinere gemeenten is te weinig ruimte voor nieuwbouw en trekken de jongeren weg. Door het woningtekort is het aantal daklozen verdubbeld tot ruim 40.000 mensen.” Aldus de bondige analyse volgens het CDA, maar vergelijkbare teksten staan in programma’s van andere partijen.
GEEN WONINGMARKT MAAR VOLKSHUISVESTING Er is evenzeer een verrassende consensus over de noodzaak van meer overheidsregie. “De huidige tijd vraagt daarom opnieuw om ingrijpen door de overheid”, concludeert de VVD. Een conclusie die minder verrassend - PvdA, GroenLinks, SP en D66 volmondig onderschrijven. En ‘minder marktwerking, meer samenwerking’ is ook het credo van het CDA. De confessionelen willen “van volkshuisvesting weer een overheidstaak met een stevige regierol voor het Rijk” maken. Bij de SP wisten ze altijd al dat “de markten onze problemen niet kunnen oplossen” en dat “volkshuisvesting hét antwoord is op de woningnood”. De term ‘volkshuisvesting’ is trouwens sowieso weer helemaal terug. Alleen VVD en D66 blijven het liever over ‘wonen’ hebben, terwijl de PvdA ons herinnert aan grondwetsartikel 22, waarin staat dat ‘bevordering van voldoende woongelegenheid voorwerp van zorg der overheid’ is. De al vakerr gesignaleerde ‘ruk
38
DECEMBER 2020
naar links’ in de Nederlandse politiek openbaart zich bij uitstek in het dossier Wonen. De PvdA schuift met het centrumblok mee naar links met een woonparagraaf vol SP-vocabulaire. Termen als speculanten en huisjesmelkers vallen veelvuldig. De partij wil ook een ‘Prins-Bernard-belasting’ introduceren om ‘winsten af te romen’ van beleggers die ‘steden overnemen en misbruik maken van hun machtspositie’.
MILJOEN WONINGEN Praktisch alle partijen willen de wooncrisis te lijf door een miljoen woningen te bouwen de komende tien tot vijftien jaar. Daarvoor is overheidsregie nodig en een Nationaal Woonplan (CDA), Nationaal Bouwfonds (VVD), Crisisbouwfonds (D66), Nationaal Woningbouw Plan (PvdA) dan wel een Nationaal Bouwplan (SP). Voor de uitvoering daarvan moet wel iemand verantwoordelijk zijn. Een veilige voorspelling is dan ook dat het volgende kabinet een minister van VROM (PvdA, GroenLinks, CDA) dan wel WROM (D66) krijgt. De idee dat woningbouw zoveel mogelijk binnen gemeentegrenzen en in de buurt van ov-knooppunten plaatsvindt, wordt nog altijd breed omarmd. Maar steeds meer partijen accepteren dat er ook in het ‘groen’ zal moeten worden gebouwd. Zolang de natuur maar wordt gespaard, lijkt daar ook met GroenLinks en D66 uit te komen. Breed wordt ook benadrukt dat woningbouw en infrastructuur alles met elkaar te maken hebben. In de programma’s veel aandacht voor mobiliteit, van de aanleg van hogesnelheidslijnen tot een maximale woonafstand en een ov-opstapplek.
