Building a sustainable tomorrow

NOM woningen Woerden (FM Services is ook betrokken) Foto: BAM

Building a

sustainable tomorrow

De Energietransitie is een grote maatschappelijke uitdaging waar we in Nederland met elkaar voor staan. In lijn met het Klimaatakkoord moeten we de gemaakte afspraken vertalen in effectieve maatregelen gericht op het terugdringen van het energieverbruik en uiteindelijk het uitbannen van fossiele brandstoffen. Deze maatregelen zullen toegepast moeten worden op woningbouw, utiliteitsbouw en gebieden.

Voor het terugdringen van ons hedendaagse energieverbruik kennen kantoren, woningen, scholen of ziekenhuizen eigen mogelijkheden, eigen wet- en regelgeving en een eigen tempo in verduurzaming. BAM neemt haar verantwoordelijkheid en werkt door de inzet van slimme technologieën aan een duurzame wereld onder het motto ‘Building a sustainable tomorrow’. Door wereldwijde klimaatdoelen, veranderende wet- en regelgeving en verschuiving in publieke opinie, worden vastgoedeigenaren verplicht te investeren in verduurzaming van hun vastgoed. Wat precies verwacht wordt van vastgoedeigenaren en wat de te nemen maatregelen inhouden is complex. Duurzaamheid is een belangrijk aspect in de bedrijfsvoering van BAM. Door samenwerking met ketenpartners en door het realiseren

van energie-neutrale, circulaire en gezonde producten en diensten, wil BAM een netto positieve bijdrage leveren met betrekking tot klimaat, grondstoffen, welzijn en biodiversiteit. Daarbij ligt de focus op CO2 neutrale bedrijfsvoering, mobiliteit en energieoplossingen. Maar ook op het slimme gebruik van grondstoffen, producten en materialen en het verhogen van de gezondheid, veiligheid en vitaliteit van medewerkers en het doorontwikkelen van kennis, vaardigheden op het gebied van duurzaamheid in BAM’s producten en diensten.

> Troef. Een consortium van tien toonaangevende Nederlandse bedrijven en instellingen, waaronder BAM, startte een samenwerking die met de toepassing van ‘Internet of Energy’ de energietransitie in Nederland wil versnellen. Het consortium – TROEF genaamd – ontwikkelt hiervoor een nieuw gelaagd energie-ecosysteem waarmee duurzame energie transparant en optimaal kan worden uitgewisseld tussen gebouwen en gebieden, met een zo laag mogelijke CO2uitstoot als gevolg. De samenwerkingsovereenkomst die betrokken partijen vorig jaar hebben gesloten, heeft een looptijd van vier jaar.

Anouk Schrauwen is strategisch adviseur duurzame huisvesting bij BAM Bouw en Techniek – FM Services en vertelt; “TROEF wil aantonen dat samenwerken in een energiegemeenschap loont. Het verbinden van verschillende ‘slimme eilandjes’ middels het ‘Internet of Energy’ vormt in belangrijke mate de route naar het energiesysteem van de toekomst. Door de beschikbare data en kennis van gebouwen slim en effectief te benutten, kunnen gebouweigenaren zelf energie inkopen en energie en CO2-rechten uitwisselen met andere gebouwen”.

> Beginnen bij de gebruiker. TROEF wil de gebruiker een actieve bijdrage laten leveren aan het energiesysteem en meer laten profi teren van verduurzaming. “Centraal in deze doelstelling staan het optimaal benutten van energie in een gezond gebouw, het aantoonbaar maken van de herkomst van energie en het verlagen van de barrières voor gebruikers om te profi teren van het delen van energie” zegt Schrauwen. “Door gebouwen slimmer te maken is het mogelijk om lokaal opgewekte energie te benutten op het moment dat deze beschikbaar is. Dat resulteert niet alleen in energiebesparing, maar leidt ook tot effi ciënt gebruik van lokaal opgewekte energie en voorkomt pieken op het net. Dit betekent dat gebruikers kunnen kiezen voor aantoonbaar duurzame energie en voordelige prijzen. Hiermee wordt tevens een belangrijke bijdrage geleverd aan de stabiliteit en betaalbaarheid van het energienet”.

> Er is meer dan TROEF alleen. Het klimaatakkoord kent ver-

plichtende elementen, maar onze energie moet betrouwbaar en betaalbaar blijven. “Bronnen waar we steeds opnieuw uit kunnen putten zoals, zonlicht, wind of water kunnen dat garanderen. BAM heeft in meerdere projecten al aangetoond dat vastgoed kan worden verduurzaamd zonder dat dit tot hogere kosten leidt”. De antwoorden op de complexe vraagstukken van de energietransitie zijn niet eenduidig en verlangen maatwerk. Technologische ontwikkelingen gaan bovendien razendsnel.

Schrauwen noemt het voorbeeld van de Johan Cruijff ArenA waar maar liefst 148 Nissan LEAF batterijen onder de ArenA zijn geplaatst. Deze accu’s helpen het elektriciteitsnet te stabiliseren. “Het systeem van 148 accu’s heeft een totaal vermogen van 3 megawatt en betrekt stroom van de 4200 zonnepanelen op het dak van het stadion.

Anouk Schrauwen Foto: privé collectie

Die zonnepanelen leveren genoeg stroom voor 10 procent van het verbruik van de ArenA. Op de momenten dat er pieken in de vraag naar elektriciteit ontstaan, bijvoorbeeld bij concerten, kan de accu het energienet ontlasten. Dit voorkomt gebruik van diesel en noodstroomaggregaten bij stroomuitval”.

> Smart Maintenance. Schrauwen is er trots op dat ze al jaren bij het meest duurzame bouwbedrijf van Nederland werkt. Koninklijke BAM Groep werd recent onderscheiden met de prestigieuze Cobouw Award. Ze draagt daar graag haar steentje aan bij en kan ook putten uit haar jarenlange ervaring binnen BAM Bouw en Techniek waar ze verantwoordelijkheid droeg voor de digitale strategie. “Ik denk dat digitalisering van je onderhoudsprocessen bij kan dragen aan energie effi ciency. Door data uit gebouw-beheersystemen te combineren met data over energieverbruik, zorgen we er voor dat woningen, scholen, kantoren en ziekenhuizen beter gaan presteren en duurzamer worden. Of het nu gaat om warmte- en koudevoorzieningen, gebouwgebonden installaties, warmtepompen, zonnepanelen, we garanderen gebruikers steeds een comfortabel en gezond binnenklimaat waarbij we steeds meer verduurzamen of zelfs CO2-neutraal worden”.

> Beheer en Onderhoud belangrijke speler. Schrauwen ziet

dat in bestaand utilitair vastgoed de meeste energie gebruikt wordt door verwarming, verlichting, koeling en ventilatie. “We gaan mede door het voortdurend monitoren en analyseren van systemen dus veel verder dan alleen het in stand houden van duurzame installaties. Op basis van energiemonitoring hebben wij inzicht in het energetische functioneren van gebouw en installaties”. Bij de cyclische planning en uitvoering van meerjarig onderhoud liggen volop mogelijkheden om de duurzaamheid van een gebouw te verbeteren. >

‘‘Integrale aanpak nodig, waarbij ’ alle duurzaamheidsthema’s meegenomen worden’

> Slim onderhoud pleeg je met een duurzaam meerjarenonderhoudsplan (D)MJOP. Dit levert, naast een duurzamer gebouw, mogelijk ook geld op, dat weer kan worden ingezet voor nieuwe investeringen”.

“Daar kunnen we, met behulp van de juiste data analyses, winst behalen. Dat Beheer en Onderhoud daar een bijdrage aan kan leveren is evident”. Schrauwen geeft twee voorbeelden: “Voor een klant hebben we alle oude meet- en regelinstallaties vervangen door een nieuw intelligenter systeem dat data geneert. Nu geldt voor onder meer de klimaatinstallatie dat data uit de assets bepaalt of onderhoud nodig is. En we voorkomen storingen doordat we met deze data het gedrag van de asset kunnen voorspellen. Dit scheelt ook weer ritjes door de service engineer naar de klant, wat bijdraagt aan de duurzaamheid”. Een ander voorbeeld is dat voor de warmte- en koude-opwekking gebruik gemaakt wordt van warmtepompen die energie uitwisselen met een rivier. Sensoren en een intelligent meet- en regelsysteem verzorgen de aansturing waardoor een duurzame en optimale energieopwekking is gerealiseerd, in elk seizoen en het hele jaar door. > Toekomst is nu. Technologische ontwikkelingen staan niet stil, ook niet als het om energie effi ciency gaat. Schrauwen; “In Beheer en Onderhoud speelt duurzaamheid steeds vaker een grotere rol. Daarom is een integrale aanpak nodig, waarbij alle duurzaamheidsthema’s meegenomen worden. Naast de Energietransitie spelen de thema’s Circulariteit, Klimaatadaptatie en Gezondheid een belangrijke rol. Zo worden de effecten van klimaatverandering steeds vaker zichtbaar en is er een grotere vraag om extreme weerseffecten (zoals heftigere regenbuien of droogteperiodes) op te vangen in het ontwerp van steden, wijken en gebouwen”. Bij Circulair bouwen draait het om slim gebruik van grondstoffen, producten en materialen waardoor deze oneindig hergebruikt kunnen worden. Hiervoor zijn meer biobased bouwmaterialen en andere bouwmethodes nodig, duidt Schrauwen. “Een gezond gebouw is duurzaam, maar niet alle duurzame gebouwen zijn gezond. In een gezond gebouw staat de gebruiker centraal. BAM draagt bij aan de ontwikkeling van gezonde gebouwen volgens de WELL-building standaard. Naast de energetische vervangingen in je (D)MJOP, zien wij ook kansen op het gebied van Circulaire, Klimaatadaptieve en gezonde vervangingen”. <