KOMT TEXTIELINZAMELING

KOMT TEXTIELINZAMELING ZONDER KLEERSCHEUREN DE CRISIS DOOR?

Wat doe je als je noodgedwongen veel meer tijd thuis moet doorbrengen? Voor veel mensen was het antwoord de afgelopen maanden: opruimen. En dat hebben de textielinzamelaars geweten. Waar er normaal gesproken vanwege de voorjaarsschoonmaak al een toename is, zorgden de co ronamaatregelen voor een ware explosie aan jassen, broeken, truien en andere gebruikte kledingstukken. Maar door een gestagneerde afzetmarkt was dat niet bepaald reden voor een feestje.

“D e lente was net begonnen en dat is voor veel mensen vaak sowieso al een moment om de wintercollectie het huis uit te zetten”, legt Wouter Reedijk van Sympany, één van de grotere textielinzamelaars van het land, uit. “Maar toen iedereen net thuiszat, werd er massaal schoon schip TEKST: SANDER WAGEMAN

gemaakt in de kledingkast. Overal kwamen onze chauffeurs overvolle containers tegen. Ze waren zelfs zo vol dat we in april overleg met de gemeenten in ons werkgebied hebben gevoerd. Er werd namelijk ook textiel buiten de bakken gelegd of met het restafval meegegeven. Dat zijn onwenselijke situaties. Aan de andere kant wilden we liever niet de inzameling stopzetten, want dat gaat tegen ons principe in om te werken aan een circulaire economie.”

In sommige Nederlandse gemeenten werd besloten om de containers te sluiten. Bijvoorbeeld in het werkgebied van Twente Milieu. Bas Assink, Manager Strategie & Beleid Twente Milieu: “In overleg met de kringloopbedrijven en gemeenten in ons verzorgingsgebied,

Foto: Sympany

besloten we al snel alle textielcontainers te sluiten. De kringloopbedrijven konden de bemensing van de sorteerlocaties simpelweg niet meer garanderen. Men werkt daar met verschillende doelgroepen vanuit onder andere de SW en veel SW-bedrijven haalden hun werknemers terug vanwege de maatregelen. Bovendien wilden we de chauffeurs van onze bovenladers bij Twente Milieu ontlasten, om voorbereid te zijn op ziektegevallen en extra afval doordat mensen veel meer thuis zouden zijn.”

LOGISTIEK

Op veruit de meeste plekken in het land ging de textielinzameling wél door. Het betekende echter wel dat er enkele aanpassingen gedaan moesten worden. Zo was er bijvoorbeeld meer opslagruimte nodig. Reedijk: “De zakken met kleding stapelden zich snel op en we liepen bij Sympany dan ook al vrij rap tegen de grenzen van onze capaciteit aan. We hebben toen gelukkig extra loodsen kunnen huren in Assen en Amsterdam.” Naast de richtlijnen van het RIVM waren er verder geen grote aanpassingen nodig om het personeel te beschermen tegen eventuele besmetting met het coronavirus. Uit onderzoek blijkt dat de kans op overdraagbaarheid van het virus op de ingeleverde textiel verwaarloosbaar klein is. “Dat heeft bij ons dan ook gelukkig geen problemen opgeleverd”, vertelt Reedijk.

Ook bij Curitas, een andere grote textielinzamelaar, bleven de vrachtwagens rijden. Volgens directeur Walter Kloostra was goed zichtbaar dat mensen de coronacrisis aangrepen om eens aan een grote schoonmaak te beginnen. “Er werd inderdaad fors meer naar de containers gebracht. Dit dwong ons creatief na te denken over het opbergen van het extra textiel. We verpakken nu anders waardoor we weer hoger kunnen stapelen.”

Lokale textielsorteercentra herkennen het logistieke ketenprobleem. Zo bezorgt het managen van de opslag van grote hoeveelheden ongesorteerd textiel Roger Wetzels, Manager Grondstoffen Rd4, de nodige hoofdbrekens. “Al vrij snel besloot Rd4 om haar textielsorteercentrum (TSC) stil te leggen. Met dagelijks 110 arbeidskrachten vanuit de sociale werkvoorziening konden we onmogelijk de 1,5 meter afstand garanderen en vonden het onverantwoord om het werk door te laten gaan. Ook sloten we de drie kringloopwinkels van Rd4. De ondergrondse textielcontainers en de textielcontainers op onze zeven milieuparken bleven open. Inwoners maakten massaal gebruik van deze kanalen. Per dag verwerkt/sorteert Rd4 op het TSC ca. acht tot negen ton aan textiel. Omdat er vanaf dat moment geen verwerking én geen afzetmogelijkheden waren naar onze eigen kringloopwinkels, maar ook de nationale en internationale verkoop van textiel volledig stil kwam te vallen, hebben we het textiel noodgedwongen ongesorteerd in bigbags opgeslagen in het Rd4 magazijn. Oproepen via de media aan burgers om het gebruikt textiel thuis op te slaan, heeft het aanbodvolume langzaam afgezwakt naar normale proporties, maar inmiddels is de voorraad opgelopen tot een hoeveelheid van ca 600 ton ongesorteerd textiel.”

BAS ASSINK, TWENTE MILIEU: “WE GAAN PAS WEER INZAMELEN WANNEER WE WEER VOLDOENDE AFZET HEBBEN, ZODAT HET TEXTIEL NIET ALSNOG RESTAFVAL WORDT OMDAT WE ER NERGENS MEE NAAR TOE KUNNEN.”

Rd4 is maandag 25 mei weer beperkt gestart met het sorteren van textiel op het TSC met 45 medewerkers. Deze hervatting is zonder problemen verlopen en vanuit Rd4 zijn de nodige RIVM maatregelen én aanpassingen doorgevoerd om de veiligheid optimaal te kunnen garanderen. Wetzels: "Ook onze drie kringloopwinkels zijn sinds 2 juni weer open en 1,5 meter proof ingericht, waarbij de winkels ook meteen een restyling hebben ondergaan! We zijn gelukkig langzaam weer met z’n allen aan de slag!”

INGESTORTE MARKT

Het opbergen van de extra textiel blijkt slechts een deel van het probleem. Zolang het textiel niet verkocht kan worden, stapelen naast de balen textiel ook de problemen zich op. Roger Wetzels van Rd4: “Bij langdurige opslag gaat de kwaliteit van het textiel behoorlijk achteruit. Daarom hebben we direct via al onze uitingskanalen opgeroepen om textiel zoveel mogelijk thuis op te slaan, totdat de sortering weer kan worden opgepakt. Het laatste wat we willen is dat textiel vernietigd moet worden omdat het niet meer bruikbaar is.”

Naast het risico op teruglopende kwaliteit van textiel baart de gestagneerde afzetmarkt grote zorgen. Walter Kloostra van Curitas: “De markt voor gebruikte kleding, en dat is waar de meerderheid van ons textiel voor bedoeld is, kwam in een keer helemaal stil te liggen. De tweedehands kledingwinkels in Oost-Europa en Afrika gingen dicht waardoor de stroom van kwalitatief goed textiel stil viel.” Voor Sympany zorgt de markt van hergebruik voor ruim 75% van de afzet. Reedijk: “Je kunt je voorstellen wat het betekent als dat stil komt te liggen.” Ook Twente Milieu ondervindt de hinder van de stilgelegde markt. Bas Assink: “Dat is ook een belangrijke reden dat onze textielcontainers nu nog dicht zijn. We gaan pas weer inzamelen wanneer we weer voldoende afzet hebben, zodat het textiel niet alsnog restafval wordt omdat we er nergens mee naar toe kunnen.”

OVERLEG

De Vereniging Herwinning Textiel (VHT) luidde eind maart al de noodklok over de gevolgen van de coronacrisis voor zijn leden. De sector heeft volgens de branchevereniging behoefte aan financiële en operationele steun die hen in staat stelt ‘tijd te winnen’ om de crisis te doorstaan. “Wij komen graag in gesprek met overheid en gemeenten om samen naar flexibele oplossingen te zoeken die het ons moge

lijk maken om de inzameling van textiel in Nederland te kunnen voortzetten.” Dit leidde onder meer tot een overleg met het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat, VNG, NVRD en VHT. Een financiële tegemoetkoming voor de branche kwam daar echter niet uit voort. Wel het advies om elkaar op lokaal niveau te helpen en er in goed gezamenlijk overleg, dus tussen de opdrachtgever en -nemer, uit te komen.

ROGER WETZELS, RD4: “ONZE DRIE KRINGLOOPWINKELS ZIJN SINDS 2 JUNI WEER OPEN EN OP 1,5 METER PROOF INGERICHT.”

En dat gesprek zijn de inzamelaars en gemeenten ook met elkaar aangegaan. Zo ook Sympany. “Met gemeenten voeren we continu overleg en we hopen vooral op medewerking van onze relaties voor de continuïteit van dienstverlening. Over het algemeen verlopen die gesprekken goed”, zegt Wouter Reedijk. Maar ondanks de flexibele houding van lokale overheden en de samenwerking die de branche welwillend is aangegaan, is het haast onvermijdelijk dat er binnen de sector klappen vallen. Reedijk: “Dat staat buiten kijf. Maar een crisis zorgt vaak voor structurele veranderingen. Het is nu zaak om daar positieve ontwikkelingen van te maken.”

Het zal een spanend jaar worden, denkt ook Walter Kloostra. “Textiel dat herdraagbaar is, heeft de hoogste kwaliteit en levert dus het meeste op. Maar de kwaliteit van de herdraagbare kleding neemt snel af. Van de lagere kwaliteit kunnen we nog wel poetsdoeken maken, maar dat is veel minder rendabel. Als de verkoop van herdraagbare textiel niet aantrekt, dan zakt ook van de huidige voorraad de kwaliteit en dus de opbrengst.” Ook Reedijk hoopt op een snelle opening van de tweedehands kledingwinkels. “Zolang de textiel nog draagbaar is, is dat het beste. Voor ons, maar ook voor de circulaire gedachte die wij nastreven. Een alternatief is dat je de textiel als grondstof gaat hergebruiken. Een mooi voorbeeld daarvan is de meerjarige samenwerking die we onlangs zijn aangegaan in SaXcell om textiel dichter bij huis te verwerken tot nieuwe vezels en doek. Op die manier kun je textiel van lagere kwaliteit toch hergebruiken. Vorig jaar zijn we begonnen met in te zetten op meer circulaire textiel dicht bij huis. Met deze crisis zie je dat we daar als branche ook echt op in moeten zetten richting de toekomst.”

Met innovatie, doorzettingsvermogen en samenwerking worstelt de sector zich door de venijnige gevolgen van een hardnekkige crisis. Dit jaar zal duidelijk worden welke gevolgen alles op de sector zal hebben. Ja, er wordt pijn geleden. Maar optimisme is er gelukkig ook. En met een beetje geluk kan binnenkort met fris elan en nieuwe ideeën de weg naar een gezonde toekomst worden ingeslagen.

Foto: Rd4