Jaarverslag 2010
Natuurlijk dichtbij
COLOFON Tekst Schrijfburo, Leeuwarden Tekst en coรถrdinatie Waterbedrijf Groningen Concept en realisatie Noordwest 12 Brand Strategy and Design, Heerenveen Drukwerk Zalsman, Groningen
2
INHOUDSOPGAVE Voorwoord
4
NATUURLIJK DICHTBIJ窶ｦ.. Drinkwater Industriewater Waterlaboratorium Noord Rioleringsdiensten Internationale Samenwerking Water en Energie
7 10 15 18 22 27 30
NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING
34
ORGANISATIE IN ONTWIKKELING
39
FINANCIﾃ記E RESULTATEN
42
BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Samenstelling RvC, directie en OR
48 50
JAARREKENING 2010 Overige gegevens Accountantsverklaring Aandelen, hoofdleidingen en aansluitingen
52 77 78 79
3
Voorwoord Het Noorden is ambitieus. Groningen wil de Energy Valley van Europa worden, Friesland hét centrum voor watertechnologie, en Drenthe zet vooral in op sensortechnologie. Het Noorden als geheel investeert in de kenniseconomie. Europese ambities ten behoeve van een duurzame ontwikkeling van de regio. Als maatschappelijke onderneming levert Waterbedrijf Groningen haar bijdrage aan deze ontwikkelingen. Niet alleen omdat het waterbedrijf hier gevestigd is, maar ook omdat water én het waterbedrijf vaak de verbindende schakel kunnen zijn bij het realiseren van deze regionale ambities. In dit jaarverslag tonen we onze betrokkenheid bij de regio. Per hoofdstuk komt één van de volgende aandachtsgebieden aan de orde: drinkwater, industriewater, rioleringsdiensten, water technologie, water en energie en internationale samen
4
werking. Activiteiten die elkaar aanvullen en versterken. De hoofdstukken zijn verbonden door het leidende thema: natuurlijk dichtbij. Een verklaarbare keuze. Als regionale speler zitten we immers dichtbij de ver betering van het vestigingsklimaat en de ontwikkeling van duurzame energiebronnen, de biobased economy en healthy ageing. Uiteraard gebeurt dit samen met of in opdracht van natuurlijke partners als overheden, waterschappen, natuur- en milieuorganisaties en kennisinstituten.
Buiten de landsgrenzen waren we actief in onder meer drinkwaterprojecten in Bosnië, India en Roemenië. Op het gebied van water en energie werd een markt studie uitgevoerd en deden we diverse haalbaarheids onderzoeken met betrekking tot duurzame projecten op het snijvlak van water en energie. In 2011 gaan we door op de ingeslagen weg, waarbij de verschillende bedrijfs onderdelen elkaar versterken en samenwerken aan het
behartigen van de waterbelangen én een duurzame ontwikkeling van de regio. Natuurlijk dichtbij, ook de komende jaren! Harmen Hoogeveen | Directeur
© Henk Marks
Ondanks de kwakkelende economie, zijn we tevreden over de resultaten in het verslagjaar. Het bedrijfs resultaat was met € 2,5 miljoen conform de begroting. Er is in het afgelopen jaar veel aandacht besteed aan investeringen in de infrastructuur, klanttevredenheid, kennisontwikkeling en het flexibiliseren van de arbeidsvoorwaarden.
5
6
Natuurlijk dichtbij De tijd dat Waterbedrijf Groningen alleen drinkwater levert, ligt ruim achter ons. Anno 2010 is water de verbindende factor tussen uiteen lopende bedrijfsactiviteiten, -onderdelen en samenwerkingsverbanden. Zo levert Waterbedrijf Groningen industriewater op maat en ontwikkelt, bouwt en beheert ze industriële waterzuiveringsinstallaties. Daarnaast participeert ze in onderzoek en projecten op het gebied van water- en sensortechnologie, water en energie. Tot slot zet de onderneming zich in voor het optimaliseren van de waterketen, voor de combinatie van natuurontwikkeling en productielocaties in de regio, en voor samen werking met minder ontwikkelde gebieden van de wereld.
7
Verbreden diensten en producten Waterbedrijf Groningen heeft zich de laatste jaren ingezet voor het verbreden van haar diensten en producten. Activiteiten waar de regio belang bij heeft, vanuit haar mis sie: ‘het duurzaam veiligstellen van de waterbelangen in de regio.’ Met North Water bedient het waterbedrijf de markt voor industriewater. RioNoord biedt samenwerking aan op het gebied van rioleringsdiensten. Waterlaboratorium Noord is vanouds ons technologisch geweten maar is ook steeds actiever op de commerciële markt. Op het gebied van water en energie zijn we actief betrokken bij de ont wikkeling van duurzame energie oplossingen. En binnen de mogelijkheden van ons budget voor internationale samen werking nemen we deel aan diverse buitenlandse projecten.
Dat blijkt uit de resultaten en de jaarlijkse benchmark in de drinkwatersector. Waterbedrijf Groningen is gezond en staat in de top drie van drinkwaterbedrijven op belang rijke punten als prijs, kwaliteit, dienstverlening en klanttevredenheid. Het drinkwaterbedrijf heeft geen winstoogmerk en keert geen dividend uit. Bedrijfsresultaten uit drinkwater worden niet geïnvesteerd in commerciële activiteiten, maar benut om de dienstverlening en leveringszekerheid op het gebied van drinkwater te vergroten. Zo is er in vijf jaar voor tientallen miljoenen geïnvesteerd in bronnen, pompstations, en distributienetten.
Dichtbij de klant Het voordeel van de clustering van watergebonden activiteiten onder één dak is dat de verschillende takken van sport elkaar versterken. Behalve kennis en contacten delen de bedrijfsonderdelen faciliteiten, overhead en capaciteit. Dit leidt tot meer efficiency, een sterke positie op de (arbeids)markt en levert ook kennis en innovaties op, en het versterkt onze relaties met onze omgeving.
Versterken publieke functie De uitbreiding van activiteiten en actieve marktbenadering versterkt de drinkwaterfunctie.
8
De afgelopen jaren is veel aandacht besteed aan klantgerichtheid, bereikbaarheid en het beantwoorden en afhandelen van vragen en klachten. In het verslagjaar is een nieuw systeem geïmplementeerd om klachten adequaat te inventariseren, te analyseren en op basis daarvan verbeteringen door te voeren. Dat klanten tevreden zijn over de dienstverlening dankt het waterbedrijf ook aan haar regionale binding. Waterbedrijf Groningen zit letterlijk dichtbij de klant.
Duurzaam Waterbedrijf Die regionale binding is eveneens terug te zien als het gaat om de bijdrage aan de ontwikkelingen op het gebied van natuur en duurzaamheid. Zo heeft Waterbedrijf Groningen een belangrijke rol gespeeld in de tot standkoming van het noodber gingsgebied voor overtollig regenwater in de Onnerpolder, waarbij schijnbaar tegengestelde belangen vanuit drinkwater, natuur en landbouw door ons zijn verenigd. En bij de renovatie van de productielocatie De Punt wordt de hoeveelheid grondwater die gewonnen wordt verminderd, om eventuele effecten van verdroging tegen te gaan. Op duurzaamheidsgebied barst het momenteel van de initiatieven in onze regio. Zowel bij gemeen tes (denk bijvoorbeeld aan het Masterplan voor de stad Groningen) als in de industrie (Eemsdelta Green). Waterbedrijf Groningen steunt deze initia tieven waar mogelijk, en is bijvoorbeeld betrokken bij projecten op het gebied van warmte-koudeopslag. Intern zijn we in 2010 van start gegaan met het project ‘Duurzaam Waterbedrijf’. Met als doel de bewustwording rondom duurzaamheid in al zijn facetten te vergroten onder onze medewerkers, het geen de komende jaren moet leiden tot een gezond evenwicht tussen ‘people’, ‘planet’ en ‘profit’.
RioNoord B.V.
Waterlab Noord Drinkwater N.V.
Waterbedrijf Groningen North Water B.V. Internationale Samenwerking
Water en Energie
9
Drinkwater In dit verslagjaar heeft Waterbedrijf Groningen haar positie behouden in de top van de drink足watersector als het gaat om tevreden drink足waterklanten. Die tevredenheid hangt in belangrijke mate af van de leverings足zekerheid en de prijs van het drinkwater. Maar ook de bereikbaarheid, klantvriendelijkheid en de wijze waarop vragen, klachten en storingen worden afgehandeld, tellen zwaar. Om die positie verder te versterken zijn er in 2010 diverse projecten en activiteiten uit足gevoerd.
10
11
Klanttevredenheid Om de wensen en klachten van klanten structureel te kunnen inventariseren voerde de sector Klant & Markt in 2010 een klachtenmanagementsysteem in. Klachten worden geregistreerd en gevolgd en terugkerende patronen worden geanalyseerd. Deze analyses worden vervolgens gebruikt om de dienstverlening en service te verbeteren. Dat heeft onder meer geleid tot de aanpassing van werkprocessen en het verder verbeteren van de communicatie naar klanten tijdens geplande onderbrekingen van de waterlevering. Daarnaast heeft Waterbedrijf Groningen als eerste waterbedrijf in Nederland een extra communicatiekanaal in gebruik genomen voor communicatie met klanten: Twitter. Niet alleen wordt het ingezet om klanten van informatie te voorzien over de organisatie, over (drink-) water of over verstoringen in de waterlevering (crisiscommunicatie), ook draagt het bij om ‘in gesprek’ te komen met de klant door in te spelen op zijn vragen en opmerkingen en door de dialoog aan te gaan over
12
onderwerpen die de klant raken en te maken hebben met de activiteiten van Waterbedrijf Groningen.
INVENTARISEREN EN ANTICIPEREN Niet wij, maar de klant en omgeving bepalen wat we moeten leveren en doen. We volgen dan ook alles wat zich op ons terrein afspeelt. Hoe ontwikkelt de vraag zich? Wat gebeurt er in de omgeving op het gebied van duurzaamheid? Wat zijn veel voorkomende vragen, klachten en gebreken? En vooral: hoe vinden we daar antwoorden op en duurzame oplossingen voor?� Ernst van Aagten, sectormanager Klant & Markt
Leveringszekerheid Leveringszekerheid is vooral afhankelijk van het ontwerp en de staat van onderhoud van de pompstations en het distributienet. Waterbedrijf Groningen investeert in beide. In 2009 startte Waterbedrijf Groningen met de modernisering van productielocatie De Punt in Glimmen.
Waterbedrijf Groningen en Veiligheidsregio Groningen tekenen convenant drinkwater Waterbedrijf Groningen en politie- en veiligheidsregio Groningen hebben op 6 september jl. het convenant drinkwater ondertekend. Het convenant bevat samenwerkingsafspraken op het gebied van rampenbestrijding, crisisbeheersing en bewaking en beveiliging van drink waterlocaties. De samenwerkingsafspraken worden op regionaal niveau uitgewerkt. Groningen is de tweede veiligheidsregio die een dergelijk convenant ondertekent.
In 2010 volgde de renovatie van productielocatie Onnen. Beide stations krijgen gescheiden zuiveringsstraten waardoor de leveringszekerheid verder wordt vergroot. De renovatieprojecten ondervonden hinder van de lange winter, maar lagen desondanks eind 2010 op schema. Naar verwachting worden de projecten in Glimmen en Onnen volgens planning in respectievelijk 2012 en 2013 afgerond. Daarnaast is eind 2010 het leidingnet van het voormalige stadsnet via een koppelleiding verbonden met het provinciale net. Door deze koppeling en de installatie van een boosterstation voor de drukregulering, kunnen beide netten probleemloos aan elkaar leveren. In eer dere jaren werden reeds koppelingen tot stand gebracht met de Duitse, Friese en Drentse collegabedrijven.
Risico- en crisisbeheersing In het verslagjaar is een convenant gesloten met de Veiligheidsregio Groningen en de regiopolitie Groningen over samenwerking op het gebied van drinkwatergerelateerde risico- en crisisbeheersing.
In het convenant zijn afspraken gemaakt over bereik baarheid, communicatie, nooddrinkwatervoorzieningen en het opschalen van de organisatie bij calamiteiten. Ook is er in 2010 geïnvesteerd in de aanschaf van zelf ontworpen ’waterwagens,’ die als tijdelijke watervoor ziening kunnen fungeren bij onvoorziene omstandig heden of calamiteiten. In het voorjaar van 2010 zijn zeven waterwagens, die elk 800 liter drinkwater kunnen leve ren, in gebruik genomen.
RENOVATIE EN VERVANGING “De afgelopen vijf jaar is er voor tientallen miljoenen geïnvesteerd in renovatie en vervanging van de technische infrastructuur. Zo worden gietijzeren leidingen op grote schaal vervangen door, minder onderhoudsgevoelige, kunststofleidingen. Verder wordt een aantal pompstations ingrijpend gerenoveerd.” Martin Leeuwerke, sectormanager Watervoorziening
13
14
Industriewater Ondanks de kwakkelende economie was 2010 een goed jaar voor North Water. North Water heeft vanuit zowel duurzaam als bedrijfseconomisch perspectief successen kunnen boeken en daarmee een bijdrage geleverd aan de economische en duurzame ontwikkeling van onze regio. Er zijn onder meer contracten afgesloten met Qlyte en Nuon en er zijn onderzoeken gedaan ten behoeve van vraagstukken op het gebied van industrie足water. Daarnaast is de haalbaarheid onderzocht van de mogelijke vestiging van een multi-client waterfabriek in de Eemshaven in combinatie met de aanleg van een leiding voor oppervlaktewater vanuit het Eemskanaal.
15
Voor grote afnemers (industrie) levert Waterbedrijf Groningen
De aanwezigheid van de ZAWZI was overigens één van de
‘water op maat:’ onder de vlag van North Water wordt indus-
redenen voor Qlyte om zich in Delfzijl te vestigen.
triewater en demiwater geleverd. North Water biedt daarnaast diverse oplossingen voor vraagstukken op het gebied van
Onderzoek en advies
waterbehandeling en afvalwaterzuivering voor bedrijven en
North Water is door onder andere Delesto, ingeschakeld
industriële complexen. North Water verzorgt het ontwerp,
voor onderzoek en advies. Daarbij werd bijvoorbeeld
de bouw en het beheer van de installaties en desgewenst
onderzocht of het interessant en rendabel is om respectie
ook de financiering (het zogenoemde DBFO-concept).
velijk condensaat te hergebruiken, kwik uit condensaat te
North Water is een joint venture van Waterbedrijf Groningen
verwijderen of nitraten uit zout afvalwater te halen. Advies
en Evides Industriewater.
werk dat nieuwe inzichten en de komende jaren wellicht nieuwe opdrachten oplevert.
Levering demiwater Nuon Eén van de mijlpalen in 2010 was het winnen van de Euro
ONDERHOUD EN BEHEER
pese aanbesteding voor de levering van demiwater aan de
“Een installatie ontwerpen en bouwen kunnen er meer,
nieuwe Nuon centrale in de Eemshaven. Het contract is in
maar er zijn weinig partijen die ook onderhoud, beheer
december 2010 ondertekend. Volgens planning zal North
en financiering van installaties voor hun rekening nemen.
Water vanaf juli 2011 gedemineraliseerd water leveren aan
Daarin onderscheiden we ons. Pre is ook dat we de regio
de nieuwe elektriciteitscentrale.
en voornaamste stakeholders kennen. Dat werkt wel zo snel en efficiënt.”
Zout Afvalwater Zuiveringsinstallatie Qlyte, onderdeel van DSM, laat haar afvalwater zuiveren
Piet de Boks, manager North Water
door North Water middels een Zout Afvalwater Zuiverings installatie (ZAWZI) in Oosterhorn. Hiertoe werd in 2010 door
16
beide partijen een meerjarencontract ondertekend. Door
Ontwikkelingen Eemshaven
deze manier van afvalwaterzuivering zag Qlyte mogelijk
De bouw van een nieuwe energiecentrale en de aan
heden om kosten te besparen en het milieu te ontzien.
wezigheid van andere grootverbruikers doet een behoorlijk
beroep op de capaciteit en leveringszekerheid van het
KOMENDE JAREN
leidingnet in Noord-Groningen. North Water startte in
“Komende jaren willen we onze marktpositie in de regio
2009 een haalbaarheidsonderzoek naar de aanleg van
verder versterken en uitbreiden. Daartoe zien we zeker
een leiding van het Eemskanaal naar de Eemshaven en
mogelijkheden. Kijk maar naar de haalbaarheidstudies
de realisatie van een multi-client waterfabriek in de Eems
die we uitvoeren en bijvoorbeeld naar de tendens in de
haven. Acht bedrijven uit de energiesector ondersteunen
markt om niet-kernactiviteiten uit te besteden. We zullen
dit initiatief, hetgeen in 2010 is vastgelegd in een
de markt, klanten en nieuwe ontwikkelingen in onze
Memorandum of Understanding.
branche op de voet volgen en daarop anticiperen. We gaan dan ook meer dan voorheen investeren
Operational excellence
in klantcontacten, kennis- en relatienetwerken.
In het verslagjaar is veel aandacht besteed aan een belangrijke doelstelling van North Water: het toewerken
Ook de toenemende bereidheid om duurzaam te onder
naar ‘operational excellence’. De onderneming wil de kans
nemen speelt ons in de kaart. Het toepassen van biologi-
op bedrijfsuitval en storingen van beheerde installaties tot
sche zuiveringstechnieken, het filteren en hergebruiken
een minimum beperken. Bijvoorbeeld via planmatig onder
van mineralen en het benutten van warmte en CO2 voor
houd en verbetermanagement, maar ook door processen
biomassaproductie wordt daarmee interessant. We zien
en technologieën te optimaliseren. Dit in nauwe samenwer
ook kansen in het buitenland. En dan met name bij onze
king met Waterbedrijf Groningen en Waterlaboratorium
Oosterburen waarmee zowel Waterbedrijf Groningen als
Noord (WLN). In het kader van het streven naar operational
Evides al contact hebben en samenwerken. Het feit dat
excellence wordt veel energie besteed aan uitwisselen van
deze regio dichtbij ligt en qua structuur en bedrijvigheid
kennis en ervaring tussen operators en watertechnologen.
veel op de onze lijkt, is een voordeel.”
Op deze manier leren ze beide verschillende processen kennen en zijn ze breder en flexibeler inzetbaar. In het
Piet de Boks, manager North Water
verslagjaar kwamen de technologen van Waterbedrijf Groningen, WLN en Evides hiertoe regelmatig samen. Genoemde initiatieven worden in 2011 vervolgd.
17
Waterlaboratorium Noord Waterlaboratorium Noord (WLN) heeft in 2010 een aantal instrumenten ontwikkeld die van belang zijn voor de bedrijfsvoering van Water足bedrijf Groningen, Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD), North Water en klanten van deze bedrijven. Daarnaast is WLN in 2010 pen足voerder geworden van SAWA, een driejarig innovatieproject op het raakvlak van sensor- en watertechnologie.
18
19
WLN controleert en beheert voor Waterbedrijf Groningen
snel open te stellen. Sinds 2010 sporen we deze bacterie
en WMD de kwaliteit van het drink- en industriewater.
binnen vijf uur op dankzij de PCR-techniek. Dat betekent
Daarnaast is het de vraagbaak en partner voor toegepast
een tijdwinst van negentien uur. Met dezelfde techniek
(wetenschappelijk) onderzoek naar water in al haar ver
verwachten we straks ook andere micro-organismen te
schijningsvormen. WLN adviseert en ondersteunt de
kunnen traceren.”
drinkwaterbedrijven en North Water bovendien bij het ontwikkelen, inrichten en verbeteren van waterzuiverings
Hilde Prummel, manager watertechnologie WLN
installaties. De omzet van WLN is voor bijna 50% afkomstig
(met ingang 1 mei 2011 directeur)
van opdrachten van derden.
Optimalisatie proceswaterzuiveringsinstallatie Snelle analysemethode
Vlak voor de aardappelcampagne van 2009 is de
In 2010 ontwikkelde WLN een snelle analysemethode
proceswaterzuiveringsinstallatie van AVEBE opgeleverd.
voor het meten van de E-coli bacterie op basis van de
Op basis van de ervaringen in het eerste campagnejaar
zogenaamde PCR-techniek. Op basis van deze DNA-
is de installatie verder geoptimaliseerd. Daarbij is vooral
techniek kan het waterlaboratorium binnen 5 uur de E-coli
gekeken naar het (verder) beperken van de bedrijfs-
bacterie traceren. Bij de ‘gewone’ kweek staat daar 24
kosten, waaronder het chemicaliëngebruik.
uur voor. Dat is winst voor de volksgezondheid: het water bedrijf en de drinkwaterklant weten eerder of er mogelijk
Sensortechnologie
iets aan de hand is met de kwaliteit van het drinkwater.
Waterlaboratorium Noord is in 2010 betrokken bij het innovatieproject SAWA: het meten van de water
PCR-TECHNIEK
kwaliteit met behulp van sensortechnologie. Hiervoor
“Nederland is één van de weinige landen dat geen chloor
is een sensorentestcentrum ingericht, waar sensor
aan het drinkwater toevoegt. Dat is mooi, maar betekent
ontwikkelaars hun systemen op praktijkschaal kunnen
wel dat het waterleidingnetwerk en beheersysteem opti-
toetsen op verschillende watertypen. Een nog onont
maal moeten zijn. Bij breuken kan er soms sprake zijn van ver-
gonnen terrein, waarbij 15 Noordelijke kennis-
ontreiniging. E-coli is een indicator voor zo’n verontreiniging
instellingen en MKB-bedrijven de handen ineen
die we snel willen traceren. Niet alleen vanwege het gevaar
hebben geslagen.
voor de volksgezondheid, maar ook om het leidingnet weer
20
Sensortechnologie biedt kansen voor verbetering drinkwaterkwaliteit Op 15 oktober 2010 opende Max van den Berg, voorzitter van SNN, sensortestcentrum SenTec. Met deze opening gaat het project SAWA (Sensors and Water) officieel van start. SAWA is een Noordelijk innovatie project waarin met name Noordelijke bedrijven en kennisinstellingen geavanceerde sensoren ontwikkelen voor het meten van drinkwaterkwaliteit. SAWA moet een stevige impuls geven aan de kwaliteit en efficiëntie van de drinkwatervoorziening, aan kennisontwikkeling en aan de Noordelijke economie. Het SAWA project loopt tot 1 juli 2013 en kost ruim € 8 miljoen. Iets meer dan de helft van deze kosten wordt opgebracht door de deelnemers. Het project wordt medegefinancierd door de drie Noordelijke provincies, het Europees Fonds voor Regionale ontwikkeling, SNN en het ministerie van EZ.
WLN nam hiertoe het initiatief en realiseerde een test
Onderzoekprogramma’s
centrum, dat oktober 2010 in Glimmen werd geopend.
WLN nam in opdracht van Waterbedrijf Groningen en
Het waterlaboratorium verzorgt de penvoering en
Waterleidingmaatschappij Drenthe deel aan diverse onder
projectleiding.
zoeksprogramma’s van Wetsus. Eén daarvan was ‘biofouling’, dat zich richt op het beter en voordeliger reini gen van vervuilde membraanfilters. Een ander project was
TIJD EN KOSTEN BESPAREN
het onderzoek naar watervitalisatie. Deze verkenning richtte
“We willen straks met behulp van sensortechnologie online
zich op het verklaren en breder toepasbaar maken van niet
en realtime de waterkwaliteit in de Drentsche Aa en het
meetbare, maar wel aanwezige eigenschappen van water.
waterleidingnet kunnen meten. Maar bijvoorbeeld ook de
Daarnaast is onderzoek gedaan naar decentrale water
stroomsnelheid, wat weer iets zegt over de (plaatselijke)
productie, hergebruik van residuen (waaronder fosfaat
aanwezigheid van nagroei in het leidingnet. Slaagt het
en nitraat) en benutting van restwarmte.
project, dan hebben we een instrument in handen waarmee we niet alleen de waterkwaliteit beter kunnen
Technologische ondersteuning
bewaken, maar ook veel tijd en kosten kunnen besparen.
In 2010 heeft WLN met een door hen ontwikkeld Zuivering
Het meten van nagroei kost ons nu bijvoorbeeld drie
Informatie Systeem (ZIS), dat (water)kwaliteitsdata van WLN
maanden en tal van monsternamen.”
koppelt aan productiedata van Waterbedrijf Groningen, productielocaties van Waterbedrijf Groningen doorgelicht.
Gerrit Veenendaal, directeur WLN
Met de verkregen inzichten in de technologische processen
en initiatiefnemer SAWA-project
kan de komende tijd gewerkt worden aan het optimaliseren van de waterkwaliteit tegen aanvaardbare kosten.
21
Rioleringsdiensten Ondanks aanwijsbare organisatorische, vakinhoudelijke en financiële voordelen, komt de dienstverlening vanuit RioNoord langzaam van de grond. Een belangrijke oorzaak is dat gemeenten hun besluit vorming uitstellen tot er meer duidelijkheid is over gemeentelijke herindelingen dan wel samenwerkingsverbanden. Zo maakte Rio Noord eind 2009 afspraken met drie gemeenten in Oost-Groningen, maar werd de definitieve besluitvorming uitgesteld tot na de fusie. Ook in 2010 waren veel gemeenten met elkaar in gesprek over een of andere vorm van intensievere samenwerking. Daarnaast wachten veel gemeenten af tot ‘het eerste schaap over de dam is’, of kijken uit naar het rijksbeleid ten aanzien van de Waterketen alvorens besluiten te nemen.
22
23
RioNoord is voor 50% van Waterbedrijf Groningen en voor de andere 50% van de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest. RioNoord biedt partner schappen met gemeenten aan, en heeft geen winst oogmerk. RioNoord richt zich in eerste instantie op onderhoud en beheer en op gegevensbeheer en informatievoorziening, maar kan ook breder worden ingeschakeld. In overleg met gemeenten wordt het werkpakket gedefinieerd en wordt een maatwerk oplossing gezocht voor de onderlinge werkverdeling.
1200 IBA’s in beheer Vanaf februari 2010 onderhoudt en beheert RioNoord ruim 1200 IBA-systemen (Individuele Behandeling Afvalwater) in Groningen en Noord-Drenthe.
24
KNOPEN DOORHAKKEN “We weten dat gemeenten belangstelling hebben voor samenwerking met RioNoord. en met ons in zee willen. Maar de politieke situatie is nu eenmaal zo dat er eerst duidelijkheid moet komen over mogelijke herindelingen, samenwerkingsverbanden, en het rijksbeleid. Dat is begrijpelijk, maar de verwachting is dat er in 2011 knopen worden doorgehakt.” Dick Sprong, manager RioNoord
Afspraken of wetgeving De Rijksoverheid wil dat gemeenten, waterschappen en waterbedrijven nauwer samenwerken en activiteiten en inves teringen beter op elkaar afstemmen. Door de waterkringloop te sluiten kan er efficiënter en veel voordeliger worden gewerkt. Er wordt gestreefd naar een aangescherpt Bestuursakkoord Waterketen. De bij dit Akkoord betrokken partijen (VNG, IPO, Vewin, Vrom en Unie van Waterschappen) kwamen maart 2010 met het rapport ‘doelmatig waterbeheer’. Hierin geven ze aan dat er jaarlijks € 550 miljoen bespaard kan worden door betere samenwerking en gezamenlijke investeringen. Het nieuwe kabinet houdt hen daaraan en wil dat er voor april 2011 afspraken worden gemaakt en vastgelegd. Anders komt er wetgeving die dit regelt.
25
26
Internationale samenwerking Via het ‘Schokland-akkoord’ van juni 2007, heeft de drinkwatersector zich gecommitteerd aan de Millenniumdoelen van de Verenigde Naties. Mede als uitvloeisel van dit akkoord is in 2009 in de aandeelhoudersvergadering van Waterbedrijf Groningen besloten om jaarlijks 0,5 % van de drinkwateromzet ter beschikking te stellen aan projecten op het gebied van internationale samenwerking.
27
In het verslagjaar is door Waterbedrijf Groningen
GEEN MATERIAAL MAAR KENNIS
vastgesteld hoe internationale samenwerking verder
“Wat je vaak ziet bij ontwikkelingsprojecten is dat het mis
vormgegeven dient te worden.
gaat zodra de hulporganisatie vertrekt. Mensen voelen zich dan geen ‘eigenaar’ van de geboden hulp of geleverde
Prioriteiten zijn:
middelen. Of kunnen er niet mee omgaan, omdat ze dat
1. partnerships met collega’s in het buitenland;
niet hebben geleerd. Wij leveren liever geen materiaal,
2. particpatie in trainingscentra;
maar de kennis om zelf aan de slag te gaan. Dat werkt op
3. deelname in productontwikkeling ten behoeve
de lange termijn het beste.”
van de watervoorziening voor de armsten in de wereld.
Anne de Groot, coördinator internationale samenwerking
Bij de keuze van en deelname aan projecten is
28
‘zelfredzaamheid’ leidraad. Vanwege de grotere
Oost-Europa
impact en effectiviteit werkt Waterbedrijf Groningen
In 2010 heeft Waterbedrijf Groningen de gemeente
veel samen met collega waterbedrijven en/of water
Tecuci in Roemenië samen met onder andere water
schappen.
schap Hunze en Aa’s en de Gemeente Groningen
Opening fabriek India Donderdag 28 oktober 2010 openden Stichting Basic Water Needs, de Nederlandse ambassadeur en Waterbedrijf Groningen de Tulip waterfilter fabriek in Pondicherry, India. De fabriek produceert het Tulip waterfilter dat schoon en veilig drinkwater eenvoudig en goedkoop beschikbaar maakt voor de allerarmsten. Nog altijd heeft 1 miljard mensen ter wereld geen beschikking over schoon drinkwater. Het Tulip waterfilter kan hier verandering in brengen. De nieuwe fabriek gaat ruim 30.000 waterfilters per maand produceren. De opening van de fabriek ging geheel volgens Indiase traditie: in kleur. Het aanwezige personeel (voornamelijk vrou wen) droegen kleurrijke sari’s. Overal waar je keek hingen gekleurde vlaggetjes en slingers, waren er fleurige bloemen op de straat getekend en stonden speciale welkomstborden voor de Nederlandse ambassadeur in India, Bob Hiensch.
geadviseerd over en geholpen bij het opstellen van
In 2010 werd het 120.000ste filter verkocht. Verspreid
meerjaren -(master)plannen voor duurzaam water
over 20 landen in drie werelddelen. Een mooi voorbeeld
beheer waarbij een integrale benadering voorop staat.
van een eenvoudige en betaalbare oplossing voor
Verder ontvingen we een Dankbetuiging van de
grote groepen mensen die het zonder veilig drinkwater
gemeente Srebrenica in Bosnië voor onze bijdrage
moeten stellen. Essentieel is dat er voor het filter
aan het verbeteren van de watervoorziening van
betaald wordt, want dan is men er zuiniger op.
Srebrenica.
Trainingscentrum in Zuid-Afrika Waterfilters in India
In 2010 zijn afspraken gemaakt met Waternet
Waterbedrijf Groningen steunt al enkele jaren de
(Amsterdam) voor het opzetten van een trainings
Basic Water Needs Foundation. Een Nederlandse
centrum voor drinkwatercollega’s in Zuid-Afrika.
stichting die in India (Pondicherry) waterfilters produceert
In 2011 moet een en ander vorm krijgen in overleg
voor de allerarmsten in de wereld. De filters kosten (ex
met de drinkwaterbedrijven daar.
factory) ca. € 4, zijn eenvoudig te bedienen en te onder houden, gaan een jaar mee en leveren genoeg bacterievrij drinkwater voor een gezin van zeven personen.
29
Water & Energie In 2010 heeft Waterbedrijf Groningen haar positie bepaald op het gebied van water en energie. Er zijn momenteel veel ontwikkelingen gaande die te maken hebben met het streven naar duur足 zaamheid. Denk bijvoorbeeld aan het opslaan van warmte of koude in de bodem, hergebruik van afvalwarmte en/of CO2, het benutten van geothermie, warmte uit het riool, koude uit diepe plassen en het winnen van energie uit afvalwater.
30
31
Haalbaarheidsonderzoeken
en waterschap Noorderzijlvest, de mogelijkheden onder
In 2010 heeft Waterbedrijf Groningen samen met Rendo
zocht. In onder meer Hamburg en Winterthur wordt deze
Duurzaam (het Energiebedrijf uit Zuid-Drenthe) een
methode toegepast.
aantal projecten op het gebied van warmte-koudeopslag onderzocht op hun economische haalbaarheid.
In Winsum wil men het zwembad verwarmen met een op biogas gestookte WKK-installatie. De vrijkomende
Waterbedrijf Groningen is in 2010 een onderzoek
warmte van de WKK verwarmt dan zomers het zwembad
gestart naar hoe de (thermische) energie in het drink
en ’s winters een nabijgelegen woonwijk. We onder
water benut kan worden voor de verwarming of
zoeken wat de mogelijkheden zijn om een warmtenet
koeling van woningen.
aan te leggen en te beheren.
Hetzelfde geldt voor de terugwinning van energie (warmte) uit rioolwater. Waterbedrijf Groningen heeft in 2010, samen met de gemeente Groningen
32
Algen kweken: subsidie Waddenfonds Het Waddenfonds steekt € 188.430 in de pilot om een algenkweeksysteem te ontwikkelen. Met als doel onder meer een schoner wad. Het gaat om een project van Algacom, Zeolyst en het Waterbedrijf Groningen. Het kweeksysteem gebruikt ‘vuil water’, industriële restwarmte en CO2 voor de productie van hoogwaardige eiwitten. Eemsbode, 23 december 2010
GOEDE AANVULLING OF NIET?
Samen met onder meer de RUG, Wageningen
“De afgelopen twee jaar onderzochten we of de
Universiteit, DHV en een veevoerbedrijf wordt gewerkt
combi van water en energie een goede aanvulling
aan een studie naar de realisatie van een algenfarm
op onze portfolio is. Sluit het aan bij overige bedrijfs
in de Eemshaven.
onderdelen, –initiatieven en onze missie? Waar zijn we goed in en voegen we iets toe? Wat zijn de ont-
De restwarmte en CO2 uitstoot van de energie-
wikkelingen en hoe ziet de markt er uit? En, niet
centrales worden hierbij gebruikt voor de kweek van
onbelangrijk, wat zijn interessante ontwikkelingen,
algen. De biomassa geldt als hoogwaardig veevoeder.
projecten en partners in de regio? Dirk van der Woerdt, hoofd Strategie & Onderzoek
33
Naar een duurzame samenleving Als maatschappelijke onderneming wil Water足bedrijf Groningen dichtbij de mens en de natuur staan. We stimuleren duurzame initiatieven en ontwikke足 lingen in de regio. We dragen ons steentje bij aan de millenniumdoelstellingen en milieudoelen van overheden. We zetten ons in voor energietransitie, CO2 reductie en gebruik van aard- en restwarmte. We werken samen met partners die maatschappelijk verantwoord ondernemen ook hoog op de agenda hebben staan.
34
35
Climate footprint
The (r)evolution of Powers
De invloed die een organisatie heeft op de klimaat verandering wordt vaak afgemeten aan de jaarlijkse CO2-uitstoot. Deze zogenaamde ‘climate footprint’ is voor Waterbedrijf Groningen erg klein. In 2007 bedroeg deze 9300 ton CO2-equivalenten. Dit is evenveel als de klimaatvoetafdruk van ruim 2100 Groningers. Dit komt onder andere door een lage directe CO2-emissie bij onze werkzaamheden, het gebruik van 100% groene stroom en verregaand hergebruik van grond- en rest stoffen. In het verslagjaar zijn diverse technische maatregelen verkend die er toe bijdragen dat de klimaat voetafdruk verder wordt verkleind of zelfs tot nul kan worden gereduceerd (klimaatneutraal). Voorbeelden hiervan zijn het ketenbeheer rondom chemicaliën, verdere energiebesparing op pompstations en het opstellen van een mobiliteitsplan voor medewerkers.
Tijdens het EBF-congres, het grootste tweedaags economisch en bedrijfskundig studentencongres van Nederland, stelde Waterbedrijf Groningen studenten de vraag: wat zijn de mogelijkheden van een duurzame watervoorziening en watergebruik in 2033, toegespitst op de functies van industrie, landbouw, natuur & recreatie en wonen? En welke mogelijkheden bieden Water en Energie -technieken daarbij? Groepen studenten zijn aan de slag gegaan met deze vraag en werkten scenario’s uit. Door deel te nemen aan dergelijke congressen slaat Waterbedrijf Groningen een brug tussen theorie en praktijk, laat studenten meedenken over actuele duur zaamheidsvraagstukken en laat studenten kennismaken met de wereld van het waterbedrijf.
Groningen 2033 In de zomer van 2008 heeft Waterbedrijf Groningen het initiatief genomen om een groep ‘onafhankelijke dwars denkers met humor’ in een brainstromsessie bij elkaar te brengen, met als doel om tot een aanzet te komen voor een duurzaam toekomstbeeld van de regio Groningen. Dat duurzame toekomstbeeld is een integrale beschou wing van energie-, landbouw-, industrie-, water- en ruim telijke ontwikkelingen. Met een horizon van 25 jaar: een keuze voor de middellange termijn, omdat een dergelijke periode nodig zal zijn om een toekomstbeeld gerelateerd aan voornoemde sectoren vorm te geven en uit te voe ren. In januari 2011 werd de sessie voor de derde keer georganiseerd, dit maal onder de titel ‘Op weg naar een duurzame toekomst’.
36
Wandelen voor water Ook dit jaar participeerde en steunde Waterbedrijf Groningen het project Wandelen voor Water, dat aan dacht vraagt en financiën genereert voor drinkwateren sanitatieprojecten in achterstandsregio’s. Dit jaar deden er in Groningen ruim twintig basisscholen mee aan de sponsorloop, die 45.000 euro opbracht (na verdubbe ling door de initiatiefnemer, de stichting Aqua for All).
Handen uit de mouwen, Leger des Heils In april 2010 staken 16 medewerkers hun handen uit de mouwen voor het Leger des Heils in Beijum en Veendam. Eén groep ging aan de slag met het uitbreiden van de bestrating in diverse tuinen van woonhuizen aan de Jensemaheerd in Groningen. Een andere groep met het aanleggen van o.a. een grondkabel, nieuwe bestrating en tuinverlichting in diverse tuinen aan de Sont in Veendam.
Dit alles onder begeleiding van de Technische Dienst van het Leger des Heils. Met de jaarlijkse actie ‘Handen uit de mouwen’ geeft Waterbedrijf Groningen een praktische invulling aan het begrip Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Eerdere jaren werd er vrijwilligerswerk gedaan t.b.v. de natuur en bij een zorgcentrum.
Convenant schuldhulpverlening In juni ondertekenden Waterbedrijf Groningen en de Groningse Kredietbank (GKB) een convenant schuld hulpverlening. Elly Pastoor, wethouder van de gemeente Groningen, zette daartoe de handtekening. Doel van het convenant is te voorkomen dat klanten diep in de financiële problemen komen en te maken krijgen met incassoprocedures, de rechter of het afsluiten van de waterlevering. Het voordeel van deze aanpak is enerzijds dat sneller gerichte en persoonlijke hulp wordt aangebo den, en anderzijds dat het aantal drinkwaterafsluitingen met bijna veertig procent is afgenomen.
Duurzame dorstlesser Onder de slogan ‘Voorkom een kater, drink water’, leverde Waterbedrijf Groningen haar bijdrage aan de Kei-week in de universiteitsstad. Op verschillende locaties in de stad werd de hippe kraanwaterkoeler, de TENQ, geplaatst, waaruit vele flesjes kraanwater werden getapt. Op soortgelijke wijze, en onder het motto ‘ kraanwater dé duurzame dorstlesser’ leverde het waterbedrijf in 2010 ook haar bijdrage aan onder meer het Noorderzonfestival, de Hunzeloop, de Bommen Berendloop, de Plantsoen loop en natuurlijk de Nacht van Groningen en de 4 Mijl van Groningen. Aan de laatste loop deden ook 4 teams van Waterbedrijf Groningen zelf mee.
Urgenda enthousiast over ZAWZI De Urgenda, de actie-organisatie voor duurzaamheid en innovatie die Nederland samen met bedrijven, over heden, maatschappelijke organisaties en particulieren sneller duurzaam wil maken, toert in een paar jaar tijd langs duurzame koplopers in elke regio of provincie in Nederland. In september bezocht Urgunda Groningen. Daarbij werden diverse locaties in de regio bezocht waar men bezig is met duurzaamheid. Hieronder viel ook de Zout Afvalwater Zuiveringsinstallatie (ZAWZI) van North Water in Delfzijl, dat zout afvalwater biologisch zuivert. De Urgenda-vertegenwoordigers waren zeer enthousiast over de huidige en toekomstige mogelijkheden van deze zuiveringsinstallatie.
Dag van de Duurzaamheid Waterbedrijf Groningen riep medewerkers op om 11 november een bijdrage te leveren aan de Dag van de Duurzaamheid. Deze dag wordt door de actie-organisatie voor duurzaamheid en innovatie Urgenda gepromoot en levert jaarlijks tal van duurzame initiatieven op in het land. Waterbedrijf Groningen riep medewerkers op de auto te laten staan en serveerde duurzame kost in het bedrijfs restaurant. Als tegenprestatie mochten de fietsers op de foto en werd uitgerekend hoeveel CO2-uitstoot ze hadden bespaard en hoeveel calorieën ze hadden verbrand.
37
38
Organisatie in ontwikkeling Waterbedrijf Groningen is een organisatie volop in ontwikkeling, die anticipeert op haar omgeving en ontwikkelingen in de markt. Die veel aandacht besteedt aan klanttevredenheid en het optimaliseren van werkprocessen. Die van haar medewerkers vraagt mee te veranderen en zich verder te ontwikkelen. Die daar ook de mogelijkheden en carrière kansen voor biedt.
39
In 2010 is de hoofdstructuur van Waterbedrijf Groningen onveranderd gebleven. De aandacht ging vooral uit naar verbeterprocessen en efficiencyvoordelen over de grenzen van de afdelingen heen, en over bedrijfsgrenzen heen. Binnen de sector Watervoorziening wordt stug doorgewerkt aan het vernieuwen van pompstations en verder automatiseren van de bedrijfsvoering, en binnen de afdeling Klantenadministratie wordt veel aandacht besteed aan de invoering van een nieuw systeem voor facturering en incasso. Verder is er, net als in 2009, extra ingezet op verzuim beleid en de veiligheid bij het uitvoeren van werkzaam heden. Het ziekteverzuim is ten opzichte van het vorig verslagjaar verder gedaald.
Duurzaam HRM-beleid In 2010 is het HRM-beleid 2011-2015 ontwikkeld en vastgesteld. Doel van dit beleid is ervoor te zorgen dat medewerkers en afdelingen op het juiste moment samen de juiste kwaliteit leveren en blijven leveren. In het HRM-beleid 2011-2015 zijn een aantal deelgebieden gedefinieerd die, gezien onze missie, strategie, organisatieontwikkeling en relevante trends, specifieke aandacht krijgen. Dit zijn: - Leeftijdsbewust personeelsbeleid - Management Development beleid - Werving en Selectiebeleid Leeftijdsbewust personeelsbeleid is gericht op het ont wikkelen, benutten en behouden van capaciteiten, kennis en ervaring van alle individuele werknemers in
40
alle leeftijdscategorieën op korte en op lange termijn, waarbij rekening wordt gehouden met veranderende mogelijkheden en behoeften. Hiertoe worden de komende jaren een aantal instrumenten doorontwikkeld die te maken hebben met loopbaanbeleid, arbeidsmobiliteit en onderlinge afstemming en communicatie. Het in 2008 ingezette Management Development pro gramma is in 2010 vervolgd en zal de komende jaren worden ingezet op basis van een zogenaamd ‘cafetaria model’. Dit betekent dat op het gebied van kennis en vaardigheden opleidingen en trainingen worden aange boden die het instrumentarium van de leidinggevende vormen. Iedere leidinggevende bepaalt welke opleiding of training voor hem of haar passend is. De werving en selectie is de integrale verantwoordelijk heid van de organisatie. Vanwege een toenemende krapte op de arbeidsmarkt van technisch geschoold personeel verdient de komende jaren vooral het wer vingsaspect bijzondere aandacht. Hierbij wordt onder meer gekeken naar de rol van social media als nieuw of extra wervingskanaal.
Flexibiliseren In navolging van 2009 zijn er in 2010 een aantal verande ringen doorgevoerd in zowel de CAO als het personeels beleid die de inzetbaarheid van medewerkers flexibeler maken. Met een zogenaamd Inzetbaarheidsbudget (IB) kan onder meer gespaard worden voor extra verlof, pensioen, niet vergoede scholingskosten en bijvoorbeeld een fitnessabonnement.
Nieuw klanteninformatiesysteem Begin 2010 werd ook het Employabilitybudget (EB) geïntroduceerd dat flexibeler werken interessant maakt. Bovendien werd op 1 januari 2011 het Flexibel Arbeids voorwaarden Budget (FAB) van kracht. De combinatie van deze regelingen biedt werknemers meer vrijheid maar ook meer verantwoordelijkheid. De medewerker kan zijn of haar werk nu zo organiseren dat de gewenste balans ontstaat tussen werk en privé.
Voorjaar 2010 is een begin gemaakt met de overstap van het klanteninformatiesysteem (VIS) naar een eigentijdse vervanger (SAP). De beslissing om voor SAP te kiezen is samen met collega-waterbedrijven WMD, Dunea, PWN en WML genomen. De conversie neemt ongeveer een jaar in beslag. Vanuit Waterbedrijf Groningen zijn de afdelingen Klantenadministratie, Applicatiebeheer, Technische Klantcontacten en GIGA nauw betrokken bij de conversie naar SAP.
Medewerkerstevredenheidsonderzoek Medio 2010 werd in navolging van 2007 een medewerkertevredenheidsonderzoek uitgevoerd door Effectory. Alle medewerkers konden online een vragenlijst invullen. De uitkomst van het onderzoek werd na de zomer-vakantie bekend. Waterbedrijf Groningen scoorde een voor de drinkwatersector gemiddeld cijfer van 7,3 voor algemene tevredenheid. In 2007 was dit nagenoeg hetzelfde: 7,4. De vragenlijst werd door maar liefst 177 medewerkers (77,5%) ingevuld.
Lunchbijeenkomsten Met ingang van 2010 organiseert Waterbedrijf Groningen een aantal keer per jaar een lunchbijeenkomst voor alle medewerkers. Tijdens deze bijeenkomst geeft een collega een presentatie over zijn/haar vakgebied, een project of specifiek onderwerp. Zo stonden in 2010 onder meer Internationale Samenwerking, RioNoord, Duurzaamheid, Assetmanagement en Waternetwerk op het programma.
Beveiliging In het verslagjaar heeft een onderzoek plaatsgevonden naar het bewustzijn met betrekking tot beveiligingszaken onder de medewerkers van Waterbedrijf Groningen. De respons op de IB peiling was goed, 54% van de medewerkers heeft de vragenlijst volledig ingevuld. Het gemeten bewustzijn wat betreft informatiebeveiliging werd als voldoende beschouwd.
Formatie Kengetal
2008
2009
2010
FTE
208
212
217
Gemiddelde leeftijd
47,5
47,6
47,9
Gemiddelde dienstjaren
18,0
17,3
17,1
Fulltime/parttime
168/51
173/49
175/53
Man/vrouw
178/41
183/39
185/43
41
FinanciĂŤle resultaten Het jaar 2010 was financieel een goed jaar voor N.V. Waterbedrijf Groningen. Het resultaat 2010 kwam conform onze begroting en doelstelling uit op â‚Ź 2,5 miljoen.
42
43
Afzet 2010
■ Drinkwater voorzieningsgebied ■ Drinkwater buiten voorzieningsgebied ■ I ndustriewater
Ten opzichte van 2009 is het resultaat met € 2,2 miljoen gedaald door met name lagere bedrijfsopbrengsten van € 1,4 miljoen (meelifters op de factuur en incidentele baten 2009) en hogere financieringslasten van € 0,7 miljoen. In 2010 konden onze drinkwatertarieven op het laagste niveau van Nederland worden gehandhaafd conform de drinkwaterprijs van 2009. In de praktijk bete kent dit een tariefdaling ten opzichte van 2009 omdat de tariefstijging door inflatie niet is verwerkt naar de klanten.
Presentatie financiële cijfers In 2010 zijn de financiële rapportages aangepast ter verbetering van management- en stuurinformatie. Dientengevolge zijn ook enige kostenrubriceringen gewijzigd.
44
In de jaarrekening zijn de vergelijkende cijfers hierop aangepast.
Afzet In 2010 heeft N.V. Waterbedrijf Groningen 41,7 miljoen m3 drinkwater afgezet in het voorzieningsgebied. Een kleine stijging ten opzichte van 2009 (41,6 miljoen m3). Dit is met name het gevolg van de gestegen afzet aan grootverbrui kers in de industrie ten opzichte van 2009. Onze deelne ming North Water B.V heeft 12,9 miljoen m3 industriewater afgezet (2009: 12,5 miljoen m3). Naast het leveren van industriewater heeft North Water B.V. in 2010 een verdere groei doorgemaakt bij het zuiveren van vervuild water voor industriële klanten in de Zout Afvalwater Zuiverings installatie te Oosterhorn.
Drinkwatertarief Waterbedrijf Groningen*
Financiële kengetallen Waterbedrijf Groningen
1,40
60
1,20
45 x 1 miljoen euro
Euro per m 3
1,00
0,80
0,60
0,40
30
15
0,20
-
2007
2008
2009
2010
1,14
1,16
1,20
1,20
Drinkwatertarief
* bij een gemiddeld verbruik van 110 m 3 per huishouden per jaar
0
2007
2008
2009
2010
Omzet
53,3
53,1
55,9
54,5
Resultaat
5,6
5,1
4,7
2,5
Tarieven
Resultaat
N.V. Waterbedrijf Groningen streeft naar een stabiele tarief ontwikkeling passende binnen een maatschappelijk verant woord solvabiliteitsniveau en rekening houdend met de benodigde financiële ruimte op middellange termijn voor de uitvoering van het geplande investeringsprogramma. Voor 2010 heeft dit geresulteerd in een gelijkblijvende drinkwaterprijs ten opzichte van 2009. Rekening houdende met inflatie betekent dit een tariefsverlaging, omdat de inflatiecorrectie niet is doorberekend naar de klanten in het drink watertarief.
Het bedrijfsresultaat over 2010 bedraagt € 2,5 miljoen (2009: € 4,7 miljoen). Het bedrijfsresultaat 2010 is de resul tante van het bedrijfsresultaat uit operationele activiteiten van € 3,8 miljoen (2009: 5,4 miljoen), financiële baten en lasten € 2,1 miljoen negatief (2009: € 1,5 miljoen negatief) en een positief resultaat uit deelnemingen van € 0,8 miljoen (2009: € 0,7 miljoen). Het bedrijfsresultaat wordt gereser veerd ten behoeve van investeringen in de drinkwaterinfrastructuur. Het beleid om geen dividend uit te keren wordt hiermee voortgezet.
45
Ratio’s
Opbrengsten
De kengetallen current ratio en solvabiliteit geven aan dat de financiële positie van N.V. Waterbedrijf Groningen zeer gezond is te noemen en zich ontwikkelt conform de verwachtingen en het ingezette beleid. De liquiditeitspositie wordt uitgedrukt in de current ratio; dit is de mate waarin de kortlopende schulden uit de vlottende activa kunnen worden betaald.
De totale bedrijfsopbrengsten 2010 ten bedrage van € 54,5 miljoen zijn € 1,4 miljoen lager dan 2009 (€ 55,9 miljoen). Deze daling wordt met name veroor zaakt door daling opbrengsten meelifters waterschap pen (€ - 0,8 miljoen) en incidentele baten (in verband met oprichting RioNoord) in 2009 (€ - 0,6 miljoen).
Bedrijfskosten
46
De current ratio is in 2010 1,04 (2009: 1,16). Deze lichte daling wordt veroorzaakt door relatief hogere kortlopende schulden ten opzichte van het voorgaande jaar.
De totale bedrijfskosten waren in 2010 € 50,7 miljoen (2009: € 50,5). De bedrijfskosten zijn in 2010 ondanks inflatie op een vergelijkbaar niveau als in 2009.
De solvabiliteit is 33% (2009: 35%); eigen vermogen uitgedrukt in percentage van het balanstotaal. Deze lichte daling is het gevolg van het investeringsprogramma in 2010. Deze solvabiliteit van 33% in 2010 voldoet ruim aan de gestelde minimale solvabiliteitseis van 20-25%.
Investeringsuitgaven In 2010 waren de investeringsuitgaven in (im)materiële vaste activa op een vergelijkbaar niveau als voorgaand jaar, te weten € 23,5 miljoen (2009: € 24,2 miljoen). Het merendeel van de investeringsuitgaven is besteed in
Balanstotaal en investeringsuitgaven Waterbedrijf Groningen 160
Financiering
120
De kasstromen uit de operationele bedrijfs activiteiten waren in 2010 niet toereikend om de geplande aflossingen, investeringen en operationele activiteiten te financieren. De financiering van de bedrijfsactiviteiten heeft om die reden in 2010 deels plaatsgevonden vanuit in 2008 reeds afgesloten financieringsfaciliteiten.
x 1 miljoen euro
2010 aan de relatief grote investeringsprojecten ‘Nieuwbouw Oppervlaktewaterzuivering de Punt’ en vervangen/vernieuwen distributienet.
80
40
0 2007
2008
2009
2010
101,5
122,2
142,2
158,6
9,8
14,2
24,2
23,5
Balanstotaal
Investeringen
47
Bericht van de Raad van Commissarissen De Raad heeft in 2010 vijfmaal vergaderd in aanwezigheid van de directie. In deze vergaderingen met de directie zijn onder meer de volgende onderwerpen behandeld:
op het verloop en de uitvoering van investeringen. Door de Raad is ingestemd met voornoemde strategie- en beleidsvoorstellen en het tariefvoorstel 2011 is goedgekeurd. Het jaarverslag 2009 is ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering
■ Strategie
en beleid voor de korte en middellange
termijn, rekening houdend met de gekozen richting
van Aandeelhouders. ■ Diverse
wetgevingsonderwerpen, zoals de
van diversifiëren van wateractiviteiten met toege
Drinkwaterwet/-besluit, precario en actuele
voegde waarde voor de regio. In het bijzonder is
onderwerpen die landelijke aandacht kennen
hierbij gesproken over de strategische positiebepaling
zoals afsluitbeleid, incassobeleid en samenwerking
betreffende de waterketen, Water & Energie en
in de waterketen.
Internationale Samenwerking. ■ Strategische
positionering Stichting
Samenstelling Raad van Commissarissen
Waterlaboratorium Noord en in het verlengde hiervan
In 1998 is voor N.V. Waterbedrijf Groningen gekozen
de gewenste rechtsvorm en governance-structuur.
voor een Raad van Commissarissen bestaande uit tien
■ Samenwerking
commissarissen. In de Aandeelhoudersvergadering
met partners in zijn algemeenheid
en in het bijzonder de partners waarmee samen
van juni is positief gereageerd op het voorstel om het
werkingsverbanden bestaan op het vlak van riolering
aantal leden van de Raad terug te brengen naar zeven
(RioNoord), industriewateractiviteiten (North Water),
leden. Het rooster van aftreden biedt in 2011 de moge
ICT-activiteiten (Futuro) en Waterlaboratorium
lijkheid om op natuurlijke wijze tot verlaging van het
Noord (N.V. Waterleidingmaatschappij Drenthe).
aantal leden te komen.
■ Omvang
en samenstelling van de Raad van
Commissarissen. ■ Verschillende
investeringsbeslissingen waaronder
In 2010 heeft de heer K.F. Schuiling de Raad verlaten. Voor de wijze waarop de heer Schuiling zich heeft inge
investeringen ter verdere verbetering van de drink-
zet voor de belangen van de onderneming zijn wij hem
waterkwaliteit en leveringszekerheid, stimulering
zeer erkentelijk. In de vacature die door dit vertrek ont
natuurontwikkeling en industriewaterprojecten.
staat wordt in 2011 nadere invulling gegeven. Volgens
■ Verschillende
(financiële) rapportages en beleids
het rooster van aftreden zijn de heren Groot en Van der
documenten waaronder strategienotitie, HRM beleid,
Werff in 2010 voor een nieuwe periode van vier jaar
bedrijfsregeling arbeidsvoorwaarden, medewerkers
herbenoemd.
tevredenheidsonderzoek, jaarverslag 2009 inclusief managementletter en accountantsverklaring,
Corporate Governance
(internationale) benchmark 2009, tariefvoorstel 2011
Het afgelopen jaar hebben zich geen veranderingen
en investeringsmonitor. De investeringsmonitor wordt
in de governance-structuur voorgedaan.
periodiek besproken met als doel zicht te houden
48
Wij onderschrijven het belang van een deugdelijke
vanuit de Raad van Commissarissen ingesteld. Klank
ondernemingsstructuur, waaronder begrepen het
bordgroepen bestaan op het gebied van Samenwerking,
integer en transparant handelen, een goed toezicht en
Riolering, Industriewater en ICT.
het afleggen van verantwoording over het uitgevoerde
In het jaar 2010 zijn er overleggen geweest tussen de
toezicht.
directie en de verschillende klankbordgroepen. Voor 2011 bestaat bij de Raad het voornemen deze overleg
Onderstaand zijn de hoofdlijnen van onze corporate
vorm te intensiveren.
governance-structuur zo veel mogelijk weergegeven. Deze zijn onder andere neergelegd in een aantal
Jaarverslag
afzonderlijke documenten, waaronder:
Hierbij leggen wij u het door de directie opgestelde
■ Reglement
jaarverslag van N.V. Waterbedrijf Groningen voor, met
voor de Raad van Commissarissen
■ Profielschets
voor de Raad van Commissarissen
daarin opgenomen de jaarrekening 2010. De jaar rekening is door Ernst & Young Accountants LLP van
Wij hebben de taak toezicht te houden op het beleid
een goedkeurende accountantsverklaring voorzien.
van de directie en de algemene gang van zaken in de organisatie en de met haar verbonden ondernemingen
Wij hebben het verslag inclusief de jaarrekening met de
en staan de directie met raad terzijde. In het verslagjaar
directie besproken in aanwezigheid van de accountant.
is het eigen functioneren van de Raad, buiten aanwezig
Voorgesteld wordt om het gehele bedrijfsresultaat van
heid van de directie, uitvoerig besproken en is er een
€ 2.489.000 toe te voegen aan het eigen vermogen van
functioneringsgesprek met de directeur gevoerd.
de vennootschap. Wij stellen de Algemene Vergadering
Daarnaast heeft er, in aanwezigheid van de directie, een
van Aandeelhouders voor om het jaarverslag, de jaar
overleg plaatsgevonden met de leden van de Onder
rekening en de winstbestemming vast te stellen.
nemingsraad. De openhartige wijze van uitwisseling van standpunten is door de Raad als zeer constructief
Tevens verzoeken wij de Algemene Vergadering van
ervaren.
Aandeelhouders om voor het jaar 2010 decharge te ver lenen aan de directie voor haar bestuur en aan de leden
In afwijking van de aanbevelingen uit de Nederlandse
van de Raad van Commissarissen voor het uitgeoefende
Corporate Governance Code is geen auditcommissie en
toezicht.
remuneratiecommissie uit het midden van de Raad van Commissarissen ingesteld. Ten aanzien van de instelling van deze commissies is de voorkeur gegeven aan het zo nodig ad-hoc instellen hiervan. In 2010 heeft de Raad geen aanleiding gezien om van deze mogelijkheid gebruik te maken. Voor een viertal strategische onder
Namens de Raad van Commissarissen van N.V. Waterbedrijf Groningen, J.C. Gerritsen, voorzitter Groningen, 21 april 2011
werpen zijn klankbordgroepen met vertegenwoordigers
49
Samenstelling RvC, directie en OR Raad van Commissarissen*
Directie*
J.C. Gerritsen lid van gedeputeerde staten
H. Hoogeveen
directeur
van de provincie Groningen, voorzitter
Ondernemingsraad*
E. Fennema
burgemeester van de
A.M. Meerman
voorzitter | AbvaKabo
gemeente Zuidhorn
E. Postmus
secretaris | CNV
H.M. Geerts
chief executive officer
Publieke Zaak
Paperfoam B.V.
W. Kompagnie
plaatsvervangend
E.A. Groot
burgemeester van de
voorzitter | Vrije lijst
gemeente Delfzijl
L. van der Tuin
plaatsvervangend
A. Meijerman
burgemeester van de
secretaris | AbvaKabo
gemeente Veendam
K. Elzes
lid | AbvaKabo
M.H. Post
voormalig wethouder van
W. Oosterhof-Hilberink
lid | Vrije lijst
de gemeente Menterwolde,
M. Ploeg
lid | CNV Publieke Zaak
secretaris
K. Adam
lid | AbvaKabo
R.A.C. Slager
lid van gedeputeerde staten
A. Visser
lid | AbvaKabo
van de provincie Groningen,
plaatsvervangend voorzitter
J.J. van der Werff
voorzitter van de directie van
de Rabobank Noordenveld
West Groningen
mevr. J.A. Zwerver-Roerig interim-manager P&O Services Groep, voormalig wethouder van de gemeente Ten Boer *Op 31 december 2010
50
Nevenfuncties Raad van Commissarissen De heer dr. J.C. Gerritsen (Nederlandse nationaliteit, 53 jaar) is voorzitter sedert 3 april 2002. De heer Gerritsen is Gedeputeerde van de provincie Groningen. Daarnaast is hij voorzitter van het dagelijks bestuur en het alge meen bestuur van Groningen Seaports te Delfzijl, lid van de Raad van Commissarissen van N.V. Groningen Airport Eelde en lid van het Algemeen Bestuur van het Samenwerkingsverband Noord Nederland. De lopende benoemingsperiode eindigt in 2012. De heer E. Fennema (Nederlandse nationaliteit, 66 jaar) is lid sedert 6 december 2007. De heer Fennema is burgemeester van de gemeente Zuidhorn. Daarnaast is hij lid van het dagelijks bestuur van de Hulpverlening en openbare Gezondheidszorg Groningen en lid van het algemeen bestuur van de Eems-Dollard Regio. De lopende benoemingsperiode eindigt in 2011. De heer H.M. Geerts (Nederlandse nationaliteit, 54 jaar) is lid sedert 15 december 2005. De heer Geerts is directeur van Paperfoam B.V. Daarnaast is hij ook directeur van Vertis Holding en lid van de Externe Adviescommissie Milieukunde van Van Hall-Larenstein. De lopende benoemingsperiode eindigt in 2013. De heer E.A. Groot (Nederlandse nationaliteit, 54 jaar) is lid sedert 29 januari 2004. De heer Groot is burge meester van de gemeente Delfzijl. Daarnaast is hij voor zitter van de Stichting Libau, voorzitter van het Huis van de Groninger Cultuur, lid van het dagelijks bestuur van de Eems Dollard Regio en lid landelijke adviescommissie informatiebeheer Veiligheidsraad. De lopende benoemingsperiode eindigt in 2014.
De heer A. Meijerman (Nederlandse nationaliteit, 61 jaar) is lid sedert 11 juni 2009. De heer Meijerman is burgemeester van de gemeente Veendam en werd benoemd op voordracht van de ondernemingsraad. Daarnaast is hij dagelijks bestuurslid Eems-Dollard Regio en lid Stuurgroep agenda voor de Veenkoloniën. De lopende benoemingsperiode eindigt in 2013. De heer M.H. Post (Nederlandse nationaliteit, 51 jaar) is lid sedert 29 september 2003. De heer Post is voormalig wethouder van de gemeente Menterwolde en werd benoemd op voordracht van de ondernemingsraad. Daar naast is hij namens GroenLinks kandidaat Statenlid voor de provincie Groningen. De heer Post heeft zijn lidmaat schap van de Raad per 15 februari 2011 opgezegd. De heer R.A.C. Slager (Nederlandse nationaliteit, 60 jaar) is lid sedert 7 juni 2007. De heer Slager is Gedeputeerde van de provincie Groningen. Daarnaast is hij voorzitter Provinciale commissie Georganiseerd overleg. De lopende benoemingsperiode eindigt in 2011. De heer J.J. van der Werff (Nederlandse nationaliteit, 54 jaar) is lid sedert 14 december 2006. De heer Van der Werff is voorzitter van de directie van de Rabobank Noordenveld West Groningen en werd benoemd op voordracht van de ondernemingsraad. De lopende benoemingsperiode eindigt in 2014. Mevrouw J.A. Zwerver-Roerig (Nederlandse nationaliteit, 52 jaar) is lid sedert 10 oktober 2002. Mevrouw Zwerver is voormalig wethouder van de gemeente Ten Boer. Sinds september 2010 is zij als interim manager werkzaam bij P&O Service Groep. De lopende benoemingsperiode eindigt in 2011.
51
Jaarrekening 2010
52
KERNCIJFERS Nr.
Kerncijfer
Eenheid
2010
2009
Financieel: 1
Omzet
€ miljoen
54,5
55,9
2
Bedrijfsresultaat
€ miljoen
3,8
5,4
3
Resultaat
€ miljoen
2,5
4,7
4
Investeringen
€ miljoen
23,5
24,2
5
Liquiditeitsratio
%
104
116
6
Solvabiliteitsratio
%
33
35
7
Drinkwaterprijs kleinverbruik
€/m3
1,23
1,20
x1
277.316
281.404
Klanten: 8
Aantal aansluitingen
9
Afzet drinkwater netto
1.000 m3
41.743
41.588
10
Inkoop drinkwater
1.000 m3
1.210
737
11
Afzet industriewater
1.000 m3
12.899
12.490
12
Behandeling afvalwater
VE x 1.000
22,8
17,9
x1
217,2
212,2
€ 1.000
60.129
58.845
%
4,6
5,3
km
5.028
4.986
1.000 m3
1.982
1.968
Personeel: 13
Aantal medewerkers in vaste dienst 31/12
14
Gemiddelde loonkosten
15
Ziekteverzuim
Productie en distributie: 16
Lengte hoofdleidingnet > 50mm
17
Productie en distributieverliezen (NIRG)
Toelichting kerncijfers: Liquiditeitsratio = vlottende activa/vlottende passiva * 100%, Solvabiliteitsratio = eigen vermogen/totaal vermogen * 100%, Drinkwaterprijs kleinverbruik = bij een gemiddeld verbruik van 110 m3/jaar per huishouden.
53
GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2010 (voor winstbestemming) ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa (1) Materiële vaste activa (2) Financiële vaste activa (3)
Bedragen x 1.000 euro
31-12-2010
31-12-2009
3.023 124.537 10.706
980 109.741 9.899 138.266
Vlottende activa Voorraden (4) Vorderingen (5) Liquide middelen
733 12.604 7.034
Totaal activa PASSIVA Groepsvermogen Eigen vermogen (6) Aandeel van derden in groepsvermogen (7)
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Overige kortlopende schulden (11)
Totaal passiva
54
773 17.029 3.745 20.371
21.547
158.637
142.167
31-12-2010
31-12-2009
52.296 11
Bijdragen van derden (8) Voorzieningen (9) Langlopende leningen (10)
120.620
49.807 11 52.307
49.818
23.630 7.858 55.192
23.555 7.492 42.788
2.596 17.054
2.596 15.918 19.650
18.514
158.637
142.167
GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2010
Bedragen x 1.000 euro
2010 Netto omzet (12) Baten uit bijdragen van derden (13) Overige bedrijfsopbrengsten (14)
1.178 5.103
Som der bedrijfsopbrengsten Waterinkopen, energie, chemicaliĂŤn Kosten uitbesteed werk (15) Salarissen en sociale lasten (16) Afschrijvingen Overige waardeveranderingen van materiĂŤle vaste activa Belastingen, heffingen en verzekeringen (17) Overige bedrijfskosten (18)
Bedrijfsresultaat
Resultaat uit deelneming (20) Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Aandeel van derden in het resultaat van groepsmaatschappijen Resultaat
47.381 1.148 7.410
6.281
8.558
54.516
55.939
3.370 13.752 12.811 7.229 -525 8.441 5.628
Som der bedrijfslasten
Rentebaten (19) Rentelasten (19)
2009 48.235
3.057 14.776 12.469 6.515 -375 8.447 5.607 50.706
50.496
3.810
5.443
255 -2.383
456 -1.914 -2.128
-1.458
807
703
2.489
4.688
0
-1
2.489
4.687
55
GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT OVER 2010
Bedrijfsresultaat Resultaat niet-groepsmaatschappijen Afschrijvingen en waardeveranderingen Financiële baten en lasten Toename bijdragen van derden Mutatie voorzieningen Mutatie werkkapitaal *)
Bedragen x 1.000 euro 2010 3.810 807 6.704 -2.128 75 366 5.601
Kasstroom uit operationele activiteiten (Des)investeringen in immateriële vaste activa (Des)investeringen in materiële vaste activa Resultaat niet-groepsmaatschappijen Verwerving niet-groepsmaatschappijen Verkoop niet-groepsmaatschappijen
15.235 -2.043 -21.500 -807 0 0
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Mutatie leningen
7.928 -980 -23.248 -703 -5 8
-24.350 12.404
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen
GELDMIDDELEN PER 31 DECEMBER: Liquide middelen Kredietinstellingen (kort)
2009 5.443 703 6.140 -1.458 587 -68 -3.419
-24.928 12.404
12.404
12.404
3.289
-4.596
7.034 -2.596
3.745 -2.596 4.438
GELDMIDDELEN PER 1 JANUARI: Liquide middelen Kredietinstellingen (kort)
Mutatie geldmiddelen *) Voorraden en vorderingen onder aftrek van overige kortlopende schulden.
56
3.745 -2.596
1.149
8.341 -2.596 1.149
5.745
3.289
-4.596
57
Algemene toelichting en grondslagen van waardering en resultaatbepaling Voor zover niet anders vermeld zijn de bedragen verantwoord in duizenden euro’s.
Algemeen N.V. Waterbedrijf Groningen is een naamloze vennoot schap naar Nederlands recht, statutair gevestigd in Nederland te Groningen, Griffeweg 99. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van titel 9 BW 2 en de in Nederland alge meen geldende grondslagen voor financiële verslag geving.
GRONDSLAGEN VOOR CONSOLIDATIE Consolidatie Geconsolideerd worden die ondernemingen waarin N.V. Waterbedrijf Groningen rechtstreeks of middellijk voor 50% of meer deelneemt in het geplaatste kapitaal en waar N.V. Waterbedrijf Groningen beslissende zeggen schap kan uitoefenen op het zakelijk en financieel beleid. Om deze reden is RioNoord B.V en North Water B.V. niet in de consolidatie betrokken. De geconsolideerde jaarrekening omvat de geconsolideerde financiële positie, resultaten en kasstromen 2010 van N.V. Water bedrijf Groningen en SamenWater B.V.. N.V. Waterbedrijf Groningen heeft een 99,93% belang in Samenwater B.V.. SamenWater B.V. heeft als vestigingsplaats Groningen en heeft als belangrijkste activiteit het verrichten van activi teiten met enige relatie tot industrie- en proceswater, in de ruimste zin des woords. SamenWater B.V. heeft gedurende het boekjaar geen werknemers in dienst.
58
De financiële gegevens van de geconsolideerde deel neming zijn integraal in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen, waarbij het belang derden afzonderlijk is weergegeven.
Vrijstelling van consolidatieplicht Over het boekjaar 2010 wordt, conform artikel 2:362 lid 1 en 4 BW 2 Titel 9 en artikel 2:407 lid 1 BW 2 Titel 9, afgezien van consolidatie van de deelneming WBG Industriewater B.V. aangezien de gezamenlijke betekenis en het vereiste inzicht van de in de consolidatie te betrekken maatschappij materieel gezien valt te verwaarlozen.
Grondslagen voor waardering van activa en passiva Voor zover niet anders vermeld worden de activa en de passiva opgenomen tegen nominale waarde.
Immateriële en materiële vaste activa
Vorderingen
De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, onder aftrek van lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. In de verkrijgingsof vervaardigingsprijs zijn de door het eigen personeel bestede en in geld gewaardeerde arbeidsuren opge nomen. Er is rekening gehouden met op de balansdatum eventueel verwachte bijzondere waardeverminderingen.
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid.
Bijdragen van derden De van derden ontvangen bijdragen in de aanleg van hoofdleidingen en aansluitingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde en verminderd met de amortisaties.
Financiële vaste activa Deelnemingen waar N.V. Waterbedrijf Groningen invloed van betekenis uit kan oefenen op het financiële en zakelijke beleid, worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde. Overige deelnemingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waarde ring plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de winst en verliesrekening. De onder de post financiële vaste activa opgenomen vorderingen op niet-groepsmaatschappijen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid.
Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen inkoopprijs en zo nodig afgewaardeerd naar lagere opbrengstwaarde onder aftrek van een voorziening voor incourantheid.
Voorzieningen De voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Met uitzondering van de voorziening uitgestelde beloningen personeel. Deze voorziening is berekend tegen de contante waarde van de toekomstige betalingsverplichtingen, waarbij rekening is gehouden met de verwachte salarisstijgingen en tussentijdse uitstroom uit de organisatie.
Langlopende schulden Dit zijn de schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar en zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. De aflossingsverplichtingen voor het komende boekjaar op langlopende leningen zijn gepresenteerd onder de kortlopende schulden.
59
Grondslagen voor resultaatbepaling Algemeen Verantwoording van opbrengsten en kosten vindt plaats
middelloonregeling. Geen rekening is gehouden met
op het tijdstip waarop de desbetreffende leveringen
eventuele actuariële risico’s die verband houden met de
plaatsvinden of diensten worden verricht. Verliezen
voornoemde pensioenregeling.
worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.
Dit omdat vanuit het ABP onvoldoende informatie beschikbaar wordt gesteld om deze actuariële risico’s te
Netto omzet
bepalen. De betaalde premies worden als salariskosten
De omzet omvat het vastrecht en het gefactureerde
in de resultatenrekening verantwoord.
waterverbruik. Voor het bemeterde kleinverbruik en het capaciteitsverbruik omvat het waterverbruik het verbruik
Afschrijvingen
tot aan de laatste opnamedatum van de watermeters.
De afschrijvingstermijnen van de materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte economische levens duur, waarbij de activa lineair worden afschreven.
Indien geen opname gegevens zijn verkregen is op basis van een schatting van het waterverbruik over het boek jaar afgerekend. Eventuele verschillen tussen de schat ting en werkelijk verbruik worden verantwoord in het jaar dat het werkelijke waterverbruik op basis van verkregen meterstanden worden afgerekend.
Geactiveerde bedrijfslasten Onder de geactiveerde bedrijfslasten zijn de personeels kosten opgenomen ten dienste van de vervaardiging van materiële vaste activa.
Pensioenen
Ingevolge de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 (artikel 2, leden 3 en 7) is de vennootschap niet onder worpen aan de heffingen van deze wet. Bij de deel nemingen die belastingplichtig zijn wordt de belasting over het resultaat berekend door toepassing van het geldende tarief op het resultaat van het boekjaar. Met fiscaal vrijgestelde bedragen en niet aftrekbare bedragen wordt dienovereenkomstig rekening gehouden.
voor haar medewerkers ondergebracht bij het
Grondslagen voor het kasstroomoverzicht
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP). Aan het
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens
personeel is een pensioen toegezegd op basis van een
de indirecte methode.
N.V. Waterbedrijf Groningen heeft de pensioenen
60
Vennootschapsbelasting
61
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
1. Immateriële vaste activa
Bedragen x 1.000 euro
De immateriële vaste activa kent het volgende verloop: Boekwaarde per 1 januari
980
Investeringen
2.043
Afschrijvingen
0
Boekwaarde per 31 december
3.023
Cumulatieve afschrijvingen
0
Het betreft hier investeringen in kantoorsoftware.
2. Materiële vaste activa De economische levensduur in jaren voor de belangrijkste categorieën zijn als volgt vastgesteld; bedrijfsgebouwen en hoofdleidingen 30 jaar; waterwinputten, aansluitleidingen, machines en installaties 20 jaar, telecommunicatie 15 jaar en overig 5 – 10 jaar. Op terreinen wordt niet afgeschreven. De terreinen in de waterwingebieden aangeschaft voor 1997 vermeldt onder “Bedrijfsgebouwen en terreinen” zijn gewaardeerd tegen lagere bedrijfswaarde. De samenstelling en het verloop van de materiële vaste activa in het verslagjaar, onderverdeeld naar categorie, is als volgt:
Bedrijfsgebouwen, en terreinen
Boekwaarde per 1 januari (Des)investeringen Afschrijvingen Terugnemingen van waardeverminderingen
18.428 220 984 0
Installaties productie
12.545 121 1.124 0
Distributie-
Overige
leidingen,
duurzame
installaties
activa
63.140 8.649 4.185 525
2.906 1.711 936 0
Werken in uitvoering
Totaal
12.722 10.799 0 0
109.741 21.500 7.229 525
Boekwaarde per 31 december
17.664
11.542
68.129
3.681
23.521
124.537
Cumulatieve afschrijvingen
24.947
21.543
111.069
3.028
0
160.587
Aanschafwaarde per 31 december
42.611
33.085
179.198
6.709
23.521
285.124
De (des)investeringen wordt getoond inclusief de desinvestering ad € 19 als gevolg van de verkoop van activa. De aanschaffingswaarde van de in 2010 geheel afgeschreven en afgestoten activa bedroeg tezamen € 1.371. De in 2009 verantwoorde waardeverandering van € 525 heeft betrekking op onderdelen van de distributie infrastructuur naar aanleiding van noodzakelijk geachte modificaties in verband met mogelijk optredend Stress-Corrosion-Cracking (SCC). In verband met doorgevoerde modificaties en vervanging van SCC gevoelige onderdelen is de noodzaak tot een bijzondere waardevermindering niet langer noodzakelijk.
62
3. Financiële vaste activa
Bedragen x 1.000 euro
Het verloop van de boekwaarde van de financiële vaste activa is als volgt: 2010
2009
Saldo per 1 januari Investeringen Resultaat deelnemingen Desinvesteringen
9.899 0 807 0
9.199 5 703 -8
Saldo per 31 december
10.706
9.899
De financiële vaste activa kent de volgende samenstelling: 2010
2009
Vennootschap
Vestiging
Belang in %
Bedrag
Belang in %
Bedrag
North Water B.V. WBG Industriewater B.V. RioNoord B.V. Futuro B.V. Reststoffenunie Waterleidingbedrijven B.V. KWH Water B.V.
Groningen
50%
10.564
50%
9.757
Groningen
100%
17
100%
17
Groningen Voorburg
50% 20%
0 5
50% 25%
0 5
Rijswijk ZH
5%
18
5%
18
Nieuwegein
3%
102
3%
102
Totaal
10.706
9.899
De deelneming North Water B.V. bestaat voor € 5.229 uit een ongerealiseerde winst in verband met de verkoop van activa SamenWater B.V. aan North Water B.V. Het op nihil gewaardeerde aandeel in het verlies van deelneming RioNoord B.V. bedraagt € 233. Het in 2009 verworven belang in Futuro B.V. is in 2010 gewijzigd naar 20% als gevolg van deelname van een vijfde drinkwaterbedrijf in Futuro B.V.. De vennootschap neemt verder voor € 23 (in hele euro’s) deel in het kapitaal (50%) van de Stichting Waterlaboratorium Noord.
63
4. Voorraden
Bedragen x 1.000 euro
Deze voorraden betreffen materialen en gereedschappen voor installatie en onderhoud van de materiële vaste activa. In de post voorraden ten bedrage van € 733 (2009: € 773) is een voorziening voor incourantheid van € 51 (2009: € 64) opgenomen.
5. Vorderingen
Waterdebiteuren Overige debiteuren Stichting Waterlaboratorium Noord Vorderingen op overige verbonden partijen Omzetbelasting Overige vorderingen Overlopende activa Totaal Waarvan met een looptijd langer dan 1 jaar
2010
2009
4.189 1.936 121 4.514 883 437 524
2.500 1.871 6 10.924 856 459 413
12.604
17.029
437
459
Op de vorderingen op waterdebiteuren zijn de nog met de klanten te verrekenen voorschotten, terugbetalingen en incassokortingen in mindering gebracht. In de debiteuren is een voorziening voor oninbaarheid van € 1.380 (2009: € 1.457) opgenomen. De vorderingen op overige verbonden partijen 2010 heeft voor € 4.250 (2009: € 10.000) betrekking op een kortlopende lening aan North Water BV.
64
6. Eigen vermogen
Bedragen x 1.000 euro
De mutaties in het eigen vermogen worden onder punt 3 in de toelichting op de vennootschappelijke balans uiteengezet.
7. Aandeel van derden in groepsvermogen Het verloop van aandeel van derden in groepsvermogen is als volgt:
Saldo per 1 januari Resultaat boekjaar Saldo per 31 december
2010 11 0 11
2009 10 1 11
8. Bijdragen van derden Saldo per 1 januari Toe足voeging Onttrekking Saldo per 31 december
23.555 1.253 1.178 23.630
Hieronder worden begrepen de ontvangen bijdragen van derden in de aanleg van hoofdleidingen en aansluitingen. Hiertegenover staat de verplichting, dat door de vennootschap de aansluiting in stand wordt gehouden. Amortisatie op deze bijdragen vindt plaats met 5% van het saldo per 1 januari ten gunste van de exploitatie.
65
9. Voorzieningen
Uitgestelde beloningen Voormalig personeel Reorganisatie Bijzonder onderhoud Herstelkosten meetinstrumentarium Veiligstellen watervoorziening
66
Bedragen x 1.000 euro Saldo 1-1 1.408 927 435 4.512 0 210
Toevoeging/vrijval -345 29 210 570 569 -89
Onttrekking 145 139 21 198 0 75
Saldo 31-12 918 817 624 4.884 569 46
7.492
944
578
7.858
De voorziening Uitgestelde Beloningen Personeel Betreft de verplichtingen die voortvloeien uit de aan wezigheid van een langjarig dienstverband, in het bijzonder jubileumuitkeringen. De voorziening is opgenomen tegen contante waarde (op basis van een rekenrente van 4%). In de berekening is tevens rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen en tussentijdse uitstroom van personeelsleden. De voorziening Voormalig Personeel Is opgenomen in verband met verplichtingen betreffende wachtgelden en premies ziektekostenverzekering van voormalig personeel. Deze voorziening is nominaal berekend. De werkelijke kosten in het verslagjaar worden aan de voorziening onttrokken. De voorziening Reorganisatie Is ingesteld ter dekking van de kosten die voortvloeien uit geplande reorganisaties. Het betreft verplichtingen uit hoofde van garanties, afvloeiingsregelingen en vervroegde uittreding van personeel. De voorziening is nominaal berekend. De werkelijke kosten in het verslagjaar worden aan de voorziening onttrokken.
De werkelijke kosten voor bijzonder onderhoud in het verslagjaar zijn aan het fonds onttrokken. De totale omvang van deze voorziening is gemaximaliseerd op 2% van de aanschaffingswaarde van voornoemde activa. De voorziening herstelkosten meetinstrumentarium Is gevormd ter bestrijding van de kosten voor het vroeg tijdig vervangen van meetinstrumentarium, binnen de distributie-infrastructuur, welke niet voldoet aan de normaal te verwachten functionele specificaties. De voorziening is gebaseerd op een inschatting van het aantal te vervangen meetinstrumenten en daaraan toe te rekenen materiaal- en arbeidskosten. De voorziening Veiligstellen Watervoorziening Dient ter dekking van de extra kosten die gemaakt moeten worden ter veiligstelling van de drinkwater voorziening in de provincie Groningen op langere termijn.
De voorziening Bijzonder Onderhoud Is ter dekking van bijzonder onderhoud aan gebouwen, installaties en leidingwerk, niet zijnde grootschalige saneringen. Jaarlijks wordt 5,5 promille van de aanschaf waarde per 1 januari van het verslagjaar van de materiële vaste activa met betrekking tot productie, distributie en gebouwen aan de voorziening toegevoegd.
67
10. Langlopende schulden
Bedragen x 1.000 euro
De langlopende schulden hebben het volgende verloop:
Stand per 1 januari
2010 42.788
2009 30.384
Nieuwe leningen Aflossingen
15.000 -2.596
15.000 -2.596
Stand per 31 december
55.192
42.788
De langlopende schulden betreffen onderhandse leningen van de gemeente Groningen en kredietinstellingen. De onderhandse lening bij de gemeente Groningen heeft een resterende looptijd van 3 jaar. Het rentepercentage van deze lening bedraagt 3,75% (2009: 3,65%). Voor het totaal bedrag van de onderhandse lening heeft de Provincie Groningen zich voor de betaling van rente en aflossing garant gesteld. Ultimo 2010 bedraagt de restant langlopende schuld van deze lening € 5.192. Daarnaast zijn in 2008 een tweetal leningen afgesloten voor in totaliteit van € 50.000 bij verschillende kredietinstellingen voor de financiering van (geplande) investeringen. Ultimo 2010 is hiervan daadwerkelijk € 50.000 opgenomen (2009: € 35.000). Het betreft hier een lening met een resterende looptijd van 18 jaar, tegen een rentepercentage van 4,92%. Behoudens een solvabiliteiteis van 20% zijn er geen andere specifieke voorwaarden overeengekomen of zekerheden gesteld. De aflossingsverplichting 2010 ten bedrage van € 2.596 is verantwoord onder de kortlopende schulden. Een bedrag van € 47.500 heeft een resterende looptijd van meer dan 5 jaar (2009: € 35.000).
68
11. Overige kortlopende schulden
Crediteuren Schulden aan overige verbonden maatschappijen Belastingen en sociale premies Pensioenpremie Grondwaterbelasting Overige schulden Overlopende passiva Totaal
Bedragen x 1.000 euro 2010 7.269 0 436 180 681 5.717 2.771
2009 7.458 7 384 219 616 4.975 2.259
17.054
15.918
De kortlopende schulden hebben een resterende looptijd van korter dan een jaar.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen De aan het einde van het verslagjaar aangegane inkoopverplichtingen bedragen € 19.154. In 1998 is met de stichting Het Groninger Landschap contractueel overeengekomen om jaarlijks € 454 te betalen (tot en met 2028) ten behoeve van het op harmonische wijze laten samengaan van natuurontwikkeling en waterwinning in het Zuidlaardermeergebied. Waterbedrijf Groningen is tezamen met Waterleidingmaatschappij Drenthe, ieder voor een gelijk deel, bij liquidatie aansprakelijk voor de schulden van de Stichting Waterlaboratorium Noord. Er bestaan leaseverplichtingen ter zake van kantoorapparatuur en huurverplichting ten aanzien van installaties. De opbouw van deze verplichtingen is als volgt:
Tot 1 jaar Tussen 1–3 jaar
2010 29 60 89
69
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING
12. Netto-omzet
Bedragen x 1.000 euro
De netto-omzet, voor zover het waterlevering betreft, kan als volgt worden gespecificeerd:
Kleinverbruikers Grootverbruikers Zusterbedrijven Tijdelijke leveringen
2010 33.637 13.751 735 112
2009 33.153 13.152 998 78
Totaal netto omzet
48.235
47.381
Vergoeding verrichte werkzaamheden voor derden In rekening gebrachte kosten voor incasso, heraansluiting, enz. Vastrecht brandkranen Huren en pachten Overige opbrengsten Boekwinst verkoop activa
2010 2.817 967 647 392 278 2
2009 4.365 1.111 635 414 885 0
Totaal
5.103
7.410
2010 5.305 1.403 2.720 997 524 2.803
2009 5.543 1.440 2.718 1.327 492 3.256
13.752
14.776
13. Baten uit bijdragen van derden Dit betreft de amortisatie van de bijdragen van derden ten gunste van de exploitatie.
14. Overige bedrijfsopbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten kunnen als volgt worden gespecificeerd:
15. Kosten uitbesteed werk De kosten uitbesteed werk kunnen als volgt worden gespecificeerd:
Onderhoud Laboratorium ICT Inning, marketing en communicatie Onderzoek Inhuur derden Totaal
70
16. Salarissen en sociale lasten
Bedragen x 1.000 euro
Salarissen (inclusief vakantie- en eindejaarsuitkering) Sociale lasten Premie pensioenfonds Overige personeelskosten Totaal salarissen en sociale lasten Waarvan geactiveerd onder materiĂŤle vaste activa Ten laste van de exploitatie
2010
2009
10.681
10.261
502
464
1.877
1.762
823
1.062
13.883
13.549
1.072
1.080
12.811
12.469
Personeelsleden per 31 december 2010
Directie & Staf Finance & Control Klant & Markt Ingenieursbureau Watervoorziening POIFD Totaal
2010 Aantal
2010 FTE
2009 Aantal
2009 FTE
8 20 54 37 83 26
7,9 18,6 49,4 35,8 82,4 23,1
7 20 47 39 81 28
6,9 18,5 45,1 37,8 80,4 23,5
228
217,2
222
212,2
17. Belastingen, heffingen en verzekeringen
Grondwaterbelasting Overige belastingen, heffingen en verzekeringen
2010 8.116 325
2009 8.042 405
Totaal
8.441
8.447
71
18. Overige bedrijfskosten
Bedragen x 1.000 euro
Kosten facilitaire dienstverlening Vervoer en wagenparkbeheer Kantoormiddelen Contributies Bijdragen samenwerkingsverbanden Diverse kosten, inclusief dotatie voorzieningen
2010 1.071 655 57 45 1.413 2.387
2009 1.083 553 58 40 1.399 2.474
Totaal
5.628
5.607
Controle jaarrekening Andere controle opdrachten
2010 48,9 6,9
2009 47,5 6,7
Totaal
55,8
54,2
Onder ‘diverse kosten’ is â‚Ź 56 aan accountantskosten verantwoord. De accountantskosten kunnen als volgt worden verbijzonderd:
19. Rentelasten en -baten
72
Rente langlopende leningen Overige rentelasten Rentebaten
2010 -2.257 -126 255
2009 -1.795 -119 456
Totaal
-2.128
-1.458
20. Resultaat deelnemingen
Bedragen x 1.000 euro
De samenstelling van het resultaat deelnemingen is als volgt:
North Water B.V. RioNoord B.V. WBG Industriewater B.V. Totaal
2010 807 0 0
2009 711 -8 0
807
703
Het resultaat deelneming North Water B.V. bestaat uit het aandeel in de winst van 50% van North Water B.V. ter grootte van € 480 (2009: € 385) en de vrijval van € 327 in 2010 (2009: € 326) van de ongerealiseerde winst op de verkoop van de industriewateractiviteiten aan SamenWater B.V.
Beloning bestuurder en commissarissen De leden van de raad van commissarissen, de heren Schuiling en van der Werff krijgen een vergoeding voor hun werkzaamheden. Deze bedragen voor 2010 zijn respectievelijk € 2 en € 3. Voor 2009 waren deze bedragen € 3 en € 3. Het salaris van de bestuurder bedroeg in 2010 € 144 met daarboven € 47 aan vakantiegeld, sociale lasten, pensioenlasten etc. In 2009 waren deze bedragen respectievelijk € 142 en € 46.
73
Vennootschappelijke balans per 31 december 2010
Bedragen x 1.000 euro
(voor winstbestemming) ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa (1)
31-12-2010
31-12-2009
3.023 124.537 10.664
980 109.741 9.862 138.224
Vlottende activa Voorraden Vorderingen (2) Liquide middelen
733 12.709 6.960
Totaal Activa
PASSIVA Eigen vermogen (3) Gestort en opgevraagd aandelenkapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
120.583
773 17.134 3.666 20.402
21.573
158.626
142.156
31-12-2010
31-12-2009
132 6.305 43.370 2.489
132 6.305 38.683 4.687 52.296
49.807
Bijdragen van derden Voorzieningen
23.630 7.858
23.555 7.492
Langlopende leningen
55.192
42.788
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Overige kortlopende schulden
Totaal Passiva
74
2.596
2.596
17.054
15.918 19.650
18.514
158.626
142.156
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2010
Resultaat uit gewone bedrijfsuit足oefening Rentelasten en baten Resultaat uit deelnemingen (4) Nettowinst
Bedragen x 1.000 euro
2010 3.810 -2.123 802
2009 5.443 -1.453 697
2.489
4.687
Grondslagen van vennootschappelijke waardering en resultaatbepaling De waarderingsgrondslagen voor de balans en de grondslagen van de resultaatbepaling zijn gelijk aan die zoals toegelicht bij de geconsolideerde balans en Winst- en Verliesrekening.
75
TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS De vennootschappelijke jaarrekening van N.V. WaterÂbedrijf is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Uitsluitend de specifieke posten inzake de vennootschappelijke balans worden hier toegelicht. Met betrekking tot de Winst & Verliesrekening van N.V. Waterbedrijf Groningen is artikel 4.02 titel 9 BW2 toegepast op grond waarvan een vereenvoudigd model is opgenomen.
1. FinanciĂŤle vaste activa
Bedragen x 1.000 euro
Het verloop van de boekwaarde van de deelnemingen gedurende 2010 is als volgt: Vennootschap
99,93% 100% 50% 20%
Saldo 1-1 9.720 17 0 5
Aankoop / Uitbreiding 0 0 0 0
5%
18
3%
Belang in %
SamenWater B.V. WBG Industriewater B.V. RioNoord B.V. Futuro B.V. Reststoffenunie Waterleidingbedrijven B.V. KWH Water B.V. Totaal
0 0 0 0
Resultaat 2010 802 0 0 0
Saldo 31-12 10.522 17 0 5
0
0
0
18
102
0
0
0
102
9.862
0
0
802
10.664
Verkoop
2. Vorderingen Deze post is als volgt te specificeren:
Vorderingen op groepsmaatschappijen Vorderingen op overige verbonden maatschappijen Debiteuren en overige vorderingen Totaal
2010 105 4.635 7.969
2009 105 10.930 6.099
12.709
17.134
3. Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen ziet er als volgt uit:
Stand per 1 januari Winstbestemming Resultaat boekjaar Stand per 31 december
76
Gestort en opgevraagd kapitaal 132 0 0 132
Agio
Overige reserves
Onverdeeld resultaat
Totaal
6.305 0 0
38.683 4.687 0
4.687 -4.687 2.489
49.807 0 2.489
6.305
43.370
2.489
52.296
Het maatschappelijk aandelenkapitaal bedraagt € 250, verdeeld in 500 aandelen van € 500 (in hele euro’s) nominaal per aandeel. Het geplaatst en gestort kapitaal bedraagt € 132. Zie voor de verdeling van de geplaatste aandelen over de aandeelhouders het overzicht “Aandelen, hoofdleidingen en aansluitingen” in het verslag (pagina 79). Het agio betreft de waarde die boven het nominale bedrag van de aandelen door aandeelhouders is ingebracht in de vennootschap. Het resultaat over 2009 ad. € 4.687 is aan de Overige reserves toegevoegd. TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING
4. Resultaat uit deelnemingen
Bedragen x 1.000 euro
Het aandeel in de resultaten van op netto vermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen kan als volgt worden gespecificeerd:
SamenWater B.V. RioNoord B.V. WBG Industriewater B.V. Totaal
2010 802 0 0
2009 705 -8 0
802
697
Het resultaat SamenWater B.V. bestaat uit een aandeel in de winst van 99,93% van SamenWater B.V. ter grootte van € 475 en de vrijval van € 327 in 2010 van de ongerealiseerde winst op de verkoop van industriewateractiviteiten. OVERIGE GEGEVENS
Statutaire winstverdeling Samenvatting (artikel 31) Jaarlijks wordt door de Raad van Commissarissen vastgesteld welk deel van de winst wordt gereserveerd. Uit de na toepassing van het vorenstaande resterende winst wordt zo mogelijk aan de aandeelhouders uitgekeerd een percen tage van het nominale bedrag hunner aandelen, gelijk aan het per de laatste dag van het verstreken boekjaar geldende effectief rendement van staatsleningen met een looptijd van tien jaren. Het hierna resterende gedeelte van de winst is ter beschikking van de vergadering van aandeelhouders, met dien verstande dat reservering plaatsvindt tenzij anders wordt besloten.
Resultaatverwerking Aan de Raad van Commissarissen wordt voorgesteld het positieve saldo van de winst- en verliesrekening ten bedrage van € 2.489 ten gunste van de reserves te brengen. Dit voorstel is nog niet in de balans verwerkt.
77
AAN: DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS EN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN N.V. WATERBEDRIJF GRONINGEN.
Controleverklaring van de onafhankelijk accountant
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de
Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2010 van
accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant
N.V. Waterbedrijf Groningen te Groningen gecontroleerd. Deze
is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe
jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige
beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaam
balans per 31 december 2010 en de geconsolideerde en enkel
heden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-
voudige winst-en-verliesrekening over 2010 met de toelichting,
inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot
waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde
uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne
grondslagen voor financiële verslaggeving en andere
beheersing van de entiteit, Een controle omvat tevens het
toelichtingen.
evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de
Verantwoordelijkheid van het bestuur
door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen,
Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor
alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaar
het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het
rekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen
resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het
controleinformatie voldoende en geschikt is om een onder-
opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met
bouwing voor ons oordeel te bieden.
Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wet boek (BW) . Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een
Oordeel betreffende de jaarrekening
zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld
opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwij
van de grootte en samenstelling van het vermogen van
kingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
N.V. Waterbedrijf Groningen per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel
Verklaring betreffende overige bij
over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben
of krachtens de wet gestelde eisen
onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat
recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden.
ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het
Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische
onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoor
voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en
delen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de
uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt
in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens
verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van
zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor
materieel belang bevat.
zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen
Groningen, 30 maart 2011
en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde
Ernst & Young Accountants LLP
werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant
w.g. prof. dr. D.A. de Waard RA MA
toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
78
AANDELEN, HOOFDLEIDINGEN EN AANSLUITINGEN
Gemeente Appingedam Bedum Bellingwedde De Marne Delfzijl Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand/Sappemeer Leek Loppersum Marum Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadskanaal Ten Boer Tynaarlo (gedeeltelijk) Veendam Vlagtwedde Winsum Zuidhorn Provincie Totaal Aansluitingen voor percelen buiten ons voorzieningsgebied Totaal
per gemeente op 31 december
Aantal aandelen 6 5 4 6 13 7 73 5 14 8 6 5 6 18 6 7 14 3 12 7 6 8 25 264
Aantal klanten 5.835 4.529 4.175 5.279 12.590 7.687 94.300 4.888 8.758 16.294 8.426 4.603 4.321 5.541 19.003 5.832 6.773 15.401 3.085 5.316 13.175 7.405 6.114 7.880 0 Â 277.210
Hoofdleiding (in km) Diameter > 50 mm 81 108 145 175 260 229 798 138 190 254 189 152 140 127 391 115 198 295 74 100 241 242 154 216 0 5.012
106
16
277.316
5.028 79
N.V. Waterbedrijf Groningen Griffeweg 99 Postbus 24 9700 AA Groningen Tel.: (050) 368 86 88 Fax: (050) 312 25 34 www.waterbedrijfgroningen.nl Twitter: twitter.com/waterbedrijf