140 × 210 SPINE: 9.8 FLAPS: 80
ΟΡΦΕΑΣ Z.
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά
ISBN 978-960-564-465-9
ΟΡΦΕΑΣ Z.
Λ
αχταριστά. Πασπαλισμένα με σπάνιες… Με… διάλεξε, Συ, το επίθετο… με τέτοιες εμορφιές. Φροντισμένα με της γνώσης, με της σοφίας την έγνοια. Με την κομψή, λυγερή τους κορμοστασιά, χοροπηδούν χαριτωμένα. Προετοιμάζονται. Καρτερούν να σας προσφέρουν ευχάριστες, συγκινητικές –με πολύχρωμο, ευωδιαστό, το άρωμά τους, με νόστιμο το χιούμορ– στιγμές. Δοκίμασέ τα. Δεν έχεις παρά να θέσεις τα αισθητήρια όργανά σου εις τον τύπο των ήλων.
Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ο σ ε λ ότ ο ς
0_cover_diigimata.indd 1
1/26/2017 11:36:32 AM
Τιτλος Συγγραφέας Copyright© 2017 Πρώτη Εκδοση
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά ΟΡΦΕΑΣ Z. ΟΡΦΕΑΣ Z. Αθήνα, Φεβρουάριος 2017
ISBN 978-960-564-465-9
Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν. 2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα. Ο συγγραφέας φέρει την αποκλειστική ευθύνη για τις γνώμες και περιγραφές που διατυπώνονται σε αυτό το βιβλίο. Οι εκδόσεις “Οσελότος” δεν φέρουν αρμοδιότητα για την επιβεβαίωση ή την άρνηση του περιεχομένου ούτε παρέχουν εγγύηση για την αλήθεια των δηλώσεων του συγγραφέα. Εναπόκειται στον αναγνώστη να κρίνει ανεξάρτητα για το αν γίνεται δέκτης ψευδών δηλώσεων ή όχι. Οι εκδόσεις “Οσελότος” δεν φέρουν καμία ευθύνη προς οποιοδήποτε πρόσωπο ή οντότητα θίγεται ή υφίσταται απώλεια ή ζημία προερχόμενη από τις πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν βιβλίο ή τη χρήση αυτών ή την πίστη σε αυτές.
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ:
Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr
0_soma_diigimata.indd 2
1/26/2017 11:38:22 AM
ΟΡΦΕΑΣ Z.
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά
0_soma_diigimata.indd 3
1/26/2017 11:38:22 AM
0_soma_diigimata.indd 4
1/26/2017 11:38:22 AM
Περιεχόμενα
Πριχού....................................................................................... 7 Περί Μουσών, Ποντίων και πάντων Ελλήνων.................. 17 Περί Ποντίων και λοιπών Ελλήνων ασμάτων άσματα.................................................................... 35 Για σένα, πατρίδα μου Ελλάδα............................................ 55 Θρήνος.................................................................................... 57 Θα σε θυμάμαι χαμογελαστό............................................... 61 Καζαντζάκης. Όνειρο, οπτασία........................................... 65 Η ξεχασμένη ουτοπία............................................................ 98
0_soma_diigimata.indd 5
1/26/2017 11:38:22 AM
0_soma_diigimata.indd 6
1/26/2017 11:38:22 AM
Πριχού
Σ
αν προθάλαμος. Σαν εισαγωγή. Σαν πρόλογος. Σαν ήπιο ζέσταμα. Με χαρωπή την εκκίνηση. Με χρώμα ζηλευτό. Πορφυρό, σαν το ηλιοβασίλεμα. Κάποια χρόνια τα θυμάσαι με το δικό τους νόημα. Με ξεχωριστές. Με αποκλειστικά αποκλειστικές τις διαστάσεις τους. Ραντισμένες με φρεσκάδα. Αποτυπωμένες με δροσοσταλιές του Μάη. Σμιλεμένες με την κατάλληλη τέχνη. Με ζηλευτή απλότητα. Καθώς μυρωμένη η όψη τους, παραμένουν ανθισμένες οι σημαδούρες τους. Πριχού περάσω από τα βαθιά, πότε στα γαληνεμένα και πότε στα τρικυμισμένα νερά, παρακάτω, ας αγναντέψω κάτι γαλαζοπράσινες λιμνούλες. Ας σταθώ μπρος σε κάτι ρυάκια που μουρμουρίζουν μικρές μα αξέχαστες ιστορίες. Είναι οι πιο μεγάλες. Απαλά, αναμάρτητα, αγνά τραγούδια. Χαρωπά άσματα που προβάλλουν με καταπληκτική τη θωριά τους. Εικόνες εκφραστικές. Όμορφες ιστορίες από τα παλιά, που έχουν φύγει, μα που παραμένουν ζωντανά. Ας σταθώ με ευλάβεια για να ατενίσω ορισμένα από τα περασμένα. Από τα καλύτερα. Τέτοια έχουν καταγραφεί στη μνήμη μου: Σαν το πιο ωραίο, σαν το πιο αληθινό παραμύθι της ζωής μου. Καθώς περνώ με φούρια στον χώρο του διηγήματος, επίκαιρο, χρήσιμο, μα το θεωρώ επίσης καθήκον μου για να το κάνω. Με λίγα λόγια. Με λόγια μεστά και προσεγμένα. Όπως κυλούσε ο καιρός, εκείνον τον καιρό. Με συντροφιά το ή τα άτομα που ήταν μαζί μου. «Το σάχαμε το λεωφορείο». Το λεωφορείο είχε φύγει κάτω από τη μύτη μας. Ε, και τι μ’ αυτό; Θα περιμέναμε. Θα περιμέναμε… Άριστα χοροπηδούσε η παρέα μας. Κάποια στιγμή, θα ερχόταν άλλο.
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά
0_soma_diigimata.indd 7
7
1/26/2017 11:38:22 AM
Σαν ποιος, ποιοι να ήταν μαζί μου; Το παραθέτω στις προτιμήσεις σας. Φανταστείτε κάποιον από τα δικά σας, από τα πιο αγαπητά σας πρόσωπα που σας έχουν αφήσει μόνον τέτοια, θετικά ενθύμια. Το ή τα άτομα που σας άφησαν τις καλύτερες αναμνήσεις. Οι εικόνες εκείνο το διάστημα, καθώς φιλοτεχνημένες με αληθινό υλικό, με συγκινούσαν και συνεχίζουν να με συγκινούν αφάνταστα. Γιατί να το κρύψω; Όμορφες οι στιγμές, οι ώρες, οι μέρες, τα χρόνια. Σαν πώς όμως να τον αγαντάρεις τον χρόνο! Πώς να τον πας εσύ κατά τα γούστα σου; Να τον καβαλικεύεις και να τραμπαλίζεσαι; Να επιστρέφεις στα παλιά λημέρια, να ζεις ό,τι σου πάει από τα περασμένα και να επανέρχεσαι στα τωρινά; Αμ, δε, δεν νικιέται ο μπελαλής. Μπορείς όμως να του τη βγεις, να σερφάρεις με της μνήμης σου το εργαλείο. Αυτό το μπορείς. Για να μη στέρξεις να σε ισοπεδώσει. Να μη σ’ αδειάσει και κατρακυλάς κατά πως το θέλει ο αμνημόνευτος άνεμος. Για να πατάς στέρεα στο έδαφος. Να μπορείς να ανασταίνεις με χίλιους τρόπους, από τα καλύτερα που έζησες. Αν αφεθείς και σε πάει με τα δικά του τα νερά, το ρισκάρεις. Κινδυνεύεις να χαθείς σε λησμονησιάς βαλτονέρια. Οπότε ό,τι και να ’χεις ζήσει με νόημα και σημασία, είναι σε θέση να το παρασύρει και να το σκορπίσει στης ανεμοθύελλας το παρελθόν. Σε ξεχασμένες πολιτείες, χωρίς μνήμη. Αυτό είναι το μεγάλο μυστικό που αν δεν το θελήσεις μονάχος σου, δεν μπορεί να σε αφοπλίσει. Να σε νικήσει ο χρόνος. Μπορεί, έχει το άχαρο ταλέντο. Έχει τη δύναμη στη διάρκεια να σε φθείρει, μα όχι τη μνήμη. Τη μνήμη την αποθηκεύεις. Την αξιοποιείς. Την τυπώνεις, τη ζωγραφίζεις. Την αφήνεις παρακαταθήκη στις μελλοντικές γενιές. Στην Τράπεζα της Ζωής. Ευφάνταστα ωραίο. Ευχάριστα δροσερό. Διδακτικό. Κυρίως σαν είναι αληθινό το παραμύθι. Κατανοητό εξ ορισμού και εξ αντικειμένου το ως άνω, το
8
ΟΡΦΕΑΣ Z.
0_soma_diigimata.indd 8
1/26/2017 11:38:22 AM
αληθινό, το παραμυθένιο συναξάρι. Καθώς πιο κάτω σε μυριοστόλιστα παραμύθια, σε διηγήματα σημαδεύουμε. Για το δικό τους βιλαέτι θ’ ανοίξουμε πλώρη. Τέτοια ήταν, υπέροχα, τα περιστατικά τότε. Ανέμελα τα χρόνια. Χωρίς βαριές κι ασήκωτες σκοτούρες: μία από δω, μία από εκεί… Σε μέρη με απροσδόκητες τις χαρές. Πότε στον μαχαλά της μίας και πότε στης άλλης χαράς, σε εύθυμα πανηγύρια… Σε τέτοιους χώρους γιομάτους από ανέλπιστα, από γραφικά περιστατικά, κόβαμε βόλτες. Στολισμένα με λόγια σαν στα παραμύθια, μα και με εξιστορήσεις αληθινές με παραμυθένια τα χρώματα. Ξεπετάγματα βουερά στις γειτονιές του κόσμου. Στις δικές μας τις γειτονιές. Σε χώρες σαν την πατρίδα. Σε πολιτείες και σε χωριά. Ταξίδια σε μακρινές, σε εξωτικές χώρες με τα… πόδια, με αυτοκίνητο, με... Μικρά επεισόδια που μεγάλωναν, φωτίζονταν. Καταγράφονταν σαν τα πιο σπουδαία. Σαν τα πιο σημαντικά περιστατικά. Μετρούσαν με λαμπερό το μπόι τους. Η δροσιά της θάλασσας. Οι παρέες μας. Η ευχαρίστηση από τα διάφορα του καιρού τα γυρίσματα. Τέτοια τα χρόνια κείνα. Περνούν. Περνούν, τα έρημα, γρήγορα. Συχνά τα σκέφτομαι. Τα αναπολώ νοσταλγικά. Καθώς πατώ το κουμπί, δεν γυρνούν πίσω, σαν τότε, μα εμφανίζονται πολύχρωμες οι εικόνες στον νου μου και η πένα μου τις ασφαλίζει. Τις τυπώνει με λόγια σμαραγδένια. Έτσι όπως τα ζούσαμε εκείνα τα χρόνια τα περιστατικά, καλλωπισμένα με σπάνιες εμορφιές. Αυτή τη δύναμη την κατέχω. Έτσι ενεργώ. Και να χτυπάει ο χρόνος τον πισινό του κάτω, δεν θα του κάνω το χατίρι. Τη σκόνη της λησμονιάς την παραμερίζω. Συνεχίζω με την τέχνη μου. Με τις δυνατότητές μου. Πράττω αυτό που μπορώ: ανακαλώ την ικανότητα που μου χάρισε η φύση. Τη χρησιμοποιώ. Και με τη μνήμη μου νικώ τη φθορά. Ως προς τούτο είμαι σε θέση να κονταροχτυπηθώ, να τον παλέψω τον χρόνο. Είμαστε πάτσι.
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά
0_soma_diigimata.indd 9
9
1/26/2017 11:38:22 AM
Όμορφα περνούσε ο καιρός. Ζωγραφισμένα με ανοιξιάτικες, με ανθισμένες χρυσομπογιές τα καθημερινά μας, τότε. «Μετά;» «Μετά, ο πολιτισμός. Η εξέλιξη. Οι αποστάσεις… Σκορπίσαμε». Achtoung Bite! Votres attention s.v.p.! Την προσοχή σας, παρακαλώ! Ο λόγος μου σας προσκαλεί και σας ενημερώνει: προσέξτε τον. Η γραφή μου κατά πως το θέλει η επιστήμη, έτσι μόνο θα μπορούσε να διατυπωθεί: έχει την εξής καταπληκτική δυνατότητα. Είναι προορισμένη να σας φτιάχνει το κέφι. Προσφέρει: ευχαρίστηση, συγκίνηση… Χαρίζει υγεία. Πλούσια. Γόνιμη. Φανταστική η πηγή της. Οι αντιτιθέμενες εναλλαγές ξεδιπλώνονται εναρμονισμένα με όμορφα φροντισμένο. Με θαυμάσιο. Με μαεστρική τέχνη, εξισορροπημένο τον ρυθμό. Η γραφή μου εκτελεί το καθήκον της με πολύμορφη τη μεθοδική της εκφραστικότητα. Διαθέτει αυτό που χρειάζεται. Με την κατάλληλη πλαστική επεξεργασία. Με τον επιδέξιο χειρισμό του λόγου. Παρασκευάζει το ελιξίριο. Το μυστικό κλειδί που συντελεί στο να παράγει ο οργανισμός μας ενδορφίνες. Από τον προθάλαμο κατευθείαν εισβολή στις επισημάνσεις, στου καιρού τα πολύχορδα, στα πολυφωνικά λαλούμενα. Προειδοποίηση: Από δω κι ομπρός, θα βαρώ συνεχώς τις καμπάνες. Τις πρώτες, τις πιο βαριές. Ο ήχος τους μπορεί ν’ αναστήσει ακόμα… κι αποθαμένους. Λάβετε τα μέτρα σας διότι υπάρχει κίνδυνος να σας ξεκουφάνω: Σχολιαστές. Πολυπράγμονες. Κριτικούς. Την Τατιάνα-Πατιάνα τύχη. Αυτήν κι αν δεν… Θα της παίξω πατήματα λουσάτα. Θα της πλέξω μουρλαμάρες απίθανες. Θα τη χτενίζω. Θα τη λούζω, στης αστροφεγγιάς τ’ Αυγούστου,
10
ΟΡΦΕΑΣ Z.
0_soma_diigimata.indd 10
1/26/2017 11:38:22 AM
στα γιομάτα φεγγάρια. Σε φίλους. Σε συντρόφους, απ’ τ’ αρχαία τα χρόνια. Σ’ αυτούς τους αξέχαστους, τους παλιούς μου συντρόφους, θε να λαλήσει επίσης εύθυμα ο σκοπός των ασμάτων μου. Δεν το αποκλείω να σηκωθεί διαμιάς, εις τα ύψη της νοημοσύνης τους, το αίσθημα. Σημάδι υπερβατικής περιφρόνησης εις τους μη κατέχοντες. Εις τους μη κατανοούντες ορθώς το μάθημα των καιρών. Ίσως –αν και προσεχτικά τα διατυπώνω αυτά που σκέφτομαι– μειδιάσουν με σημασία. Λέτε να τους αδικώ και να λαλώ χωρίς αντίκρισμα; Αυτό όμως που με παρακινεί, σαν πώς να σας το δώσω; Τούτη είναι η αίσθηση που έχω. Με τον τρόπο έτσι όπως ατενίζω το φαινόμενο, έτσι κινούμαι. Ενεργώ όπως το συλλαμβάνω, το αναλύω και το διαπιστώνω. Γι’ αυτόν τον λόγο: Εκφράζομαι ελεύθερα. Καλά ηχούν τα λόγια τους, μα αψηλά σε μπόι. Φαρδιά σε πλάτος… Σαν πού να χωρέσουν, τζάνεμ, που είναι άβουλο: παρά φύση στενές, χαμηλές, οι πόρτες; Άκουσα καλά, τ’ ακούσατε, το προσέξατε και σεις; Η ακοή μου, όπως και οι άλλες μου αισθήσεις, λειτουργεί τέλεια. Αυτά είναι που βλέπω, διαβάζω, ακούω. Τα καταθέτω σε ελεύθερη μετάφραση: Αμάν, πια, ποιον καρτερούν για να τα γκρεμίσουν: πόρτες και ντουβάρια οι καλεσμένοι από την Ιστορία, πρωτοπόροι. Η εργατική τάξη με τους συμμάχους της. Ας μην αργοπορούν. Καλούνται να περάσουν στην αρένα, το ταχύτερο. Να αναλογιστούν τον ιστορικό τους τον ρόλο. Να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να δράσουν. Δεν υπάρχει χρόνος για χασομέρια. Ούτε στιγμή για χάσιμο: Τώρα! Εμπρός στη μάχη! Ο αιώνας μας είναι αιώνας για το πέρασμα στον σοσιαλισμό. Πάει και τελείωσε, όπως θα πρόσθεταν ορισμένοι –της πρώτης γραμμής–, έτσι, νέτα σκέτα. Μιλάμε για έναν σοσιαλισμό με το προλεταριάτο καβάλα στ’ άλογο, που αυτό θα κρατά τα γκέμια. Με συμμαχίες στα επιμέρους, όχι ως προς την εξουσία. Τούτο δεν είναι του καιρού το
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά
0_soma_diigimata.indd 11
11
1/26/2017 11:38:22 AM
140 × 210 SPINE: 9.8 FLAPS: 80
ΟΡΦΕΑΣ Z.
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά
Διηγήματα σε σχέδια μαγικά
ISBN 978-960-564-465-9
ΟΡΦΕΑΣ Z.
Λ
αχταριστά. Πασπαλισμένα με σπάνιες… Με… διάλεξε, Συ, το επίθετο… με τέτοιες εμορφιές. Φροντισμένα με της γνώσης, με της σοφίας την έγνοια. Με την κομψή, λυγερή τους κορμοστασιά, χοροπηδούν χαριτωμένα. Προετοιμάζονται. Καρτερούν να σας προσφέρουν ευχάριστες, συγκινητικές –με πολύχρωμο, ευωδιαστό, το άρωμά τους, με νόστιμο το χιούμορ– στιγμές. Δοκίμασέ τα. Δεν έχεις παρά να θέσεις τα αισθητήρια όργανά σου εις τον τύπο των ήλων.
Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ο σ ε λ ότ ο ς
0_cover_diigimata.indd 1
1/26/2017 11:36:32 AM