zondag 23 juni 2019
foto Robin Alysha Clemens concept + arm Selma Hengeveld
Uitzicht Praten, niet zwijgen p5 Rijmen met beelden p6 Eruit met een
knal ĂŠn een manifest p9 Boekentips voor op de boot p13 De natuur bepaalt p16 Oerol 2020 komt er al aan! p17 Sytse schiet het zwerk p18
14 AUG T/M 1 SEPT - UTRECHT 11 T/M 15 SEPT - LEIDEN
OEROL actie!
Bestel je tickets voor 1 juli met kortingscode ‘Oerol’ www.nieuwutrechtstoneel.nl
VERWONDER JE OP OEROL Oerol samen maken Op het snijvlak van kunst, landschap en wetenschap vormt zich één groot landschapspodium voor theater, dans, straattheater, beeldende kunst en muziek. Dat wat alleen op Oerol kan! Maak het met ons mogelijk. Steun Oerol als Donateur: oerol.nl/nl/word-oerol-donateur
Laat je verrassen en ontdek kunstinstallaties die je doen nadenken over het effect dat wij als mens hebben op de natuur. Wat is voor jou de waarde van onze aarde? Dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij kan het BankGiro Loterij Fonds
verrassende culturele initiatieven in Nederland ondersteunen die een divers publiek aanspreken, en je aan het denken zetten, zoals ook hier op Oerol. Meer weten over ons? Ga naar www.bankgiroloterijfonds.nl
BLIJF PROEVEN OP OEROL
BLIJF PROEVEN
Pionieren in kunst, landschap en wetenschap. Oerol doet het! Met een jaarlijkse prijs stimuleert én erkent Oerol de kwaliteiten van een pionier. Hoe hoog het bedrag van de stimuleringsprijs is, bepalen we helemaal samen! Help ons de Joop Mulder Plak te vullen: oerol.nl/nl/joop-mulder-plak-donateurs
VIA BERLIN INSTANT LOVE._FOTO MOON SARIS
Met trots voor u gebrouwen Geen 18, geen alcohol
binnenkomst
Moedig voorwaarts! tekst Henk Bovekerk en Jan van Tienen
‘Het uitzicht weet niet van wijken, het wil wel maar het kan niet’, begint Vicky Franken haar gedicht Het uitzicht. We zien bomen en vogels, een mol prikt door het gras en insecten schrijven in het zand een troostrijk bericht: ‘het aardedonker is geblinddoekt niet donkerder, maar geblinddoekt in het aardedonker zie je minder dan geblinddoekt in het licht.’ Geblinddoekten, dat zijn wij. We denken veel te weten en te overzien, maar ons vermogen tot waarneming schiet tekort tegenover de complexe werkelijkheid. Zoals we een dronken man in het aardedonker op de tast zijn gevallen fietssleutels zagen zoeken in het gras bij de Vijfpoort, zo tast de mens in het duister naar oplossingen op weg naar de toekomst.
Het licht, dat is Oerol 2019. Negen dagen theater, landschapskunst, Pop-up performances, muziek, feest en gesprekken met bezoekers, vrijwilligers en medewerkers boden nieuwe, verfrissende perspectieven op het leven aan wal, waarnaar we vandaag of morgen bijna allemaal weer terugkeren. Samen hebben we een mooi festival neergezet, de banden versterkt en onvergetelijke momenten beleefd. Iedereen bedankt voor zijn of haar bijdrage! In deze laatste krant kijken we niet alleen terug. In de toekomst, daar gebeurt het, moedig voorwaarts moeten we. We spraken Bart van de Woestijne, winnaar van de Joop Mulder Plak 2018. Zijn In order of disappearance bereidt ons voor op het moment dat we straks weer alleen
Uitzicht
thuis zijn. En mochten zijn lessen niet genoeg troost bieden, kijk dan naar de rijmende beeldspread halverwege. Onze fotografen presenteren midden in deze krant zoals elk jaar een poëtische fotoserie. In deze laatste krant verder aandacht voor One million people and me, over uitzichtloosheid en de breekbaarheid van het bestaan. En je leest twee stukken over twee ateliers. Atelier NL plaatste twaalf uitkijkposten op het eiland, om de gehaaste, hedendaagse mens een nieuw perspectief te bieden op de natuur. De Atelier Route – het tweede atelier – biedt bezoekers zicht op nieuw werk van de talenten in het gezamenlijke ontwikkeltraject van Oerol en Over het IJ Festival. En we spraken de festivalleiding over hun visie op Oerol 2020. Oerol 2019 bracht licht in het duister, zodat we ondanks onze blinddoeken weer meer zien als we weer thuis zijn. Maar het feest is nog niet voorbij. De Betonning is vanavond open tot zonsondergang. We zullen dansen tot we kapotgaan, liet de programmeur weten. We zullen lustig eten en krachtig schrokken. We zullen sidderend dansen. Slobber de kunst. Let op elkaar en maak er samen iets moois van. Wij hebben met het hele team met veel plezier deze krant voor je gemaakt. Volgend jaar zijn we terug, en jij hopelijk ook. Ook Oerol weet niet van wijken.
3
Afsluiting op de Noordsvaarder Vanaf 20:00 uur tot zonsondergang vindt het slot van Oerol plaats op het uiterste puntje van het eiland: de Noordsvaarder. Beleef hier de slotceremonie, gemaakt in samenwerking met het Nieuw Utrechts Toneel totdat de zon ondergaat. Iedereen kan erbij zijn. Draag rood.
Betonning langer open Omdat de Westerkeyn helaas vandaag niet meer open is, verplaatst het feest zich naar de Betonning! Het fraaie festivalterrein in West heeft vandaag een verlengde openingstijd: van 10:00 tot 22:11 uur. In de ochtend speciale kinderprogrammering en in de avond heerlijke muziek!
Aangepaste kaartverkooptijden Ook de kaartverkoop heeft op de laatste dag van Oerol aangepaste tijden. Kaartjes voor je favoriete voorstellingen zijn verkrijgbaar bij Ons Huis van 10:00 tot 17:45 uur, en op de Betonning van 10:00 tot 22:00 uur, allebei in West.
Oerol voorbij, wat nu? Oerol officieel afgesloten, maar nog zin in een feestje? Niet getreurd, de Terschellinger horeca neemt het over. Ga bijvoorbeeld naar De Stoep in Midsland voor DJ SWOKMASTER, café De Groene Weide in Hoorn met Hessel & Tess of naar café De Bras in West met muziek van de Kroegtijgers. Dans!
Word Vriend! Vrienden word je niet zomaar, maar vrienden worden met Oerol is makkelijker dan je denkt. Met een kleine jaarlijkse bijdrage kun jij profiteren van de geneugten die het eiland en het festival te bieden hebben. Zo heb je eerder toegang tot de online kaartverkoop, en doe je je voordeel met allerlei vriendenacties. foto Nichon Glerum
Was getekend
In de interactieve straattheater-tekenact van Buro Rococo ga je op een persoonlijke reis met Imagin Air. Sluit je ogen en vlieg vanuit Midsland naar een innerlijke bestemming. Als aandenken krijg je je persoonlijke papier-souvenir.
Striptekenaar Emma Ringelding observeert en tekent Oerol.
wordt vervolgd…
4
achtergrond
Bart van de Woestijne: ‘Dat in die zwarte pupillen daadwerkelijk iemand schuilt.’
Maak kennis met jezelf ‘Wie wil je in de spiegel zien?’
Wie ben je nog, als je omgeving wegvalt? Wat doe je als je niet zeker weet of een ander naar je (om)kijkt? Bart van de Woestijne ontwikkelde In order of disappearance, een individuele ervaring waarin je jezelf kunt afvragen wie je nog voorstelt als je alleen bent. tekst Aybala Carlak foto Nichon Glerum
Je zet een koptelefoon op. Je wandeling begint. Een stem begeleidt je. Je observeert de natuur, het groen om je heen. Je komt een andere sterveling tegen. Je observeert hem of haar. Je weet dat de ander jou ook observeert. Daar begint een opwarmer. Je verhoudt je eerst tot willekeurige anderen. Dan tot jezelf. Bart van de Woestijne kwam vorig jaar al op Terschelling. Hij is een van de namen die vorig jaar deelnamen aan het residentieprogramma van Oerol. Hij won er de Joop Mulder Plak mee, een stimuleringsprijs voor talent en pioniers. Eenzaamheid blijkt het goed te doen als onderwerp. Dan loop je verder, een onbekende, kleine ruimte in. Je tuurt. De ruimte wordt donker. Het enige wat je vooralsnog aan de reis hebt overgehouden is het lichaam waarin je je bevindt. ‘In deze wandeling loop je niet ergens naartoe, je loopt van iets weg,’ zegt Bart. Je bent los van je omgeving. En wat zie je dan? Wie wil je zijn? Het is hetzelfde gevoel dat je soms kunt hebben, wanneer je, misschien op een dag met veel mensen om je heen, in bed ligt, alleen, en een vreemd, droevig gevoel je besluipt. Iedereen kent eenzaamheid, in meer of mindere mate. ‘Het is wat ons verbindt,’ zegt Bart. ‘Ik wil dat tonen aan mensen. Sommigen worden verdrietig wanneer ze zichzelf confronteren, omdat het ze aan de
dood doet denken. Dat proces van loslaten, losraken is interessant. Het is uiteindelijk alleen voor onszelf erg dat we er straks niet meer zijn. Dat vinden we een moeilijk idee.’ ‘Voor anderen is het juist een rustgevend idee, dat de aarde doordraait als zij allang verdwenen zijn,’ gaat hij verder. Wat hij hoopt dat de deelnemers inzien, is dat het zelf niet losstaat van de wereld. ‘Waarde bestaat in de relaties die je hebt. En dat besef kan ons zachter maken.’ Toen Bart naar zijn eigen letterlijke en figuurlijke spiegelbeeld keek, zag hij naar eigen zeggen zijn onvermogen weerspiegeld. ‘Ik realiseerde me dat ik mezelf niet begrijp. Dat in die zwarte pupillen daadwerkelijk iemand schuilt. Die onbegrijpelijkheid houdt me bezig.’ Je loopt het donker uit. Vanaf nu ga je alleen verder. Wanneer jij alleen loopt, waar loop je dan van weg? De installatie In order of disappearance is na Oerol te zien op het Over het IJ Festival in Amsterdam. 21 Bart van de Woestijne In order of disappearance
Vandaag 9:00, 10:30, 12:00 13:30, 16:15 en 17:45 Centaures Plak – Midden, €14,50
achtergrond
Uitzicht
5
Ruimte om te praten over zelfdoding Als theatermaker Veerle van Overloop te maken krijgt met zelfdoding in haar omgeving, realiseert ze zich hoe vaak dit voorkomt en hoe weinig mensen erover praten. tekst Veerle Corstens foto Robin Alysha Clemens
‘Bij een gebroken been of kanker zegt niemand dat het je eigen schuld is’ Tijdens de rouwverwerking na de zelfdoding van je zwager kom je erachter hoe vaak zelfdoding voorkomt. Je leert dat wereldwijd 1 miljoen mensen suïcide plegen per jaar. Je vraagt je af hoe het komt dat juist in de groep 17 tot 30 jaar oud het aantal zelfdodingen blijft stijgen. Je denkt dat het te maken heeft met de kwetsbaarheid van die leeftijdsgroep. Hoe meer je erover nadenkt en leest, hoe meer je je afvraagt waarom er zo weinig over wordt gepraat. Je wil zelf graag een theatertekst over zelfdoding schrijven met de juiste toon. Totdat je het werk van Edouard Levé tegenkomt, die precies op die observerende, af en toe licht ironische, bij vlagen associatieve en toch niet omfloerste manier schrijft over de zelfdoding van een vriend.
Schaamte, schuldgevoel en zelfverwijt Hoe meer je je in het onderwerp verdiept, hoe meer je bekend raakt met de schaamte, het schuldgevoel en zelfverwijt dat gepaard gaat met zelfdoding. Je verbaast je erover dat dit zo’n taboe is, terwijl in ieder van ons donkerte huist. Je ziet een ongemakkelijkheid bij praten over psychische problemen die zo’n contrast is met fysieke problematiek. Bij een gebroken been of kanker zegt niemand dat het je eigen schuld is. Maar omdat het brein nog zo ondoorgrondelijk is en wel alles aanstuurt, lijken psychische problemen toch vaak een keuze.
Je gids tijdens deze wandelvoorstelling heeft in haar omgeving te maken gehad met zelfdoding.
‘Je hoeft niet elke zin in zijn volle zwaarte in je op te nemen’
Je leest en herleest de tekst van Levé en weet je steeds meer te vinden in zijn niet-chronologische en associatieve manier van vertellen. Je weet inmiddels dat hij zo feilloos wist op te schrijven wat zelfdoding betekent omdat hij zeven dagen na het inleveren van zijn manuscript zichzelf doodde. Je besluit zijn tekst te vertalen. Je praat er meer en meer over en komt erachter dat zelfdoding een momentopname is. Het is niet omdat je dit vandaag doet, je morgen ook nog suïcide zou plegen. Je merkt ook bij jezelf hoe moeilijk het is om te accepteren dat het echt een ziekte is.
Ervaringsdeskundigen Het beeld over de voorstelling ontwikkelt zich meer en meer in je hoofd. Een wandeling moet het worden, met de tekst van Levé als audiotour
op de oren van de bezoekers. Je bedenkt dat de voorstelling buiten moet plaatsvinden omdat de tekst afleiding nodig heeft. Je hoeft niet elke zin in zijn volle zwaarte in je op te nemen, de omgeving helpt daarbij. Je vindt dat er een gids nodig is bij deze wandeling, maar een acteur vind je niet gepast. Je komt meer en meer met ervaringsdeskundigen in aanraking en vraagt je af of die niet kunnen gidsen. Je bedenkt dat Terschelling de plek kan zijn voor je voorstelling, als je erachter komt dat zelfdoding ook op dit eiland een groot thema is. En juist in zo’n kleine gemeenschap is zelfdoding moeilijk te bespreken. Je komt erachter dat een Terschellinger die zichzelf drie jaar geleden doodde, werd gevonden op Oosterend en dat de locatie die je uitzocht voor de wandelvoorstelling de plek is waar lang naar hem werd gezocht.
Ook na 50 jaar Sinds je de voorstelling al een flink aantal keer gespeeld hebt, merk je tijdens nagesprekken hoe zeer het onderwerp mensen raakt. Je praat met een jonge vrouw die de voorstelling niet uit kan lopen vanwege de gedachte aan een geliefde die worstelt met het leven. De vriendin die met haar meeloopt, blijkt hier niets van te weten en samen kunnen ze er nu voor het eerst over praten. Je ziet een man in tranen, wiens vader 50 jaar geleden suïcide pleegde en hij vertelt hoe deze voorstelling het verhaal vertelt waaraan hij nog elke dag denkt waarover hij maar weinig praat. De woorden van Levé blijken de woorden te zijn die nabestaanden vaak niet kunnen vinden. Diezelfde woorden geven ook ruimte om er iets over te zeggen of te vragen aan iemand die worstelt met het leven.
2 Veerle van Overloop / SHELFISH Productions / Club Guy & Roni ONE MILLION PEOPLE AND ME
Vandaag 10:00, 12:00, 14:00, 16:00 Oude Helihaven – West, € 14,50
concept beeldrijm Nichon Glerum.
zondag 23 juni 2019 programma
uitgelicht foto Nichon Glerum
Decemberdagen De feestdagen zetten regelmatig de familieverhoudingen op scherp. Dat gebeurt ook bij de moeder en haar twee volwassen dochters in Decemberdagen van regisseur Jette Derlagen. Gebeurtenissen uit het verleden, de geschiedenis van Suriname en een overleden familielid: ze komen allemaal terecht op een feestelijk verlichte kersttafel.
26 Rudolphi Producties Decemberdagen
Vandaag 13:00 en 16:00 Dôbe Badweg Hoorn – Oost, ₏14,50
8
Expedities Expeditie gaat over de relatie tussen mens en natuur. Het is de plek waar kunstenaars in hun werk onderzoek doen naar de veranderlijke natuur en het landschap. Welke emotionele waarde heeft het? En wat als dat vertrouwde landschap aan grote veranderingen onderhevig is? Welke stappen gaan wij dan nemen? Alle expedities zijn vandaag voor het laatst te zien tussen 11:00 en 17:00 uur. Laat je festivalbandje zien en je kunt zo al het moois bekijken.
West A Oerol / Sense of Place Moving Landscapes
Griene Pôlle - West
B Marco Barotti / Transnatural SWANS
Doodemanskisten – West
Marten Winters Man op het veld C
Griene Pôlle – West
Studio B / Moholy-Nagy University of Art and Design Budapest plan B D
Hoge Tigerbunker – West
Teresa van Dongen Mud Well I
Bommengat - Midden
J Babette Rijkhoff / Eva Koopmans Stemmen uit de nacht
Kwekerij Lies – Midden
K Atelier NL Pic Your Day
Staatsbosbeheerschuur Lies – Midden
Oost L
PI
STRANGELAND
Hêdredersplak - Oost
E De Onkruidenier / Rosanne van Wijk SWEET — SWEAT
M Jelle Mastenbroek The Robin Who Wondered If He Was a Nightingale
F Maze de Boer / Transnatural Under The Surface
N Studio Maarten Kolk & Guus Kusters Silent Messengers
Kleiplak – West
Geitepark – Midden
Midden G Eilandkinderen / Wordbites / Jörgen Unom Jg Het eiland dat verdwijnt?
de Westerkeyn – Midden
Judith Hofland Plastic Revanche
zondag 23 juni 2019
programma
Hêdredersplak – Oost
Strand Hoorn - Oost
O Marco Barotti / Transnatural CLAMS
Dijk Perkweg – Oost
Studio Buiten Werking Land zonder dijk P
Weiland Wierschuur – Oost
Pop-up performance Dagelijks tussen 13:00 en 18:00 uur
West-Terschelling Doorlopend tussen 13:00–15:00 en 16:00–18:00 uur Mardulier en Deprez / Mezelfie Tijdens Mezelfie wissel je je eigen perspectief in met dat van een camera. Zet snel je VR-bril op! 13:00 uur / 14:45 uur / 16:30 uur (25 min) Milan Seegers / Koekoek In de fantasierijke circusvoorstelling Koekoek viert de maffe en absurde Milan de verschillen die onze wereld kleur geven. 13:00 uur (doorlopend tot 18:00 uur) Sara Nuytemans / Rise & Shine Op de pop-up toren Rise & Shine ervaar je aan den lijve hoe het is om groot applaus te ontvangen. 13:30 uur / 15:15 uur (30 min) La Campistany (Júlia Campistany) / It Happens Deze solo trapeze-act, gebaseerd op bewegingsonderzoek en theater, geeft een kijkje in het leven van performer Júlia. 13:30 uur / 14:30 uur / 15:30 uur / 16:30 uur (25 min) Rogier Kappers / De Glazendraaier Tijdens vertalingen van Bach, Beatles, Brel en Arvo Pärt, vertelt Kappers over zijn ontdekkingsreis van het glasorgel. 14:00 uur / 16:00 uur (30 min) Ananazz In de sappigste band van Friesland leren jongeren tussen de 14 en 18 uit Leeuwarden e.o. samen spelen, improviseren en optreden.
Midsland 13:00 uur / 14:30 uur / 15:30 uur (30 min) Gerard Olthaar / Klaarover De absurdistische, minimalistische en droogkomische Gerard Olthaar is klaarover en brengt je nog eerder op je bestemming. 13:00 uur / 14:00 uur / 15:00 uur (30 min) Proces Verbaal / De Rechtbank Een dichterlijke rechter van het hoogste ambt, gehuld in gele toga, veroordeelt het volk puur op basis van vooroordelen. 13:30 uur / 14:45 uur (45 min) Buro Rococo / Imagin Air In deze interactieve tekenact ontsnap je even aan je zorgen en beslommeringen. Ga op reis naar een innerlijke bestemming.
H
Strand Midsland Paal 10 – Midden
Vanavond kleurt Oerol rood tekst Henk Bovekerk foto Jekyll n’ Hyde
Vanavond om 20:00 uur sluiten we Oerol 2019 af, met tranen van vreugde en droefheid, in de rode koepel van het Nieuw Utrechts Toneel en De Nwe Tijd op de Noordsvaarder. De Futuristen hebben daar heel het festival gewerkt aan hun Futuristische Manifest, en vanavond maken ze hun revolutionaire beginselen en intenties openbaar. Daarna dansen we met z’n allen deze toekomstige tijd tegemoet op het zand van de Noordsvaarder, tot na zonsondergang.
Heb je rode kleren, of iets met roodtinten, zoals rode kaplaarzen of een trainingsbroek met rode strepen aan de zijkant, trek die dan aan, want vandaag is rood de kleur van de toekomst. Kom om 20:00 uur naar het rode bolwerk op West. We verwachten ook die meneer met dat geinige rode puntmutsje. Zoals ze op dat andere kunsteneiland zeggen, waar de cruiseschepen boven de palazzi uittorenen: opdat we in interessante tijden mogen leven. Daar drinken we op, bij voorkeur een glaasje rood!
programma
Uitzicht
de Betonning: dag locatie Hoofdpodium
10:00
11:00
12:00
Hosts: Jennifer Muntslag en Dionne Verweij
13:00
14:00
15:00
16:00
De Betonning sluit met zonsondergang
Opening Mezrab storytelling voor kinderen
Serre
Duo No Nonsense
9
Verrassingsact
Vangst van de Dag
DJ Ingo the Gringo
Kunstbende
JUT (workshops)
de Betonning: avond locatie
17:00
Hoofdpodium
18:00 Walden
19:00
DJ Ingo the Gringo
La Jungle
20:00
21:00
DJ Ingo the Gringo
22:00
22:07 De Betonning sluit met zonsondergang
DJ Ingo the Gringo
NAFT
Het mooiste liefdesverhaal dat we hoorden op het eiland, van de 98-jarige Piet Kaspers: Het schepje
Dansen tot we kapotgaan
‘Toen wij nog op de lagere school zaten, gingen wij in de zomer altijd een dag met de hele school naar het Noordzeestrand. Daar moesten wij dan van de meester zandfiguren maken. Daarna dronken we een glaasje limonade bij het strandpaviljoen. Toen ik een jaar of negen was, vond ik een schepje onder het zand, er stonden initialen in gegraveerd: ‘P.K.’ Dat zijn ook mijn initialen. Ik nam het schepje mee, maar na een paar minuten stond er een meisje voor mijn neus. Ze zei dat ik het schepje had gestolen. Dat het van haar was, want haar naam stond erin. Ik moest bij de meester komen en vertelde hem dat ik het schepje had gevonden. De meester vertelde dat het meisje Pietje Kooijman heette en dus dezelfde initialen had. Het schepje was dus van haar en ze nam het mee. Tot zover het jeugdverhaal, maar het vervolg is ook wonderlijk. Negen jaar later werd ik smoorverliefd op datzelfde meisje. In de Tweede Wereldoorlog hadden we vijf jaar verkering en zijn in juli 1944 getrouwd. We kregen twee zoons en in 2009 waren we 65 jaar getrouwd. Met vijf jaar verkering dus 70 jaar bij elkaar. Samen waren we twee PK’s. Het kan allemaal raar lopen.’
LA Jungle maakt het bont.
tekst Henk Bovekerk foto Jekyll n’ Hyde
Vandaag is de Betonning langer open dan andere dagen. Al sinds vanmorgen 10:00 uur is er een speciaal kinderprogramma bezig. Er worden verhalen voorgedragen bij Mezrab, er zijn circusacts van No Nonsense, er is muziek en meer. Ben je nog niet op de Betonning, roep je kroost dan bijeen en neem ze mee het festivalterrein, waar ze nog even uit hun plaatjes kunnen gaan voordat je met z’n allen de veerboot pakt.
Vanavond brengen Walden, LA Jungle (zie foto), NAFT en DJ Ingo The Gringo je vanaf het hoofdpodium in hogere sferen. We dansen tot de zon ondergaat en wij kapotgaan. Bij zonsondergang is er een vurig en lumineus spektakel, waar we nog niets over prijsgeven, maar het zal een hartverwarmend ritueel zijn om negen dagen feesten passend mee af te sluiten.
Muziek op straat en in de horeca 13.00 de Vijfpoort
Toeters & Bellen
16.00 de Vijfpoort
Dancing Dollekamp
22.00 De Stoep
DJ SWOKMASTER
14.00 De Stoep
JACOB RENS OVER KOE HELENA 105 – €
18:00 Spaans restaurant De Reis
COOL GIPSY HOT HOT
22:30 De Groene Weide
Hessel & Tess
14.30 de Vijfpoort
Andre Manuel met Dreejklezoew – €8
19.00 Midsland buiten podia
The Given Horse
23:00 De Rustende Jager afsluiter BOY'S NAMED SUE
15:00 Bar Dancing Wyb
Formule 1 op groot scherm
21.30 de Vijfpoort
dj DNA & dj Jan van Teake
23:00 Restaurant De Bras
15.00 De Dammesaan
Greg Dylan
22:00 De Schotse Vier
DJ Martijn
Kroegtijgers
10
Voorstellingskaarten op de Betonning Snelkassa vóór Ons Huis
10:00 tot 17:00 10:00 tot 17:00
zondag 23 juni 2019
Schema voorst West
Locatie
Prijs
Speeldagen
Bijzonderheden
1a
Nieuw Utrechts Toneel / De Nwe Tijd Zo gaat het
Noordsvaarder
12,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
Talks: Ga ook naar Futuristen: De Talkshow, dagelijks 12:00, locatie 1.
1b
Nieuw Utrechts Toneel Naar de maan of naar de haaien
Noordsvaarder
12,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
Talks: Ga ook naar Futuristen: De Talkshow, dagelijks 12:00, locatie 1.
2
Veerle van Overloop / SHELFISH productions / Club Guy & Roni ONE MILLION PEOPLE AND ME
Oude Helihaven
14,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
wandelvoorstelling
3a
Likeminds / Studio Figur HELD
West-End Theater
11,50 volw. 8,– kind
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
6+
5
mugmetdevuurvliegen / mugmetdegoudentand / House of Nouws Alles moet weg
Dellewal
14,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
7
Alexander Vantournhout Screws
Oude Campus
14,50
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
9
Theater Rotterdam / Boogaerdt/VanderSchoot / Touki Delphine Botanical Wasteland
Loods Wiegman
14,50
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
10
Orkater / Via Berlin / Ragazze Quartet Lost Tango
Zandafgraving Wulp 14,50
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
11
Chantal Acda Püwawau
Bos LU Plak
12,50
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
13
George en Eran producties / de Toneelmakerij Woestijnjasmijntjes
Duinmeertje Hee
14,50 volw. 9,50 kind
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
14
SKOFT&SKIEP / Tryater Part-Time Paradise
Camping de Kooi
14,50
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
Locatie
Prijs
Speeldagen
Bijzonderheden Documentaireserie 15:15–16:15.
Midden
Orkater / De Nieuwkomers ILIAS
Duinkuil Zilt
12,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
20
DEGASTEN BREKEN 4
Bostheater
14,50
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
21
Bart van de Woestijne In order of disappearance
Centaures Plak
14,50
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
22
Het Atelier Atelier Route
Noodcamping
25,00
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
wandelvoorstelling
Locatie
Prijs
Speeldagen
Bijzonderheden
24
Romana Vrede Who’s afraid of Charlie Stevens
Schuur Luc Lok
14,50
vr, za, zo, ma, di wo, do, vr, za, zo
25
Waterlanders Eindgebruiker
Folkshegeskoalle
14,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
26
Rudolphi Producties Decemberdagen
Dôbe Badweg Hoorn
14,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
28
Ulrike Quade Company / Strijbos & Van Rijswijk Technostalgia
Duinkuil Hoorn
14,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
29c
Mezrab De Ontheemden
Café De Groene Weide
12,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
30
Orkater / Lars Doberman De ratten, de riten en het ritme
Under de Wettertoer
14,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
31
De Dansers Shake Shake Shake
Zandafgraving Oost 14,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
32
Theater Rotterdam / Boogaerdt/ VanderSchoot / Touki Delphine Walk of things
Stinsweg
5,00
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
33
Emma Lesuis Aardappelbloed
De Zeekraal
12,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
34
Post uit Hessdalen 15 419ft
Strand Paal 18
14,50
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
10:00 – 11:15
14:0
12:00 – 13:15 11:00 – 11:35
12:30 – 13:05
14:00 – 14:35
11:00 – 12:30 10:00 – 11:20
19
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
14:
13:30 – 14:25
10+, wandelvoorstelling.
vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo
14,50
13:00
11:30 – 12:45
14,50
Molkenbaks Plak
12:00
Muzikale live performance en video-installatie.
Kerk Midsland
Karina Kroft Othello
11:00
11:00 – 12:10
Stichting Nieuwe Helden / ARSENAAL / Het Zuidelijk Toneel In Search of Democracy 3.0
23
10:00
12:30 – 13:50
17
Oost
09:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:
13:00 – 15:0
9:00 – 10:00
10:30 – 11:30
12:00 – 13:00
13:30 – 14:30
Atelier Route 10:15–13:55
09:00
10:00
11:00
12:00
Atelier
13:00
14:
12:45 – 14:15
wandelvoorstelling
10:30 – 12:00 13:00 – 14:15
ENG en NL.
10:00 – 10:50
12:00 – 12:50
14: – 14:
13:45 14:5 Wandelvoorstelling.
11:00 – 12:15 12:30 – 13:40
Wandelvoorstelling. Neem je eigen mobiele telefoon en oordopjes mee.
Walk of things – 10:00, 12:00, 14:00 en 16:00 Haal de downloadlink van de podcast af bi 11:30 – 12:10 10:00 – 10:50
programma
Kijk ook op onze app!
Uitzicht
11
tellingen
:00
15:00
16:00
15:00 – 15:55
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
16:30 – 17:25
16:00 – 17:15
00 – 15:15
Het mooiste bordje dat we tegenkwamen, langs het fietspad.
0
5
talks
14:30 – 15:40
15:00 – 16:10
14:30 uur Vangst van de Dag / Artiesten en kunstvormen van de toekomst de Betonning
15:00 – 16:15
Maak onder leiding van host Jennifer Muntslag kennis met de verse vangst van Oerol! Korte optredens van een fonkelnieuwe generatie artiesten. Vandaag heeft Jennifer de Top 3 van de Kunstbende en Duo No Nonsense op de bank.
16:00 – 16:50
15:15 uur In Search of Democracy 3.0 / Een mini documentaire serie dwars door Europa 17. Kerk Midsland
14:30 – 16:00
:00
foto Diewke van den Heuvel
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
Documentairemaker Emma Lesuis volgde de vernieuwers achter de democratische experimenten in Europa. Ze ontdekte de energie van burgers om actief te zijn en grote verscheidenheid aan mogelijkheden voor de toekomst. In Search of Democracy 3.0 bestaat uit een voorstelling, online kennisplatform en korte documentaires.
00
14:30 – 15:50 14:15 – 15:15
Minsken fan Oerol
16:45 – 17:45 16:15 – 17:15
17:45 – 18:45
Route 13:00–16:40
:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
15:15 – 16:45 14:30 – 15:35 14:30 – 16:00 16:00 – 17:15
:00 – :50
16:00 – 16:50
5– 50
17:00 – 18:05
17:00 – 18:10
elke 15 min. Duur 80 min. ij een van de infobalies. 14:30 – 15:10 15:30 – 16:20
foto Joke Schut
André Wouters (54) werkt al zeven jaar voor Oerol als beveiliger, waarvan de laatste vijf op de Betonning. Ook let hij op tijdens de afterparty van de show van Naomi Velissariou. ‘Het staat ver van me af, al deze kunstzinnige geitenwollensokkentypes. Maar ik vind het altijd wel lachen. Eilandliefde!’
Kirsten van Santen Cultuurredacteur en columnist
“Als je goed luistert, hoor je overal verhalen� Ik vertel je wat er gebeurt.
Neem nu een proefabonnement Beleef de mooiste verhalen samen met de LC. In zowel de krant, als op al onze digitale producten Ga snel naar lc.nl/oerol
LC.nl
van het eiland
Uitzicht
Vader en dochter blijven een begrip
13
E ilandagenda Je laatste Oerol-dag. Ga nog lekker even sporten of yoga doen. Of bekijk die niet zo heel kindvriendelijke voorstelling, terwijl je kinderen heerlijk spelen bij Het Hooivak. Nog meer Terschelling? Maak alvast een planning voor het Terschellinger Filmfestival. Veel plezier!
Yoga Hessel van der Kooij en zijn dochter Tess zijn wereldberoemd in Nederland. Op zijn zestiende, bijna vijftig jaar geleden, werd Hessel de kroegbaas van café De Groene Weide in Hoorn. We kunnen al jarenlang rustig spreken van een begrip. tekst Aybala Carlak foto Robin Alysha Clemens
Begin je ochtend ontspannen. Tijdens Oerol geeft Yogiez elke ochtend een hathayogales op het strand bij West aan Zee. Reserveer je plekje via yogiez.com en geniet van yoga met uitzicht op zee. Iedereen is welkom. Zit je in West, dan kun je terecht bij Ieders plak. Vandaag om 10:00 uur. Met mooi weer lekker buiten, bij slecht weer binnen. Neem €12 mee voor de les, €10 als je Vriend van Oerol bent, vrijwilliger of eilander.
Tess en Hessel in hun studio onder café De Groene Weide.
Sinds ze jaren geleden begonnen met elke dag optreden in het café, hebben ze een mooie fanbase opgebouwd, op het eiland en ver daarbuiten. In 1991 verkochten ze al Ahoy uit. Twee jaar geleden deden ze het dunnetjes over in de Ziggo Dome. De verklaring is heel simpel. ‘We treden lokaal op,’ zegt Hessel, ‘maar er komen hier zo’n 50.000 mensen per jaar langs.’ De twee zijn niet altijd zo populair geweest. ‘In het begin waren er zo weinig klanten, dat ik rustig een paar uur per dag met mijn gitaar kon oefenen en aan mijn muziek kon werken. Zo zijn we goed geworden.’
Hessel bouwde zo’n dertig jaar later zijn eigen studio, onder het café, zodat hij niet steeds naar de wal moest om zijn muziek op te nemen, zoals voor zijn eerste lp. Al snel werd de studio groot en comfortabel genoeg voor andere (nationaal bekende) artiesten om hun platen op te nemen. Logisch, vindt Tess. ‘Je zit op een eiland en kan niet weg. Er zit ook een appartement aan vast, waar je kunt slapen, eten doe je
‘We zijn geen jukebox’
boven. Daardoor kun je je volledig focussen op je muziek.’ Van country en pop tot jazz en rock: Hessel en Tess laten zich beïnvloeden door verschillende genres. Tess is wat ruiger, Hessel iets meer van de ballads. ‘We ontmoeten zo veel verschillende mensen die ons allemaal weer inspireren,’ zegt Tess. ‘Het Oerol-publiek is best makkelijk, ze vinden van alles leuk.’ ‘En ze gaan meteen dansen,’ vult Hessel aan. ‘Het enige wat we niet doen, zijn verzoeknummertjes. We zijn geen jukebox.’ Hessel en Tess treden volgend jaar op 14 maart opnieuw op in Ahoy Rotterdam. Verkopen ze het sportpaleis weer uit?
Rustig een boek lezen Dylan de Beer nam een jaar geleden Boekhandel Rosenberg in Midsland over van Frans Rosenberg en Louise Kloezeman. We vragen hem om leestips voor op de reis terug naar huis.
Dylans vrouw is geboren en getogen Terschellingse, zelf komt hij uit Rijswijk. Na de geboorte van hun dochter kreeg zijn vrouw volgens hem heimwee, en verhuisden ze terug
naar het eiland. Om tot rust te komen, gaat hij naar het strand.
Bij Boekhandel Rosenberg, Oosterburen 45 in Midsland, krijg je als Vriend 10 procent korting op een ‘Bag to Terschelling’-tas van € 6,95.
Lekker sporten Vergeet niet om ook op je laatste dag Oerol je prachtige lichaam fit te houden. Doe een effectieve full body workout met uitzicht op zee! De bootcamp begint morgen om 10:15 uur in West aan Zee. Om 9:00 uur is er trouwens ook een fijne les pilates. Aanmelden kan via dansen-sportenopterschelling.nl.
Krijg je maar niet genoeg van Terschelling? Je kunt altijd terugkomen voor het TOF (Terschelling Openlucht Filmfestival) of het Filmfestival Terschelling! Boekhandelaar Dylan in zijn winkel.
Voorstellingen bezoekt hij niet, daar heeft hij ‘absoluut geen tijd voor’. Als hij na het werk thuiskomt, is hij samen met zijn gezin of gaat hij naar de sportschool. Sloeproeien doet hij ook, met de heren 8. De eigenaar van Boekhandel Funke roeit ook mee. Twee keer won zijn team de race tussen Harlingen en Terschelling. Rustig gaat het er dan niet aan toe: het hele stuk roeien ze in minder dan drie uur.
Naar een voorstelling en even geen kinderen mee? Kinderboerderij Het Hooivak past op. Elke dag tussen 10:00 en 20:00 uur. hooivak.nl
Nu al heimwee?
tekst Henk Bovekerk foto Robin Alysha Clemens
Boeken om mee tot rust te komen. Daar moet hij even over nadenken. ‘Ik ben zelf echt van de spannende boeken,’ zegt hij met een bijzonder rustig stemgeluid. Momenteel leest hij De dorst van Jo Nesbø, een Scandinavische thriller. Hij raadt iedereen aan om Onder de paramariboom van Johan Fretz te lezen. ‘Verbazingwekkend goed, ik wist niet dat die man zo goed kon schrijven.’ Een tweede tip is Verloren grond van Murat Isik. Beide boeken zijn op voorraad in de winkel, die ook over een ruim assortiment wenskaarten beschikt.
Het Hooivak past op
‘Verbazingwekkend goed vond ik het laatste boek van Johan Fretz. Ik wist niet dat die man zo goed kon schrijven’
TOF is van 3–9 augustus zeven avonden achter elkaar film kijken in de openlucht. Meer informatie: tof.nu. Filmfestival Terschelling is een lang filmweekend van 14–17 november. Bijzonder zijn de Specials en de Film&Food-programma’s, waardoor je je helemaal kunt onderdompelen in de wereld van film. Ga naar filmfestivalterschelling.nl voor meer informatie.
HOE MAAK JE EEN RESTPRODUCT VAN CACAO RENDABEL?
De Oerolcolleges en het Expeditie project van Teresa van Dongen worden mede mogelijk gemaakt door de Waddenacademie.
Bij de Folkshegeskoalle vind je inspirerende workshops en meerdaagse, geheel verzorgde cursussen. Van schilderen tot yoga. Ontdek onze comfortabele locatie tussen de bomen. Heerlijk met je schetsboek in het duin en in goed gezelschap aan tafel.
www.waddenacademie.nl
Bekijk ons complete aanbod:
www.folkshegeskoalle.nl
29-05-19 14:37
PENDELBUSSEN TUSSEN AMSTERDAM CS & Utrecht CS en Harlingen Haven € 21,95 incl.
ICHELLING JAYUTEN 3 ZBIJOST2 RS AYOK
Vertrektijden heenreis
Za 15jun Zo 16jun
-
Ma Di Wo Do Vr
17jun 18jun 19jun 20jun 21jun
-
Za 22jun
-
Utrecht CS
A’dam CS
11.30 09.15 11.30 14.45 09.15 09.15 11.30 08.15 09.15 09.15 08.15 09.15 11.30 09.15
12.30 10.15 12.30 15.45 10.15 10.15 12.30 09.15 10.15 10.15 09.15 10.15 12.30 10.15
uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur
Bekijk de dienstregeling ook via www.festivalbussen.nl, je ziet er tevens de aankomsttijden in Harlingen Haven en de tijden van de aansluitende boten. Boeken doe je ook via www.festivalbussen.nl * Sluit jouw boot niet aan? Wijzig dan gratis je bootticket bij rederij Doeksen!
Vertrektijden terugreis Ook terug is de Festivalbus de snelste en groenste wijze om naar huis te gaan. Bekijk de dienstregeling en boek tijdig via www.festivalbussen.nl
GRATIS ENTREE
POP UP
Reis snel, groen, comfortabel én voordelig in een luxe touringcar met mede-Oerolbezoekers naar het leukste theaterfestival van Nederland! Onze festivalbussen zijn afgestemd op de meest populaire afvaarten, zodat je snel op de plaats van bestemming bent.
uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur
LE
sense-of-place.eu
WOHW_ADV_OEROL_128,5x193.indd 1
-
O
Creativiteit, ontspanning en bezinning in het bos bij het strand van Terschelling!
Ervaar het Wad. Elke dag.
Do 13jun Vr 14jun
EGESK
FOL
SH
AL
Kennis voor een duurzame toekomst van de Wadden
K
foto Siem Akkerman
@INNOFESTNL @INNOFEST
BIJ GOED WEER
THANX FOR THE GOOD VIBES! TOT VOLGEND JAAR!
foto’s weerfotograaf Sytse Schoustra, dronefotograaf Jelte Keur, Joke Schut en Nichon Glerum.
16
achtergrond
Vlieguren maken met Het Atelier Oerol biedt kunstenaars op verschillende wijze mooie mogelijkheden. Het Atelier is het gezamenlijke taalontwikkelingstraject van Oerol en Over het IJ Festival en begeleidt drie veelbelovende makers. tekst Aybala Carlak foto Nichon Glerum Nagesprek van de Atelier Route met de drie makers.
Gedurende een heel jaar krijgen drie makers de kans een nieuw project te ontwikkelen, zonder de rompslomp eromheen waar kunstenaars regelmatig mee te maken hebben. De drie talenten van dit jaar, aangedragen door hun productiehuizen, zijn Marinke Eijgenraam (Schweigman&), Warre Simons (Kamer-
‘Wat als zelfs ridders in een existentiële crisis raken?’
operahuis) en Igor Vrebac (De Nieuwe Oost). De bezoeker van de Atelier Route bezoekt alle drie de producties. Bijzonder is dat het proces zelf ook is gedocumenteerd: de makers maakten een podcast die de producties met elkaar verbindt. Hiervoor hebben ze elkaar geïnterviewd. De bezoeker ziet daarmee niet alleen het resultaat, maar ook hoe de gedachten van de makers vorm kregen. Marinke onderzoekt wat grond precies is en betekent, door het graven van kuilen. Igor, die op de cover van de dagkrant van gisteren stond, beproeft de sexappeal van Moeder Natuur. ‘De natuur is altijd aan het bewegen, bezig met hofmakerij,’ zegt hij erover. Die verleiding is te voelen in de vorm van een waar discofeest, inclusief een beetje Whitney Houston. Over Het Atelier zegt hij: ‘Het heeft me ontzettend geholpen
In het ritme van de natuur
het onderzoek aan te gaan. Ik heb een andere manier van werken geleerd. De natuur is hier op het eiland de hoofdrolspeler, dat was een leermoment voor mij. Je maakt hier veel vlieguren. Oerol is daarnaast een gedegen podium met veel exposure en een enthousiast publiek dat je feedback geeft.’ Warre Simons gaat op de klassieke toer met een ridderverhaal. De twee personages willen groots en meeslepend leven, maar dat mislukt volledig. In het theater, en eigenlijk ook in het echte leven, waar iedereen stiekem spektakel verwacht, raken mensen toch snel teleurgesteld, legt Warre uit. De spelers zijn Hannah Boer en Elias De Bruyne. ‘De ridders belanden in een existentiële crisis. De voorstelling wordt daardoor humoristisch, maar er zit ook een filosofische laag in.’
Het Atelier hielp ook Warre met het ontwikkelen van zijn concept. ‘Het beviel me heel goed. Het is fijn hoe je hier, in tegenstelling tot hoe het meestal gaat, met een nog vrij experimenteel idee kunt beginnen. In de praktijk valt er veel te leren.’ Ter afsluiting van de route ontmoeten de deelnemers de makers, inclusief een hapje en een drankje. Vanaf 5 juli zijn de producties te zien tijdens het Over het IJ Festival in Amsterdam.
22 Het Atelier Atelier Route
Vandaag 10:15 en 13:00 Noodcamping – Oost, €25,-
Weet je nog, vorig jaar? Zand scheppen, het naar Atelier NL brengen – niet te verwarren met Het Atelier –, om er van dat zand gemaakt glas voor terug te krijgen? Dit jaar is Atelier NL terug, als gastcurator én natuurlijk met een eigen project. tekst Aybala Carlak foto Diewke van den Heuvel
Opnieuw ben je er onderdeel van. Samen met andere Oerol-gangers breng je het veranderende landschap van Terschelling in kaart voor het project Pic your day. Door op een van de aangewezen twaalf uitkijkposten een foto te maken door de gaatjes in de borden, draag je bij aan een database over het eiland. Atelier NL startte het project in samenwerking met Staatsbosbeheer. Dat zal er heel blij mee zijn, want de informatie over de weersomstandigheden en de plantengroei is zeer nuttig. Bovendien is het voor iedereen een genot om naar te kijken. Tip: kijk tijdens of net na het maken van de foto meteen op de website van Pic your day, upload je eigen foto en vergelijk hem met de eerder gemaakte en geplaatste foto’s. ‘Een digitaal schilderij’ noemt Lonny van Ryswyck het. Ze vormt samen met Nadine Sterk Atelier NL. In de data is goed te zien wat anderen met hun mobieltje hebben gevangen, hoe de wind, de regen en de dieren in korte tijd de natuur herscheppen.
Lonny van Ryswyck van Atelier NL.
Dit jaar zijn de geprezen ontwerpers Lonny en Nadine van Atelier NL ook gastcurator van Oerol. Zij hebben ervoor gezorgd dat de werken van Studio Maarten Kolk & Guus Kusters over de groeiende ganzenpopulatie, Teresa van Dongen over micro-organismen en Jelle Mastenbroek over vogelgeluiden hier op Oerol te bewonderen zijn. ‘De projecten die wij doen
hebben altijd raakvlakken met natuur, cultuur en wetenschap. Ze laten ook mensen nadenken. Ze laten andere mogelijkheden zien dan die de industrie ons voorschotelt, maar spreken tegelijkertijd tot onze verbeelding. Dus als je als bezoeker niet het hele verhaal wil weten, dan is het nog steeds mooi om naar te kijken. We laten je kiezen hoe je er instapt.’ K Atelier NL Pic your day
Vandaag 11:00–17:00 Staatsbosbeheerschuur Lies – Oost M Jelle Mastenbroek The Robin Who Wondered If He Was a Nightingale
Vandaag 11:00–17:00 Hêdredersplak – Oost
N Studio Maarten Kolk & Guus Kusters Silent Messengers
Vandaag 11:00–17:00 Strand Hoorn – Oost
I Teresa van Dongen Mud Well
Vandaag 11:00–17:00 Bommengat – Midden
achtergrond
Uitzicht
17
Volgend jaar Vandaag is de laatste dag van Oerol 2019. Artistiek leider Kees Lesuis, coördinator programmering Sabine Pater en algemeen directeur Siart Smit zijn al druk bezig met Oerol 2020. Hoe? Dat vertelden ze bij de eettent voor vrijwilligers, makers en medewerkers op de Westerkeyn. tekst Jan van Tienen foto Robin Alysha Clemens
Kees ‘Het festival staat nooit op zich. In de winter zijn allerlei makers bezig met residenties om kennis te maken met het eiland en zich te ontwikkelen. Tijdens dit festival waren er ook residenties door Emke Idema en Club Gewalt.’
Kees Lesuis…
Sabine ‘Het festival zelf is eigenlijk ook een grote proeftuin, waarin makers kunnen kijken of het ze bevalt op Terschelling en waar we kijken of makers kunnen doorgroeien naar een ander programma-onderdeel. Neem Mezrab: die waren vorig jaar op de Betonning te horen en staan dit jaar in het theaterprogramma. Naar zulke mogelijkheden zoeken we met het hele programmeringsteam.’ Siart ‘En met mensen van buitenaf. Er komt
‘Eten als motor van de verandering’
bijvoorbeeld een delegatie van tien programmeurs van festivals in het buitenland die in een paar dagen tijd een berg aan voorstellingen bekijken om te zien of ze voorstellingen voor hun festival kunnen boeken. Zulk bezoek krijgen we heel het festival lang.’
Ze komen de nieuwe theater-Messi scouten? Siart ‘Zoiets. Maar ze komen ook om ideeën in brede zin op te doen.’
Stelen ze ideeën? Kees ‘Nee nee, wat wij doen is open source.
Bespreken jullie dit soort ideeën ook tijdens het festival? Sabine ‘We rennen allemaal van hot naar her om zo veel mogelijk te zien. Als we elkaar spreken, is het meestal in blokjes van vijf minuten, waarin we elkaar zo efficiënt mogelijk informeren. Het grote evalueren en verder denken gebeurt als het festival is afgelopen. Maar we krijgen individueel veel terug van bezoekers en makers. Dat nemen we dan mee.’
Siart ‘Het is mooi als mensen je aanklampen om te zeggen dat ze iets zo hemeltergend mooi vonden. Een ander mooi moment was bij Shake Shake Shake van De Dansers. Die spelen op een locatie waar ze minimale middelen heel goed gebruiken. Ze nemen jong en oud mee. En op een gegeven moment in die voorstelling voel je de energie kantelen, iedereen is tegelijkertijd mee.’
Onze ideeën, wat er op Oerol te zien is, willen we met iedereen delen. Zoals het thema, Kantelende perspectieven, en de onderzoeken die daaruit voortvloeien.’
Kees ‘Ja, dat collectieve, in combinatie met het onverwachte, dat zijn mooie Oerol-momenten.’
Sabine ‘De laatste dag van het festival zijn die onderzoeken en thema’s echt nog niet afgerond, daar komen weer nieuwe, spannende ideeën uit voort.’
even denken.’
Kees ‘In Search of Democracy 3.0 reist na Oerol ook jarenlang door heel Europa. Het is spannend om te zien hoe dat project op den duur weer bij ons terugkomt, wat er dan is veranderd en wat er allemaal is geleerd. In De Futuristen is tijdens het festival gewerkt aan een manifest dat zondagavond wordt voorgelezen, zo’n manifest kan ook nog doorsudderen en een eigen leven leiden buiten het festival om.’
…en Siart Smit kijken alvast vooruit.
is dat het goed zou zijn meer naar het eten te kijken. We zitten hier bij de Westerkeyn, waar dagelijks 1500 vrijwilligers en festivalmakers te eten krijgen en waar allerlei mooie ontmoetingen plaatsvinden. We willen het als festival goed doen: als we het eten dat we serveren nog lokaler kunnen bereiden, met minder impact op het milieu, zou dat goed zijn. Het kan misschien ook invloed hebben op het programma. Eten als motor van de verandering.’
Valt er nog wel wat te lachen voor jullie? Kees ‘Jazeker, het is ook plezierig. Maar eh, Eén anekdote. Siart ‘O, ja, van de week kwamen Kees en ik elkaar in de middag tegen, nadat we ’s ochtends vroeg al een ander programmaonderdeel hadden bezocht. Toen we elkaar ’s middags spraken, waren we er in eerste instantie van overtuigd dat die ontmoeting van die ochtend twee dagen daarvoor had plaatsgevonden. Er gebeurt zo veel. Ik bezocht zelf Firebird van Touki Delphine, en toen liep ik met die cape om richting de plek van de voorstelling. Dat was een magische wandeling, waarbij ik zelf stiekem wat foto’s maakte met mijn telefoon, al mocht dat eigenlijk niet.’
Siart ‘Kees en Sabine zijn ook al druk bezig met gesprekken voor volgend jaar, om te zien hoe ze opnieuw een mooie eenheid in het programma kunnen krijgen en om het echt als Oerol te laten voelen.’
Wat doen jullie volgende week, na afloop van het festival? Sabine ‘Opruimen.’
Kees ‘We kunnen nog geen namen noemen,
Siart ‘En lekker nadenken over volgend jaar.
daar is het te vroeg voor. Wat ik wel al weet,
Genoeg ideeën!’
…Sabine Pater…
‘Zo’n manifest kan ook nog doorsudderen en een eigen leven leiden buiten het festival’
is alweer bijna
18
achtergrond
Zicht op het zwerk
Terschellinger weerfotograaf Sytse Schoustra houdt ook tijdens Oerol een wakend oog op het zwerk. Nadat hij zijn gelijknamige koffiehuis op West ’s avonds heeft afgesloten, trekt hij er nog op uit om een duin te beklimmen, zijn hoofd in zijn nek te leggen en het wolkendek boven het eiland vast te leggen. Het resultaat is steeds weer... tja, hemels. Bedankt Sytse! tekst Henk Bovekerk foto’s Sytse Schoustra
Het is geen doodvalhoogte Duct tape, tiewraps en twaalf holle stalen buizen. Dat komt er aan te pas als je een trapeze-act opbouwt aan de voet van de Brandaris. Tenminste, als je Júlia Campistany bent. tekst Veerle Corstens foto Joke Schut
Die twaalf buizen vormen met elkaar een zeven meter hoge constructie. Als Júlia samen met Remi Lebocey alle onderdelen uit haar Fiat Dobla-busje haalt, is er direct een toeschouwer bereid even mee te helpen. ‘Dat gebeurt altijd,’ volgens Júlia, ‘vooral als er veel mannen staan’. Met veel touw met stevige knopen erin klimt Júlia naar boven om de trapeze goed te hangen. ‘Hangt deze zo recht?’ vraagt ze als ze even los op de trapeze staat. Geen overbodige vraag op een plein dat niet geheel waterpas staat, en waar de wind ook nog voor onbalans zorgt. Maar Júlia maakt zich geen enkele zorgen, ook al waait de valmatras die ze hebben geleend van de dichtstbijzijnde school telkens om en staat er ‘afgekeurd, gebruik op eigen risico’ op. Remi zegt droogjes: ‘Het is geen doodvalhoogte, wel hoog genoeg om je benen te breken.’
Júlia Campistany zoekt altijd een comfortabele positie als ze lang boven in de 7 meter hoge trapezeconstructie de vele touwen en rekwisieten moet bevestigen.
Die hoogte voel ik ook als ik even de trapezeartiest mag uithangen. Het lukt met wat hulp om in de trapeze te komen, maar blijven hangen is toch net een ander verhaal dan die rekstok in de speeltuin waaraan ik vele rondjes heb gedraaid.
Met mijn uitgebreide balletervaring dacht ik nog wel even een trucje te kunnen doen, maar hoger dan een centimeter of 20 krijg ik mijn benen echt niet. Een vol terras dat me aanmoedigt kan niet voorkomen dat ik onverbiddelijk de matras op de grond moet omarmen. Ik voel me iets beter, als ik hoor hoe Júlia dagelijks haar armen, romp en trapeziumspieren traint. Die laatste houden je schouders bij elkaar, geen overbodige luxe. Op de Codarts circusacademie specialiseerde Júlia zich in trapeze, daarnaast ontwikkelde ze zich tot komediant. En komische trapeze-acts, die zijn er niet zoveel. Zeker niet van vrouwen, vertelt Júlia. Want ook in de circuswereld zijn helaas nog weinig comédiennes. Het publiek is dus extra verrast wanneer Júlia bloedserieus aan haar show begint en dan onverwacht een komische act blijkt op te voeren. Pop
La Campistany
Vandaag 13:30 en 15:15 West-Terschelling
tot slot
Uitzicht
19
Lokroepjes Wat de eilandvogels kunnen, konden eilandbezoekers beter. Dat hebben jullie de afgelopen tien dagen wel bewezen. De Dagkrant Lokroeplijn™-telefoon van Chef Lokroepjes Martin lag tien dagen roodgloeiend te rinkelen. Bij het sluiten van de boeken van Lokroepjaar 2019 reflecteert hij op tien dagen Lokroepleven. Een leven in pasjes ************************************* O jee, je bent al je pasjes kwijt! Niet 1 of 2 maar je hele leven in pasjes. App me hoe je heet en ik bezorg je een happy end. 06-15840679 *** Hey drummer die niet stil kan zitten van Orkater. Ik genoot bijna net zo van de spannende blikken die we deelden als van jullie voorstelling. Ik stuur je via hier nog een glimlachje. Geel-lintin-t-haar
Geprojectontwikkel ************************************* Wij zijn opzoek naar René de projectontwikkelaar uit Westerhaven, Groningen. We hebben donderdagmiddag met je gekletst bij de walvis. Ben je nog opzoek naar werknemers? Wij hebben de perfecte assistent voor je gevonden. Bel je haar? 06 11 44 55 48 *** Ik ben verlangend... Ben jij een hitsig volwassen zoals ik? Stuur een bericht >>> http://my-freeweb-cams.co.nz/ users/jessica98 *** Wat een knaller; Oerol 2020, voor Sophie een primeur! Lieve Fred, Maak je
van ons trio daardoor een kwartet?!? *** Je zat vrijdag op mijn terras. Blond goed geknipt haar, knappe vrienden en nog knapper kindje. (Is ze van jou?) Ik in de bediening en van de zenuwen het pinapparaat vergeten. Vriendin van je bood mij nog een baan aan. Wil je nog een biertje van me? Of ‘met’ me? Je weet waar ik werk.
Veerpontboot and lightning ************************************* Donderdag boot 17.20. Ik vroeg je om me niet te elektrocuteren met je oplader. Toch voelde ik spanning. Kunnen we samen een lampje laten branden? Q 0615335966 *** Ik zit op de boot voor mijn primeur: bezoek aan Oerol. Vorig jaar was mijn jubileumjaar: anno 1968 en ben ik op zoek gegaan naar 50 mensen uit 1968 om ze een cadeautje te geven. Ik heb er 45 gevonden en hoop op Oerol nog 5 jaargenoten te vinden. Ik sta met een zwarte camper op camping de Kooij. Anno1968.com. Komen jullie langs? *** Hej lekker luxepaardje, weet je nog, vorig weekend, jij duf van de pillen maar toch altijd nog onze aller-lieve-
lingst-Oerol-vrijwilliger onder de pepermuntblauwe lucht van Terschelling. Gefeliciteerd met je verjaardag xxx de werkpaardjes
Dit is mijn lievelings ************************************* Hé P, Oerol kent vele verleidingen. Jij was die voor mij. Man, wat ben je een mens. Blijf zoals je bent. Ik gun je een leukerd voor in jouw paradijsje. M
Doe nou maar gewoon ************************************* Lieve vierletterige spoeljongen die net iets te jong is voor mij; Had ik maar iets meer Juttersbitter en jij wat meer levensjaren. Misschien zouden we dan wel een Oerolpaar kunnen zijn. Tot die tijd, spoel ze!
Goed Oerolschap
#LokLifeGoals (5 en slot)
************************************* Lieve buren, bedankt voor het lenen van jullie tang voor ons brandertje. Een dag geen koffie in de ochtend is, nou ja, toch wel heel zwaar! *** Als je al 8 jaar samen kunt genieten van de stilte en de sterren boven het Wad zo midden in de nacht, dan moet het wel echte Oerolliefde zijn! @EenBankje *** Voor de liefste Onovertroffen Koningin van Sjel. Blijven we na Oerol nog even? Samen de hitte tegemoet, zwemmen in de zee, rollebollen in de duinen. Nog 70x Oerol met jou! -X*** Ik ben ergens deze week mijn stem verloren. Als je hem hebt gevonden: graag terugbrengen bij een van de shows van The Given Horse. Dan kan ik nog eem rock’n *** Lieve kleine Jan, wat fijn dat je hier met me bent. Ik laat de jutters graag voor je staan, want ik heb mijn buik vol met jou. In verwachtingsvolle kus, E.
************************************* Lieve pap en mam, 40 jaar geleden ontmoetten jullie elkaar bij de Schotse! En nu geniet ik van jullie eiland #dankbaar! X anne
Hoofdpartners
Partners in natuur
*************************************
PoËzIeBiJdRaGeN (10 en slot)
************************************* Ik was er elke dag wel twee uur mee bezig, schat ik En jullie nog langer, hoop ik Een goed lokroepje is meer dan een oproepje Het ontvouwt in een paar zinnen een volledige wereld Ik zie het voor me als de fietskaart, waar dan elke dag van die voorstellingspunaisepijltjes uit omhoog schieten met daarin dan zo’n berichtje. Punaisepijltjes met teksten overal op het eiland. Dat je terwijl je het leest denkt: dit is op dit moment op ditzelfde eiland ook aan het gebeuren
Trotse partner
Dat ik haar niet herken als ik haar inhaal op de fiets maar toch weet dat ze bestaat, er even een paar minuutjes mee bezig ben dat ze bestaat, dat ze hier ergens op het eiland bestaat. Dat is wat een lokroepje kan zijn. Een herinnering dat het hele eiland vol zit met duizenden mensen die vierentwintig uur per dag dingen aan het meemaken zijn, daar iets van vinden, daar iets over willen zeggen. Dat nog vaker mee willen maken maar vergeten iemands nummer te vragen, waarbij vergeten natuurlijk altijd betekent: het te spannend vinden Iedereen bestaat, ik ben een van iedereen, mijn ervaringen zijn er net zoals die van alle anderen er zijn. Het is empowering en humbling tegelijk, een lokroepje lezen. Moet je nagaan als je er in tien dagen duizend leest Blijf roepen, blijf lokken, blijf lief, lieve Lokroeplovers En tot volgend jaar, Martin van de dagkrant ************************************* ************************************* ************************************* ************************************* *************************************
Colofon Dagkrant Redactie Jan van Tienen Henk Bovekerk Martin Rombouts Aybala Carlak Teun Grondman Kiriko Mechanicus Radboud de Bree Veerle Corstens
PMS 5405 PMS 123 PMS 109 PMS 1788 PMS 567
Partners in talentontwikkeling
Subsidienten / Fondsen
Wanneer er een vrouw naar de LokroepLijn™ stuurt dat ze vindt dat er te veel seks in de Lokroepjes staat, dan gaat er in mijn hoofd iets open, dan zie ik die vrouw voor me. Wie ze is, wat ze wil. Hoe ze naar woorden heeft gezocht. Waar zou ze het bericht getypt hebben? Kan ze blind smartphonetypen? Heeft ze het er eerst al een paar dagen met haar vriendinnen over gehad? Waren ze het met haar eens?
Productie Selma Hengeveld Fotografie Robin Alysha Clemens Diewke van den Heuvel Marleen Annema Nichon Glerum Joke Schut Vormgeving Kees Bakker
Inhoudelijke partners
Illustratie Emma Ringelding Druk NDC Grafisch Bedrijf, Leeuwarden
MEZRAB Mediapartners
Leveranciers
Nijmegen BV
Oerol Marketing & Communicatie Esther Drijver Eva Verhoeven Paula Bisschop Wilco Admiraal Jules de Keiser Charise Bakker Kim de Jager Bente Hout Gonnie Tutelaers