7 minute read
Het is tijd voor de betekenis-economie
DE MISSIE VAN ERICA SCHAPER, NHL STENDEN
Op 1 september 2018 gebeurde er iets dat belangrijke gevolgen heeft voor onderwijs en indirect ook de economie in Friesland. Toen namelijk fuseerden de twee grote hbo-instellingen NHL en Stenden. De lat lag daarbij hoog; want niet alleen moest de versmelting van de twee hogescholen zo vlekkeloos mogelijk verlopen; ook leefde de ambitie om de nieuwe combinatie ‘NHL Stenden’ direct een kickstart te geven met een nieuwe onderwijsfilosofie. Achterliggende ambitie: de hogeschool nog beter te laten aansluiten op de veranderende samenleving. Hoe ver is de school inmiddels met die ambitie? Wat betekent dit voor bedrijven in de regio? En: welke gevolgen heeft de Corona-crisis voor dit alles? OF ging in gesprek met Erica Schaper, voorzitter van het College van Bestuur. Een gesprek waarin we ‘je’ en ‘jij’ mochten zeggen.
Erica, formeel is NHL Stenden op 1 september 2018 samengegaan. We zijn nu bijna twee jaar verder. Tevreden met wat er nu staat? Ja, ik ben tevreden, al zijn we er nog niet. We hebben de fusie willen gebruiken om een nieuwe hogeschool te maken op basis van enkele voor ons belangrijke pijlers. Een belangrijk aspect daarvan is dat je de student voorbereidt op een leven lang leren. Kortom: niet alleen vakkennis opdoen tijdens je studie, maar leren hoe jij je blijvend kunt ontwikkelen in een samenleving die altijd in beweging is. Hetzelfde geldt uiteraard ook voor onze organisatie. Ook wij zullen ons blijvend moeten ontwikkelen. Het is nooit af.
Kun je iets zeggen over de nieuwe filosofie en die pijlers?
De eerste pijler is Design Based Education (afgekort: DBE, red.). Daarbij werken studenten aan de hand van concrete vragen uit de praktijk samen aan oplossingen. Dit ook in samenwerking met opdrachtgevers en docenten. Dat is een creatieve en multidisciplinaire manier van leren. Dat is tot nu toe een succes; onderwijs komt zo steviger in de samenleving te staan en dichter naast het bedrijfsleven. De tweede pijler is die van internationalisering. Wij willen letterlijk en figuurlijk over de grenzen kijken stimuleren en interactie met buitenlandse studenten en bedrijven bevorderen. De derde pijler is de positionering die wij kozen op basis van 3 zwaartepunten: Vital Regions, Service Economy en Smart Sustainable industry
Wat moeten wij ons voorstellen bij de Vital Regions?
De centrale vraag die je bij Vital Regions onderzoekt is: hoe houden we regio’s vitaal en weerbaar? Dat heeft met tal van aspecten te maken. Uiteraard met klimaatverandering en het bouwen van een circulaire economie. Maar ook met het bouwen van een betekeniseconomie. Een economie die niet alleen op
ERICA SCHAPER
Geboortedatum: 10 april 1966 Geboorteplaats: Maarssen (opgegroeid in Vleuten) Woonplaats: Woudenberg, Winsum (Friesland) Burgerlijke staat: samenwonend met vriendin Hobby’s: paarden, lezen, wandelen Over zeven jaar…..: “Bestaat de kans dat ik nog steeds met mijn vriendin in Woudenberg woon en dat we dan een manege, annex zorgboerderij hebben ontwikkeld. Mocht het met vergunningen niet lukken, dan wordt het misschien wel een locatie in Friesland.”
kapitalistische- en economische grondslagen is gebouwd, maar die ook sociale aspecten belangrijk vindt en inclusiviteit. Ik vind dat persoonlijk een zeer interessant onderwerp, omdat het enorm goed past bij onze eigen regio, Friesland. Het inkomen ligt hier onder het landelijke gemiddelde en tóch wijst onderzoek uit dat we hier tegelijkertijd ook gelukkiger zijn dan gemiddeld. Dat is een interessant gegeven. Er ligt hier dus iets unieks dat met andere waarden te maken heeft dan alleen kapitalistische beginselen. En mooi studieobject, waar anderen van kunnen leren.
En Smart Sustainable Industries?
Dat heeft alles te maken met de vraag hoe je de regionale economie concurrerender en duurzamer kan maken, met behulp van technologische oplossingen. Onze studenten werken daar op vele manieren aan. Onder andere door veel onderzoek te doen, maar ook door veel innovaties gewoon samen met opdrachtgevers uit te proberen. De sectoren waarbinnen we dat doen zijn breed, van watertechnologie tot ICT en van circulair plastic tot het gebruik van duurzame kunststoffen. Zo hebben studenten een belangrijke bijdrage geleverd aan de realisering van de nieuwe fietsbrug die bij Ritsumasyl over het Van Harinxmakanaal gaat. Het dek van die brug is geheel bio composiet, op basis van vlas en bio hars. Op deze schaal is dat nog uniek.
Je noemde eerder ook internationalisering als een pijler. Met de zogenaamde Grand Tours had Stenden daarmee al een legacy opgebouwd, toch?
Dat klopt. Met die Grand Tours krijgen studenten de kans om gedurende hun studie een tijdje in het buitenland te studeren, op plekken als Zuid-Afrika, Qatar, Thailand en Bali. Dat is door Stenden ontwikkeld en wordt nog altijd door ons aangeboden. Dat is onder studenten zeer populair, maar vaak was het vooral geschikt voor studenten op het gebied van hospitality, leisure en tourism. Wij vinden het meest belangrijke aspect van internationalisering echter dat studenten van álle opleidingen de kans krijgen om tijdens hun studie een tijd aan een project te werken in het buitenland. Niet alleen omdat de buitenlandervaring leerzaam is, maar ook door de kennisuitwisseling die zo ontstaat tussen internationale studenten, de scholen en ook de opdrachtgevers, zoals het bedrijfsleven. Dat is ook de reden dat wij recent samen collegaonderwijsinstellingen in het buitenland een netwerk van Europese Universities of Applied Sciences zijn gestart. Het is nog in de beginfase, maar dit betekent dat we straks uitwisselingen kunnen faciliteren met scholen in landen als Ierland, Portugal, Finland, Oostenrijk en Hongarije. Onze studenten kunnen in die landen dan echt concreet aan de slag met vragen vanuit het werkveld. Zo leren ze niet alleen andere studenten kennen, maar bijvoorbeeld ook bedrijven.
Betekent dit concreet dat er ook méér buitenlandse studenten in Friesland zijn te verwachten?
Dat is precies de bedoeling! Ik ben ervan overtuigd dat dit heel goed is voor de regionale economie. Ten eerste krijg je zo een goede aanvulling van kennis en talent; daar waar er
uiteraard ook wel eens wat regionaal talent weglekt naar andere regio’s. In de tweede plaats is het altijd goed voor studenten en bedrijven, ook in Friesland, om kennis te maken met andere culturen en met andere specialisaties. Je leert zo breder te denken. En uiteindelijk kunnen er bij die mensen die hiernaartoe komen natuurlijk ook potentiele werknemers van de toekomst zitten, die hier hun bestaan opbouwen. Zo bouw je een weerbare, multidisciplinaire samenleving.
We hebben het nog niet eens over de Corona-crisis gehad. Wat doet dit met jullie ambities?
Ik denk dat de Corona-crisis op veel fronten invloed heeft op ons allemaal. Wat NHL Stenden betreft: één van de gevolgen is denk ik dat iedereen het écht fysiek samen kunnen komen op de Campus zal leren herwaarderen. Het leek ooit zo logisch, maar dat bleek het niet
te zijn. Zodra dat weer kan zullen we het allemaal meer waarderen dan ooit. We hebben heel snel moeten leren om flexibel te zijn. Een ook een zekere mate van gelatenheid, met betrekking tot zaken die je tóch niet kunt beïnvloeden. Ik heb uiteraard heel veel respect voor de docenten en de studenten die zich allemaal aan de nieuwe situatie hebben moeten aanpassen. Maar het is tegelijkertijd ook een bewijs voor het feit dat we met onze Design Based Education-filosofie op de juiste weg zijn. Die is er juist op gericht om studenten te helpen creatief en flexibel te zijn. En een brede scope te houden. Dat zijn allemaal zaken die nu erg goed van pas komen.
Kijkend naar de toekomst: waar baseer jij jouw optimisme op?
Ik denk dat we van deze crisis kunnen leren. Natuurlijk; het is heerlijk wanneer we weer kunnen samenkomen. En ik hoop ontzettend dat dit zeker in het nieuwe studiejaar ook weer gemakkelijker kan. Aan de andere kant nemen we de ervaringen die we nu hebben mee. We zullen meer waardering houden voor beroepen die eerder niet voldoende werden gewaardeerd, zoals de zorg. Ook leert de crisis ons kritischer te kijken naar ons gedrag, onze footprint. We zullen ons meer dan voorheen afvragen of we voor die ene vergadering van een uur nu wel 150 kilometer heen en terug moeten rijden, of dat het ook anders kan. Met digitaal onderwijs hebben we nu natuurlijk ook grote stappen gemaakt. Maar tegelijkertijd moet je dan ook de gevaren zien. Dat de ongelijkheid toe kan nemen wanneer niet iedereen dezelfde toegang heeft tot digitale leermiddelen. Mijn hoop is dat de gehele samenleving in de nabije toekomst meer aandacht houdt voor dat soort zaken. <
Nieuw College van Bestuur voor NHL Stenden
Per 1 juli 2020 is bij NHL Stenden een nieuw College van Bestuur gevormd. Klaas Wybo van der Hoek nam afscheid. “Een onderwijsman pur sang”, aldus Schaper. “Hij heeft op tal van onderwerpen veel betekend. Denk aan de Grand Tours, de ontwikkeling van Design Based Education en ook de meer fysieke zaken, zoals de prachtig verbouwde molen op de Campus.” Het nieuwe College van Bestuur van NHL Stenden, vanaf 1 augustus is dit het nieuwe CvB, gevormd door Erica Schaper (voorzitter), Oscar Couwenberg en Marc Otto. Couwenberg was decaan en hoogleraar Governance and Geography aan de Rijksuniversiteit Groningen. Marc Otto (46) was zes jaar lid van het College van Bestuur van het Deltion College in Zwolle en daarna vier jaar bestuursvoorzitter van LMC Voortgezet Onderwijs in Rotterdam.
