Meerjarenonderhoud Amsterdam-Bataviaweg: Een showcase

BAM Infra Nederland heeft de Amsterdam-Bataviaweg op SchipholOost op een duurzame wijze gerenoveerd. Duurzaamheid is dan ook het kernwoord als het gaat om het onderhoud en beheer van de Bataviaweg. Schiphol wil de meest duurzame luchthaven ter wereld zijn. Dat betekent dat de luchthavens die onder Schiphol Group vallen in 2030 uitstoot- en afvalvrij zijn en dat de gehele luchtvaart in 2050 CO2-neutraal is. BAM wil de meest duurzame infraspecialist zijn. Een perfecte match.

Amsterdam-Bataviaweg is niet alleen een weg, maar een complete wijk die aan de luchthaven grenst. Een wijk met kantoren, hangars, dienstencentra, werkplaatsen en andere bedrijvigheid. De weg zelf vormt de drukke verbindingsader van de wijk.

‘De Amsterdam-Bataviaweg is eigenlijk een onderdeel van Schiphol’, zegt Marthijn van der Holst, bedrijfsleider van BAM Infra Nederland. ‘Met alle kenmerken van dien wat betreft infrastructuur, gebouwen, openbare ruimte, groenvoorziening et cetera. Plus uiteraard een karakteristieke gerichtheid op het luchthavenbedrijf en alles wat daarmee te maken heeft.’

Negenjarige overeenkomst

BAM is verantwoordelijk voor het onderhoud van de gehele bovengrondse infrastructuur van Schiphol: wegenonderhoud, asset management en alle andere zaken die daarbij komen kijken. Hiervoor is in 2019 een negenjarige overeenkomst afgesloten met eigenaar Schiphol. Een bijzondere samenwerking, aldus Alend Nader, projectmanager van Schiphol Projects. ‘Het is veel meer dan een relatie opdrachtgeveropdrachtnemer. We zijn vanaf het begin uitgegaan van een strategische samenwerking als partners.’

Duurzaamheidsvisie

Clint van Doorn, projectleider namens BAM Infra Nederland: ‘BAM sluit naadloos aan bij de duurzaamheidsvisie van Schiphol en de samenwerking verloopt uitstekend. Er is maximaal commitment van beide zijden.’ Alend is het daarmee eens. ‘Deze meerjarenovereenkomst is erop gericht dat je van beide kanten een open houding hebt, dat de lijnen kort zijn en de dynamiek groot.’ De term ambitie valt met regelmaat. ‘Meer willen, meer kunnen: daar draait het om’, meent Marthijn van der Holst. ‘Of het nu gaat om wegenonderhoud, renovatie of nieuwbouw, we zoeken de hoogste functionaliteit. We willen optimaal scoren op duurzaamheid, en dat betekent dan ook niet altijd de laagste kosten. Op die manier wordt ambitie concreet. Het is heel stimulerend om te ervaren dat Schiphol ons het vertrouwen en de ruimte geeft om die gedeelde ambities waar te maken.’

Veelomvattend

Streven naar maximale duurzaamheid: wat houdt dat op de Amsterdam-Bataviaweg precies in? Marthijn: ‘De maatschappij verwacht meer, we willen – terecht - met z’n allen ook meer, en vanuit de wet- en regelgeving moeten we meer. Tegelijk vraagt Schiphol ook meer, en dat komt mooi uit want als BAM Infra kunnen we ook meer en geven we dus ook meer. Duurzaamheid is niet vrijblijvend. We willen anders, hoger en verder. Strategisch, tactisch en operationeel.’

Om een indruk te geven van wat dit concreet inhoudt een paar voorbeelden:

• Op het project is de wegendeklaag vervangen door een combinatie van het energiezuinig geproduceerde LEABmengsel van BAM en het duurzame Greenway-mengsel van Heijmans, twee duurzamere asfaltmengsels die elkaars functionaliteit aanvullen;

• Het asfalt wordt in de asfaltcentrale verwerkt op groen gas, wat de CO2uitstoot verlaagt;

• Pigment in asfalt wordt achterwege gelaten (te zien aan de rode deklaag) voor minder CO2-uitstoot;

• De wegdekmarkering is gemaakt van biobased materiaal. De lijnen en strepen worden niet in één dik vak gegoten, maar opgebouwd door dunnere, naast elkaar liggende lijntjes te trekken. Dit wordt optisch één lijn. Dat resulteert in een fors lager materiaalgebruik in de belijning; Het materiaal van de bewegwijzering is gemaakt van rijstvlies;

• Energie op de bouwplaats komt van zon en groene aggregaten die draaien op HVO brandstof.

‘Uniek’

Ook bij asfalteren wordt milieurendement behaald. ‘Hiervoor hebben we de asfaltset –de mobiele machines die achtereenvolgens het asfalt aanbrengen en afwerken –omgebouwd naar elektrisch’, zegt Marthijn. ‘Dat is in Nederland uniek. Alle maatregelen en processen samen maken van de Amsterdam-Bataviaweg een showcase van duurzaamheid.’

MKI

Wat leveren deze duurzaamheidskeuzes op? Om dat effect te berekenen wordt algemeen de milieukostenindicator (MKI) gebruikt. Alle relevante milieueffecten die ontstaan tijdens de levenscyclus van een product worden gewogen en opgeteld tot één enkele score, uitgedrukt in euro’s. De aanpak op de Amsterdam-Bataviaweg heeft geresulteerd in een reductie van de MKI van 19.238 euro (-49%) en de CO2-uitstoot van 224 ton CO2-eq (-57%) ten opzichte van traditionele materialen en werkmethoden.

De kosten namen over-all toe met circa 14%. Deze impact heeft betrekking op de gehele projectlevensduur van vijftig jaar die in ogenschouw is genomen. Dat wil zeggen dat voor alle materialen minimaal één levenscyclus is meegenomen (productie, aanleg, onderhoud, verwijdering en verwerking). Voor de materialen waarbij de individuele levensduur minder is dan de projectlevensduur van vijftig jaar zijn vervangingen meegenomen.’ we dan heel snel schakelen.

Alend onderstreept dat ook Schiphol er zo in staat. ‘Het is een integrale benadering. Je moet dus ook durven aanpassen, nieuwe mogelijkheden onderzoeken. We spelen in de voorhoede. Dan kan je niet wachten tot de rest van Nederland iets doet, maar moet je zelf het voortouw nemen. De combinatie Schiphol-BAM is wat dat betreft echt onderscheidend.’

De koers die Schiphol en BAM Infra hebben ingeslagen, vormt het fundament voor onderhoud en renovaties in de komende jaren. Een voortdurend leerproces, dat leidt tot voortgang en ontwikkeling in hoog tempo. Alend: ‘Wat we hier met elkaar boksen, is nu al maatgevend voor de toekomstige onderhoudsprojecten op Schiphol.’

Showcase

Marthijn gaat nog een stapje verder. ‘Amsterdam-Bataviaweg is een showcase voor meerjaren-onderhoudprojecten in het algemeen. Fantastisch dat we in deze partnership met Schiphol samen zulke voortvarende stappen kunnen maken.’ <

Bijstellen

Deze innovatieve aanpak betekent zelden: werken met traditionele standaardoplossingen. Clint: ‘Dat betekent soms dat je sommige baanbrekende keuzes in de praktijk moet bijstellen of een andere aanpak kiezen die beter aansluit bij je doelstellingen. Door de nauwe samenwerking, ook in communicatie, kunnen we dan heel snel schakelen. flexibiliteit is essentieel.’

In 2019 gingen Schiphol en BAM Infra Nederland een negenjarige overeenkomst aan voor het onderhoud van de bovengrondse landzijdige infrastructuur op Schiphol, waaronder de Amsterdam-Bataviaweg op Schiphol-Oost. Een samenwerking als gelijkwaardige partners, met duurzaamheid als sleutelwoord. De resultaten van deze gezamenlijke aanpak zijn zo onderscheidend dat de term voorbeeldproject op z’n plaats is. Circulariteit, forse uitstootreductie en een opvallend lagere milieu-impact zijn maatgevend voor het vervolg, en voor andere projecten.