Themaspecial: 'Watertechnologie is cruciaal, Friesland loopt daarin voorop'

Friesland bestaat voor de helft uit water. Vele Friese bedrijven werken, op wat voor manier dan ook, met watertechnologie. De Nederlandse overheid ziet het thema water als één van de vijf hoogste prioriteiten voor investeringen en technologische ontwikkeling. Bovendien is Leeuwarden bekroond tot hét Europese centrum voor watertechnologie. Hoe ziet de toekomst van Friese organisaties er uit in betrekking tot watertechnologie? We vroegen het een viertal ondernemingen.

Vertel kort iets over de organisatie waar u werkt:

Hein Molenkamp, directeur Water Alliance: Water Alliance is een netwerkorganisatie gevestigd op de WaterCampus in Leeuwarden. Zo’n 115 bedrijven afkomstig uit het hele land zijn lid van onze organisatie. Water Alliance is betrokken vanaf het eerste idee, research & development tot succesvolle export in de vorm van commerciële (inter) nationale projecten. Wij helpen bij het koppelen van internationale vraag en aanbod, marketing en matchmaking. Dankzij ons brede wereldwijde netwerk worden ontwikkelingen versneld en wordt concrete business gerealiseerd.

Hidde Kriele, algemeen directeur Mous Waterbeheer: Mous Waterbeheer is kennispartner voor gemeenten en waterschappen op het gebied van gemalen, riolering, bruggen en sluizen. Daarvoor bedenken, ontwikkelen, leveren en onderhouden onze technische vakmensen innovatieve oplossingen. Wij kunnen dat dankzij de inzet van onze jarenlange ervaring en expertise in telemetrie, elektrotechniek, werktuigbouwkunde en civiele techniek. Zo zorgen wij ervoor dat Nederland droge voeten houdt.

Henk Schonewille, CEO Wafilin Systems: Bij Wafilin Systems zijn wij Masters in Membrains: makers van slimme, innovatieve membraanfiltratie-systemen. Wij zijn een team van enthousiaste en gedreven mensen met veel kennis en ervaring in de membraantechnologie toegepast in de voedingsmiddelen- en zuivelindustrie. Met onze innovaties helpen wij klanten waardevolle grondstoffen terug te winnen en hun productieprocessen te optimaliseren en te verduurzamen.

Pieter Hoekstra, programmamanager CIV Water: CIV Water is het kenniscentrum dat zich richt op de mbo’er in de watersector. Het primaire doel is het ontwikkelen van de excellente wendbare vakman en vakvrouw. Dit doen we door samen met het onderwijs en het werkveld te werken aan innovatieve kennis, vaardigheden en een professionele beroepshouding. CIV Water is een broedplaats voor onderwijsvernieuwing, gericht op studenten en werknemers in de watersector.

LEES OF MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.OF.NL EN VOLG ONS VIA , EN . 23 OF 2022-04

Hidde Kriele, algemeen directeur Mous Waterbeheer: ‘Om ambities waar te maken moet je jezelf blijven vernieuwen, blijven uitdagen’

Wat onderneemt uw organisatie in betrekking tot water? Hoe belangrijk is het werken met water?

Hoekstra (CIV Water): CIV Water volgt de ontwikkelingen in de watersector en vertaalt deze samen met het werkveld naar vernieuwend onderwijs. De inhoudelijke kennis is aanwezig in de watersector; het moet alleen ontsloten worden voor een breder gebruik. Veel ervaringskennis is nooit vastgelegd en verdwijnt met het vertrek van medewerkers. Door het opzetten en verzorgen van bedrijfstrainingen door een ervaringsdeskundige uit die organisatie en een docent uit het onderwijs, wordt kennis gedeeld met collega’s en wordt gewerkt aan het voorkomen van een ‘braindrain’. Door het koppelen van een docent aan de ervaringsdeskundige wordt het project didactisch goed vormgegeven en stroomt de kennis naar het onderwijs. Het werken met water is dus heel belangrijk.

Schonewille (Wafilin Systems): Samen met onze klanten ontwikkelen we de best mogelijke oplossing die ervoor zorgt dat zij hoogwaardige voedingsmiddelen en zuivelproducten duurzaam kunnen produceren. Water is een belangrijke drager van de verschillende processtromen in de voedingsmiddelen- en zuivelindustrie. En naast het terugwinnen van de waardevolle grondstoffen, kunnen we met onze oplossingen deze processtromen zover zuiveren dat het geschikt is voor hergebruik. Hierdoor kan het watergebruik substantieel verlaagd worden.

Kriele (Mous Waterbeheer): Door de inzet van technische kennis beheren we de installaties van gemeenten en waterschappen in het veld. Deze installaties zijn sluizen, stuwen en gemalen; installaties die zorgen voor regulering van regenwater en rioolwater. We ontwerpen en bedenken vernieuwende oplossingen en zorgen ervoor dat de installaties blijven functioneren. Middels data geven we inzicht in het functioneren van de installaties in het veld. Daarvoor is technische kennis van watertechniek onmisbaar. Molenkamp (Water Alliance): Water Alliance stimuleert en ondersteunt bedrijven in het versnellen van innovaties naar de markt. WaterCampus organiseert samenwerking tussen (inter-)nationale bedrijven, kennisinstellingen en overheden in de watertechnologiesector, teneinde synergie te creëren voor innovatie, onderwijs en ondernemerschap van wereldniveau én om daarmee de positie van Europese watertechnologie te versterken. WaterCampus biedt naast deze samenwerkingsfunctie een unieke onderzoeks-infrastructuur en is daarmee een ontmoetingsplaats van wetenschappers en bedrijven uit heel Europa.

Hein Molenkamp, directeur Water Alliance: ‘Friesland bouwt een internationale reputatie op als broedplaats voor bedrijvigheid in watertechnologie’

24 OF 2022-04

Hoe ziet u de toekomst van watertechnologie: wat zijn de belangrijkste trends en ontwikkelingen?

Kriele (Mous Waterbeheer): Data wordt al jarenlang gebruikt voor het op afstand beheren van de installaties in het veld. Door historische data kunnen we gerichter onderhoud uitvoeren, duurzamer omgaan met grondstoffen en datagestuurd beslissingen nemen over locaties in het veld. Data - en wat we doen met data - wordt dus steeds belangrijker, maar ook de manier waarop systemen voor verlichting, verkeersveiligheid, energie en water worden geïntegreerd in Smart City-oplossingen.

Molenkamp (Water Alliance): Watertechnologie wordt in de toekomst een steeds belangrijkere sector. Deels vanwege het steeds schaarser wordende beschikbare schone water in de wereld. Anderzijds omdat de gebruikte waterstromen nog veel herbruikbare stoffen bevat die teruggewonnen kunnen worden. Watertechnologie speelt een rol in vele sectoren; zonder water geen voedselproductie en vele industriële processen hebben water nodig in hun primaire proces. En als in grote delen van de wereld water zo schaars wordt dat mensen gaan trekken naar andere gebieden, heeft dat ook grote invloed op de wereldvrede. Kortom: in de meeste maatschappelijke doelen (SDG’s) speelt water een spilfunctie.

Hoekstra (CIV Water): Het samenwerken in de WaterCampus met Wetsus, CEW en de Water Alliance biedt mogelijkheden om de belangrijkste trends en ontwikkelingen te volgen. De bewustwording dat bij innovaties de mbo’er heel belangrijk is bij het maken en onderhouden van een product, groeit. Het alleen uitvoeren is allang niet meer de primaire taak van de mbo’er; zij zijn de denkende handen en verbreden kennis en inzicht vanuit hun perspectief.

Schonewille (Wafilin Systems): Zonder watertechnologie zijn we nu en in de toekomst niet in staat om de wereld watervoorradig te houden. Maar onze focus ligt niet alleen op het onderdeel water. Wij helpen de klant met het terugwinnen van waardevolle grondstoffen zoals eiwitten en suikers – die zij als (nieuw) product verder kunnen vermarkten. Hierbij zijn waterbesparing en hergebruik in deze productieprocessen ook zeer essentieel. Daarmee dragen we bij aan het verhogen van de productiecapaciteit en efficiency en het verlagen van de CO2-footprint van de industrie.

‘Alles wat wij nodig hebben, hebben wij hier binnen handbereik’

Hoe belangrijk is het dat Friesland vooroploopt als het gaat om watertechnologie?

Schonewille (Wafilin Systems): Leeuwarden is dé stad van watertechnologie en de WaterCampus, onze vestigingslocatie, is het knooppunt waar watertechnologie in samenwerking met onderwijs, overheid en bedrijven verder wordt ontwikkeld en business ontstaat. Alles wat wij nodig hebben, hebben wij hier binnen handbereik: onze applicatie-faciliteiten, kennisinstellingen en talent. Wij hebben ons succes mede te danken aan deze omgeving en haar netwerk en faciliteiten.

Hoekstra (CIV Water): Heel belangrijk, omdat een goede reputatie in de watertechnologie een aantrekkingskracht heeft naar Friesland toe en mogelijkheden biedt kennis in te zetten in andere regio’s en landen. Op mboniveau zijn we met ons internationale project Platform of Vocational Excellence Water het voorbeeld in Europa voor hoe de excellente vakman en vakvrouw in de watersector in ontwikkeling wordt gebracht. Veel partners in binnen- en buitenland willen hiervan leren.

Molenkamp (Water Alliance): De WaterCampus in Leeuwarden is het knooppunt van internationale watertechnologie-innovatie met organisaties als Wetsus, CIVWater, CEW en Water Alliance. De afgelopen tiental jaren is de reputatie hiervan wereldwijd erg groot geworden en trekt het bezoekers uit alle windstreken. Die reputatie helpt bedrijven uit onze sector om wereldwijd hun technologie onder de aandacht te brengen.

Kriele (Mous Waterbeheer): Watertechnologie is cruciaal en dat Friesland daarin vooroploopt legt de lat hoog. En terecht, want de huidige dynamiek vraagt om visie. Om die ambities waar te maken moet je jezelf blijven vernieuwen, blijven uitdagen. Op divers vlak, niet alleen op het gebied van wetenschap en technologie, maar ook door deze kennis door te vertalen naar het veld. Vanuit zo’n rol en functie kun je niets anders dan vooroplopen.

LEES OF MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.OF.NL EN VOLG ONS VIA , EN . 25 OF 2022-04

Wat zou u graag zien, wat toekomstige watergerelateerde investeringen betreft?

Molenkamp (Water Alliance): Het zou goed zijn als er veel meer investeringen van bijvoorbeeld pensioenfondsen in Nederlandse watertechnologiebedrijven gedaan wordt. Innovaties in de watertechnologie zorgen voor een flinke bijdrage aan de maatschappelijke uitdagingen op het gebied van water wereldwijd. Als Nederlandse bedrijven hierdoor kunnen groeien geeft dat ook weer een impuls aan de economie.

Kriele (Mous Waterbeheer): Vanuit de ambities is het onmisbaar dat we blijven investeren in kennis. Daarbij gaat het ook om de mensen en de technische vakkennis van watertechniek. Steken we ook onze nek uit door nadrukkelijk te investeren in de schakel naar het veld, de praktijk. Deze vakmannen en vakvrouwen op vakinhoudelijke functies bij waterschappen en gemeenten staan in het veld en werken dagelijks met water.

Pieter Hoekstra, programmamanager CIV Water: ‘Mbo’ers zijn de denkende handen en verbreden kennis en inzicht vanuit hun perspectief’

Hoekstra (CIV Water): Nu de krapte op de arbeidsmarkt zich niet alleen meer met toekomstige vakmensen laat invullen, is de zij-instromer een belangrijke doelgroep geworden om vacatures op te vullen. De investeringen moeten eigenlijk uit de bedrijven komen om deze doelgroep in ontwikkeling te brengen tot wendbaar vakman en vakvrouw. Bedrijven met procestechniek, en waar water een belangrijk onderdeel vormt, werken hier samen met CIV Water aan.

Schonewille (Wafilin Systems): Wij vinden het belangrijk dat de watertechnologiesector en aanverwante industrieën zoals de voedingsmiddelenindustrie aantrekkelijk blijven als potentiële werkgever, en dat technisch geschoold talent en toekomstige medewerkers gemotiveerd worden om zich hier te vestigen en door te stromen richting bedrijven zoals wij.

Hoe ziet u de organisatie waar u werkt over vijf jaar?

Schonewille (Wafilin Systems): Internationalisering staat bij ons hoog op de agenda. Momenteel hebben we de eerste stappen naar het buitenland gezet en werken we hard aan het uitrollen van onze succesvolle product-marktcombinaties. Ons doel is om deze de komende jaren verder door te ontwikkelen. Maar voor ons blijft duurzame groei het belangrijkste. We willen onze internationale ambities realiseren zonder onze identiteit en kernwaarden uit het oog te verliezen.

Hoekstra (CIV Water): CIV Water werkt aan onderwijsvernieuwing en ontwikkeling van vakmensen. Onder de vlag van het Friesland College en binnen de WaterCampus zijn we heel goed op weg. Over vijf jaar zijn we een broedplaats voor onderwijsvernieuwing en een onmisbare schakel in het leven lang leren binnen de doorlopende leerlijn van de WaterCampus. In termen van ambitie zie ik voor CIV Water: het zijn van een ‘Worldwide point of reference’ voor de excellente vakman en vakvrouw in de watersector op mboniveau. Op lokaal, nationaal en internationaal niveau zijn we de verbinder van onderwijs en werkveld.

Kriele (Mous Waterbeheer): Mous Waterbeheer koestert de technische kennis van waterbeheer en zet actief stappen om specialist in watertechniek te zijn en blijven. Onderdeel daarvan is de Mous Academy, een initiatief om jonge technici verder op te leiden in watertechniek. Watertechniek is enorm dynamisch. Het brengt elektrotechniek, werktuigbouwkunde en besturingstechniek bij elkaar. Door partnerships en innovaties verdiepen we onze rol als specialist. Jonge technici maken daarbij het verschil. Daar zijn we zeker van!

Molenkamp (Water Alliance): Water Alliance groeit de komende jaren uit tot het grootste netwerk van watertechnologiebedrijven met verbindingen in heel Europa en ver daarbuiten, met andere waterclusters en cross-sectorale organisaties. Via de Water Alliance groeit het aangesloten bedrijfsleven. Toeleverende maakbedrijven profiteren hiervan mee. Friesland bouwt daarmee een internationale reputatie op als broedplaats voor bedrijvigheid in watertechnologie en aanverwante duurzame ontwikkelingen.

LEES OF MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.OF.NL EN VOLG ONS VIA , EN . 27 OF 2022-04