Kwaliteitsborging in de bouw: ‘Pak het serieus op’

De nieuwe Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is onderdeel van de Omgevingswet, die per 1 januari is ingevoerd voor gevolgklasse 1: op de grond gebouwde woningen. De doelen van de Wkb zijn de bouwkwaliteit beter borgen, consumenten beter beschermen en faalkosten verminderen. Onafhankelijke kwaliteitsborgers zien hierop toe. Bouwgroep Dijkstra Draisma (BGDD) werkt intern al jaren met kwaliteitsborging. Vanwege de nieuwe wet moet dit nu extern getoetst worden. Daarom namen zij kwaliteitsborger Jan Nijzink van Woningborg Toetsing en Toezicht (WTT) in de arm.

V.l.n.r. Jan Nijzink van Woningborg Toetsing en Toezicht (WTT), kwaliteitsmanager Erik Duiker en directielid Sjouke Sijtsma van Bouwgroep Dijkstra Draisma (BGDD).

Nijzink zou graag zien dat alle bouwondernemers het zo goed voor elkaar hadden als BGDD. “Dat maakt mij uiteraard niet minder kritisch, dan zou ik mijn werk niet goed doen.” Directielid Sjouke Sijtsma en kwaliteitsmanager Erik Duiker van BGDD zijn blij met de scherpe blik van Nijzink. “Voor ons is het een extra bevestiging dat we het goed doen.”

Oefenen met pilots

Sijtsma: “We hebben veel Design&Build-projecten waarbij we opdrachtgevers van begin tot eind ontzorgen. We tonen altijd aan dat we bouwen zoals we ontworpen hebben.” Duiker: “We zijn dan ook gewend om Wkb-proof checklijsten te gebruiken en bewijslast te verzamelen. Wel hebben we ter voorbereiding op de Wkb een aantal pilots gedaan.”

Duiker raadt dit andere aannemers ook aan. “Probeer bijvoorbeeld pilots te draaien voor de verbouw.”

Nijzink haakt in: “Voor nieuwbouw is de Wkb al ingevoerd, voor verbouw gebeurt dit per 1 januari 2025. De overheid verstrekt subsidies aan pilots voor verbouwprojecten.”

Herstelopdrachten

Kwaliteitsborgers zoals Nijzink zijn van begin tot eind betrokken bij bouwtrajecten en vinken wel tachtig controlepunten af, gemiddeld vier per week. “Als we problemen constateren sturen we een herstelopdracht naar de bouwer. Door er snel bij te zijn voorkomen we herhalende fouten en verminderen we faalkosten. We zijn de linkerhand van bouwers: we zijn niet leidend in processen, we helpen om kwaliteitsborging onderdeel te maken van die processen.”

Gemeenten stellen sinds de invoering van de Omgevingswet zelf een integrale visie en een plan op waaraan alle ruimtelijke projecten worden getoetst. De Wet kwaliteitsborging voor de bouw (Wkb) is onderdeel van de Omgevingswet. De toetsing van de bouwtechnische eisen aan bouwwerken is verplaatst van de gemeente naar onafhankelijke kwaliteitsborgers.

Tips voor bouwondernemers:

1. Onderneem actie: aantonen dat je een kwaliteitsborger hebt is onderdeel van de aanvraag voor de omgevingsvergunning.

2. Zorg dat je binnen je bedrijf een aanspreekpunt en kartrekker hebt voor de kwaliteitsborging.

3. Verzamel bewijslast tijdens elke fase van de bouw, niet pas achteraf.

4. Door BENG-dossiers uit te breiden heb je een goede basis voor kwaliteitsborging.

5. Maak gebruik van de slimme tools van kwaliteitsborgers zoals WTT.

6. Draai pilots voor de verbouw: daarvoor gaat de Wkb pas per 2025 in.

7. Vraag overheidssubsidie aan voor deze verbouwpilots.

Sijtsma: “Dat we gewezen kunnen worden op punten vinden we niet erg. We herstellen fouten liever tijdens een traject, dan dat we in de nazorg zaken tegenkomen die dan moeilijker te herstellen zijn.” Duiker: “We hebben de afgelopen jaren veel vastgelegd, van die data plukken we de vruchten al. De toetsing die er nu bijkomt, zorgt ervoor dat we problemen nog beter kunnen analyseren.”

Actie en tools

Tot november 2023 was nog niet duidelijk of de Wkb en de Omgevingswet door zouden gaan. Daardoor hebben veel bouwers afgewacht.” Duiker: “Nu moet er snel actie ondernomen worden, want aantonen dat je een kwaliteitsborger hebt is onderdeel van de aanvraag voor de omgevingsvergunning. Zorg dat je een aanspreekpunt en kartrekker hebt voor de kwaliteitsborging binnen je bedrijf. En zie het als kans: het is een goed doordacht systeem.”

Meerwaarde

Sijtsma: “Wacht bovendien niet tot je klaar bent met bouwen met bewijslast verzamelen: leg in elke fase vast wat belangrijk is, dan blijft het beheersbaar.” Nijzink: “Daar hebben wij op ingespeeld met onze tools: die zijn flexibel en duidelijk. Wij ontzorgen aannemers van A tot Z. Onze insteek is samen met aannemers problemen voorkomen en zorgen voor kwaliteit.” Sijtsma besluit: “Bedenk een werkwijze die bij jouw organisatie past. Zie het als een extra kans om jezelf te toetsen en pak het serieus op.”