طاعون نشخوارکنندگان کوچک PPR
با توجه به بروز اولین موارد از طاعون نشخوارکنندگان در سال ،1373و انتشار نسبتاً سریع بیماری در کمتر از نیم دهه به کل مناطق و دامهای حساس کشور به ویژه استان پهناور خراسان رضوی از یک سو ،و نظر به انتشار آخرین و تازه ترین طرح های مورد وثوق سازمان های خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت دام درخصوص برنامه جهانی ویژه مهار و ریشه کنی این بیماری در جهان ،در زیر نظرتان را به برگزیده ای از متون موجود جلب می نمایم:
-1اهمیت فراوان بیماری از نظر اقتصادی چه از نظر خسارات سالیانه نسبتاً باالیی که وارد می نماید ( 1.45تا 2.1بیلیون دالر آمریکا) و چه از نظر توجه به این نکته که زمان برگشت هزینه های اجرای طرح جهانی در اولین سالهای شروع کار ،برگشت پذیر خواهدبود.
-2مداخله موثر سامانه های مختلف دامپزشکی ،امنیت غذایی و کاهش تنگدستی در میان اقشار ضعیف جهان به طرز روز افزونی موجبات اعتالی نقش دامپزشکی-اقتصادی از یک سو ،و فراهم آمدن امکان طراحی و اجرای برنامه های مهار و ریشه کنی سایر بیماریهای دامی و چه بسا بیماریهای قابل انتقال از دام به انسان را در آینده ای نزدیک از سوی دیگر میسر می نماید؛ آن طور که پیشتر در مورد مهار و ریشه کنی "طاعون گاوی" و "آبله انسانی" رخ داد. نیاز شیر و گوشت منطقه آفریقا و آسیا تا سال 2030از 137درصد به 177درصد افزایش خواهد یافت، که خود ضرورت توجه به مهار و ریشه کنی بیماری مهم طاعون را در این حیوانات دوچندان می نماید .ضمن این که پرورش دهندگان و دست اندرکاران توزیع و فروش محصوالت این دامها اکثراً از اقشار ضعیف و تنگدست اجتماع و کشورهای عضو می باشند.
-3ضرورت توجه به فرصت بین المللی پیش آمده و فراهم آوردن بهره گیری از تمامی منابع و امکانات تامین شده توسط بنیاد ( Melinda Gates Foundation & Billاعم از مالی ،آموزشی-ترویجی، و تهیه و توزیع واکسن و سایر ملزومات بیولوژیک-استراتژیک و )....همگام با سایر کشورهای عضو O.I.Eو سازمان های مربوط و پشتیبان طرح جهانی ریشه کنی بیماری. -4وجود یک واکسن مناسب و موثر(چیزی که تاکنون تجربه آن برای بسیاری از کشورهای درگیر همچون "ایران" نیز اثبات شده است) ،طراحی و بهره گیری سیستمهای هماهنگی تهیه ،توزیع ،استفاده از واکسن با هدف پوشش مناسب جمعیتهای حساس به بیماری با استعانت از بخشهای گوناگون دامپزشکی به ویژه بخش خصوصی دامپزشکی ،ضرورت برقراری یک روال دقیق و موثر پایش و ارزیابی اثربخشی واکسن در کنار پایش سایر امور و مراحل در حال انجام نظیر مراقبت فعال بیماری ،آموزش و ترویج و ....و درکنار همه این ها توجه به تجارب ،درسها و داده هایی که از خالل این برنامه ها در سایر کشورها از مهمترین مسایلی است که در اینجا بایستی بدان پرداخت.
-5با توجه به زمان درنظر گرفته شده اجرای برنامه پیش بینی شده؛ نصف مدت مشابه برای طاعون گاوی ( )2015-2030می باشد ،کشورهای عضو را خوش بین خواهد کرد تا چنانچه برنامه هایی را که درآینده تدوین می نمایند می توانند به کوتاهتر و اثربخش تر بودن آن در کنار سایر ملل امیدوار باشند. -6نباید فرصت را از دست داد ،چرا که شاید "امروز بهترین زمان برای دست به کار شدن برای ریشه کنی بیماری" باشد. -7تا اینجای کار را خوب آغاز کرده ایم ،به بهترین واکسن دست یافته ایم ،بهترین پوشش واکسیناسیون را تاحد تامین رضایت دامدار و مهار بیماری محقق نموده و برای طی ادامه راه ،کامالً آماده ایم. -8البته آنچه در همین جا باید یادآوری و مورد تأکید جدی قرار گیرد همانا ضرورت توجه به برنامه ریزی دقیق در حوزه آموزش و ترویج از یک سو و تدوین و اجرای برنامه مراقبت فعال از بیماری می باشد. -9درکنار همه این موارد بایستی به وجود قابلیت های واکسن موجود ،آزمون های تشخیصی دقیق و در دسترس ،امکانات آزمایشگاهی استان ،کشور و حتی منطقه و گروه های اپیدمیولوژیست توانا و کارآمد ،روند رو به رشد برنامه های درحال انجام در سایر کشورهایی که از 5سال پیش وارد طرح شده اند ،تعامل مثبت سازمانهای بین المللی نظیر O.I.E, F.A.Oو کشورهای عضو و ....همگی خوش بینی قابل توجهی را نسبت به موفقیت آمیز بودن برنامه جهانی مهار و ریشه کنی طاعون نشخوارکنندگان کوچک در مدت مقرر به دست می دهند.
-10آنچه در ادامه مالحظه می شود مراحل متوالی پیش ،ضمن و پایان اجرای برنامه جهانی مهار و ریشه کنی طاعون نشخوارکنندگان کوچک مصوب سازمانهای جهانی O.I.E, F.A.Oو با اعتبار مالی بنیاد Melinda Gates Foundation & Billمی باشد:
گردآوری ،ترجمه ،ویرایش و تنظیم: دکتر علی اوجاقی؛ کارشناس مسئول مطالعات و بررسی بیماریهای دامی ،اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی