Windoor Expert 1/2013

wydawca

NUMER 1 (5) kwiecień 2013

TEMAT NUMERU

Automatyzacja zgrzewania i zaczyszczania profili

W numerze: › Montaż drzwi - ciepły próg › Przepisy związane z nawiewnikami i wentylacją › Złoty środek w prawidłowej wentylacji? › Z Tomaszem Grelą o rynku aluminium

Lasery a montaż okien i drzwi

› Jak walczyć z kondensacją pary wodnej › Montaż okien metodą MOWO

Rosyjski rynek okien

Technologia HOTGLASS

2 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Zdjęcie na okładce: Firma - Remmert

OD REDAKCJI

WYDAWCA: oknonet.pl Sp. z o.o.

58-302 Wałbrzych ul. Armii Krajowej 24c www.oknonet.pl oknonet@oknonet.pl PREZES: › Andrzej Kubicki DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY: › Andrzej Parzonka ADRES REDAKCJI: 58-302 Wałbrzych ul. Armii Krajowej 24c tel. +48 507-029-852 tel. +48 507-029-853 www.windoorexpert.pl expert@oknonet.pl REDAKTOR NACZELNY › Tomasz Pępek tomasz@oknonet.pl REDAGUJE ZESPÓŁ: › Tomasz Pępek › Andrzej Parzonka › Magdalena Parzonka › Marcin Izydorczyk › Magdalena Niewczas › Paweł Sommer OPRACOWANIE GRAFICZNE SKŁAD I PRODUKCJA › Tomek Futkowski

Drodzy Czytelnicy, w aktualnym numerze ponownie mamy dla Was garść ciekawych artykułów.

Oprócz aktualnych wydarzeń z branży, kontynuujemy m.in. cykl o automatyzacji produkcji, skupiając się tym razem na zagadnieniach zgrzewania i zaczyszczania. Pan Krzysztof Jakimowicz opowie Wam o tym, jak wygląda rynek okienny w Rosji, Pan Marek Pudło wyjaśni różnice między dalmierzem laserowym a libellowymi poziomicami, a Pan Piotr Ćwikilewicz rozwieje niejasności związane z przepisami dotyczącymi nawiewników i wentylacji. A to tylko ułamek wszystkich zagadnień, które poruszymy. Porozmawiamy także z Tomaszem Grelą, przyjrzymy się rekuperacji, okuciom, technologii ryflowania, oprogramowaniom branżowym i wiele innych. Przekonajcie się sami. Życzę przyjemnej lektury.

Tomasz Pępek redaktor naczelny

REKLAMA tel. +48 507-029-853 e-mail: reklama@oknonet.pl KOREKTA: › Tomasz Pępek tomasz@oknonet.pl PRENUMERATA: tel. +48 507-029-853 www.windoorexpert.pl DRUK: ZAKŁADY GRAFICZNE TAURUS Roszkowscy Sp. z o.o. www.drukarniataurus.pl NAKŁAD: 3 000 Niezamówionych materiałów redakcja nie zwraca oraz zastrzega sobie prawo ich skracania.

Oknonet.pl Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny.

Wszelkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk materiałów w jakiejkolwiek formie i jakimkolwiek języku bez wcześniejszej zgody Wydawcy jest zabroniony.

Wydawca zabrania bezumownej sprzedaży numerów bieżących i archiwalnych. Nieprzestrzeganie tego zakazu skutkuje odpowiedzialnością prawną.

Copyright © oknonet.pl Sp. z o.o.

3 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

17 - Lasery świecą, a my montujemy okna i drzwi

W numerze: Aktualności 5

Przegląd aktualnych wydarzeń z branży

8

Sytuacja na rynku nieruchomości

12

Budma łapie oddech

14

Zmiany płynące z projektu Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

15

Kompendium śmiesznych pytań i sytuacji branżowych

okna

28 - Rynek kontrastów

17

Lasery świecą, a my montujemy okna i drzwi

22

bluEvolution: 82

26

Przepisy związane z nawiewnikami i wentylacją

28

Rynek kontrastów, czyli rosyjski rynek okien

drzwi 30

Montaż drzwi – ciepły próg

energooszczędność 34

Złoty środek w prawidłowej wentylacji?

38

Montaż okien metodą MOWO

44

Trójwarstwowe uszczelnienie okien – sposób na ograniczenie strat energii

osobliwość 47

Z Tomaszem Grelą o rynku aluminium

osłony 49

Prawidłowe ocieplenie skrzynek roletowych

okucia 51

Zdalnie programowany system zamknięć

53

Pewne zabezpieczenia na niepewne czasy

maszyny

74 - Technologia HOTGLASS

54

Technologia ryflowania w celu poprawy jakości

58

Automatyzacja zgrzewania i zaczyszczania profili PVC

software 67

KLAES – rozwiązania programowe dla stolarki budowlanej

70

Zintegrowany system zarządzania przedsiębiorstwem produkcyjnym

szkło 72

Aspekty ekologiczne i ekonomiczne przejścia z pracy z polisulfidami (PS) na pracę z poliuretanami (PU) oraz techniczna możliwość przestawienia maszyn

74

Technologia HOTGLASS daje nowe spojrzenie na szkło w budownictwie

77

4 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Jak walczyć z kondensacją pary wodnej na szybach?

Aktualności na bieżąco mogą Państwo śledzić na naszym portalu www.oknonet.pl

IV Kongres Stolarki Polskiej w nowej formule

W maju bieżącego roku odbędzie się kolejna, IV już edycja Kongresu Stolarki Polskiej – jednego z najważniejszych w Polsce wydarzeń branży stolarki budowlanej. Głównym tematem tegorocznej, wzbogaconej o nową formułę edycji, będzie eksport i związane z nim zagadnienia.

IV Kongres Stolarki Polskiej, organizowany przez Związek Polskie Okna i Drzwi, odbędzie się w dniach 16-17 maja 2013 r. w Hotelu Magellan Business & Spa. Nowością tegorocznej edycji wydarzenia będzie uroczysta Gala, podczas której wręczone zostaną prestiżowe nagrody branżowe – Orły Stolarki Polskiej. Wyróżnienia będą przyznane w dwóch kategoriach: „Lider Eksportu Polskiej Myśli Technicznej” oraz „Osobowość Roku Branży Stolarki Budowlanej 2012 roku”. Na Gali nastąpi także ogłoszenie wyników konkursu Top Ten Polska na najbardziej efektywną energetycznie stolarkę okienną dostępną na polskim rynku.

Ważnym elementem Kongresu będzie również prezentacja case study pokazujących różne aspekty funkcjonowania rynku stolarki budowlanej. Nie może również zabraknąć omówienia zmian legislacyjnych dotyczących m.in. skutków wdrożenia Deklaracji Właściwości Użytkowych okien i Dyrektywy związanej z efektywnością energetyczną budynków.

Rekordowy eksport polskich okien i drzwi

Jak informuje ASM, w 2012 roku, po raz pierwszy w historii, wartość eksportu polskich okien i drzwi przekroczyła 1 miliard euro. Rodzime zakłady sprzedały za granicę wyroby o łącznej wartości 5,4% większej niż rok wcześniej. Najnowsze dane GUS potwierdzają, że okna i drzwi stają się polską specjalnością eksportową.

Tym samym eksport branży wyrażony we wspólnej walucie wyniósł 1 007,7 mln euro wobec 955,7 mln euro w 2011 roku. Niezmiennie największą popularnością na zagranicznych rynkach cieszyły się polskie okna i drzwi z PVC. Ich udział w eksporcie stanowił 47,1%. Na drugim miejscu znalazły się wyroby z drewna (40,4%). Znacznie mniejszy udział w eksporcie mają okna i drzwi z żeliwa lub stali (6,5%) oraz z aluminium (6%), ale warto podkreślić, że właśnie one zanotowały w ubiegłym roku największe wzrosty sprzedaży – odpowiednio 8,8% i 15,5%.

Okno KF400 Thermo Passiv od INTERNORM

Wprowadzone na rynek przez Internorm okno KF400 cechują: system wielokomorowy z dodatkową pianką termoizolacyjną o wysokiej izolacyjności cieplnej, głębokie osadzenie szyby, grubość profilu równa 90 mm oraz technika bezpośredniego klejenia szyby Fix-O-Round, polegająca na sklejeniu szyby z ramą okienną na całym obwodzie.

AKTUALNOŚCI Przy oszkleniu SOLAR+ (Ug=0,6 W/m²K) zestaw osiąga współczynnik Uw=0,79 W/ m²K, dzięki czemu KF400 można zastosować w budownictwie pasywnym. Najlepsza izolacyjność cieplna (przy odpowiednim oszkleniu) wynosi Uw=0,69 W/m²K. Minimalistyczny design, objawiający się m.in. całkowicie ukrytymi okuciami, a także „szklanym skrzydłem” (od zewnątrz nie widać różnicy pomiędzy oknami stałymi i otwieranymi) sprawia, że model ten znakomicie sprawdzi się w domach zaprojektowanych w nowoczesnym stylu.

Opcjonalna nakładka aluminiowa poprawia wygląd, zwiększając jednocześnie odporność okna na czynniki atmosferyczne.

Film promocyjny branży stolarki okiennej i drzwiowej

Film promocyjny branży stolarki okiennej i drzwiowej zrealizowany w ramach Branżowego Programu Promocji Poddziałanie 6.5.2 POIG jest już gotowy. Mogą go Państwo obejrzeć m.in. na: www.oknotube.pl

Okiennice marki EFFECTOR

Effector od lat specjalizuje się w obróbce powierzchniowej aluminium. Wykorzystując wieloletnie doświadczenie w tym zakresie, producent rozszerzył asortyment o nowy produkt: okiennice aluminiowe. Okiennice marki Effector są wykonane w oparciu o wysokiej jakości profile aluminiowe i okucia wiodących europejskich marek (np. METRA, AGB).

R

5 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

e

k

l

a

m

a

AKTUALNOŚCI

FIMTEC wprowadza zgrzewanie kształtowe do Polski

Oficjalna premiera czterogłowicowej zgrzewarki kształtowej SL4 – FF miała miejsce podczas targów SAIE3 w Bolonii, ale można efekty jej pracy można było zobaczyć także w czasie Budmy.

Co najważniejsze, możliwe, że już w lipcu/sierpniu tego roku stanie w Polsce pierwsza zgrzewarka kształtowa. Produkowanie w technologii kształtowej pozwala nie tylko uzyskać wysoką jakość połączeń naroży bez czyszczenia, ale także zaoszczędzić na kosztach produkcji.

5 Konferencja branżowa SPSB

Tradycyjnie już Stowarzyszenie jest organizatorem ogólnopolskiej konferencji kierowanej do mikro, małych i średnich firm zajmujących się przetwórstwem szkła. Tematem przewodnim tegorocznego spotkania będzie optymalizacja organizacyjna procesu produkcji wykorzystująca ideę Lean Manufacturing. Zakłada ona eliminację lub redukcję tych elementów procesu produkcyjnego, które generują koszty, a nie wnoszą wartości dodanej do wytwarzanego produktu.

Ramka termiczna eco spacer

Dążenie do zmniejszania współczynnika przenikalności cieplnej szyb wymusiło również i zmiany w ramkach dystansowych, które stawały się powoli piętą achillesową pakietów szybowych. Ciepłe ramki ma w swojej ofercie również eco in, a najnowszą z nich jest eco spacer, której przewodność cieplna wynosi 0,18 λ [W(m/K)].

Nowy Dyrektor Generalny w VELUX Polska

Jacek Siwiński objął stanowisko Dyrektora Generalnego VELUX Polska z dniem 1 marca 2013 roku i zastąpił na tym stanowisku Lidię Mikołajczyk-Gmur, która po 20 latach w firmie

Aktualności na bieżąco mogą Państwo śledzić na naszym portalu www.oknonet.pl

i po 10 latach na stanowisku Dyrektora Generalnego, ustępuje z tego stanowiska w ramach jej programu odejścia na emeryturę. Lidia Mikołajczyk-Gmur będzie kontynuować swoje relację z Grupą VELUX jako konsultant Fundacji VELUX.

Rozbudowa DRUTEX-u

DRUTEX rozpoczął budowę kompleksu obiektów produkcyjnych wchodzących w skład Europejskiego Centrum Stolarki o łącznej powierzchni zabudowy wynoszącej 52,160 m², na należących do firmy nowych terenach inwestycyjnych o łącznej powierzchni 22,9 ha.

OKNOPLAST coraz bardziej rozpoznawalny we Włoszech

OKNOPLAST w związku z dynamicznym rozwojem na włoskim rynku postanowił jeszcze bardziej zwiększyć rozpoznawalność swojej marki. Z początkiem marca stał się głównym sponsorem klubu koszykarskiego Virtus Bolonia, który zmienił nazwę na OKNOPLAST Bolonia.

Stürtz Maschinenbau znalazł inwestora

Z dniem 1 marca działania operacyjne Stürtz Maschinenbau zostały przejęte przez rodzinne konsorcjum. Inwestor z dużym doświadczeniem inwestycyjnych ma zagwarantować długoletnią stabilność firmy, która nadal ma działać pod nazwą Stürtz Maschinenbau z udziałem Karla-Heinza Stürtz, poprzedniego głównego akcjonariusza spółki.

Nowy biurowiec Vitroterm-Murów S.A.

Z końcem zeszłego roku firma Vitroterm-Murów przeprowadziła się do nowego budynku biurowego o powierzchni 1400 m² i kubaturze 7000 m³.

Budynek został zaprojektowany przez arch. Adama Szczegielniaka z pracow ni Arch-Studio z Opola.

6 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Rozbudowa zakładu OKPOL

Trwają prace związane z rozbudową zakładu OKPOL – producenta okien i wyłazów dachowych. Aktualnie powstaje hala produkcyjna o powierzchni 3500 m², której planowe zakończenie powinno nastąpić w maju 2013 roku.

Zakup Dobroplastu i oficjalne otwarcie fabryki w Lublinie

22 lutego Dobroplast oficjalnie otworzył nową fabrykę okien dachowych SKYLIGHT w Lublinie. Znaczenie wydarzenia podkreśliło ogłoszenie faktu podpisania dzień wcześniej umowy przejęcia firmy Renaty i Pawła Kaczyńskich przez Szwajcarski koncern AFG. Dzięki tej akwizycji AFG awansuje na trzecią pozycję wśród europejskich producentów okien i drzwi.

Strony nadal nie ujawniły wartości transakcji.

Nowa hala PONZIO

Nowa inwestycja Ponzio w halę magazynowo-produkcyjną znacznie zwiększyła powierzchnię firmy i tym samym usprawniła jej funkcjonowanie.

Powierzchnia zabudowy hali wynosi łącznie ponad 4000 m². Oprócz magazynu, mieści się w niej jeden z działów lakierni, w której wytwarzane są profile w kolorze drewna. Obok hali powstał również ok. 400-metrowy budynek biurowy, który zajmuje dział logistyki i zaopatrzenia.

PROFIALIS przejęte przez Open Gate Capital

Grupa Profialis została przejęta w dniu 31 stycznia 2013 roku przez nowego inwestora – firmę Open Gate Capital z Los Angeles. Nowy akcjonariusz o globalnym zasięgu i silnej pozycji finansowej ma pozwolić Profialis w dalszym ciągu oferować kompletne i innowacyjne produkty.

CTO otrzymało autoryzację i notyfikację na badanie okien i drzwi

W lutym Zespół Laboratoriów Badań Środowiskowych CTO S.A. otrzymał notyfikację nr NB 2434 na badania m.in. drzwi, okien i szyb zgodnie z zakresem. Kilka dni wcześniej natomiast została podjęta przez Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzja nr 1/AU/ WB/13 o udzieleniu CTO autoryzacji na badania m.in. drzwi, okien i szyb zgodnie z zakresem.

Kolejny przetarg na Fabrykę Okien Rąbień

Doszło do kolejnego przetargu na Fabrykę Okien Rąbień. Tym razem firma WnD wpłaciła wadium i przystąpiła jako jedyna do przetargu. Otrzymaliśmy informacje od Pana Damiana Szatana, że w tej chwili firma oczekuje już tylko na decyzję Syndyku.

SONAROL tłoczy własne profile PVC

Po wielu tygodniach przygotowań i prób, dział ekstruzji w firmie SONAROL od grudnia rozpoczął tłoczenie profili PVC. Produkcja będzie się odbywała na własne potrzeby.

G-U Polska tworzy CENTRUM KOMPETENCJI

Dla osiągnięcia wspólnego sukcesu z klientami, G-U Polska tworzy CENTRUM KOMPETENCJI. W ramach Centrum wprowadzona została już możliwość zdobywania licencji na oznakowanie CE oraz audytów technicznych, a to nie wszystko.

Nabór wniosków do BPP trwa

W 2013 roku przewiduje się kontynuację naboru wniosków w ramach poddziałania 6.5.2 Program promocji o charakterze ogólnym (ogłoszonego w dniu 31.07.2012 r.; Program realizowany jest w cyklu trzyletnim). Wnioski o dofinansowanie przyjmowane będą do wyczerpania alokacji

R e k l a m a

Aktualności na bieżąco mogą Państwo śledzić na naszym portalu www.oknonet.pl

przeznaczonej na konkurs, nie dłużej niż do dnia 30.06.2013 roku.

Nowa fasada przeciwpożarowa Ponzio EI 60 z szybą EI 30

W Laboratorium Badań Ogniowych GRYFITLAB przeprowadzone zostały z pozytywnym wynikiem badania ściany osłonowej systemu Ponzio PF 152 w zakresie odporności ogniowej EI 60 (przy nagrzewaniu od zewnątrz wg zewnętrznej krzywej nagrzewania) z szybą EI 30. Aluminiowe słupy i rygle konstrukcji szkieletowej zabezpieczono wkładami izolacyjno-ogniochronnymi wykonanymi z płyty GKF, a jako wypełnienie w badanej ścianie zastosowano szybę Contraflam gr. 16 mm (kl. EI 30) w zespoleniu z szybą hartowaną gr. 6 mm.

TECHJET w nowej siedzibie

Ukończono rozbudowę Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w Gdyni, który teraz będzie największym tego typu obiektem w Polsce. W kwietniu br. nastąpi oficjalne otwarcie, a nową siedzibą będzie mogła poszczycić się także firma TECHJET, która dostarcza polskim przedsiębiorcą maszyny do cięcia wodą i funkcjonuje w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym. Do nowych obiektów PPNT wprowadzi się 300 firm i ponad 2 tys. pracowników. Dotychczasowa siedziba Parku mieściła się w Gdyni na powierzchni 16 tys. m kw. Dwa lata temu rozpoczęto jednak budowę nowoczesnego kompleksu budynków o powierzchni 62 tys. m kw. W ten sposób powierzchnia PPNT powiększyła się pięciokrotnie.

Nowa linia do laminacji szkła w Vitrotermie

W nowej hali Vitroterm-Murów S.A. uruchomiono linię produkcyjną do laminacji szkła. Linia dostarczona przez austriacką firmę PETER LISEC pozwala na laminowanie tafli szkła odprężonego i hartowanego o wymiarach max. 2400 x 5100 mm. Główną zaletą nowej linii jest jej uniwersalność i możliwość laminacji szkła przy użyciu zarówno folii PVB, jak i termoutwardzalnych folii polimerowych typu EVA o wysokiej przezroczystości.

7 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

AKTUALNOŚCI

Sytuacja na rynku

nieruchomości

(III/IV 2012) Autor: Jacek Furga, Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku

Banków Polskich i Wiceprezes Zarządu Centrum Prawa Bankowego i Informacji Zdjęcia: Centrum AMRON

O

kres od lipca do września 2012 roku ponad 25% mniej rozpoczętych budów niż co w poprzednim kwartale – 521 mieszkań. w sektorze budownictwa mieszkanio- w II kwartale 2012 roku. Liczba mieszkań, na Liczba mieszkań spółdzielczych oddanych do Raport których realizację wydano pozwolenie, rów- użytkowania w trzecim kwartale 2012 roku wegoAMRON–SARFiN przyniósł wzrost3/2012 jedynieWERSJA w wy- SKRÓCONA padku mieszkań oddanych do użytkowania. nież spadła. Na koniec III kwartału br. wydano była niższa o 11% w stosunku do II kwartału Zgodnie z danymi GUS, oddanych do użytko- łącznie 40 021 pozwoleń, wobec 49 842 pozwo- bieżącego roku (876 mieszkań w III kw. 2012 wania zostało 36 810 mieszkań, czyli ponad leń w ubiegłym kwartale, o prawie 25% mniej r.). Trzeci kwartał bieżącego roku wyraźnie Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych pokazał, jak duży wpływ na produkcję de15% więcej niż w II kwartale br. oraz 14% wię- w porównaniu do III kwartału 2011 roku. weloperską miała Ustawa o ochronie praw cej w porównaniu rocznym (do wyników III Okres od lipca doWwrześnia roku w sektorze budownictwa zarówno w porównaniu rocznym, jak mieszkalnego i kwartalnym –lub odpowiednio nabywcy lokalu domu W badanym okresie sektor spółdzielkwartału 2011 roku).

III kwartale2012 bieżącego mieszkaniowego przyniósł jedynie w mieszkaniowych wypadku mieszkań ponad 26% mniej w III kwartale 2011Pooraz ponadw25% mniej wejściu życie no- rozrozpoczął budowę 131 niżjednorodzinnego. roku rozpoczęto budowę 36 086wzrost mieszkań, co ni oddanych do użytkowania. Zgodnie z danymi GUS, oddanych do poczętych budów niż w II kwartale 2012 roku. Liczba mieszkań, na oznacza wyraźny spadek zarówno w porówna- mieszkań (wobec 775 w II kw. 2012 roku), na- wych przepisów trzeci kwartał przyniósł 42 użytkowania zostało 36 810 mieszkań – czyli ponad 15% więcej których realizację wydano pozwolenie, również spadła. Na koniec procentowy mieszkań, których tomiast liczba pozwoleń tymwydano niuniż rocznym, jak i kwartalnym – odpowiednio w II kwartale br. oraz 14% więcej w porównaniu rocznym (do na III budowę kwartałuw br. łączniespadek 40 021liczby pozwoleń, wobec 49 842 budowę rozpoczęto (III kw./ II kw.

2012 r.). sektorze pozostała na tym samym poziomie, ponad 26% mniej niż w III kwartale 2011 oraz wyników III kwartału 2011 roku). W III kwartale bieżącego roku pozwoleń w ubiegłym kwartale, o prawie 25% mniej w porównaniu rozpoczęto budowę 36 086 mieszkań, co oznacza wyraźny spadek do III kwartału 2011 roku.

Wykres 16. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania w okresie III kw. 2011 r. – III kw. 2012 r.

55 000 50 000

wydane pozwolenia

45 000 budowy rozpoczęte

40 000

mieszkania oddane do użytkowania

35 000

20 000

III kw.

IV kw.

2011

I kw.

II kw.

36 810

36 086

40 021

31 836

49 316

49 842

36 272

31 365

38 234

44 753

43 900

42 800

32 319

48 300

25 000

53 200

30 000

III kw.

2012

Źródło: GUS

W badanym okresie sektor spółdzielni mieszkaniowych rozpoczął lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Po wejściu w życie 8 nowych przepisów trzeci kwartał przyniósł 42 procentowy spadek budowę 131 mieszkań (wobec 775 w II kw. 2012 roku), natomiast liczba pozwoleń na budowę w tym sektorze pozostała na tym saliczby mieszkań, których budowę rozpoczęto (III kw./ II kw. 2012 r.).

NUMER 1 (5) kwiecień 2013 mym poziomie, co w poprzednim kwartale – 521 mieszkań. Liczba W ujęciu rocznym było to 36% mniej mieszkań. Według Głównego mieszkań spółdzielczych oddanych do użytkowania w trzecim kwar- Urzędu Statystycznego, w ciągu trzech miesięcy (od lipca do wrze-

AKTUALNOŚCI

ostatniego kwartału, jednak w porównaniu do ostatniego kwartału 2011 roku liczba nowych inwestycji była niższa o 26%. Spadek dotyczył również wydanych pozwoleń na budowę – zgodnie z danymi GUS w ostatnim kwartale 2012 roku wydano 37 155 pozwoleń, czyli 7% mniej niż w III kwartale 2012 roku oraz 13% mniej niż w tym samym okresie 2011 roku. Liczba mieszkań oddanych do użytkowania wzrosła po raz kolejny w porównaniu do III kwartału 2012 r. – wzrost wyniósł 29%.

użytkowania. W III kwartale bieżącego roku przybyło 15 166 mieszkań przeznaczonych do sprzedaży, co oznacza ponad 15,5% więcej niż w II kwartale, a 29% więcej w porównaniu do III kwartału 2011 roku.

W ujęciu rocznym było to 36% mniej mieszkań. Według Głównego Urzędu Statystycznego, w ciągu trzech miesięcy (od lipca do września br.) o 32% spadła również liczba pozwoleń na budowę w porównaniu do II kwartału 2012 roku, a biorąc pod uwagę liczbę pozwoleń w analogicznym okresie 2011 roku, spadek wyniósł 40% i było to ponad 10 tys. mniej pozwoleń w ujęciu ilościowym.

IV kwartał

W IV kwartale 2012 roku w budownictwie mieszkaniowym odnotowano spadek liczRaport AMRON–SARFiN 3/2012 WERSJA SKRÓCONA W badanym okresie wzrost odnotowano by budów rozpoczętych. Co prawda trzeba jedynie w wypadku mieszkań oddanych do zaznaczyć, że jest to zjawisko cykliczne dla

Sektor spółdzielczy w IV kwartale 2012

Raport AMRON–SARFiN 3/2012 WERSJA SKRÓCONA Tabela 4. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania przez deweloperów w okresie III kw. 2011 r. – III kw. 2012 r.

W badanym wzrost odnotowano roku rozpoczął okresie budowę 286 mieszkań (wokań oddanych do roku). użytkowania.

W III kwa bec 131 w III kw. 2012 Liczba pozwoleń 2011 2012 było 15 166 mieszkań przeznaczonych do na budowę wydanych w ostatnim kwartale Tabela 4. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych IIIoraz mieszkań IVoddanych I W badanym II III okresie wzrost odnotowano jedynie w wypadku miesz2012 roku wyniosła 353, co stanowi spadek nad 15,5% więcej niż w II kwartale, a 29% do użytkowania przez deweloperów w okresie III kw. 2011 r. – III kw. 2012 r. kw. kw. kw. kań kw. kw. oddanych do użytkowania. W III kwartale bieżącego roku przyo ponad 32% w2011 porównaniu 2011 2012 III kwartału roku. docopoprzednie16614 mieszkań przeznaczonych do sprzedaży, oznacza po2115 754 785 wydane pozwolenia 24 811 21 642 18 277było III IV I II III go kwartału, kiedy liczba wydanych pozwowięcej 483 kw.

15 230nad1915,5% 537 11 355 niż w II kwartale, a 29% więcej w porównaniu do budowy rozpoczęte kw. kw.17 694 kw. 18 kw.

III kwartału 2011 roku. leń wynosiła 521. Liczba mieszkań spółdziel24 811 21 642 18 277 21 pozwolenia 11 753 19754 20114 785 13 521 13 121 15 166 mieszkaniawydane oddane do użytkowania czych oddanych do użytkowania była wyższa budowy rozpoczęte

17 694 11 753

mieszkania Źródło: GUS oddane do użytkowania

18 483 19 201

15 230 19 537 11 355 13 521 13 121 15 166

o 23% w stosunku do III kwartału minionego roku (1 077 mieszkań w IV kw. 2012 r.).

Źródło: GUS

Wykres 17. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania przez deweloperów w okresie III kw. 2011 r. –

Wykres 17. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania przez deweloperów w okresie III kw. 2011 r. – III kw. 2012 r. w ujęciu kwartalnym

budowy budowy rozpoczęte 30 000

rozpoczęte mieszkania oddane dopozwolenia użytkowania mieszkania oddane do użytkowania wydane

30 000 24 811

24 811

25 000

21 754

21 642

25 000

21 754

21 642 18 277

20 000 15 000

wydane pozwolenia

18 277

20 000

14 785

14 785

15 166

11 355

13 121

19 537

13 521

15 230

19 201

10 000

18 483

11 753

5 000

15 000 17 694

10 000

0

Źródło: GUS

III kw.

IV kw.

I kw.

II kw.

III kw.

Wykres 18. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania przez deweloperów w okresie III kw. 2011 r. – III kw. 2012 r. w ujęciu miesięcznym

2011

12 000 10 155

Źródło: GUS

budowy rozpoczęte

9 634

10 000

2012

8 365 7 191

8 000

7 134 6 086

6 000

mieszkania oddane do użytkowania

6 531 5 672

5 471

5 589

5 241

4 983

4561

wydane pozwolenia

4 000

5 250

4 348

3 814

5 684

4 232

3 193

4 698

5 296

5 192

4 010

9 647

3 995

7 161

5 052

4 610

4 262

3 459

4 207

5 574

6 722

5 694

6 451

6 458

6 785

www.zbp.pl 7 813

AMRON – www.amron.pl 2 000

4 564

14

0 IX

X

XI

XII

2011

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

2012

Źródło: GUS

14

Średnie ceny transakcyjne mieszkań

9 AMRON – www.amron.pl Trzeci kwartał 2012 roku przyniósł kolejny spadek cen na największych w Polsce. Maksymalny spadek średniej ceny transakcyjnej NUMER 1 (5) kwiecieńrynkach 2013 1 m2 mieszkania wyniósł 4,8% i został zanotowany w Łodzi, natomiast najmniejsze zmiany średniej ceny zanotowano w Białymstoku – 0,3%.

2

15 166

III kw.

11 355

2012

13 121

II kw.

19 537

I kw.

13 521

15 230

18 483

III kw.

IV kw.

5 000 Raport AMRON–SARFiN 3/2012 WERSJA SKRÓCONA 2011

19 201

11 753

17 694

0

Dla sektora deweloperskiego ostatni kwartał 2012 roku był okresem Wido wzrostu liczby wydanych pozwoleń na budowę oraz liczby miesz- IV kw kań oddanych do użytkowania. częty Średnie ceny transakcyjne mieszkań – odpowiednio o 4,8% i 3,07%. W Białymstoku Kwartalny wzrost wydanych pozwoleń wyniósł w badanym okresie do tran gr zostały stabilne. W Warszawie średnia cena Czwarty kwartał 2012406 roku był kolejnym od w połowy roku 2010 kwarczyli o grudnia spadła do poziomu 134 zł/m ,konie 17,73% (17 pozwoleń IV kw.

2012 r. wobec 14 785 w III7kw.). tałem, który zakończył się spadkiem średnich cen lokali mieszkal- W skali roku mieszkania najbardziej staniały w Jednak w skali roku liczba wydanych pozwoleń spadła oniższa prawie w po nych w największych miastach Polski.

W porównaniu do poprzedwie. W Łodzi cena była nawet o 460 zł/m .

W stolicy w porównaniu do analogi o 663 zł/m niego kwartału, największy spadek średniej ceny transakcyjnej 1 m 20% (IV kw.

2012 r./cenyIVtransakcyjne kw. 2011 r.). Liczba nowych budów rozpoczęWykres 22. Średnie metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach w okresie I kw. 2007 r. – IV kw. 2012 r mieszkania został zanotowany w Krakowie i aglomeracji katowickiej roku średnia cena 1m mieszkania spadła o 522 tych pozostała na poziomie z III kwartału 2012 roku, czyli wynosiła Wykres 29. Średnie ceny transakcyjne metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach w okresie I kw. 2007 r.– IV kw. 2012 r. w ujęciu kwartalnym nieco ponad 11 tys.

Raport AMRON–SARFiN 4/2012 WERSJA SKRÓCONA

2

AKTUALNOŚCI

2

2

2

1 0000

Tabela 5. Liczba9 000 wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań 8 000 oddanych do użytkowania przez deweloperów w okresie IV kw. 2011 r.–IV kw. 2012 r.

Łódź

Poznań Dla sektora deweloperskiego ostat7 000 ni kwartał 2012 roku był okresem wzrostu Kraków 2011 2012 6 000 liczby wydanych pozwoleń na budowę oraz Gdańsk IV kw.

I kw.

II kw.

III kw.

IV kw.

5 000 liczby mieszkań oddanych do użytkowania.

Wrocław 000 21 642 18 277 21 754 14 785 17 406 wydane4pozwolenia Kwartalny wzrost wydanych pozwoleń wy3 000 18 483 15 230 19 537 11 355 11 276aglomeracja katowick budowy rozpoczęte niósł w badanym okresie 17,73% (17 406 po2 000 19 152 13 521 13 119 15 341 21 194Białystok mieszkania oddane 1 000 zwoleń w IV kw. 2012 r. wobec 14 785 w III Warszawa do użytkowania 0 kw.). Jednak w skali roku liczba wydanych Źródło: GUS pozwoleń spadła o prawie 20% (IV kw. 2012 2007 2008 2009 2010 2011 2012 r./ IV kw. 2011 r.). Liczba nowych budów rozŹródło: AMRON poczętych pozostała na poziomie z III kwarTabela 6. Średnie ceny transakcyjne metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach w okresie IV kw. 2011 r.–IV kw. 2012 r. tału 2012 roku, czyli wynosiła nieco ponad 11 2011 2012 III kw.

IV kw.

I kw.

II kw.

III kw.

IV kw. tys. Widoczne różnice w tym sektorze można 7 785 7 656 7 536 7 407 7 333 7 134 Warszawa zauważyć porównując IV kwartał 2012 r. do 18 4 191 4 226 4 182 4 045 4 033 4 064 Białystok AMRON – www.amron.pl 3 433 3 285 3 225 3 166 3 061 2 967 aglomeracja katowicka IV kwartału roku poprzedniego – spadek 5 834 5 741 5 655 5 473 5 444 5 327 Wrocław rozpoczętych inwestycji wynosił prawie 5 686 5 694 5 484 5 397 5 265 5 149 Gdańsk AMRON–SARFiN 4/2012 WERSJA SKRÓCONA 6 440 6 384 6 302 6 187 6 012 5 721 Kraków 40%.Raport W okresie od października do grudnia 5 263 5 246 5 248 5 103 5 052 5 086 Poznań wzrosła liczba mieszkań oddanych do użyt4 042 3 995 3 819 3 793 3 611 3 535 Łódź kowania i na koniec kwartału wyniosła 21 Źródło: AMRON 194 mieszkań, więcej o prawie 11% w porów- 20 AMRON mieszkaniowych Sytuacja na rynku nieruchomości – www.amron.pl naniu do analogicznego okresu 2011 roku.

W Tekst IV kwartale 2012 roku w budownictwie jest wybranym fragmentem pocho- mieszkaniowym odno- pozwoleń na budowę – zgodnie z danymi GUS w ostatnim kwartale towano spadek liczby budów rozpoczętych. Co prawda trzeba za- 2012 roku wydano 37 155 pozwoleń, czyli 7% mniej niż w III kwardzącym z Raportu AMRON–SARFiN 1/2012 znaczyć, że jest to zjawisko cykliczne dla ostatniego kwartału, jed- tale 2012 roku oraz 13% mniej niż w tym samym okresie 2011 roku.

Wykres 19. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania w okresie III kw. 2011 r. – III kw. 2012 r. nak w porównaniu do ostatniego kwartału 2011 roku liczba nowych Liczba mieszkań oddanych do użytkowania wzrosła po raz kolejny inwestycji była niższa o 26%. Spadek dotyczył również wydanych w porównaniu do III kwartału 2012 r. – wzrost wyniósł 29%.

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw.

III IV I II kw. kw. kw. kw.

III kw.

IV kw.

Wykres 25. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania w okresie IV kw. 2011 r. – IV kw. 2012 r.

55 000 50 000

wydane pozwolenia

45 000 budowy rozpoczęte

40 000

mieszkania oddane do użytkowania

35 000

47 722

25 031

37 155

36 962

36 086

40 021

31 551

49 316

49 842

36 292

31 365

38 234

44 115

25 000

33 904

42 791

30 000

20 000 IV kw.

I kw.

Raport AMRON–SARFiN 4/2012 WERSJA SKRÓCONA

II kw.

2011

Źródło: GUS

III kw.

IV kw.

2012

Wykres 26. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania w latach 2009–2012 r.

Sektor spółdzielczy w IV kwartale 2012 roku rozpoczął budowę 286 mieszkań (wobec 131 w III kw. 2012 roku). Liczba pozwoleń na 200 000 budowę wydanych w ostatnim kwartale 2012 roku wyniosła 353, 180 000 co stanowi spadek o ponad 32% w porównaniu do poprzedniego 160 000

kwartału, kiedy liczba wydanych pozwoleń wynosiła 521. Liczba mieszkań spółdzielczych oddanych do użytkowania była wyższa o 23% w stosunku do III kwartału minionego roku (1 077 mieszkań w IV kw. 2012 r.). wydane pozwolenia

140 000 budowy rozpoczęte

120 000 100 000

mieszkania oddane do użytkowania

80 000

17

2010

2011

2012

152 527

141 798

165 252

130 954

162 200

184 101

0

AMRON – www.amron.pl 2009

135 715

158 064

174 929

160 079

20 000

142 901

40 000

178 801

60 000

www.zbp.pl

Źródło: GUS

Dla sektora deweloperskiego ostatni kwartał 2012 roku był okresem Widoczne różnice w tym sektorze można zauważyć porównując 10 IV kwartał 2012 r. do IV kwartału roku poprzedniego – spadek rozpowzrostu liczby wydanych pozwoleń na budowę oraz liczby mieszkań oddanych do użytkowania. czętych inwestycji wynosił prawie 40%. W okresie od października NUMER 1 (5) kwiecień 2013 Kwartalny wzrost wydanych pozwoleń wyniósł w badanym okresie do grudnia wzrosła liczba mieszkań oddanych do użytkowania i na 17,73% (17 406 pozwoleń w IV kw. 2012 r. wobec 14 785 w III kw.). koniec kwartału wyniosła 21 194 mieszkań, więcej o prawie 11%

Raport AMRON–SARFiN 4/2012 WERSJA SKRÓCONA

Średnie ceny transakcyjne mieszkań

– odpowiednio o 4,8% i 3,07%. W Białymstoku i Poznani zostały stabilne. W AKTUALNOŚCI Warszawie średnia cena transakcyjna Czwarty kwartał 2012 roku był kolejnym od połowy roku 2010 kwar- grudnia spadła do poziomu 7 134 zł/m2, czyli o 199 zł. tałem, który zakończył się spadkiem średnich cen lokali mieszkal- W skali roku mieszkania najbardziej staniały w Łodzi o nych w największych miastach Polski. W porównaniu do poprzed- wie. W Łodzi cena była niższa nawet o 460 zł/m2, a w K niego kwartału, największy spadek średniej ceny transakcyjnej 1 m2 o 663 zł/m2. W stolicy w porównaniu do analogicznego o Wykres 22. Średnie ceny transakcyjne metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach w okresie I kw. 2007 r. – IV kw. 2012 r mieszkania został zanotowany w Krakowie i aglomeracji katowickiej roku średnia cena 1m2 mieszkania spadła o 522 zł.

Wykres 29. Średnie ceny transakcyjne metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach w okresie I kw. 2007 r.– IV kw. 2012 r. w ujęciu kwartalnym

1 0000

Łódź

9 000 8 000

Poznań

7 000

Kraków

6 000

Gdańsk

5 000 Wrocław

4 000 3 000

aglomeracja katowicka

2 000

Białystok

1 000

Warszawa

0 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw. kw.

2007

2008

2009

2010

III IV I II kw. kw. kw. kw.

2011

III kw.

IV kw.

2012

Źródło: AMRON

Raport AMRON–SARFiN 4/2012 WERSJA SKRÓCONA

Tabela 6. Średnie ceny transakcyjne metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach w okresie IV kw. 2011 r.–IV kw. 2012 r.

2011

2012

Wykres 21. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania przez deweloperów w okresie III kw. 2011 r. – III kw. 2012 r. w ujęciu kwartalnym

III do kw.

IV kw.

I kw. kw. IV kw.

III2011 kw.

IV2012 kw.r. w ujęciu kwartalnym Wykres 27. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych użytkowania przez deweloperów wII okresie r.–IV kw.

7 785oddane7do656 7 536 Warszawamieszkania użytkowania 4 191 4 226 4 182 Białystok 3 433 3 285 3 225 aglomeracja katowicka 5 834 5 741 5 655 Wrocław 21 754 21 642 5 686 5 694 5 484 Gdańsk 18 277 6 440 6 384 6 302 Kraków 5 263 5 246 514248 Poznań 785 4 042 3 995 3 819 Łódź

7wydane 407 pozwolenia 7 333 4 045 4 033 3 166 3 061 5 473 5 444 5 397 5 265 6 187 17 406 6 012 5 103 5 052 3 793 3 611

budowy rozpoczęte

30 000 25 000 20 000 15 000

Źródło: AMRON

w

21 194

11 276

15 341

11 355

13 119

19 537

19 152

13 521

AMRON – www.amron.pl 5 000

15 230

10 000 18 483

20

7 134 4 064 2 967 5 327 5 149 5 721 5 086 3 535

0 IV kw.

I kw.

II kw.

III kw.

2011

IV kw.

2012

Źródło: GUS

Wykres 20. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania przez deweloperów w okresie III kw. 2011 r. – III kw. 2012 r. w ujęciu miesięcznym Wykres 28. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytkowania przez deweloperów w okresie XII 2011–XII 2012 r. w ujęciu miesięcznym

12 000 budowy rozpoczęte

9 634

10 000 8 365 7 144

8 000 5 461

6 000

mieszkania oddane do użytkowania

6 531 5 672

5 589

5 969 5 241

4 983

5 650

5 787

4 561

wydane pozwolenia

7 993

2 656

7 188

4 779

3 841

6 013

4 348

5 046

3 814

5 824

4 471

3 193

4 416

4 698

5 192

4 011

9 647

4 692

7 161

5 052

4 610

4 262

3 459

4 207

5 574

2 000

6 749

4 000

0 XII

I

II 2011

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

2012

Źródło: GUS

19

AMRON – www.amron.pl

11 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

www.zbp.pl

AKTUALNOŚCI

Budma łapie oddech Choć większość wystawiających się firm zgodnie stwierdza, że targi w Poznaniu to już nie to samo, co kilkanaście lat temu (choć w dobie łatwego dostępu do informacji to raczej naturalna kolej rzeczy), to często dało się słyszeć opinie, że jest zdecydowanie lepiej niż rok czy dwa lata temu. My również tak uważamy i postaramy się wyjaśnić dlaczego.

Autor: Tomasz Pępek ZDJĘCIA: oknonet.pl • Więcej wystawców

Z

decydowanie głównym plusem tegorocznej Budmy była większa (boimy się jeszcze użyć słowa – duża) liczba wystawców. Mówimy tu zarówno o producentach stolarki (takich jak FAKRO, DRUTEX, VELUX, DOBROPLAST, SONAROL, DAKO, DAKEA, INTERNORM, POZBUD, PINUS, VETREX, ADAMS, DRE, INVADO, VOSTER, CLASSEN, POL-SKONE, KMT, STOLPAW, CAL, DELTA, OK WINDOW, NEXBAU i wielu innych), jak i producentów bram i osłon okiennych (jak NOVOFERM, BAMAR-POL, GMS, PORTOS itd.).

Zwiedzając popularną 5-tkę (hala nr 5) niemal wszędzie dostrzec można było branżę stolarki otworowej, tak więc nie dochodziło do sytuacji, że okien wypatrywało się wśród innych, niebranżowych produktów budowlanych (jak miało to miejsce na przykład rok temu).

Podobnie rzecz się miała na halach 3 i 3A, gdzie zdecydowaną większość wystawców stanowili producenci drzwi czy okuć drzwiowych. Część firm z naszej branży rozsiana była też po innych halach, przeważnie w ramach projektów/wydarzeń specjalnych (np. CAL w hali nr 4 w ramach

Domu Inteligentnego czy SELENA w ramach Strefy Testów na hali 12).

Oczywiście nie zabrakło też dostawców okuć (m.in. G-U, POLSOFT, SFS Intec), narzędzi (m.in. FREZWID, FABA), oprogramowania (m.in. WINPRO, ORGADATA, STOLCAD, KLAES, UNI_LINK), chemii do szyb zespolonych (GRAN) i wiele więcej. Jak kogoś ważnego pominęliśmy, to przepraszamy – nieświadomie.

• Więcej zwiedzających Wystawcy to jedno, i dobrze, że było ich dużo, ale bez zwiedzających nie można byłoby mówić o sukcesie jakiejkolwiek imprezy. Na szczęście i w tym aspekcie tegoroczna Budma wypadła lepiej (ponownie ciśnie nam się na usta „dobrze”, ale ostrożność bierze górę). Nawet namacalnie dało się wyczuć (ścisk – czasami dość duży – na niemal każdej hali), że była ich masa. I nie przesadzamy tutaj w żaden sposób – nawet w pierwszy dzień, po dwóch czy trzech godzinach od rozpoczęcia targów, zaroiło się od zwiedzających. Równie zaskoczeni, jak my, byli także wystawcy i często to podkreślali. Oficjalne dane to 53 000 zwiedzających.

• Pokazy montażu/materiałów montażowych Nie samą stolarką człowiek żyje i dobrze, że

12 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

AKTUALNOŚCI

na targach nie zabrakło takich dostawców jak Penosil, Iso-Chemie, Tremco Illbruck, AiB, Selena i wiele innych. Co najważniejsze, na wielu stoiskach tych wystawców obserwować można było pokazy z wykorzystaniem ich materiałów montażowych czy prezentacje wydajności produktów. Można więc było obserwować, dopytywać o szczegóły eksperta i poznawać zastosowanie bogatej gamy produktów do montażu. Takie inicjatywy cieszą, bo zwiększają świadomość zarówno branżowców, jak i klienta końcowego, uświadamiając dobitnie, że montaż okna to nie tylko kotwy i puszka pianki.

• Maszyna, maszyna... o i jeszcze jedna!

Firm wytwarzających i dystrybuujących maszyny dla segmentu stolarki otworowej było mnóstwo, więc była to zarówno atrakcja dla zwiedzających klientów końcowych, jak i okazja dla producentów stolarki do obejrzenia nowości czy dyskusji z przedstawicielami danego dostawcy. Na targach znajdowały się – często pokaźnych rozmiarów – stoiska takich firm jak: URBAN, ALUMA, FIMTEC, ELUMATEC, KABAN, MURAT, R&D Tech, FELDER, AFS Federhenn, DRACO, WEGOMA, HOMAG, SCM GROUP i wielu innych. Kilku dostawców maszyn podczas rozmów z nami podkreślała, że wiele z ich produktów znalazło nabywców już w czasie trwania targów.

• Fabryka Okien na Żywo Na pewno miłym akcentem targów, który przyciągał zwiedzających, była Fabryka Okien na Żywo. Obejrzenie produkcji okien w czasie rzeczywistym dla większości osób niezwiązanych ściśle z naszą branżą nie jest normalnie możliwe, dlatego inicjatywy takie na pewno służą promocji targów i zwiększają zainteresowanie nimi. Przy okazji obrazują, że produkcja okien to nie wcale taka prosta sprawa. Kto z producentów/dostawców brał udział w tym przedsięwzięciu, to Państwo na pewno doskonale wiedzą (jeśli nie to proszę przeczytać chociażby ten tekst), dlatego nie będziemy się niepotrzebnie powtarzać.

• Konferencje Konferencji było sporo, stąd każdy mógł wybrać coś interesującego dla siebie. Z racji ograniczonego czasu, my wybraliśmy dwie.

Jedna organizowana była przez ASM i dotyczyła polskiego eksportu stolarki oraz przepisów związanych z właściwościami cieplnymi okien,

w tym głośny temat etykiet energetycznych.

Wśród zaproszonych prelegentów znajdowali się m.in. Pan Jerzy Żurawski z DAEŚ i Pan Bogdan Wójtowicz z LTB. Drugą z konferencji, w której braliśmy udział, była prezentacja nowości – w tym nagrodzonej Złotym Medalem MTP markizy AMZ Solar – producenta okien dachowych FAKRO. Była to świetna okazja to bliższego poznania konstrukcji i właściwości okien dachowych tego producenta oraz przyglądnięcia się działaniu ich najnowszego produktu – wspomnianej markizy, która może być zasilana panelem słonecznym. Oczywiście na targach można było przyjrzeć się wszystkim produktom nagrodzonym Złotymi Medalami MTP. Aby i tu się nie powtarzać, odsyłam do tego artykułu (przeczytaj), jeśli ktoś nie poznał jeszcze nagrodzonych produktów.

• Wydarzenia specjalne Wydarzenia specjalne, takie jak Strada di Architettura 2.0 (specjalnie wyznaczona ścieżka zwiedzania prezentująca najnowsze osiągnięcia polskiej oraz międzynarodowej architektury), Strefa Testów (miejsce, gdzie przetestować można było na przykład produkty Seleny) BudShow – dom autonomiczny, zaczynają stawać się pomału wizytówką poznańskiej Budmy, a z roku na rok tych wydarzeń tych przybywa.

I bardzo dobrze, bo to kolejny sposób, aby dotrzeć do grypy konkretnych odbiorców i zachęcić ich do odwiedzania targów.

Aby nie popadać w zbytni zachwyt (i nie

13 NUMER 14 (5) (4) kwiecień wrzesień 2012 2013

zanudzać przydługim podsumowaniem), trzeba chłodno dodać, że Budma raczej nie dorówna rozmachem imprezom organizowanym u naszych zachodnich sąsiadów, jak chociażby BAU czy fensterbau/frontale, jednak cieszy fakt, że – takie przynajmniej odnosimy wrażenie po tegorocznej imprezie – nasze rodzime targi odzyskują formę po kilkuletniej zadyszce.

Oczywiście to tylko nasza subiektywna ocena i nie wszyscy chwalili imprezę.

A co prezentowali na targach wystawcy? To już znajdą Państwo w artykule „Podsumowanie Budma/WinDoor-tech” na portalu oknonet.pl Wiosenna BUDMA – nowy termin od 2014 roku Podczas tegorocznej wystawy zaprezentowane zostały dwie kolejne zmiany w formule targów branży budowlanej. W 2014 roku targi BUDMA odbędą się w nowym terminie tj.

11 – 14 marca, zyskując również rozszerzoną nazwę poprzez dodanie kluczowej dla budownictwa przyszłości branży: od przyszłego roku pełna nazwa targów będzie brzmiała Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA. Jak informuje MTP, wyodrębnienie architektury ma na celu jeszcze mocniejsze zaznaczenie wagi tej branży dla kształtu budownictwa przyszłości, opartego na dobrych, funkcjonalnych i estetycznych rozwiązaniach przestrzennych, służących w jak najlepszy sposób całemu społeczeństwu, a osiąganych dzięki świadomym decyzjom projektowym.

AKTUALNOŚCI

Zmiany płynące z projektu Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Nowy projekt Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej ujrzał światło dzienne w styczniu, a warto się z nim zapoznać, gdyż wprowadza wiele zmian w przepisach związanych ze stolarką okienną i drzwiową. Do tego wszystko wskazuje na to, że będzie to już ostateczna wersja.

Autor:

Tomasz Pępek

N

ajbardziej interesujący większość producentów stolarki współczynnik przenikalności cieplnej okien, drzwi balkonowych i drzwi zewnętrznych (Umax) ma się przedstawiać następująco: 1. Okna (za wyjątkiem okien połaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne: • Do 31 grudnia 2013: 1,8 W/m²K (przy ti większym lub równym 16°C); 2,6 W/m²K (przy ti mniejszym 16°C) • Od 1 stycznia 2014: 1,3 W/m²K (przy ti większym lub równym 16°C); 1,8 W/m²K (przy ti mniejszym 16°C) • Od 1 stycznia 2017: 1,1 W/m²K (przy ti większym lub równym 16°C); 1,6 W/m²K (przy ti mniejszym 16°C) • Od 1 stycznia 2021*: 0,9 W/m²K (przy ti większym lub równym 16°C); 1,4 W/m²K (przy ti mniejszym 16°C)

2. Okna połaciowe: • Do 31 grudnia 2013: 1,8 W/m²K (przy ti większym lub równym 16°C); 2,6 W/m²K (przy ti mniejszym 16°C) • Od 1 stycznia 2014: 1,5 W/m²K (przy ti większym lub równym 16°C); 1,8 W/m²K (przy ti mniejszym 16°C) • Od 1 stycznia 2017: 1,3 W/m²K (przy ti większym lub równym 16°C); 1,6 W/m²K (przy ti mniejszym 16°C) • Od 1 stycznia 2021*: 1,1 W/m²K (przy ti większym lub równym 16°C); 1,4 W/m²K (przy ti mniejszym 16°C)

3. Okna w ścianach wewnętrznych: • Do 31 grudnia 2013: 2,6 W/m²K (przy Δti większym lub równym 8°C); 2,6 W/m²K (przy Δti mniejszym 8°C); 2,6 W/m²K (oddzielające pom. ogrzewane od nieogrzew.)

• Od 1 stycznia 2014: 1,5 W/m²K (przy Δti większym lub równym 8°C); 1,8 W/m²K (przy Δti mniejszym 8°C); 1,5 W/m²K (oddzielające pom. ogrzewane od nieogrzew.)

• Od 1 stycznia 2017: 1,3 W/m²K (przy Δti większym lub równym 16°C); 1,6 W/m²K (przy Δti mniejszym 8°C); 1,3 W/m²K (oddzielające pom. ogrzewane od nieogrzew.)

• Od 1 stycznia 2021*: 1,1 W/m²K (przy Δti większym lub równym 8°C); 1,4 W/m²K (przy Δti mniejszym 8°C); 1,1 W/m²K (oddzielające pom. ogrzewane od nieogrzew.)

4. Drzwi w przegrodach zewnętrznych lub w przegrodach między pomieszczeniami ogrzewanymi i nieogrzewanymi: • Do 31 grudnia 2013: 2,6 W/m²K • Od 1 stycznia 2014: 1,7 W/m²K • Od 1 stycznia 2017: 1,5 W/m²K • Od 1 stycznia 2021*: 1,3 W/m²K 5. Okna i drzwi zewnętrzne w przegrodach zewnętrznych pomieszczeń nieogrzewanych: • do 31 grudnia 2013: bez wymagań • Od 1 stycznia 2014: bez wymagań • Od 1 stycznia 2017: bez wymagań • Od 1 stycznia 2021*: bez wymagań ti - temperatura obliczeniowa ogrzewanego pomieszczenia zgodnie z § 134 ust. 2 rozporządzenia * - od stycznia 2019 w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością

14 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Ważne jest też, że nowy projekt określa, że we wsz ystkich rodzajach budynków całkowity współcz ynnik przenik ania energii sło nec z nej o szk lenia wraz z urządzeniem ochrony przeciwsłonecznej gt dla okresu letniego powinien mieć wartość nie większą niż 0,35 (wzór: gc=fc*gg<0,35).

Wymagania tego nie stosuje się w odniesieniu do powierzchni pionowych oraz powierzchni nachylonych więcej niż 60 stopni do poziomu, skierowanych w kierunkach od północno-zachodniego do północno-wschodniego (kierunek północy +/- 45 stopni), okien chronionych przed promieniowaniem słonecznym elementem zacieniającym, w stopniu równoważnym do wymagania (opisanego powyżej), oraz do okien o powierzchni mniejszej niż 0,5 m².

Aby nieco zobrazować, jak proponowany współczynnik przenikalności energii całkowitej ok na ma się do rodzaju zastosowanego przeszklenia, podam dla przykładu kilka typów oszkleń i ich współczynnik gg (współczynnik przenikalności energii całkowitej oszklenia) na podstawie wyliczeń LTB.

Pojedynczo szklone: 0,85 Podwójnie szklone: 0,75 Podwójnie szklone z powłoką selektywną: 0,67 Potrójnie szklone: 0,70 Potrójnie szklone z powłoką selektywną: 0,50

AKTUALNOŚCI

Kompendium śmiesznych pytań i sytuacji branżowych Branża stolarki otworowej dla wielu osób, które nie są z nią jakoś związane, może wydawać się nudna. Ale już osoby związane z nią bliżej wiedzą doskonale, że tak nie jest, a codzienny kontakt z klientami może być naprawdę ciekawy.

Autor: Tomasz Pępek Napisz do redakcji: tomasz@oknonet.pl

Z

Pracując w pocie czoła i zbierając co smaczniejsze „kąski branżowe” prezentujemy Państwu kompendium śmiesznych sytuacji i pytań z branży. Niniejszym zachęcamy w dalszym ciągu do nadsyłania do naszej redakcji podobnych „smaczków” i tworzenia kolejnych części kompendium. Oczywiście zapewniamy anonimowość opisywanych sytuacji.

Oto kilkanaście przykładów: 1. Klient zamawia szybę zespoloną, koniecznie niskoemisyjną z otworem w środku. Zawsze pytaliśmy (choć znaliśmy odpowiedź): po co Panu ta dziura? „Bo tu ma być zamontowany wentylator”. Po krótkim wałkowaniu zawsze okazuje się, że wszyscy zapomnieli na etapie budowy o wentylacji, okno się nie otwiera i teraz trzeba „zaleczyć sprawę”.

2. Klient pyta o „taką szybę, co tylko w jedną stronę widać”, bo on takie widział na filmie i w markecie ochroniarze za taką siedzą. Klient nie chce, żeby mu z ulicy do chałupy zaglądali. Zazwyczaj tłumaczenie, że wieczorem, gdy na dworze będzie ciemno, a klient zapali w domu światło, to efekt będzie odwrotny, budzi podejrzenia,

a sprawę rozjaśnia dopiero przytoczenie sceny z komedii (zdaje się Akademii Policyjnej, ale to nieważne), gdzie do ciemnego pokoju dla świadków podczas okazania podejrzanych wchodzi „wycieczka” i zostaje włączone światło... :) 3. Gość wpada do firmy (szklarskiej) i pyta czy dostanie u nas ORNAT... Patrzymy po sobie i pytamy Pana, dlaczego pyta nas o szaty liturgiczne.

– „Nie, no ten to ja do drzwi potrzebuję, bo przeciąg był i się zbiło...

– Ornament by Pan pewnie chciał?

– „Wszystko jedno, to tylko stare drzwi...”

4. Dzwoni klient i mówi: „Potrzebna mi pilnie szyba do okna. Czy wykonacie mi ją na jutro? Wymiary podam pojutrze…”

5. Jesteśmy hurtownią okuć meblowych i producentem systemów do drzwi przesuwnych. Jedno z zamówień, które otrzymaliśmy od klienta zawierało pozycję KURZOŁAPKA. Nikt nie wiedział o co chodzi i jaki to artykuł. Gdy spytano mnie, czy nie wiem, co to może być, wpadłem na pomysł, że klient nazwał tak szczotkę przeciwkurzową do drzwi przesuwnych. Zagadka została rozwiązana.

15 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

6. Kilka lat temu klient zamówił u nas towar. Poprosiliśmy go o wysłanie pieniędzy i przysłanie potwierdzenia przelewu faksem. Kilka godzin później klient zadzwonił mówiąc, że jest właśnie przy faksie, tylko nie wie, gdzie się wkłada do faksu pieniądze, żeby nam je wysłać.

7. Jedno pytanie, które mnie najbardziej rozbawiło, brzmiało tak: „Czy Państwa firma produkuje okna przeciwwybuchowe?”

8. Najwięcej ciekawych pomysłów dostarczają klienci ostateczni. Niestety mam z nimi niewielki kontakt. Raz słyszałem historię o Pani, której przeszkadzał dźwięk (bzyczenie) transformatora w napędzie garażowym (mówimy tutaj o bardzo niewielkim odgłosie, w czasie gdy napęd jest w stanie spoczynku).

O tyle to było dziwne, że ona słyszała to w mieszkaniu (garaż był na dole). Monterzy próbowali jakoś ten transformator wyciszyć (podkładali gumki, uszczelki, żeby nie było wibracji itp.). Na koniec Pani stwierdziła, że ona i tak słyszy i że ona nawet słyszy jak gaz płynie w rurach i jej to przeszkadza…

AKTUALNOŚCI

9. Słyszałem o kliencie, który chciał zamówić bramę i w zamówieniu wpisał model „fisto”. A wzięło się to stąd, że średnica wału wynosiła „fi 100 mm”, i sprzedawca mówił, że to będzie brama z takim wałem. W trakcie rozmowy kilka razy było mówione „fi 100” i klient myślał, że to jest nazwa modelu „fisto”.

10. Rozżalona Klientka dzwoni i prosi o przyjazd ekipy serwisowej zaraz po zakupie drzwi i ościeżnic, ponieważ zgłasza reklamację, gdyż była pewna, że drzwi i ościeżnice będą złożone w całości, a ona tylko wsadzi to sobie w otwór. Nikt w sklepie jej nie powiedział, że zamówiony towar otrzyma nieskręcony, na dodatek w osobnych paczkach.

11. Klient zgłasza reklamację: „malowałem balustradę (dzwoni Klient) i niestety macie uszkodzoną okleinę na drzwiach”.

W czasie rozmowy kolega dowiaduje się, że farba olejna z balustrady zachlapała drzwi i ościeżnice. Klient wyczyścił zabrudzenia na drugi dzień rozpuszczalnikiem i był bardzo zdziwiony, że okleina na drzwiach drewnopochodnych okleinowanych była porysowana.

12. Kolejna i w zasadzie moja ulubiona opowiastka: „uszkodziły mi się drzwi dębowe (my produkujemy drzwi drewnopochodne – nie drewniane, okleinowane) jak przenosiłem drabinę stalową, uderzyłem w drzwi i mam dwa wgniecenia. Kupiłem przecież drzwi dębowe (okleina/dekor na drzwiach miał nazwę handlową: dąb polski), a każdy wie, proszę Pana (mówi do mnie oburzony Klient), że dąb jest najlepszym i najtwardszym drewnem”. Kilka minut trwały tłumaczenia, ale co ważne – klient zrozumiał.

13. Klient: Czy mają Państwo zamki, które cafiom?

Sprzedawca: słucham?

K: Takie, które cafiom, bo my tu mamy taki, który zaś się rygluje, ino nie idzie go otworzyć.

S: Co to znaczy, tj. co one mają robić?

K: No… tak żeby je kluczem otwierać S: Wszystkie zamki otwieramy kluczem K: Ale ten nie cafi!

S: Co to znaczy „nie cafi”?

K: Tak, że po otwarciu się drzwi otwierajom.

S: Każde się otwierają, może chodzi o tzw.

Zamki z funkcją klucza, aby kluczem klamkę odryglowywać ?

K: Ano mówię że cafiom.

14. Klient stwierdził, że chce współczynnik przenikania ciepła U większy niż 1,1 (tzn.

1,2 lub więcej), bo budynek który projektował „przegrzewa” się od wewnętrznych źródeł ciepła typu „komputery”. Stwierdził, że jak będzie gorsza izolacja, to łatwiej będzie mu chłodzić pomieszczenia.

15. Jeden z klientów mojego klienta – starsza pani – po zamontowaniu u niej okien zgłosiła reklamację dotyczącą cyt. „nieszczelności”. W mieszkaniu faktycznie było bardzo zimno i wilgotno. Po wizycie serwisantów okazało się, że zarówno okna, jak i sam ich montaż został przeprowadzony prawidłowo. Brakowało natomiast ogrzewania, gdyż... Pani, oczekując znacznych oszczędności w ogrzewaniu (tak jak informowała ulotka), sądziła, że raz rozpalając w piecu ogrzeje dom, a ciepło nie ucieknie dzięki nowym, super szczelnym oknom...

16. Jedna Pani zamawiająca drzwi na odległość prosiła o dopasowanie koloru pod kolor podłogi. Na moją prośbę, aby podesłała próbkę (kawałek) podłogi, szanowna Pani podesłała prawego zamszowego buta w kolorze rudym z dopiskiem: „kolor zbliżony do czubka”, który był lekko podniszczony. Spełniliśmy prośbę naszej klientki, a but oczywiście odesłaliśmy…

17. Kolejna Pani (w wieku 25-30 lat), również zamawiająca drzwi na odległość, poproszona e-mailowo, aby podesłała zdjęcia otworów w murze, obiecała spełnić naszą prośbę. Jako że dzień po dniu nam uciekał, a termin realizacji był dość pilny – postanowiłem przypomnieć się owej Pani…

Okazuje się, że Pani, mimo że operowała współczesnymi narzędziami (konto e-mail, aparat cyfrowy itp.) wysłała tradycyjne zdjęcia, wklejone do albumu i wysłane tradycyjną pocztą. Klientka mieszka w Niemczech i na moje pytanie, dlaczego nie wysłała zdjęć w formie elektronicznej – nie

16 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

potrafiła odpowiedzieć… W konsekwencji do zakupu nie doszło, a album nadal mam u siebie.

18. Pewien Pan, który złożył u nas zamówienie i oczekiwał na montaż, postanowił zapytać kilka dni przed planowanym montażem o sposób montowania drzwi, czy będzie się brudziło, kurzyło itp. Odpowiedziałem, że nie. Nasi pracownicy dokonują montażu na zasadzie jak wnoszenie mebli i nawet poruszają się pantoflach u klienta w domu. Po przyjeździe Pan każdemu podał do rąk pantofle, które wcześniej zakupił specjalnie na montaż…

19. Jedna Pani, chcąc wykazać się przed mężem przebywającym w delegacji, postanowiła zrobić mu niespodziankę i dokonać renowacji drzwi zewnętrznych. Zamówiła u nas usługę. Poinformowałem Panią, że przyjedziemy wcześnie rano i sami zdemontujemy skrzydło, które zabierzemy do firmy celem wyczyszczenia i ponownego polakierowania. Pani chciała nam tak pomóc, że postanowiła zdemontować stolarkę we własnym zakresie z pomocą sąsiada.

Pan sąsiad tak wziął sobie do serca swoją funkcję, że zdemontował również ościeżnicę, którą zawsze MALUJEMY I CZYŚCIMY NA MIEJSCU! Skutek – zniszczona elewacja i część boazerii wewnątrz domu. Zapewne niespodzianki nie było.

20. I na koniec dość tragiczny w skutkach zakup w.... Z powodu rozbieżności w gustach pewne małżeństwo uległo rozpadowi. Wiadomość potwierdzona. Potwierdzeniem był telefon Pani małżonki, która wylała na nas swoje żale i obarczyła nas odpowiedzialnością za rozpad związku…

OKNA

Lasery świecą, a my montujemy okna i drzwi W Polsce pomiarowe instrumenty laserowe wolno i z trudem zdobywają serca wykonawców wszelkich prac budowlanych. Podczas gdy w krajach europejskich dalmierz, poziomica laserowa czy niwelator obrotowy są podstawowym wyposażeniem każdego zespołu montażowego, u nas wciąż posługujemy się starymi miarkami zwijanymi i libellowymi poziomicami.

Autor: Marek Pudło Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: mierzymy.pl Napisz do eksperta: sklep@mierzymy.pl Skąd ten opór?

Ż

eby wlać choć trochę optymizmu, trzeba napisać, że przez ostatnie lata polscy fachowcy coraz chętniej korzystają z pomiarowych narzędzi laserowych. Tylko niewielu z nich jest niezadowolona bądź rozczarowana możliwościami, a zdecydowana większość nie potrafi już sobie wyobrazić realizowania nawet najprostszych czynności montażowych bez wykorzystania poziomicy laserowej czy dalmierza.

Niechęć budowlańców do „pomiarówki” laserowej wynika głównie z obaw przed możliwościami tego typu sprzętu. W środowisku krążą mity o rzekomej niedokładności dalmierzy laserowych, małym zasięgu poziomic laserowych czy błędnych wskazaniach niwelatorów. Są one

wypowiadane przez użytkowników zawiedzionych zakupem. Skąd to rozczarowanie? A głównie stąd, że sprzęt laserowy jest w dużej mierze oferowany w sklepach z elektronarzędziami, gdzie przykłada się mało uwagi do instrumentów pomiarowych i trudno liczyć na fachową poradę czy wręcz dobranie właściwego modelu do konkretnych zadań. Często okazuje się, że w przypadków dwóch firm zajmujących się montażem okien, jednej wystarczy najprostszy laser krzyżowy za 500 zł, a druga nie obejdzie się bez niwelatora obrotowego za 2000-3000 zł. Żeby umiejętnie dokonywać zakupów instrumentów laserowych, trzeba wiedzieć o kilku ważnych szczegółach. Chodzi tutaj głównie o właściwości fizyczne tej technologii i umiejętności odczytywania parametrów technicznych.

Zasięg, czyli jak daleko Zasięg to najbardziej drażliwy temat w technologii laserowej, który wywołuje

17 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

najwięcej nieporozumień i rozczarowań. Parametr zasięgu podawany jest jako maksymalna odległość, w jakiej widzimy wiązkę laserową gołym okiem i maksymalną odległość, w jakiej możemy pracować z niewidoczną wiązką lasera z pomocą specjalnego odbiornika. Wiązka laserowa (liniowa czy punktowa) widoczna jest gołym okiem na odległość 10-20 m.

W nasłonecznionych pomieszczeniach może „znikać” nawet po 3-5 m, a na zewnątrz jest praktycznie niewidoczna. Jeśli więc w danych technicznych zasięg poziomicy czy niwelatora określono na 50 czy 100 m, oznacza to, że osiągniemy go tylko z wykorzystaniem specjalnego detektora sygnału laserowego. Firma wykonująca montaże okien w niedużych pomieszczeniach w mieszkaniach i domach jednorodzinnych bez problemu będzie wykorzystywała widoczną linię laserową. Jeśli jednak trafiają się instalacje w dużych obiektach (np. halach sportowych), nie obejdziemy się bez modelu, który współpracuje z odbiornikiem sygnału laserowego.

OKNA

› Wiązka z poziomic laserowych jest widoczna gołym okiem tylko w niedużych odległościach i w pomieszczeniach niezbyt nasłonecznionych.

Dokładność, czyli z jakim błędem Technologia laserowa kieruje się także swoimi prawami, jeśli chodzi o dokładność.

Zarówno w przypadku dalmierzy, jak i poziomic liniowych, parametr ten jest zmienny i zależy od odległości urządzenia od obiektu, na który pada światło lasera. Jeśli w danych technicznych niwelatora laserowego mamy

podaną wartość 0,15 mm/1 m, oznacza to, że wiązka padająca na ścianę odległą od instrumentu o 10 m będzie spoziomowana (spionowana) z błędem 1,5 mm. Wartość błędu wynika z faktu, że wraz ze wzrostem odległości zmienia się szerokość linii laserowej.

Poziom niedokładności jest także uzależniony od zastosowanego w instrumencie rodzaju kompensatora.

Samopoziomowanie, czyli zawsze właściwa pozycja Większość poziomic laserowych i niwelatorów, które stosuje się w zadaniach monterskich, to modele samopoziomujące. Warto takich szukać, ponieważ zapewniają one najwygodniejszą pracę. Trzeba jednak pamiętać, że mechanizm samo poziomowania działa w ograniczonym zakresie. Nie spodziewajmy się więc, że urządzenie wyświetli poziomą linię, gdy ustawimy go na powierzchni nachylonej pod kątem kilkunastu stopni. Przeważnie zakres kompensatora to kilka stopni. W najprostszych laserach liniowych stosuje się kompensatory magnetyczne (proste w konstrukcji, niezawodne, ale mało stabilne i wrażliwe na drgania i podmuchy wiatru), a w droższych niwelatorach obrotowych – wersje elektroniczne (skomplikowane w budowie, ale zapewniające dużo wyższą dokładność).

Dalmierze laserowe

› Furorę wśród narzędzi laserowych robią modele płaszczyznowe, czyli takie, które wyświetlają wiązki o zakresie 360 stopni.

18 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Dalmierze to bez wątpienia najpopularniejsze w branży budowlanej laserowe narzędzie pomiarowe. Pierwszy model ręcznego dalmierza pojawił się na rynku już 20 lat temu. Od tego momentu przeszedł całkowitą rewolucję technologiczną. Dalmierz laserowy

OKNA

wykorzystuje technologię bezlustrowego pomiaru odległości. Pomiar dystansu musi być więc wykonywany do obiektów odbijających sygnał pomiarowy. Nie uda się więc tym urządzeniem określić długości do szklanej ściany czy całkowicie czarnego połyskliwego elementu. Dalmierz laserowy ma jednak tę zaletę, że wykonuje pomiar z bardzo dużą szybkością, z dużą powtarzalnością wyniku, z wysoką dokładnością i obsługuje się go jednoosobowo.

Rynek oferuje pełną gamę dalmierzy laserowych. Najtańsze za kilkaset złotych to modele o zasięgu 40-60 metrów, które realizują podstawowe zadania wyznaczania długości i obliczania na ich podstawie powierzchni i objętości (np. Leica Disto D210). Bardziej zaawansowane instrumenty potrafią mierzyć dystanse 80-100 metrowe, a ich menu rozbudowane jest chociażby o funkcje pomiarów pośrednich z wykorzystaniem twierdzenia Pitagorasa (np.

Leica Disto D3a). W klasie wyższej znajdziemy urządzenia o zasięgu 150-250 m, które posiadają wbudowane czujniki pochylenia (dalmierz może działać jako podstawowa poziomica

› Leica 3D Disto to najbardziej zaawansowane laserowe narzędzie pomiarowe do inwentaryzowania otworów okiennych i drzwiowych o nieregularnych kształtach.

elektroniczna) czy kamery pełniące funkcję celowników cyfrowych (np. Leica Disto D5).

W najdroższej grupie dalmierzy są instrumenty posiadające bardzo rozbudowane oprogramowanie (np. tyczenie odcinków o stałej długości, pomiar niedostępnych wysokości, niwelacja) i porty Bluetooth do bezprzewodowej transmisji danych do zewnętrznych nośników danych (np. Leica Disto D8). Producenci dalmierzy do tych ostatnich oferują darmowe aplikacje na smartfony i tablety (Android, Apple), które ułatwiają archiwizowanie danych (Leica Disto transfer), a nawet tworzenie cyfrowego szkicu

mierzonych obiektów (Leica Disto sketch).

Zastosowania: - szybki pomiar przedwykonawczy otworów okiennych, drzwiowych i natychmiastowe obliczenie ich powierzchni; - jednoosobowy pomiar inwentaryzacyjny po zamontowaniu stolarki okiennej i drzwiowej; - jednoosobowe określanie wysokości ścian niedostępnych do bezpośredniego pomiaru taśmą;

› Jeden z najnowszych dalmierzy Leica D510, który spełnia wysoką normę IP65 i wysyła wyniki pomiarów przez Bluetooth do zewnętrznych rejestratorów.

› Zautomatyzowany proces pomiaru łuków i wyznaczanie w przestrzenie ich kształtów za pomocą 3D Disto.

19 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

OKNA

- pomiary inwentaryzacyjne z zastosowaniem modułu Bluetooth i przygotowanie dokumentacji pomiarowej w postaci cyfrowej.

Poziomice laserowe i lasery punktowe Na rynku tego typu laserowych narzędzi pomiarowych funkcjonuje mnóstwo równolegle funkcjonujących nazw tego samego instrumentu. Poziomica laserowa zwana jest także laserem liniowym, laserem krzyżowym/ krzyżakowym, a jej szczególną odmianą jest laser płaszczyznowy. Wszystkie te instrumenty emitują linie laserowe. W zależności od klasy poziomicy instrument może wyświetlać jedną lub wiele linii – w poziomie i pionie. Uruchomione równocześnie tworzą na ścianie krzyże z ramionami przecinającymi się pod kątem prostym.

Przy wyborze właściwego lasera krzyżowego ważne jest określenie zakresu kątowego wyświetlanych wiązek. Najprostsze modele z dwiema liniami (pion, poziom) generują wiązki o zakresie ok. 120-180° (np. Leica Lino L2+). Szczególnie wygodne w pracy są z kolei lasery płaszczyznowe, które generują linie o „rozpiętości” 360°. Oznacza to, że instrument ustawiony na środku pomieszczenia pokaże dookoła na wszystkich ścianach linię poziomą i pionową (np. Leica Lino L360).

Lasery płaszczyznowe zapewniają komfort pracy, gdy poziomujemy okna lub otwory okienne znajdujące się na różnych ścianach.

W dużym pomieszczeniu do wyznaczenia stałej wysokości za pomocą zwykłego lasera krzyżowego trzeba by go było obracać kilka razy (z powodu małego zakresu kątowego wyświetlanych linii). Zasięg laserów liniowych to ok. 5-30 m (widoczna wiązka, zależy

od warunków oświetlenia) lub ok. 80-100 m (z odbiornikiem).

Warto wiedzieć, że wśród laserów liniowych/krzyżowych/płaszczyznowych są modele przystosowane do współpracy ze wspomnianymi odbiornikami laserowymi. Jeśli planujemy poziomowanie lub pionowanie na zewnątrz lub w rozległych pomieszczeniach, to trzeba się zdecydować na wersję urządzenia wyposażonego w czujnik. Wykrywa on niewidoczną dla oka wiązkę lasera i sygnałami dźwiękowymi i diodowymi pokazuje jej pozycję. W większości przypadków można dokupić sam odbiornik do wcześniej już nabytego instrumentu. Jednak musimy wiedzieć, że nie wszystkie poziomice laserowe są przystosowane do pracy w trybie z czujnikiem.

› Lasery obrotowe we współpracy z odbiornikami wykorzystuje się w dużych obiektach, gdzie wymana jest wysoka dokładność pracy.

20 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

OKNA

więc lasery obrotowe można z powodzeniem wykorzystywać do poziomowania i pionowania na widoczne linie. To instrumenty szczególnie przydatne w dużych i rozległych halach, a także niezastąpione przy niwelowaniu na zewnątrz.

Niwelatory obrotowe, podobnie jak dalmierze laserowe, występują w różnych wersjach, konfiguracjach, a co za tym idzie – mogą kosztować od tysiąca do kilku tysięcy złotych.

› Poziomice laserowe można stawiać zarówno na podłodze, jak i mocować na statywach budowlanych.

Przy wyborze niwelatorów obrotowego warto zwracać uwagę na wyposażenie dodatkowe. Akcesoria są tutaj bardzo ważne, ponieważ bez nich pojawią się spore trudności z zamocowaniem instrumentu pod sufitem (do tego służy np. uchwyt ścienny), a gwint montażowy przystosowany jest do dużych statywów geodezyjnych (5/8 cala).

Pewną odmianą poziomicy laserowej jest laser punktowy (np. Leica P3). Tutaj instrument zamiast linii wyświetla 3-5 punktów. Na rynku występują także kombinacje laseru liniowego i punktowego (np. Leica L2P5).

Zastosowania: - wyznaczanie i przenoszenie poziomów odniesienia dla montowanych okien i drzwi (linia pozioma); - wyznaczanie prostoliniowości przebiegu instalowanych elementów (linia pionowa); - wyznaczanie kątów prostych (linia pozioma i pionowa, dwie linie pionowe lub dwa punkty); - przenoszenie w pionie punktów z podłogi na sufit i odwrotnie (punkt do góry i do dołu); - kontrola poprawności montażu i sprawdzenie stanu istniejącej stolarki okiennej i drzwiowej; - niwelacja fundamentów pod ogrody zimowe (lasery płaszczyznowe we współpracy z odbiornikiem).

sama nazwa – wirująca głowica, która emituje punktowe światło laserowe, zakreśla okrąg i tworzy na ścianach ciągłą linię. Laser obrotowy może w danej chwili pokazywać tylko jeden rodzaj linii (pozioma lub pionowa), podczas gdy lasery liniowe mogły generować kilka wiązek jednocześnie. Niwelator obrotowy, dzięki zastosowaniu w nim elektronicznego systemu samo poziomowania, jest dużo dokładniejszy od laserów liniowych z kompensatorem magnetycznym. Ma też dużo większy zasięg – od kilkudziesięciu do kilkuset metrów z odbiornikiem. Widoczność wiązki laserowej jest dużo lepsza niż w przypadku poziomic laserowych,

Zastosowania: - wyznaczanie z dużą dokładnością poziomów i pionów w dużych pomieszczeniach i na zewnątrz budynków; - niwelacja powierzchni istniejących otworów okiennych i posadzek w otworach drzwiowych; - wyznaczanie stałych poziomów w pomieszczeniach i na zewnątrz; - wyznaczanie prostoliniowości istniejących i montowanych elementów konstrukcyjnych nawet na wysokich budynkach wielokondygnacyjnych; - niwelacja istniejących fundamentów pod konstrukcje ogrodów zimowych.

Niwelatory obrotowe Zwane są także laserami rotacyjnymi czy niwelatorami laserowymi. W przypadku poziomic laserowych w wersji płaszczyznowej (z wiązkami 360°) głowica laserowa jest nieruchoma, a na wszystkich ścianach wokół stanowiska wyświetlana jest linia ciągła (odpowiadają za to pryzmaty). W laserze obrotowym – jak wskazuje

› Pełna automatyzacja pomiarów inwentaryzacyjych dane z dalmierza trafiają bezprzewodowo do oprogramowania do tworzenia cyfrowych szkiców.

21 NUMER 14 (5) (4) kwiecień wrzesień 2012 2013

OKNA

bluEvolution: 82 BRÜGMANN SA wprowadził do swojej oferty nowy system profili okiennych z PCW o nazwie bluEvolution: 82. To profile o szerokości 82 mm i 6-cio komorowej budowie, zarówno ramy, jak i skrzydła.

Autor: Karol Mosakowski Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: BRÜGMANN Napisz do eksperta: kmosakowski@bruegmann.pl

Wykonywane są w dwóch wersjach uszczelnienia:

• Szerokie komory odwodnieniowe – dobrze odprowadzają wodę. (w zewnętrznych komorach nie ma dodatkowych ścianek, wyżłobień, które przy jakichś błędach podczas frezowania wywoływałyby ryzyko zatrzymywania niewielkich ilości wody wewnątrz profilu).

magazynie, mniejsze stoki magazynowe, mniej odpadów, lepsze wykorzystanie materiału (Oczywiście dodatkowo możliwość zastosowania w skrzydle i słupkach innych wzmocnień o większej wytrzymałości jeśli konstrukcja wymaga podwyższonej statyki).

• Pochylenie komory odwodnieniowej poprawiające odprowadzanie skroplin.

• To samo miejsce przykręcenia stali w ramie i skrzydle.

Duże komory zewnętrzne pozwalają na prawidłową wentylację profili, co skutecznie niweluje naprężenia termiczne wywoływane nagrzewaniem się okien (szczególnie tych montowanych na południowej elewacji budynku). Profile bluEvolution: 82 dają możliwość stosowania wszelkich pakietów szybowych o szerokości do 52 mm. Jako standardowy pakiet oszklenia producent systemu przewiduje 3-szybowe zespolenie o szerokości 44 mm, wypełnione argonem, dla którego wartość Ug wynosi 0,5W/m2K. Współczynnik przenikalności cieplnej dla okna referencyjnego w wersji MD z takim szkłem osiąga wartość Uw=0,74W/m2K.

• Przylga zewnętrzna pochylona pod kątem 14° przyczynia się do powstawania mniejszych sił na styku połączenia rama – słupek i skrzydło – słupek.

• Dodatkowa ścianka wzmacniająca zapobiegająca zapadaniu się profilu podczas mocowania zawiasów. Dodatkowe elementy (wypusty) na wewnętrznej stronie ścianki profilu – gwint wkrętów mocujących ma styczność z tworzywem na dłuższym odcinku, co zwiększa odporność na wyrywanie.

• Takie samo osadzenie szyby w ramie i skrzydle bez dodatkowych adapterów – ułatwia to wykonywanie witryn ze stałym szkleniem w ramie okiennej.

Podczas realizacji zamówień na tego typu konstrukcje nie ma potrzeby zamawiania dodatkowych elementów (oszczędności).

• Dodatkowe elementy wzmacniające pod zawiasy w skrzydle.

Zalety systemów MD 82 i AD 82:

• Możliwość szklenia pakietów od 24 do 52 mm, a w wersji klejonej od 22 do 54 mm.

• Możliwość przykręcenia zaczepów antywłamaniowych do stali przy standardowym (podstawowym) wzmocnieniu.

• AD z dwiema uszczelkami oporowymi • MD z dodatkową uszczelką środkową.

Współczynnik przenikalności cieplnej dla złożenia ramy i skrzydła wynosi: • Uf = 1,1 W/m2K (wersja AD) • Uf=1,0 W/m2K (wersja MD)

• Odwodnienia wykonywane są pod tym samym kątem w ramie i skrzydle (nie ma konieczności przestawiania frezu).

• Głębokie osadzenie szyby zmniejszające liniowy współczynnik strat cieplnych Ψ (pozwala obniżyć Uw całego okna).

• Płaska przylga zewnętrzna dająca możliwość wklejania szyby za pomocą taśmy.

W wersji standardowej to samo wzmocnienie do ramy, skrzydła, słupka i słupka ruchomego – mniej asortymentu na

22 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

• Uszczelka środkowa komorowa zapewniająca szczelność połączenia, co znacząco poprawia własności akustyczne i termiczne okien.

OKNA

AD82

MD82

Uf = 1,1 W/m2K

Uf = 1,0 W/m2K

AD82

Uf = 1,1 W/m2K

MD82 Uf = 1,0 W/m2K

AD82

MD82

Uf = 1,1 W/m2K

Uf = 1,0 W/m2K

23 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

OKNA

24 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

SZKŁO

Zostań naszym fanem na Facebook

Roczna prenumerata magazynu WINDOOR Expert w cenie

123 zł

W cenę wliczony jest koszt wysyłki oraz podatek VAT.

Formularz zamówienia na: www.windoorexpert.pl w zakładce PRENUMERATA lub pod nr tel. 74 8478643 @: expert@oknonet.pl

Zapraszamy do prenumerowania WINDOOR Expert!

- Jeśli jesteś klientem oknonet.pl skontaktuj się z nami i sprawdź czy również jesteś posiadaczem prenumeraty WINDOOR Expert.

- Jeśli nie jesteś jeszcze klientem oknonet.pl, to zamów prenumeratę i ciesz się w gratisie roczną reklamą w największym branżowym medium

www.windoorexpert.pl 25

NUMER 1 (5) kwiecień 2013

OKNA

Przepisy związane z nawiewnikami i wentylacją Okienne nawiewniki powietrza to proste urządzenia, mające za zadanie dostarczać świeże powietrze do wewnątrz mieszkania w optymalnej ilości.

Zyskały one w Polsce w przeciągu ostatniej dekady dużą popularność. Ma to związek z pojawieniem się w latach 90-tych na krajowym rynku nowoczesnych, szczelnych okien. Ich stosowanie przyczyniło się do oszczędności energii, ale również do pojawienia się problemów z prawidłowym funkcjonowaniem najpopularniejszej w budownictwie mieszkaniowym wentylacji grawitacyjnej.

Autor: Piotr Ćwikilewicz RedakcJa: Tomasz Pępek ZDJĘCIA: Brevis Napisz do eksperta: piotr@brevis.com.pl

Piotr Ćwikilewicz Inżynier rozwoju produktu Brevis

D

awniej to nieszczelności stolarki okiennej pozwalały na dopływ zewnętrznego powietrza do mieszkań. Ponieważ nawiewniki powietrza okazały się najpewniejszym, a zarazem najtańszym i najbardziej energooszczędnym rozwiązaniem tych problemów, poczyniono kroki, aby ich stosowanie stało się obligatoryjne. Najpierw w Rozporządzeniu ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002

(Dz.U. Nr 75, poz 690) w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie pojawił się zapis mówiący o konieczności stosowania nawiewników powietrza tam, gdzie stolarka okienna o dużej szczelności, uniemożliwia spełnienie wymogów wentylacyjnych. Wskazywał na to w szczególności § 155 pkt. 3 oraz załącznik 2.3.2. Wcześniej, bo już w roku 2000 pojawiła się zmiana Az3 do Polskiej Normy PN-83/B/-03430 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, która zalecała stosowanie nawiewników powietrza w przypadku, gdy okna charakteryzują się współczynnikiem infiltracji mniejszym niż 0,3m3/(m*h* daPa2/3).

Praktyka pokazała jednak, że nawet okna o wyższym współczynniku infiltracji nie są w stanie usprawnić działania wentylacji grawitacyjnej. Ponadto ilość nawiewanego powietrza była również uzależniona od wielkości okien, co utrudniało optymalizację systemu

26 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

wentylacji. W związku z tym w 2008 roku zmieniono § 155 pkt 3 przytaczanego wcześniej rozporządzenia tak, że stosowanie nawieników powietrza stało się obligatoryjne wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z wentylacją grawitacyjną bądź mechaniczną wywiewną.

W tym samym punkcie pojawił się również zapis, że nawiewnik powinien być zamontowany w drzwiach, oknach lub innych częściach przegród zewnętrznych. W większości przypadków najkorzystniejsze są dwa pierwsze rozwiązania, gdyż są relatywnie tanie i nie przysparzają problemów montażowych w eksploatowanych już budynkach.

Najważniejszym parametrem nawiewnika powietrza jest jego przepływ nominalny przy różnicy ciśnień 10Pa po obu jego stronach. W normie PN-83/B-03430/Az3 wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej czytamy w punkcie 2.1.5., że przepływ ten powinien zawierać się między 20 a 50 m3/h

OKNA

w systemach wentylacji grawitacyjnej oraz 15 a 30 m3/h w systemach wentylacji mechanicznej wywiewnej. Dostępne są na polskim rynku nawiewniki, które – ze względu na zbyt mały przepływ nominalny – nadają się do stosowania wyłącznie w tym drugim przypadku. Wg PN-83/B-03430/Az3 nawiewnik nie powinien dać się całkowicie zamknąć, a jego przepływ w pozycji zamkniętej powinien wynosić od 20 do 30% przepływu nominalnego. Taka infiltracja ma na celu zapewnić stałe działanie wentylacji. Okienny nawiewnik powietrza w świetle przepisów jest wyrobem budowlanym. Nie istnieje odrębna polska norma wyznaczająca jego parametry techniczne, zatem zanim zostanie dopuszczony do obrotu, powinien zostać przebadany oraz zaaprobowany przez odpowiednią jednostkę. W praktyce oznacza to, że w Polsce każdy okienny nawiewnik powietrza powinien posiadać Aprobatę Techniczną jak również znak B oraz deklarację zgodności wydawaną przez producenta.

W § 155 pkt 4 Dz.U. Nr 75, poz. 690 zapisano, że nawiewniki powietrza należy stosować zgodnie z zaleceniami normy dotyczącej wentylacji w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej.

Są w niej zawarte informacje, gdzie oraz ile nawiewników powietrza należy stosować. Aby utrzymać w mieszkaniu odpowiedni komfort cieplny oraz prawidłowo skierować strumień wpadającego powietrza, nawiewnik powinien być usytuowany w górnej części okna, między oknem a nadprożem, bądź w nadprożu – zgodnie z pkt. 2.1.5 PN-83/B-03430/Az3. Polska norma określa również ile nawiewników powinno być zainstalowanych w mieszkaniu. Suma przepływów nominalnych nawiewników ma być nie mniejsza niż suma strumieni powietrza usuwanych z pomieszczeń wyszczególnionych w pkt. 2.1.2 PN-83/B-03430/Az3. I tak: • dla kuchni z oknem zewnętrznym wyposażonej w kuchnię gazową lub węglową: 70 m3/h.

• Dla kuchni z oknem zewnętrznym wyposażonej w kuchnię elektryczną -- w mieszkaniu do 3 osób: 30 m3/h.

-- w mieszkaniu dla więcej niż 3 osób: 50 m3/h.

• dla kuchni bez okna zewnętrznego lub dla wnęki kuchennej wyposażonych w kuchnie elektryczną: 50 m3/h.

• dla łazienki (z ustępem lub bez): 50 m3/h.

• dla oddzielnego ustępu: 30 m3/h.

• dla pomocniczego pomieszczenia bezokiennego: 15 m3/h.

Oznacza to, że przykładowo w mieszkaniu wyposażonym we wnękę kuchenną z kuchnią elektryczną oraz łazienkę, należy zamontować 4 nawiewniki powietrza o nominalnym przepływie min 25 m3/h. W § 149.1. Dz.U. Nr 75, poz.

690 wskazane jest również, że strumień powietrza wywiewanego ma być nie mniejszy niż 20m3/h na osobę przewidywaną na pobyt stały, a więc dla rozpatrywanego przykładu cztery nawiewniki spełnią ten wymóg dla maksymalnie pięciu mieszkańców. Nawiewniki zgodnie z PN-83/B-03430/Az3 należy tak rozmieścić w mieszkaniu, aby doprowadzały powietrze do pokojów mieszkalnych oraz kuchni z oknem zewnętrznym.

› Okienne nawiewniki powietrza to proste urządzenia mające za zadanie dostarczać świeże powietrze do wewnątrz mieszkania w optymalnej ilości. Zyskały one w Polsce w przeciągu ostatniej dekady dużą popularność.

27 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

OKNA

Rynek kontrastów, czyli rosyjski rynek okien Na temat Rosji każdy ma swoje zdanie, które zapewne wynika zarówno z burzliwej historii sąsiedzkiej, jak i stereotypów. Jak się jednak przekonałem na własnej skórze, a potwierdziło to wielu znajomych, weryfikacja sądów jest zwykle pozytywna. Choć różnice kulturowe, społeczne czy organizacyjne czasem zastanawiają, to w ogólnym rozrachunku wygląda to dobrze.

Autor: Krzysztof Jakimowicz RedakcJa: Tomasz Pępek ZDJĘCIA: Winkhaus Polska Napisz do eksperta: kjakimowicz@ru.winkhaus.pl że wiemy, co to jest Rosja. I mimo że „Rosji rozumem się nie ogarnie”, jak przypomina niemiecki dziennikarz Boris Reitschuster w książce o wymownym tytule „Ruski ekstrem. Jak nauczyłem się kochać Moskwę”, to postaram się przekazać to, co ja do tej pory ogarnąłem w celu przybliżenia rosyjskiego rynku okien.

Krzysztof Jakimowicz Dyrektor Handlowy Przedstawicielstwa Winkhaus w Rosji

Na temat Rosji każdy ma swoje zdanie, które zapewne wynika zarówno z burzliwej historii sąsiedzkiej, jak i stereotypów. Jak się jednak przekonałem na własnym skórze, a potwierdziło to wielu znajomych, weryfikacja sądów jest zwykle pozytywna. Choć różnice kulturowe, społeczne czy organizacyjne czasem zastanawiają, to w ogólnym rozrachunku wygląda to dobrze.

Aby łatwiej było zrozumieć, co to takiego jest rosyjski rynek, najpierw trzeba się upewnić,

Rosja – 140 milionów obywateli (tych legalnych) na największym terytorium jednego państwa o powierzchni 17mln km2. Na tej powierzchni funkcjonuje 9 stref czasowych, a skład Federacji Rosyjskiej wchodzi 83 równoprawne podmioty: 46 obwodów, 21 republik, 9 krajów, 2 miasta wydzielone: Moskwa, Petersburg, 1 obwód autonomiczny, 4 okręgi autonomiczne.

O klimacie Rosji można sporo napisać, jednak dla naszych rozważań wystarczy powiedzieć, że wieczna zmarzlina zajmuje 65% terytorium. 78% populacji zamieszkuje europejską część Rosji, która stanowi 25%

28 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

terytorium. Ok 10% populacji zamieszkuje tereny, gdzie zima pokazuje nieznane nam oblicze. Według rosyjskiego spisu powszechnego, spośród 1100 miast 37 zamieszkuje więcej niż 500 tysięcy osób! W tym 14 miast- metropolii ma milion i więcej mieszkańców – jak Moskwa, gdzie mieszka ok. 20 milionów ludzi. To jest rynek! I dane o rynku okiennym to potwierdzają, ponieważ wg portalu oknamedia.ru w Rosji sprzedaje się ponad 55 milionów metrów kwadratowych okien o wartości ok 8,5 mld €.

› Rosjanie są jeszcze w trakcie pierwszej wymiany okien.

Wymieniają okna drewniane starego typu wyprodukowane jeszcze w Związku Radzieckim.

OKNA

› Okna na rosyjskim rynku to przede wszystkim białe prostokątne konstrukcje.

przy różnicy 20°C w różnych zakresach temperatur, to znaczy miedzy +10°C i -10°C oraz przy -20°C i -40°C. W tym miejscu warto wspomnieć o miejscach, gdzie temperatura spada poniżej -40°C i utrzymuje się miesiąc albo i dłużej, a czasami jeszcze wieje wiatr. W takich warunkach wszystkie błędy wykonania i montażu okna nie pozostają niezauważone.

Materiał też nie może być niewłaściwej jakości, gdyż np. słabej jakości uszczelka w takich warunkach zupełnie nie zachowuje się jak uszczelka.

Okna na rosyjskim rynku to przede wszystkim białe prostokątne konstrukcje. Nie spotkałem do tej pory producenta okien, który produkowałby więcej niż 4-5% okien w kolorach innych niż biały, a średnio jest to ok 1-2% – potwierdzają to również znajomi producenci profilów. Dodatkowo standardowych kolorów nie ma więcej niż 3 czy 4. W porównaniu do rynku europejskiego można zatem powiedzieć, że kolorowa rewolucja w Rosji jeszcze nie nastąpiła. Ponad 90% konstrukcji prostokątnych wynika z tego, że większość okien montuje się w wielopiętrowych blokach, które maja po 20 i więcej pięter, zwykle w kilku tylko rozmiarach.

› Dopiero od niedawna rosyjskie uregulowania prawne wymuszają, aby powyżej drugiego piętra wszystkie skrzydła były otwierane.

Starsi (stażem oczywiście) czytelnicy pamiętają, że dawno temu w Polsce też określało się ilości produkowanych okien w jednostkach – tyleż obrazowych, co niepraktycznych (zwłaszcza dla producentów okuć) czyli w m2.

I takich analogii do rynku polskiego sprzed kilku lat jest kilka.

Choć rosyjska norma mówi o tym, że pakiet szybowy powinien być dwukomorowy, to nic nie wspomina o przenikalności cieplnej. I życie to potwierdza, ponieważ naprawdę niewielu klientów zwraca uwagę na współczynniki. Mało też producentów potrafi wytłumaczyć czym jest współczynnik przenikalności cieplnej. Jest to o tyle ciekawe, że w chłodniejszej części Rosji ma to duże znaczenie. Trzeba również zwrócić uwagę na fakt, że inaczej zachodzą zjawiska fizyczne

Pamiętam jak jeden z producentów, który specjalizował się w produkcji okien właśnie do takich wielopiętrowych bloków – z rozbrajającą szczerością – oznajmił, że niestandardowymi konstrukcjami się nie zajmuje. Jakież było moje zdziwienie, gdy się okazało, że niestandardowe u niego okno to takie, które odbiega wymiarami od 4 z produkowanych u niego typów!

wymienić okna. Z racji tego, że dla większości Rosjan jest to pierwsza wymiana okien, to z ich wiedzą „okienną” nie jest najlepiej. Zapewne przy kolejnych wymianach będą już wiedzieć, że okno z jednym skrzydłem jest niepraktyczne w czasie mycia, że 58 mm profil i pakiet szybowy ze współczynnikiem 3.0 to niekoniecznie najlepszy wybór. Wprowadzenie liczników ciepła na pewno ten proces przyśpieszy, ponieważ dziś (w tych cieplejszych regionach Rosji) mało kto jest zainteresowany konstrukcjami lepszymi jakościowo, a co się z tym łączy – również energooszczędnymi.

Rosyjscy producenci okien, którym miałem okazję pokazać polskie firmy produkujące okna, byli pod ogromnym wrażeniem tego, jak sprawnie można produkować takie ilości różnokształtnych okien, w tak dużej liczbie kolorów i na tak różne – nie tylko europejskie – rynki, w tak dobrej jakości, a przy tym w dobrej cenie. I choć rosyjskie media coraz częściej zwracają uwagę na fakt, że to polscy producenci są europejskim liderem w produkcji okien, to często rosyjscy producenci wierzą w to dopiero wtedy, gdy zobaczą na własne oczy. Jednocześnie przekonują się, że biznes okienny w Rosji lata świetności ma dopiero przed sobą. Gdyby więc nie rosyjska granica, to na pewno odległość nie byłaby przeszkodą dla polskich producentów w ekspansji na wschód.

Rosjanie są jeszcze w trakcie pierwszej wymiany okien. Wymieniają okna drewniane starego typu wyprodukowane jeszcze w Związku Radzieckim. Jeśli się spojrzy na dowolny blok wybudowany za czasów Chruszczowa, to od razu rzuca się w oczy ilość starych, przeznaczonych do wymiany okien. Tych kilka okien z PVC to najczęściej okna z jednym skrzydłem (reszta to FIX-y). Dopiero od niedawna rosyjskie uregulowania prawne wymuszają, aby powyżej drugiego piętra wszystkie skrzydła były otwierane.

To też pokazuje, że w Rosji i w takich kwestiach potrzebna jest prawna regulacja.

Natomiast okna w nowych blokach najczęściej są tak niskiej jakości, że pierwszą rzeczą, jaką trzeba zrobić po kupnie mieszkania, to

29 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

› Stolarka w nowych blokach najczęściej jest tak niskiej jakości, że pierwszą rzeczą, jaką trzeba zrobić po kupnie mieszkania, to wymienić okna.

DRZWI

Montaż drzwi – ciepły próg Chłodny przedsionek i podmuchy wiatru u progu wcale nie muszą świadczyć o kiepskim wyborze drzwi wejściowych do domu. Częstą przyczyną napływającego zimna jest nieprawidłowo zamontowany próg, a dokładniej – brak jego izolacji pod podłogą.

Autor: Czesław Suski (CAL), Leszek Rumiński (Roto) Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: CAL

P

roducenci stolarki prześcigają się w zapewnieniu drzwiom jak najlepszych parametrów termoizolacyjności oraz szczelności. Dobrze jest, gdy za tymi działaniami podąża równie zaawansowana technologia montażu. O ile tzw. „ciepły montaż” ościeżnicy staje się coraz bardziej popularny, to prawidłowy montaż progu niejednokrotnie pozostaje zagadką. A szkoda, bo może on znacząco przyczynić się do zatrzymania ciepła

w przedsionku, dzięki czemu ogrzewanie tego pomieszczenia okaże się zbędne. Ciepły montaż progu przeprowadzić można zarówno podczas wstawiania pierwszych drzwi wejściowych do domu, jak i przy wymianie starych.

Oznaką nieprawidłowo zamontowanego i zaizolowanego progu drzwi wejściowych są gromadzące się na styku z ościeżnicą krople wody. W zimie zaniepokoić powinien nas też osadzający się na progu szron. Z kolei

› Kanał montażowy to miejsce w posadzce po drzwiami, w którym powinno montować się próg. Na zdjęciu: poziomowanie belki montażowej w kanale

30 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

trzeszczenie i odkształcanie się progu świadczą o jego niestabilnym mocowaniu, co nawet po krótkim czasie użytkowania może zmniejszyć szczelność przylegania skrzydła do dolnych partii ościeżnicy oraz powodować przedmuchy pod progiem.

Przemarzający próg termoizolacyjny to złudzenie. Rzeczywistym winowajcą zimnego przedsionka jest najczęściej chłodny beton, który łączy podłogę w domu z posadzką na zewnątrz. Dawniej, by chronić budynek przed utratą ciepła, beton z zewnątrz odgradzano od podłogi w domu drewnianymi klockami wkładanymi w szczelinę pod pokrywą deski progowej. Rozwiązanie to jednak nie było idealne, przede wszystkim z powodu butwienia źle zabezpieczonego drewna. W kolejnych latach monterzy całkowicie rezygnowali z jakiejkolwiek izolacji tego miejsca. Efekt?

Zimne przedpokoje i wiatr świszczący pod drzwiami.

Dziś standardem staje się stosowanie progów z przegrodą termiczną, które montuje się w kanale, przygotowanym uprzednio w posadzce pod drzwiami. Progi termiczne posiadają wypełnione powietrzem komory, które zapewniają właściwą izolację powyżej poziomu posadzki. Nie ochronią one jednak przed przenikaniem zimna pod podłogą. Dlatego też

DRZWI

przestrzeń pod progiem powinna być wypełniona materiałem termoizolacyjnym aż do warstwy betonu znajdującej się poniżej ocieplenia podłogi. Dzięki temu możemy „przeciąć” mostki termiczne znajdujące się na poziomie posadzki i jastrychu. Całość ocieplenia wymaga hydroizolacji od strony zewnętrznej.

W nowo wybudowanym domu ze wstawieniem drzwi zewnętrznych powinniśmy zaczekać do momentu zakończenia mokrych prac

budowlanych. Błędem w sztuce jest montowanie drzwi na tymczasowych podporach, przed wylaniem posadzek, gdyż może to spowodować naruszenie konstrukcji ościeżnicy. Taki sposób osadzenia drzwi ma także negatywny wpływ na stabilność progu.

Od początku bieżącego roku firma CAL stosuje nowe progi ROTO BKV 100T. Wymagało to opracowania innowacyjnego sposobu montażu. Rozwiązanie tego problemu

zaowocowało zgłoszeniem patentowym pod nazwą Termiczna Osłona Podproża (TOP): do systemowych poszerzeń producenta progu konstruktorzy CAL-a dodali wypełniający element z twardego polistyrenu ekstrudowanego. Takie połączenie daje możliwość stabilnego i bardzo ciepłego montażu drzwi we wcześniej przygotowanym kanale.

› Schemat prawidłowo zamontowanego i zaizolowanego progu

31 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

DRZWI

Montaż ciepłego progu z Termiczną Osłoną Podproża krok po kroku: 1. Do zamontowania progu termoizolacyjnego niezbędny jest specjalnie przygotowany kanał montażowy. Jego miejsce można wyznaczyć, kiedy znamy już płaszczyznę montażu drzwi w murze.

Przed wylaniem posadzek w betonie wystarczy ulokować odpowiednich rozmiarów przegrodę ze styropianu, którą przy wstawianiu drzwi łatwo się usuwa, odsłaniając kanał montażowy. Szerokość kanału montażowego powinna być na tyle duża, żeby umożliwić dostęp do wypoziomowania oraz umieszczenia w nim ościeżnicy wraz z przypiętymi poszerzeniami, z których każde (w przypadku systemu Roto) ma wymiary 35x35 mm.

2. W kanale jako pierwszą montuje się belkę montażową, która jest elementem poziomującym. Odległość między górną płaszczyzną belki a poziomem posadzki powinna wynosić 80 mm, gdyż taka jest wysokość Termicznej Osłony Podproża.

3. Po ustaleniu poziomu górnej powierzchni progu i przy uwzględnieniu luzu na płytki posadzki, należy wypoziomować belkę montażową i poszerzenia progu.

Kolejnym krokiem jest przymocowanie belki do podłoża.

4. Próg spięty zatrzaskami z Termiczną Osłoną Podproża przykręca się do podłoża w kanale montażowym. Od strony zewnętrznej poszerzenia należy zabezpieczyć folią hydroizolacyjną, która uchroni przed przenikaniem wilgoci z zewnątrz.

5. Pozostałą przestrzeń kanału montażowego należy dodatkowo ocieplić materiałem termoizolacyjnym (np. styrodurem), a następnie całość obrobić płytkami posadzki.

6. Po upewnieniu się, że zamontowany próg jest stabilny i dokładnie zaizolowany, przykrywa się go odporną na ścieranie pokrywą, która maskuje wkręty mocujące całość do belki poziomującej. Progi ROTO BKV 100T mają wysokość 20 mm. Są one wygodne w użytkowaniu szczególnie dla osób niepełnosprawnych.

› Montaż progu

32 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

DRZWI

› Przykręcanie progu z profilami poszerzającymi i zakładanie jego pokrywy

› Spięcie profili poszerzających z progiem.

› Dzięki połączeniu standardowych poszerzeń producenta progu oraz ciepłego bloku z twardego polistyrenu ekstrudowanego powstał wygodny w montażu i wyjątkowo ciepły pakiet do wypełnienia przestrzeni poniżej progu.

33 NUMER 14 (5) (4) kwiecień wrzesień 2012 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

Złoty środek w prawidłowej wentylacji?

Już za 7 lat wszystkie nowo budowane domy obowiązkowo będą musiały spełniać surowe normy energooszczędności. Reguluje to Dyrektywa 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 roku. Jednak już teraz możliwe jest uzyskanie kredytu na budowę domu pasywnego z dopłatą nawet do 50 tyś zł lub 30 tyś zł przy budowie domu energooszczędnego.

Autor: Krzysztof Żyliński Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: Enterprise IT Technology Napisz do eksperta: krzysztof.zylinski@inventer.pl

D

opłaty te realizowane są przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) i dotyczą zarówno budowy nowych domów, jak i kupna mieszkania w ekologicznych budynkach. Dopłaty te realizowane są jako zmniejszenie wartości kredytu, a mają następujące wartości: 1. Dla budynków jednorodzinnych: • nieskoenergetycznych – 30 tys. zł brutto, • pasywnych – 50 tys. zł brutto, 2. Dla mieszkań w budynkach wielorodzinnych: • nieskoenergetycznych – 11 tys. zł brutto, • pasywnych – 16 tys. zł brutto.

Przypomnijmy zatem, czym są domy pasywne i energooszczędne.

Dom pasywny to dom, który w ciągu całego roku nie zużywa więcej niż 15 kWh na każdy m2 powierzchni (lub zamiennie: 1,5 litra oleju opałowego, 1,7 m3 gazu ziemnego, 2,3 kg węgla). Dom energooszczędny to taki, który na każdy m2 potrzebuje nie więcej niż 40 kWh, czyli ponad dwukrotnie mniej niż domy budowane technologią tradycyjną.

Jak wspomniano, dopłaty te są realizowane by sprostać dyrektywie DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Dyrektywa ta zakłada, że od 2020 roku każdy nowy budynek oddawany do użytku będzie musiał być budynkiem energooszczędnym, co za tym idzie – każdy nowy budynek będzie musiał opierać się o wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, co z kolei implikuje nam całkowite wycofanie z rynku nawiewników montowanych w nowej stolarce okiennej.

34 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Obiektywnie patrząc, to bardzo dobra wiadomość. Polacy mają niestety dalej tendencje do szukania jak najtańszych źródeł ogrzewania, całkowicie ignorując fakt, że wyprodukowane przez nich ciepło „ucieka” z domu bez żadnej kontroli. Nawiewniki montowane w oknach, nawet gdy są całkowicie zamknięte, wpuszczają do domu 5m3 mroźnego powietrza z zewnątrz, które z kolei „wypycha” nasze ciepło przez kominy. Sens wymiany starych, wypaczonych okien na nowe jest więc żaden – z wywietrznikami będzie zimniej niż było. Co więc zrobić, aby jednocześnie sprostać surowym normom, zaoszczędzić sporo pieniędzy na ogrzewaniu i żyć w komfortowych warunkach bez wilgoci, pleśni, grzyba na ścianie? Oczywiście zamontować wentylację z rekuperacją (odzyskiem ciepłą).

Przy nowo budowanych obiektach sprawa wydaje się prosta – montujemy centralną

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

› Pojedynczy rekuperator (rura, w której znajduje się specjalny, wysokiej jakości wkład ceramiczny wraz z wentylatorem) montuje się w ścianie zewnętrznej. jednostkę, rozprowadzamy po domu kanały nawiewne i wywiewne, montujemy anemostaty i mamy gotową rekuperację. Także w domach już istniejących nie jest to sprawa niemożliwa do wykonania. Problem pojawia się w budownictwie wielorodzinnym – zazwyczaj ciężko wygospodarować w mieszkaniu miejsce na jednostkę centralną, a rozprowadzenie kanałów w cienkich ścianach lub stropach jest co najmniej kłopotliwe.

Oczywiście rekuperacja centralna nie jest pozbawiona wad. Najważniejsze z nich to: • poważne prace budowlane (rozprowadzenie kanałów), które w istniejących obiektach wymagają kapitalnego remontu po instalacji • konieczność serwisowania (odgrzybiania, dezynfekcji) układu mniej więcej co pół roku (spore koszty) • nieprzyjemny szum wentylacji, który

z czasem przy użytkowaniu systemu się nasila • wysokie zapotrzebowanie na energię elektryczną (duży koszt utrzymania systemu) zwielokrotniany zimą celem odmrożenia systemu • stosunkowo niewielka sprawność systemu przy najpopularniejszych wymiennikach krzyżowych lub przeciwprądowych.

• brak możliwości instalacji w mieszkaniach jednokondygnacyjnych, gdzie występuje szczególne zapotrzebowanie na rekuperację (mieszkania w domach wielorodzinnych, gabinety lekarskie, stomatologiczne, weterynaryjne, salony fryzjerskie, kosmetyczne, biura, restauracje, pokoje gościnne w hotelach i pensjonatach itd.).

Rodzi się więc pytanie o złoty środek, system, który posiadał będzie wszystkie zalety rekuperacji centralnej, pozbawiony będzie jej

35 NUMER 14 (5) (4) kwiecień wrzesień 2012 2013

wad, zadowoli klientów i zapewni uczciwy zysk dla firm instalatorskich, do tego spełni normy prawa polskiego i unijnych dyrektyw? Takim systemem jest rekuperacja InVENTer. Jak ona działa?

InVENTer jest wzorowany na naturze – działa tak, jak wentylują się (oddychają) wszystkie organizmy lądowe – w tym ludzie: wdech i wydech. Pojedynczy rekuperator (rura, w której znajduje się specjalny, wysokiej jakości wkład ceramiczny wraz z wentylatorem) montuje się w ścianie zewnętrznej. W cyku 70-sekundowym wentylator pompuje ciepłe powietrze poprzez ceramikę, a ciepło akumuluje się w niej, po czym w ciągu kolejnych 70 sekund wentylator – zmieniwszy obroty – zasysa powietrze, które odbiera ciepło z akumulatora i wraca do pomieszczenia. Pojedynczy rekuperator pobiera 1-3 W prądu przy sprawności sięgającej 91%. Oznacza to, że jeśli w pomieszczeniu

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

› Pojedynczy rekuperator pobiera 1-3 W prądu przy sprawności sięgającej 91%. Oznacza to, że jeśli w pomieszczeniu mamy 21 stopni, na dworze zaś 0 stopni, to do pokoju dostaje się świeże powietrze o temperaturze ponad 18 stopni (przy wywietrznikach – 0 stopni).

› Dopłaty realizowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dotyczą zarówno budowy nowych domów, jak i kupna mieszkania w ekologicznych budynkach.

36 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

mamy 21 stopni, na dworze zaś 0 stopni, to do pokoju dostaje się świeże powietrze o temperaturze ponad 18 stopni (przy wywietrznikach – 0 stopni). InVENTer sprawdza się znakomicie także latem – został zaprojektowany jako „bariera cieplna” między dwoma ośrodkami, więc w gorące dni pełni rolę pasywnego chłodzenia nie wpuszczając do pomieszczenia gorącego powietrza. Szczególnie wydajnie sprawdza się w klimatyzowanych pomieszczeniach – wymienia powietrze pozostawiając pożądany chłód w obiekcie, co bezpośrednio przekłada się na olbrzymie oszczędności w zużyciu energii elektrycznej.

Zysk dla inwestora: • Klient otrzymuje bardzo sprawny system wentylacji z rekuperacją, którego zalety to: -- jest o ok. 32% tańszy od rekuperacji centralnej -- brak kosztów posprzedażnych – całość prac konserwacyjnych wykonuje klient we własnym zakresie.

-- koszt energii elektrycznej do zasilenia

•

•

•

•

• •

systemu jest mniejszy niż 10% kosztów utrzymania centralnego systemu -- mało inwazyjny sposób montażu (brak kanałów wentylacyjnych) -- możliwość stosowania w całym obiekcie jako spójny system wentylacji, ale też jako wspomaganie wentylacji w pojedynczych pomieszczeniach możliwość montażu nawet w jednokondygnacyjnych lokalach (mieszkaniach, biurach, gabinetach) możliwość oferowania rekuperacji w jednokondygnacyjnych lokalach (mieszkaniach, biurach, gabinetach) możliwość oferowania systemu mało zamożnym klientom (dzisiaj sypialnia, za pół roku salon, po roku kuchnia) możliwość instalacji w zabytkowych obiektach (brak kanałów wentylacyjnych – brak ingerencji w obiekt) wysoki zysk w krótkim czasie i przy małym zaangażowaniu prostota instalacji, która sprawia, że

możliwe jest dodanie usługi do własnego wachlarza usług przez niemal każdą firmę.

W Europie zachodniej instalacją zajmują się zwłaszcza firmy z branży stolarki okiennej, firmy budowlane, elektryczne itd. System jest doskonały zwłaszcza dla instalatorów stolarki – rozwiązuje problemy skroplin na nowo montowanych oknach przy złej wentylacji.

Jak wiadomo, zadowolony klient zachęci do skorzystania z usług firmy kolejnego, podczas gdy niezadowolony zniechęci aż dziesięć osób. Może zatem warto rozważyć wprowadzenie do swojej oferty nowoczesnej, ekologicznej rekuperacji zdecentralizowanej. Jest ona zupełną odwrotnością do popularnych dzisiaj wywietrzników, które zimą wpuszczają mroźne, a latem gorące powietrze do pomieszczenia. Klient który doświadczy wyraźnego zwiększenia komfortu życia przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów ogrzewania z pewnością poleci to rozwiązanie swoim znajomym.

› W cyku 70-sekundowym wentylator pompuje ciepłe powietrze poprzez ceramikę, a ciepło akumuluje się w niej, po czym w ciągu kolejnych 70 sekund wentylator – zmieniwszy obroty – zasysa powietrze, które odbiera ciepło z akumulatora i wraca do pomieszczenia.

37 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

Montaż okien metodą MOWO MOWO jest kompleksowym systemem umożliwiającym osadzenie stolarki okiennej i drzwiowej w warstwie izolacji budynku.

Montaż w tej technologii wykonuje się bez użycia dodatkowych konsoli nośnych, wsporników, kotew i pianek PU. Autor: Krzysztof Smolnik – Dyrektor Ds. Technicznych i Rozwoju Vetrex Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: Vetrex Napisz do eksperta: vetrex@vetrex.eu

E

lementy wchodzące w skład zestawu MOWO (profile instalacyjne PR007, PR009 stanowiące element nośny, klin izolacyjny PR008 stanowiący element docieplający, klej szybkowiążący SP340, taśmy rozprężne Trio+ i Eco stanowiące uszczelnienie termiczne i przeciwwilgociowe oraz podkład gruntujący) zapewniają kompletne i prawidłowe wykonanie zarówno mechanicznego montażu, jak i uszczelnienia.

Okno wstawia się do ramy wykonanej z elementów pakietu i zamocowanej do

muru za pomocą kleju SP 340 oraz łączników mocujących (wkręty, dyble) dobranych w zależności od materiału z jakiego wykonana jest ściana budynku. Stolarka osadzana w konstrukcji MOWO praktycznie nie podlega poziomowaniu, ponieważ to elementy systemu MOWO instalowane są z zachowaniem odpowiednich poziomów i geometrii.

Okna wystarczy umieścić na profilu instalacyjnym, ustawić pion i zamocować za pomocą dedykowanych przez system wkrętów.

Odpowiednią szczelność zapewnia taśma

Illbruck Trio+, posiadająca 3 funkcje uszczelniające: paraizolację, izolację termiczną oraz wodoszczelność.

Jako że o samym systemie napisano już dużo, w artykule tym prześledzimy krok po kroku wykorzystanie tego systemu w praktyce. W Tczewie odbył się montaż okien Vetrex (V90+) metodą MOWO w prywatnym domu jednorodzinnym. Wykonania montażu podjęła się ekipa z Autoryzowanego Salonu Sprzedaży Vetrex – WINDMAR. Oto zapis działaś z jej perspektywy.

Przygotowanie ościeży do montażu Montaż metodą MOWO wymaga odpowiedniego przygotowania powierzchni ścian, do których mocowane będą kolejne elementy zestawu. Przed przystąpieniem do prac montażowych sprawdziliśmy powierzchnię ścian w miejscach montażu systemu MOWO, występujące ubytki wyrównaliśmy zaprawą murarską tak, aby zapewnić maksymalną powierzchnię styku pomiędzy murem a profilami instalacyjnymi. Wszystkie ościeża zostały następnie oczyszczone szczotką z zebranego kurzu. Kolejnym krokiem było zabezpieczenie muru w miejscach montażu MOWO specjalnym primerem AT140. Pas podkładu o szerokości 90 mm nanieśliśmy na ścianę miękkim pędzlem.

38 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

Pomiar ościeży i nawiercanie otworów pod śruby Kolejno, podczas gdy primer zasychał, sprawdziliśmy wymiary ościeży i odmierzyliśmy odpowiednie odcinki profili instalacyjnych PR007 i PR009. Profile zostały docięte na odpowiednie wymiary (zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w prezentacji systemu) przy pomocy elektrycznej piły kątowej uzbrojonej w tarczę do drewna. W przyciętych pod wymiar profilach nawierciliśmy za pomocą wiertła HSS 8 mm otwory pod wkręty mocujące system MOWO do konstrukcji budynku.

Gruntowanie profilu instalacyjnego Następnie zagruntowaliśmy profile podkładem AT140 – tym samym, który nanieśliśmy na powierzchnię ścian. Pokryliśmy nim w całości te strony komponentów, które będą stykać się z murem i pozostałymi elementami konstrukcji.

Nanoszenie kleju na profil instalacyjny Na zagruntowane podkładem profile, za pomocą akumulatorowego pistoletu do nakładania mas dużej lepkości, nanieśliśmy 2 paski kleju SP340. Produkt ten doskonale przenosi obciążenia, co pozwala na bezpieczne i trwałe osadzenie w konstrukcji nawet dużych i ciężkich okien.

39 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

Mocowanie profilu instalacyjnego Tak przygotowany profil jest gotowy do zamocowania na ścianie. Przytwierdziliśmy profil z warstwą kleju do ściany poprzez mocne dociśnięcie, a następnie wypoziomowaliśmy go.

Po wypoziomowaniu, przez wcześniej przygotowane otwory w profilach, nawierciliśmy otwory w konstrukcji ściany pod montaż wkrętów dociskających profil.

Kolejną czynnością było przykręcenie elementów MOWO do ściany wkrętami odpowiednio dobranymi do materiału ściany (w tym wypadku pustak ceramiczny POROTHERM) – dla tego rozwiązania przyjęto wkręty o średnicy 7,5 mm i minimalnej głębokości osadzenia wynoszącej 100 mm.

Przed przystąpieniem do zamocowania profili bocznych i górnych pokryliśmy klejem także te ich płaszczyzny, którymi będą się stykać z sąsiednimi elementami. Zasada montażu MOWO jest taka, aby wszystkie stykające się ze sobą płaszczyzny były pokryte warstwą kleju. Poprzez zamocowanie profili bocznych i górnego otrzymaliśmy konstrukcję, w której osadzone zostanie okno.

40 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

Mocowanie profilu termoizolacyjnego Po zamontowaniu elementów PR007, docięliśmy na identyczne wymiary profile termoizolacyjne PR008. Na profile została nałożona warstwa kleju, a w kolejnym kroku, poprzez dociśnięcie, zostały one doklejone do elementów konstrukcyjnych PR007. W ten sposób powstała gotowa rama, w której zamontowane zostanie okno.

41 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

Montaż taśmy TP652 illmod Trio+ Kolejnym krokiem, przed rozpoczęciem montażu stolarki w przygotowanych ramach, było naklejenie na ościeżnice montowanych okien V90+ samoprzylepnej taśmy rozprężnej TP652 illmod Trio+. Zadbaliśmy o to, aby połączenie płaszczyzn taśmy w narożach było wykonane właściwie, co zapewni skuteczne uszczelnienie i zabezpieczenie budynku przed stratami ciepła.

Montaż kształtki podokiennej Następnie, przy pomocy kleju illbruck SP340, przytwierdziliśmy kształtkę podokienną PR010 do progowej części ościeży – przygotowanej wcześniej ramy MOWO. Oczywiście, tak jak w przypadku mocowania innych elementów systemu, na profil zostały nałożone 2 paski kleju.

Profil podokienny PR010 został dodatkowo uzupełniony o taśmę rozprężną 15/2, wypełniającą szczelinę pomiędzy nim a dolnym profilem ramy okiennej – celem tej czynności jest prawidłowe zabezpieczenie tego miejsca przed utratą ciepła.

Osadzenie ościeżnicy okna V90+ W ościeżnicy okna V90+, oklejonej na górnym i bocznych ramiakach taśmą rozprężną TP652, wykonaliśmy otwory montażowe pod wkręty mocujące stolarkę, a następnie osadziliśmy ramę na przygotowanym profilu illbruck PR010.

Osadzona w przygotowanej konstrukcji MOWO rama okna V90+ została odpowiednio ustawiona z zachowaniem pionów i poziomów (poziom został zachowany poprzez instalację w poziomie profili systemu MOWO).

Następnie, poprzez przygotowane wcześniej otwory w ramie okiennej, wykonaliśmy nawiercenie otworów w profilach MOWO i skręciliśmy elementy ze sobą. Do tak zamontowanej ramy okna wystarczyło już tylko wpiąć oszklone skrzydło.

42 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

Gotowa konstrukcja z elementów zestawu MOWO - efekt końcowy.

43 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

Trójwarstwowe uszczelnienie okien – sposób na ograniczenie strat energii

Udział okien w zmniejszeniu strat energii w budynku wynosi od 20% do 25%. Ważną rolę odgrywa przy tym szczelina połączeniowa okna oraz jej trwałe i fachowe uszczelnienie. Funkcjonuje ona jako ogniwo pomiędzy oknem i budynkiem, a tym samym ma wpływ na zużycie energii oraz szczelność budynku. Właściwe uszczelnienie okna ma istotne znaczenie zarówno w starym, jak i w nowym budownictwie.

Autor: Vahe Yedigaryan Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: VBH Napisz do eksperta: yedigaryan@vbh.pl

Zasada „Szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz”

P

ołączenie pomiędzy elementem budowlanym i murem musi spełniać określone funkcje. Przy uszczelnianiu okna należy zawsze przestrzegać zasady „wewnątrz szczelniej niż na zewnątrz”. Zasady przepuszczalności powietrza i wodoszczelności wymagają przemyślenia – należy uwzględnić zwiększone wymagania dotyczące ościeży oraz okien. Wewnętrzne połączenia nie mogą przepuszczać powietrza i wilgoci, środkowe muszą spełniać odpowiednie parametry izolacji termicznej i akustycznej, natomiast zewnętrzne, muszą być odporne na warunki atmosferyczne. Te trzy

płaszczyzny musza spełniać swoje funkcje, nie przeszkadzając sobie nawzajem, ani nie wykluczając się. Dlatego też wszystkie trzy płaszczyzny należy traktować jako łączny system i uwzględnić je w trakcie planowania.

N a l e ż y p a m i ę t a ć o n a s t ę p u j ą c yc h punktach: • Wstawienie, wypoziomowanie oraz przytwierdzenie ościeżnicy przy pomocy mocować mechanicznych (kotwy, dyble, śruby-w zależności od sposobu montażu); • Nie usuwanie klocków podporowych, na których musi spoczywać cały ciężar okna; • W miarę możliwości całkowite i bardzo dokładne wypełnienie pustych przestrzeni materiałem uszczelniającym;

44 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

• Uszczelnienie szczeliny zarówno od strony wewnętrznej jak i od strony zewnętrznej za pomocą odpowiednich materiałów uszczelniających.

Przegląd produktów uszczelniających greenteQ Do właściwego wykonania każdej warstwy przy uszczelnianiu połączenia okna z murem konieczne jest zastosowanie odpowiedniego produktu. Aby uniknąć błędów, marka greenteQ wprowadziła czytelne oznaczenia produktów za pomocą kolorów przypisanych do odpowiedniej płaszczyzny funkcyjnej. Został wydany również poradnik instruktażowy „Profesjonalny montaż okien z marką greenteQ”, w którym pokazano różne sposoby montażu

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

wraz z prawidłowym doborem materiałów uszczelniających uzależnione m.in. od: • rodzaju muru (mur jedno, dwu lub trójwarstwowy); • położenia okna w murze (okno zamontowane w murze lub poza murem w strefie izolacji); • montaż z węgarkiem lub bez węgarka.

Najpopularniejsze połączenia budowlane w montażu okien Pojęcie połączenia budowlanego oznacza konstrukcyjne i techniczne połączenie okna z otaczającą je ścianą.

Możliwe są trzy rodzaje ościeży: • bez węgarka, • z węgarkiem wewnętrznym, • z węgarkiem zewnętrznym.

Nazwy połączeń okien są zróżnicowane w zależności od stron ościeżnicy wzgl. futryny: • dolna pozioma część konstrukcji okna od strony zewnętrznej to podokiennik, • wewnętrzna pozioma część to parapet, • część poniżej to podoknie, • boczne pionowe elementy ograniczające to ościeża,

45 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

• pozioma część powyżej otworu to nadproże okna.

System uszczelniający greenteQ VARIO 3 Taśma VARIO 3 służy do uszczelniania szczelin połączeniowych okien i drzwi przed przenikaniem powietrza i deszczu, posiadając jednocześnie właściwości izolacji cieplnej oraz akustycznej na całej głębokości konstrukcyjnej.

Wewnętrzna (zielona) strona taśmy greenteQ VARIO 3 posiada właściwości blokujące przepływ powietrza i pary wodnej. Natomiast

ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ

zewnętrzna (czarna) strona taśmy ma na celu zabezpieczyć szczelinę (okno – mur) przed opadami atmosferycznymi do 600 Pa, odprowadzając jednocześnie wilgoć ze środka spoiny na zewnątrz. Jest to rozwiązanie „jednotaśmowe“, które łączy w jednym produkcie wszystkie wymogi montażu zgodnego z EnEV (rozporządzenie o oszczędności energii) i z tego względu nadaje się szczególnie do bezpiecznego,

nieskomplikowanego i oszczędzającego czas uszczelniania połączeń montażowych okien i drzwi.

Główne zalety: • trzy warstwy uszczelnienia za pomocą jednego produktu, • uszczelnianie różnych rodzajów fug przy użyciu niewielkiego wyboru taśm, • łatwe i bezpieczne uszczelnianie podczas

Sposób zastosowania taśmy VARIO 3: 1. Oczyścić i wygładzić powierzchnię z zachowaniem równych wymiarów wnęki; jest to warunek konieczny, aby taśma greenteQ VARIO 3 mogła uzyskać prawidłowy wymiar a co za tym idzie spełniać właściwie swoją funkcję. Należy również pamiętać, iż taśma rozpręża się tylko i wyłącznie pod wpływem temperatury (im wyższa temperatura, tym szybciej się rozpręży).

2. Ustalić rzeczywisty wymiar spoiny (przestrzeń między murem a ościeżnicą) oraz grubość ościeżnicy, aby dobrać odpowiedni wymiar taśmy VARIO 3.

3. Taśmę VARIO 3 należy nakleić na wcześniej oczyszczoną ościeżnicę, zachowując odpowiedni kierunek (zieloną stroną do wewnątrz).

4. Sprawdzić, czy taśma VARIO 3 w każdym miejscu dobrze przylega, bowiem tylko staranne naklejenie taśmy gwarantuje oczekiwaną szczelność.

5. Wykonać części czołowe oraz naroża zgodnie z zaleceniami producenta.

6. Wstawić ramę w ościeże z naklejoną taśmą VARIO 3.

7. Ustawić ramę i umocować w otworze (przy taśmie VARIO 3 należy użyć śrub montażowych) 8. Dokonać optycznej kontroli naroży i elementów czołowych pod kątem całkowitego wypełnienia szczeliny.

46 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

montażu w ramach tylko jednego etapu pracy, • duża oszczędność kosztów w związku z krótszym nawet do 75% czasem montażu, • montaż niezależnie od pogody, • odporność na czynniki atmosferyczne, • zgodność z wymaganiami rozporządzenia o oszczędności energii ( EnEV).

OSOBLIWOŚCI

z Tomaszem Grelą o rynku aluminium ROZMAWIAŁ: Tomasz Pępek ZDJĘCIA: Aluprof S.A

Tomasz Grela Prezes Zarządu Aluprof S.A z rynku przestarzałe technologie. Zmiana optyki jest szansą dla sektora aluminium i produktów wytworzonych na jego bazie. Aluminium jest bowiem materiałem nowoczesnym, wytrzymałym, a jednocześnie plastycznym i posiadającym znakomite parametry termoizolacyjne.

??

Nie od dziś mówi się o tym, że cena wyrobów z aluminium stoi w Polsce na jednym z najniższych poziomów w Europie, przez co wiele przedsiębiorstw działa na granicy opłacalności. Jak Pan sądzi, dlaczego Polska boryka się ciągle z problemem zaniżania cen za stolarkę?

› Tomasz Grela w 1997 roku ukończył studia na Wydziale Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W tym samym roku rozpoczął pracę w firmie budowlanej Dombud S.A. w Katowicach, gdzie pracował do 2001 roku jako kierownik działu marketingu.

Następne dwa lata pełnił funkcję dyrektora ds. logistyki i dyrektora handlowego w firmie Farmacol S.A. w Katowicach. Od listopada 2002 do lipca 2006 roku pracował na stanowisku dyrektora operacyjnego, a następnie został powołany na członka zarządu w firmie Metalplast Bielsko S.A. Równolegle od 2004 roku pełnił funkcję prezesa zarządu Metalplast Stolarka Sp. z o.o., którą sprawował do grudnia 2008 roku. Od grudnia 2008 sprawuje funkcję prezesa zarządu Aluprof S.A.

??

Panie Tomaszu, dużo mówi się w ostatnich miesiącach, że rynek stolarki nie jest w najlepszej kondycji.

Czy jest to odczuwalne w sektorze aluminium czy to może jedynie dotyka producentów PVC?

Obecnie w całej branży budowlanej odczuwalne jest pewne spowolnienie. Dziś, jak nigdy dotąd, na znaczeniu zyskała ekonomia – nie tylko w trakcie samej budowy, lecz przede wszystkim po jej zakończeniu. Dlatego inwestorzy poszukują nowych materiałów i lepszych rozwiązań. Sprawia to, że produkty spełniające wymogi nowoczesnego budownictwa, zwłaszcza aluminium, cieszą się ich coraz większym zainteresowaniem.

??

Nie sądzi Pan, że słowo „kryzys” utarło się już tak mocno, że mówi się o nim niezależnie od tego, czy

w branży rzeczywiście jest źle, czy dobrze? Właściwie to od dobrych pięciu lat rokrocznie mamy kryzys w branży. Czy według Pana, rok 2013 będzie już odpowiednim czasem, aby o tym kryzysie zapomnieć, czy może to dopiero perspektywa kolejnych lat?

Rok 2013 przyniesie nowe wyzwania dla budownictwa. Dziś widoczne jest spowolnienie sprzedaży, wynikające ze strachu przed kryzysem.

Przyczynia się to do odłożenia niektórych decyzji inwestycyjnych na później. W drugiej połowie roku spodziewam się jednak ożywienia, ale zależeć to będzie od kondycji rynków światowych.

Obserwowane obecnie spowolnienie, w moim odczuciu, jest chwilowe, może mieć jednak poważne skutki dla branży budowlanej i jej standardów. Na znaczeniu zyskają nowe, bardziej ekonomiczne i ekologiczne rozwiązania, które wyprą

47 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

W mojej ocenie, na tę sytuację wpływa wiele czynników. Podstawowy stanowią zamówienia publiczne, gdzie niestety jedynym kryterium wyboru ofert jest najniższa cena. Powoduje to zaniżanie kosztów przez firmy przystępujące do przetargów. Duże znaczenie ma również fakt, że Polska posiada najwyższy w Europie wskaźnik producentów ślusarki aluminiowej na osobę.

Prowadzenie działalności przy tak silnej konkurencji rynkowej wymusza niejako obniżenie cen.

Dodatkowo jedną ze składowych ceny finalnego produktu jest również koszt robocizny, który utrzymuje się w Polsce – w porównaniu z innymi krajami europejskimi – wciąż na niskim poziomie.

??

Czy sądzi Pan, że zmiana przepisów budowlanych, a co za tym idzie – konieczność stosowania w realizacjach systemów o niższym współczynniku przenikalności cieplnej, wpłynie pozytywnie na branżę?

Zmiana przepisów sprawi, że inwestorzy będą stosować rozwiązania spełniające wymogi budownictwa energooszczędnego i pasywnego.

Dziś ich znaczna część nie przywiązuje wystarczającej wagi do kwestii energooszczędności

OSOBLIWOŚCI

i efektywności energetycznej budynków. Obiekty takie charakteryzują się poważnymi stratami ciepła, co powoduje zwiększenie ich kosztów eksploatacyjnych. W najbliższej przyszłości będzie musiało się to zmienić, ponieważ już nikt nie będzie mógł pozwolić sobie na taką rozrzutność.

Dodatkowo stale rośnie świadomość inwestorów indywidualnych, którzy – poszukując mieszkań czy budując domy – przykładają coraz większą wagę do energooszczędności zastosowanych w nich materiałów. Zdają sobie oni bowiem sprawę z faktu, że pozwala to na znaczne oszczędności w ciągu całej żywotności budynku.

??

W roku 2011 odnotowali Państwo wzrost sprzedaży o około 20%. Czy 2012 rok był równie dobry?

Rok 2012 możemy uznać za udany. Przychody spółki wyniosły blisko 565 mln złotych. Tak dobre wyniki finansowe to rezultat konsekwentnie realizowanej strategii rozwoju, która zakłada pozyskiwanie nowych rynków zbytu. W obrotach firmy duży, bo aż 30% udział ma eksport.

Dynamika sprzedaży zagranicznej w stosunku rok do roku wynosi 26%. Aluprof systematycznie i konsekwentnie rozwija swoją działalność, opracowując nowe technologie i produkty, co pozwala pozyskiwać nowych partnerów handlowych i rynki zbytu.

??

Czego spodziewa się Pan w obecnym roku? Obawia się go Pan trochę czy wręcz przeciwnie?

Sukces Aluprof to efekt precyzyjnego dostosowania oferty do potrzeb rynkowych. W nadchodzącym roku budownictwo będzie musiało stawić czoła nowym wyzwaniom, wśród których najważniejsze to konieczność obniżenia kosztów budowy i eksploatacji budynków. Jak wspomniałem, sytuacja ta stanowi szansę dla dynamicznego rozwoju firmy. Dlatego, aby sprostać zwiększonemu zapotrzebowaniu na nasze wyroby zdecydowaliśmy o rozbudowie zakładów produkcyjnych. Aluminium doskonale odpowiada dzisiejszym potrzebom budownictwa, dlatego zapotrzebowanie na nasze produkty z pewnością będzie wzrastać.

??

Świadomość klientów czy inwestorów względem parametrów stolarki znacznie wzrasta (podkreślali to chyba wszyscy producenci na Budmie), ale

czy idzie z tym w parze świadomość o konieczności zainwestowania większej kwoty w solidny montaż?

Mówi się, że to nasza bolączka – też to Pan tak postrzega? Skąd według Pana bierze się aż tak duży opór przed zmianami wśród monterów?

Nowoczesne technologie wykorzystywane przy produkcji profili aluminiowych, systemów okiennych i fasadowych sprawiają, że mają one znakomite właściwości izolacyjne, ale wymagają zastosowania równie nowoczesnych i dopasowanych do nich technik montażu. Tylko właściwy, profesjonalny montaż pozawala bowiem uzyskać wymagane parametry termoizolacyjne, gwarantuje pełną sprawność i długą żywotność zamontowanego elementu. Dzięki temu inwestor może w pełni wykorzystać jego potencjał.

Uważam, że oszczędności w momencie realizacji budowy należy szukać gdzie indziej, tylko właściwy montaż przekłada się wprost na ekonomikę użytkowania budynku, ogranicza konieczność skomplikowanych i kosztownych napraw czy wymiany elementów.

??

Trzymając się jeszcze tematu zmian przepisów, to bardzo istotne jest także zmniejszenie dopuszczalnego współczynnika promieniowania słonecznego. Pośrednio wymusza to na przykład konieczność stosowania osłon przeciwsłonecznych. Czy sądzi Pan, że będzie to dobrym stymulatorem sektora osłon w Polsce?

Zmiana przepisów znacząco wpłynie na sektor osłon przeciwsłonecznych w Polsce. Dziś, kiedy ich zastosowania nie regulują przepisy, często są postrzegane jako luksusowy dodatek, element ozdobny, pozbawiony istotnych funkcji. Tymczasem pełnią one ważną rolę, jeśli chodzi o komfort użytkowania obiektu. Nasze rozwiązania w postaci rolet zewnętrznych pozwalają na redukcję wydatków na energię przez cały rok nawet o 30%.

W niesprzyjających warunkach atmosferycznych stanowią barierę, która skutecznie chroni okna przed deszczem, śniegiem czy wiatrem. Z kolei latem doskonale zabezpieczają właśnie przed nadmiernym nasłonecznieniem. Żaluzje fasadowe natomiast, które również mamy w ofercie, ograniczają bezpośrednie działanie promieniowania słonecznego na wnętrze budynku i pozwalają

48 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

cieszyć się naturalnym światłem niwelując jego zbyt duże natężenie. Nowe regulacje prawne ograniczą poziom dopuszczalnego współczynnika promieniowania słonecznego, co sprawi, że inwestorzy będą zmuszeni do stosowania rozwiązań pozwalających kontrolować jego natężenie.

??

Czy Państwa sprzedaż systemów roletowych była w ubiegłym roku na zadawalającym poziomie? Jakie są perspektywy na aktualny rok?

Poziom sprzedaży naszych systemów roletowych jest jak najbardziej zadowalający, posiadamy bowiem ponad 70% udział w krajowym rynku, na tę pozycję systematycznie pracujemy od lat. Perspektywy na najbliższy czas to przede wszystkim wzrost zainteresowania ofertą osłon przeciwsłonecznych wśród inwestorów indywidualnych. Chcemy edukować konsumentów w zakresie zalet i korzyści wynikających z montażu rolet w domach już istniejących oraz nowo wznoszonych. Dodatkowo planujemy rozszerzenie sprzedaży na rynkach eksportowych, zarówno dotychczas obsługiwanych, jak i tych, które zamierzamy pozyskać.

??

Jak przebiegają rozbudowy zakładów w Bielsku-Białej, o których informowali Państwo w zeszłym roku?

Rozbudowa jest w trakcie i w przypadku zakładu w Bielsku-Białej powinna zakończyć się w pod koniec tego roku.

??

Czego by Pan życzył sobie i całej branży w 2013 roku?

W 2013 roku życzę wszystkim przemyślanych decyzji, będących wynikiem strategii firmy, a nie obawy przed spowolnieniem gospodarczym, oraz rzetelnych partnerów biznesowych. Chciałbym również aby cała branża budowlana jeszcze silniej dążyła do energooszczędności. W tej chwili przez sektor budowlany zużywane jest aż 40% całej wytwarzanej w Europie energii. Tak duże zapotrzebowanie energetyczne i stale rosnące koszty paliw kopalnych powodują, że utrzymanie domów i mieszkań pochłania coraz większy procent budżetów gospodarstw domowych. Szansą na zmianę tej sytuacji jest budownictwo pasywne – mam nadzieję, że ją wykorzystamy.

OSŁONY

Prawidłowe ocieplenie skrzynek roletowych Bardzo popularnym rozwiązaniem w przypadku nowego budownictwa jest system rolet nasadkowych (nakładanych na okno). W tym przypadku bardzo ważną sprawą jest właściwe ocieplenie skrzynki służące minimalizacji strat ciepła. Ma to niebagatelne znaczenie dla użytkowników, ponieważ coraz więcej klientów wybiera stolarkę o najniższym współczynniku Uw (pośrednio Uf i Ug).

Autor: Adam Dziendziel Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: Schweiker

Z

astosowanie słabo izolowanych rolet niweczy wszelkie oczekiwania, co do dobrej izolacyjności całego zestawu okno-roleta. Spoglądając na rysunki i zdjęcia zamieszczone na materiałach reklamowych i stronach internetowych niektórych producentów rolet zewnętrznych, można zauważyć znaczne niedoskonałości w ociepleniu skrzynki.

Najczęstszym „grzechem” podyktowanym m.in. względami oszczędnościowymi (niższa cena dla klienta) jest zastosowanie ocieplenia typu spieniony polistyren lub (częściej) styropian tylko na ściance pionowej od strony mieszkania.

Ocieplenie to nie zachodzi bezpośrednio na ramę okienną, ponieważ dolna pokrywa (klapa rewizyjna) nie jest ocieplona na całej szerokości. W efekcie – w przypadku stosowania standardowych profilów okiennych – powstaje luka nawet do 2-3 cm, pozostająca bez ocieplenia.

Klienci szukający tańszego produktu z reguły nie zdają sobie sprawy z tego faktu, przekonując się o niedoskonałościach zakupionych rolet dopiero w trakcie użytkowania – szczególnie w okresie zimowym. Istnieje jeszcze jeden mankament takiego „oszczędnego” ocieplenia. Ten system jest tak zaprojektowany, aby była możliwość zatynkowania skrzynki od zewnątrz i wewnątrz mieszkania. Wtedy pozostaje dojście do wnętrza skrzynki tylko

poprzez rewizję dolną. W przypadku awarii i konieczności dostania się do środka skrzynki, po otwarciu klapy rewizyjnej od spodu doklejone ocieplenie do pionowej ścianki skrzynki uniemożliwia włożenie ręki do środka. Jedynym wyjściem jest wtedy wyrwanie ocieplenia. Zachodzi wtedy obawa uszkodzenia tego elementu i w efekcie konieczność jego całkowitej wymiany na nowy.

Wieloletnie doświadczenie pozwoliło nam na opracowanie systemu rolet nasadkowych (naokiennych) pozbawionego wad opisanych powyżej. Ocieplenie skrzynek składa się z dwóch elementów: jeden klejony jest na pionowej wewnętrznej ściance skrzynki, a drugi – na części › Skrzynka jest doklejona do ramy za pomocą specjalnego kleju umieszczonego w fazie produkcji na płetwie zewnętrznej dolnej klapy rewizyjnej. W razie klapy dolnej i z drugiej strony na kątowniku maskującym konieczności dokonania jakichkolwiek napraw w środku skrzynzakładanym od wewnątrz mieszkania. ki klapę rewizyjną można wyjąć razem z ociepleniem, nie uszkadzając go. Na- możliwości nawojowych skrzynek. W skrzynce tomiast pionowy element ocieplenia jest tak 175 mm można przykryć otwory do 2m brutdoklejony i wyprofilowany, aby umożliwiał to, natomiast w skrzynkach 205 mm można włożenie ręki do środka skrzynki. Trzeba tutaj kryć otwory nawet do wys. 3,30 m brutto. również podkreślić, że taki sposób ocieple- Współczynnik przenikania ciepła dla skrzynia nie powoduje znacznego zmniejszenia nek typu SCHWEIKER wynosi Usb=0,77 przy

49 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

OSŁONY

zastosowano specjalne „poszerzenie” umożliwiające korzystanie z dolnej klapy rewizyjnej. Ramy okienne o grubości powyżej 92 mm uniemożliwiają posługiwanie się dolną rewizją i w tych przypadkach funkcję rewizji pełni pionowa ścianka wewnętrzna. Oznacza to jednak brak możliwości trwałej zabudowy lub zatynkowania skrzynki od wewnątrz.

› W skrzynce nasadkowej SCHWEIKER boczki są odpowiednio wyprofilowane, a w specjalne zagłębienie dopasowany jest stalowy uchwyt mocujący o odpowiednim kształcie. Jego dokręcenie odpowiednimi wkrętami zapewnia doskonałą sztywność zestawu okno-roleta. zastosowaniu ocieplenia typu spieniony polistyren (badania instytutu ift ROSENHEIM).

Zastosowanie poszczególnych rozmiarów skrzynek jest podyktowane nie tylko samymi wymiarami przesłony, lecz również grubością ramy okiennej. W przypadku ramy o grubości

do 78 mm można stosować oba rozmiary skrzynek z przeznaczeniem do zatynkowania od zewnątrz i wewnątrz. Można posługiwać się wtedy klapą rewizyjną od spodu. W przypadku ramy o grubości powyżej 78 mm (do 92 mm) możliwość zatynkowania od wewnątrz istnieje tylko w skrzynkach 205 mm, w których

› Ocieplenie skrzynek SCHWEIKER składa się z dwóch elementów: jeden klejony jest na pionowej wewnętrznej ściance skrzynki, a drugi – na części dolnej klapy rewizyjnej.

50 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Warto także podkreślić, że w systemie nasadkowym SCHWEIKER skrzynia rolety jest mocowana bezpośrednio do ramy okiennej bez użycia specjalnych trawersów, czy listew mocujących, jakie występują w innych systemach. Skrzynka jest doklejona do ramy za pomocą specjalnego kleju umieszczonego w fazie produkcji na płetwie zewnętrznej klapy dolnej i z drugiej strony na kątowniku maskującym zakładanym od wewnątrz mieszkania. Specjalna receptura kleju pozwala na bardzo skuteczne klejenie do okien PVC, ALU jak i drewnianych. Taki sposób mocowania zapewnia wiele zalet. Wystarczy tylko wspomnieć, że w trakcie montażu nie występuje tutaj bezpośrednia ingerencja w ramę okienną, montaż jest szybszy i prostszy, a także „cieplejszy”.

Pamiętajmy również, że zdolność izolacyjna okna z zasłoniętą roletą wzrasta nawet do 30%. Warto tutaj wspomnieć, że izolacyjność pancerza (lamelek) i jego wytrzymałość zależy od jakości wykonania. Jeden metr kwadratowy standardowego pancerza ALU 8x37 SCHWEIKER waży 3,5 kg. Jest to najlepszy wynik na polskim rynku. Tutaj istnieje prosta zasada: im cięższy, tym lepszy. Warto wspomnieć, że istnieją pancerze, których waga jednego metra kwadratowego nie przekracza 2,5 kg. Taki „odchudzony” pancerz ma o wiele gorsze parametry izolacyjności termicznej i akustycznej. Również jego „żywotność” jest nieporównywalnie mniejsza.

Na zakończenie, warto także wspomnieć o sposobie mocowania boków skrzynki nasadkowej do ramy okiennej. Boczki są odpowiednio wyprofilowane, a w specjalne zagłębienie dopasowany jest stalowy uchwyt mocujący o odpowiednim kształcie. Jego dokręcenie odpowiednimi wkrętami zapewnia doskonałą sztywność zestawu okno-roleta.

OKUCIA

Zdalnie programowany system zamknięć Zarządzanie systemem zabezpieczeń w kilku budynkach za pomocą laptopa?

Proste i szybkie zmienianie uprawnień nadanych poszczególnym użytkownikom systemu? Trwałość na lata dzięki doskonałej jakości elementów? Te i wiele innych możliwości daje inteligentny, zdalnie programowany system Abloy Protec Cliq.

Autor: Grzegorz Korzeniowski Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: Assa Abloy Napisz do eksperta: Grzegorz.Korzeniowski@assaabloy.com.pl

A

bloy Protec Cliq jest połączeniem nowoczesnej technologii Cliq i mechanicznego systemu Abloy Protec.

System składa się więc ze spełniających najbardziej rygorystyczne wymogi (doskonała odporność na korozję i trudne warunki atmosferyczne) tradycyjnych elementów mechanicznych, jak klucze, wkładki, kłódki, które

dodatkowo wyposażone są w zaawansowane rozwiązania elektroniczne.

Technologia Cliq pozwala na programowanie systemu, czyli m.in. zarządzanie prawami dostępu poszczególnych użytkowników czy ich kontrolę. Administrator może w obrębie obiektu stworzyć grupy o różnych uprawnieniach mechanicznych

Grzegorz Korzeniowski › Technologia Cliq pozwala na programowanie systemu, czyli m.in. zarządzanie prawami dostępu poszczególnych użytkowników czy ich kontrolę

51 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

OKUCIA

› Abloy Protec Cliq może być częścią idealnie dopasowanego do potrzeb firmy lub organizacji systemu klucza generalnego (Master Key System).

i elektronicznych, a także budować strefy, do których dostęp mają jedynie pojedyncze osoby. Abloy Protec Cliq pozwala również na stworzenie „czarnej listy”, za pomocą której korygowane są ustawienia grupowe dla pojedynczych użytkowników.

Szereg możliwości Wyróżnikiem rozwiązania Assa Abloy jest możliwość zdalnego zarządzania – administrator obiektu czy właściciel firmy może kierować całym systemem za pomocą komputera podłączonego do sieci. Umożliwia mu to np. wydanie kluczy poszczególnym pracownikom pracującym w terenie i uaktywnienie ich później, w ustalonym czasie – zdalnie, ze swojego biura. Co bardzo istotne, w razie zaginięcia klucza, nie musimy wymieniać wkładki czy przeprogramowywać systemu. W szybki i łatwy sposób możemy odmówić prawa dostępu wybranego klucza do wszystkich przejść.

W razie potrzeby istnieje również możliwość nadania dodatkowych praw dostępu już funkcjonującym kluczom. Zdalne programowanie daje możliwość zarządzania szerokim obszarem, w tym jednoczesnej kontroli kilku budynków znacznie oddalonych od siebie. Szybka zmiana uprawnień z kolei to gwarancja pełnego i niezmiennego poziomu bezpieczeństwa.

Bardzo istotną cechą Abloy Protec Cliq jest także możliwość kontroli użytkowników.

W klucze i cylindry, wchodzące w skład systemu, wbudowane są dzienniki zdarzeń. Użycie każdego klucza użytkownika powoduje zapis daty, godziny i ID wkładki w pamięci klucza. Tym sposobem administrator może weryfikować, który użytkownik w jakim czasie używał klucza do otwierania poszczególnych zamków. W zależności do rodzaju, zapamiętuje on od 100 do 1800 ostatnich zdarzeń. Możemy sprawdzać również takie informacje w odniesieniu do konkretnego cylindra. Wkładka pamięta do 1000 ostatnich zdarzeń, w tym zapamiętuje 20 ostatnich prób dostępu nieautoryzowanych kluczy. Dodatkowo bateria w kluczu daje możliwość zaprogramowania funkcji czasowej. Elektroniczne klucze mogą być ustawione jako aktywne na pewien okres czasu, uzależniony np. od harmonogramu pracy danego pracownika.

Abloy Protec Cliq może być częścią idealnie dopasowanego do potrzeb firmy lub organizacji systemu klucza generalnego (Master Key System). Taka forma systemu zabezpieczeń budynku pozwala na to, aby każdy użytkownik posługiwał się fizycznie tylko jednym kluczem, otwierając wyłącznie te drzwi/pomieszczenia, do których powinien mieć dostęp. Liczba tych drzwi czy pomieszczeń może być niemal nieograniczona.

52 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Prosty w obsłudze W skład systemu Abloy Protec Cliq wchodzą klucze użytkowników i klucze programujące (w tym główny klucz programujący), które są identyfikatorem systemu wobec programatora i oprogramowania. Dzięki nim mamy możliwość zaprogramowania wkładek oraz odczytu pamięci zdarzeń. Do systemu należą także wkładki/cylindry i kłódki oraz wspomniane wyżej programator i oprogramowanie zawierające bazę danych systemu.

Mnogość elementów nie oznacza skomplikowanego sposobu zarządzania, instalacji czy użytkowania. Klucz Abloy Protec Cliq jest równie łatwy w użyciu jak standardowy mechaniczny klucz. System jest prosty w montażu, ponieważ wkładka elektroniczna może zostać zamontowana w drzwiach bez zmiany już istniejących okuć i zamków. Baterie zasilające znajdują się w kluczach, stąd rozwiązanie nie wymaga okablowania.

Abloy Protec Cliq jest również opłacalny z ekonomicznego punktu widzenia. Jego wybór to tańsze rozwiązanie niż zakup alternatywnych elementów, które dawałyby te same korzyści funkcjonalne. System wiąże się również z niskimi kosztami instalacji, utrzymania, a także długim czasem użytkowania.

OKUCIA

Pewne zabezpieczenia na niepewne czasy Z pewnością wielu z Państwa przy zakupie wkładki do swoich drzwi zastanawiało się, jaka jest naprawdę różnica pomiędzy wkładkami atestowanymi a tymi, które atestu nie posiadają. Otóż różnica jest całkiem spora. Atest jest bowiem w tym przypadku jednym z najważniejszych wyznaczników określających wartość zakupionego produktu.

Autor: Daniel Nowak Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: Brevis Napisz do eksperta: D.Nowak@lob.pl

P

oprzez odpowiedni dobór wkładki można radykalnie podnieść poziom bezpieczeństwa w swoim domu czy mieszkaniu. Atest stanowi gwarancję, że zamek przeszedł badania związane z odpornością przeciwwłamaniową. Atesty są przyznawane przez jednostkę zewnętrzną, co stanowi dla potencjalnego klienta dużo większą wartość aniżeli badania wykonywane przez samego producenta. W Polsce uznanymi jednostkami w tej sferze są Instytut Mechaniki Precyzyjnej – IMP Warszawie oraz Instytut Techniki Budowlanej – ITB, które wykonują badania i wydają certyfikaty bezpieczeństwa dla produktów.

Idealnym rozwiązaniem jest więc stosowanie drzwi wyposażonych w zamek i wkładkę atestowaną. Pamiętajmy jednak, że nawet najlepsza wkładka nie spełni swojej roli, gdy zamontujemy ją do kiepskiej jakości drzwi.

Aby lepiej przyjrzeć się zaletom wkładek atestowanych, przybliżmy atuty dwóch modeli z naszej oferty: Dragon i Hektor. Ten pierwszy posiada 6 klasę bezpieczeństwa, drugi natomiast klasę 4. Obie wkładki posiadają możliwość rozbudowy o dalsze elementy układu 1 klucza, a zastosowanie specjalnej karty sprawia, że na jej podstawie klucze można dociąć tylko w autoryzowanych salonach.

To co odróżnia atestowane wkładki od tych standardowych (nieatestowanych), to przede wszystkim zabezpieczenie przeciwprzewierceniowe, które uzyskuje się przez zastosowanie hartowanych kołków w bębenku i korpusie.

Dragon i Hektor dysponują wzmocnioną konstrukcją, które zabezpieczają przed wyrwaniem bębenka z korpusu wkładki. Produkty te są odporne na wszelkie manipulacje elektroniczne i mechaniczne. Zastosowano w nich specjalne sprężyny i kołki, które posiadacza wkładek atestowanych zabezpieczą przed włamaniem metodą „bumping” (termin określający sztukę manipulacji zamkiem za pomocą odpowiednio spreparowanego klucza).

Sam przekoduj wkładkę Wkładka bębenkowa Dragon 2 posiada dwa zestawy klucza oznaczone jako klucz A (1 sztuka) oraz klucz B (4 sztuki) wraz z kartą indentyfikacyjną. Zestawy te różnią się jedynie kodem klucza. Zakupiony produkt daje możliwość beznarzędziowego przekodowania wkładki z klucza A za pomocą kluczy z drugiego zestawu. Wyobraźmy sobie zatem sytuację, w której nasz dom stoi w stanie surowym. Klucz A posiada majster, który ma dostęp do wszystkich drzwi. Kiedy zakończy pracę, pojawiamy się na miejscu i ten sam zamek otwieramy kluczem B. W tym momencie klucz majstra jest bezużyteczny. Od tego momentu tylko klucz B otworzy drzwi. W ten oto prosty sposób najzwyklejszy Kowalski dokonuje przekodowania wkładki.

53 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Ubezpieczając mieszkanie, większość firm ubezpieczeniowych wymaga od klienta posiadania produktów atestowanych. To kolejny argument, który sprawia, że warto jest wybrać właśnie takie rozwiązanie. Pamiętajmy, że tylko odpowiednia wkładka w parze z dobrymi drzwiami mogą zagwarantować bezpieczeństwo domu.

› To co odróżnia atestowane wkładki od tych standardowych (nieatestowanych), to przede wszystkim zabezpieczenie przeciwprzewierceniowe, które uzyskuje się przez zastosowanie hartowanych kołków w bębenku i korpusie.

MASZYNY

Technologia ryflowania w celu poprawy jakości Wzrastające koszty pozyskania drewna oraz żądania klientów dotyczące lepszego jakościowo produktu, walka o udziały w rynku i rosnący nacisk konkurencji wymusiły powstanie innowacyjnych technik w zakładach budowy okien w celu produkowania mniej kosztownych, wysokowartościowych i trwałych elementów okiennych.

Autor: Sławomir Pichit Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: LEITZ Polska Napisz do eksperta: pichits@leitz.pl

D

zięki długoletniemu know-how w dziedzinie techniki okiennej oraz skrawania drewna litego poprawiliśmy niezawodność procesów w obróbce skrawaniem kantówki okiennej. Ciemne i jasne meranti, sosna, modrzew, sosna promienista, eukaliptus gałkowy („drzewo gumowe”) i świerk – to tylko niektóre z najważniejszych gatunków drewna stosowanego w produkcji okien. Wszystkie one podlegają skrawaniu takimi samymi ostrzami.

Dodatkowo wymagania jakościowe dotyczące powierzchni okna drewnianego sięgają wymagań stawianym elementowi meblowemu.

Kreowanie jakości już od samego początku Jedną z pierwszych operacji w łańcuchu tworzenia wartości rynkowej produktów w budowie okien jest struganie czterostronne po przycinaniu na długość. Tutaj zaczyna się już pierwszy stopień tworzenia jakości. Wykonana powierzchnia struganej kantówki

okiennej stanowi podstawę dla wysokowartościowego ukształtowania późniejszej widocznej powierzchni okna drewnianego.

Uszkodzenia powierzchni, określane również jako wyrwania i naderwania, są powodowane głównie przez wyprzedzające (powstające przed ostrzem, w momencie jego wchodzenia w materiał) wyrwania (pękanie) włókien drewna podczas procesu skrawania.

Za pomocą różnych produkcyjnych i technicznych zabiegów w zakresie narzędzi, trwają nieustanne poszukiwania w celu utrzymania tego problemu pod kontrolą. Jednak wysokie prędkości obrotowe, „ciągnące” cięcie, dzielone (segmentowe) ostrza, żeby tylko wymienić niektóre z nich, nie zawsze doprowadzały do spodziewanej poprawy jakości.

Jeśli ostrze narzędzia pracuje w kierunku przeciwnym do kierunku usłojenia drewna, to wyprzedzające wyrwania są

54 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

prawie nieuniknione. Ze względu na dużą pracochłonność i koszty, sortowanie kantówki według kierunku przyrostów rocznych jest w praktyce nie do zrealizowania. Do tego dochodzą naturalne cechy drewna, jak skręt włókien i ślady od sęków powodujące z reguły chropowatość struganej powierzchni.

Wyprzedzające wyrwania powstałe w wyniku strugania wstępnego są przeważnie tak głębokie, że przy naddatku tylko 0,5 do 1,0 mm na obróbkę wykańczającą („gładzenie”) nie mogą być usunięte. Natomiast zwiększanie tego naddatku przy „struganiu wygładzającym” kryje niebezpieczeństwo dalszych wyrwań wyprzedzających na gotowej powierzchni struganej. Poza tym, w wypadku drewna pochodzącego z plantacji, charakteryzującego się dużą szerokością słojów rocznych, dochodzi tu do złuszczania w obszarze miękkich stref tych słojów.

MASZYNY

w narzędziu? Trzeba tylko tak krótko ukształtować odcinki ostrza, żeby potem dało się dalej uzyskiwać płaską i gładką powierzchnię.

„Riffelprofil” oferuje wiele rozwiązań

› Powierzchnia strugana konwencjonalnie w obszarze skrętu włókien. Wyprzedzające wyrwania od strugania wstępnego nie są usuwane przy struganiu wykańczającym.

Właściwe drewno Najlepiej jest wybierać drewno o równomiernych przyrostach rocznych. Ale skąd je wziąć? Drewno jest produktem naturalnym i aktualny rozwój rynku wymaga zwiększonych kompromisów przy jego pozyskiwaniu, również dla produktów wysokowartościowych, jak kantówka okienna i drzwi. Trendy w zakresie wykorzystywania drewna z plantacji prowadzą także do stosowania gatunków szybko rosnących, jak przykładowo eukaliptus i sosna promienista, które odznaczają się dużymi przyrostami rocznymi. Braki powstałe w wyniku złej jakości powierzchni są rozpoznawane dopiero po kilku fazach przerobu w łańcuchu tworzenia wartości rynkowej produktów, co prowadzi do wysokich kosztów wywołanych przez te braki.

daje się zrealizować. Firma Leitz pracowała wspólnie z użytkownikami nad dającym się zastosować rozwiązaniem. Po co odchylać wrzeciono, jeśli kąt ustawienia głównej krawędzi skrawającej można uwzględnić już

Skutecznie zastosowane rozwiązanie pod nazwą „Riffelprofil” („profil ryflowany”) jest w firmie Leitz oferowany w formie narzędzia profilowego do strugania wstępnego o budowie modułowej dla najczęściej występujących szerokości obróbki. Dzięki lekko „ciągnącemu” wnikaniu ostrzy w materiał w dużym stopniu unika się wyprzedzających wyrwań, do tego są one skierowane bardziej w kierunku bocznym profilu ryfli niż na głębokość materiału. Przy następnym struganiu wygładzającym są już usuwane praktycznie tyko ryfle, a więc tutaj także unika się wyprzedzających wyrwań. Warunkiem skutecznego zastosowania tej metody jest oczywiście posiadanie wystarczającej liczby wrzecion w maszynie i możliwość precyzyjnej regulacji różnicy wysokości stołów.

Narzędzie do ryflowania jest oczywiście trochę bardziej złożone, niż zwykła głowica strugarska. Profil i żądana dokładność przy wbudowywaniu ostrzy wymagają wysokiej precyzji osiowo pozycjonowanego mocowania noży. Szczególną ekonomicznością

Kąt ustawienia głównej krawędzi skrawającej położony w narzędziu Pozytywny wynik frezowania z kątem ustawienia głównej krawędzi tnącej, jaki występuje przy frezowaniu „spłaszczającym” (frezowanie brzegów płycin), jest wystarczająco znany. Ten rodzaj obróbki wymaga skośnych ustawień wrzeciona i – w wypadku istniejących obrabiarek do profili oraz strugania – nie

› Próbka drewna z rys. 1 po dalszym przebiegu strugania ze struganiem ryfli i struganiem wykańczającym („finish”), pomimo skrętu włókien powstaje czysta powierzchnia.

55 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

MASZYNY

› Konwencjonalna obróbka poprzeczna: kontrprofil wykonany prostymi ostrzami, z typowymi wyrwaniami, które nie zostały całkowicie usunięte przy wręgowaniu wkoło. › Pomimo nieregularnego usłojenia drewna, dzięki technologii ryflowania, na elementach okiennych daje się uzyskiwać nienaganne powierzchnie. wykazały się systemy narzędziowe, w których noże mogą być ostrzone na nie profilowej powierzchni natarcia, żeby skomplikowany profil musiał być tworzony tylko jeden raz. Za pomocą swojego systemu głowic nożowych „ProFix” Leitz oferuje optymalne dla tego zastosowania rozwiązanie narzędzia. Zarówno przez niezmienność profilu i średnicy głowicy nożowej aż do ostatniego ostrzenia, jak i przez dużą liczbę możliwych dalszych ostrzeń, ale także dzięki bardzo trwałym ostrzom z węglika spiekanego, niskim kosztom eksploatacyjnym i krótkim czasom nastawczym oraz czasom wymiany noży, inwestycje początkowe szybko stają się opłacalne. Ponadto ekonomiczność rozwiązania „ProFix” jest przy tym zastosowaniu dokumentowana redukcją liczby braków.

Technologia ryflowania wobec wyrwań Inny problem, szczególnie w profilach okien i drzwi, stanowią wyrwania przy wyjściu narzędzia podczas poprzecznej obróbki drewna. Poprawę daje się tu uzyskać za pomocą skomplikowanych kinematyk maszyn lub popularnego drewnianego elementu zabezpieczającego przed wyrwaniami ze wszystkich stron („drewno oporowe”). Pomimo tego, wielokrotne głębsze wyrwania prowadzą nieuchronnie do powstawania braków, gdyż są one rozpoznawane dopiero bezpośrednio przed montażem. Technologia ryflowania może być bardzo pomocna również tutaj. Ze względu na to, że przy wyjściu ostrzy siły skrawania nie są skierowane prostopadle do powstającej krawędzi, to tworzenie się wyrwań (odprysków drewna) jest znacznie zredukowane. W przeciwieństwie do strugania, ryfle na powierzchni pozostają tu aż do montażu.

W przypadku połączeń narożnikowych ryfle oddziałują przede wszystkim jako „kieszeń

› Struganie wstępne głowicą nożową ProFix z profilowymi nożami do ryflowania podczas pracy.

56 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

klejowa”, a tym samym zapewniają optymalne klejenie przy wystarczającej ilości kleju. Poza tym, dzięki położeniu w poprzek do kierunku działania wpływów atmosferycznych, struktura ryflowa spełnia rolę pewnego rodzaju „warg uszczelniających” i dzięki temu zamyka dostęp wilgoci. Określona ilość kleju powoduje niezawodne zabezpieczenie zamykające czoła drewna i przez to eliminuje typowe „słabe” miejsca okna drewnianego. Przy frezowaniu konwencjonalnym, pomiędzy drewnem wczesnym a późnym, tworzyłby się „pagórkowaty” profil, co mogłoby doprowadzić do nierównomiernej grubości kleju, a w najgorszym wypadku – do tworzenia się kapilar we wrażliwym obszarze drewna o przekroju czołowym.

Badania w Instytucie Techniki Okiennej w Rosenheim Przeprowadzone w Instytucie Techniki Okiennej w Rosenhaim (Niemcy) badania dotyczące wpływów atmosferycznych i prób rozciągania wskazały na wyraźną tendencję do wysokiej wytrzymałości połączenia narożnikowego niezależnie od tego, czy połączenia narożnikowe zostały wykonane za pomocą tradycyjnego złącza czop – widlica, czy też za pomocą kontrprofilu oraz złącza kołkowego, a jednocześnie wykazały lepszą szczelność. We wszystkich próbach pękanie występowało w zakresie drewna wzdłużnego, a spoiny klejowe wykazały dużą szczelność na zewnętrznym elemencie parapetowym. Dzięki dobremu wypełnieniu przez klej, również zamknięte spoiny w poprzek ryfli nie wykazywały żadnych wizualnych i technicznych usterek.

MASZYNY

› Połączenie czop – widlica wykonane w technice ryflowania.

› Obróbka poprzeczna w technice ryflowania: wewnętrzny kontrprofil skrzydła z powierzchnią ryflowaną. „ProFix” i „ProfilCut” zamiast standardu

Doświadczenia w zakresie rzadziej stosowanych gatunków drewna

Technika skrawania także przy profilowaniu?

Na skutek dużej liczby wariantów profili i ich indywidualnego ukształtowania, standardowy program narzędzi do profilowania drewna o przekroju czołowym daje się wykorzystać w niewielkim stopniu. Natomiast wszystkie profile z konturem ryfli mogą być wykonywane za pomocą systemów narzędziowych „ProFix” i „ProfilCut”, ponieważ oba te systemy utrzymują precyzyjną, osiową dokładność pozycjonowania, także po wymianie noży.

Od ponad trzech lat z kilku firm produkujących okna są zbierane praktyczne doświadczenia z drewnem meranti, dębu, modrzewia, sosny i pinii, jak również eukaliptusa i sosny promienistej. Liczba braków produkcyjnych oraz udział obróbki wtórnej powstałej w wyniku wadliwej powierzchni oraz wyrwań na końcach elementów spadły w tym przedziale czasu z 5 do poniżej 0,5 procent. Trochę wyższe koszty narzędzi zamortyzowały się więc w krótkim czasie.

Przedstawione sukcesy przy struganiu i profilowaniu poprzecznym w powiązaniu z technologią ryflowania nakazały niejako Leitz zastosować tę technikę skrawania także przy profilowaniu. Uzyskane wyniki są w wysokim stopniu obiecujące i, dzięki specjalnie do tego celu wypracowanej konstrukcji narzędzi, pozwalają na znaczne podwyższenie ich trwałości przy obróbce profilowej, ale przede wszystkim przynoszą istotną poprawę jakości powierzchni.

› Typowe zjawisko wyłamania połączenia narożnikowego w technice ryflowania. Wyłamanie (pęknięcie) następuje zawsze w drewnie wzdłużnym. Spoina elementu parapetowego jest w pełni szczelna.

57 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

TEMAT NUMERU

Automatyzacja

zgrzewania i zaczyszczania profili PVC Kontynuując cykl artykułów, które dają Państwu szersze spojrzenie na temat automatyzacji produkcji, przedstawiamy kolejny etap wytwarzania stolarki PVC. Profile mamy już pocięte i poddane obróbce, czas więc je zgrzać (i zaczyścić) w konkretne konstrukcje skrzydeł i ram. Posłuchajmy, co nasi eksperci mają do przekazania w tym jakże ważnym etapie produkcji.

AUTORZY: Tomasz Rybka, Maciej Jodkowski, Maciej Opala KOREKTA: Tomasz Pępek

Maciej Jodkowski Dyrektor Murat Poland

T

rudno jest doradzić komukolwiek i cokolwiek bez analizowania jego potrzeb i preferencji. Rynki docelowe producentów w połączeniu z systemem stosowanych profili wymuszają zastosowanie odpowiedniego parku maszynowego. Na rynku europejskim dostępne są różnorodne maszyny z zastosowanymi rozwiązaniami, dzięki którym możliwa jest realizacja założonych cykli. Rozpoczynając, chciałbym się skupić na zgrzewaniu i urządzeniach tego procesu czyli zgrzewarkach.

Ze względu na różnorodność maszyn stosowanych w procesie zgrzewania, możemy wyróżnić zgrzewarki jedno lub wielogłowicowe.

Urządzenia te znajdują zastosowanie u różnych producentów – w zależności od ich potrzeb i kierunków rozwoju. W związku z rosnącymi potrzebami klientów ostatecznych w kierunku coraz to bardziej nowatorskich rozwiązań w zakresie konstrukcji stolarki otworowej z PVC, producenci zmuszeni są do ciągłej obserwacji trendów rynkowych i dynamicznego rozwoju w kierunku spełniania tych oczekiwań przy utrzymaniu wysokiego poziomu jakości. Obok typowych konstrukcji o kształtach prostokątnych, coraz częściej napotyka się trójkąty, trapezy, wielokąty oraz konstrukcje z nadanym wygięciem łukowym. Zróżnicowany rodzaj budownictwa i twórczość architektów pokazuje, że zróżnicowane konstrukcje stolarki budowlanej stają się coraz bardziej popularne. Sukcesywnie z roku na rok wzrasta procent produkcji tego rodzaju rozwiązań, na które producenci muszą dynamicznie reagować.

Trendy te wymuszają na producentach stosowanie różnych rozwiązań maszynowych dla osiągnięcia określonych celów. Zgrzewarki

58 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

jednogłowicowe są urządzeniami, które dokonają tylko jednego cyklu zgrzewania w jednym czasie. Nie należą więc do urządzeń, które zapewnią wydajność procesu, mimo to są urządzeniami bardzo popularnymi ze względu na funkcjonalność. Za ich pomocą, dzięki regulowanym kątom zgrzewania, możliwe jest łączenie naroży konstrukcji o kształtach nietypowych (trójkąty, trapezy, romby czy łuki) pod różnymi kątami. Dokonując wyboru takiego urządzenia, należy brać pod uwagę zakres regulacji kątów zgrzewania, maksymalne i minimalne gabaryty zgrzewanych profili oraz możliwość ich zgrzewania w technologii wypływki 0,2 mm, co znacznie podnosi jakość zaczyszczania profili okleinowanych. Dobrze dobrane parametry zgrzewarki pozwolą na szeroki zakres zgrzewanych profili w zakresie ich szerokości i wysokości oraz rodzaju barwienia (białe, okleinowane, akrylowe czy malowane).

Z gamy naszych produktów takim przykładem może być zgrzewarka jednogłowicowa KB-512, która obok wymienionych powyżej cech, posiada wszystkie funkcje swobodnie programowalne. Umieszczony na pulpicie operatora wyświetlacz daje możliwość ustawienia

MASZYNY

temperatury grzałki, czasu topienia, łączenia i odprężania. Ponadto operator powinien mieć pełną możliwość nastawu ciśnień procesu (docisku zgrzewanych profili oraz ich łączenia). W tym prostym urządzeniu dajemy również możliwość dostępu do funkcji serwisowych, gdzie operator może z programu swobodnie wyzwalać pracę poszczególnych podzespołów. Dzięki temu może w bezpieczny sposób dokonać precyzyjnego ustawienia prowadnic do zgrzewania profili czy wymienić folię teflonową, a także sprawdzić prawidłowość funkcjonowania każdego z podzespołów bez potrzeby wyzwalania cykli poszczególnymi elektrozaworami.

Kolejnymi urządzeniami procesu zgrzewania są zgrzewarki dwugłowicowe. Urządzenia tego typu dają możliwość jednoczesnego zgrzewania dwóch naroży przy zachowaniu dużej dokładności zgrzewania. Coraz częstszym zjawiskiem jest stosowanie w nich rozwiązań automatyki, zmierzających do łatwiejszej obsługi i usprawnienia procesu. Zgrzewanie w technologii wypływki 0,2 mm czy swobodne nastawy poszczególnych parametrów z pulpitu operatora stało się niemal standardem. Praca operatora ogranicza się tylko do nałożenia profili na blaty zgrzewarki, odpowiedniego dosunięcia głowicy i wciśnięcia przycisku start cyklu.

Kolejną grupą są zgrzewarki czterogłowicowe, które w ostatnich latach zyskały na ogromnej popularności. Ze względu na możliwość zgrzewania czterech naroży w jednym czasie, są najbardziej wydajne. Budowa tych zgrzewarek,

precyzyjne podzespoły mechaniki i układy kontrolno-pomiarowe zapewniają dużą dokładność zgrzewanych konstrukcji, zachowując bardzo dobre parametry wytrzymałościowe zgrzanych naroży. Zastosowanie odpowiednio precyzyjnych mechanizmów, jakimi są śruby bezluzowe kontrolowane enkoderami wysokiej rozdzielczości, daje nie tylko wysoką dokładność zgrzanych konstrukcji, ale też zwiększa żywotność tych rozwiązań. Należy pamiętać, że solidność i precyzja wykonania poszczególnych podzespołów mechaniki w połączeniu z automatyką da odpowiedni poziom jakości zgrzewanych konstrukcji i długotrwałą eksploatację zgrzewarki, na czym powinno zależeć każdemu użytkownikowi.

Typowe wykonania tego rodzaju zgrzewarek powinny dawać użytkownikowi szerokie możliwości w zakresie zgrzewania konstrukcji małych i wielkogabarytowych na bazie profili o różnej szerokości zabudowy. Zgrzewarki czterogłowicowe wyposażone są w komputery przemysłowe (industrial PC), które w połączeniu z oprogramowaniem dają możliwość pracy jako samodzielne urządzenie bądź współpracujące automatycznie z innymi urządzeniami procesu w liniach zgrzewająco-czyszczących.

Zgrzewarki tego typu wyposażane są standardowo w funkcje automatycznego formowania uszczelki czy automatycznego ustawiania technologii wypływki dla każdego z typów profili z osobna, zabezpieczają pomyłki wymiarowe

› Zgrzewarki dwugłowicowe dają możliwość jednoczesnego zgrzewania dwóch naroży przy zachowaniu dużej dokładności zgrzewania. Coraz częstszym zjawiskiem jest stosowanie w nich rozwiązań automatyki, zmierzających do łatwiejszej obsługi i usprawnienia procesu.

59 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

› Zgrzewarki jednogłowicowe są urządzeniami, które dokonają tylko jednego cyklu zgrzewania w jednym czasie. Nie należą więc do urządzeń, które zapewnią wydajność procesu, mimo to są urządzeniami bardzo popularnymi ze względu na funkcjonalność. i współpracują ze skanerami kodów kreskowych.

Ekran pulpitu operatora powinien być prosty i czytelny, dawać się obsługiwać intuicyjnie, a menu ekranowe, zgodnie z obowiązującymi przepisami, polskojęzyczne. Coraz więcej polskich producentów stolarki zaspokaja potrzeby innych rynków docelowych. Spotykamy się więc z zapytaniami naszych polskich producentów o zgrzewarki typowo „do zadań specjalnych”, pracujące w liniach z czyszczarkami naroży.

Konstrukcja tych zgrzewarek oraz ich oprogramowanie umożliwia zgrzewanie czterech, różnych sobie konstrukcją elementów, z których w efekcie uzyskamy konstrukcję ramy czy skrzydła. Tak więc na bazie tego typu zgrzewarek możemy zgrzać typowe systemy holenderskie

MASZYNY

› Zgrzewarki czterogłowicowe w ostatnich latach zyskały na gromnej popularności. Ze względu na możliwość zgrzewania czterech naroży w jednym czasie, są najbardziej wydajne. czy francuskie z możliwością ich zaczyszczania w trybie automatycznym. Niestety ceny tego typu rozwiązań są „delikatnie” wyższe, więc jak na razie instalacji takich urządzeń udało nam się dokonać tylko w Hiszpanii i Francji, gdzie takie systemy okienne mają zastosowanie i są standardami tych rynków.

Kolejnym etapem jest zaczyszczenie zgrzanych naroży z powstałych w procesie zgrzewania wypływek. Cykl technologiczny powinien być wyposażony w odpowiednie urządzenia zwane czyszczarkami naroży z PVC (zwane też oczyszczarkami, zaczyszczarkami). Podobnie jak w przypadku zgrzewarek, czyszczarek

jest również duża gama, różnych pod kątem ceny, funkcji, wyposażenia i szybkości pracy, poczynając od prostych, analogowych, do zaawansowanych technologicznie sterowanych numerycznie (CNC).

Jak funkcjonują analogowe czyszczarki, to większości nie trzeba tłumaczyć i przy ich wyborze nie rodzi się tak dużo pytań jak przy tych sterowanych numerycznie, na których chciałbym się skupić. Przy wyborze tego rodzaju czyszczarek bardzo istotne jest dobre poznanie charakterystyki bieżącej produkcji i założeń na przyszłość. Większość użytkowników wyobraża sobie, że zakup czyszczarki

› Przy wyborze czyszczarek sterowanych numerycznie bardzo istotne jest dobre poznanie charakterystyki bieżącej produkcji i założeń na przyszłość.

CNC rozwiąże ich problemy z zaczyszczaniem naroży profili dotychczas stosowanych – przecież jest to czyszczarka cyfrowa z dużymi możliwościami, więc powinna zaczyszczać praktycznie wszystko! Otóż nie ma bardziej błędnego podejścia. Każdorazowo powinno się dokładnie zapoznać z dotychczasowymi standardami zaczyszczania profili, gamą stosowanych profili obecnie i w niedalekiej przyszłości. Dopiero po analizie tych danych możliwe jest udzielenie odpowiedzi o możliwościach czyszczarki w zakresie realizowania funkcji oraz prawidłowo zbudowanej i funkcjonującej bazie danych.

› Czyszczarki posiadają możliwość pracy jako samodzielne urządzenia oraz połączone w cykle automatyczne w liniach zgrzewająco-czyszczących. Bardziej sensowne jest stosowanie ich w połączeniu z liniami, gdzie pracują w pełni automatycznie.

60 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

MASZYNY

Wśród czyszczarek mamy te najpopularniejsze 2 i 4-osiowe, ale i model 16-osiowy z możliwością jednoczesnego zaczyszczania 4 narożników. Z punktu oceny relacji ceny i możliwości, to najpopularniejsze są czyszczarki CNC 2-osiowe.

W ramach funkcji obróbczych i zainstalowanych narzędzi, możemy zaczyszczać wszystkie standardowe konstrukcje profili z PVC do wysokości 180 mm (białe, okleinowane, z uszczelkami lub bez, a także niektóre systemy profili renowacyjnych czy monoblock’ów). Odpowiednio skonfigurowana praca głowic narzędziowych i baza programów do automatycznej obróbki naroży przynosi spore korzyści. Podając narożnik do komory obróbczej, czyszczarka automatycznie wybiera program z bazy danych i dokonuje funkcji zaczyszczania wcześniej skonfigurowanymi narzędziami. Dzięki temu, w odniesieniu do czyszczarek analogowych, wyklucza się pomyłki personelu, oszczędza czas i potrzebę wymiany i magazynowania frezów. Atutem przy ich zakupie jest też ilość czasu niezbędnego do wyprodukowania pakietu frezów (czyszczarki analogowe) w porównaniu do czasu niezbędnego na przygotowanie programu (czyszczarki CNC) w odniesieniu do danego systemu profili. Dodatkowym plusem w eksploatacji czyszczarek CNC są moduły zdalnej pomocy serwisowej (online).

Możliwość zdalnego programowania i pomocy serwisowej znacznie pomaga i ogranicza koszty.

Tomasz Rybka Prezes R&D Tech Sp. z o.o.

N

a łamach poprzednich wydań i dzięki uprzejmości czasopisma Windoor Expert przedstawiliśmy procesy technologiczne wytwarzania stolarki otworowej PVC począwszy od cięcia profili po ich

Ważnym czynnikiem jest również panel operatora z wizualizacją przekroju obrabianego systemu profili. Operator w prosty i zrozumiały dla niego sposób może sam wprowadzać ewentualne korekty w pracy narzędzi, aby każdy narożnik zaczyszczony był prawidłowo. Minusem tych rozwiązań jest ręczny tryb podawania i obracania materiału, jednak nie powinno stanowić to problemu u tych producentów, którzy szukają usprawnienia i przyspieszenia tego etapu produkcji w powiązaniu z rozsądną ceną.

Czyszczarki 4-osiowe, dzięki swojej konstrukcji, posiadają możliwość jednoczesnej pracy kilku narzędzi. Znaczy to, że odrębne grupy narzędziowe (np. górna i dolna) mogą pracować jednocześnie, co prowadzi do znacznego skrócenia czasów zaczyszczania.

Istotnym elementem, który należy bezwzględnie wziąć pod uwagę, to interfejs użytkownika oraz prosty sposób programowania i wprowadzania korekt programowych. Na rynku istnieje kilka rozwiązań, które dają taką możliwość użytkownikowi. Najprostszym i najpraktyczniejszym jest wprowadzanie programów „po obrysie” na podstawie plików z przekrojem profili w formacie .dxf. Plik wprowadzony do pamięci czyszczarki staje się bazą do parametryzowania pracy narzędzi.

obróbkę. Dzięki obu poprzednim etapom uzyskaliśmy gotowe, odpowiednio przycięte sztaby wyposażone we wzmocnienie oraz otwory technologiczne, z których powstaną konstrukcje ram i skrzydeł. Te konstrukcje uzyskujemy za pomocą zgrzewania. Zgrzewarki do konstrukcji okiennych używanych przez producentów mogą być jedno, dwu lub cztero głowicowe. Jako że w ostatnich artykułach skupiliśmy się na centrach tnących i obróbczych, także w tym artykule pozostaniemy przy linii zautomatyzowanej, czyli maszynie wyposażonej w zgrzewarkę 4-głowicową i zaczyszczarkę połączonych w linię. R&D Emmegi w swojej ofercie posiada jeden model linii zgrzewająco-czyszczącej w wielu konfiguracjach (wymiarowych i funkcjonalnych).

Celem mojej wypowiedzi nie będzie opisanie całego procesu zgrzewania, tylko przedstawienie różnic i możliwości jakie niesie ze sobą stosowanie naszej technologii, w stosunku do oferty konkurencji.

61 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Przy wyborze takiej czyszczarki, należy sugerować się – na co zwracałem już uwagę –zakresem ich możliwości obróbczych, ilością narzędzi i ich funkcjami. Większość spotykanych na rynku rozwiązań (w tym u nas), wewnętrzne części naroży zaczyszcza się tzw. „nożami pływającymi”, co nie ukrywam, znacznie ułatwia technologiczne i estetyczne zaczyszczanie newralgicznych części naroży. Czyszczarki te posiadają ponadto możliwość pracy jako samodzielne urządzenia oraz połączone w cykle automatyczne w liniach zgrzewająco-czyszczących. W przypadku pracy samodzielnej, w porównaniu do czyszczarek 2-osiowych, znacząco skraca się czas zaczyszczania narożników, jednakże bardziej sensowne jest stosowanie ich w połączeniu z liniami, gdzie pracują w pełni automatycznie. Ważnym elementem jest też możliwość połączenia się serwisu z maszyną (w trybie serwisowym) celem diagnozy błędów, wprowadzenia korekt programowych, programowania czy też dokonania innych niezbędnych czynności możliwych do przeprowadzenia tą metodą.

Reasumując, chciałbym podkreślić, że wcześniejsza analiza i jasne postawienie oczekiwań znacząco przyczynią się do osiągnięcia założonego celu i satysfakcji z użytkowania.

Aspekty wyróżniające linię zgrzewająco-czyszczącą Integra 4 H w zakresie funkcjonowania kolejnych elementów linii:

1. Zgrzewarka Na rynku dostępne są zgrzewarki paralelne (równoczesne) i diagonalne. Nasz model zgrzewarki charakteryzuje się paralelną (równoczesną) pracą dociskania profili po procesie nagrzewania (nadtapiania) z identyczną siłą na czterech narożach oraz z zachowaniem osiągu wymiaru zadanej konstrukcji okiennej. W systemie diagonalnym praca docisku odbywa się na dwóch przeciwległych głowicach po przekątnej (diagonalnie).

W tym systemie pozostałe głowice są jedynie elementami oporowymi (stałymi). Takie rozwiązanie może prowadzić do przesunięcia zgrzewu. Wyjątkową cechą zgrzewarki w systemie paralelnym jest kontrolowanie zadanego wymiaru poprzez serwosilniki sterowane przez sterownik programowy. W praktyce

MASZYNY

oznacza to, że jeżeli posiadamy sztaby przygotowane pod konstrukcję ramy lub skrzydła o wymiarze 1000 x 1000 mm to sztaby te przygotowane są z naddatkiem materiału na stronę po 3 mm, co daje nam razem 1006 mm wymiaru sztaby. W sytuacji, gdyby wymiar jednej sztaby był krótszy lub dłuższy (w mieszczącej się tolerancji), to poprzez kontrolowane osie gotowa konstrukcja jest dokładnie zgrzana na dany wymiar. Jest to związane z tym, że gdy zostanie osiągnięty dany wymiar, serwosilnik zatrzymuje swoja pracę, zaś pozostałe serwosilniki pracują aż do osiągnięcia przez nie zadanego wymiaru. Dzięki temu zgrzewarka kontroluje pośrednio poprawność wcześniej przyciętych sztab, co nie występuje w konkurencyjnych

Dzięki czterem sterowanym głowicom w różnych zakresach uzyskujemy dodatkowe funkcjonalności w zakresie załadunku oraz zgrzewania. Na przykład w naszej zgrzewarce możemy wykonać zgrzewy konstrukcji drzwiowych, gdzie dwie głowice dokonują zgrzewania w górnej części, a dwie dolne pełnią rolę imadeł, a operator w czasie zgrzewania może dokonać montażu listwy progowej.

Oczywiście zgrzewarka posiada wiele opcji dodatkowych umożliwiających podniesienie jej funkcjonalności czy ergonomii w cyklu produkcyjnym. Można do tego zaliczyć system szybkozmiennego teflonu czy system noży ograniczających wypływ-

dociskają nie tylko uszczelkę, ale także zapobiegają wypłynięciu profilu PVC na zewnątrz, ku górze, co w rezultacie daje nam miękkie naroże uszczelki. Trimmery działają już od momentu nadtapiania, co wspomaga proces niewydobywania się PVC (pełnią rolę noży ograniczających wypływanie PVC ku górze przez cały proces nagrzewania i dociskania).

W momencie łączenia elementów Trimmery pełnią funkcję kształtowania uszczelki. Funkcjonalność ta wyklucza potrzebę frezowania końcówek profili, co skutkuje z kolei brakiem konieczności posiadania dodatkowego stanowiska. Gwarantuje ona również podwyższenie parametrów szczelności konstrukcji okiennych – przekonać się o tym mogliśmy podczas Produkcji Okien Na Żywo w 2011 roku, kiedy to nasze konstrukcje otrzymała bardzo wysokie noty w badaniach Mobilnego Laboratorium Techniki Budowlanej.

2. Stół chłodzący Transport konstrukcji odbywa się samodzielnie bez zaangażowania innych sekcji linii. Odbiór gotowej konstrukcji zostaje wykonany poprzez stację pośrednią, czyli tzw. stół chłodzący. Ramy lub skrzydła są transportowane równolegle do osi linii, co pozwala na pozycjonowanie konstrukcji w zaczyszczarce bez dodatkowego obracania w celu wypozycjonowania jej do zaczyszczania pierwszego naroża.

3. Zaczyszczarka wraz ze stacją obrotową

› Czyszczarki posiadają możliwość pracy jako samodzielne urządzenia oraz połączone w cykle automatyczne w liniach zgrzewająco-czyszczących. Bardziej sensowne jest stosowanie ich w połączeniu z liniami, gdzie pracują w pełni automatycznie. rozwiązaniach. Stosując rozwiązania paralelne, uzyskujemy wysoką precyzję wymiarów zadanych ram lub skrzydeł oraz samej wypływki. Dzięki zastosowaniu serwosilników regulujemy noże ograniczające wypływkę w zakresie od 0,2 do 2 mm wraz z wartościami pośrednimi co 0,1 mm. Reasumując: w Integrze 4H została wyeliminowana pneumatyka oraz mechanika ograniczająca na rzecz serwosilników sterowanych programowo z pulpitu zarządzającego.

kę pod uszczelką. To rozwiązanie wyklucza niebezpieczeństwo powstawania tzw. twardej uszczelki w narożach po procesie zgrzewania profili z uszczelką. Ważnym elementem, mającym duży wpływ na konstrukcję okna w czasie zgrzewania, jest uformowanie tak uszczelki, aby po zainstalowaniu szyby w konstrukcji nie opierała się na 4 punktach w rogach, ale leżała na całym obwodzie uszczelki. R&D EMMEGI zastosowało w swojej zgrzewarce tzw. Trimmery, które

62 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Zgrzana konstrukcja trafia poprzez stół chłodzący do zaczyszczarki 2 lub 4-osiowej.

Dzięki uzyskaniu we wcześniejszym etapie idealnego kąta skrzydła lub ramy po wypozycjonowaniu w zaczyszczarce, możemy idealnie oczyścić naroże. Wiąże się to z tym, że zaczyszczarka posiada 3 punkty referencyjne oraz dodatkową oś A, która precyzyjnie kontroluje ułożenie konstrukcji w stosunku do osi maszyny. Dzięki temu uzyskujemy powtarzalność ułożenia naroża rzędu 98%.

Taka powtarzalność, związana z precyzyjnym zgrzewem i wypozycjonowaniem, pozwala na uzyskanie wysokiej jakości i estetyki zaczyszczania nawet najbardziej skomplikowanych geometrycznie profili. Dzięki tym rozwiązaniom stacja obrotowa wykonuje tylko 3 obroty konstrukcji w procesie zaczyszczania jednej ramy lub skrzydła.

MASZYNY

konstrukcji niestandardowych – tzw. kombinacji profili. Każdy producent może dokonać weryfikacji wprowadzenia narzędzia ścinającego z pulpitu konfiguracyjnego przy maszynie w miarę potrzeby samodzielnie. Dwie osie pozwalają zaś na elastyczność sterowania. Funkcjonalność ta usprawnia proces produkcji konstrukcji okiennych, gdzie dokonuje się kombinacji zgrzewania różnych profili.

Dodatkową funkcjonalnością jest zastosowanie agregatu wiercącego otwory referencyjne pod montaż zawiasu, który również jest sterowany w zakresie dwóch osi, a dodatkową czynnością, która odbywa się na blacie zaczyszczarki, jest pomiar kontrolny szerokości ramy, tak aby nawiert pod zawias był wykonany w prawidłowej odległości wymiarowej. Oznacza to, że wahnięcia wymiarowe profili w naszej wiertnicy pod zawiasy są analizowane i korygowane. Zapewnia to producentowi zawsze właściwe umiejscowienie zawiasu, które wpływa później na korzystne funkcjonowanie skrzydła w ramie.

› R&D EMMEGI zastosowało w swojej zgrzewarce tzw. Trimmery, które dociskają nie tylko uszczelkę, ale także zapobiegają wypłynięciu profilu PVC na zewnątrz, ku górze, co w rezultacie daje nam miękkie naroże uszczelki.

Istotne jest to, że zaczyszczarka ta posiada różne możliwości konfiguracji narzędzi.

Można na niej zainstalować 11 agregatów roboczych, z tym że na niektórych agregatach możemy zamontować 2 narzędzia.

Tyle miejsc i możliwości nie stanowi ograniczeń w zaczyszczaniu nawet najbardziej skomplikowanych profili. Każdorazowo analizujemy geometrię stosowanych profili

i dostosowujemy pod nie odpowiednią konfigurację. Sekcja posiada dodatkowe funkcjonalności, do których można zaliczyć: montaż agregatu do frezowania sterowanego w zakresie dwóch osi oraz montaż agregatu wiercącego otwory pod zawias z pomiarem kontrolnym szerokości ramy.

Agregat frezujący przeznaczony jest do przycinania elementów po zgrzaniu

63 NUMER 14 (5) (4) kwiecień wrzesień 2012 2013

4. Automatyczny stół odprowadzający konstrukcje Gotowa konstrukcja odbierana jest przez sekcję automatycznego odbioru, nie angażując stacji obrotowej, która w tym czasie transportuje kolejną konstrukcję do sekcji zaczyszczania. Dzięki takiej funkcjonalności uzyskujemy precyzyjnie zgrzane, oczyszczone oraz dodatkowo poddane opcjonalnym

› W momencie łączenia elementów Trimmery pełnią funkcję kształtowania uszczelki – w rezultacie można uzyskać taki efekt.

MASZYNY

inwestycje tę można dokonać w późniejszym czasie, niemniej bardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest zakup całościowego rozwiązania.

› Agregat frezujący przeznaczony jest do przycinania elementów po zgrzaniu konstrukcji niestandardowych – tzw. kombinacji profili. Każdy producent może dokonać weryfikacji wprowadzenia narzędzia ścinającego z pulpitu konfiguracyjnego przy maszynie w miarę potrzeby samodzielnie. Dwie osie pozwalają zaś na elastyczność sterowania. obróbkom 240 konstrukcje w ciągu 8 h, co daje nam 120 okien jednoskrzydłowych na zmianę.

Pow yższa charakter ystyk a nak reśla charakterystyczne cechy linii zgrzewającoczyszczącej Integra 4H. Nie jest to pełne wyjaśnienie procesu zgrzewania, a jedynie

podkreślenie ważnych czynników wyróżniających linię zgrzewająco-czyszczącą Emmegi.

Na uwagę zasługuje fakt, że zastosowanie Integry 4h daje możliwość rozbudowania linii o sekcje obróbcze znajdujące się na stacji chłodzenia (po zgrzewarce) jako Moduł Q1 oraz po sekcji zaczyszczania jako Moduł Q2. Ze względu na modułową budowę,

64 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Moduły obróbcze funkcjonujące pod nazwą Q-Matic dają nieograniczone możliwości wykonywania wszelkich obróbek technologicznych profili PVC, także tych ze wzmocnieniem. Moduły te wykonują frezowania wymagalne w technologii produkcji okien PVC oraz frezowania otworów pod wywietrzaki. Rodzaje obróbek oraz parametry są w pełni konfigurowane z pulpitu sterowniczego za pośrednictwem oprogramowania Emmegi – Camplus, który jest doskonale znany producentom stolarki aluminiowej. Trzeba podkreślić, że w danym takcie na linii, przy zastosowaniu dwóch modułów Q-Matic obrabiane są w tym samym czasie cztery sztaby profili, co zdecydowanie wpływa na jego efektywność i braku opóźnień w cyklu pracy linii zgrzewająco-czyszczącej. Jeden moduł posiada 11 sterowanych osi. Jest to zatem rozwiązanie dedykowane producentom, którzy stosują zróżnicowane profile w swojej produkcji oraz chcą wyróżnić się na rynku jakością swoich konstrukcji.

› R&D Emmegi w swojej ofercie posiada jeden model linii zgrzewającoczyszczącej w wielu konfiguracjach (wymiarowych i funkcjonalnych).

MASZYNY

pomocą sieci komunikacji komputerowej. Maszyna wyposażona jest w czytnik kodów kreskowych, co z punktu widzenia racjonalizacji i usprawnienia całego procesu produkcyjnego jest niezmiernie ważne.

Maciej Opala Product Manager Elumatec Polska Sp. z o.o.

R

ok 2012 okazał się dla firmy Elumatec Polska pełnym nowych inwestycji – między innymi w instalacje linii zgrzewająco-czyszczących SVL 785. I w tym wydaniu skupimy się właśnie na takiej innowacyjnej linii SVL 785, składającej się ze zgrzewarki przemysłowej VS 750 – wyposażonej w stację transportową, stołu chłodzenia oraz oczyszczarki przemysłowej EV 850 – wyposażonej w stację obrotową podającą zgrzewki ram i skrzydeł do obróbki. Obydwie maszyny wyposażone są w kompatybilny system sterowania numerycznego CNC. Zarządzanie pracą maszyny odbywa się z pulpitu sterującego wyposażonego w komputer PC. Programy można wprowadzać w trybie graficznym za pomocą arkuszy roboczych, płyt CD, PenDrive lub z zewnątrz za

W zgrzewarkach VS 750 wykorzystano ideę jednoczesnego łączenia wszystkich elementów ramy czy skrzydła. Pozwala to na uzyskanie wysokiej dokładności i wydajności produkcji. Zgrzewarka może pracować w trybie automatycznym lub ręcznym. Napęd linowy czterech głowic zgrzewających wzdłuż osi Y1, Y2 zrealizowany jest za pomocą samohamownych zębatkowych zespołów napędowych. Dla kontroli położenia i sterowania wykorzystane są liniały magnetyczne z czytnikami przemieszczenia. Wysoką prostoliniowość zapewniają precyzyjne podwójne prowadnice szynowe, charakteryzujące się wysoką sztywnością i trwałością.

W zespołach zgrzewających (w głowicach grzewczych) zastosowano precyzyjną regulację położenia powierzchni bazowych stołów, które wykonane są ze stali stopowej. Stoły te, jako główne podzespoły odpowiedzialne za jakość łączenia profilowych elementów, posiadają możliwość regulacji w 3 punktach.

W większości konstrukcji maszyn na rynku stoły są wspólnym odlewem z głowicami.

Zastosowana innowacja pozwala na bardzo precyzyjne wyregulowanie powierzchni zgrzewania dla wsz ystk ich czterech

elementów ramy lub skrzydła. W maszynie zastosowano hybrydowy system sterowania i napędu. Ruchy ustawcze i wstępny proces zgrzewania sterowane są numerycznie, a napędzane elektrycznie. Końcowa faza zgrzewania sterowana jest geometrycznie przy napędzie pneumatycznym. W stosunku do innych rozwiązań, które są dostępne na rynku, wprowadziliśmy dodatkowe udoskonalenie, polegające na tym, że w każdej z czterech głowic zgrzewarki obydwa stoły węzła zgrzewającego wykonują ruch wtapiający.

Uzyskano to stosując kinetyczne sprzężenie stołów. Takie rozwiązanie sprawia, że obydwa stoły w końcowej fazie ruchu poruszają się jednakowym ruchem, powodując wtapianie się profili bez poślizgu. Efektem jest poprawa symetrii zgrzewu. Zastosowane rozwiązanie ułatwia ponadto optymalizację procesu zgrzewania. Wprowadzona innowacja, pozwalająca na bardzo precyzyjne wyregulowanie powierzchni bazowych profili wraz z poprawą symetrii i optymalizacją procesu zgrzewania, zapewnia wysoką dokładność geometryczną okna i wzrost mechanicznej wytrzymałości zgrzanych naroży. Zastosowana w SVL 785 oczyszczarka stacji obrotowej wyróżnia się od innych tego typu urządzeń tym, że oś obrotu znajduje się wewnątrz zgrzewki (ramy, skrzydła), a nie w narożu.

Rozwiązanie to prowadzi do znacznego obniżenia momentów bezwładności podczas obrotu, skutkiem czego jest zmniejszenie obciążeń mechanizmów napędowych i skrócenie

› Linia zgrzewająco-czyszcząca SVL 785 składa się ze zgrzewarki przemysłowej VS 750 – wyposażonej w stację transportową, stołu chłodzenia oraz oczyszczarki przemysłowej EV 850 – wyposażonej w stację obrotową podającą zgrzewki ram i skrzydeł do obróbki.

65 NUMER 14 (5) (4) kwiecień wrzesień 2012 2013

MASZYNY

› W zgrzewarkach VS 750 wykorzystano ideę jednoczesnego łączenia wszystkich elementów ramy czy skrzydła. Pozwala to na uzyskanie wysokiej dokładności i wydajności produkcji.i.

czasów manipulacji kątowych. W wykonaniu opcjonalnym stacja umożliwia, poza wykonywaniem czynności manipulacyjnych, wykonywanie jednocześnie z oczyszczaniem otworów pod mocowanie części okuć.

Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom w maszynie SVL 785 mamy możliwość zgrzewania i czyszczenia profili do wysokości 200 mm. Dodatkowo rozwiązania konstrukcyjne pozwalają na zgrzewanie kombinacji standardowych profili ramowych z wysokimi profilami typu monoblok (1+3). Tego typu rozwiązanie stosowane jest głównie w krajach Beneluksu oraz Francji.

Często jest to znacząca część eksportu wielu polskich firm zajmujących się stolarką otworową. Zainteresowanie tym tematem polskich odbiorców końcowych również zaczyna być zauważalne. Ponadto, dzięki konstrukcji linii zgrzewająco-czyszczącej SVL 785, dajemy możliwość zgrzewania standardowych profili skrzydłowych z profilem przytykowym, pełniącym funkcję słupka ruchomego. Tego typu rozwiązanie eliminuje konieczność montowania dodatkowego profilu słupka ruchomego na skrzydle standardowym, co jest czasochłonne i znacznie podnosi koszt wytworzenia. Producenci stolarki, chcący zastosować tą technologię, ograniczeni są często możliwościami obróbki, bowiem profil po zgrzaniu wymaga dodatkowego frezowania materiału nadmiarowego. Maszyny Elumatec mogą wykonywać wszystkie obróbki przy zastosowaniu frezowania profilu przymykowego w czasie porównywalnym z obróbką standardowego skrzydła. Zaletą tego rozwiązania jest również możliwość zachowania potokowej produkcji bez konieczności wykonywania tej operacji na dodatkowych stanowiskach, co znacząco przekłada się na czas wytworzenia i lepszą organizację produkcji.

› W wykonaniu opcjonalnym stacja umożliwia, poza wykonywaniem czynności manipulacyjnych, wykonywanie jednocześnie z oczyszczaniem otworów pod mocowanie części okuć.

› Frez tarczowy z dodatkowym frezem konturowym do skrzydła.

66 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

SOFTWARE

KLAES – rozwiązania programowe dla stolarki budowlanej KLAES jest firmą tworzącą innowacyjne rozwiązania programowe dla okien, drzwi, fasad oraz ogrodów zimowych. To co w 1983 roku zaczęła jednoosobowa firma w Rosenheim, po 30 latach rozrosło się do rozmiarów firmy międzynarodowej. Potwierdza to ponad 200 współpracowników w 27 krajach, 25 wersji językowych i ponad 6.800 klientów w ponad 50 krajach. Oferujemy rozwiązania dostosowane do każdej wielkości firmy. Od prostych i elastycznych rozwiązań dla tworzenia konstrukcji, aż do wysoko zintegrowanych rozwiązań ERP dla produkcji przemysłowej. Oto rozwiązania, które możemy zaoferować w sektorze stolarki okiennej i drzwiowej.

Autor: Adam Wierzman Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: KLAES Napisz do eksperta: AWierzman@klaes.com

• Klaes Premium Okno jest niezwykle złożonym produktem i stawia wysokie wymagania firmie.

Przepływ pracy, zarządzanie informacją, organizacja produkcji i kontroling muszą być bardzo elastyczne i do tego absololutnie niezawodne. Wszystkie wydziały firmy: handlowy, przygotowania produkcji, zaopatrzenia, produkcji, gospodarki materiałowej oraz zarządzania mogą być ściśle powiązane.

Niezawodne daty sprawozdań, optymalna organizacja zamówienia, ukierunkowanie kontroli produkcji są wynikiem doskonałej współpracy zintegrowanych komponentów systemu. Żeby kompletne rozwiązania również przynosiły maksymalne zadowolenie, realizacja projektu jest co najmniej tak samo ważna jak oprogramowanie. Klaes ma stworzone odpowiednie struktury, aby pomóc

perfekcyjnie w takich projektach, począwszy od analizy, aż do samego końca procesu.

• Klaes Professional Skupiamy się nie tylko na rozwoju innowacyjnych roz wiązań elektroniczne g o p r z e t w a r z a n i a d a nyc h , ale w szczególności także na profesjonalnym ser wisie i wsparciu. Dzieje się tak we wszystkich wspieranych przez oprogramowanie procesach biznesowych. Nasza pozycja to również odzwierciedlenie rzeczy, których nie widać od razu: rozwijając nasz program, tworzymy nowe standardy dla branży okiennej. Dzięki temu,

67 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

że wysoko ustawiamy poprzeczkę, dostarczamy zintegrowane, praktyczne koncepcje dla Hard – i Software w firmach. Dostarczamy wysokiej jakości rozwiązania i elastyczny przepływ danych lub kompletne systemy serwerów terminali. Nasze rozwiązania IT umożliwiają między innymi: tworzenie oferty

SOFTWARE

z dowolnego miejsca na świecie, pracę w wielu językach dzięki modułowi wielojęzykowemu, wygodną wycenę przygotowaną bezpośrednio przez partnera handlowego oraz sterowanie maszyn online.

• Klaes Vario Firma technicznie zorientowana na produkcję okien potrzebuje rozwiązań dostosowujących się do niej, rozwijających się i zawsze aktualnych. Potrzebny jest program do produkcji okien, który pozwala szybko i łatwo stawiać wszystkie ważne kroki w biurze i produkcji. Klaes Vario jest oprogramowaniem okiennym, umożliwiającym mniejsz ym producentom cieszyć się zaletami korzystania z profesjonalnego oprogramowania.

Program dostosowuje się cenowo do wielkości produkcji i sprzedaży firmy i oferuje usługi, które są naprawdę potrzebne. Planowanie, realizacja zleceń i produkcja odbywa się bez strat. Klaes Vario to rozwiązanie dla handlowo zorientowanych mniejszych producentów w branży okiennej.

• Elastyczne modele cenowe – uwzględniające aktualny wolumen sprzedaży • Zindywidualizowany wybór funkcji – odpowiednie do rzeczywistego procesu produkcji • Zorientowany na rozwój system modułowy – otwarty na późniejszą rozbudowę

• Klaes Trade Każda firma zorientowana na zysk potrzebuje rozwiązań, które pomogą jej w zmaganiu z codziennymi zadaniami. Potrzebuje rozwiązań programowych, które zaspokoją jej potrzeby.

Rozwiązań, które zoptymalizują czas i zminimalizują błędy, a tym samym obniżą koszty. Potrzebują rozwiązania, z którym szybko stworzą ofertę, zamówienie i fakturę, które w przyszłości będzie przetwarzać zamówienia

68 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

pewniej i szybciej. Dzięki któremu będzie mogła automatycznie przejść do zaległych płatności, realizować ważne handlowe kalkulacje i w końcu wspierać korespondencję z dostawcami, architektami i klientami. Oczywiście to rozwiązanie musi być łatwe i przyjazne w obsłudze. Czy Klaes Trade to takie rozwiązanie? Tak.

• Klaes E-control Od kilku komputerowych generacji Klaes Professional wspiera połączenia sterowanych komputerowo maszyn produkcyjnych poprzez econtrol. Nasze zespoły programistów blisko współpracują z największymi producentami maszyn, dlatego też nasze interfejsy do poszczególnych maszyn są zawsze aktualne. Niezależnie czy to skomplikowane konstrukcje, rozbudowane projekty na dużą skalę z produkcją seryjną, czy małe serie: wszystko jest możliwe. E-control zapewnia połączenie i jednocześnie wsparcie.

Wymagania nowoczesnych zakładów produkcyjnych rosną nieustannie. Dlatego też zoptymalizowany przepływ pracy jest tym, co najważniejsze. Wystarczy wysłać zamówienie produkcyjne poprzez kliknięcie przyciskiem myszki do centrum sterowania Twojego parku maszynowego.

Tym samym ostatni element jest na swoim miejscu i optymalizacja staje się faktem. Klaes Professional poprzez E-control zwiększa wydajność maszyn, zachowując jednocześnie wysoką jakość. Począwszy od dostawy, poprzez konstruowanie i planowanie pracy, z przejściem na linię produkcyjną, aż do zarządzania gospodarką materiałową: sterowanie maszyn przez Econtrol jest decydującym czynnikiem w optymalizacji wszystkich procesów produkcyjnych. Także w przyszłości, gdyż Klaes zatrudnia wysokiej klasy inżynierów oraz programistów, którzy już dziś wiedzą jakie maszyny będą dostępne jutro.

SOFTWARE

• Klaes E-prod

• Klaes 3D

„Elektroniczna produkcja“ w produkcji okien. Z E-prod dane produkcyjne nie będą już przenoszone na papierze, lecz będę dostępne elektronicznie na wybranych stanowiskach roboczych. Przez E-prod rozumiemy więcej niż produkcję bez papieru.

Klaes 3D pomoże skonstruować fasady i ogrody zimowe „tak łatwo” jak okna, zaprezentować je w profesjonalny sposób oraz wycenić i wyprodukować efektywnie. Tworząc Klaes 3D uwzględniliśmy wszystkie szczególne wymagania producentów fasad

Każdy pracownik dostaje na monitor dokładnie te informacje, których potrzebuje, a zarządzający systemem zawsze ma podgląd tego, co dzieje się na produkcji – bez konieczności opuszczania gabinetu. E-prod to nowy sposób komunikacji i organizacji. Oto dwa krótkie przykłady:

i ogrodów zimowych ze szczególną starannością, co przekłada się na: • bardzo elastyczny i otwarty system baz danych • łatwy i indywidualny dostęp • kompleksowe zmiany poprzez kliknięcie przyciskiem myszki • konstrukcje bez konieczności znajomości projektowania CAD • realistyczne wizualizacje • natychmiastowe rozpoczęcie pracy z pakietem danych podstawowych • wstępne obliczenia statyczne • konstrukcje od 2D do 3D

• Jeden pracowników odkrył pęknietą szybę podczas szklenia. Zamiast marnować czas na przejście przez zakład produkcyjny z informacją o usterce, pracownik raportuje bezpośrednio elektronicznie poprzez E-prod. Dzięki temu menadżer może bezzwłocznie ponowić zamówienie.

• N a halach produkcyjnych nieustannie ktoś czegoś szuka: szyb, różnych typów profili, akcesoriów, itp. Wystarczy podać do E-prod lokalizację poszczególnych elementów i w momencie, kiedy pracownik potrzebuje czegokolwiek, E-prod poda mu dokładną lokalizację.

69 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

O korzyściach stosowania programów Klaes będzie można porozmawiać z przedstawicielami firmy podczas targów Ligna w Hanowerze (stoisko J32, hala 14). W celu umówienia terminu spotkania i odebrania zaproszenia prosimy o kontakt (Adam Wierzman: +48 725 737 725) do dnia 28/04/2013.

SOFTWARE

Zintegrowany system

zarządzania przedsiębiorstwem produkcyjnym Wiele przedsiębiorstw produkcyjnych decyduje się na informatyzację, która pozwala zintegrować sprzedaż z zakupami, produkcją i magazynem.

Nowoczesne zarządzanie za pośrednictwem odpowiedniego oprogramowania przysparza konkretnych korzyści i ułatwia prowadzenie firmy. W dziedzinie stolarki otworowej i osłon jednym z nowszych programów jest PAM. Autor: Maciej Ignaszak Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: PAMProject Napisz do eksperta: maciej.ignaszak@pamproject.pl

P

AM to zintegrowany system zarządzania przedsiębiorstwem produkcyjnym, stworzony z myślą o producentach okien i drzwi PVC, drewnianych i aluminiowych; rolet zewnętrznych i bram; roletek wewnętrznych; moskitier i wertikali. Program steruje wszystkimi działaniami w przedsiębiorstwie, od przygotowania oferty, przez przekazanie wyrobu do produkcji, prowadzenie magazynu, po sprzedaż gotowego produktu z uwzględnieniem wszelkich niezbędnych w tych procesach dokumentów.

PAM uwzględnia wszystkie warianty wyrobów, możliwości i ograniczenia techniczne.

Określenie podstawowych cech produktów pozwala na zaprojektowanie i wytworzenie dowolnego wyrobu zgodnie z technologią producenta. Program skutecznie weryfikuje wszelkie nieprawidłowości. Dzięki wbudowanym formułom możliwe jest precyzyjne określenie kosztów związanych z produkcją i kalkulacja ceny sprzedaży. PAM oferuje możliwość wprowadzenia do bazy wszelkich rodzajów profili z ich danymi technicznymi. W przypadku rolet system uwzględnia rozwiązania techniczne wszystkich obecnych na rynku polskim producentów. Baza danych zawiera

elementy wraz z indeksami katalogowymi producentów systemów, akcesoriów oraz napędów. Walidacja produktów sprawdza poprawność wyboru cech produktu, a specjalnie zastosowane formuły określają m.in. minimalną wielkość skrzynki w zależności od wysokości rolety, średnicy wału, rodzaju nawoju oraz zastosowanego profilu.

Architektura systemu została oparta o nowoczesny i wydajny silnik bazy danych MS SQL Server. Aplikacja jest ciągle rozwijana przy zastosowaniu nowoczesnych narzędzi programistycznych wiodących dostawców.

System został wyposażony w rozbudowane mechanizmy przeszukiwania, sortowania i filtrowania danych, pozwalające w szybki sposób dotrzeć do żądanych informacji. Program dysponuje wbudowanym elastycznym i funkcjonalnym mechanizmem raportującym.

Umożliwia on modyfikację fabrycznie dostarczanych raportów i ich dostosowanie do preferencji klienta bez konieczności ingerencji w kod programu.

System PAM pozwala na automatyczne przygotowanie oferty handlowej zgodnie z określonym wzorem (także w języku

70 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

angielskim, niemieckim, francuskim, włoskim i innych) z uwzględnieniem kilku wariantów (np. dla różnych systemów profili okiennych, dla innych rodzajów sterowania roletami). Na podstawie wcześniej zdefiniowanych formuł lub tabel rastrowych PAM samodzielnie oblicza ceny sprzedaży, podając je w dowolnej walucie. Tak sporządzoną ofertę system przekształca w zamówienie produkcyjne, po czym tworzy harmonogram produkcji (w zależności od dostępnych mocy produkcyjnych i terminu odbioru wskazanego przez zamawiającego), wykonuje kompletację elementów, wydruki produkcyjne, i przygotowuje BOMy do cięcia ręcznego i automatycznego (generuje pliki sterujące dla maszyn do cięcia i frezowania profili okiennych oraz cięcia i składania pancerzy rolet). Automatyczna optymalizacja cięć umożliwia zaplanowanie cięcia dłużycy (np. profili PVC) w taki sposób, aby zminimalizować ilość niezbędnego w procesie produkcyjnym materiału i ograniczyć odpady. Program uwzględnia kąt cięcia oraz szerokość ostrza piły, a także dopasowuje zapotrzebowanie materiału dla wielu zleceń produkcyjnych. Elementy produktu końcowego mogą być etykietowane wg indywidualnych wzorów i oznaczane np. kodem kreskowym.

SOFTWARE

surowców na pro d u k c j e i b r a k ó w, generowanie dokumentów PZ na podstawie zamówień do dostawcy).

PAM zarządza także magazynem towarów, prowadząc standardową bazę danych, kontrolując braki i sporządzając zamówienia do dostawców, a także ewidencjonując towary w magazynie w odniesieniu do kartoteki towarowej i konkretnych dostaw. Program generuje wszelkie dokumenty magazynowe, takie jak PZ, WZ, RW, PW, ZW czy MM oraz monitoruje stany magazynowe i sporządza raporty. System generuje także dokumenty do przeprowadzenia inwentaryzacji. System posiada również moduł pozwalający na sprzedaż wyrobów gotowych, które nie są objęte programem produkcyjnym.

Możliwe jest wprowadzenie zamówienia od klientów na dowolny produkt kupowany u innych producentów oraz na pojedyncze surowce i elementy z magazynu firmy. Program obsługuje wszelkie dokumenty handlowe, zarówno dotyczące zakupów, jak i sprzedaży (faktury VAT, WDT, Eksport, zaliczkowe, korekty sprzedaży, paragony).

Program obejmuje także rozrachunki, kontrolując terminy płatności, generując polecenia przelewu, ponaglenia, wezwania do zapłaty i noty odsetkowe. Specjalny moduł kasowy gromadzi dane o wpływach i wydatkach firmy, a także obsługuje dokumenty kasowe i bankowe (KP, KW, BP, BW). Dodatkowo system oferuje możliwość wprowadzania notatek, importu dowolnych plików, prowadzenia kalendarium z funkcją przypominania o zadaniach oraz zawiera wewnętrzny komunikator, umożliwiający kontakt z każdym użytkownikiem podłączonym do systemu. PAM udostępnia wszelkie raporty i analizy produkcji, sprzedaży i rozrachunków. Moduł dilerski umożliwia zdalny dostęp do systemu informacji o zleceniach, składanie zleceń i wykonywanie ofert, śledzenie postępu prac produkcyjnych i statusu zlecenia. System w pełni współpracuje z wszystkimi dostępnymi na rynku maszynami do produkcji okien, bram i rolet. Istnieje także możliwość wykonania elektronicznej wymiany

PAM jest kompletnym systemem oferującym pełną integrację wszystkich procesów zachodzących w przedsiębiorstwie zajmującym się produkcją stolarki. Zarządza procesem produkcyjnym (również za pomocą kodów kreskowych) bez konieczności drukowania dokumentów na stanowiska pracy. Umożliwia rozliczanie zleceń produkcyjnych (faktury zaliczkowe do zamówień produkcyjnych, automatyczne wyliczanie faktur końcowych, kontrola zafakturowania zamówień produkcyjnych). PAM zapewnia pełną integrację z magazynem (możliwość rezerwacji surowców na każdym etapie wprowadzania zleceń, automatyczne generowanie zamówień do dostawców na podstawie zapotrzebowania

71 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

danych z dostawcami, co bardzo ułatwia procesy zamawiania towarów oraz przyjmowania dostaw i sprawdzania cen zakupu.

Co wyróżnia PAM: • wariantowa konfiguracja produktów (funkcja modelowania własnych produktów zgodnych z wymaganiami klienta) • możliwość definiowania własnych dokumentów produkcyjnych dostosowanych do specyfiki przedsiębiorstwa (tzw. BOM-y produkcyjne) • możliwość tworzenia ofert na podstawie cenników tabelarycznych, ceny m2, ceny zakupu surowców, marży itp.

• moduł produkcyjny w pełni zintegrowany z obsługą dokumentów magazynowych (sprawdzanie dostępności surowców na poziomie przygotowywania oferty dla klienta) • sporządzanie harmonogramu produkcji, pozwalającego na optymalizację • przypisywanie zadań/notatek i załączników plikowych do dowolnych dokumentów magazynowych i produkcyjnych.

Program automatycznie przypomina użytkownikowi o czekających go zadaniach do realizacji.

SZKŁO

Aspekty ekologiczne i ekonomiczne

przejścia z pracy z polisulfidami (PS) na pracę z poliuretanami (PU) oraz techniczna możliwość przestawienia maszyn Szkło użyte do produkcji szyby zespolonej stanowi główny koszt – jest to mniej więcej 60% wartości całego pakietu. Drugie miejsce ze względu na koszt zajmuje uszczelniacz wtórny – do 30%. W związku z tym, aby obniżyć koszt własny produkcji szyb zespolonych, a co za tym idzie – zwiększyć ich konkurencyjności na rynku, bardzo istotne jest zmniejszenie wydatków na uszczelniacz wtórny. Ma to jednak sens tylko wówczas, gdy nie wpływa to na obniżenie jakości szyby zespolonej.

Autor: Dawid Sroka Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: GRAN Napisz do eksperta: dawid.sroka@granpolska.pl

M

asy poliuretanowe (w GRAN POLSKA jest to JOD 32) oraz polisulfidy cechują podobne właściwości – bardzo dobra odporność na przenikanie wilgoci oraz na dyfuzję argonu. Złącza wykonane z tych mas są trwałe i odporne na starzenie. W przypadku stosowania na przerobionej „tiokolarce: poliuretanowego dwuskładnikowego uszczelniacza koszt własny szyby zespolonej znacząco się zmniejsza, przy czym nie wpływa to na pogorszenie jakości jej hermetyzacji oraz zmniejszenie czasu jej użytkowania. Średnia różnica w kosztach pomiędzy PS i PU uszczelniaczem na całym świecie wynosi ok. 15-20% na korzyść PU. Weźmy po uwagę przykładowo produkcję szyb zespolonych z rocznym zapotrzebowaniem na uszczelniacz wtórny na poziomie 100 000 l – jest to ok. 455 zestawów na rok. Stosując uszczelniacze PU zamiast PS oszczędność kosztów własnych wynosi 20%, co jest równe około 20 000 l PS (ok.

90 zestawów na rok).

• Oszczędności przedstawione w liczbach wyglądają znacząco. Zakładając, przykładowo, różnicę w kosztach uszczelniaczy

0,5 €/l, to oszczędność roczna przedsiębiorstwa wykorzystującego uszczelniacz PU wynosi około 50 000 €.

• Oczywiście im większa produkcja przedsiębiorstwa, tym bardziej znaczące są oszczędności wynikające ze stosowanie poliuretanowego uszczelniacza wtórnego w porównaniu ze stosowanym przez przedsiębiorców polisulfidami.

• Największe europejskie zakłady specjalizujące się w masowej produkcji szyb zespolonych stosują poliuretanowy uszczelniacz wtórny i – tylko w drodze wyjątku – polisulfidowy.

Ekologiczne korzyści stosowania proekologicznej masy poliuretanowej bez zawartości rtęci Przejście z pracy z PS na PU wiąże się nie tylko ze znacznymi oszczędnościami kosztów własnych produkcji, ale również z korzyścią ekologiczną w postaci stosowania przyjaznego środowisku oraz ludziom uszczelniacza wtórnego. Wiele dostępnych obecnie na rynku uszczelniaczy wtórnych PS

72 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

oraz PU, które można określić jako konkurencyjne wobec JOD-32 zawierają składniki, które można uznać za szkodliwe dla środowiska. Ich produkcja opiera się przeważnie na komponentach polisulfidowych, zmodyfikowanych środkach chemicznych i mineralnych oraz na zmodyfikowanych rudach żelaza. Produkty te są szkodliwe dla zdrowia człowieka ze względu na obecność metali ciężkich i związków polisulfidowych. W stosowanej przez firmę GRAN Polska technologii produkcji masy klejąco- uszczelniającej JOD-32 składniki metali ciężkich zostały wyeliminowane. Produkt nie zawiera w swoim składzie substancji lotnych, toksycznej rtęci oraz rozpuszczalników, dzięki czemu wolny jest od wydzielania szkodliwych oparów, przez co nie jest wymagane stosowanie masek ochronnych oraz dodatkowej wentylacji przy produkcji szyb zespolonych.

Techniczne możliwości przerobienia polisulfidowej wytłaczarki „Tiokolarki” na pracę z uszczelniaczem poliuretanowym ze składnikiem „B” w konsystencji pasty lub płynu.

SZKŁO Ekstruder – specjalne urządzenie przeznaczone i stosowane do aplikacji dwuskładnikowego uszczelniacza w procesie hermetyzacji obwodu wtórnego szyb zespolonych. Tego typu urządzenie stosuje się dla każdego rodzaju uszczelniaczy: polisulfidowych, poliuretanowych z ciekłym oraz w konsystencji pasty składnikiem B oraz silikonowych dwuskładnikowych uszczelniaczy.

Przerobienie tiokolarki nie sprawia większych komplikacji, wymaga jednak dokładności i precyzji w pracy mechanika. Urządzenie (ekstruder) powinno być doprowadzone do idealnego stanu (uszczelnienie pomp, dozownika, wymiana zużytych, startych części na nowe itd.) Posiadając nowe i oryginalne części zapasowe, mechanik mający odpowiednie doświadczenie i wiedzę może z powodzenie wykonać te prace.

Ocz ywiście, należ y wziąć także pod uwagę to, że polisulfidowe i poliuretanowe uszczelniacze nie są ze sobą zgodne ze względu na ich składniki chemiczne. Oprócz tego tolerancja dozowania poliuretanowego uszczelniacza wynosi 10%, a polisulfidowego – 20%, dlatego wszystkie systemy urządzenia powinny być dokładnie oczyszczone (przepłukane) z resztek polisulfidowego uszczelniacza. Proces ten wymaga pełnej lub częściowej rozbiórki węzłów, podczas której ujawnią się zużyte części, które wymagają wymiany. Części te powinny być wymienione na oryginalne, posiadające gwarancję trwałości.

Wymiany wymagają także przewody wysokiego ciśnienia, których z reguły nie

ma jak dobrze oczyścić z polisulfidów. Jeśli jest to konieczne, wyjściowe urządzenie mie szalnika wyposaża się w dodatkową grupę spirali mieszania.

Przerobienie urządzeń na pracę z poliuretanowym uszczelniaczem z sukcesem realizują partnerzy naszej firmy – specjaliści, posiadający duże doświadczenie w pracy z urządzeniami mieszającymi wysokiego ciśnienia.

Oprócz spełnienia wszystkich opisanych po› Tiokolarka to specjalne urządzenie przeznaczone i stosowane wyżej prac, dążących do do aplikacji dwuskładnikowego uszczelniacza w procesie doprowadzenia urządzehermetyzacji obwodu wtórnego szyb zespolonych. nia do właściwego stanu, nasi partnerzy przeprowadzają także przepro- niezbędne oryginalne części zapasowe. gramowanie komputera na pracę z „nowym” Usługi dotyczące przerobienia urządzeń materiałem – wykonuje się dokładne nastawienie dozowania składnika „B”, przeprowadza można zamówić bezpośrednio u nas. Należy się testy na przyczepność do szkła i aluminium, pamiętać, że w zależności od modelu i zużyczas wiązania itd. Obowiązkowym punktem cia urządzenia, cena za przerobienie urządzeń jest przygotowanie pracowników do pracy będzie inna, jednak zawsze współmierna z „nowym” materiałem, przekazanie zaleceń z oszczędnościami, jakie daje firmie przejście dotyczących korzystania z urządzenia. W maga- na hermetyzację szyb zespolonych poliuretazynie u naszych partnerów zawsze znajdują się nowym uszczelniaczem.

R

73 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

e

k

l

a

m

a

SZKŁO

Technologia HOTGLASS

daje nowe spojrzenie na szkło w budownictwie

Produkcja szkła grzejnego w HOTGLASS została wdrożona w oparciu o patent dr. Artavazda Grigoryana, Ormianina - z wykształcenia fizyka jądrowego, który mieszka w Polsce od 20 lat. Patent zarejestrowany w Państwowym Biurze Patentowym pod nr. 390416 w 2010 roku poprzedzony był kilkuletnimi badaniami.

Autor: Sulewski Piotr Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: HOTGLASS Napisz do eksperta: hotglass-export@hotglass-export.pl Bazą i fundamentem każdego pakietu szybowego jest szkło grzewcze Hotglass.

S

zkło grzewcze HOTGLASS wykonane jest z dwóch tafli szkła zlaminowanych folią PVB. Dzięki takiej konstrukcji szkło jest zupełnie przezroczyste i bezpieczne w użyciu.

Szkło grzeje przy zasileniu 230V w systemie europejskim i 110V w systemie amerykańskim.

Szkło nagrzewa się równomiernie od środka na zewnątrz, oddając ciepło do otoczenia. Wytworzone ciepło jest następstwem klasycznej wymiany pomiędzy grzejnikiem a otoczeniem, a nie jak ma to miejsce w podobnych konstrukcjach – wynikiem promieniowania podczerwonego. Najważniejszym atutem tego szkła grzewczego jest energooszczędność i pełna transparentność. Energooszczędność polega na szybkim nagrzewaniu się szkła i długim oddawaniu ciepła do pomieszczenia bez poboru prądu. Zależy to również od szczelności pomieszczenia i wymaganej temperatury w samym pomieszczeniu. Zaczynając od rozmiaru 50x100 cm szkło grzewcze osiąga moc 1700W. Średnie godzinowe zużycie prądu przy zastosowaniu tego rozmiaru szkła grzewczego, osiągającego temperaturę 70°C, wynosi 180-220W

w zależności od warunków otoczenia. Cykl pracy odbywa się na zasadzie ON+60°C i OFF+70°C w przypadku szklanych grzejników centralnego ogrzewania, natomiast w przypadku okien dachowych ON+35°C i OFF+50°C. Zarówno moc, jak i rozmiar szkła grzewczego można dostosować do potrzeb klienta.

idea, która przyświecała oknom dachowym od momentu ich powstania, zdawała się przeczyć samej sobie w okresie zimowym. Tak narodziła się idea użycia szkła grzewczego Hotglass w pakiecie zespolonym.

Jak działa takie okno?

Hotglass a okna dachowe

Ważnym działem produkcji są pakiety grzewcze do okien dachowych, które chronią przed zaśnieżeniem i oblodzeniem. Podstawową funkcją okien połaciowych jest dostarczenie światła dziennego na poddasze. Jest to najbardziej naturalny i najzdrowszy rodzaj oświetlenia dla naszych oczu. Szczególnie duże zapotrzebowanie na światło odczuwamy w okresie zimowym, kiedy jest go mniej, a dni słoneczne stanowią rzadkość. Właśnie wtedy chcemy wykorzystać naturalne ciepło płynące ze słońca w celu doświetlenia i dogrzania poddasza. Barierę stanowi śnieg zalegający na naszym oknie połaciowym, który zacienia pomieszczenie.

Jedynym wyjściem dotychczas było odkręcenie ogrzewania i zapalenie światła. Powyższa

74 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

Pakiet szklany Hotglass dedykowany do okien dachowych ma 24 mm grubości: 4mm Float niskoemisyjna, 0,76folia PVB, 4mm Float hartowana, ciepła ramka 12mm, 4mm float Hartowana. W skład szyby grzewczej wchodzi powłoka, która jest również niskoemisyjna, co w ogólnym składzie daje współczynnik przenikalności ciepła 1,1 W/m2K. Między szybami (w komorze) wmontowany jest bimetaliczny czujnik temperatury ON+35°C– OFF+40°C. Pakiet ma moc 1700W, dzięki czemu osiąga temperaturę grzewczą 48-50°C w ciągu 40 sekund. Po osiągnięciu 48°C okno przechodzi w stan spoczynku „OFF” i nie pobiera prądu przez około 12-15 min. w zależności od warunków otoczenia. Następnie cykl się powtarza: ON+32°C – OFF+50°C.

SZKŁO

› Aby zapewnić pełne bezpieczeństwo użytkowania okien, firma Hotglass opracowała system „gniazdko-wtyczka” montowany w ramie okna. Przy przesunięciu klamki do pozycji OTWARTE, odcina się przez przekaźnik zasilenie prądu, natomiast prąd płynie tylko wtedy, gdy okno jest zamknięte i klamka znajduje się w pozycji ZAMKNIĘTE. W ciągu godziny okno pracuje 3-5min. W tym czasie pobiera około 57W. Z powodu braku parametrów na rynku okien, odnoszących sie do szkła grzewczego, podajemy wyznaczniki dla funkcji grzejącej w pozycji ON. Przyrost ciepła w 40 sek. interwale czasowym wynosi 45 kcal (188kJ). Dobowy przyrost ciepła: 180 kcal/1hx 24h = 4320 kcal/ dobę, 752 kJ/1h x 24h = 18058 kJ/dobę. Powyższe przy poborze 57W/h.

światłem dziennym w okresie zimowym.

Owocem współpracy z producentami okien dachowych jest powstanie kilku prototypów, które obecnie wprowadzane są na rynek. Aby zapewnić pełne bezpieczeństwo użytkowania okien, firma Hotglass opracowała system „gniazdko-wtyczka” montowany w ramie

okna. Przy zamykaniu okna wtyczka styka się z gniazdkiem zamontowanym na ramie. Do gniazdka doprowadzony jest 4-żyłowy kabel, w tym dwie żyły o przekroju 1,5 mm, które zasilają gniazdko, a dwie o przekroju 1,0 mm – blokadę klamry na ramie plastikowej. w której jest zamontowany szeregowo kontaktron.

Okno z grzewczym pakietem szybowym możemy używać jedynie w przypadku zaśnieżenia i zalodzenia przez krótki czas potrzebny do jego roztopienia. Możemy także wykorzystać okno do podgrzewania pomieszczenia.

Działa to dwutorowo: po pierwsze zgromadzone już ciepło w pomieszczeniu nie ucieka na zewnątrz, napotykając barierę w postaci ciepłego powietrza znajdującego się w pakiecie zespolonym; po drugie szyba sama w sobie emituje ciepło do wewnątrz pomieszczenia a przy 40-50°C nie powstaje efekt kondensacji pary wodnej. Dzięki zastosowaniu okna z grzewczym pakietem szybowym Hotglass zyskujemy dodatni bilans energetyczny, wynikający z braku konieczności korzystania ze sztucznego oświetlenia oraz dogrzewania pomieszczenia. Podgrzana szyba jest przyjemna w dotyku.

Okna połaciowe z pakietem grzewczym Hotglass jako jedyne spełniają podstawową funkcję doświetlenia poddasza naturalnym

› Szkło grzewcze HOTGLASS wykonane jest z dwóch tafli szkła zlaminowanych folią PVB. Dzięki takiej konstrukcji szkło jest zupełnie przezroczyste i bezpieczne w użyciu.

75 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

SZKŁO

› Najważniejszym atutem tego szkła grzewczego jest energooszczędność i pełna transparentność. Energooszczędność polega na szybkim nagrzewaniu się szkła i długim oddawaniu ciepła do pomieszczenia bez poboru prądu.

Na końcówce języczka klamry zamontowany jest magnez neodymowy o średnicy 8 mm i grubości 5 mm. Przy przesunięciu klamki do pozycji OTWARTE, odcina się przez przekaźnik zasilenie prądu, natomiast prąd płynie tylko wtedy, gdy okno jest zamknięte i klamka znajduje się w pozycji ZAMKNIĘTE. Przy tej zasadzie pracy zarówno przy otwartym, jak i zamkniętym oknie nie ma ładunku łuku elektrycznego, a więc jest całkowicie bezpieczne w użyciu.

Hotglass a okna fasadowe i przeszklenia

Szyby zespolone, bazujące na szkle grzewczym wykonanym w technologii Hotglass, mogą być stosowane w oknach wszelkiego typu. Pakiety szybowe Hotglass użyte przy przeszkleniach basenów pozwolą utrzymać temperaturę wewnątrz obiektu oraz wyeliminują zjawisko kondensacji pary wodnej. Ogólnie rzecz biorąc, duże przeszklenia, zarówno te w budownictwie mieszkaniowym, jak i przemysłowym, wymuszają konieczność extra dogrzewania. Dzięki technologii Hotglass można połączyć fantastyczny wygląd dużych przeszkleń

› Cykl pracy odbywa się na zasadzie ON+60ºC i OFF+70ºC w przypadku szklanych grzejników centralnego ogrzewania, natomiast w przypadku okien dachowych ON+35ºC i OFF+50ºC.

i ekonomiczne użytkowanie pomieszczeń. Na przykładzie okna o wymiarach 100x200 cm możemy dostosować moc grzewczą od 17003000W w zależności od jego funkcji i przeznaczenia (utrzymanie ciepła lub szybkie nagrzewanie) oraz maksymalną temperaturę pracy 35-70°C. Obecnie wraz z kilkoma partnerami prowadzimy badania nad przenikalnością ciepła i utrzymaniem temperatury wewnątrz pomieszczenia w przypadku zastosowania naszych szyb grzewczych w „zwykłych” oknach.

Dzięki technologii Hotglass ogrody zimowe nie muszą być drogie w utrzymaniu w okresie zimowym. Brak widocznych grzejników jeszcze bardziej zbliży nas do pięknych widoków za oknem.

Szyby do zadań specjalnych?

Możliwości produkcyjne szkła – zaczynając od grubości 8,8 mm aż po szkło kuloodporne i antywybuchowe z zastosowaniem szkła FLOAT wszystkich dostępnych gatunków oraz (w razie potrzeby) szyb hartowanych – stwarzają warunki do wykorzystania gorących szyb w przemyśle morskim, lotniczym,

76 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

transportowym lub innym, specjalistycznym.

Podsumowując, technologia HOTGLASS to: 1. Ciepłe pakiety szklane w oknach połaciowych w każdym wymiarze i każdym rodzaju profilu (drewno, PVC, aluminium) 2. Okna uchylno-rozwieralne w rozmiarach dostępnych na rynku i każdym rodzaju profilu 3. Przeszklenia wszelkiego typu: mieszkania, biurowce, baseny, ogrody zimowe 4. Grzewcze okna o zastosowaniu specjalnym – do statków, pociągów, okna kuloodporne i anty wybuchowe.

Chcemy podkreślić, że żadna firma, produkująca ciepłe szkło, nie uzyskała do dzisiaj takiej mocy w pełni transparentnego szkła grzewczego, jak my, czyli: 1700W od 0,5 m² i takiej temperatury grzewczej – do 70ºC. Powyższe parametry dają zupełnie nowe spojrzenie na szkło jako tworzywo używane w budownictwie i przemyśle. Możliwości jego zastosowania są tak duże, jak wyobraźnia osób pragnących korzystać z innowacyjnych technologii i na jej bazie tworzyć produkty XXI wieku.

SZKŁO

Jak walczyć

z kondensacją pary wodnej na szybach?

Kondensacja pary wodnej to popularne zjawisko obserwowane w codziennym życiu. Nieustannie zachodzi ono w naszym otoczeniu i można je zauważyć m.in. w postaci porannej rosy czy szronu. Kondensacja dotyczy również w coraz większym stopniu przeszkleń budynków, zwłaszcza uwzględniając zmieniające się właściwości współczesnych okien. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii można skutecznie zapobiegać skraplaniu się pary wodnej i zapewnić przejrzystość szyb zarówno w domach mieszkalnych, jak i budynkach komercyjnych.

Autor: Tomasz Gelio Redakcja: Tomasz Pępek Zdjęcia: GUARDIAN Napisz do eksperta: tgelio@guardian.com

Czym jest kondensacja powierzchniowa?

N

iezależnie od tego, gdzie i w jakich warunkach zachodzi kondensacja pary wodnej, mechanizm jej działania jest taki sam. Otaczające nas powietrze zawsze, w mniejszym lub większym stopniu, zawiera w sobie wilgoć, czyli, inaczej mówiąc: wodę w stanie gazowym. Przez większość czasu woda ta nie jest jednak widoczna i nie zawsze jesteśmy świadomi jej istnienia. Sytuacja ulega zmianie, gdy nastąpi wyroszenie pary, czyli przejście wody ze stanu gazowego w stan ciekły.

Warunkiem skraplania się (kondensacji) pary wodnej na przedmiotach jest zetknięcie się chłodniejszej powierzchni z cieplejszym i wilgotnym powietrzem, a ściślej mówiąc: powierzchni o temperaturze niższej od temperatury punktu rosy powietrza. Z procesem

tym mamy do czynienia bardzo często – znają go przede wszystkim osoby noszące okulary wchodzące zimą do ciepłego pomieszczenia.

Szkła okularów natychmiast pokrywają się „mgłą”, która jest niczym innym, jak właśnie skondensowaną parą wodną. Tak samo zachowuje się szklanka napełniona w upalny dzień zimnym napojem czy paczka mrożonek wyciągnięta z zamrażarki. Dodatkowo, jeśli temperatura powierzchni jest niższa od zera, skondensowana para zamienia się w szron, co jest szczególnie uciążliwe np. dla kierowców zmagających się w zimie z szybami pokrytymi cienką warstewką lodu.

We współczesnym budownictwie problem kondensacji pary wodnej dotyczy głównie zewnętrznej strony szyb okiennych. Nie oznacza to jednak, że w ostatnich latach zmieniły się prawa fizyki! Paradoksalnie winowajcą jest postęp technologiczny i coraz bardziej energooszczędne okna. W nocy, gdy temperatura

77 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

na zewnątrz spada, szyba zewnętrzna ulega szybkiemu wychłodzeniu, ponieważ jest dobrze izolowana od szyby wewnętrznej (np. specjalną powłoką i argonem wypełniającym przestrzeń międzyszybową). Nad ranem, gdy temperatura powietrza wzrasta po zimnej nocy, szyba zewnętrzna wciąż jest chłodna, co tworzy warunki sprzyjające kondensacji. Dawniej wymiana energii między pomieszczeniem a otoczeniem zachodziła swobodniej, a szyby zewnętrzne ogrzewały się ciepłem płynącym z wnętrza, dochodziło do szybkiego wyrównania się temperatur powierzchni obu szyb i zapobiegało to wyroszaniu się pary wodnej.

Jak zapewnić suche szyby?

Skoro skraplanie się pary wodnej wynika pośrednio z wysokich właściwości termoizolacyjnych okien, wystarczyłoby wrócić do zwykłego szkła i przewiewnych przestrzeni między szybami, aby pozbyć się tego efektu.

SZKŁO

Wówczas wymiana energii zachodziłaby swobodnie, zewnętrzna szyba pozostawałaby rozgrzana przez całą noc, a kondensacja nie miałaby miejsca. To rozwiązanie jest równie oczywiste, jak fakt… że straty ciepła wynikające z niewydajnych energetycznie okien byłyby tak duże, że powrót do starych rozwiązań jest całkowicie wykluczony. Producenci szkła doskonale rozumieją ten problem i wdrażają rozwiązania, dzięki którym można powiedzieć: „i wilk syty, i owca cała”.

Jednym z produktów, którego wykorzystanie pozwoli na eliminację zjawiska kondensacji pary wodnej przy jednoczesnym zachowaniu doskonałych parametrów izolacyjnych jest ClimaGuard® Dry. To termoizolacyjne szkło znajduje zastosowanie w większości rodzajów okien i przeszkleń, a w szczególności sprawdza się w przypadku okien dachowych (szyba pozioma szybciej ulega wychłodzeniu, co sprzyja kondensacji pary wodnej).

wypada konfrontacja jego parametrów w zestawieniu ze szkłem samoczyszczącym, które może redukować zjawisko kondensacji, jednak w znacznie mniejszym stopniu – produkt ClimaGuard® Dry zapewnia niemal 7-krotne skrócenie czasu występowania skroplonej pary wodnej w porównaniu z tym rozwiązaniem.

Para wodna bardzo często skrapla się na całoszklanych elewacjach czy ogrodach zimowych, które wymagają również ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem, dlatego istotną propozycją w palecie produktów antykondensacyjnych są też szkła przeciwsłoneczne, np.

SunGuard® Dry. Ten rodzaj szkła z powłoką przeciwroszeniową na pozycji nr 1 (zewnętrznej) i przeciwsłoneczną na pozycji nr 2 (wewnętrznej) pozwala uzyskać możliwie niski współczynnik całkowitej przepuszczalności energii słonecznej (Solar Factor g), a równocześnie zapobiegać wyraszaniu pary wodnej.

Szkło antykondensacyjne to maRozwiązanie technologiczne w przy- teriał, który coraz częściej znajdować padku tego typu szkła polega na po- będzie zastosowanie we współczesnym kryciu zewnętrznej powierzchni szyby budownictwie ze względu na rosnące powłoką antykondensacyjną, odbija- powierzchnie przeszkleń oraz zwiększojącą promieniowanie z wewnętrznego ną termoizolacyjność pakietów szyboźródła ciepła, zwiększając tym samym wych, powodującą częstsze występotemperaturę zewnętrznej strony pakie- wanie zjawiska kondensacji. tu szybowego. Takie „podgrzanie” zmniejsza różnicę tempe ratur i powoduje, że skłonność do roszenia zostaje znacznie ograniczona. Szyby pozostają wolne od rosy i można, niezależnie od pory dnia, cieszyć się niczym nieograniczonym widokiem.

Zaletą szkła antykondensacyjnego, takie› Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii można go jak ClimaGuard® skutecznie zapobiegać skraplaniu się pary wodnej Dry, jest również fakt, i zapewnić przejrzystość szyb zarówno w domach że bardzo korzystnie

mieszkalnych, jak i budynkach komercyjnych.

78 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

› Kondensacja pary wodnej dotyczy w coraz większym stopniu przeszkleń budynków, zwłaszcza uwzględniając zmieniające się właściwości współczesnych okien.

›Warunkiem skraplania się (kondensacji) pary wodnej na przedmiotach jest zetknięcie się chłodniejszej powierzchni z cieplejszym i wilgotnym powietrzem, a ściślej mówiąc: powierzchni o temperaturze niższej od temperatury punktu rosy powietrza.

› We współczesnym budownictwie problem kondensacji pary wodnej dotyczy głównie zewnętrznej strony szyb okiennych.

luksus w zasięgu ręki

79 NUMER 1 (5) kwiecień 2013

80 NUMER 1 (5) kwiecień 2013