OKRA-magazine april 2013 by OKRA

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 46 nr. 3

magazine APRIL 2013

Sien Diels:

‘Ik zou geen andere keuzes maken.’ Blz. 18

10 Energiesnoeiers knippen in je rekening 40 Impasse in Syrië 46 De brug van Arnhem Afgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145

en e n i W endje weekrnhem in A blz. 51

okra.be

“Terug makkelijk de trap op en af. Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.” Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Dat kan! Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude. Behalve natuurlijk het gemak waarmee u voortaan de trap op en af gaat!

Eenvoudig, veilig en comfortabel!

Dankzij de unieke ASL-draaitechnologie zet de lift zich gedurende de hele rit automatisch in de meest optimale positie.

Bel gratis

0800 94 365 www.tk-traplift.be

Ontvang nu uw gratis documentatiepakket en een offerte op maat!

Wasmachine Haar hart brak. Haar dochter van acht stond met haar spaarpot voor haar. “Voor een nieuwe wasmachine, mama. En ga je dan geen ruzie meer maken met papa?” Ze hadden altijd geprobeerd hun financiële problemen te verbergen voor de kinderen. Maar met de kapotte wasmachine zaten ze met de handen in het haar. Deze onverwachte kost konden ze niet dragen. Al dagen maakten ze er ruzie over. Een leraar Nederlands zei ooit: “een dood kanariepietje doet veel meer verdriet dan miljoenen kinderen die sterven. Want dat laatste is slechts een statistiek.” Daarom begin ik dit stuk zo sentimenteel. Om je aandacht te vangen. Doe je dit verhaal af als te dramatisch gezwets? Vandaag leeft een kind op de vijf in bestaansonzekerheid. Een kind op de vijf, dat is een statistiek. En dat zou een bron van grote verontwaardiging moeten zijn. Met dit cijfer scoort België net het Europees gemiddelde. Het noorden van Europa, met Scandinavië op kop, doet het opmerkelijk beter. Het zuiden en het oosten van Europa doen het slechter. Met Roemenië als absolute dieptepunt. Nog een opmerkelijk cijfer: voor het eerst ligt het armoederisico voor kinderen hoger dan voor ouderen. Elke persoon in armoede is er een te veel. Ongeacht of iemand in Vlaanderen of Roemenië woont. Of iemand jong is of minder jong. Of iemand verkeerde keuzes maakt of systematisch uit de boot valt. Waarom hoor ik daar niets over in de media? Waarom hoor ik hier geen verontwaardiging over? Waarom zijn het vrijwilligersorganisaties hier en daar die hierover wakker liggen en mee bezig zijn? Leerkrachten die op school proberen een verschil te maken. Verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen die het onrecht aanklagen. Ambtenaren die in hun gemeente proberen het leed te verzachten. Het grote stilzwijgen maakt me zo boos. En bang. Bang omdat de samenleving verhardt. Bang omdat het maatschappelijk debat het al lang niet meer over armoede heeft. Bang omdat het zoveel mensen niet meer kan schelen in welke situatie mensen verkeren. Bang omdat het politieke klimaat de eigen navelstaarderij bevordert. En vooral bang omdat wie een tegenstem heeft, monddood gemaakt wordt. Als solidariteit en respectvol samenleven niet meer belangrijk zijn, wat rest ons dan nog? Katrien Vandeveegaete

okramagazine april 2013

Elke persoon in armoede is er een te veel.

inhoud

okramagazine april 2013

OKRA-ZINGEVING

32 FILM

PRIKKERTJES

34 MET DE KLEINKINDEREN

STANDPUNT

Van Goede Vrijdag naar Pinksteren

Overheid zorgt voor extra uitdagingen

10 IK VIND DE AARDE LEUK Knip in je energierekening en wees gul voor het milieu

12 OKRA-SPORT

‘Sport is hefboom, ook voor ouderen’

14 OKRA-ZORG

Een leven van zorg, verdriet en moed

16 OKRA-ZORG

De rekening van het woonzorgcentrum

18 OVER WAT TELT

‘Hoe kan jij in de tv, je bent toch veel te groot?’

Haal eens een prijswinnaar in huis Van brood word je groot

36 GEZONDHEID

Ontbijt gezond en gezellig

38 INFO

Kopen op afbetaling

40 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS De Syrische impasse

42 RELATIES

Nooit te oud voor vriendschap

44 MENU

Pasteitjes en koekjes

46 UIT

In het voetspoor van John Frost

49 UITJES 50 KRUISWOORDRAADSEL

22 BOEKEN

52 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

24 TENTOONSTELLING

54 KALENDER

Verrassend verscheiden De allure van de Ursulinen van Waver

28 GROEN

De mooiste krullen van het voorjaar

30 DE DRIE

Drie beelden in de tuin

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

46 16

De rekening van het woonzorgcentrum

Wie in een woonzorgcentrum verblijft, krijgt elke maand een factuur voorgeschoteld. Woonzorgcentra kunnen niet eender wat doorrekenen aan hun bewoners, er bestaan strikte regels over. We zetten ze voor jou op een rij.

De allure van de Ursulinen van Waver

Een school als een ander, tot je beter kijkt. Het Instituut van de Ursulinen in Onze-Lieve-Vrouw-Waver herbergt enkele architecturale pareltjes: een art nouveau Wintertuin, een pianogalerij en prachtige refters en gangen. Meer dan een bezoekje waard!

Van brood word je groot

Samen met je kleinkinderen de handen uit de mouwen steken zonder dat zij het erg vinden? Dat kan in het bakkerijmuseum van Veurne. De kinderen kneden er zelf hun deeg en bakken er een lekker broodje. En jij helpt hen graag met het zware kneedwerk natuurlijk.

24 38 Je kan OKRA-magazine ook lezen via

okramagazine maart 2011

De Wintertuin is een staaltje van art nouveau waar licht, kleur en ruimte samenvallen in een oase van harmonie.

okra.be

OKRA-ZINGEVING

Van Goede Vrijdag naar Pinksteren Ze staan moedeloos stil bij al die lege kerken en kloosters. Ze huilen. Ze zien hoe parochies aan hun lot worden overgelaten. En hoe een krimpende groep priesters alsmaar meer overwerkt geraakt. ‘Waar is onze droom van een nieuwe Kerk naartoe?’ vragen ze zich bedrukt af. Er is in onze dagen diepe pijn en verdriet om zo veel verlies. Een voorbijganger ziet hun bedrukte gezichten en vraagt wat hen bedroeft. Ze vertellen hun teleurstelling over de Kerk. Hij luistert aandachtig maar geeft weinig commentaar. Slechts twee korte aanbevelingen geeft hij hen mee: ‘Laat los wat je los mag laten.’ ‘Zoek de Levende bij de levenden.’

okramagazine april 2013

Het duurt nog een hele tijd vooraleer zijn aanbevelingen hun geest doet open gaan. Maar zie, op een dag durven ze het dan toch weer aan om hun gesloten ruimtes te verlaten. Ze trekken door de straten, langs de huizen van de mensen.

Ze luisteren naar de gebroken verhalen. En ze worden uitgedaagd om woorden van troost te zoeken. Ze zien mensen vol toewijding voor medemensen. En ze voelen zich uitgenodigd om waardering uit te spreken voor zoveel moed. Ze praten met mensen uit andere culturen en met andere godsdiensten. En ze ontdekken veel gelijkenissen en samenwerkingskansen. Ze zien overal mensen die diepgang zoeken in muziek, poëzie en bezinning. En ze sluiten zich aan bij hun verstilling en voegen er, waar mogelijk, de eigen klankkleur van het evangelie aan toe. Zonder het te beseffen zijn ze weer opgestaan en weg gestapt uit hun verdriet en teleurstelling. Hun nieuwe ervaringen onderweg schenken hen hoop. In hun ogen fonkelt weer iets van vuur. Het is in onze dagen te herdoen. Weer op weg gaan van Goede Vrijdag naar Pinksteren. Jean-Paul Vermassen

PRIKKERTJES

Met OKRA naar Lourdes

Werken na je Ledenvoordeel bij pensioen rechtzetting Lampiris rechtzetting

Van 6 tot 11 juni 2013 kan je mee met OKRA op treinbedevaart naar Lourdes. Samen met leeftijds-, dorps- en geloofsgenoten ga je een week op weg en beleef je sterke groepsmomenten zoals de kaarsjes- en sacramentsprocessie en de misviering aan de grot. Je kan ook deelnemen aan diverse culturele en sportieve activiteiten. Uiteraard is er plaats voor je eigen verhaal en gebeurt alles op jouw ritme.

In OKRA-magazine van maart 2013 las je de nieuwe regelgeving rond toegelaten arbeid na pensionering. In de tabel met de maximale grenzen (onderaan blz.36) werden per vergissing de titels van de laatste twee kolommen omgewisseld. De hoogste bedragen horen dus bij de 65-plussers. Je las ook dat deze nieuwe regels nog niet van toepassing zijn. Intussen gaf de Raad van State - tegen alle verwachtingen in - een negatief advies. Hierdoor zal het nog lange tijd duren vooraleer een nieuwe wetgeving officieel van kracht zal zijn. Momenteel gelden nog steeds de oude regels. Die kan je nalezen via www.okra.be onder de rubriek ‘Rechten en info’.

Praktisch Prijs: 595 euro (singlekamer 710 euro), CM-leden genieten 15 euro korting. Info en inschrijving: voor de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant via het OKRA regiosecretariaat, voor West- en OostVlaanderen via het secretariaat van regio Brussel op 02 555 08 30 of brussel@okra.be.

Als OKRA-lid geniet je korting op je energiefactuur bij Lampiris. Dat las je in OKRA-magazine van maart 2013. Voor meer info kan je terecht op een groen nummer. OKRAmagazine van maart vermeldde echter het verkeerde nummer. Het juiste nummer is 0800 21 001.

okramagazine april 2013

De Griet van Pieter… WereldWijd zijn er nog ongeveer 45 schilderijen van Pieter Bruegel de oude. Wij heBBen er tWee.

Boek één van onze groepsrondleidingen vóór 30.06.2013 en geniet van een extra korting van € 2,00 p.p. op de tickets. Meer info op de website.

M U S M EU U S EM U M

7 www.museummayervandenbergh.be

03 338 81 88

STANDPUNT

Overheid zorgt voor extra uitdagingen De overheid legde OKRA op de rooster - de normale gang van zaken. Op basis van dit rapport bepaalt ze of en hoeveel subsidies OKRA krijgt. Ondanks het goede gevoel bij dit bezoek, knaagt er het een en ander bij OKRA. Meer ondersteuning is welkom, extra regels maken het vele vrijwilligers moeilijk.

Enkele weken geleden ontving OKRA een visitatiecommissie. Twee onafhankelijke experts volksontwikkeling, aangeduid door de Vlaamse overheid en twee ambtenaren van het departement Cultuur kwamen de werking van OKRA inspecteren. Een volledige dag stelden ze vragen over de werking, de resultaten, het financieel beheer, de ledenevolutie en de communicatie. Leidraad hiervoor waren het voortgangsrapport van 2011, dat is het jaarverslag, en het financieel verslag. OKRA kreeg op die manier de kans om uit te leggen dat ze ook uitvoert wat er in het beleidsplan staat.

okramagazine april 2013

Kwaliteit

Het resultaat van de visitatie is er nog niet. Toch houdt OKRA een prettig gevoel over aan deze dag. OKRA biedt immers kwaliteit op alle niveaus. En dan staan de duizenden OKRA-vrijwilligers en de trouwe leden uiteraard voorop. Vanaf het ontstaan van OKRA tot vandaag gaven duizenden vrijwilligers met veel enthousiasme en geloof in OKRA het beste van zichzelf. Momenten van vreugde en succes maar ook van teleurstelling. Soms is het wat moeilijker om je in te passen in de beleidsopties van een vereniging. OKRA voert deze waarden hoog in het vaandel: inspraak, samenspraak, solidariteit, openheid, engagement, hartelijkheid en creativiteit. Mocht dat niet het geval zijn, zou OKRA vandaag geen sterke en gewaardeerde vereniging

van, voor en door ouderen zijn. De hechte personeelsploeg zet zich er graag en met veel overgave voor in. OKRA spreekt dan ook graag haar waardering en bewondering uit voor alle vrijwilligers.

Moeilijkheden Maar het zal niemand ontgaan zijn dat er vandaag vreemde dingen gebeuren in onze samenleving. Enerzijds wordt het middenveld alom geprezen - blijkbaar voor wie het schoentje past. Anderzijds wordt dit middenveld meer en meer in de tang genomen - vooral de vrijwilligers die zich inzetten voor dit middenveld. Dit maakt OKRA bijzonder ongerust en dwingt haar tot verhoogde aandacht. Enkele voorbeelden maken dit duidelijk. Al jaren is OKRA vragende partij om de vrijstelling van btwheffing op de trefpuntkassen te verhogen. Er is al een Europese richtlijn maar het is wachten op een aanpassing van de Belgische wetgeving. Wie in OKRA danslessen organiseert, weet dat er een SABAMbijdrage betaald moet worden. Gelukkig is er een aangepast tarief. Maar waarom kan er geen vrijstelling komen? OKRA valt toch volledig buiten het commerciële circuit? Straks moet OKRA voor grote projecten zoals de druk van OKRAmagazine een Europese aanbesteding uitschrijven. Welke gevolgen en bijkomende kosten zal dit teweeg brengen voor de administratie?

Is de vrees terecht dat de financiële ondersteuning van OKRA in de gemeenten, provincies en Vlaanderen zal afkalven? De staatshervorming die bevoegdheden van de provincies naar Vlaanderen overhevelt, heeft zijn gevolgen voor de subsidiëring van OKRA. Daarover is nog geen duidelijkheid. Zal OKRA moeten inleveren? Dat gebeurde eerder met de herschikking van de DAC-tewerkstelling waardoor OKR A beduidend minder middelen kreeg voor de financiering van een deel van het personeel. OKRA moet een vereniging blijven waar het voor iedereen plezant is om zich voor te engageren. Een warme vereniging waar ontmoeting en ontplooiing centraal staan. Krijgt OKRA daarvoor de blijvende ruimte en ondersteuning vanuit het beleid als uitdrukking van gemeende waardering? We stellen ons vragen. Maar ondertussen is OKRA blij dat ze op jullie allemaal kan rekenen, vrijwilliger of lid. Vandaag zijn jullie samen nog steeds met meer dan 200 000! En dat maakt OKRA zo bijzonder. Jan Vandecasteele Algemeen secretaris

uw vakantiecentra aan zee

Uw vakantie boeken in de Kinkhoorn is zoveel meer dan een appartement huren. De Kinkhoorn staat garant voor een uiterst complete en geslaagde vakantie aan zee… met het strand voor de deur. TARIEVEN HOOGSEIZOEN van 5/07/13 tem 26/08/13 Type 1 Type2 Type 3 3 nachten € 309 € 354 € 378 4 nachten € 392 € 440 € 472 7 nachten € 637 € 728 € 756 10 nachten € 860 € 960 € 1.020 11 nachten € 946 € 1.056 € 1.122 14 nachten € 1.204 € 1.344 € 1.428 prijs per nacht € 75 € 91 € 95

Minimum bezetting 4 personen: Zijkant en achter West, voorkant en achterkant Alfa 5 personen: Zijkant Alfa, Hoek voor Alfa, Hoek achter Alfa, hoek voor West Maaltijden verplicht middag- of avondmaal Lakenpaketten vanaf de zomer inbegrepen

Salvatore Adamo-arrangement ■ 4 dagen / 3 nachten op appartement of studio ■ ticket optreden Salvator Adamo twv €45/ticket (Kursaal Oostende op zondag 21.04.13) ■ lakens inbegrepen ■ gratis inkom zwembad en fitness

Geldig: zondag 21.04.13 tem woensdag 24.04.13 classic pakket enkel ontbijt +12 jaar € 168 6-11 jaar € 19,50* 2-5 jaar € 13,50* 0-2 jaar gratis single suppl. € 30* * excl. ticket concertticket

deluxe pakket in volpension € 243 € 67,50* € 45* gratis € 30*

Patricia Kaas chante Piaf-arrangement ■ 3 dagen / 2 nachten op appartement of studio ■ ticket optreden Patricia Kaas twv €45/ticket (Kursaal Oostende op vrijdag 19.04.13) ■ dansavond met Eddy Vroman in Bar Den Ensor op zaterdag 20.04 ■ lakens inbegrepen ■ gratis inkom zwembad en fitness

Geldig: vrijdag 19.04.13 tem zondag 21.04.13

+12 jaar 6-11 jaar 2-5 jaar 0-2 jaar single suppl.

Classic pakket ontbijtbuffet +Vip-ontbijt € 138 € 20* € 13* gratis € 30*

Deluxe pakket ontbijtbuffet + 4-gangen keuzemenu + Vip-ontbijt € 179 € 45* € 25* gratis € 30*

* excl. ticket concertticket

De Kinkhoorn zeedijk 330 - 8400 oostende 059 70 16 97 - www.dekinkhoorn.be receptie@dekinkhoorn.be

Ravelingen vzw zeedijk 290 - 8400 oostende 059 55 27 55 - www.ravelingen.be info@ravelingen.be

okramagazine april 2013

Welkom in De Kinkhoorn

vzw

IK VIND DE AARDE LEUK

Knip in je energierekening en wees gul voor het milieu Is mijn energiefactuur hoog of laag? En wat kan ik er aan doen? Voor een antwoord op deze vragen kan je terecht bij een energiesnoeier. Die gaat na hoeveel energie jouw woning vergt en geven tips om het zuiniger te doen, zonder aan comfort in te boeten. Thomas Pluymers coördineert een ploeg van energiesnoeiers en weet haarfijn uit te leggen waarvoor ze staan.

okramagazine april 2013

Wat doen energiesnoeiers?

Thomas: “Ze gaan langs bij mensen thuis en bekijken hoe de woning is opgebouwd, welke toestellen er aanwezig zijn en welke verlichting er gebruikt wordt. Ze geven advies over mogelijke energiebesparende maatregelen. En ze voeren kleine ingrepen uit die al een fikse energiewinst opleveren. Zo vervangen ze gloeilampen door spaarlampen, plaatsen ze radiatorfolie achter radiatoren aan buitenmuren die niet geïsoleerd zijn of installeren een spaardouchekop. Daarnaast isoleren onze energiesnoeiers eenvoudige daken. Eigenlijk vangen de energiesnoeiers drie vliegen in een klap: het project biedt jobs aan mensen die het moeilijk hebben op de arbeidsmarkt, de snoeiers voeren ingrepen uit die goed zijn voor het milieu en ze besparen gezinnen met een laag inkomen veel geld.”

Wie kan een beroep doen op de energiesnoeiers? Thomas: “Voorlopig nog iedereen. De Vlaamse overheid richtte deze dienstverlening op om energiearmoede aan te pakken. Maar vooral de middenklasse deed er een beroep op. Dat zal veranderen. Vanaf 2014 kunnen enkel nog bepaalde kwetsbare groepen gebruik maken van onze dienstverlening. Het gaat onder andere over mensen die een budgetmeter hebben voor aardgas, personen met een OMNIO-statuut, mensen in OCMW-begeleiding en personen die een pand huren van een sociale huisvestingmaatschappij. Wie niet tot een van de kwetsbare groepen behoort en een beroep op ons wil doen, moet zich dus haasten.”

Ouderen behoren niet tot de doelgroep? Thomas: “Neen, niet automatisch. En dat vind ik spijtig. Vaak zijn hun pensioenen laag en betalen ze zich blauw aan energiefacturen zonder dat ze het beseffen. Hun huizen zijn dikwijls oud en slecht geïso-

leerd, gepensioneerden zijn vaak de hele dag thuis en stoken enorm veel. Vroeger kostte mazout niets, vele ouderen zijn zich er niet van bewust dat ze nu veel te veel betalen. Probleem is ook dat nergens vermeld staat wat een normaal verbruik is. Ze hebben dus geen referentie. Voor een rijhuis is een gemiddeld verbruik bijvoorbeeld 20 000 kwh gas per jaar. Maar minder dan 8 000 is ook mogelijk. Een gezin met vier personen zou jaarlijks 4 000 kwh elektriciteit verbruiken. Maar ik vind dat nog veel. De hoge verbruikers wegen zwaar op deze gemiddelde cijfers.”

Welke maatregelen raden jullie het vaakst aan? Thomas: “Dat hangt van situatie tot situatie af natuurlijk. Maar er zijn kleine ingrepen die onmiddellijk een groot effect hebben. Je dak laten isoleren bijvoorbeeld. Deze kost is snel terugverdiend, je energierekening zal drastisch zakken. Dat hoeft trouwens geen ingrijpende verbouwing te zijn. Een zoldervloer isoleren is eenvoudig en de kostprijs beperkt. We

raden mensen ook aan om het contract van hun energieleverancier te herbekijken. Iedereen kan veranderen van leverancier maar mensen blijven dikwijls te lang hangen bij hun vertrouwde maar dure leverancier.”

Wat met elektrische toestellen? Thomas: “Ook hier zijn besparingen mogelijk. Een gouden tip: gebruik de droogkast zo min mogelijk. Ja, dat kan, vroeger deed iedereen het zonder. Kies bij aankoop van een nieuw toestel altijd voor een energiezuinig exemplaar. Vaak weten mensen niet dat oudere machines hen veel geld kosten in verbruik. Je zal merken dat een nieuwe diepvries snel is terugbetaald als je een oud energieverslindend toestel weg doet. Ik vind het ook altijd fascinerend hoeveel koelkasten mensen hebben. Je hoeft geen bakken frisdrank en pintjes in de koelkast te

zetten, plaats ze in een koele berging en pas net voor verbruik in de koelkast. En nog een tip: koop toestellen op maat van je gezin. Zijn de drie kinderen het huis uit, doe dan ook de grote diepvries weg en vervang hem door een kleiner exemplaar. Of een boiler die voortdurend 300 liter water opwarmt voor twee mensen, dat kan ook energiezuiniger. Een boiler van 80 liter volstaat voor twee.”

Een energiesnoeier in jouw buurt vind je op www. energiesnoeiers.net of neem contact op met de milieudienst van je gemeente. Informeer ook eens bij je OKRA-trefpunt, zij kunnen een energiesnoeier uitnodigen om uitleg te geven.

Met dank aan de Vlaamse overheid.

Tekst Nele Joostens

Tips op een rij ▶ Kies voor ledverlichting of spaarlampen. ▶ Plaats een deksel op kookpotten. ▶ Zet elektrische vuren iets vroeger uit en gebruik de restwarmte. ▶ Schakel stand-by gebruik uit. ▶ Haal producten een dag tevoren uit de diepvries en laat ontdooien in de koelkast. ▶ Investeer in dakisolatie, minstens 16 cm dik. Als OKRA-lid geniet je korting bij energieleverancier Lampiris. Zie blz. 7.

Investeer in Assistentieflats, de nieuwe serviceflat

Uniek woonconcept voor senioren in Vlaanderen Senior Homes is dé specialist in vernieuwende woonprojecten van assistentieflats.

Top TE KO ren OP dem ent !

Project Keizerhof te Oudenaarde VO AAN LL KO EE O IGE P IN ND OM !

Onze centrale waarden - Uniek servicepakket - Comfort en luxe - Veilig wonen - Toplocaties

Verzilver de vergrijzing! - Eigen beheer en verhuurdienst - Innovatief oproepsysteem - 100% Rolstoelleefbaar - Deskundig advies - Centrumlocatie

Projecten najaar 2013

Nieuwpoort Varsenare

Wij zoeken nog bouwgronden! Contacteer ons voor meer informatie over onze projecten of schrijf u in voor de eerstvolgende infoavond op 27 maart!

09 336 37 95 info@seniorhomes.be www.seniorhomes.be

okra-sport

‘Sport is hefboom, ook voor ouderen’ Na tien jaar geeft Frans Beunens de voorzitterssjerp van OKRASPORT door aan Marcel Van Mol. Samen blikken ze terug op de groei van OKRA-SPORT de voorbije jaren en maken ze plannen voor de komende jaren. Hoe heb je het voorzitterschap van OKRA-SPORT ervaren? Frans Beunens: “Het was een zeer intensieve maar vooral toffe periode waarin ik veel kansen heb gekregen en gegeven en mocht samenwerken met een dynamische ploeg. Dat ik mezelf kon zijn, heb ik geapprecieerd. Eigenlijk is zich inzetten ook werken aan zelfrealisatie, belangrijk voor een vrijwilliger.”

okramagazine april 2013

Wat beschouw je als je belangrijkste verwezenlijkingen? Frans Beunens: “In de beginperiode waren er serieuze uitdagingen, de sportwerking kreeg niet altijd voldoende aandacht. Ik wilde dat de sportclubs au serieux werden genomen en dat is nu duidelijk wel het geval, zowel binnen als buiten OKRA. We hebben ook hard gewerkt aan de gezondmaking van de financiën. Dat we daarvoor het lidgeld moesten verhogen, werd ons niet altijd in dank afgenomen maar het was noodzakelijk. Ik denk dat ook de communicatie er enorm op vooruit is gegaan. Dat loonde, sinds 2003 zit het aantal leden van OKRASPORT in de lift, mooi toch. Maar dat is uiteraard niet enkel mijn verdienste, ik kon samenwerken met vele vrijwilligers en beroepskrachten.”

INCAR uit Lebbeke. Zo organiseerde ik hun danstournees, beheerde hun administratie en was betrokken bij de dagelijkse werking. Al heb ik mijn engagement wat teruggeschroefd, ik blijf nauw betrokken bij INCAR. OKRA ken ik vooral als reisbegeleider. Ik draag de vereniging al langer een warm hart toe.” Heb je geaarzeld toen je gevraagd werd om voorzitter te worden van OKRA-SPORT? Marcel Van Mol: “Ja, ik vond dat niet vanzelfsprekend. Ik heb goed geïnformeerd wat het engagement inhoudt en heb even bedenktijd gevraagd. De steun van mijn vrouw en de overtuiging van mensen die me goed kennen dat het iets voor mij was, hebben me over de streep getrokken. Ik ga me volledig inzetten, dat doe ik altijd. Als ik me engageer, dan ga ik er meer dan honderd procent voor.”

Welke uitdagingen zie je? Marcel Van Mol: “Ik ben een kajotter en draag het motto van Cardijn nog altijd hoog in het vaandel: zien, oordelen, handelen. Ik zal me dus eerst goed informeren. Maar het beleid dat werd uitgestippeld en de plannen die voorliggen, moeten uitgevoerd worden. Daar zal ik over waken. Daarnaast vind ik dat de werking van OKRASPORT geactualiseerd moet worden. De denktank die al een jaar aan het werk is, zal daarin hard investeren. Meer en meer ben ik overtuigd van het belang van seniorensport. Sporten is goed voor de gezondheid van ouderen maar ook de contacten die sport hen biedt, zijn belangrijk.” Wat betekent seniorensport voor jou Frans? Frans Beunens: “Ik heb sport altijd beschouwd als een hefboom tot ontplooiing. Sporten helpt ouderen om niet te vereenzamen, zal hun welbevinden vergroten en helpt hen gezond te blijven. Ik ben blij dat ik daartoe mijn steentje heb kunnen bijdragen.” Tekst Nele Joostens Foto Chris Van Riet

Kan je je eens voorstellen, Marcel Van Mol? Marcel Van Mol: “Ik heb altijd bij ACV gewerkt, ik was nationaal secretaris bij Sporta, de centrale voor professionele sporters en amateursporters. Vanuit die functie ben ik vertrouwd met de sportsector. Tot een tijdje geleden ging al mijn vrije tijd naar de dansgroep Frans Beunens (links) geeft de fakkel door aan Marcel Van Mol.

Leef niet langer als in een luchtbel

Beter horen is beter leven. Praat erover. Altijd 5 JAAR gratis service* Gratis HOORTEST**

Mist u soms de pointe van een verhaal of hebt u soms moeite om bepaalde grapjes te verstaan? Maak dan een afspraak op www.amplifon.be. Op basis van het hoorprofiel kan uw Amplifon-specialist u de beste hooroplossing voorstellen, afgestemd op uw behoeften en uw budget.

Vrijblijvende PROEFPERIODE***

www.amplifon.be of 0800 94 229 * voorwaarden in het hoorcentrum of op www.amplifon.be ** zonder medisch doel *** op doktersvoorschrift

OKRA-ZORG

Een leven van zorg, verdriet en moed

okramagazine april 2013

“Ik ben al jaren mantelzorger. Al is het soms moeilijk en al weegt het verdriet soms zwaar, ik blijf het positieve zien.” Monique Huyghe heeft geen makkelijk leven - nooit gehad. Maar ze doet verder.

Monique: “Onze dochter Colette is onlangs vijftig geworden. Dat hebben we gevierd met een feestje en daar hebben we allemaal van genoten. Toch blijft het verdriet sluimeren, altijd. Toen Colette 21 was, kreeg ze een zwaar verkeersongeval. Bijna drie maanden lag ze in coma, daarna volgde een jarenlange revalidatie. Ze was volledig verlamd en moest alles opnieuw leren, ook spreken. Haar geheugen was ook aangetast, honderden keren heb ik verteld over het ongeluk. Ze kan het niet onthouden. Ze leerde opnieuw stappen en kan ook terug praten. Wij verstaan haar maar anderen niet altijd. De jarenlange kine en logopedie hadden wel effect, tot op een bepaald moment. Colette voelde dat ze niet meer vooruit ging en had het daar heel

moeilijk mee. Ze belandde van de ene depressie in de andere. Haar geest was beter hersteld dan haar lichaam, dat kon ze moeilijk aanvaarden. Intussen is er meer berusting, ze kan nu dankbaar zijn. Al jaren verblijft Colette in een instelling. Eerst wilde ik stoppen met werken om voor haar te zorgen maar dat raadde de sociale dienst van de revalidatie en mijn werkgever mij af. Nu ben ik blij dat ik dat niet gedaan heb, ik had haar niet zo goed kunnen omringen als de instelling dat nu doet. Colette kwam wel ieder weekend naar huis. Nu blijft ze ook af en toe in de instelling op zaterdag en zondag. Het personeel vertelde ons dat we moesten proberen los te laten, dat Colette al wat kan wennen aan het moment dat we er niet meer zijn. Dat was

hard om te horen maar wel realistisch. En ik weet wel dat Colette goed wordt opgevangen. Het is ook vaak zwaar voor mij om Colette te halen en te brengen, de kilometers lopen op en ik ben niet meer van de jongste. Gelukkig brengt mijn zoon haar op vrijdagavond al eens mee na zijn werk.”

Nieuwe klap “Vier jaar na het ongeluk van Colette reed onze zoon Ludo tegen een boom, hij was in slaap gevallen. Hij heeft het niet overleefd. Die periode was enorm zwaar, ik heb hier drie nachten zitten huilen. Maanden later werd ik nog steeds om drie uur ’s nachts wakker, het uur dat de politie bij ons aanbelde met het slechte nieuws. Ik zat echt diep toen, ik dacht dat ik nooit meer zou lachen. Maar we moesten verder, Colette was er ook nog, zij had veel zorg nodig. En we hadden nog twee kinderen die thuis woonden. Gelukkig kregen we in die periode

Geen taal meer “Intussen gaat het met mijn man niet zo goed. Hij lijdt aan de ziekte van Parkinson. Enkele jaren geleden was hij er slecht aan toe, stappen lukte niet meer. Hij is toen geopereerd en kreeg diepe hersenstimulatie. Dat was spannend, hij was bijna 75 en ze deden die operatie maar tot de patiënt 75 was. Maar de operatie bij Jules werd toch goedgekeurd. Daarna ging het veel beter met Jules en was hij terug mobiel. Maar vandaag gaat het opnieuw minder goed. Zijn geheugen laat hem in de steek, de taal valt weg. Hij zegt niet veel meer. Een tijdje geleden staarde hij enkel nog en liep me voortdurend achterna. Zijn het de bijwerkingen van de behandeling tegen Parkinson of is het dementie? Er worden niet veel woorden aan vuil gemaakt. Hij heeft nu nieuwe medicatie en het gaat opnieuw iets beter. Maar ik voel wel dat onze wereld kleiner wordt. Vroeger speelden we petanque, gingen we dansen en kaarten. Jules zat hier ook in het bestuur van OKRA. Dat valt allemaal weg, we kunnen niet meer doen wat we willen doen.”

Bloemen in de tuin “Ik was en kleed Jules nog zelf. Zo lang dat lukt, trek ik mijn plan. Eten moet hij zelf doen. Ik wil het hem niet te makkelijk maken, anders verleert hij het sneller. Twee keer per week komt de logopedist, drie keer de kinesist. Elke voormiddag oefent Jules op de hometrainer. Intussen doe ik de boodschappen en de rest van het huishouden. Koken doe ik zelf, dat doe ik veel te graag. Maar mocht dat niet meer lukken, laten we warme maaltijden komen. Nu doen we enkel een beroep op poetshulp van Familiehulp. Sinds ik geopereerd ben aan beide knieën, kan ik niet meer poetsen. De tuin

onderhoud ik zelf, al doet mijn zoon de zware klussen. Ik kan daar zo van genieten, van al die kleuren en bloemen in de zomer. Ik krijg er ook nog steeds complimenten over, dat vind ik fijn. Minstens drie dagen per week zorg ik ook voor de naschoolse opvang van mijn kleindochter van acht. Ze eet hier ’s avonds en blijft tot haar ouders thuis zijn van hun werk. Dat geeft wel leven. Haar vader helpt ons trouwens met de zwaardere klusjes in huis.”

Steun “Als mantelzorger mag je je niet opsluiten, dan verlies je alle moed. Daarom gaan we nog naar de feesten van OKRA. Ik zit ook in het bestuur van Femma en mis amper een vergadering. Ieder jaar trekken we er een weekendje op uit. Ook met Ziekenzorg gaan we samen weg. Het doet deugd om er eens helemaal uit te zijn, daar haal ik energie uit. Het geloof geeft mij ook houvast, het helpt om met het verlies om te gaan. Ik heb wel gemerkt dat mensen niet graag luisteren naar je verdriet. Ze zijn soms hard. Maar je wordt sterker van tegenslag. En je begrijpt anderen met verdriet beter. Je moet niet klagen, je moet mensen proberen te helpen. Mensen voelen dat jij hen begrijpt, ze weten dat het echt is als jij naar hen luis-

tert. En zo brengt tegenslag ook iets mee dat waarde geeft in je leven. Nu heb ik maar één verlangen: dat ik gezond blijf zodat ik voor Colette en voor Jules kan blijven zorgen. Al weet ik dat je dat niet kan voorzien.” Tekst Nele Joostens Foto's Violet Corbett Brock

Aandacht voor de partners en familieleden van kwetsbare leden Week van OKRA-ZORG Tussen 21 en 28 april organiseren tal van trefpunten een activiteit in het kader van de Week van OKRA-ZORG. Vele kwetsbare leden die thuis wonen of in een woonzorgcentrum en nog weinig activiteiten kunnen bijwonen, ontvangen regelmatig bezoek van een bestuurslid. Soms worden ze opgehaald om een feestactiviteit in het trefpunt bij te wonen. OKRA bedankt tijdens de zorgweek in de eerste plaats al de zorgvrijwilligers die dit mogelijk maken. Daarnaast is er dit jaar aandacht voor de mantelzorger: de partner, andere familieleden of buren die er dag in dag uit voor zorgen dat kwetsbare leden blijven genieten van vele mooie dagen. Met een kleine attentie voor de mantelzorger spreekt OKRA haar waardering uit voor deze inzet. Meer informatie op www.zorgrecht.be.

→

okramagazine april 2013

veel steun van de abdij waar we beiden werkten. Ik weet niet hoe we het anders volgehouden zouden hebben.”

OKRA-ZORG

De rekening van het woonzorgcentrum Verblijf je in een woonzorgcentrum, dan krijg je elke maand een factuur. Hoe is deze factuur samengesteld, welke kosten mogen aangerekend worden en welke niet? Een factuur van een woonzorgcentrum kan bestaan uit drie delen: de dagprijs, de extra vergoedingen en de voorschotten ten gunste van derden. Zowel de dagprijs als de extra vergoedingen worden vastgelegd in de overeenkomst die de bewoner met zijn woonzorgcentrum afsluit op het moment dat hij verhuist. De federale overheidsdienst Economie controleert de dagprijzen en de instelling moet ze uithangen aan de receptie. Hoeveel deze dagprijs bedraagt, loopt uiteen van streek tot streek. In Antwerpen is een bedrag van 55 euro normaal, in Oost- en WestVlaanderen is dat aan de dure kant. Dagprijzen onder de 40 euro zijn echter overal uitzonderlijk. De dagprijs zegt niets over de kwaliteit van het woonzorgcentrum en ook niet over het aanwezige personeel. Vraag steeds naar het personeel voor je een contract tekent. Woonzorgcentra kunnen hun dagprijs optrekken in de loop van het verblijf van een bewoner. De prijzen zullen dus geen tien jaar ongewijzigd blijven omdat ze zo in het contract vermeld staan. De federale overheidsdienst Economie moet verhogingen echter altijd goedkeuren en de bewoners moeten tijdig verwittigd worden zodat ze eventueel kunnen opzeggen. Gaat het om een forse verhoging, dan zal die trapsgewijs doorgevoerd worden voor de ‘oude’ bewoners. Nieuwe bewoners betalen meteen de nieuwe prijs.

okramagazine april 2013

Kosten inbegrepen

De woonzorgcentra zijn verplicht om een aantal diensten op te nemen in hun dagprijs. Hiervoor mogen ze dus geen extra kosten aanrekenen. Het gaat o.a. om deze kosten: het gebruik van een gemeubelde en verwarmde kamer, de verpleging en verzorging, incontinentiemateriaal, de maaltijden waaronder diëten, persoonlijke toiletartikelen zoals wc-papier, zeep en tandpasta, de gewone animatie, alle administratieve kosten en de verzekeringen. Ook onderhoudswerken aan de kamer zoals behang- en schilderwerken zijn inbegrepen net zoals de gordijnen. Voor het elektriciteits- en waterverbruik mag de instelling eveneens niets extra aanrekenen.

Hoeveel de dagprijs bedraagt, loopt uiteen van streek tot streek.

Extra vergoedingen De regels laten woonzorgcentra toe voor een aantal kosten een extra vergoeding te vragen aan zijn bewoners. Het gaat dan telkens om persoonlijke diensten of goederen. Die moeten uitdrukkelijk vermeld staan in de overeenkomst tussen het woonzorgcentrum en de bewoner. Uiteraard moet ook de prijs van deze diensten genoemd worden. De woonzorgcentra zijn verplicht documenten voor te leggen waaruit deze prijs blijkt, ze mogen dus geen woekerbedragen vragen. Als toekomstige bewoner is het heel belangrijk dat je deze extra vergoedingen goed bekijkt. Ze kunnen immers oplopen. Voorbeelden van kosten die in deze extra vergoedingen zitten zijn: abonnementskosten voor televisie, telefoon en internet, de was van het persoonlijk linnen als de instelling deze dienst zelf organiseert en de dranken buiten de maaltijden met uitzondering van water. Ook de prijzen van deze dranken moeten vermeld staan in het contract. Bij de factuur moeten ook bewijsstukken zitten van deze kosten. Drink je als bewoner regelmatig iets in de cafetaria, dan kan het woonzorgcentrum de bonnetjes toevoegen.

Voorschotten ten gunste van derden Een derde deel van de factuur van woonzorgcentra bestaat uit voorschotten aan derden. Dat zijn kosten die de instelling als het ware voorschiet aan andere bedrijven en die de bewoner later terugbetaalt. De woonzorgcentra moeten de uitgaven altijd kunnen bewijzen. Het gaat bijvoorbeeld om de kostprijs van de was van persoonlijk linnen als het woonzorgcentrum deze dienst uitbesteedt aan een extern bedrijf. Ook de doktershonoraria, geneesmiddelen en hulpmiddelen zoals een bril, hoorapparaat kunnen in deze categorie vallen. Uiteraard hoeft de bewoner enkel de kosten te betalen die niet door de ziekteverzekering vergoed worden. Ook wanneer de instelling toilet- of andere artikelen koopt op uitdrukkelijke vraag van de bewoner, vindt hij de rekening daarvan bij zijn factuur.

Discussie Uitzonderlijk rekenen woonzorgcentra supplementen aan die volgens de regels in de dagprijs inbegrepen moeten zijn. Bewoners van woonzorgcentra doen er dan ook goed aan hun factuur na te kijken. Het zijn vaak dezelfde kosten die onjuist worden aangerekend. Zo factureerden enkele woonzorgcentra onterecht een aangepaste matras. Dat kan niet, de regels bepalen dat de instelling een matras aangepast aan de noden van de bewoner beschikbaar moet stellen en dat de prijs daarvan vervat moet zijn in de dagprijs. Soms moeten bewoners ook zelf zorgen voor lakens en dekens en moeten ze opdraaien voor schilderskosten. Ook deze kosten zijn uitdrukkelijk vervat in de dagprijs. Opletten is dus de boodschap. Tekst Nele Joostens

Voor al je vragen rond zorg Ontdek je dat je factuur van het woonzorgcentrum niet klopt? Of heb je een andere zorgvraag die je al lang wou stellen maar waar je geen blijf mee weet? Dan kan je terecht bij OKRA-ZORGRECHT. Zij behartigt je vraag met bekwame spoed en steeds in alle discretie. Een gratis* dienstverlening voor alle OKRA-leden (en voor alle anderen die zorg belangrijk vinden). OKRA-ZORGRECHT kan je bereiken via Postbus 40, 1031 Brussel, zorgrecht@okra.be of 02 246 57 72. Meer weten over de zorgwerking van OKRA? Je leest er regelmatig over in OKRA-magazine en je kan je abonneren op de digitale nieuwsbrief via www.okrazorgrecht.be.

* De dienstverlening van OKRA-ZORGRECHT is in principe steeds gratis. Voor zeer complexe dossiers kan een vergoeding worden aangerekend, doch slechts nadat de vraagsteller zich hiermee expliciet akkoord heeft verklaard.

Sinds jaren dĂŠ specialist in mobiliteit en zorg! Steeds beste prijs/kwaliteitsgarantie Persoonlijke service aan huis! Nieuw en tweedehands (met garantie) Thuiszorgwinkel INTERPARAMEDICAL altijd

-10% tot -70% op: wandelstokken/krukken looprekjes/rollators manuele en elektrische rolstoelen SCOOTMOBIELS wc-verhogers badliften toiletstoelen etcâ&#x20AC;Ś scooters vanaf 750 euro

PROMO:

rolstoelen vanaf 250 euro rollators vanaf 75 euro Vrijblijvend bezoek aan huis door onze specialisten Of bezoek onze vernieuwde showroom

shop e web AL.COM z n o p Kijk o ARAMEDIC 3 P INTER 19.33 9 / WWW. 9 8 04 ons op Of bel

OVER WAT TELT

‘Hoe kan jij in de tv, je bent toch veel te groot?’ Ze is Sien van Sesamstraat. Meer dan 35 jaar werkte ze mee aan het populaire kinderprogramma. Maar Sien Diels is meer: ze is ook echtgenote en moeder van twee geadopteerde kinderen. En vooral wil ze levensgenieter zijn. Sien Diels: “Ik kom uit een warm nest. Ik had prachtige ouders en was de middelste van vijf. Mijn ouders waren heel sociaal en hamerden op eerlijkheid. Ze gaven ons ook een brede kijk op de wereld. Ik ben van bescheiden komaf, mijn vader was arbeider, mijn moeder huisvrouw. Ze had wel een opleiding snit en naad genoten en naaide voor ons de mooiste kleren. Ze heeft trouwens ook het trouwkleed van mijn zus gemaakt. Toen ik drie was, verhuisden we van het landelijke Turnhout naar Brussel. Mijn vader had er werk gevonden in een fabriek. Daardoor veranderde ons leven helemaal. We kregen veel meer mogelijkheden dan we ooit zouden gekregen hebben in Turnhout. Zo gingen we naar grote scholen, hadden zowel Nederlandsals Franstalige vriendjes en gingen naar een Franstalige jeugdbeweging. We leerden spelenderwijs Frans, de beste methode. Daardoor spreek ik de taal nu vloeiend.”

okramagazine april 2013

Alleen naar toneel

“Omdat we in Brussel woonden, was het culturele aanbod enorm. Op mijn veertiende trok ik alleen en te voet naar de Koninklijke Vlaamse Schouwburg, de KVS. Ik ging naar de middagvoorstellingen, ’s avonds mocht ik niet van mijn ouders. Ik zag er de idiootste stukken maar vond het niet erg. Mijn vader speelde in Turnhout amateurtoneel, mijn belangstelling voor theater had ik van geen

vreemden. Maar de school wakkerde mijn interesse nog meer aan. De leraar dictie besloot er jaarlijks een toneelstuk op te voeren en ik kreeg de hoofdrol. Op het einde van mijn middelbaar besloot ik moderne talen te studeren. De dictieleraar vroeg me waarom ik niet naar het conservatorium ging. Ik wist niet wat dat was, ik wist zelfs niet dat acteren ook een vak was en dat je ervan kon leven. Maar ik besefte snel dat ik actrice wilde worden, dat was wat ik heel graag wilde. Mijn ouders maakten geen bezwaar, ze steunden me. En dus schreef ik me in aan het Brusselse conservatorium en combineerde twee jaar lang de toneelopleiding met de studies moderne talen. Toen mijn studies moderne talen afgelopen waren, ging ik halftijds op een kantoor werken.”

Zware jaren “Nog voor ik afgestudeerd was, kwam een regisseur van het Mechels Miniatuurtheater (MMT) langs. Hij zocht een actrice en ik paste blijkbaar in het gezochte profiel want ik werd gevraagd om bij het MMT te komen. Ik heb er jaren gespeeld en héél graag gespeeld. Het was een hecht gezelschap, niet te groot en niet te klein. We speelden ook leuke voorstellingen zoals De bende van Jan de Lichte van Louis Paul Boon. Louis kwam zelf vaak langs. Het was gewoon echt plezant. Maar ik verdiende nauwelijks iets bij het MMT, ik kon er absoluut

niet van leven. Daarom gaf ik les in de academie in Ninove, eigenlijk in de bijschool in Meerbeke. Ook dat deed ik heel graag, het was leuk samenwerken met de leraar muziek en de toezichter. En omgaan met kinderen, dat heeft me altijd gelegen. Het waren zware jaren. Met het MMT speelden we veel schoolvoorstellingen, soms speelde ik 33 voorstellingen per maand en ik gaf vijftien à twintig uur les per week. Het was echt zeven dagen op zeven werken. Maar het lukte. Later heb ik mijn overplaatsing gevraagd naar het stedelijk conservatorium van Mechelen. Daar heb ik les gegeven tot ik met pensioen ben gegaan.”

Volle zon “Tussendoor werkte ik ook voor verschillende jeugdfeuilletons van de BRT. Zo heb ik meegespeeld bij Tim, een reeks over een jongen die zich kon omtoveren tot een auto. De opnames waren legendarisch. We trokken naar Bulgarije, in de bergen. Er was niets voorzien voor ons, geen eten, geen toiletten. Ik kon ook niet gaan zitten, dan zouden er kreukels komen in mijn kleed. Zo stond ik daar, in de volle zon. Die opnames waren echt hard. Omdat ze me bij de BRT al kenden, werd ik gevraagd om een cameratest te doen voor een nieuw programma voor kleuters. Ik wilde er graag aan meewerken. Het zou een Nederlands-Belgische coproductie worden en de Nederlandse regisseur was op zoek naar een Belgische actrice. Het programma moest ook pedagogisch verantwoord zijn. Daarom hadden ze kleuterleidsters uitgenodigd, ik was de enige actrice.

Taart in de pauze “Zo’n lange periode aan een programma werken, was intensief maar ook heel leuk. Ik heb er 35 jaar lang van genoten. Ik speel graag met kinderen, blijkbaar gaat dat me goed af. Improviseren, inspelen op wat kinderen aanreiken. Dat is plezant. Vooral in de beginjaren was dat belangrijk voor Sesamstraat. Later werkten we met uitgeschreven scenario’s.

Ik heb echt niet veel koele Nederlanders gezien. Maar door zo nauw met kinderen te werken, bleef die spontaniteit er altijd wel. Het was ook leuk om met zo’n gemotiveerde ploeg aan het programma te werken. Er waren componisten, zangers, poppenspelers, rekwisiteurs, scenarioschrijvers, schminksters en nog veel meer mensen. De ploeg was enorm groot. De mensen die verantwoordelijk waren voor de techniek, vochten om voor Sesamstraat te werken. De motivatie, de creativiteit, het was enorm. De sfeer was ook geweldig. We hadden veel gezellige etentjes en als er iemand jarig was, was er telkens een

grote taart die we in de pauze opaten. Maar daarvoor en daarna werd er hard gewerkt.”

Verantwoord “Sesamstraat is van oorsprong Amerikaans. Vroeger gingen de meeste kleuters er niet naar school, ze gingen pas naar school als ze zes waren. Of dat nu nog zo is, weet ik niet. Pedagogen wilden deze kleuters toch al dingen bijbrengen. Over kleuren en vormen bijvoorbeeld. De enige manier om hen te bereiken, was de tv. Zo is Sesamstraat ontstaan. Buitenlandse zenders die Sesamstraat maakten, moesten van de

→

okramagazine april 2013

Tijdens de test speelde ik met de kinderen, samen deden we alsof de blokken een trein waren en we trokken er op uit. Ik liet de trein stoppen omdat ik naar het toilet moest, de kinderen bepaalden naar waar de trein reed. Ik speelde in op wat zij aangaven en blijkbaar viel dat in de smaak. Zo ben ik Sien van Sesamstraat geworden, een rol die ik maar liefst 35 jaar zou spelen – of bijna zou zijn.”

Op mijn veertiende trok ik alleen naar theater, ik zag de idiootste stukken. Amerikaanse producent steeds een pedagogisch team hebben. De Amerikanen kwamen ook regelmatig controleren of wat wij in Nederland maakten, wel door de beugel kon. Soms was daar wel eens discussie over, de gevoeligheden waren immers anders.”

In de tv

okramagazine april 2013

“Met de rol van Sien, kwam ook de beroemdheid. Al had ik tevoren al veel op de planken gestaan, dat was toch niet hetzelfde. Beroemd worden, was in ieder geval geen streefdoel voor mij. Soms vond ik het gênant, als volwassenen anders reageerden bijvoorbeeld. Als kinderen daarover iets zeiden, vond ik het niet erg. Zij zagen trouwens niet altijd het verband. ‘Hoe kan jij in de tv, je bent toch veel te groot?’ klonken ze soms. Dan legde ik uit dat als er van hen een foto geno-

men wordt, zij daarop ook veel kleiner zijn. Er waren ook leuke reacties. Zo was ik eens in de tuin aan het werken toen de kinderen van de buren zeiden: ‘Sien, Sien, je moet naar Sesamstraat, het gaat bijna beginnen!’”

nooit gestoord. Stuk voor stuk waren het warme, lieve mensen. Ik voelde me echt goed omringd, zelfs in de watten gelegd. De hele ploeg is ook eens onverwacht bij mij thuis langs geweest. Ze kwamen met een hele bus en hadden bakken drank en heel veel eten bij. ’s Avonds hebben ze hun tenten opgeslagen in de tuin. Ik heb echt niet veel koele Nederlanders gezien.”

In de watten

Honderd jaar geleden

“De opnames voor Sesamstraat namen drie, vier soms vijf dagen per maand in beslag. Daarvoor trok ik telkens naar Hilversum en ik verbleef er op hotel. Ik reed altijd zelf naar Hilversum, uren heb ik in de file gestaan. Een keer ben ik er zelfs niet geraakt, na zes uur file in Rotterdam. Uiteindelijk begonnen die verplaatsingen te zwaar te wegen. Ik werd gewoon moe, dat was ook de reden waarom ik ermee gestopt ben. Dat ik vooral met Nederlanders moest samenwerken, heeft me

“Dat ik aan Sesamstraat kon meewerken, heb ik te danken aan mijn man, een schat van een man. Altijd wanneer ik in Nederland was, zorgde hij voor de kinderen. Gelukkig was hij zelfstandige en kon hij zijn uren zelf regelen. Maar zonder hem, was het heel moeilijk geweest in de periode dat de kinderen klein waren. Nu ik gestopt ben met acteren en lesgeven, geniet ik vooral van het samenzijn met mijn man, dezelfde als honderd jaar geleden. We wandelen samen, gaan samen op

Midweekpromotie reis, we zijn heel vaak samen al is hij nog steeds aan het werk. Maar zijn bureau is achteraan – hij is niet ver weg als hij werkt.”

Twee kinderen in een maand

Elke midweek tussen 07/01 en 29/03/13 en tussen 23/09 en 20/12/13 of ook midweek 29/04-03/05/13 en midweek 20/05-24/05/13 (promotie niet geldig tijdens schoolvakanties) ■ Aankomst: maandag v.a. 16u ■ Vertrek: vrijdag om 10u Logement op een studio/appartement en dit in halfpension (ontbijtbuffet en middag- of avondmaal) Prijs: ■ 1 pers.: € 365 ■ ■ 2 pers.: € 475 ■ ■ ■ 3 pers.: € 585

“Samen hebben we twee kinderen, allebei geadopteerd. Onze zoon komt uit India, onze dochter uit Korea. Ze zijn ongeveer even oud en kwamen ook op ongeveer hetzelfde moment aan. Dat was niet echt de bedoeling. We waren aan het ■ Aankomst: donderdag 09/05 va 16u wachten op een kindje uit India maar die adoptie ■ Vertrek: zondag 12/05 om 14u liep niet vlot. Toen zijn we naar een ander adopDonderdag: avondmaal tiebureau gestapt en zo kwam onze dochter hier Vrijdag: uitgebreid ontbijtbuffet en avondmaal relatief snel. Maar op hetzelfde moment was er Zaterdag: uitgebreid ontbijtbuffet en gastronomische brunch (aperitief, vis-en schaaldierenbuffet, vleeswarenbuffet, warme wokgerechook een doorbraak bij de Indiase adoptie en zo ten, verschillende hoofdschotels, dessertbuffet, wijnen, water, koffie inb.) kwamen in april 1981 zowel onze zoon als onze Zondag: uitgebreid ontbijtbuffet en middagmaal dochter bij ons. Ze waren 15 en 13 maanden. Dat Prijs voor 3 overnachtingen logement op een kamer of studio: was heftig, die beginperiode. Maar het is altijd ■ ■ 2 pers. op kamer: € 210 p .p. ■ ■ 2 pers. op studio: € 260 p.p. Extra personen: volw: € 125 / 8-11 jr: € 89 / 4-7 jr: 68 / tot 3 jr: gratis goed gegaan, ze hebben gestudeerd en zijn intussen het huis uit. We zien elkaar regelmatig, binnenkort gaan we trouwens met onze dochter op reis. Toen ze achttien werden, hebben we met elk van onze kinderen een rootsreis gedaan. Het heeft Wij organiseren nog tal van andere promoties en arrangementen, wij sturen u graag onze folder toe! hen deugd gedaan te weten waar ze vandaan Hotel Sandeshoved komen. Ze hadden er geen behoefte aan om op Zeedijk 26 | 8620 Nieuwpoort | Tel: 058 22 23 60 www.sandeshoved.be | info@sandeshoved.be zoek te gaan naar hun biologische familie, dat zou trouwens ook een onmogelijke zoektocht geweest zijn. Voor onze dochter was het bijna een reis als een andere. ‘Dat was leuk, Korea,’ zei ze, net zoals ze ‘dat was leuk, Italië’, zou zeggen.” o-sandeshoved.indd 1

Moederdag-arrangement

“Mocht ik mijn leven opnieuw doen, ik zou geen andere keuzes maken. Ik had tot nu een leuk leven. Ik heb hard gewerkt, veel gezien en veel genoten. Dat laatste probeer ik nog volop te doen. Genieten van onze mooie tuin, van de wandelingen met onze vrienden, van mijn man die ik erg graag zie, van een goed boek, van het zaterdagse aperitiefje in een Leuvens café met vrienden, van onze kleinzoon, van de mooie dingen hier in huis. Er staan hier bijvoorbeeld heel wat meubelen uit India. De salontafel, de schommelstoel. Ik vind dat mooi – en dat verbindt ons ook met het land van onze zoon. Ik heb hier trouwens een verzameling olifantenbeeldjes. Olifanten fascineren mij, overal waar ik een beeldje zie, neem ik er eentje mee. De dieren doen me uiteraard denken aan India. Al zijn het grote en logge dieren, ze hebben een enorm geheugen. En dat heb je als actrice ook nodig. Misschien voel ik me daarom wel verbonden met de olifant.” Tekst Nele Joostens Foto’s François De Heel

okramagazine april 2013

Olifantengeheugen

7/03

BOEKEN

Verrassend verscheiden Een bundel kortverhalen, een Spaanse bestseller en een Venezolaanse roman, voor ieder wat wils. Net zo boeiend als een lenteboeket.

okramagazine april 2013

Amos Oz is een van de grootste Israëlische auteurs. Met onder andere Black box, Een verhaal van liefde en duisternis en Een vrouw kennen, schreef hij onvergetelijke romans. Nu waagt hij zich aan een bundel kortverhalen. De auteur die zelf bijna dertig jaar in een kibboets woonde, beschrijft met grote nostalgie enkele personages uit een fictieve kibboets in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Het collectieve primeerde op het individuele. Het leven in de kibboets steunde op strenge morele en maatschappelijke principes. Dit gemeenschapsideaal bande echter niet volledig de menselijke eenzaamheid uit. Bij de beschrijving van personages schetst Oz deze dualiteit meesterlijk. Zijn verhalen tonen duidelijk aan dat samenleven, hoe hecht ook, de fundamentele menselijke eenzaamheid niet uitwist. Oz toont zich alweer een meesterschrijver, ook in het gebalde genre. Een aanrader.

Amos Oz.

De verloren patiënten van dokter Andrés Miranda Een citaat: “Hij heeft het zo vaak gedaan, met zo veel andere mensen, op een wrede manier en zonder enig medelijden, zeggen dat zij kankerpatiënt waren. In de veronderstelling dat hij deed wat juist was, dat ethisch gezien, eerlijkheid een van de wapens van de medische wetenschap moest zijn. Tegen zijn vader durfde hij het niet zeggen en verwarde zichzelf in oneindige uitstellen.” En dan, als hij het eindelijk stamelt: “Soms spreken de woorden zich vanzelf uit, praten ze op eigen gezag.’Je hebt kanker, papa’, zegt Andrès plotseling. Zachtjes. Want er zijn dingen die alleen zachtjes gezegd kunnen worden”. Ook over sterven en ziek zijn, kan literatuur zingevende woorden, ideeën en gevoelens aanreiken. Dat doet deze roman, met een literaire verfijning van hoog niveau. Alberto Barrera Tyszka tekent met grote tederheid een vader-zoonrelatie met de dood

De dag van morgen Wie de vorige romans van de Spaanse auteur de Pison las, zal niet ontgoocheld zijn na het lezen van dit boek. Spaanse recensenten vinden het zelfs zijn beste boek. Ook in deze roman laat de Pison het Franco-regime niet los. Hij dompelt je onder in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Justo Gil komt van het platteland naar Barcelona op zoek naar een beter leven. Zijn zieke moeder vergezelt hem. Hij is een ambitieuze gelukszoeker die er niet voor terugdeinst alle mogelijke watertjes te doorzwemmen. Zo komt hij als informant terecht bij de Brigada Social, de geheime politie van het Franco-apparaat. Wat dit boek origineel maakt, is dat de hoofdfiguur nooit aan het woord komt. We leren hem kennen via twaalf personages die vertellen hoe en wanneer ze met hem in contact komen. Het zijn

Onder vrienden

tussen hen in. Ook taalkundig en stilistisch is deze roman heel geslaagd. Een roman om te koesteren en door te geven aan wie je dierbaar is.

Alberto Barrera Tyszka.

Ignacio Martinez de Pison.

echte puzzelstukjes die naar het einde toe het hele plaatje tonen. Dankzij de twaalf uiteenlopende figuren, krijg je een goed beeld van het dagelijks leven tijdens deze periode, een schitterend tijdsbeeld. Soms storen de vele overgangen van verteller tot verteller wel eens maar je went er aan. Ondanks dit euvel, blijft dit een schitterend boek. Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Amos Oz, Onder vrienden, De Bezige Bij, Amsterdam, 2013, 204 blz., 19,90 euro. Alberto Barrera Tyszka, De verloren patiënten van dokter Andrés Miranda, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2013, 173 blz., 18,90 euro. Ignacio Martinez de Pison, De dag van morgen, Signatuur, Utrecht, 2013, 309 blz., 19,95 euro.

�lles blijf�

Als eerbetoon en herinnering aan de onlangs overleden dichter Gerrit Komrij.

Daar stond een muur die ik heb aangeraakt. De muur werd afgebroken. Van het puin werd verderop een fundament gemaakt. Ik plantte een fruitboom in mijn oude tuin.

Er was een vriend aan wie ik heb geschreven. Een rots waar ik mijn naam heb in gekerfd. Je bent een deel van alles bij je leven En alles blijft bestaan wanneer je sterft. Gerrit Komrij Uit Alle gedichten tot gisteren (1999).

okramagazine april 2013

Die werd geasfalteerd. Vijf meter diep Houdt zich een wortelstronk nog grommend koest. Vijf eeuwen lang desnoods. De Spaanse griep Landt ooit op Mars omdat ik heb gehoest.

TENTOONSTELLING

De allure van de Ursulinen van Waver

okramagazine april 2013

Voor duizenden jongeren is het Instituut van de Ursulinen in Onze-Lieve-Vrouw-Waver een school als een ander. Maar achter de kloosterpoort schuilt een grandeur uit de 19de eeuw, waarin rijkeluismeisjes van overal ter wereld werden klaargestoomd tot wijze en welopgevoede dames.

In 1841 trok pastoor Verheyden van Onze-Lieve-Vrouw-Waver naar de zusters Ursulinen van Tildonk en vroeg hen om in zijn plattelandsdorp alstublieft onderwijs voor meisjes in te richten. Even later arriveerden acht zusters, met de huifkar en een zak aardappelen. Niemand kon vermoeden dat het schamele schoolgebouwtje dat de dorpsherder met enkele vrijwilligers had neergepoot, zou uitgroeien tot een gerenommeerde onderwijsinstelling en een pensionaat met internationale allure, van Engeland tot Panama. Op het hoogtepunt in het begin van de 20ste eeuw waren er tweehonderdvijftig zusters en negenhonderd leerlingen als pensionaire. Ook vandaag klinkt d’Ursulinen van Waver nog

als een klok. Het pensionaat werd einde jaren zeventig echter opgedoekt en de chambrettes zijn nu klaslokalen. De Wintertuin, de Alpenzaal, kapellen en een pianogang bleven gelukkig overeind. In 1995 nam vzw Wintertuin de zorg voor dit schitterende erfgoed over van de laatste kloosterzusters en eens per maand ontgrendelen de gidsen de poorten. Door de Empiregangen ruisen dan weer de rokken van Mère Ignace, zuster Lutgardis en zovele anderen.

Zusters met een visie De elite stuurde haar dochters niet zomaar naar het andere eind van de wereld. Ursulinen stonden bekend voor hun degelijk onderwijs en verfijnde opvoeding. “Wat je

ziet, onthoud je beter”, zegt gids Paul Verwaest die ons rondleidt. Dus lieten de zusters in de bloemengang aanschouwelijk wilde planten schilderen. In de refter lazen de meisjes de fabels van La Fontaine gewoon van de muur. “Het ontbijt verliep in stilte”, vertelt Paul, “als verlengde van de verplichte ochtendmis. Tot de surveillante de verlossende woorden sprak: ‘On peut parler’, en het daarna uit honderden meisjeskelen klonk: ‘Merci, ma Mère’.” De maaltijden kookten de zusters met groenten uit hun moestuin en brood bakten ze in hun eigen bakkerij. Want de landelijke en gezonde omgeving was een extra troef. Hun onderwijskeuze was vooruitstrevend. “Dat kleuters vaardigheden werden aangeleerd volgens de principes van de protestantse Friedrich Fröbel, was op z’n zachtst gezegd revolutionair”, zegt Paul. De

zusters waren er ook als de kippen bij om een normaalschool in te richten voor kleuter-, lager en middelbaar onderwijs. Klassieke talen verboden voor meisjes? Dan gaven ze Latijn toch gewoon op de vrije donderdagmiddag. In 1920 schreef de katholieke universiteit van Leuven de eerste vrouwelijke studente in. Ze kwam uit Onze-LieveVrouw-Waver.

We maken van uw dochter een ‘madame’ Naast degelijk onderwijs besteedden de Ursulinen ook aandacht aan wellevendheid en stoomden ze de meisjes klaar om hun plaats in de hogere kringen in te nemen. “In de academie kregen ze tekenles”, vertelt Paul. “Toneelspelen gebeurde in de taal waarin het stuk oorspronkelijk geschreven was.” Ook muziek stond op het verplichte lijstje, met uren oefenen in de pianogang waar drieëndertig prachtige piano’s nog intact zijn gebleven, elk in een afzonderlijk kamertje. Hier en daar zijn op de ramen kunstige versieringen in art nouveau geëtst. “De andere zijn gesneuveld door wegvliegende ballen op de speelplaats”, lacht Paul.

Door de steeds grotere toestroom van leerlingen, moest de school onophoudelijk worden uitgebreid. Ook hierin toonden de zusters hun kunnen. De trappentorens waren zo gebouwd dat in drie minuten de hele school kon geëvacueerd worden. Tegelijk dienden ze als watertoren zodat ook op de bovenste verdieping de lampetkannen in een wip waren gevuld. En dankzij de school kreeg het dorp een pioniersrol in de aansluiting op het elektriciteitsnet. “Voor de goede orde: het geld voor al die luxe kwam van de rijke ouders”, verduidelijkt Paul. We hebben intussen al een uur gewandeld, zonder één keer de begane grond te raken. “De gangen zijn zo uitgekiend dat niemand buiten hoefde te komen”, zegt Paul.

okramagazine april 2013

Zusters of ingenieurs

DUBBELE

voordeelweken

NIEUWE

COLLECTIE - 10 %

+ GRATIS

kussensloop t.w.v. € 39

10 % korting + gratis sloop t.w.v. € 39 bij een Tempur hoofdkussen naar keuze. - 10 %

+ GRATIS

hoofdkussen t.w.v. € 119 10 % korting + gratis hoofdkussen t.w.v. € 119 bij een Tempur New Original matras (21-25cm). - 10 %

+ GRATIS

dekbed t.w.v. € 249

10 % korting + gratis Tempur Fit dekbed t.w.v. € 249 bij een Tempur New Original matras (21cm) + Tempur elektrisch verstelbare bedbodem. - 10 %

+ GRATIS

hoeslaken & dekbed t.w.v. € 318

“Daaronder was een gaanderij waar de meisjes tijdens de speeltijd schuilden voor de zon. Want een gebronsde huid, dat was voor boeren die op het veld werkten.”

Het kroonjuweel Eindelijk belanden we in de Wintertuin waarmee dit complex als erfgoed beroemd werd. Een staaltje van art nouveau waar licht, kleur en ruimte samenvallen in een oase van harmonie. “Gedurfd voor katholieke zusters”, besluit Paul de rondleiding, “want Victor Horta en zijn volgelingen waren eerder geliefd bij de rijke liberalen.” Maar ouders die de halve wereldbol hadden afgereisd voor een bezoekje aan hun pensionaire die maar af en toe en soms helemaal niet naar huis mocht, moesten toch in stijl worden ontvangen. Rond een majolicafontein van Villeroy & Boch tronen vier Bijbelse vrouwen in witte marmer. Ze staan symbool voor trouw, moederliefde, kracht en wijsheid. In de glaskoepel cirkelen de zwaluwen. On y revient toujours, draagt de school nog steeds in het vaandel. We komen naar het nest terug.

10 % korting + gratis Tempur bedlinnen t.w.v. € 318 een Tempur New Original matras (25cm) + Tempur elektrisch verstelbare bedbodem.

okramagazine april 2013

Acties geldig in de Thuiszorgwinkel van 2 t.e.m. 30 april 2013. De voorwaarden van de actie vind je op onze website of in de Thuiszorgwinkel.

De adressen van onze Thuiszorgwinkels vind je op onze website of via 02 246 49 49.

www.thuiszorgwinkel.be

Tekst Suzanne Antonis Foto’s Frank Bahnmüller

Info De Wintertuin van de Ursulinen, Bosstraat 9, 2861 O.-L.-V.-Waver, 015 75 77 28, www.olvwaver.be. Rondleidingen voor individuelen (na inschrijving): elke derde zondag van de maand om 10.30 uur en 14.30 uur. Tickets: 7,50 euro. Groepsrondleidingen kunnen het hele jaar gereserveerd worden.

Superpromotie meervoudig bekroonde Rioja Reserva In 1991 kreeg Rioja de status Denominación de origen caliﬁcada (DOCa). Dit is de hoogste status en geldt alleen voor wijnen van de allerhoogste kwaliteit. Wij selecteerden uit het topjaar 2006 het vlaggenschip van Bodegas Olarra, namelijk de Añares Rioja Reserva. Oudere jaargangen van deze wijn zoals 1981 en 1983 worden nu nog aangeboden voor es. U mag deze topwijn uit 2006 echter bestellen voor de lage prijs rond de € 40,- per ﬂes van slechts € 6,99.

 Van 12,99 voor slechts

€ 6,99!

Al jaren valt deze wijn in de prijzen op grote internationale competities. Voor jaargang 2006 was het weer helemaal raak! De lijst met onderscheidingen van deze topwijn is werkelijk adembenemend: > International Wine & Spirit Competition 2012 - Zilveren medaille > International Wine Challenge 2012 - Zilveren medaille > Decanter World Wine Awards 2012 - Bronzen medaille > International Wine & Spirit Competition 2011 - Zilveren medaille > Decanter World Wine Awards 2011 - Commended > International Wine Challenge 2011 - Commended > Winespectator - 92 punten (van de 100) > Robert Parker - 89 punten (van de 100) > Stephen Tanzer - 89 punten (van de 100) > The Library Collection - 89 punten (van de 100)

OVER BODEGAS OLARRA Het verhaal achter deze Bodega begon ruim 40 jaar geleden in 1971, toen deze schitterende Bodega werd opgericht. De Bodega is gebouwd in de vorm van een “Y” en heeft hierdoor de bijnaam “Kathedraal van Rioja” gekregen. De omgeving is perfect, want men bevindt zich aan de rand van Logroño, midden in de prestigieuze Rioja Alta subregio van Rioja. Dit gebied staat bekend als de plek voor de allerbeste Rioja’s ter wereld. Wars van de commercieel gemaakte “nieuwe wereld” wijnen, maakt men hier wijnen in de oude “Vinos de Pago” traditie, waarbij terroir en klimaat richting geven aan de wijn die er gemaakt wordt. PROEFNOTITIE AÑARES RIOJA RESERVA 2006 De wijn is kersenrood van kleur. Rijp en vol van smaak met impressies van rood fruit, kruiden, hout en vanille. Uitzonderlijk lange afdronk. 18 maanden lagering op Amerikaanse eikenhouten vaten zorgen voor een uitzonderlijke smaakexplosie waarbij het fruitige karakter overweldigend naar voren komt. Na deze lagering blijft de wijn in een speciale kelder liggen tot de tannines zacht zijn geworden en de wijn zijn karakteristieke smaak heeft bereikt. Hierdoor beleeft u de smaak van pure passie! Een sieraad voor uw wijnkelder met nog ruim voldoende bewaarpotentieel.

www.wijnvoordeel.be/ okra

BESTELBON OKRA WIJNAANBIEDING Ja, Ik bestel: .............. x 6 ﬂessen AÑARES RIOJA RESERVA 2006 voor € 6,99 per ﬂes. Naam: Straat: Postcode:

Nr:

Bus:

Gemeente:

Emailadres: Tel.:

Geboortedatum:

Stuur deze bon in een voldoende gefrankeerde envelop naar: Wijnvoordeel, Leuvensesteenweg 149, 3070 Kortenberg Gratis thuisbezorgd vanaf 3 dozen (€ 5,95 bij minder). Betaling per factuur na levering. Gemakkelijk en zonder risco.

okramagazine april 2013

Bestel het snelste via

GROEN

De mooiste krullen van het voorjaar Varens zijn merkwaardige planten. Je moet ervan leren houden. Maar dat loont zeker de moeite, vooral in het voorjaar hebben ze heel wat moois te bieden.

okramagazine april 2013

Varens bloeien niet en vormen geen zaad maar sporen die na een ingewikkeld proces op vochtige plekken kunnen ontkiemen. Hun bladeren worden varenveren genoemd omdat ze vaak op vogelveren lijken. Ze groeien op schaduwrijke plekjes in de tuin. In april en mei lopen de nieuwe veren uit met prachtige krullen, weergaloos mooi voor wie het wil zien.

Over het algemeen zijn varens makkelijke planten, als je ze maar niet in de volle zon plant. Inheemse varens als de mannetjesvaren en de fijnere wijfjesvaren zijn vlot groeiende varens, zeker op ietwat vochtige plekken. Misschien is de koningsvaren wel de mooiste van de inheemse varens. Wanneer de varenveren ervan uitrollen aan de rand van een vijver behoort hij tot het mooiste wat het voorjaar te

bieden heeft. En in de zomer pronkt hij met grote olijfgroene diep ingesneden varenveren die ruim een meter lang zijn.

Woekeren in de schaduw Het assortiment varens voor de tuin is groot. Er zijn varens die fraai getinte bladeren hebben zoals de Japanse regenboogvaren en de fraai oranjerood uitlopende rode sluiervarens, eveneens van Japanse origine. Een goed gesorteerde kwekerij heeft er vele tientallen waarvan sommige wintergroen blijven zodat een varentuin winter en zomer boeiend kan blijven. Bovendien verschillen de veren van de verschillende varens vaak sterk van elkaar. Er is zelfs een varen die gewoonweg woekert in de tuin: de Amerikaanse struisvaren. In een kleine tuin kan je die beter achterwege laten. In

een grote tuin onder hoge bomen waar niets wil groeien is het een sterke bodembedekker die van het voorjaar tot de herfst met zijn lichtgroene veren de donkere hoekjes in de tuin oplicht.

De mooiste varens voor de tuin ▶ ▶ ▶ ▶ ▶ ▶ ▶ ▶ ▶ ▶

rode sluiervaren, Dryopteris wijfjesvaren, Anthyrium filis-femine olifantsslurfvaren, Dryopteris cycadina Japanse regenboogvaren, Athyrium nipponicum ‘Metallicum’ Nepalvaren, Dryopteris wallichiana koningsvaren, Osmunda regalis broedvaren, Polystichum setiferum ‘Proliferum’ blinkende naaldvaren, Polystichum polyblepharum bevis naaldvaren, Polystichum setiferum ‘Pulcherrimum Bevis’ venushaar, Adiantum pedatum tongvaren, Phyllitis scolopendium

De meeste varens zijn inderdaad uitermate geschikt voor een stadstuin of een oude tuin waarin veel lommerrijke plekjes zijn. Sommige varens als de steenbreekvaren groeien zelfs in de voegen van oude muren.

Varenmythen Varens kan je niet alleen planten omdat ze mooi zijn maar ook omdat ze oude verhalen vertellen. Omdat de mensen vroeger geen benul hadden van de voortplanting van varens en ze geen varenzaad konden vinden, geloofden ze dat het uiterst zeldzame varenzaad magische krachten bezat. Het maakt je onzichtbaar, bevredigt al je verlangens, geeft je de kracht van dertig mannen, leert je de taal van de dieren begrijpen, geeft je de moge-

Japanse regenboogvaren

lijkheid in de toekomst te kijken, houdt je eeuwig jong (als je het op tijd vindt), breekt sloten en boeien en steelt van de duivel de wisseldaalder. Die keert altijd opnieuw in je portemonnee terug, hoe vaak je hem ook uitgeeft. Maar wat koop je nog voor een daalder? Hij is met de duivel verdwenen. Een bewijs dat varenzaad onzichtbaar maakt. Misschien koop je met een daalder nog varenmythen. Die zijn er met honderden. Zo was de wortel van een mannetjesvaren een belangrijk ingrediënt in minnedrankjes en als je in het voorjaar op het eerst uitlopende blad van een koningsvaren beet, had je naar verluidt een jaar lang geen tandarts nodig. Tekst en foto’s Ivo Pauwels

okramagazine april 2013

▶

DE DRIE

dedrie Drie beelden in de tuin In de tuin van John en Joke in Maasmechelen staan opmerkelijke beelden. Een met de omgeving en toch springen ze meteen in het oog. Elk beeld is goed voor een verhaal.

Muziekspelende mieren

okramagazine april 2013

Joke: “Wat ik doe, wil ik heel goed doen, met minder ben ik niet tevreden. Dus investeerde ik alles in de opvoeding van de kinderen en in mijn gezinsleven. Ik deed mijn job als laborant heel graag maar toch werkte ik slechts deeltijds. Daardoor zag ik alle promotiekansen aan mijn neus voorbij gaan. Tijdens een sollicitatie kreeg ik ooit de vraag (van een vrouw!) of er nog een kind zou komen. Ik zei dat die mogelijkheid er altijd was en ik zag de job voor mijn neus weggekaapt door een man. Ja, daar heb ik soms wel spijt van. Maar aan de andere kant heb ik de voldoening om mijn kinderen goed in het leven te zien staan. Zelf kan ik mijn engagement kwijt in groene politiek in mijn gemeente. En dat beeld van die mieren? Ik deed klinisch onderzoek naar de werking van de nieren. Daarvoor ontleedden we mieren en namen

er de nieren uit om te kijken hoe bijvoorbeeld natrium door de nieren vervoerd wordt.”

Vrouw met weelderige haarbos John: “Dat beeld doet ons heel hard denken aan een van onze dochters. Lotte, onze jongste, heeft ook zo’n kapsel. We hebben altijd tegen onze twee dochters gezegd, ‘pak de kansen die je krijgt’, ook als je kinderen hebt. Onze oudste, Sarah, heeft twee kindjes. Dat vraagt veel organisatie en wij springen wel mee in om voor de kleinkinderen te zorgen. Maar het is de enige manier voor hen om carrière te maken. Onze andere dochter kiest er bewust voor volledig voor haar zaak te gaan en de kinderwens even achteruit te schuiven. Heel spijtig dat het ook vandaag nog voor vrouwen zo lastig is om arbeid en gezin te combineren.”

Afrikaanse vrouw

Joke: “Onze huwelijksreis ging naar Tunesië. We trokken rond in woestijn en oasen en ontmoetten er heel veel mensen. Met onze vijfentwintigste huwelijksverjaardag had ik het geweldige idee de mensen die we toen fotografeerden, opnieuw op te zoeken. Met de kinderfoto’s van toen in de hand konden we heel wat mensen opsporen. Wat me het meest bij blijft is het contact met een oude vrouw in een holendorp. Op de foto stond haar dochter, die na haar huwelijk verhuisde naar het dorp van haar man. Voor de vrouw was een foto van haar (jonge) dochter heel emotioneel; ze had geen foto uit die tijd. Ze woont nog steeds in hetzelfde huis maar nu met haar schoondochter. Ze hebben daar niets van weelde en toch werden we verwelkomd als gasten. We kregen zomaar eten en drinken en nog een geschenk er bovenop. Het doet wel nadenken over de eenvoud en het geluk in het leven.” John: “We waren daar in 2002, enkele jaren voor de Jasmijnrevolutie. En toch voelden we toen al de spanningen. Jongens die gestudeerd hadden en wisten wat er in de westerse wereld omging, moesten zelf hun kost verdienen met de verkoop van souvenirs aan toeristen. Dat er daar van alles moest veranderen, dat was wel duidelijk.” Tekst Katrien Vandeveegaete Foto Mine Dalemans

Medegedeeld

45 jaar Jacky Lafon Jubileumshow: Mijn publiek is uniek! Beste Vrienden,

Volgend jaar sta ik 45 jaar op de planken en dat wil ik heel graag vieren samen met mijn publiek dat ik heel dankbaar ben en ook een warm hart toedraag. Daarom wil ik graag iedereen uitnodigen op onze gezellige variétéshow “Mijn publiek is uniek” deze zomer (juli - augustus) in Blankenberge. Ook een paar lieve collega’s van “Familie” Hilde Van Wesepoel (Linda), Guillaume Devos (Pierrot) en Erik Goris (Rob) zullen te bewonderen zijn in de show alsook een swingend showballet, Jumelle. Een show met toffe liedjes, dans, maar vooral veel humor! De shows gaan door elke vrijdag, zaterdag en zondagnamiddag in het Kusttheater ‘t Colisée telkens om 15 u Kom dus genieten van een gezellig dagje aan zee! Voor groepen is er de mogelijkheid om vooraf te reserveren in een restaurant of pizzeria op de zeedijk, aan zeer democratische prijzen. Reserveren kan op nr. 0477/ 63 59 06 of 050/70 81 98 of via mail info@kusttheater.com

Wanneer: elke vrijdag, zaterdag en zondagnamiddag in juli en augustus tot 25 augustus Aanvang: 15 uur Waar: Kusttheater ‘t Colisée Kerkstraat 27 Blankenberge Tel 050 70 81 98 Inkom: 25 euro Alvast mijn beste dank en hopelijk tot dan! Veel liefs Jacky Lafon (Rita uit de VTM soap Familie)

Wij verhogen uw comfort !

Huisliften

Plateauliften

VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : 0800 20 950 www.trapliftinfo.be E SERVIC 7d/7d

24u/24u NV Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

Trapliften

FILM

Haal eens een prijswinnaar in huis Het Filmfestival van Cannes is, zo niet het belangrijkste, dan toch een van de belangrijkste filmfestivals in de wereld. Nu kan je op dvd zowel de Gouden Palm als de Prijs van de Jury van de editie 2012 in huis halen.

Amour: aangrijpend in zijn eenvoud De Oostenrijkse cineast Michael Haneke is niet meteen de man die de meest makkelijke films maakt. Maar zijn jongste werk, Amour, is de meest toegankelijke film die hij ooit maakte. Hij behaalde er niet alleen in Cannes de Gouden Palm mee maar ondertussen ook de Oscar voor beste niet-Engelstalige film. Amour toont ons de gepensioneerde muziekleraren Georges en Anne die in Parijs wonen. Op een dag krijgt Anne een herseninfarct waardoor ze aan haar rechterzijde verlamd raakt en stilaan haar geestelijke vermogens verliest. Georges’ onvoorwaardelijke liefde voor, en toewijding aan, Anne worden zwaar op de proef gesteld. Maar hij blijft bij zijn belofte om haar niet in een ziekenhuis te laten opnemen. Ook al eist dat steeds meer van hem, zowel fysiek als psychisch. Via zijn personages confronteert Haneke de kijker met de problematiek van veroudering, ziekte en het

levenseinde. Amour werd zo een zeer realistisch en intiem portret van een ouder koppel in zijn strijd tegen het onvermijdelijke dat elk van ons te wachten staat. Een strijd waarin ze door hun echte, innige liefde voor elkaar gesterkt worden. Amour is geen sentimentele film, zoiets kan je trouwens niet van Michael Haneke verwachten. Hij windt er geen doekjes om, zijn camera registreert op een neutrale manier, zó is het nu eenmaal. Haneke’s stijl is nuchter en eenvoudig. In die soberheid is Amour aangrijpend en indrukwekkend, pijnlijk schrijnend in zijn realiteit, maar o zo herkenbaar en diep menselijk.

The angels’ share: fijne komedie Ken Loach, met zijn 76 jaar niet meteen meer van de jongste, toont in The angels’ share dat hij zijn sociale betrokkenheid ook in een komedie kwijt kan. En dat bezorgde hem meteen de Prijs van de Jury in Cannes.

Werkloze jeugddelinquent Robbie krijgt na een zoveelste vechtpartij een werkstraf opgelegd. Daarbij ontmoet hij vier lotgenoten die het ook niet makkelijk hebben in het leven. Harry, de begeleider van dit groepje ongeregeld, ziet het goede in hen en wil hen vooruit helpen. Hij brengt hen in contact met de wereld van de verfijnde malt whisky’s. De filmtitel, The angels’ share, het ‘Engelendeel’, verwijst trouwens naar whisky. Met het ‘angels’ share’ bedoelt men namelijk de paar procent whisky die uit het vat verdampt tijdens het rijpingsproces. En dan blijkt dat Robbie over een scherpe reuk- en smaakzin beschikt en een uitstekende proever is. Misschien kan de whisky een uitweg brengen uit zijn schijnbaar hopeloze situatie? In het eerste filmdeel lijkt The angels’ share een klassieke Ken Loach film waarin een sociale problematiek wordt uitgediept. Maar dan schakelt Loach in het tweede deel over op een zuivere komedie. Weliswaar geen dijenkletser en geen slapstick komedie maar wel een bijzonder aangename, fijne komedie die het vooral van de ingehouden humor moet hebben.

okramagazine april 2013

Tekst Willy Verbestel

Amour.

The angels’ share.

MET DE KLEINKINDEREN

Van brood word je groot

okramagazine april 2013

Ons dagelijks brood en een zondagse taart, dat kwam er vroeger uit een bakkersoven. In het bakkerijmuseum van Veurne ontdekken grootouders Renier en Nadia samen met hun kleinkinderen dat er meer lekkers over de toonbank ging. Spek voor de bek van zoetekauwen.

Maar eerst is er werk aan de winkel. Lars (10) en Warre (7) hebben er zin in om in het atelier van bakker Frans hun eigen brood te bakken. Ook opa en Nadia steken de handen uit de mouwen. Met dertig deelnemers is het druk, dus heeft bakker Frans de ingrediënten al afgewogen. “Zout mag het gist niet raken!” roept hij als de vlugge vingertjes al in de kom zitten. “Alles goed mengen en pas daarna kneden.” Warre’s handen zijn net niet sterk genoeg voor het zware kneedwerk, dus wrijft Nadia haar handen warm en springt even bij. Want in brood zitten ook warmte, lucht en bakkersliefde. Lars heeft intussen beslist hoe hij zijn brood zal versieren: bovenop komt een hartje met roze suikerkorrels.

Straks moet iedereen toch zijn broodje terugvinden. Nog laten rijzen en dan gaat alles de oven in. Tijd om het museum te verkennen.

Een onvindbare Eskimo en munten van gips In het museum krijgt Warre een fotozoektocht mee en Lars buigt

zich over het kruiswoordraadsel. Dat zorgt voor verwarring want de oplossingen liggen over de kamers verspreid en beide kinderen willen natuurlijk als eerste klaar zijn. Dus beslissen ze dat opa met Lars meezoekt en Nadia met Warre op speurtocht gaat. “Ik vind die Eskimo niet”, roept Warre ongeduldig. Hij heeft al tweemaal de speculaaskelder doorzocht. Als Nadia uitlegt dat een Eskimo in een koud land woont, spurt Warre naar de ijsjeskamer. Ook Lars heeft een moeilijke opgave: “een

In brood zitten ook warmte, lucht en bakkersliefde. patakon, wat is dat?” Opa legt uit dat vroeger met Kerstmis de rijke adel broden wegschonk waarop een zilveren muntstuk lag. Later werden die munten vervangen door mooi versierde schijfjes van gips. Samen lopen ze door de chocoladekamer en de wafelbakkerij. “Mmm, zo’n gietijzeren wafelijzer op de Leuvense stoof, dat ken ik nog van vroeger”, zegt opa. Niemand heeft gemerkt dat Nadia verdwenen is. Ze is blijven plakken bij het filmpje waarin suikerzoete spekken worden gemaakt.

Niet de meelmengelaar of de trog waarin alles nog met de hand gebeurt maar de machines die door een motor worden aangedreven. Intussen heeft Nadia voor hem iets bijzonders ontdekt. In het verhaal over de patroonheilige van de bakkers heet de jongen die bij Hubertus brood komt halen ook Lars. Dat inspireert de twee tot een rollenspel, waarbij ze om beurt een stukje voorlezen. Warre onderbreekt de ernst. Hij steekt zijn neus in de lucht: “ons broodje

is klaar!” roept hij. In het atelier heeft bakker Frans de wacht gehouden en met een lange ovenpaal haalt hij dertig dampende broden uit de oven. Lars en Warre glimmen van trots: wat zal hun mama straks blij zijn met zo’n geurende boterhammen op tafel. Renier en Nadia kijken tevreden toe. Voor vandaag is hun broodje gebakken. Tekst Suzanne Antonis Foto’s Violet Corbett Brock

Van graan tot brood Opa blaast verzamelen in de museumschuur waar ze leren hoe je van graan op het veld tot een brood komt. Warre buigt zich over de functie van gist. “Denk aan wat je van bakker Frans hebt geleerd”, zegt opa. “Als je de gist vergeet, dan ligt brood als een kei op je maag.” Lars heeft meer belangstelling voor het bakkersalaam.

Info Bakkerijmuseum, Albert I laan 2, 8630 Veurne, 058 31 38 97, www.bakkerijmuseum.be. Open van maandag tot donderdag van 10.00 tot 17.00 uur, weekends en feestdagen vanaf 14.00 uur. Tickets: 3,50 euro voor senioren en 2 euro voor kinderen van 6 tot 12 jaar. In de schoolvakanties worden er brood- en koekjesworkshops georganiseerd: 7,50 euro voor volwassenen, 5 euro voor kinderen (museumbezoek inbegrepen). Reserveren is nodig.

GEZONDHEID

Ontbijt gezond en gezellig Het ontbijt, de belangrijkste maaltijd van de dag. Een waarheid als een koe maar toch is het niet altijd makkelijk om deze stelling in de praktijk te brengen. Enkele tips zetten je op weg. Als je ’s morgens wakker wordt, is het vaak al tien tot twaalf uur geleden dat je nog gegeten hebt. Je hebt dan nood aan voedingsstoffen die je nieuwe energie voor de rest van de dag kunnen bezorgen. In ideale omstandigheden levert een ontbijt een kwart van de dagelijkse energieaanvoer. Eet daarom voldoende, zodat je zonder appelflauwte de voormiddag doorraakt. Een broodmaaltijd is ideaal om de nodige voedingsstoffen aan te leveren. De broodmaaltijd levert essentiële stoffen aan die andere maaltijden meestal niet kunnen leveren. Sla je je ontbijt om een of andere reden toch over, kan je veel goed maken met een doordacht tussendoortje. Fruit, een handvol noten, een yoghurtje of

een belegde boterham zijn goede keuzes.

Driehoek Net als de andere maaltijden, baseer je je het best op de actieve voedingsdriehoek om je ontbijt samen te stellen. Je hoeft niet elke maaltijd een ingrediënt uit elke groep te eten, als je elke dag minstens één voedingsmiddel uit elke groep eet, is het goed. Daarbij dien je uiteraard de piramide te respecteren. De groepen onderaan de driehoek zijn het grootst. Uit die categorieën moet je meer ingredienten eten dan uit de toplagen. Zorg voor afwisseling en bouw ook elke dag een portie beweging in. Dat is essentieel voor een gezonde levensstijl.

Gezond ontbijten Water is de basis van gezonde voeding, het is de beste en zuiverste dorstlesser. Bij je ontbijt kan je kiezen voor een glaasje water maar ook voor thee of koffie. Koffie helpt om wakker te worden maar drink je het best met mate. Het zorgt er immers voor dat je extra water verliest. Thee heb je in alle smaken, er zijn ook varianten zonder theïne die niet vochtafdrijvend zijn. Na drank, vormen graanproducten de belangrijkste voedingsgroep van het ontbijt. Ze leveren de broodnodige energie. Volkorenproducten zorgen bovendien voor vezels, vitaminen en mineralen. Eventueel kan je boterhammen vervangen door een broodje, beschuiten of een kommetje granen zoals tarwe, rogge of haver. Met ontbijtgranen pas je beter op. Ze zijn er in alle smaken

De actieve voedingsdriehoek om dagelijks evenwichtig te eten en voldoende te bewegen

▶ RESTGROEP ▶ SMEER-EN BEREIDINGSVET ▶ MELKPRODUCTEN CALCIUMVERRIJKTE SOJAPRODUTEN 3 - 4 glazen 1 - 2 sneden kaas ▶ GROENTEN 300 gram

▶ VLEES, VIS EIEREN matigen ▶ VERVANGPRODUCTEN 75 - 100 gram

▶ FRUIT 2 - 3 stuks

okramagazine april 2013

▶ GRAANPRODUCTEN 5 - 12 sn. bruin brood ▶ AARDAPPELEN 3 - 5 stuks gekookt

▶ WATER 1,5 liter drinken

▶ LICHAAMSBEWEGING Volwassenen: minstens 30 minuten Kinderen en jongeren: minstens 60 minuten

Ontbijtgranen zijn er in alle smaken en vormen maar ze zijn niet allemaal even gezond. en vormen maar ze zijn niet allemaal even gezond. Sommige soorten bevatten opvallend veel vetten en suikers. Let daarom bij de aankoop zeker op de hoeveelheid suiker, zout, vet en vezels. Ook fruit en groenten zijn belangrijk bij een ontbijt. Eet dus ook een stuk fruit of pers enkele sinaasappels. Zorg voor voldoende variatie, er zijn meer fruitsoorten dan een appel en een banaan. Probeer ook de seizoenen te volgen, enkele zomers aardbeien of een verse peer in de herfst kunnen enorm smaken. Ongezoete vruchtensappen kunnen een alternatief zijn. Melkproducten maken ook deel uit van een gezond ontbijt. Het levert niet alleen bouwstoffen maar ook calcium, onmisbaar voor stevige beenderen. Een glas melk, een potje magere yoghurt, karnemelk of verse kaas zijn aanraders. Vleeswaren of een ei kunnen ook maar kies dan voor magere soorten omdat ze meer bouwstoffen bevatten dan de vette alternatieven. Boter gebruik je maar beter met mate. Een mespuntje per snede volstaat. Zoet beleg zoals choco en confituur leveren directe energie maar ook meer calorieën. Je hebt ze niet nodig om evenwichtig te eten. Gebruik ze dus met mate.

B C A

Gezellig ontbijten Neem je tijd om te ontbijten en doe het liefst samen met je huisgenoten, dat kan van deze maaltijd een gezellig moment maken. Dek de tafel en zorg voor een gevarieerde ontbijttafel. Daardoor zullen jij en je tafelgenoten automatisch meer tijd nemen om te ontbijten en te genieten. Als je niet goed wakker raakt of niet meteen eetlust hebt, kan je de dag beginnen met een opwekkende douche of een beetje beweging. Ook een glaasje water kan de eetlust opwekken.

Drank: water, melk, thee, koffie, ...

Tijd voor ontbijt!

Lekkere ontbijt-ideeën voor de hele week

Vul de onderstaande tabel gedurende een week in. Duid aan hoeveel je van elke groep voedingsmiddelen opneemt vóór de middag. Onderaan zie je een voorstel voor een gezond ontbijt. Aan de hand daarvan kun je je eigen ontbijt evalueren en eventueel aanvullen of iets veranderen.

Als je het echt moeilijk hebt om meteen na het opstaan te ontbijten, hou het dan bij een glas melk en een stuk fruit. Je kunt je ontbijt in de loop van de voormiddag dan verder aanvullen met een graanproduct zoals een boterham, een mueslikoek, een doosje cornflakes … Geen zin in fruit bij het ontbijt? Eet dan een stuk fruit of drink een glas sinaasappelsap in de loop van de voormiddag.

dag 1 een kommetje muesli of cornflakes + stukjes banaan (of ander fruit) + melk of yoghurt dag 2 twee tot vier sneetjes bruin brood met kaas of hesp + een kop (choco)melk, of koffie met melk + een appel. Wissel voldoende af in beleg. Twee sneetjes kaas per dag zijn voldoende

Deze folder is een realisatie van de dienst Gezondheidspromotie van CM in samenwerking met de Vlaamse Beroepsvereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten (www.vbvd.org). Deze en andere folders zijn te verkrijgen bij de dienst Gezondheidspromotie van je CM-ziekenfonds of via www.cm.be (Publicaties).

Meer info vind je in de CM-folder Tijd voor ontbijt! Die is te verkrijgen bij het regionale CMziekenfonds. Je kan hem ook downloaden via www.cm.be/publicaties. (Gezond leven, voeding).

Brood, beschuit, ontbijtgranen, ...

Fruit, vruchtensap, ... groenten

Melkproducten: Vlees, vis, melk, yoghurt, eieren, kaas, vervang... producten

Restgroep: Smeer- en bereidingsvet: suiker, confituur chocolade, boter, honing margarine

dag 3

twee tot vier sneetjes bruin brood met een roereitje + een kop koffie of thee + een potje yoghurt met stukjes ananas op eigen sap

V.U.: Bert Peirsegaele, Haachtsesteenweg 579 postbus 40, 1031 Brussel. © CM - juli 2012

dag 4

Wo Do Vr

twee tot vier sneetjes bruin brood + (licht gezoete) verse kaas + schijfjes aardbei of banaan + een kop thee dag 5

een opgewarmde appel in de microgolfoven met bruin brood + een glas (karne)melk dag 6

wentelteefjes (verloren/gewonnen brood) + een glas melk + een glas vers fruitsap

Za Zo

Elke dag bij het ontbijt

dag 7

2 kleine tassen 2 - 4 sneetjes; 1 portie of 1 grote ontbijtgranen beker

1 stuk

1 portie (150 g à 200 g)

1 dun sneetje, om de andere dag

dun gesmeerd dun gesmeerd, om de andere dag

twee tot vier sneetjes bruin brood + een sneetje jonge kaas + schijfjes tomaat, radijs of komkommer + een kop koffie of thee + een glas (licht gezoete) yoghurt aangelengd met halfvolle melk.

Ben je al CM-lid, dan weet je dat je op CM kunt rekenen. Ben je nog geen lid, dan nodigen wij je uit om onze troeven te leren kennen. Ga langs in het CM-kantoor in je buurt of surf naar www.cm.be.

FOL088

okramagazine april 2013

Mijn ontbijt

INFO

Kopen op afbetaling Meer en meer Belgen doen beroep op een consumentenkrediet bij de aankoop van een product. Eind 2012 had maar liefst zestig procent van de meerderjarige bevolking minstens één contract lopen. Maar kan iedereen dit wel aan? Vaak is er sprake van betalingsachterstand. Informeer je dus goed voor je een overeenkomst aangaat.

dien ook verplicht het financiële product aan te bieden dat het beste bij jou past. Als ze geen eerlijk advies geven, zijn ze aansprakelijk en kunnen ze sancties krijgen.

Bedenktermijn Elk krediet dat je voor iets anders gebruikt dan de aankoop van een woning, valt onder de noemer consumentenkrediet. Het kan bijvoorbeeld gaan om de financiering van een auto, wasmachine of huwelijksfeest. Verschillende formules zijn mogelijk: de lening of verkoop op afbetaling, een huurcontract met aankoopoptie, een brugkrediet om fondsen voor te schieten of een kapitaalreserve die je naar behoefte gebruikt, al dan niet met een kaart. Als consument ga je een contractuele overeenkomst aan met een kredietgever. Dit is meestal een bank of een financiële instelling verbonden aan een winkel. In vele gevallen komt een kredietbemiddelaar tussen bij het afsluiten van het contract. Dat kan een agent van de bank, een kredietmakelaar of een verkoper zijn. Let er op dat deze persoon erkend is bij de federale overheidsdienst Economie.

De overeenkomst

okramagazine april 2013

De kredietovereenkomst bestaat pas als alle partijen het contract hebben ondertekend. Dit hoeft niet altijd op papier, via het internet kan ook. Een belangrijk onderdeel

van de overeenkomst is het aflossingsplan. Dit vermeldt voor elke terugbetaling de kredietkosten en het restsaldo na iedere betaling. Vanaf de ondertekening of bevestiging ben je verplicht het bedrag volgens de vastgelegde voorwaarden terug te betalen. Gaat het over de aankoop van een goed dat nog geleverd moet worden, betaal je pas vanaf de leveringsdatum.

Informatieplicht De kredietgever stelt bij het afsluiten van het contract steeds enkele vragen over je financiële situatie. Antwoord hier zeker zo juist mogelijk op. De kredietgever neemt sowieso contact op met de Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank van België. De Centrale registreert alle lopende contracten voor consumentenkredieten en hypothecaire kredieten. Bovendien beschikken zij over een lijst van alle wanbetalers. Maar als je vaststelt dat de geraadpleegde informatie onjuist is, kan je vragen om dit recht te zetten. De kredietgever mag en moet zelfs weigeren een krediet te verlenen als je het geleende bedrag financieel niet aankan. Kredietgevers en kredietbemiddelaars zijn boven-

Je beschikt altijd over een bedenktermijn van veertien dagen vanaf de dag waarop het contract werd ondertekend. Binnen deze termijn kan je zonder kosten annuleren. Dit kan alleen per aangetekende brief, tenzij het contract een ander communicatiemiddel vermeldt. Je kan bijvoorbeeld gebruik maken van deze termijn als een verkoper je onder druk heeft gezet om te beslissen en je later spijt hebt. Let er op dat wanneer je het krediet hebt opgezegd, er toch geen afbetaling wordt afgehouden.

Kostprijs Veel mensen vergeten dat een krediet zo goed als altijd geld kost. Kijk altijd naar het totale kostenplaatje. De wetgever noemt dit het jaarlijks kostenpercentage (JKP). Dankzij dit cijfer kan je verschillende aanbiedingen vergelijken. Het JKP omvat alle interesten, administratieve kosten en ook de commissie van de kredietbemiddelaar. Iedere kredietgever kan vrij zijn JKP vastleggen maar mag bepaalde grenzen niet overschrijden. Daarnaast mag de kredietbemiddelaar nooit bijkomende betalingen vragen voor zijn kosten tenzij er een betalingsachterstand is.

Vervroegde terugbetaling

Consumentenkredieten kan je altijd binnen de veertien dagen zonder kosten annuleren.

Je mag op ieder ogenblik het verschuldigde restbedrag volledig of gedeeltelijk vervroegd terugbetalen. Je stuurt daarvoor een aangetekende brief naar de kredietgever, minstens tien dagen vóór de terug-

Mensen in een financieel zwakke positie kunnen vaak niet bij de reguliere banken terecht.

som van gelijk wie vorderen, mochten er zich meerdere personen borg hebben gesteld.

Geschillen en klachten Mensen in een financieel zwakke positie kunnen vaak niet bij de reguliere banken terecht. Noodgedwongen belanden ze bij bedenkelijke kredietverstrekkers die woekerrentes en loodzware voorwaarden opleggen. Er is dus nood aan meer ‘sociale’ kredieten,

gebaseerd op vertrouwen en respect. Wanneer je wanpraktijken vaststelt, kan je de Algemene Directie Controle en Bemiddeling contacteren en een klacht indienen. Dit kan via de website van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie of via een formulier dat je kan opsturen. Om misbruiken via het internet aan te geven kan je naar het Belgische online meldpunt ‘E-cops’ surfen. Tekst Niek De Meester

Heb je vragen over het consumentenkrediet? Surf naar http://economie.fgov.be/nl/consument/consumentenkrediet/ Wil je een klacht indienen bij de Algemene Directie Controle en Bemiddeling? Dit kan via http://economie.fgov.be/nl/geschillen/ , eco. inspec.fo@economie.fgov.be of FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, Algemene Directie Controle en Bemiddeling, Front Office, NGIII, Koning Albert II-laan 16, 3e verdieping, 1000 Brussel. Stel je een oneerlijke praktijk op het internet vast? Surf dan naar www.ecops.be.

okramagazine april 2013

betaling. Als tegenprestatie betaal je wel een vergoeding voor het winstverlies dat de kredietgever hierdoor lijdt. De wet voorziet echter een maximum. Maar ook de kredietgever kan in een aantal gevallen vragen vervroegd terug te betalen. Daarbovenop kan hij ook specifieke vergoedingen of boetes opleggen. Ook hierop bestaan maxima. Dit kan ondermeer als je een betalingsachterstand hebt van ten minste twee betalingstermijnen of een bedrag van twintig procent van het totaal. In sommige contracten van onbepaalde duur voorziet de kredietgever ook een bepaling waardoor hij de overeenkomst eenzijdig kan beëindigen, mits een opzegtermijn van twee maanden. Een kredietgever kan ook vragen dat iemand zich borg voor je stelt, mocht je het bedrag niet kunnen terugbetalen. Is de borgstelling ‘hoofdelijk’, dan kan hij zich rechtstreeks tot deze persoon wenden. Is de borgstelling ‘ondeelbaar’, dan kan de kredietgever de volledige

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

De Syrische impasse De Arabische lente, zo zijn we de afgelopen twee jaar de omwentelingen in het Midden-Oosten gaan noemen. Maar als er een land is - nog meer dan de andere - waarvoor die optimistische benaming allesbehalve opgaat, dan is het wel Syrië. Het begint in 2011, in het kielzog van de opstanden in Tunesië en Egypte, met vreedzame betogingen tegen het repressieve bewind van president Bashar-al-Assad. Het kantelmoment komt in maart wanneer enkele schoolkinderen anti-regeringsslogans schilderen op een muur in de zuidelijke stad Deraa. Ze worden opgepakt en gefolterd. Het verzet dijt uit naar de voornaamste steden. Duizenden mensen komen op straat om democratische hervormingen te eisen. Het regime slaat hard terug. Het verzet wordt in bloed gesmoord. Het conflict neemt voorgoed een gewelddadige draai. Assad poogt het vuur te blussen door een aantal maatregelen aan te kondigen die aan het ongenoegen moeten tegemoetkomen. Too little too late. De duivel is uit de doos.

70 000 doden

okramagazine april 2013

Twee jaar later is de balans niet te overzien. Er zijn naar schatting zo’n 70 000 doden gevallen. Ruim 800 000 Syriërs zijn het land uit gevlucht. Meer dan de helft van

hen zijn kinderen. En er zijn nog veel meer binnenlandse vluchtelingen. We mogen nu zonder overdrijven wel gewagen van een burgeroorlog. Er is geen zweem van oplossing in zicht. De overlevenden zijn er niet beter aan toe. De oorlogssituatie heeft hen in een ware humanitaire ramp gestort. Er is een nijpend tekort aan voedsel en water. Het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties heeft eind februari voor het eerst een miljoen mensen kunnen bevoorraden. Tegen eind april hoopt het 2,5 miljoen mensen te kunnen bereiken. Het is in hoogste mate wat je een vuile oorlog kan noemen (in zoverre alle oorlogen dat niet zijn). De uiteenlopende bronnen helpen ons niet aan een antwoord bij de vraag wie hier de grootste verantwoordelijkheid draagt voor de gepleegde misdaden. Uit de getuigenissen mogen we opmaken dat het regeringsleger de meeste misdaden pleegt. Maar de oppositie maakt zich minstens even schuldig aan terreur. Folteringen, moorden op de burgerbevolking, van

De oorlogssituatie heeft de Syriërs in een ware humanitaire ramp gestort.

welke leeftijd ook, ze zijn schering en inslag aan beide kanten.

Complexe burgeroorlog Wie wil pogen deze uiterst complexe oorlog te begrijpen, moet zich verdiepen in de historische, religieuze en internationale achtergrond. Bashar-al-Assad volgde in 2000 zijn vader op. Hij is een vertegenwoordiger van de alawieten, een minderheid binnen de sjiitische strekking in de islam. Die sjiieten zijn zelf een minderheid tegenover de soennitische meerderheid van de moslimbevolking, net zoals de christenen dat ook zijn in Syrië. Naast die verschillende schakeringen van Arabieren zijn er ook nog Koerden. Zij streven naar een eigen staat en een hereniging van alle Koerden die in de buurlanden wonen. De tegenstellingen zijn dus niet alleen politiek maar ook etnisch en religieus. Om dat allegaartje bijeen te houden, regeerde Bashar-al-Assad Syrië met ijzeren hand als een lekenstaat waar geen enkele godsdienst het voor het zeggen had. Net als zijn vader destijds. Dat de mensenrechten daarbij de minste van zijn zorgen zijn geweest, is intussen overduidelijk gebleken. Dat hele systeem is nu uiteengevallen. Dat verklaart waarom de oorspronkelijke eis van de vreedzame oppositie, met name democratie en mensenrechten, snel is overschreeuwd door de vele uiteenlopende spelers in dit drama. Het meest verontrustend zijn ongetwijfeld de diverse schakeringen van radicale islamisten die vrij vroeg in het strijdperk zijn verschenen. Zij die we overal in de Arabische wereld en in NoordAfrika zien opduiken. Ze vertegen-

Internationale vertakkingen Wat de zaak nog ingewikkelder maakt, is de regionale context. De

buren van Syrië houden het conflict van nabij in de gaten. Meer nog, ze hebben meestal wel een vinger in de pap. Rusland en China dwarsboomden een akkoord in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties over een interventie. Allebei zijn ze bondgenoten van president Assad. Ook Iran en Irak, waar de sjiieten aan de macht zijn, steunen het regime. De soennieten worden dan weer gesteund door hun rijke geloofsgenoten in Saoedi-Arabië en Qatar. Beide kampen krijgen van hun vrienden

wapens toegestoken. Een hele reeks radicale milities zijn bereid tot het uiterste te gaan. Met als einddoel: de omverwerping van het regime en de invoering van een islamitische staat. Het buurland Libanon, waar heel wat Syriërs naartoe zijn gevlucht, en waar aanhangers van de verschillende tendensen zitten, dreigt in de klappen te delen. En berichten over Israëlische bombardementen op Syrisch grondgebied hebben de gemoederen zeker niet bedaard.

Gewapende interventie of onderhandelingen Het Westen steunt het verzet maar is verdeeld als het op de te volgen strategie aankomt. Er gaan even luide stemmen op voor als tegen een militaire interventie. Hoe dan ook, het ziet er steeds meer naar uit dat een militaire overwinning niet haalbaar is. Er zijn timide pogingen om aan te dringen, al dan niet op een dialoog, dan toch ten minste op een onderhandelde oplossing. Voorlopig is dat roepen in de woestijn. De oorlogszuchtige extremisten, aan beide zijden van het spectrum, zijn niet bereid de wapens neer te leggen. De oorlogsspiraal in Syrië is verre van gestopt. Integendeel, ze dreigt een aanzienlijk deel van de regio mee te sleuren in wat oorspronkelijk een binnenlands conflict was maar nu buiten de grenzen van het land de kiemen van het geweld verder uitzaait. Tekst Liesbet Walckiers

okramagazine april 2013

woordigen blijkbaar allesbehalve een meerderheid van de Syriërs maar ze worden gesteund vanuit het buitenland. Mensenrechten behoren ook niet tot hun woordenschat. Sommige minderheden, zoals de christenen, staan dan weer achter het bewind, uit vrees voor een extreem-islamitische overwinning.

RELATIES

Marcella Van Assche en Mary Mees zijn tachtigers. Allebei al jaren weduwe, moeder en sinds een goed jaar in hetzelfde wooncentrum beland. Ze wisten niets van elkaars vorige leven, hebben uiteenlopende karakters en interesses maar je merkt meteen hoe ze op elkaars gezelschap gesteld zijn.

Nooit te oud voor vriendschap Grote woorden over vriendschap en samenzijn vallen er niet. Marcella en Mary doen elk hun verhaal, dat ze wederzijds aandachtig en respectvol beluisteren. Ze zijn lotgenoten die elkaar leerden kennen op een keerpunt in hun leven: de keuze om het vertrouwde huis definitief te verlaten.

okramagazine april 2013

Weg uit het eigen nest

Marcella: “Toen ik hier in de buurt op een appartement wat in de put raakte, nam mijn dochter mij bij haar in Limburg. Het was heel goed bij hen. Ik ging naar de bijeenkomsten van OKRA maar ik kon over niets meepraten. Ik voelde mij zo alleen en overwoog om terug naar mijn streek te verhuizen. ‘Ga liever naar een serviceflat’, zei mijn zoon, ‘daar doe je wat je wil en je krijgt hulp als het nodig is.’ Ik voelde me wat schuldig en ondankbaar tegenover mijn dochter want ik was daar goed opgevangen. Maar mijn schoon-

zoon zei: ‘als je in die flat gelukkig bent, is dat goed voor ons!’ Misschien is dit wel de beste beslissing die ik ooit nam. Mijn kinderen zitten dichtbij en ik heb hier een sociaal leven. De mensen zijn hier allemaal heel vriendelijk.” Mary: “Ik woonde op een appartement in de stad. Ik had daar alles bij de hand, ik had een mooi uitzicht, keek op gewoel en veel leven. Ik kwam naar hier omdat ik soms plots bewusteloos viel en dan lag ik daar hulpeloos. De kinderen waren echt niet meer gerust. Hier heb ik overal belletjes. Ik heb ze al drie keer gebruikt en telkens kreeg ik heel vlug hulp. Ik heb falende hartkleppen en wat verkalking hier en daar, ja oude mensen he, ik ben 89. Ik trek me die kwalen niet zo erg meer aan omdat ik me hier veilig voel. Ik kook al eens iets, in de plaats van naar het restaurant te gaan. Maar de kinderen hebben dat niet graag. Wat ik hier mis, is het gewoel van

mensen zien en horen. Nu ben ik er stilaan aan gewend geen mens te zien passeren vanuit mijn flat maar het heeft me doen aarzelen om te beslissen. Als ik de stilte moe ben op mijn flat zegt Marcella: ‘kom maar af Mary.’ Bij haar is het de zoete inval.”

Wat doen wij hier? Marcella: “Mijn kinderen en kleinkinderen komen vaak. Ze wonen niet ver. Soms wipt mijn zoon in het midden van de week binnen om samen te eten. Rond het gebouw kunnen we een wandeling maken van zo’n half uur. Er zijn banken, ze zorgen hier goed voor de mensen. Elke maand hebben we een bewonersvergadering waar je je mening kan zeggen en vragen stellen. Ik heb onlangs nog een naaimachine gekocht om mensen te helpen als er iets moet versteld worden. Het is goed dat er tv is maar gelukkig lees ik ook graag.”

Kniezen en zagen laten we achterwege, daar heeft niemand wat aan.

Jong in de oorlog Marcella: “Ik was acht jaar toen de oorlog begon. Wij woonden in de buurt van het fort van Bornem. Daar lagen eerst Duitsers, later Engelsen. Er was voortdurend over en weer gerij maar ik had geen schrik. Vader was veel ziek en bijna altijd thuis, moeder uiteraard ook. We hadden wel te weinig eten, dat wel. Alles ging met zegeltjes en daarbovenop moes-

ten we nog betalen. Op school kregen we af en toe een stukje chocola en regelmatig vitamines uit een grote bokaal. De schoolmeester snoepte dikwijls stiekem uit de bokaal, dat had een kameraadje gezien. We smokkelden ook en verkochten asperges in Antwerpen. Ons vader ging aardappelen en ajuin steken. De aardappelen stak hij aan de binnenkant van de zak, de ajuinen langs buiten want aardappelen mocht je niet meenemen, zo heb ik altijd horen vertellen. We zijn er door gesparteld. Een mens kan veel verdragen en is sterker dan hij beseft.” Mary: “Ik was zestien, ik weet er nog veel van. De vreselijke bombardementen in Mechelen en het schuilen in de gewelfde kelders. Ik had altijd schrik, als het gewelf instort, zitten we vast. Bij het grote bombardement op de Leuvense steenweg kwam de man van het Rode Kruis ons halen. Wij waren daarbij aangesloten en hielpen slachtoffers uit het puin halen. Zoiets heb ik nooit meer gezien. Er zat een man dood met een kom aardappelschillen op zijn schoot. De hele steenweg was een landschap van putten en bergen en daarin de doden en gekwetsten. We hebben van ’s morgens tot zes uur ’s avonds mensen uit het puin

gehaald. Thuis hadden ze niet graag dat we dit deden maar wij hadden ons aangesloten dus we hielpen mee. Ik weet niet of jonge mensen dit vandaag zouden verstaan. Het was een vreselijke tijd die veel te lang duurde. En dan waren wij nog bij de gelukkigen die geen enkel familielid verloren.”

Veilige haven Marcella: “Ik vind het hier een mooie tijd. Je bent van je zorgen vanaf, de kinderen zijn de deur uit en hebben allemaal werk. Wat kan je meer verlangen als ouder? Ik heb hier een vaste telefoon, de vriendin van mijn kleinzoon is kapster en doet mijn haar al jaren. Zo hoor ik wat extra van de familie. Straks is er hier iets rond Felix Timmermans en regelmatig wordt er een film vertoond. Daar gaan we samen naartoe. En redden we het niet meer dan kunnen we naar het gebouw aan de overkant, al denken we daar liever nog niet aan.” Mary: “We zijn hier nu een jaar samen. We hebben veel aan elkaar en ik hoop dat alles nog lang goed blijft, vooral in ons hoofd. Kniezen en zagen laten we achterwege, daar heeft niemand wat aan.” Tekst Hilde Masui Foto's Jürgen Doom

okramagazine april 2013

Mary: “Ik heb maar één zoon, dus kan er maar één op bezoek komen. Mijn kleinzoon heeft een vriendin met wie hij nog niet lang samenwoont. Dan moet je als oma een stapje achteruit doen. Ik versta dat ze niet meer zo snel komen. Wij reageerden ook zo toen we jong waren! In de buurt waar ik woonde, leefden vooral jonge mensen. Die zie ik hier niet en mijn oudere kennissen geraken hier niet meer. Ik puzzel wel graag maar hier van binnen is dat bij mij wat versleten, dus dat gaat niet meer zo vlot. We worden er niet jonger op maar we hebben het gehad hé. Marcella heeft me een plezant spel geleerd, Rummikub. We spelen dat bij haar met enkele anderen en dan is er de koffieklets. Soms bakt Marcella pannenkoeken voor alleman. Gezellig!”

Pasteitjes en koekjes Een bijzonder koninginnenhapje en een royaal dessert in het weekend. Wie kan daar iets tegen hebben? Op weekdagen doen we het iets soberder met een vegetarische maaltijdsoep. Maar ook die is lekker, beloofd!

Weekend Vol-au-vent met escargots (voorgerecht) Voor vier: 4 vol-au-vent pasteitjes ■ 1 blik escargots (min. 24 stuks ) ■ 1 ui ■ 200 gr champignons ■ bakboter ■ 1 dl room ■ 12 dl droge witte wijn ■ sausbinder ■ gehakte peterselie ■ peper en zout.

okramagazine april 2013

Laat de escargots uitlekken. Pel de ui en snijd fijn. Reinig de champignons, spoel met koud water en leg op keukenpapier. Snijd de champignons in kleine stukjes. Neem een bakplaat en leg er bakpapier op. Laat de pasteitjes 10 min. opwarmen op 150°C. Laat de bakboter heet worden, fruit de ui 10 min. al roerend. Voeg de stukjes champignons, de wijn en de room toe. Breng op smaak. Laat 5 min. zachtjes koken. Voeg de escargots toe en bind de saus. Doe het mengsel in de pasteitjes en dien warm op. Versier met peterselie.

Parelhoen op grootmoeders wijze.

Parelhoen op grootmoeders wijze (hoofdgerecht) Voor vier: 1 parelhoen ■ 2 dl room ■ bakboter ■ 200 gr gerookt spek in blokjes ■ 4 eetlepels zoetzure uitjes ■ 250 gr champignons ■ 1 blik druiven ■ 1 kippenbouillonblokje ■ 1 dl witte wijn ■ sausbinder ■ peper en zout. Verdeel de parelhoen in stukken. Bak het spek en de uitjes in wat bakboter. Haal het spek en de uitjes uit de pan, voeg wat bakboter toe en bak de stukken parelhoen. Kruid met peper en zout en laat zachtjes garen. Voeg de wijn, het bouillonblokje, het spekmengsel, de champignons en de uitgelekte druiven toe. Laat nog even sudderen. Haal het vlees uit de pan, voeg de room toe en bind de saus. Leg een stuk vlees op een bord en overgiet met de saus. Serveer met aardappelkroketten of frietjes.

Vanillemousse (dessert) Voor vier: 3 dl melk ■ 3 eidooiers ■ 4 eetlepels suiker ■ 1 eetlepel bloem ■ 3 gelatineblaadjes ■ 1 vanillestokje ■ 1 dl room ■ 1 eetlepel boter ■ sap van 1 sinaasappel. Snijd de vanillestok in twee en schraap er het merg uit. Breng de melk aan de kook samen met de vanillestok en doe er het merg opnieuw bij. Week de gelatine in koud water. Klop de eidooiers samen met twee eetlepels suiker tot een mooie massa. Voeg de bloem toe en klop even mee. Voeg de melk toe aan het eigeel. Knijp de gelatine uit en voeg die eveneens toe. Klop de room en meng onder de afgekoelde massa. Verdeel de massa over vier glazen of coupes en zet 2 uur in de koelkast. Smelt de boter en de rest van de suiker. Blus met het sinaasappelsap zodra de suiker begint te karameliseren. Laat koken tot de saus stroperig wordt. Giet de saus vlak voor het opdienen op de mousse. Versier eventueel met stukjes sinaasappel.

Week Vegetarische maaltijdsoep Voor vier: 3 tomaten ■ 4 wortelen ■ 1 stengel bleekselder ■ 100 gr linzen ■ 1 grote ui ■ 50 gr yoghurt ■ 1 liter groentebouillon ■ 1 cm verse gember ■ 1 teentje knoflook ■ gemalen koriander ■ komijn ■ kurkuma ■ zwarte peper ■ zout ■ 1 chilipepertje.

Dessertkoekjes met geraspte kokos Voor vier: 70 gr boter ■ 70 gr kristalsuiker ■ 70 gr geraspte kokos ■ 1 ei ■ 110 gr bloem ■ 1 koffielepel bakpoeder ■ 1 eetlepel poedersuiker. Roer de boter zacht au bain-marie. Doe de suiker en het ei bij de boter en klop tot een gladde massa. Voeg de geraspte kokos toe en meng met een spatel tot een gladde massa. Zeef de bloem boven het deeg, voeg bakpoeder toe en meng tot een gladde massa. Bekleed een bakplaat met bakpapier. Verwarm de oven op 175°C. Verdeel het deeg in bolletjes niet groter dan een pingpongballetje. Leg ze op het bakpapier met voldoende plaats tussen de bolletjes. Duw ze even plat met de bolle kant van een lepel. Bak de koekjes 20 min. en laat afkoelen. Bestrooi de koekjes met poedersuiker. Tekst Blanche Van Belle Foto’s Emy Elleboog en Chris Van Riet

Vegetarische maaltijdsoep.

Jouw recept Voortaan is hier ook plaats voor jouw recept. Stuur ons je favoriete gerecht via chris.vanriet@okra.be of Chris Van Riet | PB 40 | 1031 Brussel. Deze maand lees je hier het favoriete recept van Leona Leys uit Overmere.

Koude sabayon Voor acht à tien glazen: 1/2 fles zoete witte wijn ■ ¼ liter water ■ 185 gr suiker ■ 35 gr vanillebloem ■ 3 eierdooiers ■ ¼ l slagroom ■ 40 gr bloemsuiker ■ 2 cl sterke drank (triple sec, cointreau, cognac…).

Bereiding dag 1: Breng de witte wijn samen met het water en de suiker aan de kook. Maak een papje met de vanillebloem, enkele eetlepels water en de eierdooiers. Giet het kooksel al roerend erbij, zet opnieuw op het vuur en laat alles goed doorkoken. Stevig roeren. Laat afkoelen en een dag rusten. Dag 2: voeg 2 cl sterke drank naar keuze toe. Klop de slagroom samen met de bloemsuiker stijf. Meng alles onder de slagroom. Dien op in een cocktailglas en versier met een kriekje of rode suiker en een fijn koekje.

okramagazine april 2013

Maak alle groenten schoon. Snijd de ui, de knoflook, de wortelen en de bleekselder fijn. Breng 1 liter water met een groentebouillonblokje aan de kook. Voeg de gesneden groenten toe en kook beetgaar. Snijd de geschilde gember in dunne plakjes, de tomaten in blokjes en voeg toe aan de bouillon. Voeg de linzen toe en kruid met koriander, komijn en kurkuma. Laat zacht koken en breng op smaak. Voeg als laatste de yoghurt toe. Serveer met stokbrood.

UIT Tijdens De Slag om Arnhem, door David Attenborough verfilmd in Een brug te ver, dachten de geallieerden de Duitsers te verrassen en de Tweede Wereldoorlog snel te beëindigen. Het liep anders. Met duizenden doden en krijgsgevangenen aan beide kanten. Arnhem houdt de sporen van de bevrijders vers opdat wij hen nooit zouden vergeten.

In het voetspoor van John Frost Terwijl Frankrijk en België al in augustus 1944 door de geallieerden bevrijd werden, duurde het tot juni 1945 eer Nederland opgelucht kon ademhalen. Jan Loos uit Oosterbeek was veertien toen hij op 17 september 1944 duizenden soldaten uit de lucht zag vallen, ten zuiden van Arnhem. De elf dagen die volgden, waren de meest aangrijpende uit zijn leven. Hij overleefde de hel en kan het navertellen.

Jan Loos (82): “Omdat wij zo dicht bij Hartenstein woonden, zaten wij tot de laatste dag opgesloten in de verdedigingsring rond dit Britse hoofdkwartier. Het plan van Montgomery, operatie Market Garden, bestond erin door te stoten naar het IJsselmeer om zo alle Duitse troepen in Nederland af te snijden van het vaderland en op te ruimen. Vanaf Arnhem zouden ze naar Duitsland oprukken. En dan kon het met Kerstmis voorbij zijn. In Nederland lopen enkele rivieren van oost naar west. Alle materiaal moest dus via bruggen naar het noorden vervoerd worden. Door middel van drie luchtlandingen in de buurt van Eindhoven, Nijmegen en Arnhem wou men die

bruggen onbeschadigd in handen krijgen (operatie Market). Na de luchtlandingen zou het tweede leger in opmars komen vanuit België en na drie dagen in Arnhem de parachutisten bijspringen (operatie Garden). De luchtlandingen werden toegewezen aan de Britten. Generaal Urquhart was commandant van de First British Airforce Division. Duizend vliegtuigen werden vanuit twintig verschillende vliegvelden in Engeland naar het Europese vasteland geleid. Daarbij moesten ze de gebieden met zwaar luchtafweer vermijden. Om die reden zagen wij de vliegtuigen uit het zuiden komen. Het was voor ons een raadsel waar die vandaan kwamen!”

okramagazine april 2013

Rauwe aardappels

“Ik herinner mij het prachtige weer die zondag. Zo’n groep trekkers met houten zweefvliegtuigen erachteraan hadden we nog nooit gezien. Het was snel duidelijk dat er iets groots aan de gang was. In een uur en een kwartier moesten 320 zweefvliegtuigen en ongeveer 3 000 parachutisten landen. Er werd nauwelijks een schot gelost. De Duitsers waren compleet verrast. Een van de oversten die hier landde, was John Frost met zijn tweede bataljon. Frost was de enige officier die inzag dat hij zo vlug mogelijk bij de brug moest raken. Hij sprong in zijn jeep, volgde de Lion’s

Na de oorlog werd de brug van Arnhem de John Frostbrug.

6 000 krijgsgevangen gemaakt. Operatie Market Garden bleek inderdaad een brug te ver.”

Schurende zeep

Jan Loos was veertien toen de hel in Arnhem losbarstte.

‘Dit is het einde’ Ondertussen waren thuis water, elektriciteit en gas uitgevallen. Voorraden waren er ook niet. Wij doken samen met parachutisten bij de buren in de kelder onder en aten rauwe aardappels. Donderdagmorgen gaven de laatste verdedigers van de brug zich over aan de Duitsers. Zij namen de brug onmiddellijk weer in gebruik. Vanaf dan kwam de eerste aanval op de perimeter. Zaterdagmorgen waren de Duitsers op nog geen vierhonderd meter bij ons vandaan. Maar Hartenstein bereikten ze nooit. De kanonvoertuigen konden niet manoeuvreren in de nauwe straten.

Op vierentwintig uur schoten de Duitsers nauwelijks 75 meter op. Ze vochten van huis tot huis en van kamer tot kamer. Het duurde tot maandag vooraleer ze die laatste dertig meter innamen. Toen we het bevel ‘raus!’ hoorden, dachten we ‘dit is het einde’. We aarzelden geen seconde, liepen de straat op waar we tussen het mortiervuur terechtkwamen, zetten het op een lopen en achter ons barstte het meteen weer los. Die avond moesten de Britten terugtrekken. Urquhart stelde alle gewonden op langs de perimeter. Zij zouden krijgsgevangen worden gemaakt. Zodra het donker werd, daalden 2 400 mannen via twee witte linten vanaf Hartenstein af naar de rivier waar Canadezen met motorbootjes hen de Rijn overbrachten. De Duitsers vermoedden dat er iets gaande was en schoten in het wilde weg. Daarbij sneuvelden 1 765 soldaten. Van de 11 000 gelande soldaten werden

Levensecht In het Airborne Museum Hartenstein beleef je de beroemde Slag van Arnhem. De Airborne Experience

→

In de Airborne Experience kruipt de oorlog onder je huid.

okramagazine april 2013

route en kwam ’s avonds om halfacht in Arnhem aan. Om zeven uur was al een Duitse brigade onderweg naar Nijmegen. De dichtst bijzijnde Duitse tanks zaten op vijf kilometer van de brug. De Britten waren hierover barslecht geïnformeerd. Wij wachtten de hele zondag en vroegen ons af waar die Britse soldaten bleven. Wisten wij veel dat Frost al bij de brug was! Wat een straat verder gebeurde, wist je niet tenzij je erbij was. Toen maakte Urquhart de grote fout zelf naar Arnhem te rijden om bij Frost te geraken. Daar liep hij in vijandelijk vuur. Al snel werd duidelijk dat Arnhem alleen bereikbaar was via een smalle weg boven op de wal langs de rivier. Een onbegonnen zaak. Bovendien viel tegen het zwaar materiaal van de Duitsers niets te beginnen.

“Ieder jaar wordt in Oosterbeek nog steeds een herdenking gehouden. Vele Britse families en nazaten van hier gesneuvelde soldaten, keren jaarlijks terug en logeren bij dezelfde gezinnen. Ook John Frost, zelf gewond geraakt en krijgsgevangen genomen, kwam jarenlang terug naar Oosterbeek. Je hoort soms dat een Brits soldaat hier wil begraven worden bij zijn makkers. Dat laat de Commonwealth niet toe. Alleen wie hier gesneuveld is, mag hier begraven worden. Op verzoek van de veteraan kan zijn as wel achter de grafsteen van een gesneuvelde ingegraven worden, zonder naamsvermelding. Alleen de familie weet dan waar hij ligt. Velen vragen mij hoe ik de bezetting ervoer. Voor mij was het een spannende tijd. Ik heb de oorlog nooit als triest ervaren. Ik herinner mij wel de slechte smaak van het bruine, kleffe brood en die schurende zeep. Verder ging het leven voor ons zijn gewone gang. Wij liepen school. Soms werd je fiets afgenomen of verdwenen kinderen uit de klas. Er was uiteraard minder te eten en om acht uur ’s avonds moesten we binnen blijven.”

ITEM

In Burgers’ Ocean daal je steeds dieper af in de oceaan. mag je zeker niet missen. Hier kruipt de oorlog onder je huid. Je zit midden in de strijd en ziet de doodsangst op de gezichten van soldaten en burgers. Je hoort de fluisterende stemmen in de schuilkelder. Je hoort de Duisters ‘raus!’ roepen terwijl schoten weerklinken. Het kanongebulder en het geratel van de tanks maken alles nog levensechter. Vijf kilometer verwijderd van het Airborne Museum ligt – in het centrum van Arnhem - de brug waar het allemaal om begon. Deze Bridge too Far heet nu de John Frost brug, vernoemd naar de man die in 1944 vier dagen manmoedig stand hield. Naast deze historische plek vind je het Informatiecentrum Slag om Arnhem. Hier zie je unieke beelden en geluidsfragmenten van getuigen. Zij vertellen wat ze hebben gezien, gehoord en beleefd in die gruwelijke septemberdagen van 1944. Stuk voor stuk indringende en meeslepende verhalen zoals dat van Jan Loos.

okramagazine april 2013

Honderd jaar Burgers’ Zoo

Voor een totaal andere ervaring moet je naar Burgers’ Zoo. Toen Johan Burgers op 31 maart 1913 zijn privé-dierencollectie voor het publiek openstelde, had hij vast geen flauw benul hoe het park er honderd jaar later zou uitzien. Burgers’ Zoo ontvangt maar liefst anderhalf miljoen bezoekers per jaar. Meer dan zeshonderd diersoorten zijn er gehuisvest. Bas Lukkenaar, pr-verantwoordelijke: “Het dierenpark is 45 ha

groot. We gaan er dan ook prat op dat onze dieren in grote kudden kunnen leven en daarvoor de nodige ruimte krijgen. Dat komt hun gezondheid ten goede.” Burgers’ Zoo leid je door zes leefgebieden: Bush, Desert, Ocean, Safari, Rimba en Mangrove. In Safari kan je via een houten en grotendeels overdekte loopbrug de dieren observeren. Hier loopt een kudde van twintig zebra’s, de grootste van Europa. Leeuwinnen spelen er met hun kleintjes. De gracieuze cheeta’s demonstreren hun snelheid. Doch de grote kudde Rothschild giraffen vormt het paradepaardje van Safari. Bush en Desert zijn met elkaar verbonden via een ondergrondse tunnel. Vanuit de Bush kan je ook naar Ocean. Hier daal je net als een duiker steeds dieper in de oceaan af. Het meest spectaculaire panorama van het buitenrif aanschouw je door een 35 cm dikke ruit van vijf meter hoog en twintig meter breed. Hier duiken haaien en roggen vanuit de diepte plots voor je neus op. In de acryl tunnel buk je je automatisch wanneer de oceaanreuzen je op een haar na lijken te missen. Burgers’ Bush is een natuurgetrouwe en grootschalige weergave van een ecosysteem. In dit tropisch regenwoud mag je gerust verdwalen. Schrik niet als een leguaan voor je voeten wegschiet of een vliegende hond of zonneral over je hoofd

scheert. “De drie zeekoeien lusten wel dertig stuks andijvie per dag”, verklapt Bas. Reken maar uit hoeveel dat op een jaar betekent! De tamme kroonduiven eten uit je hand.

Zelf brood bakken In het bos bij Dieren ligt de wonderlijkste plek van Nederland: De Spelerij/Uitvinderij. In dit park kunnen kinderen de hele dag actief spelen en ontdekken. Laat maar lekker los, die koters! Maar ook voor volwassenen valt er heel wat te ontdekken. Het is een creatieve plek voor jong en oud. De Spelerij is een werkplaats, atelier en tentoonstellingsruimte tegelijk. De speelobjecten in het park zijn kunstwerken van Jos Spanbroek, de oprichter en bezieler. In De Uitvinderij kunnen kinderen zelf objecten en kunstwerken maken. Ze kunnen plastic buigen, figuurzagen, piepschuim snijden en vacuüm vormen, naamplaatjes slaan, een verfspettertekening maken en metaal bewerken met echt gereedschap. Al het materiaal is kindvriendelijk en zonder gevaar. “Hier gebeurde nog nooit een ongeluk”, verklaart zoon Mathijs fier. “En je hoeft niet eens je picknick mee te sjouwen, je broodje dat bak je hier gewoon zelf!” Tekst en foto’s Chris Van Riet en RBT KAN

Info NL-Xperience, www.nl-xperience.com. RBT-KAN, www.regioarnhemnijmegen.nl. Airborne Museum Hartenstein, Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, Nederland, 0031 026 3337710, www.airbornemuseum.nl. Het museum is open van maandag tot zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur. Op zondag en feestdagen van 12.00 tot 17.00 uur. Het is gratis toegankelijk. Burgers’ Zoo is alle dagen geopend, ook op feestdagen. Burgers’ Zoo, Antoon van Hooffplein 1, 6816 SH Arnhem, 0031 026 445 03 73, www.burgerszoo.nl. Tickets: volwassene 19 euro, kind (4 tot 9 jaar) 17 euro; 65-plus 18 euro. De Spelerij/Uitvinderij, Veldweg 5, 6952 GX Dieren, 0031 031 341 31 18, www.spelerij.nl. Geschikt vanaf 4 jaar. Van 4 tot 65 jaar: 11,50 euro.

UITJES La Musa, verrassende papierkunst Bob Matthysen heeft een obsessie voor papier. Hij verdiept zich al meer dan 25 jaar in geschiedenis en technieken van het papier maken. Hij combineert oude en hedendaagse technieken en past deze toe in zijn kunst waarbij papier niet de drager is maar het medium zelf. Zo maakt hij 2D en 3D-sculpturen van een uitzonderlijke schoonheid. Hij maakt boeken, bibliofiele uitgaven en kunstkalenders en werd daarvoor bekroond met meerdere internationale prijzen. Daarnaast is de belangstelling voor het ambachtelijk papier en het scheppen van handgemaakt papier meer dan een passie geworden. Al zijn vrije tijd en zelfs zijn reizen staan in het teken van de papiergeschiedenis. Info Van 30 maart tot 29 september 2013 in de torenkamers van het Kasteel van Bouchout, Nationale Plantentuin van België, Nieuwelaan 38, 1860 Meise, 02 260 09 70, www.plantentuinmeise.be. De Plantentuin is alle dagen open vanaf 9.30 uur. Tickets: 6 euro; 60+, personen met beperkingen en groepen 5 euro; studenten 3 euro; -18 jaar, scholen en begeleiders van personen met beperkingen gratis. Het ticket geeft toegang tot de tentoonstelling en alle collecties van de Plantentuin waaronder het Plantenpaleis (deels in renovatie).

D.E.S.I.G.N. van A(alto) tot Z(ieta) Het Design Museum Gent zet een tentoonstelling op rond de beroemde designobjecten uit het kinderboek D.E.S.I.G.N. Het boek zowel als de tentoonstelling zijn uiterst geschikt voor weetgierige kinderen en jongeren (maar ook volwassenen) die willen weten hoe dingen in elkaar zitten. Het Design museum Gent brengt het kinderboek tot leven. De kleurrijke boekillustraties van de hand van Aleksandra en Daniel Mizielinski, vormen de achtergrond waartegen de designobjecten worden getoond. Zo lees je niet alleen het verhaal maar zie je ook meteen het object. Even proeven? Grootouders herinneren zich vast nog wel de Thonetstoel, de bekendste stoel aller tijden. Het was de eerste stoel die massaal werd geproduceerd waardoor iedereen hem kon kopen. De stoel bestond slechts uit zes onderdelen en een paar schroefjes waardoor hij makkelijk monteerbaar was en handig verpakt kon worden. Info Tot 9 juni 2013 in het Design museum Gent, Jan Breydelstraat 5, 9000 Gent. Open: elke dag van 10.00 tot 18.00 uur. Maandag gesloten. Tickets: 5 euro; reductietarief: 3,75 euro (groepen min. 15 personen, Gentenaars, 55-plussers); jonger dan 26 jaar: 1 euro; kinderen en jongeren onder de 19 jaar: gratis.

De vader van de abstracte kunst wordt hij genoemd. Wassily Kandinsky (18661944) is een van de belangrijkste schilders van de 20ste eeuw. Als stichter van de abstracte kunst evolueert hij van München naar Parijs, via Moskou en Berlijn. Van expressionisme naar surrealisme, zonder ooit zijn Russische roots te verloochenen. In 1911 schildert hij Schilderij met cirkel, het allereerste abstracte kunstwerk uit de geschiedenis. Vanaf dat moment zorgt hij voor ingrijpende veranderingen in de opvattingen over kunst. De schilderijen en voorwerpen die in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten te zien zijn, dompelen je onder in de werken van de kunstenaar uit de periode van 1901 tot 1922: van symbolisme naar avant-garde. Het is de eerste keer dat deze 150 werken in België worden getoond. Het merendeel komt dan ook uit gerenommeerde Russische musea zoals het Russisch Museum van SintPetersburg.

Info Tot 30 juni 2013 in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Regentschapstraat 3, 1000 Brussel, 02 508 32 11, www.expo-kandinsky.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.30 uur. Tickets: 8 euro, +65: 6 euro.

B Maak kans op gratis duotickets. Kijk blz. 52!

okramagazine april 2013

Kandinsky & Russia

34 voorwendsel 35 snaarinstrument 36 voegwoord 38 knaagdier 39 plechtige verklaring 41 compact disc 42 wijkplaats 43 brandbaar koord 45 afwas 46 aanvankelijk 47 heilige 49 sterkedrank 50 dubbelzinnig 53 grote scheut vocht 55 Frans schilder 57 lot waarop ge prijs valt 59 onhoudbare service bij tennis 61 cijfer 63 stuk 65 beet 67 wintersportartikel 69 noot 71 merkteken op maten en gewichten.

KRUISWOORDRAADSEL HORIZONTAAL 1 Belg 4 sprong met draai 8 nijlreiger 11 katholiek 13 plan 15 onvoltooid tegenwoordige tijd (afk.) 17 nabijgelegen 18 soort stof 20 vogel 21 wijnsoort 22 herkenningsmelodie 24 ambtshalve (Latijn) 25 genoeg 27 inhoudsmaat 28 titel 29 naar aanleiding van 31 frisdrank 33 hoeveelheid 35 in reliëf gesneden siersteen 37 afdeling van een gebied 39 kern van een eicel 40 regering 41 Zwitsers houten huis 44 leus 48 plaats in Zwitserland 49 Amerikaanse inlichtingendienst 51 vuurpijl 52 heidemeertje 53 rivier in Italië 54 millimeter 56 bloeiwijze 57 neon 58 dierlijk hard vet 60 gemengd 62 stuurboord 64 inhoud 66 aan een stuk door 67 straat (afk.) 68 strijdperk 70 overeenkomstig 72 plakband 73 padvinder 74 kronkel.

5 15

6 25

19 24

28 33

10 40

7 41

48 VERTICAAL 1 bittere haat 2 artikel (afk.) 3 lichame52 lijke opvoeding 4 tennisterm 5 vuilnishoop 6 wilde duif 7 verdovend middel 8 57 dat is 9 soort omzetbelasting 10 alleenzang 12 windrichting 14 zogenaamd 64 (afk.) 16 verbod 19 wal 21 sterrenbeeld 23 Bijbelse reus 26 door vreemd grond3 gebied omgeven stuk land 30 werelddeel 31 toets alleen (muziek) 32 brandstof 34 voorwendsel 35 snaarinstru72 ment 36 voegwoord 38 knaagdier 39 plechtige verklaring 41 compact disc 42 wijkplaats 43 brandbaar koord 45 afwas 46 aanvankelijk 47 heilige 49 sterkedrank 50 dubbelzinnig 53 grote scheut vocht 55 Frans schilder 57 lot waarop geen prijs valt 59 onhoudbare service bij tennis 61 cijfer 63 stuk 65W A A L S A R O O M S beet 67 wintersportartikel 69 noot 71 R O T T N A B merkteken op maten en gewichten.

44 49

2 53 58

9 68

L T O U R K A R O S E T B E U H L E T O N I C T A L S E C T O R L Oplossing kruiswoordraadsel Lapril K A2013 B I N C H A L E T B D A V O S C I A V E N P O M N E T A L G B C O N T I 7 1 2 3 4 5 6 8I N 9H 10 E A R E N A G T A P E S C O U Naam:

O I B P Z E T I G W U N E M N A C A M E I K E E T R D E V I R A K M A A O N T N U S E L IJ K T K I

Straat:

I S O O L E O V E E R N E E R S T

SUDOKUSudoku

Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van één keer voorkomen in alle kolom3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

S T

B R O N K

Woonplaats:

Tel.:

E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Schiftingsvraag: hoeveel piano’s staan er in de pianogang van het Instituut van de Ursulinen van Waver?

5 7

Nr.:

Postnr.:

1 9

2 2

6 6

Vergeet niet een postzegel van 0,77 euro toe te voegen!

50 50 50

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord april 2013, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 april 2013. De winnaars verschijnen in het juninummer 2013. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven). Winnaars februari 2013 zie hiernaast.

2i3jzen

Kruiswoord

KRUISWOORDRAADSEL Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van HORIZONTAAL het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

1 niet veraf 4 kuip 9 naaldboom 13 bloeiwijze 14 laatste fase van de v munt 16 jammer 18 geregelde volgorde 19 vogel 20 met uitzondering 23 bekeuring 25 stopmechaniek 27 vis 30 zuiver gewicht 32 zie ommez 35 vlug 37 door oefening eigen gemaakt 40 iets onontbeerlijks 41 witt letter 43 zeer groot (in samenst.) 44 plaats in Duitsland 45 snoepgoed dactie 49 gein 50 zoogdier 51 ongekunsteld 53 flauw keelgeluid 56 pog 57 lynx 59 royaal 62 dapper 64 handelsterm 66 deel van het oog 68 zan 70 schraal 71 hoofd van een moskee 72 leerrede 73 Griekse kaassoort

Speel en win een van deze prijzen VERTICAAL

22 boeken

1 Indisch gerecht 2 ingeschakeld 3 heesterachtige plant 4 strookje aa Vijf exemplaren van Onder vrienden van 5 deel van een fornuis 6 muzieksoort 7 zwemslag 8 trek in voedsel 10 Amos Oz (waarde 19,90 euro). temaat 12 plaats in de VS 17 tijdmaat 19 raamscherm 21 draadvormig Vijf exemplaren van De verloren patiën23 diploma 24 vast, duurzaam 26 verlaagde toon 28 gelofte 29 te reini ten van dokter Andrés Miranda van Alberto 31 smaad 33 zeearend 35 dans 36 glazen 38 haarverstevige Barrera Tyszka bedekking (waarde 18,90 euro). 40 kort ogenblik 43 vrolijk 45 steen 46 waagstuk 48 wiel 51 kloosterzus Vijf exemplaren van De dag van morgen ming 54 nonsens 55 kunstleer 56 Griekse letter 58 Indisch vleesgerech van Ignacio Martinez De Pison 61 deel van een open haard(waarde 63 grotsalamander 64 snel 65 overtreksto 19,95 euro). den. Vijf exemplaren van Zo is het genoeg van

Wislawa Szymborska (waarde 19,95 euro). Twee exemplaren van 4 5 6 van 7Het hospitaal 8 9 10 de Koningin. Rode Kruis, L’Océan en De 14 1914-1918. (waarde 24,50 euro). 15 Panne

13 16

17 Koningin

VAN DE

Een overnachting met ontbijt voor twee personen in Van der 24 Valk Hotel in Arnhem (waarde 101 euro).

Dit boek situeert beide hospitalen in de medische hulpverlening achter het front tijdens de Grote Oorlog en beschrijft hoe De Panne toen als verblijfplaats van de koninklijke familie en als logistiek centrum van het leger uitgroeide tot ‘hoofdstad van België’.

HET21HOSPITAAL Koningin

VAN DE

Rode Kruis, L'Océan en De Panne

Luc De Munck – Luc Vandeweyer

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden meer dan 24.000 gewonden verzorgd in het Rode Kruis hospitaal L’Océan in De Panne, het grootste Belgi sche fronthospitaal. Hoofdgeneesheer was dokter Antoine Depage, die de gewonden zo dicht moge lijk bij het front wenste te verzorgen. Hij realiseerde een hospitaal dat volledig in zijn eigen behoeften kon voorzien. Vanuit de hele wereld kwamen dokters naar De Panne om er de gebruikte technieken te bestuderen. In 1917 werd in Vinkem een tweede Rode Kruishospitaal operationeel, dat bijna 12.000 gewonden zou verplegen.

HET HOSPITAAL DEVANKoningin

HET HOSPITAAL

1914 - 1918

Luc De Munck en Luc Vandeweyer Beide auteurs verrichten reeds jaren onderzoek over de Eerste Wereldoorlog. Luc De Munck is archivaris van Rode Kruis-Vlaanderen en Luc Vandeweyer is doctor in de geschiedenis.

ISBN 978 90 902 7084 5

32 winnaars

Wie kreeg En het regende brood in de bus? Emilia Roger uit Heverlee, Pierre Decremer uit Herent, Marleen Naessens uit Wingene, Georges Desmet uit Machelen, Jeanne Verstraelen uit Vosselaar. Voor wie lag Canada klaar? André Cuppens uit Zonhoven, Christina Struyf uit Turnhout, H. Campaert uit Wilrijk, Roger Reyniers uit Elversele, Ronny Callens uit Wakken. Wie verdiept zich in deel 1 en 2 van Pier en oceaan? Grizelda Kieckens uit Oostende, Rita Somers uit Antwerpen, Martine Vermeiren uit Wijnegem, Maria De Belder uit Schoten, Jenny Engelbosch uit Hasselt. Wie geniet volop van de Poëziekalender 2013? Louis Raeymaekers uit Lier, René Vandevenne uit Mechelen, Rita De Kerpel uit Welle, Herman Wevers uit Maasmechelen, Albertine Schietse uit Assenede, Christiane Dewaele uit Ieper, Maria Vandevenne uit Schaffen, Franky Versprille uit Eeklo, Magda Verstraelen uit Vlimmeren, Gerarda Van Achter uit Oombergen.

39 42

Naar wie gaat het verblijf ter waarde van 125 euro? Firmain Verlinden uit Hombeek.

19/10/12 06:42

Van der Valk Hotel Arnhem, Amsterdamseweg 505, 6816 VK Arnhem, Nederland, +31 (0)26 482 11 00, www.hotelarnhem.nl. 41 Inbegrepen: 44 ▶ Een overnachting in een tweepersoons comfort kamer ▶ Uitgebreid ontbijtbuffet 47 ▶ Gratis gebruik van de fitness- en wellnessfaciliteiten in het hotel

SPEEL EN WIN

Luc De Munck – Luc Vandeweyer

Winnaars kruiswoord februari 2013. Meer dan 3 000 deelnemers.

50 54 59 65

60 66

Wie kan aan de slag met Zo gemaakt? Adolf68Piessens uit Liezele,69 Maria Cardoen uit Zonnebeke, Karel De Peuter uit Lichtaart. 72

70 73

En wie kan kokkerellen met Aan de kook? Albert Lecluyse uit Sint-Eloois-Winkel, H. Schauvliege© uit DENKSPORT PUZZ Aalter, Lena Decaestecker uit Gentbrugge. Oplossing: duurzaamheid. Antwoord op de extra vraag: 62 jaar. N A B IJ A A R N S N E U I M U V S R E N T O Z A A N G E A B E E L K I E L T E R R L N A S B O D K O E N A L T M I M A M

T O B B A V L O B E U R N E S M S T O Z C L E E R E T A K A U W E D L I E F L O S R A B A A A I T P R E E

E S E D T H B O E U R E L D M J U G O M O L K I K G U T L IJ D K F

P A R O R E O E N N O W R A S U S T M B O B A L A A P R L A E N S I E L E T A

Oplossing kruiswoordraadsel februari 2013.

378 512 694 149 735 826 283 461 957

149 687 352 865 214 793 576 938 421

562 439 817 723 698 154 941 275 386

Oplossing sudoku maart 2013.

okramagazine april 2013

Info

789090 270845

Boek_Ocean_COVER_cs5.indd 1

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD Info zie blz. 49.

WIN GRATIS DUOTICKET

Uitjes gelezen blz. 49? Benieuwd naar de wonderlijke creaties van een papierkunstenaar? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor La Musa, verrassende papierkunst in de Nationale Plantentuin van België te Meise. Stuur deze bon vóór 30 april 2013 naar OKRA-magazine, La Musa PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling La Musa. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Info zie blz. 49.

Woonplaats:

Telefoon:

WIN GRATIS DUOTICKET

Uitjes gelezen blz. 49? Met de kleinkinderen beroemde designers ontdekken? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 10 euro) voor de tentoonstelling D.E.S.I.G.N. van A(alto) tot Z(ieta) in het Design Museum te Gent. Stuur deze bon vóór 30 april 2013 naar OKRA-magazine, D.E.S.I.G.N. PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling D.E.S.I.G.N. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Info zie blz. 49.

Woonplaats:

Telefoon:

WIN GRATIS DUOTICKET

Uitjes gelezen blz. 49? Kennismaken met de vader van de abstracte kunst? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 16 euro) voor de tentoonstelling Kandinsky & Russia in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België in Brussel. Stuur deze bon vóór 30 april 2013 naar OKRA-magazine, Kandinsky, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Kandinsky. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Info zie blz. 35.

Woonplaats:

Telefoon:

WIN GRATIS GEZINSTICKET

Met de kleinkinderen gelezen blz. 34? Wil jij ook brood bakken met jouw kleinkinderen? Maak kans op het gezinsticket (waarde 14 euro) voor het Bakkerijmuseum in Veurne. Stuur deze bon vóór 30 april 2013 naar OKRA-magazine, Bakkerijmuseum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Bakkerijmuseum. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

OKRA-regio’s colofon

Antwerpen

Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen, 03 220 12 80, fax 03 220 17 68 antwerpen@okra.be • www.okra.be/antwerpen

Brugge

Oude Burg 23, 8000 Brugge, 050 44 03 81, fax 050 44 03 90 brugge@okra.be • www.okra.be/brugge

Brussel

Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel, 02 555 08 30, fax 02 555 08 39 brussel@okra.be • www.okra.be/brussel

Redactie Nele Joostens, Chris Van Riet, Katrien Vandeveegaete

Ieper

Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper, 056 26 63 40, fax 056 26 63 06 ieper@okra.be • www.okra.be/ieper

Redactieraad Herman De Leeuw, Niek De Meester, Nic Fruru, Piet Hendrickx, Jos Lacroix, Hilde Masui, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Hugo Verhenne

Kempen

Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 33 50, fax 014 40 33 52 kempen@okra.be • www.okra.be/kempen

Kortrijk

Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk, 056 26 63 53, fax 056 26 63 10 kortrijk@okra.be • www.okra.be/kortrijk

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, magazine@okra.be

Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Coverbeeld François De Heel Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90 com@publicarto.be Oplage: 169 550 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Het meinummer verschijnt uiterlijk op 27 april 2013.

OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt, 011 26 59 30, fax 011 22 59 50 limburg@okra.be • www.okra.be/limburg Mechelen

Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen, 015 40 57 45 mechelen@okra.be • www.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15 • 09 269 32 16, middenvlaanderen@okra.be ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst, 053 76 16 53, fax 053 76 15 16, aalst@okra.be ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo, 09 376 13 40, fax 09 376 12 99, eeklo@okra.be ■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15, gent@okra.be ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde, 055 33 47 33, fax 055 33 47 94, oudenaarde@okra.be Oost-Brabant

Platte Lostraat 541, 3010 Leuven, 016 35 96 94, fax 016 35 95 55 oostbrabant@okra.be • www.okra.be/oostbrabant

Oostende

Ieperstraat 12, 8400 Oostende, 059 55 26 90, fax 059 55 26 12 oostende@okra.be • www.okra.be/oostende

Roeselare

Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare, 051 26 53 07, fax 051 22 59 80 roeselare@okra.be • www.okra.be/roeselare

Tielt

Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt, 051 42 38 08, fax 051 40 89 79 tielt@okra.be • www.okra.be/tielt

Waas en Dender ■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde, 052 25 97 90, fax 052 22 97 75, dendermonde@okra.be ■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas, 03 760 38 66, fax 03 766 38 17 waasland@okra.be • www.okra.be/waasendender

Wil jij je ook abonneeren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of chris.vanriet@okra.be.

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.be www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 Ook op Facebook.

Kalender April 2013 ▶ Activiteiten in het rood vinden plaats in het kader van de Week van OKRA-ZORG.

Aalst

■ Voordracht met getuigenissen Werking van het wijkgezondheidscentrum ‘Het Daenshuis’ 16 april 2013 om 14.30 uur CC De Werf, Molenstraat 51, Aalst

■ Voordracht Omgaan met geneesmiddelen Frie Niesten – Cel geneesmiddelen CM 18 april 2013 om 14.30 uur Vormingscentrum De Schakel, Musselystraat 26, 9620 Zottegem

■ Dagwandeling 15 km 29 april 2013 om 10.00 uur Erembodegem – Vertrek aan taverne Gerstenhof, Gerstenstraat 12 A Antwerpen

Eeklo ▶ Vormingsnamiddag Samen Netwerken

voor zorgvrijwilligers en mantelzorgers 22 april 2013 om 13.30 uur Woonzorgcentrum Ave Maria, Sleidinge

■ Dagfietstocht 60 km 26 april 2013 om 10. 00 uur aan parochiezaal Veldhoek 1, Oostwinkel Gent

■ Dagfietstocht 60 km

16 april 2013 om 14.00 uur Chalet veteranen, Ferdinand Maesstraat 95, Waarloos

17 april 2013 om 10.00 uur Herritakkerlaan, Sleidinge

■ Cursus lijndans voor lesgevers

22 april 2013 om 10.00 uur Hoofdparking domein Puyenbroeck Wachtebeke ▶ Vormingsnamiddag Samen Netwerken

Brugge ▶ Dank- en ontspanningsnamiddag voor

zorggebruikers en mantelzorgers 26 april 2013 om 14.00 uur Woonzorgcentrum Maartenshove, Loppem

■ Kamerorkest Serenada

■ Dagwandeling 15 km

voor zorgvrijwilligers en mantelzorgers 25 april 2013 om 13.30 uur Woonzorgcentrum Sint-Jozef, Gent

■ Voordracht De macht van de media door Cas Goossens 14 mei 2013 om 14.30 uur Prinsenzaal, Prinsenhof 39 A, Gent Ieper

6 mei 2013 om 14.00 uur De Valkaart, A. Rodenbachstraat 42, Oostkamp

■ Dansuitstap naar Park Paradisio

■ Lentewandeling Westkapelle

17 april 2013, 58 euro per persoon

15 mei 2013, vrije start tussen 13.30 en 15.00 uur Parochiaal centrum Pastoor De Neveplein 16, Westkapelle

25 april 2013 om 14.30 uur OC Den Briel, Brielenstraat 3, Ieper

Brussel

okramagazine april 2013

zorggebruikers en mantelzorgers 25 april 2013 om 14.00 uur Woonzorgcentrum De Ceder, Beersel 7 mei 2013 om 14.00 uur Parochiezaal, Kerkplein 12, Oetingen

■ Finale biljartcompetitie

17 april 2013 van 10.00 tot 16.00 uur Cultureel Ontmoetingscentrum Sint-Andries, Sint-Andriesplaats 24, Antwerpen

▶ Dank- en ontspanningsnamiddag voor

■ Klimaatshow Steven Vromman

Kempen

■ Klimaatshow Steven Vromman

■ Cursus Als het thuis wat moeilijker gaat…

19 april 2013 om 14.00 uur Simmebrug, O. Kerckhove d’Exaerdestraat 48, Buizingen ▶ Voordracht Zorgrecht 24 april 2013 om 14.00 uur Gildenhuis, Londerzeel

22 en 29 april 2013 en 6 en 13 mei 2013 van 9.30 tot 12.00 uur Muylenberg, Kasteelstraat 69, Retie

■ Initiatie KUBB- en scrabblenamiddag 24 april 2013 van 13.30 tot 17.00 uur Sportpark De Hoogt, De Hoogt 20, Oud-Turnhout

25 april 2013 van 14.00 tot 16.30 uur GC Den Dries, Kerkhofstraat 37, Retie Kortrijk

■ Wandeling in Avelgem 4 – 8 – 12 km 18 april 2013 tussen 13.30 en 14.30 uur Start aan CC Spikkerelle in Avelgem

■ Klimaatshow Steven Vromman 22 april 2013 om 14.30 uur Concertstudio, Conservatoriumplein 2, Kortrijk

Oostende

■ Orgelrecital 30 april 2013 om 14.00 uur Petrus & Pauluskerk, Petrus & Paulusplein, Oostende Oudenaarde

■ fietsen wandeldag 25 april 2013 van 9.00 tot 17.00 uur OKRA- Petegem a/de Schelde, Oudenaarde

■ Klimaatshow Steven Vromman

■ Wandeling in Waregem 4 – 8 – 12 km

30 april 2013 om 14.00 uur Congrescentrum Glorieuxlaan 55, Ronse

6 mei 2013 tussen 13.30 en 14.30 uur Start aan wijklokaal Karmel, Bergstraat ■ Selenjo (provinciaal) 8 mei 2013, Harelbeke

13 mei 2013 om 14.30 uur Zaal Telex, Kerkhofwegel, Kruishoutem

Limburg

■ Gewestelijke wandeling 16 april 2013, vertrek tussen 13.00 en 15.00 uur, vertrek begeleide wandeling om 13.30 uur Lommel Kerkhoven, De kleine Sint-Jan, Kerkweg

■ Provinciale bloesemfiets- en wandeldag 18 april 2013, start vanaf 9.30 uur Kasteel Mariagaarde, Kasteelstraat 10, Hoepertingen

■ Gewestelijke wandeling 13 mei 2013 om 13.30 uur Sporthal, Sint-Rochuslaan, Borgloon Mechelen

■ Meivaart en fietsenwijding Klein-Brabant: 1 mei 2013: meivaart, 23 mei 2013: fietsenwijding Lier: 15 mei 2013: meivaart + fietsenwijding Mechelen: 15 mei 2013 fietsenwijding, 22 mei 2013: meivaart Heist: 28 mei 2013: meivaart en fietsenwijding Oost-Brabant

■ Fietsen door Haspengouw (+/- 35 km) 22 april 2013 om 13.30 uur Vertrek Parochiezaal, Dorsstraat 30, Kapellen (Glabbeek)

■ Concert Trio Cassiman 23 april 2013 om 14.00 uur in CM, Kessel-Lo

■ Bedevaart, themaviering Ik hou van de aarde 6 mei 2013 om 13.30 en 15.30 uur in de Mariahal te Scherpenheuvel

■ Voordracht Transitie naar een rechtvaardige duurzaamheid door Peter Tom Jones, KUL

Roeselare

■ Instuif Lijndans-disco 18 april 2013 om 14.00 uur Zaal Ter Beke (bij H.Godelievekerk), Gitsestraat in Roeselare

■ Instuif creatieve technieken + breicafé + berenatelier 29 april 2013 om 14.00 uur Zaal Driehove (bij H.Godelievekerk), Gitsestraat in Roeselare Tielt

■ Regiowandeling 16 april 2013, start tussen 13.30 en 14.30 uur Sporthal, Tieltstraat, Ruiselede

■ Fietshappening 7 mei 2013 OC Leieland, Ooigem Waas & dender

■ Academie: De vos voor Assisen door Jacques Lesage 19 april 2013 om 14.30 uur Zaal De Boomgaard, Bogaerdstraat 33, Dendermonde ▶ Dank- en ontspanningsnamiddag voor

zorggebruikers en mantelzorgers 23 april 2013 om 14.00 uur Woonzorgcentrum De Linde, Haasdonk

■ Dagwandeling voor geoefende stappers 30 april 2013 om 10.00 uur Parochiezaal Puyvelde, Belsele

okramagazine april 2013

■ Voordracht Waardig levenseinde, stilstaan bij levenseindezorg

Bent U ook de smaak van Uw calciUm sUpplement BeU ?

Eindelijk in 1 slik-tablet ! Calcium + Vitamine D3

60 tabletten = 11,90â&#x201A;Ź Vraag CNk 2687-630 aan uw apotheker

Voor sterke botten ! Vanaf de menopauze is een voldoende toevoer aan calcium en vitamine D onmisbaar. om sterke botten te behouden en ook, wat minder bekend is, om het risico op vallen te beperken. vista-cal d helpt u calcium en vitamine d, op een eenvoudige wijze, op peil te houden: 1 maal per dag, 1 sliktablet (500 mg calcium + 7,5 mcg vit. d) of eventueel 2 sliktabletten na 60 jaar.