OKRA magazine Februari 2016 by OKRA

okra maandblad van OKRA, verschijnt niet in januari en augustus

FEBRUARI 2016 - jaargang 49 nr. 1

magazine

Bleri Lleshi:

“Angst verlamt, liefde geeft energie”

Quiche

vier maal anders

Gezond de winter door met...

c ht niet

e ,b

DE ZONNE-VITAMINE ! ablet / t T ✹ EL

fti

1 SM

www.vistalife.be

AVALER / à ✹ p. l

Si si m p

ESSENTIEEL VOOR TALLEN ! -tablet /

0 - 12 j.

✹

S i m p e l e n d o e ltr

12 - 60 j.

60+ j.

www.vistalife.be

1000 800 400 600

800 400 ffend 600

S i m p l e et e ffi

600

1 co m 400 600

DANT / .p FON ✹

1 SM

Bij uw apotheker EL

verhoogde behoeften

1000 800 400 600 2000

1 com

Vo o r l k e l e e e

om te starten bij groot tekort

EDITO

Een blanco blad Ik heb echt geen inspiratie. Nochtans, dit is niet de eerste keer. En het is me altijd al gelukt. Volg de raad die je kreeg van een goede vriendin: ‘schrijf vanuit je buik, dan is het altijd goed’. Maar wat zit er in mijn buik? Dat het me verdriet doet anderen te zien lijden en ik niet weet hoe ik er moet mee omgaan. Dat ik graag wil zien en graag gezien wil worden. Dat ik ongerust ben over hoe we met veranderingen en anders-zijn omgaan. Daar kan ik toch niet over schrijven. Zoveel mensen hebben er al een mening over. Wat doet die van mij ertoe? Alsof ik een boodschap heb die anderen moeten lezen. Wat ik te zeggen heb, is niet waardevoller dan de stem van zoveel anderen. En nee, dit is geen valse bescheidenheid. Maar ik moet wel een column hebben. Over anderhalf uur sluit dit OKRA-magazine af. Het moet. Misschien even naar buiten voor een frisse neus.

Wat ik te zeggen heb, is niet waardevoller dan de stem van zoveel anderen.

Als het maar niet gaat regenen. Ik hou van zon en van warmte, niet van regen. Oh nee, het miezert. Komaan, niet seuten, naar buiten. Eenmaal buiten denk ik verder na – ik ben nog niet gestopt met denken. Ik zag een filmpje op internet van een klein meisje dat voor de eerste keer regen ziet. Op de arm van haar papa wil ze altijd opnieuw naar buiten, de regen in.

Misschien kan ik daar iets over schrijven. Over de onbevangenheid van kinderen. Over het kunnen verbaasd zijn over wat ‘gewoon’ is. Maar dan ben ik zo moraliserend. Ik wil niet in die valkuil trappen. Als anderen het doen, hou ik er ook niet van. Ik kan misschien iets over bobonne schrijven. Over hoe ze het contact met de wereld verloren heeft – ze herkent niemand meer - maar als je naar haar lacht, lacht ze wel terug. Of misschien over de liefde. Het is ten slotte Valentijn binnenkort. Wie ben ik om daar iets over te zeggen. Of over mensen die een partner of een vriend vonden dankzij de datingsite van OKRA. Of mensen die alleen zijn en daar proberen een weg in te gaan. Ik weet het niet. Als ik naar mijn buik luister, is het enige wat ik voel dat ik iedereen toewens dat hij of zij (of eenieder die zich niet vanzelfsprekend volledig man of volledig vrouw voelt) mag zijn wie hij/zij/x is en dat alle omstandigheden daarvoor optimaal zijn. Ondertussen is de zon doorgebroken. En ondertussen staan er woorden op dit blad. Zonder boodschap. Joepie, een column.

n e i r t a K

✤ Katrien Vandeveegaete

item

Vaticaanstad is geen paradijs op aarde maar een gemeenschap van mensen die – zoals overal – fouten maken. OKRA-MAGAZINE | JUNI 2015

36 30

OKRA-ZINGEVING

STANDPUNT

EXPERT AAN HET WOORD

WELKOM AAN BOORD

OKRA viert diamant

OVER WAT TELT

CULTUUR

“Angst verlamt, liefde geeft energie” Ontmoeten mits toegankelijk vervoer Achter de schermen van Vaticaanstad Van oud naar nieuw met vrienden aan zee

Warmte vanbinnen • • • • • • • • •

De herwonnen ziel van Helmut Lotti Van Salvador tot Dali Rembrandt in zwart-wit Body Art Uniek nieuwjaarsconcert The Call of the Rockies Zichtbare vergetelheid 45 years De keuze is moeilijk

30 GROEN Bolbomen, in de hand gehouden natuur

47 42

“Ik werd getroffen door dat bergvirus dat steeds meer cellen van je lichaam aantast en waardoor je er altijd opnieuw naar terugkeert.”

Rechtzetting: In het decembernummer verscheen de verkeerde foto bij het artikel van Lieven Debrauwer. De afgebeelde persoon was Jeroen Maes. De redactie excuseert zich bij beide personen voor dit verkeerde gebruik.

24 Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris Van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of chris.vanriet@okra.be. Een jaarabonnement kost 23 euro.

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

GEDICHT

GEZONDHEID

INFO

MIJN PASSIE

TENTOONSTELLING

UIT

KRUISWOORDRAADSEL

LEDENVOORDELEN

Als ik het boek niet had Te veel vetten in je bloed Quiche vier maal anders Vergroening van de verkeersbelasting “Liefde geeft, passie neemt. Bergen doen beide.” Een museum vol plastic

Metamorfose in het westen

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw • PB 40, 1031 Brussel • 02 246 44 37 • fax 02 246 44 42 • www.okra.be, magazine@okra.be Redactie Nele Joostens • Chris Van Riet • Katrien Vandeveegaete Redactieraad Herman De Leeuw • Niek De Meester • Nic Fruru • Piet Hendrickx • Jos Lacroix • Hilde Masui • Marc Pattyn • Dirk Van Beveren • Jan Vandecasteele • Anne-Marie Vandenbosch Verantw. uitgever Jan Vandecasteele • Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto • Driehoekstraat 18 • 9300 Aalst • 053 82 60 80 • fax 053 82 60 90 • com@publicarto.be Oplage: 163 620 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. Coverfoto: Jürgen Doom Het februarinummer verschijnt uiterlijk op 25 januari 2016. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Je kan OKRA-magazine ook lezen via okra.be.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

zingeving

“Angst verlamt, liefde geeft energie” Bleri Lleshi (34) werd geboren in de bergen van noord-Albanië. Op zijn achttiende kwam hij naar Brussel om te studeren. Hij spreekt zes talen, is politiek filosoof en mensenrechtenactivist, auteur en spreker. Zijn belangrijkste engagement zijn de Brusselse jongeren. “Laat ons liefdevol met elkaar omgaan en een liefdessamenleving mogelijk maken.”

“A

ls je ergens komt, moet je je plek opeisen. Door je te engageren creëer je een band en krijg je veel terug. Maar toen ik naar Brussel kwam en er begon te studeren was ik weinig bezig met deze stad en haar problemen. Wel met mezelf en niet eens op een goede manier. Ik leefde op een soort wolkje. Toen besloot ik voor mijn Master Politieke Wetenschappen rond interculturele dialoog te werken. De VUB was tegen, het thema vonden ze te filosofisch. Maar ik beet door. Ik vond het een uitdaging om me in Brussel te verdiepen, de tweede meeste diverse stad ter wereld. Ik wilde nagaan of er gesprek mogelijk is tussen zoveel culturen en hoe je dat dat het best aanpakt.”

We maken allemaal deel uit van een wereld in verandering. Laten we daarover nadenken, praten en er het beste van maken.

Een mengelmoes die verrijkt Brussel is een mengelmoes aan culturen en identiteiten. In de ogen van Bleri Lleshi is dat geen bedreiging maar een verrijking. Brussel heeft ook veel uitdagingen, zoals jongeren zonder toekomstperspectieven bijvoorbeeld. “Ik vind het fantastisch om met kinderen en jongeren te werken. Het maakt niet uit wat er in je hoofd omgaat of in welke miserie je stad of land zit. Als je bij kinderen bent, kom je in een andere, liefdevollere wereld. Toen de oorlog in Kosovo uitbrak en Albanië, land van drie miljoen inwoners, plots 800.000 vluchtelingen telde, ging ik projecten opzetten voor kinderen en jongeren in de vluchtelingenkampen. Ik stopte met school, en mijn ouders steunden me.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Mijn ouders zijn gewone arbeiders die me – net als mijn zussen en broers - de vrijheid hebben gegeven om te doen wat ik wou. Mijn zus was veertien, werd tweede voor een toelatingsexamen aan de universiteit en weende omdat de jury ervanuit ging dat ze als jonge vrouw uit de bergen toch niet zou kunnen studeren. Maar mijn ouders gingen in de verdediging en zo kon mijn zus Schone Kunsten doen in de hoofdstad. Ik ben een overtuigd feminist, dat heb ik aan mijn ouders te danken. Van waar die openheid van mijn ouders komt, heb ik nooit echt begrepen. Albanië was een van de meest geïsoleerde landen ter wereld. Alles was geregeld bij wet, maar mijn vader was heel vrij in zijn denken. Het is ook ongelooflijk hoe mijn moeder en vader -de een godsdienstig de andere niet- elkaar aanvulden. Ook dat is diversiteit.” Onvoorwaardelijke liefde “Openheid zorgt voor gastvrijheid, diversiteit, liefde en positieve verandering. Van mijn moeder leerde ik wat onvoorwaardelijke liefde is. Liefde voor jezelf, je familie maar ook voor andere mensen. Openheid en liefde zijn de sleutel om de uitdagingen van de superdiverse samenleving aan te gaan. We zijn allemaal migrant en dat is een enorme verrijking. We vullen dingen anders in dan onze ouders en onze kinderen zullen breken met hoe wij vandaag te werk gaan. We maken allemaal deel uit van een wereld in verandering. Laten we daarover nadenken, praten en er het beste van maken. Een kennis van mij, een arts uit Zambia, kwam met zijn vrouw en drie kinderen aan in een dorp in West-Vlaanderen. ‘We waren het enige gezin met een migratieachtergrond, en zwart’, zei hij. De buurman –een oude man die zijn vrouw had verloren– reageerde heel grof en racistisch. Geen van beide partijen voelde zich op zijn gemak. Tot ze, allebei christelijk, elkaar in de kerk ontmoetten. Na de mis sprak de arts zijn buurman aan. Intussen zorgt het gezin voor de oude man en nu zijn ze de beste buren ooit. Angst is omgezet in liefde.”

Angst maakt mensen klein “Sommige politici en ook de media maken ons bang. We moeten de grenzen sluiten, zeggen ze. Die realiteit wordt ons opgelegd vanuit angst. We vergeten dat we mensen zijn van vlees en bloed die angst en dromen hebben zoals iedereen. Ook de onzekerheid maakt mensen bang. Jongeren die gestudeerd hebben maar geen job vinden, ouderen die met moeite rond komen met hun pensioen ook al hebben ze hun leven lang hard gewerkt... Die onzekerheden hebben een socioeconomische oorzaak die we moeten aanpakken. De helft van de rijkdom van de wereld zit in handen van 84 mensen. Zij hebben evenveel als 3,5 miljard anderen. Laat ons strijden voor een systeem dat een antwoord biedt op de behoeften en noden van mensen, een systeem dat sociaal, solidair en duurzaam is. Het fundament van een samenleving is het onderwijs en ‘het meest krachtige wapen om de wereld te veranderen’ zoals Mandela zei. Jongeren zijn de toekomst. Ik wil me voor hen engageren. Als je van de realiteit van de jongeren vertrekt, kan je hun vertrouwen winnen. Anders gaat het niet. En dan dieper werken. Wat ik doe, doe ik uit liefde want alles begint bij liefde. En ik ben niet de enige. We staan daar echter te weinig bij stil. In mijn nieuw boek Liefde in tijden van angst beschrijf ik de wortels van liefde.” Liefde heeft vier wortels “De eerste wortel van liefde is echt aanwezig zijn. Dat geldt in elk type relatie: partners, ouders en kinderen, leerkrachten en leerlingen. Wees met je aandacht bij de klas, je partner, je kinderen. De tweede wortel is luisteren. We kunnen onmogelijk tot goede communicatie komen als we niet goed luisteren. En die vaardigheid kan je echt trainen: niet luisteren om te reageren, wel om te begrijpen. Leerlingen die zien dat hun leerkracht goed luistert, voelen dat.

De derde wortel is respect. Als je in Brussel les geeft, moet je de realiteit van de jongeren leren kennen. Wat is hun leven? Met welke problemen en uitdagingen kampen ze? Jongeren zijn niet dom. Velen brengen geen respect op voor hun leerkracht omdat ze voelen dat die het niet echt meent met hen. Respect dwing je niet af, je krijgt het als je het eerst zelf geeft. De vierde wortel is erkenning. Wij hebben het als mens moeilijk om met verschil om te gaan. We problematiseren het en willen dat de ander is zoals we zelf zijn. Maar elk individu is uniek. Dat erkennen is de eerste stap. Hierdoor houden we ook rekening met elkaar en scheppen een band. Ieder moet dan een stuk kwetsbaarheid inbrengen. Veel jongeren en migranten voelen zich niet erkend in onze samenleving. Als ze zich hier -door

Ò OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

zingeving heeft als tweede belangrijkste wapenexporteur voor het Midden-Oosten bloed aan de handen. Hoe meer wapens je in een land binnenbrengt, hoe meer kans op conflicten en oorlog. Tijd om het tij te keren. We zullen de migrerende bevolking nodig hebben om onze maatschappij en ons systeem van sociale zekerheid staande te houden. Maar we ontvluchten onze verantwoordelijkheid. Een tegenvoorbeeld is Canada. Ze hebben een heel diverse nieuwe regering. En ze laten vliegtuigen met Syrische vluchtelingen overkomen. Italië investeerde 12,6 miljard euro in migranten en vluchtelingen in 2014. Maar anderzijds betaalden migranten datzelfde jaar ook 46 miljard euro aan belastingen aan de Italiaanse staat. We leven in een superdiverse samenleving. Aan ons om dat te erkennen en om banden te smeden. Het verschil tot een rijkdom maken en aan een gezamenlijke toekomst werken.”

De helft van de rijkdom van de wereld zit in handen van 84 mensen. Zij hebben evenveel als 3,5 miljard anderen.

het discours van politici– een vreemde voelen, hoe kunnen ze zich dan engageren? Ouders zien hun kinderen graag en willen het beste voor hen, maar je hebt ook een middenveld nodig en een beleid dat hen liefdevol ondersteunt.” Vluchtelingen zijn geen crisis “Ik weiger om over een vluchtelingencrisis te spreken. Van de zeventien miljoen mensen die in 2014 op de vlucht waren, zijn er maar twee en een halve procent procent naar Europa gekomen, terwijl we de rijkste regio ter wereld zijn. Ook van de Syrische vluchtelingen komt amper drie procent naar Europa. De rest wordt opgevangen in Turkije, Libanon en andere naburige landen. Dat er meer vluchtelingen zullen komen, is waar. Alleen al door de klimaatverandering. Maar we worden niet overspoeld.

✤ Bleri Lleshi, Liefde in tijden van angst 15 euro.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Het buitenlands beleid van Westerse landen en Rusland maakt ze medeverantwoordelijk. België bijvoorbeeld

Bij de kleuterjuf op schoot Toen ik een tijdje geleden in de Kempen voor een groep van senioren ging spreken, vertelde een oud-leerkracht me een verhaal. Meer dan dertig jaar geleden waren drie Albanese kinderen bij haar op school terechtgekomen. Ze hadden het heel moeilijk. De jongste zat bij haar in de klas. ‘En plots’, vertelt die leerkracht me, ‘dertig jaar later, staat die man bij mij voor de deur. Hij kwam vertellen hoe het met hem ging. Zijn oudste broer was in de gevangenis beland. Zijn tweede broer was op de sukkel. Maar hij had een job, was getrouwd, had een gezin.’ Toen zei de leerkracht: ‘Hoe komt het dat jij wel geslaagd bent, en je broers niet’? En hij antwoordde: ‘Ik heb een vermoeden. Toen wij op school kwamen, begrepen we er niets van. We gingen in een hoekje staan, beschaamd, als losers. Maar jij kwam naar mij, je nam mijn hand, en je zette me op je schoot en begon tegen me te praten. Ik begreep je niet, maar ik wist: er is hier – in dit onbekende land – iemand die om mij geeft, iemand die van mij houdt. Dat heeft mij laten groeien. Mijn andere broers waren te oud om bij jou op schoot te zitten’. Fantastisch dat een beetje aandacht en liefde zo’n verschil maken! Ik wil een positieve boodschap over de liefde brengen. Ik wil het cynisme bestrijden. Angst verlamt, liefde geeft energie.”

■

Tekst Dominique Coopman Foto's Jürgen Doom

5 DAAGSE VANAF

€199,95 p.p. eigen autoreis

Eigen auto reis

Sauerland ALL-INCLUSIVE!

SCHLOSSHOTEL SOPHIA *** SUPERIOR LOCATIE: Bleiwäsche

Schlosshotel Sophia ligt in het dorp Bleiwäsche met haar eeuwenoude steengroeven en mijnen. De centrale ligging op de grens van het Sauerland en Teutoburgerwoud maakt dit hotel uniek en geeft u het beste van deze 2 zeer geliefde vakantiegebieden. Ons Schlosshotel Sophia heeft een capaciteit van 46 kamers alle per lift bereikbaar, voorzien van badkamer met douche of bad, toilet, föhn en televisie met alle Nederlandse zenders, gratis WIFI, zithoek met minibar. ARRANGEMENT + Ontvangst met warme lunch of koffie en gebak + 4x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet + 4x warme lunch of lunchpakket + 4x een uitstekend driegangen keuzediner + Dagelijks de drankjes van 17.00 tot 24.00 GRATIS + NIEUW: koffiecorner, koffie en thee gehele dag GRATIS + ‘s Avonds regelmatig vertier en entertainment + Magic Woboshow, live-muziek, fakkelwandeling en casinoavond + GRATIS gebruik E-Bikes, internet (WiFi) en infotheek + GRATIS auto-, fiets- en wandelroutes met lunchpakket + GRATIS entreekaarten binnen- en buitenzwembaden + GRATIS boottocht over het stuwmeer + GRATIS leuke dagexcursie per touringcar Vakanties met “waar” voor uw geld, daar wordt u vrolijk van!

5 DAGEN ALL-INCLUSIVE Dinsdag Zaterdag Woensdag Zondag Donderdag Vrijdag Dinsdag

01 maart 05 maart 09 maart 13 maart 17 maart 25 maart 29 maart

€ 199,95 € 199,95 € 199,95 € 199,95 € 199,95 € 239,95 € 239,95

Zaterdag Woensdag Zondag Donderdag Maandag Vrijdag Dinsdag Zaterdag

02 april 06 april 10 april 14 april 18 april 22 april 26 april 30 april

€ 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95

Nederlands gesproken

Kijk voor meer informatie op enjoyhotels.be of bel 0049 2953 9626 580 Alle fouten voorbehouden. Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Exclusief eventuele toeristenbijdrage.

standpunt

Ontmoeten mits toegankelijk vervoer Sinds vorig jaar is Vlaanderen volledig bevoegd voor de ouderenzorg. Door de staatshervorming kwamen enkele cruciale federale bevoegdheden over naar de Vlaamse overheid. We denken onder andere aan de financiering van de woonzorgcentra, de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, de leeftijdsonafhankelijke hulpmiddelen… Voeg dit samen met de reeds bestaande Vlaamse voorzieningen (zorgverzekering, de thuiszorg…) en je begrijpt onmiddellijk dat de ouderenzorg voor enorme uitdagingen staat.

Het moet rond het jaareinde geweest zijn dat mijn maag keerde bij het ontbijt tijdens het lezen van een artikel waarin gevraagd werd hoe te reageren als opa ter gelegenheid van oudejaarsavond voor de zoveelste keer hetzelfde verhaal vertelt. Het antwoord luidde als volgt: Wij zijn bijzonder bekommerd omdat ongeveer ‘laat hem zijn we vrezen dat de mobiliteit voor heel wat verhaal doen, we ouderen door deze reorganisatie in het zien hem toch maar één keer per gedrang zal komen. jaar.’ Wat een contrast met de mooie hartverwarmende verhalen en acties in kader van de warmste week van Studio Brussel. Wat een contrast ook met wat OKRA met haar nieuw beleidsplan en nieuw jaarthema betracht: samen werken aan een warme OKRA, een warme vereniging om zo een warme samenleving te creëren. Ik ben dan ook bijzonder blij dat sinds de start van de wervingsactie in de herfst van vorig jaar niet minder dan 7500 nieuwe leden toetraden tot de ‘Zilvervloot’, zoals OKRA heet in het kader van ons nieuw beleidsplan. Wij beloven dat wij hen in het bijzonder en bij deze al onze leden, alle kansen willen geven om de werkwoorden ‘ontspannen’, ‘ontdekken’, ‘ontmoeten’ en ‘omarmen’ tot actieve werkwoorden te maken in OKRA. Welkom dus en geniet ten volle van OKRA. Ondertussen maakt de Vlaamse regering werk van de reorganisatie van het openbaar vervoer.

Wij zijn bijzonder bekommerd omdat we vrezen dat de mobiliteit voor heel wat ouderen door deze reorganisatie in het gedrang zal komen. Niet iedereen is vlot te been. Niet iedereen kan of wil zich nog met de auto verplaatsen. OKRA heeft dit item al geruime tijd op haar agenda staan en heeft zich aangesloten bij de ‘supporters van het openbaar vervoer’ om haar bekommernissen krachtiger uit de verf te laten komen, om garanties te krijgen dat er resultaten komen. De supporters van het openbaar vervoer vragen in de eerste plaats een constructieve dialoog met de Vlaamse regering over het nieuwe concept basisbereikbaarheid. Belangrijke aandachtspunten: ✤ de reiziger moet centraal staan. Op dit ogenblik komt de betrokkenheid van de reiziger (mee kunnen bepalen) onvoldoende aan bod en zijn er onvoldoende garanties op een passend aanbod van openbaar vervoer; ✤ het aanbod moet gebaseerd zijn op bestemmingen en aantal mogelijke gebruikers en niet in de eerste plaats op het prijskaartje; ✤ er moet klaarheid komen over wie het openbaar vervoer organiseert; ✤ de supporters vragen eenvormige en betaalbare tarieven; ✤ proefprojecten (in Mechelen, Aalst en Westhoek) moeten een duurzame en kwaliteitsvolle basis voor bereikbaarheid bieden voor alle types reizigers (jongeren, ouderen, minder mobielen en vervoersarmen); ✤ leerpunten uit proefprojecten moeten benut worden en zullen moeten leiden tot een versterking van het concept basisbereikbaarheid. We zullen vanuit OKRA met veel aandacht en de nodige vastberadenheid ook dit dossier verder blijven opvolgen. Ontdekken, ontspannen, omarmen en zeker ontmoeten kan maar ten volle als eenieder over alle mogelijkheden beschikt om dit zonder veel obstakels te organiseren. En basisbereikbaarheid speelt daar een grote rol in.

■ Foto Frank Bahnmüller OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Jan Vandecasteele Algemeen directeur OKRA

Pijnlijke voeten? ADVERTENTIE

Wet van 8/12/1992:de informatie die u aan ons doorgeeft, kan doorgegeven worden aan derden door onze geautomatiseerde handelingen. U heeft een recht op inzage, verbetering of schrapping, ons per post mee te delen. Foto’s niet-contractueel. Illustratief relaas. Binnen 14 kalenderdagen, te rekenen van de dag die volgt op die van de levering aan de consument, heeft deze het recht om zonder kosten van zijn aankoop af te zien, op voorwaarde dat hij de verkoper hiervan bij een ter post aangetekende brief op de hoogte brengt. Elk beding waarbij de consument aan dit recht zou verzaken, is nietig. Wat betreft het in acht nemen van de termijn, is het voldoende dat de kennisgeving verstuurd wordt voor het verstrijken van deze termijn. Bedrijfsnummer BE 0424.889.197. Terugzending voldoende gefrankeerd. Portokosten niet terugbetaald. Levering binnen de 2 weken tot uitputting van voorraad.

Ogenblikkelijk beterschap

en Zwitsers podoloog heeft als het ware “Wonderzolen”' op punt gesteld. Stelt u zich eens voor, l Likdoorns deze zool laat bijna onmiddellijk l Eeltlagen de problemen en de pijn verdwij- l Doorgezakte voeten nen die u kunt ondervinden met l Pijnlijke voetzolen pijnlijke voeten en vooral.... hij verhindert dat ze terugkomen. l Pijnlijke benen Probeer deze zolen op ons risico l Verzakking in de voetzool en u zal merken, dat u zich in lang l Pijn in de hielen niet meer zo goed ter been l Pijnlijke enkels gevoeld heeft ! l Krampen Gedaan met pijnlijke voeten l Pijn in de onderrug dankzij Swisscozolen Als u last hebt van één of meerdere problemen zoals hierPijn in de onderrug Pijnlijke boven beschreven, dan is er goed benen nieuws voor u. Een Zwitsers podoloog (een specialist op Pijnlijke gebied van voetverzorging) heeft Likdoorns voetzolen echte “Wonderzolen” op punt Eeltlagen Pijnlijke enkels gesteld : de SwissCo® inlegzolen Knobbels Ja, u hebt het goed gelezen: een inlegzool die onmiddellijk verlichting brengt en die verhindert dat uw problemen nog terugkomen. Deze uitvinding blijkt zo ongelooflijk dat de firma Dema besloot u de Krampen Pijn in de hielen Verzakking of mogelijkheid te bieden om ze te in de tenen pijn in de voetzool testen gedurende 30 dagen, onder waarborg. Een maand om zelf vast te stellen dat uw pijn verdwenen is die u met uw voeten kan hebben een baby in zijn wiegje. Dankzij en u weer van een optimaal voet- allemaal een gemeenschappelijke deze inlegzolen vinden de voetoorzaak hebben: uw voeten die beenderen (bij de meest gevoelicomfort geniet. slecht ondersteund worden in uw ge beenderen van het menselijk schoenen. Met de tijd, gaat uw lichaam) hun normale anatomiHoe werken deze voetzool doorzakken. Uw voeten sche plaats terug. De tenen lig“wonder” inlegzolen ? worden vervormd en veroorza- gen nu weer op natuurlijke wijze, Deze Zwitserse podoloog heeft ken pijn aan de hielen, enkels, zonder hinder te ondervinden. ontdekt dat de meeste problemen kuiten, benen, rug en brengen De huid ontspant zich en de voetdaarbij komend vaak ook nog pijnen verdwijnen. pijnlijke krampen teweeg. Uw tenen raken geklemd in uw Probeer nu deze zolen van schoenen, wat tot ondraaglijke “Swissco” onder garantie pijnen kan leiden. De huid wordt gekweld. Het zachte gedeelte Mijn gratis geschenk wordt aangetast door de nagels, en u krijgt hoe langer hoe meer Ontvang gratis deze praktische, last van pijnlijke voeten. vouwbare schoentrekker. Zo hoeft u zich niet langer te Eindelijk van alle bukken om uw schoenen aan te problemen verlost ! trekken. Ideaal voor op reis ! Gelukkig heeft deze podoloog een inlegzool op punt gesteld die al deze problemen verhelpt. U legt deze inlegzolen gewoon in uw schoenen. Aan de buitenkant zijn ze volledig onzichtbaar. Glij vervolgens uw voeten in uw schoenen. U zult onmiddellijk het verschil merken. Uw voeten zullen zo comfortabel zitten als Geniet er weer van om te kunnen wandelen en bewegen !

U heeft last van :

Waarom kopen zonder eerst te proberen ? Dit is één van de voordelen van DEMA : u mag een product proberen onder garantie : “Tevreden of geld terug”. Duid uw schoenmaat aan en stuur bijkomende Proefbon terug. Per kerende post zult u uw paar inlegzolen ontvangen, onmiddellijk aangepast aan uw voeten. Glij ze meteen in uw schoenen, doe een paar passen en geniet van uw nieuw loopcomfort. Binnenkort kunt u het niet meer zonder deze zolen stellen. Aarzel niet...profiteer nu van dit proefaanbod, zonder risico voor u, en ontdek wat een Zwitsers podoloog uitgevonden heeft opdat uw voeten u geen zorgen meer zouden baren ! DEMA nv - Av. de l’Expansion 9a - 4432 Alleur Tel. 070/222.067 - Fax. 04/365.90.53 www.dema-gezondheid.be

✁

PROEFBON terug te zenden naar : DEMA n.v.

Av. de l’Expansion 9a - 4432 Alleur de Swisscozolen te probe, ikrenwens om geen pijnlijke voeten meer te JA hebben. Ik heb begrepen dat indien ik niet

volledig tevreden ben over de behaalde resultaten, ik de zolen binnen de 30 dagen mag terugsturen en terugbetaald zal worden.

Maten van 35 tot 48 n Speciaal Testaanbod : 2 paar voor slechts 39 € + mijn GRATIS Schoentrekker Aanbod geldig tot 31 maart 2016

Mijn schoenmaten ................. ....................

Naam ...................................................... Voornaam ................................................ Adres ...................................................... ............................... Nr ........... Bus .......... PC ............. Stad ...................................... Tel. ............./............................................. Email ....................................................... OK 056

Dringende bestellingen

N°070/222.067of op internet

www.dema-gezondheid.be Deelname in de verzendkosten : slechts 5 €. Indien u wenst te betalen met Visa of Mastercard, gelieve dan uw kaartnummer en de vervaldatum van uw kaart op te geven. Betaling aan de postbode (+ 4,95 € postale taks). Webbanking : via onze site. Overschrijving op IBAN : BE40-1960-1440-5363.

expert aan het woord

Achter de schermen van

Vaticaanstad Wie herinnert zich niet 2 april 2005, de dag dat honderdduizenden gelovigen in de avondgloed van het SintPietersplein in Rome hun handen tot gebed vouwden voor de stervende paus Johannes Paulus II. In Brugge verloor Tom Zwaenepoel op dat moment de paus van zijn jeugd. Het mysterie van het geloof liet hem echter niet los en acht boeken en talloze lezingen later mag hij zich terecht een Vaticaankenner noemen.

Vaticaanstad is geen paradijs op aarde maar een gemeenschap van mensen die – zoals overal – fouten maken.

om Zwaenepoel is leraar Duits in de abdijschool van Zevenkerken, docent aan de universiteiten van Gent en Bayreuth en hij geeft gastcolleges in Finland en Zuid-Afrika. Zijn interesse voor wat er in en rond Vaticaanstad gebeurt, dateert echter van veel vroeger. Tom: “Ik was acht toen het jaar met de drie pausen zich aandiende. Na het overlijden van Paus Paulus VI in 1978 en het pontificaat van Paus Johannes Paulus I dat slechts 33 dagen duurde, kwam de Poolse Karol Wojtyla op de Loggia delle Benedizioni vertellen over gelovig zijn en vertrouwen hebben. Zijn openheid en heldere boodschap spraken me meteen aan. Toen hij in 1985 in ons land in SintDenijs-Westrem een openluchtmis opdroeg, wist ik dat deze paus voor mij belangrijk zou worden. Ik verdiepte me in wetenschappelijke boeken over Vaticaanstad en leerde Johannes Paulus II ook als mens kennen in persoonlijke ontmoetingen. Met zijn opvolgers paus Benedictus XVI en nu paus Franciscus ging mijn bezieling niet verloren. Integendeel. Ook hen kon ik meermaals persoonlijk spreken. Anderzijds heeft de Kerk in het verleden ook zware fouten gemaakt. Vatileaks I en II zijn niet uit de lucht gegrepen en in mijn lezingen ga ik de wantoestanden ook niet uit de weg. Vaticaanstad is geen paradijs op aarde maar een gemeenschap van mensen die – zoals overal – fouten maken. Toch wil ik vooral een positief verhaal vertellen. Omdat de pausen van de laatste decennia echt wel een boodschap verkondigen die de moeite waard is om door te geven. Een ministaat met maximacht In 1929 werden in Rome de Verdragen van Lateranen ondertekend tussen de Heilige Stoel en het fascistische Italië waarmee de soevereine staat Vaticaanstad werd opgericht. Met amper 44 hectare en nog geen duizend inwoners is Vaticaanstad de kleinste staat ter wereld waarvan de paus het staatshoofd is. Als opvolger van Petrus en plaatsvervanger van Christus op aarde heeft hij de leiding over de rooms-katholieke Kerk en 1,2 miljard gelovigen. Daarnaast is de paus nog bisschop van Rome.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Tom Zwaenepoel: “In totaal heeft een paus acht officiële titels. Voor mijn lezingen onderzocht ik vooral zijn functie als staatshoofd van Vaticaanstad en hoe de paus samen met de Romeinse Curie de Kerk wereldwijd organiseert en het katholieke geloof verspreidt. Elke paus doet dat trouwens op zijn manier en net dat maakt het zo boeiend. Het geeft me telkens een andere invalshoek op het geloof, wat mij als katholiek gelovige en als mens rijker heeft gemaakt.” Van Johannes XXIII tot Franciscus In onze herinnering kunnen we teruggaan tot paus Johannes XXIII en zijn pontificaat van 1958 tot 1963. Tom Zwaenepoel: “Hij was een paus van het volk die met het Tweede Vaticaans Concilie de Kerk heeft gemoderniseerd en de liturgie tot bij de mensen bracht. Paulus VI (1963-1978) schreef een van de meest spraakmakende encyclieken. Op Humane Vitae kwam destijds veel kritiek, wat er onrechtstreeks heeft toe geleid dat deze paus in grote eenzaamheid is gestorven. Maar let wel, tot op vandaag is deze encycliek nog altijd de officiële leer. In het korte pontificaat van zijn opvolger Johannes Paulus I kwamen de eerste schandalen over gesjoemel in de Vaticaanse bank aan het licht. Daarna kwam Johannes Paulus II. Door zijn lange pontificaat (1978-2005) heeft hij een duidelijke stempel kunnen drukken.” Of we de laatste jaren, waar hij door ziekte getekend was, niet in vraag moesten stellen? Tom Zwaenepoel: “Johannes Paulus II heeft als geen ander het lijden van Christus tot het einde uitgedragen. Hij bleef herhalen dat ‘Jezus ook niet van zijn kruis is gestapt’. Voor mij blijft hij de paus die vooral de jeugd kon begeesteren. Benedictus XVI was meer theoloog. Hij schreef boeken over de geloofsleer en ik noem hem graag de paus van de symbolen. Ik vind het nog altijd jammer dat hij door zo weinig mensen werd begrepen. Toen de schandalen in alle hevigheid losbarstten, is hij afgetreden, wat in de geschiedenis van de katholieke Kerk alleen paus Celestinus V in 1294 hem heeft voorgedaan. En nu, met paus Franciscus, waait er weer een andere wind door Vaticaanstad. Hij gaat terug naar de essentie van het geloof en predikt een leven in soberheid en barmhartigheid. Zijn tweede encycliek gaat over ecologie. Hij pleit ervoor dat we zorg moeten dragen voor Gods schepping en het belang van milieu en klimaat niet mogen verwaarlozen. Bovendien wil hij

komaf maken met de kwalijke praktijken die in Vaticaanstad en de Romeinse Curie welig tieren. Of hij daarin zal slagen? Hij wordt flink tegengewerkt en momenteel is de sfeer achter de hoge muren er een van argwaan en protest. Maar Franciscus wil absoluut dat de Kerk een stap terug zet en zich tot de armen keert. Alleen zo kan ze weer vooruit gaan.” Kan rijkdom de armoede dienen? Voor wie Rome bezoekt, staan de Vaticaanse musea met stip op het to-do lijstje. Toch komen velen er met een dubbel gevoel weer buiten. Prachtig, overweldigend en ongelooflijk waardevolle kunst… Maar heeft Christus dat zo wel bedoeld? Tom Zwaenepoel: “Het is een vraag die in elke lezing terugkomt en inderdaad, het is begrijpelijk dat zoveel rijkdom tegen de borst stoot. Dan breng ik graag paus Paulus VI in herinnering. Er bestaan bronnen die zeggen dat hij kunst uit het Vaticaan wilde verkopen om met de opbrengst de armen te ondersteunen. Het is hem niet gelukt. Ook ik denk dat je daarmee het probleem van de armoede niet oplost want zoiets moet je aan de wortel aanpakken. Bovendien mogen we die pracht en praal niet als enig beeld van Vaticaanstad zien, zeker niet met de huidige paus. Weet je dat hij aan de rechter zuilenrij rond het SintPietersplein een kapperssalon en openbare douches installeerde voor de daklozen? Zo zijn er tientallen voorbeelden van kleinschalige hulp.” De mens achter paus Franciscus Naast zijn acht officiële titels, is paus Franciscus ook een mens. Tom Zwaenepoel: “Ik heb hem eenmaal ontmoet en – al hoop ik op meer – ik denk dat het bij dat ene gesprek zal blijven. Paus Franciscus heeft het imago om de mensen in al zijn eenvoud tegemoet te treden maar voor privé-audiënties is hij minder aanspreekbaar. Hij wil de paus zijn voor de verdrukten, de armen en de zieken. Staatshoofden en koningen staan bij hem op de tweede rij, al kan hij door protocollaire verplichtingen daar niet altijd omheen. Dat hij niet meertalig is en enkel Spaans en Italiaans spreekt, speelt ook een rol. Er bestaat van hem trouwens een boekje met woorden die beginnen in het Italiaans en een Spaanse laatste lettergreep hebben, of omgekeerd. Heel grappig. Verder heeft deze paus lak aan luxe. Hij woont niet in het Apostolische Paleis maar in Casa Santa Marta waar ook de kardinalen verblijven. En als hij een nieuwe bril nodig heeft, gaat hij gewoon naar een winkel in het centrum van Rome.” Vaticaanstad in de wereld Ondanks Vatileaks I en II blijft het Vaticaan op wereldvlak een belangrijke rol vervullen. Tom Zwaenepoel: “Doorheen de geschiedenis hebben pausen bemiddeld en oplossingen aangereikt in wereldconflicten. Lukte het niet, dan waren ze er met bemoedigende woorden

voor de slachtoffers. Denk maar aan het werk dat Johannes Paulus II in de jaren tachtig heeft verzet om de Berlijnse Muur neer te halen. De recente toenadering tussen Cuba en de Verenigde Staten is deels te danken aan Franciscus. En hoewel deze tijdens audiënties de prima fila op een drafje afhandelt om zo meer tijd te hebben voor hen die in onze samenleving niet zo sterk staan, vind ik het fascinerend hoe hij die internationale contacten met staatshoofden aanwendt om meer vrede in de wereld te creëren. Dan zie ik hem al in zijn witte soutane als een vredesduif in een menigte van christenen, joden en moslims die hem allemaal op handen dragen. Er is nog een lange weg te gaan en nog veel nood aan goede communicatie maar ik geloof dat in de toekomst de poorten van Vaticaanstad ook voor niet-ingewijden een beetje verder zullen open gaan.”

■

“Doorheen de geschiedenis hebben pausen bemiddeld en oplossingen aangereikt in wereldconflicten.”

Tekst: Suzanne Antonis Foto: Lieven Van Assche

Lezing Op 11 februari 2016 om 14.30 uur geeft Tom Zwaenepoel voor OKRA-ACADEMIE een lezing Achter de schermen van Vaticaanstad. Auditorium van P.Z.H. Hart, Poperingseweg 16, Ieper Info: kortrijk@okra.be Boeken van Tom Zwaenepoel (uitgegeven bij Lannoo): ✤ Kleine Encyclopedie van het Vaticaan ✤ Wie gelooft, is nooit alleen, Paus Benedictus ✤ De Stem van de Stilte ✤ In alle Eenvoud, Paus Franciscus

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Welkom aan boord

Van oud naar nieuw met vrienden aan zee Mensen een sociaal netwerk aanbieden, dat is de kracht van OKRA. Vriendschap voor het leven, verbondenheid tussen mensen als garantie tegen eenzaamheid. OKRA is er zo goed in dat ze de komende twee jaar ontmoeting centraal stelt in haar werking. Ontmoeting tussen leden, tussen mensen van andere generaties, in uitzonderlijke omstandigheden. Zoveel verhalen van mensen die steun, vreugde en ontspanning bij elkaar vinden. De komende twee jaar zal OKRAmagazine deze ontmoeting tussen mensen in beeld en woord brengen. Het jaarthema Welkom aan boord krijgt op deze manier gestalte. Deze keer zoomen we in op de afgelopen oudejaarsnacht in hotel Sandeshoved. Wat je nodig hebt? Pen, papier en smartphone.

Deze reis is voor mij ontspanning. Ik hoef me geen zorgen te maken, ik ben hier met twee anderen uit ons trefpunt.

De nieuwjaarsvakantie van regio Brussel is ondertussen een traditie. Vijf dagen aan zee vertoeven in goed gezelschap om de koude nieuwjaarsperiode door te komen: Annie, Rosie, Rosa, Monique, Jozef en Freddy kozen er voor om de laatste dagen van 2015 in OKRAgezelschap door te brengen. Het lekkere eten en drinken maakt de tongen probleemloos los. En niet alleen de tongen trouwens... Iets minder missen Annie is 73 jaar en kan haar Limburgs accent niet verbergen. “Ik verhuis binnenkort naar een serviceflat, terug naar Maasmechelen. Dichter bij mijn broers en zussen. Ik heb een dochter en twee kleinkinderen die in Wallonië wonen. Ik zit veel alleen. In Zellik waar ik

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

an boord kom a l e W OM

ARM

•ON

TDEK•

ONTSPA

N•ONTMOET

nu woon, heb ik wel vriendinnen. Maar je trekt ook niet alle dagen samen op. Vanavond moet mijn dochter werken, ze kan niet met mij oudjaar vieren. Mijn man is twee jaar geleden gestorven. Sindsdien vier ik graag met OKRA. Met Kerstmis was ik alleen. Dat vind ik niet zo erg. Toen mijn man nog leefde, moest hij ook een van de twee feestdagen werken dus ik ben het gewoon. Ik ga bijvoorbeeld ook alleen op restaurant, daar zit ik niets mee in. Maar vandaag ben ik toch blij met het gezelschap. Ik mis hem dan net iets minder.” Delen met leeftijdsgenoten Rosie zit met haar man aan de feestdis. “We hebben drie kinderen waarvan er vanavond twee van wacht zijn. Ze hebben trouwens met hun vrienden afgesproken. Je amuseren doe je met mensen van je leeftijd. Dat geldt voor hen, maar ook voor ons. Ook je zorgen deel je niet met je kinderen. Het is niet omdat de kinderen een eigen leven leiden, dat wij afgeschreven zijn. Wat me wel plezier doet, is dat ik vanavond constant telefoon en sms’jes krijg.” Het feest bruist verder en de feestvierders zingen uit volle borst alle liedjes mee: Chérie en Als marktkramer ben ik geboren. De indianendans kent geen geheimen meer. Dessertjes worden uitgewisseld, de reisherinneringen domineren de tafelgesprekken. Er knalt iets op de achtergrond: vuurwerk op het strand! Plots zijn de dessertjes minder interessant, de blikken staren naar buiten.

15 MIDWEEK PROMOTIE Alleen in gezelschap Monique kijkt wat afwezig toe. “Ik voel me niet goed, ik ben stevig verkouden. Dat drukt de pret wel wat. Maar tegelijk weet ik nu al dat ik dit volgend jaar niet meer meedoe. Mijn familie is ver weg, de vrienden die ik heb, vieren oudjaar en nieuwjaar met hun familie. De voorbije vijf jaar vierde ik oudjaar alleen. Deze keer wou ik het eens anders doen. Maar ik merk dat ik een eenzaat ben. Ik ben liever alleen dan alleen in gezelschap.”

Elke midweek tussen 04/01/16 en 11/03/16, midweek van 11 tot 15 april, van 19 september tot 23 december 2016 (behalve tijdens schoolvakanties). Aankomst: maandag v.a. 16u  Vertrek: vrijdag om 10u in halfpension (ontbijtbuffet & middag- of avondmaal (+ saladbar & dessertbuffet) Prijs op studio of appartement: 1 pers.: €387  2 pers.: €510  3 pers.: €624

Feestvierders Jozef en zijn vrouw zijn er al van in het begin bij. “We zijn liever hier deze dagen. Voor de sfeer, het eten en drinken. ’t Is mijn vrouw die zei, ‘we gaan daar naartoe’. Maar ik ben zo blij dat ze dit voorstelde. We hebben hier vrienden, zijn niet alleen en we moeten ons nergens iets van aantrekken.”

NIEUWPOORTSE SENIORENWEEK

Eerste danspasjes Rosa’s zoon kwam met Kerstmis op bezoek. “Mijn man is drie jaar geleden overleden aan een slepende ziekte. Als we toen met vakantie gingen, bleef ik nog altijd voor hem zorgen. Deze reis is voor mij ontspanning. Ik hoef me geen zorgen te maken, ik ben hier met twee anderen uit ons trefpunt. Soms doe ik dingen apart, dan hoef ik me niet de hele tijd naar anderen te schikken. Maar het is toch anders dan met je partner. Ja, dat mis ik. Je bent zo op elkaar ingespeeld, je weet wat de andere wil en je kan er rekening mee houden. Deze avond vind ik het plezantste van onze reis. Ambiance en lekker eten. En, ik heb mijn eerste danspasjes gezet. Ik moest mijn hoofd er bij houden maar ik vond het wel heel aangenaam.”

ma 22/02 tot ma 29/02/16 (of van zondag tot zondag) ma 14/11 tot ma 21/11/16 (of van zondag tot zondag) ma 21/11 tot ma 28/11/16 (of van zondag tot zondag)

Kleinste prijzen, Grootse sfeer! Logement op een kamer of studio/appartement en dit in halfpension (ontbijtbuffet en middag- of avondmaal met saladbar) Ook de welkomstdrink, mosselfestijn en gastronomische brunch zijn inbegrepen! Een week met tal van activiteiten waaronder een begeleide natuurwandeling, bingo, petanque, hobby, film, optredens, crea-voormiddag, uitstappen met toeristisch treintje, bezoek aan Oostende, aperitiefvoormiddag, cake-namiddag,...

290 euro p.p. met twee op een tweepersoonskamer 345 euro p.p. met twee op een studio of appartement (bijkomende persoon op studio of appartement: €210 euro) 375 euro p.p. alleen op een grote single

Vraag vrijblijvend onze folder! Hotel Sandeshoved Goethalsstraat 1 8620 Nieuwpoort Tel: 058/22 23 60 • www.sandeshoved.be • info@sandeshoved.be

Aandacht voor elkaar Freddy’s echtgenote begeleidt de reis. Hij komt graag mee. “Je voelt het meteen, de sfeer op deze reis is anders dan op andere reizen. Feestelijker, gezelliger, warmer. Mensen die elkaar meer dan anders opzoeken, steunen, plezier maken. Natuurlijk komen ook de pijnlijke herinneringen naar boven. Maar mensen hebben aandacht voor elkaar en dat maakt het veel draaglijker. Het hoogtepunt? Elkaar een gelukkig en gezond nieuwjaar wensen, zo gemeend, zo ontroerend.”

■

Katrien Vandeveegaete

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Dit jaar bestaat OKRA 60 jaar. En dat wordt uiteraard gevierd. Zonder jou zou OKRA zo lang niet kunnen bestaan. Daarom krijg jij de kans om mee te vieren met een van deze drie evenementen.

OKRA

viert diamant

100 jaar Toon Hermanswallk-in Wat Een schitterend muzikaal feest rond de figuur van Toon Hermans, een levenskunstenaar wiens filosofie veel gelijkenissen heeft met OKRA en haar missie. Geniet van een selectie van de gekende liedjes van Toon Hermans, lichtvoetig en diepzinnig tegelijk, gebracht door verschillende Vlaamse zangers. Wanneer Donderdag 21 april Oost-/West-Vlaanderen, vrijdag 22 april Brussel en Vlaams-Brabant, Antwerpen en Limburg. Waar Lotto-arena, Schijnpoortweg 119, Merksem Wie Bart Peeters, Warre Borgmans, JackoBond, Bert Verbeke, Circus Ronaldo, NIEUW: Rocco Granata, Johan Verminnen, Bart Cannaerts en Lissa vertolken liedjes uit het repertoire van Toon Hermans. Kostprijs Kaarten 20 euro, busvervoer 14 euro. Bestellen Vraag in je trefpunt na of er nog plaatsen vrij zijn.

Wat Een uniek, onuitgegeven wandelevenement waar zowat alle wandeldisciplines aan bod komen. Je geniet van een brede waaier aan wandelactiviteiten, een mooi kader en die prachtige OKRA-sfeer. Het volledige programma vind je op www.okrasport.be. Waar Provinciaal domein Puyenbroeck in Wachtebeke De verschillende regiosecretariaten leggen busvervoer in. Wanneer 7 juni: provincies Oost-Vlaanderen en Limburg 8 juni: provincie West-Vlaanderen 9 juni: provincies Antwerpen, Vlaams-Brabant en Brussel Hoe inschrijven Folder wordt bezorgd via het regiosecretariaat. Deelnameprijs 7 euro p.p. In de prijs zijn inbegrepen: soep bij aankomst, pannenkoek in de namiddag, programmaboekje en goodiebag met o.a. OKRA-SPORT-aandenken en peperkoek.

Jubileummidweek Houffalize, Vayamundo Ol Fosse d’Outh Wat Een verrassende midweek in de prachtige Ardennen. Aan het programma wordt nog volop gewerkt. Meer info volgt in OKRA-magazine van juli. Wanneer Van 6 tot 10 november 2016 Info en inschrijven: Verkooppunt Algemeen (02 246 39 44)

van erechten. Genieatrm eg en w e d u o k de

Jubileumreis Tsjechië - Spicak Wat Samen met Intersoc ontdek je de wondermooie regio van het Boheemse woud met twee daguitstappen en drie halvedaguitstappen. Aanvullend staat een jubileumdrink, gevarieerd animatieprogramma, optreden lokale muziekgroep en nog veel meer op het programma. Ook culinair word je verwend met maaltijden met keuzemenu (wijn incl.) Als toemaatje ontvang je een jubileumgeschenk. Wanneer 18-26 juni 2016: verkooppunten Oost-Brabant (016 35 696 87) en Oost-Vlaanderen (03 760 38 10) 4-12 september 2016: verkooppunten West-Vlaanderen (056 52 6353) en Brussel (02 244 28 91) 12-20 september 2016: verkooppunten Limburg (011 26 59 44) en prov. Antwerpen (03 220 12 80) 28 sept – 9 oktober 2016: extra periode, te bevragen bij verkooppunt Brussel Prijs 784 euro, toeslag single: 112 euro. CM-lid: korting van 15 euro. Interesse? Vraag na bij het betrokken verkooppunt of er nog plaatsen vrij zijn.

Houffalize

over wat telt

Warmte vanbinnen “Sinds mijn man Nand Buyl in 2009 stierf, heb ik het koud. Voel eens aan mijn handen. Koud, hé. Let op, ik heb mijne vent nog altijd bij mij, maar ik mis wel zijn warmte en tederheid.” Chris Lomme (77) is vanaf 10 februari te zien in Achter De Wolken, een film waarin ze een weduwe speelt die na veertig jaar haar vroegere vriend weer ontmoet.

“M

ijn man was een stilzwijgende mens. We waren twee individuen die niet veel communiceerden. Hij liet amper iets los over zichzelf. Dat heb ik van hem geleerd: met emoties loop je niet te koop. Ik heb een dagboek, en dat volstaat. Ik heb veel vrienden, die me nooit in de steek laten. Ik ben gezond, zowel in lichaam als in geest. En ik heb humor, wat ook niet te versmaden is. Reden tot klagen heb ik dus niet. Als ik met een rothumeur opsta, kijk ik naar de foto van Nand, kijk in zijn ogen vol weemoed en zie hem fuck zeggen. Ik doe hetzelfde en begin mijn dag. Precies voor die ogen en die blik vol tristesse ben ik ooit gevallen. Ik zag achter zijn ogen een heel schone mens. Hij was mijn docent in het theater, heeft me ontzettend veel geleerd. En hij heeft me in alle omstandigheden geholpen.”

Als je leeft, moet je voluit leven. Nooit half.

Marieke in Schipper naast Mathilde “Ik kom uit een goed, katholiek, bourgeois gezin uit Kortrijk. Als jong meisje zette ik me af tegen mijn afkomst. Toch mocht ik studeren aan het Conservatorium in Brussel. Het was begin jaren zestig en ik werd zwanger. Hoe moeilijk ook, ik pleegde abortus. Voor de katholiek opgevoede verpleegster, die de vrucht op mijn buik legde, was dit moord. Maar ik was negentien en alleen. Ik wist niet eens wie de vader was. Wat ik deed, was heel erg egoïstisch maar ik speelde al: Marieke in Schipper naast Mathilde. En ik wou blijven spelen. Het was voor mij moeilijk kinderen te hebben. Omwille van die abortus, ja, maar ook omwille van mijn onregelmatige uren en laag inkomen. Theater maken is

werken van negen uur ’s morgens tot elf uur ’s avonds. Een kinderwens heb ik nooit gehad. Nand had bovendien al een dochter. Ik vind de maatschappij gruwelijk en om een goede moeder te zijn moet je aan enkele voorwaarden voldoen zoals een huis hebben en tijd. Het is niet iedereen gegeven, vader of moeder te worden. Mijn ouders meenden het goed, maar ze waren altijd aan het werk of weg. Als kind werden we door de meid opgevoed. Mijn oudste zus is een schat van een madam, chapeau. Mijn jongste zus had het er lastiger mee. En ik, ik was de rebel. Ik was een schoon meisje, hé. Ik heb fantastische dingen meegemaakt, maar ik heb ook veel fouten gemaakt. Schoonheid zit vanbinnen. Als iemand me zegt dat m’n ogen stralen, denk ik: natuurlijk! Ze stralen door wat er diep vanbinnen zit. Als je leeft, moet je voluit leven, en nooit half.” Houden van is heel bijzonder “Van bij het begin heeft Nand me geholpen, eerst financieel. We hebben hard gewerkt. En veel gereisd, samen met de boot. Nand was alles in mijn leven. Je hebt verliefd zijn en je hebt houden van. Ik hield van hem. Dat is een totaal andere dimensie. Houden van, is over jezelf heen. De ander liever zien dan jezelf. Ik ben wel een heel zelfstandig type, trek mijn plan tegen wil en dank.” Brutaal maar zorgend “We hebben veel moeilijke periodes gekend. Hij was directeur van het theater, ik speelde er als actrice en dat was niet zo makkelijk. We schelen bijna zestien jaar. Zodra ik zijn vrouw was, deed mijn ego ook ambetant. Als ik naar die ogen van hem kijk, zie ik soms ietwat droevige ogen, en voel ik me schuldig dat ik niet meer voor hem heb gezorgd. Ik ben soms een heel brutaal mens, kan er ook niets aan doen. In feite ben ik de twee: ik ben een warm type, een klein kind dat gekoesterd wil worden en zelf wil koesteren en zorgen. En ik heb een fierheid, een doorzettingsvermogen, een

Ò OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

over wat telt

wilskracht om u tegen te zeggen. Maar de negatieve kanten zijn er ook. Ik zeg graag wat ik denk, beter dan het op te kroppen. Het is niet meer zo erg als vroeger (lacht), maar ik kan bikkelhard zijn. Niet rancuneus. Nooit. Ik excuseer me ook meteen. Maar mensen die laf zijn, daar kan ik niet goed tegen.

Ik luister graag naar andere mensen. We kunnen zoveel van elkaar leren.

Of ik gelukkig ben? Moet dat? Ik ben zo gelukkig mogelijk. Het grote geluk bestaat niet. Als je een beetje maatschappelijk geëngageerd bent, kan je niet gelukkig zijn. Het leven is niet roze, roze, roze. Ik ken wel momenten van geluk. Als ik na veel studeren een zware theatertekst helemaal van buiten ken, ben ik tevreden. Kan je aan geluk werken? Ik ben filosofisch, ik relativeer. Mijn humor redt alles. We worden allemaal een dagje ouder, maar ik wil vooruit. Nand is er niet meer, en ik heb geen kinderen. Maar ik kan nog theater maken en mensen moed geven, dus waarom niet? Het is behoorlijk druk, en ik wil spelen tot ik tachtig ben. Ik voel dat ik betekenis heb voor mensen. Ik zorg voor mijn familie als die zorgbehoevend of ziek zijn.” Dol op mensen “Ik ben dol op mensen, dol op mensen verzorgen. Ik ben actief als vrijwilliger, ik probeer elke week een namiddag naar TOPAZ te gaan, een dagcentrum in Wemmel waar ernstig zieken terecht

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

kunnen. We zijn met dertig vrijwilligers en organiseren tal van activiteiten. Ik ben vooral actief in het culturele. We hebben een goede accordeonist en zes madammen die zingen. Mensen zijn dolgelukkig als we liedjes zingen of cursiefjes voorlezen. Dan hoeven ze even niet aan hun ziekte te denken.” Aanraken en warmte delen “Ouder worden is niet gemakkelijk. Wie oud is, zoals ik, is onvermijdelijk ook met de dood bezig. Euthanasie? Ik ben er voor en toch ook tegen. Als kind wou ik verpleegkundige worden: mensen opbeuren, aanraken. Ik vind aanraken ongelooflijk belangrijk. Het is een beetje taboe in onze maatschappij. Toch reageren mensen dankbaar als je hun hand vastneemt. Daar is toch niets verkeerds aan, een hand vastnemen. Mensen hebben het koud. Hun lichaam krijgt koud. Waarom dan niet wat warmte delen? Mijn mama is een lange tijd geleden gestorven. Ze was terminaal ziek, verbleef in een rusthuis. Ze woog geen vijftig kilo meer, kon niet meer eten, niet meer naar het toilet. Mijn oudste zus woonde dichtbij, ik in Brussel en mijn jongste zus in Italië. Maar we losten elkaar af: elke zondag was er iemand bij mama. Zij had ook een schitterende dokter. ‘Ik kan je moeder helpen’, zei hij. Toen ze stierf, zat mijn oudste zus rechts van haar en hield haar hand vast. Ik zat links en hield de

andere in mijn hand. Zo is ze weggegaan. We weenden maar alles was mooi, en zo sereen. Een week eerder beleefde ik een laatste mooi moment met haar. Ze kon niet meer drinken, ook geen glaasje champagne waar ze zo gek op was. Ik nam haar in mijn armen, nam een zakdoekje, dopte dat in champagne en depte daarmee haar lippen. ‘Lekker, hé’, zei ze. Dat beeld, hoe ze genoot van dat beetje champagne, vergeet ik nooit.” Leven afgeven “Over de dood van Nand, wil ik niet veel zeggen. Hij had een leven om u tegen te zeggen. Toen hij amper zes was, zong hij in de opera in Antwerpen. Hij was een oertalent. Maar vooral een authentieke mens. Hij was rechtuit. Een bohemer, die geen eigen huis wou. En altijd maar werken, presteren, tot aan zijn dood. De maanden ervoor waren erger dan zijn sterven. Hij wou niet loslaten. Maar we hebben een fantastisch leven gehad. Vijftig jaar, met ups en downs. Maar we zijn goed voor elkaar geweest. En ik heb goed voor hem gezorgd, toen het naar het einde liep. Ik zie hem nog altijd dolgraag. De dood is onafwendbaar. Ik ben 77, hoop nog vele jaren in een goede gezondheid te leven. En ik wil vooral niet aftakelen. Ik krijg nog leuke opdrachten en hoop het nog een tijdje vol te houden. Ik heb Seneca gelezen toen Nand stierf. Het is subliem wat die man tweeduizend jaar geleden schreef. Lees dat boek, het is een steun voor iedereen die iemand verliest. ‘Wees niet flauw sentimenteel’, zegt Seneca. ‘Denk na. Aanvaard de dood, maak je verdriet tot iets leefbaars. En sterf zoals jij het wil’. Prachtig!” Achter De Wolken “Achter De wolken is een heel mooi stuk. Eerst was er het theater, nu komt de film uit. Ik speel Emma en zie op de begrafenis van mijn man een vroegere vriend, Gerard (Jo De Meyere), terug. Hij is altijd verliefd op me geweest – ik niet op hem– en hij wil een afspraak. Mijn dochter, die een relatie heeft met een getrouwde vent, wil niet dat haar moeder een nieuwe relatie aangaat. Mijn kleindochter accepteert het wel. Ikzelf ben niet helemaal klaar voor een nieuwe relatie. En toch komt het goed. De teksten van theater en film zijn gebaseerd op het verhaal van Jo en mij. We zijn allebei weduwnaar/weduwe. Na de dood van Nand ben ik meer dan zes kilo vermagerd. Ik at niet meer, dronk

wat te veel. Alcohol is gevaarlijk. Ik was nooit verslaafd, maar het deed me toch geen goed. Ik drink met mate maar als het slecht gaat, moet ik oppassen. Ik ben nooit alleen geweest: ik heb twee zussen en veel vrienden. Maar de geborgenheid die ik bij Nand vond, valt niet te compenseren. Goede mensen om je heen helpen natuurlijk wel. Men zegt wel eens dat liefde sterker is dan de dood. Mijn liefde voor Nand is onvervangbaar. Ik zal nooit nog iemand zo graag zien als Nand. Ik hoop dat ik nog eens verliefd word, maar forget it. Verliefd worden: het komt of het komt niet. Dat heb je niet in de hand. En de dood? Ik zou willen dat het na dit leven niet gedaan is. Ik word uitgestrooid, misschien groeien er schone bloemen op me. Maar inderdaad, een leven zoals dat van Nand, dat kan toch niet in het niets vergaan? Ik denk dat hij nu aan het babbelen is met zijn vrienden.” Zot van de zee “Ik ben zot van de zee en trek regelmatig naar Oostende. Ik wil meer gaan reizen. Ik mis het varen. Ik heb veel reisdromen: de fjorden, Rusland… Er zijn zoveel plaatsen die ik niet ken. Ik heb nog veel energie. Ik doe elke dag mijn hersengymnastiek, moet mijn teksten blokken. Ik doe drie keer per week mijn oefeningen, trek me honderd tellen op aan de kast. Ik stap wanneer ik kan. Hoe gezond je fysiek bent, bepalen je genen maar je kan er ook iets aan doen. Toen ik 35 jaar was, zag de dokter de eerste tekenen van artrose. Sindsdien train ik mijn lichaam. Ook ademen is uitermate belangrijk. Als actrice heb ik dat geleerd.”

Raak iemand aan, deel warmte. Het doet echt wonderen!

Glas halfvol “Ken je Alice Toen? Een fenomeen! Zij is een fantastische madam voor wie ik ongelooflijk veel respect heb. Het kraakt langs alle kanten, maar wat een positieve kracht! Ik geef elke zaterdagvoormiddag toneelles. Alice trad daar eens op en het was een groot succes! Het was in het Goudblommeke in Papier in Brussel, met een fantastisch publiek. Ze is 91, klaagt nooit, never! Vraagt hulp en gezelschap als dat nodig is. Als je leeft, moet je voluit leven. Dat is Alice ten voeten uit. Ik haal daar kracht uit! ”

■

Tekst Dominique Coopman Foto's François De Heel Voor een ticket voor de film, kijk blz. 54.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

muziek

cultuur

De herwonnen ziel van Helmut Lotti Het is enkele jaren wat rustiger geweest rond Helmut Lotti maar dat betekent niet dat de zanger van wie men zegt dat hij een gouden stem heeft, is uitgezongen. Met Faith, Hope & Love keert hij terug naar het podium. Het tinnen soldaatje had even tijd nodig om van onder de droomstolp uit te komen waarin het publiek hem had opgesloten.

“Maar ik ben helemaal geen uitzonderlijk zangtalent!” zegt de man die achttien cd’s uitbracht en er wereldwijd dertien miljoen van verkocht. “Als ik mijn stem op techniek beoordeel, zijn er anderen die veel beter zingen dan ik.” Het was dus niet Helmut zelf maar zijn moeder die in 1989 de cassette waarop de dan negentienjarige jongen een liedje van Elvis Presley had ingezongen, instuurde naar de Soundmixshow. Helmut: “Omdat een andere kandidaat ziek was geworden, mocht ik meedoen. Soms moet je gewoon geluk hebben.” In de gekte rond het VTMmuziekprogramma Tien om te Zien maakte hij Vlaamse Nachten, zijn eerste full-cd. “Vanaf het begin besefte ik al dat ik in het Engels moest gaan zingen. Maar je kon in die tijd alleen een platencontract versieren met Nederlandstalige liedjes.” Als hij What kind of Friend voor de film Boys van Jan Verheyen opneemt, gaat de bal wel aan het rollen. En zal Helmut Lotti naast het Engels nog in veertien andere talen zingen.

De classics

Of hij dat nu graag heeft of niet, Helmut Lotti zal de geschiedenis ingaan als de zanger die hits uit de licht klassieke muziek een nieuw geluid gaf. Hoe hij dat succes zelf verklaart? “De tijdsgeest was er, met onder andere André Rieu en De Drie Tenoren kwam klassieke muziek onder de aandacht van het brede publiek. Daarin kon ik met mijn nietklassieke stem het repertoire op een onuitgegeven manier brengen. En er was de magie van een Gentse volksjongen die op wereldpodia stond met een symfonisch orkest achter hem. Maar het was niet mogelijk geweest zonder de professionele omkadering die ik toen kreeg en het perfecte samenspel van alle actoren.” Na het Classic-avontuur ging Helmut aan de slag met Afrikaanse muziek, traditionele Latino, Russische opera en evergreens. Zonder zijn persoonlijke Tribute to the King te vergeten, met wiens muziek het allemaal begonnen was.

De prins stapt uit het sprookje

Zelf dromen moest Helmut Lotti al lang niet meer doen, hij had alles bereikt waarvan een Vlaamse artiest kan dromen. Maar hij voelde zichzelf

niet meer. Helmut: “Ik was verzeild in een wereld die niet meer mijn realiteit was. Ik leefde in een parallel universum, als een soort stripfiguur. Er was tijd nodig om opnieuw mijn eigen stem te vinden.” Na vijf jaar kwam Mijn Hart & mijn Lijf. Een muzikale renaissance waarin hij met Nederlandstalige liedjes zingt over wie hij echt is, met alle twijfels, angst en ook lichtvoetigheid. In Faith, Hope & Love vertelt hij met covers en eigen songs nog meer over zichzelf. “Ik wil het publiek iets tonen over de maatschappij waarin we ons bewegen. Met al zijn donkere en lichte kanten en met respect voor alle visies. Het laatste wat ik wil, is zingen over wat ik zelf over die wereld denk want daar heeft niemand een boodschap aan.” Info: www.helmutlotti.be

■

Tekst: Suzanne Antonis Foto: © Johan Jacobs

Ook de moeite deze maand ✤ 25 van Adele (Universal Music) Als de Britse popzangeres van zich laat horen, verpulvert ze meteen alle records. Na vier jaar stilte komt ze met nieuwe nummers en het onvergetelijke Hello waarin ze de balans van zichzelf opmaakt. www.adele.com

✤ Chanticleer van Eva De Roovere (V2 Records) Na vier Nederlandstalige albums gooit de popzangeres het over een andere boeg. Haar eerste Engelstalige album is een verzameling van organische samenwerkingen met Amerikaanse singersongwriters. www.evaderoovere.be

✤ The Big Easy Revisited van Yves Peeters Group (De Werf) Crowdfunding moet de release van deze cd met een jazzy sound en poëtische soundscapes mogelijk maken. Droom mee naar wat eindeloze autoritten langs de Route 66 kunnen zijn. www.yvespeeters.com

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

tentoonstelling

cultuur

Van Salvador tot Dalí Zet twee Spaanse excentriekelingen bij elkaar en je krijgt spektakel. Vanaf 28 februari biedt het Luikse TGV station van Santiago Calatrava onderdak aan een reizende tentoonstelling over Salvador Dalí, een van de meest tot de verbeelding sprekende surrealistische kunstenaars uit de voorbije eeuw. Met dit verschil: waar Calatrava zijn imposante gebouwen zelden op tijd klaar heeft, was Dalí zijn tijd eeuwig vooruit. Salvador Dalí werd geboren in 1904 in het Spaanse Figueras en kreeg dezelfde voornaam als zijn negen maanden eerder overleden broertje. Die obsessie van tweedehands te zijn zou zijn verdere leven zodanig tekenen dat het eerste deel van de tentoonstelling helemaal gewijd is aan zijn kindertijd. Was Dalí als kind een dubbelganger, in zijn artistieke evolutie werd hij uniek. Hij definieerde zijn werk graag als ‘paranoïde-kritisch’ en liet zich meeslepen in een droomtoestand zodat de beelden uit zijn diepste onderbewustzijn naar boven konden komen. Zijn echtgenote en grote muze Gala en de grondlegger van de

psychoanalyse Sigmund Freud bleven hem inspireren. Favoriete thema’s zoals seksualiteit en religie kregen in zijn droomwereld een eigen leven. Na het werk kwam de bekendheid, het derde luik van de tentoonstelling. Dat illustreert het mondaine leven van Dalí, zijn ontmoetingen met beroemdheden, extravagantie en zijn omgang met geld en media. Eén stroming, veel vormen Toen Salvador Dalí op 22-jarige leeftijd naar Parijs trok en er André Breton en Pablo Picasso ontmoette, wist hij al snel dat het surrealisme zijn artistieke biotoop zou worden. Maar wie hem alleen kent van schilderijen als de Verlichte Genoegens of De volharding der herinnering mist een groot deel van het genie. Dalí drukte zich uit in alle mogelijke kunstvormen, van schilderen beeldhouwkunst tot film, literatuur, mode, architectuur en fotografie. Zo is er de sculptuur Adam en Eva te zien, de slak en de engel en zijn interpretatie van de tijd in de slappe klokken. Maar in elke discipline bleef hij trouw aan de ideeën van het surrealisme en toevallige gedachte-associaties.

Een nieuwe droomwereld Ook de scenografie van de tentoonstelling is een volwaardig surrealistisch kunstwerk. De werken van Dalí worden er gepresenteerd in een droomwereld die de kunstenaar zelf niet beter had kunnen verzinnen. Zo wordt de bezoeker meegesleept in de doolhof van het menselijk brein, kruipen er sprinkhanen uit de grond en zal hij kunnen ronddwalen in tuinen vol spiedende ogen. Als afsluiting komen enkele hedendaagse kunstenaars aan bod die zich door Dalí laten inspireren. En wordt de Spaanse excentriekeling weer een tijdloos en universeel voorbeeld.

■

Tekst: Suzanne Antonis Foto’s: IAR Art Resources

Info: Tentoonstelling Van Salvador tot Dalí in het TGV station van Luik-Guillemins van 27 februari tot 31 augustus 2016, www.expodali.be Dagelijks open van 10.30 tot 20.30 uur (do, vr en zo tot 19.00 uur) Tickets: 14 euro, met korting 12 of 9 euro.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

uitjes

cultuur

Rembrandt in zwart-wit De Nachtwacht in het Rijksmuseum van Amsterdam trekt dagelijks duizenden bezoekers. Hoewel Rembrandt vandaag bekend staat als een van de grootste schilders, was hij bij leven vooral geroemd om zijn kwaliteiten als etser. Rembrandt beschouwde zijn etsen niet als voorstudies maar als een volwaardige kunstdiscipline. Naast portretten van bedelaars en volkse figuren, landschappen en naakten, verbeelden ze taferelen uit het dagelijkse leven en scĂ¨nes uit het Oude en het Nieuwe Testament. Deze tentoonstelling verzamelt een 85-tal originele etsen die een andere, minder bekende zijde tonen van deze geniale kunstenaar uit de gouden eeuw van Nederland. Het is de eerste keer dat deze etsen in BelgiĂŤ te zien zijn. Info Van 26 februari tot 29 mei 2016 in BOZAR, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel, 02 507 82 00, www.bozar.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur (donderdag tot 21.00 uur). Tickets: 10 euro. Opgelet: voor deze tentoonstelling wordt met timeslots gewerkt. Reserveer dus best vooraf! Bij het bezoek zit het gebruik van een interactieve bezoekerstablet inbegrepen.

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 54.

Body Art Een intrigerende tentoonstelling over lichaamsversieringen. Van make-up en tatoeages tot onderhuidse implantaten en chirurgische veranderingen. De expo toont de evolutie door de eeuwen en culturen heen. Bovendien kunnen bezoekers er zelf een tattoo laten zetten. Waarom passen mensen hun lichaam aan? De tentoonstelling neemt de bezoeker mee langs zes mogelijke antwoorden: groepsgevoel, schoonheidsideaal, streven naar eigenzinnigheid, show, spirituele of persoonlijke motieven.

Uniek Nieuwjaarsconcert Vrijdag 26 februari om 19.30 uur brengt de Koninklijke Muziekkapel van de Gidsen een uniek concert, onder artistieke leiding van Luitenant Kapelmeester Yves Segers. Het stuk dat gebracht wordt, is het Concerto voor viool, cello en piano in C groot, opus 56 van Ludwig van Beethoven. Dit concert voor meer dan een solo instrument, dateert van 1803 en werd gecomponeerd voor de koninklijke leerling van Beethoven: de aartshertog Rudolf von HabsburgLotharingen. De drie solisten zijn Ning Kam (viool), Justus Grimm (cello) en Liebrecht Vanbeckevoort (piano). De drie solisten waren laureaten van de Koningin Elisabeth wedstrijd en genieten muzikale wereldfaam. Dit unieke concert kadert in de viering van het peterschap, dat al negen jaar bestaat, tussen de gemeente Koksijde en de Koninklijke Muziekkapel van de Gidsen. De opbrengst gaat naar ondersteuning van sociale projecten. Info Vrijdag 26 februari 2016 om 19.30 uur in de O.L.V. ter Duinenkerk van Koksijde. Kaarten: 25 euro (voorverkoop 20 euro) verkrijgbaar bij de infokantoren van Toerisme Koksijde, Zeelaan 303, 058 51 29 10, info@koksijde.be.

Info Van 19 februari tot 17 april in het MAS, Hanzestedenplein 1 te Antwerpen, www.mas.be. Van dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 17.00 uur. Tickets: 10 euro

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 54.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 54.

The Call of the Rockies Pieter Jan De Smet en de indiaanse tragedie In 1821 trok de twintigjarige jezu誰et Pieter Jan De Smet de deur van zijn ouderlijk huis in Dendermonde achter zich dicht. Een groot avontuur stond hem te wachten. Hij was een pionier van het missiewerk bij de indianen in Noord-Amerika, ondernam maandenlange tochten door nagenoeg onbekende gebieden en bemiddelde tussen de Amerikaanse regering en de indianen, onder andere met Siouxleider Sitting Bull. De tentoonstelling focust op de rol van De Smet, niet alleen als missionaris maar ook als pleitbezorger van de indianen, als advocaat van de vrede en bemiddelaar met de Amerikaanse regering. De rode draad is het levensverhaal van De Smet, zijn reizen en talrijke ontmoetingen met de verschillende volkeren in het gebied ten westen van de Rocky Mountains en de vallei van de Boven-Missouri. De expo stopt niet bij het overlijden van De Smet in 1873, maar trekt het indiaanse verhaal en dat van de talrijke missionarissen die in zijn voetsporen traden door tot vandaag. Info Van 5 februari tot 1 mei 2016 in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster, Vrouwebroersstraat 6, 9000 Gent, 09 269 29 10, www.caermersklooster.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur. Toegang gratis.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

podium

cultuur

Zichtbare vergetelheid Kwaad Bloed en Ugo Dehaes dansen Dementie dringt meer en meer door in ons dagelijks bewustzijn. Iedereen kent in zijn omgeving wel iemand die stilaan de controle over de dingen verliest. Niet verwonderlijk dat ook de kunst zich over het probleem buigt.

DMNT Hoe vertaal je dementie naar een danstaal? Hoe maak je enkel met beweging duidelijk dat iemand geestelijk aftakelt en het contact met de omgeving verliest? Danser Ugo Dehaes zocht en vond met zijn gezelschap Kwaad Bloed een manier om het te tonen. DMNT is een boeiend kijkstuk geworden waar je als toeschouwer geboeid blijft naar kijken en waar ieder voor zich een invulling aan geeft. Naast Dehaes geven ook Kayoko Minami en Charlotte Vanden Eynde het beste van zichzelf. Ugo Dehaes kwam op het idee om een dansvoorstelling over dementie te maken, nadat hij er in zijn omgeving mee was geconfronteerd. Hij ging op zoek naar de fysieke wetmatigheden van het fenomeen en vertaalde die naar een dansbaar geheel.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Opvallend is dat er bijna geen muziek gebruikt wordt, hoogstens af en toe ‘geluid’. “We ondervonden tijdens de repetities dat muziek te veel onze vrijheid van dansen beïnvloedde”, zegt Dehaes. Wat je hoort is zeker sfeerbepalend: soms met een melodie, soms enkel met ritme. Voor wie niet bekend is met hedendaagse dansvormen is DMNT zeker een aangename kennismaking. De voorstelling straalt schoonheid, poëzie en harmonie uit. Ze is tegelijk abstract en toegankelijk. Een aanrader! DMNT speelt de komende maanden in diverse zalen in Vlaanderen en Nederland. De volledige speelkalender vind je op www.kwaadbloed.com.

Nog de moeite in de zalen de komende weken ✤ Zoutloos door Studio Orka. Met onder andere Tine Van der Sanden, Dominique Van Malder en Ilse De Koe. Zoutloos gaat over vroeger en later, en den dag van vandaag. Over iemand moeten missen of toch maar liever vergeten. Over kraaienpootjes, warme dekentjes op koude voeten, slappe koffie en smeulende sigaretten. Over beregezellige oma’s, drukdrukdrukke papa’s, onzichtbare mama’s, zotte verpleegsters, jolige jeugdliefdes. Een ode aan het leven en de fantasie. Want het meervoud van lef is leven, zegt ons bomma. Een hartverwarmend verhaal vol humor en hoop, levensdrift, geheime liefdes, familiale toestanden, vluchtroutes, passie en geluk. Info op www.studio-orka.be.

✤ Kreutzersonate, Als het verlangen maar stopt Wat als passie allesoverheersend wordt? Wat als jaloezie ons gezond verstand en onze ratio compleet uitschakelt? Karsten en Hannah hebben een goed huwelijk. Tot violiste Hannah pianist Michaël leert kennen en met hem musiceert. De intimiteit die door de muziek ontstaat, maakt Karsten gek van jaloezie. Dat is het verhaal, gebaseerd op de ophefmakende novelle van Lev Tolstoj uit 1891, genoemd naar een compositie van Ludwig van Beethoven. Hierin schetst de Russische auteur hoe passionele liefde gedoemd is om op te branden. Meer dan 120 jaar later is dit thema nog even herkenbaar en beklijvend.

Professioneel advies en vrijblijvende offerte aan huis?

Bel gratis 0800 250 23 - www.lathu.be

In Kreutzersonate, Als het verlangen maar stopt, slepen acteurs en muzikanten je mee voorbij de grenzen van het woord. Twee kunstenaarskoppels kruipen onder je huid. Acteurs Tom Van Landuyt en Angela Schijf en muzikanten Nikolaas Kende en Jolente De Maeyer drijven elkaar en jou als toeschouwer tot het uiterste. Info vind je op www.tarsenaal.be.

✤ Vriendinnen Met Marleen Merckx en Anne-Marie Picard Vriendinnen gaat over een levenslange vriendschap tussen Maria en Florentine. We volgen beide vrouwen vanaf hun jeugdjaren (vlak na WOII) tot op het moment dat ze de pensioengerechtigde leeftijd al lang voorbij zijn. Zoals iedereen kennen ook zij succes en tegenslag, ruzie en verzoening, vreugde en verdriet. Info vind je op www.paljas.be.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

film

cultuur

45 years Nu de eindejaarsperiode achter ons ligt en de grote kaskrakers van de schermen verdwijnen, is er in de bioscoop weer ruimte voor een prachtige, intimistische film. Een onverwacht bericht Met 45 years brengt de Britse cineast Andrew Haigh ons een uitstekend huwelijksdrama. Kate en Geoff Mercer zijn 45 jaar getrouwd en plannen een groot feest. Vijf dagen voor het feest valt er een brief in de bus waarin Geoff op de hoogte wordt gebracht dat het lijk van zijn vroegere vriendin Katja uit een gletsjer is vrijgekomen. Zij verongelukte vijftig jaar voordien in de Alpen. Aangezien Geoff Kate pas na Katja’s dood leerde kennen, is Kate niet op de hoogte van die relatie en wil zij nu wel meer weten. Een gelukkig koppel Haigh laat de kijker kennis maken met het koppel Kate en Geoff als een geslaagd, goed en gelukkig huwelijk. Hij doet dat via beelden die de rust en de routine van een koppel na jaren van samenleven kenmerken. Onuitgesproken voelen Kate en Geoff elkaar aan en begrijpen het kleinste gebaar. 45 jaar samen zijn in een uitstekende relatie zorgt daarvoor. Maar dan wordt Geoff geconfronteerd met een verloren liefde. Kate op haar beurt moet omgaan met het besef dat haar man misschien toch een geheim voor haar had.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

In de vijf dagen tot het grote feest dreigen er in het stabiele en hechte huwelijk scheurtjes te ontstaan. Worden die gedicht of scheuren ze verder? Intense film 45 years is een intense, ingetogen film, zowel qua regie als ritme. Haigh draaide zijn film met veel oog voor de intimiteit binnen het koppel en brengt een ontroerend beeld van de liefde tussen twee mensen op oudere leeftijd. De acteerprestaties van Charlotte Rampling en Tom Courtenay als Kate en Geoff zijn ronduit schitterend. 45 years brengt alles wat je van een uitstekende kleine film kan verwachten: intimiteit en een realistisch beeld van herkenbare personages, gevat in een verhaal dat laat nadenken.

■

Tekst Willy Verbestel

In februari ook in de bioscoop ✤ Achter de wolken: Speelfilmdebuut van Cecilia Verheyden met Chris Lomme.

✤ The Assassin Visueel zeer mooie, historische gevechtskunstfilm van Hou Hsiao-Hsien.

✤ Problemski Hotel Manu Riche’s Verfilming van de gelijknamige roman van Dimitri Verhulst, over zijn ervaringen in een asielcentrum.

Judas

Tess ziet lijdzaam toe hoe haar man verliefd wordt op haar nicht, tevens haar beste vriendin. Samen met haar zoontje trekt ze tijdelijk in bij haar moeder en komt zo weer in contact met haar vroegere leven. Rachel lijdt nog altijd onder het verlies van haar dochter die vermoord werd. Bovendien verhuist haar zoon naar New York en verliest ze zo haar enige kleinkind. Dit is best een aangenaam en leesbaar werk van de Australische romancier Liane Moriarty. Ideaal voor een winterse februarimaand mee te vullen.

Kijk, nu ligt daar Judas in de boekhandel. Het zoveelste prachtstuk van de Israëlitische auteur Amos Oz, één van onze grootste favorieten. Dit laatste literaire meesterwerk is een amalgaan van alles wat literatuur kan brengen: een sterke maar eenvoudige plot, een compilatie van filosofische ideeën, politieke situaties, gedachten en meningen over de strijd tussen de grote wereldreligies. Maar ook van liefde en volwassen worden, halverwege de twintigste eeuw. Uiteraard lees je er persoonlijke standpunten in van Oz over de verhoudingen tussen Joden en Palestijnen en belijdt hij duidelijk zijn pacifisme. De kracht van de roman ligt precies in de naadloze overgangen van het ene naar het andere. Je krijgt als lezer geen puzzelgevoel, ondanks de grote diversiteit van menselijke en maatschappelijke gegevens die in het boek worden uitgediept. We schrijven Jeruzalem 1959 in volle winter. Het hoofdpersonage Sjmoeël brak zijn studie over Jezus en Judas af. Hij wil Israël verlaten maar leest dan een advertentie die hem de mogelijkheid biedt om toch te blijven.

In deze bestseller voel je je meteen thuis. Dit verhaal gaat over drie vrouwen die worstelen met zichzelf en onvermijdelijk ook met hun relatie tot mannen. De roman speelt zich af tussen Sydney en Melbourne. Cecilia vindt een brief die haar man geschreven heeft om pas te openen na zijn dood. Momenteel is hij nog springlevend… Wat moet ze doen?

boeken

L’embarras du choix zo kernachtig zeggen de Fransen het. En… zo was het deze maand. De winter levert altijd een torenhoge stapel vitaminerijk leesvoer. We doken erin en lieten het smaken. De recensies krijgen jullie de komende maanden hapklaar opgediend.

Het geheim van mijn man

cultuur

De keuze is moeilijk

Ook de moeite waard

De geniale vriendin Hij treedt in dienst bij een oude man, filosoof Gersjom Wald. Zijn opdracht: voorlezen en praten met de man over het zionisme, over het conflict tussen Joden en Arabieren, over God en de wereld. In dit huis ontmoet hij ook de ondoorgrondelijke veertigjarige vrouw Atalja Abarbanel. Langzaam komt Sjmoeël in de levensstroom van Gersjom en Atalja terecht. Wat is de kern van hun stilzwijgende, geheimzinnige relatie? 388 pagina’s lang weet Oz de lezer te boeien en hem nieuwe, originele inzichten mee te geven. Deze roman is overdonderend: je wordt een stukje literair weggeblazen. Onnodig te zeggen dat we dit een absolute aanrader vinden!

✤ Amos Oz, Judas De Bezige Bij 2015, 388 bladzijden

✤ Liane Moriarty, Het geheim van mijn man Uitgeverij A.W. Bruna 2015, 397 bladzijden

✤ Elena Ferrante, De geniale vriendin Uitgeverij Wereldbibliotheek Amsterdam 2013, 2015, 334 en 473 bladzijden

De auteur van deze Napolitaanse romans (deel 9 en 4 zijn nog niet verschenen in het Nederlands) is nog steeds een grote onbekende. Niemand weet precies wie schuil gaat achter de naam Elena Ferrante. Maar dat ze schitterende romans creëert, staat vast. Het eerste deel dompelt ons onder in de kinderjaren van Lila en Elena die opgroeien in een zeer volkse en verpauperde buurt van Napels. Ze worden boezemvriendinnen met ups en downs, en dat zal voor de rest van hun leven zo blijven. In het tweede deel beleven we hun adolescentie en het vroege huwelijk van Lila, terwijl Elena zich focust op verder studeren. Beiden proberen zich in hun situatie staande te houden, wat niet zo eenvoudig blijkt. Het geheel is een levendige fresco van het volkse Napolitaanse leven dat start in de jaren vijftig en zal doorlopen tot op heden. Alle mogelijke thema’s komen aan bod: vriendschap, relaties, huwelijk en scheiding, huiselijk geweld, kinderen, het zoeken naar identiteit... Je gaat als lezer deel uitmaken van het leven van de personages. Je beleeft hun vreugde en onrust en komt pas terug op adem als je de laatste bladzijde hebt omgedraaid.

■

Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

groen item

Bolbomen

in de hand gehouden natuur

Catalpa bignonioides Aurea. OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Kogel- of bolbomen zijn bolvormig groeiende variëteiten van boomsoorten die in normale omstandigheden groot worden, té groot voor kleine tuinen. In de natuur ontstaan heel soms spontaan gedrongen, bolvormig groeiende soorten. Slimme boomkwekers wisten deze afwijkingen te stekken of te enten. Meestal worden de bolbomen op een stam van twee meter hoogte geënt. Daardoor groeit de stam niet meer in de lengte en verdikt hij alleen maar. Ook voor de kleinste tuinen Een bolboom is een cultuurboom die scherp contrasteert met een ongedwongen beplanting. In formele tuinen verdienen bolbomen een plekje, evenals langs opritten, op strak ontworpen parkings, langs moderne gevels, in ommuurde binnentuinen, langs lanen en dreven en op tal van plaatsen waar een strakke vormgeving gewild is. Bovendien zijn vele bolbomen zulke trage groeiers dat ze in de kleinste tuinen hun gang mogen gaan zonder een zware schaduw op de tuin of tegen de gevel te werpen.

Snoeien en planten De kroon van de bolbomen kan je vanaf de herfst tot het vroege voorjaar sterk snoeien tot op een tiental centimeter van de stam. Als ze oud worden mag je zelfs tot tegen de knot gaan die is ontstaan door het snoeiproces van jaren. Dat is geen onoverkomelijke klus doordat ze toch niet hoog groeien. Bolbomen vragen in het begin een steunpaal. Tot eind maart kan je ze nog op naakte wortel planten. Spit een voldoende groot plantgat en zet de wortelpruik slechts een centimeter of twee dieper dan in de kwekerij. Hoe diep dat was, zie je aan de verkleuring onderaan de stam.

Catalpa bignonioides Bungei.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

groen

Bolbomen lenen zich perfect om in dakvorm te groeien. Een bolplataan bijvoorbeeld maakt in dakvorm veel minder lange scheuten en gaat minder snel de hoogte in dan zijn gewone broer. Wees geduldig in de beginfase en hou vol. Later zal je je keuze voor een Platanus acerifolia of Alphen’s Globe niet beklagen. Een greep uit de beste bolbomen ✤ Acer campestre ‘Nanum’, de kogelveldesdoorn, is een kleine bolboom met een kruin van ongeveer een meter doorsnede. De veldesdoorn is inheems. Het blad verkleurt goudgeel in de herfst. ✤ Acer platanoides ‘Globosum’, de kogelesdoorn, is zeer geschikt voor kleine dreven en als accentboom in een tuin. Hij verdraagt stadslucht. ✤ Catalpa bignonioides ‘Bungei’ vormt een fraai, afgeplat bolboompje met de typische grote hartvormige bladeren van de trompetboom. Dit boompje bloeit met witte trompetachtige bloemen met paarse vlekken in opstaande trossen. Hij is soms gevoelig voor taksterfte. ✤ Catalpa bignonioides ‘Aurea’ kan je moeiteloos in bolvorm houden. Hij heeft een goudgeel blad en is soms gevoelig voor taksterfte. ✤ Fraxinus ornus ‘Meczec’ is een kleine bolpluimes waarvan de kroon een diameter heeft van ongeveer 2,5 meter. Het is een van de nieuwere bolbomen.

Acer planatoides Globosum.

✤ Liquidambar styraciflua ‘Gum Ball’ is een amberboom met een perfect bolvormige kruin met een maximale diameter van twee meter. Het blad geurt naar hars en fruit. ✤ Platanus acerifolia ‘Alphen’s Globe’ is een sterke bolboom, uiterst geschikt als dakplataan. Sommige mensen zijn allergisch aan de stoffige haartjes op het jonge blad en de twijgen. ✤ Quercus palustris ‘Green Dwarf’ is een bijzonder mooie bolvorm van de moeraseik. ✤ Prunus fruticosa ‘Globosa’, is een kogelvorm van de dwergkers. De kogelkers heeft ook beduidend kleinere blaadjes dan de soort zelf. Het is een van de beste bolboompjes voor kleine (voor)tuinen. ✤ Robinia pseudoacacia ‘Umbraculifera’, de kogelacacia, heeft een fraaie bolvormige kroon. Het is een relatief snelle groeier, die ongesnoeid en ongemoeid uitgroeit tot een schilderachtige boom. Ook de cultivar ‘Microphylla’ met kleine, zeer smalle blaadjes wordt als bolboom gebruikt maar hij is een beetje uit de mode. ✤ Van de winterlinde, Tilia cordata, en van de zomerlinde, Tilia Platyphyllos, vind je in de kwekerij tal van bolboompjes. De uiteindelijke breedte hangt af van de cultivar.

Een bolboom is een cultuurboom die scherp contrasteert met een ongedwongen beplanting.

■

Tekst en foto's Ivo Pauwels

Platanus aesculifolia Alphens Globe. Prunus eminens Umbraculifera.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Robinia pseudoacacia Umbraculifera.

Quercus palustris Green Dwarf.

gedicht 33

Als ik het boek niet had

Als ik het boek niet had zou ik รกnders leven. In de spiegels van het blad zie ik mijn gisteren. De nacht, het zeldzaam tedere van elk verleden dat niet vervaagt nu ik nog alles weet. Ik ken de plekken waar het landschap tot aan mijn voetzool plooit in veel verborgen geuren, de zon een feest is. Muziek een stortbui uit wijde galmgaten. Psalmen voor een ver verschiet. Hoe zou ik weten wie de tijd ontstak, aan ieder woord zijn klinker gaf, zingend in mijn oor. De vreugde kan niet op in alle talen, in elk nieuw boek een jong bestaan. Jo Gisekin Uit: Het eiland van elkaar Uitgeverij P 2006

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

gezondheid

Te veel vetten in je bloed Vetten zijn voedingsstoffen. Ze dienen voor de aanmaak en het herstel van weefsels, en voor het leveren van energie voor de stofwisseling. De twee voornaamste lichaamsvetten zijn cholesterol en triglyceriden.

Cholesterol Cholesterol wordt door ons lichaam aangemaakt in de lever. Het komt tussen in de aanmaak van sommige hormonen en in de productie van galzuren, die mee instaan voor de vertering van vetten. Daarnaast zit cholesterol ook in onze voeding, vooral in dierlijke producten met verzadigde vetten zoals vlees en kaas. Normaal gesproken komt ongeveer dertig procent van alle cholesterol uit onze voeding. Vetten zijn niet oplosbaar in bloed. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen goede HDL- en slechte LDL-cholesterol. HDL (High Density Lipoproteïne) en LDL (Low Density Lipoproteïne) zijn kleine moleculen die zich aan een cholesterolmolecule binden en ervoor zorgen dat die toch kan vervoerd worden via het bloed. HDL brengt het teveel aan cholesterol van de weefsels naar de lever, waar het wordt verwijderd. LDL daarentegen brengt cholesterol via het bloed naar de weefsels. Een teveel aan LDL-cholesterol zet zich af tegen de wand van de bloedvaten waardoor ze dichtslibben. Na verloop van tijd zet zich ook calcium af in deze vetophopingen en ontstaat er aderverkalking. Triglyceriden Triglyceriden zijn vetten die voornamelijk dienen voor het leveren van energie. Ze komen vooral uit voeding. Een teveel aan triglyceriden stapelt zich op in de weefsels. Ook een overschot aan zetmeel, suikers en alcohol wordt omgezet in triglyceriden. Ons lichaam houdt die dan bij als vetreserve. Deze vetten spelen samen met cholesterol een rol in het ontstaan van aderverkalking. Het negatieve effect van de triglyceriden neemt toe bij een te lage HDL-cholesterol. De twee vetten hebben dus een invloed op elkaar en zijn als het ware met elkaar verbonden.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Drie groepen Er bestaan verschillende oorzaken van vetverstoring. • Erfelijke factoren Zowel de cholesterol als de triglyceriden kunnen sterk verhoogd zijn, bijvoorbeeld in geval van het metaboolsyndroom. Hieraan lijd je als je overgewicht hebt in combinatie met twee van de volgende vier factoren: verhoogde triglyceriden, verminderde HDL-cholesterol, hoge bloeddruk en verhoogde nuchtere bloedsuiker. • Onderliggende ziekte of aandoening Bijvoorbeeld verminderde schildklierwerking (hypothyroïdie), bepaalde nier- en leverziekten, diabetes, zwaarlijvigheid doen het vetgehalte in het bloed stijgen. • Combinatie van erfelijke en onderliggende factoren De meeste mensen met hoge cholesterol zijn erfelijk gevoelig voor een stijging, maar hebben ook overgewicht of een te hoge inname van cholesterol via de voeding. Symptomen herkennen Een te hoog vetgehalte in het bloed voel je niet. Pas na jaren ervaar je klachten, voornamelijk omdat de bloedvaten op dat moment vernauwen. Pijn bij inspanning is een veel voorkomend symptoom. De spieren krijgen onvoldoende zuurstof door de vernauwde slagaders. Bij vernauwing van de kroonslagaders (dat zijn de bloedvaten die de hartspier van zuurstof voorzien) heb je pijn in de borst. Bij vernauwing van de slagaders in de benen voel je pijn in de kuiten (zogenaamde ‘etalagebenen’). In rust verdwijnt die ook weer.

Vetten kunnen zich ook afzetten en zichtbaar worden als vetophopingen. Zo kan op de oogbol een vetring verschijnen of kunnen de oogleden geel gekleurde vetkussentjes vertonen. Ook op de pezen van de hiel, knie en vingers kunnen er verdikkingen ontstaan. Doktersadvies Te hoge vetgehaltes worden het best opgespoord voor je klachten hebt. Een eenvoudig bloedonderzoek met meting van de verschillende vetten maakt dat mogelijk. Voor de test moet je twaalf uur vasten. Is je cholesterol eenmalig verhoogd? Dan zegt dat niet meteen alles. Soms beslist je arts dan om een tweede of derde bloedafname te doen. Pas daarna kan hij/zij met zekerheid zeggen dat er een probleem is. In de loop der jaren is er veel discussie geweest over de normale waarden van cholesterol en triglyceriden. Specialisten hebben de neiging om steeds lagere waarden na te streven. Hier vind je richtwaarden die in de (nabije) toekomst waarschijnlijk nog zullen veranderen. Alles wat hiervan afwijkt, wordt als abnormaal beschouwd maar je hoeft daarom niet per se ziek te zijn: • Cholesterol: max. 190 mg per 100 ml bloed (sommige bronnen geven nog 200 mg aan); • HDL-cholesterol: hoger dan 35 mg; • LDL-cholesterol: lager dan 115 mg; • Triglyceriden: max. 180 mg. Daarnaast zal je arts de nuchtere bloedsuiker en de schildklierfunctie controleren en een urine-onderzoek doen om nierafwijkingen op te sporen. Rekening houdend met deze resultaten, je erfelijke belasting en je klachten beslist hij/ zij eventueel tot verder onderzoek, zoals een echografie van de bloedvaten en het hart.

Of iedereen deze preventieve onderzoeken moet ondergaan, staat ter discussie. Wel lopen bepaalde mensen een groter risico op een verstoorde vethuishouding. Die risicogroepen zijn mensen met erfelijke aanleg én met familieleden die voor hun vijftigste een hartinfarct kregen, mensen met overgewicht, diabetes, hoge bloeddruk… Zij hebben een grotere kans om ernstig ziek te worden, en moeten goed worden opgevolgd.

Risicogroepen zijn mensen met erfelijke aanleg én met familieleden die voor hun vijftigste een hartinfarct kregen, mensen met overgewicht, diabetes, hoge bloeddruk…

Bij gezonde mensen zonder risicofactoren is dit wellicht niet zinvol. Wel raadt men aan om vanaf de leeftijd van vijftig opvolging op te starten, gevolgd door een controle elke vijf jaar tot je 65 bent. Daarna jaarlijks. Die controle gebeurt bij mensen met een erfelijke belasting en meerdere risicofactoren vaker. Naast cholesterol en vetten spelen ook bloeddruk, geslacht, roken en leeftijd een rol in de beslissing om verder onderzoek te laten verrichten en om al dan niet medicatie op te starten. Neem zelf het heft in handen Het allerbelangrijkste is een algemene gezonde levensstijl. Dat is gezonde voeding volgens de regels van de kunst (niet te veel verzadigde vetten, veel groenten,…) en een gezonde hoeveelheid beweging (ongeveer dertig minuten per dag). Beperk je alcoholverbruik. Laat je informeren door je arts of diëtist.

Bronnen: www.ebmpracticenet.be www.spreekuurthuis.nl www.gezondheidenwetenschap.be

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Quiche vier maal anders

Soms heb je putje winter trek in iets zomers. Met deze vier quiches haal je moeiteloos het zonnetje in huis. Trek gewoon de diepvries of groentelade open en je hebt de ingrediënten voor een heerlijke maaltijd!

Geroosterde bloemkoolquiche ✤ 1 kleine bloemkool (in roosjes) ✤ 2 grote uien (in halve maantjes gesneden) ✤ 1 el mosterd ✤ 1 klont boter ✤ 1 el balsamico azijn ✤ 2 el olijfolie ✤ 1 el truffelolie (optioneel) ✤ 200 g mascarpone ✤ 3 eitjes ✤ 1 flinke hand geraspte Emmenthaler kaas ✤ peper, zout en muskaatnoot ✤ 1 rol bladerdeeg Zet een pan met dikke bodem op het vuur en smelt er de boter in tot ze lichtjes begint te bruinen. Doe er de ajuin bij, kruid met peper en zout. Roer goed en verlaag het vuur. Doe er de balsamico bij en laat op een laag vuurtje 30 minuutjes sudderen tot de ui gaar is en mooi bruin ziet. Verwarm de oven voor op 220°. Doe de bloemkoolroosjes in een ovenschaal en besprenkel royaal met de olijfolie. Kruid met peper en zout. Zet 30 minuten in de oven tot ze goudbruin zien en gaar zijn. Roer af en toe tijdens het bakproces. Haal uit de oven (maar laat de oven aanstaan) en besprenkel met de truffelolie. Laat afkoelen. Vet een quichevorm in en leg er het bladerdeeg in. Doorprik de bodem veelvuldig met een vork en leg er boterpapier en bakbonen op. Zet in de oven gedurende 20 minuten. Haal de vorm uit de oven, verwijder het bakpapier en de bakbonen. Besmeer de bodem van de quiche met de mosterd, en verdeel er de ajuin en bloemkoolroosjes over. Meng in een kom de mascarpone en eitjes en roer tot een egaal beslag. Kruid met peper, zout en muskaatnoot. Giet dit beslag over de groentjes en bedek met de geraspte kaas. Zet 30 minuutjes in de oven tot de quiche goudgeel ziet en vast is in het midden.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

isch vegetar

isch vegetar Peertaartjes met gorgonzola ✤ 4 blaadjes diepvries bladerdeeg ✤ 100 g zachte gorgonzola kaas ✤ 1 groot ei ✤ 1 sjalot ✤ 1 klont boter ✤ 1 rijpe peer in plakjes gesneden ✤ verse tijm Verwarm de oven voor op 220°. Smelt de boter in een pan en fruit er het fijngesneden sjalotje in. Laat afkoelen. Meng de smeuïge gorgonzola met het ei en de sjalot. Kruid met wat peper. Leg de vierkante blaadjes bladerdeeg op een met bakpapier beklede bakplaat. Bestrijk de randen van het bladerdeeg met wat water. Schep een lepel van het gorgonzola eimengsel op het midden van het bladerdeeg en leg hierop wat plakjes peer. Doe hetzelfde met de rest. Zet 15-20 minuten in de oven tot het bladerdeeg mooi goudgeel ziet. Haal uit de oven en besprenkel met verse tijm.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

isch vegetar

Friszure quiche met vis en broccoli

Makkelijke dessertquiche met appeltjes

✤ 300 g witte vis (diepvries – ontdooid – uitgelekt) ✤ 1 rol zanddeeg ✤ 4 grote eieren ✤ 20 cl room ✤ 1 sjalot (fijngesnipperd) ✤ 1 broccoli (in roosjes) ✤ ½ bussel lente-ui ✤ ½ citroen (rasp + sap) ✤ peper en zout ✤ 1 el olijfolie ✤ 1 hand geraspte Emmenthaler of Gruyère

✤ 1 rol bladerdeeg ✤ 4 appelen ✤ rasp van 1 citroen ✤ 20 cl room ✤ 4 eieren ✤ 100 g suiker ✤ 1 tl vanille-extract

Verwarm de oven voor tot 200°. Doe de olijfolie in een pot met dikke bodem en zet op het vuur. Fruit er de sjalot in tot deze glazig ziet. Doe er de broccoliroosjes bij en een scheutje water. Zet het vuur wat lager en laat garen tot ze al dente zijn. Doe er af en toe een heel klein beetje water bij, indien nodig. Snijd ondertussen de vis in grote blokken van 2-3 cm en roer onder de broccoli. Haal van het vuur. Vet een lage taartvorm in, bekleed met het deeg en zet 10 minuutjes in de oven. Verdeel de broccoli en de vis over de quiche. Klop de eieren los samen met de room, het sap en de rasp van de citroen. Kruid met peper en zout. Giet bij de groentjes in de quiche. Bestrooi met de kaas. Zet 35-40 minuten in de oven tot de quiche goudgeel ziet.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Verwarm de oven voor tot 220°. Bekleed een beboterde taartvorm met het bladerdeeg. Doorprik de bodem veelvuldig met een vork en leg er het boterpapier terug op. Doe er bakbonen in en bak blind gedurende 20 minuten. Haal uit de oven, verwijder het bakpapier en bakbonen. Schil de appelen en snijd in plakjes van 1 cm. Verdeel over de taart. Klop de eieren los met de room, de suiker, vanille en citroenrasp. Giet over de appelen en zet terug in de oven tot de taart goudbruin ziet (35 min ongeveer). Smakelijk!

■

Tekst en foto’s Ann Vertriest

BON voor een -1 € ,75

familiewandeling

bij aankoop van 1 Becel ProActiv Délice Geldig tot 31/03/2016. - Onmiddellijk terugbetaald aan de kassa.

Bericht aan H.H. Handelaars: Unilever Belgium N.V. verbindt zich er toe de tegenwaarde van deze bon, B.T.W. inbegrepen, terug te betalen. Deze bon is enkel inwisselbaar bij aankoop van het product. De firma behoudt zich het recht voor deze bon niet uit te betalen bij gebrek aan voldoende aankoopbewijzen. Deze bonnen dienen binnen de 6 maanden na einddatum van de actie teruggestuurd te worden naar HighCo DATA Benelux nv, Kruiskouter 1 - 1730 Asse voor controle en terugbetaling. Enkel terugbetaalbaar in Belgïe en Luxemburg. - Niet cumuleerbaar met andere kortingen. © Unilever Belgium N.V. Namaak zal vervolgd worden. V.U.: N.V. Unilever Belgium S.A., Humaniteitslaan 292, B-1190 Brussels, RPM0438.390.312 - A2944 | 14-0834

Schenk deze bon aan wie je lief hebt (255)5410003006650(3902)175

Laat je testen en start nu met het verlagen van je cholesterol! Ontvang je gratis Starterskit op www.verlaagcholesterol.be

info

Vergroening van de

verkeersbelasting Eind 2015 nam de Vlaamse regering een aantal maatregelen om de verkeersfiscaliteit te ‘vergroenen’. Hiermee wil ze vanaf 2016 de aankoop van milieuvriendelijke wagens (nieuw of tweedehands) en de ontwikkeling van nieuwe en propere technologieën stimuleren. Op het eerste zicht een goed initiatief, want de vervuiling is erg hoog in ons land in vergelijking met de rest van Europa. Maar het zijn vooral maatregelen die geld moeten opbrengen, 30 miljoen euro in 2016.

Je kan een idee krijgen over hoeveel belasting je zou betalen door een simulatie uit te voeren op de website van de Vlaamse belastingdienst.

Belasting op inverkeerstelling De belasting op inverkeerstelling (BIV) is een belasting op nieuwe of tweedehands voertuigen. Je betaalt ze eenmalig wanneer het voertuig op jouw naam wordt ingeschreven en je het voor de eerste maal wil gebruiken op de openbare weg. Alle personenauto’s, auto’s voor dubbel gebruik, minibussen en motorfietsen zijn onderwerpen aan de BIV. Het gewest waarin je woont, bepaalt onder welke regeling je valt. In het Brussels gewest wordt de taks geïnd door de Federale Overheidsdienst Financiën. De berekening gebeurt op basis van het vermogen van de motor (uitgedrukt in het aantal fiscale PK of kilowatt ) en in functie van de leeftijd van het voertuig. In Vlaanderen int de Vlaamse belastingdienst de BIV. De berekening gebeurt vogens het principe hoe milieuvriendelijker je wagen, hoe minder belasting je moet betalen. Nieuwe tarieven BIV in Vlaanderen Sinds 2014 gebeurt de berekening in Vlaanderen op basis van verschillende kenmerken waaronder de CO2-uitstoot, uitstoot fijn stof, brandstoftype, euronorm en aanwezigheid roetfilter. Ook houdt men rekening met de leeftijd van het voertuig, volgens datum van eerste inschrijving. Vanaf 1 januari 2016 komt er een aanzienlijke stijging voor de meest vervuilende auto’s. Bij de hervorming is rekening gehouden met zowel de uitstoot van het giftige NO2-gas, van CO2 en fijn stof. Dieselwagens worden daardoor duidelijk geviseerd. Wie vanaf 2016 nog een vervuilende dieselwagen koopt (nieuw of tweedehands) betaalt tot ruim 450 euro meer. Je houdt hier dus best rekening mee bij een aankoop. Voor alle duidelijkheid: het rijdende wagenpark blijft ongemoeid. Van de 3,3 miljoen auto’s in het Belgisch wagenpark zijn er nu ongeveer 62 procent van het type diesel.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Verkeersbelasting Naast de eenmalige BIV betaal je ook nog de jaarlijkse verkeersbelasting (VKB) op motorvoertuigen die personen of goederen over de weg vervoeren. In 2016 wordt ook de jaarlijkse verkeersbelasting vergroend in Vlaanderen. De berekening gebeurt nog steeds in functie van het aantal fiscale PK’s , maar daarbovenop komt een ‘groen laagje’ volgens een bonus-malussysteem. Stoot jouw wagen meer uit dan 122 gram CO2 per kilometer, dan stijgt de fiscale pk per extra gram met 0,3 procent (bonus). Bij elke gram onder de 122 daalt het tarief met 0,3 procent (malus). Opnieuw geldt dus het principe hoe milieuvriendelijker je wagen, hoe minder belasting je moet betalen. Ook bij de VKB geldt dat voor auto’s die al in gebruik zijn, er niets verandert. Deze nieuwe tarieven gelden ook enkel in Vlaanderen. Andere brandstoffen en elektrisch rijden Tot 2020 betalen eigenaars van wagens op aardgas, hybride en elektrische auto’s helemaal geen BIV en jaarlijkse verkeersbelasting in Vlaanderen. Daarnaast voert de Vlaamse regering ook een premie in voor elektrische auto’s die in de beginfase kan oplopen tot 5.000 euro voor wie een elektrische wagen aankoopt. De aankoopprijs van een (bescheiden) elektrische wagen kan daardoor een kwart lager uitvallen. Simulatie Je kan een idee krijgen over hoeveel belasting je zou betalen door een simulatie uit te voeren op de website van de Vlaamse belastingdienst. Daarvoor heb je wel heel wat technische gegevens nodig van de wagen in kwestie, de formule voor de berekening is immers bijzonder complex. De gegevens die je nodig hebt zijn het type brandstof, de euronorm, de CO2-uitstoot in g/km en de fiscale PK. Indien je deze laatste factor niet kent, kan je dit aanduiden en in plaats daarvan de cilinderinhoud (cc) van de motor invullen. Veel van deze gegevens kan je terugvinden op de website van het merk in kwestie, of in de catalogus.

Leasingvoertuigen Opmerkelijk is dat de verkeersbelasting voor leasingvoertuigen wel nog steeds uitsluitend wordt berekend op basis van het vermogen van het voertuig. De drie gewesten moeten hierover tot een apart akkoord komen, wat niet het geval is. Het gaat over een behoorlijk aantal voertuigen. In heel België rijden er maar liefst 650.000 bedrijfswagens rond, die puur als compensatie gelden voor het loon. En het grootste deel daarvan rijdt op diesel. Verhoging accijnzen Ook de federale overheid doet zijn duit in het zakje. In de taxshift die in het najaar van 2015 werd afgesproken zit een maatregel die de accijnzen op diesel verhoogt. In 2016 blijken de gevolgen nog mee te vallen. Maar tegen 2018 zal de impact pas echt voelbaar zijn. Volgens een simulatie van mobiliteitsclub VAB zal diesel tegen 2018 zo’n vier eurocent per liter duurder zijn dan benzine. De volledig tegenovergestelde situatie dan nu dus. Lage emissiezone Antwerpen Tot slot lijkt het er ook op dat de lokale overheden de meest vervuilende auto’s willen aanpakken in de toekomst. Vanaf 1 februari 2017 voert Antwerpen als eerste stad in België de lage emissiezone in. Een op vijf wagens zal dan niet langer welkom zijn in de Antwerpse binnenstad, omdat ze te vervuilend zijn, tenzij tegen betaling. Het hangt af van de brandstof die je wagen verbruikt. Voor benzineauto’s is er geen probleem, tenzij ze voor 1992 voor het eerst in gebruik werden genomen en nu dus ouder zijn dan 24 jaar. Dieselauto’s worden sneller getroffen. In grote lijnen maken dieselwagens die voor 2000 in het verkeer werden gebracht weinig kans om de zone binnen te mogen. Voor dieselwagens tussen 2001 en 2005 kan het wel, indien die beantwoorden aan de Euro 3-norm en een roetfilter wordt geplaatst. Wanneer je maar een dagje in Antwerpen moet zijn, en je wagen is te vervuilend, zal je een dagpas kunnen kopen van 20 tot 32 euro.

Tot 2020 betalen eigenaars van wagens op aardgas, hybride en elektrische auto’s helemaal geen BIV en jaarlijkse verkeersbelasting in Vlaanderen.

Te complex De nieuwe regelingen zijn bedoeld om de mensen te overtuigen een milieuvriendelijke keuze te maken en het totale wagenpark te vergroenen. Uiteraard ondersteunt OKRA dit, maar dit veronderstelt wel dat je goed geïnformeerd wordt. En dit is absoluut niet het geval. De formules die gehanteerd worden om de verkeersbelasting te berekenen zijn veel te complex. Je moet al over heel wat technische gegevens beschikken wil je een juiste inschatting kunnen maken van de tarieven die je zal moeten betalen. En ook de impact van de accijnsverhoging op diesel is veel te weinig bekend op lange termijn. Dit terwijl je in het nabije verleden nog een ecopremie kon krijgen ook voor een dieselwagen zonder roetfilter. Als je weet dat de particuliere autobezitter gemiddeld acht jaar wacht om een nieuwe wagen te kopen, wordt het duidelijk dat het over maatregelen gaat die vooral veel geld moeten opbrengen. Bij oudere bestuurders ligt dit gemiddelde van acht jaar bovendien wellicht nog een stuk hoger omdat ze doorgaans minder kilometers rijden per jaar. Deze groep wordt het zwaarst getroffen. Uiteraard is een gezond leefmilieu van cruciaal belang, maar een sociale overgangsperiode was hier op zijn plaats geweest.

■

Tekst Niek De Meester

Meer info Officiële simulator verkeersfiscaliteit in Vlaanderen https://belastingen.fenb.be/vfp-portal-pub2-web/simulatieVerkeersbelasting.html

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

mijn passie

“Liefde geeft, passie neemt. Bergen doen beide.” De woestheid van nauwelijks toegankelijke natuur en het authentieke leven in het hooggebergte ver weg van de toeristenkaravanen lokten hem. Ontsnappen aan de dwangbuis van regels en wetten, zich enkel onderwerpen aan de oerwetten van de natuur en zo het oorspronggevoel ervaren. Dàt beleefde Ignace Bral (61) telkens weer met volle teugen. Zo schroefde zich een onuitroeibare hunker naar hoogten vast in zijn lichaam en ziel.

De weg naar de Alpamayo, Ignace Bral, Lannoo 2015, 256 pag.

Acteur of boswachter Ignace Bral: “In Tielt, waar ik als kind woonde, was er een kasteelbos. Daar mochten wij niet spelen. Maar wat niét mocht, was voor mij net interessant. Daarom wou ik boswachter worden of acteur. Dat laatste mocht ook niet, want dat waren hoerenlopers, drinkers, armoezaaiers en ja, ik was een zeer beïnvloedbaar manneke voor al wat niet deugde. Ik dacht ook nog aan chauffeur, dan kon ik overal naartoe rijden. Maar mijn moeder –een streng katholieke vrouw die zelf non had willen worden- zag in haar oudste zoon een pater. Ik kreeg voor mijn verjaardag een kazuivelke en een kelkje met een pateen! Ik pater? Een tijdje dacht ik, wel ja, naar Afrika trekken met een jeep! Maar op ’t moment dat mijn haar de Beatles-mode volgde en de meisjes en het bier in mijn leven kwamen… vaarwel pater! Toevallig ontdek ik de opleiding logopedie: stem- en spraakvorming, psychologie, talen… Misschien toch de weg om acteur te worden? Goed, ik word logopedist maar zie het niet zitten om in zo’n groot centrum te gaan werken. In Oostende start een nieuw centrum, met een klein ploegske. Dat ging dertien jaar goed tot er een directeur kwam waarmee ik het niet kon vinden. Ik kan een baas verdragen, zelfs een kapitein als die beter is dan ik. Voor een mossel kan ik niet werken. Dus andere job zoeken. Het was de beginperiode van groen en biologisch en ik wou verkoper worden van organische mest. Maar die groene firma wou me niet want ik had geen verkoopervaring. Ik begin dan maar in een bedrijf voor verkoop van industriële gassen Air Liquide. Zes

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

maanden ervaring opgedaan en dan terug naar mijn groene firma. Ik mag meteen beginnen, maar bak er niets van in dat kleine bedrijf. Met hangende pootjes weer naar het gasbedrijf waar ik me een jaar lang te pletter werk. 80.000 kilometer in een Volkswagen-Golf rondcrossen, alle dagen stress. Mijn rug was kapot.” Beber, mijn muilezel “Ondertussen was ik al wat in de bergsport verzeild. Een rugzak dragen met mijn verknoeide rug zat er voorlopig niet meer in. Wie zou dan mijn rugzak dragen tijdens de tochten? Een vriendin bezorgt mij het knappe jongensboek van Michiel Hendryckx Twee ezels. Daarin vertelt de auteur over zijn wandeltocht met zijn muilezel vanuit Gent naar het Griekse Olympos. Dat was het! Een muilezel om mijn rugzak te dragen, dan kon ik toch bergwandelen, want het wandelen zelf deed mijn rug goed. Was er niks te combineren met logopedie en bergwandelen? Vanuit mijn rustbed schrijf ik me in voor een cursus initiatie bergwandelen. Iedereen verklaart mij zot. Ik behaal dat diploma en ik richt mijn eigen wandelbedrijfje op Toch(t)genoten. Wandelingen op maat waarbij het genieten centraal staat. Ik hoopte zeventig procent van mijn inkomen uit mijn werkloon te halen en dertig procent uit het wandelen…Twee jaar heeft het wandelbedrijfje iets opgebracht, de twintig andere jaren waren verlieslatend maar het blijft mijn geesteskind. Mijn muilezel Beber is een deel van het gezin en als hij in de winter op stal staat, ga ik met hem wandelen zoals anderen met hun hond doen.” Het ongeneeslijke bergvirus “Ik was getrouwd, we hebben samen drie kinderen. Mijn vrouw en ik waren alle twee sportief en alles liep min of meer vlot. Zo is het helaas niet gebleven. Want in mij groeit steeds feller dat verlangen naar de bergen. Hoe meer bergen ik beklom in de Alpen, in de Himalaya, in Ecuador, in Peru, hoe meer ik ernaar verlangde ooit eens een hoge, verre, koude, steile berg te beklimmen.

Dat werd de Alpamayo in Peru, dertien jaar geleden. Een onvergetelijke, gevaarlijke, prachtige tocht die ik samen met zovele andere bergtochten in mijn boek De weg naar de Alpamayo heb beschreven. Maar ondertussen waren mijn vrouw en ik geruisloos uit elkaar gegroeid. Ik maak in dat boek de vergelijking tussen trouwen en klimmen. Klimmen hebben we stap voor stap geleerd, kaart en kompas leren lezen, een klein rotske beklimmen in de Ardennen, een klimmuur, een grote rots in de Ardennen, een kleine berg in de Alpen, een grote berg… Wandelen in de Himalaya, een steile berg in Ecuador: altijd stap voor stap, in overleg met tochtgenoten, de moeilijkheden inschatten. Maar trouwen dat hebben we nooit geleerd. We zijn er aan begonnen, een felle vlam! Dat ging allemaal vanzelf en ’t ging ook vanzelf kapot… Het gevaar van niet communiceren in een huwelijk is bijzonder groot. Sommige dingen verzweeg ik, andere dingen verzweeg mijn vrouw. Niet dat we elkaar bedrogen met een andere man of vrouw, maar ik bedroog haar met mijn bergen, zij door te zwijgen.” Een passie kan je niet verklaren “Ik ben niet geboren met dat bergvirus, noch opgegroeid bij bergliefhebbers. Mijn vader was een Zeeuw: een sterke boerenzoon die van de natuur hield, nauwelijks naar school geweest. Net als mijn moeder die uit Tielt afkomstig was. Geen diplomahouders maar twee verstandige mensen. Als kind ben ik veel ziek geweest: kinderverlamming, hersenvliesontsteking, allerhande virussen opgelopen. Ik heb het allemaal overleefd. Een keertje met de mutualiteit naar de bergen geweest. Daarvan herinner ik me enkel de slechte schoenen en de strenge leiders, en dat ik niet meemocht op de tweedaagse tocht omdat ik een droef manneke was. Pas op achttien jaar ben ik wat beginnen sporten: keeper bij het voetbal. Maar ik kwetste mijn kruisbanden en zat zes maanden aan de kant. Plezierig was anders.

Pas als volwassene ben ik in de bergen gerold. Ik werd inderdaad getroffen door dat bergvirus dat steeds meer cellen van je lichaam aantast en waardoor je er altijd opnieuw naar terugkeert. Ik ervoer daar alleen het volle leven. Wat wil je dan? In de bergen moét er niks, daar heerst de wet van de zwaartekracht die eerlijk is en voor de grootste mens en het kleinste kind geldt. En de wet van de natuur met de wind, het water, de kou, de warmte… voor iedereen gelijk en ik voel me daar goed bij. Waarom ik klim? Een passie kan je niet verklaren, maar de voornaamste reden voor mij is waarschijnlijk de ontsnapping uit de gevangenis. Zoals in het boek Papillon van Henri Charriére, waar de man in een onooglijke gevangeniscel is opgesloten en er toch nog zijn geest kan laten dwalen in het vrije oerwoud. Als ik niet in de bergen ben, en als ik er straks met mijn versleten knieën misschien niet meer in kan lopen, kan ik er in mijn hoofd toch nog altijd naartoe.”

In de bergen moét er niks, daar heerst de wet van de zwaartekracht die eerlijk is en voor de grootste mens en het kleinste kind geldt.

■ Tekst Hilde Masui-Wenderickx Foto Violet Corbett Brock

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

tentoonstelling

Een museum vol plastic In december 2015 werd op de Heizelvlakte het Art & Design Atomium Museum geopend. ADAM, zoals het kortweg wordt genoemd, moest een plek worden voor zowel massaproductie, innovatie als esthetiek. In de soortnaam ‘plastic’ komen deze drie pijlers elkaar feilloos tegen. Met de Plasticarium-collectie van Brusselaar Philippe Ducelle was de eerste steen van dit gloednieuwe museum snel gelegd.

et zoals plastic kleur brengt in ons leven, fleurt ook het ADAM de troosteloosheid die de Heizelvlakte oproept een beetje op. De monumentale trap in geel en rood is een ontwerp van architect en urbanist Jean Nouvel. Hij nodigt al van ver uit om het museum achter de bronzen spiegelpanelen van de oude Trade Mart gebouwen te verkennen. En het is er meteen thuiskomen. Want niets zit meer in ons dagelijks leven dan plastic.

“Waarom ik het design durf noemen? Omdat het alle principes van een goed ontwerp bezit: functioneel, eenvoudig, stapelbaar, compact, duurzaam én populair.” OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Een Brusselaar met een passie Het was in het Parijs van de jaren dertig dat Philippe Ducelle voor het eerst kennismaakte met voorwerpen in plastic. “Ik zag er geweldige dingen en dacht: als niemand de moeite neemt om deze spullen bij te houden, zal het op een dag voorgoed verloren zijn.” Dus begon hij met het systematisch aankopen van objecten en spitte alle bestaande fabriekscatalogussen uit, op zoek naar nieuwe toepassingen van het materiaal dat de wereld zou veroveren. Zijn verzameling groeide uit tot meer dan tweeduizend objecten, een museum waard. Dat werd eerst nog het Plasticarium in hartje Brussel. “Maar omdat het door plaatsgebrek maar wat op elkaar gestapeld was, leek het veeleer rommel dan een waardevolle collectie.” Toch krijgt in het ADAM iets wat op een alledaags stapeltje vaatwerk lijkt, een ereplaats. Philippe: “Het is in de jaren zestig ontworpen door het Italiaanse koppel Vignelli en werd in de Verenigde

Wij verhogen uw comfort ! TRAPLIFTEN, HUISLIFTEN, PLATEAULIFTEN & GOEDERENLIFTEN

VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK

SE RV IC E

BEL GRATIS: 0800 20 950

24/24 - 7/7

WWW.COMFORTLIFT.BE Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | info@comfortlift.be

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

tentoonstelling

Gebeten door plastic Een beetje tegendraads in de filosofie van wat plastic voor de mens betekent, stelt het museum ook de collectie van Wendell Castle voor. Deze Amerikaanse meubelmaker had in de jaren zestig een tafel getekend die hem aan een tand deed denken. Het inspireerde hem om het hout opzij te leggen en voortaan te gaan ontwerpen in polyester, versterkt met glasvezel. De combinatie van artisanaal vakmanschap, design en industriële productie werd door de kenners de hemel in geprezen maar op de markt geraakten de tandenmeubels niet verkocht. Bovendien vond Castle het werken met plastic onaangenaam en in 1973 legde hij het materiaal definitief naast zich neer. Voor verzamelaar Ducelle was dat een goede reden om enkele van die zeldzame meubelstukken aan zijn collectie toe te voegen.

We kunnen ons de wereld niet meer voorstellen zonder plastic. Het wordt zelfs kunst, in het ADAM samengebracht in een rariteitenkabinet.

Staten in massa geproduceerd. Waarom ik het design durf noemen? Omdat het alle principes van een goed ontwerp bezit: functioneel, eenvoudig, stapelbaar, compact, duurzaam én populair.” Plastic is er voor iedereen Het eerste synthetische materiaal dat door een scheikundige in een laboratorium werd ontwikkeld, dook op in 1907: fenylmethanal, beter gekend als bakeliet, zou later als ‘materiaal van de duizend toepassingen’ de geschiedenis ingaan. Even later kwam er formica en in 1930 vond iemand plakband uit. Allemaal uitvindingen waarbij wij niet meer stilstaan, omdat we ze in veelvoud in huis hebben. In ADAM wordt die massaproductie symbolisch op een fabrieksrolband voorgesteld. En wie zou eraan denken om een kuipstoeltje, de legendarische paraplubak met gaten of de transistorradio uit de swinging sixties als innovatief design te zien?

En wat met het milieu? President Pompidou schreef in het Parijse Elysée zijn toespraken aan een bureau van plastic, opblaasbare zitzakken veroveren jeugdkamers, een discotheek krijgt integraal vorm in plastic, knusse zithoekjes in een capsule katapulteren ons naar sciencefiction films… We kunnen ons de wereld niet meer voorstellen zonder plastic. Het wordt zelfs kunst, in het ADAM samengebracht in een rariteitenkabinet. Maar wat met het milieu? Ook daaraan besteedt het museum aandacht. Hoewel nergens in de scenografie wordt uitgelegd hoe het materiaal plastic in de beginjaren werd geproduceerd – en dat is jammer - komt er in het laatste thema toch aandacht voor waar het met plastic naar toe moet. Naast recyclage worden er nieuwe procedés ontwikkeld om plastic ecologisch te produceren. Plastic is niet dood, het zal gewoon op een betere manier moeten worden gemaakt.

Info: Museum ADAM (Art & Design Atomium Museum), Belgiëplein/Heizel in Brussel 02 475 47 64, www.adamuseum.be Open van dinsdag tot zondag van 10.00 uur tot 18.00 uur, Metro: lijn 6, station Heizel Tickets: 10 euro, met korting: 8 euro.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Metamorfose

uit

in het westen

Lakennijverheid, Guldensporenslag, De Leeuw van Vlaanderen… historische begrippen trekken voorbij als ik aan Kortrijk denk. En toch spat de geschiedenis hier niet van de gevels. Integendeel, een nieuwe, frisse wind waait door deze stad en verweeft het verleden met een hoopvolle toekomst.

“K

ortrijk is een innovatieve en creatieve stad in ontwikkeling. We leggen daarbij de lat bijzonder hoog op het gebied van architectuur. We vinden dat je moet bouwen aan het patrimonium van de toekomst.” Stadsgids Marijke Debucquoy troont ons graag mee door haar energieke Kortrijk. De Metamorfose-wandeling heeft haar naam niet gestolen. Waar je ook loopt of kijkt, de stad bulkt van de bouwwerven. Hier is duidelijk iets gaande. “Een stad is veel meer dan gebouwen. Het zijn vooral ook de parkjes, publieke ruimten, straten en pleinen die het belevingsgevoel van de stad bepalen. We trachten hedendaagse architectuur te combineren met aandacht voor het historische. Zoals in het museum Kortrijk 1302. De historische Cisterciënzerabdij steelt alle aandacht doch de bijgebouwen bleven sober en strak om te voldoen aan de hedendaagse behoeften. Een groene omgeving maakt het voor de bewoners aangenaam wonen.

Jammer genoeg overleed hij vorig jaar. Zijn wens was op deze begraafplaats uitgestrooid te worden. Dat betekent toch wel iets!” De laatste begijn ter wereld Ook het Begijnhof, werelderfgoed, ontkomt niet aan een restauratie. De huisjes worden verhuurd en zijn authentiek uit de zeventiende eeuw. Ze vormen een oase van rust in het centrum van de stad en zijn zeer gegeerd. Het beeld van juffrouw Marcella, het laatste begijntje ter wereld, die twee jaar geleden op 91-jarige leeftijd overleed, fleurt de buurt op. Via een doolhof van smalle, kronkelende gangetjes belanden we bij een klein belevingscentrum waar de geschiedenis van de begijnenbeweging via touchscreens wordt toegelicht.

Het Begijnhof is volop in restauratie met authentieke huisjes.

Kortrijk heeft met haar metamorfose duidelijk een visie. Die ontstond door het uitschrijven van een architectuurwedstrijd, gewonnen door het architectenbureau van Bernardo Secchi. Zijn opdracht was een structuurplan maken voor Kortrijk. Op zijn visie werken we nog steeds verder. Hij ontwierp ook de prachtige begraafplaats op Hoog Kortrijk.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

uit

Op het Buda-eiland gaat veel aandacht naar de zorg. Assistentiewoningen werden hier zorgvuldig ingeplant.

De Collegebrug noemt de ontwerper zijn meest poëtische realisatie ooit.

We leren er dat de begijnen de eerste geëmancipeerde vrouwen waren, op zoek naar spiritualiteit. “Beschouw hen maar als feministen avant-la-lettre. Ze wilden alleen wonen en een onafhankelijk leven leiden”, gaat Marijke verder. “Maar de Kerk kon dit niet plaatsen. Ze werden overal vervolgd en op een bepaald ogenblik ging de Kerk de begijnhoven zelfs verbieden. In geen enkel ander Europees land komen begijnhoven echt tot bloei. Het is een typisch Vlaams fenomeen.” Brugheilige Marijke: “De Broeltorens van Kortrijk zijn een begrip. De stad werd vroeger begrensd door de Leie. Aan de overkant lag drassig gebied. Dat noemde men een broel. Aanvankelijk was er slechts één

Broeltoren. Op de brug tussen de torens pronkt het beeld van Nepomucenus, de brugheilige. Je vindt eveneens een Nepomucenusbrug in Brugge en in Praag. Hij was de biechtvader van de koningin van Bohemen. Hij werd gemarteld en zijn lijk werd in het water geworpen omdat hij het biechtgeheim niet wou verklappen. Hij kwam ook op voor een vrijere Kerk. De legende zegt dat hij terug boven water kwam en er vijf sterren boven zijn hoofd verschenen. Wanneer men later zijn lijk terug opgroef, zou alleen zijn tong intact gebleven zijn.” Op deze plaats worden de kaaimuren verlaagd en de huidige parking moet plaats maken voor een brede wandelboulevard met terrasjes en trappen die leiden naar het water. Verderop komt een grote ondergrondse parking. Door een betere waterbeheersing heeft de Leie

De brugheilige Nepomucenus staat tussen de Broeltorens.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

hier geen getijden meer. Dit wordt een echt ontspanningsplekje om te kuieren en te flaneren. Buda en Kortrijk We steken de brug over naar de overkant van de Leie. Hier bevindt zich het Broelmuseum, momenteel gesloten maar het zal in de toekomst gebruikt worden als tentoonstellingsruimte. Het moet de toegang vormen tot het Buda-eiland. Marijke: “We staan hier aan de oorspronkelijke Leie, die een grote bocht maakt. In de veertiende eeuw maakte men een aftakking van de Leie om deze wijk te integreren in de stad. Kortrijk was uit zijn voegen aan het barsten. Door het rechttrekken van de Leie ontstond een eiland. Vanwaar deze exotische naam Buda? De oorsprong van dit verhaal begint enkele eeuwen terug. Buda stamt uit de zeventiende eeuw en verwijst naar de stad Buda, het grootste stadsdeel van Budapest. In de zestiende eeuw nemen de Turken de stad in. Voor de inwoners was dit een ramp want het betekende een economisch verval. Pas midden zeventiende eeuw kunnen de Habsburgers de stad opnieuw veroveren. Deze overwinning wordt voortaan in heel Europa uitbundig gevierd omdat men dit zag als een overwinning van de christenen op de islam. Kortrijk bezit damasten (een kostbare stof) die de slag om Buda weergeven. In de zeventiende eeuw willen de Fransen van dit eilandje een militair bolwerk maken. Ze moeten echter al vlug de stad afstaan aan de Spanjaarden. De Kortrijkzanen leggen vanaf dat moment de link tussen Kortrijk aan de Leie met Buda aan de Donau. Aanvankelijk werd het eiland enkel in de volksmond Buda genoemd maar na een tijdje werd dit de officiële benaming. Bernardo Secchi kleurde Buda in als een eiland van creativiteit. De stad maakt hier een kunsteneiland van en richt het Buda Kunstencentrum op, een platform voor podiumkunsten. Het centrum is internationaal bekend als de grootste kunstwerkplaats van Vlaanderen. Ieder jaar komen hier ongeveer 150 kunstenaars in residentie. Zij krijgen logistieke en artistieke ondersteuning en ruimte ter beschikking om hun ei te leggen.” Kunst en zorg De Pentascoop van weleer heet vandaag Budascoop. Hier zijn drie filmzalen en twee podiumruimten ondergebracht. Ook het Buda Kunstencentrum is hier gevestigd. Je kan hier naar de betere film kijken. Kleine kunstenaars kunnen hier ook aan de slag. Ook de gebouwen van de voormalige

Brouwerij Tack werden opgekocht door de stad. Je herkent de toren, waar het bier van lage gisting gebrouwen werd, aan de glazen wand, aangebouwd voor de trappen en liften. Ook hier krijgen podiumkunstenaars ruimte. Veel aandacht gaat naar de zorg op het eiland. Assistentiewoningen, woonzorgcentra, kinderdagverblijven en appartementen voor personen met een beperking ten gevolge van een ongeval bracht men hier samen met inplanting van veel groene oases. Sluitstuk en paradepaardje van het Buda Kunstencentrum is de Budafabriek. Hier creëerde de stad een laboratorium of werkplaats en ontmoetingsruimte voor iedereen die creatief is. Designers, architecten, kunstenaars… maar ook wetenschappers en studenten kunnen hier hun creativiteit uitleven. Men hoopt dat deze kruisbestuiving de creatieve economie ten goede zal komen. Boven ligt een exporuimte waar prachtige tentoonstellingen doorgaan. Een uniek project voor een kleine stad als Kortrijk.

Dankzij de inplanting van groene oases is het aangenaam wonen in de stad.

Juffrouw Marcella was de laatste begijn ter wereld.

Langs de Leie worden de komende jaren twaalf nieuwe woonzones ontwikkeld. De zestig meter hoge, oude toren van het Sint-Amandscollege, een ijkpunt in de stad en gebouwd als internaat, gaat tegen de vlakte en wordt vervangen door een moderne woontoren. Belangrijke filosofie voor alle bouwprojecten is dat alle gebouwen los van elkaar staan. Overal moeten groene doorsteekjes en natuurlijke zones aanwezig zijn. Alles wat historisch is, blijft overeind en wordt gerestaureerd. Zeven bruggen De Grote Leiewerken kaderen in een groots project, namelijk de verbinding tussen het Seinebekken en de Schelde of

Ò OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

uit

Het Museum Kortrijk 1302 is ondergebracht in de oude Cisterciënzerabdij.

Belangrijke filosofie voor alle bouwprojecten is dat alle gebouwen los van elkaar staan. Overal moeten groene doorsteekjes en natuurlijke zones aanwezig zijn.

In de Budascoop kan je naar de betere film gaan kijken.

een waterverbinding tussen Parijs en Antwerpen. Een nieuw kanaal tussen Compiègne en Cambrai moet de schepen via een zijrivier van de Leie naar de Leie sturen om in Gent op de Schelde te belanden. Alles moet bevaarbaar worden voor schepen van 4400 ton met drie containerlagen boven elkaar. Dat betekende voor Kortrijk dat er zeven nieuwe bruggen moesten komen en dat de Leie moest verbreed worden. De ruimte tussen het wateroppervlak en de brug moet namelijk zeven meter hoog zijn. Zeer ingrijpend in het centrum van een stad. Kortrijk onderhandelde over zeven verschillende, esthetische en hoogwaardige bruggen. Men koos voor een boulevard langs het water met veel ruimte voor wandelaars en fietsers. Alle kaaimuren werden vernieuwd in rode baksteen, een typisch streekproduct. De combinatie van het grijze water met de rode baksteen, het okerkleurig pad en de vele groene zones toverde deze site om in een bijzonder aangename omgeving waar de Kortrijkzanen graag vertoeven. De laatste brug komt op de tip van het eiland. Kortrijk beach Marijke: “Tijdens een vier maanden durend feest van mei tot september 2015 vierde Kortrijk met De Grote Verleieding de afronding van de grote Leiewerken. De

stad bewijst hiermee dat een brug wel iets meer kan zijn dan een lelijke betonnen oversteek. De nieuwe Noordbrug heeft iets van de Erasmusbrug in Rotterdam. De laatst geopende brug, de Budabrug, is een eigentijdse tafelbrug en doet denken aan een walvis. De Collegebrug, een S-vormige voetganger- en fietsbrug, ontworpen door Laurent Ney, werd het pronkstuk. De ontwerper noemt dit zelf zijn meest poëtische realisatie ooit. Ze slingert als het ware over het water en past perfect in het landschap. Ze is ’s avonds sprookjesachtig verlicht en bovendien een technisch hoogstandje.” Deze plek is the place to be geworden in Kortrijk. Tijdens de zomer verandert het Budapark in Buda beach. Een toplocatie om te zonnekloppen, te luieren en te genieten van de Nieuwe Leie en de indrukwekkende binnenschepen die nu dwars door Kortrijk varen. De Kortrijkzanen hoeven niet meer naar de kust voor een dagje strand. Bar, ligzetels, speeltuin, skatebowl… alles is hier aanwezig voor een ontspannen gezinsuitje. De Dambrug over de Oude Leie leidt je naar de nieuwe aanlegsteiger en de jachthaven draagt nog bij aan het vakantiegevoel. Zo wordt deze oude Westvlaamse provinciestad een hippe Europese woon- en werkstad.

■

Tekst en foto’s Chris Van Riet

Info ✤ Toerisme Kortrijk, Begijnhofpark (gps Houtmarkt), Kortrijk, 056 27 78 40, www.toerismekortrijk.be. ✤ Interesse in een Metamorfosewandeling? Neem contact met de West-Vlaamse Gidsenkring Kortrijk via 056 44 60 36 of kijk op www.gidsenkringkortrijk.be.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Antwerp Expo

Planckendael brengt je dichter bij de dieren.

www.planckendael.be Dankzij OKRA kan je van een voordeel genieten! Van 25 februari tot en met 25 maart krijg je op vertoon van je lidkaart 20 procent korting in Planckendael. Deze korting wordt berekend op het geldende tarief. © Jonas Verhulst

fietsenwandelbeurs.be

foto’s: o. pittomvils, p. mandado, d. HUYGHE, r. koops, j. moHan, l. alblas, r. van diGGElEn, m. pfann, WajaHatmr, p. botman, a. maaijEn

za 27 & zo 28 feb ’16

In Planckendael hop je van het ene continent naar het andere. In Azië vertedert olifantje Qiyo, het kersverse zusje van Kai-Mook, samen met haar olifantenfamilie. Voeder hier de kleurrijke lori-papegaaitjes zelf! De savanne in Afrika herbergt giraffen, antilopen en struisvogels. Welkom op de veranda van de lemuren, dicht bij de moormaki’s en ringstaartjes. Betoverend! In Amerika wandel je samen met de pinguïns over hun promenade. Deze wereld biedt je zoveel méér dan een dag boordevol plezier, op nog geen 20 min. van Brussel.

078 156 100

Alle info en reservaties: contactcenter@vayamundo.be www.vayamundo.be | facebook.com/vayamundo.be

Vayamundo Oostende AMBIANCE CULINAIRE van vrijdag tot zondag • half- of volpension 29/02 tot 21/02/16 - GARNALENWEEKEND Workshop koken met garnalen • Zeevruchtenbuffet: Scampi + gamba • Garnaalkruien • Sfeermuziek

Vayamundo Houffalize LENTEMIDWEEK

vanaf

€ 126

per persoon in halfpension

26/02 tot 28/02/16 - BIERWEEKEND Workshop rond Abdijbieren • Maak kennis met de geschiedenis en tradities van België’s best bekende topbieren • Leuke dansavond met live optreden van Folkmuzikanten

van 25/04 tot 29/04/16 • 09/05 tot 13/05/16 • 16/05 tot 19/05/16 • halfpension Inbegrepen: Ontdek de streekgerechten met onze digitale gids • Relaxen in het zwembad • Digitale info over wandelingen, fietstochten en uitstappen in de Ardennen

vanaf

€ 233

per persoon in halfpension

NIEUWE WELLNESSFLOOR !

ALLEGRO MIDWEKEN maandag tot vrijdag • half- of volpension vanaf

€ 215

per persoon in halfpension

15/02 tot 19/02/16 of 15/02 tot 22/02/16 BANDIT • Bezoek aan het ecomuseum Bommelaerswall en paardenmelkerij • Live show met Bandit en Berry Grimm 22/02 tot 26/02/16 of 22/02 tot 29/02/16 FRANK GALAN • Bezoek aan het visserijmuseum in Oostduinkerke • Live optreden met Frank Galan • Mosselfestijn • Zeevruchtenbuffet

AKTIVA MIDWEKEN half- of volpension Inbegrepen: De gids laat je de verborgen schatten van het Groot vanaf Hertogdom Luxemburg zien • Genieten van de Ourthe vallei per persoon in met Nordic walking • Bewegen is gezond: aquagym, pilates yoga, halfpension sh’Bam en swiss ball • Samen plezier maken met top entertainer Cliff en verrassingsact • Wij proeven van de heerlijke streekproducten

€ 260

DE BESTE CLUBS AAN DE KUST EN IN DE ARDENNEN • BEKIJK HET VOLLEDIGE AANBOD OP ONZE WEBSITE.

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

Sudoku

g gestemd 11 zitplaats 12 schipperskreet 13 groente 15 uit een be52 kruiswoordraadsel nden vrouw 19 koker 20 lid vanKruiswoord verdienste 22 schraal 23 roem n 25 verdikte huid 26 friszuur 28 richtsnoer 30 knaagdier 33 Russia van VerdiHORIZONTAAL 36 reisgenoot 38 klepper 39 bijwoord 40 drabbig 1 1 koele kleur 7 verdrietig gestemd 11 zitplaats 12 schipperskreet 13 groente soort 45 treksluiting 48 van geringe hoogte 49 klank 51 olm 53 wilORIZONTAAL 15 uit een bepaald gebied weggezonden vrouw 19 koker 20 lid van 6 koele kleur(muziek) 7 verdrietig gestemd 11 zitplaats 12 schipperskreet 13 groente 15 uit een berustteken 58 plaats in West-Vlaanderen 60 vervoer per26 verdienste 22 schraal 23 roem 24 losplaats van schepen 25 verdikte huid aald gebied weggezonden vrouw 19 koker 33 20 lid van verdienste 22 schraal friszuur 28 richtsnoer 3064 losgeld knaagdier Russische mosvlakte opera van23 roem 7 buisje 63 troep jachthonden 65 kruipend dier.35

Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

4 losplaats van schepen 25 verdikte huid 30 knaagdier Verdi 36 reisgenoot 38 klepper 3926 friszuur bijwoord 4028 richtsnoer drabbig 43 boerderijdier 44 33 Russi7 che mosvlakte 35 opera van Verdi48 36 reisgenoot 38 klepper 39 bijwoord wijnsoort 45 treksluiting van geringe hoogte 49 klank 51 olm 53 40 drabbig wilde n een fiets 3 warmwatertoestel 4 deel van het oog 5 indien 6 herhaver 55 gezellin 57 rustteken (muziek) 58 plaats in West-Vlaanderen 60 3 boerderijdier 44 wijnsoort 45 treksluiting 48 van geringe hoogte 49 klank 51 olm 53 wil8 vervoer per tramcetera 62 zacht metalen58 plaats buisje 63 in troep jachthonden 64 losgeld e haver 55 gezellin 57 rustteken (muziek) West-Vlaanderen 60 vervoer per deel van Frankrijk 9 et 10 zienswijze 14 huur op lange terkruipend dier. 63 troep jachthonden 64 losgeld 65 kruipend dier. ram 62 zacht 65 metalen buisje ht 17 plaats waar men uitrijdt 18 voetbalteam 21 zwemvogel

ERTICAAL 1 mmapunt 29 regelmaat 31 maatschappelijke stand 32 niets 34 knorVERTICAAL koude drank1 2 deel van een fiets 3 warmwatertoestel 4 deel vanvan hethet oog 5 indien 6 herkoude drank 2 deel van een fiets 3 warmwatertoestel 4 deel oog 5 36 gekras met de 8 deel nagels 37 aangename warmte 38 zuiver 40 getij ergier 7 schietschijf van Frankrijk89 et 10 zienswijze op lange8 terindien 6 herbergier 7 schietschijf deelcetera van Frankrijk 9 et cetera 14 huur 10 zienswijze hip tegenhoudt 41 Duitse keizer 42 familielid 44 volksverhaal mijn 16 uitgedreven lucht 17 plaats waar men uitrijdt 18 voetbalteam 21 zwemvogel 14 huur op lange termijn 16 uitgedreven lucht 17 plaats waar men uitrijdt 18 9 n 50 viseter 52 kleine groep in Italië 56 reuk4 veldvrucht 27 programmapunt 29 regelmaat 31 maatschappelijke 32 niets 34 knorvoetbalteam 21 bevoorrechte zwemvogel 24 veldvrucht 27 54 rivier programmapunt 29stand regelmaat ig mens 36 gekras met de nagels 38 zuiver 40 getij 31 maatschappelijke stand 32(afk.). niets 3437 aangename knorrig mens 35warmte mestvocht 36 nds eer35 mestvocht 59 eierschaal 61 ampère

9 6

SUDOKU

9 2

1 5

gekras de nagels 37 aangename warmte 38 zuiver 40 getij dat de vaart at de vaart van eenmet schip tegenhoudt 41 Duitse keizer 42 familielid 44 volksverhaal van een schip 50 viseter tegenhoudt 52 kleine 41 Duitse bevoorrechte keizer 42 familielid 44 volksverhaal 46Italië 56 reuk6 bolgewas 47 zalfspaan groep 54 rivier in Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer 47 zalfspaan 50 viseter 52 61 ampère kleine bevoorrechte rgaan 57 vlekbolgewas op iemands eer 59 eierschaal (afk.). groep 54 rivier in voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in Italië 56 reukorgaan 57 vlek op iemands eer 59 eierschaal 61 ampère (afk.).

2 12 3

1114

1216

Winnaars kruiswoord november 2015

25 24

32 34 36

42 44

49 56

57 60 60

63 65

46 51

✤ Wie mag genieten in het blitse Koksijde? Maria De Vos uit Kruishoutem. ✤ Wie geniet straks van Wie wij waren? Maria Van Beek uit Arendonk, Josée Wuestenberg uit Landen, Ignace De Baene uit Sint-Kruis. 193 8 2 7 6 4 5 18 5 6 2 1 4 3 7 8 9 ✤ Wie treedt binnen in de wereld van 478956321 6 5 7 3 8 4 9 1 2 A.J. Fikry, boekhandelaar? 289615473 Josée Gielen uit Diepenbeek, Renaat Devilder uit Vossem, 341279856 7 1 6 5 3 8 2 9 4 Hugo Van Neer uit Moorslede. 835492167 9 2 4 7 6 1 5 3 8 ✤ Wie krijgt heimwee naar de volksmuziek van De Kadullen? Dora Buseyne uit Sleidinge, Gabrielle Geysemans uit Haacht, 31 M. Claire Deruyck uit Heule. ✤ Wie vindt het antwoord in Is er leven na de dood? Josephina Bossuyt uit Torhout, Julien Jongbloet uit Ichtegem, Yolande Monteijne uit Alken, Simonne Vande Walle uit Waarschoot, Herlinda Minne uit Tielt. ✤ Wie leest gedichten over geloof en ongeloof in Van God los? Lambert Leyssen uit Neerpelt, Robert Van Hulle uit Waregem, 47 Paul Borzee uit Hasselt, Willy Putzeys uit Geel, Maria Delen uit Brussel. ✤ Wie leert bekende personen beter kennen in 52 Ontmoetingen? Rita Thienpont uit Zingem, Vic Boyens uit Antwerpen, J. Carette uit Zonnebeke, Guido Deloof uit Harelbeke. ✤ Wie haalt al zijn wandelbottines van de zolder bij het lezen van Ardennen 3 – topografische wandelkaarten? Mia Bloemen uit Neerpelt, Georgette Neuckermans uit Denderwindeke, Amanda Van Tilborgh uit Hoevenen, Willy Geudens uit Edegem, Monique Van Hoe uit Kluisbergen.

elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

Oplossing november: harembroek Antwoord op de extra vraag: zes maanden

D O E L

R I V I E O R R A D E B R O O T E T R E R E

IJ S T H E E

S B L 42 A U W 33 D R 57 O E V 52 I G 63 T U U R

O I L E R

E L A N S L A S E R K A D I N S O Naam: E V I ZG T O E N U T GDE Z E L M T R A Straat C U EER+EOnr: K O E S E K D I E L R L A A G E Postnr.: L T A A F T G E N M R BAR TE D E N E Tel.: T U A I DN A O R A T LEO LS P R IJ S

H O E E L E N O D R D O E T T O O T T B E R

I V I E R A

B R O E R E

T D A C U E D I E E L T M R A A I D R A T E E L L I T S N I E S E L A M R I M E U T P T I E

E L F T A L S P AWoonplaats: T EE-mail: L

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

E L ambtseed L I Schiftingsvraag: T S S Hoe heette de laatste begijn N I E P S E L A A Vergeet M R I niet T een postzegel van 0,77 euro toe te voegen! M E U T E P T I E L

ter wereld?

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord FEBRUARI 2016, PB 40, 1031 Brussel, voor 29 februari 2016. De winnaars verschijnen in het aprilnummer 2016. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven).

de grond 65 een bepaalde dag 66 iets anders uitsluitend. 53

boom 2 reuzenslang 3 stel 4 fijne geur 5 op die tijd 6 lange en brede sjaal 7 nijlreicht 9 langzaam 14 Mexicaans gerecht 15 schijf 16 kleine schop 17 iemands favofé 20 tak van een boom 21 steenachtige delfstof 23 Bijbelse figuur 25 bestanddeel um 26 hemellichaam 28 appelsoort 30 lonk 32 assistent in opleiding 33 in verband ndien 36 hevig 41 ingenieur 44 boom 46 verstijvend koud 47 tijdvak 49 hemelgeest d 52 verlichtingsmiddel 54 Egyptische waterlelie 56 siersteen 58 boodschapper rvlaktemaat 61 mannetjeshond 62 flauw. Maak kans op een van onderstaande prijzen

Speel en win

5pri2jzen

een van deze prijzen

en stuur je oplossing van het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

R E

S E M

B O

E T

E L

A R

64 ✤ Info ibis Wavre, Rue du manil 91, +32 10 24 33 34, http://www.ibis.com/nl/hotel-9958-ibis-wavre/index.shtml 66

ibis Wavre is ideaal gelegen in het hart van het Franstalige Brabant, op slechts 15 minuten van 49 Brussel. Gelegen in een50groen51landschap en 52op loopafstand van 53 het centrum 54 van Waver vind je alle diensten voor een aangenaam verblijf in België. Het hotel biedt 75 kamers, is gemakkelijk E411 en58biedt een privéparkeerplaats 56 bereikbaar via de snelweg 57 59 voor auto’s en bussen. Welkom in Waver! Wat je hier niet mag missen: attractiepark Walibi, waterpark Aqualibi, 60 61 62 het Hergé museum, het historische stadscentrum met geweldige winkels.

35 39

Een gratis overnachting met ontbijt voor 2 personen in hotel ibis Wavre. Bij aankomst krijg je een welkomstdrankje.

7 12

11 13

IJ Z

Ook wie niet wint, kan dit arrangement boeken. © DENKSPORT PUZZELBLADEN Hoe ga je te werk? Direct in te boeken via e-card of direct boekbaar via 16 13 28 36 53 12 11 56 49 52 010 24 33 34. Of manueel via deze link: • http://www.ibis.com/nl/belgium/index.shtml • Stad (Wavre) invullen en datum. A D S P I T T • Klikken op meer criteria R A T B O O R D O N O M I E A • Klikken op zakelijke reizigers M L O S D A G • Klantcode: SCP521634 A C A O Z E G E • Contractnumber: 1917933 O T O O N S Met deze code kan je op de website van het hotel zelf I D A O N N E T 10% korting krijgen op de beste prijs van de dag. V E L I G E R E M I S J O N G E Je krijgt op de goedkoopste vaste boeking -10% en N E E L T N erbovenop de kans te annuleren zonder kosten tot de I E K E M A L T dag zelf van aankomst. Korting niet mogelijk op een D A U B K O E zaterdagnacht. O R A W O L T Deze aanbieding is een jaar geldig vanaf O E R D A T U M L U S I E F S verschijningsdatum in OKRA-magazine.

Eenenvijftig boeken ✽ Drie exemplaren van Judas van Amos Oz (waarde 24,90 euro). ✽ Drie exemplaren van De geniale vriendin van Elena Ferrante (waarde 22,5 euro). ✽ Vijf exemplaren van Het geheim van mijn man van Liane Moriarty (waarde 19,95 euro). ✽ Vijf exemplaren van De brug van dromen van Hilde Keteleer en Emiel Vervliet (waarde 19,99 euro). ✽ Vijf exemplaren van De race van Julien van Remoortere (waarde 24,99 euro). ✽ Tien boekenpakketten (drie boeken).

Oplossing kruiswoordraadsel november 2015. harembroek

OKRA-MAGAZINE | FEBRUARI 2016

ledenvoordelen

✁

Win gratis duoticket

Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 20 euro) voor een bezoek aan expo Gladiatoren, helden van het Colosseum in het Gallo-Romeins Museum van Tongeren. Stuur deze bon vóór 29 februari 2016 naar OKRA-magazine, Gladiatoren, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Gladiatoren. Info zie OKRA-magazine december 2015, pagina 26. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

✁

Win gratis duoticket

Maak kans op een van de twee gratis duotickets (waarde 50 euro) voor het unieke Nieuwjaarsconcert in de O.L.V. ter Duinenkerk in Koksijde op 26 februari 2016. Stuur deze bon vóór 20 februari 2016 naar OKRA-magazine, Concert Koksijde, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Concert Koksijde. Info zie pagina 24. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

✁

Win gratis duoticket

Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 20 euro) voor de tentoonstelling Body Art in het MAS te Antwerpen. Stuur deze bon vóór 29 februari 2016 naar OKRA-magazine, Body Art, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Body Art. Info zie pagina 24. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

✁

Win gratis duoticket

Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 20 euro) voor de tentoonstelling Rembrandt in zwart-wit in de BOZAR in Brussel. Stuur deze bon vóór 29 februari 2016 naar OKRA-magazine, Rembrandt, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Rembrandt. Info zie pagina 24. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

Win gratis duoticket

✁

Maak kans op een van de 25 gratis duotickets voor de film Achter de wolken. Stuur deze bon vóór 29 februari 2016 naar OKRA-magazine, Achter de wolken, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Achter de wolken. Info zie pagina 21. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

Win gratis duoticket

Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 28 euro) voor een bezoek aan expo Van Salvador tot Dali in het TGV-station van LuikGuillemins. Stuur deze bon vóór 29 februari 2016 naar OKRA-magazine, Salvador Dali, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris. vanriet@okra.be met de mededeling Salvador Dali. Info zie pagina 23. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

✁ za 27 & zo 28 feb ‘16

Antwerp Expo bij inlevering van deze bon aan de kassa

2 euro korting!

Okra 1602

Geldig voor één persoon en niet in combinatie met andere aanbiedingen.

SPECIALE AANBIEDING!

atelier goldner schnitt

LAAG GEPRIJSD! PRACHTIGE TWINSET

www.ateliergs.be

De in model gebreide twinset kleedt dankzij de gladde boordjes mooi af. De aangename kwaliteit is zo zacht als kasjmier en zeer onderhoudsvriendelijk. Het tricot jasje met lange mouwen valt rond de heupen. De pullover met korte mouwen valt op de heupen. 100% polyacryl Wasbaar

MODE ALSOF OP MAAT GEMAAKT Zo kiest u de juiste maat

Normale maat u bent 1,65 m. of langer

Korte maat u bent kleiner dan 1,65 m.

taupe

de twinset is zo zacht als kasjmier

koningsblauw cyclaam taupe smaragdgroen

SPECIALE AANBIEDING

39.

in plaats van € 59.90

+ GRATIS verzending

JA, ik profiteer graag van deze SPECIALE AANBIEDING voor € 39.90 in plaats van € 59.90 Ik wil niet bestellen maar wil wel graag DE NIEUWE CATALOGUS GRATIS ontvangen.

1. Ik vul hieronder mijn gegevens in HOOFDLETTERS in (om te bestellen of om de catalogus aan te vragen.) Mw.

Dhr.

Achternaam

Voornaam

Geboortedatum

Straat en huis-/busnr. Postcode

54*

56*

*hiervan is geen korte maat leverbaar

Normale maat

(lengtes 67 en 63 cm, u bent 1,65 m of langer)

Korte maat

(lengtes 63 en 59 cm, u bent kleiner dan 1,65 m)

GRATIS VERZENDING!

Ik bestel op rekening In uw pakket vindt u uw leveringsnota, gelieve deze rekening te betalen binnen de 14 Tagen. Datum

Handtekening

Stuur de bestelling op naar:

Atelier Goldner Schnitt, Z.5 Mollem 390, B-1730 Asse Ik bestel volgens de algemene leverings- en betalingsvoorwaarden zoals vermeld op www.ateliergs.be. Aanbieding geldig tot 30-06-2016. Geldig zolang de voorraad strekt. Uw adresgegevens worden, behoudens bezwaren van uw kant, in een verwerking opgenomen, zodat wij u op de hoogte kunnen houden van toekomstige aanbiedingen van Atelier Goldner Schnitt, houder van het bestand. U heeft het recht om deze gegevens in te kijken en ze aan te passen. Wet verwerking persoonsgegevens 8/12/1992. Als u niet gecontacteerd wenst te worden voor onze commerciële acties, kunt u dit schriftelijk aan ons meedelen. *(variabele kosten volgens operator - max. 0.30€/min)

36048025 FS16

Bestelling Catalogus

CODE 1182 CODE 1183

Aanbieding geldig tot 30-06-2016 en zolang de voorraad strekt.

070 - 22 28 28*

of vul de bon in en stuur hem op.

LENGTE

Taupe bestelnr. 7391-701 Koningsblauw bestelnr. 7389-401 Smaragdgroen bestelnr. 7388-301 Cyclaam bestelnr. 7390-601

3. Ik betaal mijn bestelling

Bestel via:

*Ja, houdt u mij per e-mail op de hoogte van de laatste informatie en actuele aanbiedingen

2. Ik bestel de twinset graag in kleur, maat en lengte: MAAT

CATALOGUS

E-mail*

KLEUR

GRATIS

Woonplaats

Tel.

A N TE

Nergens zo goed als thuis U BENT NIET DE ENIGE DIE ZO LANG MOGELIJK THUIS WIL WONEN

Makkelijk en veilig de trap op Kies zoals zovelen voor een traplift van ThyssenKrupp Encasa: • Duitse degelijkheid en kwaliteit • Maatwerk rechtstreeks van de producent

Bel gratis

0800 94 365 www.tk-traplift.be

• Service 24/24 en 7/7, altijd in uw buurt

ONTVANG UW GRATIS INFORMATIEPAKKET

ThyssenKrupp Encasa