OKRA-magazine november 2013

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 46 nr. 9

magazine november 2013

9

Jo Hanssens:

‘Laat je steeds opnieuw beroeren’ blz. 12

22 Kies je testament 26 Winnaars haikuwedstrijd zijn bekend 27 Met de kleinkinderen naar de naailes Afgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145

en e n i W ide, S n i f j verbli rkije Tu blz. 35

okra.be

“Terug makkelijk de trap op en af.

Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.”

Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Dat kan! Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven en beneden. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude.

Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk!

Dankzij de unieke ASL-draaitechnologie zet de lift zich gedurende de hele rit automatisch in de meest optimale positie.

Ontvang nu uw gratis documentatiepakket en een offerte op maat!

Bel gratis

0800 94 365 www.tk-traplift.be

Het beloofde land De lucht kleurt rood, oranje, geel. De avondzon doet de bomen gloeien tegen de zwartblauwe lucht. ’s Morgens geeft de opkomende zon de wolken een gouden rand. Dagen na elkaar raak ik niet uitgekeken op de herfstlucht. Het doet me wegdromen.

Dromen van vakantie. Dromen van een eiland in de Middellandse Zee met een strand, een blauwe lucht en dito zee. Dromen van strandstoelen, parasols en cocktails. Dromen van pootje baden, drijven op een luchtmatras, springen tegen de golven in.

Aan de andere kant dromen ze ook van een eiland in de Middellandse Zee. Een eiland als poort tot een plaats waar je je mening mag zeggen, waar je naar school kan, waar je een toekomst voor je kinderen kan opbouwen, waar je gerust kan zijn dat ze je ’s nachts niet zonder reden uit je bed lichten.

‘De dood van je kanariepietje grijpt je veel meer aan dan duizenden doden elders want zij zijn slechts een statistiek.’

Het beloofde land. Een droom die voor honderden eindigde in de baai van Italië. Een eiland met een idyllisch strand; aangespoelde lijken liggen kriskras verspreid. Uitgespuwd door de zee. Een dag later, een loods volgestouwd met doodskisten. De beelden laten me al dagen niet los. Telkens hoor ik mezelf weer discussiëren met de leraar Nederlands uit de middelbare school. ‘De dood van je kanariepietje grijpt je veel meer aan dan duizenden doden elders want zij zijn slechts een statistiek.’ Ik wist dat hij gelijk had maar ik wou me er niet bij neerleggen. En dat wil ik nog steeds niet. Want in die kisten ligt wel iemands dochter, iemands zoon, misschien iemands moeder, iemands vader. Iemands broer, iemands zus. Iemand die gemist wordt.

Hoeveel pijn het doet om iemand te missen, hoef ik je niet te zeggen. Pijn voelt voor de ene anders dan voor de andere. En hoe de ene er mee omgaat is niet noodzakelijk hetzelfde als hoe een ander het doet. Maar de pijn blijft.

Het gemis gaat niet voorbij. Aan deze of de andere kant van de zee.

Europa sluit de ogen voor de wanhoop van velen. De eilandbewoners kunnen ze niet sluiten en doen het barmhartige werk voor heel Europa. In november herdenken christenen hun doden. Hun heiligen en hun zielen.

Deze keer zal ik aan extra zielen en heiligen denken: de zielen wiens droom hen fataal werd en de ‘heiligen’ die ongevraagd mensen in nood opvangen.

Katrien Vandeveegaete

inhoud

27

okramagazine november 2013

6 OKRA-ZINGEVING

27 MET DE KLEINKINDEREN

10 STANDPUNT

30 UIT

Ik ga sterven, jij gaat sterven Gemeenten moeten leeftijdsvriendelijk zijn

12 OVER WAT TELT

'Word niet onverschillig'

Naar de naailes

In de voetsporen van Paulus

33 UITJES 34 KRUISWOORDRAADSEL

16 BOEKEN

36 OKRA-LIDKAART

= GELD WAARD!

18 GROEN

38 EEN GREEP UIT

HET REGIONALE AANBOD

Een debutant

Een tuin om te gedenken

20 MENU

Gevogelte in de pot

22 INFO

Kies je testament

24 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Sport en politiek

26 OKRA EN TAAL

De mooiste haiku’s over duurzaamheid

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

18 18 Een tuin om te gedenken Tuinen bewaren herinneringen. Sommige tuinen zijn zelfs bewust ingericht om herinneringen levendig te houden. De tuin van Sofie bijvoorbeeld. En de tuin van Anita. Haar echtgenoot maakt Anita’s droomtuin waar.

Na haar overlijden, stelt hij de bijzondere tuin open voor het publiek.

24 Sport en politiek Er gaan stemmen op die pleiten voor een boycot van de Olympische winterspelen in Rusland. Homo’s worden er immers nu ook in de wetgeving geviseerd. Maar heeft zo’n boycot effect? Kan sport wel neutraal zijn? Liesbet Walckiers onderzocht het.

30 In de voetsporen van Paulus zon, zee, lekker eten en altijd lachende mensen. Ideaal voor wie tijdens de winter nood heeft aan warmte. Maar je blijft maar beter niet de hele tijd in je strandstoel zitten, er valt immers heel wat te ontdekken.

Je kan OKRA-magazine ook lezen via

30 Blijf vooral niet de hele dag in het zwembad dobberen.

Vanuit Side kan je boeiende uitstapjes plannen. okramagazine maart 2011

De Turkse Rivièra biedt alles wat een mens verlangt:

okra.be

5

OKRA-ZINGEVING

Ik ga sterven, jij gaat sterven Twee maanden nadat haar vader stierf op een palliatieve eenheid, ging Gretel Van den Broek er opnieuw naartoe en schreef het boek Een bed voor de dood. “Ik vind dat mensen aan het leven verplicht zijn om over de dood na te denken”, zegt ze.

“Ik ben een zinzoeker. Een denker.

En ik schrijf graag. Toen ik voor De Standaard schreef, was er de heropleving van de zoekende mens.

Mij gaat het er niet om of God bestaat of niet. Of wat er in de Bijbel staat waar is of niet. Ik stel me de vraag: waar gaat het om in het leven? Ik kom uit een warm,

geëngageerd nest maar in die tijd haakten veel mensen af. De Kerk, het zingevingssysteem van toen, sprak niet meer aan. Mensen keerden het geloof de rug toe en dachten: ik ga gewoon werken voor mijn geld en in het weekend ontspan ik.

Maar de afhakers waren niet gelukkig. De zinvragen bleven.”

De vragen niet vergeten “Je kan de vragen niet voorbij gaan. Ook niet de vraag: wat als ik sterf? Mijn vader is tien jaar ziek geweest. Hij is twee jaar geleden gestorven, een half jaar voor zijn 80ste verjaardag. Hoewel ik altijd goed kon praten met mijn ouders, werd dat tegen mijn vaders overlijden plots moeilijk. Dat was vreemd.

‘Ik ga sterven’, ‘jij gaat sterven’: we konden het niet uitspreken.

Zelfs al ben je al vaak met de dood bezig geweest, als het je persoonlijk treft, lijkt alles zo moeilijk bespreekbaar. Mijn moeder en vader hadden een sterke band.

Mensen die elkaar doodgraag zien, willen elkaar sparen. Dat zorgende tot op het laatste was mooi maar ook moeilijk.”

“Mijn vader heeft echt de palliatieve sfeer nodig gehad om los te laten. Hij was in de tien jaar dat hij ziek was meer ingetogen geworden. Maar toen hij op de palliatieve eenheid toekwam, sprak hij weer.

Hij had voor iedereen een woord en zorgde dat we verder konden. Het was emotioneel maar intens. En daarna was hij een andere mens.”

okramagazine november 2013

Een spuitje

6

“Toen ik een tijd nadien als journalist op die palliatieve afdeling meeleefde, heb ik nog vele mensen die moeilijke weg van loslaten zien gaan. Voor wie het lijden niet meer draaglijk is, kan een oplossing gevonden worden. Je kan dan kiezen: palliatieve sedatie of euthanasie. Bij palliatieve sedatie wordt de patiënt in een diepe slaap gebracht en krijgt het lichaam de tijd om te sterven. Bij euthanasie gaat het snel. In de film zie je een spuitje, de stervende legt zijn hoofd neer en het is gedaan. Misschien is dat voor sommige nabestaanden minder moeilijk? Bij palliatieve sedatie kan het sterven lang duren. Je ziet

iedereen komt het mooiste naar boven in die laatste dagen. Wat ik van het personeel en de vrijwilligers heb geleerd, is dat je zelfs dan nooit mag oordelen.”

Duw de dood niet weg “Wanneer sterven? Het is en blijft een moeilijke vraag. Ik zag een moeder die haar kinderen moest achterlaten. Zij kon haar leven niet inkorten. Je ziet je ouders lijden.

Wat is het ergste: verdriet om hun dood of hen zien lijden? In de documentaire End Credits van Marc Cosijns is er een man die dement wordt en niet tot het einde toe wil aftakelen. Hij bespreekt vooraf met zijn arts dat hij dan euthanasie wil.

Als de man een tijd later aangeeft dat zijn leven geen leven meer is en de arts hem aan zijn vraag herinnert, reageert hij geschokt. Wat doe je dan? Terugvallen op wat die man heeft gezegd toen hij nog helder was of ingaan op wat zich op dat moment afspeelt? Dat is moeilijk”.

“We leven gewoon te lang. Wat voor een ego heeft een mens, dat het zo lang mogelijk moet duren?

Als de dood je persoonlijk treft, lijkt alles zo moeilijk bespreekbaar. het volle besef mee te maken, komt het laatste contact met geliefden net voor een inspuiting, of dat nu palliatieve sedatie is of euthanasie. Praten is er nadien niet meer bij. Eigenlijk is het vooral de draagkracht van de naasten die dan wordt aangesproken.”

Een beetje warmte “Voor wie sterft, is de grootste behoefte een beetje warmte. Die vind je in de huiselijke sfeer van de palliatieve eenheid. Mensen denken dat je naar palliatieve zorgen gaat om te sterven maar je gaat er om die laatste levensfase kwalitatief door te komen. Ik ontmoette er een man wiens zwaar gemoed in één keer van zijn schouders viel.

Hij vond dat een mirakel.”

“Op de eenheid bood ik de mensen een tas koffie of een zakdoek aan.

Kleine dingen die van grote waarde zijn. Ik was er als een vrijwilliger die een stoel bijschuift en mensen hun hand vastneemt. Men liet me makkelijk toe. ‘Laat die schrijfster maar komen’, zei men, ‘ik heb veel te vertellen.’ Ze namen me in vertrouwen, waren dankbaar. Mijn boek was voor hen een cadeau aan hun kinderen en kleinkinderen.”

“Ik heb veel mensen ontmoet, veel mooie momenten meegemaakt maar ook enkele moeilijke. Niet bij

Je kan iemand die dement is een knuffel geven, een waardevol rustig ontspannend gevoel maar een minuut later zijn de wanhoop, het verdriet en de paniek terug.”

“Men zegt soms: zoals je leeft, zo sterf je. Er zijn veel mensen die de dood van zich afduwen. Als ik een tip mag geven: leg een schriftje aan. Maak een levensboek. Duw de dood niet weg. Vroeger stonden de kinderen altijd rond het sterfbed van hun grootouders. Dus waarom nu niet?”

De Nest “Ik geloof niet in het leven na de dood. Maar ik geloof wel dat mijn vader verder leeft. Ik zie hem nog dagelijks lopen. En hij blijft na mijn dood in de herinnering van mijn twee jonge kinderen. Ik hoop dat ik ooit zo bij iemand verder leef. Mijn vader heeft zich enorm geëngageerd. Hij heette Nest. Ik heb na zijn dood ontdekt dat hij echt een nest was voor velen. ‘Ik heb de Nest gekend, dat was een goed mens’, zei men. Dat zijn zachtaardigheid zo ver gereikt heeft, vind ik fantastisch.”

Tekst Dominique Coopman Foto François De Heel

In het kader van het OKRA-project ‘Zorg voor waardig ouder worden, tot het einde toe’ brengt OKRA-magazine een reeks bijdragen over dit thema. Na Manu Keirse en Jan De Cock komt dit keer Gretel Van den Broek aan bod. Standpunten kunnen verschillen maar elke geïnterviewde is bewogen door de zorg voor een waardig levenseinde. Binnenkort plant OKRA twee folders rond zorg en zingeving bij het levenseinde. Die zullen ruim verspreid worden. Daarin wil OKRA haar visie duiden. Ook daarvan vind je binnenkort een echo in OKRA-magazine.

Gretel Van den Broek, Een bed voor de dood, Van Halewyck, Leuven, 2012, 208 blz. 16 euro.

Maak kans op een gratis exemplaar. Zie blz. 35.

okramagazine november 2013

de dood langzaam in het lichaam binnensluipen, blauwe nagels, die reutel. Voor sommigen is net dat lange proces zwaar om mee te maken.”

“Ik weet niet of ik het ooit zal kunnen maar als ik ondraaglijk zal moeten lijden wil ik mezelf voor ogen houden wat het meest menselijk is voor wie aan mijn bed zal zitten en dan een keuze maken.

Kort en krachtig of langzaam maar niet zo mooi om te zien. Voor wie beslist om het einde niet meer in

7

casino Kursaal Oostende

Nicole & Hugo

za. 23 & zo. 24 november 2013

“meter en pete

zondag 24 no

r”

vember

telkens van 10 tot 18 uur

Genieten Informeren Beleven Ontspanning & amusement Caamlsber Luc 23 nove

Surplus belevingslounge i dansen

i optredens i lezingen:

beleggen, successierechten… i info stands … alles voor de rijpere levensgenieter!

Tickets via

www.boekjeticket.be

% 5 2 -

oor v g in kort -ledene: A od OKRicket met kortingsc B oek

je t

LU S O S UR P

K

De Mela

€ 10 voor 1 dag; € 15 voor de 2 dagen

Telefonisch 0902 69 666 op werkdagen tussen 14 en 17 uur

zaterdag

www.surplusdays.be

VISIT OOSTENDE www.visitoostende.be

aperitiefco

23 en zo

ndo’s

ncert

ndag 24

novemb

er

V.U. Publi-Projects Caroline Ostyn, Westeindestraat 24, 9990 Maldegem

i workshops

zaterdag

Vier het La Pauline Feest mee!

La Pauline is de trots van de Wijnbeurs. En al sinds vele jaren de meest aan huis geleverde wijn van België. Dit jaar bestaat La Pauline 25 jaar! Reden om te feesten.

Daarom is er speciaal voor u een unieke lezersaanbieding samengesteld, waarmee u zéér voordelig met La Pauline kennis kunt maken.

Mét een paar feestelijke cadeaus!

Van 4 9 La Pauline is ontstaan als ‘Uw Grand € 132, hts c e l Cru voor elke dag’. Gemaakt van s r NU voo dezelfde druivensoorten en bereid op dezelfde wijze als de Grands Crus in Bordeaux. La Pauline is iets bijzonders in uw glas voor een betaalbare prijs.

€ 39,95

Maak nu kennis met deze volromig zachte wijn uit de Pays d‘Oc en ontdek waarom La Pauline al zo vele jaren de meest geliefde rode wijn is.

“La Pauline, al 25 jaar ons visitekaartje.”

Paul Van Boxstael, Directeur van de Wijnbeurs in België

Vier het feest mee en ontvang het La Pauline Feestpakket t.w.v. € 132,94

Nu voor slechts 39,95 per pakket GRATIS levering aan huis!

U krijgt: • 5 flessen heerlijke rode 2012 La Pauline ‘Les Collines’ • Eén fles bruisende 2012 La Pauline Prosecco • GRATIS een Jaar lidmaatschap t.w.v. € 14 • GRATIS Luxury Wellness Voucher t.w.v. € 75* • GRATIS levering aan huis * Met de Luxury Wellness Voucher kun je een 2e persoon gratis meenemen naar 1 van de 32 aangesloten wellnessresorts en salons in België en Nederland.

Dit aanbod geldt tot 30 november 2013

Ga naar www.wijnbeurs.be/okra of Bel 070 233794 en bestel (ma t/m vrij 8.30 – 17.00u) Ons vakmanschap drink je met verstand

Of vul de bon in en stuur deze in een voldoende gefrankeerde envelop naar: De Wijnbeurs, Esperantolaan 4 bus 6, 3001 Leuven JA, ik maak graag kennis met La Pauline en bestel

La Pauline Feestpakket(ten) à € 39,95 per pakket

Naam:

Voornaam

Straat: Postcode:

Nr. Gemeente:

Telefoon:

Geboortedatum:

E-mail: Betaling per overschrijving na ontvangst factuur en levering wijn

Condities: zie www.wijnbeurs.be/okra

STANDPUNT

Gemeenten moeten leeftijdsvriendelijk zijn Van 18 tot 24 november 2013 vindt de Ouderenweek plaats.

Dat is een initiatief van de Vlaamse Ouderen Raad (Vlora).

Doel is om het publiek duidelijk te maken dat ouderen de kennis en ervaring in huis hebben om mee te bouwen aan een leefbare maatschappij.

Met de Ouderenweek 2013 start een campagne waarbij ouderenverenigingen zullen werken aan leeftijdsvriendelijke gemeenten.

Daarvoor zullen ze samenwerken met bijvoorbeeld de gemeentelijke ouderenadviesraden. De slogan maakt het opzet duidelijk: ‘Leeftijdsvriendelijke gemeenten: een hefboom voor actief ouder worden’. Voor OKRA is dit geen nieuw verhaal. Naar aanleiding van de voorbije gemeenteraadsverkiezingen maakten honderden OKRA-

vriendelijk is. Het gaat over beschikbaar, bereikbaar en betaalbaar openbaar vervoer, over gezonde, veilige en milieuvriendelijke woonomgevingen met voldoende openbaar groen, over toegankelijke en bereikbare openbare gebouwen en dienstverlening, over voldoende betaalbare en aangepaste woningen voor ouderen, over leeftijdsvriendelijke woon- en zorgvoorzieningen, over een aanbod van toegankelijke en kwalitatieve zorg op maat, over maatregelen om de deelname aan culturele activiteiten te bevorderen, over initiatieven om de negatieve beeldvorming over ouderen om te buigen. En ten slotte gaat het ook over deelname van ouderen aan de maatschappij en de politiek.

Ouderen kunnen nauwelijks wegen op het beleid.

okramagazine november 2013

trefpunten werk van Zilverboeken, gemeentelijke ouderenbeleidsplannen en tussengasrapporten.

De inhoud ervan berustte op bevragingen bij veel ouderen. De resultaten daarvan werden vertaald in vragen en voorstellen voor de beleidsverantwoordelijken.

Nagaan of de beloftes die de politici maakten ook nagekomen werden, komt neer op het streven naar een gemeente waar het voor de ouderen goed is om leven.

Een duidelijke mening Straks wordt OKRA uitgenodigd om mee te stappen in dit project van de Ouderenweek. Met haar ervaring, kennis en inzet kan OKRA een meerwaarde bieden. OKRA heeft een duidelijke mening over de componenten die bepalen of een stad of gemeente leeftijds-

is men blijkbaar vergeten. Goed dat we straks in het kader van de actie van VLORA deze draad terug zullen opnemen. Is het begrijpelijk dat ouderen nauwelijks een politiek mandaat kunnen opnemen? Voor jongeren, vrouwen en allochtonen is deze discussie voorbij. Maar ouderen moeten er nog voor vechten.

Een ander pijnlijk punt blijft de discussie in sommige gemeenten of ouderenverenigingen - waar dan vaak OKRA mee bedoeld wordt - deel kunnen uitmaken van de cultuurraad. En of OKRA-SPORT deel kan uitmaken van de gemeentelijke sportraad. In beide gevallen is er geen discussie mogelijk want de Vlaamse overheid erkende OKRA hiertoe officieel. Moet OKRA gestraft worden omdat zij zowel op het ouderenbeleid, het sociaal-cultureel werk en de sport haar stempel drukt door haar uitgebreid aanbod en vooral de respons er op? Er is nog veel werk aan de winkel.

Jan Vandecasteele Algemeen secretaris

Ouderen in de politiek Over dit laatste is het laatste woord nog niet gevallen. Vreemd dat steeds meer mensen de mond vol hebben over participatie en gelijke rechten maar dat tezelfdertijd een derde van de bevolking nauwelijks aan zijn trekken komt in de voorbereiding van het beleid. Is het nog te begrijpen dat elke gemeente vrij kan beslissen of er een ouderenadviesraad is en als er een is ze zelf kan bepalen wat zijn opdracht is. OKRA bezorgde jaren geleden aan alle gemeenten modelstatuten voor een gemeentelijke seniorenraad. Dat © Jürgen Doom

10

Beleef de echte Ardennen Happy Holiday Special Inbegrepen • 4 dagen/3 nachten • 3 x ontbijt • 3 x avondmaal in zelfbediening • Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd • Speciaal Fossie kinderbuffet • Familiaal animatieprogramma • Begeleide natuurwandelingen met verschillende thema’s, met of zonder ezels • Onbeperkte toegang tot het waterparadijs Aqual’O en het fitnesscentrum (badmuts verplicht) • Onbeperkte toegang tot het Fossiebos • Speciaal programma op 31/10 • De hele dag Halloweenactiviteiten met om 14 uur de • Musical Circusshow van Arthuro Cardini gevolgd door het optreden van De enige echte Kabouter Plop*!

Prijs Volwassene: Kind (4-12 jaar)

199 € 59,50 €

Kerstspecial Midweek van 2 tot 6 december 2013 Een gezellige wintermidweek met begeleid bezoek aan 2 mooie kerstmarkten

Inbegrepen • 5 dagen/ 4 nachten • Welkomstdrink op maandag avond • 4 x Ontbijt • 2 x Lunch op donderdag en vrijdag • 4 x avondmaal in zelfbediening • Dinsdag 3/12 :daguitstap naar de Kerstmarkt in Trier * lunch niet inbegrepen • Woensdag 4/12 daguitstap naar het kerstdorp in Luik * lunch niet inbegrepen • Donderdag 5/12 bezoek aan de Chocolaterie Cyril (met eigen vervoer – inkom 5 € niet inbegrepen) • Donderdagavond optreden van “Bandit” • Onbeperkte toegang tot het waterparadijs Aqua l’O en het fitnesscenter (badmuts verplicht)

Prijs

Geen single supplement voor alleenstaande ouders

Aanbod geldig van 29 oktober tot 1 november 2013 volgens beschikbaarheid * inkom 15 € - inbegrepen in arrangement Happy Holiday Special

Volwassene:

285 €

Kind (4-12 jaar)

90 €

Kind 0-3 jaar

gratis

Geen single supplement voor maximum 25 personen * Transport organisé en collaboration avec les voyages Léonard Lic. A1188

Aanbod geldig van 2 tot 6 december 2013 volgens beschikbaarheid

okramagazine november 2013

Vayamundo is het nieuwe platform met interessante aanbiedingen van reizen in binnen- en buitenland, daguitstappen, evenementen en koopvoordelen.

Bezoek ons op

www.vayamundo.be

11 Ol Fosse d’Outh 1 - 6660 Houffalize - T 061/28 88 01 - www.olfossedouth.com

OVER WAT TELT

‘Word niet onverschillig’ Twee rode draden doorweven zijn leven: zijn geloof in een barmhartige en liefdevolle Christus en zijn inzet voor de maatschappij.

Als voorzitter van Pax Christi zet Jo Hanssens zich al jarenlang in voor een geweldloze en solidaire wereld.

Jo Hanssens: “Ik heb dankbare en goede herinneringen aan mijn kindertijd. Ik groeide op in Gullegem, net na de Tweede Wereldoorlog. We waren met acht kinderen thuis, vier jongens en vier meisjes. Samen aan tafel was dat een hele bende. Ik herinner me nog hoe we zongen tijdens de afwas. Heel plezierig. Ieder kreeg de kans om zijn weg te zoeken en te gaan. We kregen ruimte, er was discipline maar geen dwang.

okramagazine november 2013

Vader en moeder waren gelovig en sociaal geëngageerd. Vader was een vlasnijveraar. Ik ging

12

soms mee naar de velden. De oogst kon lukken of mislukken, daar had je zelf weinig vat op. Het weer is zo bepalend. Zo leerde ik dat je als mens enorm je best kan doen maar dat wat je doet toch kan mislukken. Dat was een kostbare les voor later. Er zijn zoveel dingen die je niet in de hand hebt.

De situatie thuis was niet altijd makkelijk. Aan het begin van de oorlog waren mijn ouders gevlucht. Toen was mijn moeder zwanger van mij. In die periode werd haar vader omvergereden door een Duitse legerwagen. Mijn

ouders zijn zelfs niet naar zijn begrafenis kunnen gaan. Ook de zus van mijn vader kwam om tijdens een bombardement, samen met haar drie jonge kinderen. Die drama’s waren onbewust aanwezig in mijn jeugd.

Mijn ouders leefden sober. Het huis was afgewerkt maar de muren bleven jaren wit, zonder papier of kleurtje. We vonden dat normaal. Ze wilden niet meer uitgeven dan mogelijk was en zo leerden ze ons om zorgzaam om te gaan met dingen en mensen.

Moeder en vader vonden het heel belangrijk dat hun kinderen konden studeren. Als het financieel op een bepaald moment moeilijk ging, leenden ze geld bij de Bond voor grote en jonge gezinnen. Zo

Verlangen naar Christus “Ik heb heel veel van thuis meegekregen. Dienstbaar zijn bijvoorbeeld. Je leeft niet voor jezelf maar je leeft samen. Je mag jezelf ontplooien maar niet op jezelf terugplooien. Je moet aandacht hebben voor de ander en zorgzaam zijn. We leerden respectvol leven, ook in de taal. Kwetsend spreken, kon niet. Onze ouders toonden ons ook hoe we authentiek konden geloven. Jezus was zeer aanwezig.

Al snel leefde het verlangen om me in te zetten voor Christus. Na mijn collegetijd koos ik voor een priesteropleiding. Ik trok naar Leuven en verdiepte me eerst twee jaar in algemene wijsbegeerte. Dat was boeiend. De opleiding gaf mij de kans om na te denken over het leven. Daarna volgde de theologieopleiding met

Sindsdien zie ik mezelf als riet dat diep kan buigen als het slecht gaat maar zich daarna weer recht. Aan dat beeld denk ik nog vaak als het nu moeilijker gaat. Je moet leren omgaan met wat minder goed gaat, met ziekte en met tegenslagen. Je mag er niet om treuren maar je moet proberen om er het beste van te maken.”

Noord en Zuid “Op 29 juni 1966 werd ik in Brugge tot priester gewijd. Daarna kreeg ik de kans om nog verder te studeren. Het waren woelige jaren, zeker in Leuven. Ik had een groot engagement in de universitaire parochie. In die periode kreeg ik een bredere kijk op de wereld.

Vooral de ongelijkheid tussen Noord en Zuid was een thema waarmee ik heel erg bezig was.

Mensen werden verdrukt. Enerzijds had je het communisme, anderzijds het neoliberalisme waarin wij ons bevonden. Maar een groot deel van de wereld zat daartussen geprangd. Die problematiek liet mij niet los. Daarom werkte ik mee aan ‘operatie restitutie’. We probeerden de rechtvaardigheid te bevorderen, vooral in het Zuiden. We pleitten ervoor om de schuldenlast van het Zuiden kwijt te schelden. Terwijl ik bezig was met dit onderwerp, botste ik steeds vaker op het thema van geweldloosheid. Dat ging een grote plaats innemen in mijn leven maar dat was een lang proces.”

Je moet leren omgaan met wat minder goed gaat, met ziekte en met tegenslagen. de kritische Bijbelstudie. Mijn studies vielen aan het begin van het tweede Vaticaans Concilie, ik beleefde die ontwikkeling heel intens. We discussieerden daar heel veel over, het waren boeiende tijden.”

Buigend riet “Tijdens mijn studies werd ik ernstig ziek. Meer dan een half jaar bleef ik thuis. De specialist wist niet goed wat er aan de hand was waardoor de ziekte zich verder ontwikkelde. Daarna zei hij: je zal er de rest van je leven last van hebben. Hij kreeg gelijk.

Ook toen ik genezen was en terug in het seminarie kwam, was ik nog zwak. Heel langzaam kwam ik weer op krachten. Ik besefte dat mijn ziekte ernstig was geweest.

de eucharistie, legde ik veel nadruk op de relatie met God en een rechtvaardige wereld. Je moet altijd bereid zijn te delen. We vormden een hele sociale parochie.

Parochiebijeenkomsten waren ook altijd open vergaderingen. Daarin gingen we steeds in dialoog over het evangelie. Hoe kunnen we dat concreet maken?”

Evangelie concreet maken “Na mijn studies werd ik parochiepriester in Vichte. Ik had na mijn studies de wens uitgedrukt om in het pastorale werk ingeschakeld te worden. In het leven van mensen delen, vind ik heel kostbaar.

Het was ongelooflijk hoeveel vertrouwen mensen je geven, hoe snel je als vertrouwenspersoon gezien wordt, ook al ben je een jonge priester. Op zondag, tijdens

Ploegscharen “In mijn vrije tijd bleef ik bezig met andere thema’s. In die periode moest de regering beslissen over de aankoop van gevechtsvliegtuigen. Het choqueerde me dat daar zo veel aandacht en geld naartoe ging terwijl de wereldvoedselproblematiek helemaal onderbelicht werd. Daarom ondernamen we een hongeractie waarbij we opriepen om de gevechtsvliegtuigen om te smeden tot ploegscharen. Etienne de Jonghe van Pax Christi merkte die actie op en belde me. Hij vroeg me om me te engageren voor Pax Christi.

Samen trokken we naar de bisschop. Dat was in 1976. Ik kreeg de toelating om voor Pax Christi te gaan werken, eerst halftijds daarna voltijds. Daar was ruimte voor in de Kerk van toen.”

De waardigheid van elke mens “Ik voelde al snel dat Pax Christi de beweging was waarnaar ik al jaren op zoek was. Mijn geloof, mijn inspiratie en mijn inzet in de samenleving kwamen daarin samen. Ik mocht er mee mijn schouders onder zetten, me er helemaal in uitleven. Met grote gedrevenheid en veel mogelijkheden probeerde ik mee een beweging uit te bouwen die eigentijds was en die gelovig geïnspireerd was. Christen zijn in de wereld van vandaag, naar buiten gericht, daar ging het om en dat is zo gebleven.

→

okramagazine november 2013

konden we allemaal een diploma halen.”

13

Syrië of Pakistan of over geweld in Congo me verdriet. Maar dat ik me omgeven weet door een groot vertrouwen, helpt. Je moet je blijven laten beroeren, je mag niet onverschillig worden. Maar je mag er niet aan ten onder gaan. De media schenkt veel aandacht aan het negatieve, omdat het niet gewoon is en de mens tot iets anders geroepen is. Laat ons maar gechoqueerd blijven en laat ons maar het goede blijven zien.”

Strijd en aanbidding “Ik heb nog heel wat dromen. Ik leef nog, dus ik mag hopen om nog te kunnen bijdragen aan de samenleving, aan Pax Christi en aan de Kerk die zich wil vernieuwen. Ik droom ervan dat mensen van elkaar mogen houden op een respectvolle manier, dat ze zich niet het centrum van de wereld weten.

Ik hoop ook dat Jezus, de persoon die zo veel betekent voor mij, ook door anderen ontdekt wordt als bron van leven en inspiratie.

Hoe zou ik Pax Christi omschrijven? Als een beweging van mensen die samen op weg zijn en met duizend kleine stappen opkomen voor de rechten en waardigheid van elke mens. Met een open houding proberen we het onrecht onder ogen te zien en daarin op

Blijf gechoqueerd “Intussen ben ik sinds 1 januari 2005 voorzitter van Pax Christi.

Deze job geeft me veel voldoening omdat ik weet dat ik mag bijdragen aan een proces dat mensen rechtop laat staan. Door dit werk komt er een positieve ingesteldheid, minder focus op haat en wraak.

Doel is om op een andere manier met geweld om te gaan.

Hoe ver dat reikt, weet je niet. Maar misschien is dat niet zo belangrijk.

Ik voel mij immers gedragen door een God van barmhartigheid en liefde. Ik blijf verwonderd over het leven. En daarin heeft God een bijzondere plaats. Jezus gaat ons voor op de weg van geweldloosheid. Hij is een voortdurende aanwezigheid die me dankbaar stemt en me in staat stelt om met tegenslagen om te gaan. Uiteraard doen berichten over aanslagen in Irak,

okramagazine november 2013

Ik leef nog, dus ik mag hopen om nog te kunnen bijdragen aan de samenleving.

14

een geweldloze manier verandering te brengen. Daarin worden we gedragen vanuit evangelische en christelijke inspiratie. Om ons doel te bereiken, doen we aan studie zodat we inzicht in de wereld verwerven, organiseren we vorming over geweldloos omgaan met conflicten en doen we aan politiek lobbywerk. We willen wegen op het beleid en politici en burgers sensibiliseren.”

Toen ik ziek was, trok ik naar de Alpen om er te herstellen. We passeerden in Taizé. Een zin daar trof me en heb ik altijd onthouden.

‘Strijd en aanbidding putten uit dezelfde bron, Jezus Christus die liefde is.’ Met strijd wordt uiteraard de geweldloze strijd bedoeld, de inzet. Dit citaat toont voor mij aan dat er een dualiteit is in het leven, het leven is niet vlak. Soms heel diep - de bron, soms heel breed de strijd. Daardoor komt er spankracht in het leven, een vruchtbare spanning.

Eind november ben ik voorzitter af. Na drie termijnen van drie jaar als voorzitter van Pax Christi is het goed geweest. Ik zal een beetje afstand nemen maar ik zal me ook als vrijwilliger blijven inzetten. De geweldloze strijd zal ik niet loslaten.”

Tekst Nele Joostens Foto’s François De Heel

GEHOOR

publi-reportage

“Ik hoorde het wel, maar ik verstónd het gewoon niet!”

Hilde Ruyloft staat midden in het leven. Samen met haar man heeft ze 2 dochters en 3 kleinkinderen: 2 meisjes en 1 jongen. Nu haar man met pensioen is, genieten ze samen van hun vrije tijd.

Ze hebben een grote tuin waar ze veel in werken. Ook fietsen ze graag, spreken ze vaak af met vrienden van de bridgeclub en brengen ze zo veel mogelijk tijd door met hun familie. Toch stond iets haar in de weg om écht te genieten van het leven. en vrienden hadden er last van en het had meer impact op mijn leven dan ik zelf wilde toegeven. Ik voelde me niet meer goed in mijn vel.

Op een gegeven moment kreeg mijn familie door dat er iets niet in orde was.

De televisie moest namelijk steeds iets luider en ik miste de telefoon en deurbel steeds vaker. Zelf had ik daar niet zo veel last van. Maar op den duur ging ik ook liever niet meer naar de bridge-namiddagen toe. Ik hoorde wel gelach en gepraat, maar ik verstónd het gewoon niet. Daardoor voelde ik mij buitengesloten. Het drong stilaan tot me door dat het niet alleen mijn probleem was. Ook mijn man, kinderen

We zijn samen naar een AudioNova Hoorcentrum gegaan. Ik had gelezen dat zo’n test daar helemaal gratis en vrijblijvend was. Dat vond ik wel een prettige gedachte. De test zelf verliep erg snel en gemakkelijk. Het verdict was zoals we gevreesd hadden…“matig slechthorend”. Ondanks het feit dat ik het diep vanbinnen al wist, kwam het toch hard aan. Het heeft dan ook nog een tijd geduurd voor ik er mentaal klaar voor was om een hooroplossing uit te proberen. Maar nu ik dit wel heb



Hilde: “Het is natuurlijk fantastisch als je zo veel tijd hebt om de dingen te doen die je wil doen. Maar toch liep ik al even rond met een probleem waar ik mij voor schaamde: Mijn gehoor werd steeds slechter. Eerst had ik het zelf niet echt in de gaten. Wel was ik voortdurend vermoeid aan het eind van de dag, omdat ik mij enorm moest concentreren om niets te missen. Ik dacht echter dat dit bij mijn leeftijd hoorde en legde dus niet direct de link naar mijn gehoor. Ik redde me wel en gaf een algemeen antwoord als ik de vraag had gemist of vroeg of ze het nog eens wilden herhalen.

Mijn gehoorverlies bracht me dus in een lastig parket, maar de échte doorslag om stappen te zetten, kwam pas toen mijn man en ik een stuk gingen fietsen en we ingehaald werden door een scooter. Ik had hem helemaal niet horen aankomen, schrok en viel bijna van mijn fiets. Toen was voor mijn man de maat vol en heeft hij me overtuigd (of zeg maar ‘gedwongen’) om een hoortest te doen.

Gratis Hoortest Spe + Geschenk: voor OciKaRaAl magaz in AudioNova lezers e Winterpack* *Bestaande uit: Denksport puzzelboek, handwarmer en shopping tas.

Geldig tot 31 december 2013 of zolang de voorraad strekt.

gedaan, voel ik me veel beter. Ik merk weer van alles op, mijn vermoeidheid is verdwenen, ik ga gezellig naar de bridgeclub en zit weer gerust op mijn fiets. Ik had veel eerder de stap moeten zetten.”

Herkent u zich in het verhaal van Hilde? Of kent u iemand die mogelijk gehoorverlies zou kunnen hebben?

Durf ook de stap te zetten. Praat er samen over, met AudioNova. U kan bij AudioNova altijd terecht voor al uw vragen over het gehoor en een gratis en vrijblijvende hoortest.

Maak gewoon een afspraak via 0800 133 40 of via www.audionova.be/gratishoortest Vergeet echter niet om te profiteren van het aanbod speciaal voor OKRA magazine-lezers en neem onderstaande coupon mee!

De deskundige audiologen van AudioNova helpen u graag verder en geven u een persoonlijk en vrijblijvend advies.

Een hoortest, gratis en eenvoudig: ■ ■ ■ ■ ■

De audioloog stelt u een aantal vragen U krijgt een hoofdtelefoon op U hoort tonen, luid en zacht U geeft een teken wanneer u een toon hoort Na 15 minuten kent u het resultaat en krijgt u persoonlijk en vrijblijvend advies

Aarzel niet en maak een afspraak via: 0800 133 40 of www.audionova.be/gratishoortest

BOEKEN

Een debutant Woesten

kijk op de personages en gebeurtenissen. Met zijn roman wil Van Steenberge duidelijk een boodschap meegeven: oordeel niet te snel over mensen.

Al gaat de auteur wat te bombastisch en te sentimenteel te werk, toch wil je echt weten wat er gebeurd is. Een veelbelovend debuut. Als Van Steenbergen er in de toekomst in slaagt alles wat minder barok te laten klinken, heeft de Vlaamse letterkunde er een talent bij.

Verloren Adel.

De laatste dagen van de Russische aristocratie Een non-fictieboek voor wie interesse heeft in de Russische geschiedenis. De gruwelijke moorden op de Romanovs zijn bekend.

Douglas Smith beschrijft echter veel meer. Hij behandelt de echte verliezers van de revolutie: de adel en de aristocratie. Natuurlijk valt over deze groep heel wat negatiefs te zeggen: hun buitenissige rijkdom, hun grootgrond-

Kris Van Steenberge.

16

En uit de bergen kwam de echo Eindelijk, een nieuwe boek van de bestsellerauteur Khaled Hosseini.

Wie kent De Vliegeraar en Duizend

© Angela Ellis

okramagazine november 2013

Kris Van Steenberge (1963) maakt zijn intrede in de literatuur met een plattelandsroman. Hij situeert zijn verhaal in Woesten, een WestVlaams dorpje in de Westhoek.

Plattelandsromans vormen een vergeten genre. Van Steenberge brengt het opnieuw tot leven. Hij schrijft een tikkeltje ouderwets maar in een moderne taal. Het verhaal boeit. Woesten gaat over een doktersgezin in het gelijknamige dorpje en speelt zich af tussen het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw. Op de achtergrond speelt de aanloop naar de Grote Oorlog van 1914 tot 1918. Van Steenberge schetst het levensverhaal van de smidsdochter Elisabeth Mazereel, haar man Guillaume Duponselle en hun tweelingzonen, de engelachtige Valentijn en zijn verminkte monsterbroer die Nameloos als doopnaam krijgt. Het verhaal barst van de tragische gebeurtenissen. De voortdurende wisseling van perspectief geeft telkens een andere

bezit, de wijze waarop ze hun personeel behandelden en hun hypocriete levenswijze.

De auteur poneert voorzichtig de stelling dat het lot van de adel na de communistische revolutie niet helemaal in verhouding was tot wat ze had aangericht. Zelfs zij die zich aanpasten aan de nieuwe tijden, werden meedogenloos vervolgd omwille van hun sociale afkomst. Hele families werden uitgemoord of in kampen onder gebracht, terwijl de ‘gelukkigen’ naar het buitenland vluchtten. Het nieuwe Rusland liep leeg. De intelligentia, de militaire en politieke kaste verdwenen. Ook het culturele erfgoed ging verloren.

Met twee belangrijke families als leidraad, schetst de auteur de ondergang van de Russische aristocratie tijdens de eerste helft van de 20ste eeuw. Het is een goed gedocumenteerd boek dat je een andere kijk geeft op latere politieke ontwikkelingen. Laat je niet afschrikken, dit non-fictie-werk leest als fictie.

© Charmian Reading

Het is altijd een tikkeltje spannend om een debuutroman ter hand te nemen. Auteurs leggen er hun persoonlijkheid in. Soms is dat te veel van het goede, soms maakt dat het boek net heel sterk. Woesten van Kris Van Steenberge is een Vlaams debuut dat de moeite waard is om te lezen.

Douglas Smith.

Khaled Hosseini.

schitterende zonnen niet? Nu verschijnt een derde werk van deze auteur met Afghaanse roots. In zijn bekende stijl brengt Hosseini je terug naar het Afghanistan van de jaren 1950. Hij trekt het verhaal door tot 2010.

De driejarige Pari en haar tienjarige broer zijn onbezorgd en onafscheidelijk. Hun geluk is echter van korte duur want haar ouders verkopen Pari aan een rijk kinderloos echtpaar in Kabul. Deze gebeurtenis brengt een reeks voorvallen op gang die zich afspelen in Parijs, San Francisco en het Griekse eiland Tinos.

In een periode van meer dan vijftig jaar en in heel diverse landen, speelt de auteur voortdurend met zijn personages maar ook met de tijd. Daardoor is het niet meteen duidelijk waar hij naartoe wil.

Alles valt echter precies op zijn pootjes. Het lijkt mij niet het

beste boek van de auteur maar het blijft meer dan de moeite waard. Zijn trouwe lezer zal de auteur zeker niet teleurstellen.

Huisliften

Kris Van Steenberge, Woesten, Vrijdag, Antwerpen, Podium Amsterdam, 2013, 380 blz., 19,95 euro.

Douglas Smith, Verloren adel, De laatste dagen van de Russische aristocratie, Balans, Amsterdam, 2012, 560 blz., 24,95 euro.

Khaled Hosseini, En uit de bergen kwam de echo, De Bezige Bij, Amsterdam 2013, 413 blz., 24,90 euro.

Co Voortaa m n hete fo n w rtl ij ift

Wij verhogen uw comfort !

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Plateauliften

VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK Bel gratis : 0800 20 950 www.comfortlift.be E SERVIC 7d/7d

24u/24u

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne info@comfortlift.be | www.comfortlift.be

01 adv_okra190x128.indd 1

-

Trapliften

6/05/13 13:39

GROEN

Een tuin om te gedenken Tuinen bewaren herinneringen. Wanneer die fraaie pioen bloeit die je lang geleden van een goede vriendin hebt gekregen, denk je vaak onwillekeurig aan haar terug. Of de toverhazelaar die je vader jaren geleden plantte. Elke keer dat de felgele bloemen de winter trotseren, is hij dicht bij je.

Een oudere buurman wil dat zijn as onder de immense kersenboom als zaad wordt uitgestrooid. Wat je daarmee oogst, kan je omschrijven als herinneringen die levend blijven.

En als de ochtendnevels de blaadjes van de boom vochtig maken, voeden ze bij de nabestaanden ongetwijfeld een zachte weemoed.

De tuin van Sofie Sommige tuinen zijn bewust als herdenkingstuin ingericht. Een goed voorbeeld is de tuin van Sofie.

Sofie was zeventien toen een plotse en ongeneeslijke ziekte haar velde.

Haar wens was dat haar ouders de tuin zouden inrichten als een herdenkingstuin. Veel was daar niet voor nodig: een beeldje van een meisje lezend in een studieboek en onder een klimplant een tuinfauteuil. Jarenlang kwamen haar vrienden en vriendinnen op die stoel even mijmeren en een postuum praatje slagen met Sofie. Het was ook voor haar ouders, broers en zussen een troost.

okramagazine november 2013

De tuin van Anita

18

Een mooi verhaal is dat van Leo. Zijn echtgenote Anita overleed in september 2012 na een slepende ziekte. Jarenlang had ze aan haar tuin gecomponeerd. Leo was tweede tuinman. Hij volgde nauwgezet de instructies van zijn vrouw. De tuin was prachtig dat jaar. De rozen bloeiden als nooit te voren. De vissen in de fraaie, natuurlijk aandoende vijver vol waterlelies, trokken hele dagen baantjes en de borders en klimplanten waren van een hoog niveau. Anita had haar tuin altijd al

Elke plant, elk hoekje is een levende herinnering.

willen openstellen voor wie hem wilde zien. Maar de ziekte haalde langzamerhand alle energie uit haar lichaam, voor ze haar plan kon uitvoeren. Toen de tuin enkele weken voor haar dood op zijn mooist was, formuleerde ze een wens: “Leo, wil je de tuin blijven onderhouden en hem openstellen?” Leo knikte. Hij wist dat ze alle planten had aangestipt op een plan dat ze zelf had ontworpen. In een lijvig boek schreef ze de onderhoudstips en aandachtspunten op. Dat plan en het logboek zouden zijn leidraad worden.

Wandelen in haar droom Leo was net met brugpensioen en hoewel hij geen echte tuinfanaat was, nam hij uit eerbied voor zijn overleden vrouw de uitdaging aan.

Zes weken voor haar overlijden had hij het laatste terras afgewerkt, want handig is Leo wel.

Leo slijt nu vele uren in zijn tuin: “Hij geeft me oneindig veel troost”, zegt hij. “Ik wandel elke dag in haar wereld, in haar droom.” Anita had het hem voorgehouden. “Leo”, sprak ze, “je zal er later veel plezier aan beleven.” “En ze had gelijk”, getuigt Leo. “Elke plant, elk hoekje is een levende herinnering. Ik ontdek hoe bekwaam ze was in het bedenken van combinaties. Ik zie nu vaak de schoonheid die me vroeger ontging. Nu merk ik dat beide

borders langs het pad elkaars spiegelbeeld zijn. Ze had er ook vaak over nagedacht en met een potlood en een gom het ontwerp ervan definitief gemaakt.

Ik pluk elke dag bloemen uit de tuin en breng ze naar het kerkhof. Ik weet niet of er een hemel bestaat maar als ik de blauwe lucht met witte wolken gespiegeld in de vijver zie, weet ik dat haar hemel er moet uitzien als haar tuin. De vorige lente en zomer hebben tal van vrienden de tuin bezocht. Zij vinden hier nu een stukje van Anita terug. Volgend jaar wil ik de tuin openstellen en komt hij in de catalogus Open Tuinen van de Landelijke Gilden.”

Er zijn tal van manieren om verlies te verwerken. En iedereen moet zelf weten hoe hij zin geeft aan het leven en aan verdriet. Er is geen pasklare remedie. Maar de tuin van Anita en het verhaal van Leo zijn ontroerend.

Tekst en foto’s Ivo Pauwels

Info In de catalogus Open Tuinen 2014 van de Landelijke Gilden kan je de gegevens en open dagen van de tuin van Leo vinden onder de titel tuin De Schutter-De Nil in Wijnegem.

Sarah Westphal

Allure Craquelure 30 november 2013 – 21 april 2014

M U S M EU U S EM U M

Historische collectie hedendaags uitgelicht www.museummayervandenbergh.be

03 338 81 88

menu De herfst vraagt om soepen, stoofpotjes en niet te vergeten, wild. En wat te denken van een heerlijk dessertje met peer? Hier vind je inspiratie voor gure herfstdagen.

Gevogelte in de pot weekend menu

Gerookte eendenborst met appelen Voor vier: 4 appelen ■ 100 gr gerookte eendenborst in sneetjes ■ boter ■ peper.

okramagazine november 2013

Was de appelen en verwijder het klokhuis, snijd de appelen in plakjes en de eendenborst in reepjes.

Schik in kleine stoofpotjes een laagje appel, een laagje eendenborst en opnieuw een laagje appel.

Herhaal volgens wens maar eindig met een laagje appel. Werk af met een klontje boter bovenop en enkele draaien van de pepermolen. Verwarm de oven op 200°C. Zet het stoofpotje 15 min. in de oven. Dien op met stokbrood.

20

Fazant met rode porto

Flapjes met peer

Voor vier: 1 fazant van ongeveer 800 gr ■ 500 gr champignons ■ 1 ui ■ 1 glas porto ■ bakboter ■ kruiden ■ 1 eetlepel gesnipperde bieslook ■ light room.

Voor vier: 4 vierkantjes bladerdeeg (van 12 cm op 12 cm) ■ 4 peren ■ 1 koffielepel citroensap ■ 1 vanillestokje ■ 1 eetlepel boter ■ 1 eetlepel rietsuiker ■ 1 eetlepel kristalsuiker ■ 4 eetlepels chocoladeschilfers ■ 1 ei.

Snijd de fazant in stukken. Laat de bakboter heet worden en bruin de stukken fazant. Pel de ui en snijd in ringen. Haal de fazant uit de braadpan en stoof de ui.

Voeg de stukken fazant bij de ui en overgiet met de porto. Kruid bij.

Laat de fazant garen op een zacht vuurtje. Voeg indien nodig wat vocht toe. Reinig de champignons en snijd in plakjes. Fruit de champignons in bakboter.

Voeg de champignons bij de fazant en laat samen nog even garen. Haal de stukken vlees uit de pan en voeg de room bij de champignons. Kruid eventueel bij.

Bind de saus. Dien op met aardappelkroketten of gebakken aardappelen.

Schil de peren, snijd in stukjes en besprenkel met citroensap. Snijd het vanillestokje overlangs door.

Smelt wat boter in een pan en voeg de peren, de rietsuiker en de vanillestokjes toe. Laat 5 min. stoven en laat daarna afkoelen.

Klop het ei los. Bestrijk de randen van de plakjes bladerdeeg met ei en schep in het midden de brokjes peer erop. Bestrooi met chocoladeschilfers. Vouw de plakjes bladerdeeg dicht en druk de randen goed aan.

Laat 10 min. rusten in de koelkast. Bestrijk de flapjes met het losgeklopte ei en bestrooi met suiker.

Verwarm de oven op 200°C. Bak de flapjes 20 min. tot ze mooi bruin zijn.

GEZIENOP

TELEVISIE

week menu Wintersoep met gerookt spek Voor vier: 2 à 3 rapen ■ 1 prei ■ 2 wortelen ■ ¼ knolselder ■ 1 ui ■ groentebouillonblokje ■ 4 sneden gerookt spek.

Reinig alle groenten en snijd in stukken (niet te fijn).

Pel de ui en snijd in ringen.

Breng de groentebouillon aan de kook, voeg de groenten toe en kook ze gaar. Breng op smaak. Schep de soep in vier kommen en leg in elke kom een snede gerookt spek. Dien op met boerenbrood.

Waterzooi van kip en konijn Voor vier: ½ kip in stukken ■ ½ konijn in stukken ■ 2 stengels prei ■ 4 wortelen ■ 2 uien ■ 2 stengels selder ■ kippenbouillonblokje ■ light room ■ 1 eetlepel gehakte peterselie.

Tekst Blanche Vanbelle Foto’s Emy Elleboog

B C A

okramagazine november 2013

Reinig alle groenten en snijd in grove stukken. Breng de kippenbouillon aan de kook en voeg de stukken vlees en de groenten toe. Laat 30 min. sudderen tot alles gaar is. Breng op smaak. Voeg wat room toe.

Schep een stuk kip en een stuk konijn in een bord en overgiet met de bouillon en de groenten. Dien op met stokbrood.

21

INFO

Kies je testament

okramagazine november 2013

Wanneer je zonder testament overlijdt, bepaalt de wet aan wie je erfenis toekomt. Wil je echter zelf regelen wat er na je overlijden met je nalatenschap gebeurt, kies je voor een testament. Er zijn echter verschillende mogelijkheden. Welk testament jij het best kiest, hangt af van jouw situatie.

22

De inhoud van een testament is aan bepaalde vereisten en beperkingen onderworpen. Zo blijft een deel van de nalatenschap automatisch voorbehouden voor de echtgenoot wanneer die nog in leven is. Ook kinderen of afstammelingen en als die er niet zijn de ouders, krijgen zeker een deel van de koek. Wanneer je wilsbepalingen dat voorbehouden gedeelte overschrijden, kan het testament niet volledig gelden. Ook als er voorwaarden zijn die in strijd zijn met de openbare orde en goede zeden worden ze als niet-geschreven beschouwd. Dat kan bijvoorbeeld als je als voorwaarde stelt niet te huwen of het nagelaten

goed aan iemand anders over te dragen.

Drie soorten legaten Het ‘legaat’ is de bepaling in een testament waarbij je een bepaald goed of een bepaalde som geld aan iemand nalaat. Daarvoor bestaan drie mogelijkheden. De eerste is het algemeen legaat.

Daarbij geef je de volledige nalatenschap aan een of meerdere personen. Ten tweede heb je het legaat onder algemene titel.

Hierbij vermaak je slechts een deel (de helft, een derde) van de nalatenschap. Je kan tot slot ook kiezen voor een bijzonder legaat.

Je laat enkel een bepaald goed of

bedrag na, bijvoorbeeld boeken, meubelen of muntstukken.

Bekwaamheid van de erflater Op het ogenblik dat je het testament opstelt, moet je bekwaam zijn. Je moet dus beschikken over al je verstandelijke vermogens en handelen uit vrije wil. Het is verboden dat verschillende personen samen één testament maken. Een tekst met verschillende handtekeningen eronder, bijvoorbeeld echtgenoten of samenwonende verwanten, is nietig.

Het eigenhandig testament Met het eigenhandig testament geef je je laatste wil te kennen. Dit document kan je zelf opstellen. Dit soort testament moet je volledig met de hand schrijven. Typen kan niet. Je moet het document dateren en ondertekenen. Bij het

Internationaal In een internationaal testament verklaar en erken je dat dit jouw testament is en dat je de inhoud ervan kent. In het bijzijn van twee getuigen maakt de notaris een verklaring van ontvangst op. De erflater of zelfs iemand anders mag het geschrift typen of met de hand schrijven. De benaming internationaal testament slaat onder meer op de taal waarin het werd opgemaakt. Die speelt namelijk geen enkele rol. Een internationaal testament kan je dus overwegen wanneer de erfgenamen of de goederen in het buitenland zijn.

Notarieel Een notarieel testament krijgt ook wel eens de naam openbaar testament. De erflater dicteert het aan een notaris, in het bijzijn van een

Het duolegaat Als je iets wil nalaten en de begunstigde moet daarvoor hoge successierechten betalen, dan is het duolegaat een wettelijke manier om de successierechten voor je erfgenamen te beperken. Regel je je erfenis op deze manier, dan laat je een deel van je kapitaal na aan een goed doel en een ander deel aan een erfgenaam naar keuze. Het goede doel zal alle successierechten betalen zodat het gedeelte voor de erfgenamen vrij is van deze belasting. Deze regeling is vooral voordelig voor erfgenamen die geen familieband hebben met de erflater. In je testament kan je ook OKRA opnemen als goede doel.

tweede notaris of van twee getuigen. Maar de notaris schrijft dus het testament. Zowel de erflater als de twee getuigen en de notaris moeten het ondertekenen. Alle notariĂŤle testamenten worden ingeschreven in het Centraal Register voor Testamenten. Dat garandeert dat het testament steeds uitwerking zal krijgen.

Het notarieel testament biedt ongetwijfeld de meeste waarborgen van de drie. De notaris oordeelt of je op het ogenblik van het opstellen van het testament over al je geestelijke vermogens beschikt en of je niet handelt onder dwang. Hierdoor zal het testament minder snel betwist worden. Daarnaast bekijkt de notaris of de inhoud van het testament wel klopt zodat al je wensen juridisch correct geformuleerd zijn en kunnen worden uitgevoerd.

Bovendien bestaat er geen gevaar voor verlies. Tot slot kunnen de handtekening en het geschrift niet betwist worden.

Een testament herroepen Het kan gebeuren dat je door

omstandigheden je testament wenst te veranderen. Zolang je niet overleden bent, kan je het testament steeds herroepen en bepaalde beschikkingen toevoegen of zelfs een volledig nieuw testament opstellen. Dit doe je het best na overleg opdat de herroeping van je testamant geen aanleiding zou kunnen geven tot een betwisting ervan.

Kostprijs Als de notaris het testament opmaakt volgens de aanduidingen van de cliÍnt kost dat in de meeste gevallen tussen de 200 en de 400 euro, de inschrijving in het register inbegrepen. Veel hangt natuurlijk af of het testament veel bepalingen bevat of complex is.

Vraag bij de notaris vooraf een indicatie van de kostprijs die hij verwacht.

Tekst Niek De Meester Meer info op www.notaris.be of contacteer jouw notaris.

okramagazine november 2013

schrijven van een eigenhandig testament hoeven er geen getuigen op te treden.

Het grootste voordeel is waarschijnlijk dat enkel de persoon die het testament opstelt, ervan op de hoogte is. Achteraf kan je het dus zonder problemen vernietigen en vervangen door een nieuw testament. Of je kan relatief makkelijk wijzigingen of toevoegingen aanbrengen. Hier zijn uiteraard geen kosten aan verbonden. Je doet er echter goed aan om ook te overleggen met een advocaat of notaris als je een eigenhandig testament opstelt. Natuurlijk bestaat het gevaar dat een eigenhandig testament verloren gaat. Zo kan iemand die er zich door benadeeld acht, het vernietigen.

23

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Sport en politiek Mogen we nu geen Russische wodka meer drinken? Of moeten we de komende Olympische winterspelen in Sotsji boycotten? En zo ja, welk resultaat mogen we daarvan verwachten?

okramagazine november 2013

Homo’s hebben het in Rusland nooit onder de markt gehad. Maar de jongste tijd krijgen ze het toch bijzonder hard te verduren. Zo is er onlangs een nieuwe wet uitgevaardigd die bepaalt dat voortaan “elke vorm van propaganda voor niet-traditionele seksuele relaties verboden is”. Lees dus: ‘informatie over homoseksualiteit’. Waarop prompt een polemiek ontstond over de vraag of die wet ook zal gelden voor de atleten en de toeschouwers die volgend jaar aanwezig zullen zijn op de Olympische winterspelen.

Kort voordien had de Doema, het Russische parlement, al een wet goedgekeurd die verbiedt dat buitenlandse homokoppels Russische kinderen adopteren. Door die achtereenvolgende anti-homo maatregelen slaagde Poetin erin de

24

talrijke conservatieven van zijn land achter zich te scharen. Maar hij lokte ook luid protest uit bij de mensenrechtenorganisaties zowat overal ter wereld. En Russische homo’s die durven betogen worden steeds hardhandiger aangepakt.

Pijnlijke verhouding De reactie bleef niet uit. Her en der wordt er gesuggereerd dat de internationale gemeenschap de Olympische Spelen uit protest maar best kan boycotten.

Sport en politiek. Het is altijd al een pijnlijke verhouding geweest.

Maar wat sportbonzen - vooral binnen de Olympische beweging ook mogen beweren, ze zijn onlosmakelijk verbonden. Op het idyllische beeld van het Olympische ideaal, als bindmiddel tussen de

volkeren, zitten sinds jaar en dag heel wat krassen. Sport is oorlog en is onder meer vaak een uitlaatklep geweest voor fanatiek nationalisme. Het is ook een handig propagandamiddel voor regimes die hun imago willen oppoetsen.

En de enorme toename van de media-aandacht bij zulke megaevenementen, die de minste zucht in real time overbrengt naar miljoenen kijkers, werkt het fenomeen nog meer in de hand.

Niet nieuw Nieuw is dat niet. Hét historische voorbeeld bij uitstek kennen we allemaal uit de geschiedenisboeken. 1936, de Olympische Spelen in Berlijn. Adolf Hitler ziet ze als het uitstalraam bij uitstek van zijn regime. Voor het nageslacht vereeuwigd in de overigens esthe-

straat zijn opgegaan om de armoede en de ongelijkheid aan te klagen. Opmerkelijk is in dit geval dat de betogers hun aanval richten op de Olympische Spelen en het wereldkampioenschap voetbal zelf, die in de komende jaren moeten plaatsvinden. De nochtans voetbalgekke Brazilianen nemen het niet dat er zoveel geld gaat naar die megaprojecten.

Boycot Er is veel geredetwist over de vraag of het zin heeft zulke wereldwijde sportevenementen te boycotten. Of het iets uithaalt, met andere woorden. Of de organiserende landen bereid zijn toegevingen te doen uit vrees dat het dure feest een flop wordt.

Uiteraard is dat niet echt meetbaar. Maar wat wel onomstotelijk vast staat, is dat politieke leiders die manifestaties zien als een middel om hun land toeristisch op de kaart te zetten, om een politieke of economische machtspositie uit te bouwen of om de aandacht af te leiden van internationale kritiek op hun beleid, bijvoorbeeld inzake mensenrechten. Een boycot betekent voor hen gezichtsverlies. Geslaagde spelen zijn welgekomen propaganda.

Een boycot van een grote sportmanifestatie betekent gezichtsverlies voor de leiders. Geslaagde spelen zijn welgekomen propaganda. hoe ook inwoners van het organiserende land met zulke manifestaties de aandacht kunnen vestigen op hun eisen. In 1968 barstte een studentenrevolte los vlak voor de opening. De regering sloeg ongemeen hardhandig toe. Het werd een bloedbad met naar schatting honderden doden.

Hopelijk gaat het niet dezelfde weg op in Brazilië, waar miljoenen mensen de afgelopen maanden de

Propaganda Een mooi voorbeeld was het wereldkampioenschap voetbal in Argentinië, in 1978. Dat was op het hoogtepunt van de militaire

dictatuur. Handenvol geld had het gekost om de hele infrastructuur klaar te stomen. Terwijl alle ogen van de sportminnende wereld gericht waren op een bal en tweeëntwintig spelers, werd er in kelders vlakbij gefolterd. Persmensen en supporters merkten daar tijdens de hele duur van het WK niets van, vakkundig afgeschermd als ze werden van het echte Argentinië, de gruwelijke realiteit die na al die jaren beetje bij beetje aan het licht komt. Voor de militairen was het een perfect geslaagde operatie. Het beeld dat de meeste buitenlandse media te zien kregen, was dat van een spannend feest, in een normaal en rustig land.

Onlosmakelijk verbonden Het jaar daarop lieten de westerse landen de Olympische Spelen in Moskou links liggen. Vier jaar later bleven de communistische landen weg uit Los Angeles. Dat had dan weer alles te maken met de gebruikelijke wederzijdse speldenprikken die bij de Koude Oorlog hoorden.

Terug naar het uitgangspunt.

Zullen we wedden dat de homobeweging zich niet onbetuigd zal laten tijdens de komende winterspelen?

Vraag is hoe het Internationaal Olympisch Comité daarmee zal omgaan. Het mag nog duizendmaal herhalen dat sport en politiek gescheiden moeten blijven. In de praktijk zijn ze niet uit elkaar los te wrikken.

Tekst Liesbet Walckiers

okramagazine november 2013

tisch meesterlijke documentaire van Leni Riefenstahl. Wanneer dan de zwarte Amerikaan Jesse Owens vier gouden medailles wint, is dat een flinke streep door de rekening van Hitler. Hij weigert Owens de hand te schudden.

De media-aandacht is anderzijds een unieke kans voor atleten die de aandacht willen vestigen op een vorm van onderdrukking waar hun gemeenschap onder lijdt. Het bekendste voorbeeld is dat van de twee zwarte Amerikaanse atleten die in Mexico in 1968 op het podium de gebalde vuist heffen tijdens het volkslied van de Verenigde Staten. Het bestuur strafte hun ‘black power’-gebaar af. Ze zijn uit het Olympisch dorp gezet.

In de aanloop naar diezelfde Mexicaanse spelen is gebleken

25

okra en taal

De mooiste haiku over duurzaamheid Deze zomer kropen bijna duizend lezers van OKRAmagazine in hun pen en stuurden hun mooiste haiku’s op.

Een deskundige jury pikte er de tien beste uit.

Dat de haikuwedstrijd een succes was, leidt geen twijfel. De redactie werd overstelpt met inzendingen.

Spijtig genoeg voldeden vele inzendingen niet aan het wedstrijdreglement zoals dat verscheen in OKRAmagazine van juli-augustus 2013. De ingezonden haiku’s moesten immers duurzaamheid als voornaamste onderwerp hebben.

De jury beoordeelde de inzendingen en koos er de tien mooiste haiku’s uit. Auteur Paul Claes, OKRAvoorzitter Mieke Peeters, redacteur Chris Van Riet en Piet Hendrickx, Hilde Masui en Herman De Leeuw, alledrie leden van de redactieraad van OKRAmagazine, bogen zich over de haiku’s.

Winnaars jeansbroek versleten? tijd voor een tweede leven: maak pennenzakken!

De eerste prijs, een reischeque ter waarde van 400 euro van Omnia Travel (geldig voor alle bestemmingen van OKRA-REIZEN) gaat naar Jean Wattenberge uit Lokeren voor deze haiku:

Emilia Verbruggen uit Leest

tweedehandskleding nu zorgzaam opgevouwen stof tot nadenken

een felle plensbui, zo gretig opgevangen door mijn regenton!

Christiane Trioen uit Koolkerke

kleinkind met oma stappen langs gracht vol blikken mensen vuil oma!

Freddy Van Stappen uit Sint-Niklaas ontvangt de tweede prijs, een reischeque van 100 euro van Thomas Cook, voor deze haiku:

zoevende wieken zacht geboren stroom uit wind een mooi windekind

Germaine Debaveye uit Wevelgem

dag kip dag kalkoen morgen, eend en parelhoen een ei in het nest Francine Vanbosterhaut uit Ronse

Ook deze haiku’s werden bekroond.

De auteurs ervan ontvangen een boek.

je eigen moestuin vitaminen biotoop gezond en goedkoop

okramagazine november 2013

groene energie geeft een gele warme gloed doet de aarde goed

26

Firmin Van Hoye uit Lochristi

donkere wolken vullen met hemelwater mijn regentonnen

Emilia Verbruggen uit Leest

autootje wordt fiets vliegtuigreis wordt treinuitstap kleine voetafdruk Emilia Verbruggen uit Leest

Jef Van Valckenborgh uit Wondelgem

MET DE KLEINKINDEREN

Naar de naailes

Inez Thys uit Schoten die de naaiworkshops voor kinderen organiseert, komt niet aanzetten met naald en draad. Als ze bij de familie aankomt, is er meteen werk aan de winkel voor opa Paul. Er

moeten vier naaimachines worden geïnstalleerd en dat zijn geen stikmachientjes uit de speelgoedkoffer. “Kinderen kunnen echt wel met een gewone naaimachine overweg”, zegt Inez. “Als je hen goed uitlegt waar ze hun vingers moeten plaatsen en hen op de traagste stand laat stikken, kan er weinig fout gaan.” Ze schikt alle naaibenodigdheden netjes op de tafel. Voor de jongste meisjes heeft ze een voetenbankje mee-

gebracht. “Hun benen zijn soms nog te kort om bij de voetpedaal te kunnen”, lacht ze.

Stofjes kiezen “Als kinderen een hele namiddag naarstig werken, moeten ze nadien ook iets in handen hebben”, zegt Inez, terwijl ze op de tafel een stapel stofjes uitspreidt.

Daaruit mogen de meisjes elk twee lappen kiezen die straks een hippe draagtas moeten worden.

Sophie is er niet gerust in: “gaan wij die zèlf maken?” Oma lacht: “natuurlijk, met de hulp van Inez gaat dat zeker lukken.” Inez legt eerst de basisprincipes van een naaimachine uit en toont duidelijk hoe ze die met het hendeltje en de voetpedaal eenvoudig kunnen bedienen. Met de draad inrijgen

Wat doét naaien eigenlijk?

Ik zie met de stof niets gebeuren.

→

okramagazine november 2013

Een knoop aannaaien, een zoompje in een jurk leggen? Op school leren kinderen dat niet meer. Oma Greta vond het dus wijs om haar kleindochters Charlotte (8) en Sophie (7) dan maar zelf de beginselen van het naaien bij te brengen.

Ze bestelde Naaiatelier Inniminnie voor een workshop bij de kinderen thuis. Voor de gelegenheid waren ook de vriendinnetjes Myrthe en Nina uitgenodigd.

27

okramagazine november 2013

Van stof tot draagtas Daar waar de eerste stiksels nog wat aarzelend kwamen, gaan de stofjes nu resoluut onder de naaivoet. “Toverij”, zegt Charlotte als ze ziet hoe de lappen nu een zak worden waar je echt iets in kan stoppen. “Niet helemaal dicht stikken!” Oma snelt naar Sophie die in al haar ijver de zak bijna rond stikt. Iedereen werkt vlijtig door en de aanblik van de woonkamer wordt een beetje onwezenlijk. Vier hoofdjes ernstig gebogen, stofjes die onder de vingers doorglijden en weer keren, het ratelen van de machines… “Het lijkt wel een sweatshop in China”, lacht opa maar als hij de boze blik van oma ziet, herstelt hij zich vlug.

“Gelukkig mogen onze kinderen dit nog voor hun plezier doen.”

28

helpt ze een handje want dat is nog iets te ingewikkeld voor kinderverstand. En als hij mis zit, werkt de naaimachine gewoon niet. Nu kan iedereen aan de slag met het proeflapje. “Recht stikken hé”, roept opa nog als hij ziet hoe Nina de stof onder de naaivoet laat vooruitschieten.

Myrthe bekijkt haar proeflap en schudt het hoofd: “maar wat doét naaien eigenlijk? Ik zie met de stof niets gebeuren.” Inez weet wat haar te doen staat: meteen met het echte werk beginnen en twee lappen tegen elkaar stikken.

Het resultaat Inez heeft nog een laatste goocheltruc achter de hand. De twee aparte zakken moeten nu in elkaar worden gezet, zodat de dessinstof buitenkant en de effen stof een voering wordt. Ook dat lukt en even later kunnen de vier meisjes trots hun draagtas showen voor de fotograaf. Onder elkaar bedisselen ze al waarvoor ze hem straks op school gaan gebruiken. “Een turnzak”, roept Sophie, “al mijn schriften kunnen erin”, glundert Charlotte. Ook de twee vriendinnetjes zijn in hun nopjes. “Ik ga vragen of Inez op mijn verjaardagsfeestje mag komen”, mijmert

Nina. “Dan hebben we allemaal zo’n mooie zelfgemaakte draagtas. Onze juf op school zal nogal opkijken.”

Tekst Suzanne Antonis Foto’s Thomas Legrève

Info Naaiatelier Inniminnie uit Schoten organiseert workshops voor kinderen vanaf zeven jaar, maximum twaalf deelnemers per groep.

Prijs: 110 euro voor zes personen, per extra kind: 15 euro.

Info op www.inniminnie.be of 0484 32 83 60 (na 18.00 uur).

Bezoek onze residentie op 20 oktober op de Nieuwbouwzondag! al

25% verkocht!

Bezoek ons op

bis bo uw - & imm o sa lon

Stand 5127

Project Keizerhof te Oudenaarde

& Ontdek onze exclusieve actie!

U

zoekt een stabiele investering met zeker huurrendement en geen verhuurzorgen?

U wenst uw eigen toekomst veilig te stellen?

Investeer dan NU in assistentieflats,  Eigen verhuur en beheer  Innovatief oproepsysteem  Luxueuze afwerking naar keuze  Aankoop in volle eigendom!

Aarzel dus niet langer, verzilver de vergrijzing!

Residentie Leiedam te Deinze Fase II bijna uitverkocht!

Al 20% verhuurd: Opening najaar 2013 Senior Homes bvba | Vinktstraat 1 - 9800 Deinze | 09 336 37 95 | www.seniorhomes.be | info@seniorhomes.be

okramagazine november 2013

de vernieuwde serviceflat met zorgzekerheid!

29

uit

In de voetsporen van Paulus

De tempel van Apollo en Athena in Side.

Driehonderd dagen zon per jaar. Opstaan onder een staalblauwe hemel in een sprookjesachtige omgeving. Een schitterende natuur en altijd lachende mensen om je heen. Je zou voor minder naar de Turkse Rivièra trekken.

okramagazine november 2013

De stad Side ligt op een schiereiland zeventig kilometer ten oosten van Antalya. In het noorden scheidt het Taurusgebergte de kust van het binnenland. ’s Zomers zijn de bergen vaak gehuld in een mistige waas omwille van de vochtige lucht.

30

Het theater van Side ligt op een unieke locatie.

Maar tijdens de winter steken de besneeuwde toppen fel af tegen de donkerblauwe hemel. Side is omgeven door sinaasappelboomgaarden, katoenplantages en sesamzaadvelden. Side betekent granaatappel en daar word je voortdurend aan herinnerd. Overal krijg je de kans het bitterzoete sap te proeven dat de venter voor je ogen uitperst, al of niet gemengd met sinaasappelsap.

Dorstlessend en verfrissend!

In het stadje zijn de opgravingen nog volop aan de gang. Niettemin is een bezoek aan het openluchtmuseum nu al een must. Je betreedt de site door de Byzantijnse poort.

In het Romeinse amfitheater konden ooit vijftienduizend mensen zitten. Het theater werd niet tegen een helling gebouwd maar op een unieke locatie in een open ruimte.

Boven heb je een prachtig uitzicht op de stad, de zee en de bergen.

Vanaf de stadspoort liep een zuilengalerij naar de vroegere haven.

Enkele zuilen van de tempel van Athena en Apollo staan nog overeind. Bij zonsondergang is dit een schitterend gezicht. In het museum kan je het resultaat van de opgravingen bekijken. De nauwe winkelstraatjes met authentieke houten huizen leiden naar de haven.

Antieke brokstukken liggen hier als het ware op het strand uitgestrooid alsof ze pas gisteren van hun voetstuk braken. In geen enkele badplaats kruipt de oudheid zo onder je huid. Laat je echter niet verleiden stenen mee te smokkelen in je valies want dat kan je in de luchthaven duur te staan komen!

Sfeer snuiven De hotels zijn hier van hoog niveau.

In de keurig onderhouden, lommerrijke tuinen bloeien onder de palmbomen lantana, bougainvillea en

verbena tot diep in oktober bijzonder weelderig. De privéstranden worden van de tuinen gescheiden door de promenade, zo veel meer dan een wandelpad. Het laat de badgasten toe op een aangename en veilige manier langs de baai te kuieren en vanuit het hotel naar de

duizend Turken, allemaal tewerkgesteld in de hotels. Maandag moet je op de kleurrijke markt in Manavgat zijn. Je kan hier uren ronddolen tussen de fruit- en groentekramen, noten en exotische lekkernijen proeven en honderden kruiden opsnuiven. “De marktkramers spreken uiteraard geen Nederlands maar begrijpen wel een aantal sleutelwoorden”, merkt Yashar nog op. De overdekte markt telt vierduizend kramen verdeeld over dertig straten. Afdingen is de boodschap en betalen kan in euro’s.

Antieke brokstukken liggen hier als het ware op het strand uitgestrooid. oude stad te flaneren. “Het geheim van de luxueuze hotels? Ze worden om de vijf jaar gerenoveerd en ogen daarom erg modern”, vertrouwt gids Yashar ons toe. Ze beschikken over de laatste nieuwe snufjes, zijn prachtig gemeubileerd en bieden een maximum aan comfort. Een doorsnee hotel stelt zo’n vierhonderd personen te werk. Dat personeel woont in Manavgat, een stadje ten oosten van Side. In 1972 telde deze stad tweeduizend inwoners. Vandaag wonen hier honderd-

Op de markt van Manavgat kan je exotisch fruit en lekkers proeven.

Een duik in de canyon Yashar: “Turkije heeft een kustlijn van 8 330 kilometer. Dat is driemaal de afstand Brussel-Antalya. Slechts tien procent daarvan is momenteel geëxploiteerd voor het toerisme. Na Alanya stopt het toerisme. Van Alanya tot Syrië groeien over een afstand van 1 100 kilometer bananen-, avocado-, ananas- en kiwiplantages. Maar de hotelinplantingen gaan steeds verder door.”

Blijf vooral niet de hele dag in het zwembad dobberen. Vanuit Side kan je boeiende uitstapjes plannen. Wij volgden vanuit Manavgat de gelijknamige rivier tot aan de watervallen van Manavgat. Slechts drie meter hoog maar wat een idyllische plek!

Het neerstortende water kleurt afwisselend azuurblauw en smaragdgroen in het zonlicht. We rijden verder de bergen in naar het stuwmeer van Oymapinar. Het landschap onderweg is adembenemend. Plots staan we oog in oog met een Romeinse aquaduct dat van Sedinc naar Side loopt. Het is dertig kilo-

Geslaagd uitje Naast haar overweldigende natuur bezit deze streek ook oudheidkundige sites die de moeite zijn. Enkele kilometers ten noorden van Antalya ligt het theater van Aspendos, in de oudheid een belangrijke stad.

Omwille van haar ligging op een rots even buiten de kust, bleef de stad buiten het bereik van plunderaars en zeerovers, destijds een echte plaag. Dit amfitheater behoort tot de best bewaard gebleven Romeinse theaters. Ze onderscheiden zich van de Griekse theaters door de gevel achter het toneel.

Deze wand ontneemt de toeschouwer het zicht op de omgeving en creëert zo een gesloten binnenplaats. In de open Griekse theaters heb je zicht op de omringende natuur. Ze passen zich aan hun omgeving aan omwille van de seizoenen. Het theater van Aspendos werd gebouwd tijdens de tweede eeuw onder keizer Marcus Aurelius.

De aanblik bij het binnentreden is een openbaring. De toneelgevel en het toneel zelf waren destijds overdekt met een houten dak. Het publiek werd tegen de zon beschermd door middel van enorme tentzeilen. De toneelwand is verrassend goed bewaard en doet denken aan een renaissancegevel. Hier een opvoering bijwonen, was vast onvergetelijk.

→

okramagazine november 2013

Via het stuwmeer vaar je de Green Canyon in.

meter lang en op sommige plaatsen vijfentwintig meter hoog. Een fotostop waard. Een toevallige geitenboer kruist ons pad en wil wat graag met zijn kudde op de foto. Ons einddoel, de Oymapinar Dam heeft maar liefst een hoogte van 185 meter.

Boven op de dam word je beloond met een verrukkelijk uitzicht op het stuwmeer. Van op het meer kan je de Green Canyon invaren. Green verwijst hier naar de kleur van het water. De canyon is zeven kilometer lang en alleen met de boot bereikbaar. De tocht duurt ongeveer twee en een half uur. Durvers kunnen even een duik nemen in het koude maar zuivere bronwater.

31

Paulus was hier Naast Side was Perge een van de belangrijkste steden in de regio Pamphylië. De oude Pamphyliërs vonden deze regio ideaal voor de verspreiding van hun cultuur. Je betreedt de antieke stad via de Romeinse poort. Vooral de hoofdstraat, beplant met zuilen, is indrukwekkend. Het terrein waar de ruïnes van deze oude stad zich bevinden, is immens. Voor je de eigenlijke stadsresten aantreft, zie je aan de linkerkant het antieke theater en het stadion. Het theater, dat de vorm heeft van een halve cirkel, bood vroeger aan circa tienduizend toeschouwers plaats. Perge werd gesticht door de Hittieten en nadien veroverden achtereenvolgens Alexander de Grote en de Romeinen de stad. Perge kende een spectaculaire bloei onder de Romeinen met de inplanting van heel wat bouwwerken maar daar kwam een einde aan tijdens de Byzantijnse periode. De apostel Paulus vond de stad nog belangrijk genoeg om er te prediken. Het is onbekend waarom de bloei van de stad na de komst van het christendom afnam. Een aardbeving verwoestte Perge tot Turkse archeologen haar ontdekten. Ze bleef duizenden jaren onder de aarde bedolven. Daardoor bleef ze zo goed bewaard en kunnen we vandaag de thermen, badhuizen en winkeltjes met een beetje verbeelding opnieuw tot leven wekken.

Tekst en foto’s Chris Van Riet

VERANDER

> behoud van bestaande leidingen en betegeling > zonder stof > 10 jaar garantie

uw bad in een douche

in 1 DAG

Info OKRA organiseert in samenwerking met Jetair een all in overwinteringsvakantie in het vijfsterrenhotel Barut Arum in Side.

Periodes: 29 januari tot 2 maart 2014,

1 februari tot 5 maart 2014 en

9 tot 21 maart 2014 Inschrijven: OKRA-Reizen, 02 246 39 44 of lucie.vanhemelrijk@okra.be. Lic A7305 Meer info in de winterbrochure OKRA-REIZEN 20132014 of op www.okra.be. www.jetair.be.

> douche op maat > mogelijkheid tot plaatsing stoeltje > antislip

Maak kans op een gratis verblijf van zeven dagen.

Kijk blz. 35.

winter 2013-2014

OKRA-Algemeen

Een frisse wind

door je badkamer T. 03 773 26 80 (gratis offerteaanvraag) Showroom toegankelijk op afspraak Vésalelaan 9, 1300 Waver www.berghwater.be - info@berghwater.be

BinB_NL_stans_114x88mm.indd 1

22/07/11 15:25

De hoteltuinen zijn een lust voor het oog.

UITJES Sarah Westphal. Allure Craquelure In deze tentoonstelling tracht de Duitse kunstenares Sarah Westphal de erfenis van collectioneur Fritz Mayer van den Bergh leven in te blazen. Ze doet dit met zeven secure interventies in de kamers van het museum. Het is de eerste keer dat er in het Museum Mayer van den Bergh dit soort hedendaagse kunst te zien zal zijn. Sarah Westphal neemt haar intrek in het museum. Als huisvrouw bezet ze letterlijk het museum en verschijnt in de kamers als subtiele aanwezigheid: ze ruimt op, maakt schoon, verschuift meubels, kijkt in kasten, kisten en schuiven, bladert door fotoboeken, leest in balboekjes, doorzoekt archieven en zolder en vervangt gloeilampen om de bezoekers met een brandende lantaarn op te wachten. Met ‘allure’ verwijst de kunstenares naar de uitstraling die het huis en museum hebben. ‘Craquelure’ verwijst dan weer naar de scheurtjes in de verf van de schilderijen. De craquelure brengt naar boven wat eronder zit: weg vernis, weg verf, weg verguldsel. Laag na laag treedt de geschiedenis te voorschijn.

Henry van de Velde in zijn atelier in de Groothertogelijke Saksische School voor Kunstambachten in Weimar, 1908 Foto Louis Held, Weimar © Fonds Henry van de Velde, ENSAV – La Cambre, Brussel

B Maak kans op een gratis duoticket.

Kijk blz. 36!

Henry van de Velde. Passie – functie – schoonheid.

Van de Velde (1863-1957) werd opgeleid als kunstschilder maar ontwikkelde zich tot architect, interieurarchitect, designer, pedagoog en kunstadviseur. Hij liet een indrukwekkend oeuvre na en bouwde een internationale carrière uit met tal van realisaties in België, Duitsland, Nederland en Frankrijk. Bekende gebouwen zijn onder meer de villa Bloemenwerf in Ukkel, verschillende art-nouveauwoningen in Weimar, het Kröller-Müller Museum in Otterlo en de modernistische Boekentoren van de universiteit van Gent. Hij stond aan de wieg van de kunstschool waaruit het Bauhaus zou ontstaan en richtte in Brussel de kunstschool Ter Kameren op. Met zijn meubels, zilverwerk, porselein, juwelen, boekbanden en andere creaties wist hij als geen ander praktisch nut en elegante stevigheid met elkaar te combineren. Hij verwierf er internationale faam mee.

Schilderijen, meubilair, zilverwerk, juwelen, ceramiek, boekbanden en architectuurontwerpen getuigen van de uitzonderlijke veelzijdigheid van de kunstenaar.

Info Tot 12 januari 2014 in het Jubelparkmuseum, Jubelpark, Brussel, 02 741 72 11, www.kmkg-mrah.be. Van dinsdag tot vrijdag van 9.30 tot 17.00 uur.

Zaterdag, zon- en feestdagen van 10.00 tot 17.00 uur. Gesloten op 1 januari.

Tickets: 10 euro – 7 euro – 4 euro.

Bereikbaarheid: per trein: De stations Merode en Schuman liggen op wandelafstand van het museum. Vanuit het station Brussel Centraal is er een metroverbinding naar het Jubelparkmuseum. (halte Merode)

B Maak kans op een gratis duoticket.

Kijk blz. 36!

Taste of Three

Bloemen klinken, klanken smullen, zo verwoorden Stef Adriaenssen, Kris Bresseleers en Dirk Proost hun evenement Taste of three. Het is immers geen tentoonstelling of opvoering.

Het is een gastronomisch, floraal en muzikaal avontuur. In Arboretum Kalmthout zal ook een plantaardige installatie te zien zijn. Deze prikkeling kadert in volle herfst wanneer de natuur net al zijn vruchten heeft gegeven en zich opmaakt voor de barre winter. Bloemen en planten, omarmd door klanken en aroma’s van de lekkerste wildsausen, gidsen je naar een land van warmte. Een cocon waar je de koude trotseert en je jezelf voorbereidt op de volgende lente.

Info Van 13 tot 18 november 2013 in het Keienhof, Putsesteenweg 133 te Kalmthout, 0494 07 55 45. Van 10.00 tot 19.00 uur.

Tickets: 12 euro aan de kassa; 10 euro in voorverkoop.

Met je Taste of Three ticket kan je het Arboretum bezoeken tegen een uitzonderlijke prijs van 3 euro. De culinaire tour kost 25 euro.

Parkings: Strijboshof, Marktplein, Station Kalmthout, Arboretum Kalmthout, De Vroente, Keienhof, Station Heide. Er is gratis busvervoer vanaf de parkings.

B

Op vertoon van je OKRA-lidkaart geniet je 2 euro korting.

okramagazine november 2013

© Sarah Westphal

Info Van 30 november 2013 tot 21 april 2014 in het Museum Meyer van den Bergh, Lange Gasthuisstraat 19, 2000 Antwerpen, 03 338 81 88, www.museummayervandenbergh.be.

Van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur.

Tickets: 8 euro – 6 euro – 1 euro.

Bereikbaarheid: De halte Meir van de premetro ligt op 350 meter van het museum.

Wandel de Huivettersstraat in, ga na de bocht naar links en je komt in de Lange Gasthuisstraat.

33

44 bijwoord 45 behoefte aan drinken 46 halfedelsteen 47 waakzaam 48 plaats in Overijss 49 gebergte in Afrika 50 vlaktemaat 56 Europese Tolunie 59 vreemde munt.

KRUISWOORDRAADSEL 1

HORIZONTAAL 1 alleen maar 6 eigen brievenbus in een postkantoor 11 nieuw (in samenst.) 12 Europeaan 13 Amerikaanse gouden munt 15 knaagdier 16 ontzaglijk 18 huisdier 19 over 20 elektrisch geladen deeltje 21 een en ander 22 rivier in Frankrijk 24 insect 26 bouwland 28 uiting van beleefdheid 31 televisiestation 33 deelteken 35 krachtige uitademing 36 voegwoord 38 voorzetsel 39 heilig voorwerp van de indianen 42 tendens 46 grootvader 48 eivormig 51 voorzetsel 52 oppervlakte 53 jong schaap 54 open strook in een bos 55 keukenhulpmiddel 57 biersoort 58 maalinrichting 60 kunstproduct 61 jaartelling 62 dreumes 63 Afrikaans land.

2

13

14

Naam:

4

5

6

7

6

7

9

10

16

6

19 24

23

8

12 15

22

2

17

20

21

25

26

27

8 28

29

30

31

32

33

34

35 36

37

38

39

40

41

3

Oplossing kruiswoordraadsel

3

5

1

18

I S N G R

2

4

11

VERTICAAL 42 43 1 nederig verzoek 2 nauwe doorgang 3 gevangenenkamer 4 boer51 derij 5 stijf van ledematen 6 stoer 7 okerachtige aardverf 8 voorzetsel 9 55 drasland 10 Bijbelse plaats 14 lokspijs 17 ankerplaats 23 lengtemaat 25 monding van een rivier 27 voertuig 29 of iets dergelijks 30 te gelegener tijd 31 met betrekking tot 62 (afk.) 32 ton 33 toestel (afk.) 34 takje 36 in functie zijnd 37 in werking 40 onder gebruikelijk voorbehoud 41 mengsel 43 vertragingstoestel 44 bijwoord 45 behoefte aan drinken 46 halfedelsteen 47 waakzaam 48 plaats in Overijssel 49 gebergte in Afrika 50 vlakte- S L E C H T maat 56 Europese Tolunie 59 M N E O E A G L E vreemde munt.

K A T V I

1

3

Z I T T E 8N D

O

R E M R

4 44

45

46

47

52

48

49

53

50

54

7 57

56

58

60

S P O S T T O I E R A T E N A I O N E R E M U G A K O I A O E T M T V T R I G E B L A 2013 A S november D A T T O T T O A O G E N D O P A O V R O P P L A M M E R A L E M O E T S A R E R E U T E L T U N E

Straat:

59

61 63

5 © DENKSPORT PUZZELBLADEN

B R O E K

U S A R M E A E R I E M A N T E M E A A L T R A L E N A G S I E

SUDOKUSudoku

Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van één keer voorkomen in alle kolom3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

9

6

Nr.:

1

8 6

Postnr.:

Woonplaats:

4

Tel.: 9

E-mail:

5

8

9

3

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

3

4

8 6

1

7 5

5

Schiftingsvraag: Wat betekent de naam van de stad Side?

1 Vergeet niet een postzegel van 0,77 euro toe te voegen!

1 9

2

3

6 5

8 © DENKSPORT PUZZELBLADEN

34

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord november 2013, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 november 2013.

De winnaars verschijnen in het januarinummer 2014. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven). Winnaars september 2013 zie hiernaast.

3i6jzen

pr

Kruiswoord

KRUISWOORDRAADSEL1

Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van HORIZONTAAL het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

1 adellijk 5 reeds binnen korte tijd 8 kenteken 12 geaardheid 13 treuze weging 15 dopheide 18 lekkernij 19 jaartelling 20 kwajongen 22 loofbo een moskee 24 sprakeloos 26 hemelbrood 28 Europeaan 30 livreiknec 35 alleenzang 36 orgaan 37 plaats in Portugal 38 tegen 39 Europese vo nenste van beenderen 43 getakte hoorns 45 rangeerlocomotief 47 wi der Verenigde Staten 53 zo spoedig mogelijk (afk.) 55 enkelvoudige s 59 plaats in Engeland 61 sierplant 62 verbond 63 Frans schilder 64 bew 65 regel 66 vervaardiger 67 gewicht.

Speel en win een van deze prijzen5 9

VERTICAAL

Vijf exemplaren van de Huis1 slot 2 vervolgens 3 vulkaan op Sicilië2014 4 slag in een houdagenda (waarde 15touw euro). 5 strijdper

Met9 soort de Huishoudagenda het bijhouden van bel, overzicht 8 miljoen (afk.) struisvogelis 10 regeringsstelsel uitgaven en inkomsten kinderspel. hoofdstad 17 bezetting vanjeeen film 20 nauw 21 balspel 23 tussenkom Niet gewonnen?

Bestellenop kaneen ook bed via 31 rivier te 26 onbepaald telwoord 27 modern 29 sierdek www.huishoudagenda.eu (een voor 15 euro, de Middellandse Zee 34 familielid 35 rekenopgave 40 rij 42 peulvruch twee voor 24 euro).

46 plaats in Oekraïne 48 vaktaal 50 opschudding 52 smaad 53 nulpunt 56 kreupel 57 evenzo 58 inborst 60 Bijbelse figuur 62 deel van de mon

7

1

2

3

Een verblijf van zeven dagen all in voor twee personen op 12 basis van een dubbelkamer in hotel Barut Arum in Side, Turkije (waarde 700 euro).

14 Info

19

De winnaar kan kiezen: ■ hij vertrekt mee met de OKRA-groepsreis op 9 maart 2014 en keert na een week terug. Hij betaalt enkel de vluchten; ■ ofwel vertrekt hij mee met de groep op 9 maart 2014, blijft26in het 27 hotel samen met de groep tot 21 maart, en betaalt vijf nachten en 33 de vluchten voor een verblijf van twaalf nachten (en krijgt dus een korting van zeven nachten).

36

4Dertig

5 boeken

36 winnaars

■ Bij wie ligt Nacht in Parijs klaar om te lezen?

Griet Thys uit Waarschoot, Roger Cloet uit Ingooigem, Urbain Weyens uit Nieuwerkerken, J. Van Ommeslaeghe uit Beveren-Leie, Simonne Vandekerckhove uit Gullegem.

■ Wie kreeg Niets weerstaat de nacht in de bus?

Charles Cuppens uit Beverlo, Norma Schelstraete uit Lovendegem, Gilbert Deruwe uit Zedelgem, Jozef Cambré uit Sint-Niklaas, Louis Roeyers uit Boechout.

■ Naar wie ging Het Marco-effect?

Georgette Devry uit Lennik, Piet Dhaenens uit De Pinte, Sean Evens uit Meeuwen-Gruitrode, Jean-Marc Magherman uit Zottegem, Hilda Jacobs uit Zichem.

■ Wie kan naar Countryside?

Godelieve Monbailliu uit Zelzate, Lucienne Bidee uit Kapellen, François Rens uit Wilrijk, Marcelo uit Hoboken, Louis Vandamme uit Diegem, Helena Driessens uit Eeklo, Francis De Sobri uit Antwerpen, Nicole Torfs uit Antwerpen, Noël Croonen-Mallet uit Hasselt, Rita Cosijns

9

41 45

54

46

50 55

51

42 47

52

56

57

Winnaars kruiswoord september 2013.

Deze maand telden we 1 600 deelnemers.

61

60

62

uit Zottegem, Marcel Simkens uit Hasselt-Kermt, 64Annie 63 Dessel uit Destelbergen, Rita Goossens uit Itegem, Luc Coussee uit Bavikhove, Ginette Rossel uit Beernem, 66 65 Suzanne Haeck uit Deinze, Adrienne Corijn uit Deinze, Jan Cortebeeck uit Breendonk, Gerard Van Reybrouck uit Torhout, Freddy De Gruyter uit Varsenare.

67

© DENKSPORT PUZZ

Oplossing kruiswoord september: moeras.

Antwoord op de extra vraag: de oude benaming voor een vijver waarin vis gekweekt wordt.

E N D E

D A A R N M A E N I I G E K Z S E T R E O R

E L A L T U U R N S E R A S N O I M A M N N A E I G L O E R P O U E F A W E I S P L A T M E L E O N A G N O I R D E M A

R A S U T A I C A T A A P S T O S T L P S O R T O E M E I K R I O W M E N T A V E N E D K E R

M E R K L M E R N O G A E I K M M A K E I L O B A N T I R G Z I O J A A A D R A L I G A I T O R P O N D

Oplossing kruiswoordraadsel september 2013.

295 134 867 582 973 641 718 456 329

341 876 295 769 124 538 652 913 487

867 925 143 431 658 279 394 782 516

Oplossing sudoku oktober 2013.

okramagazine okramagazine september november oktober 2013 2013 2013

■ Naar wie ging de overnachting in B&B Appelkers te Heusden-Zolder?

Gabriël Lemahieu uit Elverdinge.

59

8

38

40

49

SPEEL EN WIN

7

37

Het vijfsterrenhotel Barut Arum staat voor klasse, overheerlijke 39 gerechten en een service van de bovenste plank. Het is ideaal gelegen aan een mooi privéstrand en vlakbij het centrum 43 van 44 Side. Het hotel heeft een Europees publiek.

53

6

Vijf exemplaren van Woesten van Kris Van 13 Steenberge (waarde 19,95 euro).

Vijf exemplaren van Verloren adel van Douglas 15 16 17 18 Smith (waarde 24,95 euro).

Vijf exemplaren van En uit de bergen kwam de 20 21 22 echo van Khaled Hosseini (waarde 24,90 euro).

Vijf exemplaren van In de marge. Belgische 23 24 25 documentaire fotografie (waarde 29,99 euro).

Vijf exemplaren van De onvoltooide van Patrick 28 29 30 31 De Spiegelaere (waarde 39,95 euro).

Vijf exemplaren van Een bed voor de dood van 34 35 Gretel Van den Broek (waarde 16 euro).

35 35

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD Info zie blz. 8.

Win gratis duoticket Zin om op 23 of 24 november 2013 naar de Surplusdays in Oostende te gaan? Maak kans op een van de vijftien gratis duotickets (waarde 20 euro). Stuur deze bon vóór 15 november 2013 naar OKRA-magazine, Surplusdays, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Surplusdays.

casino Kursaal Oostende

za. 23 & zo. 24  november 2013

Nicole & Hugo

Naam en voornaam:

“meter en pet

zondag 24 no

er”

vember

Straat en nr.:

telkens van 10 tot 18 uur

  

 n uw Thuiszorgwinkel Een nieuwe look, een nieuwe naam, maar vooral een vernieuwd

Telefoon: Info zie blz. 33.

Surplus belevingslounge

zaterdag

i lezingen: beleggen, successierechten…

Vraag advies in je Thuiszorgwinkel.   i info stands Voor een leven vol zelfvertrouwen.

… alles voor de rijpere levensgenieter! www.boekjeticket.be

De Mela

€ 10 voor 1 dag; € 15 voor de 2 dagen

Telefonisch 0902 69 666 op werkdagen tussen 14 en 17 uur

zaterdag

www.surplusdays.be

aperitiefcon

23 en zo

ndo’s

cert

ndag 24

VISIT OOSTENDE www.visitoostende.be

KOM ONS BEZOEKEN OP DE ZENITHBEURS. affiche_A2_13.indd 1

• Op de CM-valbus leer je risico’s van het vallen herkennen en hoe je die met kleine ingrepen kunt vermijden.

• Kom een gratis testritje maken met een elektrische fiets.

• Er is gelegenheid om een gratis hoortest te laten afnemen bij onze Aurilis-audiologen.

• Elke bezoeker krijgt op onze stand een kleine attentie.

De adressen van de Thuiszorgwinkels vind je op onze website of via 02 246 49 49.

www.thuiszorgwinkel.be

Uitjes gelezen blz. 33? De passie ontdekken in het werk van Henry van de Velde? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 20 euro).

Stuur deze bon vóór 30 november 2013 naar OKRA-magazine, Henry van de Velde, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@ okra.be met de mededeling Henry van de Velde.

Caalsber Luc 23 novem

 iD biedt een uitgebreid assortiment producten aan voor alle types i workshops van urineverlies. Onze producten staan i dansen garant voor comfort en discretie. i optredens

Tickets via

Win gratis duoticket

© Fonds Henry van de Velde, ENSAV – La Cambre, Brussel

gamma topproducten.

Woonplaats:

Info zie blz. 33.

novembe

Naam en voornaam:

r

V.U. Publi-Projects Caroline Ostyn, Westeindestraat 24, 9990 Maldegem

Genieten    Informeren   Beleven  ALLEEN HET COMFORT VALT OP! Ontspanning & amusement Vraag een gratis staal 

Postnr.:

Straat en nr.: Postnr.: 9/09/13 11:19

Woonplaats: Telefoon:

Win gratis duoticket Uitjes gelezen blz. 33? De Allure Craquelure van Sarah Westphal van naderbij bekijken?

Maak kans op een van de dertien duotickets voor het Museum Mayer van den Bergh in Antwerpen (waarde 16 euro).

Stuur deze bon vóór 30 november 2013 naar OKRA-magazine, Mayer van den Bergh, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Mayer van den Bergh.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon:

OKRA-regio’s colofon

Antwerpen

Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen, 03 220 12 80, fax 03 220 17 68 antwerpen@okra.be • www.okra.be/antwerpen

Brugge

Oude Burg 23, 8000 Brugge, 050 44 03 81, fax 050 44 03 90 brugge@okra.be • www.okra.be/brugge

Brussel

Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel, 02 555 08 30, fax 02 555 08 39 brussel@okra.be • www.okra.be/brussel

Redactie Nele Joostens, Chris Van Riet, Katrien Vandeveegaete

Ieper

Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper, 056 26 63 40, fax 056 26 63 06 ieper@okra.be • www.okra.be/ieper

Redactieraad Herman De Leeuw, Niek De Meester, Nic Fruru, Piet Hendrickx, Jos Lacroix, Hilde Masui, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Hugo Verhenne

Kempen

Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 33 50, fax 014 40 33 52 kempen@okra.be • www.okra.be/kempen

Kortrijk

Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk, 056 26 63 53, fax 056 26 63 10 kortrijk@okra.be • www.okra.be/kortrijk

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, magazine@okra.be

Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Coverbeeld François De Heel Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90 com@publicarto.be Oplage: 165 541 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Het decembernummer verschijnt uiterlijk op 27 november 2013.

OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt,

011 26 59 30, fax 011 22 59 50

limburg@okra.be • www.okra.be/limburg Mechelen

Antwerpsesteenweg 259, 2800 Mechelen, 015 40 57 45 mechelen@okra.be • www.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen

Martelaarslaan 17, 9000 Gent,

09 269 32 15 • 09 269 32 16, middenvlaanderen@okra.be

■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst, 053 76 16 53, fax 053 76 15 16, aalst@okra.be

■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo, 09 376 13 40, fax 09 376 12 99, eeklo@okra.be

■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15, gent@okra.be

■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde, 055 33 47 33, fax 055 33 47 94, oudenaarde@okra.be Oost-Brabant

Platte Lostraat 541, 3010 Leuven, 016 35 96 94, fax 016 35 95 55 oostbrabant@okra.be • www.okra.be/oostbrabant

Oostende

Ieperstraat 12, 8400 Oostende, 059 55 26 90, fax 059 55 26 12 oostende@okra.be • www.okra.be/oostende

Roeselare

Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare, 051 26 53 07, fax 051 22 59 80 roeselare@okra.be • www.okra.be/roeselare

Tielt

Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt, 051 42 38 08, fax 051 40 89 79 tielt@okra.be • www.okra.be/tielt

Waas en Dender ■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde, 052 25 97 90, fax 052 22 97 75, dendermonde@okra.be

■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas, 03 760 38 66, fax 03 766 38 17

waasland@okra.be • www.okra.be/waasendender

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris Van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of chris.vanriet@okra.be.

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.be www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 OKRA-ZORGRECHT | Postbus 40 | 1031 Brussel | zorgrecht@okra.be | 02 246 57 72 (van 8 tot 12 en van 13 tot 16 uur, vrijdag van 8 tot 12 uur) | www.okrazorgrecht.be.

Ook op Facebook.

Een greep uit het regionale aanbod Provincie Antwerpen

Limburg

■ Provinciale reisbeurs

■ Het menselijk brein, hersenen onder de loep,

20 november 2013 van 10.00 tot 17.00 uur Evenementenhal De Populier, Populierenhoeve 22, 2240 Zandhoven

door professor Geert Spincemaille 25 november 2013 om 14.00 uur Zaal Berenhof, Berenhofstraat 12, Veldwezelt

Antwerpen

■ De Sunshine boys, door o.a. Carry Goossens, Dirk Lavrysen 14 & 15 november 2013 om 14.30 uur zaal Elckerlyc, Frankrijklei 85-87 te Antwerpen

■ Operettegala Licht-klasiek is troef 9 december 2013 om 14.00 uur CC Hasselt, Kunstlaan 5

■ Vakantiebeurs 14 december 2013 om 10.00 uur Limburghal, Jaarbeurslan, Genk

■ Christen zijn en autonomie door Mgr. Bonny 5 december 2013 van 14.00 tot 16.00 uur Nationalestraat 111 te Antwerpen Brugge

■ Regionaal bowlingtornooi 18 november 2013 om 14.00 uur Koning Albert I-laan 114, Blankenberge

Jesko hielp mee als mecanicien aan de Prinses Elisabeth Basis op Antartica 21 november 2013 om 14.00 uur Parochiecentrum H. Hart, Eeuwfeestlaan 60-62, Lier

■ Wandelcriterium: twee groepswandelingen van 5 km 5 december 2013 van 12.30 tot 14.30 uur CC de Kollebloem, Kloosterhof, Puurs

■ Valt België nog bijeen te houden

■ Kerstmis op een notenbalk

door Rik Van Cauwelaert 9 december 2013 Hof van Watervliet, Oude Burg 19, Brugge Kempen

■ Uitwaaidag voor wie met zingeving bezig is

Een woordprogramma met kerstvertellingen en poëzie met muzikale omlijsting 10 december 2013 om 14.00 uur CC Mechelen, Minderbroedersgang 5, Mechelen Midden-Vlaanderen

in de trefpunten met Jean-Paul Vermassen 10 december 2013 van 9.30 tot 15.30 uur Abdij van Tongerlo. Voor 1 december inschrijven bij het regiosecretariaat OKRA-Kempen

■ Sterven en dood in Vlaanderen door prof. B. Broeckaert. Met ontroerende beelden van topfotografen 18 november 2013 om 14.30 uur CC De Abdij, Abdijstraat 10, Geraardsbergen

■ Kwaliteit van zorg en kwaliteitszorg in het WZC

■ Europa is geen buitenland. Over de relatie tussen

door Mathieu Martens. Voor allen die met zorg bezig zijn in het woonzorgcentrum.

12 december 2013 van 13.30 uur tot 16.30 uur Mollenhof, Lichtaartseweg 1, Poederlee.

Voor 1 december inschrijven bij het regiosecretariaat OKRA-Kempen Kortrijk

■ Sterwandeling in de Mira-streek 26 november 2013 om 13.30 uur CC Spikkerelle, Scheldelaan 6, Avelgem

■ Lezing Referentiebudgetten

okramagazine november 2013

■ Overleven op Antartica door Jesko Kaczynski

3 december 2013 om 14.00 uur Sint-Elooistraat 21, Zedelgem

■ Regionale wandeling

38

Mechelen

door prof. Bérénice Storms 27 november 2013 om 14.00 uur Concerstudio, Conservatoriumplein 1, Kortrijk

■ Verhalen en liederen uit den Grooten Oorlog door Wim Chielens 10 december 2013 om 14.30 uur Eilandstraat 6, Harelbeke

het federale België en Europa door prof. P. Bursens 18 november 2013 om 14.30 uur Zaal Telex, Kerkhofwegel, Kruishoutem

■ In elke rivier schijnt een maan over China als fascinerend en complex land door journaliste Veerle De Vos 19 november 2013 om 14.30 uur CC de Werf, Molenstraat 51, Aalst

■ Later begint vandaag door Manu Keirse: welke zijn de mogelijkheden op vlak van palliatieve zorg en euthanasie?

26 november 2013 om 14.30 uur Molenstraat 26, Eeklo

■ Begeleide wandeling van 15 km. in de Vlaamse Ardennen 9 december 2013 om 10.00 uur Kerkplein Huise

■ Christelijk geloof onder andere(n) met Paulus als gids door R. Bieringer 9 december om 14.30 uur CM, Sint-Jozefsplein 7, Oudenaarde

■ Computeratelier: zelf wenskaarten maken op je computer 9 december om 14.00 uur Sint-Salvatorstraat 28, Gent

■ Santa Claus is back in town. Norbert De Taeye zingt aan de piano en geeft duiding bij deze authentieke Amerikaanse kerstmuziek 10 december 2013 om 14.00 uur Prinsenzaal, Prinsenhof 39A te Gent

■ Transitie naar een rechtvaardige duurzaamheid door prof. Peter Tom Jones.

12 december 2013 om 14.30 uur De Schakel, Musselystraat 26, Zottegem

■ Verlichte kerstwandeling van 7 km met sneukelstops en pannenkoeken 20 december 2013 om 17.30 uur Oostwinkel, Jozef Van Oost, 09 378 12 58, inschrijven verplicht Oost-Brabant

■ Franz Liszt, een levensverhaal geïllustreerd

Waas en Dender

■ Het Christendom aan de Nijl.

De Kopten van Egypte 15 november 2013 om 14.30 uur Bogaerdstraat 33, Dendermonde

■ De aarde: waarom beeft zij ook hier?

18 november 2013 om 14.30 uur Stationsstraat 29, Temse

■ Hoogdagen van het Franse chanson 19 november 2013 om 14.30 uur Sint-Jansplein 2, Sint-Niklaas

■ 1914, dagen van hoop 22 november 2013 om 14.00 uur Poststraat, Lokeren

■ Spion voor het Kremlin 22 november 2013 om 14.30 uur Markt, Wetteren

■ Gezond ouder worden 29 november 2013 om 14.00 uur Gravenplein 2, Beveren

met zijn muziek 26 november 2013 om 14.00 uur Feestzaal, Platte-Lostraat 541, Kessel-Lo

■ Wandeling: keuze uit een wandeling van 4,5 km of 10 km 5 december om 14.00 uur Sporthal Ter Linde, Tiensesteenweg 169 A, Glabbeek

rechten en plichten 9 december 2013 om 14.00 uur Marktplein 16, Nieuwpoort Roeselare

■ Herfstwandelen. Slotwandeling met achteraf oliebollen 18 november 2013 tussen 13.30 en 14.30 uur Zaal Lichtenhove, Torhoutstraat 42, Lichtervelde

■ Instuif lijndans-disco Sector Roeselare 21 november 2013 om 14 uur Zaal Ter Beke, Gitsestraat, Roeselare Sector Izegem 22 november 2013 om 14 uur.

Zaal De Gilde, Kruisstraat, 8700 Izegem

■ Nooit meer terug naar Tipperary, zeven verhalen uit WO I met muzikale begeleiding door Wim Chielens 3 december om 14.15 uur PC Den Hazelt, Pastoor Slossestraat 1, Rumbeke

GEDAAN MET RUG-EN NEKPIJN De FRAMASTYL is dé oplossing.

Dankzij onze VLIEGENDE SHOWROOM test u het zelf nu uit !

Wij komen vrijblijvend bij u thuis of op het werk voor een demonstratie.

Niets te verliezen dus: GRATIS DEMONSTRATIE

GRATIS LEVERING

J & A Mallekotstraat 45 - 2500 Lier

oldfred@telenet.be Tel. 03 480 98 01 - fax 03 488 13 77 - open van 10u tot 17u30 DE FRAMASTYL BIEDT U: een optimale bloedsomloop en een totale ontspanning.

okramagazine november 2013

■ Info over huren en verhuren:

BON

Oostende

Voor demonstratie aan huis of info.

Naam en adres:

39

. . . e n e k d r u e o h e St b n e t t o b

le

u m r o f

+ m iu c l Ca e Vit.D3 i ag 0 d / 0 t 8 le e w u ie

N

1

tab k I SL

De gemakkelijkste weg:

VISTA-Cal D DE ONMISBARE CALCIUM + VITAMINE D IN 1 SLIK-tablet / dag. Vanaf de menopauze is een voldoende toevoer aan calcium en vitamine D onmisbaar om sterke botten te behouden en ook om het risico op vallen te beperken.

1 slik-tablet VISTA-Cal D bevat nu 500 mg calcium en 800 ie vitamine D, de modernste, doeltreffende en veilige combinatie, in lijn met de recentste wetenschappelijke gegevens. geen smaak

geen bereiding

gemakkelijk mee te nemen

Voor een aktieve en mobiele toekomst !

60 tabletten = 12,90â‚Ź Vraag CNK 3042-074 aan uw apotheker