maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 44 nr. 10
magazine DECEMBER 2011 - JANUARI 2012
10
OKRA wenst je een warme kerst
9 Netwerk maakt thuiszorg mogelijk 25 ‘Je moet luisteren voor je helpt’ 33 Eenvoudig maar feestelijk: Sint-Jakobsvruchten Afgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145
en e n i W ndje e k e e w Haag Den z. 51 bl
okra.be
Chapeau voor alle niet-klassieke gezinnen Speciaal voor alle singles, eenoudergezinnen en samengestelde gezinnen introduceert Dexia het New Family Plan: financieel advies en specifieke producten op maat van niet-klassieke gezinnen. Ontdek er alles over op www.dexia.be/newfamilyplan of maak een afspraak met een van onze gezinsadviseurs in uw Dexia-kantoor.
Dexia Bank NV, Pachecolaan 44, 1000 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCC BE BB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.
Thuis Ik dwaal door kamers die ik goed ken, waar ik veel tijd doorbracht. Ik zie dingen die ik nooit zag, hoor geluiden die ik eerder niet opmerkte. Ik heb zin in thee maar maak er geen. Nochtans weet ik waar de theebuiltjes liggen en hoe de waterkoker werkt. Het voelt niet goed, hier in m’n eentje thee drinken. Zelfs al dronk ik al honderden kopjes thee in deze kamer. Ik loop doelloos rond, ga uiteindelijk aan tafel zitten - daar waar ik altijd zit. Ik wacht tot de mensen thuiskomen die hier horen. Dan is thee vanzelfsprekend en pas dan voel ik me tot rust komen. Want pas als mijn grootouders er zijn, kan ik me ook thuis voelen in hun huis. Zonder hen is het huis als een oude jas waarin ik verdrink. Ik herken hem wel maar hij zit lang niet meer als gegoten. Jacques kan zich geen leven voorstellen zonder zijn tuin. Hij snoeit, plant, harkt en verpot. En hij geniet, dat vooral. Van de rust, de kleuren en geuren. Zijn tuin, dat is voor hem een beetje thuiskomen. ‘Als ik na een drukke dag op het werk mijn auto op de oprit parkeer, stap ik onmiddellijk de tuin in. Dan wandel ik een rondje en bewonder al dat moois. Als ik dan zie dat er knoppen staan in de hortensia of dat de eerste bloembollen verschijnen, maakt me dat intens gelukkig. Dan vergeet ik alle zorgen van het werk. Thuiskomen zonder tuin, is voor mij echt ondenkbaar.’
Een boek, haar zetel, een dekentje en een kop thee. Meer moet dat voor Veerle niet zijn. Ze nestelt zich in haar zetel, de poes op haar schoot. Het is doodstil in huis, af en toe ritselt er een bladzijde om. Ze is weg van de wereld, diep verzonken in haar boek. Plots kijkt ze op, geniet van het schaduwspel van de zon en de struik op de muur tegenover de zetel. Dan nipt ze van haar thee en geeft de poes een aai. ‘Ik heb echt niet meer nodig, een plek waar ik volledig tot rust kan komen, helemaal mezelf kan zijn. Dit is thuis voor mij.’ Vier kinderen rond de tafel, de schoonkinderen erbij. Het is druk, iedereen praat door elkaar. Er wordt gediscussieerd en verteld. En toch luistert ook iedereen. Naar wat belangrijk is voor de ander, waar een broer of zus mee worstelt. Een aperitiefje, soep, een lekker stoofpotje en daarna nog taart. Het is feest. Voor Els maakt dat lekkers op tafel daarbij weinig verschil, wel dat ze allemaal bij elkaar zijn: haar echtgenoot, haar vier kinderen en de schoonkinderen. De momenten zijn zeldzaam, ze koestert ze. Het is thuis op zijn best. Een plek waar je je goed voelt, een plaats die essentieel is om gelukkig te zijn. En het allerliefst samen met de mensen die je graag ziet en die jou graag zien. Thuis, zo belangrijk en zo kostbaar. Mijn wensen voor jou voor het nieuwe jaar: heel veel momenten waarop je je helemaal thuis voelt met de mensen die je het meest dierbaar zijn. Nele Joostens
Thuis, zo belangrijk en zo kostbaar.
© Jürgen Doom
3
inhoud
46
okramagazine december 2011- januari 2012 6
WEEK VAN HET TREFPUNT
8
STANDPUNT Ouderen willen plaats in de samenleving waar ze recht op hebben
9
GEZONDHEID ‘Netwerk maakt thuiszorg mogelijk’
36 INTERIEUR Breng sfeer en licht in je interieur 38 FILM Grappige satire of sociaal drama 40 TENTOONSTELLING Van glamour tot rauwe werkelijkheid
12 OKRA-ZINGEVING Nieuwe tijden
42 BOEKEN Familie in boekvorm
14 PRIKKERTJES
44 GEDICHT Winter
16 VRAAG EN AANBOD Boerenhulp 18 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS Na de zondvloed 20 INFO Vlaams sociaal beleid in stroomversnelling 22 OVER GENERATIES HEEN ‘Alleen koffie drinken, smaakt zo lekker niet’ 25 OVER WAT TELT In Afrika staat de tijd soms stil 30 OKRA-MOBIEL Wandel- en fietsplezier gegarandeerd 33 MENU Delicaat, lekker en feestelijk
OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.
45 UITJES 46 UIT Een beHAAGlijke stad 49 SPEEL EN WIN 21 winnaars 50 KRUISWOORDRAADSEL 52 DE DINGEN Kerststal 53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!
‘De ziekte van ma heeft me doen nadenken over het leven. Het hielp me alles meer te relativeren.’
40
9
20 Vlaams sociaal beleid in stroomversnelling In juli keurde de Vlaamse regering het decreet Vlaamse sociale bescherming goed. Dat legt de basis voor het Vlaamse sociale beleid tijdens de volgende jaren. Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Gezin Jo Vandeurzen geeft uitleg.
22 ‘Alleen koffie drinken, smaakt zo lekker niet’ Bieke is 25, haar grootmoeder Anna 86. Al lopen hun levens mijlenver uit elkaar, stof tot gesprek hebben ze te over. Over fotograferen, reizen, verlies en verdriet. Maar ook over wat hen bindt: de familie, de wederzijdse bezorgdheid, het gedeelde verleden en de mooie toekomstplannen. Samen.
40 Van glamour tot rauwe werkelijkheid Tien jaar is Sabena intussen failliet. Nostalgie haalt het stilaan van woede en verdriet. Daaraan komt de boeiende tentoonstelling De toekomst kwam uit de lucht ruimschoots tegemoet. Affiches, uniformen van hostessen en een blik op het vliegtuigmenu voeren je hele-
Bij dit magazine: folder Light of the World.
okramagazine maart 2011
maal mee naar de tijd van weleer.
okra.be okra
5
hics grap
Ook de redactie van OKRAmagazine is verheugd dat jullie die affiche omhoog hingen. Een aantal mensen zetten we daarom in de bloemen, zij ontvangen daar-
Dankjewel aan de trefpunten Ook de OKRA-trefpunten toonden dat je met OKRA kan winnen. In september gooiden ze de deuren van hun trefpunten open en nodigden extra mensen uit naar hun activiteiten. In Sint-KatelijneWaver kwam G端nther Neefs optreden in een verwarmde spiegeltent. In Merksplas verrasten de bestuursleden de deelnemers op verschillende doe-activiteiten en een verrassingshapje. In Schaffen
indd
4)-0916.
tOkra-(A
voor binnenkort een prijs. De winnaars worden persoonlijk op de hoogte gebracht.
ww .be |
okramagazine december 2011
ra w.ok
.be | sport
1
speelden de senioren diverse gezelschapspellen en ook kubb werd uitgeprobeerd. Lommel maakte toekomstige leden warm met een huifkarrentocht en in Kalken stonden voor dag en dauw mensen op voor een dauwtrip. Van aerobic, zumba en petanque werd geproefd in Rumbeke en Werken. Maar nog vele andere trefpunten die hier niet met naam worden genoemd, verwenden en verrasten ge誰nteresseerde deelnemers. Andere trefpunten gooiden de deuren wel heel ver open en trokken de markt op om daar nieuwe mogelijke leden aan te spreken en OKRA zichtbaar te maken.
En zo kon in september in 1 200 trefpunten al wie dat wou, komen kijken en proeven van OKRA. Want OKRA, dat is ontmoeting, ontspanning en informatie voor 55-plussers.
6
erp ontw ge | Brug 8200 n 19, rste Uite le, Vier stee Vandeca 1 | Vera er 201 emb sept A vzw OKR
.okra www
jewintme
De oproep in het septembernummer om de affiche Je wint met OKRA omhoog te hangen, werd massaal opgevolgd. Zo toon je dat je deugd hebt van je OKRAlidmaatschap, weet je dat je deel bent van een groter geheel, dat wel meer mensen het gevoel hebben dat ze winnen met OKRA. Deze boodschap zag je overal in Vlaanderen opduiken.
en druk
gevaert
Proficiat. Jij weet wat je wint met OKRA: een hele hoop vrienden, informatie, advies en ondersteuning, een waaier aan sportieve, culturele, grensverleggende en zingevende activiteiten en tal van ledenvoordelen.
Dankjewel
: Jan
Week van het trefpunt
uitgever ntw.
t win e J A KR O t me 02 24
6 44
41 6/11
24/0
1
09:4
Meestal laat u graag zien wat u draagt. Meestal laat je graag zien wat je draagt.
Maar niet altijd. De nieuwe pants van TENA zijn opvallend onopvallend. TENA Protective Underwear is dun en u draagt het net zoo comfortabel als gewoon ondergoed. Maar ĂŠĂŠn ding is onveranderd. Het absorbeert en beschermt nog altijd zoals ls alleen TENA dat kan. Ontdek het nu zelf. Bel 0800-94545 of kijk op www.TENA .be voor een gratis proefpakket.
TENA Protective Underwear. Opvallend onopvallend.
STANDpUNT
Ouderen willen plaats in de samenleving waar ze recht op hebben “Ouderen moeten de crisis mee betalen”, “hun stemrecht zou naar de actieven moeten gaan”, “je moet niet hopen op betere pensioenen”, “de uitbreiding van euthanasie moet in het regeerakkoord”. Deze uitspraken verschenen de voorbije weken in de kranten. Ouderen worden met de vinger gewezen, hebben geen inspraak of worden zelfs helemaal monddood gemaakt. Het maakt me ongelukkig, ja, soms zelfs wrevelig.
uitdaging. OKRA wil de jongeren gerust uitnodigen om hierover de discussie aan te gaan.
Ouderen kosten niet alleen maar geld
Aan de professor die vindt dat ouderen geen stemrecht verdienen omdat zij het langetermijnbelang niet zouden verdedigen: ga niet voorbij aan de ervaring en de rechten van de ouderen. Zij willen een betere samenleving voor hun kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. Bovendien komen de specifieke vragen van ouderen de hele samenleving ten goede: een betere mobiliteit voor ouderen bijvoorbeeld, is ook goed voor rolstoelgebruikers of ouders met kinderwagens. Een goede en betaalbare gezondheidszorg, daar heeft iedereen baat bij.
okramagazine december 2011
Aan de voorzitter van CD&Vjongeren zegt OKRA het volgende: we begrijpen dat de jonge generatie bezorgd is om de toekomst. De verantwoordelijkheid daarvoor afwentelen op de oudere generatie kan echter niet. Het laten uitschijnen dat ouderen de samenleving alleen maar geld kosten, gaat voorbij aan de belangrijke economische meerwaarde aan de samenleving die de ouderen leveren. Senioren staan in voor de kinderopvang, als vrijwilligers dragen ze bij tot de warme samenleving en ze doen de economie draaien door hun actieve en passieve deelname aan cultuur. Ouderen van nu hebben in hun actieve loopbaan bijgedragen aan de financiering van de sociale zekerheid en zo waren ze ook solidair. Solidariteit tussen generaties blijft voor OKRA een waardevolle
8
Betere samenleving voor kinderen
Debat over levenseinde Aan de verdedigers van euthanasie: de beslissing over wat er met je levenseinde moet gebeuren, kan je niet zomaar opnemen in een regeerakkoord. Daar moet een breder en grondiger debat aan vooraf gaan. Niet alleen de
Ouderen kosten de maatschappij niet alleen geld, ze leveren vooral een belangrijke economische meerwaarde aan de samenleving.
problematiek van euthanasie moet aan bod komen. Er moet bovendien naar de mening van de ouderen geluisterd worden. Pas dan kunnen wetten aangepast of gemaakt worden. De aanpassing van de wet over het levenseinde is te belangrijk om dit nu snel in een regeerakkoord op te nemen.
OKRA laat van zich horen Aan de regeringsonderhandelaars (of misschien al regeringsleiders bij het verschijnen van dit nummer) hebben we een duidelijke boodschap: als bij prioriteit de kleine pensioenen niet opgetrokken worden of we vinden de aanpassing van de pensioenen aan de welvaart onvoldoende of er wordt geraakt aan de index, dan zal je nog van ons horen. Dat is een belofte. Jan Vandecasteele Algemeen secretaris
GEZONDHEID
‘Netwerk maakt thuiszorg mogelijk’
René (tweede van rechts) en zijn broer (eerste links) nemen een deel van de zorg voor hun ouders op zich.
okramagazine december 2011
Zijn moeder is 85, zijn vader 89. Ze wonen nog in hun eigen huis maar dat kan enkel dankzij de goede zorgen van veel mensen. De moeder van René Brebels lijdt intussen aan dementie, ze vraagt veel zorg en kan geen moment alleen zijn. René is een van haar mantelzorgers.
9
Wat ze zelf nog kan, moet ze zelf doen, zelfs al duurt het eindeloos. René Brebels: “In het begin verdoezelde vader de ziekte maar later werd het steeds duidelijker dat moeder veranderd is. We lieten haar testen en het verdict was hard: moeder leed aan de ziekte van Alzheimer. Ze is niet meer dezelfde. Ze herkent ons nog wel maar een gesprek voeren is heel moeilijk. Ze vertelt vaak hetzelfde, controleert tien keer wat ze net gedaan heeft, is heel traag geworden en de laatste tijd is ze ook stiller. Ze wil altijd maar gaan liggen, waarschijnlijk biedt dat haar een beetje bescherming tegen de wereld die ze niet meer begrijpt. Ze vertelt steeds vaker over haar kindertijd. Alles wat er de voorbije vijftien jaar is gebeurd, is uit haar geheugen verdwenen. Maar haar trouwdag kan ze nog minutieus navertellen.”
okramagazine december 2011
Taakverdeling
10
“Toen mijn vader vorig jaar veertien dagen opgenomen werd in het ziekenhuis, hebben we een team samengesteld dat moeder en vader elke dag bijstaat. De maatschappelijk werkster van het OCMW was daarbij een grote steun. Twee keer per dag komt er een verpleegster, er is gezinshulp en de huisdokter springt ook regelmatig binnen. Samen met mijn broer en zus die in de buurt wonen, spraken we een taakverdeling af. De andere broers die nog werken en bovendien ver weg wonen, helpen waar ze kunnen. Die taakverdeling is ontzettend belangrijk. Ik ben echt blij dat we zo goed overeen komen. Omdat dit van een leien dakje loopt, kunnen vader en moeder thuis blijven wonen.”
even later sluit hij af. Hij doet ook de boodschappen en neemt de kleine karweitjes op zich. Dat hij gaat winkelen, vindt moeder belangrijk. Neem ik de boodschappen over, vindt ze het niet goed, zelfs al koop ik exact dezelfde producten. Daarom ga ik soms winkelen en lever daarna de boodschappen af bij mijn broer. Dan lijkt het alsof hij ze gedaan heeft en is moeder tevreden. Mijn zus zorgt voor alle financiën, doet de was en koopt ook nieuwe kleren als dat nodig is. Zelf rijd ik met vader naar het ziekenhuis als hij een afspraak heeft, poets ik als de gezinshulp minder kan komen en zorg ik ervoor dat vader een klankbord heeft. Communiceren met moeder wordt steeds moeilijker en hij heeft vaak nood aan een babbel. Daar wil ik graag tijd voor maken. Ongeveer drie keer per week ga ik naar mijn ouders. Enkel zondagavond ligt vast, de andere dagen ben ik flexibel.”
Papiertje bouillonblokje “Toen we de diagnose nog maar net kenden, volgde ik ook een cur-
sus Omgaan met dementie bij de CM. Dat heeft me enorm geholpen. Ik wist wel algemene dingen over dementie maar het bleef een ver van mijn bed show. Ik had geen idee hoe ik er zelf moest mee om gaan. De cursus hielp me daarbij. Zo leerde ik bijvoorbeeld dat je maar beter elke keer antwoordt op de vragen die moeder stelt. Zelfs al herhaalt ze dezelfde vraag eindeloos. Boos zijn, heeft geen zin. En ik laat ma de dingen die ze nog kan alleen doen, zelfs al gaat het ontzettend traag. Een voorbeeldje. Maakt pa zelf soep, laat hij ma het papiertje rond de bouillonblokjes verwijderen. Vroeger duurde dat amper een paar seconden, nu doet ze er wel vijf minuten over. Voor de cursus zou ik gezegd hebben: ‘geef maar hier ma, ik doe dat wel.’ Nu laat ik haar doen. Neem je haar alles uit handen, is dat ook voor haar heel confronterend. De cursus leerde me vooral relativeren en dat pas ik nog elke dag toe.”
Niet scheiden “Koken is trouwens ook moeilijk geworden. Net zoals mijn broer en zus, koken mijn vrouw of ik regelmatig een extra portie. Dan hoeft pa het eten enkel maar op
Tevreden ouders “Mijn broer woont naast mijn ouders, hij springt elke avond binnen en is altijd stand-by. Als ma en pa gaan slapen, is hij bij hen en René Brebels: “Mocht ik toch zelf geconfronteerd worden met dementie, hoop ik even goed omringd te zijn zoals ma nu.”
te ze de loep maar de volgende keer weet ze niet meer van het bestaan van het hulpmiddel. Gelukkig is ook mijn vader een heel geduldige man en legt hij het telkens mee uit. Het wordt echt moeilijk om met ma te communiceren.”
Beangstigend
“Moeder genoot er vroeger van om de krant te lezen. Maar haar zicht ging achteruit waardoor dat niet meer lukte. De oogarts zei dat een nieuwe bril niet zou helpen, een leesloep wel. We legden het haar uit en trokken samen naar een Thuiszorgwinkel. Daar vroeg ze wel tien keer wat ze daar kwam doen. Ze had immers een nieuwe bril nodig, geen loep. Elke keer legden we uit wat de bedoeling was. Het bleef moeilijk. Ook thuis bleef de loep een heikel punt. Ze veronderstelde nog steeds dat ze geen krant meer kon lezen. Als je dan zei dat ze een loep had, antwoordde ze steevast dat ze die nog nooit gebruikt had. Elke keer wezen we haar erop en legden we uit hoe het toestel werkt. Daarna gebruik-
“De ziekte van ma heeft me doen nadenken over het leven. Het hielp me alles meer te relativeren. De cursus bij de CM heeft daarbij zeker geholpen. Ook mijn buitenlandse missies die ik als militair ondernam, deden me al met een andere blik naar de wereld kijken. Af en toe vraag ik me af of ik de ziekte ook ga krijgen. Dat is beangstigend. Natuurlijk zou ik veel liever oud worden zoals pa dat doet dan zoals het bij ma gaat. Maar dat valt niet te voorspellen. Mocht ik toch zelf geconfronteerd worden met dementie, hoop ik even goed omringd te zijn zoals ma nu. En hoop ik zo lang mogelijk thuis te blijven wonen.” Tekst Nele Joostens Foto’s Mine Dalemans
okramagazine december 2011
Leesloep
redden levens
“Dat moeder niet meer dezelfde is, valt me soms zwaar. Je kan geen gesprek meer voeren, je draagt altijd zorg voor haar terwijl het vroeger omgekeerd was. Maar toch besef ik dat we nog geluk hebben. Al is al het materiaal al in huis, van incontinentie is nog geen sprake. Dat zou toch een grote stap achteruit zijn. En moeder blijft ook zachtaardig. Een van mijn cursusgenoten vertelde over haar moeder die voortdurend agressief wordt. Dat lijkt me veel moeilijker om mee om te gaan. We merken wel dat ma ons soms terug als kleine kinderen ziet. Dan zegt ze: ‘Jij hebt mij niets te zeggen.’ Dat is natuurlijk niet makkelijk maar gelukkig is pa er ook op zulke momenten. Wat hij zegt, is altijd goed.”
koop voordelig je rookmelder via www.mijnrookmelder.be
Kleine kinderen
ROOKMELDERS
te warmen. Dat we zo’n uitgebreid netwerk kunnen organiseren rond ma en pa, is heel belangrijk. Mocht dat er niet zijn, zouden ze naar een woonzorgcentrum moeten. En dat zou ik erg vinden. Ze zijn 61 jaar getrouwd, je kan hen nu toch niet scheiden? In een rusthuis zou dat zeker gebeuren. Pa kan nog op een gewone afdeling, voor ma is dat onmogelijk. Natuurlijk is het ook belangrijk dat pa nog zeer goed is van geest. Hij heeft wel allerlei lichamelijke ongemakken maar die kunnen we opvangen. We beseffen wel dat mocht er iets met pa gebeuren, ma toch zal moeten verhuizen. We kunnen geen 24 uur op 24 bij haar blijven. Allemaal hebben we ook ons eigen gezin en huishouden. Mijn broer en zus hebben ook kleinkinderen die wat aandacht vragen. Gelukkig heb ik grote dochters, die kunnen voor zichzelf zorgen. Maar ik neem wel het volledige huishouden voor mijn rekening nu ik thuis ben en mijn vrouw nog gaat werken. Wassen, strijken, poetsen en koken, ik zorg dat het gebeurd is als zij thuiskomt.”
11
OKRA-ZINGEVING
Nieuwe tijden Als de dagen koud en donker worden, zoeken mensen naar licht en warmte. Als de maatschappelijke systemen in crisis zijn en godsdiensten nog moeten genezen van hun kwalen, verlangen mensen en volkeren naar nieuwe tijden. Kerst- en nieuwjaarsdagen zijn bij uitstek kansen om lessen te trekken uit gisteren en om nieuwe wegen te zoeken voor morgen. Alles herbegint vanaf het moment dat je anders naar de dingen kijkt. “Voel waar het verdriet verzacht, kijk waar het licht herboren wordt�, zo zong Willem Vermandere enkele jaren geleden al in zijn kerstcd In de donkerste dagen.
Dat onze hoop wordt Voor mensen die hun vuur voelen doven, hun ploeg laten staan, niet meer verder kunnen gaan. Dat hun kracht wordt herboren. Voor mensen die niet meer durven vertellen, niet meer kunnen genezen, geen raad meer weten.
okramagazine december 2011
Dat hun levensmoed wordt herboren.
12
Voor mensen die geen huis meer durven bouwen, niet meer kunnen zingen, geen dankgebed meer kennen. Dat hun spirit wordt herboren.
Wensen voor elk moment feestelijke wenskaarten voor het eindejaar
Familiepakket Nieuwjaar origineel en stijlvol het nieuwe jaar in
4 dubbelkaarten ft. 11,5 x 17 cm gesloten • 4 dubbelkaarten ft. 12 x 13,5 cm gesloten • 6 enkelkaarten ft. 11 x 15,8 cm • 6 enkelkaarten ft. 8,5 x 13 cm + GRATIS omslagen
herboren Voor onszelf,
• • • •
dat het licht in onze ogen blijft glinsteren, onze vriendschappen ons bezielen, onze vrede weer aanwakkert.
1 pakket = 15 euro 2 pakketten = 15% korting 3 pakketten = 25 % korting vanaf 4 pakketten = 45% korting
Port- en verpakkingskosten: 3,95 euro
Gratis verzending vanaf 5 pakketten
Dat het kind in die donkere stal dat het met de wereld beteren kan. OKRA wenst jou innige kerstdagen en een gelukkig 2012.
Bij bestelling via de webwinkel op www.muurkranten.be vermeld OKRA december 2011 in het vakje promotiecode
JA,
✂
ik bestel hierbij
x Familiepakket Nieuwjaar:
8 dubbelkaarten + 12 enkelkaarten + GRATIS omslagen
okramagazine december 2011
onze hoop doet herboren worden
���� �� ��������: �����: (Vrij naar Willem Vermandere, In de donkerste dagen.) Tekst Jean-Paul Vermassen
��������: �����:
��:
��������/����:
���:
Ik betaal onmiddellijk na ontvangst van het pakket.
(������������)
Retour mogelijk volgens de wettelijke normen. Leveringstermijn: 10 werkdagen. Terugsturen naar: Uitgeverij Muurkranten vzw – Monnikenwerve 1 – 8000 Brugge, T 050 31 26 01, F 050 31 05 50, E info@muurkranten.be
www.muurkranten.be
13
okramagazine december 2011
pRIKKERTJES
14
Voor grootouders met gescheiden kinderen
Leg een geit onder de kerstboom
Audiokrant voor als je ogen niet meer meewillen
Een op de tien kinderen verliest na de echtscheiding van de ouders contact met de grootouders. Net zoals voor de kinderen is dit ook voor oma en opa vaak heel pijnlijk. Grootouders maken zich zorgen, hebben twijfels en voelen zich onzeker. Nu is er een brochure met tips voor oma’s en opa’s. Daarin staat de positieve kracht van grootouders centraal. Het boekje staat stil bij de gevoelens van grootouders, geeft manieren aan waarop zij hun kleinkinderen kunnen steunen en helpen en manieren waarop ze contact kunnen houden. OKRA-Mechelen werkte trouwens mee aan de realisatie van deze brochure.
Sinterklaas, Kersmis en Nieuwjaar. Het is weer cadeautjestijd. Maar wat geef je aan iemand die alles al heeft? Oxfam biedt een oplossing. Met cadeautjes van Oxfam pakt uit geef je immers twee keer: ze verrassen iemand met een symbolisch pakje in de vorm van een wenskaart terwijl het geld van het geschenk naar Oxfam-projecten gaat. Je kan o.a. kiezen voor symbolische plantjes, antibiotica, een babykit, een schoolbord of een noodhulppakket.
Lees je graag de krant maar lukt dat niet meer omdat je ogen achteruit gingen, kan je de audiokrant beluisteren. De vzw Kamelego geeft elke dag de kranten De Standaard en Het Nieuwsblad uit in Daisy-formaat op cd-rom. Ben je geabonneerd, luister je naar je krant op een Daisy-speler of via Daisy-software op je computer. De krant bevat nagenoeg de volledige inhoud van de papieren versie van deze kranten en wordt elke dag aan huis bezorgd. Je kan trouwens ook een krant op maat aanvragen en aangeven welke rubrieken je wenst te ontvangen.
Uit elkaar voor grootouders kost 10 euro. Bestellen kan bij Jeugd en Seksualiteit vzw via 015 20 69 68 of svenja@jeugdenseksualiteit.be.
Je kiest en bestelt de cadeautjes via www.oxfampaktuit.be of via 02 501 67 33. Je krijgt een enveloppe thuis gestuurd met daarin een wenskaart met foto van het gekozen cadeautje. Deze kaart overhandig je aan de gelukkige. Je gift gaat naar Oxfam-projecten.
Info en voorwaarden via Kamelego vzw, Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden, 02 467 27 66, info@kamelego.be, www.kamelego.be.
Met cadeautjes van Oxfam pakt uit geef je twee keer.
ARTROSE:
eindelijk de oplossing om soepeler te bewegen en de pijn te verlichten
J
arenlang was men de idee toegedaan dat om artrose te verzorgen, men het gewricht rust moest geven. Niets is minder waar! Recente studies tonen eerder het tegendeel aan en bewijzen dat met doelgerichte beweging :
● Het kraakbeen gemakkelijker de voedingsstoffen opneemt die het nodig heeft. ● Men gemakkelijker de afvalstoffen elimineert die de gewrichten vroegtijdig verouderen. ● De levensduur van het kraakbeen verlengd wordt en uw bewegingscomfort aanzienlijk verbetert.
Koop dankzij OKRA en kwb voordelig een elektrische fiets. Je hebt de keuze tussen twee merken: Eassifree en Winora, met verschillende keuzes in batterijen. Hoe duurder de fiets, hoe zwaarder de batterij. Er zijn dames- en herenfietsen en ook lage instapfietsen. Het OKRA- en kwb-voordeel geldt bij aankoop van een elektrische fiets in een Thuiszorgwinkel. Het voordeel bedraagt 240 euro ongeacht de soort fiets die je koopt.
Opendeurdagen Tijdens de opendeurdagen in CM-thuiszorgwinkels kan je de fietsen van dichtbij bekijken en aftasten welke maat en welke soort fiets voor jou geschikt is. Een technieker geeft je alle uitleg en helpt je bij je keuze. Tijdens de promotieperiode in de eerste twee weken van februari kan je als OKRA-lid (of als kwb-lid) profiteren van de samenaankoop elektrische fietsen. Houd uiteraard je lidkaart bij de hand. In maart wordt je fiets geleverd. De opendeurdagen vinden plaats in de CM-Thuiszorgwinkel op zaterdag 4 februari 2012 in Kortrijk, Gent/Zwijnaarde, Antwerpen, Turnhout, Hasselt en Vilvoorde. En op zaterdag 11 februari 2012 in Brugge, Sint-Niklaas, Mechelen, Overpelt en Sint-Joris-Winge.
B
Vraag uw exemplaar van het GRATIS oefenboek tegen artrose In het kader van een antiartrose campagne kan u tijdelijk gratis een exemplaar ontvangen van ARTROSOUPLESSE - Het Oefenboek met oefeningen die de pijn verlichten en genezen. Deze gids
loodst u door een reeks van eenvoudige oefeningen die u zelfs kan uitvoeren terwijl u: ● naar TV kijkt ● een boek leest of handwerkje doet ● boodschappen doet ● op kantoor ● kortom, eender waar. Deze praktische en eenvoudige gids helpt u die stekende pijnen, die u zo vermoeien, te verlichten, de levensduur van uw gewrichten te verlengen en een grotere beweeglijkheid terug te vinden.
Vraag hier uw GRATIS exemplaar door onderstaande bon terug te sturen, met 2 postzegels voor de verzending. Dank u Campagne Artrosouplesse - PB 122 - 3090 Overijse
Bon voor een GRATIS exemplaar van het Oefenboek ARTROSOUPLESSE Terugsturen naar : Campagne Artrosouplesse - PB 122 - 3090 Overijse
JA
ik heb last van stijve gewrichten en zoek een oplossing hiervoor. Stuur mij GRATIS en zonder enige verdere verplichting het Oefenboek ARTROSOUPLESSE. Ik voeg hierbij 2 postzegels voor de verzending. Naam ................................................. Voornaam .......................................... Adres ............................................................................................................ .......................................................................... N°.................. bus ............. Postcode .............................
okramagazine december 2011 ✃
OKRA en kwb organiseren samenaankoop elektrische fietsen
Blijf actief & zelfstandig eter nog, volgens 17 studies uitgevoerd op 2500 personen met artrose, zouden deze bewegingen en oefeningen de pijn aanzienlijk verlichten en de beweeglijkheid verhogen. Indien u dus last heeft van artrose, heeft u niet veel keuze : u moet dit soort bewegingen en oefeningen doen om actief en zelfstandig te kunnen blijven. Enkele minuten per dag volstaan. Volgens de plaats waar u last heeft, kiest u voor de ARTROSOUPLESSE oefeningen voor de nek, de schouders, de ellebogen, de handen en polsen, de rug, de heupen, de knieën, de voeten of de enkels.
Stad ............................................................................................................ Email ..............................................@.......................................... OK 481 Wet van 8/12/1992: geaut. bestand tbv commerciële service:ons verstrekte informatie kan doorgegeven worden aan derden, met recht op inzage, schrapping, verzoek tot niet-doorgifte en verbetering, ons per post mee te delen. Aanbod geldig voor 1 tube per gezin.
15
VRAAG EN AANBOD
Boerenhulp
■ Smyrnatapijt
Ik wil graag helpen bij het afwerken van smyrnatapijten. Mirda Belles, 03 422 50 35 Wie kan ik plezieren met een tiental prentenalbums van Artis? Robert en Cecile De Vilder-Vanhecke, Heidelaan 117, 9060 Zelzate, 09 345 62 91, 0472 61 34 67
Wie kan mij meer vertellen over een gerecht uit moeders of grootmoeders tijd dat bestond uit gekookte aardappelen met bovenop een laag savooikool of witte kool en een klomp vet, waarschijnlijk smout. Alles werd afgedicht met een handdoek op het deksel van de pot. Guido Troncquo, Tweekerkenstraat 7, 9620 Zottegem, 09 360 38 94.
■ Fonoplaten
■ Schepen vergaan
■ Artis albums
Een grote hoeveelheid nieuwe fonoplaten zijn verkrijgbaar wegens verhuis. W. Beke, Kerkstraat 3, 8750 Zwevezele, 051 61 12 64
■ Postzegels (1)
Alle afgestempelde Belgische postzegels met eurowaarde zijn welkom. Ik ruil voor zelfgemaakte wenskaarten. Yvonne Van Den Broeck, Londerzeelseweg 77, 1880 Ramsdonk, 015 71 36 16
■ Muziek en tekst
okramagazine december 2011
Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op. Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar chris.vanriet@okra.be. Vermeld het liefst je telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie je reageert.
16
Heel veel lezers sturen ons zoekertjes voor deze rubriek. Omdat de wachttijd bijna twee jaar bedroeg, zullen we voortaan in OKRA-magazine enkel de vragen publiceren waarop lezers niet per mail kunnen antwoorden. Alle zoekertjes verschijnen uiteraard onmiddellijk op www.okra.be (via zoekertjes in rechterkolom).
■ Gerecht
Wie bezorgt mij de tekst en muziek van Mijn tante Veronica, ze speelt harmonica? Michel Folens, Oude Ieperstraat 5, 8560 Gullegem, 056 41 21 22
■ Verhalen over vroeger
Ik ben op zoek naar verhalen over vroeger: vrouwen die moesten ‘dienen’ op kastelen, kroostrijke families, enz. Ik spaar ook oude foto’s en prentbriefkaarten. Ch. De Winter, Bredestraat 57, 9800 Deinze, 0478 59 62 80
■ Oud gedicht
Ik zoek een gedichtje uit mijn vaders tijd: De kleine geerne groot. Het gaat over een klein ventje dat graag groot wil zijn maar niemand ziet hem omdat heel zijn hoofd in de hoed zit. Monique Villers, Guldensporenstraat 52, 8560 Wevelgem, 056 41 64 75
■ Portret Albert I
Ik bied een gedateerde en gesigneerde gravure aan van kunstenaar Georges Montenez. De gravure stelt een portret voor van Koning Albert I. Maria Jacobs, 03 457 65 14
■ Betontegels
Ik ben op zoek naar oude tegels om in mijn hobbytuin paden aan te leggen. Wie kan mij helpen aan tegels van 40 x 40 cm en van 30 x 30 cm? Cornelis Bakker, Kruisstraat 52, 2350 Vosselaar, 014 61 60 96.
Ik ben op zoek naar een gedicht over het vergaan van de Comte de Smet de Naeyer over een cadet die zijn broer vraagt om zijn moeder een afscheidskus te geven als hij zou verdrinken. De titel zou zo kunnen klinken: Ga kus moeder dan voor mij. Léa Dictus, Oude Donklaan 74, 2100 Deurne, 03 322 12 90
■ Lourdesfietsreis
Ik zoek een fietser (wielertoerist(e)) die de weg een beetje kent. Graag een zestigplusser, we fietsen tegen 20 km/uur. Alles wordt vooraf besproken. Waegeman, Mergelbeek 11, 9220 Hamme, 052 47 87 34
■ Laatste wens
Mijn broer zoekt zijn vriend (duiker/ ontmijner) Raymond Peters. Het is mijn broers laatste wens hem te ontmoeten. Jozef Sas, Oudstrijdersstraat 45, 3971 Heppen, 011 393741
■ Rubbertjes
Ik zou graag in het bezit komen van een rubber voor een snelkookpan Prestelly en van de twee kleine rubbertjes rond het ventiel. Andrea Van Hoof, Dennenlaan 31, 2840 Reet, 03 844 21 11
■ Boerenhulp
Boerenhulp aan stadskinderen organiseerde tijdens WO II in de regio Hasselt uitstappen naar Oost-Vlaamse boeren. Wie weet hier meer over? Annie van Gelooven, Sint-Truidersteenweg 216, 3500 Hasselt, 011 27 31 35
■ Kaartjes, prenten en brieven
Voor uitbreiding van mijn verzameling zoek ik nieuwjaarsbrieven van vóór 1970, geboortekaartjes van vóór 1980 en communieprentjes van vóór 1968. Ruil mogelijk. Ook de namen van tijdens de oorlog gesneuvelde soldaten zijn welkom. Jacqueline Taillieu, Veldstraat 3, 8720 Dentergem, 051 63 44 15
■ VELT
■ Zonnetje
■ Suikerzakjes
Het koor van de hartpatiënten Carep uit Bonheiden is op zoek naar een lezenaar voor de dirigent. Karel Aerts, Dorstveld 8, 2820 Bonheiden, 015 55 07 12 Ik zoek de tekst van het lied Breng eens een zonnetje onder de mensen. Ook liedjes van de jaren vijftig en zestig zijn welkom. Alfons Meuleman, Holstraat 28 bus 22, 8790 Waregem, 056 60 04 34
■ Kalenders
Ik verzamel kalenders, liefst ongebruikte van voor 1980. Gabriëlle Derdelinckx, Sint-Annastraat 25, 9500 Geraardsbergen
■ Weggevertje
Ik heb volgende uitbreidingen van mijn vroegere camera Canon AV1 op overschot: telelens Canon 35-70 mm, telelens Canon 100-200 mm, groothoeklens Canon 24 mm, verdubbellens Kenko CFE Teleplus MC7, flitser Canon Speedlittle 133A, handige leren opbergtas. Ik wil ze schenken aan wie interesse heeft. Herwig De Bruyn, Anjersstraat 30, 9308 Hofstade-Aalst, 053 77 48 94
■ Postzegels (2)
Wie wil me helpen met mijn postzegelverzameling? Alles is welkom. Paul Janssens, Riddersstraat 60 bus 31, 3000 Leuven
■ Postzegels (3)
Ik ruil postzegels van Congo, Zaïre, Rwanda en Burundi. J. Hanssens, Bredabaan 312, 2930 Brasschaat, 0473 51 08 90
■ Legervrienden
Ik zoek legervrienden van de klasse 1957-1958, die gekazerneerd waren in Westhoven, Duitsland B.S.D., 5de Genie, 1ste Compagnie, Blok 3. Ik deed daar mijn dienstplicht als milicien van november ’57 tot oktober ’58. Alle info en herinneringen zijn welkom. André Claes, Halensebaan 18, 3461 Molenbeek-Wersbeek, 016 63 12 06
■ Familie Senoors
Wanneer zijn de kinderen gehuwd en overleden van Anna Catherina Senoors, getrouwd met Cornelius Petrus Melis? Kinderen zijn allemaal geboren in Viersel. Pierre Vingerhoets, Stationssteenweg 160, 2560 Kessel.
Ik heb tijdschriften van VELT, jaargangen 2003-2007 en andere lectuur over biologisch tuinieren. Gratis. Wellens, Leiseinde 56, 2300 Turnhout, 014 41 76 08 Ik heb verschillende boeken met suikerzakjes van de hele wereld. Wie interesse heeft, kan ze komen halen. Monique Lacante, 03 321 57 12
■ Koekendozen
Ik heb koekendozen en boeken van verschillende koningshuizen. Wie heeft interesse in mijn dubbels? Nimmegeers-van Loo, 09 348 26 57
■ Brugse humor
Ik zoek het boek Brugse humor in de geneeskunde van dokter William De Groote, uitgegeven bij Marc Van de Wiele Brugge. R. Sips, Korte Vissersstraat 3 bus 5, 2840 Rumst
■ Dia’s
Gratis af te halen: zelfgenomen dia’s van de onafhankelijkheidsfeesten van Congo in 1960 en dia’s van fauna en flora in België. J. Meersschaert, Kasteelstraat 44A, 9308 Hofstade, 053 83 16 02
■ Suiker
Ik verzamel alle suikertjes van de hele wereld, zowel klontjes als pijpjes en zakjes, liefst nog verpakt. Jan Winnepeninckx, Heuvelstraat 166, 2530 Boechout, 03 460 14 50
■ Anna Bijns
Ik mis de tekst van bladzijden 75 tot 78 uit Het refreinen boecxken van Anna Bijns (uitgave 1987 Duerinck te Kloosterzande). Wie kan me helpen? Fernand Schepkens, Ferdinandstraat 1, 3560 Lummen, 013 53 06 20
■ Paula Bonte
Wie kent Paula Bonte, geboren in 1946 en naar school geweest in Watou? Vroeger woonde ze in de Molenstraat 124 te Roeselare. Robertine Vanacker, Steenvoordestraat 50, 8978 Watou, 057 38 85 36
■ Kruisjessteek
Ik doe heel graag kruisjessteek. Ik wil graag tijdschriften ruilen voor DMCsplitgaren of onbegonnen werkjes. Rosette Forret, Sint-Bernardusplein 10 app. 701, 8620 Nieuwpoort
■ Poesjes
Ik heb 35 stenen poesjes (witte en gekleurde). Eentje van 14 cm en de andere zijn 4, 8 en 10 cm. Wie ze graag heeft, mag ze komen halen. Annie de Cauwer, Steerveldstraat 45, 2610 Wilrijk, 03 828 36 82
■ Handzaag
Ik zoek een handzaag die veel landbouwers vroeger gebruikten om dun hout te zagen toen ze nog aardappelen kookten voor hun varkens. Het zaagblad moet niet in goede staat zijn. Frida Halleux uit Bassevelde, 0476 33 21 70
■ Postzegels (4)
Wie heeft interesse in Belgische postzegels, ook reeksen? Hilde De Smet, Weversstraat 3 B1, 9900 Eeklo, 09 344 48 06
■ Mobilhome
Voor een rondrit in Europa per mobilhome, zoek ik een man of vrouw met rijbewijs B. Joseph Vrebos, Kroonstraat 166, 3020 Veltem-Beisem, 016 48 83 85, 0498 33 87 76
■ Kapstokken
Ik zoek oude kapstokken. Godelieve Van Oorschot, Ter Heydelaan 90 bus 2, 2100 Deurne, 0494 62 30 98
■ Steriliseerpotten
Ik beschik over veel steriliseerpotten, Weck en andere, ook aspergepotten. Wie kan ze nog gebruiken? Ik heb ook een oude bandopnemer Telefunken met volle en lege banden. Graag ruilen voor fonoplaten of schijfjes met vogelzang. Y. Mestdagh, Hove, 03 455 45 31
■ Cardijn
Wie kunnen we plezier doen met documentatiemateriaal over Cardijn? Van Lijsebetten-Eyckerman, Achterthof 37, 9220 Hamme, 052 47 75 40
■ Sinterklaasmantel
Een van onze OKRA-leden is op zoek naar een rode Sinterklaasmantel. Wie kan haar helpen? Bavo Crèvecoeur, Evelgem-Wippelgem, 09 357 63 42
■ Ezel
Ik zoek beeldjes met een ezel. Ook foto’s van en publicaties over ezels zijn welkom. Frans Demedts, Sint-Jansstraat 74, 2910 Essen, 03 677 00 78
okramagazine december 2011
■ Lezenaar
17
DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS
Na de zondvloed Het radioactief stof in en rond Fukushima is nog lang niet helemaal neergedwarreld en toch is het, meer dan een half jaar na de ramp, de hoogste tijd voor reflectie over de gevolgen.
Tot tweemaal toe, zo zal in de toekomstige schoolboeken te lezen staan, is de hedendaagse geschiedenis ingrijpend omgegooid vanuit Japan. Eerst toen de Amerikanen in 1945 atoombommen dropten op Hiroshima en Nagasaki. Daarna, zesenzestig jaar later, toen een zware aardbeving en de daaropvolgende tsunami een catastrofe te weeg brachten in de kerncentrale van Fukushima. Het eerste drama veroorzaakte wereldwijd in brede kring een diepe afkeer voor elke vorm van kernbewapening. Het tweede bevestigde op grote schaal de twijfel die onder andere de groene beweging al geruime tijd koesterde ten aanzien van nucleaire energie.
productie van de bestaande installaties drastisch zou worden opgevoerd. Intussen is ook ontdekt dat een aantal van die centrales gebouwd is in risicozones en niet bestand is tegen een aardbeving van een zelfde omvang als die van maart jongstleden. En toch denkt de regering er niet aan om hieruit lessen te trekken. De leiders van het land blijven ondanks alles kernenergie voorstellen als een schone en onuitputtelijke oplossing voor de opwarming van de
aarde. Een halve eeuw lang hielden ze dat aan de bevolking voor aan de hand van vervalste rapporten waarin de risico’s werden geminimaliseerd. Wanneer er zich een incident voordeed met een van de reactoren, zweeg de overheid dat dood of bagatelliseerde het. Datzelfde hebben ze proberen te doen met Fukushima. De enorme omvang van de ramp werd slechts traag duidelijk en nog trager toegegeven. We weten nu dat er wellicht zo’n 20 000 slachtoffers omkwamen bij de aardbeving en de tsunami. Maar het is onmogelijk in te schatten wat de gevolgen van de vrijgekomen straling zullen
okramagazine december 2011
Kernenergie?
18
Dat Duitsland kort na de ramp besliste een aantal kerncentrales te sluiten en actiever werk te gaan maken van alternatieve energievoorziening, kan andere landen aanzetten om dit voorbeeld te volgen. Maar wie blijkbaar geen vraagtekens plaatst bij het nucleair model, is merkwaardig genoeg de overheid van het getroffen land zelf. Japan is ondanks zijn pijnlijk nucleair verleden altijd al een van de meest verwoede voorstanders geweest van kernenergie. Het ziet er niet naar uit dat de recente tragedie daaraan iets zal veranderen.
Vervalsingen Vorig jaar nog is een plan uitgewerkt voor de bouw van negen nieuwe kerncentrales, terwijl de
Seppuku of zelfdoding (naar een Oud Japans meesterwerk).
Na Hiroshima is nu ook Fukushima een schrikbeeld dat generaties lang in het geheugen van de Japanners gegrift zal blijven.
getroffen gebied. Duizenden banen gingen verloren. Velen zitten zonder werk, gemeenschappen en gezinnen zijn uiteengereten. Het bezoek aan goktenten nam met dertig procent toe en het alcoholverbruik piekt. Het aantal zelfmoorden steeg drastisch.
Neerslachtigheid De Japanners weten niet wie ze moeten geloven. Ze vrezen dat hun voedsel besmet is. Steekproeven hebben radioactiviteit gevonden in de schildklier en de urine van jonge kinderen. Tsjernobyl leerde ons dat kinderen bijzonder gevoelig zijn voor radioactieve besmetting. Het risico dat ze in latere jaren kanker krijgen, is bijzonder hoog. Vele ouders met kinderen willen daarom niet terug. Of de vader gaat, omdat hij er werk heeft maar zonder de moeder en de kinderen. Op school moeten de kinderen binnenblijven en lange mouwen dragen. Vrijwilligers organiseren vakantiekampen ver weg van de besmette zone. Er heerst een grote neerslachtigheid onder de bewoners van het
Intussen is aan het licht gekomen dat de kerncentrales systematisch ongeschoolde werknemers met korte contracten aan het werk zetten. In Fukushima ging het zelfs om 89 procent van het personeel. De arbeiders krijgen contracten voor enkele maanden om gevaarlijk werk te verrichten in de centrales. Ze zijn niet beschermd in geval van een ongeluk en niet verzekerd op lange termijn voor ziektes als leukemie of andere vormen van kanker. Een groot aantal van de dagloners die na de ramp uit de centrale waren geĂŤvacueerd, is daarna teruggekeerd om de schade op te ruimen. Het hogere loon voor de gevaarlijke opdracht gaf de doorslag. Er is elders immers zo goed als geen werk te vinden.
Ongeloof in politici Het is duidelijk dat de bevolking dit alles niet langer pikt. Steeds meer Japanners willen af van de leugens en de geheimen, ze eisen een democratisch en doorzichtig beleid. Op elk vlak maar vooral in deze gevoelige materie. Het geloof in de politici die hen jarenlang belogen hebben, bevindt zich op een absoluut dieptepunt. De stuntelige aanpak van de heropbouw van het land gaf de doorslag. Maar het gaat verder. Het jarenlange vertrouwen in kernenergie als schoon en veilig heeft een flinke knauw gekregen. Er gaan nu almaar meer stemmen op die afwillen van het nucleaire en pleiten voor alternatieve, hernieuwbare energie. Na Hiroshima is nu ook Fukushima een schrikbeeld dat generaties lang in het geheugen van de Japanners gegrift zal blijven. Het is maar de vraag of de komende regeringen bereid zullen zijn daarmee rekening te houden.
Tekst Liesbet Walckiers
okramagazine december 2011
zijn op lange termijn. Rond de getroffen centrale is een verboden zone afgebakend waaruit tienduizenden mensen zijn geĂŤvacueerd binnen een straal van dertig kilometer. Die is intussen teruggebracht tot een straal van twintig kilometer. Toch komen ook heel wat van die mensen niet terug. Ze weten niet waar ze aan toe zijn. Ze wantrouwen de informatie - of moeten we desinformatie zeggen van de overheid. Vele huizen zijn vernield. De bewoners zijn met de maatschappij die de centrale van Fukushima beheert in een conflict verwikkeld over de schadeloosstelling die ze moeten krijgen voor hun verwoeste huis, de kosten van de verplaatsing en het geleden leed. De maatschappij pruttelt tegen en wil integendeel de elektriciteitsprijs opdrijven om de herstelling van de beschadigde centrale te financieren.
19
INFO Vlaanderen bouwt hard aan een nieuw sociaal beleid. Het decreet Vlaamse sociale bescherming is een belangrijke stap in dit proces. Dat zal ook voor ouderen een grote impact hebben. Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen geeft uitleg.
Vlaams sociaal beleid in stroomversnelling
okramagazine december 2011
Waaruit bestaat deze Vlaamse sociale bescherming? Jo Vandeurzen: “Vandaag is de zorgverzekering de belangrijkste pijler van de Vlaamse sociale bescherming. In de toekomst zullen we ook andere tegemoetkomingen invoeren die we zullen toekennen aan inwoners van Vlaanderen en van Brussel. Deze laatste moeten zich wel uitdrukkelijk aansluiten bij een Vlaamse zorgkas. Concreet plannen we vijf onderdelen voor deze sociale bescherming: we willen de Vlaamse zorgverzekering behouden en versterken, we voorzien een premie voor jonge kinderen, we plannen een maximumfactuur in de thuiszorg, we willen de kosten voor residentiële ouderenzorg begrenzen en ten slotte zullen we een Vlaamse hospitalisatieverzekering invoeren. Deze vijf onderdelen zullen stapsgewijs verwezenlijkt worden.”
20
Hoe zal dit betaald worden? Jo Vandeurzen: “Vandaag betalen alle inwoners van Vlaanderen en een deel van de inwoners van Brussel al een bijdrage voor de Vlaamse zorgverzekering. Die bedraagt 25 euro per jaar of
10 euro voor wie een verhoogde tegemoetkoming geniet. De bijdrage zal voortaan gelden voor de hele Vlaamse sociale bescherming. Natuurlijk zullen deze bijdragen niet volstaan om alle uitgaven van de Vlaamse sociale bescherming te dragen. Daarom zette de Vlaamse regering ook deze legislatuur middelen opzij.” De Vlaamse sociale bescherming houdt onder andere een versterking in van de zorgverzekering. Hoe ziet u dat? Jo Vandeurzen: “De Vlaamse zorgverzekering bestaat tien jaar. Ze helpt zwaar zorgbehoevende thuiszorgpatiënten en bewoners van woonzorgcentra niet-medische kosten te dragen. Zij ontvangen daartoe een tegemoetkoming van 130 euro per maand. Deze verzekering heeft zeker haar nut bewezen. Daarom willen we de zorgverzekering versterken. Voor de zwaarste zorgbehoevenden die thuis verblijven, zullen we de tegemoetkoming wellicht wat kunnen optrekken. We houden de financiën van de zorgverzekering ook nauwgezet in de gaten. Vandaag is ongeveer 1 miljard euro voorzien in een
Vlaanderen krijgt de kans om een coherent beleid te voeren op vlak van ouderenzorg en gezinsondersteuning.
reservefonds. We hebben beslist om tijdens deze legislatuur niet te putten uit dit reservefonds. Mocht dat mogelijk zijn, willen we er zelfs extra in investeren. Zo zoeken we garanties om ook later, als de vergrijzing op zijn hoogtepunt zal zijn, nog over de nodige middelen te beschikken om de tegemoetkoming te kunnen blijven betalen.”
inkomensonderzoek. Dat zal veranderen vanaf 2013. De bijdrageberekening zal dan worden omgevormd tot een eenvormig systeem op basis van het bekende fiscale inkomen. Ook voor poetshulp en karweihulp zal een bijdrage worden toegepast die in verhouding staat tot het inkomen. Deze hervorming zal voor de meesten leiden tot een lagere of min of meer gelijke bijdrage. Slechts enkelen zullen meer uit eigen zak moeten betalen. We willen er echter over waken dat de thuiszorg betaalbaar blijft voor de laagste inkomens.”
Hoe ziet u dat concreet? Jo Vandeurzen: “De maximumfactuur in de thuiszorg hangt samen met de invoering van een nieuw systeem voor de eigen bijdragen voor de thuiszorg. Nu is er enkel een opgelegde bijdrageschaal in de gezinszorg. Daarvoor betaal je een bedrag dat afhankelijk is van je inkomen, je gezinssamenstelling en de zorgintensiteit. De huidige schaal is complex en vereist jaarlijks een
Wanneer en hoe wilt u de kosten voor residentiële zorg begrenzen? Jo Vandeurzen: “De uitbouw van de Vlaamse sociale bescherming zal in fases verlopen. De begrenzing van de kosten voor residentiële zorg zal tijdens een tweede fase gerealiseerd worden, tegen het einde van deze legislatuur. Voordien is nog heel wat overleg en rekenwerk nodig. Het is nog te vroeg om hierover concrete uitspraken te
doen. We willen in ieder geval extra aandacht besteden aan koppels waarvan beiden of een van beiden in een woonzorgcentrum verblijft. Zij worden immers geconfronteerd met een dubbele woonkost.” Wat zijn de voordelen van een Vlaamse hospitalisatieverzekering? Jo Vandeurzen: “Tegen 2014 willen we werken aan een Vlaamse basishospitalisatieverzekering. Die moet voor iedereen betaalbaar zijn. Nu vallen ouderen en chronisch zieken vaak uit de boot, de premies lopen te hoog op of er zijn leeftijdsgrenzen. Een basishospitalisatieverzekering zal niet eenvoudig zijn omdat we rekening moeten houden met de Europese wetgeving en de federale ziekteverzekering. Ook hierover is het nu nog te vroeg om concrete uitspraken doen.” De nieuwe staatshervorming zal heel wat sociale bevoegdheden overhevelen naar Vlaanderen. Hoe zal je die integreren in de Vlaamse sociale bescherming? Jo Vandeurzen: “Er zal inderdaad wat bewegen de volgende jaren. Vlaanderen krijgt de kans om een coherent beleid te voeren op vlak van ouderenzorg en gezinsondersteuning. Deze kans willen we aangrijpen om onze visie van zorg op maat te realiseren. We willen mensen ook sterker maken. Daartoe willen we wie hulp of zorg nodig heeft, zo veel mogelijk zelf de regie over zijn leven geven. De invoering van de Vlaamse bescherming is een eerste belangrijke stap in dit proces.” Tekst Nele Joostens
okramagazine december 2011
En wat met de maximumfactuur in de thuiszorg? Wie zal hierop recht hebben? Jo Vandeurzen: “We voorzien de realisatie hiervan in 2013. Die maximumfactuur zal ervoor zorgen dat wat je uit eigen zak betaalt voor poetshulp, gezinszorg, karweihulp en oppas begrensd wordt tot een bepaald bedrag. Dit grensbedrag zal afhangen van het inkomen. Uiteraard zullen personen die intensieve zorg nodig hebben, recht hebben op deze maximumfactuur. De exacte criteria zijn nog niet bepaald.”
21
OVER GENERATIES HEEN
‘Alleen koffie drinken, smaakt zo lekker niet’ Kleinkind en grootmoeder. Een gesprek als een pingpongspel, kwinkslagen en ernstige onderwerpen wisselen elkaar bliksemsnel af. Jonge fotografe en spring-in-’t-veld Bieke Depoorter (25) en haar grootmoeder Anna Furniere (86) weten waarover te praten. “Toen ik zestien was, brak de oorlog uit”, vertelt Anna. “Ik werkte twee jaar in een weefgetouwenfabriek, heb er gebobijnd en gewarpt. Maar we moesten vluchten, naar Meulebeke. Daar werd nog meer gevochten, dus keerden we terug. Ik heb mijn man Maurice leren kennen in een dansherberg in Tiegem en we zijn getrouwd in 1950. Ons eerste kindje leefde amper een dag, dan kwam Mia en later Rik. We hebben veel gewerkt, zijn samen gelukkig geweest. Maurice is zeven maanden geleden overleden. Ik ben blij dat hij eerst mocht gaan, hij had diabetes sinds hij dertig was.”
okramagazine december 2011
Bieke, tweede dochter van Rik, luistert met grote oren. “Toen ik zestien was, wist ik helemaal niet wat te doen”, vult ze aan. “Het is fotografie geworden. Ik had dat niet van thuis maar van zodra ik er aan begon, wist ik: dat is het! Op mijn 22ste ben ik naar Rusland gegaan. Drie keer één maand. Ik sprak geen Russisch maar sliep elke nacht bij een ander gezin, zag hoe zij leefden en nam foto’s.”
22
Zonder werk kan je niet leven Bieke kreeg er de prestigieuze Magnumprijs voor. ‘De rauwe schoonheid van het reizen, van een onbevangen blik’, schreef de jury. “Ware het niet van die prijs, je zou dat toch niet meer doen?”
suggereert Anna. “Jawel”, is Bieke vastberaden. “Het zou alleen wat trager gegaan zijn. Nu ben ik ook in Amerika aan de slag.” “Reizen en foto’s: daar kan je toch niet van leven?” Bieke: “’t Is aan het lukken, memé. Ik werk soms voor een krant, maak soms portretten. Dat helpt om te doen wat ik wil: reizen, voelen wat mensen thuis meemaken en dat op foto vastleggen.” Anna: “Zij praat zo snel, ik versta dat niet. Maar ze is braaf en lief. En ze heeft lef. Altijd al gehad. Al van kindsbeen af.”
Vrouw in slaapkleed We bladeren door Ou Menya, Bieke’s eerste fotoboek. Fantastische foto’s. Een foto van een vrouw in wit slaapkleed. “Dit is Nina. We wandelden arm in arm, het was spekglad. We dronken thee, keken wat tv. Wat kan je anders doen, als je elkaars taal niet spreekt? Maar ik voelde me veilig en geborgen. Je bent een vreemde eend in de bijt maar eens het ijs gebroken, geven mensen zich bloot en doen ze hun verhaal, ook al begrijp je hen niet. Op straat zijn Russen nors, thuis zijn ze heel gastvrij. Foto’s nemen gaat dan vanzelf. Ik verblijf er graag. Snel een foto maken en weggaan, kan ik niet. In Bosnië was ik bij een stervende man en bleef er tot na de begrafenis.” Anna vindt de foto’s die Bieke maakte toen zij en pepé zestig
jaar getrouwd waren, mooier. Anna wijst op de naakte rug van iemand die zich staat te wassen. “Is dat een man?” “Nee, dat is een vrouw”, lacht Bieke, “van haar kreeg ik een onderbroek.”
Vaak op reis Bieke is pas 25 en ze was al in Ecuador, Rusland, de VS, Oeganda, Bosnië en Griekenland. “Ben je niet jaloers?” vraag ik Anna. “Nee”, zegt ze. “Wij hebben hard gewerkt, hadden nooit iets tekort. Mijn man, Maurice, studeerde per brief. Hij werd al doende elektricien. Rik, de vader van Bieke, wilde ook reizen. Maar wij lieten dat niet toe. Hij volgde zijn vader op als elektricien. Later kocht hij een moto en ging wel op reis.” “Of ik bezorgd ben over wat Bieke doet? Ze is jong, zij moet weten wat ze wil. Ik ben fier op haar, haar foto’s komen in de gazet. Maar soms denk ik ook dat ze niet levend zal terugkeren. Ik zie Bieke niet veel. Ze kleeft soms een briefje op tv, dat ze hier geweest is.” “Je bent ook niet veel thuis, memé.” “Ik rijd nog met de auto. Naar het kerkhof, de winkel, gaan kaarten. Niet ver. En (lachend) zolang me niets overkomt.” Bieke: “Ik rijd niet graag met de auto, ben soms bang.” Anna: “Peizde gij daar op? En je gaat naar al die vreemde landen? Heb je daar geen schrik?” Bieke: “Soms.”
Eeuwig optimisme Bieke: “Ik heb veel geleerd van memé. Ze leerde ons vriendelijk te zijn tegen iedereen. Open te staan. Gastvrij te zijn. Memé is een sterke madam. Een optimist. Zelfs bij tegenslag, zoekt ze naar oplossingen.” Anna: “Bieke, jij hebt ook veel gedaan toen pepé gestorven is, hé. Ik ben alleen nu, mijn man, broer en mijn drie zussen zijn gestorven. Het is hier zogezegd triestig. We hadden veel contact. Zie jij je buren veel, Bieke?” “Mijn overburen zijn een
Bieke: “Memé leerde ons open te staan, vriendelijk te zijn.”
Geluk en verdriet Bieke: “Ik ben gelukkig dat ik veel goede vrienden heb. En dat de familie goed samenhangt. Geluk zit in kleine dingen, bij gastvrije mensen.” Anna: “Ik heb een zeer goede vent gehad. We zijn lang samen gelukkig geweest. Hij had diabetes maar moest niet zo vaak naar het ziekenhuis.” Maar Bieke en Anna kennen ook verdriet. “Maurice is gestorven. Als je alleen bent, denk je daar veel
Anna: “Bieke heeft lef. Altijd al gehad.” aan. Daar moet tijd over gaan. We maakten om beurt koffie. Maar die koffie smaakt nu zo goed niet meer. Jij hebt nog geen verdriet gehad, denk ik hé Bieke?” “Wie zegt dat?” “Heb jij al geweend?” “Ik zit wel eens met iets, er valt wel eens een traantje maar ik ga dat niet vertellen. Het is niet plezant als een Rus je uitscheldt op straat, gewoon omdat je iets vraagt. Maar als je dan ’s avonds eten en een bed krijgt, vergeet je dat.” Anna: “Zou je niet liever met twee door zo’n land reizen? Kan Bert niet meegaan?” Bieke: “Op reis, ja. Maar
om te fotograferen, wil ik alleen zijn. Anders voel ik me te veel bekeken.”
Dromen Bieke: “Ik hoop verder te kunnen doen met wat ik nu doe, in de fotografie. Maar ik leef echt niet in de toekomst. Eén dag ineens.” Anna: “Op Sinterklaasdag word ik 87. Kan je dan nog dromen? Ik wil doodgaan zonder dat ik moet afzien, dat is een droom. En nog ’n paar mooie jaren gezond blijven. En nog een paar achterkleinkinderen zien. (Plagerig) Bieke, jij zal je moeten haasten.”
→
okramagazine december 2011
familie Kosovaren. Hun kinderen spelen veel op straat.” “Kijk je tv?” “Niet zoveel.” “En heb je een tatoe?” “Nee.” “En je vriend, Bert?” “Nee.” “Mijn vader had een tatoe. Maar hij was daar beschaamd over. Hij had die van toen hij in het noorden van Frankrijk in de bietenteelt werkte. Je kent dat, een druppel gedronken en het was zo gebeurd.”
23
ITEM “WAT ZEG JE? ZET DE TV EENS EEN BEETJE LUIDER”
Naarmate je ouder wordt, gaat je gehoor achteruit. Het is een natuurlijk proces, waarbij je geleidelijk aan steeds meer problemen ondervindt: je zet de televisie en de radio harder, het lijkt alsof mensen te zacht en onduidelijk praten. Als je dit herkent, ga dan zeker eens langs gaan bij de audiologen in de Thuiszorgwinkel.
Hoe sneller, hoe beter De tv luider zetten of mensen vragen harder te praten, zijn geen goede oplossingen om de slechthorendheid aan te pakken. Hoe sneller je een audioloog raadpleegt, hoe beter. Horen is een hersenactiviteit, en moet gestimuleerd blijven.
Gratis gehoortest Wij voeren steeds gratis en vrijblijvend een gehoortest uit. Deze test vormt de basis voor een verantwoorde keuze van je hoorapparaat. Dankzij de digitale hoorapparaten is het draagcomfort en de algemene geluidskwaliteit van de toestellen sterk verbeterd.
Onderhoud hoortoestellen en oorstukjes Een goed onderhoud zorgt voor een optimaal rendement en een lange levensduur van je toestel. Een groot deel van dat onderhoud kun je zelf doen. Daarvoor bestaan een reeks onderhoudsproducten, te koop in de Thuiszorgwinkel. Aarzel niet een afspraak te maken met onze audiologen die je graag tonen hoe je je hoortoestellen en oorstukjes correct onderhoudt.
Hoorhulpmiddelen en gehoorbescherming
okramagazine december 2011
Je kunt bij ons terecht voor hulpmiddelen voor TV, telefoon en alarmsystemen voor slechthorenden. Je vindt bij ons ook universele en op maat gemaakte lawaaibescherming, slaapdopjes en zwemdopjes.
Plots diept Anna een briefje op. “Ik heb een Lourdesreis gewonnen”, zegt ze. “We zullen eens samen gaan”, reageert Bieke.” “Ja, waarom niet? ’t Mag ook naar Rome zijn. Of Jeruzalem.” “Rome dan”, zegt Bieke. “Goed, maar dan wachten we beter niet te lang meer hé.” Tekst en foto’s Dominique Coopman
Maak steeds een afspraak voor een consultatie. Adressen en telefoonnummers van onze Thuiszorgwinkels vind je op de website of via 02 246 49 49.
www.thuiszorgwinkel.be
24
We praten nog lang. Over trouwen, samenwonen, scheiden. Vroeger en nu. “We aten veel soep met patatten, bakten brood en maakten boter. Maar we hadden geen honger. Nu denk ik dat veel jonge koppels afzien. Een huis, twee auto’s, een tv: ik weet niet hoe ze dat financieel rondkrijgen”, zegt Anna. “En we gingen niet op reis. Naar Mallorca. En één keer naar Lourdes. We hadden een slechte vlucht, en pepé was bang. ’t Was precies alsof we op kasseien reden.”
In Afrika staat de tijd soms stil Greet van Kersschaever, 58 jaar, moeder van zes kinderen en arts met een Afrikaanse ziel. Ze vertelt verhalen over dromen, zorg, avontuur, verlies en geloof. Haar verhalen.
okramagazine december 2011
OVER WAT TELT
25
Greet Van Kersschaever: “Net als mijn twee zussen en broer ben ik in Congo geboren. Voor ons, kleine kinderen, was Congo het paradijs. Je kon er doen wat je wilde. Ik heb mijn broek versleten op de banken van het eerste en tweede leerjaar in een Nederlandstalige school in Elisabethville, nu Lubumbashi. Mijn vader, een West-Vlaamse jongen uit een gezin van dertien kinderen, werkte er in de brousse. Hij leidde een proefboerderij en had een grote veestapel met vooral melkkoeien. Maar op het moment dat wij schoolplichtig werden, trok ons gezin naar de stad. Ik ben in een kleine materniteit in de brousse geboren. Een tikkeltje te vroeg. Mijn moeder was tijdens de zwangerschap met de auto in een put gereden. Maar van die vroeggeboorte heb ik geen last gehad. Misschien werd ik nadien wat overbeschermd door moeder. Begrijpelijk. In de brousse ben je zo ver van alles en dan ben je makkelijker bang met zo’n baby. Mijn zussen en broer zijn in de stad geboren en een van hen op een missiepost. Ik denk dat ik een vrolijk kind was. Als jongste van vier was ik de keppe, het verwende zusje, een echte speelvogel. Of ik graag naar school wou, weet ik niet. Ik liep mee met de hoop en eens op de schoolbanken, was ik content. Toen ik zeven was, keerden we terug naar België maar Congo bleef in mij tintelen.”
okramagazine december 2011
Moeten trouwen
26
“Ik was in Paridaens in Leuven op school en daar werd wat geduwd naar de universiteit. Ik had voor mezelf al gekozen voor geneeskunde - met een lichte twijfel rond wiskunde, mijn lievelingsvak want ik wilde naar een ontwikkelingsland. Mensen helpen, daar droomde ik van. Ik wilde iets moois maken van mijn leven. In mijn studententijd en aan dezelfde faculteit ontmoette ik Staf uit de Kempen. We zijn getrouwd als stu-
In Afrika moet je elkaar helpen om te overleven. dent want ik was zwanger. In 1976 was je nog behoorlijk beschaamd omdat je ‘moest’ trouwen. Ik hoor mijn moeder nog vermanend zeggen: “ik hoop dat je nooit moet trouwen!” Ik zweeg dus als vermoord tegen mijn moeder. Heel dom want achteraf bekeken zou het allemaal zo erg niet geweest zijn had ik het gewoon gezegd. Ik vermoedde dat moeder het wist maar over die zaken werd niet gepraat. Omgekeerd bij mijn schoonmoeder. Zij vroeg vlakaf of ik zwanger was. Staf en ik keken naar elkaar. We konden niet ontkennen. Eens afgestudeerd vertrokken we naar Congo, als twee huisartsen. Blijkbaar was er in die streek veel nood aan oogzorg. Staf legde zich daarop toe en toen we terugkeerden naar België heeft hij zich daarin gespecialiseerd en werd hij oogarts. Toen we opnieuw richting Congo trokken, hadden we twee kinderen. Alleen mijn man had een contract. Daarvoor moest hij nog een stage doen. Stagiairs werden in het wilde gedropt. We kenden er niemand en we moesten ons behelpen met één kamertje voor ons vier. Die eerste maand was knap moeilijk. Zonder gsm of andere contactmogelijkheden wisten we niets van de familie, niets van thuis waar we alles hadden achtergelaten. We wilden voor minstens twee maar liefst voor vier jaar in Congo werken. Het werden er uiteindelijk zeven. Je geeft je meubels en inboedel weg aan jan en alleman en je houdt wat spullen en winterkleren in het ouderlijk huis voor de vakanties in Vlaanderen.
Gelukkig word je in Congo meestal warm onthaald. We leerden er toffe mensen kennen die het maar niks vonden dat we met een gezin van vier in zo’n petieterig kamertje woonden. Ze boden ons vaak gastvrijheid in hun ruimere woonst. Toen we eens van een vakantie in België terugkwamen in Kinshasa, waren onze valiezen verdwenen. Dan sta je daar in die vlieghaven met lege handen en toen met drie kinderen. Onmiddellijk zijn er mensen die je helpen. Die behulpzaamheid, daar gaat echt iets van uit. In Afrika moet je elkaar helpen om te overleven.”
Leven in de brousse “Toen we na zeven jaar terugkeerden naar Vlaanderen merkten we het verschil. Mensen hier kijken vaak de kat uit de boom als er nieuwe buren komen. Ze laten je niet zomaar toe. Dat was zo anders in de brousse. Wij woonden met een aantal mensen in huizen die niet afgescheiden waren van elkaar. We liepen bij elkaar binnen. In de tropen moet je met elkaar leren leven, simpelweg omdat je elkaar nodig hebt. Een keer per dag aten we allemaal samen. Zo zagen we elkaar regelmatig, zin of geen zin. Maar dat was goed. Op de markt konden we de lokale producten kopen maar voor andere zaken deden de vrouwen eens in de maand inkopen in de stad. Een autotocht van zes uur. We moesten goed kijken of alle verlanglijstjes afgewerkt waren, anders was het weer een maand wachten. Als we aan meel geraakten, bakten we driemaal per week brood in zo’n oude bakoven. De geur van echt brood is overheerlijk, zeker als die maar af en toe onder je neus komt. Het meel zat soms vol beestjes en dan was het zeven geblazen voor we konden bakken. Maar goed, we waren ook content met een kleiner stuk echt brood. Wat je beslist leert in de brousse, is relativeren.”
Investeren in relaties
Moeders te vroege dood “Ik was zwanger van ons vierde kind en we waren in Congo, toen we vernamen dat moeder kanker had met uitzaaiingen. Ik wou naar huis, ik wou haar nog zien. Sneller gezegd dan gedaan, want zaken regelen in Congo is niet zo vanzelfsprekend. In de zomer zijn we dan toch voor zes weken in België geraakt. Al bij al mocht ik een fijne periode doorbrengen met moeder, ik blijf daar dankbaar voor. Al wou vader niet dat we over de ziekte praatten met haar, moeder wist zelf goed genoeg hoe het met haar gesteld was. Dat begreep ik uit een aantal dingen die ze zei. Met de wijsheid die ik nu heb, zou ik met moeder wel over de kanker gesproken hebben, want dan voer je andere gesprekken. Hoewel moeder moeilijk over persoonlijke dingen kon praten, ze was daar
Greet Van Kersschaever: “Wij willen soms te veel onze mentaliteit doorgeven omdat we denken dat wat van ons komt, beter is.”
bang voor. Zo was ze opgevoed. Een zus van vader heeft moeder heel warm omringd zodat ze tot het einde thuis kon blijven. Toen ze stierf, was ze pas zestig. De verwerking van de dood van moeder was veel zwaarder dan die van mijn vader. Misschien kwam dat omdat ik niet op de begrafenis was, we waren terug in Congo. Een begrafenis meemaken, biedt een stuk troost. Het zijn de momenten waarop je met anderen over je moeder kan vertellen, de momenten van het verdriet delen met wie je omringt. Ik heb heel lang afgezien van moeders dood. Toen ik terugkwam uit Congo was vader alleen. Later is hij nog hertrouwd voor de Kerk. Toen onder meer het stappen lastig werd en het praten achteruitging, is vader alleen naar een rusthuis gegaan in Leuven. Het was zijn keuze niet en
ik heb hem dat ook niet toegewenst. Maar in een familie loopt niet alles naar ieders wens. Op dit ogenblik is er veel meer thuiszorg mogelijk dan toen. Ik denk dat de meeste ouderen het liefst en het best thuis zijn want hoe goed een rusthuis ook is, het is geen thuis.”
Stiefbroertje, Afrika? “Geloof me, op het ogenblik dat Afrika economisch belangrijk wordt, zal er op wereldvlak heel wat ondernomen worden voor dat continent. De negatieve clichés over Afrika zijn talrijk: ‘In Afrika kan je niks doen, daar kan je niet werken.’ Dat is niet waar. Afrika heeft een andere mentaliteit en wij willen soms te veel onze mentaliteit doorgeven omdat we denken dat wat van ons komt, goed is. Of liever, beter is. De Afrikanen zijn gelukkig op hun manier.
okramagazine december 2011
“Ik maak me een beetje zorgen over waar de wereld naartoe gaat. Die wereld die schijnbaar aan de voeten ligt van de jongeren uit de rijke landen. Ik vrees dat zij soms heel materialistisch zijn en dat vind ik erg. Velen hebben het gevoel dat alles kan en alles mag. Bij anderen merk ik, gelukkig, dat zij wel zien dat er meer is in het leven dan alleen dat materiële. Religie bijvoorbeeld. Ik ben christelijk opgevoed en ik geloof daar nog in. Ik blijf zoeken in mijn leven. Dat religieuze aspect vind ik zeer belangrijk. Iedereen beleeft dat op zijn manier. Net als het investeren in relaties. Hoe je dat doet, is voor iedereen anders maar als je niet investeert in een relatie, gaat ze stuk. Het kan dat een relatie, hoeveel inspanning je ook doet, niet te redden valt en dan is het beter om uit elkaar te gaan. Maar vaak wordt er te weinig geïnvesteerd in elkaar. Het is geven, nemen en zoeken hoe je samen verder kan. Je moet blijven denken aan waarvoor je ooit gekozen hebt.”
27
okramagazine december 2011
Greet Van Kersschaever: “Afrika is een wonderlijk continent. Als ik er ben, komt er zo’n diepe rust in mij.”
28
Wij kunnen van hen leren en zij van ons. Indien we dat evenwicht kunnen bereiken, gebeurt dat ook. Wij kijken naar Afrika door onze bril. Maar luisteren wij voldoende naar wat die Afrikaan, die Congolees, echt wil wat wij aan goeds voor hem doen? Soms is er naartoe gaan, bij hen zijn, even belangrijk, als van alles voor hen doen. De dingen in hun plaats willen veranderen. Ik heb dat ook gedaan in het begin. Als je jong bent, maak je fouten, die zou ik hier in België ook gemaakt hebben. Maar als we Afrika willen helpen, moeten we luisteren en niet alleen de dingen doen die wij goed vinden voor de Afrikanen. Natuurlijk zit er heel wat fout in de Congolese samenleving maar er gebeuren ook vele
goede dingen. En dat moeten we ondersteunen. Hoe zij omgaan met leven en dood, bijvoorbeeld. Als een kind sterft, is dat voor Congolese ouders even erg als voor Vlaamse ouders. Maar leven en dood horen bij hen veel sterker bij het dagelijks leven dan bij ons. Bij ons wordt de dood weggemoffeld, kinderen worden meestal geweerd bij de dode en sterven gebeurt nog zelden thuis. In hun cultuur is het een mooie traditie om een overledene te gedenken een jaar na zijn dood. Centraal daarbij staat de blijdschap om wat die mens voor de groep betekende. De rouwperiode is voorbij maar de herinnering wordt vrolijk tot leven gewekt. Afrika is een wonderlijk continent.
Als ik er ben, komt er zo’n diepe rust in mij. Hier bij ons is het tempo hels en in Afrika lijkt het leven soms stil te staan. Dat maakt mij onzegbaar rustig en gelukkig.”
Rustig doodgaan “Sinds enige tijd en na heel wat omzwervingen in de medische wereld, ben ik terug huisarts in een wijkgezondheidscentrum in Leuven. We werken samen met een verpleegkundige, een kinesist en een maatschappelijk werkster. Het is een laagdrempelig systeem voor mensen met een heel klein budget. Ze krijgen de zorg die ze nodig hebben en die in het gewone circuit onbetaalbaar is voor hen. Het is een boeiend publiek dat je met je twee voeten op de
Wilt u bijdragen aan een betere Wereld, en tegelijk verstandig beleggen?
Tekst Hilde Masui Foto’s François De Heel
Word voor eind 2011 aandeelhouder van Incofin cvso en betaal volgend jaar al meteen minder belastingen. Meer info en het volledige prospectus op www.incofin.com/eengoedezaak
Het prospectus van Incofin cvso werd goedgekeurd door FSMA en is bij Incofin gratis te verkrijgen of te downloaden via de website. Een belegging in aandelen van Incofin cvso houdt risico’s in. Lees het prospectus daarom voor u intekent.
okramagazine december 2011
grond houdt. Het zorgt ook af en toe voor kippenvel want als ik een patiënt heb van wie ik weet dat hij niet lang meer te leven heeft, heb ik het er moeilijk mee. Ik hoop altijd dat iemand rustig kan inslapen, dat hij niet veel pijn heeft. Mijn eigen angst is niet om dood te gaan maar wel om veel pijn te hebben. Stikken bijvoorbeeld, dat is de hel. Doodgaan is natuurlijk een deel van het leven maar ik mag er niet aan denken dat ik een van mijn zes kinderen zou moeten afstaan. Ik denk dat er niets is wat je zo raakt, als de dood van je kind. Ik wens alle kinderen van de wereld even sterke engelbewaarders toe als onze kinderen schijnen te hebben, zodat ouders hun kinderen niet moeten begraven.”
Investeer dan in microfinanciering via Incofin cvso. U geniet van een dividend en, onder bepaalde voorwaarden, ook van een mooie belastingvermindering. En kleine ondernemers in ontwikkelingslanden kunnen dankzij uw investering een eigen zaak uitbouwen en op een duurzame manier hun bestaan verbeteren…
29
OKRA-MOBIEL
Wandel- en fietsplezier gegarandeerd Vlaanderen is een groot knooppunt van rustige wandel- en fietswegen. Vaak zijn ze autoluw en brengen ze je langs verrassende en onbekende paden. Enkele duizenden knooppunten bewegwijzeren de ruim 12 000 km fiets- en 4 500 km onversneden wandelplezier.
okramagazine december 2011
Velen zijn intussen vertrouwd met de knooppunten, zeker de fietsknooppunten zijn bekend. Het fenomeen waaide over uit de Limburgse mijnen. De bewegwijzering in de ondergrondse gangen van de steenkoolmijnen verwees naar bepaalde knooppunten. Toen de mijnen sloten en de Limburgers het toerisme wilden aanzwengelen, haalden ze het knooppuntensysteem bovengronds. Het begin van een succesformule.
30
Fietsen naar Louise-Marie Ik trek richting Louise-Marie, hartje Vlaamse Ardennen en streek van de Ronde van Vlaanderen. De ene met kasseien overgoten, bonkige knuist naast de andere. Ik zou in de wagen kunnen springen maar kies toch voor de fiets. Via de route-
maker op internet teken ik in een mum van tijd mijn traject uit. De bordjes van het fietsknooppuntennetwerk wijzen me de weg. Langs
het kanaal Kortrijk-Bossuit gaat het kaarsrecht richting Vlaamse Ardennen. Het pad is enkel toegankelijk voor fietsers en wandelaars. Ter hoogte van Avelgem gaat het over een stuk oude spoorweg. Dan het jaagpad langs de Schelde richting Kluisbergen. In Berchem stap ik even af. Er staat al 18 km op de
Wat is een wandel- of fietsknooppunt? De wandel- of fietsknooppunten zijn kruispunten van twee of meer mooie, veilige en rustige wegen. Ze zijn bovendien genummerd. Zo vormen ze de basis van de bewegwijzering. Deze knooppuntnummers vind je niet enkel terug op de kaart maar ook op de typische roodwitte (wandelnetwerk) of blauwe (fietsnetwerk in Limburg) en groene (fietsnetwerk elders in Vlaanderen) bordjes op deze kruispunten. Bovenaan staat het knooppuntnummer. Onderaan zie je de richting waarin je tot bij de aangrenzende knooppunten kan geraken. Tussen de verschillende knooppunten tref je bordjes die je naar het volgende knooppunt leiden. Elk traject is in beide richtingen bewegwijzerd. Aan de hand van de genummerde knooppunten kan je je eigen wandel- of fietsroute uitstippelen. De kilometeraanduiding op de kaart laat je toe de richting en lengte van je parcours te bepalen. De combinaties zijn eindeloos. De knooppuntkaarten zijn verkrijgbaar bij de verschillende toeristische diensten en bij de boekhandel.
teller en ik heb amper een wagen gezien. Een ongeziene luxe.
De luxe en service van een tophotel gecombineerd met de rust en het comfort van een eigen huis! Dat is Resort Hotel Bad Bentheim.
Klimmen? Ik ben aan de voet van de Vlaamse Ardennen aangekomen. De Koppenberg doemt op. Gelukkig hoef ik die niet te beklimmen. Toch begint de weg stevig te stijgen. Mijn ademhaling en hartslag gaan de hoogte in. Het kost me moeite maar ik raak boven. De drukke overweg die ik moet dwarsen, laat me toe om even op adem te komen. Daarna mag ik afdalen. Voorbij Nukerke golft het verder tot Louise-Marie, een uniek dorpje op de grens van Maarkedal en Ronse. Probleemloos peddel ik van knooppunt naar knooppunt. Rustige, mooie fietswegen, weinig verkeer, slechts één beklimming en geen enkele kassei. Ook dat kan in deze streek.
Boek nu in de periode 23 december 2011 t/m 16 februari 2012 een heerlijk verblijf voor
* , 9 3 € SLECHTS per persoon per nacht. * Prijs o.b.v. 2 personen in een 2-5 persoons hotelkamer, exclusief ontbijt. Minimaal verblijf 2 nachten.
Muziek in het bos
De wandeling gaat verder via de Geuzentoren, de Gallo-Romeinse grafheuvels en de bospoel. Langzaam gaat de zon onder. Het creëert een magische sfeer daarboven in het Muziekbos. Voor het donker raak ik niet meer thuis. Gelukkig komt mijn vrouw mij en mijn fiets halen. Toch heb ik genoten van de combinatie van de fiets- en wandelknooppunten. Volgende week opnieuw?
Ga voor meer informatie en reserveren naar:
www.resorthotelbadbentheim.nl/okra of bel 0049 5922 776 2600
w
fo: meer in 0 950 0800 2nfo.be plifti ww.tra
Onze traplift ... ... Uw comfort Gratis en vrijblijvende offerte — Korte leveringstermijn (vanaf 1 week) — Dienst na verkoop (24u/24) — Gratis subsidieadvies — Conform wetgeving — Diverse afwerkingen — Batterijvoeding
Tekst Wim Bogaert Foto Chris Van Riet
NV Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be
okramagazine december 2011
Nu is het tijd om te stappen. Hoewel, het terras tegenover het dorpsplein met zicht op het kunstwerk Louise-Marie daar zit muziek in lonkt verleidelijk. Ik plooi de wandelnetwerkkaart open. Die is nog niet online te raadplegen. Ik wandel langs het kerkhof en meteen verandert de weg in een aarden pad met aan de ene kant een weide, aan de andere een haag. De wandelknooppunten zijn even makkelijk te volgen als de fietsknooppunten. Ook hier gaat de weg omhoog, richting Muziekbos. Het is er prachtig. Tijdens het voorjaar is het er trouwens nog mooier, dan bloeien er duizenden boshyacinten. Boven ben ik 147 meter boven de zeespiegel maar dan vervolg ik het pad naar beneden. Ter hoogte van jeugdherberg De Fiertel moet ik even zoeken. Een struik beneemt het zicht op het bordje. Ik passeer de 17de eeuwse Lorettekapel en kom daarna op een kerkwegel die net heraangelegd is. Ook dat is een voordeel van de knooppunten. Vele kerkwegels werden in ere hersteld om het de wandelaar en toerist aangenaam te maken.
31
PUBLIREPORTAGE
ITEM GESCHIKT VOOR GROEPEN
BOKRIJK De Sixties in Bokrijk Toveren met tijd
Was je nu getuige van de sixties als kind of als volwassene, in 2012 kan je deze periode opnieuw beleven in het stedelijke deel van het museum van Bokrijk.
Swingende sixties in Bokrijk Toveren met tijd? Het kan in Bokrijk. Duik met ons boeiende tijdsbubbels in. Van de zwoegende boer op het veld in 1890 tot de popiconen uit de swingende sixties. Nergens is het verleden zo kleurrijk als in Bokrijk. Vanaf 31 maart 2012 kan jij met je groep De sixties haast ‘live’ meemaken. En dit door de ogen en oren van mensen die het zelf beleefden. Op eigen houtje of met een gids.
okramagazine december 2011
Vraag vrijblijvend onze gratis groepenfolder aan en maak kennis met het volledige aanbod. Of download de folder op www.bokrijk.be.
Keer nog eenmaal terug naar deze nostalgische tijd toen de woorden drugs en stress nog niet waren uitgevonden. Iedere bezoeker krijgt als toegangsticket een paspoort in ware sixties-stijl. Via beeldschermen en multitouch-tafels kijk en luister je naar grote gebeurtenissen en kleine verhalen door de ogen van hen die de jaren zestig meemaakten. Je kruipt terug in een alternatief café of een typisch kapsalon. De pil die je niet kreeg, je favoriete speelgoed, je vakantie aan zee of in de Ardennen. Een bezoek aan De Sixties in Bokrijk brengt alles terug tot leven! De sixties begonnen in België al in 1958, het jaar van de Expo. Tegen de achtergrond van de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de jaren zestig wil Bokrijk de geschiedenis van de babyboomers vertel-
len, de invloed van de popmuziek en het hoe en waarom van de generatiekloof. Voor velen een turbulente periode waarin de snelheid van de evolutie als een rode draad fungeert. Mensen die nog nooit de Belgische kust zagen, vlogen meteen naar Spanje. De sixties brachten ook welvaart. Op vijftien jaar tijd verdubbelde het inkomen van de meeste Belgen waardoor iedereen zich een televisie, telefoon, koelkast, wasmachine en auto kon veroorloven. Maar er was ook een keerzijde aan deze toegenomen koopkracht. Ondanks de wasmachines, wachtte de buitenhuiswerkende echtgenotes nu een dubbele taak. Voor de grootouders van nu roepen de sixties ongetwijfeld nostalgie op. Voor de jongeren wordt het een ongelooflijke reis in de tijd.
toveren met tijd
www.bokrijk.be
32 Meer info: Bokrijk, 011 26 53 00.
MENU
Delicaat, lekker en feestelijk Bart Boel: “Het was al snel duidelijk dat ik mee in de zaak van mijn ouders zou stappen. Na mijn middelbaar heb ik één jaar industrieel ingenieur gestudeerd maar dat lag me niet. Toen besliste ik om mee in de zaak te stappen. Zo vreemd is dat niet hé, je bent er mee opgegroeid. Intussen hebben mijn vrouw Veerle en ik de winkel overgenomen en werken hier vijf personeelsleden. Veerle staat vooral in de keuken, ik ga tweemaal per week naar de vismijn, maak de toog mee klaar en sta in de winkel. Onze specialiteit is Noordzeevis. Driemaal per week gaan we naar de vismijn, zowel naar Oostende als naar Zeebrugge. Twee keer ga ik zelf, de derde keer gaat een
medewerker. We keuren de vis en proberen wat ons beviel te kopen via de klok. Je koopt per boot en intussen weten we wel welke boten kwaliteit leveren. Er zijn schepen die tien dagen op zee blijven, er zijn er die maar drie dagen wegblijven. Dat geeft uiteraard ook een verschil in versheid. De vissector heeft geen constante aanvoer. De ene week is er mooi gerief, de volgende week is de aanvoer beperkt. Vissers zijn afhankelijk van het weer. Ik haal er voldoening uit als ik kwaliteitsvolle vis kan inkopen tegen een mooie prijs, zowel voor mij als voor mijn klanten. Vis is al lang geen eten voor arme mensen meer maar we willen het product
wel zo betaalbaar mogelijk houden. We merken de laatste jaren dat Sint-Jakobsvruchten in de lift zitten. De mooiste schelpen komen uit Frankrijk, uit Dieppe. De laatste jaren ondervinden ze heel veel concurrentie van de gekweekte exemplaren uit Canada. Maar het verschil in smaak blijft groot. Wij kopen de vruchten in hun schelp en steken ze hier open. Dan kuisen we ze. Dat is een vies werkje, er zit veel modder in. Ze verwerken in de traiteurafdeling, is iets moeilijker omdat ze snel taai worden als je ze opwarmt. Maar de gevulde Sint-Jakobsschelpen en de SintJakobsvruchten met witloof en zoete witte wijn, zijn wel klassiekers.”
okramagazine december 2011
Dat Bart Boel een vishandel runt, was geen verrassing. Samen met zijn vrouw vormt hij al de vierde generatie in de viswinkel in Aalst. En ja, van Sint-Jakobsvruchten weet hij ook alles.
33
Gebakken Sint-Jakobsvruchten met kruiden en parmezaan
okramagazine december 2011
Voor vier: 24 verse of diepgevroren Sint-Jakobsvruchten | 50 gr zachte boter | 2 eetlepels gehakte peterselie en bieslook | 2 mespunten cayennepeper | zout | peper | 1 eetlepel olijfolie | 50 gr vers geraspte Parmezaanse kaas.
34
Verwarm de ovengrill voor. Bekleed de bakplaat met een stuk bakpapier en leg er de Sint-Jakobsvruchten op. Meng de zachte boter met de tuinkruiden, de cayennepeper, olijfolie, peper en zout. Verdeel deze kruidenboter over de Sint-Jakobsvruchten en bestrooi ze met de geraspte kaas. Plaats de bakplaat ongeveer 15 Ă 20 cm onder de grill en laat de zeevruchten gedurende 5 Ă 6 min. grillen. Dien onmiddellijk op. Besprenkel eventueel met wat braadnat. Kan als voorgerecht maar ook als aperitiefhapje. Tip: laat de diepgevroren Sint-Jakobsvruchten ontdooien in een schaaltje met melk.
Sint-Jakobsvruchten met champignons en kaas
Sint-Jakobsvrucht
Voor vier: 20 à 24 Sint-Jakobsvruchten, 1 zakje gemengde sla, 100 gr jonge blaadjes spinazie, sesamzaad, olijfolie, 2 appelen. Dressing: olijfolie, sherryazijn of wijnazijn, gehakte peterselie, gehakte bieslook, peper en zout. Maak de dressing klaar. Meng de olijfolie met de wijn- of sherryazijn en breng op smaak met peterselie, bieslook, peper en zout. Reinig de spinazie, spoel en leg op keukenpapier. Snijd de spinazie in reepjes. Schil de appelen en snijd in stukjes van ongeveer 1 cm. Meng de sla, de spinazie, de appelen en overgiet met de dressing. Wentel de SintJakobsvruchten in sesamzaad, kruid met peper en zout en bak enkele minuten in olijfolie. Verdeel de gebakken Sint-Jakobsvruchten over de sla en giet eventueel wat vrijgekomen sap over de sla. Dien op met brood.
Voor vier: 12 Sint-Jakobsvruchten, 250 gr champignons, 1 citroen, 4 eieren, 4 eetlepels melk, 6 eetlepels gemalen emmentaler, 1 eetlepel gehakte peterselie, olijfolie, peper en zout, wat extra gemalen kaas. Reinig de champignons, snijd in plakjes en besprenkel met citroensap. Bak de champignons in olijfolie. Voeg er de peterselie en de Sint-Jakobsvruchten bij en schep goed om. Klop de eieren, de melk en de kaas tot een mooie gladde massa. Breng op smaak met peper en zout. Voeg alles bij de champignons en de Sint-Jakobsvruchten en schep in de schelp. Bestrooi met gemalen kaas. Bak de schelpen 20 min. in een voorverwarmde oven van 180°C.
De Sint-Jakobsschelp is een alom bekend en geliefd ingrediënt in de gastronomie. In restaurants spreekt men steevast van coquille Saint-Jacques. Het melkwitte vlees van de Sint-Jakobsvrucht heeft een bijzondere smaak en is ook zonder toevoeging van smaakmakers al erg lekker. De Sint-Jakobsschelp oogt opvallend met haar waaierachtige, mantelvormige schelp. Ze heeft haar faam te danken aan de vele pelgrims die te voet naar het graf van Sint-Jacob in het Spaanse Santiago de Compostela trokken. Tijdens de reis droegen ze de schelp op hun hoed of jas. Dat bood hen een zeker aanzien en veiligheid. De Sint-Jakobsschelp is een zeevrucht die gevangen wordt van Noorwegen tot Ierland en van IJsland tot de Middellandse Zee. Andere grote aanvoerders zijn o.a. Japan en Canada. Even zag het ernaar uit dat overbevissing en vervuiling de coquilles bedreigden. Maar wereldwijd is men erin geslaagd de Sint-Jakobsschelp in gevangenschap te kweken, de zogenaamde aquacultuur. Vandaag zou zeventig procent van de productie uit aquacultuur komen. Noord-Amerika, China en Japan lijken hierbij koplopers. Sint-Jakobsschelpen zijn, net als andere schelpdieren, vers beperkt houdbaar. Heel belangrijk is dat zij ononderbroken van bij het opvissen tot het verwerken en serveren koel worden bewaard. Thuis bewaar je ze het best in koele omstandigheden en ook niet langer dan een paar dagen. Uiteraard worden de vruchten die afkomstig zijn van aquacultuur vaak verwerkt en diepgevroren bewaard.
Sint-Jakobsvruchten met witloof Voor vier: 20 à 24 Sint-Jakobsvruchten, 2 dl balsamicoazijn, 2 eetlepels bakboter, 2 eetlepels suiker, 1 dl vloeibare bakboter, grof zout, 4 witloofstronken en een weinig kervel. Kook het witloof 3 à 4 min. Laat uitlekken. Laat de bakboter heet worden en bak het witloof gedurende 5 min. Strooi de suiker erover en laat op een zacht vuurtje karameliseren. Grill de Sint-Jakobsvruchten gedurende 4 à 5 min. Schik het witloof op de borden en verdeel er de zeevruchten over. Giet de balsamicoazijn in de pan van het witloof en roer de bakresten los. Druppel rond het witloof en de SintJakobsvruchten. Versier met enkele takjes kervel.
Sint-Jakobsvruchten met prei en witloof Voor vier: 200 à 300 gr Sint-Jakobsvruchten, 3 stronken witloof, 2 preistelen, 2 uien, 100 gr boter, 4 schelpen, 100 gr gemalen kaas, 1 glas witte wijn, peper en zout. Pel de uien en hak fijn. Reinig het witloof en de prei en snijd fijn. Stoof alle groenten in boter en laat garen. Kruid met peper en zout. Stoof de SintJakobsvruchten gaar in wat boter en witte wijn in 15 min. Voeg de gestoofde groenten toe en meng goed. Bind indien nodig met sausbinder. Vul de schelpen met het mengsel en bestrooi met gemalen kaas. Zet de schelpen onder de grill en laat mooi kleuren. Tekst Nele Joostens en Blanche Vanbelle Foto’s Jürgen Doom en Emy Elleboog
okramagazine magazine december 2011
Salade met Sint-Jakobsvruchten
35
INTERIEUR
Breng sfeer en licht in je interieur Verlichting is meer dan een peertje aan het plafond. Lichten zijn belangrijke sfeermakers maar moeten uiteraard ook functioneel zijn. Waar welke verlichting hoort, visten we voor je uit.
okramagazine december 2011
Je leefruimte sfeervol en praktisch verlichten, doe je niet met ĂŠĂŠn lichtpunt aan het plafond. Daarvoor is een combinatie nodig van verschillende lampen en vooral van verschillende soorten verlichting. Zo combineer je het best directe, indirecte en diffuse verlichting. Daarvoor hoef je je elektriciteitsleidingen niet helemaal om te gooien, ook losstaande lampen aangesloten in het stopcontact kunnen een groot verschil maken.
36
Directe verlichting Wil je rustig een boek kunnen lezen in je zithoek, moet je zorgen voor directe verlichting. Zulke lamp verlicht enkel de plaats die jij uitkiest. De lichtbron wordt afgeschermd door een kap met een reflector. Zo wordt de lichtstraal
gebundeld waardoor ze zich niet in de ruimte verspreidt. Directe verlichting zorgt ervoor dat details goed zichtbaar zijn maar veroorzaakt ook schaduw buiten de lichtstraal. Deze lampen geven een ruimte meer intimiteit. Ze zijn ideaal boven de eettafel, als leeslamp, boven het aanrecht, aan een bureau en om bepaalde eyecatchers in je interieur te accentueren. Zo is een spot gericht op een schilderij, ook een voorbeeld van directe verlichting.
En indirecte verlichting Directe verlichting alleen is echter niet voldoende om een leefruimte te verlichten. Onontbeerlijk is indirecte verlichting. Lampen die indirect licht verspreiden, weerkaatsen het licht via de muur of het plafond. Zo verkrijg je een ruimtelijk effect. Ze doen je ruimte groter lijken. Meestal plaats je indirect licht in het midden van de ruimte, zulke lampen staan ook
bekend als basisverlichting. Indirecte verlichting laat geen ruimte voor schaduwen maar details zijn minder goed zichtbaar.
Ook diffuse verlichting De sfeermaker bij uitstek, is diffuse verlichting. Het licht wordt gefilterd en kan zich zo in alle richtingen verspreiden. Het is echter niet sterk genoeg om details te onderscheiden of bijvoorbeeld een boek bij te lezen. Diffuus licht wil in de eerste plaats een gezellige of knusse sfeer oproepen. Vaak zijn diffuse lichtbronnen ook decoratief mooi dankzij hun armatuur. Typisch zijn lampenkappen in melkglas of spots die dichtbij de wand staan.
Een plan
Tips Dimmers op directe verlichtingsbronnen zijn een goed idee. Zo kan je van directe verlichtingsbronnen makkelijk diffuse lichtpunten maken. In een handomdraai pas je de sfeer aan. Wist je trouwens dat oudere personen meer licht nodig hebben voor
Hoe minder voorwerpen je accentueert, hoe krachtiger het effect. dezelfde handelingen dan jongere mensen? Ook aan deze behoefte kunnen dimmers tegemoet komen. Voorwerpen die licht geven, zogenaamde verlichtingsobjecten, zijn instant sfeermakers. De meest bekende is ongetwijfeld de kerstboom met kerstverlichting. Vervang hem na de kerstperiode door een verlichte bloempot of een verlicht kunstvoorwerp en de sfeer blijft gegarandeerd. Tekst Nele Joostens
okramagazine december 2011
Wil je er voor zorgen dat jouw leefruimte ideaal verlicht is, is een verlichtingsplan geen overbodige luxe. Duid aan op het plan waar de indirecte verlichting zich bevindt. Zoek daarna naar de plekken waar bijkomend licht wenselijk is. Waar staat je zetel waarin je af en toe een boek leest? Welk hoekje bevindt zich steeds in het donker? Zorg dat er een staande lamp komt en plaats een goede leeslamp met indirect licht in de buurt van je leesplek. Daarna kan je een aantal voorwerpen die jij belangrijk vindt gaan accentueren. Richt een spot op een schilderij of op die mooie antieke kast. Wees hier wel spaarzaam mee. Hoe minder voorwerpen je accentueert, hoe krachtiger het effect. Ten slotte kan je enkele diffuse verlichtingselementen in de zithoek plaatsen. Die creĂŤren een intieme sfeer.
37
FILM
Grappige satire of sociaal drama Naar de bioscoop of in de zetel voor je tv, je kan zelf kiezen. Boeiende films vind je overal dit eindejaar. Carnage
Tijdens het verloop van de in werkelijke duur gefilmde confrontatie, komen alle kleine kantjes van deze vier mensen naar boven. Onderwerpen als opvoeding, cultuur, het moderne gezin en drukke zakenlui die niet zonder hun gsm kunnen, komen aan bod. De bondgenootschappen tussen de personages wisselen af wanneer niet enkel meer de ouderkoppels tegenover elkaar staan maar de mannen zich tegen hun vrouwen keren of omgekeerd. Carnage is een prachtige satire die je meer dan een monkellach en binnenpretjes bezorgt maar je ook luidop aan het lachen brengt. (Vanaf 11 december in de zalen.)
Oranges and sunshine Breng je de winteravonden liever thuis door dan in de bios, moet je zeker Oranges and sunshine in huis halen. In deze film behandelt cineast Jim Loach (inderdaad, de zoon van de Britse sociale cineast Ken Loach) een weinig bekende en zwarte bladzijde uit de recente Britse geschiedenis. De film vertelt het verhaal van Margaret Humphreys, een Engelse sociale
okramagazine december 2011
De nu 78-jarige Roman Polanski (maker van o.a. Rosemary’s baby, Chinatown en The Pianist) laat opnieuw van zich spreken met zijn uitstekende jongste film. Carnage (Bloedbad) is een verfilming van het toneelstuk God of Carnage van de Franse schrijfster Yasmina Reza. De film brengt twee koppels, ouders van tienjarige jongens die het met elkaar aan de stok kregen, samen in het appartement van het slachtoffer. De ontmoeting die tot een verzoening tussen de jongens moet leiden, loopt echter uit de hand en ontaardt in een hoogoplopende ruzie. Het laagje beschavingsvernis wordt van de vier personages afgeschraapt en hun ware karakters komen aan de oppervlakte. Aangezien het om verfilmd toneel gaat - Polanski doet trouwens nooit een poging om dat te verbergen - zijn de dialogen en het acteerwerk zeer belangrijk. Jodie Foster, Kate Winslet, Christoph Walz en John C. Reilly spelen de pannen van het dak en brengen de spitse en rake dialogen op een voortreffelijke manier.
werkster. Zij ontdekte in 1986 toevallig dat er vanaf de jaren 1940 tot 1970 ongeveer 10 000 kinderen tussen vijf en dertien jaar uit weeshuizen en instellingen vanuit Engeland gedwongen werden naar Australië te emigreren. Margaret Humphreys, die deze kinderen de Lost children of the empire is gaan noemen, zocht de familiegeschiedenis van een groot aantal van hen op. Waar het om kinderen ging die omwille van sociale omstandigheden in een instelling terecht kwamen, kon ze voor een aantal van hen ook hun moeders, sommigen zelfs nog in leven, terugvinden. Pas in 2009 en 2010 erkenden Australië en Groot-Brittannië de feiten en boden er officieel hun excuses voor aan. Jim Loach vertelt het verhaal van Margaret Humphreys in de beste Britse traditie van het sociale filmen op een nuchtere manier, zonder veel pathos zodat de film nooit een pamflet wordt. Hoewel alles gezien wordt door de ogen van Humphreys werd de film al evenmin een documentaire, zelfs geen docudrama maar wel een boeiend fictiedrama, gesteund op ware feiten. (Vanaf 15 december uit op dvd.)
38 Carnage.
Oranges and sunshine.
Tekst Willy Verbestel
PUBLIREPORTAGE
wintersHasselt
NATIONAAL JENEVERMUSEUM
ABDIJ HERKENRODE
In het Nationaal Jenevermuseum ontdek je de geheimen van de stoopkes of jeneverkruikjes. In de authentieke stokerij zie je hoe ze de borrel bereiden. En, je proeft het eindresultaat!
In het Belevingscentrum van de Abdij Herkenrode vertellen ervaren gidsen het verhaal over zeshonderd jaar vrouwen in Herkenrode. Daarna begeleiden ze je tijdens een korte wandeling op de abdijsite.
Info: Witte Nonnenstraat 19, 3500 Hasselt, 011 23 98 60, www.jenevermuseum.be. 1 november tot 31 maart: van dinsdag tot vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur, op zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Gesloten: iedere maandag, 1 januari, van 9 tot 31 januari, op 24, 25 en 31 december 2012. Tickets: 4,50 euro en 3,50 euro voor 65-plussers (inclusief consumptie).
Info: Herkenrodeabdij 4, 3511 Hasselt, 011 23 96 70. Groepstarief (min. 15 personen): 4 euro per persoon. Duur: 1,5 tot 2 uur. Vergoeding gids: 50 euro. Reserveren bij toerisme Hasselt, 011 23 95 40.
HET STADSMUSEUM In Het Stadsmus of stadsmuseum kom je alles te weten over de geschiedenis van Hasselt. Info: Guido Gezellestraat 2, 3500 Hasselt, 011 23 98 90, www.hetstadsmus.be. Zelfde openingsuren en -dagen als het Jenevermuseum. Gratis toegang. Voor 1 euro per persoon huur je een luistergids. Opgelet: sommige tijdelijke tentoonstellingen zijn wel betalend.
LITERAIR MUSEUM In het Literair Museum vindt iedereen zijn favoriete verhaal. Info: Bampslaan 35, 3500 Hasselt, 011 22 26 24, www.literairmuseum.be. Van woensdag tot zaterdag en iedere eerste zondag van de maand ben je welkom van 14.00 tot 17.00 uur. Andere dagen op afspraak. Op feestdagen is het museum gesloten. Volwassenen betalen 2,50 euro. STADSTRAM Zie je een stadswandeling niet echt zitten? Dan kan je toch nog van de gezellige Hasseltse sfeer genieten met een begeleide rondrit met de stadstram. Vijftig minuten boordevol bezienswaardigheden met lekkers, in en rond de binnenstad. Info: De stadstram rijdt ’s winters van 19 tot 23 en van 27 tot 30 december 2012. Een ticket koop je bij de chauffeur en kost 18 euro per volwassene. Reserveren hiervoor doe je bij toerisme Hasselt, 011 23 95 40 of toerisme@hasselt.be.
Win gratis duoticket + goodiebag MODEMUSEUM HASSELT Ben je een modebewuste vijfenvijftigplusser? Dan past het Modemuseum jou helemaal. Info: Gasthuisstraat 11, 3500 Hasselt, 011 23 96 21, www.modemuseumhasselt.be. Dagelijks open van 10.00 tot 17.00 uur, behalve op maandag en 1 januari, 24, 25 en 31 december, van 9 januari tot 3 februari 2012 en van 28 mei tot 23 juni 2012. Tickets: 5 euro.
Doe mee en win een van de tien duotickets voor Het Stadsmus + een goodiebag met Hasseltse gadgets + koffie met speculaas. Deze tickets zijn geldig voor een bezoek op 21 april 2012! De groep krijgt een gratis gids. Stuur deze bon voor 31 december 2011 naar OKRA-magazine, Hasselt, PB 40, 1031 Brussel of mail het juiste antwoord op de vraag + je naam, adres en telefoonnummer naar chris.vanriet@okra.be. Kruis het juiste antwoord aan op de volgende vraag: Wat is de slogan van Hasselt? ❍ a. Stad met Smaak ❍ b. Hoofdstad van de Smaak ❍ c. Hasselt smaakt naar meer Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon: E-mail:
Woonplaats:
TENTOONSTELLING
Van glamour tot rauwe werkelijkheid Tien jaar geleden sloot Sabena de boeken. Nu de scherpste emoties zijn weggeëbd, is het tijd voor een nostalgische terugblik. De tentoonstelling De toekomst kwam uit de lucht is daarvoor ideaal. “Sabena stond er voor bekend dat ze alles zelf deed. Dat ging erg ver. Een van de eerste airhostessen ontwierp de eerste pakjes voor haar collega’s. Sabena had ook lange tijd een eigen reclamebureau en fabriceerde de vliegtuigzetels helemaal zelf”, legt Marguerite Coppens, commissaris van de tentoonstelling uit. Die zetels zijn trouwens te bewonderen op de tentoonstelling. De eerste exemplaren waren van riet, een licht materiaal want elke kilo telde. Ze waren trouwens ook makkelijk afwasbaar. Geen overbodige luxe in de oncomfortabele propellervliegtuigjes. Pas in de jaren dertig kregen de zetels een gordel, later kwam er ook een tafeltje.
Knappe madammen
Kreeft en kaviaar Die pakjes kregen een tijdje later een andere connotatie. In de jaren zestig droegen de Sabena-hostessen sexy minirokjes. Eten opdienen werd wel heel spannend. Maar er is een verklaring. Marguerite Coppens: “Tot aan het einde van de jaren zeventig lagen de prijzen van vliegreizen vast. Een reis Brussel-New York bijvoor-
In kimono naar Japan De tentoonstelling toont heel mooi de evolutie van de uniformen van de hostessen. De witte zijden kleedjes voor de vluchten naar Congo, de kimono voor een reis naar Japan. “Die droegen de hostessen trouwens niet de hele vlucht, enkel bij het verwelkomen van de passagiers.” De exclusieve ontwerpen van Franse couturiers en de sexy rokjes van de jaren zestig en zeventig. Later werden de ontwerpen bescheidener. De oliecrisis speelde een rol. Maar de pakjes werden ook draagbaarder voor oudere hostessen. Ze hoefden immers niet langer ongetrouwd en jong te zijn. Later viel ook de beoordeling door de esthetische commissie weg. Daarin zaten, jawel, hoofdzake-
okramagazine december 2011
“Diezelfde periode vonden Amerikanen het concept van de airhostess uit. Werden treinreizigers er begeleid door zwarte mannen die
geen loon ontvingen maar leefden van fooien, vliegtuigreizen gingen hand in hand met jonge, blanke vrouwen die wel een loon ontvingen”, aldus Marguerite Coppens. “Sabena nam haar eerste hostess in dienst in 1946. Al snel werd duidelijk dat een uniform noodzakelijk was. Men kon immers verkeerde dingen denken van aantrekkelijke vrouwen die mannen in de watten legden.” De eerste uniformen waren stijf en hadden een militaire uitstraling. Je kan ze bewonderen op de tentoonstelling.
beeld, kostte bij elke luchtvaartmaatschappij evenveel. Daarom moesten maatschappijen op andere vlakken concurreren: het comfort van de stoel, de maaltijden en de aantrekkelijkheid van de hostessen. Sexy hostessen waren dus een manier om klanten te winnen. Net zoals de exquise maaltijden. Die waren absoluut niet te vergelijken met de huidige vliegtuigmaaltijden. Kreeft en kaviaar waren geen uitzondering hoog in de lucht. De maaltijden waren heuse kunststukjes, de sterke drank vloeide rijkelijk.”
40
Aankomst van een DC-4 uit Afrika (passagiers met tropenhelm). © Foto Curatele Sabena
Interieur van een DC-6 met passagiers, stewardess en steward, begin jaren vijftig. © Foto Curatele Sabena lijk mannen. Later kregen de uniformen opnieuw een militair cachet. Na de democratisering van de luchtvaart in de jaren tachtig was een meer autoritaire uitstraling noodzakelijk.
Vogels en sterren De tentoonstelling toont ook enkele van de mooiste affiches van Sabena. Marguerite Coppens: “Vanaf 1947 had Sabena een eigen reclamebureau. Dit werk werd pas eind jaren zeventig uitbesteed. Aanvankelijk leverde het thema van het lucht-
Affiche ‘Sabena Belgische luchtlijnen brengt u naar de wintersporten’, 1951. © Foto Curatele Sabena
transport genoeg iconografisch materiaal voor affichecampagnes. Vogels en sterren waren geen uitzondering.” Bij de eerste affiches zitten echt pareltjes. “Maar toen men begon te werken met foto’s en niet langer met tekeningen, werden de affiches banaler.” Deze tentoonstelling toont niet enkel de glitter en glamour van vliegtuigreizen. Ook de uniformen van piloten en van het technisch personeel zijn te bewonderen. Marguerite Coppens: “In de evolutie van de werkkleding merk je dat veiligheid steeds belangrijker werd. Ongetwijfeld had de invoering van reflecterende kledij de grootste impact. Die is verplicht sinds 1994. Kan je je inbeelden dat er daarvoor ’s nachts technici op de tarmac rondliepen die enkel een zaklamp vasthielden? Hoe het boordpersoneel hen opmerkte, is mij een raadsel.”
Affiche ‘To the USA by Sabena’ einde jaren vijftig. © privéverzameling
Winteruniform gedragen door de Sabenastewardessen van 1967 tot 1969, ontwerp van het couturehuis Anna David Marber. © Foto Curatele Sabena
Tekst Nele Joostens
Info De toekomst kwam uit de lucht loopt tot 26 februari 2012 in het Jubelparkmuseum, Jubelpark 10, 1000 Brussel, 02 741 72 11, www.kmkg.be, info@kmkg.be. Open van 10.00 tot 17.00 uur, gesloten op maandag, 25 december en 1 januari. Tickets: tussen 3 euro en 8 euro.
Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 53!
BOEKEN Familierelaties bieden romanschrijvers heel wat inspiratie. Dat blijkt deze maand weer eens. Vier boeken over de meest diverse families.
Familie in boekvorm De haas met de amberkleurige ogen
Edmund De Waal.
42
Het tweede familieboek is van een andere aard. Deze verhalende roman speelt zich af in het zigeunermilieu. Je zou het louter als een zedenroman kunnen lezen maar het boek biedt meer. In haar tweede roman bevestigt de Engelse Stef Penney het succes van haar sfeervol eerste boek De tederheid van wolven. De jonge Rose Wood verdwijnt kort na haar zigeunerhuwelijk. Niemand weet waarheen en niemand schijnt zich er druk om te maken. Zes jaar later doet haar vader echter beroep op een privédetectivekantoor. En dat gaat op zoek. Dit is niet de zoveelste literaire thriller, dit is een mooi en intelligent verhaal. Het is spannend op een onderhoudende manier. Penney schrijft vlot met levensechte en innemende dialogen. Een familieroman met allure.
Gestameld liedboek. Moedergetijden Een geschrift, een getuigenis, een rouwverwerkend relaas, een langzaam liefdevol afscheid, een moedermonument, een strijd tegen opstandigheid of aftakeling in prachtige poëzie. Deze aaneen-
© Lieve Blancquaert
okramagazine december 2011
Vorig jaar verscheen van de hand van Edmund de Waal een interessant boek over zijn familie. De auteur is een telg van de joodse bankiersfamilie Ephrussi. Via een verzameling netsukes gaat hij op zoek naar de bronnen van zijn familie. Netsukes zijn kleine Japanse figuurtjes van ivoor, hout of steen. Oorspronkelijk graankopers uit Odessa, verspreidden de telgen van de familie Ephrussi zich als bankiers naar Parijs en Wenen en bouwden een immens fortuin op. Ze verzamelden vooral heel wat kunstschatten. In Parijs was Charles Ephrussi een van de mecenassen van de Franse impressionisten en stond hij model voor Prousts’ romanfiguur Swann
(A la recherche du temps perdu). Hij was het ook, die de verzameling netsukes in zijn bezit kreeg. In het Wenen van keizer Franz Jozeph speelde de familie een belangrijke rol. De Ephrussi’s hadden echter ook af te rekenen met het groeiend antisemitisme dat zijn climax bereikte met de Anschluss van Oostenrijk in 1938. Vanaf dat ogenblik werd de familie uit elkaar geslagen. De banken, paleizen, rijke bibliotheken en kunstschatten werden aangeslagen en verdwenen voorgoed. Alleen de verzameling netsukes overleefde dankzij een trouwe bediende. De auteur, wiens grootmoeder een Ephrussi was, beschrijft op een onnavolgbare wijze de lotgevallen van zijn familie. Een boek dat je in één adem wil uitlezen.
De onzichtbaren
Stef Penney.
Erwin Mortier.
Na Sprakeloos van Tom Lanoye is Gestameld liedboek van Erwin Mortier een nieuw monument in de Vlaamse literatuur.
heid van vergankelijkheid. Gestameld liedboek is indrukwekkend qua taal maar ook het verhaal grijpt je aan. Intens en tragisch. Mortier giet gevoelens en ideeën over verschraling in een zeer esthetische vorm. Als lezer verlaat je soms de moeder en haar ziekte en ga je volledig op in de schoonheid van het woord. Toch is dit boek zeer confronterend. Het maakt je soms onwel, grijpt je aan maar verrast ook door zijn tederheid. Na Sprakeloos van Tom Lanoye is dit een nieuw monument in de Vlaamse literatuur.
Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne
Hoe ik het huis van mijn ouders heb leeggeruimd Het boek van Erwin Mortier bracht me bij een ouder boek.
Edmund De Waal, De haas met de amberkleurige ogen, Mistral, Amsterdam, 2010, 320 blz., 19,95 euro. Stef Penney, De onzichtbaren, Prometheus, Amsterdam, 2011, 383 blz., 19,95 euro. Erwin Mortier, Gestameld liedboek-Moedergetijden, De Bezige Bij, Amsterdam, 2011, 191 blz., 17,90 euro. Lydia Flem, Hoe ik het huis van mijn ouders heb leeggeruimd, Arbeiderspers, Amsterdam, 2005, 88 blz.
okramagazine december 2011
geregen en gestamelde liederen zijn dit misschien wel allemaal tegelijk. Wie in zijn omgeving geconfronteerd wordt met dementie, ervaart vele emoties. Verdriet, verweer, afzetting, wrangheid maar ook blijheid, ontroering, tederheid, zachtheid en ontmoeting. Ouderen die aan dementie lijden, verdwijnen langzaam in zichzelf. Ze worden een schim in hun eigen lichaam, met een blik die soms heropflakkert, een gebaar dat af en toe aan vroeger herinnert, met een gestameld woord waarin de hunkering naar vroeger doorklinkt. Deze zoektocht en worsteling tracht Erwin Mortier in poëzie te vatten. In beeldrijke, lenige woorden en zinnen. Hij maakt schoon-
Lydia Flem, psycho-analytica en auteur, schreef een ontroerend en empatisch boekje over het leeghalen van het ouderlijk huis na de dood van haar ouders. Voor velen heel herkenbaar. Flem schreef 88 bladzijden over dingen die niemand ooit echt uitspreekt. Herinneringen, gevoelens, imitaties, onhandigheid en gêne spreken uit de objecten die Flem uit het huis haalt. De voorwerpen doen het verleden herleven. De dingen die aan je ouders toebehoorden zijn immers tegelijk waardevol en beladen. Je dwaalt letterlijk doorheen het leven van wie je op de wereld zette. Fijnzinnig en met een grote dosis schranderheid vertelt Lydia Flem alle gebeurtenissen en gevoelens die bij het leeghalen van haar ouderlijk huis komen kijken. Intrigerend mooi. Niet meer te verkrijgen in de boekhandel, wel in de bibliotheek.
Lydia Flem.
43
�inter GEDICHT
van sneeuw beladen zijn de daken wit takken buigen
onder z ware lasten
het landschap glooit
grenzeloos in elkaar kleuren zijn stippen in een dik tapijt
de wind ritselt vlokken uit de kille bomen
okramagazine december 2011
de lucht eentonig grijs
44
de dingen rusten
het leven kiemt voor morgen.
erik lauwers
UITJES
Pierre Puvis de Chavannes (1824-1898) De arme visser, 1881, olieverf op doek Parijs, Musée d’Orsay © RMN (Musée d’Orsay) / Hervé Lewandowski
Kate Moss, New York, USA, 1994, ©Peter Lindbergh
De wereld van Minne en Maeterlinck
Brazil.Brasil
Peter Lindbergh, Frank Philippi, Visionaire
George Minne en Maurice Maeterlinck werden in hun tijd als vernieuwers opgemerkt in de internationale kunstcentra. Twee markante kunstenaars die elkaars evenbeeld waren tijdens hun jeugd. Tijdens hun studiejaren in Gent waren zowel Minne als Maeterlinck doordrongen van eenzelfde levensgevoel. Maeterlinck leerde de jonge Minne kennen als ‘een soort primitief’, die hij later als ‘de grote uitbeelder van de smart’ zou beschrijven. Minne van zijn kant wees erop dat het soms niet duidelijk was of een idee van hem dan wel van Maeterlinck kwam, zozeer waren ze van dezelfde gedachten vervuld. In 1911 kreeg Maeterlinck de Nobelprijs voor literatuur. De stad Gent herdenkt deze gebeurtenis in 2011 met een tentoonstelling gewijd aan beide kunstenaars.
Brazil.Brasil is het verhaal van de boeiende zoektocht die kunstenaars ondernamen om de diversiteit en de identiteit(en) van Brazilië uit te drukken. Het parcours start aan het begin van de 19de eeuw met de Braziliaanse monarchie en de academie. Die promootten samen een nationale kunst waarin de indiaan als held werd opgevoerd. De reizende kunstenaars uit Europa brachten vervolgens een meer kritische blik op de etnische, sociale en geografische diversiteit. Begin 20ste eeuw ten slotte probeerden de Braziliaanse kunstenaars de ziel van hun land bloot te leggen met als resultaat een eigen, moderne kunst. De tentoonstelling brengt schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken van grote meesters maar ook schatten uit de Braziliaanse archeologie en antropologie. In het kader van het europalia.brasil festival.
Info
Info
Info
Tot 19 februari 2012 in Museum voor Schone Kunsten, Citadelpark, 9000 Gent, 09 240 07 00, www.mskgent.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Gesloten op maandag en op 24, 25 en 31 december en op 1 januari. Tickets: 5 euro; +55: 3,75 euro; gratis voor inwoners van Gent en iedere zondag van 10.00 tot 13.00 uur. Bereikbaarheid: het MSK ligt in het Citadelpark op 15 min. te voet van station Gent Sint-Pieters. Vlot bereikbaar met de wagen: 5 min. te voet van parking Sint-Pietersplein.
Tot 15 januari 2012 in het Paleis voor Schone Kunsten, Ravenstraat 23, 1000 Brussel, 02 540 80 80, www.bozar.be, www.europalia.eu. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Donderdag tot 21.00 uur. Gesloten op maandag, 25 december en 1 januari. Tickets: 12 euro, senioren: 9 euro. Bereikbaarheid: Bozar bevindt zich vlakbij het centraal station.
Tot 29 januari 2012 in het Fotomuseum (FoMu), Waalsekaai 47, 2000 Antwerpen, 03 242 93 00, www.fotomuseum.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Gesloten op maandag (uitgezonderd feestdagen), 25, 26 december en op 1 en 2 januari. 24 en 31 december sluit het FoMu om 14.00 uur. Tickets: 7 euro. Bereikbaarheid: vanaf Antwerpen Centraal met bus 23 richting Zuid. Afstappen aan halte Waterpoort. Met de wagen via de ring Zuid, afslag Antwerpen Centrum richting Hoboken/ Schelde. Je kan gratis parkeren op de Scheldekaaien.
okramagazine december 2011
De Duitse fotograaf Peter Lindbergh heeft het modelandschap de voorbije 25 jaar mee bepaald. Hij brak radicaal met de traditie van de afstandelijke modefotografie. Bij topmodellen als Linda Evangelista en Kate Moss gaat hij op zoek naar de kwetsbare persoon achter de cultus en toont dat schoonheid niet perfect is. De onlangs overleden Belgische fotograaf Frank Philippi zette samen met enkele tijdgenoten de naoorlogse fotografie in België op de kaart. Philippi beoefende alle fotografische genres en koos hierbij voor een pure, esthetische benadering. Het toonaangevend New Yorkse mode- en kunstmagazine Visionaire is decadent, compromisloos en luxueus. O.a. Peter Lindbergh werkte eraan mee. Visionaire verlegt de grenzen van het concept ‘tijdschrift’ waardoor elk nummer uniek is door zijn extravagante vormgeving en thema’s. Deze tentoonstelling toont een selectie.
45
UIT
Een beHAAGlijke stad
okramagazine december 2011
Den Haag is een koninklijke stad maar vooral een internationale stad. Met haar 140 nationaliteiten, het Joegoslavië Tribunaal, het Internationaal Gerechtshof en de Organisatie voor het verbod op chemische wapens, mag je Den Haag terecht een stad van vrede en recht noemen.
46
We dringen het politieke hart van Den Haag binnen, het Binnenhof, en ontmoeten er Anneke Bruning van de VVV: “Op deze plek is Den Haag ontstaan. Vroeger bestond het landschap hier uit meren en bossen, het ideale jachtgebied voor de graven van Holland. Tot graaf Willem II in het midden van de dertiende eeuw besloot een jachtslot van bakstenen te bouwen. Hij vond dat hij dat verdiende. De parlementsgebouwen die je hier ziet, werden gebouwd op de oorspronkelijke funderingen van het voormalige slot. Het complex kreeg vele functies. Eerst verbleven de graven van Holland er maar het diende ook als marktplein. Tijdens de Franse overheersing fungeerde het als hospitaal en bouwde men er een kapel tegenaan. Eind 1800 verkeerde het slot in slechte staat. Gelukkig werd het van de sloop gered. Sinds 1900 kreeg het de naam
Ridderzaal, vandaag de grootste gotische zaal van Europa. Iedere derde dinsdag van september, op Prinsjesdag, wordt hier de troonrede voorgelezen. De koningin komt dan met veel militair ceremonieel in een gouden koets tot hier. Die was trouwens een geschenk van de stad Amsterdam bij de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Ze wordt ook wel van stal gehaald bij bruiloften. Den Haag kent meer dan vierhonderd jaar politiek recht. Veel belangrijke mensen kwamen hier langs. In de oude Mauritstoren had Prins Maurits zijn optrekje. Dit torentje is nu het kabinet van de minister-president en een begrip in Nederland. Sinds de aanslag op Prinsjesdag voerde men de beveiliging op van de ministers die hier gehuisvest zijn. Toch is een fietsende minister geen zeldzaam straatbeeld. De tas wordt dan met de wagen opgehaald!”
Flaneren Wanneer we de politieke scène achter ons laten, verrijst het Plein met zijn prachtige skyline. De hoogste toren is 145 meter hoog en huisvest verschillende ministeries. Reusachtige kranen leggen de laatste hand aan twee grote broertjes van 150 meter. Hoger bouwen mag niet. Op het Plein heerst een gezellige drukte. Overdag lonken de terrasjes en ’s avonds kruip je lekker binnen in een van de nieuwe hotspots, zoals Millers. Links van ons bevindt zich het Mauritshuis waar Het meisje met de parel van Vermeer hangt maar evengoed werken van Jan Steen en Rembrandt. Oorspronkelijk heette dit het Suikerpaleis omdat Johan Maurits van Nassau, die de bouwopdracht gaf, rijk werd dankzij de import van suiker als gouverneur van de West-Indische Compagnie.
Hagenaar of Hagenees
Hopjes In de statige panden van het Lange Voorhout zijn nu veelal banken en ambassades gehuisvest. Net als de ambtswoning van de Britse premier in Downing Street in Londen, zetelt de Britse ambassade in Den Haag ook op nummer 10. Tijdens het weekend is het hier maar een dode boel maar vroeger was het een levendige buurt. Aan sommige gevels merk je nog dat er veel koetshuizen en maneges gevestigd waren. Geniet er even van en zet je op de typische ‘luizenbankjes’, zo genoemd omdat je met de rug naar elkaar zit. “In deze laan woonde ene baron Hop die gek was op koffie met veel suiker. Op een avond liet hij een restje koffie staan. Toen hij het kopje ’s ochtends vond met het
opgedroogde kleverige goedje, wilde hij hiervan een snoepje maken. Zo ontstonden de Haagse Hopjes, de koffiebonbon die je nog steeds in heel Den Haag vindt”, pronkt Anneke. “Vaak zijn de achterhuizen van een andere datum dan de gevel. Het Pagehuis uit de zestiende eeuw blijkt een van de oudste trapgeveltjes in de stad. Hier woonde de klokkengieter van de nabije kloosterkerk. De man was niet gefortuneerd genoeg om zijn gevel te vernieuwen en daar zijn we hem vandaag bijzonder dankbaar om. De naam Pagehuis herinnert aan de pages die er woonden en les kregen in goede manieren aan het hof van Willem V. Het pagekapsel werd naar hen genoemd. De Kloosterkerk is nu een hervormde kerk waar ook onze koningin op zondag ter kerke gaat.”
Oudste panorama Zelfs de lantaarns dragen hier kroontjes. We naderen Paleis Noordeinde, sinds 1984 het werk-
→
okramagazine december 2011
Anneke Bruning: “Voor ons ligt het Voorhout, vanouds Den Haags flaneerlaan. Omwille van de rijen lindebomen, nu beschermd, noemde men deze laan in de volksmond de Lange Lindelaan. Het versje Liesje leerde Lotje lopen langs de Lange Lindelaan herinnert hier aan. Tijdens de Middeleeuwen was dit weiland. Naarmate er meer politici op het toneel verschenen, werden er evenveel chique panden gebouwd. De meeste huizen hebben dan ook een achttiende-eeuwse uitstraling. Het oorspronkelijke schelpenpad waarover de koninklijke koets rijdt op Prinsjesdag werd hier in ere hersteld. Den Haag is vooral een elegante en voorname stad. Van oudsher kennen wij het verschil tussen de hoeden en de petten. Je was een Hagenaar of een Hagenees. Je kon beter op het zand wonen dan op het veen met zijn drassige grond. Subtiele verschillen die slaan op deze omgeving, al eeuwen in zwang en nog steeds actueel.” We passeren het Museumpaleis waar de graficus Escher tentoonstelt en het Hotel des Indes, oorspronkelijk gebouwd als privé-
woonhuis van een rijke baron. In 1861 verkocht zijn zoon het en werd het een hotel. Wanneer koffie- en theeplanters die hun geluk in Indië zochten, hun familie lieten overkomen, logeerden ze hier. Tegenover het hotel staat het standbeeld van Louis Couperus of ‘de Flaneur’, zoals men hem in Den Haag noemt.
Genoeg te shoppen in exclusieve zaken.
Willem van Oranje werd vermoord in Delft.
47
Het Scheveningse strand is wereldberoemd! paleis van koningin Beatrix. De eerste woensdag van de maand komen de ambassadeurs hun geloofsbrieven overhandigen. Ze worden afgehaald per koets en de rode loper wordt uitgerold. De bekende balkonscène op Prinsjesdag speelt zich eveneens hier af. Bij het ruiterstandbeeld van Willem van Oranje staan we even stil. “Het rechterbeen van zijn paard is geheven, een teken dat hij geen natuurlijke dood is gestorven. Willem werd in 1584 in Delft vermoord”, weet Anneke nog. In de Zeestraat ligt Panorama Mesdag, een spectaculair rond werk van Hendrik Willem Mesdag van meer dan 120 meter lang en 14 meter hoog. Mesdag schilderde het vanaf een duin in Scheveningen. Het is het oudste panorama ter wereld dat op zijn oorspronkelijke plaats werd bewaard en een uniek cultuurhistorisch document.
Den Haag is vooral een elegante en voorname stad. ziet eruit als een Griekse tempel. Hij bestaat uit een mix van moderne materialen. Het winkelcentrum De Haagsche Bluf is een unicum. De architect bouwde er enkele beroemde Haagse gevels gedetailleerd na zoals die van het Pagehuis. Als je goed kijkt, zie je echter dat achter de dunne gevels moderne winkelpanden schuilen. Shoppers zitten hier gebeiteld. Iedere zondag is het koopzondag. De prestigieuze galerij in het centrum lijkt een beetje op de SintHubertusgalerij in Brussel met exclusieve zaken voor veeleisende klanten. Op de Dennenweg en in de Frederikstraat kan je uren
rondsnuffelen in leuke antiekwinkeltjes en speciaalzaken. Ten slotte moet je beslist even uitwaaien op het befaamde strand van Scheveningen. Een drastische renovatie van de strandboulevard gooit wat roet (of zand) in het eten maar aan het strand en op de pier merk je hier niets van. De dichte rij strandclubs maken je het kiezen niet makkelijk. Zelfs cultuur en vermaak heeft de Hagenaar hier gecombineerd. In het museum Beelden aan Zee, gelegen in de duinen, tuur je tussen kunst tot aan de Engelse kust. Tekst en foto’s Chris Van Riet
okramagazine december 2011
Krullemiestijl
48
De winkelstraten van de stad verrassen je met hun prachtige Jugendstilgevels. Een heel flamboyante stijl waar de burgerij een beetje op neerkeek en die ze denigrerend ‘krullemiestijl’ of ook wel slaoliestijl noemde. Hij kende succes van 1890 tot 1910. Bij het aanleggen van de winkelstraten volgde men gewoon de zandwallen. Daarom loopt geen enkele straat rechtdoor. De gevel van het winkelcentrum De Bonbonnière
Info VVV, Hofweg 1, Den Haag, Nederland, 0900 340 35 05, www.denhaag.nl, www.holland.com. Voor 2 euro kan je er wandelgidsjes kopen met themawandelingen. Den Haag
uld aandringt 49 plaaggeest 51 steengruis 52 bergplaats 54 bijwinkel 57 deel van oen 59 vulkaan op Sicilië 61 gezichtsas 62 aardgordel 63 tweespraak 64 overwineen etappe 65 verharde huid 66 goederenopslagplaats 67 rivier in Polen.
SpEEL EN WIN
1
L
2
d als nieuw (afk.) 2 met veel vocht 3 sierplant 4 vochtig koud 5 krachtig van groei vlek 8 heester 9 al te goed mens 10 drietal 11 tokkelinstrument 12 horecabedrijf bedekking 20 vaatwerk 21 seconde 23 lastig 25 deel van een tent 26 wezenlijk ant 28 jongen 29 Turks vleesgerecht 31 slingerplant 32 waterdier 34 interest Winnaars kruiswoord oktober 2011. stuk van een vaart 40 kennis 42 regenachtig 44 mengsel 46 dierengeluid 48 militair Meer dan 3 000 deelnemers! rkanaal 51 grondvlak 52 landsgewoonte 53 kort, hard geluid 55 woordmerk 56 in■ Voor wie is 60 zangstem de waardebon van 125 euro? hoofddeksel 58 maal 62 windrichting.
3
21 winnaars
1 13 15 19
26 33
39 45
52 59
■ Wie kan beginnen in Blauwe Maandag? 16 Pinte, Willy 17 Van Vynckt uit Piet Dhaenens uit De Zulte Machelen, Benoit Van De Velde uit Welle21 Denderleeuw,20Albert Veeckman uit Merksem, Pieter Gulikers uit Merksem. 23 24 ■ Wie mag uitkijken naar Kind van een vreemde? 27 28 29 30 Leo De Croo uit Maarkedal, Louis Vanhoof uit Ekeren, Christiane34 Snoeckx uit Geel,35Marcel Vandendoorent uit Beersel, Paul Ringoot uit Stekene. 37 38 ■ Voor wie wordt 41 Het Mussolinikanaal opzij 40 42 gelegd? Etienne Maertens uit Izegem, Bertha Jamart uit 47 48 46 Hasselt, Simonne Vandekerckhove uit Gullegem, Monique Moreels uit Ronse, Rika Reynaert uit 49 50 51 Handzame.
53 54 55 56 Oplossing: Overijssel. Antwoord op de schiftingsvraag: postbode. 61 60
THYSSEN KRUPP E
NCASA Uw partne r voor com fort wonen in eigen huis abel . Een leven lang!
9
Makkelijk de 9 op 4 en7af? trap
Met een traplift van ThyssenKrupp Encasa natuurlijk!
Annie Vermeiren uit Merksem.
■ Wie leest binnenkort Grace Williams spreekt zich uit? Wies Lots uit Halle, Roza Verhoeven uit Brasschaat, 2 3 4 5 6 7 8 Wilfried Smet uit Beveren, Paul Delanote uit Ieper, Willy Tulpinck uit Antwerpen. 14
2
4
ThyssenK ru Monolif pp heet voortt aan
9
10
11
12
8
18 22
6
4
1
2
8
Op ma at
9
5
© DENKSPOR
25 31
l
be
a ort mf
32
o
36
ilig Ve
43
44
57
&c
58
Voo ra lle tra pp en
62
64
63 66
65
67 © DENKSPORT PUZZELBLADEN vend Vraag vrijblij maat. op e rt een offe
W A T E R R I E G E E R L E L Z A E T D I E E
A K W H L I L E A O L L A E P I L O O G A N T K G E I N A R E N A V E T A E U W P S A R K F I L N A O O A L O O G L T L O
I S M T E A T P IJ K T E B B A U B I I A G A R O D
T S T U A Z U R K X L I E U S O L S E T E C E L L R N I E A S T A K D A M M A N E B I K L A L H A S Z O N I T Z E G S O D E
C A F E O T T E R K E E R
Oplossing kruiswoordraadsel oktober 2011.
243 857 169 571 328 694 736 912 485
598 621 347 264 159 783 415 836 972
167 394 582 839 746 251 928 475 613
Oplossing sudoku november 2011.
Bel gratis
0800 94 365 info@tk-encasa.be
www.tk-traplift.be
okramagazine november december 2011
Z G A N
7
49
s 46 voordeel opleverend 48 te koop aangeboden 51 zintuig 52 deel van een jaar lijk dier 55 wachthuisje bij een halte 56 Engelsman 58 sluwe streek 60 insect omponist 63 een en ander (afk.) 64 onbenullig, dwaas 65 wandversiering 67 jaar-
KRUISWOORDRAADSEL 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13 14
13
15
14 16
6 18
17 20
21
24
25
19 22
23
26
27
3
28
29
1 30
31
32
33
34
35
36
12 37
38
41
40
39
2
42
43
45
44
11
47
46
48
49
51 55
52
56
53
57
7
50
58
54 59
60
61
8 62
10
64
63
5
68
65
66
69
70 72
71
67
73
9
4 © DENKSPORT PUZZELBLADEN
E L B E Z E S D E B A S K R E L B A V I A A N U U R W O Oplossing U W K E N Akruiswoordraadsel U A L F A december 2011 T T IJ M N A R T R A T T N E T I B I Z A B T A S E R E I N T G A S A A N D U I D I N G B E L T F L A U W E E N O E H O E E L A N A L P E N F L O R A 8 1 2 3 4 9 10 11 12 13 L E K T A M N U F 5 S I6 K 7 S O K S E L T E R G A B O A T E L R E M O Naam: B E R G M A N I E U I E R R E Straat: I L A A T S T E E R F I A T A F L E T S E R A F
Postnr.:
Woonplaats:
Tel.:
E-mail:
- januari 2012
HORIZONTAAL 1 rivier in Duitsland 4 rangtelwoord 9 Europeaan 13 opstootje 14 apensoort 15 tijdmaat 16 vogel 18 bazige vrouw 19 Griekse letter 20 kruid 22 grappenmaker 23 open strook in een bos 25 visgerei 27 eiland in de Middellandse Zee 30 bergplaats 32 roem 34 interest 35 brandstof 37 verwijzing 40 hoop 41 zouteloos 42 lidwoord 43 roofvogel 44 vuur 45 vegetatie in de bergen 47 waterdoorlatend 48 getemd 49 ingebeeld meisje 50 baardje 51 holte onder de arm 53 voorzetsel 56 dameshalsbont 57 ogenblik 59 stopmechaniek 62 grote hoop 64 dwaze gewoonte 66 melkklier 68 koordans 69 achterste 70 grond om boerderij 71 intern. organisatie voor de luchtvaart 72 mat van kleur 73 bijwoord. VERTICAAL 1 peulvrucht 2 pausennaam 3 platzak 4 verpakkingsmiddel 5 door twee deelbaar 6 Bijbelse berg 7 in het genoemde 8 waterige oplossing 10 gehoorzaal 11 dof van geest 12 soort kist 17 drank 19 papegaai 21 zwemvogel 23 te zijner tijd (afk.) 24 zeker onderricht 26 vlekkenwater 28 titel 29 weerspannig 30 meubel 31 guit 33 metaal dat niet roest 35 springend gedans 36 biefstuk 38 zeer vloeibaar 39 olm 40 bolletje lucht 43 gave aan een godheid 45 lokspijs 46 voordeel opleverend 48 te koop aangeboden 51 zintuig 52 deel van een jaar 54 mannelijk dier 55 wachthuisje bij een halte 56 Engelsman 58 sluwe streek 60 insect 61 Duits componist 63 een en ander (afk.) 64 onbenullig, dwaas 65 wandversiering 67 jaartelling.
SUDOKUSudoku
14
Nr.:
Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van één voorkomen in 9 precies alle één kolom3 bij 3keer vakjes alle cijfers van 1 tot en met keer voorkomen. men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.
7 7
6
9 8
OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:
1 Extra vraag: Hoe heette het Mauritshuis in Den Haag oorspronkelijk?
4
3
2
4
2 9
Vergeet niet een postzegel van 0,61 euro toe te voegen!
8
9 4
7
6
4
2
8
5
7 5
1
9
1
2 1
© DENKSPORT PUZZELBLADEN
50 50
Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord december 2011-januari 2012, PB 40, 1031 Brussel, voor 31 december 2011. De winnaars verschijnen in het maartnummer 2012. Voeg één postzegel van 0,61 euro toe (niet vastkleven). Winnaars oktober 2011 zie blz. 49.
pr
Speel en win
Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.
Een overnachting met ontbijtbuffet voor twee personen in Den Haag (waarde 139 euro). Info Het Parkhotel Den Haag is een luxe viersterrenhotel, gebouwd in Art Deco stijl. De superior kamer is voorzien van een moderne badkamer en ruim balkon. Ligging: Molenstraat 53, 2513 BJ Den Haag, 0031 70 362 43 71, info@parkhoteldenhaag.nl.
Dertig boeken ■ Vijf exemplaren van De haas met de amberkleurige ogen van Edmund De Waal (waarde 19,95 euro). ■ Vijf exemplaren van De onzichtbaren van Stef Penney (waarde 19,95 euro). ■ Vijf exemplaren van Gestameld liedboek-Moedergetijden van Erwin Mortier (waarde 17,90 euro). ■ Tien exemplaren van De stoel van Elijah van Igor Stiks (waarde 19,90 euro). ■ Vijf exemplaren van De duivenplaag van Louise Erdrich (waarde 18,50 euro).
Waardebon van 125 euro Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.
Info ■ De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88, receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be. ■ Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59, info@ravelingen.be, www.ravelingen.be. ■ Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04, olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.
okramagazine december 2011
3i2jzen
KRUISWOORDRAADSEL
51
DE DINGEN
Kerststal
Net als wij, heb jij waarschijnlijk nog een kerststal in huis. Die halen we elk jaar van de zolder of uit de opbergkast wanneer de kerstperiode aanbreekt. Soms zijn het maar een paar beeldjes of misschien is het een prachtig erfstuk met alles erop en eraan. Het doet er niet toe. Toen we kind waren, gingen we in alle etalages van de winkelstraten kijken. Bijna overal zagen we een kerststal staan. Af en toe in een klein hoekje, soms met pracht en praal uitgestald. Ze zijn allemaal verdwenen en vervangen door de kerstmarkten. Daar is in veel gevallen geen kerststal meer te zien. Het wemelt er van de rode kerstmutsen en de kerstman op zijn rendier in allerlei uitvoeringen. Er staan stalletjes maar dan wel om glühwein, jenever, wafels en ander lekkers te verkopen. Kerstmis is een commercieel gebeuren geworden en de steden trachten elkaar te overtroeven
met allerlei attracties. Meer en meer zie je ook aan de gevels van sommige woningen kersttaferelen uitgebeeld. Ik reis nu wel niet het hele land door maar heb toch de indruk dat ook hier de kerstman de kerststal verdrongen heeft. Moeten alle religieuze symbolen uitgebannen worden? Straks moeten ook alle Mariabeeldjes op de hoeken van de straten verdwijnen. Je hoeft toch niet gelovig te zijn om het religieus erfgoed te koesteren. Ik weet ook wel dat onze kerststal geen getrouwe weergave kan zijn van de geboorte van het kindje Jezus. Volgens de Bijbel
okramagazine december 2011
Laten we toch maar blijven proberen de kerststal een plaats te geven.
52
gebeurde dat in Bethlehem, nu in Palestijns gebied. Maria en Jozef zullen dus een donkere huid gehad hebben en sneeuw zal er daar niet gevallen zijn. Herders, een os en een ezel passen dan weer wel in het plaatje. Toen ik ouder werd, heb ik mij ook afgevraagd welk nut het goud, de wierook en de mirre Maria en Jozef gebracht hebben. Maar we moeten door het verhaal heen kijken. De symboliek is er niet minder krachtig om. Een kind dat in heel de geschiedenis een grote rol zal spelen, werd niet geboren in een paleis. Zijn ouders waren niet hoogbegaafd maar eenvoudige handwerklui. Toch heeft hij de wereld veranderd en een blijde godsdienst gebracht die nog altijd belangrijk is. Op Kerstmis zetten we vooral de vredesboodschap in de verf. En die is meer dan ooit actueel. Hier leven we in een landje dat al meer dan zestig jaar geen oorlog meer heeft gekend. Maar hoeveel landen kennen vandaag wel gewapende conflicten? Veel te veel. En waarom? Macht en geld, twee eigenschappen die je niet kan linken aan de figuur van Christus. ‘Kerstmis is dien dag dat ze niet schieten’, zong Wannes Vandevelde. Zal dit kerstdag anno 2011 ook zo zijn? Zullen de wapens zwijgen? Zullen er die dag geen vrouwen verkracht worden door rondtrekkende troepen? Want ook dat is een oorlogswapen. Laten we toch maar blijven proberen de kerststal een plaats te geven in onze multiculturele samenleving. Als een boodschap van eenvoud en vrede die elke mens van goede wil aanspreekt. Ik wens jullie allen een vredevol kerstfeest! Griet Trioen
OKRA-LIDKAART = GELD WAARD Je pensioen goed geregeld en Je erfenis goed geregeld tegen voordeelprijs Lannoo brengt twee boeken uit in de reeks Goed geregeld: Je erfenis goed geregeld en Je pensioen goed geregeld. In de uitgave van Je erfenis goed geregeld komen onder andere aan bod: wie zijn je erfgenamen? Welke tarieven van successierechten bestaan er? Hoe stel je een testament op? Info zie blz. 45.
In Je pensioen goed geregeld krijg je een antwoord op de vragen: waaruit bestaat je pensioen? Welke verzekeringen bestaan er? Beide boeken kan je bestellen op de webshop van Lannoo. Beschik je zelf niet over een computer kan je misschien wel iemand uit je omgeving aanspreken. Elk boek kost in de boekhandel 17,99 euro.
Dankzij OKRA kan je het boek aankopen tegen 13,99 euro (verzendingskosten niet inbegrepen, die bedragen ongeveer 2 euro). Surf naar www.okra.be. Daar vind je de link naar de website van Lannoo. Bestellen via de website is zeer eenvoudig en online betalen is gegarandeerd veilig.
Win gratis duoticket
Uitjes gelezen blz. 45? Benieuwd naar de band tussen George Minne en Maurice Maeterlinck? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 10 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling De wereld van Minne en Maeterlinck in het MSK te Gent. Stuur deze bon vóór 31 december 2011 naar OKRA-magazine, Minne-Maeterlinck, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Minne-Maeterlinck. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Info zie blz. 45.
Woonplaats:
Telefoon:
Win gratis duoticket
Uitjes gelezen blz. 45? Op zoek naar Braziliaanse schatten? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 24 euro) voor een bezoek aan de Europalia tentoonstelling Brazil.Brasil in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel. Stuur deze bon vóór 31 december 2011 naar OKRA-magazine, Brasil, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Brasil. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Info zie blz. 45.
Woonplaats:
Telefoon:
Win gratis duoticket
Uitjes gelezen blz. 45? Op zoek naar de kwetsbare persoon die schuilt in ieder topmodel? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 14 euro) voor een bezoek aan de fototentoonstelling Peter Lindbergh, Frank Philippi, Visionaire in het FoMu te Antwerpen. Stuur deze bon vóór 31 december 2011 naar OKRA-magazine, Fotomuseum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Fotomuseum. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Info zie blz. 41.
Woonplaats:
Telefoon:
Win gratis duoticket
Tentoonstelling gelezen blz. 40? Wil jij je ook verdiepen in de boeiende geschiedenis van Sabena? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 16 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling De toekomst kwam uit de lucht in het Jubelparkmuseum te Brussel. Stuur deze bon vóór 31 december 2011 naar OKRA-magazine, Sabena, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Sabena. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:
Woonplaats:
Telefoon:
53
colofon OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, magazine@okra.be Redactie Nele Joostens, Chris Van Riet, Katrien Vandeveegaete Redactieraad Herman De Leeuw, Niek De Meester, Nic Fruru, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Katrien Vandeveegaete, Hugo Verhenne Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Coverbeeld François de Heel Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90 com@publicarto.be Oplage: 172 160 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Het februarinummer verschijnt uiterlijk op 26 januari 2012.
OKRA-regio’s Antwerpen Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen 03 220 12 80 fax 03 220 17 68 antwerpen@okra.be www.okra.be/antwerpen
OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt 011 26 59 30 fax 011 22 59 50 limburg@okra.be www.okra.be/limburg
Oost-Brabant Platte Lostraat 541, 3010 Leuven 016 35 96 94 fax 016 35 95 55 oostbrabant@okra.be www.okra.be/oostbrabant
Brugge Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 44 03 81 fax 050 44 03 90 brugge@okra.be www.okra.be/brugge
Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen 015 40 57 45 mechelen@okra.be www.okra.be/mechelen
Brussel Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel 02 555 08 30 fax 02 555 08 39 brussel@okra.be www.okra.be/brussel
Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 • 09 269 32 16 middenvlaanderen@okra.be ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be ■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be
Oostende Ieperstraat 12, 8400 Oostende 059 55 26 90 fax 059 55 26 12 oostende@okra.be www.okra.be/oostende
Ieper Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper 056 26 63 40 fax 056 26 63 06 ieper@okra.be www.okra.be/ieper Kempen Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout 014 40 33 50 fax 014 40 33 52 kempen@okra.be www.okra.be/kempen Kortrijk Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk 056 26 63 53 fax 056 26 63 10 kortrijk@okra.be www.okra.be/kortrijk
Tielt Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt 051 42 38 08 fax 051 40 89 79 tielt@okra.be www.okra.be/tielt Waas en Dender Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be ■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender ■
Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.be www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41
02 246 57 72
02 02 02 02
246 246 246 246
44 36 44 35 42 09 42 07
02 246 44 47 02 246 44 34 02 246 44 39 02 246 44 47
54
Roeselare Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare 051 26 53 07 fax 051 22 59 80 roeselare@okra.be www.okra.be/roeselare
02 246 39 44 02 246 57 72
OKRA-CMPensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45 Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45 Communicatie 02 246 44 33 02 246 44 37 02 246 57 71 Websites 02 246 44 57
Rummikub Classic Rummikub XP Het overbekende familiespel. Wie legt de slimste combinaties? Een spel dat inzicht, durf en tactiek combineert.
Wie legt de slimste combinaties? Rummikub het spel dat inzicht, durf en tactiek combineert. Nu met 56 extra stenen en plankjes.
Rummikub XXL Het overbekende familiespel nu met extra groot uitgevoerde stenen en plankjes. Zeer geschikt voor personen die minder goed kunnen zien. Wie legt de slimste combinaties? Een spel dat inzicht, durf en tactiek combineert.
Woordzoeker
Triominos DeLuxe
Rolit Classic
Een woordzoeker, maar dan voor meerdere spelers waarbij je snel moet zoeken!. Draai de ring naar het volgende woord en zorg ervoor dat je de eerste bent die het woord vindt. Ben je dat, grijp dan direct de totem! Heb je de totem als eerste gepakt, dan mag jij je fiches op het bord leggen. Heb jij de meeste fiches dan ben jij de winnaar.
Kijken, aanleggen, scoren... winnen! De meest ascinerende variant van domino, met driehoekige stenen voor de hele familie!
Het spel met de verrassende draai! Kijk uit, blokkeer, rol en... win! Blokkeer en verover de Rolitballen van je tegenspelers door deze naar je eigen kleur te rollen. Winnaar is degene, wiens kleur op het speelbord het meest voorkomt. Een echt familiespel!
CLEVER TOGETHER TM WWW.GOLIATHGAMES.NL INFO@GOLIATHGAMES.NL
Ook u verdient Lapperre!
135 audiologen in meer dan 70 hoorcentra en 170 agentschappen staan klaar om u te adviseren
“De honger en de zin om uit eten te gaan, waren zo over als ik zo’n rumoerig restaurant binnenstapte. Gelukkig vond mijn Lapperre audioloog voor mij de ideale hooroplossing. Nu kan ik weer voluit genieten, op elk moment van de dag.� Meer dan 60 jaar ervaring, professioneel geschoolde medewerkers en een uitgebreid netwerk aan hoorcentra maken Lapperre tot de specialist bij uitstek in kwalitatieve dienstverlening voor hooroplossingen. Ontdek vandaag nog het genoegen om iedereen goed te verstaan, in elke situatie!
Bel Dorothea van de klantendienst voor meer inlichtingen
0800/10 888 www.lapperre.be Test uw gehoor op www.hoorprofiel.be