Magazyn MAN by Ola Teletombola

Beata Tadla

Boom na rynku

Malediwy

Polacy mówią coraz gorzej

Luksusowych nieruchomości

Raj na ziemi

Nr 2/2016 sierpień/wrzesień Cena: 30 zł

Grant Cardone i Święty Graal

Start

łowo wstępu przeważnie opisuje zawar-

kle ciekawe wywiady. Jako pierwsi w Pol-

tość pisma i jego najbardziej charakte-

sce dotarliśmy do Granta Cardone'a, jednego

rystyczne elementy. Tym razem rów-

z najbardziej cenionych ekspertów do spraw

nież tego nie zabraknie, ale najpierw pra-

sprzedaży w Stanach Zjednoczonych. Poroz-

gniemy podzielić się z Państwem naszym

mawialiśmy także z Beatą Tadlą, znaną dzien-

sukcesem. Premierowy numer magazynu

nikarką telewizyjną, która obecnie prowadzi

MAN został wyróżniony za warstwę gra-

szkolenia z zakresu odpowiedniej wymowy

ficzną przez fachowy, ogólnoświatowy serwis

i poprawności językowej.

internetowy Behance. Od początku chcieliśmy, by MAN, w dobie pstrokatych i ”krzy-

Jeśli zastanawiają się Państwo, czy istnieje raj

czących" nagłówków, cechował wyjątkowy

na ziemi, warto przeczytać artykuł debiutu-

design, a dzięki kreatywnej pracy studia Muto

jącej na naszych łamach Magdaleny Boratyń-

to się udało.

skiej, podróżniczki specjalizującej się w luksusowych destynacjach. Przydatnych wska-

Sam wygląd to jednak nie wszystko, dlatego

zówek dotyczących rozwoju zawodowego

wciąż dbamy o to, by warstwa tekstowa także

ponownie udzielili Małgorzata Mitoraj-Ja-

była na najwyższym poziomie. W drugim

roszek i Andrzej Śmiech, a o sferę duchową

numerze przeczytają Państwo m.in. niezwy-

zadbał Wiktor Morgulec. Miłej lektury!

Piotr Meissner redaktor naczelny

Redaktor prowadzący: Aleksandra Rudzińska-Rdzanek

Współpraca: dr Małgorzata Mitoraj-Jaroszek,

Kontakt: +48 504 809 039, office@hansenmedia.eu

Magdalena Boratyńska, dr n. med. Szymon Kujawiak, Andrzej Śmiech, Wiktor Morgulec

Wydawca:

Reklama: Aleksandra Lublińska, Zbysław Witta Patronat wizerunkowy: Muto, Marcelińska 92-94, Poznań hello@mutostudio.com

Hansen Media, Skw. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 5/6U, 01-015 Warszawa

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do dokony wania skrótów, adiustacji i zmian w nadesłanych tekstach oraz do przedruku artykułów ze wskazaniem źródła.

Magazyn MAN wydrukowano na niepowlekanym papierze Mondi - Pergraphica (Europapier)

Spis treści

Wywiad z Grantem Cardone Ekskluzywny wywiad z jednym z najbardziej cenionych ekspertów do spraw sprzedaży.

Inwestycyjna luxtorpeda, czyli... …boom na rynku ekskluzywnych nieruchomości.

Jak dobrze mówić? Beata Tadla o poprawności językowej i najczęstszych błędach Polaków.

Malediwy – raj na ziemi Wszystko o jednej z najbardziej pożądanych, luksusowych destynacji.

40/20/40 Co zrobić, by szkolenia były bardziej efektywne?

Sałatka owocowa czy dżem? O tym, jak wydobywać pełnię smaku z zarządzanego zespołu w czasach zmiany.

Joga Dalekowschodnie sposoby podróżowania.

Igrzyska problemów Kryzys gospodarzy i liczne afery sprawiły, że sport zszedł w Rio na dalszy plan.

Europapier jak rozpędzony pociąg Rozmowa o jednej z najszybciej rozwijających się firm branży papierniczej.

Plan na więcej ruchu Siedzenie ma fatalny wpływ na organizm. Podpowiadamy, co zrobić, by utrzymać zdrowie.

Golf – nie tylko dla wybranych Dyscyplina postrzegana jako elitarna, w wielu krajach stała się już sportem masowym.

Zarządzanie portfelami Jak inwestować w dobie niskich stóp procentowych?

Zagrożona sprawność W ostatnich latach lawinowo rośnie liczba urazów narządu ruchu. Warto zadbać o odpowiednią profilaktykę.

Najważniejsza jest kreatywność

Grant Cardone jest jednym z najpopularniejszych mówców motywacyjnych i ekspertów sprzedaży na świecie, ale w odróżnieniu od wielu osób zajmujących się rozwojem kompetencji, sam z powodzeniem radzi sobie na polu biznesowym. Prowadzi cztery firmy, a jego majątek szacuje się na kilkaset milionów dolarów.

Jaki powinien być dobry sprzedawca? Przede wszystkim nie powinien poprzestawać na byciu dobrym, ale dążyć do tego, by być jeszcze lepszym. Większość sprzedawców to amatorzy, tylko niektórzy są zawodowcami, a nieliczni z nich są świetni. Świetnych sprzedawców wyróżnia umiejętność prognozowania rzeczywistości, która jest wynikiem zaangażowania, obserwacji i przygotowania. Im bardziej dokładne są ich przewidywania, tym lepiej mogą się na coś przygotować. To tak jak z prowadzeniem samochodu: jeżeli wiesz, co zrobią inni kierowcy, możesz unikać wypadków. Kwestia nie dotyczy jedynie prowadzenia własnego samochodu, ale również przewidywania tego, co zrobią inni uczestnicy ruchu.

Podkreślasz, że do sprzedaży dochodzi najczęściej pomiędzy piątym a dwuna stym kontaktem z klientem. W jaki sposób budować i podtrzymywać te relacje? Najważniejsze, by okazywać klientowi zainteresowanie i to nie tylko wtedy, kiedy przychodzi coś kupić. Należy stale pozostawać z nim w kontakcie, co oczywiście nie jest łatwe. Trzeba wykazać się kreatywnością, konsekwencją, a przede wszystkim - wytrwałością. Niestety, sprzedawcy często się zniechęcają a kluczowa jest cierpliwość. Ludzie są bardziej skoncentrowani na sobie, rodzinie, firmie niż na twoim produkcie, planach, czy programie. Dlatego nie można zajmować się tylko procesem sprzedaży. Należy cały czas okazywać klientom zainteresowanie. Prędzej czy później to się opłaci.

Sytuacja opisana powyżej ma charakter uniwersalny. To nie jest problem wyłącznie menedżerów czy sprzedawców, ale każdego, kto stara się osiągnąć jakiś cel.

Świetnych sprzedawców wyróżnia umiejętność prognozowania rzeczywistości, która jest wynikiem zaangażowania, obserwacji i przygotowania. Im bardziej dokładne są ich przewidywania, tym lepiej mogą się na coś przygotować. Powiedziałeś kiedyś: „To nie klienci prze stają kupować, ale sprzedawcy prze stają sprzedawać!”. Czy mógłbyś to sze rzej omówić? Przytoczę sytuację, która spotkała mnie, gdy pracowałem w sklepie meblowym. Klient powiedział mi: „Dzisiaj niczego nie kupuję”. Odpowiedziałem z uśmiechem: „Proszę pana, jeżeli niczego pan dziś nie kupi, to będzie moja wina, a nie pańska”. Szeroko się uśmiechnął i powiedział: „Świetnie. Opowiem panu zatem, czego szukam.” Klient tego dnia dokonał zakupu i umeblowaliśmy cały jego dom. Wszystko, co zrobiłem w tamtej sytuacji, to przejęcie całkowitej odpowiedzialności za sprzedaż i kupno. Zrozumiałem, że stwierdzenie klienta, że nic nie kupi, było po prostu odruchową reakcją obronną, a nie tym, co naprawdę myślał. Jedyną czynnością kupu-

W jaki sposób przełożeni mogą motywo wać sprzedawców, by zwiększyć ich sku teczność? Przede wszystkim muszą poradzić sobie z podstawowym problemem związanym z wyznaczeniem celów. Gdy chcemy coś osiągnąć, a okazuje się, że źle oceniliśmy własne możliwości, stajemy się zawiedzeni i zniechęceni. Większość osób dochodzi w takim momencie do wniosku, że cel jest nieosiągalny. Pojawia się myśl, także wśród menedżerów, by zamiast zwiększenia wysiłków sprzedażowych, obniżyć oczekiwania. To powoduje, że wszyscy przez moment czują się lepiej, ale na dłuższą metę prowadzi to do osłabienia morale, oczekiwań, a nawet umiejętności. W efekcie pojawiają się wymówki, mające wytłumaczyć, dlaczego zespół nie jest w stanie osiągać wyznaczonych celów.

Szkolenia jedno – czy dwudniowe są z góry skazane na porażkę. Aby szkolenie miało sens, musi stać się częścią każdego dnia.

jącego powinno być przekazanie pieniędzy tobie. Sprzedawca musi być odpowiedzialny za siebie, za klienta i wszystko, co może się zdarzyć.

Jedną z twoich głównych działalności są szkolenia sprzedażowe. Według statystyk większość uczestników szkoleń zapo mina czego się nauczyła już po kilku tygo dniach. Jaki jest twój sposób, aby ludzie zapamiętywali informacje na dłużej? Szkolenia jedno – czy dwudniowe są z góry skazane na porażkę. Aby szkolenie miało sens, musi stać się częścią każdego dnia. Takie możliwości daje nasz program online – C ardone University (od 2016 roku jest dostępny w języku polskim – przyp. red.). Każdego dnia zespół sprzedażowy firmy, która z niego korzysta, ogląda tematyczne odcinki, a raz na dwa tygodnie trener przeprowadza szkolenie na żywo lub poprzez Skype’a. Taka sesja jest poświęcona wdrożeniu i przećwiczeniu wszystkich elementów, które zespół poznawał w ciągu poprzednich 14 dni. Treść szkoleń realizowanych w ten sposób jest zdecydowanie lepiej zapamiętywana i wdrażana w konkretnych warunkach danego klienta.

Wydawać by się mogło, że spotkania twa rzą w twarz z klientem są najbardziej skuteczne. Tymczasem ty twierdzisz, że najważniejszych sprzedaży w życiu doko nałeś przez telefon. Jaka jest przewaga rozmów telefonicznych nad spotkaniami twarzą w twarz? Czas to pieniądz. Najbogatszy człowiek na świecie ma w ciągu dnia 1440 minut. Najbiedniejszy człowiek na świecie ma w ciągu dnia 1440 minut. Różnica polega na tym, jak wykorzystują ten czas. Telefon daje większe możliwości zamknięcia transakcji niż wszystkie inne osiągnięcia technologiczne w dziedzinie komunikacji. Abonentów sieci telefonicznych jest prawie tylu, ilu jest ludzi na świecie -6,8 miliarda. Nawet trasa lokalna, aby spotkać się z klientem twarzą w twarz, kosztuje wielokrotnie więcej niż połączenie telefoniczne z tą osobą, a niezbędny na jedno i drugie czas trudno porównać. Moi najlepsi sprzedawcy wykonują ponad 400 połączeń dziennie do klientów na całym świecie. Podróż do tak wielu osób i miejsc w ciągu jednego dnia jest niemożliwa.

Pozwól, że znów cię zacytuję: „Miałem klientów, do których dzwoniłem przez dwadzieścia dni z rzędu, codziennie, zanim odebrali moje połączenie. Nieza leżnie od powodu dlaczego nie odbierali, gdyby musieli wybrać produkt podobny do mojego, byłbym pierwszą osobą, o któ rej by pomyśleli". Wytrwałość godna podziwu, ale czy nie sądzisz, że taka stra tegia raczej odstrasza klientów? Jeśli nie masz żadnego konkretnego powodu, by zadzwonić, nie zostawiasz wiadomości lub nie pozyskujesz ważnych informacji na przyszłość to masz rację, odstraszysz tym klientów. W kontaktach z klientem najważniejsza jest kreatywność. Musisz znajdować kreatywne sposoby docierania do nich. Nie musi to być koniecznie telefon lub e-mail. Możesz wysłać SMS, pisać posty na stronach społecznościowych, wysyłać zaproszenia na imprezy charytatywne lub oferować polecenia.

W książce „Sell or Be Sold”, która ukaże się na polskim rynku przed końcem 2016 roku, poświęcasz dużo miejsca mitowi ceny. Twierdzisz, że kluczem do większej liczby transakcji jest budowanie warto ści, nie obniżanie cen. Jak zatem budować wartość? Po pierwsze, musisz być przekonany, że twój produkt i usługa są warte więcej niż pieniądze, jakie chcesz za nie otrzymać – dlatego że rozwiązują problemy klientów. Im bardziej jesteś w stanie wykazać wartość tego, co masz, pokazać w jaki sposób twój produkt

może rozwiązać więcej problemów niż kosz-

kolejnych, a nie tylko jednego. Takie myślenie

tuje jego zakup, tym mniej będziesz musiał

otwiera głowę, poszerza horyzonty.

opuszczać cenę. Gdy wartość jest wyższa od

Oczywiście,

ceny, cena nie jest już dłużej problemem.

potrzeba więcej pracy, dużo wytrwałości

wszystko

osiągnąć,

i samozaparcia. Ci, których na to stać, osiągną sukces. Pozostali nie mają szans, by zna-

Najbogatszy człowiek na świecie ma w ciągu dnia 1440 minut. Najbiedniejszy człowiek na świecie ma w ciągu dnia 1440 minut. Różnica polega na tym, jak wykorzystują ten czas.

leźć się wśród najlepiej zarabiających. Trzeba zdać sobie sprawę, że każdy cel, w który wkłada się wystarczająco dużo wysiłku, jest osiągalny. Prawie każdy problem, z którym ludzie borykają się w pracy i pozostałych aspektach życia—jak porzucenie diety, problemy małżeńskie czy finansowe — wynika z niewystarczającego działania.

Jedną z podstawowych technik plano wania jest reguła SMART, według któ rej każdy cel musi być skonkretyzowany, mierzalny, adekwatny, realistyczny i ter minowy. Czy „Zasada 10 x więcej” nie jest z tym sprzeczna, szczególnie w kwestii adekwatności celu? Jeśli chcesz przestać być przeciętny, to musisz przestać myśleć na poziomie przeciętnym. Ludzie mówią, że twoje cele są nierealne, że powinieneś je porzucić i zaczekać czterdzieści lat - to bzdury. Tak właśnie myśli większość. Prawda jest taka, że musisz rzetelnie ocenić, czego wymaga osiągnięcie celu. A zanim to zrobisz, zakładać, że jest dziesięć razy więcej do zrobienia i wymaga to dziesięć razy więcej działania. Twoje cele powinny nakrę-

Stworzyłeś „Zasadę 10 x więcej”. O co w niej chodzi? To Święty Graal sukcesu. To działanie, które musisz podjąć, aby zagwarantować sobie sukces i być pewnym, że będziesz w stanie je kontynuować przez całe swoje życie i karierę. Chodzi o dyscyplinę, a nie wykształcenie, talent czy szczęście. Nie potrzeba do tego specjalnego typu osobowości - z tej zasady może skorzystać każdy. Zarówno w życiu, jak i biznesie, należy działać z większym rozmachem. Jeśli twoja pensja wynosi pięć tysięcy dolarów, nie powinieneś stawiać sobie celu, by zarabiać dziesięć tysięcy, ale od razu 50! Gdy masz jeden sklep, powinieneś myśleć o otworzeniu dziesięciu

cać działania i być wymagające. Podejmuj się

tykiem, aby zabawiać gości i podtrzymywać

ich realizacji jak najczęściej, a na koniec łącz

dobry nastrój. Będąc gościem na imprezie,

z innymi, jeszcze większymi celami.

możesz być introwertykiem. W sytuacjach zawodowych jestem ekstrawertykiem, ale

Twierdzisz, że jesteś introwertykiem. Jak w takim razie stałeś się ekspertem sprzedaży? Wychodząc z mojej strefy komfortu. Sprzedawałem samochody przez siedem lat i ciągle nie czułem się komfortowo, nawet już na etapie powitania klienta, a w tym czasie byłem w procencie najlepszych sprzedawców w branży motoryzacyjnej. Nauczyłem się dostosowywać w zależności od sytuacji. Organizując imprezę, musisz być ekstrawer-

gdy uczestniczę w seminariach jako gość, jestem bardziej zamknięty w sobie.

Czy chciałbyś odwiedzić Polskę, aby oso biście poprowadzić seminarium? Czemu nie? Zawsze szukam okazji do poprowadzenia seminariów z odpowiednimi partnerami na całym świecie.

Rozmawiali Piotr Meissner i Ernest Jaroszek

Sell or be sold Grant Cardone 10 X Rule Grant Cardone Be obsessed or be average Grant Cardone

Luxtorpeda na rynku ekskluzywnych nieruchomości

Luksusowe nieruchomości zyskują coraz większe zainteresowanie zamożnych Polaków. Według raportu „Rynek luksusowych nieruchomości w Polsce”, opublikowanego przez KPMG i Reas, prognozy dotyczące potencjału i dalszego rozwoju rynku pierwotnego luksusowych nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w najbliższych latach są bardzo obiecujące. Szacuje się, że wartość rocznych transakcji na tym rynku przekroczy 500 mln zł.

Boom na zakup ekskluzywnych nieruchomo-

– To właśnie prestiżowa lokalizacja odgrywa

ści w naszym kraju potwierdzają dewelope-

kluczową rolę w realizacji tego typu projek-

rzy zajmujący się na co dzień sprzedażą inwe-

tów i bez niej nie można mówić o luksusie –

stycji mieszkaniowych premium.

mówi Karolina Kaim. – Ogólnoeuropejskim

– Rynek nieruchomości luksusowych w Pol-

trendem jest w tej chwili powrót do miasta

sce przeżywa rozkwit – twierdzi Ron Ben

i to właśnie w centrach miast będą powsta-

Shahar, partner Angel Poland Group, jeden

wały kolejne inwestycje dla najbardziej

z inwestorów OVO Wrocław. – Polacy stają

wymagających klientów.

się coraz bardziej zamożni i szukają dla siebie

Również Anna Maj, rzecznik prasowy Invest

ekskluzywnej oferty. Chętnie przy tym inwe-

Komfort, podkreśla, że firma specjalizuje się

stują w apartamenty, mając świadomość, że

w inwestycjach z zakresu nieruchomości luk-

nieruchomości najwyższej klasy się nie zesta-

susowych, do którego doskonałe trójmiejskie

rzeją, a będą zyskiwać na wartości. To znako-

lokalizacje wręcz zobowiązują.

mita lokata kapitału.

– Wśród prestiżowych trójmiejskich adresów należy wymienić, wielokrotnie nagradzaną, wizytówkę Gdyni – Sea Towers

Lokalizacja to podstawa

oraz mieszczące się niedaleko Klifu, Nowe Orłowo. W Gdańsku prawie przy samej plaży

Karolina Kaim, prezes zarządu Tacit Invest-

w Jelitkowie mieści się kameralna inwesty-

ment przekonuje że rosnąca liczba presti-

cja zaaranżowana w niezwykłej przestrzeni

żowych projektów jest związana przede

- osiedle Bursztynowa – wymienia Anna Maj.

wszystkim z coraz większymi wymaganiami

– Zupełnie inny charakter ma osiedle Bra-

klientów, którzy są gotowi zapłacić znacznie

bank łączące w sobie niezwykłą historię miej-

więcej za apartamenty wykończone w naj-

sca, najwyższej jakości materiały wykoń-

wyższym standardzie, usytuowane w najlep-

czeniowe sprowadzone z różnych zakątków

szych lokalizacjach.

świata oraz pocztówkowe, wręcz zapierające

dech w piersiach, widoki na Motławę, Kanał

– Mówiąc o luksusowym apartamencie,

Raduni, Muzeum II Wojny Światowej i Stare

mówimy również o dostępności usług znaj-

Miasto. Zaś w samym sercu Trójmiasta

dujących się w jego otoczeniu, bliskości zie-

powstaje ekskluzywna enklawa, mieszcząca

leni, dostępie do rzeki czy możliwości wyna-

się zaledwie kilka minut od tętniącego życiem

jęcia miejsca na żaglówkę – dodaje Krzysz-

centrum Sopotu - osiedle Okrzei.

tof Pykel, dyrektor inwestycyjny w Porcie Praskim, nieruchomości, która powstaje na 38-hektarowym terenie w centrum stolicy.

Luksus niejedno ma imię

I podkreśla, że to jedyne przedsięwzięcie tej skali w Europie – „miasto w mieście” z wła-

Czy jest jedna wspólna definicja nierucho-

sną mariną.

mości luksusowej? Prezes Tacit Investment

– Inwestycja, z uwagi na nowoczesną koncep-

zapewnia, że luksusowa nieruchomość to

cję architektoniczną, została nazwana mia-

obecnie zdecydowanie więcej niż tylko metry

stem nowej generacji, a na jej całość składają

kwadratowe

się cztery dzielnice: Stara Praga (mieszkalna

mające

zaspokoić

potrzeby

mieszkaniowe klienta.

cześć Portu Praskiego z apartamentowcami

– To styl życia na najwyższym poziomie –

nawiązującymi do historycznej zabudowy

dodaje Karolina Kaim. – Świadomi i wymaga-

Warszawy), Doki (dzielnica handlowo-usłu-

jący nabywcy chcą mieszkać w centrum mia-

gowa z restauracjami, kawiarniami i mariną),

sta i jednocześnie w otoczeniu zieleni. Cenią

City (dzielnica biurowa z wieżowcami i czę-

sobie dodatkowe udogodnienia oferowane

ścią handlowo-usługową) oraz Park Mediów

w najbardziej prestiżowych inwestycjach,

– wyjaśnia Krzysztof Pykel.

tj. usługa concierge, specjalne strefy relaksu z siłownią i fitness, a także możliwość uczestniczenia w specjalnych wydarzeniach kultu-

luksusowa nieruchomość to obecnie zdecydowanie więcej niż tylko metry kwadratowe mające zaspokoić potrzeby mieszkaniowe klienta

ralnych - koncertach czy wystawach sztuki organizowanych z myślą o mieszkańcach. Z kolei Fenix Group, oferująca luksusowe apartamenty w zabytkowych kamienicach stara się połączyć dwa elementy, które w tej chwili stanowią dla klientów wyznacznik luksusu: piękno oraz funkcjonalność. – Dbamy więc nie tylko o nowoczesne udo-

Całość Portu Praskiego powstanie w prze-

godnienia, jak windy, klimatyzacja, insta-

ciągu ok. dziesięciu lat, a jego dopełnieniem

lacje monitoringu, ale także o każdy detal

będą zielone tereny.

wystroju – od reprezentacyjnych bram,

Ceny za metr kwadratowy luksusowych

przez kute balustrady, oryginalną stolarkę

apartamentów w Polsce są bardzo zróżnico-

drzwiową i okienną, po sztukaterie i dywany

wane, ich wysokość w dużej mierze zależy

kaflowe – mówi Radosław Martyniak, prezes

od lokalizacji inwestycji i poziomu komfortu

zarządu Fenix Group. – Apartamenty wyróż-

nieruchomości. W stolicy ceny oscylują śred-

nia ponadto rzadko spotykany we współcze-

nio wokół 13–17 tys. zł za metr kwadratowy,

snym budownictwie standard projektowa-

w innych miastach Polski to ok. 10 – 13 tys. zł.

nia (duża wysokość, niepowtarzalny układ przestrzenny, szerokie możliwości aranża-

Nowoczesny apartamentowiec czy kamienica?

cji wnętrz) i najzdrowszy budulec, czyli cegła. Fenix Group rewitalizuje obecnie kilkanaście kamienic w samej Warszawie i w każdej oferujemy inne dodatkowe elementy, takie

Z obserwacji KPMG i Reas również wynika,

jak tarasy na dachu, ogród na dziedzińcu,

że na rynku pierwotnym nieruchomości luk-

komórki lokatorskie, garaże podziemne itp.

susowych w Polsce prym wiodą apartamenty

usytuowane w nowoczesnych kompleksach

na wartości. Rynek apartamentów w zrewi-

mieszkalnych w centrum miasta. Po I kwar-

talizowanych kamienicach ograniczony jest

tale 2015 roku liczba transakcji zakupu luk-

liczbą budynków, które do dziś przetrwały.

susowych apartamentów wyniosła 160-180, natomiast luksusowych rezydencji zdecydo-

Stolica wciąż na topie

wanie mniej, bo 20-25. Ceny apartamentów w stanie deweloperskim zaczynają się średnio od 1 mln zł, najdroższe inwestycje są warte

Najwięcej

nawet 10 mln zł. Odwrotna tendencja panuje

ści powstaje w Warszawie. Tacit Investment

z kolei na rynku wtórnym, gdzie liczba rocz-

jest inwestorem i właścicielem dwóch nie-

nych transakcji w przypadku apartamen-

ruchomości ekskluzywnych w Warszawie

tów wynosi tylko 25-35, natomiast rezydencji

- Cosmopolitan Twarda 4, który jest jedynym

już 140-145. Nie zmienia to jednak faktu, że

wykończonym i już funkcjonującym tego

w 2015 roku Polacy najchętniej kupowali luk-

typu budynkiem w Warszawie oraz aparta-

susowe apartamenty.

mentów Park Lane – kameralnej inwestycji

– Klienci Invest Komfortu mają różne cha-

mieszkaniowej, zlokalizowanej w bezpośred-

raktery, upodobania i prowadzą różny styl

nim sąsiedztwie Łazienek Królewskich.

życia, dlatego też wybierają różny charakter

– Te dwa budynki adresowane są do różnych

osiedli, jedni wolą kameralne osiedla i korzy-

klientów: Cosmopolitan jest idealnym miej-

stanie z wielkomiejskiego życia na własnych

scem dla osób, które uwielbiają być w samym

zasadach, inni wolą być w samym środku

środku miejskiego życia, a Park Lane jest

wydarzeń miejskich – wyjaśnia Anna Maj

doskonałym miejscem dla osób pragnących

z Invest Komfort. – To, co ich łączy, to kie-

nieco więcej spokoju, lubiących zieleń i mia-

rowanie się pragmatyzmem przy wyborze

sto, ale w nieco dalszym zasięgu, zgodnie

nieruchomości, dlatego wybierają aparta-

z hasłem inwestycji „The Art of Slow Living”

menty z rynku pierwotnego. Myślę, że jest to

– tłumaczy prezes spółki.

też trend na polskim rynku nieruchomości.

Z kolei inwestycje Fenix Group w stolicy obej-

Klienci wybierają nowe apartamenty, wprost

mują rewitalizacje przedwojennych kamie-

od dewelopera, ponieważ kamienice i nieru-

nic na Powiślu, Starej Pradze czy w Śródmie-

chomości z rynku wtórnego często wymagają

ściu (m.in. przy ul. Okrzei, Kopernika czy na

dużo większego zaangażowania w naprawy

Hożej).

i konserwację niż te z rynku pierwotnego.

– Podobnie jak w przypadku całego rynku

Jednak, jak podkreślają inni deweloperzy, na

dóbr luksusowych, również w segmen-

rynku da się również zauważyć coraz większe

cie nieruchomości premium obserwujemy

zainteresowanie zakupem ekskluzywnego

wzrost sprzedaży, zwłaszcza apartamentów.

lokalu w zmodernizowanych kamienicach.

Dotyczy to jednak w głównej mierze rynku

– Apartamenty w odrestaurowanych kamie-

pierwotnego i przede wszystkim Warszawy –

nicach zyskują na popularności, a nawet są

wyjaśnia prezes Fenix Group. – Można mówić

coraz bardziej poszukiwane – mówi Rado-

o segmencie premium w innych dużych mia-

sław Martyniak, prezes zarządu Fenix Group.

stach Polski (Kraków, Wrocław, Poznań, nie-

– Społeczeństwo staje się bogatsze, ludzie

które rejony Trójmiasta), ale jest on dużo

szukają domów z duszą, a nie zwykłych

mniejszy.

nowoczesnych bloków. Ma to również zwią-

Angel Poland Group, jeden z inwestorów OVO

zek z renesansem centrów wielkich miast,

Wrocław, w ciągu 13 lat działalności w Polsce

a cechą takich zabytkowych kamienic jest na

zainwestował w 10 projektów: w Krakowie,

ogół pierwszorzędna lokalizacja. Przeważa-

Warszawie i we Wrocławiu.

jącą część nabywców stanowią klienci indy-

– Obecnie jesteśmy na etapie zakończe-

widualni, ale zdarzają się też tacy, którzy

nia realizacji OVO Wrocław. Budynek otrzy-

kupują z myślą o lokacie kapitału. Wybór jest

mał już pozwolenie na użytkowanie i właśnie

oczywisty, bo tego typu lokale będą zyskiwały

przygotowujemy się do otwarcia – mówi Ron

luksusowych

nieruchomo-

Ben Shahar –W tym wielofunkcyjnym kom-

dzynarodowych korporacji, jak również pry-

pleksie znajdują się luksusowe apartamenty

watni przedsiębiorcy, wykazujący dochody

i penthouse’y, biura, wysokiej klasy hotel

powyżej 20 tys. zł brutto miesięcznie.

DoubleTree by Hilton Wrocław, restauracja,

– Obywatele świata - tak w prosty spo-

centrum konferencyjne, sala balowa, kasyno,

sób można określić nabywców luksuso-

klub fitness z basenem i SPA. Na parterze będą

wych apartamentów – twierdzi Karolina

też działały butiki, kawiarnie i inne lokale

Kaim, prezes zarządu Tacit Investment. – Są

handlowe oraz usługowe. Zakończony nieco

to ludzie spełnieni, często prezesi lub wła-

wcześniej w Krakowie Angel Wawel również

ściciele firm, którzy doskonale wiedzą, czego

ustanowił nową jakość inwestycji mieszka-

chcą i sami decydują o swoim życiu. Szukają

niowych. Obiekt powstał m.in. w zabytko-

inspiracji w sztuce, muzyce czy architekturze

wych budynkach po zakonie sióstr Koletek.

i są otwarci na nowości. Takie osoby są bardzo

Oprócz OVO Wrocław inwestor realizuje

mobilne, często podróżują i czują się związane

obecnie Angel River. Dwa budynki aparta-

z kulturą i sztuką całego świata. W większo-

mentowe, w tym 55-metrowa wieża usytu-

ści przypadków ekskluzywny apartament jest

owane będą nad rzeką Oławą w najbliższym

dla niech kolejną nieruchomością, która wpi-

sąsiedztwie centrum Wrocławia. Trwają rów-

suje się w ich kosmopolityczny styl życia.

nież przymiarki do nowej inwestycji typu

Shuckie

mixed-use w Krakowie.

i dyrektor zarządzający OVO Wrocław dodaje,

– Projekt zakłada stworzenie ekskluzyw-

że

nych apartamentów oraz pięciogwiazdko-

ści to osoby, które poszukują komfortowych

wego hotelu. Pod względem funkcji będzie to

warunków i wygody na co dzień.

zatem kompleks podobny do OVO, ale o jesz-

– OVO Wrocław zapewnia tak kompleksowe

cze wyższym standardzie – dodaje Ron Ben

usługi, że jeśli nie mamy ochoty, nie musimy

Shahar.

nawet wychodzić z budynku. Możemy tu

Ovadiah,

nabywcy

jeden

luksusowych

z inwestorów nieruchomo-

mieszkać, pracować, zjeść, zrobić zakupy, odpocząć, zadbać o formę – mówi Shuckie

Kto kupuje luksusowe nieruchomości?

Ovadiah. – Część naszych klientów to inwestorzy planujący wynajem kupionych apar-

Z raportu KPMG i Reas wynika, że nabyw-

tamentów. Dla nich najważniejsza jest stopa

cami luksusowych nieruchomości są w prze-

zwrotu takiej inwestycji. Im bardziej luksu-

ważającej części zamożni przedstawiciele

sowy i unikatowy obiekt, tym wyższy można

kadry kierowniczej, np. menedżerowie mię-

osiągnąć zysk. – Klient, który decyduje się na zakup luksusowego apartamentu, jest klientem świadomym – przekonuje Krzysztof Pykel. – Zwykle posiada już kilka nieruchomości, dlatego decyzje podejmuje bardzo szybko. Zdarza się, że jest to kwestia zaledwie

61% Polaków zarabiających powyżej 20 tys. zł brutto miesięcznie przyznaje się do posiadania luksusowej nieruchomości.

kilku minut. Natomiast Anna Maj z Invest Komfort zwraca uwagę na to, że współczesny klient wymaga,

16,5 tys. zł za metr kwadratowy – to średnia cena, według której apartament jest uznawany za luksusowy.

wszystko było spójne i dopracowane

wręcz do perfekcji. – Projekt ogrodu współgra z barwą latarni,

Ponad 250 transakcji rocznie ma być zawieranych na rynku luksusowych apartamentów w Polsce w kilkuletniej perspektywie.

dzięki temu relaks w ogrodzie będzie dla mieszkańców przyjemnością o każdej porze dnia i roku. Aranżacja holu i części wspólnych ma przypominać najbardziej luksu-

57% nabywców luksusowych nieruchomości to prywatni przedsiębiorcy.

sowe hotele, a zarazem dawać poczucie bezpieczeństwa i domowej atmosfery – twierdzi.

Aleksandra Rudzińska-Rdzanek 18

Z widokiem na warszawską Starówkę... Port Praski

SPRZEDAŻ MIESZKAŃ I APARTAMENTÓW W CENTRUM WARSZAWY PORT PRASKI UL. KROWIA 6, WARSZAWA T: 22 28 85 0 85

www.portpraski.pl 19

Polacy mówią coraz gorzej

Co to znaczy dobrze mówić? To mówić tak, by druga osoba mogła nas zrozumieć, a jednocześnie dawać swoim mówieniem dobry przykład. Od lat prowadzę zajęcia ze studentami i zauważyłam, że wielu z nich ma ogromny problem z wyrażaniem siebie. Nie zawsze wynoszą z domu i szkoły odpowiednie wzorce. Nie ma w naszym systemie edukacji sztuki oratorskiej. Nawet dorośli ludzie mają kłopot z mówieniem w sposób zrozumiały i przejrzysty. Dlatego przekonuję ich, że należy mówić świadomie, myśleć nad każdym wypowiedzianym słowem i szukać w pokładach myśli czy w słownikach takich słów, którymi możemy zastępować te, których używamy w nadmiarze. Uważam, że w mówieniu można się cały czas rozwijać. Kiedy starając się o pracę, składamy CV, piszemy, że znamy angielski, francuski, a nikt nie pyta, czy znamy polski! Później okazuje się, że mamy problem z wystąpieniem publicznym lub z napisaniem komunikatu. Dlatego uważam, że Polaków trzeba przekonywać do tego, że dobre mówienie to przede wszystkim burzenie murów niezrozumienia, wyraz szacunku dla drugiej osoby, ale także element naszej postawy, dzięki której pokazujemy, że jesteśmy ludźmi kultury. Uczestniczenie w komunikacji jest przecież procesem kultury, kultury osobistej, świadomości, że niektóre słowa wzięły się z innych języków, a inne są typowo polskie. Jeśli odpowiednio intonujemy, akcentujemy to też wystawiamy sobie dobre świadectwo.

Beata Tadla przez wiele lat prowadziła programy informacyjne i publicystyczne w największych stacjach telewizyjnych. Dziś dzieli się doświadczeniem, prowadząc zajęcia ze studentami i szkolenia z zakresu odpowiedniej wymowy i poprawności językowej. Nam opowiedziała m.in. o tym, jakie błędy najczęściej popełniają Polacy i o czym warto pamiętać podczas wystąpień publicznych.

Wspomniała pani o problemach studen tów, ale spróbujmy spojrzeć na to szerzej – jak mówią Polacy? Mówią coraz gorzej, głównie dlatego, że posługujemy się szybką komunikacją SMS-ową, piszemy e-maile, coraz mniej uwagi zwracamy na znaki przestankowe

i polskie znaki w słowach. Mam wrażenie, że

że słowo hejt pozwoliło oswoić się nam z nie-

jest ogólne przyzwolenie, by w e-mailach, na

nawiścią. Brzmi ładniej niż nienawiść, w tro-

Twitterze i Facebooku zapominać o zwrotach

chę bardziej cywilizowany sposób. A nie-

grzecznościowych, o odpowiedniej składni.

nawiść pozostaje nienawiścią, dlatego jeżeli

Dostosowujemy się do negatywnych wzor-

kogoś hejtujemy, wolałabym powiedzieć, że

ców i nie zdajemy sobie sprawy, że dobrze

wylewamy na niego swoją nienawiść, to bar-

zbudowane zdanie jest wyrazem respektu

dziej przemawia do wyobraźni.

wobec odbiorców. Krótko mówiąc: rów-

namy w dół. Nie dość, że mówimy coraz

Jakie błędy najczęściej pojawiają się u uczestników szkoleń, które pani prowadzi? Jest ich cała masa. Nie potrafimy przyswoić choćby nieszczęsnego „włanczania”. Wiele osób wciąż mówi „włanczam”, chociaż nie ma włancznika tylko jest włącznik. Ludzie nie potrafią przyzwyczaić się, że mamy rok dwa tysiące szesnasty, a nie dwutysięczny szesnasty. Przecież dwutysięczny był tylko raz. Nie mówimy tysiąc dziewięćsetny osiemdziesiąty dziewiąty, tylko tysiąc dziewięćset osiemdziesiąty dziewiąty. Duże problemy są także z odmianą liczebników i z akcentowaniem. Zapominamy, że niektóre wyrazy w języku polskim mają różne akcenty, nie wszystkie na drugą sylabę od końca, niektóre na trzecią. Wiele osób nie potrafi intonować, robić pauz logicznych. Nie wiedzą czym jest kropka w zdaniu, a przez to wypowiedź staje się bardzo chaotyczna. Błędów jest mnóstwo, ale głównym problemem jest to, że nie potrafimy formułować poprawnie zdań, gubimy wątek, nie myślimy o tym, co mówimy i chcemy być mądrzejsi niż jesteśmy, używając w trakcie wypowiedzi urzędowego języka. A ja wtedy mówię: „A czy tak rozmawiasz z koleżanką? Czy powiesz jej, że udałaś się na spacer czy że poszłaś się przejść?”.

gorzej składniowo i gramatycznie, to jeszcze coraz bardziej bełkoczemy i faflunimy. Oczywiście, jeżeli będziemy niewyraźnie realizować samogłoski, które są bazą prawidłowej artykulacji, a na dodatek nie będziemy wypowiadać spółgłosek, to i tak uda nam się jakoś porozumieć. Ale ja nie stawiam na „jakoś” tylko na „jakość”. To jest po prostu przyjemne dla ucha. Ton głosu i jego brzmienie mają ogromy wpływ na to, jak ludzie nas postrzegają. Ogromną szkodę czynią językowi też tzw. mody środowiskowe. Prym wiodą w tym pracownicy korporacji, którzy wszystkie polskie słowa zamieniają na słowa angielskie i mam wrażenie, że nie potrafią się z tego zaklętego kręgu wyzwolić, gdy jest potrzeba używania języka uniwersalnego.

No właśnie… Deadline, case, target – wyobrażam sobie, że pani jako Mistrz Mowy Polskiej reaguje alergicznie na nadużywanie tych słów. Nie cierpię tego! Wiem, że mamy wiele międzynarodowych umów handlowych czy takich związanych z nowymi technologiami. Jesteśmy w Unii Europejskiej, dokumenty, które do nas przychodzą, są w języku angielskim. Język jest bardzo elastyczny, polski też. Przez całe stulecia nie był wolny od wpływów, mieliśmy makaronizmy, łacinę, niemal całe techniczne słownictwo wzięło się z języka niemieckiego. To wszystko wchłonęliśmy, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Jednak skala tego, co dzieje się teraz jest ogromna i na dodatek język polski nie nadąża z szukaniem odpowiedników. Zresztą niektóre nie byłyby naturalne, brzmiałyby sztucznie. Najgorsze jest to, że te angielskie słowa zaczynamy odmieniać, np. lajkować, hejtować, forwardować. A proszę zauważyć,

Mówiła pani wcześniej, że niezwy kle ważne jest, by w trakcie wypo wiedzi odpowiednie były barwa i ton. Wyobraźmy sobie sytuację, w której spo tykamy się z w kawiarni z potencjalnym klientem i bardzo chcemy pokazać, że jesteśmy pewni siebie. Jakie powinny być barwa i ton naszego głosu? Tego nie da się włączyć. Nie mamy w ciele magicznego przycisku, który sprawi, że dzisiaj będziemy mówili wyraźnie, bo chcemy

Beata Tadla – dziennikarka radiowa i telewizyjna. Prowadziła m.in. „Wiadomości” w TVP1 i „Fakty” w TVN. Jest autorką trzech książek: „Pokolenie '89, czyli dzieci PRL-u w wolnej Polsce”, „Kto pyta, nie błądzi. Rozmowy wielkich i niewielkich” oraz „Niedziela bez Teleranka”. W 2010 roku otrzymała tytuł Mistrza Mowy Polskiej.

wywrzeć wpływ na naszego partnera bizne-

wystarczy już tylko obudować to odpowied-

sowego, a jutro staniemy się romantykami

nimi słowami. Logicznie, znaczy też myśląc

i będziemy używać słów znanych z literatury,

nad tym, co chcemy powiedzieć. To jest też

by zrobić wrażenie na ukochanej osobie. To

budowanie naszej wiarygodności. Jeżeli ktoś

cały proces, który wymaga wiele pracy.

nie wierzy w to, co mówi, to jest niewiary-

Barwa głosu ma ogromne znaczenie, co

godny, a etyczna strona mówienia zakłada

potwierdziły badania profesora Alberta Meh-

również prawdomówność i uczciwość. Nie

rabiana. Wynika z nich, że 45 proc. z tego, co

mogę z panem rozmawiać i uznać, że będę

zapamiętujemy z czyjegoś komunikatu, to

kłamać. Na tym polega etyka mówienia

mowa ciała, ponad 30 proc. właśnie barwa

– umawiamy się, że oboje mówimy prawdę.

i ton, a warstwa werbalna, czyli słowa, to

A co z gestami? Warto gestykulować czy to zależy od sytuacji? Ja wyznaję zasadę, że powinna istnieć spójność pomiędzy myślą, mową i gestem. Jeżeli gest służy do tego, by podbić słowo, czy specjalnie je podkreślić, to jak najbardziej. Jednak te gesty muszą być naturalne. Jest zasada, że nie powinniśmy gestykulować powyżej ramion i poniżej linii pępka, ale np. Hitler podczas przemówień cały czas wznosił ręce do góry, a mimo to porywał tłumy. Takich przykładów jest więcej. Uważam, że każdy z nas ma w sobie jakąś cechę, wokół której powinien budować siłę. Ta cecha jest naturalna. Najważniejsze, byśmy nie przyklejali sobie cudzego głosu, cudzej mimiki, cudzej gestykulacji. Wychodźmy zawsze z tym, co jest w nas naturalne i prawdziwe, bo tylko wtedy pokażemy tym, którzy na nas patrzą i nas słuchają, że jesteśmy prawdziwi, ogarnięci jakąś pasją, mamy coś ciekawego do powiedzenia. Tylko wówczas nam uwierzą.

zaledwie 7 proc. Oczywiście ma to odniesienie do robienia tzw. „pierwszego wrażenia”, jednak oboje doskonale wiemy, jak w sytuacjach komunikacyjnych jest ono ważne. Margaret Thatcher, żeby brzmieć bardziej władczo, musiała przejść długi trening głosu, który umożliwił jej obniżenie barwy o oktawę. Ludzie, którzy mówią niżej, są postrzegani jako bardziej wiarygodni. Ci, którzy mówią wysoko, potrafią nas trochę irytować. Ja zalecam spokój, ale także szukanie w sobie naturalnego głosu, który możemy znaleźć poprzez ćwiczenia oddechowe i specjalny trening. To może trwać długo, ale jest bardzo skuteczne.

Margaret Thatcher, żeby brzmieć bardziej władczo, musiała przejść długi trening głosu, który umożliwił jej obniżenie barwy o oktawę. Ludzie, którzy mówią niżej, są postrzegani jako bardziej wiarygodni. Ci, którzy mówią wysoko, potrafią nas trochę irytować.

Jaki ma pani stosunek do kolokwializmów i mowy potocznej? Czy są dopuszczalne w jakiejkolwiek sytuacji? Musimy pamiętać, że mamy w języku polskim dwie normy – wzorcową i użytkową. Norma wzorcowa jest sferą, która powinna istnieć w mediach, w trakcie wystąpień, na poziomie oficjalnym. Świadczy o naszej kulturze, jest wzorcem zgodnym z autorytetem kulturowym, z naszą tradycją. W normie użytkowej porozumiewamy się na niższym poziomie, ale to też jest w porządku. Bo umiemy ze sobą rozmawiać, a w dzisiejszych czasach nie jest to takie oczywiste. Natomiast jeżeli chcemy przemawiać i jed-

Na swoich szkoleniach uczy pani także, jak mówić logicznie. Co to znaczy? Po pierwsze, by mówić logicznie musimy przefiltrować to, co chcemy powiedzieć przez własną świadomość. I sami musimy to rozumieć. Inaczej mówiąc, musimy mieć cel wypowiedzi. Jeżeli potrafi pan całą swoją wypowiedź streścić w jednym zdaniu, to już jest to duży sukces, bo to oznacza, że potrafi pan określić cel swojej wypowiedzi. Później

Dostosowujemy się do negatywnych wzorców i nie zdajemy sobie sprawy, że dobrze zbudowane zdanie, jest wyrazem respektu wobec odbiorców.

nocześnie pokazać swoją siłę, to powin-

kim dotlenić mózg. Jak jesteśmy dotlenieni,

niśmy mówić prostym językiem. Nie uży-

myślimy lepiej, funkcjonujemy w bardziej

wajmy wyrazów słownikowych, bo to tworzy

otwarty sposób.

barierę, ale zrezygnujmy też z kolokwiali-

Czy te techniki pozwalają na dłuższą metę oswoić tremę? Czy pani po wielu latach na antenie jeszcze się stresowała? Stres jest bardzo potrzebny, wszyscy go odczuwają. Aktorzy, którzy grają na scenie przez wiele lat, za każdym razem mają tremę. Trzeba nauczyć się, by stres nas nie paraliżował, ale mobilizował.

zmów, bo to rodzaj podlizywania się, sprowadzania na niższy poziom. Powinniśmy mówić językiem prostym, ale nie prostackim. Wydaje mi się, że ubieranie myśli w język łatwy do przyswojenia jest dużo mądrzejsze niż używanie takich sformułowań, po których definicję trzeba sięgać do słownika. Mówmy tak, jak podczas rozmowy z rezolutnym 13-latkiem.

Zatrzymajmy się dłużej przy wystąpie niach publicznych, bo w ich trakcie mowa ciała powinna być zapewne zupełnie inna niż podczas spotkania w restauracji. Na co trzeba zwrócić szczególną uwagę? To bardzo szeroka sfera i trzeba to wszystko dopasowywać do każdego indywidualnie, przecież każdy ma jakieś nawyki. Żyjemy w społeczeństwach, które bardzo trudno oduczają się tego, co ze sobą noszą. Ludzie od urodzenia przyzwyczaili się do pewnych rzeczy i ciężko przyswajać im nowości. Najpierw trzeba się pewnych rzeczy oduczyć, żeby to nie przeszkadzało, a potem nauczyć się przede wszystkim spokoju i naturalności. Nadmierna gestykulacja potrafi odwrócić uwagę od tego, co mówimy. Źle dopasowany strój nie dość, że krępuje ruchy mówcy, to dodatkowo będzie widoczny dla odbiorców. Nie można się niczym zastawiać, zaciskać pięści czy zakładać rąk przed sobą. A przede wszystkim nie powinniśmy robić błędów językowych. Czasem nawet jeden taki błąd spowoduje, że nie zapamiętamy tego, co ktoś powiedział. Cała praca idzie na marne, bo zepsuliśmy wystąpienie jakimś rzucającym się w uszy złym sformułowaniem.

Te wszystkie zasady i dobra dykcja mogą zdać się na nic, jeżeli zje na stres… To prawda. Niektórzy mają olbrzymie blokady, nawet w rozmowie jeden na jeden. Nie radzą sobie także, gdy mają wystąpić przed kamerą albo usiąść przed mikrofonem w radiu. Stres potrafi zablokować im cały aparat mowy. Do tego dochodzą trzęsące się ręce i drżenie policzków. Takim objawem jest chyba także drżenie głosu. To charakterystyczne choćby dla premier Ewy Kopacz. Czy w jej przypadku to stres czy po prostu ma taki głos? Ma taki głos, a gdy do tego dojdzie większe napięcie, to drżenie jest szczególnie wyraźne. Podobny problem ma Zbigniew Ziobro – gdy jest zdenerwowany, krtań podchodzi mu bardzo wysoko, a to blokuje odpowiedni przepływ powietrza. W efekcie struny głosowe nie mogą naturalnie drgać. A jak pani radziła sobie ze stresem pod czas prowadzenia programu na żywo? Stosowała pani jakieś specjalne techniki? Po 25 latach już się o tym nie myśli. Najważniejsze, by nie przyklejać sobie jednej techniki, nie myśleć o tym za bardzo. Trzeba to tak wdrożyć, by stało się dla nas naturalnym nakazem. Jeśli przemawiając, zaczniemy myśleć: „Aha, muszę oddychać, muszę się uspokoić”, to nigdy nie będzie dla nas prawdziwe. Jest mnóstwo technik oddechowych, długo by o nich opowiadać. Trzeba dużo ćwiczyć, a oddech czyni cuda. Potrafi nas uspokoić wewnętrznie, ale przede wszyst-

Podobno mamy tylko jedenaście sekund, by zrobić wrażenie na osobie, której dotychczas nie znaliśmy. Niektórzy mówią, że to trwa nawet cztery sekundy, ale jeszcze inni, że ok. czterech minut. Pierwsze wrażenie robi się wyglądem, większość ludzi jest przecież wzrokowcami. Potem patrzymy na postawę – czy dana osoba idzie jak zwycięzca czy idzie

i handlowców? W jaki sposób powinni mówić do potencjalnych klientów, by nie zostać odebranym jako osoba nachalna. Często słyszymy ich w słuchawce i natychmiast chcemy odłożyć telefon. Ja sama to robię (śmiech).

jak na ścięcie. W dalszej kolejności zastanawiamy się, czy jest odpowiednio ubrana, bo tzw. dress code też coś o człowieku mówi. To wszystko potrafi jednak prysnąć, gdy nasz rozmówca się odezwie. Po trzech pierwszych zdaniach jesteśmy w stanie stwierdzić, czy ten ktoś jest w stanie nas zainteresować. To

Co mogą robić, by tego uniknąć? To są już triki związane z wywieraniem wpływu na innych i ja się tym nie zajmuję. Natomiast uważam, że jeżeli ktoś mówi „Nie, dziękuję”, a później sprzedawca próbuje przekonać go jeszcze raz, i jeszcze raz, to jesteśmy tak zirytowani, że odkładamy słuchawkę. Niektórzy wpisują w telefon „nie odbierać”, na wypadek, gdyby zadzwonił ponownie. Nachalność jest nie do przyjęcia, trzeba zawsze wyczuć klienta i zrozumieć, że czasem trzeba odpuścić. Problemem w takich sytuacjach może być formułowanie komunikatu, który powoduje, że klient czuje się osaczony. Warto nad tym pomyśleć. No i oczywiście, jak słyszę w słuchawce kogoś, kogo nie rozumiem, bo fafluni, to dla mnie podstawowy powód, by się rozłączyć.

pierwsze, pozytywne wrażenie natychmiast się ulatnia, gdy słyszymy niedbałą mowę, bez poprawności, bez świadomości językowej, czy po prostu, gdy jest to mało interesująca wypowiedź. Owszem, wygląd jest ważny, ale i tak większe znaczenie ma to, co mamy do powiedzenia i jak mówimy.

Szkolenie to zapewne najlepszy sposób, by radzić sobie z faflunieniem, ale czy są jakieś „domowe” sposoby, żeby poprawić dykcję? Wielu osobom pomaga podobno czytanie z korkiem… Niektórzy zamiast korka wkładają sobie kciuk i wtedy artykułują. Jak mamy palec w ustach, regulujemy nacisk szczęki. Używając korka, nie czujemy tego i możemy go czasem przegryźć. Niektórzy przecinają go sobie wzdłuż, żeby ta szpara nie była taka duża. Obie metody są skuteczne, ale bardzo dobrze robią także ćwiczenia artykulacyjne, które są dostępne w wielu publikacjach. Sama na zajęciach rozdaję zadania z takimi ćwiczeniami. Przede wszystkim jednak musimy siebie słuchać, trzeba ze sobą rozmawiać, nagrywać swój głos. Każdy z nas słyszy siebie tzw. uchem wewnętrznym, a to jest mylne, bo pan inaczej mnie słyszy, niż ja siebie.

Jak pani reaguje na to, co ostatnio dzieje się w mediach – na antenie, w różnych telewizjach, pojawiają się dziennikarze, którzy nie wymawiają „r”, zjadają koń cówki, nie stawiają kropek? Oczywi ście dla wielu z nich praca w telewizji to spełnienie marzeń, ale czy selekcja w tym względzie nie powinna być bardziej rygo rystyczna? Marzenia są oczywiście rzeczą piękną, ale do niektórych zawodów trzeba mieć odpowiednie predyspozycje. Jeśli ich nie ma, może należy poszukać innego zajęcia? Jak bym miała 185 centymetrów wzrostu, może byłabym modelką, ale mam 159 centymetrów, więc ten zawód nie jest dla mnie. Z drugiej strony, na każdym etapie naszego życia można zniwelować wady wymowy, ale to wymaga pracy, a nam często nie chce się pracować. Wady wymowy są w jakimś stopniu akceptowalne, jeśli mówca ma wyjątkową osobowość. Lucjan Kydryński był wspaniałym konferansjerem, który miał kłopoty

Chyba nikt nie lubi słuchać swojego głosu. To naturalne. Ludzie, którzy się nagrywają albo stają przed kamerą, nie lubią na siebie patrzeć, nie lubią tonu swojego głosu. Mówią, że jest jakiś dziwny, nienaturalny, podczas gdy inni słuchający mówią: „No jak to? Przecież jest całkiem OK. Tak właśnie brzmisz”. Warto siebie nagrywać, a później odsłuchiwać. To pozwala się przyzwyczaić i uniknąć szoku, gdy idziemy na przykład do studia radiowego i po raz pierwszy słyszymy swój głos, dodatkowo przetworzony przez mikrofon. Jakie ma pani rady dla sprzedawców

z wymawianiem „r”. W takim przypadku

tencje językowe, bo skoro chcą wpływać na

wadę wymowy można przekuć w swój atut

innych, niech będą też dobrym przykładem

i ona nie jest postrzegana jako słabość. Czło-

w tym względzie.

wiek staję się dzięki temu charakterystyczny, ale tylko wtedy, kiedy swoją osobo-

Najbardziej porywającym mówcą, jakiego znam, jest Jerzy Bralczyk, mogę go słuchać i obserwować g odzinami.

wością potrafi to przykryć. Natomiast mnie zawsze razi, kiedy ktoś jest zupełnie przezroczysty i jednocześnie wlewa w tę przestrzeń publiczną bardzo złe mówienie.

A czy spośród osób publicznych jest pani w stanie wskazać osobę, która jest wzo rem, zarówno jeśli chodzi o sposób mówienia, postawę, dykcję, gestykulację i mowę ciała? Najbardziej porywającym mówcą, jakiego znam, jest Jerzy Bralczyk, mogę go słuchać i obserwować godzinami. Ale profesor jest poza wszelką konkurencją. Pięknie i interesująco mówi także prof. Andrzej Blikle, uwielbiam też słuchać Andrzeja Komorowskiego wplatającego w wypowiedź mądre anegdoty. Śledzę różne wystąpienia, bywam na wielu konferencjach, bycie mówcą stało się ostatnio modne, ale nawet ci, którzy mają pasję, charyzmę i łatwość w wypowiedzi, popełniają błędy gramatyczne, artykulacyjne, fonetyczne. Warto, by wzmacniali kompe-

A wśród polityków? Tam można znaleźć antywzory. Na przykład pani premier Beata Szydło mówi w sposób monotonny. Dla mnie to jest nie do przyjęcia. Jeżeli narysowałby pan linię jej przemówienia to byłaby to linia prosta. Tam nie ma żadnych emocji. Natomiast, gdy próbuje dodać emocje, to jest to tak nienaturalne, że aż dziwne. Są też politycy, którzy zjadają końcówki. Powszechne jest mówienie „patriotys”, „nihilis”, „maras”, a nie „marazm”, „patriotyzm”, czy „nihilizm”. Niewybaczalnym błędem jest również, to, że atakują nas słowami, których nie rozumiemy, a to tworzy ogromny dystans.

Rozmawiał Piotr Meissner

Sztuka mówienia bez bełkotania i faflunienia Mieczysław Oczkoś 500 zdań polskich Jerzy Bralczyk Kultura języka polskiego Andrzej Markowski Wszystko zależy od przyimka Jerzy Bralczyk, Andrzej Markowski, Jan Miodek

Malediwy – raj na ziemi Z wysokości samolotu widać pierścienie wysepek, mniejszych niż dłoń, białych jak śnieg, na odblaskowo turkusowej wodzie. Po wylądowaniu znajdujemy się w raju, gdzie bajka dopiero się zaczyna...

Malediwy to miejsce dla bogaczy, miejsce elitarne, luksusowe i jedno z najdroższych. Nie ma tu masowej turystyki, a nawet takiej na średnio zamożną kieszeń. Malediwy są absolutnie wyjątkowe i nieporównywalne z żadnym miejscem na ziemi. Gdybym jednak miała porównać je w sensie turystycznym, to byłaby to... Antarktyda. Oba miejsca prawie nie mają lądu - jedno to głównie woda, drugie lód; oba są trudno dostępne i bardzo pożądane, a przez to bardzo drogie. Oba rozciągają się na bardzo dużej przestrzeni - jedno obejmuje równik, drugie biegun. I choć temperatura jest skrajnie rożna to roczne wahania niewielkie. Najważniejsze, że oba nie mają miast, wysokiej zabudowy, samochodów ani dróg i całego zgiełku, który otacza nas na co dzień. Oba ucieleśniają to, co najlepsze w naturze. Jeszcze w latach 70. Malediwy nie były obecne na światowej mapie turystycznej. Kto i po co chciałby zobaczyć kilka tysięcy piaskowych „wyprysków” na środku Oceanu Indyjskiego? Robinson Cruzoe miał przynajmniej dużą wyspę pełną egzotycznej roślinności, a tu co najwyżej kilka palm i mangrowców; odległości między atolami ogromne i nie do pokonania zwykłą łódką. Misja Narodów Zjednoczonych w latach 60. wydała krytyczną opinię, co do turystycznego potencjału tego miejsca...

Jedna wyspa – jeden hotel Jednym z pierwszych hoteli na Malediwach był zbudowany w 1970 roku francuski Club Med Faru na wyspie Farukolufushi, składający się z urokliwych lepianek pokrytych palmowym dachem i oferujący masę atrakcji, w tym cały wachlarz sportów wodnych. Przez wiele lat wabił turystów z Europy pięknem MalediMagdalena Boratyńska – szefowa polskiego przedstawicielstwa Club Med, od 30 lat związana z branżą turystyczną. Doświadczona redaktorka i podróżniczka pisząca o luksusowych i niepowtarzalnych miejscach, m.in. dla Business Travellera.

wów - idealnym klimatem, intensywnie turkusową wodą i białym piaskiem oraz jednymi z najpiękniejszych i najbogatszych raf koralowych. (Niedawno został jednak zamknięty i zapewne będzie połączony sztucznie usypanym piaskiem jako przedłużenie lotniska na wyspie Male.) Zachwyt turystów tym

niesamowitym stworem natury spowodo-

przemysłu, ba, nie ma nawet utylizacji śmieci.

wał szybko rosnący popyt i presję na stwo-

Odpady wywożone są za granicę, np. na Sri

rzenie bardziej wygodnych warunków do

Lankę. Skopiowano, więc pomysł z Polinezji

spędzania wakacji. Niestety, Malediwy leżą

– budowania domków na palach. To był strzał

zbyt daleko, by można było zobaczyć je pod-

w dziesiątkę. Setki niezamieszkałych malut-

czas jednodniowej wycieczki i jednocze-

kich wysepek i rozległe, płytkie wody, ota-

śnie powierzchnia każdej z wysepek jest zbyt

czające każdą wyspę, stały się perfekcyjnym

mała, by wybudować na nich hotele. I właśnie

miejsce do budowania na wodzie. Stworzono

to ich największa siła – każdy gość, ma albo

jedną zasadę: jedna wyspa to jeden hotel i jed-

swój kawałek plaży, albo domek na wodzie.

nopiętrowa zabudowa.

Malediwy to kraj składający się z 1192 malutkich wysp, mniejszych niż parking osie-

W pięknym śnie

dlowego hipermarketu oraz niezliczonych „wyprysków” piasku pogrupowanych w 26 atolach, ciągnących się przez 960 kilome-

Dziś Malediwy to najszybciej rozwijająca się

trów, lekko przekraczających równik. To

turystyczna destynacja świata, z najwięk-

jedyny kraj na świecie, w którym jest za mało

sza koncentracją luksusowych hoteli. Jednak

miejsca na wybudowanie np. stadionu pił-

nie pięciogwiazdkowych molochów, tylko

karskiego. Jedyny, w którym nie ma żadnego

kameralnych all-villas-hotels (hotel składa-

jący się wyłącznie z wolnostojących willi oraz

sto w tych samych cenach jest bardzo różno-

restauracji, SPA i innych miejsc usługowych).

rodna. Przykładem mogą być Soneva Fushi

Każda willa ma własny basen, plażę lub zejście

oraz One&Only Reethi Rath – koszt zakwa-

do wody. Obecne są tu wszystkie najlepsze

terowania jest zbliżony, ale na tym podo-

i najdroższe sieci, m.in: Shangri-La, Banyan

bieństwa się kończą. Pierwszy składa się ze

Tree, Six senses, One & Only, W hotels, Vice-

skromnie urządzonych willi i panuje w nim

roy, Four Seasons, Kempinski, Hyatt czy

swojski, w pełni naturalny charakter, zgod-

Conrad Rangali (Hilton). Najlepsze są te

nie z ideą przewodnia „no shoes, no news”

malutkie, prowadzone przez prawdziwych

(bez butów i informacji ze świata). Drugi

pasjonatów, jak grupa Per Aquum, do której

jest wymuskany i hiperluksusowy, z nowo-

należą hotele-wyspy Niyama oraz Huvafen-

cześnie urządzonymi willami. Ma aż 12 plaż,

fushi. Oba słyną z podwodnych SPA i restau-

niestety sztucznie usypanych w odwrot-

racji. Są to niesamowite konstrukcje szklane

nie wklęsłe półkola. Miało to gwarantować

wyprodukowane w Singapurze i umieszczone

gościom intymność, a naruszyło naturalną

sześć metrów pod wodą, wśród naturalnej

równowagę i ruch wody, powodując jej kwit-

rafy koralowej. To nie akwarium z rybkami,

nięcie. Chcąc stworzyć idealną wyspę, zatra-

tylko ich naturalne środowisko! Odnotowano

cono gdzieś prawdziwy charakter piękna tego

tam ponad 90 gatunków ryb, a jedna z reklam

regionu. Na zdjęciach wygląda jednak jak

mówi "here you can stare your dinner in the

piękny sen…

face" (tu możesz spojrzeć swojemu obiadowi w twarz). Jada się tam głównie wspa-

Ceny

niale świeże ryby, ale menu obejmuje także potrawy francuskie, japońskie i wiele innych. Dodatkową atrakcją są krzesła masujące plecy

Za luksusowy hotel-willę trzeba zapłacić od

gumowymi

przypominają-

1200 do 12 000 dolarów za noc. Cena obejmuje

cymi ukwiały, żyrandole na wzór koralu, bar

obsługę i śniadanie. Do tego trzeba dodać

w kształcie małży. Co istotne, nie ma w tym

wysokie ceny innych posiłków, zabiegi w SPA,

kiczu! Podwodna restauracja to wyjątkowo

nurkowanie, wycieczki i alkohol, który jest

romantyczne miejsce, stała się więc marze-

tam najdroższy na świecie i dostępny wyłącz-

niem nowożeńców i innych zakochanych.

nie w hotelach. Większość z nich dysponuje

Co roku otwierane są nowe, superluksusowe

bardzo bogatymi, klimatyzowanymi, często

hotele, jak ostatnio Cheval Blanche, Wella,

podwodnymi piwnicami z winami. Butelka

Jumeirah. Idealny luksus to nie tylko prze-

zwykłego Pinot Grigo zaczyna się od 100

stronność willi, coraz większe baseny i tarasy,

dolarów, dlatego osoby dbające o zawartość

ale przede wszystkim doświadczona obsługa,

portfela, powinny wybrać pobyt a ll inclusive.

pełen pasji dogadzania innym managment

Tak wysokie ceny to efekt zakazu – Malediwy

oraz ... brak nudy. Poza wspaniałą intym-

to muzułmański kraj i przywożenie alko-

nością przestronnej willi dla dwojga, z wła-

holu jest tam surowo zabronione, dotyczy

snym basenem, tarasem, jacuzzi i hamakiem,

to nawet małej miniaturki z samolotu. Jest

ważne by były alternatywne rozrywki, które

kilka nowych willa-hotels, które oferują nie

urozmaicą pobyt. Oferta atrakcji, sportów,

tylko wysoki standard willi, ale także wspa-

a szczególnie zabawy, to jednak na Maledi-

niałe restauracje, wybór win, open bar oraz

wach rzadkość, dotyczy głównie nielicznych

ofertę dla osób lubiących aktywnie spędzać

hoteli all inclusive.

czas. Najsłynniejszy to wynalazca idei all inc-

Na każdej z malediwskich wysepek budynki

lusive i pierwszy inwestor regionu francu-

z zewnątrz wyglądają podobnie. Wystrój

ski Club Med, ale są też Atmosphere Kani-

i charakter wnętrz jest jednak bardzo zróż-

fushi i nowo powstający Ozen. Club Med

nicowany. Na podstawie katalogów czy stron

rok temu otworzył swój pierwszy all-vil-

internetowych trudno ocenić, który hotel

las resort Finolhu – każda willa z własnym

jest najlepszy, tym bardziej że oferta, czę-

basenem, na palach, a na plaży dodatkowo

wypustkami

z własnym dojściem do morza. To usługa

(motorówką, później samochodem na płytę

ultra all inclusive z szampanem, ofertą spor-

lotniska, następnie dwie godziny w samo-

tową i innymi atrakcjami. Cena? 1200 euro za

locie, oczekiwanie na przesiadkę i znów

dobę. Club Med jako jedyny ma także w swo-

ponaddwugodzinny lot). Malediwy najpięk-

jej ofercie propozycje dla średnio zamożnych

niej wyglądają z powietrza. Zobaczenie ich

klientów. To klub Kani, oddalony o 30 minut

z lotu ptaka to wielka i bardzo droga przy-

motorówką od lotniska Male, gdzie doba all

goda. Transfer w jedną stronę hydroplanem

inclusive kosztuje w pokoju na plaży od 200

to koszt 500 dolarów od osoby w jedną stronę.

euro za osobę, a willa na wodzie 800 euro za

Połączeń morskich między atolami nie ma, ze

willę dwuosobową.

względu na zbyt wysokie fale.

Transport

Goście

Pomiędzy atolami można latać hydropla-

Malediwy odwiedzane są głównie przez

nem (samoloty lądują na wodzie przy każdym

nowożeńców z Chin, Niemiec, Anglii, Rosji,

hotelu) lub zwykłym samolotem – istnieje

Japonii, Francji, ale nie brakuje również gości

dziesięć lotnisk, a właściwie pasów, równo-

z innych krajów. Na archipelag chętnie przy-

miernie rozmieszczonych w największych

jeżdżają także celebryci, miłośnicy SPA nur-

atolach, po obu stronach równika.

kowania i… nic nie robienia. Mówi się, że na

Jedynym węzłem przesiadkowym jest Male,

Malediwach można nic nie robić na bardzo

dlatego podróż między dwoma pobliskimi,

dużo sposobów.

północnymi atolami zajmuje cały dzień

Malediwy leżą na południe od Indii na Oceanie Indyjskim, po obu stronach równika. Kraj składa się z 1192 maleńkich wysp oraz niezliczonych wydm piasku pogrupowanych w 26 atolach, lekko przekraczających równik i ciągnących się w sumie przez 960 kilometrów. Stolica – Male – leży na wyspie o powierzchni 5,8 km2, ma międzynarodowe lotnisko rozbudowane dzięki sztucznie usypanej ziemi (raczej piasku), na której mieszka połowa ludności kraju. Reszta mieszkańców zajmuje kilka małych wysepek, pracując głównie w turystyce, na wyspach-hotelach. Każdy hotel zajmuje calą wyspę i ma jednopiętrową zabudowę. Głównie są to wille na wodzie i przy plaży. Obecnie takich wysp jest prawie 200. Jeżeli wielkość wyspy na to pozwala, znajdują się na niej obiekty sportowe, ogrody, restauracje. W przypadku mniejszych wysp, hotele budowane są na palach osadzonych w oceanie. Malediwskie rafy koralowe słyną z bogactwa, krystalicznej wody, pięknych białych plaż otoczonych płytką, błękitną laguną.

KANIFUSHI

MALDIVES

A Premium All-Inclusive Holiday P lan!

Stand-alone Beach villas spreading idyllically along a mesmeric two kilometre long turquoise lagoon, showcasing vast living spaces with accentuating Maldivian interiors, offers a hassle-free five star resort experience with a premium All-inclusive holiday plan â&#x20AC;&#x201C; Platinum Plus. Platinum Plus offers a fine collection of premium wines & spirits, a combination of buffet, fine dining & theme night dining options, clubbed with an array of activities ranging from excursions, sunset fishing, snorkelling & non-motorized water sports! ALL INCLUDED in ONE price! TEL: +960 662 00 66 | FAX: +960 662 00 77| EMAIL: SALES@ATMOSPHERE-KANIFUSHI.COM

A T M O S P H E R E - K A N I F U S H I . C O M

40/20/40 Być może zaintrygował Cię czytelniku zestaw liczb w tytule artykułu. Co może oznaczać? Dobrze zbilansowaną dietę, a może rozkład ćwiczeń fizycznych w ciągu tygodnia? Otóż nie, te liczby to schemat działań dotyczący procesu szkoleniowego w organizacji.

Jak słusznie zauważył profesor Robert Brin-

To może być trudna do przyjęcia infor-

kerhoff z Western Michigan University ocze-

macja zwłaszcza dla trenerów, coachów

kiwanie, że szkolenie przełoży się na wyniki

i innych zaangażowanych w rozwój kompe-

biznesowe, to jak przyjęcie założenia, że

tencji. Z kolei z badań prowadzonych przez

doskonała uroczystość ślubna zagwarantuje

Danę Gaines Robinson wynika, że najwięk-

udane małżeństwo. W jednym i w drugim

szą barierą we wdrożeniu jest bezpośredni

wypadku trzeba się sporo napracować. Poni-

przełożony, który nie wspiera pracowni-

żej wyniki badań przeprowadzonych przez

ków na stanowisku pracy, nie prowadzi

tego autora, które dobitnie pokazują, co się

coachingu, nie udziela informacji zwrot-

dzieje z wiedzą i umiejętnościami po standar-

nej, sam nie prezentuje zachowań, któ-

dowym szkoleniu.

rych wymaga od zespołu. Co jest konse-

15% – wykorzystuje umiejętności z powodzeniem

15% – nigdy nie próbuje

70% – próbuje, ale rezygnuje Uczestnik pozbawiony wsparcia lub z małym wsparciem ze strony menedżera = brak efektów szkolenia

kwencją takich d ziałań? Otóż to, że zwrot z

niczka werbalnie akceptuje szkolenie, bie-

inwestycji będzie dotyczył tylko tych 15%, co

rze udział w szkoleniu, ale emocjonalnie jest

pokazuje schemat poniżej. 15% wykorzystuje

raczej na nie. Ten sam autor formułuje cie-

umiejętności z powodzeniem, 15% nigdy nie

kawą tezę, pisząc, że jedną z przyczyn, dla-

próbuje, 70% próbuje, ale rezygnuje .

czego większość treningów nie przynosi

nie próbowaliśmy w ogóle

próbowaliśmy, ale się poddaliśmy

spróbowaliśmy i mamy pozytywne wyniki

85% – niezrealizowane wyniki

Dlaczego tak się dzieje?

efektów, jest fakt, że kadra kierownicza jest bardziej zaangażowana w swoje szkolenia niż

John Bernardin i współpracownicy zwracają

w szkolenie innych.

uwagę, że aby zwiększyć transfer umiejętności potrzebne jest spełnienie następujących

Platforma zmian po szkoleniu

warunków: 1. Maksymalizowanie

podobieństwa

między

Jednym z rozwiązań, z którego warto skorzy-

kontekstem szkolenia a kontekstem pracy.

stać, aby usprawnić proces transferu wiedzy i umiejętności z sali szkoleniowej na sta-

2. Praktyka nowych umiejętności po szkoleniu.

nowisko pracy jest platforma zmian – narzędzie, które zapewnia monitoring efektów

3. Program szkolenia powinien zawierać symulacje sytuacji występujących w praktyce, które pozwolą pracownikowi zdobywać wie-

Program szkolenia powinien zawierać symulacje sytuacji występujących w praktyce, które pozwolą pracownikowi zdobywać wiedzę i umiejętności.

dzę i umiejętności. 4. Osoby prowadzące szkolenia powinny określać poziom ważności poszczególnych umiejętności i kolejność ich wdrażania w miejscu pracy. 5. Trzeba zadbać o klimat do uczenia się i transfer umiejętności w miejsce pracy. A to można

szkolenia. W proces zaangażowani są uczest-

osiągnąć tylko przez wsparcie kadry mene-

nicy szkoleń, coach (może to być bezpośredni

dżerskiej.

przełożony, coach zewnętrzny, itp.) oraz trener, który prowadzi szkolenie oraz monitoruje cały proces, zaczynając od analizy

Na inne przyczyny zwraca uwagę Frank Salis-

potrzeb, a na ocenie efektywności szko-

bury – często szkolenia nie przynoszą efek-

lenia, kończąc. Na pierwszym etapie klu-

tów, dlatego że pracownicy są w ten proces

czowe są odpowiedzi na pytania: Jakie są

za mało zaangażowani. Uczestnik lub uczest-

potrzeby biznesowe? Co uczestnicy powinni

Małgorzata Mitoraj-Jaroszek Jest konsultantem i partnerem ROI Institute w USA, trenerem oraz właścicielem firmy szkoleniowej Training for Development. Od ponad 15 lat przygotowuje i prowadzi szkolenia dla firm prywatnych i instytucji pań stwowych. Autorka programów szkoleniowych z zakresu sprzedaży, zarządzania zespołem, prezentacji, a także szkoleń trenerskich. Z wykształcenia jest doktorem zarządzania.

Jakie są rezultaty tego typu działań?

robić lepiej na stanowisku pracy? Kiedy już mam odpowiedzi, powinniśmy sformułować precyzyjne cele, a później przygoto-

Wyniki przeprowadzonych badań z wyko-

wać zestaw aktywności, które są do zre-

rzystaniem platformy zmian po szkole-

alizowania przez uczestników po zakończo-

niu pokazuje, że zwrot z inwestycji będzie

nym szkoleniu. Zadania otrzymuje również

dotyczył 80% uczestników w przeciwień

bezpośredni przełożony, ten proces wspar-

stwie do wcześniejszego przykładu po stan-

cia konkretnych umiejętności trwa przez

dardowym szkoleniu (15%).

kilka miesięcy. Trener na bieżąco obserwuje aktywności poszczególnych osób, jest także

Wnioski

wsparciem wtedy, kiedy uczestnicy potrzebują jego pomocy. Platforma przypomina

W tym miejscu należy rozwiązać zagadkę

wyglądem inne portale społecznościowe, jest przyjazna dla uczestników, dodatkowo

schematu 40/20/40. Według profesora Brin-

wspiera interakcje między uczestnikami.

kerhoffa

Jest to istotne z tego powodu, że Elwood Hol-

wyglądać następująco: 40% to praca przed

ton przeprowadził badania w których okazał

szkoleniem, 20% to praca na szkoleniu i 40%

o się, że transfer szkolenia następuje w tych

to praca po szkoleniu. Zachęcam do podejścia

organizacjach, w których istnieje wsparcie ze

procesowego do szkoleń oraz przetestowania

strony współpracowników.

schematu.

High Impact Learning Brinkerhoff R. Strategic Employee Development Guide Brinkerhoff R. Training for Impact Robinson D.G., Robinson J.C.

proces

szkoleniowy

powinien

Sałatka owocowa czy dżem? Wszystko zależy od tego, kto gotuje

O tym, jak wydobywać pełnię smaku z zarządzanego zespołu w czasach zmiany.

Andrzej Śmiech jest doradcą personalnym i psychologiem biznesu, specjalizującym się w opracowaniu i prowadzeniu programów rozwojowych wspierających zarówno korporacje, jak i indywidualne osoby.

Często spotykam się z twierdzeniem lidera,

cjami, a temat emocji w zarządzaniu jest czę-

który, stawiając czoła problemom z zarzą-

sto spłycany do pytania: czy moi podwładni

dzaniem, twierdzi, że podwładni muszą się

powinni mnie lubić? Okazuje się, że nie cho-

do niego dopasować. Rzeczywiście jest wiele

dzi tu o sympatię, lecz efektywną relację biz-

racji w tym stwierdzeniu. Jednak rzeczy-

nesową z osobą, która, podobnie jak mene-

wistość jest o wiele bardziej złożona i takie

dżer, podlega wielu procesom emocjonalnym

uproszczenie może sprawić, że obszary, które

oraz zniekształceniom poznawczym i potrze-

wymagają głębszego zastanowienia się, pozo-

buje rzeczywistego przywództwa, aby móc

staną niezauważone, a konsekwencje będą

skutecznie realizować stawiane przed nią

bolesne w skutkach.

cele. Wiele badań potwierdza, że zespół jako

Jeżeli założyć, że przywództwo jest poję-

całość potrzebuje ustalonych ram i standar-

ciem interpersonalnym, to jego efektyw-

dów do sprawnego funkcjonowania, jednak

ność zależy od relacji pomiędzy szefem a jego

każdy z jego członków, aby mógł wydobyć

podwładnymi, a te są konsekwencją tego, jak

z siebie głębię osobistego potencjału, wymaga

pracownicy postrzegają swojego przełożo-

tzw. prowadzenia indywidualnego. Wynika

nego. Jest to temat, który często pomija się

to z naszych różnic indywidualnych oraz

w dyskusjach na najwyższym szczeblu zarzą-

potrzeb społecznych, które są lub nie zaspo-

dzania, między innymi dlatego, że budo-

kajane w środowisku zawodowym. Nakłada

wanie skutecznej relacji z podwładnymi nie

to na lidera dużą odpowiedzialność, ponie-

tylko wymaga czasu, ale również umiejęt-

waż to właśnie on może stać się czynnikiem

ności zarządzania sobą i własnymi emo-

rozwojowym na poszczególnych szczeblach

Styl wizjonerski

kariery swoich podwładnych, ale także może być skuteczną blokada ich rozwoju zawodowego. Jak mówią rekruterzy: pracownik

Lider stosujący ten styl motywuje swo-

przychodzi do firmy, ale odchodzi od mene-

ich podwładnych, pokazując im, w jaki spo-

dżera. Dlatego wystarczy spojrzeć wstecz,

sób ich codzienne działania przekładają się na

na podwładnych, aby ocenić karierę danego

realizację wielkich celów organizacyjnych –

lidera.

jej wizji i misji. Jego pracownicy rozumieją,

Interesującej odpowiedzi udziela Daniel Gole-

w jaki sposób przykładają się do realizacji

man, który na podstawie badań przeprowa-

tych celów i są z tego dumni.

dzonych na ponad trzech tysiącach liderów z całego świata wyodrębnił sześć podstawowych stylów zarządzania, które są odpowie-

Styl przywództwa to wzorzec zachowań stosowanych przez menedżera wobec podwładnych w: komunikowaniu się, organizowaniu pracy, delegowaniu zadań, kontrolowaniu i motywowaniu.

dzią menedżera na oczekiwania jego podwładnych w zakresie prezentowanych wartości, postaw i zachowań. Okazuje się, że stosowane w odpowiednim natężeniu i dopasowane do osoby oraz kontekstu sytuacyjnego, mają kluczowy wpływ na budowanie efektywności zarządzanego zespołu.

Styl zarządzania – co to takiego? Styl przywództwa to wzorzec zachowań stosowanych przez menedżera wobec podwład-

Stosując ten styl, menedżer rysuje klarowną

nych w: komunikowaniu się, organizowaniu

wizję końcowego efektu i daje swojemu

pracy, delegowaniu zadań, kontrolowaniu i

zespołowi duży obszar swobody w doborze

motywowaniu. Można je przyrównać do róż-

metod prowadzących jego realizacji. Zwięk-

nych rodzajów narzędzi stosowanych przy

szając w ten sposób zaangażowanie zespołu

pracach domowych. Są takie, które wyma-

w realizowane zadania, ponieważ cel orga-

gają śrubokręta płaskiego, a inne krzyżako-

nizacji staje się indywidualnym celem każ-

wego. Z kolei gwoździa nie będziemy przy-

dego pracownika. Wizja lepszej przyszłości

kręcać

skorzystamy

daje uczestnikom organizacji siłę w przecho-

z młotka. Podobnie ze stylami, odpowied-

dzeniu przez zmiany oraz ukierunkowuje ich

nio dobierane i stosowane pozwalają daną

wysiłki na aktywnościach prowadzących do

sytuację czy zadanie rozwiązać sprawniej

realizacji wspólnej strategii.

i z większym zaangażowaniem podwładnych.

Zagrożeniem w stosowaniu tego stylu może

Z drugiej zaś strony, gdy są stosowane nie-

być częstotliwość jego stosowania. Jeżeli

umiejętnie, mogą wręcz obniżać ich motywa-

będzie wykorzystywany przez lidera zbyt

cję, zmniejszając w ten sposób oddziaływanie

często lub za słowami nie pojawią się kon-

menedżera na zespół.

kretne działania i dowody, że opisywana

Interesującym jest, że osoby zarządzające

wizja urzeczywistnia się, pracownicy mogą

zespołem mają osobiste preferencje wobec

stracić zaufanie i wiarę, że podejmowane

dwóch czasem trzech stylów, natomiast

wysiłki doprowadzą do zmiany stanu, w któ-

pozostałe są przez nich wykorzystywane

rym znajdują się obecnie. Innym zagroże-

raczej marginalnie. Badania jednak poka-

niem może być doświadczenie lidera, które

zują, że sprawność w stosowaniu wszystkich

jest niższe niż członków jego zespołu. W tej

sześciu odróżnia menedżerów wybitnych od

sytuacji wypowiedzi w stylu wizjonerskim

przeciętnych, co ma odzwierciedlenie w osią-

mogą być odebrane przez nich jako niemające

ganych przez ich zespoły wynikach.

związku z realiami prowadzonego biznesu.

śrubokrętem,

tylko

Styl rozwijający

zmotywowania ich. Co niestety nie zawsze jest skuteczne, ponieważ w sytuacji braku

Menedżer posługujący się stylem rozwijają-

realizacji postawionych zadań taka komu-

cym kieruje się w pierwszej kolejności roz-

nikacja stosowana zbyt często może tworzyć

wojem kompetencji swoich podwładnych,

wrażenie, że polecenia przełożonego nie mają

a realizacja konkretnego zadania ma być pod-

znaczenia, co osłabia autorytet przywódcy

porządkowana nauce. Lider pomaga pracow-

i prowadzi do spadku zaangażowania zespołu.

nikom w określeniu swoich silnych stron oraz

Jednak adekwatne stosowanie tego stylu

obszarów rozwojowych i łączy je z długofalo-

buduje przynależność do grupy i pozwala

wymi celami zawodowymi jednostki.

pracownikom poczuć się istotnym elemen-

Wraz z członkami zespołu menedżer buduje

tem zespołu poprzez stworzenie więzi emo-

plany i programy rozwojowe, do których

cjonalnych, co prowadzi do wzrostu lojalno-

dostosowuje konkretne zadania i role w pro-

ści względem siebie.

jektach

organizacyjnych.

Wykorzystuje

nadarzające się okazje do udzielania kształ-

Styl demokratyczny

cących informacji zwrotnych, na podstawie których pracownik ma możliwość wprowadzenia zmian w swoje codzienne funkcjono-

Demokratyczny lider poświęca czas na

wanie. Innymi słowy lider jest skłonny zaak-

wysłuchanie i poznanie opinii swoich pod-

ceptować krótkoterminowe koszty związane

władnych, często się ich radzi w ważnych

z popełnianiem błędów lub spadkiem efek-

sprawach, pozwala uczestniczyć w podej-

tywności biznesowej na poczet długotermi-

mowaniu decyzji istotnych dla funkcjono-

nowego rozwoju.

wania organizacji czy zespołu, jest otwarty na

Styl ten sprawdza się wśród podwładnych,

konstruktywną krytykę. Buduje w ten spo-

którzy są świadomi swoich obszarów rozwo-

sób w zespole poczucie, że zdanie każdego

jowych i chcą z nimi pracować. Działa wtedy,

jego członka jest ważne. Korzyści są oczywi-

gdy przełożony ma autorytet i inni chcą się

ste – jego podwładni obdarzają go szacun-

od niego uczyć. Jest nieskuteczny, gdy pod-

kiem i zaufaniem, ponieważ czują, że sami to

władni nie akceptują swojego szefa, nie chcą

otrzymują.

z nim pracować nad swoim rozwojem zawo-

Niestety pomimo tych oczywistych korzyści,

dowym w formule jeden na jeden oraz gdy

styl ten niesie pewne zagrożenia. Pracownicy

ilość zadań i realizowanych obowiązków nie

mogą w pewnym momencie poczuć, że lider

pozostawia zbyt wiele miejsca na pomyłki

nie jest w stanie podejmować samodziel-

i uchybienia.

nie decyzji, co może zrodzić wiele interpretacji: od braku kompetencji do braku odwagi menedżerskiej. Ponadto zbyt długie i przecią-

Styl afiliatywny

gające się spotkania, których celem jest tylko i wyłącznie wymiana opinii mogą prowa-

Stosując ten styl, menedżerowi zależy, by jego

dzić do powstawania konfliktów wewnątrz

wszyscy pracownicy byli zadowoleni, a on

zespołu, wynikających właśnie z różnic

sam stara się stworzyć środowisko, w którym

w opiniach oraz tendencji do okopywania się

będą harmonijnie i przyjaźnie funkcjonować.

na stanowisku.

Ma to odzwierciedlenie w otwartej komu-

Dlatego lider powinien pamiętać, że ten styl

nikacji wobec wszystkich członków zespołu

jest efektywny, gdy jego pracownicy mają

oraz ukierunkowaniu jej w większym stopniu

wiedzę i kompetencje pozwalające im wyge-

na aspekty personalne niż biznesowe.

nerować nowe pomysły lub spojrzeć na pro-

Mając na uwadze dobre samopoczucie swoich

blem z nowej perspektywy, która przyczyni

podwładnyc, afiliatywny lider często udziela

się do zbudowania kreatywnego rozwiązania.

obszernego pozytywnego feedbacku w celu

Styl egzekwujący

stanowczego ukierunkowania swoich działań, kiedy nie ma czasu na demokratyczny

Stosując ten styl lider wyznacza najwyższe

udział w podejmowaniu decyzji lub gdy stan-

standardy pracy i oczekuje, że jego podwładni

dardy wykonania nie podlegają dyskusji.

sprostają tym wymaganiom, ponieważ on

Patrząc na wszystkie omówione wyżej wzorce

sam je realizuje. Ktokolwiek nie spełnia ocze-

zachowań przywódczych, można je podzielić

kiwań, a jakość jego pracy nie „trzyma” stan-

ze względu na ich efektywność i w odniesie-

dardów, otrzymuje natychmiastową infor-

niu do czasu stosowania w relacji z podwład-

mację zwrotną w trybie bezpośrednim wraz

nymi, na dwie grupy: długo- i krótkotermi-

z oczekiwaniami natychmiastowej poprawy.

nowe. Style długoterminowe umożliwiają

Jeżeli jej nie ma, szef wymienia pracownika

utrzymywanie dobrych wyników w dłuż-

na takiego, który sprosta stawianym przed

szym czasie, ponieważ wpływają pozytyw-

nim zadaniom.

nie na zaangażowanie i motywację pracowni-

Lider, którego naturalną preferencją jest ten

ków. Umożliwiają im też rozwój kompetencji

styl, może mieć przeświadczenie, że sam

i uzyskiwanie satysfakcji zawodowej z wyko-

wszystko zrobi najlepiej. Prowadzi to do nie-

nywanej pracy. Będą to style: wizjonerski,

proporcjonalnego

zadaniami,

rozwijający, afiliatywny i demokratyczny.

przez co wzrasta ryzyko opóźnienia realiza-

Natomiast style krótkoterminowe poprawiają

obciążenia

cji długoterminowych celów organizacyj-

wyniki tylko w krótkim okresie, gdyż stoso-

nych. W zespole spada morale i zaangażowa-

wane dłużej powodują zniechęcenie i demo-

nie w realizację zadań, gdyż nikt oprócz szefa

tywację pracowników wywołane nadmierną

nie czuje się za nie odpowiedzialny.

eksploatacją zasobów wewnętrznych. Są to

Perfekcjonizm, stała poprawa wyników oraz

style: egzekwujący i wymuszający. Warto

bezkompromisowość są nieodłącznym ele-

pamiętać, że skuteczni przywódcy prowadzą

mentem tego stylu. Przekraczanie norm

swoje zespoły, dbając o równowagę pomię-

i maksymalna efektywność są standardem,

dzy eksploatacją zasobów a ich rozwojem.

dlatego w krótkim okresie czasu ten styl

Dlatego w swojej pracy stosują mix wszyst-

przynosi dobre rezultaty, jednak stosowany

kich sześciu stylów, dostosowując je do trud-

dłużej powoduje wypalenie zawodowe i nad-

ności powierzanych zadań, doświadczenia

mierną eksploatację zasobów indywidual-

zespołu, poziomu ekspertyzy własnej, presji czasu oraz ryzyka związanego z brakiem

nych.

osiągnięcia założonych wyników, a przede wszystkim do silnych stron i obszarów roz-

Styl wymuszający

wojowych swoich pracowników. Tworzą w ten sposób poczucie własności i osobistej

Głównym przesłaniem tego stylu jest pod-

sprawczości wśród członków zespołu reali-

porządkowanie się poleceniom szefa. Nie

zujących powierzone obowiązki i odpowia-

ma znaczenia, czy mają one sens. Muszą być

dają na - często niewypowiedziane wprost -

wykonane dokładnie w ten sposób, w jaki

oczekiwania wobec lidera w obszarze war-

szef tego oczekuje i „dowiezione” w termi-

tości i postaw, które przejawiają się w jego

nie. Wysoka kontrola i nadzór pełnią w tym

codziennych zachowaniach.

stylu rolę nadrzędną. Odpowiedzialność leży

Jeżeli zastosujemy metaforę i pomyślimy

po stronie szefa, a pracownicy mają robić to,

o każdym pracowniku jak o innym owocu,

co ten im każe.

to rolą lidera jest stworzyć wielosmakową

Pomimo że stosowanie tego stylu w dłu-

sałatkę owocową, gdzie każdy owoc czuje się

gim terminie jest wysoce nieskuteczne, to

indywidualnością, jednak wszystkie razem

w określonych sytuacjach takie podejście

smakują o niebo lepiej – dlatego chcą być

gwarantuje wysoką efektywność. Na przy-

razem. Warto również pamiętać, że z sałatki

kład sprawdza się bardzo dobrze w sytuacjach

owocowej zawsze można zrobić dżem, nato-

kryzysowych, kiedy pracownicy potrzebują

miast trudno ten proces odwrócić.

Jagiellońska 55 A, Warszawa – adres warty zapamiętania!

Pierwsze i unikalne na skalę europejska miej-

można spalić nawet do 1200 kalorii!

sce zainspirowane mądrością Natury już

Pobyt w saunie to znakomity sposób na reduk-

w Warszawie. Studio Sante Uzdrowisko Miej-

cję stresu emocjonalnego i wewnątrzustrojo-

skie to ekskluzywna przestrzeń wellnessowo-

wego, głębokie rozluźnienie ciała, pozbycie się

-terapeutyczna w samym sercu stolicy. Relak-

napięć, ukojenie umysłu i likwidację zmęcze-

sująca muzyka, przygaszone światła, kame-

nia psychicznego i fizycznego, a także podwyż-

ralna atmosfera klubowych wnętrz tworzą

szenie biowitalności. W Studio Sante również

niepowtarzalny nastrój miejsca emanującego

możesz zrelaksować się w unikatowym Golda-

dobra e nergią.

rium – jedynej w Polsce wypoczywalni wyłożo-

Nowo otwarty obiekt w zaledwie kilka mie-

nej 22-karatowym złotem.

sięcy zdobył nagrodę w prestiżowym Mię-

Każda z saun i wypoczywalni jest regularnie

dzynarodowym Plebiscycie „Prix de Beaute

badana pod kątem energetyki! Oprócz Ganba-

Cosmopolitan 2016”!

nyoku można skorzystać również z sauny fiń-

Studio Sante Uzdrowisko Miejskie to jedyne

skiej, biosauny z aromaterapią, sauny paro-

SPA w Polsce, gdzie Wodę Ożywioną zastoso-

wej, a także wypocząć w grocie solnej lub na

wano we wszystkich basenach. Dzięki gran-

Słonecznej łące, cieszyć się bezpiecznym

deryzacji przywrócono jej wysoko wibracyjną

opalaniem.

strukturę i naturalne działanie uzdrawiające.

Do dyspozycji Klientów jest strefa gabinetów

W basenie można swobodnie pływać z otwar-

terapeutycznych, gdzie oferujemy zaawan-

tymi oczami. Można skorzystać z kąpieli

sowane technologie diagnostyczne: SCIO,

w basenie rekreacyjnym z Wodą Ożywioną

STRD, Tanita, Scenar Cosmodic, najskutecz-

Sante, jacuzzi z solą himalajską i magnezem

niejsze zabiegi odmładzające: CACI, Kolagen

oraz jacuzzi z wodą krzemową. Woda Oży-

Up na twarz, drepoterapia oraz terapie manu-

wiona jest również dostępna do picia – bez-

alne: czaszkowo-krzyżową, powięziową, Ma- Uri

płatnie i bez ograniczeń!

Body work czy refleksologię.

Tylko w Studio Sante Uzdrowisku Miejskim

Studio Sante Uzdrowisko Miejskie to miejsce

skorzystasz z wyjątkowego seansu w japoń-

warte odwiedzenia!

skiej saunie skalnej Ganbanyoku. Leżąc na płytach z krzemionki wulkanicznej Black Sillica podczas jednej 60-cio minutowej sesji,

ul. Jagiellońska 55 A w Warszawie tel. 691 603 611, 605 130 152 www.studiosante.pl

Dalekowschodnie

sposoby podróżowania W poprzednim odcinku zapowiadałem przedstawienie konkretnych wskazówek: jak zacząć ćwiczyć jogę oraz jak wybrać odpowiednią dla siebie odmianę hatha jogi. Jednak w myśl zasady, że zanim zaczniemy coś robić, dobrze jest wiedzieć po co i dlaczego, zdecydowałem się najpierw rozwinąć nieco pojęcie jogi.

Istnieje wiele ścieżek określanych jako narzędzia poznania. Każdą aktywność psychofizyczną, której efektem jest wgląd w prawdziwą,

złożoną

naturę

rzeczywistości

możemy nazwać jogą. Jeśli określimy jogę jako drogę do poznania, bez dogmatów, to możemy wybrać różnego rodzaju sposoby poruszania się po tej drodze. Można iść, biec, jechać rowerem, samochodem, może konno lub samolotem. Każdy sposób poruszania się ma swoją charakterystykę, swoje plusy i minusy. Niektóre wymagają specjalnych narzędzi,

Wiktor Morgulec – nauczyciel jogi od blisko 15 lat. Spędził pół roku w Indiach, kształcąc się pod okiem najwybitniejszych nauczycieli metody B.K.S Iyengara. Autor m.in. pierwszego w Polsce multimedialnego podręcznika do nauki jogi „Joga DVD dla początkujących START". Współzałożyciel ogólnopolskiego portalu o jodze (www.joga-joga.pl), pomysłodawca i jeden z organizatorów Górskich Maratonów Jogi oraz Światowego Dnia Jogi On-line w Sulisławiu.

niektóre są szybkie, inne wolne, bardziej i mniej bezpieczne. W odniesieniu do jogi możemy wyróżnić kilka sposobów realizacji celów poznawczych, przyjrzyjmy się głównym z nich: poznanie poprzez wiarę, religię to bhakti joga, poznanie poprzez skrupulatne przestrzeganie uniwersalnych zasad moralnych to karma joga, poznanie poprzez pracę z własnym ciałem to hatha joga, poznanie poprzez pracę z umysłem, medytację to r aja joga.

Bhakti joga – rozwój poprzez wiarę.

umysłu z nawykowych matryc reagowania. Siddartha Gotama, znany jako Budda, odkrył

Z punktu widzenia starożytnych joginów nie

i posłużył się techniką medytacji wglądu

jest istotna konkretna tradycja, w której jogin

- Vipasaana.

się kształci. Nie ma znaczenia, w jakiej wierze osoba się realizuje: chrześcijaństwo, islam,

Wspólnym mianownikiem, fundamentem

hinduizm, buddyzm, judaizm, czy jaka-

tych czterech sposobów poznania i dosko-

kolwiek inna religia. Bhakti joginem będzie

nalenia się, jest przestrzeganie podstawo-

każdy, kto w zgodzie z pryncypiami swo-

wych zasad moralnych, ważnych dla każdej

jej

szanującej się religii, czy systemu pracy nad

wskazań. Ważne jest skrupulatne realizowa-

sobą. Zasad w rodzaju: nie zabijaj, nie krad-

nie założeń danej religii i bycie w zgodzie z jej

nij, nie kłam. Joginem zatem może nazwać się

wytycznymi. To zbliża osobę powoli, ale zde-

każda osoba przestrzegająca tych wskazań,

cydowanie do poznania tajemnicy życia.

w tym wyznawca każdej opartej na uniwer-

religii będzie żarliwie przestrzegał

salnej moralności religii. Niestety, przeważnie nie działa to w drugą stronę. Każda religia

Karma joga

ma swój odrębny system dogmatów, niemożliwy do zaakceptowania przez wyznawców

Osoby, które nie utożsamiają się z żadną kon-

innej religii.

kretną wiarą czy religią, a żyją przestrzegając

Te różne sposoby podążania ścieżką pozna-

uniwersalnych wskazań moralnych - według

nia i samorealizacji charakteryzują specy-

pradawnych mistrzów - podążają ścieżką

ficzne cechy. Od najbardziej popularnych, po

karma jogi. Poznanie następuje poprzez kon-

najbardziej wysublimowane. Często jest tak,

sekwentne życie w zgodzie z uniwersalnym

że na różnych etapach życia człowiek posłu-

prawem natury, które można sprowadzić do

guje się innymi sposobami. W zależności od

sentencji: nie czyń drugiemu, co tobie nie-

potencjału startowego, intelektu, wiedzy,

miłe. Jest to ścieżka długa, lecz prowadząca

doświadczeń życiowych, tradycji i wychowa-

do samorealizacji.

nia. Standardowy

proces

naszej

wędrówki

wygląda przeważnie tak, że osadzeni w okre-

Hatha joga – droga poznania poprzez pracę z własnym ciałem.

ślonej kulturze i tradycji, dostajemy wychowanie w konkretnych kanonach związanych z taką czy inną religią, ewentualnie brakiem

System specjalnych ćwiczeń psychofizycz-

religii (ateizm), co de facto też jest konkret-

nych - ustawianie ciała w różnych pozycjach

nym systemem wierzeń i przekonań.

oraz ćwiczenia oddechowe pozwalają jogi-

Kolejnym krokiem może, ale nie musi, być

nowi doświadczać prawd o otaczającej nas

poszerzenie własnego spectrum postrzegania.

rzeczywistości w obrębie własnego ciała.

Używając intelektu oraz obserwując świat

Ogromną korzyścią jest utrzymanie ciała

wokół, możemy dojść do wniosku, że ist-

w zdrowiu. Kontynuacją tego procesu jest

nieją uniwersalne, moralne zasady. Pewnego

medytacja.

rodzaju uniwersalne prawo natury, którego manifestacją są różne kulty i religie. Można próbować żyć w zgodzie z tym uniwersal-

Raja joga

nym prawem, przestrzegając jego zasad i nie będąc związanym z żadną konkretną reli-

Królewska,

i najskuteczniej-

gią. W efekcie tych spostrzeżeń napotykamy

sza ścieżka polegająca na poznaniu rzeczy-

najszybsza

na przeszkody mające źródło w nas samych.

wistości poprzez pracę z własnym umysłem

Nawyki, słabości, uwarunkowania, stres,

- medytację. W jej realizacji jogin rozwija zdol-

które przeszkadzają nam w życiu zgodnie

ność koncentracji uwagi oraz oczyszczania

z prawem natury czy wskazówkami takiej,

czy innej religii. Zaczyna się poszukiwanie

mi się wypowiadać na temat skuteczności

praktycznych rozwiązań i tu z pomocą przy-

tych metod w obliczu nieuchronnych życio-

chodzą konkretne techniki pracy nad sobą.

wych problemów i trudności. Jednak wielo-

Hatha

sposobów

krotnie widziałem osoby tzw. wielkiej wiary

pozwalających na bieżące opanowywanie

(różnych religii, a nawet żarliwych ateistów),

joga

oferuje

wachlarz

problemów. Poprzez system ćwiczeń fizycz-

którzy w obliczu życiowych trudności znaj-

nych budujemy samodyscyplinę i koncentra-

dowali schronienie w swojej wierze czy prze-

cję, a w prezencie dostajemy zdrowie. Para-

konaniach.

doksalnie dar w postaci zdrowia może nas

Raja joga daje nam najbardziej uniwersalne

skutecznie zatrzymać w dalszym proce-

i skuteczne narzędzie pracy nad sobą - tech-

sie poznania i rozwoju. Zdrowie jest zresztą

niki medytacyjne. Niezależnie od stanu zdro-

bardzo kruche i delikatne. Parametry czysto

wia możemy skutecznie praktykować tech-

losowe mogą sprawić, że w ciągu chwili sytu-

niki panowania nad umysłem - koncentra-

acja ulega dramatycznej zmianie, nawet jeśli

cji uwagi oraz oczyszczania umysłu. Przeszło

żyjemy w bardzo higieniczny sposób.

2500 lat temu najbardziej rozpowszechnioną

W obliczu perspektywy tej delikatności i kru-

na świecie techniką medytacji była odkryta

chości naszego zdrowia, dobrze jest mieć coś

przez Buddę medytacja wglądu - Vipassana.

w zanadrzu. Coś co pozwala na pełną samorealizację, nawet w najtrudniejszej sytuacji. Tutaj z pomocą przychodzi bhakti joga

W kolejnych odcinkach: o widzeniu rze-

(wiara) lub raja joga (medytacja, wgląd).

czy takimi jakie są, a nie jakimi zdają się być

Jeśli chodzi o bhakti jogę - nie będąc zwią-

i wyborze systemu ćwiczeń w konkretnej tra-

zanym z żadną konkretną religią – trudno

dycji jogi oraz poradach, jak zacząć ćwiczyć.

Rio de Janeiro 2016 igrzyska problemów Gdy Polska wraz z Ukrainą otrzymała prawo organizacji mistrzostw Europy w piłce nożnej, w kraju zapanowało radosne oczekiwanie. Podobnego entuzjazmu nie ma w Brazylii, gdzie 5 sierpnia rozpoczną się igrzyska olimpijskie. Wszystko przez kryzys gospodarczy i liczne skandale...

w Monachium. Członkowie palestyńskiej organizacji Czarny Wrzesień zamordowali 11 zawodników i trenerów reprezentacji Izraela. Do tragedii mogłoby nie dojść, gdyby służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo nie zlekceważyły ostrzeżeń. Na kilka miesięcy przed igrzyskami policyjny psycholog Georg Sieber nakreślił 26 najgorszych możliwych scenariuszy, do których mogło dojść w trakcie imprezy. Punkt 21. dotyczył ataku arabskich terrorystów na izraelskich sportowców...

Historia nowożytnych igrzysk od samego

Bezpieczeństwo to także jeden z głównych

początku wiązała się z wieloma problemami.

problemów przed igrzyskami w Rio. W marcu

Niewiele brakowało, by odwołano już pierw-

opublikowano raport, z którego wynika,

szą edycję w 1896 roku w Atenach. Grecki

że do co dziesiątego zabójstwa na świe-

rząd nie chciał finansować imprezy i dopiero

cie dochodzi w Brazylii! Tylko w 2015 roku

wsparcie

milionera

George'a Averoffa

życie w ten sposób straciło 60 tysięcy osób.

pozwoliło zorganizować zawody. W zma-

Gdy w wyniku strzelaniny na ulicach Rio

ganiach wzięło udział jednak tylko 13 repre-

zmarła 17-letnia dziewczyna, słynny piłkarz

zentacji, które rywalizowały w zaledwie 9

Rivaldo zaapelował do kibiców, by nie przy-

dyscyplinach.

jeżdżali na igrzyska. – Tutaj jest gorzej z dnia

Kolejne igrzyska także zupełnie nie przypo-

na dzień. Radzę wszystkim, którzy wybie-

minały poważnych zawodów sportowych.

rają się do Brazylii na igrzyska olimpijskie, by

W 1900 roku w Paryżu triumfatorom wrę-

zostali w domu. Tutaj ryzykujecie życiem. Nie

czano... parasolki i buty, a cztery lata później

mówiąc już o szpitalach, w których panują

w St. Louis, podczas biegu maratońskiego,

straszne warunki i o całym tym politycznym

część zawodników musiała uciekać przed

chaosie, w jakim pogrąża się kraj – powiedział

bezpańskimi psami.

zdobywca Złotej Piłki z 1999 roku.

Z każdą koleją olimpiadą igrzyska zyskiwały

Polityczny chaos to kolejny element przedo-

jednak na prestiżu i z czasem stały się naj-

limpijskiego krajobrazu Brazylii, który spy-

większą międzynarodową imprezą na świe-

cha igrzyska na dalszy plan. Kraj od kilku lat

cie. Nie oznacza to jednak, że skończyły

pogrążony jest w głębokim kryzysie gospo-

się problemy organizacyjne. W 1996 roku

darczym, a złą sytuację potęgują kolejne afery

w Atlancie zawodnicy narzekali na fatalną

korupcyjne. Na dodatek 11 maja Izba Depu-

komunikację i wielogodzinne dojazdy na

towanych, niższa izba brazylijskiego parla-

areny zawodów. Z kolei postęp prac przy

mentu, przyjęła wniosek o wszczęcie proce-

budowie obiektów igrzysk w Atenach w 2004

dury impeachmentu wobec prezydent Dilmy

roku był tak powolny, że ostatecznie zrezy-

Rousseff. Powód? Ukrywanie złego stanu

gnowano m.in. z dachu nad pływalnią.

finansów publicznych. Niedługo potem zmie-

Najbardziej tragiczną kartą w historii igrzysk

nił się rząd, a wraz z nim minister sportu.

są wydarzenia, do których doszło w 1972 roku

Nowy - Leonardo Picciani - jest już trzecią

osobą w tym roku, która objęła to stanowisko.

farmakologiczne,

Z punktu widzenia sportowców jednym

zgonu wśród osób zarażonych wynosi aż 50

z największych problemów jest Zika – prze-

procent! Powagę sytuacji potęguje fakt, że

noszony przez komary wirus, bardzo groźny

mikroby wykryto także w wodach przy pię-

dla kobiet planujących potomstwo. Ciężarne,

ciu największych plażach w Rio, co stanowi

które przeszły zakażenie w pierwszym try-

poważne zagrożenie dla mieszkańców mia-

mestrze, częściej rodzą dzieci z wadami roz-

sta i turystów.

wojowymi. Wirusa mogą obawiać się także

Po rozgrywanych w 2015 roku zawodach

mężczyźni,

drogą

przedolimpijskich wielu żeglarzy skarżyło

płciową i utrzymuje się w nasieniu nawet

się na różnego rodzaju problem zdrowotne

przez osiem tygodni. W organizmach kobiet

– począwszy od zmian dermatologicznych,

przenoszony

jest

a prawdopodobieństwo

Zika pozostaje dwa tygodnie krócej.

poprzez problemy żołądkowe, a na gorączce

Sprawa jest na tyle poważna, że 150 lekarzy,

kończąc.

ekspertów i naukowców w liście do Świato-

Przyczyną

wej Organizacji Zdrowia (WHO) zaapelowało

powszechne odprowadzanie ścieków i nie-

o przełożenie igrzysk lub zmianę ich lokaliza-

czystości do kanałów, skąd trafiają do zatoki.

cji. „Brazylijski szczep wirusa Zika jest zagro-

– Żegluję ponad 20 lat i te wody są najbar-

żeniem dla zdrowia publicznego w stopniu,

dziej zanieczyszczonymi, jakie widziałem.

o którym nauka nie wypowiadała się wcze-

To naprawdę wielki wstyd, że tak piękny

śniej. To narażanie na niepotrzebne ryzyko

rejon i miasto ma tak bardzo zanieczyszczoną

pół miliona turystów z całego świata, któ-

wodę, na dodatek pełną śmieci – powiedział

rzy po powrocie do swoich krajów mogą stać

Duńczyk Allan Norregaard, brązowy medali-

fatalnego

stanu

wód

jest

się potencjalnym źródłem endemicznej cho-

sta igrzysk w Londynie w klasie 49er. Jeszcze

roby” – napisano. Część sportowców wzięła

dobitniej problem podsumował trener repre-

sobie ostrzeżenia do serca. Z powodu Ziki

zentacji Irlandii: – To ściek! To jest absolutnie

z udziału w igrzyskach zrezygnowali m.in.

obrzydliwe – stwierdził Ian Baker.

tenisiści: Rumunka Simona Halep, Kanadyj-

Problemy

czyk Milos Raonić i Czech Tomas Berdych;

Olimpijskiego potęgują kolejne afery dopin-

amerykański kolarz Tejay van Garderen oraz

gowe, a największa związana jest z Rosją.

czołowi golfiści: pochodzący z Irlandii Pół-

Według raportu przygotowanego na zlecenie

nocnej Rory McIlroy, Vijay Singh z Fidżi,

Międzynarodowej Agencji Antydopingowej

Amerykanin Dustin Johnson i Charl Schwar-

(WADA) przez kanadyjskiego profesora prawa

tzel z Republiko Południowej Afryki. – Po roz-

Richarda McLarena, laboratoria antydopin-

mowie z najbliższymi zdałem sobie sprawę,

gowe w Soczi i Moskwie, a także minister

że moje zdrowie i zdrowie mojej rodziny jest

sportu oraz służby specjalne Rosji brały udział

na pierwszym miejscu. Nawet jeśli ryzyko

w procederze, mającym na celu tuszowanie

zarażenia się wirusem Zika jest stosunkowo

pozytywnych wyników testów reprezentan-

małe, to niemniej jednak istnieje i nie chcę go

tów tego kraju podczas zimowych igrzyskach

podejmować – powiedział McIlroy.

olimpijskich w Soczi. W duże dopingowe

Dużym zagrożeniem dla zdrowia jest także

skandale zamieszani byli też m.in. sportowcy

stan wód w akwenach, na których będą

z Kenii i Kazachstanu.

rywalizować sportowcy. Dotyczy to nie tylko

Wszystko, co działo się wokół igrzysk, spra-

Zatoki Guanabara – areny zmagań żeglarzy

wiło, że mieszkańcy Brazylii odnoszą się

Międzynarodowego

Komitetu

– ale także toru, na którym o medale wal-

do nich niechętnie. Z najnowszego son-

czyć będą kajakarze i wioślarze. Na początku

dażu przeprowadzonego przez firmę Data-

czerwca wykryto w nich niebezpieczną

folha wynika, że aż połowa społeczeństwa

„superbakterię”, odpowiadającą za zaka-

jest przeciwna organizacji imprezy. Z kolei aż

żenia urologiczne, gastrologiczne i pulmo-

66 proc. respondentów stwierdziło, że kraj

nologiczne oraz choroby układu krwiono-

będzie miał przez igrzyska więcej problemów

śnego. Drobnoustrój jest odporny na środki

niż korzyści... Piotr Meissner

Rozpędziliśmy pociąg i nie zamierzamy go zatrzymywać

Grupa Europapier to jeden z najszybciej rozwijających się graczy środkowoeuropejskiego rynku papierniczego – w ciągu czterech ostatnich lat firma zanotowała 30-procentowy wzrost przychodów. O historii rozwoju spółki, planach na przyszłość i zmianach w obszarze identyfikacji wizualnej opowiadają prezes zarządu Przemysław Januszko i członek zarządu Marek Cholewa.

Państwa firma pojawiła się w Polsce w 1991 roku, a dziś jest jednym z liderów branży. Proszę opowiedzieć, jak wyglądał proces rozwoju firmy? P. J.: W 1991 powstała spółka Impap, a w roku 1994 spółka Europapier Polska. Impap zajmował się od początku dystrybucją papieru, Europapier Polska bazował na historii spółki Sonevix, która działała w branży mediów do reklamy. W latach 90. oczywiście wiele biznesów rozkwitało, bo po 1989 polska gospodarka ruszyła z ogromną prędkością, aby wykorzystać szansę otwartego rynku i zbliżyć się do gospodarek krajów Europy Zachodniej. Obie spółki bazowały na biznesie poligraficznym, łącząc potrzeby klientów, głównie drukarń, z możliwościami fabryk papieru, zarówno polskich, jak i europejskich.

Jakie są cele firmy na najbliższą przy szłość? P.J.: Chcemy być liderem w Polsce w dystrybucji papierów i produktów do komunikacji wizualnej. Oczekujemy wzrostu przychodów i rentowności ze sprzedaży. Ambicją Europapier Polska jest bycie partnerem wybieranym przez firmy odnoszące sukces. Pracujemy nad tym, aby stać się liderem trendów i rozwiązań dla klientów, którzy chcą rosnąć wspólnie z nami. Chcemy, aby klienci czuli, że współpraca z Europapier Polska jest dla nich oznaką sukcesu, źródłem prestiżu i impulsem do rozwoju. Jako zarząd życzymy sobie, aby pracownicy byli dumni z tego, że pracują w naszej spółce, a nasi dostawcy byli pewni, że wspólnie z nimi promujemy ich najlepsze produkty. Rozpędziliśmy pociąg i nie zamierzamy go zatrzymywać. Rynek papierniczy obejmuje bardzo sze roki zakres usług. W czym specjalizuje się Europapier? P.J: Bardzo trudno o specjalizacje na tak skomodytyzowanym rynku. Szukamy jej w sposobie sprzedaży. Nasza filozofia sprzedaży oparta jest na tworzeniu indywidualnych rozwiązań, które pozwalają naszym klientom osiągać sukces. Specjalizujemy sie też w kreowaniu nowych trendów i doradztwie, zarówno produktowym jak i biznesowym. Te profesjonalne kompetencje i poparte sukcesami doświadczenie pozwalają nam zajmować strategiczne pozycje w wybranych segmentach rynku, gdzie wnosimy konkretne wartości dodane. Dobrym przykładem jest rola Category Managera branży papier, jaką od ponad dziesięciu lat zajmujemy w kanale sprzedaży nowoczesnej.

Finalnie ze spółek, które miały obroty w wysokości kilkunastu milionów, mówimy dzisiaj o spółce, której obroty w 2016 roku znacznie przekroczą 400 mln zł, a w ostatnich czterech latach dynamika jej wzrostu sięgnęła 30%.

W ciągu następnych lat do biznesu poligraficznego dołączyły podłoża do opakowań, papier biurowy, następował dalszy rozwój sprzedaży mediów do reklamy. Rozwijaliśmy biznes papierów ozdobnych. Obecnie sprze-

Ostatnio firma zmieniła logo oraz nazwę – z Europapier-Impap na Europapier Pol ska? Dlaczego zdecydowali się państwo na te kroki? M.C.: Zdefiniowaliśmy oczekiwane pozycjonowanie spółki i konsekwentnie inwestujemy w nasz wizerunek, żeby to osiągnąć. Jesteśmy częścią międzynarodowej grupy i chcemy wykorzystywać w komuni-

dawanych w spółce pod marką Papierowy Dizajn. Dołączyliśmy też do oferty artykuły higieniczne. Finalnie ze spółek, które miały obroty w wysokości kilkunastu milionów, mówimy dzisiaj o spółce, której obroty w 2016 roku znacznie przekroczą 400 mln zł, a w ostatnich czterech latach dynamika jej wzrostu sięgnęła 30%. Weszliśmy na wyższy poziom.

Zapewne w trakcie prowadzenia firmy nie brakowało trudnych momentów. Które z nich utkwiły panom najbardziej w pamięci i jak udało się pokonać trud ności? P.J: W historii każdej firmy, tak jak każdej rodziny, a tak myślimy o Europapier Polska, są ważne momenty. Te ważne momenty przynoszą wiele radości, ale są też i takie, które są ogromnym wyzwaniem i trudnością. W przypadku Europapier Polska pamiętamy zarówno te dobre, jak i trudne momenty.

kacji tę istotną przewagę nad lokalnymi dystrybutorami. Nowe logo to wyraźny i ważny sygnał dla rynku oraz pracowników, że jesteśmy nowoczesną i zorientowaną na rozwój firmą, która ma strategię dywersyfikacji biznesu. W połączeniu z nowym hasłem „First of All” potwierdzamy nasze dążenie do pozycji lidera, zorientowanie na klienta i pasję we wszystkim, co robimy. Bardzo lubimy ten nowy image!

Zmiany dotyczą tylko obszaru identyfika cji wizualnej czy wiążą się także z nowymi pomysłami lub zmianami w ofercie? M.C.: Zmiana identyfikacji wizualnej zobowiązuje. Idą za nią bardzo konkretne działania potwierdzające nową strategie dywersyfikacji i umacnianie pozycji lidera wzrostu w dzisiejszym core businessie, czyli papierze i opakowaniach. To zobowiązanie dotyczy także jakości pracy wszystkich pracowników, zgodnie z hasłem „First of All”.

W dzisiejszych czasach trzeba być liderem, którego pracownicy szanują nie za stanowisko na wizytówce, a za wiedzę i kompetencje, które pozwalają wszystkim pracownikom, jak i właścicielowi, cieszyć się z rozwoju i sukcesów oraz wierzyć, że jak są trudności, to właśnie ten zespół jest najlepszy, aby znaleźć na ten gorszy czas dobre rozwiązania.

Imponujący jest wzrost przychodów firmy – 30 procent w ciągu ostatnich czterech lat? Jakimi jeszcze sukcesami może się pochwalić Europapier? M.C.: Cieszymy się osiągnięciami naszych klientów. Wielu z nich osiągnęło sukces na skalę międzynarodową i wyznacza standardy w branży. Łączymy też sukcesy firmy z suk-

Obaj pracujemy w firmie już kilkanaście lat,

Chcemy być liderem w Polsce w dystrybucji papierów i produktów do komunikacji wizualnej.

więc odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Zbyt wiele mamy wspomnień. Gdybyśmy mieli się skupić jednak na krótkiej liście, to wymienilibyśmy takie dwa momenty. Pierwsza data to 25 lipca 2003 roku i połączenie spółek Europapier Polska i Impap.

cesami pracowników. Wielu z nich zostało

Ponad 200 pracowników i optymaliza-

docenionych również

na poziomie grupy,

cja tego zespołu do 120 osób, przy zachowa-

dzięki czemu możemy pochwalić sie pozy-

niu dynamiki wzrostu i poprawie produk-

cją najbardziej zaawansowanego i innowacyj-

tywności biznesu. To wszystko w sytuacji,

nego oddziału Europapier. To my inicjujemy

kiedy spółka ma dwóch właścicieli - jednego

i wdrażamy nowoczesne narzędzia sprze-

w Austrii, drugiego w Polsce. Bardzo trudno

daży i obsługi klienta, nowe produkty i stra-

byłoby skrócie opisać, wszystko to, co wyda-

tegie marketingowe, które potem przeno-

rzyło się w kolejnych latach. Obawiam się, że

szone są na pozostałe rynki i wzmacniają całą

nie udałoby się to nawet w obszernej książce

grupę. Jesteśmy z tego dumni.

(śmiech).

Zarządzają Panowie firmą, która zatrud nia blisko 170 osób. Co jest kluczowe w zarządzaniu tak liczną załogą? P.J.: Z jednej strony to aż 170 pracowników, z drugiej strony 170 osób, naszych koleżanek i kolegów, których znamy po imieniu, a prawie połowę z nich od więcej niż dziesięciu lat. Znamy, bo chcemy znać, bo kluczowe w zarządzaniu takim zespołem jest dzielenie się pasją, jaką jest rozwój takiej spółki jak Europapier Polska, realizując przy tym lokalne cele biznesowe, jak i cele wyznaczane przez właściciela. Kluczowa jest komunikacja. Dzielenie się krótkoterminową strategią spółki, jak i planami rozwoju na kolejne lata. Jasne komunikowanie zmian i dbałość o przestrzeganie wartości spółki, otwartość i konsekwencja w realizowaniu celów to ważne elementy w zarządzaniu. Należy też zaznaczyć, że jesteśmy blisko pracowników i problemów operacyjnych, jesteśmy dostępni, zaangażowani w działania strategiczne, jak i bieżącą pracę. Dbamy o odpowiedni dobór pracowników do zadań i wyzwań, które stawia przed nami rynek. Mamy wspólne cele z pracownikami, co oznacza, że nie ma sukcesu zarządu bez sukcesu pracowników i odwrotnie. Dzięki temu jesteśmy aktywni w kontaktach z naszymi klientami i dostawcami, starając się zrozumieć ich potrzeby i problemy. W dzisiejszych czasach trzeba być liderem, którego pracownicy szanują nie za stanowisko na wizytówce, a za wiedzę i kompetencje, które pozwalają wszystkim pracownikom, jak i właścicielowi, cieszyć się z rozwoju i sukcesów oraz wierzyć, że jak są trudności, to właśnie ten zespół jest najlepszy, aby znaleźć na ten gorszy czas dobre rozwiązania.

Łączymy sukcesy firmy z sukcesami pracowników. Wielu z nich zostało docenionych również na poziomie grupy, dzięki czemu możemy pochwalić sie pozycją najbardziej zaawansowanego i innowacyjnego oddziału Europapier.

Wracając jednak do restrukturyzacji to oczywiście z jednej strony to była trudność, bo na początku procesu nie było strefy komfortu, ale z drugiej strony wspaniałe, satysfakcjonujące wyzwanie dla spółki i jej pracowników, aby takie połączenie wykorzystać do rozwoju. Czas pokazał, że nam się to udało. Druga data to październik 2010 roku i zmiana właściciela Grupy Europapier (a więc i naszej spółki, która do tej grupy należy) z Mondi Group na Heinzel Group. Zmiana zasadnicza, bo z ogromnej korporacji trafiliśmy do koncernu, rodzinnej spółki zarządzanej aktywnie na poziomie operacyjnym przez seniora rodu Heinzel. Dla każdego, kto choć raz miał do czynienia z takimi dwoma kulturami organizacyjnymi jest jasne, że różnica w ich zarządzaniu jest olbrzymia. I też mogę potwierdzić, że i ta zmiana i wyzwanie zakończyliśmy sukcesem nie tylko dla spółki w Polsce, ale i dla całej Grupy Europapier, lidera w dystrybucji papieru i podłoży do druku w regionie CEE.

Więcej na www.europapier.com

Ostanie badania pokazują, że długie przesiadywanie przy biurku niesie za sobą podobne szkody zdrowotne, co palenie papierosów. Więc jeśli to prawda, że siedzenie to „nowe palenie”, warto poznać kroki, jakie należy podjąć, aby uniknąć szkód związanych z siedzącym trybem życia.

Jazda samochodem, praca przed komputerem

Plan jest prosty: należy się poruszać. Nawet najmniejszy ruch bez większego wysiłku będzie wystarczający na początek, by powstrzymać złe skutki braku aktywności.

czy nawet odpoczynek na kanapie – na siedzeniu spędzamy większą część całego dnia. Wiele badań pokazuje, że długotrwałe i nadmierne siedzenie w pracy ma wpływ na zdrowie, dobre samopoczucie i wydajność pracowników. Od mniej więcej 50 lat wiemy, że siedzenie ma wpływ na zdrowie. Co więcej, aktywność fizyczna wykonywana raz dziennie przez godzinę nie cofnie negatywnych skutków siedzenia przez osiem godzin; tak samo jak prze-

Zbyt długie siedzenie wiąże się z przyrostem

biegnięcie kilometra nie może usunąć szkód

masy ciała, a zatem z ryzykiem cukrzycy typu

spowodowanych przez nałóg palenia. Rozwią-

drugiego, oraz zachorowaniami na raka lub

zaniem jest przyjmowanie pozycji stojącej jako

postępowaniem chorób serca. W badaniu opu-

domyślnej, a nie zakładanie, że siedzenie jest

blikowanym w „The Journal of Physiology”

naturalne dla ciała – mówi Gavin Bradley, zało-

odkryto aktywność enzymu tłuszczu lipazy lipo-

życiel i dyrektor Get Britain Standing, dynamicz-

proteinowej (LPL), który maleje wraz ze wzro-

nej kampanii mającej edukować społeczeństwa

stem aktywności. Stanie pomaga aktywować

i pracodawców na temat zagrożeń zdrowot-

działanie enzymu. Aby uniknąć omawianych

nych. Kampania szybko się rozrasta, a obecnie

szkód i zapobiec utracie jakości i długości życia,

działa w USA, Kanadzie i Australii.

trzeba pozbyć się kilku złych nawyków.

Mamy na szczęście dobre rozwiązania. Plan jest prosty: należy się poruszać. Nawet naj-

Ćwicz w biurze:

mniejszy ruch bez większego wysiłku będzie wystarczający na początek, by powstrzymać

Wstań od biurka i zrób parę przysiadów. Powtórz 5–10 razy.

złe skutki braku aktywności. Podstawowym celem powinno być zmniejszenie czasu przeznaczonego na siedzenie – zwłaszcza w pracy.

Wyciągnij ręce i pochyl się do przodu (dotknij palcami podłogi) i podnieś się z powrotem (spróbuj sięgnąć do sufitu). Powtórz 10 razy.

Pracownicy biurowi spędzają średnio dziesięć godzin dziennie w pozycji siedzącej, a 70% czasu siedzą w biurze. Wszystko zaczyna się od oceny swojego harmonogramu siedzenia

Spaceruj po biurze

– Podobnie, jak oceniamy swoje codzienne czy cotygodniowe spalanie kalorii lub spożycie alkoholu, w tym przypadku musimy ocenić i w miarę możliwości ograniczyć czas, który przeznaczamy na siedzenie. Zalety takiego przedsięwzięcia są ogromne – wyjaśnia Gavin Bradley. By rozwiązać problem nadmiernego siedzenia wystarczy wdrożyć w życie poniższy plan. Policz, ile godzin dziennie spędzasz w pozy-

Te małe przyzwyczajenia mogą faktycznie

cji siedzącej. Możesz to zrobić, wykonując test

zwiększyć Twoją energię i poprawić ogólny stan

dostępny pod adresem juststand.org.

zdrowia (przyczynią się również do dekompresji narządów i mięśni, które są skurczone, kiedy siedzisz). Wiele porad, ale jak zacząć?

Wybierz ruch: upewnij się, że korzystasz ze wszystkich możliwości aktywności fizycznej, które możesz wykonać w ciągu dnia. Musisz

Ustaw alarm (można użyć aplikacji na laptopie

podejść lub zejść? Wybierz schody, nie windę.

lub komórce), który przypomina, że nadszedł

Masz długą rozmowę telefoniczną lub tele-

czas, aby przejść się np. około 30 sekund.

konferencję? Stój lub chodź podczas roz-

W tym momencie chodź, rozciągaj się i zrób

mowy. Planujesz spotkanie? Zaproponuj, by

małe ćwiczenia, które pozwolą Ci zmienić

było na stojąco, aby dać swoim współpracow-

pozycję. Jeśli wprowadzisz ten plan do ośmio-

nikom te same korzyści.

godzinnego dnia pracy, zminimalizujesz liczbę godzin siedzenia. Poza godzinami pracy połącz nowe nawyki z poważniejszymi ćwiczeniami. Dwie do trzech godzin w tygodniu spędzone na siłowni wpłynie na dobre samopoczucie, a także poprawi odporność i wytrzymałość. Taki plan zrównoważy siedzenie, do którego jesteś zmuszony, z aktywnością potrzebną do utrzymania dobrego stanu zdrowia.

Golf nie tylko dla wybranych Chodzenie z kijem po polu i wbijanie białej piłeczki do dołków na pierwszy rzut oka nie wygląda pasjonująco. Pozory jednak mylą, a świadczą o tym statystyki – w golfa na całym świecie gra około 150 milionów osób. I wbrew powszechnym stereotypom, nie są to tylko starsi panowie.

Szacuje się, że w Polsce golfa uprawia około

osób deklarujących regularną grę w golfa są

20 tysięcy osób. I choć adeptów regular-

Stany Zjednoczone, gdzie jest aż 25 milionów

nie przybywa, trudno nazwać go sportem

golfistów-amatorów. W Europie te liczby nie

powszechnym.

są tak imponujące, ale w porównaniu z Polską i tak robią wrażenie. W Niemczech w golfa gra 600 tysięcy osób, w Szwecji - 500 tys.,

Golf jak religia

a w Czechach - 50 tys.

– W trakcie kariery dużo podróżowałem po świecie i właściwie nie można porównać

Walory zdrowotne golfa potwierdzają liczne badania. Okazuje się, że w trakcie uderzenia kijem uruchamiamy aż 120 mięśni

popularności golfa w Polsce z tym, co dzieje się w innych krajach – mówi Szymon Ziółkowski, mistrz olimpijski i mistrz świata w rzucie młotem, a obecnie poseł Platformy Obywatelskiej. – W Japonii golf jest niemal religią. Driving range (miejsce, gdzie ćwiczy się długie uderzenia – przyp. red.) wielkości bloku nie jest tam niczym nadzwyczajnym,

O popularności dyscypliny na świecie świad-

a pola często położone są w centrach miast.

czą też zarobki zawodowych golfistów. Jor-

Pamiętam, że jak trenowałem w Republice

dan Spieth, lider finansowego rankingu opu-

Południowej Afryki, to obok naszego ośrodka

blikowanego przez magazyn „Golf Digest”,

też były pola golfowe. Bardzo ciągnęło mnie,

w 2015

by wziąć kij do ręki, ale musiałem rzu-

z czego 30 pochodziło z reklam. O niespełna

roku zarobił 53 miliony dolarów,

cać swoim żelastwem – śmieje się Ziółkow-

milion mniej wzbogacił się drugi na liście

ski i dodaje: – W Polsce buduje się coraz wię-

- Phil Mickelson.

cej obiektów, ale to wciąż nie jest to. Mieszkam w Poznaniu i marzy mi się, by w pobliżu

Sport dla wszystkich

powstało pole golfowe z prawdziwego zdarzenia. Teraz muszę jechać półtorej godziny aż pod Świebodzin, gdzie znajduje się ośrodek

Jednym z podstawowych atutów golfa jest bez

Kalinowe Pola.

wątpienia to, że może go uprawiać każdy. Na

Absolutnym liderem pod względem liczby

polach coraz częściej, obok dorosłych, grają

dzieci i młodzież. Mimo to w Polsce wciąż

właściwie na terenie całej Polski. Ani jednego

dominuje opinia, że golf to zajęcie dla star-

pola golfowego nie ma tylko w województwie

szych panów, bo nie wymaga większego

świętokrzyskim.

wysiłku. – Tak najczęściej mówią ci, którzy z golfem nie mają nic wspólnego. Chętnie

Jak zacząć?

zaprosiłbym tych chojraków na 18-dołkowe pole golfowe, gdzie często w trakcie jednej partii trzeba przejść nawet dziesięć kilome-

Gry lepiej nie uczyć się na własną rękę, przy-

trów. Podczas gry w golfa naprawdę można

najmniej na początku. Warto skorzystać

się zmęczyć, co oczywiście ma dobry wpływ

z pomocy specjalistów, bo wbrew pozorom

na organizm, a dodatkowym atutem są także

uderzenie piłki tak, by leciała w zamierzonym

piękne okoliczności przyrody. Poza tym to

kierunku, nie jest proste. Profesjonalny tre-

dyscyplina trudna technicznie, co dla osób

ner nauczy nie tylko technicznych aspektów

lubiących wyzwania jest atrakcyjne – twier-

gry, ale także podpowie, jak zachowywać się

dzi Ziółkowski.

na polu, by nie przeszkadzać innym graczom.

Walory zdrowotne golfa potwierdzają liczne

Większość kursów organizowanych przez

badania. Okazuje się, że w trakcie uderze-

kluby golfowe kończy się egzaminem na Zie-

nia kijem uruchamiamy aż 120 mięśni, a kilka

loną Kartę, która uprawnia do gry na wszyst-

godzin ruchu na świeżym powietrzu świetnie

kich polach w Polsce i udziału w niektórych

wpływa na układ krwionośny i odporność.

turniejach. Egzamin składa się z dwóch czę-

Nie do przecenienia są także aspekty relak-

ści – teoretycznej i praktycznej. W pierwszej

sacyjne. Osoby, które regularnie odwiedzają

należy odpowiedzieć na 30 pytań dotyczą-

pola golfowe, przekonują, że trudno o lep-

cych reguł gry i etykiety zachowania na polu.

sze miejsce, by odstresować się i zapomnieć

Głównym elementem części praktycznej jest

o problemach. Grając w golfa, można też

gra, w której kandydat na golfistę musi roze-

połączyć przyjemne z pożytecznym. W śro-

grać przynajmniej trzy dołki.

dowisku biznesowym mówi się, że nie ma lepszego sposobu na robienie interesów i gro-

Powrót na igrzyska

madzenie kontaktów.

Dobrą okazją do spróbowania swoich sił jest

Biała plama w Świętokrzyskiem

Ogólnopolski Dzień Golfa. Impreza organizowana jest co roku, a ostatnia edycja odbyła

W Polskim Związku Golfa zarejestrowanych

się 22 maja. Na blisko 50 polach w całym kraju

jest ponad 60 obiektów, z czego dziewiętna-

można było wziąć udział w bezpłatnych lek-

ście to pełnowymiarowe pola 18-dołkowe,

cjach i pokazach. Dyscyplinie bliżej będzie

a osiemnaście – 9-dołkowe. Wiele z nich

można przyjrzeć się także w sierpniu, bo golf

zachwyca malowniczym położeniem. Do naj-

po ponad stu latach wraca do programu let-

bardziej wyjątkowych pod tym względem

nich igrzysk olimpijskich. W Rio de Janeiro

należą usytuowany w dorzeczu Wisły First

o medale rywalizować będzie 60 mężczyzn

Warsaw Golf & Country Club czy Armada Golf

i tyle samo kobiet. Nie wiadomo jeszcze, czy

Club w Bytomiu, przepiękny obiekt powstały

Telewizja Polska, która ma prawa do imprezy,

na zrewitalizowanych pokopalnianych tere-

pokaże zmagania golfistów na otwartych

nach KWK Szombierki. Dodatkowym atutem

antenach, jednak na pewno będzie można

Armady jest wysokiej klasy baza noclegowa

zobaczyć je w Internecie.

– w odległości zaledwie dwóch kilometrów znajduje się czterogwiazdkowy Rezydencja Luxury Hotel. Mniejsze lub większe obiekty można znaleźć

Piotr Meissner

Zarządzanie portfelami? Wystarczy 50 tys. złotych

sywnie nastawionych inwestorów.

W środowisku historycznie niskich stóp procentowych banki oferują lokaty, których oprocentowanie trudno uznać za zadowalające. Warto szukać alternatywnych metod lokowania kapitału, gdyż w długim okresie tylko rynki kapitałowe oferują ponadprzeciętne stopy zwrotu dla inwestorów. Dobrym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest usługa zarządzania portfelami instrumentów finansowych.

W wyborze oferty zarządzania portfelami należy zwrócić uwagę na spektrum inwestycyjne, tzn. na jakich rynkach zarządzający portfelami inwestują powierzone środki, tj. czy nabywane do portfeli aktywa są płynne. Jeżeli są nabywane na oficjalnych rynkach giełdowych w danym kraju, to można założyć że są to aktywa płynne, szczególnie jeśli mamy do czynienia np. z akcjami spółek notowanych we Frankfurcie czy też Nowym Jorku. W sytuacji przeciągającej się dekoniunktury na warszawskim rynku akcji warto też zwrócić uwagę, czy środki są lokowane na rynku krajowym czy zagranicznym.

Polega ona na inwestowaniu powierzonych przez klienta środków w jego imieniu i na jego

Usługa zarządzania portfelem na zlecenie klienta jest przeznaczona dla szerokiego grona klientów, zarówno dla tych, z konserwatywnym podejściem do ryzyka, jak i dla bardziej agresywnie nastawionych inwestorów.

rachunek w wybrane instrumenty finansowe. Na podstawie umowy o zarządzanie, zarządzający portfelami dokonują inwestycji zgodnie z ustaloną wcześniej z klientem strategią inwestycyjną. W odróżnieniu od funduszy inwestycyjnych, klient posiada wydzielony rachunek inwestycyjny, a aktywa na nim przechowywane są własnością klienta, co czyni usługę zarządzania portfelami znacznie bardziej zindywidualizowaną i dopasowaną do potrzeb danego klienta. Możliwość skorzystania z takiej usługi zazwyczaj mają klienci z nadwyżkami finansowymi zaczynającymi się od 1 mln PLN, lecz np.

Rynki zagraniczne dają bez wątpienia znacznie

DM TMS Brokers oferuje rzeczoną usługę już

większe możliwości inwestycyjne, chociażby

od 50 tys. PLN. W ofertach usług zarządzania

poprzez możliwość inwestowania w akcje

portfelami zazwyczaj znajduje się kilka modelo-

spółek z branż, które na warszawskiej GPW nie

wych (standardowych) strategii inwestycyjnych

mają w ogóle swoich przedstawicieli. W takiej

o określonych profilach ryzyka, jak również

sytuacji należy koniecznie zweryfikować z jakim

strategie indywidualne, gdzie to klient określa

partnerem usługodawca współpracuje, gdyż

poszczególne parametry strategii inwestycyjnej.

operowanie na rynkach zagranicznych zazwy-

Usługa zarządzania portfelem na zlecenie

czaj wymaga współpracy usługodawcy krajo-

klienta jest przeznaczona dla szerokiego grona

wego z zagraniczną instytucją brokerską. Dru-

klientów, zarówno dla tych, z konserwatywnym

gim ważnym elementem jest stopień dywersyfi-

podejściem do ryzyka, jak i dla bardziej agre-

kacji portfela inwestycyjnego. Powinien być on

zapewniony na poziomie formalnym w postaci

padku strategii absolutnej stopy zwrotu, której

specyfikacji strategii inwestycyjnej, najlepiej

celem jest uzyskiwanie dodatnich stóp zwrotu

pod postacią sztywnych limitów inwestycyj-

bez względu na otoczenie rynkowe.

nych np. maksymalnie 2% portfela w akcje jed-

Transparentność i bieżący wgląd klienta do wła-

nego emitenta. Wymusza to w sposób formalny

snego rachunku jest priorytetem. Klient powi-

na zarządzających portfelami pewien poziom

nien móc w dowolnej chwili sprawdzić bieżącą

i strukturę dywersyfikacji portfeli inwestycyj-

wycenę swojego portfela, stopę zwrotu z port-

nych, co w długim okresie ogranicza ich ryzyko

fela oraz benchmarków za dany okres. Niektóre

i zwiększa odporność wyników zarządzania na

instytucje zarządzania aktywami oferują dedy-

wstrząsy rynkowe.

kowane rozwiązania techniczne, które pozwa-

Kolejnym elementem są koszty świadczenia

lają na bieżące monitorowanie powyższych

usługi. Pod względem kosztowym, oferty zarzą-

elementów. Ostatnią rzeczą wartą uwagi są

dzania aktywami prezentuje się przejrzyście

dotychczasowe wyniki inwestycyjne. Zazwyczaj

i konkurencyjnie na tle porównywalnych usług

przeciętny klient patrzy na to w pierwszej kolej-

(tj. klasycznych funduszy inwestycyjnych). To

ności, lecz należy mieć na uwadze, że histo-

co je zazwyczaj wyróżnia to brak opłaty wstęp-

ryczne wyniki w zasadzie nie mają przełoże-

nej, a na całość kosztów składają się opłata

nia na przyszłe wyniki. Nawet wieloletni liderzy

za zarządzanie i opłata za sukces (tj. wynik

rankingów mogą w ciągu roku spaść na ich dół,

powyżej rynkowego benchmarku). Opłata za

historia zna wiele takich przypadków. Niemniej,

zarządzanie jest często niższa w porówna-

zawsze warto wyniki poddać analizie choćby

niu do konkurencyjnych ofert, a opłata za suk-

pod kątem sprawdzenia historycznej zmienno-

ces pobierana jest tylko w wypadku wypraco-

ści wyniku.

wania wyższej stopy zwrotu niż ustalony ben-

Porównując usługę zarządzania portfelami do

chmark, przy zachowaniu zasady „high-water

nabywania jednostek uczestnictwa lub certyfi-

mark”. Innymi słowy opłata za sukces pobierana

katów inwestycyjnych funduszy zarządzanych

jest tylko i wyłącznie wtedy, kiedy stopa zwrotu

przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych,

z portfela klienta jest wyższa od benchmarku,

klient zyskuje możliwość dobrania indywidualnej strategii inwestycyjnej oraz otoczony jest opieką doradcy, na którego pomoc może liczyć w każdej chwili. Ponadto, w odróżnieniu od fun-

Pod względem kosztowym, oferty zarządzania aktywami prezentuje się przejrzyście i konkurencyjnie na tle porównywalnych usług (tj. klasycznych funduszy inwestycyjnych)

duszy inwestycyjnych, klient często ma możliwość codziennego bezpośredniego kontaktu z doradcą klienta, który udziela wszelkich niezbędnych i szczegółowych informacji na temat świadczonej usługi. Dodatkowo, klient co miesiąc powinien otrzymywać szczegółowy raport z wykonywanej usługi, który zawiera zestawienie wszystkich poniesionych kosztów, wyników inwestycyjnych oraz pełnego składu portfela.

a wartość portfela jest historycznie wysoka.

Podsumowując, usługa zarządzania aktywami

Benchmark natomiast jest stopą odniesie-

jest usługą siostrzaną do klasycznych fundu-

nia, w stosunku do której porównuje się wyniki

szy inwestycyjnych, lecz bardziej spersonali-

zarządzania portfelem. W przeważającym stop-

zowaną i, co za tym idzie, wymagająca wyż-

niu benchmarki są rynkowe tzn. związane

szego wkładu początkowego. Jednakże, klient

z pewnym indeksem rynku akcji, rentownością

w zamian otrzymuje znacznie szerszy zakres

obligacji, czy też stopami rynku pieniężnego.

ujawnień dotyczących jego portfela inwesty-

Benchmark może być także kombinacją kilku

cyjnego oraz często ma możliwość negocjacji

stóp odniesienia lub być określony jako stała

wszystkich elementów kosztowych, jak również

wartość (np. 5% w skali roku). Z tym ostatnim

może zostać mu zbudowany portfel w oparciu o

przypadkiem często mamy do czynienia w przy-

jego zindywidualizowane wymagania.

Zdrowe stawy, mięśnie, ścięgna i więzadła jako narzędzia sukcesu Współczesny świat jest niczym pędząca lokomotywa. I takie jest też nasze życie – setki obowiązków, dziesiątki spotykanych ludzi, kolejne wydarzenia przebiegające niczym obrazy w kalejdoskopie, wymuszają na nas określone reakcje, zmuszają do aktywności. W powyższej sytuacji jedynie dbałość o zdrowie, zarówno psychiczne jak i fizyczne, pozwoli nam pozostać w „grze”.

dr n.med. Szymon Kujawiak – specjalista w ortopedii i traumatologii narządu ruchu pracujący w Oddziale Ortopedii i Chirurgii Urazowej Narządu Ruchu Szpitala Wojewódzkiego w Poznaniu. Tytuł doktora nauk medycznych uzyskał na podstawie Rozprawy Doktorskiej „Porównanie wyników operacyjnego i zachowawczego leczenia pełnego zwichnięcia stawu barkowo-obojczykowego”. Do jego szczególnych zainteresowań zawodowych należy medycyna sportowa, artroskopia kolana, rekonstrukcje więzadeł stawów kolanowych, endoprotezoplastyka stawów biodrowych i kolanowych, zespalanie złamań w obrębie kończyny górnej i dolnej. Uczestnik wielu szkoleń i konferencji z zakresu ortopedii i traumatologii. Członek Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego (PTOiTr.), European Society of Sports Traumatology, Knee Surgery and Arthroscopy (ESSKA), Polskiego Towarzystwa Chirurgii Artroskopowej.

Ogromna i wciąż narastająca intensyfikacja aktywności, zarówno na polu zawodowym jak i prywatnym, prowadzi coraz częściej do patologii narządu ruchu. Zwiększająca się z roku na rok ilość kontuzji w obrębie stawów, mięśni, ścięgien i więzadeł wymusza na coraz większej rzeszy pacjentów ograniczenie aktywności zawodowej i prywatnej, co ma oczywiście wpływ na komfort życia. Uszkodzenia

wewnątrzstawowe,

zerwa-

nia więzadeł, choroby przeciążeniowe tkanek miękkich, wreszcie choroba zwyrodnieniowa - to tylko niektóre z chorób prowadzące do znacznego ograniczenia sprawności pacjentów.

Staw kolanowy

Ścięgno Achillesa

Jako największy staw ustroju jest najczęściej

Wielu panów po wyczerpującym dniu w biu-

narażony na liczne patologie, tak w przebiegu

rze, kiedy jedyną aktywnością fizyczną pozo-

urazów sportowych i komunikacyjnych, jak

stawało kilka kroków dookoła biurka, pragnie

i przeciążeń wynikających z aktywności dnia

ruchu. Piłka nożna z kolegami lub mecz tenisa

codziennego. Bardzo duża i wciąż rosnąca

po pracy to, wydawać by się mogło, idealne

liczba artroskopii stawu kolanowego wyko-

rozwiązanie. Jednak pamiętajmy, że nieprzy-

nywanych w Klinice Solumed tylko potwier-

zwyczajone do aktywności, często nie roz-

dza skalę problemu.

grzane ścięgna Achillesa w sytuacji nagłego wysiłku, szybkiego przyspieszenia i gwałtownego zatrzymania się, ulegają bardzo

Zwiększająca się z roku na rok ilość kontuzji w obrębie stawów, mięśni, ścięgien i więzadeł wymusza na coraz większej rzeszy pacjentów ograniczenie aktywności zawodowej i prywatnej.

często zerwaniu. W takiej sytuacji pozostaje

Zerwane więzadła krzyżowe, uszkodzone

Wielogodzinna praca przy komputerze, setki

łąkotki, liczne patologie chrząstki stawowej,

precyzyjnych ruchów palcami, gra na instru-

nie operowane w bezpośredni sposób, pro-

mencie muzycznym - to najczęstsze powody

wadzą do choroby zwyrodnieniowej. Zapo-

powstania zespołu cieśni kanału nadgarstka.

biegać urazom można m.in. poprzez noszenie

Uciśnięty przez więzadło poprzeczne nad-

ochraniaczy na kolana podczas uprawiania

garstka nerw pośrodkowy prowadzi do drę-

sportu i dostosowanie obuwia do uprawianej

twień palca I, II, III i IV, bólu i osłabienia siły

dyscypliny.

mięśniowej kciuka. Najwięcej zabiegów ope-

jedynie zabieg operacyjny i długotrwała rehabilitacja. Pamiętajmy o rozgrzewce i zwolnieniu tempa na koniec ćwiczeń. Uwaga! Kontuzji ścięgna Achillesa najczęściej doznają mężczyźni koło czterdziestki.

Zespół cieśni kanału nadgarstka

racyjnych w tym wskazaniu wykonuje się wśród młodych, aktywnych zawodowo męż-

Paluchy koślawe, czyli halluksy

czyzn. W sytuacji zaostrzenia objawów najlepszym rozwiązaniem jest operacja nad-

Cały dzień na nogach, często w niewygodnym

garstka. Jeśli chory trafi do ortopedy w fazie

obuwiu, dźwiganie dodatkowych kilogra-

początkowej, wystarczy

mów nadwagi? To przyczyny powstawania

ręki w ortezie i leczenie farmakologiczne.

unieruchomienie

halluksów. Ból i deformacja stopy uniemożliwia normalne funkcjonowanie, co prowadzi

Wielogodzinna praca przy komputerze, setki precyzyjnych ruchów palcami, gra na instrumencie muzycznym – to najczęstsze powody powstania zespołu cieśni kanału nadgarstka.

do znacznego spadku sprawności. W takiej sytuacji pomóc może jedynie zabieg operacyjny. Schorzenie dotyczy głównie kobiet, ale mężczyźni także nie powinni go lekceważyć, szczególnie jeśli ktoś z rodziny się z nim zmagał (choroba ma podłoże genetyczne). Profilaktyka to noszenie wygodnego obuwia, ćwiczenia palców stóp, niedopuszczanie do nadwagi i ćwiczenia fizyczne.

Entezopatie Łokieć tenisisty bądź golfisty, kolano skoczka lub biegacza, zapalenie rozcięgna podeszwowego - to jedynie niektóre, spośród dużej grupy, chorób przeciążeniowych tkanek miękkich wynikających bezpośrednio z dużej aktywności. Nakładające się systematycznie mikrouszkodzenia narządu ruchu prowadzą do stanu zapalnego, a co za tym idzie bólu, obrzęku i zaburzenia codziennej aktywności pacjentów. Leczenie jest trudne i długotrwałe, a częste bagatelizowanie problemu i niezgłaszanie się do lekarza może owocować utrwalonymi zaburzeniami w obrębie naszego organizmu.

Choroba zwyrodnieniowa Skrajna destrukcja stawów to choroba zwyrodnieniowa.

Powodowana

wielolet-

nimi przeciążeniami i objawiająca się stanem zapalnym, bólem i znacznym, jeśli nie całkowitym, zniesieniem ruchomości stawów, w ogromnym stopniu obniża komfort życia pacjentów. Rosnąca liczna zakładanych endoprotez stawu biodrowego i kolanowego to bezsprzeczny wyraz rozmiaru problemu. Powyższe przykłady to jedynie niewielka grupa patologii wynikających z narastającej aktywności, która jest wręcz obligatoryjna w obecnych czasach. Stała dbałość o nasze stawy, mięśnie, ścięgna i więzadła, wyrażająca się w kontrolach lekarskich i szeroko pojętej profilaktyce, to jedyna droga pozwalająca uniknąć operacji. Pozostańmy w pełni aktywni, zmierzajmy po sukces tak na polu zawodowym, jak i prywatnym, jednak równocześnie pamiętajmy o dbałości o nasz organizm, bo bez sprawności możemy nie zrealizować naszych celów i marzeń.