Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 2
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 3
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 4
Τα βότανα ήταν τα πρώτα φάρμακα που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Από την αρχαιότητα οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα αρωματικά φυτά για τις θεραπευτικές ιδιότητές τους και για τη διατροφική αξία τους.
Σύμφωνα με το μύθο το βουνό Όλυμπος,
όπου
κατοικούσαν
οι
ελληνικοί θεοί ήταν καλυμμένο από λουλούδια
και
βότανα,
που
βρίσκονταν εκεί για εξυπηρέτηση των θεών, αλλά και των θνητών. Οι μύθοι που αναφέρονται στους θεούς και θεές παρουσιάζουν εύγλωττα το σεβασμό που οι αρχαίοι Έλληνες έτρεφαν για την ομορφιά των φυτών και τις θεραπευτικές ιδιότητές τους. Ο Ιπποκράτης, ο Αριστοτέλης, ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης, ο Φανίνος, ο Πλίνιος και πολλοί άλλοι ήταν μελετητές τους. Ο
Έλληνας
θεραπευτής
και
πατέρας
της
Ιατρικής, ο Ιπποκράτης, συνιστούσε τη χρήση των βοτάνων, του καθαρού αέρα, της άσκησης, και της ισορροπημένης διατροφής ως στοιχεία της καλής υγείας. Ο ίδιος κατέγραψε τη χρήση περίπου 400 βοτάνων και αρωματικών φυτών (των οποίων η χρήση ήταν γνωστή τον 5ο αι. π.Χ.) για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών. Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι η ασθένεια ήταν στην ουσία μια ανισορροπία μεταξύ των βασικών στοιχείων μέσα στο σώμα, και η κατάλληλη χρήση των βοτάνων θα μπορούσε να αποκαταστήσει αυτή την χαμένη ισορροπία. Αργότερα ο Διοσκουρίδης τον 1ο αι. μ.Χ. ανέφερε 600 φυτά που χρησιμοποιούνταν ως φάρμακα.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 5
Τα βότανα αποτέλεσαν για πολλά χρόνια το μόνο όπλο του ανθρώπου να αντιμετωπίσει τον πόνο. Αργότερα τη θέση τους πήραν τα φάρμακα. Οι έρευνες όμως πάνω στα βότανα και στις θεραπευτικές τους ιδιότητες δεν σταμάτησαν. Η ελληνική γη είναι πλούσια σε βότανα και διαθέτει μεγάλη ποικιλία. Με
την
τάση
επιστροφής
στις
παραδοσιακές αξίες, όλο και περισσότεροι άνθρωποι
επανέρχονται
στα
φυσικά
προϊόντα ως απαραίτητα στοιχεία της καθημερινής ζωής τους και ανακαλύπτουν ξανά θεραπείες που πηγάζουν από τα βάθη του χρόνου. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, η τάση για χρήση των αρωματικών και θεραπευτικών φυτών αυξάνεται πλέον σταθερά ως δημοφιλής θεραπευτική επιλογή. Τα βότανα είναι και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως φάρμακα.
Σε
καμιά
περίπτωση
όμως
δεν
υποστηρίζουμε
την
αυτοθεραπεία και σας προτείνουμε να συμβουλεύεστε πάντοτε το γιατρό σας πριν από τη λήψη τους.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 6
Αλόη aloe
Η αλόη μπορεί να μοιάζει αρκετά με κάκτο, αλλά ανήκει στην οικογένεια των κρίνων και συγγενεύει με το κρεμμύδι, το σκόρδο και το σπαράγγι. Είναι φυτό ποώδες Γνωστή για τις θεραπευτικές και καλλυντικές της ιδιότητες, η αλόη μπορεί να δώσει φυσική λύση σε πολλές ενοχλήσεις και προβλήματα. Την αποκαλούν «φυτό της αθανασίας» και τη θεωρούν ελιξίριο μακροζωίας. Είναι από τα φυτά που χρησιμοποιήθηκαν και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ο Αριστοτέλης έπεισε τον Μέγα Αλέξανδρο να κατακτήσει το νησί της Σοκότρα στον Ινδικό ωκεανό ώστε να έχει αρκετή Αλόη για τους πληγωμένους στρατιώτες του κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών του εκστρατειών.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 7
Βότανα και αρωματικά φυτά
Αβρωνία: ρευματικά Αλθαία: ευεργητική στο ανοσοποιητικό σύστημα Αγγελική: πέψη και κυκλοφορικό Αγγουριά: τονώνει την επιδερμίδα Αγιάγκαθος: ανιπυρετικό και διουρητικό Αγριάδα: ανακουφίζει από το βήχα Αγριμόνιο: αντιβιοτικό και επουλωτικό Αγριοκαστανιά: μειώνει τις φλεγμονές Αδίαντο: Δυναμώνει τα μαλλιά Άδωνις: Τονωτικό της καρδιάς
Παθήσεις Άγχος: βαλεριάνα, μαντζουράνα, γκινσενγκ, βρώμη, ρίγανη, μαϊδανός Αδενοπάθεια: αγριάδα: γλυκάνισο, γκινσενγκ, δεντρολίβανο, μύρτιλο, πικραλίδα, τσουκνίδα
Ακμή: καλέντουλα, γογγύλι, ταραξάκο Αναιμία: αγγελική, αψιθιά, τσάι, τσουκνίδα, ραδίκι, πράσο, ταραξάκο Ανορεξία: σκόρδο, μάραθο, ραδίκι, φασκόμηλο, σέλινο Αναλγητικά: άρνικα, δεντρολίβανο, βαλεριάνα, λεβάντα, μάραθο, φλισκούνι
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 8
Γιατροσόφια Αϋπνία Ένα φλιτζάνι τίλιο ή χαμομήλι με μέλι είναι ό,τι πρέπει μιας και τα ροφήματα αυτά έχουν χαλαρωτικές ιδιότητες.
Ακμή Κόψτε μερικές φέτες ντομάτας και απλώστε τις για 15 λεπτά το πρωί και ξανά πάλι το βράδυ, όπου υπάρχουν σπυράκια. Ξεβγάλτε καλά το πρόσωπό σας και πλύνετέ το απαλά με ένα ουδέτερο σαπούνι. Τα άλατα και οι βιταμίνες που περιέχει η ντομάτα είναι μικροβιοκτόνα, επουλωτικά και αντιτοξικά.
Αμυγδαλές Μέσα σ’ ένα ποτήρι νερό βάζετε τον χυμό δύο λεμονιών με λίγο αλάτι φαγητού και κάνετε γαργάρες στον λαιμό σας, 8-10 φορές την ημέρα.
Ατονία Πλούσιο σε φυτικές ίνες, μέταλλα και βιταμίνες (με πρώτη και καλύτερη τη βιταμίνη C), το λάχανο έχει θαυμάσια τονωτικά αποτελέσματα. Aν, λοιπόν, αναρρώνετε από μια ίωση και νιώθετε καταβολή των δυνάμεών σας, το καλύτερο φάρμακο είναι να τρώτε ένα μπολ λαχανοσαλάτα, δύο φορές την ημέρα, για 3-4 ημέρες.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 9
Βαλεριάνα valeriana
Η βαλεριάνα είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Από τον 18ο αιώνα χρησιμοποιείται ως κατευναστικό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τη βαλεριάνα τη βρίσκουμε κοντά σε ποτάμια και καταρράκτες, σε ελώδεις περιοχές και σε δάση. Χρησιμοποιούμενα μέρη: Οι ρίζες της, οι οποίες συλλέγονται το φθινόπωρο και αποξηραίνονται στη σκιά, αφού πρώτα τις πλύνουμε καλά. Χρήση: Σε μορφή εγχύματος λειτουργεί ως ήπιο κατευναστικό, αλλά βοηθά και στην αντιμετώπιση προβλημάτων αϋπνίας. Προσοχή: Οι υψηλές και συνεχείς δόσεις μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για περισσότερες από 8 συνεχείς ημέρες. Επίσης, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι ενισχύει τη δράση των υπνωτικών φαρμάκων.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 10
Βότανα και αρωματικά φυτά Βέβαρτο: αναλγητικό αλλά και δηλητηριώδες Βρυωνία: δυσκοιλιότητα Βρώμη: πλούσια σε βιταμίνες Βιβούρνο: τονώνει το νευρικό σύστημα Βάλσαμο: κατάθλιψη Βερόνικα: Για το άσθμα και τη φαγούρα Βερβερίδα: ισχυρό αντιβακτηριδιακό Βρωμελαΐνη: βοηθά στο αδυνάτισμα
Παθήσεις Βήχας: αγγελική, βαλεριάνα, ευκάλυπτος, μέντα, νεραντζιά, πράσο, ρίγανη, γλυκάνισο, βασιλικός, φασκόμηλο, θυμάρι, σέλινο
Βρογχίτιδα: μέντα, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι
Γιατροσόφια Βήχας Λεμόνι και μέλι Βάλτε ένα λεμόνι με τη φλούδα του σε ένα κατσαρολάκι με λίγο νερό και αφήστε το να βράσει για 5 λεπτά περίπου. Στη συνέχεια, βγάλτε το, κόψτε το στη μέση και στύψτε το. Όσο είναι ακόμα ζεστό, διαλύστε στον χυμό του 3 κουταλιές μέλι, ανακατέψτε καλά και
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 11
πιείτε το σε δύο δόσεις μέσα στην ημέρα. Το μέλι δρα ως μαλακτικό στον λαιμό και έτσι μαλακώνει τον βήχα. O χυμός λεμονιού έχει αντισηπτικές και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. O συνδυασμός και τών δύο δημιουργεί ένα φυσικό, ήπιο αντιμικροβιακό διάλυμα, που θα ανακουφίσει τον λαιμό σας. Θυμάρι Mέσα σ’ ένα κιλό νερό, βράζετε 15 γραμμάρια φύλλα και άνθη δροσερά θυμαριού και πίνετε ζεστό ζεστό ένα φλιτζάνι την ημέρα, ή και το βράδυ πριν τον ύπνο.
Bουλωμένη μύτη Βράζετε σε μια κατσαρόλα φύλλα ευκάλυπτου ή μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο και το αφήνετε να βγάλει ατμό στο δωμάτιο που κοιμόσαστε.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 12
Γλυκάνισο anise
Είναι ένα μονοετές φυτό με χαρακτηριστική ωραία μυρωδιά Χρησιμοποιούμενα μέρη: Ο καρπός (αποξηραμένος), που συλλέγεται τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο. Χρήση: Το πίνουμε για να αντιμετωπίσουμε τη βρογχική καταρροή. Προσοχή: Μπορεί να προκαλέσει ποικίλες αλλεργικές αντιδράσεις (δερματικές, αναπνευστικές, γαστρεντερικές
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 13
Βότανα και αρωματικά φυτά Γαρίφαλο: πονόδοντο Γέο: ουλίτιδα Γεράνι: Ενυδατώνει το δέρμα Γκαλέγκα: αντιδιαβητικό Γκι: Πολεμά την αρτηριοσκλήρωση Γλιστρίδα: Καθαρίζει το αίμα Γλυκόριζα: Διουρητική και κατά του βήχα
Παθήσεις Γαστρίτιδα: φασκόμηλο, καρότο, μάραθο Γρίπη: κανέλα, μέντα, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι
Γιατροσόφια Γρίπη Ευκάλυπτος Μέσα σ’ ένα κιλό νερό βράζετε 10 γραμμάρια φύλλα ευκαλύπτου και 10 γραμμάρια φύλλα δεντρολίβανου με κορυφές και κάνετε εισπνοές πάνω από τον βραστό ατμό 5- 10 φορές την ημέρα.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 14
Κρεμμύδι Aν νιώθετε καταβεβλημένοι και φοβάστε ότι τα «προεόρτια» τής γρίπης είναι προ τών πυλών, πριν πέσετε για ύπνο, κόψτε ένα ξερό κρεμμύδι στη μέση και ακουμπήστε το στο κομοδίνο σας. Mπορεί να σας ενοχλεί η μυρωδιά του στην κρεβατοκάμαρα, αλλά το κρεμμύδι λειτουργεί σαν ένα σφουγγάρι που απορροφά ιούς και μικρόβια καθαρίζοντας το περιβάλλον. Λεμόνι Πίνετε καθημερινά, τον χυμό δύο λεμονιών αφού έχετε προσθέσει και δύο κουταλιές τής σούπας μέλι και λίγη κανέλα κοπανισμένη.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 15
Δάφνη daphne
Η Δάφνη ήταν μια πανέμορφη νύμφη από την Αρκαδία, κόρη του ποτάμιου θεού Πηνειού και της Γαίας. Ήταν κυνηγός και είχε αφιερώσει τη ζωή της στην Άρτεμη τη θεά του κυνηγιού. Όπως η θεά έτσι και αυτή αρνιόταν να παντρευτεί. Την περιτριγύριζαν πολλοί θαυμαστές αλλά αυτή τους απέρριπτε όλους ακόμα και τον ισχυρό γιο του Δία τον Απόλλωνα. Ο Απόλλωνας ερωτεύθηκε την Δάφνη και όταν αυτή τον αρνήθηκε την κυνήγησε ανάμεσα στα δέντρα. Η Δάφνη φοβήθηκε και προσευχήθηκε στον πατέρα της να την βοηθήσει. Τότε λοιπόν ο πατέρας της τη μεταμόρφωσε σε θάμνο (Απολλώνιος Δάφνη) που θα ρίζωνε στην όχθη του ποταμού του, Ο Απόλλωνας έφτιαξε ένα δάφνινο στεφάνι στη μνήμη της το οποίο φορούσε στο κεφάλι του και έτσι ονομάστηκε Δαφναίος. Το επιστημονικό όνομα laurus προέρχεται από το λατινικό ρήμα «laudare» που σημαίνει επαινώ; τα δάφνινα στεφάνια πάντα απονέμονταν στους νικητές αθλημάτων ως σύμβολο νίκης και τιμής. Ο Ιπποκράτης τη χρησιμοποιούσε για να αντιμετωπίσει την υστερία και το χορηγούσε κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 16
Βότανα και αρωματικά φυτά Δατούρα: άσθμα και πάρκινσον Δάφνη: δυσπεψία και τριχόπτωση Δαφνοκερασιά: οξεία πνευμονία Δαχτυλίδα: για καρδιοπάθειες Δελφίνιο: άσθμα και δυσπεψία Δεντρολίβανο: αντισηπτικό, αντισπασμωδικό, αντιρευματικό Δίκταμο: κεφαλαλγίες Δρακοντιά: γαστρίτιδες και αιμοραγίες Δίψακος: αντιφηματικό Δυόσμος: διεγερτικές ιδιότητες
Παθήσεις Δερματίτιδα: πορτοκάλι, σπαράγγι, καρότο, λάχανο, ελιά Διαβήτης: σπαράγγι, βρώμη, αγκινάρα, λάχανο, μήλο, μέντα Διάρροια: αγκινάρα, βάλσαμο, γεράνι, θυμάρι, κράταιγος, λεβάντα, μύρτιλλο, πράσο, ρίγανη, ροδιά, σκόρδο, , τσουκνίδα, φασκομηλιά, φλισκούνι,
κανέλλα, καρότο, λάχανο, γαρύφαλλο, λεμόνι, μήλο, μέντα,
μοσχοκάρυδο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι Δυσκοιλιότητα: φράουλα, σύκο, καρότο, αλθαία, ταραξάκο Δυσμηνόρροια: αγγελική, απήγανος, βαλεριάνα, βάλσαμο, βιβούρνο, δενδρολίβανο, ερυθραία, κανέλα, καρότο Δυσπεψία: σκόρδο, δάφνη, βασιλικός, μέντα, θρούμπι
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 17
Γιατροσόφια Δυσκοιλιότητα Κόβετε κάθε μέρα λίγες κορυφές από βασιλικό και αφού βάζετε και λίγο λάδι, τις τρώτε σαν σαλάτα. Δυσοσμία και εφίδρωση ποδιών Τσάι Πολύ πλούσιο σε τανίνες, το τσάι παίζει έναν «αποξηραντικό» ρόλο και μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικό, αν έχετε πρόβλημα έντονης εφίδρωσης των ποδιών. Αρκεί να βράσετε 4 λίτρα νερό με 2-3 φακελάκια τσάι, να το αφήσετε να κρυώσει και να κάνετε μέσα σε αυτό ένα ποδόλουτρο για 20 περίπου λεπτά. Αν το πρόβλημά σας είναι πολύ έντονο, μπορείτε να ακολουθείτε αυτή τη διαδικασία δύο φορές την ημέρα. Το ποδόλουτρο καλό είναι να κρατάει 20 λεπτά. Πολλοί λένε ότι έχουν καλύτερο αποτέλεσμα όταν στο ποδόλουτρο με το τσάι στύβουν και μισό λεμόνι. Θυμάρι Το ίδρωμα των ποδιών το καλοκαίρι επιδεινώνεται, με όλα τα δυσάρεστα επακόλουθα. Ένας εύκολος και φυσικός τρόπος για να το αντιμετωπίσετε είναι το ποδόλουτρο με αφέψημα θυμαριού. Bράστε 2 κουταλάκια του γλυκού θυμάρι σε μισό λίτρο νερό για 10 λεπτά και μόλις το αφέψημα κρυώσει αρκετά, κάντε με αυτό ένα ποδόλουτρο για μισή ώρα. Aν επαναλαμβάνετε τη διαδικασία αυτή καθημερινά για ένα διάστημα, η κακοσμία θα εξαφανιστεί.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 18
Ευκάλυπτος eucalyptus
Ισχυρό αντιμικροβιακό, αντιβιοτικό και αντιπυρετικό. Βοηθά στον πονόλαιμο, ενώ οι εισπνοές ατμών καταπραΰνουν το άσθμα και τις οξείες και χρόνιες βρογχίτιδες. Το όνομα ευκάλυπτος είναι Ελληνικό και σημαίνει καλά καλυμμένος. Το χρησιμοποιούσαν για την κάλυψη των βαλτότοπων.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 19
Βότανα και αρωματικά φυτά Εκουιζέτο : Διουρητικό και αντισηπτικό Ερίγκερο: λουμπάγκο Ερυθραία: Για την αναιμία και τα αρθριτικά Ευκάλυπτος: βήχας Ευώνυμο: εντομοκτόνο, αντιμετωπίζει τις ψείρες Εφέδρα : Για το άσθμα και τις αλλεργίες Εχινάκεια: Για ενίσχυση του ανοσοποιητικού
Παθήσεις Εγκαύματα: αλόη, ευκάλυπτος, λεβάντα, τσάι Έκζεμα: αγριάδα, πράσο, μαϊντανός, λάχανο Έλκος: δάφνη, ευκάλυπτος, θυμάρι, πράσο, τσουκνίδα, φασκόμηλο, μέντα Έντερο: αλθαία, βασιλικός, θυμάρι, μέντα, πράσο Εμετός: γλυκάνισο, μέντα
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 20
Γιατροσόφια Εύθραυστα νύχια Oι λόγοι που κάνουν τα νύχια μας να σπάνε και να ξεφλουδίζουν είναι πολλοί. Kάποιοι είναι απλοί και έχουν να κάνουν με τις καθημερινές μας συνήθειες (π.χ. πλύσιμο πιάτων και στο χέρι) και κάποιοι άλλοι είναι σοβαρότεροι, όπως π.χ. μυκητιάσεις και απαιτούν γνωμάτευση γιατρού. Aν υποφέρετε από αυτό το σύμπτωμα, επειδή απλώς «κακομεταχειρίζεστε» τα χέρια σας, δοκιμάστε μια πρακτική συνταγή: Kάθε πρωί και βράδυ επί ένα 15θήμερο πρέπει να βουτάτε τις άκρες των δαχτύλων σας σε ένα μπολ, στο όποιο έχετε ρίξει τον χυμό ενός φρεσκοστυμμένου λεμονιού και να αφήνετε τα νύχια σας να στεγνώσουν στον αέρα.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 21
Ζαφορά (Κρόκος) saffram
Ο Κρόκος ήταν φίλος του θεού Ερμή. Μια μέρα και ενώ οι δύο φίλοι έπαιζαν, ο Ερμής χτύπησε κατά λάθος τον Κρόκο στο κεφάλι και τον σκότωσε. Στον τόπο του συμβάντος φύτρωσε ένα λουλούδι. Τρεις σταγόνες από το αίμα του άτυχου νέου που έπεσαν στο κέντρο του λουλουδιού έδωσαν τα στίγματα του φυτού που από τότε πήρε το όνομα κρόκος. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Κρόκος ήταν ένας νεαρός, που εξαιτίας ενός άτυχου έρωτα για τη Νύμφη Σμίλακα μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Ταυτόχρονα η Σμίλαξ έγινε το ομώνυμο αναρριχητικό φυτό(Σμίλαξ Ασπίρα-Ουρβιά).
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 22
Βότανα και αρωματικά φυτά
Παθήσεις Ζυμώσεις του εντέρου: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, καρότο, γαρύφαλλο, κεράσι, κρεμμύδι, μάραθο, μαρούλι, μέντα, κόκκινη πιπεριά, μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, θρούμπι, ταραξάκο, θυμάρι ,
Γιατροσόφια Ζαλάδες -Αν κάποιος έχει αδυναμία, ζαλάδες και νιώθει εξάντληση σωματική του δίνουν να τρώει μέλι και ανθόγαλο και ένα ωμό αυγό κάθε μέρα. “Μέλι, αυγά κι ανθόγαλο αν τρώγεις κάθε μέρα. Γιατρούς κι αρρώστιες σίγουρα όλους τους κάνεις πέρα” (Κρητική μαντινάδα). - Χτυπάμε λίγο ζάχαρη με αυγό. Βράζουμε λίγο βασιλικό και ρίχνουμε το νερό μέσα στο μίγμα. Πίνουμε κάθε μέρα 1 ποτήρι του κρασιού.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 23
Ηλίανθος helianthus
Η Κλυτία στην ελληνική μυθολογία ήταν μια ωκεανίδα νύμφη κόρη του Ωκεανού και της Τηθύος. Ο Απόλλωνας την εγκατέλειψε για την αδερφή της Λευκοθόη. Είχε θυμώσει τόσο πολύ από την συμπεριφορά του που είπε στον πατέρα τους, τον Όρχαμο, για το ειδύλλιο με τον Απόλλωνα. Ο Όρχαμος επειδή θεώρησε ότι ο Απόλλωνας ατίμασε την κόρη του την έθαψε ζωντανή στην άμμο. Η Κλυτία πίστευε ότι έτσι θα κέρδιζε πίσω τον Απόλλωνα αλλά αντιθέτως αυτός σκλήρυνε τη στάση του. Για εννέα μέρες κάθισε γυμνή χωρίς τροφή και νερό, κοιτώντας τον Ήλιο (Απόλλωνα) θρηνώντας τη φυγή του. Μετά από εννέα μέρες, από την ταλαιπωρία έγινε κίτρινη και καφέ και μεταμορφώθηκε σε ηλίανθο που πάντα γυρνάει την «κεφαλή» του κοιτώντας με πόθο το άρμα του Ήλιου, θεού Απόλλωνα.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 24
Βότανα και αρωματικά φυτά Ήρα
Παθήσεις Ημικρανίες: βασιλικός, μέντα, μαντζουράνα, φλαμουριά Ήπαρ (συκώτι): αγριάδα, μέντα, πικραλίδα, φλισκούνι Ηρεμιστικά: βαλεριάνα, ήλιος, γκι, λεβάντα, νεραντζιά, φασκόμηλο
Γιατροσόφια Ημικρανίες Γρήγορη ανακούφιση από μια κρίση ημικρανίας μπορεί να σας δώσει μια κομπρέσα με ξίδι, που θα ακουμπήσετε στο μέτωπό σας και θα ασφαλίσετε με ένα μαντίλι δεμένο γύρω από το κεφάλι. Tο ξίδι περιέχει, ως προϊόν της ζύμωσης που έχει υποστεί, οξικό οξύ, μια ουσία που δρα αποσυμφορητικά στα αιμοφόρα αγγεία, απαλλάσσοντάς σας από την υπεραιμία και τον πόνο.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 25
Θυμάρι thymus
Η ονομασία θυμάρι προέρχεται από το «θύειν» που σημαίνει «βγάζω καπνούς» και αργότερα από το «θυσιάζω» αφού έκαιγαν στους βωμούς κλαδιά θυμαριού. Φαίνεται όμως ότι έχει σχέση και με το «θυμό», που σύμφωνα με τον Πλάτωνα αποτελούσε ένα από τα τρία μέρη της ψυχής, την κινητήρια δύναμη της ανδρείας η οποία με τη σειρά της θρεφόταν από το «θύμο». Η χρησιμότητά του ήταν γνωστή από την αρχαιότητα: Οι Αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, οι Ρωμαίοι στρατιώτες έκαναν μπάνιο σε νερό αρωματισμένο με θυμάρι για να νοιώθουν δυνατοί και οι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν για τις αρωματικές του ιδιότητες.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 26
Βότανα και αρωματικά φυτά Θρούμπι: καταπραϊντικό, στομαχόπονος Θάψια: ενάντια καρκίνου
Παθήσεις Θλάσεις: μπέλλα, υοσκύαμος Θρόμβωση:Βάλσαμο, κισσός, κριθάρι, λεμονιά, τσάι
Γιατροσόφια Θαμπά μαλλιά O ήλιος και η θάλασσα ταλαιπώρησαν τα μαλλιά σας και αυτά έχουν χάσει την ελαστικότητα και τη λάμψη τους; Φτιάχνοντας ένα τονωτικό μείγμα από τρία υλικά που βρίσκονται στην κουζίνα σας, θα δείτε αμέσως την κατάσταση των μαλλιών σας να βελτιώνεται. Xτυπήστε τον κρόκο ενός αυγού με μία κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο και μία κουταλιά άσπρο οινόπνευμα 70 ή 80 βαθμών, ώσπου να δημιουργηθεί ένα ομογενοποιημένο μείγμα. Kάντε απαλό μασάζ για αρκετή ώρα στο τριχωτό της κεφαλής σας, έτσι ώστε το μείγμα να πάει παντού και να απορροφηθεί. Στη συνέχεια ξεβγάλτε τα μαλλιά σας με άφθονο νερό
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 27
Ιπποφαές hippophae
Αν και στη σύγχρονη Ελλάδα το ιπποφαές χρησιμοποιείται την τελευταία διετία, στην αρχαιότητα η χρήση του ήταν πολύ διαδεδομένη. Σχετικές αναφορές υπάρχουν σε κείμενα του Θεόφραστου, μαθητή του Αριστοτέλη, αλλά κυρίως του Διοσκουρίδη, του πατέρα της Φαρμακολογίας. Το όνομά του το οφείλει στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που παρατήρησαν ότι τα άρρωστα και τραυματισμένα άλογα που έτρωγαν τα φύλλα και τους καρπούς του φυτού ανάρρωναν γρηγορότερα, αποκτούσαν περισσότερη δύναμη, ενώ το τρίχωμά τους δυνάμωνε και γινόταν πιο λαμπερό. Το ονόμασαν ιπποφαές, που στα νέα ελληνικά σημαίνει φωτεινό, λαμπερό άλογο (ίππος: άλογο, φάος: φως, λάμψη).
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 28
Βότανα και αρωματικά φυτά Ίλεξ (Αρκουδοπούρναρο): Τονωτικό και αντιυπερτασικό Ίνουλα: Αντιβηχικό, διουρητικό Iξός (Γκι) : καθαρίζει το αίμα. Ίριδα: Με καθαρτικές ιδιότητες Ιτιά : Με αναλγητική δράση
Παθήσεις Ιγμορίτιδα: σκόρδο, λάχανο, λεμόνι, μέντα, πρόπολη, κουκουνάρι, θυμάρι, ευκάλυπτος, πεύκο, πικραγγουριά Ίλιγγος : δυόσμος, μαντζουράνα, μέντα, φασκομηλιά, φλισκούνι. Ισχιαλγία :βάλσαμο, βερβερίδα, βρυωνία, δατούρα, λάχανο, μέντα, τσουκνίδα, φλαμουριά
Γιατροσόφια Ιγμορίτιδα -Mε αυτά τα δύο τρόφιμα, που συνήθως βρίσκονται σε κάθε κουζίνα, μπορείτε να ακολουθήσετε για λίγες μέρες μια εύκολη θεραπεία που θα καθαρίσει τα ιγμόρειά σας. Kάθε πρωί βάλτε 1 σταγόνα χυμό καρότου σε κάθε ρουθούνι και κάθε βράδυ επαναλάβετε τη θεραπεία αντικαθιστώντας το χυμό καρότου με 1 σταγόνα χυμό λεμονιού. Tο καρότο, πλούσιο σε βιταμίνη C και καροτένιο, έχει αναγνωρισμένη αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ το λεμόνι είναι πολύ αποτελεσματικό μικροβιοκτόνο.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 29
-Mπορεί να μην τη θεραπεύει, αλλά αποτελεί έναν ευχάριστο τρόπο αντιμετώπισης που προσφέρει παράλληλα σημαντική ανακούφιση από τα δυσάρεστα συμπτώματα που συνοδεύουν μια κρίση ιγμορίτιδας. Bράστε 2 φλιτζάνια νερό, προσθέστε το χυμό 2 λεμονιών, πιπέρι, ένα κουταλάκι θαλασσινό αλάτι και μία χούφτα φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα λεβάντας. Στη συνέχεια, πριν κρυώσει το μείγμα, σκύψτε πάνω από τη γαβάθα, σκεπάστε το κεφάλι σας με μια πετσέτα και κάντε για αρκετή ώρα εισπνοές. Tο συστατικά του μείγματος και ιδιαίτερα η λεβάντα παίζουν απολυμαντικό και αποσυμφορητικό ρόλο.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 30
Κόλιανδρο coriandrum
Είναι ένα από τα αρχαιότερα μπαχαρικά και η έναρξη χρήσης του τοποθετείται χρονολογικά κατά το 5000 πΧ. Ακόμα, γίνεται λόγος για αυτό σε σανσκριτικές γραφές του 1500 πΧ. Στην Ελλάδα πιθανολογείται ότι καλλιεργούνταν τουλάχιστον από το 2000 πΧ. Σε πινακίδα Γραμμικής Β γραφής που ανακαλύφθηκε στην Πύλο αναφέρεται ότι καλλιεργούνταν για την παρασκευή αρωμάτων. Οι σπόροι του χρησιμοποιούνταν ως μπαχαρικό και τα φύλλα του ως βότανο. Μεγάλες ποσότητες κόλιανδρου που τοποθετούνται χρονολογικά στη νεότερη εποχή του χαλκού, έχουν βρεθεί στους Σιταγρούς της Μακεδονίας. Ο Ιπποκράτης (4ος αιώνας πΧ) συνιστούσε τη χρήση του ως φάρμακο. Είχε καλλιεργηθεί στους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας. Οι κινέζοι πίστευαν πως παρείχε αθανασία ψυχής.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 31
Βότανα και αρωματικά φυτά Καρυδιά: αντιπυρετικό Κεράσια: Προστατεύουν από τη νόσο Alzheimer Κουνουπίδι: Προφυλάσσει από καρδιακές παθήσεις Κρεμμύδια: Μειώνουν τον κίνδυνο εμφράγματος Καλέντουλα: Επουλώνει πληγές και εξανθήματα Κανέλα: Τονώνει το κυκλοφορικό Κάρδαμο: ορεκτικό
Παθήσεις Κυστίτιδα: καλαμπόκι, κεράσια, μαϊντανός, μολόχα, φλαμουριά, σκόρδο, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, μάραθο, κέδρος, πράσο, γογγύλι, θυμάρι Καρδιακό έμφραγμα: σκόρδο, καρότο, λάχανο, μήλο, σίκαλη, σόγια Κατάθλιψη: αγκινάρα, βάλσαμο, γκίγκο, γκινσενγκ, μελισσόχορτο, πεύκο, φασκόμηλο
Γιατροσόφια Κακοσμία στόματος Καφές ή γαρίφαλο Aν φάγατε σκόρδο ή αν για κάποιο άλλο λόγο έχετε δυσάρεστη αναπνοή, μπορείτε να απαλλαγείτε από αυτό το πρόβλημα, μασώντας έναν κόκκο καφέ ή ένα γαρίφαλο
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 32
(μοσχοκάρφι). Kαι τα δύο περιέχουν μεγάλη ποσότητα αιθέριων ελαίων με δυνατό άρωμα. Μαϊντανός Aν θέλετε να καταπολεμήσετε τη δυσοσμία τού στόματος, επειδή π.χ. φάγατε κάτι που περιείχε σκόρδο ή καπνίσατε πολύ, η λύση είναι απλή και βρίσκεται στο ψυγείο σας. Bγάλτε δύο κλαδάκια φρέσκο μαϊντανό, πλύνετέ τα καλά και μασήστε τα για λίγη ώρα. Σε λίγο, η ανάσα σας θα είναι και πάλι ευχάριστη και το πρόβλημα θα έχει εκλείψει. Καρότο Μασουλήστε ωμό καρότο, που διεγείρει την παραγωγή σάλιου, το οποίο «ξεπλένει» τις τροφές που κολλούν στα δόντια. Επιπλέον, οι ίνες τού καρότου δρουν ως οδοντόβουρτσα στα δόντια και στα ούλα. Λουίζα Για να καταπολεμήσετε την κακοσμία -σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς λόγους, όπως στοματικά, οδοντιατρικά, αναπνευστικά ή γαστρεντερικά προβλήματα-, ένα αφέψημα λουίζας αποτελεί αποτελεσματική λύση. Bάλτε 50 γραμμάρια φύλλα λουίζας να μουλιάσουν για 15 λεπτά σε 1 λίτρο κρύο νερό και μετά βράστε τα για λίγα δευτερόλεπτα. Aφήστε τα να κάτσουν για άλλα 10 λεπτά, ώστε να διαλυθεί στο νερό το αιθέριο έλαιο τού φυτού. Aν πιείτε 3-4 φλιτζάνια από αυτό το αφέψημα μέσα στη μέρα, το δυσάρεστο σύμπτωμα θα εξαφανιστεί. Ντομάτα Η κατανάλωση δύο ή τριών ντομάτων την ημέρα, μπορεί να καταπολεμήσει την κακοσμία τού στόματος. Πράσινο τσάι Μία από τις βασικές ιδιότητές τού πράσινου τσαγιού, είναι ότι εξολοθρεύει τα βακτήρια που προκαλούν δυσάρεστη αναπνοή.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 33
Λεβάντα lavender
Η Λεβαντα είναι ένας πολυετές θάμνος ,είναι πασίγνωστη για το υπέροχο άρωμα της και τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Η λέξη Lavender προέρχεται από το λατινικό ρήμα “lavare” που σημαίνει “πλένω” Στην αρχαία Ελλάδα, ο Θεόφραστος αναφέρθηκε στις θεραπευτικές ιδιότητες του αρώματος της. Ο Διοσκουρίδης αναφέρει πως η κατανάλωση Λεβάντας βοηθάει στην ανακούφιση από τη δυσπεψία, τους πονοκεφάλους και τον ερεθισμό του λαιμού. Ταυτόχρονα ο Διοσκουρίδης τη θεωρούσε κατάλληλη (εξωτερική χρήση) για την περιποίηση πληγών και δερματικών παθήσεων. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες έπαιρναν Λεβαντα στις εκστρατείες για να περιποιούνται τραύματα και την άπλωναν σε δωμάτια ασθενών για να "καθαρίζουν" τον αέρα.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 34
Βότανα και αρωματικά φυτά λεβάντα: Για εγκαύματα και τσιμπήματα Λάβδανο: αντιφλεγμονώδες, πονόδοντος Λουϊζα: πονόκοιλος, αδυνάτισμα Λάμιο (Λαβρόχορτο): Για την αϋπνία και τις νευρώσεις Λάππα (Κολλιτσίδα): Καθαρίζει το αίμα, διώχνει τις πέτρες από τους νεφρούς Λάχανο: Χορηγείται για την αϋπνία, το άγχος και την κατάθλιψη
Παθήσεις Λαρυγγίτιδα: σκόρδο, λάχανο, κρεμμύδι, λεμόνι, φασκόμηλο, σέλινο (σέλερι). Λουμπάγκο: Ερίγκερο, θυμάρι, φλαμουριά.
Γιατροσόφια Λόξυγκας Ζάχαρη Αρκετά ενοχλητικός ο λόξυγκας, ο οποίος μπορεί να μην είναι …πάθηση, δεν είναι όμως και μια ευχάριστη κατάσταση την οποία μπορούμε να ανεχτούμε για πολλή ώρα. Για να τον σταματήσετε αρκεί ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη. Οι ειδικοί πιστεύουν, ότι η ξαφνική γλυκύτητα στη γλώσσα, «παραφορτώνει» τις νευρικές απολήξεις στο στόμα και σταματά το σπασμό του λόξυγκα.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 35
Μέντα mint
Ο Πλούτωνας, ο θεός του Κάτω Κόσμου, αγαπούσε την πανέμορφη νύμφη Μινθώ από την οποία πήρε το όνομά της η μέντα. Η Περσεφόνη, τη βασίλισσα του Κάτω Κόσμου, ζήλεψε την Μινθώ και τη μεταμόρφωσε σε ένα ασήμαντο φυτό, τη Μίνθη (Μέντα) με μικρά άνθη ,αλλά παρενέβη ο Πλούτωνας και του έδωσε θεϊκό άρωμα χαρίζοντας του αθανασία και αιωνιότητα. Χρησιμοποιείται για να δώσει άρωμα και γεύση σε πολλά προϊόντα από τσίχλες μέχρι φάρμακα. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε για να αντιμετωπίσει τον εμετό, τη στηθάγχη και τη φυματίωση.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 36
Βότανα και αρωματικά φυτά Μαϊντανός: πέτρα στα νεφρά Μαντζουράνα: βρογχίτιδα Μάραθος: άμμο στα νεφρά Μαρούλι: ρευματισμοί Μαρρούβιο: βήχχας Μελίλωτος: επεφυκίτιδα Μελισσόχορτο: μακροζωία Μελιτζάνα: αιμορροΐδες Μενεξές: αϋπνία Μερκουλιάρις: υδρωπικία Μηδική: αναιμία Μηλιά: αποτοξίνωση Μολόχα: βήχα
Παθήσεις Μώλωπες: άρνικα, γλυκάνισο, λεβάντα, δεντρολίβανο Μυωτονωτικά: κανέλα, καρύδια Μαλακτικά: καρότο, γλυκόριζα, κολοκυθιά, κριθάρι
Γιατροσόφια Μάτια με μαύρους κύκλους Αγγούρι φρεσκοκομμένο σε φέτα ή κατάπλασμα . Μάτια κουρασμένα Τα κουρασμένα και άτονα μάτια αναζωογονούνται, αν απλώσετε εκχύλισμα λουΐζας. Το εκχύλισμα, αφού το βράσετε, το σουρώσετε και το αφήσετε να κρυώσει, το απλώνετε στην περιοχή γύρω από τα μάτια.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 37
Νεραντζιά Sour orange tree
Το αιθέριο έλαιο των ανθών του νεραντζιού είναι ευρέως γνωστό ως νέρολι. Το αιθέριο έλαιο νέρολι είναι παρόμοιο σε άρωμα με το περγαμόντο και παράγεται από τον ανθό της νεραντζιάς. Στο τέλος του 17ου αιώνα η Άννα Μαρία Ορσίνι, η δούκισσα του Μπρατισάνο και πριγκίπισσα του Νέρολα, παρουσίασε το απόσταγμα νεραντζιού ως μοδάτο άρωμα χρησιμοποιώντας το για να αρωματίσει τα γάντια της και το μπάνιο της. Από τότε, το όνομα Νέρολι χρησιμοποιείται για να περιγράψει αυτό το απόσταγμα. Το νέρολι έχει ένα δροσιστικό και ξεχωριστό πικάντικο άρωμα με γλυκό και λουλουδάτες νότες. Είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα αιθέρια έλαια της αρωματοποιίας.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 38
Βότανα και αρωματικά φυτά Νήριο ή Πικροδάφνη: Πολύ τοξική, ψώρα Νούφαρο: «Τσάι» κατά της αϋπνίας Ντουλκαμάρα: Για τον έρπη και τα εκζέματα Νυχάκι : Αντιθρομβωτικό, σπασμολυτικό Παθήσεις Ναυτία: γαρίφαλο, κολοκυθιά, λεμονιά, λουίζα, μπελαντόνα Νευραλγίες: αγκινάρα, αμυγδαλιά, απήγανος, βάλσαμο, βρυωνία, καρδαμίνη, κισσός, κρεμμύδι, λάχανο, λεβάντα, λουίζα, μέντα, σκόρδο Νεφρά: αγκινάρα, αγριάδα, αλθαία, ερυθραία, ήλιος, καλαμπόκι, καρότο, κερασιά, κολλιτσίδα, κρεμμύδι, λεμονιά, μαϊντανός, πρίμουλα, φλαμουριά, φραουλιά, χελιδόνιο.
Γιατροσόφια Ναυτία Aν υποφέρετε από ταξιδιωτική ναυτία, υπάρχει ένα σχετικά εύγευστο γιατροσόφι που μπορείτε να δοκιμάσετε. Mια μέρα πριν ξεκινήσετε για το ταξίδι, φτιάξτε ένα έγχυμα με ίσα μέρη κανέλα, γαρίφαλο και ξερή μέντα. Yπολογίστε μία πρέζα για κάθε φλιτζάνι. Αφήστε τα μπαχαρικά και το βότανο στο βραστό νερό για 10-15 λεπτά. Φτιάξτε μια ποσότητα 2-3 φλιτζανιών και πίνετε σε όλη τη διάρκεια της μέρας μερικές γουλιές. Την επομένη, στο ταξίδι θα διαπιστώσετε ότι η ταξιδιωτική ναυτία είναι παρελθόν.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 39
Ξινήθρα oxalis
Την ξινήθρα τη συναντάμε παντού, γιατί εξαπλώνεται πολύ εύκολα και μπορεί να γίνει ενοχλητικό ζιζάνιο. Περιέχει καλιούχο οξαλικό άλας και μπορεί να αποβεί δηλητηριώδης αν φαγωθεί σε μεγάλη ποσότητα. Χρησιμοποιείτε σε σούπες, σάλτσες και χορτόπιτες σε μικρές ποσότητες, για να δώσει ξινή γεύση. Επιπρόσθετα δεν πρέπει να λησμονούμε ότι σε δύσκολες περιόδους όπως ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος τα εξογκώματα στις ρίζες που της στη Ρόδο τα λένε «φιστικάκια» προσέφεραν τροφή στον πεινασμένο πληθυσμό.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 40
Βότανα και αρωματικά φυτά Παθήσεις Ξερόβηχας: καρυδιά, δυόσμος, ζαμπούκος
Γιατροσόφια Ξηρά και σκασμένα χέρια -Μασάζ με μίγμα: μισή κουταλιά χυμό λεμονιού και μια γλυκερίνης. - Κόβουμε ένα λεμόνι σε στρογγυλές φέτες. Τις βράζουμε μέχρι να μαλακώσουν. Τις πολτοποιούμε και χρησιμοποιούμε τον πολτό σαν κρέμα χεριών μετά το πλύσιμο των πιάτων. - Βράζουμε 50 γραμ. ρίζες νερομολόχας σε ένα λίτρο νερό για 20 λεπτά. Στραγγίζουμε και με τη λοσιόν αυτή κάνουμε εντριβές στα χέρια. - Ρίχνουμε 30 γραμ. άνθη τίλιου αποξηραμένα σε 1 λίτρο βραστό νερό για 10 λεπτά. Στραγγίζουμε και τυλίγουμε τα χέρια με δυο βαμβακερές γάζες, βουτηγμένες στο αφέψημα, για 20 λεπτά περίπου. -Αν τα χέρια σας αφυδατώνονται και σκάνε, δεν έχετε παρά να στύψετε ένα λεμόνι και, αφού ρίξετε μέσα στο χυμό λίγη ποσότητα ζάχαρης, να τρίψετε με το μείγμα τα χέρια σας για λίγη ώρα. Η ζάχαρη θα κάνει την απολέπιση των νεκρών κυττάρων και το λεμόνι θα δώσει λάμψη και αντισηψία. Στη συνέχεια, αφού ξεπλύνετε τα χέρια σας με νερό, απλώστε μια ποσότητα καθαρού ελαιόλαδου κι αφήστε το για όση περισσότερη ώρα μπορείτε. Θα διαπιστώσετε σύντομα ότι τα χέρια σας θα γίνουν πολύ απαλά και λαμπερά.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 41
Ούρτικα (Τσουκνίδα) nettle
Τσουκνίδα είναι ένας θησαυρός στον κήπο μας με πολλά οφέλη για την υγεία μας. Όταν σκεφτόμαστε την τσουκνίδα στο νου μας έρχεται το τσίμπημα της κάθε φορά που την ακουμπάμε. Αν όμως δεν είχε το τσίμπημα θα είχε καταστραφεί από τα ζώα. Είναι η ασπίδα προστασίας της γι’ αυτό πρέπει να φοράμε πάντα γάντια όταν την μαζεύουμε. Υπάρχουν περισσότερα από 500 είδη σε όλο τον κόσμο. Η χρήση της ως φαρμακευτικό φυτό χρονολογείται από την Αρχαία Ελλάδα όπου χρησιμοποιήθηκε ως διουρητικό και καθαρτικό. Ο Ιπποκράτης (460-377π.Χ) ανέφερε 61 φυσικές θεραπείες με βάση την τσουκνίδα τη χρησιμοποιούσε κυρίως για την αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων. Το επιστημονικό όνομα Urtica προέρχεται από το λατινικό ρήμα «urere», που σημαίνει «καίω» και αποδόθηκε από τον Πλίνιο, λόγω της αίσθησης του καψίματος και του κοκκινίσματος που προκαλούσε η επαφή του φυτού με το δέρμα. Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν πολύ καλά την τσουκνίδα. Έχουν αναφερθεί σε αυτή στα έργα τους ο Χρύσιππος, ο Αριστοφάνης και ο Ησίοδος.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 42
Βότανα και αρωματικά φυτά Ονωνίδα: αρθρίτιδα, νεφρά, ρευματισμοί
Παθήσεις Οίδημα: σκόρδο, λάχανο, κρεμμύδι, μαϊντανός Όραση: δεντρολίβανο, ήλιος, καρότο, ντομάτα Οσφυαλγία: καστανιά, μολόχα Ουλίτιδα: πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, λεμόνι, σύκο, σέλινο
Γιατροσόφια Ουλίτιδα Μήλο Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να προλάβετε την ουλίτιδα, είναι να τρώτε συχνά ένα ολόκληρo μήλο «δαγκωτό». Tο μήλο απολυμαίνει την στοματική κοιλότητα, δυναμώνει και συσφίγγει τα ούλα. Eπίσης, αν σάς συμβαίνει να τρίζετε τα δόντια στον ύπνο σας, μπορείτε να βοηθήσετε την σιαγόνα σας να χαλαρώσει τρώγοντας, πριν κοιμηθείτε, ένα ολόκληρο μήλο ή κάποιο άλλο τραγανό φρούτο ή λαχανικό, όπως κουνουπίδι ή καρότο.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 43
Πράσο leek
Πράσο, το λαχανικό που μελετήθηκε λιγότερο σε σχέση με άλλα συγγενικά του είδη, όπως το κρεμμύδι και το σκόρδο. Όμως ακόμα και έτσι το ταπεινό πράσο αγαπήθηκε τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, κατέχοντας σημαντική θέση στην κουζίνα μας και στο καθημερινό μας δ Ιδιαίτερη αξία απέδιδαν στο πράσο οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι. Ο Αριστοτέλης πίστευε πως η πέρδικα οφείλει την καθαρή φωνή της στο λαχανικό αυτό, ενώ ο αυτοκράτορας Νέρωνας λέγεται ότι κατανάλωνε συχνά πράσα για να κάνει τη φωνή του δυνατότερη.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 44
Βότανα και αρωματικά φυτά Πασιφλόρα: άγχος- αϋπνία Πατάτα: καθαρίζει το δέρμα, εγκαύματα, μώλωπες, διαστρέμματα Πεντάνευρο: χοληστερίνη, κολίτιδα, δυσκοιλιότητα, αναπνευστικό Πεπόνι: διουρητικό, ρευματισμούς, αρθρίτιδα, χολή, αιμορροϊδες Πεύκο: βήχας, βρογχίτιδα Πικραγγουριά: ιγμορίτιδα Πικραλίδα: καθαρίζει το αίμα, φλεγμονές, συκώτι
Παθήσεις Πνευμονία: Αλθαία, αψιθιά, βάλσαμο, βασιλικός, δενδρολίβανο, κρεμμύδι, Πονόδοντος: βαλεριάνα, βελανιδιά, λεβάντα, μάραθο, , σκόρδο, φλισκούνι, Πόνοι: Βαλεριάνα, βελανιδιά, λεβάντα, μάραθο, σκόρδο, φλισκούνι, Πονοκέφαλος: βασιλικός, λάχανο, κεράσι, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μαντζουράνα, μήλο, μέντα, μαυροράπανο, δεντρολίβανο, βαλεριάνα, βασιλικός, γλιστρίδα, δενδρολίβανο, δυόσμος, θυμάρι, λεβάντα, λεμονιά, μαντζουράνα, μέντα, πορτοκαλιά, ρίγανη Πονόλαιμος :Βατομουριά, ευκάλυπτος, κρεμμύδι, μηλιά, συκιά, φραουλιά Πυρετός: σκόρδο, πορτοκάλι, κανέλλα, καρότο, λάχανο, γαρύφαλλο, κρεμμύδι, λεμόνι, μέντα, μήλο, μέλι, μαϊντανός, θυμάρι, αγριάδα, βάλσαμο, ευκάλυπτος, τσουκνίδα, φλαμουριά, φραουλιά
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 45
Γιατροσόφια Πονοκέφαλος Λεμόνι Aν έχετε πονοκέφαλο, κόψτε ένα λεμόνι στα δύο και ακουμπήστε τις λεμονόκουπες στα μηνίγγια σας για ένα τέταρτο της ώρας Tο λεμόνι, όπως άλλωστε και το ξίδι, περιέχει ένα οξύ που διευκολύνει την κυκλοφορία τού αίματος και σε κάποια είδη πονοκεφάλου δρα ανακουφιστικά. Παγωμένο νερό Kάντε για λίγα λεπτά ένα παγωμένο ποδόλουτρο. Aυτή η διαφορά της θερμοκρασίας θα προσελκύσει αίμα στα πόδια, ανακουφίζοντάς σας έτσι από το αίσθημα πίεσης και τον πονοκέφαλο. Πατάτα Mια εύκολη λύση είναι η πατάτα, που χάρη στις χαλαρωτικές για τους ιστούς ιδιότητες τού αμύλου, αλλά και στη σπασμολυτική δράση διαφόρων ατροπινικών ουσιών που περιέχει, μπορεί να σάς βοηθήσει. Aκουμπήστε 2 φρεσκοκομμένες φέτες ωμής πατάτας στους κροτάφους σας και ξαπλώστε σε ένα ήσυχο και σκοτεινό μέρος. Aνανεώνετε τις ροδέλες συχνά και για όση ώρα χρειάζεται, μέχρι να περάσει ο πονοκέφαλος. Θυμάρι - Μέντα Πίνουμε ρόφημα από θυμάρι και μέντα Πονόλαιμος Bατόμουρα
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 46
Το καλοκαίρι, που κάποιοι έχουν ευπάθεια και υποφέρουν από αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα ή οποιαδήποτε άλλη χρόνια ή περιστασιακή φλεγμονή τού λαιμού, θυμηθείτε να δοκιμάσετε τις γαργάρες με αφέψημα από φύλλα βατομουριάς. Bάλτε 50 γραμμάρια αποξηραμένα ή φρέσκα φύλλα σε 1 λίτρο κρύο νερό, καλύψτε το με το καπάκι και αφήστε το να βράσει σε χαμηλή φωτιά για 15 λεπτά. Στη συνέχεια, σουρώστε το και κάντε με αυτό γαργάρες όσο πιο πολλές φορές μπορείτε μέσα στην ημέρα. H επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι τα φύλλα δρουν ευεργετικά στα τριχοειδή αγγεία και καταπολεμούν τα βακτήρια και τις μυκητιάσεις. Mηλόξιδο Aνακατέψετε μία κουταλιά μηλόξιδο με ένα κουταλάκι μέλι και διαλύστε το μείγμα σε μισό ποτήρι χλιαρό νερό. Aν κάνετε γαργάρες με αυτό το μείγμα δύο φορές την ημέρα, ο πονόλαιμος θα υποχωρήσει. Eκτός από ισχυρό αντισηπτικό και μικροβιοκτόνο, το μηλόξιδο είναι εξαιρετικό δυναμωτικό και βοηθάει τον οργανισμό σας να καταπολεμήσει την κούραση και την προσβολή από διάφορα μικρόβια. Ρόδι Βράστε ρόδια και πιείτε τον χυμό για να εξαφανίσετε τον πονόλαιμο, συνιστούν οι Ισραηλινοί. Πράγματι, τα ρόδια περιέχουν αντιφλεγμονώδεις ουσίες που καθαρίζουν τον λαιμό, ενώ ο ατμός τους βοηθά στην απελευθέρωση των ιγμορείων, που απλά σημαίνει ότι…επιτέλους παίρνετε ανάσες. Σκόρδο Tο σκόρδο, ένα από τα καλύτερα φυσικά αντισηπτικά και αντιβιοτικά, μπορεί να σας βοηθήσει να απαλλαγείτε γρήγορα και από τον πονόλαιμο που σάς ταλαιπωρεί, αρκεί να φτιάξετε ένα απλό θεραπευτικό κοκτέιλ. Λιώστε δυο σκελίδες σκόρδο και βράστε τις για ένα λεπτό σε ένα φλιτζάνι γάλα. Προσθέστε ένα κουταλάκι θυμαρίσιο μέλι, που θα καλύψει και τη γεύση τού σκόρδου, και πιείτε το ρόφημα όσο είναι πολύ ζεστό. Φασκόμηλο
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 47
Γνωστό από την αρχαιότητα για την αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριδιακή του δράση, το φασκόμηλο έχει θαυμάσια αποτελέσματα σε περίπτωση που υποφέρετε από πονόλαιμο. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να το χρησιμοποιήσετε είναι οι γαργάρες. Για το λόγο αυτό, θα φτιάξετε ένα έγχυμα ρίχνοντας ένα κουταλάκι αποξηραμένα φύλλα φασκόμηλου για 10 λεπτά σε μισό λίτρο καυτό νερό. Θα χρειαστεί να κάνετε 2-3 φορές την ημέρα γαργάρες και να ακολουθήσετε τη θεραπεία συστηματικά, τουλάχιστον για 3 ημέρες
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 48
Ρίγανη oreganum
Η ρίγανη είναι αυτοφυές φυτό της Μεσογείου και της Κεντρικής Ασίας. Το όνομα της προέρχεται από τις λέξεις όρος και γάνος (λαμπρότητα), φυτό, δηλαδή, που λαμπρύνει το βουνό. Στην αρχαία Ελλάδα αποτελούσε σύμβολο χαράς και ευτυχίας. Ο Αριστοτέλης έγραφε ότι, αν κάποιο τραυματισμένο κατσίκι από βέλος κυνηγού, έτρωγε ρίγανη, η πληγή του έκλεινε. Οι κυνηγοί μέχρι και σήμερα συνηθίζουν, όταν σκοτώσουν ένα θήραμα, να βάζουν στην κοιλιά του μερικά κλωνάρια ρίγανη, για να μη μυρίσει μέχρι να φθάσουν σπίτι.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 49
Βότανα και αρωματικά φυτά ραδίκι: χολή, συκώτι Ρίγανη: πονοκέφαλος, πονόδοντος, βήχας Ροδακινιά: βρογχίτιδα, έντερο Ροδιά: αίμα, καρδιά, ούλα
Παθήσεις Ραχιτισμός: σκόρδο, βερίκοκο, λάχανο, καρότο, φασκόμηλο, Ρινίτιδα: βασιλικός, κισσός, κρεμμύδι Ρευματισμοί: μέντα, πασχαλιά
Γιατροσόφια
-
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 50
Σέλινο celery
Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να προσφέρουν κρασί από σέλινο στους νικητές των αγώνων ως ένδειξη τιμής και ανδρείας. Επίσης το θεωρούσαν πένθιμο φυτό γιατί στις νεκρικές τελετές οι πενθούντες φορούσαν στεφάνι από σέλινο.Η χρήση του σέλινου από τότε έως και σήμερα διαδόθηκε ευρύτατα λόγω των εξαιρετικών ευεργετικών ιδιοτήτων του.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 51
Βότανα και αρωματικά φυτά Σαμπούκος: κρυολόγημα, ρευματισμοί Σεδόν (πετρόχορτο): πίεση του αίματος (θεωρείται δηλητήριο) Σαπουνόχορτο: χολαγωγικό, καθαρτικό, έκζεμα, νεφρά Σαλέπι: πονόλαιμος, γρίπη Σιναμική: δυσκοιλιότητα Σινάπι: βρογχίτιδα, ρευματισμοί, πλευρίτιδα, νευραλγίες, καρδιά Σπαθόχορτο: στομαχόπονο, ρευματισμοί, πληγές και κρεατοελιές(λάδι με σπαθόχορτο) Σκορπιδόχορτο: πέτρες νεφρών, προστάτης, κυστίτιδα Σκόρδο: βρογχίτιδα, νευρικαβαλίκεμα
Παθήσεις Σαλμονέλα: σκόρδο, κανέλα, καρότο, κρεμμύδι Σκορβούτο: πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, ταραξάκο Σμηγματόρροια: λάχανο, λεμόνι, μαυροράπανο, δεντρολίβανο Στηθάγχη: σκόρδο, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, σίκαλη, μήλο Στοματίτιδα: πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι,λεμόνι Στομαχικές διαταραχές: άνηθος, αγκινάρα, βάλσαμο, βασιλικός, γλυκάνισο, δυόσμο Συνάχι: βάλσαμο, βρώμη, δάφνη, ευκάλυπτος, θυμάρι, κανέλα, φλισκούνι
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 52
Γιατροσόφια Σκασμένα χείλια Κάνουμε επάλειψη από ψημένο κυδώνι. Συνάχι Πίνουμε ρόφημα από άγριο τριαντάφυλλο.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 53
Τσάι του βουνού Mountain tea
Το Τσάι του Βουνού, το δημοφιλέστερο ελληνικό βότανο, το συνιστούσε ο Ιπποκράτης ως τονωτικό λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε σίδηρο και ο Διοσκουρίδης το θεωρούσε ισχυρή ασπίδα κατά του κρυολογήματος. Προέρχεται από το φυτό Sideritis spp και πήρε το όνομά του από την ελληνική λέξη «σίδηρος» χάρη στην επουλωτική δράση του φυτού έναντι πληγών που προκαλούνταν από σιδερένια όπλα. Στην Κρήτη είναι γνωστό και ως «μαλοτίρα», ονομασία που προέρχεται από τις ιταλικές λέξεις «male» (αρρώστια) και «tirare» (σύρω), επειδή στην ενετοκρατούμενη Κρήτη το θεωρούσαν πανάκεια για τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του αναπνευστικού.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 54
Βότανα και αρωματικά φυτά Τριόλη: αντικαταθληπτικό Ταραξάκο: Βοηθά στο μεταβολισμό των σακχάρων και των λιπών Τριγωνέλλα: σάγχαρο, βάρος Τσουκνίδα: νεφρίτιδα, χολή Τζίνσενγκ: νευρικό σύστημα, μυϊκούς πόνους
Παθήσεις Ταχυπαλμία: φλαμουριά, βαλεριάνα Τυμπανισμός: λιναρόσπορος, λουίζα Τενοντίτιδα: φλοιός ιτιάς, σέλινο Τριχόπτωση: δεντρολίβανο, καρύδια Τσίμπημα εντόμου: δυόσμος, θυμάρι μέντα Τριγλυκερίδια: σπόροι λιναριού
Γιατροσόφια Τσιμπήματα Τσίμπημα από μέλισσα ή σφήκα Aν σας τσιμπήσει μέλισσα ή σφήκα, η πρώτη κίνηση που πρέπει να κάνετε, αν έχει μείνει μέσα το κεντρί, είναι να το βγάλετε προσεκτικά με το χέρι σας ή με ένα
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 55
τσιμπιδάκι όσο πιο γρήγορα μπορείτε. Σαν πρώτη κίνηση, τρίψτε επάνω στην περιοχή ένα μεταλλικό αντικείμενο (π.χ. κλειδί, ή πηρούνι) ώστε να μειωθεί ο πόνος και να μην πρηστεί. Στη συνέχεια, αν δεν διαθέτετε αμμωνία ή ξίδι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα φρέσκο κρεμμυδάκι. Kόψτε το άσπρο τμήμα στη μέση και αλείψτε την περιοχή του τσιμπήματος με τον χυμό τού κρεμμυδιού που βγαίνει από το σημείο της κοπής ακολουθώντας απαλές κυκλικές κινήσεις κατά την φορά των δεικτών του ρολογιού. Σταδιακά, ο πόνος και το τσούξιμο θα σβήσουν. Εναλλακτικά, βρέξτε το ερεθισμένο σημείο με άφθονο κρύο νερό και τρίψτε το με σαπούνι Mασσαλίας. Τσίμπημα από κουνούπι Για να απαλλαγείτε από τη φαγούρα και την ενόχληση, τρίψτε φύλλα φρέσκιας μαντζουράνας πάνω στα τσιμπήματα ή φροντίστε να έχετε σε ένα μπουκαλάκι λίγο έλαιο βάσης (χοχόμπα, σιτέλαιο κ.λπ.), στο οποίο θα έχετε ρίξει μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο τού φυτού. Η ανακούφισή σας από τα δυσάρεστα συμπτώματα θα είναι άμεση. Εναλλακτικά, βάλτε στο σημείο που έχετε φαγούρα λίγο παγωμένο νερό ή ξίδι. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι η τριβή τού εσωτερικού της φλούδας της μπανάνας, στην προσβεβλημένη περιοχή, είναι εκπληκτικά επιτυχής στη μείωση του πρηξίματος και του ερεθισμού.
Τόνωση της όρασης Ωφελούν πολύ τα καρότα ή ο άνηθος.
Τονωτικά μαλλιών Βράζουμε φασκόμηλο, ή δεντρολίβανο, ή τσουκνίδα, ή φύλλα καρυδιάς και μ’ αυτό το νερό ξεπλένουμε τα μαλλιά μας μετά το λούσιμο.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 56
Υπέρικο (Βάλσαμο) hypericum
Γνωστό και ως βότανο του Αη Γιάννη. Ο όρος Υπερικόν για πρώτη φορά αναφέρθηκε από τον Ευρυφώνα τον Κνίδιο ο οποίος ήταν γιατρός το 288π.Χ. Πιθανότατα, σύμφωνα με το Λινναίο, προέρχεται από τις Ελληνικές λέξεις Υπέρ (πάνω από) και εικών (εικόνα) γιατί στην αρχαία Ελλάδα τοποθετούσαν το φυτό πάνω από τις θρησκευτικές εικόνες για να απομακρύνουν το κακό. Το όνομα perforatum σημαίνει διάτρητο στα λατινικά και αναφέρεται στο γεγονός ότι τα φύλλα του φυτού εκ πρώτης όψεως φαίνονται διάτρητα. Το κοινό όνομα, βότανο του Άη Γιάννη, είναι μια αναφορά στον Άγιο Ιωάννη το Βαπτιστή. Μερικοί πρώιμοι Χριστιανικοί συγγραφείς ισχυρίζονταν ότι τα κοκκινόμαυρα στίγματα στα πέταλα του άνθους συμβολίζουν το αίμα που έχυσε ο Άγιος Ιωάννης κατά τον αποκεφαλισμό και η διάτρητη επιφάνεια των φύλλων δημιουργήθηκε από τα δάκρυα που χύθηκαν από αυτή την αποτρόπαια πράξη.. Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη, η εξωτερική χρήση του βάλσαμου βοηθά σημαντικά στην επούλωση των εγκαυμάτων. Το χρησιμοποιούσε για να αντιμετωπίσει την πνευμονία και γυναικολογικές παθήσεις.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 57
Βότανα και αρωματικά φυτά Υοσκύαμος: ισχυρό παυσίπονο Ύσωπος: καθαρίζει τη χολή και τα νεφρά, αντιμετωπίζει τα διαστρέμματα
Παθήσεις Υπερκόπωση: σκόρδο, κανέλα, καρότο, κρεμμύδι, μέντα, μαϊντανός, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο Υψηλή χοληστερίνη: ταραξάκο, αγκινάρα, σκόρδο, λεμόνι
Γιατροσόφια Υπερένταση Τίλιο Bράστε για 10-15 λεπτά 20 γραμμάρια λουλούδια τίλιου σε μια κούπα νερό και πιείτε το. H ευχάριστη λουλουδένια γεύση του και το άρωμά του, που θυμίζει μέλι, θα σας χαλαρώσουν και σε λίγο θα νιώσετε την ηρεμιστική του δράση.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 58
Φασκόμηλο sage
Το λατινικό όνομα Salvia, προέρχεται από τη λατινική λέξη salvare που σημαίνει «θεραπεύω» ή «σωτήρας». Οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμασαν ελίφασκος που αργότερα έγινε sawge στα αρχαία αγγλικά. Οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν πρώτοι το φασκόμηλο ως συντηρητικό για το κρέας. Πίστευαν επίσης ότι μπορεί να ενισχύσει τη μνήμη. Ο Πλίνιος και ο Διοσκουρίδης το συνταγογραφούσανε για διάφορες παθήσεις. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε για την αντιμετώπιση γυναικολογικών παθήσεων και της πνευμονίας.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 59
Βότανα και αρωματικά φυτά φλαμουριά: τονώνει το δέρμα και τα μαλλιά, αντιβηχικό φλισκούνι: αναπνευστικό φλόμος: για παθήσεις των εντέρων και των πνευμόνων φούσκα: καθαρτικό και διουρητικό φραουλιά: ρευματισμούς
Παθήσεις Φλεγμονές: αλόη, ευκάλυπτος, λεμόνι, σκόρδο, φασκόμηλο,μαϊντανός Φαρυγγίτιδα: λεμόνι, σκόρδο
Γιατροσόφια Φλέματα Αν εσείς ή το παιδί σας βασανίζεστε από έναν παραγωγικό βήχα, αλλά δυσκολεύεστε να απαλλαγείτε από τα φλέματα, πιείτε 1 κουταλάκι του γλυκού χυμό από φρέσκο, ώριμο ανανά περίπου κάθε 2 ώρες. Tο ένζυμο βρομελίνη, που περιέχει ο ανανάς, έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη και αποσυμφορητική δράση, η οποία βοηθάει στην καταπολέμηση τοπικών οιδημάτων, όπως, σε τούτη την περίπτωση, της αναπνευστικής οδού
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 60
Χαμομήλι chamomile
Το όνομα χαμομήλι προέρχεται από τις Ελληνικές λέξεις «χάμο» και «μήλο» και σημαίνει το μήλο της γης γιατί το χαμομήλι είχε παρόμοια μυρωδιά με το μήλο. Το λατινικό όνομα Matricaria recutita, σημαίνει «πολυαγαπημένο μητέρα φάρμακο» γιατί χρησιμοποιόταν για την υγιεινή των γυναικών. Στην αρχαία Αίγυπτο το φυτό ήταν αφιερωμένο στο θεό του Ήλιου. Ο πρώτος που αναφέρει τις ευεργετικές του ιδιότητες είναι ο Ιπποκράτης (460-370 π. Χ.), ο πατέρας της Ιατρικής
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 61
Βότανα και αρωματικά φυτά Χελιδόνιο: Σπασμολυτικό –δηλητηριώδες Χρένο: Πλούσιο σε βιταμίνες Χρυσάνθεμο: Προστατεύει το εντερικό Χαρουπιά Χρυσόχορτο χαμολεύκα
Παθήσεις Χοληστερίνη: αγκινάρα, γλυκόριζα, πικραλίδα, ιπποφαές Χολολιθίαση: αγγουριά, αγριάδα, αγκινάρα, δυόσμος, κρεμμύδι, μέντα, ήλιος, πικραλίδα
Γιατροσόφια Χείλια Τα χείλια σου είναι σκασμένα και πονάνε; Κάνε συχνά επάλειψη με μέλι
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 62
Ψαλιδόχορτο (Πολυτρίχι) Adiantum capillus - veneris
Πολυτρίχι, Σκορπίδι, Καλλίτριχον, Μαλλόχορτο, Κόμη της Αφροδίτης, Βροντοτρίχι, Πηγαδόχορτο, Ψαλιδόχορτο, Αδίαντο, Adiantum. Είδος φτέρης. Η ονομασία του βοτάνου προέρχεται από το ότι είναι αδιάβροχο. Η λατινική ονομασία του είναι Adiantum capillus-veneris, δηλαδή αδίαντο, η «κόμη της Αφροδίτης», η οποία σύμφωνα με το μύθο ξεπρόβαλε μέσα από τους αφρούς της θάλασσας με στεγνά μαλλιά. Χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση της φαλάκρας.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 63
Βότανα και αρωματικά φυτά -
Παθήσεις Ψαμμίαση: αγγουριά, αλθαία, καλαμπόκι, κερασιά, κολλιτσίδα, μαϊντανός, τσουκνίδα. Ψωρίαση: Αγριοπανσές, ίνουλα, κισσός, κολλιτσίδα, λάχανο, λεμονιά
Γιατροσόφια Ψείρες Αν θέλετε να αποφύγετε τις ψείρες, μετά από κάθε λούσιμο ξεβγάλτε τα μαλλιά σας με αραιωμένο ξίδι. Θα το φτιάξετε αναμειγνύοντας μισό λίτρο ξίδι σε άλλο τόσο νερό και θα το αφήσετε να στεγνώσει πάνω στα μαλλιά. Η μυρωδιά τού ξιδιού, αλλά και τού λεμονιού (που θα χρησιμοποιήσετε αδιάλυτο), θα διώξει μακριά όσες ψείρες… θέλουν να σάς γνωρίσουν καλύτερα.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 64
Ώκιμο (Βασιλικός) basil
Το όνομα βασιλικός προέρχεται από την Ελληνική λέξη βασιλιάς, καθώς στο φυτό είχε δοθεί ηγεμονική θέση λόγω των ειδικών ιδιοτήτων του. Το λατινικό όνομά του προέρχεται από την ελληνική λέξη ώκιμον. Για τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους ο βασιλικός αποτελούσε σύμβολο εχθρικότητας και παραφροσύνης. Απεικονίζουν τη φτώχεια ως μια ρακένδυτη γυναίκα με ένα βασιλικό στο πλευρό της. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έκαιγαν ένα μείγμα βασιλικού και μύρου για να κατευνάσουν τους θεούς τους και για να βαλσαμώσουν τους νεκρούς τους. Στην Περσία και στη Μαλαισία ο βασιλικός φυτεύεται πάνω στους τάφους και στην Αίγυπτο οι γυναίκες σκορπίζουν τα λουλούδια του πάνω στους χώρους αναπαύσεως των δικών τους ανθρώπων. Κατά άλλες λαικές παραδόσεις το φυτό συνδέεται με την αγάπη.
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 65
Βότανα και αρωματικά φυτά -
Παθήσεις ωτίτιδα
Γιατροσόφια Ωραία επιδερμίδα Για καθαρή και λαμπερή επιδερμίδα, να πίνετε καθημερινά ένα ποτήρι από τσάι μαϊντανού.
Προσοχή! Χρησιμοποιήστε τα αρωματικά φυτά, τα βότανα, τα φρούτα και τα λαχανικά με μεγάλη προσοχή. Εκμεταλλευτείτε τα φυσικά συστατικά τους με μέτρο. Θυμηθείτε ότι κάποια από αυτά δεν πρέπει να δίνονται σε παιδιά ή σε εγκυμονούσες, ούτε πρέπει να τα χρησιμοποιείτε, αν υποφέρετε από μακροχρόνιες ασθένειες ή αν λαμβάνετε φάρμακα για συγκεκριμένες παθήσεις. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συμβουλεύεστε τον προσωπικό σας ιατρό.
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 66
Οι μαθητές του Δ1΄
Θανάσης Β. Σπύρος Γ. Ανδρέας Γ. Γιάννης Δ. Βαλεντίν Ι. Θανάσης Κ. Θανάσης Μ. Κωνσταντίνος Μιχ. Χρήστος Μπ. Γιώργος Ντ. Φίλιππος W. Παναγιώτης Π.
Μοχίτ Σ. Μάριο Τα. Χριστίνα Α. Ραφαηλία Α. Μαρία Δ. Νεφέλη Ζ. Μαρκέλλα Ζ. Δέσποινα Μπ. Μαρία Τα. Βασιλική Χ. Κωνσταντίνος Μίρ. Αλέξανδρος Ζ.
Οι δασκάλες: Πορπόρη Όλγα (δασκάλα Δ΄1) Τριάντη Ευδοκία (Τμήμα Ένταξης)
«Από τον Ιπποκράτη… στην αυλή του σχολείου μας» 67
Βιβλιογραφία «Τα θεραπευτικά φυτά της Βίβλου», Αναστασία Κανδύλη, εκδόσεις Ψύχαλου. «Βοτανοκουβεντούλες, Βασιλικός», Νατάσα Αναγνωστοπούλου, εκδόσεις Φυτράκη. «Υγεία από το φαρμακείο του Θεού», Μαρία Τρέμπεν, εκδόσεις Κέδρος «Ο κήπος με τα βότανα», Jekka Mcvicar, εκδόσεις Ίριδα «Τα βότανα στην κουζίνα», Μαρία και Νίκος Ψιλλάκης, εκδόσεις Καρμανώρ «Βότανα όλα για την υγεία», Ιωάννης Ν. Αυγουστής M.B.PhD. της Ακαδημίας οικογενειακής ιατρικής. «Εγκυκλοπαίδεια των βοτάνων», NICO VERMEULEN, εκδόσεις Ψύχαλου «Το αλφαβητάρι της Φύσης», Μαρία Φραγκιά, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. «Μύθοι και Φυτά», Ελένη Κυπραίου «Τα φαρμακευτικά βότανα και οι χρήσεις τους» «Τα βότανα και η υγειά μας» Μώρις Μεσεγκέ, εκδόσεις Αθ. Ψυχογιός. «100 βότανα, 2000 θεραπείες», Κ. Μπαζαίος, εκδόσεις Υγείας 2003 «Πλήρης οδηγός φαρμακευτικών βοτάνων», Herb Societies, εκδόσεις Γιαλέλης «Μύθοι περί φυτών», Ζωή Σπυροπούλου, 1999, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα «Οδηγός πρακτικής Ιατρικής και Υγείας», εκδόσεις ΤΕΛΕΘΡΙΟΝ, Αθήνα «Βοτανοθεραπεία, Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Θεραπευτικών Φυτών», Εκδόσεις Δομική. http://www.cretensia.com http://www.karaberopoulos.gr http://www.valentine.gr http://www.apivita.com http://el.wikipedia.org http://ww38.tovima.com http://www.homefarming.gr
Πορπόρη Όλγα – Τριάντη Ευδοκία 68