Seminar: Challenges of T&M in the future

Voorkom fouten tijdens productie door early supplier involvement

SEMINAR ‘CHALLENGES OF TEST & MEASUREMENT IN THE FUTURE’ OP WOENSDAG 28 SEPTEMBER 2022

Bestaat er een ‘beste teststrategie’? Volgens Steven van Hout, testengineer bij VDL TBP Electronics, wel. Het ‘geheim’ is volgens hem zo vroeg mogelijke betrokkenheid bij het ontwerp van een nieuw product, het liefst nog voordat de eerste schetsen zijn gemaakt. Tijdens het T&M-seminar bespreekt hij stap voor stap de werkwijze van deze effectieve teststrategie. Andere sprekers zoeken het op hun expertisegebied ook aan het innovatieve voorfront, met onderwerpen als het testen van de nieuwe klasse van SiC- en GaN-componenten, EMCaspecten van ledtoepassingen en alternatieve methoden voor PCB-inspectie.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘Challenges of Test & Measurement in the future’ is te vinden op pagina 6 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar www.wots.nl.

Flying probe testen gaat razendsnel. Te veel afkeur kan echter behoorlijk roet in het eten gooien. Met DfT (design for testing) kan je wat dat betreft veel ellende voor zijn.

“De crux is om al bij de eerste gesprekken over een nieuw product actief aanwezig te zijn als gesprekspartner”, stelt Steven van Hout, testengineer bij VDL TBP Electronics “In de praktijk zien we namelijk dat ontwerpers bij de start van een project vooral bezig zijn met functionaliteiten en de uitvoerbaarheid soms uit het oog verliezen. Dan ligt er een prachtig ontwerp dat niet gemaakt of getest kan worden. Als dit in een latere fase moet worden gecorrigeerd, kost dat tijd en geld. Daarom is het belangrijk om al in ‘fase 0’ aan te haken om de functionaliteiten door te nemen en te analyseren.”

Meedenken Steven kijkt in fase 0 naar drie elementen: design for manufacturing (DfM), design for testing (DfT) en design for logistics (DfL). “Bij DfM kijken we naar de maakbaarheid van een product, bij DfT naar de testbaarheid en bij DfL analyseren we de verkrijgbaarheid en levensduur van componenten. Uit een DfL-analyse kan blijken dat een bepaalde component na vijf jaar obsolete wordt, terwijl de klant het product tien jaar wil fabriceren. Dan moet je ofwel direct het design aanpassen voor een andere component, of je bent na zoveel jaar aan de beurt om een designwijziging te implementeren, die impact heeft op het hele maakproces.”

Verder in het proces In de volgende fase, ‘fase 1’, is het elektronische schema klaar en zijn er al enkele componenten op de layout geplaatst. “We kijken opnieuw naar het DfM en DfT, maar de focus ligt nu op de testmogelijkheden. We onderzoeken bijvoorbeeld of de PCB’s goed plaatsbaar en soldeerbaar zijn en of er voldoende testtoegankelijkheid is. De verschillende functionaliteiten van het bord moeten makkelijk benaderbaar zijn met testtoestellen, anders wordt het lastig om metingen uit te voeren. Op het gebied van maakbaarheid wordt gekeken of we alle componen-

Rimarck heeft van EMC Partner verschillende testsystemen voor geleide immuniteit in het assortiment.

ten wel goed kunnen plaatsen en solderen. Ook analyseren we de verschillende footprints van de PCB’s.”

Puntjes op de i Als het ontwerp helemaal klaar is, worden de laatste puntjes op de i gezet. “Fase 2 is de meest praktische fase. We voeren een laatste analyse uit waarbij we ook kijken of de aanbevelingen uit de eerste fase zijn meegenomen in het ontwerp. DfM speelt een grote rol in deze fase, dus we kijken speci ek naar de maakbaarheid van de PCB’s. We onderzoeken bijvoorbeeld bij welke leveranciers we de PCB’s kunnen bestellen en of we het bord volledig kunnen bestukken en solderen op de manier die de klant van ons verwacht”, aldus Steven. Bij de DfT-analyse wordt bepaald welke componenten 100% testbaar zijn. Er is altijd een klein percentage van zogenaamde ‘slip through’ componenten die niet of niet volledig kunnen worden getest met het beschikbare instrumentarium. “In overleg met de klant bepalen we de mogelijke oplossingen. Als we geen geschikt testtoestel kunnen vinden, of als er slechts eenmalig getest hoeft te worden, ontwikkelen we zelf een testapparaat.”

Right fi rst time Voordeel van deze werkwijze is volgens Steven dat het percentage ‘right rst time’ van de PCB’s omhoog schiet. “De klant krijgt meer betrouwbare PCB’s en minder reparaties waardoor de stuksprijs per bord lager is. Dit heeft ook zijn beslag op de kostprijs van het product en de betrouwbaarheid ervan in het veld.”

Testen van SiC en GaN De steeds hogere claims op vermogenselektronica voor onder andere de conversie en opslag van herbruikbare energie zijn niet langer besteed aan de klassieke silicium transistortechnologie. Een nieuwe klasse van GaNcomponenten is daarvoor in de plaats gekomen, met name voor RF- en medium-powertoepassingen. Voor de zeer hoge spanningen en stromen is de ontwikkeling naar volumeproductie van SiC-halfgeleiders gaande. Deze nieuwe klassen van componenten vragen ook om nieuwe kwali catietesten en meetopstellingen. Kees Revenberg (Euro ns | Maser) zoomt in op een speci ek voor deze materie door het bedrijf gebouwde testopstelling voor één van de betrouwbaarheidstesten die deze componenten moeten doorlopen. Hij geeft in zijn presentatie een overzicht van de diverse componenten en hun speci eke testvragen, de bestaande en toekomstige meettechnieken, uitdagingen voor de testengineers en enkele praktijkresultaten.

EMC-testen van ledverlichting Een heel andere ontwikkeling, die van de opkomst van ledlampen, heeft ook inke impact op de T&M-wereld. Bij straatverlichting met led’s is er bijvoorbeeld sprake van hogere overspanningstestniveaus in vergelijking met eerdere IEC-vereisten. Dit heeft consequenties voor de eisen op het gebied van geleide immuniteit (ESD, bursts, surge). Adnan Moosabhoy van EMC Partner, dat in de Benelux wordt vertegenwoordigd door Rimarck, laat zien wat er zoal speelt op dit gebied en wat er beschikbaar is aan testapparatuur.

Zo kan het ook Marcel Wiechmann (Hikmicro, namens Tooltronics) gaat in op thermische beeldanalyse als alternatieve inspectiemethode voor de identi catie van met name grote fabricagefouten of ontwerponvolkomenheden in printplaten. Wanneer een PCB van spanning wordt voorzien, stroomt er elektrische stroom door het bord, dat daardoor zal opwarmen. PCB-thermische velden kunnen worden bepaald en gevisualiseerd door thermische imaging via een thermische camera. Met voldoende kennis van het thermische veld kunnen fabricagefouten vroeg in het ontwerpproces worden ontdekt. Deze techniek heeft ook zijn waarde bij serie- of prototypeproductie.

Test & Meet Paviljoen

In het Test & Meet Paviljoen hebben zich vijf bedrijven verzameld die zijn gespecialiseerd in het testen & meten binnen de elektronica. De breed beschikbare deskundigheid maakt een bezoek aan dit paviljoen extra nuttig. Je kunt een mix van testuitdagingen voorleggen aan de experts in het Test & Meet Paviljoen. De bedrijven zijn: • Dewetron Benelux, adviseur en leverancier van geavanceerde meetsystemen, recorders en loggers voor vele toepassingen. • Eurofins | Maser, die is gespecialieerd in betrouwbaarheidstesten en faalanalyse services voor de halfgeleider- en elektronica-industrie. • Hielkema Testequipment levert, ontwikkelt, onderhoudt en kalibreert testkasten en testkamers van temperatuur- en klimaatsimulatietestsystemen, van temperatuurkasten tot ovens en van thermal shockkasten tot HALT- en HASS-kamers. • Hyteps levert producten en diensten ter optimalisering van de spannings- en stroomkwaliteit (power quality). Hierdoor worden problemen binnen elektrische installaties voorkomen, risico’s gereduceerd, de efficiëntie verbeterd en de veiligheid gewaarborgd. • Weiss Technik is specialist op het gebied van klimaatsimulatie, klimaattechnologie, farmaceutische technologie en industriële oventechnologie.

Geautomatiseerde optische inspectie van PCB’s behoort tot het standaard testrepertoire van eender welk EMSbedrijf. Volgens Marcel Wiechmann (Hikmicro) kan thermische beeldanalyse daarin van toegevoegde waarde zijn.

Development Club/IoT Paviljoen staat in teken van IoT-toepassingen

ACHT BEDRIJVEN, DIE OP MAAT ELEKTRONICA ONTWIKKELEN VAN VOOR KLANTSPECIFIEKE TOEPASSINGEN

Exploded view van de DLTi sensor van Wireless Value voor het meten van omgevingstemperaturen. De nauwkeurige sensor kan meer dan vijf jaar toe met een AA 3,6 V lithiumbatterij bij een meetinterval van 2 minuten.

In de webshop van Ideetron vindt je dit LoRa Nexus Board, dat een Arduino mini met een LoRa RF-module combineert. Ideaal voor test en educatie.

In deze editie van de WoTS exposeren acht bedrijven in het Development Club / IoT paviljoen. Zoals gebruikelijk draait hier alles om het op maat ontwikkelen van elektronica voor klantspecifieke toepassingen. Op de stands staan recent opgeleverde projecten zodat je als de bezoeker live de nieuwste elektronicatoepassingen kunt ervaren. Dit jaar is er nog meer aandacht voor Internet of Things toepassingen en uitdagingen.

Blue Engineering, GBO Innovation makers, Ideetron, QbayLogic, Salland Electronics, Spinnov, Thal Technologies en Wireless Value hebben met elkaar gemeen dat ze elektronica onwikkelen en toepassen, en dat ze op het Development Club / IoT paviljoen te vinden zijn. Ieder met zijn eigen insteek, werkwijze, expertisegebied en projecten. De bedrijven stellen zich hieronder kort voor, maar ga vooral langs bij het paviljoen om je te laten inspireren. Blue Engineering Blue Engineering ontwikkelt technische totaaloplossingen. Van idee tot prototype en van proof of concept tot aan serieproductie. De engineers opereren veelal op het snijvlak van mechanica, software, elektronica, natuurkunde en duurzaamheid. Typische vragen die worden opgepakt zijn: ‘ik heb een technisch idee’ (en kan je dat ontwikkelen tot een baanbrekend product, van concept tot en met realisatie) en ‘ik wil een nieuwe machine of een bestaande machine en/of productielijn verbeteren’ (en kunnen jullie ons in de rol van ontwikkelpartner naar de volgende stap helpen). IoT wordt ingezet voor bijvoorbeeld het monitoren van percelen voor telers, het meten van het CO2-gehalte in kantoren of kassen en het uitlezen van machines. Projecten worden uitgevoerd door multidisciplinaire teams met kennis op het gebied van sensoren, nodes, gateways en cloudoplossingen. GBO Innovation makers Met meer dan 30 jaar ervaring in productontwikkeling is GBO Innovation makers uitgegroeid tot een full-service designbureau dat zich richt op het hele spectrum van productontwikkeling, inclusief de levering van producten. Door combinatie van de creatieve instelling met bewezen technische expertise stelt het bedrijf de ambities van klanten in innovatieve oplossingen te kunnen transformeren. Samen met Ranpak heeft het bedrijf een iF Design Award 2022 gewonnen voor De Geami Wrap ’n Go, een handmatige papierconvertor die een duurzame verpakkingsoplossing biedt voor de retailmarkt. Gestanst kraftpapier wordt gevormd tot een 3D-honingraatstructuur, waardoor het een bescherming en demping biedt bij het inpakken van een groot aantal producten. De metalen behuizing is ontworpen met duurzaamheid en exibiliteit in het achterhoofd.

Het ontwerpen van FPGA’s is een complexe bezigheid. Met een ontwerpomgeving waarbij op alle niveau’s dezelfde taal wordt gebruikt, versnelt en vereenvoudigt QBayLogic het ontwikkelproces.

Ideetron Bij Ideetron, dat in 2018 de WoTS-gadget Proximo heeft ontworpen, staat het verduidelijken van de technologische verwarring tussen de mens en machine centraal. Bij het ontwerpen van elektronica wordt extra aandacht besteed aan kostprijs, prestatie en levensduur. De maatwerkprojecten worden altijd met elektronicacomponenten opgebouwd. Vanuit een analyse met betrekking tot het elektronische probleem of de optimale technische invulling worden een of meerdere oplossingen ter keuze voorgelegd. Competenties zijn onder meer: elektronica ontwerp, draadloze communicatie, schematic design en PCB ontwerp/layout, FPGA ontwerp, RF protocol-stack ontwerp (met de RFmodules van HopeRF) en embedded software/ rmware.

QBayLogic Je kunt tegen inke uitdagingen aanlopen wanneer een CPU te weinig rekenkracht biedt of te veel energieverbruik heeft. QBayLogic heeft voor complexe automatiseringsbehoeften een modelgebaseerde methode ontwikkeld waarmee je onder andere FPGA’s en dedicated processoren ef ciënter en ‘ rst time right’ kunt programmeren. De kracht van de

The ThingsWay van Salland Electronics combineert diverse sensoren, in- en uitgangen met directe communicatie naar het mobiele netwerk. methode is dat het gehele ontwerpproces in software wordt gerealiseerd, waardoor snel en effectief kan worden gesimuleerd en getest. Een voordeel van de software is dat de engineers controle hebben over de details van de FPGA-architectuur en dus de ef ciëntie daarvan zelf in de hand hebben. Elke stap in het ontwerpproces is bovendien bewijsbaar en testbaar. Dat maakt de oplossingen voor klanten ‘ rst time right’, waardoor hun timeto-market wordt verkort.

Salland Electronics Salland Electronics biedt via het ThingsWay platform een snelle toegang tot IoT-oplossingen. Het platform is snel aan te passen aan klantwensen, zoals integratie van eigen in- en uitgangen en/of sensoren. Zijn de standaard sensoren en in- en uitgangen voldoende, dan kunnen vrijwel direct via het cloudplatform meldingen gegenereerd en data verzameld worden. Het bedrijf heeft meer dan 20 jaar ervaring met IoT-oplossingen, eerst met vaste verbindingen, later via M2M en meest recent via het LTE-M mobiele netwerk. Zo worden ondergrondse vuilniscontainers al sinds eind jaren 90 op afstand gemonitord. Een van de meest recente projecten is de slimme dakgoot, waarbij sensoren de vervuiling in een dakgoot meten om voorspellend onderhoud mogelijk te maken.

Spinnov Spinnov is bedreven in productontwerp, elektronica-ontwerp en software-ontwikkeling voor technische innovatie op aanvraag. In de afgelopen vijf jaar heeft Spinnov in vele markten gewerkt. Soms als onderdeel van een ontwikkeling en soms de totale ontwikkeling. Voorbeelden van projecten zijn SmartGoals, een interactieve trainingsmethode met ledtechnologie, en PROSpike dat bedrijven met een balie en/of bar helpt om een veilige afstand te bewaren tussen personeel en gast of klant. De slimme en eenvoudige afstandsmeter detecteert en waarschuwt als mensen binnen de 1,5 meter komen. Voor HTM is de software geïmplementeerd die van doen heeft met de op TETRA-technologie gebaseerde communicatie van een in ieder voertuig aanwezige computer, die communiceert met de bijsturing.

Thal Technologies Thal Technologies ontwikkelt en produceert hoogwaardige, klantspeci eke led-modules voor de professionele markt. Denk hierbij aan magazijnverlichting, straatlampen, offshore/helikopterdek, windmolens en overal waar duurzame verlichting wordt ingezet. Er is een uitgebreid productiepark voor het produceren van klantspeci eke led-modules en conversie van thermal interface materiaal. Ook is het bedrijf gespecialiseerd in het vinden van oplossingen bij overmatige warmte in elektronische producten. Zo levert het thermisch geleidende materialen voor de elektronica-industrie. Naast thermische pasta kan je tegenwoordig kiezen uit diverse soorten thermische geleidende tapes, lijm, siliconen rubber en elektrische isolatiefolies.

Wireless Value Wireless Value ontwikkelt draadloze meetsystemen voor betrouwbare informatieoverdracht. Een team van specialisten werkt aan de ontwikkeling van meetsystemen voor onder andere procesoptimalisatie. Deze producten zijn niet alleen feilloos. Ze worden ook duurzaam ontwikkeld en zijn duurzaam in gebruik. De behuizingen zijn gemaakt van 100% gerecycled materiaal dat tegen een stootje kan en lang meegaat. De focus voor de eigen producten en diensten ligt op marktsegmenten als farma & lab, agri en sport & play. Daarnaast wordt gewerkt aan klantspeci eke ontwikkelopdrachten rondom draadloze technologie.

Technisch onderwijs en bedrijfsleven weten elkaar steeds beter te vinden

WOTS STORIES ‘TECHNISCH ONDERWIJS EN DE INTERACTIE MET TECHNISCHE BEDRIJVEN’ OP 27 SEPTEMBER

Welke kansen liggen er om de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven verder te verbeteren? En hoe kan dat in de praktijk worden vormgegeven? Drie technische bedrijven geven in korte presentaties aan hoe zij studenten en/of afgestudeerde professionals meenemen in hun bedrijfsvoering. Vervolgens geven vertegenwoordigers van vier hogescholen aan hoe zij met bedrijven samenwerken om studenten goed op hun toekomstige beroepsleven voor te bereiden. Twee van de sprekers, Andries Lohmeijer van KITT Engineering en John Roelofs van de Hogeschool Rotterdam, geven alvast wat inspirerende ervaringen mee.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar WoTS Stories ‘Technisch onderwijs en de interactie met technische bedrijven’ is te vinden op pagina 6 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar fhi.nl/wots/wotsstories/.

Natuurkundige principes zoals Doppler-verschuiving past KITT toe bij radarmodules in producten waarmee bijvoorbeeld de drukte op een station kan worden vastgesteld.

Bij excursies met een groep studenten bij incubatorgebouwen komt het wel eens voor dat John Roelofs in de gang op zijn schouder wordt getikt. “Bedrijven die niet in het programma van die dag zitten vragen spontaan of we even bij hun kunnen langskomen, want ook zij hebben uitdagende opdrachten voor de studenten, en zitten te springen om wat extra slimme handjes.” De senior lector Elektrotechniek en Technische Informatica bij de Hogeschool Rotterdam ziet dat als een bevestiging van de trend dat steeds meer bedrijven geïnteresseerd zijn in samenwerken, of dat nu voor afstudeerstages is of onderzoeksprojecten die in een multidisciplinair team bij de hogeschool worden uitgevoerd. “Bedrijven weten ons ook steeds beter te vinden, en het blijft daarbij zelden tot een eenmalige samenwerking. De onderlinge relaties worden sterker; er is wederzijds vertrouwen en begrip voor elkaars situatie.”

Los gaan Een bedrijf dat gepokt en gemazeld is in het verzorgen van stageplekken voor studenten is KITT Engineering uit Enschede. “Wij doen dit voor zowel MBO- als HBO-studenten al vanaf de oprichting van ons bedrijf, ruim 25 jaar geleden. Gemiddeld hebben we per jaar één tot twee MBO-ers en één tot twee HBO-ers, de laatste veelal in het kader van een halfjaarlijkse afstudeeropdracht”, vertelt technisch directeur Andries Lohmeijer. “We streven er naar om de studenten Elektrotechniek of Technische Informatica van de naburige Saxion Hogeschool een concreet onderwerp te bieden waarop ze los kunnen gaan. Het is in onze ogen niet verstandig om een afstudeeropdracht of stage te koppelen aan een commerciële verplichting, want dat geeft allerlei stressfactoren die contraproductief werken in een leerproces. We proberen de opdracht zodanig in te richten dat die voor ons bijdraagt aan de langere termijn en dat de student de mogelijkheid krijgt om binnen de techniek te gaan onderzoeken waar zijn of haar hart ligt. Daar kom je immers het beste achter door er in de praktijk mee bezig te zijn. En dat leidt tot hele goede resultaten; menig afstudeerder is inmiddels bij ons in dienst!”

Uitdagen Bij KITT Engineering wordt veel effort gestoken in de begeleiding, “maar”, zo stelt Andries, “de student moet wel zelf aan het werk, moet zelf dingen uitzoeken. Op het moment dat ik iets vraag en ze vinden via internet een tutorial dan is daarmee niet het antwoord gegeven. Stel we hebben een temperatuursensor nodig. Dan daag ik ze uit met vragen als ‘wat voor soorten temperatuursensoren zijn er?’, ‘wat zijn de werkingsprincipes’ en ‘welk bereik hebben ze?’ om dat zelf te gaan onderzoeken. Ik vind het belangrijk om de fysische werkingsprincipes van zo’n sensor te laten landen bij een student. Het is de bedoeling dat de student zich bij het lezen van een datasheet ook zelf dat soort vragen gaat stellen en door de getalletjes heen leert te kijken naar het perspectief van de toepassing.”

Doorslaan Andries is lid van de beroepenveldcommissie voor de afdelingen Elektrotechniek en Technische Informatica van de Saxion Hogeschool. Hij heeft vanuit die positie en de vele stages een uitstekend contact met de docenten. “We weten precies wat we aan elkaar hebben. Zij kennen ook mijn voorkeuren als het aankomt op een gedegen theoretische basiskennis van de onderliggende natuurkunde. Op basis daarvan kan je volgens mij betere hardware en meer zinvolle software ontwikkelen. Een vak als toegepaste natuurkunde zou een mooie aanvulling voor het curriculum zijn. Maar de docenten moeten zich ook houden aan wat er beleidsmatig voor de invulling van het curriculum is vastgesteld. Begrijp mij niet verkeerd: competenties als samenwerken, presenteren en verslaglegging zijn heel belangrijk, maar de weegschaal mag van mij best wat meer doorslaan in de richting van technische basiskennis.” Groeipad John Roelofs kan een heel eind meegaan in de redenering van Andries Lohmeijer. “Binnen het vierjarige curriculum van een HBO-opleiding als die voor Elektrotechniek en Technische Informatica is veel tijd ingeruimd voor stages en projecten. Juist om de student goed voor te bereiden op zijn of haar toekomstige carrière in het bedrijfsleven. Dan is er –zeker in vergelijking met vroegere tijden– minder ruimte voor vakken als natuurkunde. We besteden overigens wel veel aandacht aan wiskunde, wat ten pas komt bij het opstellen van regelmodellen.” In Rotterdam wordt veel effort gestoken in het samen met het bedrijfsleven opzetten van projecten met als doel een stukje techniek, waar ze zelf niet aan toe komen, samen met de studenten te realiseren. “De complexiteit waar een bedrijf naar op zoek is kan bij ons worden ingevuld met verschillende disciplines. Zo hebben we de veelal multidisciplinaire De opleiding Elektrotechniek bij Hogeschool Rotterdam is doordesemd van praktijk, niet alleen door de vele projecten met en stages bij bedrijven, maar ook door practica.

minor-projecten, waar teams van studenten van verschillende opleidingen in samenwerken. Voordeel van zo’n groep van drie tot vijf studenten is dat de prestaties kunnen worden gedeeld in best wel omvangrijke projecten. Je ziet dat studenten daarin meegroeien, leren samenwerken. Dat geeft ze ook de bagage, het zelfvertrouwen om later in de opleiding, tijdens hun afstudeerstage, zelfstandig keuzes te maken voor het plan van aanpak en de ontwerpmethodiek. Daar hebben ook de bedrijven veel baat bij.”

DE GROOTSTE OFFICIËLE MEAN WELL DISTRIBUTEUR

IN DE BENELUX

TT&MS: master in meetoplossingen Passie voor technologie en innovatie

‘Meten is weten’ is een van de dogma’s in de technische wereld. De waarheid als een koe. Míts de juiste meetapparatuur wordt gebruikt. En op de juiste punten de juiste grootheden worden gemeten. En de meetwaarden goed worden geïnterpreteerd... TT&MS uit Nieuw-Vennep kent de complexiteit van meten en ondersteunt bedrijven uit vele sectoren met het kiezen, leveren en implementeren van de juiste oplossing ondersteunt bedrijven uit vele sectoren met het kiezen, leveren en implementeren van de juiste oplossing voor hun specifieke test- en meetvraagstukken. Of het nu gaat om een standaard toepassing of meer complexe vraagstukken waarin AC/DC Grid emulatie, harmonische vervorming, efficiëntie en nauwkeurigheid een rol spelen. nauwkeurigheid een rol spelen.

Meten en testen vormen vaak het sluitstuk van nieuwe ontwikkelingen maar ook van van nieuwe ontwikkelingen maar ook van modificaties en onderhoudswerkzaamheden. Door de juiste grootheden te meten en de Door de juiste grootheden te meten en de waarden te vergelijken met de specificaties, is vast te stellen of het product (DUT) in een bepaalde applicatie voldoet. Niet alleen ten aanzien van functionaliteit en alleen ten aanzien van functionaliteit en prestaties, maar ook met betrekking tot veiligheid en efficiëntie. Bovendien is meten veiligheid en efficiëntie. Bovendien is meten en testen onmisbaar om de kwaliteit van producten steeds verder te verbeteren en te optimaliseren.

Dit klinkt relatief eenvoudig, maar is het voor veel vraagstukken niet. Om de waarde van een meting als betrouwbaar te kunnen aanmerken, moet immers álles kloppen: het meetpunt, de meetomstandigheden, de herleidbaarheid van het meetinstrument zelf, het meetproces, de duur en frequentie van de metingen, de eventuele analysesoftware, de instellingen enzovoorts. Er is dus veel kennis en ervaring nodig om de juiste meet-

en testwaarden op tafel te krijgen.

WIJ KENNEN DE MARKT, DE KLANT KENT ZIJN APPLICATIE

Deze kennis en ervaring is ruimschoots beschikbaar bij TT&MS. Dit bedrijf heeft zich de afgelopen – bijna – twintig jaar gespecialiseerd in de fascinerende wereld van testen en meten. Daarbij ondersteund door een breed netwerk aan toeleveranciers van test- en meetinstrumentatie met wie zij intensief samenwerkt. André Handgraaf is consultant bij TT&MS en geeft aan: “We werken binnen ons bedrijf bovendien met een team dat louter bestaat uit gedreven, kundige specialisten. Ieder met eigen stukje specifieke kennis waarmee we in staat zijn om de diversiteit aan vraagstukken uit de uiteenlopende sectoren te kunnen beantwoorden.”

Het oplossen van vraagstukken gebeurt praktisch altijd in nauw overleg met de praktisch altijd in nauw overleg met de klant. Testen en meten behoort immers meestal niet tot zijn core business. Het is een sluitstuk van een ontwikkeling. Een een sluitstuk van een ontwikkeling. Een verplichting vanuit de wet- en regelgeving verplichting vanuit de wet- en regelgeving of een tool om potentiële verbeterpunten of een tool om potentiële verbeterpunten op te sporen. André: “De hiervoor benodigde kennis en ervaring kun en mag je niet bij de eindgebruiker verwachten. Daar zijn wij voor. Wij als adviseur kennen de markt en de mogelijkheden. Onze klanten kennen het beste hun eigen applicatie en dat betekent dat we gezamenlijk toewerken naar de beste oplossing.”

Een optimale communicatie met de klant is daarbij essentieel. De klant moet vooral laten daarbij essentieel. De klant moet vooral laten weten wat hij wil en welke aspecten een rol spelen. André: “Wíj kijken dan naar de beste oplossing op zowel technisch als financieel vlak en zoeken ook altijd oplossingen die snel beschikbaar zijn. Als we dit niet kunnen vinden bij onze eigen leveranciers, dan be-vinden bij onze eigen leveranciers, dan betrekken we deze bij een andere. In de praktijk trekken we deze bij een andere. In de praktijk komt zo’n 10% van de oplossingen niet uit komt zo’n 10% van de oplossingen niet uit ons eigen assortiment maar wordt besteld bij een andere leverancier die meestal ge-

VOORBEELD TOEPASSING: ACCEPTATIETEST

TT&MS ontwikkelde een acceptatietest van een 800kVA Grid Emulator cq. batterij emulator voor een leverancier van snellaadpalen. Het ging daarbij om de emulatie van een 800 kVA AC grid daarbij om de emulatie van een 800 kVA AC grid met vrij programmeerbare harmonische (tot de 50st) maar ook spanningsdips, onbalans in de drie fases en andere netvervuiling. Deze instal-drie fases en andere netvervuiling. Deze instal latie is naar wens om te schakelen naar een DC voeding/DC load met een spanningsbereik tot 1500 V en batterij emulatie. Speciaal voor bussen en vrachtwagens en met mogelijkheden om uit te breiden tot 1600 kVA of meer.

specialiseerd is in een heel specifiek detail. Voedingen voor compressoren met een hoge aanloopstroom bijvoorbeeld.”

ASSORTIMENT

TT&MS richt zich met een breed portfolio aan producten op een diversiteit aan test- en meetoplossingen. Variërend van AC/DC Power test apparatuur, metrologie/kalibratie standaarden voor temperatuur en elektrische grootheden, audio en video testapparatuur, algemene test- en meetinstrumentatie tot systeemcomponenten, zoals PCI en PXI digitizers. De afgelopen jaren is met name de divisie Power extreem uitgebreid.

René Bos, consultant bij TT&MS: “De tijd staat bovendien niet stil. Zo zetten we vol in op alle meet- en testvraagstukken die horen bij ontwikkelingen in het kader van de energietransitie en EV applicaties. Denk daarbij aan instrumentatie waarmee je kunt testen en meten aan laadpalen, Power Conversie, elektrische aandrijvingen van voertuigen, systemen voor de opslag, PV-installaties, brandstofcellen, LEDverlichting enzovoorts. We passen ons assortiment van producten dan ook regelmatig aan op basis van de behoeften vanuit de markt. Bijvoorbeeld met het toevoegen van bi-directionele DC-voedingen en AC-grid emulators met Anti-Island test. Maar ook toepassingen in de avionica behoren tot ons pakket.”

Bovendien wordt er gewerkt aan het uitbreiden van de mogelijkheden voor klanten om apparatuur te huren, huurkopen of tweedehands aan te schaffen. René: “Een prima oplossing voor startups en zzp-ers die – net als wij – vol zitten met goede ideeën, een passie hebben voor techniek en innovatie maar alleen de apparatuur nog nodig hebben om hun ideeën verder uit te werken én te valideren.”

VOORBEELD TOEPASSING: MAATWERK VOORBEELD TOEPASSING: MAATWERK

TT&MS levert regelmatig maatwerk oplossingen voor de applicaties van klanten. In dit TT&MS levert regelmatig maatwerk oplossingen voor de applicaties van klanten. In dit geval is een Magna-Power 6KW DC Power Supply op klantspecificatie ingebouwd in een geval is een Magna-Power 6KW DC Power Supply op klantspecificatie ingebouwd in een transportkoffer voorzien van schakelrelais, timer en noodstop. De klant kan de unit zo transportkoffer voorzien van schakelrelais, timer en noodstop. De klant kan de unit zo eenvoudig verplaatsen naar de verschillende testopstellingen. eenvoudig verplaatsen naar de verschillende testopstellingen. TTMS B.V., FRANKWEG 25 NL-2153 PD NIEUW-VENNEP NEDERLAND TELEFOON +31 (0)252 - 621 080 INFO@TTMS.NL WWW.TTMS.NL

Bespaar tijd en geld; investeer in een goed hardware design

SEMINAR ‘HARDWARE DESIGN VOOR PRODUCTIE’ OP DONDERDAG 29 SEPTEMBER 2022

Een goed doordacht hardware design kost in eerste instantie tijd en inspanning, maar die worden ruimschoots terugverdiend wanneer de productie soepel en zonder fouten verloopt. Tijdens het hardware design seminar delen ontwerpspecialisten hun kennis en laten ze zien hoe dat in verschillende fasen voor de productie in de praktijk werkt. Ook na de productiefase kan er trouwens nog volop profijt worden getrokken uit een goed ontwerp.

De Blue Plasma plasmagenerator is vanaf scratch door het ontwerp- en engineeringbedrijf Blue Engineering ontwikkeld en doorloopt momenteel de laatste testfase voor productie. Jeroen Rondeel zal tijdens het seminar uitgebreid ingaan op het ontwikkelproces van dit apparaat.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘Hardware design voor productie’ is te vinden op pagina 7 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar www.wots.nl.

Waar de vijf sprekers na het openingsverhaal inzoomen op bepaalde aspecten binnen het ontwerpproces, neemt de eerste spreker –Jeroen Rondeel van Blue Engineering– de toehoorders mee langs de hele reis: van creatief idee naar werkend concept. Hij vertelt zijn verhaal aan de hand van de Blue Plasma, een apparaat dat vanaf scratch door het ontwerp- en engineeringbedrijf is ontwikkeld en momenteel in de laatste testfase voor productie is. Deze plasmagenerator maakt zogenaamde koude plasma’s, geïoniseerde gassen op kamertemperatuur die dankzij hun bijzondere eigenschappen vele potentiële, deels nog uit te ontwikkelen toepassingen hebben. Denk daarbij aan het doden van bacteriën en schimmels in allerlei settings en geurreductie in bijvoorbeeld veestallen. Voor een goede werking is controleerbaarheid en herhaalbaarheid van de koud-plasmatoepassing essentieel, wat de nodige uitdagingen met zich meebracht, ook op hardwaregebied.

Mee op ontwerpreis Jeroen stipt in zijn presentatie verschillende best practices aan. Bijvoorbeeld direct bij de start van een productcreatieproces de essentie centraal stellen: welke functies zijn noodzakelijk voor het functioneren van het product; om welke spec’s draait het echt (en om welke toetersen-bellen-spec’s dus niet). In dat stadium wordt ook vaak een industrial engineering partner uitgenodigd om mee te denken over de produceerbaarheid van wat er is uitgedacht. Door modulair te werken met zoveel mogelijk gebruik van bestaande technologieën kom je sneller tot een functioneel resultaat. In het geval van de Blue Plasma is het voor de kwaliteit essentieel dat de vermogenselektronica stabiel werkt in een nauwkeurig gede nieerd proceswindow. “Daarom zijn we al in de ontwerpfase op zoek gegaan naar bestaande vermogenselektronica die aan deze strenge kwaliteitseisen voldoet. Zo hoeven we niet opnieuw het wiel uit te vinden. Uiteindelijk hebben onze engineers een gepatenteerd controlemechanisme ontwikkeld waarmee we plasma zeer betrouwbaar kunnen laten werken. Je kan beter een paar euro meer uitgeven aan elektronica die stabiel werkt, dan achteraf te moeten regelen en corrigeren”, stelt Jeroen.

Betrouwbaar Een soortgelijke redenering gaat op voor de kwaliteit van componenten. “Elk product bevat componenten die kwetsbaarder zijn, omdat ze bijvoorbeeld vaak gebruikt worden en daardoor sneller slijten. Als je dat weet, kan je twee dingen doen. Of je accepteert dat het eindproduct een kortere levensduur heeft. Of je investeert in een kwalitatief hoogstaande component die ver boven de kritische tijdsgrens uitstijgt. Wij kiezen voor dat laatste. Het komt de productbetrouwbaarheid ten goede en uiteindelijk willen onze klanten dit ook.” Duurzaamheid staat bij Blue Engineering hoog in het vaandel. “Daarom zetten wij altijd een verouderingstest

in om te kijken hoe een product over 10 of 15 jaar functioneert. Dat moet je durven, maar uiteindelijk bespaar je er kosten mee. Door het hardware design direct bij de start goed op te pakken, ga je de componenten op een industriële manier produceren. Je beperkt foutpercentages tijdens de productie en verlaagt daardoor de productiekosten”, aldus Jeroen.

FPGA Terug naar de voorkant van het ontwerpproces, dan komen we als eerste uit bij Martijn Bastiaan van QbayLogic, die een oplossing heeft voor de complexiteit van het FPGAontwerpproces, een complexiteit die vaak wordt vergroot doordat teams in de praktijk verschillende talen en tools gebruiken, zoals Matlab, C++ en VHDL. Hierdoor neemt de kans op misverstanden en vertragingen toe. Met Clash, een digitale omgeving voor FPGA-ontwerp waarin met één taal wordt gewerkt tijdens alle stadia van het ontwerpproces, moet dat allemaal een stuk gestroomlijnder gaan. Kortere time-to-market Steven van Hout van VDL TBP Electronics bespreekt een ander belangrijk aspect van hardware design, namelijk de time-to-market. Die is idealiter zo kort mogelijk, maar in de praktijk worden deadlines ondanks alle goede bedoelingen vaak niet gehaald. Steven gaat tijdens zijn lezing dieper in op de keuzes die moeten worden genaakt in het ontwerpproces en hoe deze bijdragen aan de kwaliteit van het product. Hij laat aan de hand van praktijkvoorbeelden zien hoe bepaalde keuzes de betrouwbaarheid van het eindproduct beïnvloeden en de onderhoudskosten minimaliseren.

Maakbaar Bij het ontwerpen van een elektronicatoepassing ligt de focus vooral op de elektronicafunctionaliteit, maar de layout van de printplaat heeft een grote invloed op de maakbaarheid van het ontwerp. Kennis van het fabricageproces en diens mogelijkheden zijn onontbeerlijk om goede layoutgegevens te realiseren. En dan nog is een laatste controle van de layout door de fabrikant een must alvorens tot productie over te gaan. Dat is de boodschap van Dirk Stans van Eurocircuits, dat zijn Visualizer Smart tools gratis ter beschikking stelt om de layout te controleren, een prijs te berekenen en een virtuele fabricage van de layout uit te voeren die een laatste controle en zicht geeft op de data. Dit alles helpt de ontwerper om een ‘right rst time for manufacture’ layout te maken en er zo voor te zorgen dat de printen op tijd en binnen budget klaar zijn.

Vroeg beginnen Bij Rik Doorneweert van JTAG Technologies zit de crux van een kortere time-to-market in het al in de schemafase opnemen van validatiemogelijkheden voor hardware design. Hierdoor kan de engineer al vroeg de testmogelijkheden in beeld krijgen van de verbindingen en interfaces van het prototype, de aanloopserie en de productieaantallen. Door slim gebruik te maken van de JTAG-interface en boundary-scanmogelijkheden is er geen rmware meer nodig. Hiermee voorkom je bovendien designiteraties en het is mogelijk om testen te hergebruiken voor de verschillende stadia van het product.

Testoplossingen Dienen wij vandaag de dag, bij een hoog geautomatiseerd assemblage- en fabricageproces met moderne inspectiesystemen, het product überhaupt nog wel elektrisch te testen? Op deze vraag geeft Peter van Oostrom van Romex antwoord. Tijdens de productie van elektronica is het van belang om tussen iedere productie- en assemblagestap in het proces te inspecteren. Dit is de enige manier om te voorkomen dat productiefouten zich opstapelen en dat reparatie van deze productiefouten aan het einde van de productielijn een kostbare, tijdrovende en complexe zaak wordt. Tijdens de laatste assemblagestap, het re ow solderen van de componenten op de printplaat, kan er nog steeds van alles verkeerd gaan. Peter bespreekt verschillende kostenef ciënte testoplossingen.

Light-powered innovation

Our mission is to benefit society through the development of photonic technologies that capture, measure and generate various types of light. We are one of the only companies in the world that develops a wide range of both light sensors, such as photomultiplier tubes and photodiodes, and light sources such as lasers and LEDs. Our portfolio of more than 10,000 products includes components, modules and systems, designed to cover the entire optical spectrum. They are used in a broad range of applications, from everyday technology such as smartphones to medical instruments that support cutting-edge academic research.

www.hamamatsu.com

User interface design: essentieel voor het succes van je product

SEMINAR ‘USER INTERFACE DESIGN’ OP VRIJDAGOCHTEND 30 SEPTEMBER 2022

Het user interface design (UID) van apparaten en machines heeft grote invloed op het verkoopsucces van deze producten. Het UID moet daarbij aantrekkelijk én gebruiksvriendelijk zijn. De gebruiker wil in een oogopslag begrijpen hoe een product werkt, maar moet het ook fijn vinden om er mee te werken. Tijdens het seminar ‘User interface design’ loodsen UID-specialisten de toehoorders door het hele ontwikkelproces, van ontwerp tot realisatie en beveiliging.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘User interface design’ is te vinden op pagina 7 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar www. wots.nl.

Voordat de ontwerper aan de slag gaat, moet duidelijk zijn wat de klant wil en waarom. Yassin Chakkar van Comate trapt het seminar af met de klantvraag. Aan de hand van praktijkvoorbeelden vertelt hij hoe hij tot een eerste ontwerp komt. Een van de voorbeelden is de ijsmaker die Comate ontwierp voor de startup Cupple. Dit product is nog niet op de markt beschikbaar maar trekt nu al de aandacht door het slimme en strakke ontwerp van de interface van het apparaat.

Onderliggende techniek De speci catiewensen van de klant zijn leidend voor het ontwerp, maar moeten wel realiseerbaar zijn. Van een LCD-segmentendisplay tot een fullcolour IPS touch display: voor elke toepassing is er een passende user interface techniek. Johan Vonk (Betronic) bespreekt de voor- en nadelen van de verschillende technieken en welke techniek het best toepasbaar is in speci eke situaties. Gilles Hendrikx (Logic Technology) zoomt in op het stroomlijnen van de interactie tussen de front-end- en de back-end-developer. Waar voorheen iedere wijziging aan het front-end leidde tot frustraties bij de back-enddeveloper, zijn er tegenwoordig oplossingen die dit probleem omzeilen en de productiviteit enorm verhogen. Met behulp van tools met een parallelle work ow kunnen designers zonder enige codekennis goede GUI’s ontwikkelen.

Bescherming en UID Een essentieel onderdeel van elk UIDdesign is de bescherming van een product. Apparaten en machines moeten tegen een stootje kunnen. Maar het is ook belangrijk dat het apparaat bestand is tegen elektromagnetische invloeden en dat de behuizing op orde is. Daarbij moet de ontwerper ook nadenken over zaken, zoals gebruiksgemak en de inrichting van de werkplek. Gebruikers gaan immers niet altijd zo met een apparaat om als de ontwerper had bedacht. Een goed UID houdt hier rekening mee. Harms Jansen (Phoenix Mecano) bespreekt verschillende cases.

CE-keurmerk Een belangrijke eis voor het CE-keurmerk betreft het voldoen aan de EMCnormen. Andere elektrische apparaten in de directe omgeving mogen de werking van het product niet beïnvloeden, dus een hoge immuniteit is noodzakelijk. Tegelijk dient ook de emissie laag te zijn, want het product mag andere apparaten niet storen. De exacte EMC-eisen verschillen per productgroep, laat Paul Berning (Schurter Electronics) zien. Jeroen op ten Berg (GBO Innovation Maker) sluit het seminar af met een overzichtspresentatie van het hele UID-proces: van de eerste brainstormsessie tot de eindproductie. Aan de hand van concrete user cases vertelt hij in welke fase van het ontwerpproces user interface design aan bod komt en hoe zijn bedrijf daar op inspeelt.

Arrow Electronics opent primair distributiecentrum in Venlo

Arrow Electronics kondigt de opening aan van een nieuw geavanceerd distributiecentrum in Venlo. Het distributiecentrum is de belangrijkste hub van waaruit Arrow alle Europese klanten van het bedrijf in elektronische componenten van producten voorziet. Het is een van de grootste magazijnen ter wereld van het bedrijf en vervangt bestaande faciliteiten in de regio, waarbij meer capaciteit voor toekomstige groei wordt geboden. Arrow, dat in 2021 een wereldwijde omzet haalde van $ 34 miljard, bouwde in 1999 zijn eerste bedrijfspand in deze regio. Het nieuwe pand ligt daar niet ver vandaan. Arrow investeerde in de nieuwste technologie op het gebied van logistiek en infrastructuur om ervoor te zorgen dat klanten en toeleveranciers sneller de markt op kunnen, en tevens in verbeteringen op het vlak van kwaliteit en service. Het was bijzonder belangrijk om niet alleen aan de huidige, maar ook de toekomstige behoeften en vereisten met betrekking tot fysieke en virtuele beveiliging, bedrijfscontinuïteit en bedrijfsprocessen te voldoen en dit kreeg daarom extra aandacht. Het distributiecentrum ondersteunt een breed assortiment aan technologieën die Arrow biedt aan klanten in Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA). Hierbij gaat het onder andere om halfgeleiders, passieve en elektromechanische componenten en connectoren, ingebouwde oplossingen en het programmeren van componenten. “Het verheugt ons zeer om met deze nieuwe faciliteit in Europa aan de slag te gaan,” aldus Chuck Kostalnick, senior vice-president en chief supply of cer van Arrow Electronics. “Arrow voelt zich verbonden met en zet zich in voor de regio Venlo en ons team van hooggekwali ceerde medewerkers daar. Dit project geeft ons gelegenheid om de diensten en service die we onze klanten en leveranciers bieden verder te ontwikkelen en de groei van de bedrijfsactiviteiten van Arrow in diverse segmenten te ondersteunen, de werkomstandigheden van ons team te verbeteren en te zorgen voor de nodige exibiliteit om ons aan toekomstige behoeften te kunnen aanpassen.” In overeenkomst met Arrow's doelstelling om de milieuprestaties van het bedrijf continu te verbeteren en een cultuur van betrokkenheid bij het milieu te bevorderen, werd het distributiecentrum speciaal ontworpen om gebruik te maken van de allernieuwste ef ciënte technologieën, met maximaal hergebruik van middelen en een minimale hoeveelheid afval. Het project verkreeg de beoordeling 'Excellent' op basis van de BREAAMbeoordelingsmethode voor het evalueren van duurzaamheid, die gebruikt wordt voor het plannen van infrastructuur en gebouwen. Ook werden vele andere horizontale en verticale sectorcerti ceringen verkregen.

veyearsout.com www.arrow.com

HMI oplossingen voor extreme omstandigheden

Bezoek ons op stand 9C026