MET ZERO EMISSIE

18 november 2022 • # 23 • www.vraagenaanbod.nl

Fabriek in Ede brengt CO2-uitstoot in 2024 al terug naar nul ABB geeft het voorbeeld met zero emissie

Evert Bruinekool

ABB wil in 2030 de CO2-uitstoot tot nul hebben teruggebracht voor het wereldwijde concern. De proefprojecten zijn succesvol afgerond in Duitsland, China en Finland. Sinds 2021 is er offi cieel gestart met de installatiedozen- en verdeelkastenfabriek in Ede.

René Wienholts is innovation & technology manager bij ABB Ede. (Foto's: Evert Bruinekool)

Het Nederlandse kabinet besloot dat in 2030 de CO2-uitstoot met 49 procent vermindert moet zijn. ABB geeft het voorbeeld en wil op dat moment helemaal geen CO2 meer uitstoten. Het uitgangspunt is dat de productie van de installatiematerialen niet onderbroken wordt. Daar wordt het geld verdient om de grote energietransformatie te bekostigen. Ze creëren hierdoor een nummer één positie, een voorbeeldfunctie. Veel bedrijven in de maakindustrie kennen ABB van automatisering en robotisering maar er is veel meer in de vestigingen in honderd landen met 105.000 werknemers. De innovaties en ontwikkelingen van ABB zelf en van externe leveranciers passen ze toe op hun eigen vestigingen.

De transitie versnelt

ABB ziet een trend van groeiende steden en inmiddels een toename van het aantal aangesloten apparaten. In het afgelopen jaar was dat driemaal hoger dan in 2020. Ze verwachten in 2030 125 miljoen aangesloten apparaten. Ook verwachten ze dat in 2050 (pas) vijftig procent van de energie wereldwijd uit windmolens en zonnepanelen zal komen. Ede kampt inmiddels ook met netcongestie, maar draait nog zonder problemen, door hun energietransitie; meer stroom uit het net kan voorlopig niet. Uit hun onderzoek blijkt dat de oorlog en corona het denken in minder energieconsumptie wel versneld heeft. Zeventig procent van de gebouwen in Europa is energie-ine ciënt. De enorme kostenstijging dwingt iedereen er iets aan te doen. In 2024 zal de CO₂-uitstoot van de vestiging in Ede volledig naar nul teruggebracht zijn door de ‘Mission to Zero.’ 800 ton CO₂-uitstoot is er dan verminderd. De besparing in energie bij de productie is nu al vijfenzeventig procent, vooral door overstap van hydraulische aangedreven spuitgietmachines naar elektrische machines. Daarnaast wordt de koeling op de matrijzen stap voor stap in temperatuur verhoogd. Cruciaal is de samenwerking met personeel en lokale partners, mede door uitwisselen van kennis en energie-overschotten.

Iedereen duurzamer

Niet alleen zichzelf duurzamer maken, maar ook de kennis aan klanten en omgeving ter beschikkingstellen vanuit de eigen praktijkervaring. De toeleveringsketen zal immers ook uitstoot moeten verminderen. Ook het grondstofgebruik moet worden teruggebracht door bijvoorbeeld geen afval en hergebruiken. De verdeelkasten en installatiedozen bevatten totaal al zevenentwintig procent hergebruik materiaal. Betrokkenheid van personeel en sociale vooruitgang stimuleren staan ook hoog in het vaandel. Alles gebeurt integer en transparant.

Innovatie

Technologie-innovatie is onmisbaar voor de transitie. Slimme monitoring geeft direct inzicht in energieverbruik. Daar leren 75 medewerkers in Ede van te besparen. ‘Niet praten maar doen’, zegt René Wienholts, innovation & technology manager bij ABB Ede. ‘Direct starten, de praktijk zal het ons leren.’ Er liggen al 1250 zonnepanelen op het dak en er volgen er meer. Een EQmatic monitort het verbruik en opwekking van energie voor 75 machines. Dit in samenwerking met de ABB Ability, Energy & Assistent Manager. Hierdoor is geavanceerde analyse en sturing vanuit de cloud mogelijk voor de machines: Industrie 4.0. ‘Nieuwe installaties voor onszelf is niet altijd gemakkelijk. Eerst onze klanten en dan wij, is de visie van ABB. Chiptekorten en andere problemen zorgen voor vertraging en moeizame verkrijgbaarheid.’

Electrische aandrijving

Het vernieuwen van hydraulische spuitgietmachines naar elektrisch reduceert het energieverbruik per kilo product met vijfenzeventig procent. ‘Daarnaast een start van produceren van inbouwdozen van honderd procent gerecycled materiaal. Gemiddeld gebruik van gerecycled materiaal is nu zevenentwintig en een half procent.’ Het groeit langzaam omdat spuigietkunststoff en wel aan kwaliteitseisen moeten blijven voldoen. ‘Daarnaast is ABB niet de enige die geschikte herbruikbare kunststoff en zoekt, ook de concurrentie zoekt.’

Communicatie op afstand

Een andere slimme oplossing is augmented reality die gebruikt kan worden bij instel- en afstelonderhoudswerk. ‘Via een bril en teams met onderhoudsspecialistenwereldwijd spreken voor technische hulp’, licht Wienholts toe. ‘Dit spaart ook in aanrijden en kosten voor onderhoudswerkzaamheden en storingen.’ Daarnaast kan een probleem snel opgelost zijn en de productie weer doorgaan. Het wagenpark is overigens vervangen voor elektrische voertuigen en er zijn zes nieuwe laadpalen geplaatst. De verlichting is vervangen voor ledverlichting.

In de kantoorgebouwen worden ventilatie, licht, zonnewering en tempratuur automatisch gestuurd met weermeting. Dit zal later ook in de productie gaan gebeuren. De hiervoor gebruikte technologie is Cyclon en KNX. Het is een standaard voor bedrade en draadloze domotica en gebouwautomatisering. Dat zorgt in Ede voor dertig procent reductie

‘Gemiddeld gebruik van gerecycled materiaal is nu zevenentwintig en een half procent’

18 november 2022 • # 23 • www.vraagenaanbod.nl

ABB start met produceren van inbouwdozen van honderd procent gerecycled materiaal.

Veel bedrijven in de maakindustrie kennen ABB van automatisering en robotisering.

van het energiegebruik op kantoor. Bij elkaar wordt er circa drie miljoen KWh aan groene energie ingekocht. Daarnaast bouwt en explodeert ABB in South Dakota US een windmolenpark wat ook voor energieneutraliteit zal gaan zorgen, totdat de warmte-/ koude-opslag (WKO) is aangelegd, verwachting is eind 2023.

Minder koelen

De eerste proeven om de procestempratuur voor de koeling van de matrijzen van de spuitgietmachines aan te passen zijn in Ede voltooid. Het proceskoelwater is inmiddels van 16 graden naar 20 graden met succes omhoog gebracht. Later, na het vervangen van de pompinstallatie en regelapparatuur, zal de volgende proef plaats vinden op 25 graden. Misschien gaat het in de toekomst wel naar 30 graden.

‘Dit proces hangt natuurlijk wel nauw samen met hoe het gereed product uit de matrijzen gelost wordt’, zegt Wienholts. ‘Is dit mogelijk, dan zal er een nog grotere reductie op energie voor het koelen van koelwater komen.’ Ook de haalbaarheidsstudie naar warmte/koude opslag kan nog voor reductie zorgen. ‘Hiervoor is het echter wachten op de vergunningen die nog niet gegeven kunnen worden omdat het niet duidelijk is wat de spelregels van de provincie zijn. De verwachting is dat dit eind 2023 wordt.’

Isoleren

‘In de toekomst zullen ook de daken van de productie aangepast en geïsoleerd gaan worden’, zegt Wienholts. ‘Er moet nog veel gebeuren aan de oude gebouwen, bij elkaar 11.400 M2, om ze energieneutraal te kunnen maken. Als eerste zal volgend jaar het distributiecentrum verhuizen naar een nieuwe energieneutrale locatie. Daarna gaan we, stapje voor stapje, de productiehallen aanpakken.’ Het kantoor, waar vijftien mensen werken, is inmiddels aangepast en heeft Energie label A. Als niemand in een ruimte is, zorgt de KNX voor een minimaal energiegebruik door automatisch klimaat, licht en andere zaken uit te schakelen. Ook samenwerken met de naastgelegen bedrijven zal voor iedereen een win-winresultaat opleveren om nog zuiniger te worden.

Rooskleurig

De voorlopige besparingsresultaten zijn rooskleurig: ledverlichting, ruim 84 KWh. Zonnepanelen 213.000 KWh, BMS en EMS ruim 130.000 KWh en de geplande warmte koudeopslag (Ede zal dan volledig van het gas af zijn) zal ook nog eens 130.000 KWh en 77 kubieke meter gas besparen. Totale CO₂-besparing is dan 540 ton CO₂.

Het personeel in Ede is nauw betrokken bij het proces. Door het hele pand hangen hun portretten, 75 stuks. Elk heeft daar een stukje tekst aan toegevoegd over de ‘Mission to Zero’. Een hele opvallende in de ontvangstruimte van production technician Humphry de Kleyn: ‘Als een klok van vijf euro aan de wand met een batterij 365 dagen per jaar kan draaien dan kan een spuitgietmachine van een ton zeker 24/7 het hele jaar doordraaien.’