Amersfoort innovatief sterker issuu

t r o o f s r Ame tief Innova Sterk - 2013 2009

Amersfoort Innovatief Sterk is mede gefinancierd met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie.

2 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

iNHOUD

Inleiding Amersfoort Creatieve Stad A. Diensteninnovatie B. Gemaakt in Amersfoort C. PechaKuchaNights D. Game in the City E. Ontwikkeling broedplaatsen F. Spin off Amersfoort Creatieve Stad AmersfoortBreed A. WijkTV en media-innovatie B. Zorg C. Onderwijs D. Cultuur E. Sport F. Spin off AmersfoortBreed Facts & Figures Innovation Day 2013 Regionaal vervolg: CoLab Diensteninnovatie

Slotwoord

Fotografie: Ruud van der Graaf, Wil Groenhuijsen, Paul van Heel, Frans Kanters, Hans Niezen, Roelof Pot en Opmeer Reports

iNL EiD iNG

4 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Amersfoort is een ondernemende en innovatieve stad. Talent, kennis en ondernemerschap zijn zaken die Amersfoort kenmerken. De stad heeft een groot potentieel aan kennisintensieve en creatieve bedrijven. De sectoren creatieve industrie en ICT zijn een belangrijke motor voor de Amersfoortse en regionale economie.

Amersfoort wil dit potentieel maximaal benutten en investeerde daarom tussen 2009 en 2013 – met steun van de Europese Unie, provincie Utrecht en vele andere instellingen en bedrijven – in innovatie en ondernemerschap om haar economische positie nog verder te verstevigen.

Amersfoort Innovatief Sterk Regio Amersfoort behoort tot de top 5 van Nederlandse breedbandregio’s.

Samen met de sterke vertegenwoordiging van creatieve zakelijke dienstverlening en ICT biedt dat unieke kansen om een voorsprong te behalen op de groeimarkt van nieuwe breedbanddiensten. Dat kan zorgen voor een versterking van het cluster creatieve industrie en ICT. Het vijfjarige project Amersfoort Innovatief Sterk richtte zich op het benutten van deze kansen, met als doel werkgelegenheid te behouden en nieuwe werkgelegenheid te creëren.

Amersfoort Innovatief Sterk liep van 2009 tot en met 2013 en werd afgesloten tijdens Innovation Day 2013. De activiteiten vonden plaats onder de noemers ‘Amersfoort Creatieve Stad’ en ‘AmersfoortBreed’. Dit verslag beschrijft de resultaten en de spin off van het project.

5 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Amersfoort Innovatief Sterk bestond uit vijf hoofdactiviteiten: - Versterken van netwerken - Verbeteren van toegang tot kennis en kenniswerkers - Vergroten van het aanbod aan breedbanddiensten - Versterken van innovatief en creatief profiel - Initiëren van creatief hart op Oliemolenkwartier

AMERS FOORT CREATi EVE STAD 6 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

De creatieve sector is in Amersfoort ruim vertegenwoordigd. Architecten, designers, grafisch vormgevers, marketingstrategen, fotografen en ICT-consultants kozen in de loop der jaren voor Amersfoort als vestigingsplaats. De centrale ligging, de stedelijke omgeving, het culturele aanbod en het relatief grote aantal jonge inwoners maakt Amersfoort tot een aantrekkelijke stad voor de creatieve beroepsbevolking.

Zowel het Rijk als de Provincie Utrecht beschouwen de creatieve economie in de Noordvleugel van de Randstad als een van de belangrijkste groeisectoren.

Bovendien blijkt de groei en ontwikkeling van de creatieve economie een gunstig effect te hebben op het woon- en werkklimaat en de aantrekkelijkheid van een stad of regio.

Economische waarde De economische waarde van de creatief zakelijke dienstverlening en ICT in Amersfoort is groot. Het cluster creatieve industrie & ICT is de vierde economische sector van de stad en draagt daarmee in ruime mate bij aan de werkgelegenheid in de stad en regio (Cross Media Monitor 2012, iMMovator). Bovendien levert het cluster ICT- en creatieve inbreng in vrijwel alle sectoren van de economie. De bedrijven - met name MKB - die actief zijn in dit cluster zijn samen goed voor 11% van de banen in Amersfoort. Het omzetaandeel in de totale economie is bijna 15%. Het cluster creatieve industrie & ICT vormt een belangrijke motor van de Amersfoortse economie en is relevant voor de overige economische kerngebieden.

7 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Extra impuls Het project Amersfoort Creatieve Stad gaf een extra impuls aan de creatieve economie in de regio Amersfoort. Er is een stevig netwerk van creatieve ondernemers opgebouwd die voor en met elkaar voor andere bedrijven zichtbaar werden, zodat nieuwe businessmogelijkheden konden ontstaan.

Samenwerking Amersfoort Creatieve Stad werkte met een vast projectteam. Daarnaast werd binnen het project samengewerkt met verschillende partners uit de stad en regio en diverse creatieve bedrijven. www.amersfoortcreatievestad.nl/partners-3/

Doelstellingen voor Amersfoort Creatieve Stad 1. Versterken bestaande creatieve bedrijvigheid 2. Aantrekken/aanjagen van nieuwe creatieve bedrijvigheid en lokale opdrachtverstrekking 3. Versterken van de keten rondom creatieve bedrijvigheid 4. CreĂŤren van een marktplaats (business) tussen creatieve ondernemers en (regionale) bedrijven uit de reguliere economie 5. Versterken van het imago van Amersfoort als belangrijke stad op gebied van creatieve bedrijvigheid en het bijdragen aan een positief imago van de regio Amersfoort (vestigingsklimaat als centrumgemeente binnen de regio).

6. InitiĂŤren van een creatieve broedplaats op het Oliemolenkwartier

A. Diensteninnovatie: brug tussen creativiteit en innovatie Maar liefst 98% van de bedrijven in de regio Amersfoort is dienstverlenend. En over één ding is iedereen het eens… innoveren moet! Daarom heeft Amersfoort Creatieve Stad speciale aandacht besteed aan het thema Diensteninnovatie, als brug tussen creativiteit en (zakelijke) innovatie van diensten. Er werden workshops georganiseerd voor zowel creatieve bedrijven als dienstverlenende organisaties in de regio Amersfoort, profit en non-profit.

Voorbeelden van dienstverlenende deelnemers waren Meander Medisch Centrum, Beweging 3.0, Rabobank Amersfoort, Arcadis, Alliander, Grontmij, DHV, Meeus en ABN Amro.

Aansluiting met AmersfoortBreed Via Amersfoort Creatieve Stad is een cluster van creatieve bedrijven samengebracht, die binnen het project AmersfoortBreed nieuwe toepassingen heeft ontwikkeld op basis van breedband als ‘enabling technology’. Het doel was om nieuwe diensten/toepassingen te ontwikkelen die een bijdrage leveren aan een sociaal-maatschappelijke uitdaging, dan wel economische potentie hebben.

Op de Gemaakit in Amersfoort-markt presenteerden creatieve en ICT-bedrijven hun producten

8 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

B. Gemaakt in Amersfoort Een impuls geven aan de creatieve economie in de regio Amersfoort. Het concept ‘Gemaakt in Amersfoort’ is hiervan wel het ultieme voorbeeld. Nadat Gijsbert Raadgever van Akimoto in 2009 de portal www.gemaaktinamersfoort.nl op eigen initiatief bedacht en lanceerde, besloten twee andere ondernemers (vL&dB Uitgevers en A10 Design) in 2010 dat Amersfoort ook een Gemaakt in Amersfoort boek verdiende. Het is gelukt een prachtig boek te maken over Amersfoort als creatieve stad met als toepasselijke titel Gemaakt in Amersfoort. Na het boek volgden ook nog een aantal Gemaakt in Amersfoort-markten en Gemaakt in Amersfoort-trofee uitreikingen. Het (voorlopige) slotstuk was het drukbezochte Gemaakt in Amersfoort-diner.

Gemaakt in Amersfoort portal Het barst in Amersfoort van het creatief talent en ondernemerschap. In 2009 werd de portal Gemaakt in Amersfoort gelanceerd als hét podium van producten en diensten van deze ondernemers. Op de portal zijn sindsdien meer dan 300 producten geplaatst op het gebied van beeld, geluid, tekst, design, 3D en webapplicaties.

Gemaakt in Amersfoort boek Het Gemaakt in Amersfoort boek geeft een mooi overzicht van de activiteiten binnen de creatieve stad, de ontwikkelingen die gaande zijn, de broedplaatsen die steeds meer vorm krijgen en last but not least wat Amersfoortse creatieve ondernemers te bieden hebben. Bijna 100 creatieve ondernemers presenteren zich. Het

9 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

is een naslagwerk waarin je ziet hoeveel er in Amersfoort te koop is op creatief en innovatief gebied.

In het najaar van 2011 hebben creatieve ondernemers een Gemaakt in Amersfoort boek overhandigd aan de directies van ruim 30 grote Amersfoortse bedrijven.

Doel van deze promotietour was grote bedrijven laten zien wat de creatieve sector van Amersfoort allemaal te bieden heeft op creatief en innovatief gebied.

De gearrangeerde ontmoetingen hadden veelal een verkennend karakter. Wat kan de creatieve economie van Amersfoort betekenen voor de grotere bedrijven en instellingen? De uitkomsten waren wisselend, maar alle partijen gaven aan de kennismaking als positief te hebben ervaren.

Gemaakt in Amersfoort markt Er zijn tijdens de looptijd van Amersfoort Creatieve Stad drie Gemaakt in Amersfoort-markten georganiseerd. Een kijken doemarkt in het Oliemolenkwartier.

Tijdens de markt Gemaakt in Amersfoort konden creatieve bedrijven hun producten presenteren op gebied van beeld, geluid, tekst, design, 3D, games, architectuur, tuin- en productontwerp, online diensten en kunst. Meer dan 100 ondernemers en kunstenaars presenteerden hun werk tijdens de drie edities.

Gemaakt in Amersfoort trofee Om extra aandacht voor alle producten en concepten op de portal te genereren, werd ook drie keer de Gemaakt in Amersfoort-trofee uitgereikt aan het product of concept dat het meest bijdroeg aan het creatieve en innovatieve imago van Amersfoort.

➊ Wethouder Gert Boeve sloot zelf aan bij de promotietour en bezocht met een delegatie creatieve ondernemers grote bedrijven in het Stationsgebied waaronder Friesland Campina. Op de foto ontvangt Gerard Menting (Director Corporate Organizational Development) van Friesland Campina het Gemaakt in Amersfoort boek uit handen van Annemiek van Helsdingen (Gewoon aan de slag) en Peter Ros (Admium).

➊

10 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

➋ Winnaars en genomineerden van de Gemaakt in Amersfoort trofee op de foto tijdens de GIA XXL markt, samen met burgemeester Lucas Bolsius, wethouder Gert Boeve en gedeputeerde Remco van Lunteren.

➋

Prijswinnaars Gemaakt in Amersfoort trofee 2010: DesignKAAS DesignKAAS is een oer-Hollandse product namelijk kaas waar Dutch Design aan toegevoegd is. Een opvallende ‘vondst’ waar de jury in 2010 unaniem voor viel. Het product past helemaal in deze tijd. De ‘looks’ van (food)producten worden steeds belangrijker. Kaas met een Hollandse look is daarom een wereldidee. Naast de smaak, wil het oog tenslotte ook wat.

2011: Twoppy Met Twoppy hebben bezoekers van festivals, congressen en pretparken een digitaal programmaboekje, interactieve plattegrond en social media integratie op hun telefoon. De makers bedachten Twoppy vanuit hun eigen behoefte handiger wegwijs te worden tijdens evenementen en andere activiteiten – wat gebeurt waar en wanneer – en zagen al snel een grote rol weggelegd voor mobiele toepassingen, de zogenoemde evenementen apps. Twoppy was het eerste platform ter wereld waarmee organisatoren van evenementen en activiteiten gratis hun eigen smartphone app kunnen maken.

2012: Eetbare visitekaartje van Akimoto Het eetbare visitekaartje hoef je maar één keer te scannen met je smartphone en je hebt de contactgegevens in je telefoon. Het kaartje is daarna overbodig, dus kan opgegeten worden. De visitekaartjes zijn gemaakt van ouwel, waar de makers met eetbare inkt op hebben geprint. Kortom een product die twee zaken verrassend combineert: de techniek van de QR-code en gebruik van duurzaam materiaal.

11 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Gemaakt in Amersfoort diner In oktober 2012 was het Ondernemersplaza bij de Kamer van Koophandel decor voor het Gemaakt in Amersfoort-diner.

Bijna honderd ondernemers schoven aan de lange tafels voor een diner van streekproducten, een veiling van creatieve diensten en producten en de uitreiking van de derde Gemaakt in Amersfoort-trofee. Doel van dit diner was om grotere en meer traditionele bedrijven uit de regio Amersfoort te verbinden met de vele kleine creatieve en innovatieve bedrijven van Amersfoort.

Door de verschillende bloedgroepen te mengen aan de dinertafels ontstonden er levendige conversaties over ondernemen en innoveren en ontstonden er een eerste basis voor onderlinge samenwerking.

12 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Elise de Bres, eigenaar van uitgeverij vL&dB: “Als één van de initiatiefnemers van het boek Gemaakt in Amersfoort heeft het boek me veel waardevolle nieuwe contacten opgeleverd. Natuurlijk heb ik zelf ook een pagina ‘gekocht’ en dit heeft de nodige exposure opgeleverd. Het boek circuleert nog steeds. Ook ben ik genomineerd geweest voor de Gemaakt in Amersfoort-trofee voor één van de boeken (Arie-Wubbo de ultieme roadmovie) die ik op een vernieuwende manier (combinatie met muziek en app) heb uitgegeven. Dit zorgde natuurlijk ook voor extra zichtbaarheid voor mijn bedrijf en het boek!”

C. PechaKuchaNights In navolging van (inter)nationale steden als New York, Tokyo en Amsterdam organiseerde Amersfoort Creatieve Stad van 2007 tot 2012 ook officiële PechaKuchaNights in Amersfoort. In de beginfase waren er zo’n 50 steden wereldwijd waar PechaKuchaNights plaatsvonden.

Inmiddels heeft zich dat uitgebreid naar meer dan 400 steden. Amersfoort was dus een koploper en heeft zich met de PechaKuchaNights echt op de kaart gezet als creatieve hotspot. En ook Amersfoort bleek enthousiast over PechaKucha. De zeven edities trokken per avond gemiddeld ruim 100 bezoekers.

PechaKucha?!?

Wie iets wil vertellen, toont op een Pecha Kucha-avond 20 dia’s en geeft per dia 20 seconden toelichting. Na 400 seconden staat de volgende spreker klaar. PechaKucha is: ‘live’ inspiratie met een hapje en een drankje. De bezoeker neemt twaalf verse ideeën mee naar huis. PechaKucha (Japans voor ‘geroezemoes’) is een avond voor iedereen die benieuwd is naar nieuwe ideeën van bijvoorbeeld architecten, kunstenaars, ontwerpers, marketeers en uitvinders. Een goed idee laat zich snel vertellen en kan velen inspireren!

Jan-Henk Bouwman, eigenaar Fountainheads: “PKN033 is uitdagend en niet makkelijk. In 20X20 je verhaal neer zetten betekent veel schrappen en tot de kern komen. Dan moet je het ook nog eens prikkelend overbrengen onder tijdsdruk van de wegtikkende 20 seconden. Het heeft mij geholpen met focus aanbrengen in mijn pitch en als cadeautje kreeg je er nog een professionele video van.”

13 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Ruth Gorissen, voorzitter Vereniging van Amersfoortse Ondernemers (VAO):“Zelf bevlogen geraakt bij de reguliere PechaKuchaNights, introduceerde ik deze spannende formule ook bij onze VAOleden en die van de Vereniging Amersfoortse Bedrijven (VAB). In het bekende stramien van 20 dia’s van elk 20 seconden leerden drie gedreven ondernemers hun collega’s hoe je op een andere manier kunt kijken naar de werkelijkheid. Het bleek een prima basis voor inspirerende vervolggesprekken.

De avond galmde nog lang na.”

➊ ➋

14 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

D. Game in the City Tijdens de looptijd van Amersfoort Creatieve Stad was Game in the City een jaarlijks terugkerend evenement. Viermaal is er een evenement georganiseerd rondom de toepassing van gametechnologie. Het toonde de kansen van cross-overs met onder andere marketing, serious games, games en zorg, social media, geo-informatie, audio, TV en animatie. Ook werden tijdens Game in the City jaarlijks de Dutch Game Awards uitgereikt, de ‘Oscars voor de game-industrie’.

Game in the City en de Dutch Game Awards hebben echt een betekenis voor de game-industrie gekregen en waren ook van waarde voor zowel innovatie als jong talent in Nederland en in de regio. Ze hebben de Nederlandse game-industrie op de kaart gezet en geholpen te professionaliseren. Ook Amersfoort is op de kaart gezet als ‘creatieve stad’. Het congres had aantrekkingskracht voor het buitenland wat te zien was in de deelname vanuit Bigpoint (D), Unity (UK/DK), Peter Molyneux (UK) en tweemaal een Koreaanse delegatie.

Dutch Game Awards uitreiking De Dutch Game Awards zijn in de loop der jaren een ijkpunt voor de gameindustrie geworden en brachten een grote diversiteit aan gamebedrijven bij elkaar.

Vanaf de tweede editie van de Dutch Game Awards is een nauwe samenwerking met het landelijke Control Magazine aangegaan. Zowel het diner met de feestelijke uitreikingen als de aankondigingen en verslaggeving rond de awards werden door Control ondersteund.

15 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

➌ ➊ ➋ Uitreiking van de Dutch Game Awards tijdens feestelijk diner van Game in the City ➌ Koreaanse delegatie op Game in the City 2012

Masterclasses voor studenten Op de tweede congresdag vonden er altijd masterclasses plaats voor studenten.

Dit trok elk jaar zo’n circa 500 studenten uit heel het land aan (waaronder Rotterdam, Amsterdam, Leeuwaarden, Hilversum, Utrecht, Eindhoven, Haarlem). Het congres bood de studenten en starters een gemakkelijke toegang tot professionals.

Cocreatie Game in the City was een toonbeeld van cocreatie. Een groot aantal lokale organisaties en bedrijven uit het netwerk van Amersfoort Creatieve Stad leverden een bijdrage aan de vier edities.

Bekijk de PechaKucha van Mathijs Dierckx van Control vimeo.com/84023013

E. Ontwikkeling broedplaatsen Huisvesting scheppen voor creatieve bedrijven was ook een van de speerpunten binnen Amersfoort Creatieve Stad. Niet op een saai kantorenpark, maar op inspirerende en verrassende locaties. Waar kunstenaars, ontwerpers, schrijvers, denkers en doeners elkaar vinden, elkaar helpen en elkaar scherpen. Gedurende de looptijd van het project is dit op verschillende plekken gelukt.

Oliemolenkwartier Het Oliemolenkwartier heeft zich gedurende de laatste jaren langzaam maar zeker ontwikkeld en kan steeds meer als broedplaats worden beschouwd. In het voorjaar van 2010 werd het voormalige complex van zeepfabriek Rohm & Haas na een ingrijpende restauratie feestelijk geopend. Inmiddels hebben tientallen creatieve ondernemers hun intrek genomen in het vernieuwde complex.

Ook HU Amersfoort heeft zich gevestigd in het Oliemolenkwartier en was betrokken bij verschillende activiteiten van Amersfoort Creatieve Stad.

Liduine Thomas, Lola & Co: “Al vanaf het moment dat bekend werd dat er nieuw leven geblazen zou worden in het Oliemolenkwartier wisten wij zeker dat we ons kantoor hier wilden vestigen. Nu zijn we alweer bijna 4 jaar gehuisvest in de Rohm & Haas villa, samen met verschillende andere ondernemers van ‘het eerste uur’. Dit geeft wel aan dat het Oliemolenkwartier een prettige en inspirerende locatie is om te werken en ondernemen. We hebben onderling veel contact en werken op meerdere vlakken samen. Er heerst hier een positieve en collegiale sfeer. Het is super om te zien dat het gebied zich inmiddels heeft bewezen en dat ook de oude Prodentfabriek een nieuwe bestemming heeft gekregen. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd!”

16 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Activiteiten en events Ook zijn er in het Oliemolenkwartier verschillende activiteiten georganiseerd zoals de Gemaakt in Amersfoort-markt, de PechaKuchaNights, Salon aan de Eem en Kom Kijken in het OMK. Ook vond vanaf 2011 maandelijks de netwerklunch plaats op het Oliemolenkwartier. Naast alle ruimte voor netwerken onder het genot van een broodje, konden ondernemers voor een korte pitch de zeepkist betreden.

Ook waren er altijd vaste netwerk- en kennispartners aanwezig die de ondernemers te woord konden staan.

Hans van Helden, kwartiermaker Discover! “Soms is het effect van grote projecten natuurlijk lastig meetbaar.

In het geval van Amersfoort Creatieve Stad denken we echter nog vaak terug aan het feit dat wij als Discover! ondernemers elkaar daar hebben leren kennen. Dat we daar het belang ontdekt hebben van een duurzaam samenwerkingsverband van ondernemers die elkaar aanvullen. En dat zo’n vorm van samenwerken de basis is voor ondernemerssucces. Nog elke dag!”

17 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Overige broedplaatsen Naast het Oliemolenkwartier zijn er in Amersfoort op tal van plekken creatieve hotspots ontstaan. Een mooi voorbeeld daarvan is Discover! aan Stadsring 2. In Discover! werken ca. 25 creatieve ondernemers, die alleen of samen met enkele anderen een eigen bedrijf hebben. Waar mogelijk werken deze ondernemers ook samen aan opdrachten. Gasten zijn welkom op de flexlocatie Meet & Discover!. www.discoveramersfoort.nl Creatieve werklocatie Wagenwerkplaats De voormalige Wagenwerkplaats van de Nederlandse Spoorwegen in Amersfoort is ook veranderd in een inspirerende, creatieve locatie in en rond de verschillende monumentale gebouwen van de Wagenwerkplaats. Meer dan 30 creatieve bedrijven hebben inmiddels een werklocatie gevonden op dit industriële terrein. www.wagenwerkplaats.eu

F. Spin off Amersfoort Creatieve Stad Amersfoort Creatieve Stad heeft veel ‘reuring’ en beweging gebracht gedurende de looptijd tussen 2007 en 2013. Inmiddels zijn een groot aantal initiatieven door de markt ‘overgenomen’ en voortgezet. Ook zijn er succesvolle nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan.

PechaKuchaNights De PechaKuchaNights hebben na de looptijd van Amersfoort Creatieve Stad een vervolg gekregen. Het bedrijf VONK heeft de licentie overgenomen en voor eigen rekening en risico nog tweemaal een PechaKuchaNight georganiseerd. Recent hebben de eigenaren van Fontainheads de licentie van VONK overgenomen waardoor de PechaKuchaNigts in Amersfoort ook de komende jaren in het Amersfoortse voor inspiratie en vermaak zullen blijven zorgen!

18 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Gemaakt in Amersfoort Gemaakt in Amersfoort is aan het transformeren.

Een aantal creatief ondernemers heeft het concept geadopteerd en is bezig het oude platform te koppelen aan het platform Behance. Behance is een internationaal platform met mogelijkheden om werk te liken, te becommentariëren en om collecties aan te leggen. Door hierbij aan te sluiten, wordt een veel groter bereik gecreeerd.

De andere bestaande platforms waar bij wordt aangesloten zijn Linkedin, Vimeo, Pinterest en Etsy.

Zo wordt de impact van Gemaakt in Amersfoort veel groter. Deelnemers worden – nog meer dan voorheen – opgeroepen en gestimuleerd hun eigen promotie actief te verzorgen én dat voor het gehele Amersfoortse netwerk via het nieuwe platform.

Dutch Game Awards De uitreiking van de Dutch Game Awards, die tijdens Game in the City plaatsvonden, zijn doorgegaan.

De Dutch Game Awards zijn inmiddels een coproductie van het vakblad voor de gamesindustrie, Control, en het Amersfoortse mediabedrijf ImproVive en zijn erkend door branche organisatie Dutch Games Association.

De belangrijkste prijzen voor games van Nederlandse bodem worden nu jaarlijks uitgereikt in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam.

19 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Netwerklunch Na de looptijd van het project Amersfoort Creatieve Stad hebben De Vereeniging en Amersfoort Events de Open Lunch in het Oliemolenkwartier als Netwerklunch033 voortgezet. Herman Dummer (Amersfoort Events) vertelt: “We merkten dat de Open Lunch voorzag in een behoefte. Ondernemers hebben er behoefte aan om op een laagdrempelige manier in het creatieve hart van de stad bij elkaar te komen.

De toegankelijkheid hebben we vergroot door nadrukkelijk alle ondernemers en ondernemende mensen uit regio 033 uit te nodigen en ons niet alleen te richten op creatief ondernemers. Iedere lunch hebben we twee tot drie sprekers, die kort en krachtig presenteren. Er komen tussen de 30 tot 40 ondernemers.”

De Nieuwe Stad Aan het einde van de projectperiode van Amersfoort Creatieve Stad (2012) kwam de ‘oude Prodentfabriek’ leeg te staan op het Oliemolenkwartier. In mei 2013 hebben de gemeente Amersfoort en vastgoedontwikkelaar Schipper Bosch de handen ineen geslagen om het Oliemolenkwartier te herontwikkelen. Dit begon met de voormalige Prodentfabriek, waar binnen korte tijd zo’n vijftig innovatieve en betrokken bedrijven zijn gevestigd. Inmiddels kijken de betrokken partijen naar het hele gebied en hebben ze gezamenlijk de intentie uitgesproken om het hele Oliemolenkwartier te transformeren tot De Nieuwe Stad. www.denieuwestad.nl

Ideate In 2011 heeft een aantal creatief ondernemers het Amersfoortse bureau Ideate opgericht. Een adviesbureau voor Diensteninnovatie. Dit bureau helpt organisaties diensten te ontwikkelen die er toe doen. Diensten die bijdragen aan het economisch en maatschappelijk succes van organisaties, maar ook passen bij werkelijk gevoelde behoeften van gebruikers. Meer informatie op www.ideate.nl.

20 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Pop Up Pallets Eén van de mooie spinoffs van de Gemaakt in Amersfoort-markt is het ontstaan van het bedrijf PUP, Pop Up Pallets. De Gemaakt in Amersfoortmarkten werden ingericht met pallets als ‘marktkramen’. Ook werden de pallets gebruikt voor wegwijzerborden. De bedenkers van deze creatieve inrichting zijn inmiddels een bedrijf gestart voor tijdelijke inrichting met pallets. Een stapel pallets transformeren naar een meubel en eenvoudig weer terugbrengen naar een stapel. www.popuppallets.nl

Meet & Discover!

Eén van de spin-offs van Amersfoort Creatieve Stad is het ontstaan van creatieve broedplaats Discover! en het daar op aansluitende bedrijf Meet & Discover!. De iniatiefneemsters van Meet & Discover! ontmoetten elkaar tijdens een van de netwerkbijeenkomsten en sloten zich aan bij Discover!. Inmiddels runnen zij twee bruisende flexlocaties waar dagelijks gemiddeld 25 (creatieve) flexwerkers uit Amersfoort en omgeving werken en elkaar ontmoeten.

21 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

AMERS FOORT BREED 22 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Amersfoort heeft supersnelle breedbandnetwerken, van glasvezel tot mobiele, maar hoe benut je optimaal de kansen die dat biedt? Breedbandinternet is namelijk een belangrijke bron voor innovatie. Het biedt vele nieuwe mogelijkheden om te innoveren in een combinatie van ICT, creativiteit en breedband. Mogelijkheden waar Amersfoort volop van kan profiteren, zowel economisch als maatschappelijk.

Dat was aanleiding voor de start van het project AmersfoortBreed.

Bewoners, bedrijven, instellingen, onderwijs en overheid die de mogelijkheden van breedband optimaal benutten is van economisch en maatschappelijk belang.

Met name voor regionale en lokale digitale diensten liggen er veel kansen. Denk aan diensten op gebied van zorg, onderwijs, media, cultuur en sport. Het project AmersfoortBreed stimuleerde de ontwikkeling van deze innovatieve breedbanddiensten. Vernieuwing, open innovatie en verduurzaming waren daarbij belangrijke pijlers.

Cocreatie van instellingen, bewoners en ondernemers De ontwikkeling van de breedbanddiensten vond plaats in een cocreatie tussen maatschappelijke instellingen, bewoners en de creatieve en ICT-ondernemers uit de regio. AmersfoortBreed bracht opdrachtgevers en ondernemers bij elkaar en ondersteunde de samenwerking.

Daarbij was openheid van groot belang: kennis ontwikkelen en opbouwen is één ding, maar het delen van die kennis is twee. Het delen van kennis gebeurde onder andere tijdens bijeenkomsten. Zo nam AmersfoortBreed deel aan evenementen

23 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Wat is breedband?

Breedband betekent: veel bandbreedte, heel veel capaciteit voor dataverkeer.

We hebben het dan over supersnel breedbandinternet via vaste netwerken (glasvezel of kabelinternet), via Wifi-netwerken of via mobiele netwerken zoals 4G. Het supersnelle breedbandinternet biedt nieuwe mogelijkheden voor communicatie, samenwerking en dienstverlening via internet in combinatie met televisie, mobiel en vele andere digitale apparaten.

en organiseerde inspiratiedagen, workshops en (media)bijeenkomsten, waarop partners hun ervaringen konden delen.

AmersfoortBreed verzorgde voor de maatschappelijke instellingen de projecten procesbegeleiding en hielp bij het projectplan en het selecteren van ICT- en creatieve bedrijven. Daarmee zorgde AmersfoortBreed voor een goede organisatie van de processtappen: van ambitie naar de daadwerkelijke oplevering van een innovatieve dienst.

Open innovatie AmersfoortBreed koos nadrukkelijk voor een ‘open innovatieomgeving’: iedereen kon kennis inbrengen, ontwikkelen en delen. De opzet van het project was om zogenaamde ‘proof-of-concepts’ van breedbanddiensten te ontwikkelen.

Diensten die technisch en organisatorisch goed werken met een gezonde exploitatie. Minstens zo belangrijk was dat de diensten concreet waarde moesten toevoegen voor eindgebruikers, medewerkers en de aanbieders van de dienst.

De verdere opschaling en het vermarkten ervan werd overgelaten aan de aanbieders en betrokken marktpartijen.

Er werd gebruik gemaakt van de methodes Service Design, Business Model Innovation, Prototyping en Action Learning.

Deze methodes zijn ontstaan in nauwe samenwerking met Amersfoort Creatieve Stad.

Economische waarde De economische waarde van AmersfoortBreed heeft meerdere kanten. In de eerste plaats halen de betrokken bedrijven als leverancier directe business uit het project zelf. Daarnaast heeft diensteninnovatie een prominente en blijvende plaats gekregen op de investeringsagenda van de partners van AmersfoortBreed.

Ook zijn er vele nieuwe relaties tussen

Doelstellingen voor AmersfoortBreed 1. Het aanbod en gebruik van breedbanddiensten vergroten 2. Het stimuleren van de regionale en lokale markt van diensteninnovatie via hoogwaardige breedbandnetwerken voor de creatieve en ICT-industrie 3. Het ontwikkelen, opbouwen en delen van relevante praktijkkennis en ervaring met digitale diensten door bedrijven en instellingen in de regio Amersfoort 4. Het activeren en stimuleren van bedrijven en instellingen om in bedrijfs- en beleidsstrategieën structureel aandacht te besteden aan diensteninnovatie en het ontlokken van publieke en private investeringen in de ontwikkeling en het gebruik van breedbanddiensten

24 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

opdrachtgevers en leveranciers ontstaan.

Bedrijven uit de regio hebben bovendien unieke kennis ontwikkeld op het gebied van breedbanddiensten. Tot slot zijn er verschillende producten en diensten ontstaan die inmiddels landelijk aftrek vinden.

Samenwerking AmersfoortBreed werkte met een klein projectteam. Daarnaast werd binnen het project samengewerkt met diverse partners uit de stad en regio op gebied van zorg, onderwijs, media, cultuur, overheid en sport. Ook hebben een groot aantal ICT- en creatieve bedrijven bijgedragen aan de ontwikkeling van de diensten. Op de website van AmersfoortBreed staat een overzicht van alle betrokkenen. www.amersfoortbreed.nl/project/team

Daarnaast was het de nadrukkelijke ambitie dat Amersfoort een voorloper wordt op het gebied van innovatieve breedbanddiensten en -gebruik. Gemeente Amersfoort formuleerde bij de start van het project de volgende ambitie: “Regio Amersfoort gaat in de komende 3 jaar een top 5 positie in Nederland verkrijgen op het gebied van diensteninnovatie op breedbandnetwerken. De regio weet deze positie stevig vast te houden en te benutten voor een duurzame economische ontwikkeling en maatschappelijke innovatie. Het gaat er immers om dat bewoners, bedrijven, instellingen, onderwijs en de overheid optimaal de mogelijkheden van breedband kunnen gaan benutten. Dit is een economisch èn een maatschappelijk belang.”

Tijdens de Europa Kijkdagen bezocht Andy Klom, hoofd van de vertegenwoordiging van de Europese Commissie in Nederland, het project AmersfoortBreed.

25 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Verkenningen Wat zijn belangrijke nieuwe kansen en ontwikkelingen waardoor extra mogelijkheden ontstaan voor innovatie, samenwerking en nieuwe breedbanddiensten?

Om dit goed in kaart te brengen deed AmersfoortBreed een aantal verkenningen: Geo Data, Groene Stad, Open Data Amersfoort, Opzet van ondernemersnetwerk Amersfoort Academie en AmersfoortBreedTV. De verkenning AmersfoortBreedTV heeft geleid tot een businesscase en technisch beheermodel en resulteerde in de MediaHub. (zie verder op pagina 27)

A. WIJKTV EN MEDIAINNOVATIE De meest in het oog springende ontwikkeling van het project AmersfoortBreed was de lancering van de eerste MediaHub In Nederland en het ontstaan van vele wijk- en dorpszenders.

Het begon met de ambitie om vijf kanalen op internet te realiseren en dat lukte: AmersfoortTV, jongerenzender KEIk nou EENS, DorpsTV Hooglanderveen, HooglandTV, en DorpsTV Achterveld. DorpsTV Hooglanderveen bleek de best bekeken zender van het dorp en HooglandTV was onderdeel van een experiment van KPN. Ook hier was AmersfoortBreed bij betrokken als projectbegeleiding en facilitator.

Geurt Hilhorst stapte met Hooglanderveen TV in december 2012 over op de MediaHub: “Er zitten nog wat kinderziektes in, maar het bevalt goed. De koppeling met Facebook en Twitter is handig. Content delen met bijvoorbeeld Hoogland TV en Achterveld TV is heel gemakkelijk en dat doen we dus ook volop.” Televisie wordt steeds minder belangrijk, merkt hij; het gaat meer en meer om internet. Toch blijft Hooglanderveen TV heel persoonlijk en dichtbij: “In het woonzorgcentrum hebben ze nog geen glasvezel.

Dus daar ga ik elke maand filmpjes draaien met een beamer. Vinden ze geweldig!”

Wijkzenders > achterveld.amersfoortbreed.tv > www.vathorst.tv > www.hooglanderveenhub.net > hoogland-online.nl > wijktv3816.nl

26 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

➊

➊ AmersfoortBreed organiseerde meerdere bijeenkomsten onder de titel #033media, voor iedereen uit de regio die zich bezighoudt met media. Op de foto spreekt wethouder Sebastiaan van ’t Erve de aanwezigen toe.

➋ Met de MediaHub is het heel eenvoudig om content online te zetten en te delen.

➋

AmersfoortBreedTV is een MediaHub, omdat je niet alleen content kunt plaatsen en verspreiden maar ook kunt delen met andere gebruikers op dezelfde MediaHub. Het delen van content wordt net zo eenvoudig als het sturen van een e-mail.

Daarnaast is het heel eenvoudig iedereen content te laten aanleveren. Kortom: een wereld aan mogelijkheden voor digitale communicatie en interactie.

AmersfoortBreedTV: eerste lokale MediaHub Amersfoort heeft de eerste lokale MediaHub van Nederland gelanceerd; een innovatieve breedbanddienst waarmee cross mediaal communiceren en samenwerken voor iedereen bereikbaar wordt. Met deze dienst kunnen gebruikers heel eenvoudig multimediale content uploaden zoals foto’s, video’s en artikelen. Dit kunnen ze vervolgens verspreiden via diverse kanalen: websites, televisie, sociale media, schermen, mobiele apps, TV-apps enzovoort. Met de lokale MediaHub kun je dus cross-mediaal communiceren. Bovendien ben je volledig flexibel: het is aan jou via welk kanaal je welke content verspreidt.

27 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Tim Hanssen, de bedenker van de MediaHub, is trots op het succes: “We zijn nu met zeven mensen en het gaat heel goed.

De mediahub is landelijk in gebruik bij 150 lokale omroepen, maar ook buiten de media, zoals in de zorg, cultuur, theaterwereld en in bibliotheken. Daarom hebben we de CultuurHub en de ZorgHub ontwikkeld; technisch vrijwel hetzelfde, maar met andere toepassingsmogelijkheden, aangepast aan specifieke wensen van de gebruikers.

Binnenkort gaan ook de eerste musea er gebruik van maken. AmersfoortBreed heeft vooral bijgedragen aan de ontwikkeling van het delen van content, één van de belangrijkste pijlers van de MediaHub.”

In juni 2012 werd de eerste lokale MediaHub van Nederland gelanceerd. Daarna ging het snel: de meeste bestaande zenders gingen over op de MediaHub en er kwamen er meerdere bij, zoals bij voorbeeld WijkTV3816 en DorpsTV Leusden. Naast dorps- en wijkkanalen ontstonden er ook themakanalen – zoals Cultuur033, Politiekinamersfoort.nl en OnderwijsTV033 – en kanalen van bijzondere afzenders, zoals Scholen in de Kunst, Bibliotheek Eemland en de gemeente Leusden. Met de ontwikkeling van een mobiele app werd de MediaHub nog gebruiksvriendelijker.

B. ZORG Breedband biedt eindeloze mogelijkheden voor toepassingen in de zorg en AmersfoortBreed wist daar beweging in te krijgen.

De samenwerking met zorginstelling Beweging 3.0 leidde tot de lancering van enkele interessante producten en diensten: - De ‘PAL4 Community’, een online community met mogelijkheden voor zorg op afstand - Twee miniprojecten Service Design zijn gerealiseerd: Persoonlijk Museum en Vita3 - Het Digitaal Dienstenplatform, waarmee de organisatie in staat is deze nieuwe diensten aan te bieden, te integreren met bestaande systemen en te beheren - De online dienst Samzo, een nieuwe innovatieve dienst voor het zorgnetwerk van een cliënt Niet alleen Beweging 3.0 had baat bij de samenwerking met AmersfoortBreed. Ook andere zorginstellingen in de regio Amersfoort profiteerden van de opgebouwde kennis, ervaring en functionaliteit. Stichting De Rozelaar zag de meerwaarde en koos voor haar intranet de technologie en diensten van de MediaHub. Amerpoort startte de bouw van de gepersonaliseerde mediatheek Klikik voor cliënten, ook met gebruik van de technologie en diensten van de MediaHub.

Samzo Beweging 3.0 lanceerde in samenwerking met AmersfoortBreed de nieuwe dienst Samzo, gericht op het zorgnetwerk van cliënten. Deze dienst maakt het mogelijk dat zorgbehoevenden, het netwerk (mantelzorger, partner, familie, buren) en zorgmedewerkers via internet slimmer samenwerken en beter communiceren.

Samzo heeft diverse communicatiemogelijkheden, van een chatfunctie tot videobellen. Dit is in nauwe samenwerking met de gebruikers ontwikkeld. Het doel van Samzo is het versterken van de zelfen samenredzaamheid van de cliënt en het ondersteunen van alle betrokkenen daarbij.

Marlijn Lenselink, directievoorzitter van Beweging 3.0: “Deze vorm van samenwerken met ICT- en creatieve bedrijven heeft ons veel opgeleverd. Het oorspronkelijke idee hebben we samen met deze partners en cliënten verder ontwikkeld, waardoor de digitale dienst nu veel beter aansluit bij de gebruikers. Voor ons is deze ervaring aanleiding geweest om fors extra te gaan investeren in diensteninnovatie”.

28 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

C. ONDERWIJS AmersfoortBreed deed een pilot binnen het onderwijs met een multimediale leeromgeving. Een aantal scholen ging concreet aan de slag. Al snel werd duidelijk dat het voor multimediale leeromgevingen een betere keuze was om slim mee te liften op de landelijke ontwikkelingen. Ook bleken kleinschaliger, bottom-up pilots beter te werken dan een grote pilot.

Vijf basisscholen uit Vathorst en Hooglanderveen gingen gebruik maken van de MediaHub in de pilot OnderwijsTV033.

Dit bood de mogelijkheid om nieuwe mediadiensten voor het basisonderwijs te ontwikkelen, waarmee de leerkrachten zeer eenvoudig via meerdere kanalen konden communiceren naar leerlingen en ouders. Een van die kanalen was narrow casting via beeldschermen in de school.

De content daarvoor maakten de scholen 29 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

zelf, maar kon ook worden aangeleverd door partners uit de stad, zoals Bibliotheek Eemland, Dierenpark Amersfoort en Scholen in de Kunst.

Basisschool De Vuurvogel in Vathorst experimenteerde met een online videoomgeving ter vergroting van de ouderbetrokkenheid. Scholengemeenschap Vathorst College voerde enkele kleinschalige activiteiten uit om ervaring op te doen met het gebruik van video in scheikundelessen.

Schoolbestuurders tekenen in maart 2012 een raamovereenkomst. Met bemiddeling van Stichting Bewoners Netwerken Amersfoort (SBNA) krijgen alle basisscholen in Amersfoort een aansluiting op het glasvezelnetwerk.

D. CULTUUR Cultuur leent zich op diverse manieren voor de inzet van vernieuwende digitale diensten. De rol van AmersfoortBreed was de projectbegeleiding, de inbreng van expertise op het gebied van ICT en breedband en het tot stand brengen van relaties.

Cultuureducatie Vulkaaneiland was één van de eerste innovatieve diensten van Scholen in de Kunst. Deze dienst was gericht op het bieden van online ondersteuning van de muziekles. Docenten en leerlingen hadden als aanvulling op hun reguliere les een digitale omgeving. Daarmee konden ze onder andere video’s uitwisselen, van instructie tot oefening.

In samenwerking met Amersfoort Creatieve Stad zijn twee mooie miniprojecten voor Scholen in de Kunst gerealiseerd: ‘Xpressor’ en ‘Kunst in de Scholen’. De miniprojecten leverden prototypes op van diensten, als basis om deze producten in een volgende fase daadwerkelijk te realiseren. Xpressor ging uiteindelijk echt draaien in 2013 als online podium op de vernieuwde website van Scholen in de Kunst. Iedereen met een account voor de website van Scholen in de Kunst kan Xpressor gebruiken om foto’s en video’s te plaatsen. Dat zijn bijvoorbeeld medewerkers, docenten, cursisten, ouders en andere betrokkenen en geïnteresseerden.

De al eerder ontwikkelde dienst Vulkaaneiland is later opgenomen in Xpressor.

30 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Cultuuronline De Stichting Citymarketing Regio Amersfoort wist AmersfoortBreed ook te vinden. De nieuwe website www. tijdvooramersfoort.nl ging mede dankzij AmersfoortBreed succesvol live. TijdvoorAmersfoortTV werd ook een crossmediale dienst op de MediaHub, met als één van de bronnen de uitagenda op tijdvooramersfoort.nl. Ook Bibliotheek Eemland, Scholen in de Kunst en het nieuwe Eemhuis gingen aan de slag met de MediaHub en voorzagen diverse andere gebruikers, zoals basisscholen en WijkTV zenders, van culturele en educatieve informatie.

Cultuurhistorie Archief Eemland mag zich gerust één van de meest innovatieve archieven van Nederland noemen. De organisatie zette diverse originele, vernieuwende producten in de markt, in samenwerking met

Martijn Hermsen van Scholen in de Kunst verzorgt online ondersteuning van de muziekles.

AmersfoortBreed. De meest succesvolle daarvan zijn de website van Amersfoort op de Kaart, een Layar applicatie, een mobiele applicatie en een interactieve tafel. Onder de verzamelnaam erfgoedopdekaart is dit inmiddels ook op diverse andere plekken in het land toegepast; het is een echt Amersfoorts exportproduct geworden. Ook een mooi voorbeeld is de ontwikkeling van de TVapp ErfgoedTV. George Elissen van Archief Eemland: “De bijdrage van AmersfoortBreed was naast financiën uiteraard expertise op het gebied van nieuwe media (smart-tv, HbbTV techniek), ondersteuning tijdens de aanbesteding richting leveranciers, contacten en netwerken met wijk-tv redacties, nieuwe doelgroepen. Door onze samenwerking met AmersfoortBreed kunnen we slim innoveren met de allernieuwste media en bereiken we nieuwe doelgroepen voor onze erfgoedcollecties.”

31 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

ErfgoedTV ErfgoedTV brengt de geschiedenis in je huiskamer. Archief Eemland heeft als eerste erfgoedinstelling in Nederland een zogenaamde TVapp ontwikkeld. Een nieuwe manier om, via een app op de TV, erfgoed in huiskamers te brengen. ErfgoedTV is afgestemd op de postcode en kan daarmee in beeld brengen hoe de geschiedenis van de wijk eruit ziet. Met de afstandsbediening kan themagericht worden gezocht door de Amersfoortse geschiedenis. Dat kan door gewoon te zappen of door alfabetisch alle trefwoorden te doorzoeken.

E. SPORT

De mobiele app ‘Museumlint’ leidt de wandelaar langs de Amersfoortse musea.

Daarnaast heeft AmersfoortBreed bijgedragen in de ontwikkeling van twee andere innovatieve erfgoeddiensten van Archief Eemland; de dienst ‘Het bewaren waard’ en de dienst ‘Publiek geheim’. www.archiefeemland.nl/producten/ het-bewaren-waard www.archiefeemland.nl/producten/ publiek-geheim De samenwerkende musea in Amersfoort, het zogeheten ‘Museumlint’, maakten een mobiele app, die de wandelaar van de Amersfoortse Museumlintroute op speelse wijze verrast met interessante weetjes over de historische hoogtepunten die er op deze wandeling te vinden zijn. Het bedrijf Peperzaken ontwikkelde de app, in nauwe samenwerking met de culturele instelling Amersfoort-in-C.

32 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

AmersfoortBreed heeft kunnen bijdragen aan een aantal mooie initiatieven van de initiatiefrijke voetbalvereniging ASC Nieuwland. ASC Nieuwland wilde uitzoeken hoe sportverenigingen gebruik kunnen maken van alle nieuwe mogelijkheden van video en breedband en ontwikkelde daartoe het online concept ClubTube. Daarvoor is een geavanceerde videoplayer ontwikkeld zodat je video’s eenvoudig kon plaatsen en bekijken op een website. Met deze player kon je ook makkelijk zoeken en diverse bewerkingen doen met de video’s.

Toen er voor het eerst via internet een amateurvoetbalwedstrijd live te volgen was, bleek dat mensen dat heel leuk vonden, maar dat er behoefte was aan meer. Vooral spelers en trainers willen belangrijke momenten van wedstrijden graag eenvoudig terugvinden. Daarom ontwikkelde ASC Nieuwland samen met een aantal creatieve en ICT-ondernemers de speciale ‘tagging tool’ Timetag.

AmersfoortBreed werkte naar aanleiding van de ontwikkelingen bij ASC Nieuwland mee aan een handboek van TNO over de meerwaarde van videobeelden en beeldherkenning in het amateurvoetbal.

Timetag Met de ‘tagging tool’ Timetag kunnen mensen ‘tags’ – een soort bladwijzers – aan beelden toevoegen en zo hun eigen samenvatting maken. Als trainer kun je met deze tool bijvoorbeeld momenten aanwijzen waar je later tijdens de training op terug wilt komen. Je kunt ook eigen knoppen definiëren, zoals ‘vrije trap’ of ‘goal’. Als ouders van een voetballend kind kun je deze app ook gebruiken, bijvoorbeeld om de acties van je kind aan te wijzen, zodat je die later terug kunt kijken en delen met vrienden en familie.

En als club kun je via tags de belangrijkste momenten markeren en daarmee een mooie samenvatting van de wedstrijd samenstellen. De taggingtechniek is van Zaphyrion, de videotechniek van Noterik en het interaction design leverde Droomlab. Er verscheen ook een praktische hand out van Timetag met duidelijke foto’s en teksten. www.amersfoortbreed.nl/sport Bekijk de PechaKucha van Jennifer Feaster over Timetag vimeo.com/84023071

33 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Antoinette van Bree van Timetag: “We zijn nu met vijf: Jennifer Feaster, Jurre van Dorp, Leo van den Berge, Willem Veenstra en ik.

Timetag is nog niet iets om van te leven. Er is geduld nodig, maar we hebben veel ijzers in het vuur. Zo heeft de organisatie van de Marathon Enschede Timetag ingezet, omdat ze meer bereik wilden. We waren ook actief tijdens het Cross Media Café in Hilversum en de universiteit van Leiden is ermee bezig wat ze ermee kunnen. Wat een heel leuke nieuwe ontwikkeling is, is dat je de laatste dertig seconden direct kunt delen via social media. Dus je ziet iets gebeuren, je denkt ‘dat was leuk!’ En je kunt het direct delen.

In hoge kwaliteit! Zelf ben je altijd te laat. Er gebeurt iets en dan moet je je camera nog pakken. Bovendien film je zelf nooit in die kwaliteit. Mede door dat soort ontwikkelingen denk ik dat het uiteindelijk mogelijk is om ook sponsors aan je te binden. Dus op termijn wordt het winstgevend. Daar geloof ik sterk in.”

Timetag kan uiteraard voor andere sportwedstrijden gebruikt worden, maar ook toepassingen buiten de sport zijn mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan het registeren van specifieke momenten tijdens een vergadering of optreden.

F. SPIN OFF AMERSFOORTBREED Door AmersfoortBreed gingen bedrijven en instellingen zelf meer investeren in het ontwikkelen van digitale diensten. Dat leidde tot verschillende mooie, levensvatbare diensten waarvan enkele nationaal zijn opgeschaald. Ook heeft het gezorgd voor allerlei nieuwe businesskansen voor Amersfoortse ondernemers.

MediaHub AmersfoortBreedTV, de MediaHub, wordt inmiddels door tientallen organisaties, bedrijven en WijkTV zenders gebruikt.

De MediaHub heeft de basis gelegd voor diverse media-innovaties en is nationaal opgeschaald door ontwikkelaar DoelgroepTV. De koepel van lokale omroepen, de OLON heeft het systeem gekozen om meer media-innovatie mogelijk te maken voor de lokale omroepen. Ruim 180 lokale omroepen maken al gebruik van de MediaHub. Daarnaast is de ZorgHub, CityHub en de CultuurHub ontwikkeld. www.doelgroep.tv

34 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

WijkTV zenders In regio Amersfoort zijn vijf WijkTV zenders actief, die geheel zelfstandig zorgen voor de exploitatie en redactie. Ze hebben zich verenigd in de Stichting Bewoners Netwerken Amersfoort (SBNA). Informatie: www.sbna.nl.

Samzo Beweging 3.0 is deze dienst in samenwerking met Amersfoortse bedrijven aan het doorontwikkelen en wil met andere zorgsinstellingen de dienst gaan opschalen. www.beweging3.nl.

ErfgoedTV Het concept van ErfgoedTV staat op het punt om verder opgeschaald te worden in Nederland.

Onder andere het Gelders erfgoed heeft serieuze belangstelling voor deze digitale dienst. Informatie: www.archiefeemland.nl/ producten/erfgoedtv.

Erfgoedopdekaart De betrokken bedrijven bij ‘Erfgoed op de kaart’ hebben dit concept landelijk uitgerold. Ruim 30 erfgoedinstellingen maken er inmiddels gebruik van. www.erfgoedopdekaart.nl.

Timetag Een consortium van creatieve en ICT-bedrijven is bezig de dienst en het concept Timetag verder te ontwikkelen en op te schalen. Diverse sportclubs, onderwijsinstellingen, lokale omroepen en evenementen maken er al gebruik van. www.timetag.nl.

Xpressor Scholen in de Kunst maakt gebruik van het online podium Xpressor, maar daarnaast is er veel belangstelling van andere instellingen in Nederland en ook van de landelijke koepel van cultuureducatieve instellingen, de Kunstconnectie. xpressor.scholenindekunst.nl/online-podium.

35 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Kennisoverdracht buiten de regio AmersfoortBreed droeg bij aan de openheid van het glasvezelnetwerk in Amersfoort door een overeenkomst met Reggefiber en deelde kennis en ervaring door deel te nemen in het Branche Innovatiecontract van iMMovator en TNO. Gaandeweg viel het project ook buiten de gemeentegrenzen steeds meer op vanwege de interessante breedbandtoepassingen. Vanuit diverse andere plaatsen en organisaties kwam er belangstelling, zoals bij de expertmeeting ‘Open glasvezelnetwerk: hoe doe je dat?’ en tijdens een werkbezoek van Woerdense bestuurders.

Colab Diensteninnovatie Mede dankzij het succesvolle project AmersfoortBreed behoort de regio Amersfoort tot de landelijke koplopers op het gebied van de ontwikkeling van innovatieve digitale diensten.

De afgelopen jaren is veel kennis en ervaring bij Amersfoortse instellingen en bedrijven opgebouwd, zijn er banen gecreëerd en extra private investeringen losgekomen.

Dat is niet onopgemerkt gebleven in de regio Utrecht. In samenwerking met de Economic Board Utrecht (EBU) is tijdens Innovation Day 2013 het CoLab Diensteninnovatie gelanceerd (zie verder).

Diensteninnovatie is één van de drie speerpunten van de EBU-agenda (zie verder pag 44).

FACTS&FiGU 32 73 25

Organisatie van 32 themabijeenkomsten met gemiddeld 73 deelnemers

Met Amersfoort Creatieve Stad en AmersfoortBreed 25 maal deelgenomen aan beurzen, congressen en netwerkmeetings

300

Ruim 300 producten zichtbaar op de portal Gemaakt in Amersfoort

36 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

12 20

12 workshops new business georganiseerd met per workshop gemiddeld 20 deelnemers

4 750 100

Game in the City is 4 keer georganiseerd met per evenement rond de 750 deelnemers

Gemaakt in Amersfoort Boek met bijna 100 creatief ondernemers

URES

90

10 1500 1700 2800

40 23

35 17 20

Amersfoort Creatieve Stad verzond 10 digitale nieuwsbrieven per jaar naar ongeveer 1500 ondernemers, beheerde een LinkedIn-groep van ruim 1700 leden en verstuurde tweets naar bijna 2800 volgers

Organisatie van maandelijkse netwerkbijeenkomst in het Oliemolenkwartier met gemiddeld 35 bezoekers

17 organisaties lieten ruim 20 nieuwe digitale diensten ontwikkelen

37 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Meer dan 90 ICT- en creatieve ondernemers werkten mee aan de ontwikkeling van digitale diensten

Via de MediaHub AmersfoortBreedTV zijn 40 proefaccounts actief geweest, waarvan 23 accounts na de proefperiode zijn doorgegaan

800

Afsluiting tijdens Innovation Day 2013 met 800 bezoekers

150 5.500.000 Meer dan 150 extra arbeidsplaatsen gecreĂŤerd en 5,5 miljoen aan private investeringen; dat is de uitkomst van een monitoronderzoek onder alle deelnemers van de activiteiten

iNNOV ATiON DAY 2013 38 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Groen, gezond en slim. Dat was het thema van Innovation Day 2013 in de voormalige Prodentfabriek op het Oliemolenkwartier in Amersfoort. Woensdag 11 december stond in het teken van ontmoeting, innovatieve projecten en interessante sprekers. De Economic Board Utrecht (EBU) en de gemeente Amersfoort verwelkomden ruim 800 ondernemers, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, wetenschappers en andere belangstellenden.

Amersfoort verzorgde de break-out sessie over diensteninnovatie.

Innovation Day 2013 vond plaats op een bijzondere locatie: een industrieel monument dat wordt omgevormd tot innovatieve microstad, De Nieuwe Stad. “Een maand geleden was dit nog een desolate plek, nu is het een bruisende hotspot.

Toen we hier destijds gingen kijken, was het bitter koud en zat er geen dak op het gebouw. Het is kenmerkend voor de regio dat we dit voor elkaar hebben gekregen.”

EBU-directeur Ton van Mil spreidde een mengeling van trots en verbazing ten toon bij de aftrap van Innovation Day 2013. In de fabriekshal dreunden nog niet zo lang geleden de machines. Met behoud van de industriële sfeer was nu een fraaie congresruimte gecreëerd. ”Spoot eerst de tandpasta uit de tubes, nu was het de creativiteit,” zei dagvoorzitter Jim Stolze.

Daniel Ropers over Bol.com Het publiek hing aan de lippen van Daniel Ropers, de managing director van Bol.com, met 4 miljoen klanten inmiddels de grootste winkel van Nederland. Sinds 2011 zet Ropers zijn verkoopkanalen ook open voor concurrenten. “Dat doen we

39 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

omdat we klanten het beste willen geven, ook als wij dat niet zelf kunnen doen.”

Ropers hield het publiek met statistische grapjes scherp. Het handjevol mensen in de zaal dat de hand opstak bij zijn vraag wie bereid zou zijn om 1.000 euro verlies te nemen bij kop of munt gooien, zou hij niet aannemen bij Bol.com. “Maar je mag bij ons wel 600 keer kop of munt gooien.

Want naarmate het aantal trekkingen toeneemt, wordt de kans op verlies steeds kleiner. Het is uw taak om dit soort basisstatistieken te begrijpen en zo innovatie te stimuleren. Doe vooral veel deelexperimenten en ga gewoon door.”

Duurzaamheidsprijs Herman Wijffels, hoogleraar Duurzaamheid en Maatschappelijke Verandering aan de Universiteit Utrecht en verbonden aan het Utrecht Sustainability Institute, reikte de Duurzaamheidsprijs uit. Winnaar was de Brinkwal in Nieuwegein, de transformatie van een kantoor tot betaalbare huurwoningen voor starters. Interessant was volgens de jury dat bij de aanbesteding veel ruimte is gelaten voor de creativiteit van de bouwers, waardoor een vorm van open innovatie ontstond.

Bekijk het videoverslag van Innovation Day www.innovationday2013.nl

Break-out sessie Diensteninnovatie In de break-out sessie Diensteninnovatie tijdens Innovation Day 2013 werd teruggekeken op de aansprekende resultaten van de projecten Amersfoort Creatieve Stad, AmersfoortBreed en de ontwikkeling van het Oliemolenkwartier als creatieve broedplaats. Via het bekende PechaKucha-format, presenteerden acht ondernemers in 20 x 20 seconden een paar van de bijzondere initiatieven, producten en diensten die zijn ontwikkeld. De circa 100 deelnemers luisterden geïnspireerd.

Kai Kollen, Ideate: “AmersfoortBreed heeft aan de wieg gestaan van innovatieve concepten en bedrijven in Amersfoort. Hierbij was steeds duidelijk dat het niet om de technologie maar om het creëren en bieden van waardevolle diensten ging.”

Jennifer Feaster, Timetag: “Met online video streaming bij Voetbalclub Nieuwland waren al gauw meer mensen online dan naast de lijn. De kracht van Service Design en redesign leidde tot mooie en goede resultaten.”

40 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Matthijs Dierckx, Control Magazine: “De Dutch Game Awards voor de Nederlandse game industrie is in Amersfoort geboren.

Het Amersfoortse Game in the City heeft een belangrijke bijdrage in de game-industrie gehad waar we nu nog de vruchten van plukken.”

Bekijk de PechaKucha presentaties vimeo.com/creatievestad/videos De koppeling van de creatieve economie en de reguliere economie via diensteninnovatie blijkt in Amersfoort een resultaat met potentie. Vandaar dat tijdens de break-out sessie het Colab Diensteninnovatie werd gelanceerd, een initiatief van de Economic Board Utrecht (EBU) en gemeente Amersfoort in samenwerking met het MKB (zie verder op pag 44).

41 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

42 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

REGiONAAL VERVOLG: COLAB DiENSTEN iNNOVATiE 43 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

dit project veel praktijkervaring opgedaan met het succesvol ontwikkelen van nieuwe diensten binnen een netwerk van organisaties. Diverse diensten zijn inmiddels nationaal opgeschaald. Zorginstelling Beweging 3.0 heeft binnen het netwerk de nieuwe dienst Samzo ontwikkeld voor het zorgnetwerk van cliënten.

Tijdens Innovation Day 2013 op 11/12/’13 lanceerden de Economic Board Utrecht en gemeente Amersfoort het Colab Diensteninnovatie: het regionale platform voor digitale diensteninnovatie. Binnen deze open ‘werkplaats’ ontwikkelen bedrijven, instellingen en overheden samen digitale diensten en delen hun kennis.

Doel van het platform is om maatschappelijke vraagstukken op te lossen en nieuwe business te creëren. Aanbieders van nieuwe diensten vinden via Colab de juiste partners om van idee naar dienst en vervolgens naar business te komen.

Ontwikkelaars, zoals ICT- en creatieve bedrijven, vinden er businesskansen en interessante partners om mee samen te werken.

Praktijkervaring via AmersfoortBreed Colab Diensteninnovatie bouwt voort op de resultaten van het project AmersfoortBreed. De afgelopen jaren is met

44 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Samenwerking sleutel tot succes Het slim combineren van technologie en diensteninnovatie bepaalt steeds vaker de concurrentiepositie van instellingen en bedrijven. Nieuwe digitale diensten komen niet meer tot stand binnen één organisatie maar in netwerken van publieke en private partijen. De werkwijze van Colab Diensteninnovatie sluit hierop aan.

In wisselende coalities van bedrijven en instellingen worden sterke ideeën ontwikkeld tot diensten die in een praktijksituatie zijn toegepast en bewezen maatschappelijke en economische waarde hebben voor dienstaanbieders en eindgebruikers.

Regionaal platform Colab Diensteninnovatie is een regionaal platform. De regio Utrecht heeft een sterke uitgangspositie als het gaat om diensteninnovatie, vanwege de concentratie van hoogwaardige kennisintensieve bedrijven en een sterke creatieve sector.

Bovendien heeft de regio een toppositie op het terrein van ICT, met een sterk cross-mediacluster in Hilversum en vele game-gerelateerde bedrijven in Utrecht en Amersfoort.

Hoe werkt Colab?

Colab Diensteninnovatie ondersteunt regionale organisaties bij het vinden van innovatieve oplossingen voor maatschap-

pelijke uitdagingen. Op een praktische en doelgerichte manier. Door de juiste mensen en expertises samen te brengen en door een optimale omgeving te creëren voor digitale innovatie met toegang tot content, testopstellingen, breedbandnetwerken, fondsen, opleidingen en business development support. Centraal in de Colab-aanpak staan regionale organisaties die willen cocreëren met partners in de regio. Door het creatief talent in de omgeving beter te benutten ontstaan onverwachte oplossingen. Colab Diensteninnovatie ondersteunt organisaties bij het vinden van de juiste (publiek-private) samenwerkingsvormen en business modellen. Onderdeel hiervan is het betrekken van eindgebruikers in een vroege fase van ontwikkeling. Ook ondersteunt Colab bij het ‘naar de markt brengen’ van digitale diensten die zich reeds in de praktijk bewezen hebben.

45 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Aansluiten Diverse bedrijven, (kennis)instellingen en overheden hebben zich al aangesloten bij het Colab Diensteninnovatie. Organisaties die ook interesse hebben in deze bijzondere vorm van samenwerken kunnen zich aanmelden. www.colabdiensteninnovatie.nl.

SLOTWOORD

Creativiteit, innovatiekracht en ondernemerschap is er volop in onze stad en regio. Amersfoort Creatieve Stad en AmersfoortBreed hebben de creatieve en ICT-sector een flinke extra impuls gegeven. Er is een actief ondernemersnetwerk ontstaan, verrassende samenwerkingsvormen, nieuwe creatieve broedplaatsen en vele bijzondere producten en diensten. Een mooi voorbeeld is de MediaHub: in Amersfoort ontstaan en inmiddels in gebruik bij tientallen organisaties en ruim 180 lokale omroepen.

Deze dynamiek is natuurlijk goed voor de levendigheid in een stad, maar belangrijker nog: het draagt bij aan de werkgelegenheid. Onderzoek onder de deelnemers aan de activiteiten liet dat ook zien: er zijn meer dan 150 extra arbeidsplaatsen gecreëerd en € 5,5 miljoen private investeringen.

Met de lancering van het Colab Diensteninnovatie tijdens Innovation Day is een nieuwe fase aangebroken. Het netwerk van bedrijven, instellingen en overheden die gezamenlijk werken aan diensteninnovatie wordt regionaal uitgebouwd. Dat doen we samen met de Economic Board Utrecht, die diensteninnovatie tot één van de drie speerpunten heeft gekozen. Diensteninnovatie levert een belangrijke bijdrage aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken, zoals Beweging 3.0 bijvoorbeeld laat zien met de nieuwe zorgdienst Samzo. We kunnen hierbij volop profiteren van de kennis die de afgelopen jaren in Amersfoort is ontstaan. Nieuwe kansen voor onze stad en de regio!

Graag wil ik de creatieve en ICT-bedrijven, instellingen en projectteams bedanken voor alle inzet de afgelopen jaren voor Amersfoort Creatieve Stad en AmersfoortBreed. Ik hoop u ook de komende jaren weer tegen te komen bij nieuwe projecten.

Pim van den Berg Wethouder economie, duurzaamheid, cultuur en innovatie

46 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

47 | AMERSFOORT INNOVATIEF STERK 2009 - 2013

Wethouder Pim van den Berg in gesprek met Tim Hanssen van de MediaHub tijdens een #033media-bijeenkomst

Gemeente Amersfoort Postbus 4000 3800EA Amersfoort

Bezoekadres: Stadhuisplein 1 3811 LM Amersfoort

T 14033 E info@amersfoort.nl I www.amersfoort.nl