■
■
■ ■ ■
■
Praat mee in de Onderwijscafés over o.a. Urban Education, Leerlingen coachen en Internationalisering Stel je vraag aan wethouder Onderwijs, Simone Kukenheim Bekijk de fototentoonstelling ‘Passie voor de Klas’ Luister naar de keynote-spreker: Neuropsycholoog prof. drs. Jelle Jolles: “De leerkracht is motor van de talentontwikkeling van de leerling” Bekijk de presentaties van ideeën voor nieuwe scholen voor Amsterdam (Kraamkamer) Voor een drankje en eten wordt gezorgd!
Ontmoet je collega’s!
Het Amsterdamse Onderwijsfestival
Onderwijs en Leerplicht, 17 september 2015
Vol=vol, dus wacht niet te lang. Heeft u nog vragen? Mail naar lerarenagenda@amsterdam.nl
Aanmelden via Amsterdam.nl/onderwijsfestival
Back to school
De leraar als motor
4
Leraren met Lef
17
De Amsterdamse Onderwijscafés
Jelle Jolles, hoogleraar neuropsychologie
Waar kies jij voor? Tweets for thought
7
25
Waarin wil jij je verder bekwamen?
verslag van het Onderwijsfestival Wat heeft uw school voor elkaar?
in tweets. Staat de jouwe erbij?
26
Korte ontmoetingen Back to school
8
Zes portretten van
Ik dacht dat ik zo’n goede leraar was 28
‘opvallende’ deelnemers
Gedicht George de Koning
Onze nieuwe school
12
Welke 15 schoolplannen zijn
Leerlingen met noten op hun zang 29 Wat zeggen zij over de leraar?
door naar de volgende ronde? Petje af! Schoolmakers 14 Hoe ziet jouw droomschool eruit?
Dankwoord Simone Kukenheim
30
4
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
aftrap
Het nieuwe schooljaar wordt op feestelijke wijze geopend in de Meervaart op 17 september tijdens het Onderwijsfestival. Hoogleraar Jelle Jolles trapt af en legt uit waarom de ruim 200 aanwezige leerkrachten en onderwijsspecialisten samen met u onmisbaar zijn voor de ontwikkeling van talent.
De leraar als motor In de tweede klas van de middelbare school bleef ik zitten met een 9 voor gym en tekenen, maar met zware onvoldoendes voor alle andere vakken. ‘Hij kan het niet,’ was de conclusie van enkele docenten. ‘Hij is te chaotisch, te ongepland.’ Ze wilden me op een lager niveau plaatsen. Gelukkig was er toen mijn leraar scheikunde, die wel vertrouwen in me had en zag hoe ik in
elkaar zat. Ik was nieuwsgierig en altijd bezig. Met dingen die ogenschijnlijk misschien niets, maar eigenlijk juist alles met leren te maken hadden, alleen niet rechtstreeks uit de schoolboeken. En ondanks mijn matige cijfers ben ik uiteindelijk toch goed terechtgekomen,’’ opent gastspreker Jelle Jolles, die als hoogleraar neuropsychologie verbonden is aan de VU, het Onderwijsfestival 2015.
“Ook een traag groeiende boom kan de hoogste boom worden.”
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
5
“De leraar is de coach en aanjager van de talentontwikkeling: hij stuurt, inspireert, stimuleert en geeft feedback in ervaringsleren.”
In het onderwijs zou het meer moeten gaan om ‘learning’ dan om ‘teaching’. Het lerende kind moet centraal komen te staan. De leerkracht is daarbij onmiskenbaar de motor. Zijn taak is het om een kind te helpen zich te ontplooien. Niet het aanleren van lezen en rekenen is daarbij essentieel, maar het ervoor zorgen dat zo’n jeugdige zich straks als volwassene een plek kan verwerven in een veranderende omgeving. Met een rugzakje, uiteraard gevuld met voldoende kennis, maar ook met vele ervaringen en vaardigheden. Bij dat helpen ontplooien moet er oog zijn voor de potenties: voor latent talent. Haal meer
6
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
uit leerlingen en stimuleer ze breed. Trigger hun nieuwsgierigheid en ook hun verbeelding. Het gebeurt helaas te vaak dat ouders die dat latente talent wel bij hun kind herkennen, geen gehoor krijgen, omdat het kind simpelweg de verkeerde toetscijfers haalt. Houd als school liever juist rekening met individuele verschillen, met dynamiek. Het kind is nog ‘werk in uitvoering’, aldus Jolles. Het brein ontwikkelt zich nog volop tot het 25ste levensjaar.
lingen, maar ook op non-cognitieve functies. Daarbij gaat het om andere dimensies zoals de nieuwsgierigheid, motivatie en ondernemendheid van jongeren. En hun zelfinzicht en begrip voor de bedoelingen van de docent, de ouder en van leeftijdsgenoten. Daarom komt de pedagogische kant van het onderwijs weer terug met de coachende en inspirerende leraar. Die geeft zijn leerling actief feedback over méér dan alleen de schoolse prestaties.’
Jolles: ‘Er is een verandering in attitude nodig in het onderwijs. De nadruk moet niet alleen maar liggen op schoolse, cognitieve prestaties van leer-
Voor nadere informatie en downloads, zie www.jellejolles.nl; j.jolles@vu.nl
Tweets for thought Er werd op los getweet voor, tijdens en na het Onderwijsfestival op 17 september. Staat de jouwe erbij?
Esther de Vries @estherdevries73 Een traaggroeiende boom kan ook de hoogste worden @JelleJolles. Krijgen zij deze kans in het onderwijs?
Fifi Schwarz @fifischwarz Mooi gezegd! @simonekukenheim: “geef leerlingen recht op laatbloeien”
Jelle Jolles @JelleJolles Amsterdams onderwijsfestival 17 sept was positieve stap richting dialoog & uitwisseling.
Esther de Vries @estherdevries73 Mooi ‘BACK TO SCHOOL’ initiatief @AmsterdamNL, #onderwijsfestival. Onderwijsprofessionals met #hartvooronderwijs.
Laura Polder @laurapolder ‘100% vd kinderen heeft #talent. Onze taak is om deze te ontdekken & stimuleren’ Dank! @jellojolles vr deze mooie quote
Leraren met Lef @LerarenMetLef Wat gebeurt er als scholen luisteren naar ouders en leerlingen
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
7
TO
Bij de fotobooth spraken wij zes opvallende deelnemers en vroegen hen: Wat betekent ‘back to school’ voor jou? Wat drijft je en wat wens jij voor het onderwijs, leerkrachten en leerlingen?
Karin van Wilgenburg Docent/decaan Orion college (VSO) STOFFEN PUKKEL ‘Back to school’ associeert Karin vooral met de lange fietstochten en de zware stoffen pukkel, die vol geklad was met namen van bands die ze niet kende. Het lot wilde dat zij au pair werd bij een gehandicapt jongetje. Hier ontstond haar passie voor de zwakkere leerling. Een kind (in het speciaal onderwijs) leert, als het zich veilig voelt. Passend onderwijs brengt met zich mee dat er meer naar het kind als individu moet worden gekeken dan naar de inhoud van de les. Sommige kinderen leren een taal beter door auditief onderwijs dan met een boek.
8
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
Mila Lazar, StreetPro Maatschappelijk werker, coach HOE OVERLEEF JE DE PAUZE? Mila is maatschappelijk werker en coacht jongeren bij Stichting StreetPro om hun sociaalmaatschappelijke zelfredzaamheid te vergroten. Om dit doel te bereiken verzorgt zij samen met het StreetPro-team één-op-éénbegeleiding en workshops. Bijvoorbeeld in hun SchoolAcademy-programma begeleiden ze jongeren die geen opleiding hebben (terug) naar een passende vervolgopleiding. “Het sociale aspect is voor jongeren allesbepalend,” vertelt Mila: “In de les, maar vooral ook tussen de lessen door. Hoe overleef je de pauze?” Zij wenst dat onderwijs zo is, dat elke jongere zich gewaardeerd en vaardig voelt, zowel tijdens als buiten de lesuren.
Alje Boek Docent basisschool SO Professor Watering OERMENS Lachend zegt Alje: “Jeetje, moet ik nu zeggen tegen mijn leerlingen dat leren leuk is?” Toch is het zo, vervolgt hij. Als je plezier hebt in wat je doet, levert dat meer rendement op. Dit geldt evenzo voor leerkrachten en zeker voor de kinderen met gedragsstoornissen met wie Alje werkt. Toen een nieuwe mensensoort werd ontdekt in Zuid-Afrika, had een jongetje over dit oermens gelezen. Op dit enthousiasme kon Alje voortbouwen en de hele klas meenemen. Hij vindt het belangrijk dat goed wordt gekeken naar de impact van de invoering van passend onderwijs. Een groot percentage van de leerkrachten in het reguliere onderwijs wordt horendol van het extra werk die zorgleerlingen met zich brengen. Er moet worden voorkomen dat kinderen thuis komen te zitten.
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
9
Lianne Sambre Docente Engels ROC Amsterdam Zuid-Oost OPSTAAN EN DOORGAAN Het was haar favoriete leerkracht die Lianne inspireerde om zelf docent te worden. Nu wil zij zelf meer dan alleen Engels meegeven aan haar leerlingen; ‘Opstaan en doorgaan, wat het leven ook brengt!’ Als docent mag je van haar niet vergeten dat leerlingen onze toekomst zijn. Interactie en de nieuwe media houdt ze bij de les.
10
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
John Harvey Thijm Jeugdadviseur en jeugdzorgspecialist DE KEUZE IS AAN JOU! John regelt met gemak een bezoek bij de rechtbank en/of jeugdgevangenis om jongeren voor te lichten over het jeugdstrafrecht. Hij maakt ze zo duidelijk: “De keuze is aan jou.” Hij waarschuwt zijn leerlingen om slechte beïnvloeding door “vrienden” te voorkomen. Want, alles draait om de Verklaring Omtrent goed Gedrag. Zonder die verklaring kun je bijvoorbeeld geen stage lopen of moeilijk aan werk komen. Een aanmoediging bij een vechtpartij, of in bewaring nemen van een (gestolen) telefoon kan je een bestraffing opleveren voor medeplichtigheid. ‘Denk na over wat je doet!’
Louis ’t Hart Docent burgemeester de Vlugt school
Op het Onderwijsfestival was ook een mobiele fotobooth aanwezig. Dat leverde veel mooie plaatjes op!
DRAMA Dit is het laatste jaar voor Louis als groepsleerkracht. Inmiddels is hij van alle markten thuis: muziek, beeldende vorming, tekenen. Na een carrière als beeldend kunstenaar begon hij na zijn lerarenopleiding in de jaren tachtig als leerkracht. Nu adviseert hij leraren lachend: “Ga iets anders doen!” De leerkracht van vroeger had meer aanzien. Hij vindt het goed dat er eisen rondom vakbekwaamheid worden gesteld aan docenten, maar hij roept op om dit met meer compassie te doen. Drama, gym en muziek, waarden en normen zijn vakken die volgens Louis meer nodig zijn voor de zelfontwikkeling van kinderen. Dan kun je altijd op jezelf terugvallen. Daar leer je volgens hem meer van dan een hele dag op de klikdoos (computer) zitten. Alhoewel in 3D tekenen en muziek componeren met kinderen, een verrijking is. MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
11
Onze nieuwe school
WWW.ONZENIEUWESCHOOL.NL
In de zoektocht naar nieuwe scholen voor Amsterdam zijn nog vijftien plannen over. Uit vijftig pitches en achterliggende plannen kozen de Amsterdammers en een jury de in hun ogen beste initiatieven. Vijftien initiatieven gaan door naar de volgende ronde, waarin zij komende vijf maanden hun plan met hulp van coaches en onder begeleiding verder uitwerken.
Klein Amsterdam Klein Amsterdam is een onconventionele school, doordat het focust op de zogenaamde tussenruimte, waarin school, thuis en de stad samenkomen. De jury prijst dit plan voor de manier waarop de initiatiefnemers de ruimte van de school letterlijk en figuurlijk verbreden. School for Excellence Amsterdam Een school gericht op alle leerlingen van 4 tot 18 jaar. Er wordt een goede balans aangeboden tussen een basiscurriculum en een persoonlijke ontdekkingsroute, waardoor leerlingen alle tools in handen krijgen om levensvragen te beantwoorden en dromen waar te maken. Een ambitieus en baanbrekend plan, waarbij er aandacht is voor de unieke talenten van leerlingen, aldus de jury.
Een onderwijsgemeenschap van en voor 0-18 jaar Een school voor kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar. De onderwijsgemeenschap bestaat uit scholen voor verschillende leeftijdsfasen, aansluitend op de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen en jongeren, zonder de bestaande selectieve drempels. De jury is positief over de mate waarin er aandacht wordt besteed aan samen leren en ongelijkheid binnen het onderwijs.
12
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
De Latijnse School Een basisschool volgens het gedachtegoed van het gymnasium, met extra aandacht om uitval op gymnasia te voorkomen. Een goed doordacht en vernieuwend plan en een echte evolutie van de huidige Latijnse school, aldus de jury.
De Akademia De Akademia is een brede, multiculturele scholengemeenschap ‘zonder muren’ voor primair en voortgezet onderwijs (vmbo/havo/ vwo), waar jonge mensen leren breed, kritisch en creatief te denken. De jury is vooral te spreken over de wijze waarop er is nagedacht over het curriculum, de rol van de leraar en de ruimte voor vrije ontwikkeling van de leerling.
Het Forum Een school waarbij vmbo en mbo samenkomen. De leerlingen stellen met hun mentor en ouders een individuele leerroute vast. Ze volgen basisvakken op hun eigen niveau en werken in kleine, gemengde projectgroepen aan verdiepingsprojecten. De jury prijst het plan vanwege de combinatie van nuance en vernieuwend vermogen, en de aandacht voor samen leren.
Onze Amsterdamse School De Amsterdamse school is een oefenplaats voor de echte wereld, waarbij levensecht onderwijs wordt geboden voor ieder kind in Amsterdam, ongeacht afkomst, religie of capaciteiten. De jury is onder de indruk van de onderwijskundige onderbouwing en sterke organisatie.
De Trampoline Deze school beoogt de kansen voor leerlingen in Amsterdam Nieuw-West te vergroten, door zowel degelijk kennisonderwijs te geven als vakken die de creativiteit en het denkvermogen stimuleren. De jury is enthousiast over het idealisme en de uitgangspunten van het plan, waaronder meer onderwijstijd.
Agora Amsterdam Een school waarin de vragen van leerlingen centraal staan. De leraar houdt ondertussen in de gaten wat en hoe er geleerd wordt. Het is een voortzetting van een al werkend initiatief in Roermond. De jury roemt de doordachtheid van het plan, waarbij zowel de leerlingen als docenten veel vrijheid krijgen.
Laterna Magica Een school voor leerlingen van 0 tot en met 18 jaar, waarbij nieuwsgierigheid als bron wordt gezien voor leren. De jury ziet dit als een beproefd concept in het primair onderwijs, waar het voortgezet onderwijs veel baat bij zou kunnen hebben.
Het atelier is het hart van de school Op deze school staat het atelier centraal waardoor leerlingen een andere manier van werken en leren ontwikkelen. De jury vindt dit een interessant plan, door de grote aandacht voor motivatie van en samenwerking tussen leerlingen.
Het Kairos College Dit is een vrije school met een doorlopende leerlijn voor leerlingen van 4 tot en met 18 jaar. De school is opgericht vanuit een ouderinitiatief. Er is veel behoefte aan vrije scholen in Amsterdam en de jury is erg te spreken over de wijze waarop aandacht wordt besteed aan ICT en individuele leerlijnen.
Een vmbo voor jongens Een vmbo-school afgestemd op het ontwikkelingstempo, de interesses, de talenten en de beweeglijkheid van (vooral) jongens. Leerlingen worden meer betrokken bij de buurt en de buurt meer bij de school. De jury ziet dit als een grensverleggend idee, waarbij rekening gehouden wordt met de specifieke onderwijsbehoeften van jongens.
Via Marzano Een school voor tieners en pubers van 10 tot 16 jaar. Na zes jaar stromen leerlingen door naar klas 4 of 5 havo, klas 4 of 5 vwo of naar het mbo, niveau 3 en 4. De jury noemt het plan goed doordacht en heeft vertrouwen in het netwerk van de initiatiefnemers.
De Alan Turing School Deze school biedt onderwijs aan leerlingen van 4 tot en met 18 jaar, op hun eigen tempo en met goede vakdocenten. De school is 50 weken per jaar geopend, van 8 tot 22 uur. De jury ziet dit als een maatschappelijk relevant plan, waarin veel aspecten al goed zijn doordacht en veel aandacht bestaat voor de denkende wereldburger. MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
13
SCHOOLMAKERS
Op het Onderwijsfestival presenteert een deel van de vijftien winnaars hun plannen. Wij spreken zes van hen.
vmbo voor jongens “Jongens leren anders dan meisjes,” valt Kimo Steenaart van de Nieuwe School met de deur in huis. Daarom introduceren zij en haar collega’s een vmbo dat zich richt op de leerstijlen en ontwikkelingskenmerken van jongens. ‘Learning by doing’ staat centraal bij hun schoolplan. Jongens moeten bewegen om hun emoties te reguleren en ze leren in een ander tempo dan meisjes. Hoe zij tegemoetgekomen aan de eigenheid van jongens? Bijvoorbeeld met een uur sport per dag, geen (t)huiswerk en het aanboren van hun creativiteit. facebook.com/kiemonderwijs
14
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
www.agoraamsterdam.nl “Urban education?! Op het Agora wordt ‘global’ onderwezen!”, reageert interim onderwijsspecialist Alexandra Broussard enthousiast. Op de bestaande Agora school in Roermond skypte een leerling pas nog met Nasa. Alles draait om interesse gestuurd onderwijs gebaseerd op een planmatige aanpak. Ter illustratie geeft ze het voorbeeld van hun curriculum ‘wereld’. Hier kiezen leerlingen uit vijf brillen om de wereld te bekijken. Door de eigen keuze krijgt het kind veel eigenwaarde en de docent stuurt het lesproces. Alexandra is verliefd op dit concept: “Juist voor onze hoofdstad is het ook zeer geschikt!”
“Onze school vergroot de kansen voor jongeren in Nieuw-West!”
De trampoline In antwoord op de vraag waarom hun nieuwe school past binnen het lesgeven in een stad antwoordt Dylan Hylman van de Trampoline: “Onze school vergroot de kansen voor jongeren in Nieuw-West.” Kinderen zijn hier volgens deze schoolmaakster even slim als kinderen in Oud-Zuid. Doordat kinderen vanaf tweeënhalf jaar op hun voorschool kunnen beginnen en tot hun zestiende worden klaargestoomd voor het hogere onderwijs, kunnen zij een grote sprong maken en zo eventuele leerachterstand inhalen. Ze wil deze gelijkheid bereiken en potentie bij kinderen ontketenen door ze op hun eigen niveau te laten groeien. “Zit je in groep vijf, maar kun je rekenen op niveau zeven, dan doe je dat.” Dylan kan niet wachten om dit verschil te gaan maken. facebook.com/detrampolineAMS
www.scholalatina.nl Roos Bruinsma wil samen met haar collega’s van de Latijnse school dat alle Amsterdammers een klassieke vorming kunnen genieten. Er is veel uitval op gymnasia. Dit komt volgens Roos niet doordat leerlingen niet intelligent genoeg zijn. Alleen bezoekt niet iedereen thuis een klassiek concert of hoort bepaalde verhalen. Een leerling die nu van de middelbare school komt en een eindexamen heeft gedaan voor Frans, kan zich tot haar ergernis nauwelijks verstaanbaar maken in Frankrijk. Uit onderzoek blijk dat door op vroege leeftijd al met talen in aanraking te komen, je het meeste leert.
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
15
“Op onze democratische school ligt het eigenaarschap bij de leerling”
www.schoolforexcellence.xyz Op onze democratische school ligt het eigenaarschap bij de leerling. “Wij nemen een vraag bloedserieus,” zegt Erik Robertson. Wil je raketgeleerde worden? Een eigen IT- bedrijf oprichten? School for Excellence faciliteert de leerling. Als na gesprekken blijkt dat de wens diep geworteld is, regelen ze bijvoorbeeld een gesponsorde trip naar Cape Canaveral. Rekenen, Nederlands en Engels zijn wel verplichte kost om leerdoelen te bereiken. Nu is de ‘home base’ in Soest. Erik wil over de hele wereld ‘home bases’.
16
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
www.obslaternamagica.nl Laterna Magica biedt kinderen tot en met 12 jaar een leeromgeving met brede ontwikkelingsmogelijkheden en volop kansen te ontdekken wie ze zijn en waar ze goed in zijn. ‘Natuurlijk’ leren, nieuwsgierigheid als bron en denken in mogelijkheden zijn daarbij kenmerkende factoren. Dit integraal kindcentrum met een coachende benadering bestaat al zo’n zeven jaar en kent geen schotten tussen leerjaren. “Er bestaat dus een doorgaande ontwikkelingslijn zonder knik tussen opvang en onderwijs,” aldus Vivian Grothauzen. Het nieuwe doel: dit concept uitbreiden tot leerlingen van 18 jaar.
onderwijscafé katern
Leraren met lef Lees in dit katern wat de diverse ontmoetingen tussen Amsterdamse onderwijsprofessionals in de onderwijscafés over twaalf zeer uiteenlopende onderwijsthema’s opleverden. Van actuele en toekomstige ontwikkelingen tot onderwijzen in wereldstad Amsterdam. Bij de workshops internationalisering, peer reviewing, differentiatie en Urban Education staan we uitgebreider stil. Ben jij al een Amsterdamse leraar met lef?
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
17
1
Motiveren
Coachen
‘Wees complimentgericht op het proces, niet op het resultaat.’
‘Richt je op het doel, op de oplossing, niet op het probleem.’
Lamlendig gehang van een onwillige puber, die grossiert in uitvluchten. Waarschijnlijk geen onbekend beeld in een klaslokaal. Het is de kunst om jongeren op zo’n manier te begeleiden en te inspireren dat ze uit zichzelf in beweging komen. Intrinsieke motivatie is echter niet vanzelfsprekend en kan extern (bv. door ouders) of intern (druk vanuit jezelf) worden beïnvloed. Er zijn drie randvoorwaarden voor intrinsieke motivatie: competentie (ik wil verder komen), verbondenheid (ik wil me verbonden voelen) en autonomie (ik wil ruimte hebben).Maar hoe kunnen we jongeren intrinsiek motiveren om lessen te volgen, vooral wanneer ze het nut ervan niet inzien?
Wil je leerlingen op een oplossingsgerichte, coachende manier benaderen en motiveren? Meer diepgang in gesprekken met leerlingen hebben en in korte tijd tot de kern komen? Vast wel! Basisschoolleerlingen bereik je door de coachtechniek `schaalvragen’ effectief in te zetten. Hoe doe je dat? Doordat je kinderen leert kleine stapjes richting de eindstreep te laten zetten. Belangrijk hierbij: `Een coach probeert blanco te zijn en richt zich op het doel, op de oplossing, niet op het probleem.’
• Ga met die jongeren in gesprek, weet waarom ze niet gemotiveerd zijn. • Onthoud dat iedere leerling een eigen leerstrategie heeft. • Vergeet niet dat succeservaringen belangrijk zijn om gemotiveerd te raken, maar geef complimenten op inzet en vooruitgang, dus op het proces, en niet op het resultaat. Verder kan het helpen om: • activerende didactiek toe te passen; • de leerling vooraf mee te nemen naar het einddoel (waarom moet je dit leren?); • korte doelen te stellen; • gevoel en emotie op te roepen, door bv. een gezellige ervaring te creëren, of om uit eigen ervaring te putten. 18
2
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
Bij de schaalvragentechniek laat je een kind op een schaal van 1 (heel slecht) -10 (uitstekend) het eigen functioneren beoordelen, waar het zich bevindt. Vraag vervolgens door: • Waarom geef je geen lager cijfer, dus wat gaat er wel goed? • Met welk cijfer zou je blij zijn? Wat gaat er dan allemaal goed bij dat cijfer? • Wat denk je dat we kunnen doen om dat cijfer te behalen? Laat de leerling zelf opsommen wat goed gaat, een doel stellen en met een oplossing komen. Elk stapje telt, hoe klein ook!
3
Maakonderwijs
4
Wetenschap & Techniek
‘Het gaat om het ontwikkelen van ondernemerschap’
‘Laat kinderen zich verwonderen en prikkel ze’
Kun je hoofd, handen én hart van een leerling tegelijkertijd stimuleren? Het antwoord is: Ja! Door middel van ‘maakonderwijs’: leren (door te) maken. In de afgelopen jaren zijn allerlei moderne technologieën goedkoop en makkelijker beschikbaar geworden. Zo kunnen dus zowel jongens als meisjes op een laagdrempelige manier leren ontwerpen én maken. Deze leerlingen van vandaag, en daarmee de werknemers en burgers van morgen, kunnen deze gereedschappen gebruiken om hun creativiteit te ontplooien. Van het leren door te maken krijg je energie, leer je samenwerken en elkaar beter te verdragen bij het oplossen van vraagstukken.
Vanaf 2020 stelt het ministerie structurele aandacht voor Wetenschap en Technologie verplicht. Maar hoe kunnen we daar in onze onderwijspraktijk vorm aan geven? ‘Kinderen zich laten verwonderen en ze prikkelen, is nodig om hun motortje om te leren draaiende te houden,’ neemt een deelnemer mee uit de workshop. Bij techniek worden kinderen uitgedaagd om te redeneren: `als dit…., dan dat`. Een school heeft veel vrijheid in de manier waarop ze invulling geeft aan W&T. Natuurlijk zijn sommige scholen al aardig op de goede weg, zoals Basisschool Oostelijke Eilanden, die gebruikmaakt van ‘techniektoren’ en techniek aan de orde stelt bij andere vakken, zoals bakken en ruimtevaart.
‘Het proces, het ontwerp, het creëren en experimenteren is belangrijker dan het uiteindelijke product. Durf buiten de gebaande paden te gaan. Want ook van fouten maken leer je. Het gaat om het ontwikkelen van ondernemerschap.’ Neem dus de ruimte voor innovatie en creativiteit: experimenteer erop los!
Interessant: creativekidsconcepts.com/ detechniektorens/
Interessante initiatieven: www.fabschool.nl, www.instructables.com en www.waag.org
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
19
5
Onderwijs en Jeugdzorg
School, straat en thuiscultuur
‘Zichtbaarheid van Ouder- en Kindteams is essentieel.’
‘Don’t give in; ga niet mee met die straatcultuur’
Sinds 2015 zijn er op alle scholen ouderen kindadviseurs (OKA) en Ouder- en Kindteams (OKT) die nauw samenwerken met scholen, vooral de IB’ers. De koppeling tussen onderwijs en jeugdzorg is nieuw voor alle betrokken partijen. Geluiden vanuit de praktijk, vanuit de zaal: de samenwerking in het po is vrij duidelijk geregeld, maar in het vo valt er nog veel winst te behalen. Omdat er geen eenduidige taakomschrijving bestaat, het aantal uren per school voor een OKA verschilt en dit typisch mensenwerk blijft, verschilt de werkwijze echter per school.
Hoe match je school, straat en thuiscultuur met elkaar, én houd je balans tussen die (soms conflicterende) culturen? Daarvoor moet je leren denken vanuit de verschillende culturen en weten hoe daarmee om te gaan. De thuis-cultuur heeft vaak een wat volks, traditioneel, matrifocaal, modern karakter. De straat-cultuur is juist wat meer macho-‘masculien’.
Het vermoeden bestaat dat het opschalen naar vervolghulpverlening (bijv. AMK) moeilijker is geworden. Het eerste aanspreekpunt is nu vaak de OKA; OKA is de verbinder met de IB’er. Onderwijsvragen komen bij de IB’er terecht. Vragen over opvoeden en opgroeien zijn voor de OKA. OKA’s zijn er voor enkelvoudige problematiek. De zaal stelt dat er weinig communicatie tussen OKT en ouders bestaat, en mist het contact met de leerling. ‘We hebben het over een nieuw instituut. De zichtbaarheid van een OKA naar leerkracht, leerling en ouder toe is essentieel voor een prettige samenwerking.’
20
6
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
De cultuur van school tot slot wordt meer als burgerlijk-’feminien’ ervaren. Aan de docent de taak hiertussen een balans te vinden: oog te hebben voor de ontwikkeling van de leerling vanuit de verschillende culturen en niet vanuit slechts één aspect. Je moet de straatcultuur leren begrijpen en deze niet uit de klas halen, maar de docent is wel de behoeder van de schoolcultuur en bepaalt wat wel en niet kan in de klas. ‘De straatcultuur gaat nooit uit het leven, maar: ‘Don’t give in!’ Ga niet mee met die straatcultuur.’ Help leerlingen bij hun keuze welke cultuur voor hen het belangrijkst is door de het probleem bespreekbaar te maken.
7
Urban Education
‘Onderwijs in Amsterdam is anders, maar het lesgeven is hetzelfde als in een dorp’ • Is les geven in Amsterdam echt zo anders dan in een dorp ergens in Twente? • Is het nodig om verschil te maken in de lessen? • Is Urban Education noodzakelijk in ons Amsterdams onderwijs? Urban Education gaat over: de context van de stad, superdiversiteit (sekse, leeftijd, etniciteit, klasse, woonbuurt etc) op school, diversiteit in het thuis- en leefmilieu, samenwerking van professionals (in en buiten school samenwerking bijv. Ouder- en kindteams). De invulling van het begrip kenmerkt zich door allerlei aannames. Echter, als we naar de cijfers kijken, dan laten die ten opzichte van een plattelandsdorp een ietwat negatiever beeld zien ten aanzien van o.a. armoede, inzet GGZ en jeugdbescherming. Ook in dorpen heb je achterstandswijken en diversiteit, maar wel op minder grote schaal. Volgens de aanwezigen is onderwijs in Amsterdam anders dan in een dorp. Maar het lesgeven is in de basis hetzelfde. De omgeving en context zijn anders. In Amsterdam is er minder ruimte om te spelen, zijn ouders vaak mondiger en kinderen ook, kinderen lijken eerder volwas-
sen, leerlingen zijn vaker alleen aan het reizen of ze zijn op straat, ze leven vaker in kleine huizen met meerdere gezinsleden op een kamer. De randvoorwaarden lijken vaker minder goed geregeld. Aan de andere kant gebeurt er in de grote stad ook veel, waardoor je als docent kunt inspelen op actuele thema’s en activiteiten. Denk aan de kracht van diversiteit in mensen, bedrijven, hulpverlening, de groei van internationalisering etc. Zijn leerlingen uit de grote stad echt anders? ‘Kinderen in de grote stad zijn vaak wel vroeg straatwijs, maar dat betekent niet dat ze sociaal-emotioneel ook op dat niveau functioneren. Er wordt over heel veel dingen gesproken. Ze zijn goed gebekt, maar het echte besef van zaken is er nog niet altijd, ze zijn op emotioneel niveau vaak nog niet helemaal volgroeid.’ Sommige docenten herkennen het beeld dat zowel ouders als leerlingen uit de grote stad veel mondiger zijn, andere ervaren juist in de stad een grotere afstand tussen ouder en school, en verklaren de lagere betrokkenheid met het `feit’ dat alles in de grote stad veel anoniemer is. ‘De grote stad is veel individualistischer. In een dorp wordt meer ingezet op persoonlijke kennismaking. In een stad is dat echt lastiger.’
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
21
8
Peer reviewing
‘Samen durven leren’ Ook peer-reviewing kan een heel belangrijke rol spelen in hoe we het onderwijs in de stad verder kunnen verbeteren. Excellent onderwijs komt vooral tot stand doordat leraren leren van en met elkaar, en samen het onderwijs verbeteren. `Het is belangrijk om kritisch te blijven op jezelf en op collega’s, samen te durven leren.’ Vragen die in dit onderwijscafé centraal stonden: • wat kun jij zelf doen om een goede leeromgeving voor jezelf en jouw collega’s te creëren? • hoe kunnen jouw collega’s je helpen je werk beter te doen? De conclusies die naar voren kwamen, hadden onder andere betrekking tot tijd en organisatie. Peer reviewing gaat niet vanzelf maar moet worden georganiseerd. Enkele aanwezige deelnemers gaven aan vast te lopen bij bijvoorbeeld het organiseren van onderlinge lesbezoeken en intercollegiale consultatie. Daarvoor is tijd nodig in het drukke rooster, bijvoorbeeld voor vaste bijeenkomsten met leraren waarop aan onderwijs kan worden gewerkt. Door met elkaar in gesprek te gaan ontstaat er ruimte om te leren over elkaars manier van lesgeven, maar ook om reactie te krijgen op hoe je zelf als leraar dingen aanpakt. Van belang
22
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
hiervoor is ook goed luisteren naar elkaar, en een veilige omgeving creëren waarin feedback geven en ontvangen mogelijk is. Ook wordt nog wel eens vergeten dat leraren ook feedback kunnen vragen aan leerlingen. Dat is spannend, maar kan ook juist heel leerzaam zijn.
9
Differentiëren
‘Leer het kind ook dat bij vrijheid verantwoordelijkheid hoort’ Ieder kind is uniek en komt het best tot zijn recht met een op het individu toegesneden benadering. Maar de vraag is hoe je dat doet, als je een groep van dertig leerlingen hebt, met ieder zijn eigen karakter en leerbehoefte. Dus hoe houd je oog voor diversiteit en differentiatie? ‘Differentiëren begint bij goed kijken naar de leerling en zijn behoefte, en niet oordelen. Daarbij ga je uit van het kind, niet van een norm. Vertrouw het kind, maar leer het ook dat bij vrijheid verantwoordelijkheid hoort.’ Geef leerlingen inzicht in het eigen leren, en vrijheid in hoe ze willen leren. Dit geeft verantwoordelijkheid voor de eigen ontwikkeling. Je moet kinderen veel meer vragen wat ze denken aan te kunnen, wat ze meer uitdaging geeft. Een grote mate van autonomie, verantwoordelijk binnen een kader is belangrijk. Ondersteun leerlingen om hun eigen kwaliteiten te leren kennen. Leerlingen gaan dan ook iets over elkaars kwaliteiten zeggen, vinden. Dat is interessant en helpt samenwerken, elkaar begrijpen. Laat in een groep ieder zijn kwaliteit gebruiken. Daarin komt ieder kind tot zijn recht. Niet ieder kind hoeft hetzelfde te doen. Dat is zonde van de tijd die in andere ontwikkelpunten gestopt kan worden.
Leerlingen weten ook heel goed onderling te differentiëren. Zet ze in een groep en ze komen er vrij snel achter wie waar goed in is. Laat ze een onderzoek doen; er zijn schrijvers, presentators, onderzoekers. De een is introvert, de ander extravert. Dat ontdekken of weten ze van zichzelf of elkaar. Het gaat makkelijker als ze al wat langer in dezelfde klas zitten. Dat voelt vertrouwd. Geef kinderen die het aankunnen een eigen opdracht om iets aan te pakken. Je moet de stof en de uitdaging laten aansluiten op de behoefte van de leerling, op wat hem prikkelt en wat hij nodig heeft. Daarbij moet je ze uit hun comfortzone laten stappen. Zet in op meervoudige intelligentie om recht te doen aan verschillende leerstrategieën. Differentiatie zorgt voor motivatie bij leerlingen. Er zijn zeer verschillende manieren van differentiëren, ook binnen het po: verschillende instructiegroepjes, individuele leerwegen, coöperatieve werkvormen, inspelen op de meervoudige intelligenties… ICT-middelen kunnen enorm helpen. Ze geven leerlingen ruimte om zelf te zien. Flipping the classroom geeft de docent een meer coachende rol in de klas, de traditionele lerarenaanpak laat je thuis gebeuren. `Verder is differentiëren ook een kwestie van jatten. Profiteer van een ander zijn succes. Leer van elkaar, zoek samen uit in dialoog. Maar dat kan niet met ‘nee, want…’ of ‘ja, maar…’. Doe dat met ‘ja, en…’.’
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
23
10
Internationalisering
‘Meer kennis van elkaars culturen hebben is van belang’ ‘Onze leerlingen zijn wereldburgers, die we multicultureel moeten leren denken,’ concludeert een deelneemster na de workshop Internationalisering. In een wereld waarin grenzen vervagen en mensen steeds vaker en intensiever contact met elkaar hebben, is aandacht voor internationalisering belangrijk. Vooral in een stad als Amsterdam waar veel internationale ondernemingen zijn gevestigd, mensen met verschillende culturen wonen en het toerisme hoogtij viert. Zowel voor leerlingen als leraren kan aandacht voor internationalisering op school een verrijking zijn. Er bestaan op dit gebied al diverse initiatieven binnen het po en vo in de stad: het leren van vreemde talen, schooluitwisselingen, stages in het buitenland, maar de vraag is: is dit voldoende? De conclusie dat er nog geen goede definitie van de term `internationalisering’ bestaat, of dat het onderwijs deze nog niet als gemene deler gebruikt, is snel getrokken. Meer kennis van elkaars culturen hebben is van belang. Als docent moet je veel
24
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
rekening houden met de verschillende herkomsten. Het is essentieel je als docent de volgende vragen te stellen: • Hoe maak je kinderen nieuwsgierig, hoe stimuleer je ze om verder te kijken dan hun eigen wereld? • Hoe help ik ze de mogelijkheden te zien die een internationale omgeving te bieden heeft? • Welke vaardigheden zijn daarvoor nodig? De meerwaarde moet zijn dat kinderen zich beter weten te bewegen in de internationaler wordende omgeving waarin we hier en daar buiten leven. Internationalisering zou zich echter niet enkel moet richten op de Westerse culturen, of de voor de hand liggende voorbeelden. Veel Amsterdamse jongeren hebben roots in Afrika of Turkije, Suriname… zij zullen bij `internationaal’ en `stages’ denken aan het land waar hun roots liggen. Wat moeten zij in Londen of Berlijn? Naast de eisen die de multiculturele samenleving met zich meebrengt, zijn er ook de ‘Amsterdamse eisen’. Waar staat de gemeente in deze discussie? Het gaat niet alleen om onderwijs, maar ook om wat er op straat en thuis gebeurt.
11
De lerende school
‘Een lerende organisatie is een cyclisch proces dat nooit af is en dat je met elkaar als directie en leraren moet doorlopen’ We laten onze leerlingen vaak groepsopdrachten maken, en benadrukken daarbij het belang van samen werken, initiatief nemen en gedeelde verantwoordelijkheid. Maar hoe zit het met ons ‘samen leren,’ dat van docenten en scholen? Een mooi voorbeeld uit de praktijk van een school waar het samen leren in ontwikkeling is en waar initiatief en eigenaarschap laag in de organisatie liggen, is de Gerhardschool. Op deze school voor onderwijs, zorg en opvoeding aan kinderen met ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische stoornissen heeft een collega na het afronden van zijn master-opleiding Special Educational Needs het initiatief genomen tot onderlinge intervisie en lesbezoeken. Dit heeft ertoe geleid dat intervisie nu onderdeel uitmaakt van de professionele samenwerking binnen de school. Mede door de versterking van School aan Zet worden ontwikkelingen op de Gerhardschool nu vaak geïnitieerd door leraren. ‘Juist het eigenaarschap dat leraren voelen, is belangrijk om professionalisering op gang te brengen.’ Dat het van én met elkaar leren zo in de schoolcultuur is verweven, spreekt veel deelnemers aan het onderwijscafé aan. Het is goed om bij de invulling hiervan aan te sluiten bij de eigen situatie (en ontwikkeling)
Samen Leren Inhoud Geven is een programma van School aan Zet waarbij leraren, schoolleiders en besturen versterkt worden in hun ontwikkeling naar een meer professionele lerende organisatie.
en de vaak al aanwezige expertise in de school. Facilitering in tijd of mogelijkheden in het rooster, bijvoorbeeld om bij elkaar in de klas te kijken, is echter bij veel scholen niet optimaal georganiseerd. De ruimte die nodig is voor het leren van elkaar wordt daardoor in de praktijk niet altijd gegeven. ‘Een lerende organisatie is een cyclisch proces dat nooit af is en dat je met elkaar als directie en leraren moet doorlopen.’ Daarbij moet het steeds duidelijk zijn wat er voor de leerlingen in het onderwijs moet verbeteren. Na afloop moet het ook in het onderwijs geëvalueerd worden. Je moet met elkaar ruimte creëren en iedereen moet om, ook de directie en het bestuur. Het gaat hierbij vaak om een verandering in cultuur, een verandering in hoe men gewend is om dingen te doen en dat heeft tijd nodig. De directie moet leren dingen uit handen durven geven en overlaten aan de expertise van de leraren, en hierbij duidelijke kaders aangeven, waarbinnen leraren die ruimte kunnen benutten. Interessant: De Werkwijzer samen leren is een digitale tool voor basisscholen. Deze geeft handvatten om de ontwikkeling naar een lerende organisatie vorm te geven op alle lagen (leraar, schoolleider en bestuurder) binnen de organisatie. www.schoolaanzet.nl/primair-onderwijs/aanpak-samen-leren-inhoud-geven/werkwijzersamen-leren/
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
25
12
Leraren met lef!
www.lerarenmetlef.com Stichting Leraren met Lef is een landelijke organisatie voor leraren uit het po, vo én mbo. Ze staat voor verandering, verbetering en vernieuwing van onderaf uit het werkveld.
‘Lef is de motor voor onderwijsinnovatie!’ Jeroen van den Berg, bestuurslid van Leraren met Lef, verzorgde het Onderwijscafé Leraren met Lef. Een groot deel van de bijeenkomst ging over de vijf pijlers voor verandering van het onderwijs, namelijk: 1. positieve pedagogiek: het beste uit ieder kind halen door het kind te leren kennen en zich veilig te laten voelen. 2. de lerende school: waar men leert van en met elkaar. 3. gedeeld leiderschap: overleg over wie waarvoor verantwoordelijk is en leg hier verantwoording over af bij elkaar. Maar: schoenmaker, houd je bij je leest! Er zijn specialisten nodig om extra verantwoordelijkheden te nemen over deelterreinen. Leidinggeven aan een schoolorganisatie is zo’n deelterrein. 4. verschillen tussen leraren gebruiken: net als leerlingen gezien moeten worden in hun uniciteit, geldt dat ook voor leraren. 5. timemanagement: meer baas over je eigen tijd om goede resultaten te kunnen neerzetten. Bovenal: een leraar met lef durft naar zichzelf te kijken! Daarnaast: een leraar met lef probeert ook z’n collega’s mee
26
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
in beweging te krijgen en ziet dat ieder kind een natuurlijke behoefte heeft aan relatie, autonomie en competentie, en dat die aspecten ook de basis voor leren vormen. Workshopdeelnemers stelden zich de gewetensvraag, of ze de gebruikte onderwijsmethodes los wilden en durfden te laten. Het vraagt namelijk lef om op basis van ‘trial and error’ alternatieven te zoeken. Uit je comfort-zone komen vraagt lef. Een methode hiervoor is bijvoorbeeld je leerlingen om hun mening over je onderwijs te vragen. Lef is de motor voor onderwijsinnovatie! Maar hoe krijg je dan vervolgens je collega’s mee? Het begint bij jezelf en je moet bepalen welk positie je hebt in het ‘peleton’ van collega’s. Stel jezelf de vraag wat voor leraar je in de praktijk bent, en hoe je als docent wilt zijn, waar je goed in bent en wat maakt dat je daar goed in bent. Interessant: www.ted.com/talks/ken_robinson_says_ schools_kill_creativity?language=nl
Waar kies jij voor? De kern van de Lerarenagenda van de gemeente Amsterdam is dat leraren en schoolleiding zelf kunnen kiezen waar ze de komende jaren extra op willen inzetten en welke resultaten ze hiermee gaan boeken. De gemeente faciliteert. Onder andere door het beschikbaar stellen van lerarenbeurzen en scholenbeurzen. Waarin wil jij je bekwamen, vroegen wij leerkrachten Margriet, Bülent en Carol.
Margriet Winkelman Docente beeldende vorming PO
Bülent Keskin ROC Amsterdam Zuid-Oost
Carol Baumgart Basisschool El Kadisia
COLLEGA’S MEEKRIJGEN De perfecte opleiding ‘beeldende vorming’ waarin ze leert over de coachingkant van haar vak, vond Margriet nog niet. Hoe krijg je collega’s mee met jouw idee? Dat wil zij wel leren.
HANDEN VOL Bülent heeft als vierdejaars docent zijn handen vol met het voor de klas staan. Hij wil eerst het ambacht docent onder de knie krijgen, voor zich in andere zaken te bekwamen.
GEDIFFERENTIEERD ALS VINGERS AAN EEN HAND Carol gaat zeker een aanvraag voor een leerkrachtenbeurs indienen. Zij zoekt meer verdieping in differentiatie. Elk kind is uniek! Aan de hand van haar vingers legt ze ouders vaak uit hoe het kan dat kinderen op verschillende niveaus presteren. Van de vijf vingers is niet een hetzelfde. De ene vinger wordt vuilnisman, de ander gaat naar de universiteit. Allen zijn onmisbaar.
Waarin wil jij je verder bekwamen? Lees mooie voorbeelden van de ruim 1200 leerkrachten die een beurs aanvroegen in de voortgangsrapportage Amsterdamse leraren en scholenbeurzen. Voor meer informatie over het aanvragen van een leraren- of scholenbeurs: amsterdam.nl/lerarenagenda
Voort gang srap
port age A ms te Scho rdamse L lenb eurz erarenen 2 015/2 en 016
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
27
WAT HEEFT UW SCHOOL VOOR ELKAAR?
Sommige schoolleiders zijn erg tevreden over de manier waarop het mentoraat of anti-pestprogramma invulling heeft gekregen op hun school, andere docenten zijn trots op hun excellentieprogramma of begeleiding van nieuwe docenten. Wij vroegen deze onderwijsprofessionals: “Wat heeft jouw school goed voor elkaar?”
28
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
“Veilig! Warm! HLZ”
“Wij geloven in de positieve benadering, ROC op maat”
“CSB is een Amsterdamse school met goede resultaten”
Ik dacht dat ik zo'n goede leraar was
Ik dacht dat ik zo'n goede leraar was Dat ik zo heel ervaren was En geen last van stress meer had Maar gisteren liep iemand zomaar uit mijn klas weg En ik snapte niet wat er gebeurde Ik rende hem achterna tot in de gang En vroeg waar hij last van had Hij vond dat ik teveel zeurde En er bij mij eigenlijk niet zoveel gebeurde Ook vond hij dat hij bij mij niets leerde En ik alleen maar over mijzelf stond te praten Ik wist niets anders te doen dan op hem in te praten Ik dacht dat ik zo'n goede leraar was En dat mijn verhaal voor iedereen duidelijk en verhelderend was Dat was, althans bij deze leerling duidelijk niet het geval Hij wilde uitleg over mijn vakgebied Ik zei: Mijn persoonlijke verhalen dienen als illustratie. Je snapt het niet Gelukkig was hij bereid weer met mij mee de klas in te gaan En gingen we er op een wat andere, meer zakelijke, manier weer tegenaan Na afloop van de les schudden we elkaar de hand En lijkt er zo op het oog niet veel meer aan de hand Het dubbele gevoel bij mij van binnen Doet mij bezinnen Weer opnieuw beginnen Weer meer terrein gaan winnen Ik dacht dat ik zo'n goede leraar was Plots besef ik wat een moeilijk beroep ik heb gekozen Laveren tussen directie, collega's, studenten en familie, vrienden en anderen in Ik weet dat ik een goede leraar ben En dat ik mijzelf verdomd goed ken En ook als iemand niet goed begrijpt waar ik mee bezig ben Zolang ik weet te luisteren naar wie dan ook Blijf ik die leraar die ik altijd wilde zijn Bij mij, hem of haar, wil ik zijn, daar voel ik mij fijn
Š George de Koning DOCENT ROC VAN AMSTERDAM
30
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
LEERLINGEN MET NOTEN OP HUN ZANG Wat is het advies aan de leerkracht van de ROCleerlingen van de band Clique? Deze muzikale talenten sloten en sluiten het Onderwijsfestival spetterend af.
“Leerkrachten, verplaats je in de leerling.”
We spreken de Clique-bandleden Rose, Zoe, Owen, Jasper, Dirk en Rowan voor hun optreden. Front-zangeres Rose zingt het hoogste lied en adviseert leerkrachten om zich te verplaatsen in hun leerlingen. “Hoe vond jij school vroeger?” Juf Evelien geeft bij hen het goede voorbeeld. Zij is volgens de bandleden lief, doch streng wanneer het nodig is. Bovenal heeft ze geduld! Dit komt volgens hen doordat ze psychologie heeft gestudeerd. De band concludeert: “Leerkrachten moeten naar binnen kijken, open staan en keep on pushing door te zeggen: ‘Jullie kunnen het wel!’.”
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
31
“Het delen van kennis en resultaten krijgt de volle aandacht.�
Oproep van de wethouder Ik ben ervan overtuigd dat u samen (leraren en schoolleiding) het beste weet hoe u de opgedane kennis en ervaringen wilt delen. De gemeente wil daarbij graag ondersteunen. Daarom roep ik u allen op om uw suggesties maar ook vragen rond het delen van kennis kenbaar te maken. U hoeft het namelijk niet alleen te doen. Stuur een e-mail naar lerarenagenda@amsterdam.nl
32
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
dankwoord
Petje af! Ga er maar aan staan ... lesgeven in Amsterdam. De buurten zijn divers, geen leerling is hetzelfde en er wordt steeds meer van een leraar gevraagd. Ik heb heel veel respect en bewondering voor de Amsterdamse leraren die dag in dag uit de nieuwe generatie (wereld) wijs maken, Daar moeten we wat mij betreft vaker bij stilstaan. Zoals bij deze feestelijke aftrap van het schooljaar op het Amsterdamse Onderwijsfestival. Aan de slag met leraren- en scholenbeurzen Ik vind dat leraren de kans moeten krijgen zich te ontwikkelen en hun vak te verdiepen Daarom heeft dit college de leraren- en scholenbeurs in het leven geroepen. Met trots kan ik zeggen dat dit schooljaar 1242 leraren en 125 scholen uit het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs aan de slag gaan met de Amsterdamse Leraren- of Scholenbeurs. Dat er zoveel leraren en scholen gebruik maken van deze mogelijkheden zegt veel over de ambitie en gedrevenheid van het Amsterdamse onderwijs. Delen van kennis en resultaten In de aanvragen voor de beurzen zie ik een brede betrokkenheid binnen de school. Hieruit blijkt dat leraren veel met en van elkaar willen leren. Het delen van de opgedane kennis en de resultaten binnen en buiten de eigen school, krijgt komend jaar de volle aandacht. Waar mogelijk en gewenst ondersteunen we dit graag vanuit de gemeente. Ik verheug me op de mooie resultaten die gaan ontstaan voor de Amsterdamse leerlingen! Lees meer in de Voortgangsrapportage Amsterdamse Leraren- en Scholenbeurzen 2015/2016. SIMONE KUKENHEIM Wethouder onderwijs
MAGAZINE ONDERWIJSFESTIVAL
33
Colofon
ono-ono magazine on the spot ono-ono.nl
Dit magazine is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van de afdeling onderwijs en leerplicht van de gemeente Amsterdam. Met dank aan iedereen die heeft meegewerkt!
Redactie Simone BommeljĂŠ, simonebommelje.com Redactie Sandra Ekkelboom, sandraspelt.nl Fotografie Ruud van der Graaf, ruudvandergraaf.nl Ontwerp AKIMOTO, Simon Cordes, akimoto.nl