Het jaar 2017
Aan het roer
DIRECTEUR-BESTUURDER MARIO NOSSIN
De pioniersfase levert nu resultaten op
'I
edere dag zijn de honderdzestig medewerkers van SMD hard aan het werk. Iedereen is zo druk dat we bijna niet meer zien wat er allemaal in de organisatie gebeurt. In dit magazine staan wij daar bij stil. Medewerkers en inwoners vertellen waar we ons iedere dag druk voor maken. De werkdruk binnen onze organisatie is hoog geweest omdat we met het vormgeven van de wijkteams veel van onszelf gevergd hebben. We experimenteren en nemen risico’s. Die pioniersfase gaat nu resultaten opleveren. Het wordt steeds duidelijker wat we wel en niet meer hoeven doen. We willen competente medewerkers die zich kunnen registreren als generalistische wijkcoach. Dat is niet in lijn met de verplichte SKJ-registratie vanuit de Jeugdwet. We hebben ons hier landelijk sterk voor gemaakt waardoor we nu de koploper zijn in het realiseren van een nieuw register. Ik ben blij dat wmo-consulenten uiteindelijk deel uitmaken van de wijkteams. Onze organisatie verandert. Sommige mensen nemen daarom afscheid en nieuwe mensen komen juist op die veranderingen af.ឿ
2
Inhoud
Aan het roer
Transformatiecoaches �����������������13
Voorwoord Mario ������������������������2
Succesvol team ��������������������������14
Raad van toezicht ������������������������8
Citydeal �����������������������������������24
OR ���������������������������������������������8
WMO ��������������������������������������26
Afscheid Harm Kelderman ����������31
In een groep Klein en fijn in de wijk
STERker ������������������������������������15
Theemutsen ���������������������������������6
Zelfstandig wonen ���������������������23
Kookgroep voor mannen ��������������7
KIES �����������������������������������������23
Expeditie buitensport ��������������������7
Groepswerk ������������������������������25
Dolphia ������������������������������������12 Werkervaring opdoen ����������������12
Uitgelicht VHT en Team huiselijk geweld ����16
Over geld en cijfers
Maatschappelijke opvang �����������18
Weten wat zorg kost ��������������������9
Money class ������������������������������19
Baten en lasten ��������������������������28
Online ��������������������������������������20
Medewerkers ����������������������������28
Armoede ����������������������������������20
Casuïstiek ���������������������������������30
Mantelzorg �������������������������������21 Bedrijfsmaatschappelijk werk ������22
Sterk fundament SMD trotse partner van
Colofon �������������������������������32
gemeente Enschede ����������������������4 Expeditie Enschede ��������������������10 Inkoop ��������������������������������������11 Kwaliteitskader ��������������������������13
3
Sterk fundament
SMD trotse partner van gemeente Enschede SMD heeft een grote rol in mogen nemen als partner van de gemeente Enschede voor de uitvoering van de decentralisaties in de wijkteams. De wijkteams hebben als doel burgers tijdelijk te ondersteunen bij het zelfstandig leven, wonen en werken in Enschede. De voorbereidingen begonnen in 2014 met het aanstellen van wijkteammanagers en medewerkers. Naast maatschappelijk werkers van SMD werden meer dan zestig collega’s aangenomen vanuit organisaties als MEE, Jarabee, RIBW en Bureau Jeugdzorg. In september 2014 gingen de wijkteams in Enschede van start. Meer dan 90% van de activiteiten van SMD vinden binnen de wijkteams plaats. De uitvoering van de drie transities (WMO, Jeugdwet en Participatiewet) en van de Wet op Passend Onderwijs kwam hiermee grotendeels bijeen in de wijkteams Enschede met meer dan 160 professionals.
4
Na een uitgebreid traject van consultatie en vormgeving zijn in september 2017 de wmo-(zorg)consulenten geĂŻntegreerd in de wijkteams. Hiermee werden ongeveer zeventig professionals (consulenten backoffice en frontoffice) toegevoegd aan de wijkteams waardoor een bredere dienstverlening aangeboden kon worden. Wat SMD betreft een logische en welkome aanvulling. Het jaar 2017 stond grotendeels in het teken van de doorontwikkeling van de wijkteams. Inmiddels wordt het construct van de wijkteams in Enschede als voorbeeld gezien door andere gemeenten.
In een groep
Ervaringen delen met lotgenoten Meer dan vierhonderd volwassenen, kinderen en jongeren namen in 2017 deel aan een groepstraining die door een of twee van de vijfentwintig SMD-trainers gegeven werd. Trainer en coördinator groepswerk Lonneke Hoogstraten over het effect en de resultaten van groepswerk. Je vindt humor in elke trainer en training. Wat zijn de voordelen van groepstrainingen? Je deelt ervaringen met lotgenoten, daarin vinden mensen herkenning en ze trekken ze zich aan elkaar op. Samen aan doelen werken en delen van ervaringen verbindt, relativeert en motiveert. Ook is het confronterend en werkt het vaak ontschuldigend. Het is een leuke manier om aan jezelf te werken. In een groep krijg je van veel mensen feedback en ondersteuning en er wordt met verschillende werkvormen gewerkt. Na de training houden deelnemers vaak contact met elkaar waardoor ze actief blijven.
Mensen vinden herkenning en trekken zich aan elkaar op Deelnemers groepswerk
Ik welke situaties nemen mensen deel aan groepstrainingen? Het betreft mensen die: • seksueel misbruikt zijn in hun jeugd; • geweld in hun relatie hebben meegemaakt; • onzeker, subassertief of juist agressief zijn; • het lastig vinden zich in sociale situaties te redden; • veel vragen hebben rondom zelfstandig (gaan) wonen; • overbelaste mantelzorger zijn; • gepest worden; • een verlieservaring hebben; • stress of spanning ervaren in huis; • gescheiden ouders hebben.
Jongeren KIES (160) Sociale vaardigheden (83) Zelfstandig wonen (16)
In welke gevallen is een groepstraining niet geschikt? Als iemand verslaafd is of er een psychiatrische problematiek op de voorgrond staat. Wat waren de belangrijkste ontwikkelingen in 2017? Er was een grote groei in het aantal deelnemers aan de training Zelfstandig wonen. De training Opkomen voor jezelf geven we apart aan mannen en vrouwen. Ik heb een draaiboek ontwikkeld voor een training waaraan mannen en vrouwen samen deel kunnen nemen. We hebben besloten regionaal te kiezen voor de trainingen Piep zei de Muis en Billy Boem. We krijgen nieuwsgierige en enthousiaste reacties en veel aanmeldingen.
Volwassenen STERker (17) Mantelzorger in Balans (14) Rouw en Verlies (15) Opkomen voor jezelf (48) Assertiviteit verdieping (8) Coach 2.0 training (30) Goldstein (16) 5
Klein en fijn in de wijk
Noaberschap bij de Theemutsen van Wesselerbrink Tijdens het bezoek van Mark Rutte wilden Daniëlle en Nathalie van de Theemutsen geen poespas maar gewoon doen, zoals altijd. Dat kwam goed uit want Rutte lustte graag een plakje cake bij de thee en sprak met hen alsof ze elkaar al jaren kenden. ‘Ongedwongen gezelligheid, dat is voor ons het belangrijkste.’
I
n de flats van de wijk Wesselerbrink wonen veel alleenstaande ouders met jonge kinderen die vaak een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Wijkcoach José Poorthuis kreeg een aantal van deze moeders bij elkaar tijdens de Doenbeurs en vroeg hen waar ze behoefte aan hadden. De meeste vrouwen wilden meer contacten en
6
een plaats waar ze met hun kinderen terecht konden. Poorthuis regelde voor de vrijdagochtenden een ruimte in de voetbalkantine en binnen de kortste keren waren de Theemutsen een feit. Inmiddels ontmoet de groep van zo’n vijftien vrouwen met kinderen elkaar wekelijks. Ze bedenken zelf thema’s en nodigen daarvoor mensen uit. Bijvoorbeeld rond opvoeden, financiën of voeding. De deelnemers maken hun eigen netwerk en passen op elkaars kinderen. Iedereen neemt iets lekkers mee en er is echt een band samen. Deelname is vrijwillig zonder enige hulpverleningsdruk, al blijft Poorthuis op afroep beschikbaar. ‘Ik ga me er niet mee bemoeien anders ben ik ze zo kwijt.’
Klein en fijn in de wijk
Koken met mannen onder elkaar De ene week maken ze witlofschotel of huzarensalade, de andere week macaroni of een ovenschotel. De acht mannen van kookgroep Helmerhoek-Stroinkslanden zoeken de recepten op in de Allerhande of in het boek van kok Jamie Oliver dat een van hen pas voor zijn verjaardag kreeg. Wijkcoach Debbie Nijkamp zag haar cliënt veranderen. ‘Die kookgroep heeft meer effect dan welke hulpverlener ook. Mijn cliënt heeft me niet meer nodig.’
B
ij activeringscentrum Power Zuid viel het op dat alleenstaande autochtone mannen de weg naar het centrum niet wisten te vinden. De wijkcoaches zagen deze mannen wel langskomen. Nijkamp realiseerde zich dat zij niet op hulpverlening zaten
te wachten maar op elkaar. ‘Veel van hen hebben behoefte aan leuke activiteiten en contacten maar vinden moeilijk aansluiting.’ Ze nodigde een aantal mannen uit om samen te koken in de keuken van Power. ‘Eten doet iedereen en altijd in je eentje aan tafel zitten is ook niet gezellig.’ Het initiatief groeide uit tot een vaste groep mannen die iedere week met elkaar boodschappen doet, kookt, eet en daarna afwast en koffie drinkt. Een van de deelnemers is een jongen die schulden heeft. Hij krijgt aan het einde van de avond het eten dat over is in een bakje mee naar huis. Deelnemers zijn van verschillende leeftijden en weten elkaar ook buiten de vaste kookavond goed te vinden. Hulpverleners of een vaste kok zijn niet nodig. De mannen redden zich uitstekend.
Die kookgroep heeft meer effect dan welke hulpverlener ook
Geen enkel kind is een binnenmens Als de zon gaat schijnen beginnen de kinderen van Expeditie Buitensport aan zwemmen, waterpolo en kajakken. Maar ook als het vriest en waait zijn ze een keer per week bij het Rutbeek te vinden. Om in bomen te klimmen, met pijl-enboog te schieten of op de moutainbike door het bos te crossen. Wijkcoach Maaike Wolbrink startte het initiatief. ‘Met outdooractiviteiten doe je veel succeservaringen op en dat is goed voor het zelfvertrouwen van kinderen’.
T
weedelijns voorziening Outdoor Care in Boekelo organiseert uitdagende buitenactiviteiten voor kinderen met een stoornis of gedragsprobleem. Voor Wolbrink was het succes van de organisatie aanleiding om iets dergelijks op te zetten voor kinderen zonder of met een minder zware hulpvraag. Ze kwam op het idee door
een vraag van een moeder in haar wijk. Haar zoon, een autistische jongen, liep na twee jaar bij de survivalvereniging vast omdat er geen trainers waren die tijd voor hem hadden. Wolbrink nodigde de moeder, twee jongerenwerkers en de eigenaar van Outdoor Care uit voor een gesprek. Uit dat gesprek ontstond het initiatief voor Expeditie Buitensport. Er werden twee begeleiders gezocht die betaald worden uit de eigen bijdrage van ouders. Het Klimbos stelt de materialen beschikbaar. In april ging Expeditie Buitensport van start en kunnen kinderen vanaf acht jaar zich twee middagen per week uitleven.
Outdooractiviteiten zijn goed voor het zelfvertrouwen van kinderen 7
Aan het roer
Raad van toezicht
'M
et de komst van Jeanien Nijman-Reints voor de juridische portefeuille en Jolanda Verkade voor de inhoudelijke portefeuille zijn in 2017 de vacatures in de raad van toezicht opgevuld. Voor iedere portefeuille is nu een persoon verantwoordelijk. Leeftijden en de verdeling tussen mannen en vrouwen zijn nu goed in balans. De sfeer is open en de samenwerking plezierig. Een goede basis dus om onze toezichthoudende rol nog beter vorm te geven. Laden collectief geheugen Met veel nieuwe leden in de raad, was het nodig om gevoel te krijgen bij de geschiedenis van de organisatie. Hans Lotgerink heeft ons als oudgediende verteld over de historie en Mario over de ontwikkelingen binnen SMD en
de samenwerking met de gemeente. In 2018 gaan we op werkbezoek en in gesprek met medewerkers. Daar hebben we veel zin in.
adviesbureau heeft een quick scan gemaakt. De resultaten zijn eind 2017 besproken en punten die extra aandacht vragen zijn meegenomen in de gesprekken met de bestuurder.
Teamsamenstelling We hebben onze persoonlijke profielen in kaart gebracht en besproken. Dat was een plezierige manier om elkaar beter te leren kennen en goed zicht op het team te krijgen. De verschillende leden vullen elkaar goed aan en op het type dat ondervertegenwoordigd is, zijn we alert.
Gemeente Rond de begroting 2018 en de samenwerking binnen Wijkteams Enschede, hebben wij gesprekken gevoerd met de gemeente Enschede. Dit heeft geleid tot een bouwstenenplan en een begroting die wij als rvt hebben goedgekeurd.’
Quick scan We wilden een goed beeld van de bedrijfsvoering krijgen, onder andere op financieel en personeelsgebied. Daarnaast wilden we de risico’s van de organisatie in beeld brengen. Een
Ondernemingsraad “We zijn een ondernemingsraad binnen een dynamische organisatie die volop in beweging is en afgelopen jaar hebben we toegewerkt naar een constructieve samenwerking met de directeur-bestuurder. Daarnaast zijn we op een Roadtrip langs de teams gegaan om informatie op te halen. Medewerkers weten ons goed te vinden en de notulen van vergaderingen worden meer gelezen dan voorheen. Dit merken we aan reacties van collega’s. Om goed te kunnen adviseren aan de directeur-bestuurder en op goede wijze vorm te geven aan de medezeggenschap is ook dit jaar gewerkt aan deskundigheidsbevordering van de OR. De FNV-bestuurder heeft ons een aantal keren geadviseerd bij de ontwikkelingen binnen SMD.” Belangrijkste onderwerpen Functiewaardering, Grotere zichtbaarheid van de ondernemingsraad binnen de organisatie, Personeelsbeleid, jaargesprekken, functiebeschrijving, SKJ, VAR, Verzuim, RI&E. Samenstelling Ramona Lubbelinkhof (voorzitter), Ilona van Ingen en Jeroen Leuverman. Afgetreden: Helene van Es, Roy Dragt (uit dienst) en Marijke van Duijn (uit dienst) 8
Over geld cijfers aanen het roer
Weten wat zorg kost Wijkcoaches Hester Elst en Jeroen Leuverman hielden zich voor de komst van de wijkteams niet bezig met de kosten van hulpverlening. Nu ze de regie over trajecten voeren en weten wat voorzieningen kosten, kijken ze veel kritischer. ‘De verwachtingen zijn veranderd.’ Hester ‘Vroeger dacht ik er niet over na wat het kostte als ik mensen doorverwees naar de tweede lijn. Alleen de kwaliteit van hulpverlening, daar ging het om. Nu ben ik als wijkcoach regisseur van een heel traject en weet ik wat voorzieningen kosten. Dat heeft mij kritischer gemaakt al is het niet zo dat goedkoper altijd beter is. Soms kies ik voor een prijzig traject omdat het bij de cliënt past en een duurzame oplossing voor de lange termijn biedt. Daarin krijg ik veel vertrouwen en vrijheid van handelen. Als het om kinderen gaat betrek ik ouders nauw bij de keuzes. We kijken samen welke specifieke ondersteuning het beste past, maar
ook naar de afstand en de prijs van de voorziening. Naar zorgaanbieders stel ik meer eisen. Zijn afspraken nagekomen? Worden doelen gehaald?’ Jeroen ‘Binnen de jeugdbescherming wist ik niet wat het kostte om een kind veilig op te laten groeien. Het was normaal om direct behandeling of professionele opvoedingsondersteuning in te zetten omdat je dan zeker wist dat het goede zorg was. Naar alternatieven werd niet snel gekeken. In het wijkteam zitten we dichtbij inwoners en zien we beter wat mogelijk is. We weten precies wat de verschillende voorzieningen kosten. Daardoor ben ik kritischer en maken we gebruik van mogelijkheden dichtbij een gezin. Hierdoor zetten we minder voorzieningen in. Bij zorgaanbieders houden we goed in de gaten wat er wordt geleverd en gedeclareerd. Als zij niet aan de verwachtingen voldoen, meld ik dat bij handhaving. De kwaliteit gaat omhoog omdat zorgaanbieders merken dat we er dichter op zitten.’
UIT DE PRAKTIJK Neem het gezin waarvan de vader is overleden. In die situatie speelden trauma’s waarbij moeder en de kinderen geen hulp hebben gekregen. Vier jaar later moet een van de kinderen opgenomen worden en dat kost een ton per jaar. Als het gezin eerder langdurige systeemtherapie gekregen had, was deze opname niet nodig geweest. Die therapie kost 20.000 euro. Dat is veel geld maar uiteindelijk kost het vier jaar later vijf keer zoveel. Een gezin heeft met vijf wetten te maken. Vader heeft een bijstandsuitkering (Participatiewet). Moeder zit in therapie (Zorgverzekering). Een kind met hechtingsproblemen zit in therapie (Jeugdwet) en een ander kind gaat naar Avelijn (WLZ). Het gezin krijgt huishoudelijke hulp en begeleiding met zelfstandig leven (WMO). Totaal wordt rond de twee ton per jaar ingezet terwijl het gezin leeft op een budget van € 70,- per week. Als ouders dit budget zelf op maat konden inzetten zouden ze hun schulden aflossen, een huisje huren voor de zwangere dochter en veel hulp in huis en bij de administratie willen zodat de zaken op orde blijven. Twee kinderen komen al jaren op een zorgboerderij, dit is een dure voorziening. Als het gezin opnieuw onder de loep genomen wordt, blijkt er een probleem te zijn in de communicatie tussen moeder en het jongste kind. Het andere kind wil vooral graag voetballen. Beide kinderen zijn gestopt bij de zorgboerderij. De een zit nu op voetbal en maakt daardoor vriendjes in de wijk. Een hulpverlener in huis geeft moeder en zoon handvatten. De kinderen worden weerbaarder en de communicatie en relaties thuis verbeteren. 9
Sterk fundament
Transformeren vraagt om durven en doen NEGEN VRAGEN AAN JULIETTE FISELIER OVER EXPEDITIE ENSCHEDE In Expeditie Enschede onderzoekt SMD in de wijkteams wat jongeren tussen de 16 en 26 jaar nodig hebben om hun dromen, verlangens en wensen voor een goed leven in de buurt te realiseren. Met de Expeditie zette SMD de afgelopen twee jaar een stap richting de inclusieve samenleving. Juliette Fiselier was expeditieleider.
1
Toen ik aan de expeditie begon… … was ik enthousiast over de ruimte die we kregen om samen met bewoners te experimenteren in ons vakgebied. Het was spannend om niet te weten waar we uit zouden komen.
2
De meeste energie kreeg ik van… …. het contact met bewoners bij verteltafels en andere professionals bij een lerend netwerk.
3
De expeditie was belangrijk… … om met experimenten de weg vrij te maken naar anders werken en doen.
4
Wat maar niet wilde lukken is…. … op grote schaal jongeren het vertelpunt laten invullen.
5
De meeste tijd is gaan zitten in … … het gedachtengoed eigen maken en in de organisatie brengen.
6
Het was lastig om… … wijkcoaches aangehaakt te krijgen en te houden door de werkdruk en omdat zij individuele casuïstiek voorrang geven.
7
De belangrijkste lessen voor mij zijn… … dat ik in het diepe moest springen door oude vaardigheden los te laten en mezelf lerend
10
op te stellen. Doordat ik niet meer in mijn vertrouwde werkomgeving zat, werd ik geprikkeld en op de proef gesteld. Anders denken en doen kost tijd. Soms raakte ik even het spoor bijster, maar wat heb ik veel geleerd.
8
De belangrijkste lessen voor anderen zijn… … dat veranderen betekent loslaten en dat is een beetje eng. Dat heb ik zelf ervaren en dat zagen we ook bij wijkcoaches. De veranderingen in de organisatie van de zorg hebben gevolgen voor onze eigen beroepshouding. Wij zijn niet meer de professional die het allemaal weet maar welke professional zijn we dan wel? Transformeren vraagt om durven en doen.
9
De organisatie heeft het meeste baat gehad bij… … de experimenten waardoor we erachter komen wat werkt en wat nodig is. Twee teams zijn volop bezig en brengen een beweging op gang.
WAT IS EXPEDITIE ENSCHEDE? Expeditie Enschede bracht jongeren uit de Enschedese wijken bij elkaar aan tafel of in contact via het online vertelpunt. Jongeren konden vertellen waar zij tegenaan lopen in het dagelijks leven. Uit deze verhalen werden kwesties gefilterd waarvoor samen met jongeren, stakeholders en wijkcoaches oplossingen bedacht werden. WAT ZIJN DE OPBRENGSTEN? Vierdejaars Saxion studenten Lisa Olde Scholtenhuis en Karien Geerds deden voor hun studies Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) onderzoek naar de opbrengsten van Expeditie Enschede. Inwoners geven aan dat zij kennis vergaard hebben, meer netwerken hebben en meer betrokkenheid en zelfvertrouwen ervaren. Wijkteammedewerkers vertellen dat zij anders leren denken. Zij delen hun tijd beter in en denken actief mee over transformatie. Ze zijn vaker in de wijk, luisteren beter naar inwoners en werken meer samen met inwoners en organisaties. Ook zien zij zichzelf meer collectieve oplossingen bedenken en vraaggericht werken. Eigen kracht wordt beter benut en situaties en personen worden aan elkaar gekoppeld.
Sterk fundament
Nieuw Twents model voor zorg en ondersteuning in een notendop
Het aanbod van maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp staat beschreven in een boek met meer dan duizend producten. ‘Het is een wildernis’, weet wijkteammanager Gerlinde Rietberg. ‘Voor die duizend producten gelden ook nog eens allemaal verschillende spelregels.’ Rietberg schoof een paar keer aan bij het ontwerpteam dat het nieuwe Twents model ontwikkelde. ‘Het moest echt een stuk simpeler worden en dat is gelukt. In het nieuwe model staat de vraag van een inwoner centraal en krijgt de zorgaanbieder ruimte om maatwerk te leveren.’ Waarom een nieuw inkoopmodel? In het bestaande model zijn teveel zorgaanbieders en producten, te korte contracten, verkeerde prikkels en hoge administratieve lasten. Het systeem helpt niet in de transformatie. Het werkte niet integraal maar aanbodgericht gebaseerd op de oude manier van werken in de Jeugdzorg en AWBZ. Wat is anders in het nieuwe model? In het nieuwe model gaan we uit van de vraag van cliënt en staat resultaat centraal. Hoe gaat dat in zijn werk? Eerst bespreken we de vraag van een inwoner en bepalen we samen het gewenste resultaat. Met behulp van het model bepalen we de ondersteuningsbehoefte, het niveau en de duur. Daarna kijken we naar de inzet van modules en beschikbaarheidsvoorzieningen. Dit leidt tot een budget. De zorgaanbieder gaat vanuit het beschreven resultaat en budget aan de slag. Er vinden tussentijdse evaluaties plaats en er gaat afgerekend worden op basis van het bereikte resultaat. Hoe gaat het nu verder? Het Twentse model is geaccepteerd en wordt in veertien Twentse gemeenten ingevoerd. Er is een overgangsperiode van een jaar (2019) voor de implementatie en afstemming met zorgaanbieders.
Module Consultatie & Diagnostiek Niveau Ondersteuningsbehoefte 1 Inwoner heeft behoefte aan praktische ondersteuning
A B C D
Ondersteuningsbehoefte 2 Inwoner heeft behoefte aan ondersteuning bij praktische taken en in het voeren van de regie
A B C D
Ondersteuningsbehoefte 3 Inwoner heeft behoefte aan specialistische/ therapeutische ondersteuning Ondersteuningsbehoefte 4 Inwoner heeft behoefte aan behandeling
A B C A B C E
Module wonen en verblijf
Module maatregelhulp
Beschikbaarheidsvoorzieningen
11
Klein en fijn in de wijk DE DROOM VAN DOLPHIA
Sociale hypotheek in Oost primeur voor Nederland In oktober 2017 zetten gemeente Enschede en bewoners van de wijk Dolphia hun handtekening onder het contract voor een sociale hypotheek. Met de hypotheek financiert de gemeente de bouw van een nieuw buurthuis in de wijk. Wethouder Jeroen Hatenboer ging akkoord onder de voorwaarde dat de bewoners het zouden organiseren. ‘Jullie krijgen van mij de grond maar het buurthuis moet je zelf regelen.’
D
e wijk Dolphia ligt in het oosten van Enschede. Het is een hechte volkswijk die bestaat uit vijf straten waar honderdvijftig gezinnen wonen. Het nieuwe wijkverzamelgebouw stond veel te ver van Dolphia
vandaan. Daarom klopten de bewoners bij Hatenboer aan met de vraag om een eigen buurthuis in hun wijk. De gemeente verstrekte de lening van twee ton die nodig is om het buurthuis te bouwen onder de voorwaarde dat bewoners de hypotheek afbetalen door het organiseren van activiteiten. In het begin krijgen de bewoners € 4,50 per uur voor het werk dat ze in het buurthuis steken. In de toekomst leveren de besparingen die door hun werk worden gerealiseerd ook geld op. Bijvoorbeeld door het verminderen van zorgkosten in de wijk of het terugdringen van schooluitval.
duurde even voordat ze het vertrouwen van bewoners kregen. ‘Mensen willen concreet ervaren dat een wijkcoach nuttig is. Daarom zijn we straat voor straat afgegaan om met bewoners in gesprek te komen. Je moet de juiste toon hebben en weten wie sleutelfiguren zijn. Het helpt dat mensen hier in de voortuin leven. Inmiddels hebben we dagelijks contacten in de wijk en houden we spreekuren. We pakken individuele vragen op en vormen een brug in het contact naar de gemeente. Het nieuwe buurthuis wordt straks helemaal door en voor bewoners gerund. In juni 2018 moet het er staan.’
Brug naar de gemeente Wijkcoaches Yvonne Barelds en Ilona van Ingen zijn kind aan huis in Dolphia. Het
IRMA HESKAMP VOND EEN BAAN BIJ DE GEMEENTE OLDENZAAL VIA EEN WERKERVARINGSPLAATS BIJ SMD
'Gewoon, iemand uit de wijk een mogelijkheid bieden' “Na een leven lang werken werd ik op mijn negenenveertigste werkloos. Ik wist dat het gezien mijn leeftijd en de economische crisis moeilijk zou worden om weer aan het werk te komen. Hoeveel sollicitatiebrieven ik verstuurd heb, weet ik niet meer maar het waren er veel. Op het laatst zelfs voor banen ver beneden mijn niveau. Begin 2017 was ik moedeloos en bang om nooit meer een baan te vinden. Het geloof in mezelf raakte ik kwijt en het betalen van vaste lasten werd steeds lastiger. Ik moest rondkomen van veertig euro per maand en met geleend geld heb ik een cursus Office gevolgd. Toen kwam wijkcoach Marloes op mijn pad. Zij heeft voor een werkervaringsplaats als administratief ondersteuner gezorgd bij wijkteam Oost Buiten. Voor mij was dit de ideale combinatie: administra12
tief werk op een plek waar ik veel affiniteit mee heb. Het wijkteam was een warm bad en er volgden vier geweldige maanden. Het team nam mij op en ik kreeg alle hulp die ik nodig had. Daardoor bloeide ik helemaal op en nam mijn onzekerheid af. Ik ging met plezier en betrokkenheid naar mijn werk en nam steeds meer taken op me. Eind september kreeg ik via het UWV een vacature bij de gemeente Oldenzaal die naadloos aansloot bij het werk dat ik bij het wijkteam deed. Vooraf hebben we het sollicitatiegesprek geoefend en kreeg ik waardevolle tips. Dat heeft mij enorm geholpen; ik werd aangenomen. Op 16 oktober ben ik begonnen bij het team Jeugd van de gemeente Oldenzaal. SMD heeft gewoon iemand uit de wijk deze mogelijkheid geboden. Ik kan niet vertellen wat dit met mij gedaan heeft.”
Het wijkteam was een warm bad en er volgden vier geweldige maanden
Sterk fundament
Kwaliteitskader Wijkteams Enschede uit de startblokken Binnen het Kwaliteitskader Wijkteams Enschede (KWE) worden de essentiële uitgangspunten van SMD in de wijkteams met de dagelijkse manier van werken verbonden. Het kwaliteitskader zorgt voor samenhang tussen de jaarplannen, de uitvoering van het werk, benodigde beroepsregistraties en scholingen. De kerngroep JOOST is als stuurgroep verantwoordelijk voor inbedding, implementatie en uitrol van het KWE binnen de wijkteams Enschede. Wijkcoaches zijn samen met wmo-consulenten de regisseurs in het sociale domein en de professionals in het organiseren van samenwerking en netwerken rondom de leefwereld van inwoners, gezinnen en maatschappij. Deze regisseurs kunnen niet zonder anderen. Het kwaliteitskader kent verschillende onderdelen waardoor wijkcoach en consulent worden ondersteund in het uitvoeren van de dagelijkse werkzaamheden. Er is een centrale omgeving waar kennis goed vindbaar is. Wijkcoaches, consulenten, inwoners en stakeholders brengen hun verhalen in op een digitaal vertelpunt. Zo verzamelen we ervaringen, dilemma’s, problemen en verhalen. Naast de inhoudelijke beschrijving scoren we op meerdere dimensies. Het vertelpunt is altijd beschikbaar waardoor het ophalen van verhalen een continue proces is. Landelijke standaard Alle onderdelen van het kwaliteitskader staan ten dienste van de visie op de inclusieve samenleving van waaruit het wijkteam werkt. Een samenleving waarin iedereen optimaal kan deelnemen, welkom is, zijn talent kan inzetten, kan leren, werk kan verrichten en kan bijdragen. Het kwaliteitskader maakt de resultaten op kwantitatieve en kwalitatieve wijze zichtbaar. Door de sector Sociaal Werk wordt het als een landelijke standaard van kwaliteitssystemen voor generalistische wijkcoaches gezien. Dat past veel beter bij het werken in wijkteams als de kwaliteitssystemen ISO en HKZ die meer industrieel van aard zijn. Ontwikkeling softwaresysteem De verbinding van alle elementen (jaarplannen, uitvoering werk, beroepsregistraties en scholing) wordt onder andere gedaan door één softwaresysteem te ontwikkelen waarin de elementen met elkaar in verbinding staan. Het systeem levert intelligente sturingsinformatie voor de organisatie. De eerste versie van het softwaresysteem KWE is in het vierde kwartaal van 2017 gelanceerd. In december startte een pilotgroep met twee wijkcoaches of consulenten per wijkteam om de eerste versie te testen.
Schakels bij transformatie Wat is de rol van transformatiecoaches? Transformatie is het proces waarin bewoners, gemeente en professionals zoveel mogelijk samenwerken aan ondersteuning en zorg op maat. De rol van professionals verandert en vraagt een nieuwe kijk. Transformatiecoaches ondersteunen de wijkteams bij deze veranderingen. Wat doen transformatiecoaches? Transformatiecoaches zijn binnen SMD de schakels die wijkcoaches stimuleren om bekende routines los te laten. Zij verhelderen vragen van klanten en wijkcoaches, versterken eigen kracht en regie en stimuleren voordehandliggende oplossingen. Ook zoeken zij collectieve oplossingen voor individuele kwesties.
Wat hebben de transformatiecoaches in 2017 gedaan? De zes transformatiecoaches waren ieder in een stadsdeel actief met individuele werkbegeleiding, intervisie, het meekijken met beschikkingen en methodisch werken. Daarnaast hebben ze specifieke taken zoals: stedelijke ontwikkeling, maatwerktrajecten, verteltafels, grootschalig luisteren, systeemwerelden, wijkgerichte activiteiten en de inclusieve wijk. Wat is de nieuwe opdracht? Zij blijven aanwezig en actief binnen de wijkteams en krijgen uitbreiding van uren. Er komt meer aandacht voor individuele ondersteuning, de transformatiecoaches zijn reflecterend en oplossingsgericht. Daarnaast besteden ze aandacht aan maatwerk en kostenbewustzijn, collectiviseren van maatschappelijke voorzieningen en het ontwikkelen van een kader voor senioriteit. 13
Sterk fundament
Mate van vrijheid 9,2
Ingrediënten voor een succesvol team Vraag manager Oost Binnen Marjan van de Blankevoort hoe haar jaar was en het eerste waar ze over begint is het team. ‘Ik ben zo ontzettend trots op de manier waarop hier gewerkt wordt. Mensen hebben samen een cultuur ontwikkeld waarin ze zich open en kwetsbaar opstellen. We zijn een generalistisch team dat samen alles op kan lossen. Iedereen is bereid om harder te lopen. We hebben veel aanmeldingen, een groot netwerk en geen wachtlijst. Het is een team dat altijd op zoek gaat naar mogelijkheden.’ Ondersteuner Monique Driezen ‘Toen ik hier kwam werken voelde het direct als een warm bad. Mensen zijn blij dat ik er ben. Ik krijg waardering en voel me veilig. Als collega’s spreken we elkaar direct aan. Dat zorgt ervoor dat hier weinig geroddeld wordt. We krijgen veel vrijheid en verantwoordelijkheid en als het moet, worden er duidelijke besluiten genomen. Iedereen voelt zich fijn in dit team en heeft er veel voor over om dat in stand te houden. Ik ga iedere dag met plezier naar mijn werk en krijg steeds meer taken toebedeeld. Mensen bouwen op elkaar.’
Ambacht 8,5 Stijl van leidinggeven 8,5 Humor 8,5 Samenwerking 8,4 Verantwoordelijkheid 7,9 Verdeling leeftijden in het team 7,8 Soort cliënten en problematiek 7,5 Gericht op resultaten 7,35 Huisvesting 7,25 Wijze van elkaar aanspreken en feedback geven 7 Inzicht in kosten 6,45
Cijfers door medewerkers team Oost
De verdeling manvrouw zorgt voor een gezonde balans
Wijkcoach Justin ‘Toen ik hier kwam werken was ik jong en een beetje onzeker. Ik werd direct serieus genomen, kreeg erkenning en daardoor meer zelfvertrouwen. Nieuwe medewerkers worden meegenomen in de sfeer en cultuur binnen het team. Je doet snel veel kennis op. Mensen gunnen elkaar veel. Nu voel ik me zeker en kan ik goed zelfstandig functioneren.’
Kritische houding maakt je soms ook onzeker als teamlid omdat het altijd beter en nog beter kan Er staat altijd een collega voor je klaar 14
Collega's hebben wat voor elkaar over en hebben respect en waardering voor elkaars competentie
De persoonlijke aandacht voor iedereen, tijdens het koffiemoment maar ook op ‘onverwachte’ momenten tijdens drukke dagen
Ieder heeft een eigen specialiteit
Zeer open, hulpvaardige loyale, humoristische sfeer in het team
In een groep
‘Had ik het maar jaren eerder gedaan’ STERKER-GROEP VOOR VROUWEN DIE IN HUN JEUGD SEKSUEEL MISBRUIKT ZIJN.
Samen met drie collega’s begeleidde wijkcoach en trainer Noor Goeman de afgelopen negentien jaar zeventig STERker groepen. Dat zijn verwerkingsgroepen voor vrouwen die in hun jeugd seksueel misbruikt zijn. ‘Vrouwen vinden het prettig om in een groep hun verwerking aan te gaan. Het contact met lotgenoten schept een band die het uitwisselen van ervaringen makkelijker maakt. Vrouwen herkennen en leren veel van elkaar.’ Een groep bestaat uit maximaal acht vrouwen van tweeëntwintig jaar of ouder. Zij komen twaalf weken lang een ochtend per week bij elkaar onder begeleiding van twee trainers. Goeman ziet veel veranderingen tijdens en na de training. ‘Vrouwen voelen zich sterker, ondernemen nieuwe activiteiten en krijgen meer vertrouwen in zichzelf en anderen. Ook leren ze beter grenzen bewaken en praten ze makkelijker over het misbruik. Deelnemers gaan beter met hun eigen intuïtie en gevoel om en zijn altijd blij dat ze aan STERker hebben deelgenomen.’
Langzaam weer compleet worden
'V
orig jaar kreeg ik een uitnodiging via LinkedIn van de buurman die mij vroeger misbruikt heeft. Daarna kreeg ik rare dromen en flashbacks. Het misbruik zat al meer dan twintig jaar weggestopt. Mijn man wist dat er iets aan de hand was want ik was nooit echt vrij. Het was voor mij normaal om niet over grote problemen te praten. Ik leefde voor een ander, paste me in alles aan. Ik heb mijn man en moeder verteld wat er met de buurman gebeurd is en toen is het balletje gaan rollen. Ik heb SMD gebeld omdat ik wilde praten met mensen die mij echt kunnen begrijpen omdat ze ook zoiets meegemaakt hebben. Zo kwam ik bij STERker terecht. De
Mensen vinden herkenning en trekken zich aan elkaar op
eerste bijeenkomst viel het me op dat het allemaal gewone vrouwen waren. Na die eerste keer was ik doodop. Ik ging raar dromen, alles door elkaar.’ Alle verhalen zijn heftig ‘De opbouw in de groep is langzaam. Dat doen ze heel goed. In iedere groep zitten vrouwen die al een cyclus gedaan hebben. Zij vertellen hun verhaal als eerste waardoor het voor de nieuwkomers makkelijker wordt. Als je eraan toe bent, vertel je wat je meegemaakt hebt. Welke beelden blijven boven komen? Je bepaalt zelf wat je vertelt. Alle verhalen zijn heftig. Het helpt om daarnaar te luisteren omdat je leert in te zien dat je kwetsbaar bent. De meeste vrouwen in deze groep zijn pleasers en hard voor zichzelf. Doordat je kwetsbaar mag zijn, ga je voelen. Je gaat het verdriet, de angst en de boosheid die bij het
misbruik horen ervaren. Dan pas kan je het verwerken. Toen ik alles op tafel had gegooid raakten kleine dingen mij snel. Ik werd al emotioneel van een groep jonge kinderen die de straat overstak. In de groep wordt met vaste thema’s gewerkt en is er veel ruimte voor alles wat zich aandient. Iedere week maakt iemand een verslag. Dat kan een gedicht of tekening zijn of een stuk tekst over wat het met je gedaan heeft. De eerste twaalf weken waren fijn maar daarna was ik nog niet klaar, de puzzelstukjes waren nog niet compleet. Mensen gaan anders reageren als je gaat voelen, boos wordt en nee zegt. Daarom was het fijn dat ik aan een tweede cyclus mee kon doen. Ik heb de buurman een brief geschreven die ik niet heb verzonden. Ook ben ik andere mensen gaan confronteren met de gevolgen van hun gedrag voor mij.’
Niet alles is zomaar opgelost
Nieuwe levenslust ‘De stap om te beginnen is groot en alles is niet zomaar opgelost.
Aan alle kanten voel ik dat ik nieuwe levenslust krijg Ik volg nu nog een intensief pijntraject met bewegingstherapie bij het Roessingh. De stille momenten in mij worden steeds minder en aan alle kanten voel en zie ik dat ik nieuwe levenslust krijg. Het belangrijkste is dat ik liever kan zijn voor mezelf en eigen keuzes kan maken voor een leven zoals ik dat wil. Heel veel kleine dingen zag ik niet meer. Nu kan ik weer echt genieten van vogels en koeien, een kop koffie of samen een boekje lezen. In het begin ging ik blozen als ik mijn eigen mening gaf en mijn man moest eraan wennen dat ik minder meegaand werd. Naar de kinderen ben ik veel consequenter geworden en dat is goed. Het is gezelliger thuis. Ik ben duidelijker en er wordt weer gelachen.’ 15
Uitgelicht
De praktijk van huiselijk geweld
Na het opleggen van een tijdelijk huisverbod start een nauwe samenwerking tussen politie, een wijkcoach huiselijk geweld, reclassering en Veilig Thuis Twente. Lieke Weustink is wijkcoach huiselijk geweld. Zij probeert na de melding van een tijdelijk huisverbod binnen een uur ter plaatse te zijn. ‘Mensen denken dat geweld normaal is. Met een huisverbod kan je dat doorbreken.’
'I
k kwam ’s nacht thuis na het uitgaan en zag zijn sporttas in de kamer staan. Mijn kleding lag op de grond, doormidden geknipt net als de gordijnen. Het bed was drijfnat.’ ‘Ik ben geen domme meid, heb aan de universiteit gestudeerd en had altijd veel vrienden. Wij leerden elkaar kennen via een datingsite. Al snel sliep hij vijf nachten per week bij mij, reed in mijn auto en ik waste zijn kleren. Ik werd verliefd op zijn stoere uitstraling en omdat hij lief met dieren was. Al snel draaide alles om hem, naast het werk plande ik niets meer. De bevestiging die ik zocht, vond ik niet bij hem. Daardoor ging ik me steeds waardelozer voelen. Ze zeggen dat ik verslaafd aan hem was. Na twee jaar vond ik condooms in zijn tas. Hij sloeg mijn bril af en ik had een bloedneus. Het ging altijd
16
over andere vrouwen en hij begon mij steeds meer te vernederen. Er viel vaker een klap en ik werd ook wel eens geschopt.’ Professionele vriendin ‘Die avond ging ik voor het eerst sinds lange tijd weer eens uit met een vriendin. Hij wilde dat ik naar huis kwam en dat deed ik niet. Toen ik later de sleutel in het slot stak, kwam hij op me afgestormd. Ik werd in mijn gezicht geslagen en gestompt en tegen mijn benen geschopt. De bank had hij met een mes bewerkt. Met een fotolijst maakte hij een snee in zijn hand en smeerde zijn bloed door de hele kamer. Daarna ging hij weg en kwamen er drie politieagenten. Die hadden nog nooit zo’n bende gezien. De volgende dag hebben twee vrouwelijke agenten mij opgehaald om aangifte te doen en iemand kwam vertellen dat hij een huisverbod had. Je zit in een roes en wordt geleefd.
Mijn hart was gebroken en dat deed veel meer zeer dan de mishandeling. Maandag kwam Lieke (Weustink). Het was fijn dat zij dicht op de situatie zat en daar niet vanuit emotie naar keek. Lieke is heel direct, dat past bij mij. Ze schudde mij wakker en dacht aan praktische zaken, dingen die geregeld moeten worden. Ze heeft mij negen maanden begeleid. Ik kon haar altijd appen en dan reageerde ze snel. Doordat zij luistert en meedenkt voel ik me begrepen. Ik weet dat ze achter me staat. Ze heeft geen mening maar draait er niet omheen. Ik zie haar als een professionele vriendin. Na het contactverbod hebben we twee systeemgesprekken gehad. Hij is veroordeeld tot drie maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar en staat onder toezicht van reclassering. De schade van meer dan tienduizend euro krijg ik niet vergoed. Als dit niet gebeurd was, waren we nooit verder gekomen.’
‘Het enige waar ik me voor schaam is dat ik hem niet los kan laten’ SLACHTOFFER VAN HUISELIJK GEWELD
Uitgelicht
‘Het geweld moet stoppen’ WIJKCOACH HUISELIJK GEWELD LIEKE WEUSTINK
MEER VEILIGHEID DOOR KRACHTIGE SAMENWERKING In het Veiligheidshuis Twente werken partners uit de strafrecht- en zorgketen samen om overlast, huiselijk geweld en criminaliteit terug te dringen. Zij bespreken complexe zaken, signaleren problemen, bedenken oplossingen en voeren die samen uit. Werkprocessen worden op elkaar afgestemd, zodat strafrecht en zorg elkaar aanvullen. Manager Rob Poelman van het Veiligheidshuis is trots op de samenwerking die is vastgelegd in het convenant Veiligheidshuis Twente. ‘We werken intensief samen waardoor we zaken effectief en efficiënt aanpakken. Vroegtijdig, snel, consequent, persoonsgericht, samenhangend en gelijktijdig reageren, zijn daarbij de kernbegrippen. Een wijkcoach kan een cliënt bij het Veiligheidshuis aanmelden via het TOPx-overleg en wat ons betreft mag dat nog veel vaker gebeuren.’
'T
oen ik daar op maandag kwam, was het huis een ravage, zo extreem zien we het niet vaak. Zij had veel letsel en er was geen glas meer heel om water uit te drinken. Ik heb haar laten vertellen. Wat heb je eigenlijk meegemaakt? Achterblijvers leven vaak in een bubbel. Ze zijn gewend geraakt aan het geweld en denken dat het normaal is. Het is voor hen moeilijk en spannend om de eerste stap naar hulpverlening te zetten. In dit geval was een huisverbod erg belangrijk om het geweld te laten stoppen. Op dag acht vond het eerste systeemgesprek plaats. De man toonde weinig emotie en zelfinzicht en de vrouw schommelde in haar emoties. Zij vond het moeilijk om een keuze te maken. Het huisverbod is met achttien dagen verlengd. Door die verplichte rust en afstand kon de vrouw beter nadenken over de relatie. Het huisverbod eindigt met een plan van aanpak. Daarin is onder andere afgesproken dat de man een training gaat volgen en de vrouw bij de GGZ in behandeling komt. Na het huisverbod volgt een nazorgperiode van ongeveer zes maanden waarin het plan van aanpak gemonitord wordt. Ik heb steeds nauw contact gehouden met deze vrouw. Het is moeilijk mensen los te laten als je zo lang bij ze betrokken bent geweest.’ 17
Uitgelicht
Maatschappelijke opvang is een aparte tak van sport Marloes Olde Hampsink vond als kind Floortje Bloem en Christiane F. al interessanter dan Madelief. Als aandachtsfunctionaris maatschappelijk opvang kent ze inmiddels de meeste dak- en thuislozen in de Twentse regio. ‘Ik heb altijd een fascinatie gehad voor de zelfkant van het leven. Nog steeds wil ik begrijpen wat er met mensen gebeurt als ze de grip kwijtraken, zichzelf verliezen en daarin blijven hangen.’
E
nschede is regionaal de centrumgemeente voor maatschappelijke opvang. In het centrum zijn de meeste dak- en thuislozen te vinden. Olde Hampsink is sinds vijf jaar aandachtsfunctionaris en zag haar rol groeien. ‘De meeste mensen die dakloos worden zijn al lang bij de hulpverlening bekend. Toch worden ze niet van de een op de andere dag dakloos. Ze
18
logeren vaak een tijd bij vrienden of slapen in een schuurtje voordat ze echt op straat komen te staan. Op dat moment trekken ze bij verschillende instanties aan de bel. Het is belangrijk dat die instanties heel nauw met elkaar samenwerken.’ Namen kennen In het overleg dat iedere zes weken gehouden wordt, ontmoeten contactpersonen van de maatschappelijke opvang elkaar. Die mensen kennen de namen. Olde Hampsink is voorzitter en coördinator. Zij heeft contacten met alle stedelijke organisaties en kent de meeste dak- en thuislozen. ‘Collega’s zoeken mij op als ze advies willen hebben. Daarnaast hebben we veel geïnvesteerd in het opbouwen van netwerken zodat iedereen die bij de maatschappelijk opvang betrokken is elkaar kent en weet waar we mee bezig zijn.’
KLEINE STAPPEN, GROOT EFFECT Door verschillende organisaties bij elkaar te brengen in een ondersteuningsoverleg ontstond in 2017 meer samenwerking. De mannen van pension Vredenbug eten mee van het fruit en de groenten die Woongroep de Wonne van de markt krijgt. De dames van Livio maken samen met bewoners het pension schoon en overtollige meubels worden uitgewisseld. Organisaties voor maatschappelijke opvang hebben nu dezelfde wijkcoach.
Uitgelicht
Money Class doorbreekt vicieuze cirkel bij zwerfjongeren Vanaf 2014 werkt SMD samen met Humanitas Onder Dak in een project voor jongeren in de maatschappelijk opvang die kampen met schulden en geldstress. Een schuldhulpverlener van SMD begeleidt en ondersteunt jongeren en begeleiders van woonvoorziening Kamer-Raad en TOV in Enschede. De resultaten van het project waren voor de gemeente Enschede aanleiding om de financiering van het project voort te zetten.
Hoe werkt de Money Class? • Persoonlijk begeleiders houden samen met de schuldhulpverlener van SMD een financiële intake. • Jongeren krijgen overzicht van hun schulden en weten welke mogelijkheden er voor hulpverlening zijn. Persoonlijk begeleiders krijgen kennis over financiën en inzicht in de oorzaak van en het gedrag achter de schulden. • Uitgaven van jongeren worden gestabiliseerd door de vaste lasten te betalen en geen nieuwe schulden te maken. • Jongeren worden doorverwezen naar het juiste traject en hulpverlening. Ze worden voorbereid op een traject dat offers vraagt. Hierdoor is de kans op een succesvol traject groter. Cijfers • De meerderheid van de jongeren bij TOV heeft een schuld, 90,2% om precies te zijn. De bedragen liggen tussen € 200,- en € 25.000,-. • Met ieder van hen zijn gesprekken gevoerd over hun financiële opvoeding thuis, het gedrag achter de schulden en over het voorkomen van nieuwe schulden. • Met 70% is een budgetoverzicht gemaakt. • 45% van de jongeren heeft contact opgenomen met schuldeisers en betaalafspraken gemaakt.
Jongeren aan het woord • Ik dacht dat ik gigantisch op mijn flikker zou krijgen. Niet dus. De schuldhulpverlener hielp me over een drempel heen. Hij begon niet direct over de schulden en ging absoluut niet met het vingertje wijzen. Hij stelde praktische vragen en was meteen van het aanpakken. Eerder durfde ik het aan niemand te vertellen. Toen ik bij wegging was ik tien kilo lichter. Nu heb ik een betalingsregeling van twee keer € 15,- per maand. • We hebben alle schulden in een overzicht gezet en samen naar schuldeisers gebeld. Hij zet de telefoon dan op de speaker. Door de schulden op een rij te zetten en regelingen te treffen, kreeg ik een stok achter de deur en kwam er vaart in. Ik ben gaan afbetalen wat mogelijk is met mijn inkomen. Nu maak ik langzaam schoon schip, de helft van de schulden is afbetaald. • Hij is aardig en vraagt niet te lang door over het verleden maar geeft praktische en duidelijke tips waar je iets aan hebt. Hij legt dingen in normale woorden uit. Samen hebben we een overzicht gemaakt van inkomsten en uitgaven. Dat moest ik hebben voor de bijzondere bijstand maar het was ook fijn voor mezelf. Ik was opgelucht toen ik antwoord op mijn vragen kreeg. Daardoor kwam er rust in mijn hoofd.’
Wat vinden persoonlijk begeleiders? • Jongeren worden op een humorvolle manier met hun neus op de feiten gedrukt, krijgen inzicht in financiën en schulden waardoor ze minder snel opnieuw in de schulden komen. • Financiën staan hoger op de agenda binnen TOV op een positieve manier. We leren veel van de manier waarop de schulphulpverlener daar het gesprek over voert: zonder oordeel en met veel kennis. • Er wordt actief aan schulden gewerkt in overleg met schuldeisers, de Stadsbank en bewindvoerders. Financiële zaken zijn echt beter op orde. Jongeren vinden het heel erg fijn dat daar iets aan gedaan wordt. • Eigenwaarde en zelfvertrouwen groeien. Schulden zijn voor jongeren het grootste probleem. Als ik dat op kan lossen is de rest appeltje-eitje. • De angel is eruit. Het traject loopt veel makkelijker omdat wij het financiële stuk los kunnen laten. Er is minder irritatie en een betere vertrouwensband. De trajecten zijn echt veranderd. We hebben meer tijd voor andere onderwerpen en halen meer doelen. • We hadden te weinig kennis, het werd een stressonderwerp. Dat is nu anders, we hebben veel minder discussie.
19
Uitgelicht
Online hulpverlening groeit gestaag In 2017 maakte de online hulpverlening van SMD een belangrijke stap met het inrichten van Jouw Omgeving. Op deze digitale omgeving kunnen mensen op ieder moment inloggen in hun eigen dossier. Ze houden een dagboek bij en kunnen dat delen als ze daar behoefte aan hebben. Ook biedt Jouw Omgeving steeds meer hulpmiddelen waaronder filmpjes en zelfhulpmodules waar mensen naar eigen inzicht en op de momenten dat het uitkomt gebruik van kunnen maken. 24 uur per dag anoniem vragen stellen Online hulpverleners Daphne Waaijer en Marjolein Rietman zien een nieuwe doelgroep die zich online meldt omdat de drempel lager is. ‘Mensen kunnen vierentwintig uur per dag anoniem vragen stellen en krijgen binnen twee werkdagen antwoord. Dat is prettig als je het makke-
Samen armoede de baas
lijker vindt om online persoonlijke zaken te delen dan in een gesprek. Vooral jongeren zijn heel digitaal.’ In 2017 kwamen honderdeenenzestig hulpvragen via de mail binnen. Hiervan hebben tweeëndertig mensen zich aangemeld voor online hulp in Jouw Omgeving. ‘We zien combinaties van hulpverlening ontstaan. Soms hebben mensen genoeg aan een online antwoord. In andere gevallen maken ze een account aan of volgen persoonlijke gesprekken. Het is een beetje wennen dat de regie bij online echt in handen van de cliënt ligt. Vooral als we niets meer horen en niet weten wat er gebeurt, is het lastig om iemand toch los te laten.’
99 99 99 99 99 99 99
Iedere twee maanden ontmoeten vijftien aandachts99 functionarissen, managers en beleidsmedewerkers elkaar in de leerkring armoede en schuldhulp. Een 99 van hen is wijkcoach Jessica Bansi. Zij is blij met 99 de leerkring. ‘Waar we voorheen eilandjes waren, 99 99 weten we elkaar nu beter te vinden. We delen kennis en succeservaringen waardoor samen99 werking veel beter op gang komt. Het werkt goed om samen bewust tijd te besteden aan de aanpak van schulden en armoede.’ 20
Vooral jongeren zijn heel digitaal
Uitgelicht
Hier kan ik mijn verhaal kwijt, er is een luisterend oor en begrip. Als ik dit zou moeten missen dan ben ik een heel stukkie kwijt. Ik haal hier steun van iedereen.
De kruisbestuiving tussen jongeren en ouderen is heel nuttig. Ik ben blij dat ik heb kunnen praten. Jij bent vertrouwd en daarom stort ik mijn hart uit.
Met mezelf heb ik afgesproken dat ik elke dag tien minuten ga besteden aan te voelen hoe ik mij voel in mijn rol als mantelzorger en ga kijken wat ik nodig heb om het nog beter te doen.
Enschedese mantelzorgers vinden elkaar in community Anderhalf jaar geleden richtte PGGM samen met SMD in Enschede de community voor mantelzorgers op. Inmiddels staan er honderdtwintig mensen ingeschreven en wordt iedere bijeenkomst bezocht door minimaal twintig deelnemers. Wijkcoaches en managers van de community Debbie Nijkamp en Marjolein Rietman, merken dat het voorziet in een duidelijke behoefte. ‘Door bezuinigingen wordt een groter beroep op mantelzorgers gedaan. Zij hebben veel behoefte aan erkenning van hun rol waar ze niet voor gekozen hebben. Veel mantelzorgers raken overbelast en komen in de knel te zitten. Tijdens maandelijkse bijeenkomsten ontmoeten ze elkaar en ook via het online platform worden veel ervaringen en tips uitgewisseld.
Het is voor mij een fijne, ontspannende middag.
Het leuke is dat ik iemand ontmoet heb met wie ik een keertje ga wandelen.
Heel mooi om te zien hoe warm deze groep is, hoeveel respect iedereen voor elkaars situatie heeft en erkenning en steun aan elkaar biedt. Ik zou het echt machtig mooi vinden als zoiets ook voor jonge mantelzorgers zou komen.
Vroeger zag ik overal tegenop, was ik een beetje mensenschuw en erg verlegen.
Je zit allemaal met dezelfde problemen. Dat voelt heel warm en fijn. Dat is voor mij geloof ik het belangrijkste. Ik ga meer grenzen stellen.
Ik schiet te snel vol en dan merk ik, ik moet praten, ik zit teveel alleen met de problemen die ik heb. 21
Uitgelicht
'Ik ben iedere dag van betekenis voor mensen' SMD levert sinds oktober 2015 een bedrijfsmaatschappelijk werker aan DCW, de sociale werkvoorziening in Enschede. Herma Koenraadt is vier dagen per week het aanspreekpunt voor medewerkers die ergens mee in de knoop zitten. ‘Ik vang veel af voor de wijkteams.’
'B
ij DCW vond ik direct mijn plek omdat ik graag met deze doelgroep werk. Ik loop veel door het bedrijf en drink regelmatig koffie met de medewerkers op de afdelingen. Mensen kennen mij en er is veel vertrouwen. Daardoor is de drempel om binnen te lopen laag, ze kunnen hun verhaal bij mij kwijt en stoom afblazen. Als bedrijfsmaatschappelijk werker ben ik onafhankelijk, laat mensen in hun waarde en zorg vooral voor praktische oplossingen. 80% van de zeshonderd
22
mensen die ik jaarlijks spreek, kampt met financiële problemen. Ik kan een voorschot en servicebetaling regelen of voor beslaglegging zorgen. Als een medewerker bij het wijkteam wordt aangemeld, hoeft de wijkcoach geen intake meer af te nemen. Medewerkers worden ook doorverwezen via het medisch team, een werkleider of detacheringsbegeleider. Die zien dat gedrag opvalt of merken dat het functioneren verandert. Een medewerker die er onverzorgd bijloopt en op het werk in slaap valt, is aanleiding voor actie. In zo’n geval regel ik thuiszorg en ga met de werkleider in gesprek om tips voor omgang op de werkvloer te geven. Ik zie dagelijks resultaat en ben iedere dag van betekenis. Zonder bedrijfsmaatschappelijk werk zouden veel mensen tussen wal en schip vallen.’
Zonder bedrijfsmaatschappelijk werk zouden veel mensen tussen wal en schip vallen
KIES-training voor steeds meer kinderen beschikbaar KIES (Kinderen In Echtscheiding Situatie) is in de praktijk ontwikkeld als interventieprogramma voor kinderen in echtscheidingssituaties. In een spel- en praatgroep leren kinderen de scheiding beter te begrijpen, ermee om te gaan en te verwerken. In totaal zijn tweeëntwintig wijkcoaches verdeeld over de negen wijkteams opgeleid tot KIES-coach voor de bovenbouw en voor het jonge kind. Dit betekent dat we het hele Integrale Kindcentrum (IKC) kunnen bedienen. Inhoud De acht groepsbijeenkomsten van een tot anderhalf uur worden zoveel mogelijk op school gehouden. De groepen bestaan uit tien kinderen die van elkaar horen en leren, elkaar tips en advies geven. In 2017 namen honderdzestig kinderen deel aan een KIES-groep. Resultaten Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat KIES effectief is: kinderen die KIES volgen hebben minder probleemgedrag, een betere communicatie met ouders en minder schuldgevoel ten aanzien van de scheiding.
Samen leren op jezelf te wonen
In een groep
ERVARINGEN Ouders • Na drie bijeenkomsten KIES merk ik meer ontwikkeling dan na een jaar speltherapie. • Ik had zelf graag met KIES willen meedoen toen mijn ouders gingen scheiden. • Mijn zoon zegt veel eerder wat hem dwars zit. • Mijn zoon heeft nu ook gehoord hoe het bij anderen gaat, hij voelt zich gesteund. • Mijn dochter uit zich beter, ze durft nu ook kritiek te uiten. • Het onderwerp scheiding is minder beladen. • Ze is zelfverzekerder en minder boos.
Kinderen • Het fijnste bij KIES vind ik dat ze het snappen. • Ik kan hier vertellen zonder dat ik daarna hoef na te denken. • Ik krijg hier een rustig hoofd. • Ik durf hier te vertellen wat ik thuis moeilijk vind. • Ik mag bij KIES alleen aan mezelf denken en niet aan wat papa en mama vinden. • Het is hier makkelijk om te praten omdat andere kinderen hetzelfde hebben. • Bij KIES schaam ik me niet. • Ik heb hier bij KIES geleerd om andere kinderen te vertrouwen.
Veel jongeren dromen ervan op kamers te gaan. Bij die nieuwe vrijheid hoort ook dat je opeens het huishouden zelf gaat doen, er onverwacht post komt en je alles zelf moet betalen. Die werkelijkheid kan tegenvallen en brengt jongeren regelmatig in de problemen. Wijkcoach Manon ten Zeldam ontwikkelde een training om deze nieuwkomers beter voor te bereiden op zelfstandigheid. ‘Tijdens de training horen we vaak: ik wacht toch maar even, zo slecht is het thuis niet.’
Resultaten Jongeren gaan zich veel beter realiseren wat het kost om zelfstandig te gaan wonen. Als ze tijdens de training een kamer vinden, levert dat de mooiste voorbeelden op. Door die praktijkervaringen halen ze elkaar uit de droom. We zien dat deelnemers een realistischer beeld krijgen en eerst sparen voordat ze uit huis gaan.
Inhoud De training bestaat uit tien bijeenkomsten van twee uur en is vooral praktisch. Onderwerpen als huishouden, hygiëne, voeding, administratie, budgetteren en veiligheid komen aan bod in tips en door situaties na te spelen. We inventariseren de woonwensen en deelnemers schrijven zich tijdens de training in bij een woningcorporatie. Ze krijgen opdrachten mee naar huis die ook erg op de praktijk gericht zijn.
Ervaringen Neem de jongedame van 26. Zij ging samenwonen met haar vriend die precies wist wat hij wilde. Zij wilde zelfstandiger worden voordat ze ging samenwonen. Tijdens de training zagen we haar steeds meer op de voorgrond treden en haar eigen richting kiezen. Ze durfde afwijkende antwoorden te geven en ging steeds vaker zelfstandig actie ondernemen. Of de 19-jarige jongeman die alles door zijn schoonmoeder liet regelen. Hij ging zijn eigen kasboek bijhouden. ‘Eerst gaf ik al mijn geld direct uit. Nu spaar ik en kijk ik goed aan wie ik geld leen.’ 23
Sterk fundament
‘Er was opeens van alles mogelijk’ TOPKLAS CITY DEAL ‘Zijn hier nog rebelse cowboys?’, vroeg projectleider Inclusieve Stad Hans Weggemans aan de sociaal werkers die zich voor de TopKlas hadden aangemeld. Wijkcoaches Nathalie Venerius en Jolien Lohuis uit Pathmos/Stadsveld hadden er direct zin in. ‘Het sprak ons enorm aan dat we eindelijk iets konden doen aan de eeuwige regels en ingewikkelde geldstromen waar we al zo lang tegenaan lopen.’ Olifantenpaadjes In de TopKlas kwamen sociaal werkers uit de vijf deelnemende steden een jaar lang, om de week bij elkaar. Venerius en Lohuis kijken met plezier terug op de training. ‘We hebben ervaringen gedeeld en veel kennis opgedaan. Gastsprekers daagden ons uit om na te denken over hoe we ons werk doen. Dat leverde nieuwe ideeën op. Zelfs tijdens
een dag kleien en kleuren kwamen we tot verrassende inzichten. In de training was veel aandacht voor het maatwerkplan. Daardoor zijn we creatiever en duidelijker geworden. Met het plan brengen we keuzes beter in kaart en is het helder wat de gevolgen daarvan zijn, ook financieel. Als je standvastig en duidelijk over geld bent krijg je mensen sneller mee. We zijn ook meer gaan nadenken over het wijkteam van de toekomst. Wat ons betreft gaan we nog meer in buurten zitten, dichtbij zodat we veel affiniteit met inwoners hebben. Dat komt het preventief werken absoluut ten goede. Door de training zijn we goed toegerust voor de nieuwe manier van werken. Wil je defensieve routines doorbreken en een echte cultuuromslag maken, dan moet de hele stad op deze manier gaan werken. We moeten af van de olifantenpaadjes en zaken bij de kern aanpakken.’
Doen wat nodig is; ervaringen uit de City Deal inclusieve stad. Hoe kan je zonder allerlei bureaucratische procedures inwoners een wezenlijke stap verder helpen? Dat was het uitgangspunt voor het landelijke project City Deal Inclusieve Stad waar Enschede als een van de vijf gemeenten het afgelopen jaar aan deelnam. Pathmos/ Stadsveld was de wijk die centraal stond. Het Verwey-Jonker Instituut deed onderzoek naar de resultaten. ‘De waardering van het proces door cliënten is erg hoog, bijna een 8,5 in alle steden. De aanpak heeft er toe bijgedragen dat mensen een beter zelfbeeld en daarmee toekomstperspectief kregen.’ 24
• Het is mogelijk de systeemwereld een gezicht te geven, lijnen korter te maken en met maatwerkoplossingen cliënten te helpen die dreigen vast te lopen. • De cliënten zijn zeer tevreden. Ze voelen zich begrepen en er zijn goede resultaten behaald. Schulden zijn niet verder opgelopen, sommigen konden nu wel snel aan het werk en jongeren konden toch naar school. • Sociaal werkers bleken in staat buiten de gebaande paden te denken en te handelen. Door onderlinge uitwisseling, trainingen,
WAT IS DE TOPKLAS? • Het Instituut Publieke Waarden (IPW) verzorgde een TopKlas voor vijfentwintig sociaal werkers uit de vijf City Deal steden. Het betrof een lerende aanpak, waarin doen en reflecteren centraal stonden. Er was aandacht voor monitoren, evalueren en strategische vaardigheden als onderhandelen met samenwerkingspartners. • In de TopKlas leerden de deelnemers werken met het maatwerkplan. In dat plan maken sociaal werkers een analyse van de huidige situatie van een cliënt en geven ze antwoord op de vraag: wat gebeurt er als er niets verandert en wat kost dat? • Uitgaande van de doelen van de inwoner wordt een maatwerkoplossing beschreven inclusief kosten en geeft de sociaal werker antwoord op de vraag: waarom is deze oplossing nodig en passend? • Om initiatieven op hun publieke waarde te kunnen waarderen wordt gebruik gemaakt van de waardendriehoek. De waarden rendement (met schaarse middelen moeten we verstandig omgaan), legitimiteit (maakt het initiatief verschil?) en betrokkenheid (bestaat er draagvlak voor het initiatief?) staan daarin centraal.
de inzet van flexibel budget en korte lijnen met samenwerkingspartners, was het mogelijk deze ruimte te pakken. • Het blijkt goed mogelijk het kostenbewustzijn van sociaal werkers te verhogen. Dit maakt het werk volgens henzelf effectief, uitdagend en bevredigend. • In de samenwerking waren er ambities, een gevoel van urgentie en een gedeeld eigenaarschap. Proberen stond centraal. (Bron: Verwey-Jonker Instituut)
Sterk fundament
Kassabonnen zorgen voor durf en lef om het anders te doen Siham Zariouh en Rutger van der Sluis ondersteunen het team Pathmos/Stadsveld bij het werken met het maatwerkplan en het opstellen van de kassabonnen. De kassabonnen zijn vooral het werkterrein van Van der Sluis. In 2017 bracht hij voor vijftig casussen de financiële gevolgen in beeld door de prijskaartjes van de verschillende scenario’s te berekenen. Daarmee maakte hij inzichtelijk wat de kosten zijn van de oude en nieuwe manier van werken. Als de wijkcoaches de boodschappen doen kan je Rutger als de kassière zien. Van der Sluis schuimt dagelijks het internet af, op zoek naar informatie over kosten van zorg. ‘Je moet weten wat iets kost, ook
als het om zorg gaat. Inmiddels hebben we een omvangrijke maatschappelijke prijslijst wat een realistisch overzicht is van voorzieningen die we in kunnen zetten. Dat kan ook om minder voordehandliggende oplossingen gaan. Een bakfiets bijvoorbeeld waardoor je vervoerskosten uitspaart of een schuurtje met een boksbal waardoor een jongen met autisme niet naar de tweede lijn hoeft. We kunnen nu vergelijken of de nieuwe aanpak ook echt goedkoper is.’ Dat blijkt het geval. ‘De kassabonnen werken vaak als eyeopener waardoor we creatiever worden en steeds meer besparingen realiseren’. Op een caseload van driehonderd personen werd met de nieuwe aanpak 250.000 euro minder besteed.
KASSAB ****
ON
Maatsc ha kost v ppelijke opv eel ge ang ld en meesta is l niet gezond het ge zi vo met wo n. In samenw or ningco erking r porati richtt es e doorst SMD twee roomwo ningen tweede in met ha goeder nds spullen endepo uit he t. Zo niet a worden t lleen bespar gereal inge is gezinn eerd maar ku n en in nnen hu omgevi ng bli n eigen jven w onen. Kosten maatsc happel opvang ijke € 80,per da g Kosten doorst roomwo € 20 ning ,- tot € 30,per da g
25
Sterk fundament Bij complexe zaken spiegelen we elkaar, dat is nodig wanneer er dingen onder je huid gaan zitten.
Van latten naar samenwonen Op 14 september 2017 was de samenvoeging van dertig wmo-consulenten met de wijkteams een feit. Nardy Stegeman werd van teamleider wmo, manager in Noord. Zij ziet de samenvoeging als een belangrijke uitvoering van het uitgangspunt een gezin, een plan, een regisseur. ‘Het is niet meer dan logisch dat wmo-consulenten en wijkcoaches in een team samenwerken. Het leidt tot betere en efficiëntere dienstverlening aan inwoners.’
Samen buiten de lijntjes kleuren Wijkcoach Frederiek Hofman (r) en wmo-consulent Petra Hes ontmoetten elkaar tijdens een speeddate van de gemeente in 2014. ‘Het was een beetje zoeken maar we voelden al snel de noodzaak om samen te werken.
Gezinnen kregen vaak met twee hulpverleners te maken die niet echt samenwerkten.
26
We kunnen het goed met elkaar vinden en voelen de noodzaak om samen te werken.
Hulpverlenersvragen kwamen voorheen niet bij mij terecht. De wmo is meer op voorzieningen gericht; wat heeft iemand nodig om zijn leven op orde te houden?
Of neem de verslaafde die zichzelf en zijn woning verwaarloost. In de oude situatie zou deze man uit huis gezet zijn of opgenomen worden in een ggz-instelling. Nu zorgen we er samen voor dat hij daar kan blijven wonen. Frederiek regelt dat de GGD en bijstand erbij betrokken worden. Ik zorg voor huishoudelijke hulp.
Sterk fundament
Bijvoorbeeld het gezin met drie autistische kinderen waarvan er een ambulante hulp thuis heeft. Die komt in aanmerking voor een wmo-indicatie, de rest loopt via de wijkcoach. In de oude situatie zou de wmo-consulent helemaal opnieuw beginnen bij dit gezin om die indicatie af te geven. Nu geeft Petra deze indicatie op basis van mijn input.
Nu we als team bij elkaar zitten, deel je kennis en kunde veel sneller. Ik ken nu de mogelijkheden en kosten binnen de wmo en weet hoe het zit met de eigen bijdrage.
Ik had niet veel kennis over de wmo en wist niet goed hoe ik voorzieningen in kon zetten in een hulpverleningstraject.
We denken niet meer in wetten maar: Wie heb ik nodig om een zaak op te lossen? Minder protocollen zorgen voor snellere afhandeling met minder extra gezichten.
Dit is het begin. Onze samenwerking kan op casusniveau nog veel intensiever en beter worden.
27
Over geld en cijfers
9,77%
3,78%
Overige dienstverlening
Projectsubsidies Gemeente Enschede
Baten
€
Subsidie Wijkteams Enschede
€ 8.227.389,00
Projectsubsidies Gemeente Enschede
€ 355.923,00
Overige dienstverlening
€ 836.511,00 € 9.419.823,00
Subsidies Wijkteams Enschede
87,34%
Lasten
€
Salarissen
€ 8.191.560,00
Overige personeelskosten
€ 396.876,00
Afschrijvingen
€ 2.904,00
Huisvestingskosten
€ 58.138,00
Organisatiekosten
€ 154.132,00
Projectkosten
€ 156.304,00
Materiële overhead
€ 533.435,00 € 9.493.349,00
aantal medewerkers
baten en lasten
fte (131)
1,62%
1,65% Projectkosten
Organisatiekosten
pensioen (1)
uitstroom totaal (14)
instroom (11)
0,61%
Huisvestingskosten
0,03% Afschrijvingen
stagiaires (5)
4,18%
Overige personeelskosten
medewerkers naar functie Administratief medewerker (3) Administratief/secretarieel medewerker (4) Beleids- en stafmedewerker (2) Controller (1) Directeur/bestuurder (1) Maatschappelijk werker (5) P&O-functionaris (1) Sociaal Cultureel Werker (1) Transformatiecoach (3) Wijkcoach (134) Wijkteammanager (4) 28
5,62%
Materiële overhead
Salarissen
86,29%
Over geld en cijfers
‘Ik reken het goed’
vrouw/man
medewerkers naar leeftijd
3
19,50%
80,50%
14 18
38
47
0 - 24 25 - 34
39
35 - 44 45 - 54
55 - 59 60 - 65 29
Over geld en cijfers
13
9
Noord - Noord
Noord Twekkelerveld
16
14
14 16 19 Oost -Binnen Oost - Buiten
Centrum
West-Pathmos / Stadsveld
West - Boswinkel / Boekelo
19
15
Zuid-Helmerhoek / Stroinkslanden
Zuid-Wesselerbrink
medewerkers naar wijk
Primaire problematiek bij aanmelding in 2017 in procenten
Totaal aantal actief betrokken personen bij casuïstiek, aanmelding en afmelding in 2017
Bij nieuwe casuïstiek (4524)
18% 33%
7%
Bij afgesloten casuïstiek (4171)
Bij openstaande casuïstiek op 31 december 2017 (5566)
8% 11%
23% Multi-problematiek Kind (opvang en sociaal-emotionele ondersteuning) Financiën Huiselijke relaties Geestelijke gezondheidszorg Overig (Zoals: huisvesting, veiligheid/huiselijk geweld, maatschappelijke participatie, dagelijks leven)
30
Ik ben van de wijkteams HARM KELDERMAN MET PENSIOEN
Architect en bouwer ls kind wilde ik architect worden en nog steeds ben ik een fanatieke klusser. Ik leg leidingen aan maar doe ook het stucwerk. Ik denk na over constructies en heb een beeld van hoe het er uit moeten komen te zien. Het was prachtig om de wijkteams te structureren. Het gebouw staat er met een hele goede constructie. Veel experimenten hebben verschillende antwoorden opgeleverd. De wijkteams weten zich heel goed te redden en voelen zich verantwoordelijk voor hun eigen stijl. De bouw is nog niet klaar. Er moet meer financiële balans komen en een goed besluitvormingsmodel. Nog niet alle vertrekken zijn ingericht. Ik beloof: dit is niet de laatste stap.
'A
Analyticus Spel- of cijferfouten zie ik in een oogopslag. Ik kan goed uitzoeken waar systemen vastlopen en verbindingen missen. Bij ingewikkelde discussies en moeilijke onderwerpen wil ik precies begrijpen wat mensen bedoelen, welke triggers en belangen spelen. Ik kan mensen
Aan het roer
‘Ik beloof: dit is niet de laatste stap’
goed meenemen al fiets ik ze regelmatig buiten adem zonder dat ik het doorheb. Ik ben meer van de structuur dan van de cultuur. Polderen en verbinden Wijkteams en stadhuis zijn twee werelden waartussen ik aan het pendelen was. Ik kan goed luisteren en uitleggen waarom besluiten genomen worden, ook als het om geld gaat. Als man van consensus hou ik er niet van om zaken op de spits te drijven. Er zijn veel meningen over hoe je wijkteams moet inrichten. Over die verschillen heb ik veel nagedacht; waar worden ze door veroorzaakt en welke stappen kan je zetten om dichterbij elkaar te komen? Bijvoorbeeld door mensen die niet bij elkaar over de vloer komen over elkaar te vertellen. Bij mijn wekelijkse bezoek aan een wijkteam nam ik regelmatig een wethouder mee. Zo konden ze met eigen ogen zien wat daar gebeurt. Wijkcoaches zijn de gemeente beter gaan begrijpen. Ik ben niet van de gemeente of van SMD. Ik ben van de wijkteams.᾿
‘We hebben alleen al op de Laaressingel 700 uur met elkaar overlegd en nu schieten woorden mij tekort’ MARIO NOSSIN OP HET AFSCHEID VAN HARM KELDERMAN 31
Juni 2018 Dit is een uitgave van SMD Laaressingel 61 7514 EL Enschede 053-4353353 info@smd.nu www.smd.nu
Foto’s: Ronald Bruinink (www.ronaldbruinink.nl). Ontwerp: Simon Cordes, Akimoto (www.akimoto.nl). Illustraties: Timber Sommerdijk. Redactie: Mario Nossin, Janneke Kleine Wijlens en Jessica Heggers. Teksten, foto’s, productie en eindredactie: Jessica Heggers (www.heggersschrijft.nl).