Arend-Jan Horst

Arend-Jan Horst, CEO AKROH Industries: ‘Ik wil gewoon een goed product maken’

tekst Anita Harte - fotografie Job Boersma

Arend-Jan Horst is CEO van AKROH Industries dat kunststof- en halsbandproducten produceert en wereldwijd verkoopt. Hij startte in 2011 met vier medewerkers. Tien jaar later zijn dat er 105 en staan er nog vacatures open. Niet verwonderlijk dus dat AKROH in 2019 en 2020 werd uitgeroepen tot een van de 250 snelst groeiende bedrijven in ons land. ‘Groeien was nooit mijn ambitie, ik doe mijn best om een goed bedrijf te runnen.’ De vraag is, wie is de mens achter de ondernemer?

Arend-Jan (50) is een reislustig type. Op reis gaan vindt hij het mooiste wat er is. Noodzakelijk vooral ook, want daar ter plekke ontstaat het werk. Hij ziet het, bij wijze van spreken, bij potentiële klanten op de werkvloer liggen. Zij hebben een probleem, hij de oplossing. Of hij komt voor het één en gaat naar huis met iets anders. Zo ging dat vaak in de afgelopen tien jaar. Arend-Jan bezocht vele beurzen, klanten, potentiële klanten en al zijn leveranciers. Overal ter wereld. Hij gaf graag een hand, overhandigde een brochure en hield een kort praatje over zijn bedrijf. Je gezicht laten zien is heel erg belangrijk, zegt hij. Of, zoals zijn opa vroeger al zei: ‘Een loslopende hond vangt altijd wat.’ Het is écht zo, weet Arend-Jan, ‘je moet ernaartoe.’ Hij ziet het ook bij zijn eigen mensen die op pad gaan. Persoonlijk contact vergemakkelijkt de handel en verhoogt de gunfactor. ‘Ze komen altijd met een nieuwe order terug of met iets wat op termijn gaat lopen. Soms na maanden, soms pas na tien jaar.’ Want dat is nog een van zijn gezegdes: ‘Als je iets zaait, kan het lang duren voor het opkomt. Pas als je ergens elke week tijd in stopt, gaat het bloeien en krijg je aanwas.’ Dat geldt zeker voor landen als Canada en Amerika, zegt hij. Vlak voor corona het reizen stillegde, stond er nog een trip gepland. ‘In die landen gaat het echt om bouwen aan vertrouwen, daar moet je je eigenlijk elke twee maanden laten zien.’ Hij hoopt dat het binnenkort weer kan.

Fascinatie voor techniek

Als kind ging Arend-Jan het liefst op woensdagmiddag naar de fabriek. Geld verdienen en sparen. Zomers wilde hij wel eens overslaan om te zwemmen met vriendjes, maar ‘zeker niet elke week’. Hij was een jaar of zeven, acht. En de fabriek was HORKA, opgericht door zijn opa die in 1956 begonnen was met damesconfectie, hoeden en petten, maar die in de jaren zeventig overstapte naar ruitersportartikelen en onder meer ruitersporthelmen produceerde. Arend-Jan begon met het eenvoudige werk. Hij mocht de vloer vegen, producten inpakken en stickers plakken op ruiterpetten. In de pauze waste hij auto’s van medewerkers. Maar het was vooral de techniek die hem zo fascineerde. Hij wijst naar een zeer gedetailleerde tekening aan een wand in zijn huidige

kantoor. ‘De spuitgietmachine van de fabriek. Ik tekende ‘m toen ik elf was.’ Als hij dertien is mag hij zelfstandig machines omstellen en matrijzen (mallen) inbouwen. Zijn opa is zijn voorbeeld. ‘Hij had mooie ideeën, creëerde iets en bezat verantwoordelijkheidsgevoel.’ Na de mts, richting werktuigbouwkunde, gaat Arend-Jan werken bij zijn stagebedrijf. Hij wilde liever naar HORKA – inmiddels overgenomen door zijn vader en ooms – alleen was daar geen plek. Die kwam er toen zijn vader ernstig ziek werd. Arend-Jan stapte in en werd onder andere verantwoordelijk voor de inkoop. Twee jaar deed hij dat en met ‘veel tegenzin’, zegt hij. ‘Het was geen techniek.’ Maar hij wilde er wél graag werken en heeft er nog elke dag profijt van. ‘Soms moet je dingen doen die je niet leuk vindt. Dat zeg ik ook tegen mijn kinderen: als je ergens aan begint, moet je niet na een paar maanden weer weggaan. Alles wat ik in mijn leven heb gedaan, had ik nodig om te komen waar ik nu sta.’ Vanaf 1995 kon hij dan eindelijk zijn passie kwijt. Als technische man werd hij met name verantwoordelijk voor de kunststoftak. Hij deed reparaties, kocht een freesmachine en maakte zijn eerste matrijzen. Vijf jaar later kwam daar een bestuurdersrol bij, toen hij samen met zijn broer en neef eigenaar werd. Tot hij op een vrijdagmiddag eind 2010 vrij abrupt besloot te stoppen. Verschillen in inzicht braken hem op, zegt hij daarover. ‘Het bekende verhaal.’ En hoewel hij nog nooit had nagedacht over voor zichzelf beginnen, deed hij dat toch. De zaak werd ‘uiteindelijk in goed overleg’ gesplitst, Arend-Jan keerde de bedrijfsnaam om en startte AKROH met vier man en een catalogus, gedrukt op extra dik papier. ‘Ons aantal producten was nog beperkt, zo leek het meer.’ En ja, het was héél spannend. Maar spijt heeft hij nooit gehad, ‘nog geen dag’.

Van klein naar groot

Dat hij nu een van de snelst groeiende bedrijven van ons land runt, was nooit Arend-Jans ambitie. Hij wil gewoon een goed product maken, zijn best doen om een gezond bedrijf te runnen, en als een klant belt nooit hoeven zeggen: ‘Dat kan niet, want...’ Daarom ook houdt hij de productie graag in eigen hand. Dat maakt flexibel, aan zo goed als elke klantvraag is te voldoen. Als het moet kan er ‘s nachts worden doorgewerkt. Iets wat zeker in de eerste jaren wel gebeurde. Ook door Arend-Jan. ‘Als je werk hebt voor drie machines en je hebt er maar één, dan moet je wel. Je bent immers blij met iedere order.’ Toch de vraag hoe dat is – binnen tien jaar groeien van meewerkende-baas-van-vier tot baas van honderdvijf. Lastig, zegt Arend-Jan. ‘In het begin heel lastig.’ Hij is toch die technische man, die ook wel kon organiseren, maar veel heeft moeten bijleren. ‘Je loopt steeds achter de feiten aan. Neemt je beslissingen te laat. Of te laat… continuïteit is belangrijk. Je weet niet hoe het volgend jaar gaat qua rendement.’ Hij heeft het dan vooral over het personeelsbeleid. Dat blijft ingewikkeld, zegt hij. Zo heeft hij over zijn eerste productieleider ‘ons tiende personeelslid’ heel lang nagedacht. Dat hij hem wilde was duidelijk, maar er was twijfel of hij de man voor langere tijd kon betalen. En toen hij eenmaal had besloten, dacht hij al na twee weken: dat had ik een jaar eerder moeten doen. ‘Dit was al klaar, dat liep ineens goed – ik had minder stress op dat gebied.’ Zo zou het nog veel vaker gaan. ‘Als je klein bent, heb je iemand altijd maar eventjes nodig. Dus dan kijk je naar wat diegene nog meer kan doen. Tot je op een gegeven moment ziet dat de dingen die je er allemaal een beetje bij deed, volwaardige functies worden.’ Toch blijft daar altijd die blik naar de toekomst: kan het uit? Het liefst neemt hij mensen in vaste dienst, maar er moet ook flexibiliteit zijn om te kunnen afschalen als het moet. Hij is er, zegt hij, continu mee bezig in zijn hoofd. Mogelijkheden ziet hij altijd, het is alleen niet altijd het juiste moment.

‘Er wordt hard gewerkt, maar ook gelachen. De sfeer is goed’

Eigenschappen

Hij is perfectionistisch, zegt Arend-Jan als hem gevraagd wordt welke eigenschappen hem helpen als ondernemer. Een doorzetter ook. Soms kan hij het niet meer zien zitten, maar dan niet langer dan een dag. Want iets kan een half jaar duren of vier jaar, hij zal nooit opgeven. Ook met klanten niet. ‘Ze hebben me een keer nodig.’ Eerlijkheid is een andere eigenschap die hij op zichzelf plakt. Rechtdoorzee en van het soort: doe wat je zegt en zeg wat je doet. Zo leidt hij ook zijn bedrijf. Hij is voor duidelijkheid, naar eigen zeggen soms zelfs bijna autoritair. Is iemand gezagsdrager dan luister je, zegt hij, ook als diegene fouten maakt. Want dat mag, zolang er maar de intentie is om te verbeteren. Dat die ‘strakheid’ nodig is, is een van de dingen die hij heeft moeten leren. ‘Wil je grip houden als je groter wordt, dan heb je bepaalde regels en structuur nodig.’ Tegelijk probeert hij een veilige plek te zijn en wil hij mensen een kans geven, als ze er ook zélf maar voor knokken. Hij is altijd op zoek naar mensen die actief zijn en de drive hebben om mee te denken, mee te doen. ‘Natuurlijk is niet alles aan je werk leuk, dat vind ik ook niet. Maar ik doe het wel trouw en met inzet.’ Vind je als bedrijf dat soort mensen – medewerkers die intrinsiek gemotiveerd zijn – dán heb je succes, zegt hij. In het begin zocht hij vooral mensen zoals hijzelf, de aanpakkers. Later ging hij inzien dat er ook altijd denkers nodig zijn. ‘Je vult elkaar aan.’ Het lukt hem goed. Er is weinig verloop onder zijn personeel, wel veel uitdaging en dynamiek. ‘Er wordt hard gewerkt, maar ook gelachen. De sfeer is goed.’

Verdienmodel

Een bedrijf leiden is keuzes maken, ook als ze vervelend zijn. Maar niet alle keuzes zijn zwart-wit, zegt Arend-Jan.

‘Er moet wel een verdienmodel zijn.’ Dat geldt zowel voor zijn productie (hoewel hij erg verbonden is met de regio Zwolle heeft hij onlangs een productielocatie geopend in Roemenië, om ‘kostentechnisch uit te kunnen’), als voor een onderwerp als de energietransitie en de verplichte investeringen die daarbij horen. ‘Als het niet uit kan, dan stopt het.’ Bovendien hoeft zo’n verplichting ook helemaal niet, zegt hij met lichte irritatie in zijn stem. Hij is immers elk momént bezig met kostenreductie en energiebesparing. Alleen geldt ook hiervoor dat niet elk moment een geschikt moment is om over te stappen. ‘Ik kan geen nieuwe spuitgietmachine kopen omdat die twintig procent zuiniger is. Maar moet ik een nieuwe, dan kijk ik altíjd naar de energiebehoefte. Mijn keuzes zijn er namelijk op gebaseerd dat mijn bedrijf over twintig of honderd jaar nog bestaat.’ Dat zie je bij alle familiebedrijven, zegt hij.

Dat AKROH groeit in een tijd waarin het gaat over hoe we het plasticgebruik en het plasticafval kunnen terugdringen, heeft deels met datzelfde verdienmodel te maken. ‘Natuurlijk kan ik kokernummers maken van messing. Maar als die dan zestien euro kosten, tegen één euro voor eentje van kunststof, dan kan het niet uit. En als je die van messing weggooit heb je nog steeds een afvalprobleem.’ Kunststof an sich is dan ook niet het probleem, zegt hij. ‘Dat is de mens, die maakt er afval van omdat hij het weggooit. Als je ziet in hoeveel landen ik plastic langs de weg zag liggen, of hout of cement, echt van alles. Wij hebben geen afval. Bij ons gaat er honderd kilo granulaat in de spuitgietmachine en komt er honderd kilo kunststof uit. En áls er afval is, dan wordt dat hergebruikt.’

Ontspannen

Arend-Jan heeft ‘nog steeds lol’ in zijn werk. Hij is er continu mee bezig, denkt altijd na over de ontwikkeling van nieuwe producten, zoekt en ziet kansen. ‘Als het één klaar is, begint het ander.’ Het gaat hem daarbij niet alleen om geld verdienen, zegt hij. ‘Dat moet om te kunnen investeren. Maar het is ook mooi dat we een mooi team hebben, dat elkaar ook helpt als er problemen zijn die niet werkgerelateerd zijn. Dat we mensen verder kunnen helpen in het leven.’ Zijn grote tuin helpt om af en toe los te komen van het werk. Net als vliegen. Sinds een jaar is hij bezig met het halen van zijn vliegbrevet. Het is veel theorie, maar als hij in het vliegtuig zit en de wereld van de andere kant bekijkt, kan hij zomaar denken: Waar maak ik me druk om? •