agenda
maa – apr – mei 2012
Voorwoord Beste lezer, De Amerikaanse criticus Richard Nilsen ver-
Omdat een van de motto’s die kwistig over
geleek een van de foto’s die Spencer Tunick
onze kasteelinterieurs werden uitgestrooid het
hier vorig jaar maakte met een schilderij van
enigmatische ‘Ung seul désir’ is, vonden we dat
Eugène Delacroix. Een interessante
het tijd werd om dit knagende verlangen ge-
associatie omdat zij perfect aansluit bij onze
stalte te geven in een parcours dat peilt naar de
ambitie: kunst en erfgoed uit het verleden
universele kern van de passies die onze levens
‘vertalen’ naar vandaag en nadenken over de
voortstuwen.
relevantie ervan binnen een snel evoluerende maatschappelijke context.
Vanaf 1 april pakken we ook uit met een nieu-
Ook in 2012 wagen we ons op dit vlak aan en-
we audiotour voor gezinnen. In samenwerking
kele markante avonturen. In het voorjaar komt
met Het Geluidshuis werd een ludiek con-
de bekende Nederlandse fotograaf Erwin Olaf,
cept uitgetekend rond een muizenfamilie die
die vorig jaar de Vermeerprijs kreeg, naar het
het kasteel al eeuwenlang stiekem bewoont.
kasteel voor een remake van het beroemde
Bezoekers met kinderen kunnen zich op sleep-
schilderij dat Gallait in de negentiende eeuw
touw laten nemen door portiermuis Arnoldus,
maakte van de geëxecuteerde graven Egmond
en samen met hem in elke kamer een vraag
en Horne. Olaf creëerde tijdens de voorbije ja-
beantwoorden. Pret verzekerd, en intussen
ren diverse fotoreeksen waarin hij een barokke
krijg je ook heel wat weetjes mee. Markeer dus
retoriek koppelt aan een feilloos gevoel voor
alvast een kasteelbezoek met jouw kroost in de
morbide romantiek waarin regelmatig echo’s
agenda’s!
opduiken van de grote meesters uit de schilderkunst. Hij leek ons dan ook de geknipte man
Luc Vanackere
voor deze prestigieuze opdracht.
Directeur
Later dit jaar opent de internationale tentoonstelling Sehnsucht waarin we nagaan hoe kunstenaars van vandaag omgaan met dit door grote Duitse kunstenaars als Goethe en Heine ‘uitgevonden’ begrip. Curator Oscar van den Boogaard selecteerde een fascinerende verzameling kunstwerken die stuk voor stuk getuigen van een onstilbare hunkering. Colofon Eindredactie & opmaak: Marieke Debeuckelaere Redactie: Marieke Debeuckelaere, Boudewijn Goossens & Luc Vanackere Oplage: 3000 exemplaren Foto cover: Arnoldus XV & Arnoldus XVI, illustratie: Korneel Detailleur - www.korneeldetailleur.com De agenda is een uitgave van het Kasteel van Gaasbeek, Kasteelstraat 40, B-1750 Gaasbeek, 02 531 01 30 – V.U. Luc Vanackere.
Audiotour voor families VANAF ZO 01.04 Vanaf 1 april 2012 worden ook onze jonge
» Vanaf 6 jaar, open dagelijks van 10u tot 18u
bezoekers bij een kasteelbezoek in de watten
(laatste bezoek om 17u), maandag gesloten.
gelegd. In samenwerking met het Geluidshuis
Tickets kosten € 7, reductie- en groepstarief:
ontwikkelde het Kasteel van Gaasbeek een
€ 5 p.p., jonger dan 26 jaar: € 1, kinderen on-
unieke, verrassende audiotour voor families.
der 7 jaar: gratis. Audiogids is inbegrepen.
Het Geluidshuis, gespecialiseerd in ‘audiodelicatessen’ van hoge kwaliteit, ontwierp hiervoor een ludiek en creatief scenario, waarbij het kasteel bewoond wordt door diverse muizenfamilies die huizen achter de lambriseringen, in de bedden, verborgen hoeken en spleten. Vanuit hun schuilplaatsen observeerden zij het wel en wee van de kasteelbewoners en geven zij daar nu commentaar bij, die beurtelings educatief en komisch is. Het verhaal wordt omkaderd met fijne muziek. En omdat het hele scenario erg gelaagd is, kunnen zowel kinderen als volwassenen er op verschillende niveaus van genieten. De teksten werden ingesproken door Vic De Wachter, Nico Sturm, Ini Massez, Sara Vertongen, Hilde Heijnen, Günther Lesage, Bruno Vanden Broecke, Stijn Cole en Koen De Bouw. Illustrator Korneel Detailleur gaf Arnoldus kleur. Trek je stoute schoenen aan en kom kennis maken met Arnoldus XVI, portiermuis van het Kasteel van Gaasbeek!
Met de steun van de Vlaamse overheid
Arnoldus XVI, illustratie: Korneel Detailleur www.korneeldetailleur.com
Casting Erwin Olaf
EVENEMENT
DO 12.04 De Nederlandse topfotograaf Erwin Olaf, die vorig
Heb je altijd al willen meewerken aan een kunst-
jaar nog furore maakte met zijn Leidens Ontzet,
werk, wil je jezelf graag vereeuwigen in een histo-
creëert dit voorjaar in opdracht van het Kasteel
risch stuk en ben je beschikbaar op 8 mei, meld je
van Gaasbeek een interpretatie van Louis Gallaits
dan aan op het volgende adres:
beroemdste schilderij De laatste hulde aan de
conny@erwinolaf.com.
graven Egmond en Hoorn (1851). Het resultaat, Exquisite Corpses, zal vanaf 5 juni in het Kasteel van Gaasbeek te bewonderen zijn.
» Op 12 april 2012, van 11u tot 13u in Bozar en van 16u tot 18u in het Kasteel van Gaasbeek. Deelnemers moeten zich kunnen vrijmaken voor
Erwin Olaf is op zoek naar figuranten die zich
de fotosessie op dinsdag 8 mei in het Kasteel
graag willen laten vereeuwigen in dit stuk, meer
van Gaasbeek.
specifiek naar de volgende karakters: -slanke mannen voor de vertolking van de dode Egmond en Hoorn -mannen met een zelfbewuste en tegelijk serene allure voor de edellieden, 15-60 jaar -jonge mannen met een vrij naïeve uitstraling voor de monnik -mannen van Spaanse komaf of met zuiderse look voor de Spaanse soldaten -een vrouw van 20-50 jaar voor de vertolking van Egmonds echtgenote Sabine van Beieren. Uit de aanmeldingen zullen 13 figuranten gekozen worden.
Louis Gallait, De laatste hulde aan de graven Egmond en Hoorn, 1851, Doornik, Museum voor Schone Kunsten . Erwin Olaf, Leidens ontzet, Vrijheid, pest en honger tijdens het Beleg van Leiden, 2011, commissioned by Museum De Lakenhal and Leiden University. courtesy Flatland Gallery, Utrecht.
Erfgoeddag: helden
EVENEMENT
ZO 22.04 Heroes or 'zeroes'?
Restauratie wandtapijten
Wie waren de helden/heldinnen en antihelden
Het afgelopen jaar werden twee achttiende-
van het Kasteel van Gaasbeek? Tijdens een wan-
eeuwse wandtapijten uit de collectie van het
deling doorheen het kasteel blijkt dat er in haast
Kasteel van Gaasbeek gerestaureerd: De Stichting
elke kamer wel een (anti-)held of heldin te bewon-
van Alexandrië en De Slag bij Arbela uit het
deren valt. Egmonds heldenstatus is onbetwist,
Brusselse atelier van Judocus de Vos. Beide stuk-
maar wat te denken van Alva? Of van Isabella, die
ken komen begin 2012 terug naar het kasteel. Op
heiligverklaard werd omdat ze duizenden Moren
Erfgoeddag nodigen wij een restaurateur van de
een kopje kleiner liet maken? Waarom koesterden
Mechelse Koninklijke Manufactuur De Wit uit om
Paul Arconati en markiezin Arconati Visconti een
de restauratie van deze belangrijke stukken toe
eindeloze bewondering voor figuren als Napoleon
te lichten. Een boeiend verhaal over textiel, kleur-
en Erasmus of Sarah Bernhardt? Waarom werd
stoffen, weeftechnieken, schade door licht, maat-
Dreyfus hier als een held
regelen voor behoud, … (tussen 14u30 en 17u30).
ontvangen? Wat spookte Catharina alweer uit met dat zwaard? En wat doet Triboulet hier, de door
» Doorlopend van 10u tot 18u, toegang is gratis.
Victor Hugo vereeuwigde hofnar van François I? Hoofse heldentocht (voor kids van 6 tot 12) Kruip in de huid van een hoofse speurneus! Trek je cape aan en zet je masker op. Ga op tocht doorheen het Kasteel van Gaasbeek en ontdek de kasteelintriges, waarin zowel helden als schurken een hoofdrol spelen. Kan jij de heroes van de 'zeroes' onderscheiden?
Gabriel Monod en Alfred Dreyfus voor het Kasteel van Gaasbeek in 1910 Markiezin Arconati Visconti, vurig Dreyfusarde, nodigde Dreyfus uit voor een jachtpartij op het Kasteel van Gaasbeek. Het kasteel bewaart enkele foto’s van Dreyfus, en ook een brief van hem aan de markiezin, waarin hij haar uitgebreid bedankt voor de gastvrijheid.
Een nieuw seizoen Kids
» Interactieve rondleiding, duur ca. 2,5 uur.
Familienamiddag in het kasteel
Max. 15 kids, max. 2 begeleiders. Een ver-
Bezoek met het hele gezin het droomkasteel
jaardagsfeestje kost € 150.
van Marie, de laatste eigenares van het Kasteel
Reservering is vereist: T. 02 531 01 40 of
van Gaasbeek. Zij richtte dit stekje in zoals het
francisca.rumbaut@cjsm.vlaanderen.be.
er in de middeleeuwen uitzag en hield ervan
Illustrator Korneel Detailleur maakte verras-
zich te verkleden en te paraderen in dit decor.
sende uitnodigingen. Na reservering sturen
Vind je het fijn samen met je ouders of groot-
wij deze per post toe, zodat je jouw vrienden
ouders op stap te gaan? Dan is deze familie-
en vriendinnen kan uitnodigen (ten laatste
namiddag beslist iets voor jou! Papa, mama,
twee weken vóór het feestje).
grootouder, kind en kleinkind worden uitgenodigd om samen te bouwen aan een eigen droomkasteel. Tijdens het bezoek krijg je de kans om over jouw burcht te fantaseren. » Interactieve rondleiding elke eerste woensdag van de maand, behalve in de zomervakantie en september: 4 april, 2 mei, 6 juni, 3 oktober en 7 november 2012, telkens van 14u tot 16u. Max. 20 deelnemers. Deelname kost € 7 voor volwassenen, € 3 tot 12 jaar. Ook op aanvraag worden er gezinsrondleidingen georganiseerd. Deze kosten € 50. Per volwassene betaal je daar bovenop € 5 p.p., -26 jaar: € 1, gratis voor kinderen -7 jaar. Reservering is vereist: T. 02 531 01 40 of francisca.rumbaut@cjsm.vlaanderen.be. Jarig in het kasteel! Wil je samen met je vriendjes op ontdekking gaan in een kasteel? Trek dan je mooiste prinsessenkleren of je stoerste ridderpak aan. Trommel al je vrienden op en vier je verjaardag in het kasteel!
Illustratie: Korneel Detailleur
Boek Volwassenen
September 2011, een merkwaardige oproep:
Elke eerste zondag van de maand neemt een
“Stuur je Sleeping Beauties de wereld in!” Kruip
gids je mee op sleeptouw door het kasteel.
in je pen, neem je fototoestel ter hand en deel je mooiste, stoutste, meest fantasierijke dro-
» Op zondagen 1 april, 6 mei, 3 juni, 1 juli, 5 au-
men met de wereld op de facebookpagina van
gustus, 2 september, 7 oktober en 4 novem-
Sleeping Beauties breken uit!
ber 2012, telkens om 11 uur. Je betaalt enkel
Auteur Ivo van Strijtem selecteerde wekelijks
de toegangsprijs per persoon. Reservering is
fragmenten en creëerde een unieke sleeping
verplicht, telkens ten laatste op de vooraf-
beauty op www.sleepingbeautiesbrekenuit.
gaande vrijdag: T. 02 531 01 30 of kasteel-
blogspot.com.
vangaasbeek@vlaanderen.be. Er kunnen max. 20 personen aansluiten, dus graag een
De gedichtenbundel Sleeping Beauties breken
seintje indien je verhinderd bent.
uit is een weerklank van de mooiste, stoutste, vreemdste, verrassendste, fantasierijkste of slimste ingezonden dromen. Ivo Van Strijtem neemt ons mee op droomreis. Sleeping Beauties breken uit is een opmerkelijke variatie van zure en zoete dromen, doornroosjes en prinsen, ... Een ideaal slaapmutsje of om te lezen als je aan dromen toe bent!
Illustratie: Korneel Detailleur, buttons te koop in onze museumshop
» Het boek is enkel te bestellen via www. shopmybook.com/nl/Ivo-van-Strijtem/ Sleeping-Beauties-breken-uit
Kunstwerk in de kijker Georges Clairin, Hofnar, ca. 1882
Foto's Musée d'Orsay
Eind 2011 kocht het kasteel op een Parijse
Een andere vondst is de unieke verzameling
kunstveiling een schilderij van Georges Clairin
foto’s die zich in het Musée d’Orsay bevindt en
(1843-1919) met de voorstelling van een kleur-
waarvan we nieuwe afdrukken lieten maken.
rijk uitgedoste nar in historische klederdracht.
We zien er de markiezin geportretteerd als haar
Het is een portret van Triboulet, hoofdperso-
geliefde alter ego: in het kostuum van een re-
nage in Victor Hugo’s Le Roi s’amuse, als hofnar
naissancepage, lezend, mijmerend of theatraal
van de Franse koning François I. Hij draagt een
poserend in of voor haar geliefde burcht. De
zotskap en houdt twee handpoppen vast, die
foto’s worden binnenkort aan het publiek ge-
zijn dochter Blanche en François I voorstel-
toond en geven ons een interessante inkijk in
len. De misvormde en gewetenloze nar levert
het leven van de excentrieke kasteelvrouw.
bij Hugo ongezouten kritiek op het liederlijke leven van de koning en zijn hofhouding, waarbij het voor tijdgenoten duidelijk was dat hij eigenlijk Louis-Philippe en de Julimonarchie bedoelde. Omwille van die bijtende satire op adel en koningshuis werd het stuk al na de eerste opvoering in de Comédie Française in 1832 verboden. Pas in 1882 werd het terug opgevoerd. Clairin schilderde het paneel vermoedelijk rond die periode. Georges Clairin was een succesvol academisch gevormd schilder die een heel verscheiden oeuvre heeft nagelaten. De naam van de schilder blijft vooral verbonden met die van Sarah Bernhardt, waarmee hij goed bevriend was en die hij verschillende keren portretteerde.
Georges Clairin, Hofnar, ca. 1882 © Luc Van Muylem - www.vanmuylem.com
Archief dr. Legendre Belangrijk voor onze kennis over Marie Arconati Visconti, de laatste markiezin die op het kasteel resideerde, is het persoonlijke archief van
Oproep
haar lijfarts, Dr. Paul Legendre, dat dankzij een
Heb je zin om ons team af en toe een hand-
schenking van Piet Baron Van Waeyenberge
je te helpen? Wij zoeken ondersteuning op
onlangs in ons bezit kwam. De meer dan twee-
de dienst publiekswerking, vrijwilligers bij
honderd brieven, telegrammen, kattenbel-
evenementen, stagairs.
letjes en medische rapporten vormen samen
Stuur je CV en motivatiebrief naar
een schat aan documenten die ons niet alleen
足kasteelvangaasbeek@vlaanderen.be.
precieze informatie bezorgen over de gezondheidstoestand van de markiezin, maar ook over wat haar begin twintigste eeuw bezig hield.
Stuk uit het archief dr. Legendre, schenking van Piet Baron Van Waeyenberge
agenda 01.04
Opening kasteel
01.04
Audiotour voor families
Gezinsaanbod
12.04
Casting Erwin Olaf
Evenement
22.04
Erfgoeddag: Helden
Evenement
29.06 > 02.09
Vlieg
Gezinsaanbod
07.09 > 11.11
Sehnsucht
Tentoonstelling
01.04, 06.05, 03.06
Rondleidingen voor individuele bezoekers
Rondleidingen
04.04, 02.05, 06.06
Gezinsrondleidingen
Gezinsaanbod
Openingstijden
Schenkingen
Van 1 april tot 11 november 2012, dagelijks
Met een schenking of gift aan het Kasteel van
behalve maandag, van 10u tot 18u (laatste be-
Gaasbeek, een van de grote Vlaamse culturele
zoek om 17u). Open op feestdagen. (Raadpleeg
erfgoedinstellingen, help je ons bij restauratie,
onze website voor variabele openingstijden.)
aankoop van een kunstwerk of de organisatie van prestigieuze tentoonstellingen!
Toegangsprijzen (audiogids inbegrepen)
Giften vanaf € 40 zijn fiscaal aftrekbaar. Wij
Standaard tarief: € 7
bezorgen u hiervoor een attest. Stortingen
Reductie- en groepstarief: € 5 per persoon
op rekeningnummer 091-2212044-85,
-26 jaar: € 1
IBAN BE89 0912 2120 4485, BIC GKCCBEBB,
Gratis voor kinderen onder 7 jaar
met mededeling ‘Gift aan het Kasteel van Gaasbeek’.
Rondleidingen met gids (vanaf 10 personen)
Vragen?
Reservering minstens 2 weken vooraf
Wil je de agenda liever elektronisch ontvangen
02 531 01 30
of heb je andere opmerkingen over de agenda?
of kasteelvangaasbeek@vlaanderen.be
Graag een seintje!
Educatieve rondleidingen voor scholen
Kasteel van Gaasbeek
02 531 01 40
Kasteelstraat 40, B-1750 Gaasbeek
of francisca.rumbaut@cjsm.vlaanderen.be
T +32 (0)2 531 01 30, F +32 (0)2 531 01 43 kasteelvangaasbeek@vlaanderen.be www.kasteelvangaasbeek.be
Volg het Kasteel van Gaasbeek ook op Facebook en Twitter.