OPH the RECORD Ui t g ave va n O P H TE C BV | N O G Editie 2012 | #15
3 Monika Landesz Voorwoord
4 De Kliniek Oogcentrum Noordholland
In dit nummer: Het Oogzorgnetwerk OPHTEC Educatie: ARTISAN Aphakia ARTISAN / ARTIFLEX & Keratoconus (P)IOLs overzicht QuadrimaX: 1.8 mm incisie NOG uitgaansagenda ARTISAN Apahakia: indicaties
10 Gwyneth van Rijn 6 25 jaar ARTISAN Myopia! Promotie onderzoek Langetermijn ARTISAN
Anneke Worst, oprichter van OPHTEC BV blikt terug op het ontstaan van de lens
NOG in Groningen
Tot ziens op het NOG in Groningen Stand #9, Martini Plaza 28-30 maart
www.ophtec.com
Groningen: Groninger Museum
Agenda 2012 / 2013 28 - 30 maart
Groningen
Nederland
NOG
13 - 16 april
Busan
Zuid-Korea
APAO
20 - 24 april
Chicago
VS
ASCRS
27 - 30 april
Parijs
Frankrijk
SFO
11 mei
Groningen
Nederland
ARTISAN aphakia cursus
23 - 26 mei
Sevilla
Spanje
SECOIR
14 - 16 juni
Neurenberg
Duitsland
DOC
15 - 17 juni
Tokio
Japan
JSCRS
22 - 23 juni
Groningen
Nederland
ARTISAN ARTIFLEX cursus
21 -25 augustus
Nanjiang
China
Chinese Ophthalmological Society
8 - 12 september
Milaan
Italië
ESCRS
26 - 29 september
Barcelona
Spanje
SEO
2 november
Groningen
Nederland
ARTISAN aphakia cursus
4 - 6 november
Ilsan KINTEX
Zuid-Korea
Korean Ophthalmological Society
10 - 13 november
Chicago
VS
AAO
28 - 30 november
Brussel
België
OB
? december
Taipei
Taiwan
Taiwan Ophthalmological Society and HKOS
7 - 8 december
Groningen
Nederland
ARTISAN ARTIFLEX cursus
Maastricht
Nederland
NIOIC/NGRC
6 - 9 februari 2013
New Delhi
India
APAO and All India
20 - 23 maart 2013
Groningen
Nederland
NOG
-
Welkom in Groningen! Beste Collega’s, Namens OPHTEC heet ik u allen van harte welkom in Groningen, de thuisbasis van OPHTEC en niet te vergeten, de geboortestad van de ARTISAN lens, waar dit jaar de jaarvergadering van het NOG gehouden wordt. 2012 is voor OPHTEC een bijzonder jaar en ik ben ook zeer vereerd dat ik voor deze gelegenheid het welkomstwoord mag schrijven in OphThe Record. Het is namelijk precies 25 jaar geleden, dat de ARTISAN lens voor het eerst is geïmplanteerd in een hoog myoop oog voor correctie van de refractie. De iris claw lens werd in die tijd al
inhoud
gebruikt als een irisgefixeerde lens voor aphakie en heeft model gestaan voor wat we nu kennen als de ARTISAN lens. In 1980 heeft Prof J. Worst een opake, gekleurde Iris Claw Lens geïmplanteerd in een phaak oog, vanwege zeer hinderlijke diplopieklachten. Na een aantal jaren bleek dit oog nog steeds rustig eruit te zien en werd hiermee eigenlijk de basis gelegd van het eerste type ARTISAN lens, de biconcave iris claw lens, voor de correctie van hoge myopie in 1987. In 1991 begon ik mijn promotieonderzoek aan de RUG, onder begeleiding van prof.dr. G. Van Rij, naar het tweede type lens die we nu kennen als De ARTISAN lens. prof.dr. J. Worst was mijn co-promotor en mijn eerste kennismaking met hem was meteen al gedenkwaardig; ergens op de OK bij OPHTEC, was het eerste wat hij tegen mij zei: ”Wat heb jij een mooie vena angularis, ik maak er meteen een foto van!” Dit was het begin van een zeer bijzondere samenwerking met
4. De Kliniek
Oogcentrum Noordholland
6. ARTISAN® Myopia 25 jaar
Een historisch overzicht
10. Gwyneth van Rijn
Promotie onderzoek Langetermijn ARTISAN
12. (P)IOLs overzicht
veel verhalen, anekdotes, theorieën over nieuwe technieken of instrumenten, 3-D fotografie en talrijke buitenlandse gasten die bij hem meekeken op de OK.
13. OPHTEC Nieuws
Ik kan rustig zeggen never a dull moment. Zeker niet voor een net afgestudeerde student medicijnen, zoals ik. Eigenlijk viel ik met mijn neus in de boter en belandde
14. Het Oogzorgnetwerk
ik via mijn promotieonderzoek in de wereld van de refractiechirurgie, waar ik
16. OPHTEC Educatie
ook nooit meer ben weggegaan.
Ik realiseerde mij pas later hoe bijzonder het was dat ik in dat vroege stadium betrokken ben geweest bij een nieuwe ontwikkeling op het gebied van de lensimplantaties, die in sommige kringen in die tijd wel het nodige stof deed opwaaien. Ik heb ook al die eerste patiënten die vanaf 1987 zijn geopereerd gezien, zelfs diegene met een opake lens. In 1995 rondde ik mijn proefschrift af, maar dat was nog maar het begin van de ontwik-
ARTISAN® Aphakia cursus
18. ARTISAN® Aphakia Indications 19. QuadrimaX™ 1.8 mm incisie 20. ARTISAN® & ARTIFLEX® in Keratoconuspatienten
keling van de ARTISAN lens met zelfs later een FDA Approval in de VS. Sindsdien zijn er verschillende modellen bij gekomen, de
22. RingJect™
de beste CTR nu ready-to-use
torische, de hyperope en de vouwbare ARTIFLEX lens. De ARTISAN en ARTIFLEX lens hebben definitief hun plaats verworven in de refractiechirurgie.
23. Uitgaansagenda tijdens NOG Colofon OphTheRecord is een uitgave van OPHTEC BV
Rest mij nog OPHTEC van harte te feliciteren met dit jubileum.
Interviews: Marij Thiecke, Concept & Copy Haren / Mathijs Deen, Tekst & training Amsterdam Redactie: Roelien den Besten, Jan van Oort, Anna Bilstra, Erwin Bouwman, Gitty Geertsma. E-mail: r.den.besten@ophtec.com
Monika Landesz
Ontwerp: www.mennoschreuder.nl Fotografie Groningen: Marketing Groningen Druk: Scholma Druk, Bedum Alle rechten voorbehouden. © OPHTEC BV 2012 Postbus 398 | 9700 AJ | Groningen T: +31 50 525 1944 | F: +31 50 525 4386 | www.ophtec.com
OPH THE RECORD 3
Gelijkwaardig, professioneel en helder: seeing is believing! Door: Marij Thiecke
4 OPH THE RECORD
I
n het midden van de kredietcrisis waarbij mondiaal de adem nog steeds wordt ingehouden, openen drie partners in health begin februari 2010 het Oogcentrum Noordholland. Waarom: omdat oogzorg beter kan en moet. Professioneler moest het zijn zo vonden ze: meer bevlogenheid, ruimte voor gezond verstand en gelijkwaardigheid van alle partijen. En zo geschiedde. De focus ligt op de behandeling van onder andere staar, maculadegeneratie, complicaties bij suikerziekte en glaucoom. Rob Wouters, Peter Jaap de Lint en Siong Hwan. Rob Wouters: ‘We zijn nu zo’n twee jaar onderweg en we merken dat kwaliteit de beste reclame is. Word of mouth spreekt boekdelen, en levert ons klanten op die van voorbij de straal komen die we met een denkbeeldige passer om Heerhugowaard hadden bedacht. De straal die we voorzichtig in ons ondernemingsplan hadden gezet. Dat geeft een goed gevoel en motiveert enorm.’ Spa Het Oogcentrum Noordholland oogt als een spa. De moderne ingang met rustige kleuren – je zou er een ontspannende scrub boeken. Niks spa: hier wordt hard gewerkt door een kundig team bevlogen collega’s aan het helder krijgen en houden van ogen en oogzorg. Natuurlijk zijn er behandelruimtes met allerlei spannende apparatuur, maar door het gebruik van zachte kleuren in de niet al te grote (wacht)ruimtes, komt alles rustig, vriendelijk en tegelijkertijd professioneel over. In de wachtruimte is lekkere koffie en, heel belangrijk, nergens heb je het gevoel verloren te zijn of een nummertje te moeten trekken. Cijfer Openheid en transparantie, twee misbruikte termen die vaak een brij aan ellende verbloemen. Hier niet. Rob Wouters: ‘Openheid en transparantie nemen we hier heel letterlijk. Op onze site zie je precies hoe we het doen volgens onze klanten, en onze klanten zijn de allerbeste graadmeter. Spannend: continu krijg je als het ware een nieuw rapportcijfer voor het vak waar we samen het beste in willen zijn. En ja, we willen weten hoe we het doen, of we onze belofte echt waarmaken. Niet alleen omdat je als klant snel terecht kunt en de aandacht krijgt die je verdient, maar ook erna: is de hele ervaring positief geweest.’
Beer Wouters: ‘Het verhaal begint natuurlijk met goede oogzorg. Met kwaliteit die een enorme investering vergt. Waarbij je niet alleen de krenten uit de pap vist, maar volume draait en altijd de beste kwaliteit nastreeft. Natuurlijk was dat zakelijk en persoonlijk een flinke sprong in het diepe en nog steeds is het spannend om ondernemer te zijn. Maar het gaat prima. Daarvoor moest wel iets gebeuren. We merkten dat de verzekeraar niet met de bank wilde praten en andersom. Een klassiek geval van koudwatervrees dat we hebben opgelost door die partijen met elkaar te laten praten, en naar elkaar te laten luisteren. Je wilt niet weten hoe simpel sommige beren op de weg soms weg te jagen zijn als je buiten de gebaande paden durft te denken. Nu hebben we dus een kliniek die loopt als een trein en volgens ons werkt met de beste apparatuur.‘
‘We opereren flink boven het gemiddelde en ja, daar zijn we heel trots op’ Drive Wouters vervolgt.: ‘Daarnaast geloven we in gedrevenheid. Die is niet aan te leren in de klas, die heb je of die heb je niet. De drive die mijn collegae en ikzelf voelden om het ‘beter’ te gaan doen dan we gewoon waren in de vaak bureaucratisch frustrerende gezondheidszorg, zit ook in de mensen in ons steeds omvangrijker wordende team. Drive zie je terug in houding, attitude, in intrinsieke motivatie die je ook op een bad hair day uitstraalt en in het enthousiasme dat je terug krijgt als je mensen merken dat er oprecht in ze wordt geïnvesteerd. In het aanleren en op peil houden van kennis bijvoorbeeld.’ Bij de les Actoren bij de les houden, rationeel ruis verminderen en ingeburgerde procedures tegen het licht houden zijn terugkerende thema’s. Want zeg nu zelf: wat niet nodig is, hoef je niet te plannen.
En wat bekend is, hoef je niet uit te leggen en wat je weet, kun je toepassen. Wouters: ‘Klanten krijgen bijvoorbeeld een voorlichtingsprogramma, ook om angst te reduceren en functioneel te ‘scholen’ en zo zelf aan de bel te trekken als er iets is. Met onze Leefregelkaart weten ze precies wat ze kunnen verwachten. Controles die feitelijk niet nodig zijn, konden zo worden geschrapt. En aandacht die onze klanten nodig hebben, kun je in ruime mate geven bij de intake, de voorbereiding. En de collega’s van de oogkliniek kennen alle beginselen. ‘Op die manier is de kliniek in een kleine twee jaar een flinke factor geworden bij onder andere staarreductie in Noord-Holland. Wouters: ‘We opereren flink boven het gemiddelde en ja, daar zijn we heel trots op’. Scherp Wouters sluit af: ‘De bovenverdieping wordt verbouwd om aan de alsmaar groeiende zorgvraag te kunnen voldoen. Ons aanbod wordt uitgebreid met traanwegchirurgie en vanaf september 2011 behoort refractiechirurgie ook tot onze mogelijkheden. In december werd dan ook de ARTISAN en ARTIFLEX training gevolgd bij OPHTEC; met de Quadrimax IOL hadden we al goede resultaten geboekt. Onze leercurve tijdens de cursus bleek steil en het contact met OPHTEC is prettig. De slimme productfamilie van OPHTEC biedt veel mogelijkheden. De nieuwe implantatie techniek van de ARTISAN lens bewijst de innovatiekracht van deze bijzondere oogheelkundige firma.’
Oogcentrum Noordholland timmert ook virtueel aan de weg! Kijk op: www.oogcentrumnoordholland.nl. Voor de twitteraars onder u: Rob Wouters heeft 3 twitteraccounts en deelt zijn kennis en ervaringen graag met u.
OPH THE RECORD 5
ARTISAN Myopia 25 jaar Een historisch overzicht De eerste ARTISAN lens voor myopie werd 25 jaar geleden ge誰mplanteerd. Een mijlpaal voor deze lens die wereldwijd nog steeds populair is. Mevrouw Anneke Worst, oprichter van OPHTEC, vrouw van prof. dr. Jan Worst uitvinder van de ARTISAN lens, kijkt met ons terug op deze 25 jaar. Door: Anneke Worst 6 OPH THE RECORD
Hoe kwamen we bij OPHTEC op het idee om een intraoculaire lens te gaan produceren voor de correctie van myopie, hyperopie en astigmatisme? Daarvoor gaan we 25 jaar in de geschiedenis terug.
G.L. van der Heyde van de VU in Amsterdam ontwikkelde een formule, waarmee de sterkte van de lens kon worden bepaald, op basis van de cornea kromming, de diepte van de voorste oogkamer en de sterkte van de brilcorrectie. Een essentiële bijdrage.
Het was 1986 toen Radial Keratotomy populair begon te worden. In het weekblad Viva werd deze methode, met kleine sneetjes in de cornea, uitgebreid gepropageerd, maar het werd door de meeste oogartsen fel bekritiseerd. Een groep oogartsen die aan de winterse Flaine Implant Meeting deelnam, deelden hun zorgen over deze ontwikkeling.
Jan Worst kwam met een oplossing: ”Refractieafwijkingen kunnen veel veiliger en effectiever worden gecorrigeerd door een iris gefixeerd lensje te implanteren vóór de natuurlijke lens!” Hij vertelde dat hij in 1984 een occlusielens geïmplanteerd had in een phaak oog. Daarbij controleerde hij jaarlijks de lens op mogelijke troebelingen. Er waren geen problemen! Weliswaar een statistiek van één geval.
Er werd een kleine serie lenzen geproduceerd en aan Jan Worst aangeboden. Hij weigerde echter de lenzen zomaar te implanteren in gezonde ogen. Zijn collega Fechner uit Duitsland vond het juist een geniaal idee en implanteerde die eerste lens en in dat zelfde jaar nog 6 patiënten beiderzijds met deze lenzen. Zijn patiënten die een bril hadden gedragen variërend van -6 tot -19 dpt. waren dol blij.
De eerste lens van -18 dpt, die Worst-Fechner Iris Claw lens werd gedoopt, werd geïmplanteerd op 5 november 1986. Na de eerste 7 patiënten werd er een moratorium ingesteld van 3 maanden om te zien hoe deze implantaties zich zouden ontwikkelen. Eind maart 1987 werd een groepsreis van 10 Nederlandse oogartsen naar de kliniek van Fechner georganiseerd om alle 7 patiënten kritisch te bekijken. De 3 hoogleraren Breebaart, Greve en van Rij en 7 deelnemers aan de skivakantie waren van tevoren uiterst kritisch maar konden na de inspectie niet anders doen dan toegeven dat deze lens veel succes beloofde voor de toekomst.
Er werd een enquête opgezet onder de aanwezige oogartsen en zo kwam men met een programma van eisen waaraan een dergelijke lens zou moeten voldoen, zodat de OPHTEC technici aan de gang konden gaan met dit project. Het bleek dat een myopie van 20 dpt. zelfs nog kon worden gecorrigeerd. Goed nieuws vergeleken met de Radial Keratotomy die slechts maximaal -5 dpt kon corrigeren.
OPHTEC ging aan de slag en fabriceerde na veel reken- en tekenwerk een totaal nieuwe biconcave lens die voldeed aan de vooraf opgestelde eisen. Om een veilige afstand te garanderen tot de natuurlijke lens en het endotheel, werd voorlopig een voorste oogkamer diepte van 3,5 mm aanbevolen.
Jan Worst zag dat deze ingreep een zegen kon zijn voor de patiënten. Hij verrichtte zijn eerste lensimplantatie kort daarna. Er werd een handleiding voor het gebruik van de lens gemaakt, waarbij Jan Worst nadruk legde op de kennis van de iris-anatomie. Hij waarschuwde o.a. voor het gebruik van kamerhoek gesteunde lenzen. In 1989 organiseerde OPHTEC de eerste trainingscursus voor deze lens.
OPH THE RECORD 7
De eerste publicaties van Fechner, Worst en van der Heyde verschenen in datzelfde jaar en als gevolg van de door hen gehouden lezingen tijdens de internationale congressen nam de interesse snel toe. Kritisch werd naar de resultaten gekeken en vooral de hoge rand van de optiek vormde een verbeterpunt in het lens ontwerp.
De biconcave lens met de hoge optiek rand werd vervangen door een convexconcave lens. Daardoor zouden minder glare en haloes optreden en de nieuwe lens zou voor nog hogere dioptrieën gebruikt kunnen worden. De lens kreeg de naam Worst Myopia Claw lens.
In 1991 zette OPHTEC een Europese klinische studie op. prof. Van Rij selecteerde Monika Landesz om het patiënten materiaal van de door Jan Worst geopereerde patiënten te analyseren. Haar zorgvuldige begeleiding van zijn patiënten werd bijzonder door hem gewaardeerd. Alle gegevens verwerkte zij in haar proefschrift.
Ondertussen werd er samenwerking gezocht met het Amerikaanse bedrijf IntraOptics om ook in de USA een klinische studie op te zetten volgens FDA model. Heel voortvarend werd de lens al door hen gepropageerd op het AAO congres.
Helaas werd het bedrijf spoedig daarna overgenomen en na meerdere fusies, die jaren vertraging met zich mee brachten, was de Amerikaanse studie in 1996 nog niet op gang gekomen. Een belangrijk besluit viel om in de USA zelf een dochteronderneming te starten. OPHTEC USA werd opgericht en de weg was vrij om zelfstandig de Amerikaanse studie op te zetten.
8 OPH THE RECORD
In 1997 kwamen de aan de studie deelnemende Amerikaanse oogartsen naar Nederland om overtuigd te worden van de merites van de myopielens en om de techniek te leren waarmee zij de lens moesten gaan implanteren. Het werd 1998 voordat OPHTEC USA kon starten met een Multicenter Study.
Inmiddels werd de naam ARTISAN geïntroduceerd als erkenning voor de handvaardigheid van de chirurg die deze operatie gaat verrichten. Het leek een slecht idee om nog langer met de naam Worst Myopia Claw lens verder te gaan. Worst, de slechtste! Nota bene!
In de daarop volgende jaren werden de Torische lens, ter correctie van astigmatisme, en de ARTIFLEX lens, een vouwbare variant ontwikkeld. De ARTIFLEX lens is van soepel materiaal gemaakt, dat door een kleinere incisie kan worden geïmplanteerd. Telkens werd een serieuze klinische studie opgezet om de veiligheid en de effectiviteit van het product te kunnen waarborgen. OPHTEC is veel dank verschuldigd aan de oogartsen, die hieraan hebben meegewerkt.
In 2004 verkreeg OPHTEC tenslotte de eerste FDA approval tijdens een bloedstollend spannende bijeenkomst in Washington, waar de PMA werd aangenomen met 7 tegen 6 stemmen. Kantje-boord, maar het was gelukt.
Dr. Camille Budo, heeft door zijn geweldige enthousiasme mede een duw gegeven aan de populariteit van de ARTISAN en ARTIFLEX lenzen. Het is zijn speciale verdienste geweest om als early adaptor in dit concept te geloven toen het helemaal nog niet geaccepteerd was. Hij heeft Jan Worst hierin geweldig gesteund. Nooit was het hem teveel om zijn collegae te begeleiden of wetlabs en cursussen te verzorgen, zelfs aan de andere kant van de wereld! Zijn chirurgische vaardigheden zijn alom bekend. Hij heeft hiervan prachtige instructiefilms gemaakt.
In 2004 werd hij welverdiend door OPHTEC benoemd tot OPHTEC’s eerste Ambassador of the Year.
De interesse voor de ARTISAN en ARTIFLEX lenzen heeft zich over de hele wereld verspreid als gevolg van een aantal bijzondere eigenschappen: • De fixatiemethode: in al die 25 jaar nog nooit gewijzigd; • De lenzen kunnen nauwkeurig gecentreerd worden op de pupil; • Eenmaal gefixeerd is géén rotatie mogelijk zodat de lenzen bij uitstek geschikt zijn voor de correctie van astigmatisme; • De lenzen zijn veilig en effectief gebleken.
One Size Fits All Uniek Iris Fix Concept Enige torische lens die niet roteert
Na 25 jaar is het verhaal beslist nog niet voorbij. Integendeel! OPH THE RECORD 9
Gwyneth van Rijn
Gré Luyten
Gwyneth van Rijn; één vrouw, twee carrières Een promotieonderzoek naar lange termijn effecten van de ARTISAN lens door “Dancing Star” Gwyneth van Rijn Latijns Amerikaans dansen en de ARTISAN, zo op het eerste gezicht hebben deze twee niets met elkaar te maken. Maar als je verder kijkt, blijkt er toch een raakvlak te zijn tussen deze twee. Gwyneth van Rijn, arts-onderzoeker in het Leids Universitair Medisch Centrum, doet haar promotieonderzoek naar de lange termijn effecten van een ARTISAN implantatie onder begeleiding van professor dr. Gré Luyten. Daarnaast is zij Nederlands Kampioen in de Latin American danssport en won ze samen met Jamai Loman het programma ‘Dancing with the Stars’. Waarom dit onderzoek naar de resultaten op lange termijn? Sinds 1991 onderzoekt en implanteert professor Luyten de ARTISAN. Het merendeel van zijn patiënten heeft, met een sterkte van boven de -10, een medische indicatie voor een ARTISAN of ARTIFLEX plaatsing. “Vaak worden lange termijn studies vergeten”, zegt Luyten. “Het is belangrijk de resultaten van je eigen klinisch handelen te evalueren, objectiveren en te vergelijken met anderen, zeker bij nieuwe behandelingen. Ook de dingen die niet goed zijn gegaan moet je juist vertellen. De huidige regelgeving is vaak gebasseerd op de veiligheid van het medisch hulpmiddel en in mindere mate op de resultaten van de medische toepassing van het
10 OPH THE RECORD
medisch hulpmiddel. Met ons lange termijn onderzoek hopen we te onderzoeken of het aanscherpen en/of bijstellen van de selectiecriteria voor patiënten die in aanmerking komen voor een ARTISAN tot nog betere en veiligere resultaten zou kunnen leiden, met name in relatie tot het endotheel. Hierdoor zal de veiligheid van het gebruik van de lens alleen nog maar toenemen.” Hoe ziet het onderzoek eruit? Voor deze zogenaamde ‘ARTIC-study’ (ARTisan Iris-Claw- study) willen we tenminste 200 personen onderzoeken die 5-15 jaar geleden een ARTISAN/ARTIFLEX implantatie hebben ondergaan. De belangrijkste onderzoeksvraag is of de ARTISAN/ARTIFLEX fake intraoculaire lens ook op lange termijn een goede en betrouwbare behandelingsoptie is voor de optische correctie van hoge myopie of hyperopie in termen van veiligheid, effectiviteit, stabiliteit, voorspelbaarheid, complicaties en patiënt tevredenheid. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, worden de ogen van de deelnemers uitgebreid onderzocht onder andere met behulp van anterior segment imaging en wordt aan patiënten gevraagd een vragenlijst in te vullen. Ik hoop dat over 2 jaar alles is afgerond, geanalyseerd en opgeschreven en dat ik mag promoveren.”
‘Het unieke concept maakt het zeker aannemelijk dat de ARTISAN over 25 jaar nog steeds wordt geïmplanteerd.’ Is het moeilijk om patiënten te bewegen om aan de studie mee te doen? Van Rijn: “Klinische studies, zowel korte als lange termijn, zijn onmisbaar om over de veiligheid en effectiviteit van een implantaat een uitspraak te kunnen doen. De patiënten zien dit zelf ook in en werken met veel plezier en interesse mee aan het onderzoek.” Wat vind je zelf van de ARTISAN lens? Van Rijn: “Persoonlijk vind ik de ARTISAN een zeer elegante oplossing voor patiënten die anders zo afhankelijk zijn van een bril of contactlenzen. Ik hoor veel enthousiaste en dankbare verhalen van patiënten die een implantatie hebben ondergaan. Wat ik belangrijk vind, is dat patiënten die voor een ARTISAN in aanmerking komen, met zorg worden geselecteerd. Een gedetailleerd vooronderzoek, waarbij getoetst wordt of een patiënt geschikt is voor implantatie aan de hand van up-to-date randcriteria, is essentieel. Ook een goede nazorg met regelmatige controles is zeer belangrijk om de veiligheid van de patiënt te kunnen waarborgen. Het lijkt vanzelfsprekend, maar vaak is het juist van belang om vanzelfsprekende zaken extra te benadrukken.”
Hoe is het om promotieonderzoek te doen? Van Rijn: “Ik raad iedereen aan een promotieonderzoek te doen. Wetenschap is een onderdeel dat in mijn geneeskunde opleiding onderbelicht is gebleven, terwijl het juist steeds belangrijker wordt binnen de huidige geneeskunde. Vaak hoor ik dat mensen onderzoek als saai bestempelen, maar daar ben ik het niet meer eens, het is juist ontzettend divers! Ik vind het erg leuk dat ik de kans krijg mezelf op zoveel andere vlakken te ontwikkelen. Bijvoorbeeld, een project opzetten en leiden, dat is iets wat je tijdens je geneeskunde opleiding niet leert.” 25 jaar geleden werd de eerste Myopia lens geïmplanteerd. Denk je dat we over 25 jaar nog steeds ARTISAN lenzen implanteren? Van Rijn en Luyten: De ARTISAN heeft een uniek ontwerp waarbij de lens aan de iris wordt geenclaveerd. Dit geeft op veel vlakken voordelen zoals bijvoorbeeld rotatiestabiliteit (bij torische lenzen) en geen moeilijkheden met de sizing van de lens. Het unieke concept van de ARTISAN maakt het zeker aannemelijk dat de ARTISAN over 25 jaar nog steeds wordt geïmplanteerd.”
Een danscarrière en promotie onderzoek. Kun je dat combineren? Van Rijn glimlachend: “Dansen is mijn passie, ik kan er veel energie en creativiteit in kwijt. De combinatie tussen intellectuele uitdaging, creativiteit en het sportlichamelijke aspect is voor mij ideaal. Een dag heeft 24 uur waarbij ik van elk uur gebruik wil maken De afwisseling tussen de twee compleet verschillende werelden zorgt ervoor dat ik scherp blijf.”
Biografie Gwyneth van Rijn • • • •
Opleiding: Geneeskunde, Erasmus Universiteit Rotterdam Specialisatie: oogheelkunde (start 2014) Huidige baan: arts-onderzoeker oogheelkunde in het Leids Universitair Medisch Centrum te Leiden Achievements: Gwyneth staat aan het begin van een carrière als oogarts. Daarnaast heeft ze een carrière in de danssport en verscheidene titels op haar naam waaronder de meest recente Nederlands Kampioen Latin American Danssport 2011
OPHTEC: tabel indicatiestelling ARTISAN/ARTIFLEX Bescherming van cornea endotheel
Selectiecriteria
ARTISAN
ARTIFLEX
Minimale voorste oogkamer diepte
3.0 mm
3.2 mm
Minimale critical distance*
1.0 mm, volgens ISO
1.3 mm
Minimale endotheelceltelling: < 25 jaar 26 tot 30 jaar 31 tot 35 jaar 36 tot 45 jaar > 45 jaar
2800 cells/mm2 2650 cells/mm2 2400 cells/mm2 2200 cells/mm2 2000 cells/mm2
2800 cells/mm2 2650 cells/mm2 2400 cells/mm2 2200 cells/mm2 2000 cells/mm2
Post-op patiënt instructies
Niet in de ogen wrijven
Niet in de ogen wrijven
Jaarlijkse follow-up van endotheel
Jaarlijkse follow-up van endotheel
(vanaf epitheel)
(bij voorkeur simuleren met software in Zeiss OCT of Oculus Pentacam)
Voorkomen van precipitaten bij ARTIFLEX Verminderde kans op glare en halo’s
Iris configuratie
Vlak (niet convex, bulgy
Maximale crystalline lens rise
600 µm
Maximale pupilgrootte (in scotopisch licht)
of vulcano shaped)
PIOL optiek diameter + 1.0 mm
PIOL optiek diameter + 1.0 mm
* De critical distance is de kleinste afstand tussen rand van de PIOL en cornea endotheel.
Raadpleeg de bijsluiter voor een compleet overzicht van alle indicaties/contra-indicaties. OPH THE RECORD 11
Intraoculaire Lenzen overzicht Phake IOLs
ARTIFLEX® Toric PIOL
P iris fixatie P kleine incisie P geen post-op rotatie P grote optische zone
Aphake IOLs
Optiek:
6.0 mm
Haptieken:
Iris Fix®
Totale diameter: 8.5 mm Dioptrieën:
ARTISAN® Aphakia | Model 205
P iris fixatie P iris claw® design P > 30 jaar klinische ervaring P voorspelbaar, stabiel, betrouwbaar
Aniridia Lenzen
optische correctie
P sclera-, sulcus- en kapselzakfixatie P veilig, stabiel, betrouwbaar
Cataract IOLs
Optiek:
5.0 mm
Haptieken:
Iris Fix®
Totale diameter: 8.5 mm Dioptrieën:
2.0 D to 30.0 D (1.0 D stappen)
14.5 D to 24.5 D (0.5 D stappen)
Optiek:
4.0 mm
Haptieken:
C-loop
Aniridia | Model 311
P iris reconstructie en
Totale diameter: 9.0 mm Dioptrieën:
0.0 D en 1.0 D tot 30.0 D
(0.5 D stappen)
QuadrimaX™ | Aspherisch Hydrofiel Acryl | Model 545
P micro incisie: 1.8 mm P aspherische rand
Optiek:
5.7 - 6.0 mm | biconvex aspherisch oppervlak | straight edge 360º
Haptieken:
4 gesloten loops | 8˚angulatie
Totale diameter: 10.5 - 11.0 mm Dioptrieën:
12 OPH THE RECORD
-1.0 D tot -13.5 D in combinatie met een cilinder van -1.0 D tot -5.0 D
Meer OPHTEC (P)IOLs op www.ophtec.com
5.0 D tot 35.0 D (1.0 D stappen) 14.5 D tot 25.5 D (0.5 D stappen)
OPHTE C N I E U WS Veiligheid IOLs getest in 7 Tesla MRI Omdat cataract en refractiechirurgie met intraoculaire lens implantatie wereldwijd de meest uitgevoerde operatie is, is er een aanzienlijk belang van het testen van de veiligheid van intraoculaire lenzen ten aanzien van MRI onderzoek - voor patiënten is het immers belangrijk om te weten of ze veilig een MRI scan kunnen ondergaan. Arts-onderzoeker Gwyneth van Rijn en prof. dr. Gré Luyten hebben in samenwerking met prof. dr. Andrew Webb het C.J. Gorter Center for High-Field MRI, afdeling radiologie een onderzoek verricht naar de veiligheid van intraoculaire lenzen in een 7 Tesla MRI. “In de dagelijkse praktijk wordt normaliter gebruik gemaakt van een 1.5 of 3 Tesla sterkte MRI scanner. Door vooruitgang in technologie worden steeds hogere veldsterkte MRI systemen ontwikkeld. Hoe hoger de magnetische veldsterkte, hoe gedetailleerder de plaatjes zijn die je kunt maken.” De 7 Tesla veldsterkte MRI (Achieva Whole Body 7 Tesla MR System, Philips, Nederland) staat sinds 2007 in het Leids Universitair Medisch Centrum en wordt vooral gebruikt voor klinisch gerelateerd onderzoek. “Een speciale lens die is getest is op veiligheid in de 7 Tesla MRI is de Platinum Clip Lens. De Platinum Clip Lens is een ouder type “iris fixatie” lens. De lens is niet meer verkrijgbaar, maar in de praktijk zien wij nog wel eens patiënten op de polikliniek die zo’n oud type lens hebben. Het onderzoek is inmiddels afgerond en er is een paper ingediend. We hopen spoedig de resultaten in de vorm van een publicatie met iedereen te kunnen delen.”
OPHTEC Team NOG Groningen
Erik-Jan Worst Algemeen directeur
Jim Simms Global Marketing Manager
Michon Klaassen Account Manager Nederland
Jan van Oort Account manager Nederland
Dave Peters Senior Coördinator Verkoop
Gitty Geertsma Training en Evenementen
Anna Bilstra Monitor Klinische Zaken
Platinum Clip Lens
OPHTEC opent eigen vestiging in Zuid-Korea Sinds begin maart heeft OPHTEC een eigen vestiging in Seoul. De ARTISAN en ARTIFLEX lenzen zijn al jaren lang erg populair in dit land, en met een eigen vestiging kan OPHTEC de artsen een betere service en ondersteuning bieden. Eveneens is OPHTEC op deze manier in staat om andere producten uit het product portfolio aan te bieden.
OPHTEC op Sociale Media
OPHTEC op YouTube Op het OPHTEC YouTube kanaal kunt u video’s bekijken uit de OPHTEC bibliotheek. Implantaties van OPHTEC lenzen, instructiefilmpjes, maar ook bedrijfspresentaties en patiëntvoorlichtingsfilmpjes.
>> www.youtube.com/ophtecbv
Zittend, vlnr: de heren Yamada (OPHTEC Japan), Worst (Algemeen Directeur), Engels (OPHTEC NL). Staand vlnr: de heren Goo en Choi (beiden OPHTEC Zuid-Korea).
OPHTEC op Twitter Wilt u op de hoogte blijven van het laatste OPHTEC nieuws? Volg ons op Twitter:
>> OPHTECNL OPH THE RECORD 13
Oogartsen, medewerkers, patiënten, financiers: Iedereen blij
Het Oogzorgnetwerk Door Marloes Versteeg, Suzanne Korthorst, senior adviseurs Het Oogzorgnetwerk
O
ogheelkundig Nederland staat voor een moeilijke opdracht. De kosten van de gezondheidszorg staan onder grote druk en het aantal mensen met oogheelkundige problemen groeit sterk door de dubbele vergrijzing. De politiek en de zorgverzekeraars zijn op zoek naar het beste systeem om kosten te beteugelen en toch voldoende en kwalitatief uitstekende zorg te kunnen bieden. Het antwoord wordt gezocht in concentratie en spreiding van zorg. Het Oogzorgnetwerk is een landelijk groeiend netwerk van oogheelkundige afdelingen met een centrale serviceorganisatie. De serviceorganisatie levert unieke kennis, ervaring en ondersteunende capaciteit om samen met de netwerkpartners te komen tot excellente oogheelkundige zorg. Doelstelling van Het Oogzorgnetwerk is het garanderen van kwalitatief hoogwaardig oogheelkundig zorgaanbod in haar volle breedte in Nederland. Naast franchise samenwerking tussen ziekenhuisafdelingen is er ketensamenwerking van de ziekenhuizen met optometristen, huisartsen en revalidatiezorg. Het netwerk beschikt ook over een inkoopcombinatie, waar ook OPHTEC in participeert. De doelstelling van Het Oogzorgnetwerk om kwalitatief hoogwaardige oogheelkundige zorg voor patiënten te garanderen is niet eenvoudig te realiseren. Toch zijn er diverse nationale en internationale
14 OPH THE RECORD
initiatieven die hier sterk aan bijdragen, waaronder verdergaande samenwerking tussen oogartsen en het oogheelkundig team om met elkaar meer oogheelkundige patiënten te helpen. Een goed voorbeeld betreft de organisatie van de zorglijn glaucoom. Binnen Het Oogziekenhuis Rotterdam wordt al lange tijd gewerkt met een glaucoompost. In de Reinier de Graaf Groep is dit concept in 2010 overgenomen. De oogartsen van het Antonius Ziekenhuis hebben op basis van de verschillende werkwijzen in Nederland een eigen vorm gevonden. Dit kenmerkt Het Oogzorgnetwerk: goede ideeën gebruiken en op maat maken. Het opzetten van een glaucoompost is niet eenvoudig en vraagt doorzettingsvermogen en eenduidigheid in werken. In een oogheelkundige praktijk is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Overeenstemming over protocollen en vertrouwen in het ondersteunend personeel vormen randvoorwaarden. De goede ervaringen binnen het netwerk helpen bij de realisatie. Oogziekenhuis Rotterdam Hans Lemij, glaucoomspecialist van Het Oogziekenhuis Rotterdam is eind jaren negentig gestart met de samenwerking met optometristen in de regio. ‘Bij aanvang was het idee om stabiele glaucoompatiënten in de optiekwinkel onder controle te houden door gecertificeerde optometristen. Dit werkte echter niet. Glaucoompatiënten
bleken niet graag voor hun glaucoomzorg naar de optiek te gaan. Op dit moment worden in deze optiekwinkels alleen glaucoomscreenings uitgevoerd met de GDx en wordt de glaucoomcontrole bij stabiele patiënten voor een belangrijk deel in het ziekenhuis op de glaucoompost gedaan.’ In Het Oogziekenhuis Rotterdam wordt op tien dagdelen per week de glaucoompost bemand door een Technisch Oogheelkundig Assistent (TOA). Stabiele glaucoompatiënten worden volgens een strak protocol gecontroleerd. Bij achteruitgang volgt verwijzing naar de oogarts. De oogarts besluit dan eventueel tot wijziging van medicatie of behandeling. Sinds 1,5 jaar kent Het Oogziekenhuis Rotterdam ook glaucoomspreekuren door de (intramurale) optometrist. De optometrist werkt direct naast de glaucoomspecialist, waardoor het mogelijk is deze direct te consulteren. De succesfactor van deze werkwijze is eenvoud in verwijscriteria: wanneer een vervolgafspraak na 6 maanden geboekt kan worden, komt de patiënt in aanmerking voor de glaucoompost of het optometristenspreekuur.’ In 2011 zijn er ruim 3000 polibezoeken aan de glaucoompost gebracht en 2300 aan het glaucoomspreekuur van de optometrist. RdGG In de Reinier de Graaf Groep wordt sinds twee jaar gewerkt met de glaucoompost naar het model van Het Oogziekenhuis Rotterdam. ‘Als Hans Lemij dit initieert, dan is er geen aanleiding om het anders
te doen’, aldus René Correlje, TOA van de Reinier de Graaf Groep. De ervaringen zijn louter positief. ‘De patiënt is tevreden, omdat het spreekuur exact op tijd loopt, er minder vaak gezichtsveldonderzoeken gedaan hoeven te worden en de controle wordt uitgevoerd door een vaste onderzoeker. Voor de TOA is de glaucoompost een uitdaging door verbreding van het takenpakket. Tenslotte is ook de oogarts blij met de afname van de spreekuurdruk en hoeven patiënten niet langer lang te wachten voor een kort bezoekje.’ De glaucoompost wordt vanwege dit succes uitgebreid met een derde dagdeel en een tweede locatie. Antonius Ziekenhuis Op de polikliniek oogheelkunde van het Antonius Ziekenhuis Sneek is de zorglijn glaucoom vernieuwd. De nieuwe zorglijn wordt gekenmerkt door vergaande en geprotocolleerde taakherschikking naar de optometrist en TOA bij glaucoomsuspecte en stabiele glaucoompatiënten. Tot deze taakherschikking is gekomen op basis van diverse in Nederland gebruikte protocollen (prof.dr. H.G. Lemij en dr. N.M. Jansonius, oogarts UMCG) en werkwijzen. ‘Door de taakherschikking wordt - wanneer de optometrist goed ingewerkt is - de efficiëntieslag gemaakt die noodzakelijk is om de toenemende vraag naar zorg door de vergrijzing te kunnen beantwoorden, met behoud en liefst met verbetering van
kwaliteit’, aldus oogarts Annet Doorenbos. Verder zegt zij dat de eerste ervaringen in de pilot zeer positief zijn; ‘ Ieder ervaart het geclusterde spreekuur als een prettige manier van werken. Momenteel is er meer overleg, omdat we nog in een opstartfase zitten. Dat wordt als leerzaam en stimulerend ervaren. Doordat er met duidelijke protocollen gewerkt wordt en meerdere onderzoeken direct worden gedaan is het veel efficiënter en je merkt dat vooral de patiënt tevreden is.’ Daarnaast wordt de zorglijn gekenmerkt door het clusteren van de glaucoompatiënten op één spreekuur. Dit spreekuur wordt uitgevoerd door een TOA en oogarts, parallel aan het optometristen spreekuur, zodat er supervisie gegeven kan worden Een volgende stap is de verdere verbetering van de zorglijn door extra aandacht te besteden aan druppelinstructie en de aanwezigheid van de glaucoomvereniging tijdens het geclusterde spreekuur. Ook op internationaal niveau worden ervaringen uitgewisseld op het gebied van taakherschikking in de glaucoomzorg. Vertegenwoordigers uit de oogziekenhuizen van Leuven, Londen, Melbourne en Rotterdam participeren in een projectgroep die in juni van dit jaar rapporteert aan de World Association of Eye and Ear Hospitals. Naar verwachting zal dit project ook nieuwe inzichten geven voor de glaucoomteams in Nederland.
Het Oogzorgnetwerk Momenteel zijn de volgende vijftien ziekenhuizen aangesloten: Het Oogziekenhuis Rotterdam, Sint Franciscus Gasthuis, Reinier de Graaf Groep, IJsselland Ziekenhuis, Slingeland Ziekenhuis, Deventer Ziekenhuis, Antonius Ziekenhuis, Westfriesgasthuis, Zuwe Hofpoort, ZGT Almelo, Flevoziekenhuis, Havenziekenhuis, Medisch Centrum Leeuwarden, Het Van Weel Bethesda Ziekenhuis en Beatrix Ziekenhuis.
Professor Hans Lemij
René Correlje, TOA Reinier de Graaf Groep OPH THE RECORD 15
OPHTEC Educatie
‘Het is gewoon handig om gecertificeerd arts te zijn, als je met deze lenzen werkt’
Rudolf Reyniers, Oogziekenhuis Rotterdam, volgde in november de ARTISAN APHAKIA cursus in Groningen Door Mathijs Deen ‘Het is hier stikdonker en spekglad, dus ik moet wel blijven opletten dat ik niet op mijn …plaat ga…’, zegt Rudolf Reyniers monter als ik hem op een ijskoude maandagavond bel voor een interview. Reyniers (33) is op weg naar huis na zijn late spreekuur in het Oogziekenhuis Rotterdam, waar hij sinds een jaar fellow is. Vanuit heel Nederland worden patiënten met een gecompliceerde voorgeschiedenis doorverwezen naar het gespecialiseerde ziekenhuis. Rotterdam krijgt bijvoorbeeld patiënten bij wie iets is misgegaan met de implantatie van een IOL, en de kapselzak waarin de lens moet, niet sterk genoeg blijkt of scheurt. In zulke gevallen wordt de ARTISAN Aphakia-lens van OPHTEC gebruikt. ‘Als beginnend oogarts wilde ik zelf graag leren om deze back-up-lens voor moeilijke gevallen te implanteren’, vertelt Reyniers, ‘Daarom heb ik de Aphakia-cursus bij OPHTEC gedaan.’ Hij hoorde van collega’s over de cursus en met z’n vieren reisden ze afgelopen najaar van Rotterdam naar Groningen, de thuisbasis van OPHTEC. Reyniers had een wet-lab verwacht, omdat oefenen op varkensogen de praktijksituatie dichter benadert. ‘Maar, het zal wel lastig zijn om die varkensogen te prepareren, en het plastic membraanwaarmee we tijdens de cursus oefenden werkte ook prima’, zegt hij. ‘De praktijk is net iets anders dan de cursus, dat
16 OPH THE RECORD
is altijd zo. Het goede van de cursus is dat je alvast een basisidee en stappenplan in je hoofd hebt’. Reyniers laat de stappen als een bekend deuntje klinken: ‘1. hoofdincisie, 2. markeren op vijf en een halve millimeter, 3. goed uitkienen waar je de twee kleinere zijwondjes maakt, 4. vul het oog met ArtiVisc, 5. lens met haaienbek... en dan enclaveer je de lens’. Hij is enthousiast over de rondleiding door de fabriek van OPHTEC die ‘s middags volgde: ‘Echt interessant om het productieproces te zien van de materialen waarmee we dagelijks werken. Net als bij mijn smartphone: ik heb ‘m altijd binnen handbereik, maar ik sta er niet bij stil hoe hij gemaakt is. Heel boeiend om toch eens een inkijkje in zoiets te krijgen.’ Tijdens zijn opleiding had Reyniers de ingreep met ARTISAN Aphakia wel al vaak gezien en ook had hij geassisteerd bij operaties waarbij deze lens werd geïmplanteerd. Bij wijze van hoge uitzondering mocht hij de lens zelf een keer implanteren, voordat hij de OPHTEC-cursus volgde. ‘Het is gewoon handig om gecertificeerd arts te zijn als je met deze lenzen werkt’, zegt Reyniers, ‘OPHTEC wil natuurlijk ook dat oogartsen precies weten hoe ze ermee om moeten gaan.’ Overigens is het implanteren van deze lens niet
ARTISAN Aphakia cursus, 4 november 2011 heel moeilijk: de natuurlijke lens is al uit het oog, waardoor je die niet meer kunt beschadigen, en je meer ruimte hebt om de Aphakia-lens te plaatsen. Het inzetten van een Aphakia op zich is voor de meeste oogartsen dan ook het probleem niet, maar het gebeurt alleen bij complicaties en die worden vaak doorverwezen naar Rotterdam. Bij een kapselzakruptuur of dropped nucleus, bijvoorbeeld, waarbij de lens achterin het oog is getuimeld en eruit moet. ‘Dat kan soms knap lastig zijn. Maar als je die lens er dan uit hebt, dan plaats je meestal in één moeite door de reservelens ARTISAN Aphakia. In de OK heb je de Aphakia IOL dus altijd achter de hand.’ Reyniers heeft hem in de paar maanden sinds de cursus vijf keer zelf geïmplanteerd. De Zeeuws-Vlaming heeft niet het gevoel snel te zijn uitgeleerd. Reyniers studeerde eerst medicijnen in Brussel en specialiseerde zich in Rotterdam omdat die oogchirurgische opleiding praktischer is. Na vijf jaar als assistent, verdiept hij zich nu verder in het achtersegment van het oog met de subspecialisatie Vitreo-retinale Chirurgie. Microchirurgie sprak hem aan: ‘ik hield als kind al van gepriegel.’ In de OK krijgt hij nu veel patiënten met netvliesloslating, maculagaten of puckers, gele-vlekgaatjes of gele-vlekmembraam. Als fellow opereert Reyniers onder supervisie: ‘Wat mij blijft motiveren is de drang om te verbeteren. Mensen zijn visueel ingestelde wezens; ik wil hun kwaliteit van leven verbeteren. En ik wil mezelf verbeteren, nog handiger worden, mijn handelingen perfectioneren. Voor mij is het nog geen routine, altijd nog een beetje spannend, maar dat maakt het juist leuk. Ach, eigenlijk is het net als fietsen: eerst lijkt ‘t moeilijk, maar je wordt steeds beter en kan meer met die fiets, al ga je ook nog wel eens onderuit.’ Ik hoor hem zijn fiets wegzetten en het licht aanknippen, terwijl hij ons gesprek afsluit met een tevreden: ik ben thuis, niet gevallen!’
ARTISAN Aphakia Training De ARTISAN Aphakia training wordt verzorgd door steeds wisselende gastdocenten; ervaren oogchirurgen die vanuit hun eigen ervaring de Do’s and Don’ts van de irisfixatie techniek doceren, aan de hand van eigen chirurgische video beelden. Dit theoretische deel, waarbij o.a. ook de anatomie van de iris aan de orde komt, wordt afgewisseld door een praktisch deel waarbij de iris fixatie techniek geoefend wordt op kunstogen. Een rondleiding op de productie afdeling behoort ook tot deze training. Met eigen ogen kan de deelnemer zien hoe de ARTISAN lenzen gemaakt worden. De ARTISAN Aphakia training wordt jaarlijks twee keer in Groningen georganiseerd. In 2012 staan de trainingen gepland op: 11 mei en 2 november. De training wordt gewaardeerd met 2 accreditatiepunten. Meer informatie of aanmeldingen: marketing@ophtec.com ARTISAN Aphakia lenzen mogen alleen geïmplanteerd worden door oogartsen die de training gevolgd hebben. Overige training in Groningen 2012: ARTISAN/ARTIFLEX PIOL training: 22/23 juni en 7/8 december Deze training wordt gewaardeerd met 4 accreditatiepunten. Meer informatie of aanmeldingen: marketing@ophtec.com
OPH THE RECORD 17
ARTISAN Aphakia lens; Indicaties Door Erwin Bouwman
Congenitaal cataract
De ARTISAN Aphakia IOL is een veel gebruikte back-up lens in cataract chirurgie. Maar er zijn meer indicatiesstellingen waarin een ARTISAN Aphakia lens overwogen kan worden. Hieronder een overzicht:
Trauma In het geval van een traumatisch cataract en schade aan de kapselzak kan een ARTISAN Aphakia een goede optie zijn. Er zijn goede refractieve resultaten behaald in trauma ogen, mede in combinatie met: • Cornea transplantatie (Nuijts et al. 2004) • Vitrectomie (Riazi et al. 2008)
• Bilaterale congenitale cataracten worden vaak geassocieerd met andere aandoeningen. In het geval van onvoldoende steun van de kapselzak is de ARTISAN Aphakia een optie in deze jonge patiënten. De lens kan ook gemakkelijk geëxplanteerd worden wanneer een andere lenssterkte vereist is door de veranderende morfologie van het kinderoog. Met name in kinderen is het belangrijk om het endotheel jaarlijks te monitoren.
Weill-Marchesani • Net als Marfan’s syndroom is Weil-Marchesani een genetische aandoening van het bindweefsel en vaak gerelateerd aan een gesubluxeerde lens (Por et al. 2005).
Secundaire pathologieën zoals: Homocystinuria Marfan’s Syndrome • Marfan’s syndroom is een genetische afwijking van het bindweefsel. Een gesubluxeerde lens komt in 60 tot 80% van de gevallen voor. Deze patiënten zijn geschikte kandidaten voor ARTISAN Aphakia (Aspiotis et al. 2006).
Pseudoexfoliatie Syndroom • PEX is een wijd verspreide en relatief veel voorkomende afwijking die gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van eiwit vezels. PEX patiënten hebben vaak last van verzwakte zonula vezels, waardoor een in-the-bag IOL niet altijd mogelijk is. De ARTISAN Aphakia is een goede optie (Por et al. 2005).
• Homocystinuria vertegenwoordigt een groep genetische metabolische afwijkingen met mogelijk abnormale zonulae als gevolg. Dit kan leiden tot een gesubluxeerde lens (Por et al. 2005). Nuijts RM, Abhilak Missier KA, Nabar VA, Japing WJ. ARTISAN toric lens implantation for correction of postkeratoplasty astigmatism. Ophthalmology 2004; 111(6):1086-94. Riazi M; Moghimi S; Najmi Z; Ghaffari R. Secondary ARTISAN-Verisyse intraocular lens implantation for aphakic correction in post-traumatic vitrectomized eye. Eye 2008 Nov;22(11):1419-24. Aspiotis M, Asproudis I, Stefaniotou M, Gorezis S, Psilas K ARTISAN aphakic intraocular lens implantation in cases of subluxated crystalline lenses due to Marfan syndrome. J Refract Surg. 2006; 22(1):99-101. Y.M. Por, M.J. Lavin Techniques of Intraocular Lens Suspension in the Absence of Capsular/ Zonular Support. Survey of Ophthalmology 2005; 50:429-62.
IOL Constantes
Veel artsen maken gebruik van de geprogrammeerde formules in de IOLMaster bij het maken van lensberekeningen voor cataract chirurgie. OPHTEC heeft daarom recentelijk van een aantal lensmodellen de a-constante en overige constantes geoptimaliseerd voor IOLMaster. De waardes zijn weergegeven in bijgaande tabel. We hopen daar dit jaar ook de constantes van de standaard ARTISAN Aphakia aan toe te voegen. IOL Master IOL
A Scan a-constante
SRK T a-constante
SRK II a-constante
ARTISAN Aphakia 205 (retropupillair)
116,8
116,9
116,8
-0,250
aO
Haigis a1 a2 0,400
0,100
Hoffer-Q pACD
Holladay 1 sf
4,34
0,54
ErgomaX PC 525
118,0
118,2
118,3
0,930
0,400
0,100
5,13
1,32
TrimaX PC 530
117,8
118,8
119,2
1,320
0,400
0,100
5,50
1,71
QuadrimaX PC 545
118,0
118,4
118,6
1,030
0,400
0,100
5,25
1,47
MonomaX PC 550
118,0
118,7
119,4
1,220
0,400
0,100
5,38
1,63
* Zie ook www.augenklinik.uni-wuerzburg.de/ulib/c1.htm Versie: 5 Januari 2012 N.B. Bovenstaande waarden zijn geoptimaliseerd aan de hand van klinische data van tenminste 50 implantaties. IOL constantes dienen echter gepersonaliseerd te worden voor iedere arts.
18 OPH THE RECORD
QuadrimaX ; ™
>> Uitgebreide dioptrie range
geschikt voor
1.8 mm incisie
QuadrimaX™ Hydrofiel Acrylaat IOL PC545 Lens type:
One piece IOL | In de kapselzak fixatie Biconvex | asferisch oppervlak | Square edge 360˚
Totale diameter:
10.50 tot 11.0 mm*
Optiek diameter:
5.7 / 6.0 mm*
Lens materiaal:
Hydrofiel Acrylaat
Haptieken:
4 gesloten loops
Angulatie:
8˚
Refractie index:
1.46
AC diepte:
4.96 mm
A-constante:
118.0 (ultrasound) 118.5 (laser interference)
Beschikbare sterktes:
+5.0 D tot +35.0 D (1.0 D stappen) +14.5 D tot +25.5 D (0.5 D stappen)
Foto: J. Swart
imlantatie video - C. Budo
In te brengen met OPHTEC DualTec™ en Medicel injectoren
“minder nastaar” Drs. J.J. Ligtvoet
“zeer gecontroleerd in te brengen” Drs. I. de Graaf-Kret
“makkelijk te laden” Omloop
* Hangt af van dioptrie
OPH THE RECORD 19
ARTISAN / ARTIFLEX & Keratoconus Goede resultaten Door Erwin Bouwman Hoornvlies verdunning
Steeds vaker worden (Torische) ARTISAN en ARTIFLEX lenzen geïmplanteerd in patiënten met keratoconus. De artikelen die hierover verschijnen in de literatuur, laten goede resultaten zien.
Voordelen Voordelen van pIOL implantatie t.o.v. bril of contactlens zijn o.a.: de mogelijkheid om hoge myopie/hyperopie te corrigeren, astigmatisme correctie (tot 7.5D met ARTISAN Toric), omkeerbaarheid, sterkere beeld vergroting en minder beeldvervorming (tabel 1). Tabel 1: Voordelen van PIOL implantatie in patienten met keratoconus Omkeerbaarheid van de ingreep
De positie in het oog van de irisgefixeerde lens heeft voordelen t.o.v. een bril of contactlenzen
Progressie van de keratoconus kan leiden tot een verandering in refractie. De ARTISAN en ARTIFLEX lenzen zijn eenvoudig te verwisselen voor lenzen met een andere sterkte
Normaal Oog Bron: National Eye Institute
Keratoconus
Bron: NEI / Elio Spinello MPH, EdD
Ingrepen in combinatie met lens implantatie in keratoconus • Crosslinking: stabilisatie van de keratoconus om de voorspelbaar heid en de stabiliteit van de uitkomst van lensimplantatie te vergroten • Intra Corneal Ring Segments (ICRS / Intacs): hermodellering van de cornea om de irregulariteit van de cornea te verkleinen
In het geval van een cornea transplantatie of cataract zijn de iris gefixeerde lenzen gemakkelijk te explanteren
Resultaten in de literatuur:
Beeld vergroting: des te dichter de lens bij de retina zit, des te sterker is de vergroting van het beeld
Güell JL, Morral M, Malecaze F, Gris O, Elies D, Manero F. Collagen crosslinking and toric iris-claw phakic intraocular lens for myopic astigmatism in progressive mild to moderate keratoconus. J Cataract Refract Surg 2012 Jan 18
Minder beeldvervorming: de positie van de lens achter de irregulaire cornea zorgt voor minder beeldvervorming op de macula
• Retrospectief onderzoek van 17 ogen, 14-58 maand follow-up • 15 ARTIFLEX Toric en 2 ARTISAN Toric • Eerst corneal crosslinking, 3-5 maanden later ARTIFLEX Toric / ARTISAN Toric implantatie
Indicaties uit de literatuur • Patiënten voor wie niet- chirurgische opties niet mogelijk zijn • Transparante cornea • Pre-operatieve CDVA van 20/50 (0.4) of beter • Geen verandering in refractie / topografie gedurende het voorafgaande jaar. Een progressieve keratoconus zal eerst gestabiliseerd moeten worden
Contraindicaties • Instabiele refractie. Dit leidt tot onvoorspelbare uitkomsten en een mogelijke noodzaak voor een lenswissel. • Irregulair astigmatisme. De torische lens kan alleen regulair astigmatisme corrigeren. In het geval van irregulair astigmatisme is de uitkomst onvoorspelbaar en mogelijk teleurstellend
20 OPH RECORD OPHTHE THE RECORD
Resultaten: • 82.4% binnen 0.5 D van emmetropie, 94.1% binnen 1.0 D van emmetropie • UDVA 20/40 in 94.1%, 20/25 in 52.9% • Geen lijnen CDVA verlies, in 30% van de ogen was er minstens 1 lijn verbetering • Geen significante veranderingen in SE en cilinder gedurende de follow-up periode • Geen significant verlies van endotheelcellen • Volgens het artikel zijn de iris gefixeerde PIOLs de beste optie, in het bijzonder voor astigmatisme correctie, omdat de enclavatie methode rotatie voorkomt.
Efficacy 100%
% Ogen (cumulatief
80%
94%
94%
71%
Postop UDVA Preop CDVA
60%
53%
40% 20%
100%
14 ogen Gemiddelden 24 maanden follow-up
53%
35% 18%
0% 20/20
20/25 20/32 Visus in Snellen
20/40
Figuur 1: Best gecorrigeerde visus (CDVA) in Snellen decimalen voor en na Artisan PIOL implantatie’
Conclusies naar aanleiding van de artikelen: • Het gebruik van ARTISAN/ARTIFLEX (toric) in patiënten met een stabiele keratoconus is veilig, voorspelbaar, effectief en gaat gepaard met weinig complicaties. Het kan toegepast worden in combinatie met crosslinking of intracorneal rings • Het is belangrijk dat de patiënt realistische verwachtingen heeft. Er zal in veel gevallen een verbetering optreden van de visus, maar deze zal vaak niet perfect zijn. Het voornaamste doel van PIOL implantatie is om een mogelijke corneatrans plantatie uit te stellen voor een lange termijn. Patiënten moeten ervan bewust zijn dat progressie van de keratoconus kan leiden tot veranderingen in refractie met de noodzaak tot crosslinking, PIOL verwisseling, contactlenzen of een bril als gevolg
Izquierdo L Jr, Henriquez MA, McCarthy M. ARTIFLEX Phakic Intraocular Lens Implantation After Corneal Collagen Cross-linking in Keratoconic Eyes. J Refract Surg. 2011; 27(7):482-7
Literatuur overzicht:
• Prospectief onderzoek met 11 ogen, 6 maanden follow-up • Eerst crosslinking, 6 maanden later ARTIFLEX
ARTIFLEX na CXL
Resultaten: • UDVA na CXL; 1.16 ± 0.46 logMAR • UDVA na ARTIFLEX: 0.16 ± 0.06 logMAR, toename van 5 lijnen visus in alle ogen • ECC pre-operatief: 2759.64 ± 159.84 cellen/mm2 ECC na CXL: 2739 ± 157 cellen/mm2 ECC na 6 maanden na ARTIFLEX: 2669 ± 133 cellen/mm2
Izquierdo L Jr, Henriquez MA, McCarthy M. ARTIFLEX Phakic Intraocular Lens Implantation After Corneal Collagen Cross-linking in Keratoconic Eyes; J Refract Surg. 2011; 27(7):482-7.
Güell JL, Morral M, Malecaze F, Gris O, Elies D, Manero F. Collagen crosslinking and toric iris-claw phakic intraocular lens for myopic astigmatism in progressive mild to moderate keratoconus. J Cataract Refract Surg 2012 Jan 18.
ARTISAN/ARTIFLEX na Intracorneal ring segments Cakir H, Utine CA. Combined Kerarings and ARTISAN/ARTIFLEX IOLs in Keratectasia. J Refract Surg. 2010; April epub.
UDVA (logMAR)
Kamburoglu G, Ertan A, Bahadir M Implantation of ARTISAN toric phakic intraocular lens following Intacs in a patient with keratoconus. J Cataract Refract Surgery 2007; 33(3):528-530. Na CXL, vóór ARTIFLEX
ARTISAN (Toric) Sedaghat M, Ansari-Astaneh MR, Zarei-Ghanavati M, Davis SW, Sikder S. ARTISAN Iris-supported Phakic IOL Implantation in Patients With Keratoconus: A Review of Sixteen Eyes. J Refract Surg. 2011; Jul;27(7):489-93.
Figuur 2: UDVA in LogMAR. Lage LogMAR score betekent een goede visus.
Venter J. ARTISAN Phakic Intraocular Lens in Patients With Keratoconus. J Refract Surg. 2009; 25(9):759-64 • Retrospectief onderzoek met 18 ogen, 6-12 maand follow-up • 12 ARTISAN Toric, 6 ARTISAN Myopia Resultaten: • 61% binnen 0.5 D van emmetropie • 94% UDVA 0.63 of beter, 22% UDVA 1.0 of beter • Endotheelcel tellingen stabiel gedurende studie • CDVA zie figuur 3
Venter J. ARTISAN Phakic Intraocular Lens in Patients With Keratoconus. J Refract Surg. 2009; 25(9):759-64. Budo C, Bartels MC, van Rij G Implantation of ARTISAN phakic toric intraocular lenses for the correction of astigmatism and spherical errors in patients with keratocous. J Refract Surg. 2005; 21(3): 218-22.
VERISYSE El-Raggal TM, Abdel Fattah AA. Sequential Intacs and Verisyse phakic intraocular lens for refractive improvement in keratoconic eyes. J Cataract Refract Surgery 2007; 33(6):966-70. Moshirfar M, Grégoire FJ, Mirzaian G, Whitehead GF, Kang PC. Use of Verisyse iris-supported phakic intraocular lens for myopia in keratoconic patients. J Cataract Refract Surgery 2006; 32(7): 1227-32.
100%
Eyes (% )
80%
Pre-op Post-op
60% 40%
Op het OPHTEC YOUTUBE kanaal kunt u de video “ARTIFLEX Toric and Collagen Cross-linking in Keratoconus” van dr. J.L. Güell bekijken
20% 0%
1.25
1.0
0.8
0.63 ≤0.5
Figuur 3: CDVA in Snellen Decimalen voor en na ARTISAN implantatie
>> www.youtube.com/ophtecbv OPH THE RECORD 21
OPHTEC CTR nu nog makkelijker te implanteren
NIEUW
RingJect
Het RingJect™ systeem bestaat uit een disposable injector met daarin een voor-geladen Capsular Tension Ring. De ring kan met een eenvoudige handeling, door chirurg of omloop, geladen worden waarna het instrument klaar voor gebruik is. De Tension Ring kan in twee richtingen in de kapselzak geïmplanteerd worden, kloksgewijs en vice versa. Een indicator op de injector bevestigt de gekozen richting. De CTRs van Ophtec staan bekend om hun flexibiliteit en treksterkte. Deze eigenschappen ontstaan doordat de moleculaire structuur van het PMMA tijdens de productie veranderd wordt. Korte ketens worden omgezet in lange waardoor treksterkte en flexibiliteit ontstaat.
™
De OPHTEC Capsular Tension Ring nu voorgeladen in disposable injector
OPHTEC Capsular Tension Rings worden gebruikt voor het stabiliseren van de kapselzak in gevallen van zwakke of beschadigde Zonulae vezels Extreem flexibel, grote treksterkte; perfect ronde kapselzak; De “ski tip” uiteinden zorgen ervoor dat de CTR onbelemmerd in de kapselzak draait.
Kenmerken en voordelen
“Goed product; doet wat het moet doen. Wij hebben 1 goede shooter (reusable) en daarnaast een aantal Ringjects op voorraad voor het geval er op 1 dag meerdere CTR’s nodig zijn” Drs. A.A. Eijpe
Voorgeladen sets:
Zelf ladend / Eén stuks verpakking; Handig om een paar op voorraad te hebben bij uw instrumenten
Injector:
• makkelijk te gebruiken • totale controle door het duw- en terugtrekmechanisme • implantatie richting: kloksgewijs en vice versa mogelijk
“Prima, wat mij betreft mag de oude, losse Tension ring met pensioen gaan!” Drs. V. I. Apostolov “Prima instrument” Drs. I de Graaf-Kret “Just tried the CTR. Amazing! First time I have used a tension ring that was very easy to use!” Professor dr. Shah Sunil Shah, UK
• indicator op injector
Capsular Tension Ring:
• lange smalle tip, handig in geval van diepliggende ogen.
• Geeft circulaire spanning en stabilisatie van de kapselzak • Veilige IOL centratie in ogen met beschadigde zonulae
• Voorkomt IOL decentratie na het krimpen van de kapselzak • Zorgt voor een gestabiliseerde kapselzak tijdens de chirurgie • Verminderde kans op capsular fibrosis
RingJect video
22 OPH THE RECORD
• Verbeterde gezichtsscherpte, indien geïmplanteerd met een premium IOL
Uitgaansagenda NOG Groninger Museum
Mode tentoonstelling in Groninger museum 11 DEC 2011 T/M 06 MEI 2012 In het Groninger Museum zijn onder de noemer ‘Azzedine Alaïa in de 21e eeuw’ tot en met 6 mei de meest fantastische modecreaties te zien van de in Tunesië geboren modeontwerper. Museumeiland 1, 9711 ME Groningen
Iris van Herpen in Groninger Museum 25 MRT T/M 23 SEP 2012 Het Groninger Museum toont van 25 maart tot en met 23 september een expositie van de werken van Iris van Herpen. Dit is een van de meest spraakmakende jonge ontwerpers van dit moment. Museumeiland 1, 9711 ME Groningen
Gevangenisfotografie in Noorderlicht T/M 1 APRIL 2012 In fotogalerie Noorderlicht is vanaf 18 februari een tentoonstelling te zien over het gevangeniswezen: ‘Cruel and Unusual’. Noorderlicht Photography Akerkhof 12, 9711 JB Groningen
Drukken in oorlogstijd in grafisch museum 11 MRT T/M 26 AUG 2012 In het Grafisch Museum in Groningen is vanaf 11 maart een expositie te zien over ‘Drukken in Oorlogstijd’. De expositie vertelt het verhaal van het legale en illegale drukwerk uit Groningen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Rabenhauptstraat 65, 9725 CC Groningen
Voor meer Touristische en Uitgaans informatie zie: http://toerisme.groningen.nl/
OPH THE RECORD 23
De sprong naar Perfectie in Refractieve Chirurgie
Video ARTIFLEX Toric / VacuFix
ARTIFLEX TORIC PIOL OPHTEC | Refractieve Chirurgie
VacuFix™
Vacuum systeem voor een perfecte enclavatie van alle ARTISAN® Familie (Torische) (P)IOLs
PRECISIE
• Nauwkeurige positionering en centrering van de (Torische) (P)IOL • Altijd juiste hoeveelheid irisweefsel
ONE SYSTEM FIXATES ALL
• Myopie, Hyperopie, Aphakie en Torische IOLs
www.ophtec.com