De marketing van Drenthe
Een terugblik op afgelopen jaar
Drenthe in de media
Ondernemer aan het woord
Interview met directeur Astrid Crum
Update Pers & PR
Raymond Beerendonk over Boomhut XXL
Directeur Astrid Crum
Over de kunst van het verleiden
Verfrissend, als iemand met nieuwe ogen naar de provincie kijkt en verwonderd raakt. Iemand als Astrid Crum, sinds een jaar directeur van Marketing Drenthe. ‘Kijk welke mooie, grote iconen we in huis hebben met de hunebedden; da’s toch de Eiffeltoren van Drenthe? Daar mogen we bést wat trotser op zijn.’ Amper over de drempel bij haar nieuwe werkgever schreef Astrid Crum vorig voorjaar al mee aan de meerjarenstrategie voor de “Oerprovincie”. Van drie pijlers (wonen, werken en recreëren) focust Marketing Drenthe voortaan op één ambitie: vrijetijdseconomie. Stevige visie, verpakt in frisse looks. ‘Drenthe is misschien wel de meest oorspronkelijke provincie van Nederland, dat moeten we echt beter uitbuiten.’ Jaloers op Drenthe Ze kwam hier altijd al graag. Logisch als vrouw en schoondochter van een familie met Drentse wortels. Bekent: ‘In mijn vroegere marketingwerk keken mijn Overijsselse collega’s en ik vaak jaloers naar Drenthe. Want dat is zo’n sterk merk.’ Nu heeft ze zelf de lijnen mee uitgezet. Piketpaaltjes geslagen om de drie V’s van de komende tien jaar vorm te geven: verkennen, verbinden, verleiden. Elkaar scherp houden Call-to-action is de ultieme verleiding. ‘Marketing Drenthe triggert bezoekers: kom nú naar Drenthe, want we hebben wat te doen en te laten zien. Daarin zoeken we voortdurend de verbinding met ondernemers en organisaties. We stemmen onze campagnes af op nieuwe activiteiten, arrangementen of evenementen in de provincie. Dat werkte al in ons eerste themajaar “Wereld(s) erfgoed”; ondernemers speelden daar goed op in, creëerden een actief aanbod. Onze rol is ook om te stimuleren dat ondernemers hun aanbod blijven vernieuwen. Samen houden we elkaar scherp. Marketing Drenthe verdient een teamcompliment’, vindt Astrid. ‘Er is écht een stap gezet. Onze organisatie is beter bereikbaar, zichtbaar en krijgt veel meer positieve reacties vanuit het werkveld, maar we zijn er nog niet. Er is net een klanttevredenheidsonderzoek gedaan, voor ons een nulmeting; ik ben heel benieuwd wat daar uitrolt.’ Flirten met de toerist Wie moet er verleid worden? ‘De focus ligt op de 35-plusser die houdt van cultuur en natuur, jonge gezinnen met kinderen en de Duitse en Vlaamse toerist.’ De aftrap van de nieuwe koers is veelbelovend. ‘Marketing Drenthe
is online en offline een sterke speler. We zetten in op groeps- en individuele persreizen voor toonaangevende bladen als National Geographic, Linda, Trouw, Flow, maar ook voor social influencers met in hun kielzog vele duizenden volgers. Het is een leerproces’, vindt Astrid, ‘we zijn secuur met wie we uitnodigen en het opbouwen van dit soort relaties kost tijd. Maar daarin investeren we, ook met een vaste medewerker.’ Trends op Drents niveau En de uitdaging? ‘Trends in de toerismebranche concreet vertalen naar Drents niveau.’ Marketing Drenthe pakt die rol op, ook op gebied van hospitality. Een voorbeeld: ‘Duitsers hebben Drenthe ontdekt. Een trouw publiek dat meer besteedt op reis, in andere periodes schoolvakanties viert. Dat zijn voordelen.’ Maar die gast is ook traditioneel ingesteld en wil graag in het Duits worden aangesproken. ‘Op de website én op het terras of bij de receptie. Wij merken dat veel ondernemers daar nog niet klaar voor zijn, dat ze het prettig vinden om bij de hand te worden genomen. We kunnen een goed vertaalbureau adviseren of helpen met tips over de wensen van de Duitse gast.’ Ook andere buitenlandse gasten, zoals Chinezen en Arabieren zijn welkom. ‘Al willen we geen massatoerisme. Drenthe zoekt de kwaliteitsgast, de individuele reiziger die de verborgen pareltjes wil zien.’
3
Oerbnb overnachten op unieke locaties Eind 2017 lanceerden we de nieuwe positionering van Drenthe; Drenthe, Oerprovincie van Nederland. Om dit kenbaar te maken aan de buitenwereld moest er een ludieke actie bedacht worden.
Concept De opdracht was dan ook: bedenk een campagne die de oer-gevoelens oproept en duidelijk maakt dat Drenthe de Oerprovincie is. Daarnaast was het belangrijk dat we de hedendaagse, moderne interpretatie van Oerprovincie konden belichten in deze actie. Oer is niet oersaai, maar oorspronkelijk, puur, origineel, authentiek en echt. Het sluit aan bij de trend dat mensen willen ervaren ĂŠn voelen (i.p.v. zien en doen). Daaruit ontstond Oerbnb, het platform waar men een Drentse oerervaring vindt en waarmaakt. Met een knipoog naar Airbnb. Campagne Oerbnb is slapen op locaties waar dat normaal gesproken niet mogelijk is. In een schaapskooi, een paddock op het TT-Circuit, tussen de wilde dieren in WILDLANDS of in een cel in het Gevangenismuseum. Het platform werd in december 2017 gelanceerd met een paginagrote advertentie in De Telegraaf en Dagblad van het Noorden en een online campagne met de oproep om kans te maken op een van de acht unieke overnachtingen. In de relatief korte campagneperiode behaalden we online ruim 700.000 impressies. De speciaal ontwikkelde website trok meer dan 32.000 bezoeken en 3.294 mensen deden mee met de winactie.
4
Resultaat Afgelopen zomer zijn alle overnachtingen verzilverd door de winnaars. Stellen, vriendinnen en gezinnen kwamen naar Drenthe om de Oerprovincie te beleven. Alle winnaars hadden tijdens hun bezoek aan Drenthe een vlogcamera tot hun beschikking om hun ervaringen vast te leggen. Dit leverde bijzondere content op. Inmiddels zijn al vier vlogs gepubliceerd op YouTube. Elke maand wordt een nieuwe vlog geplaatst en geadverteerd via YouTube, Facebook en Instagram. In totaal zijn de vlogs enkel al op YouTube ruim 14.000 keer bekeken, waarvan ruim 30% het hele filmpje heeft afgekeken. Dat is een goede score. In 2019 krijgt Oerbnb een vervolg!
Vlogs gemist? Kijk dan op oerbnb.nl Wilt u op de hoogte blijven van alle vlogs? Abonneer dan op ons YouTubekanaal Oerdrenthe.
Schrijf je in én win een unieke overnachting! www.oerbnb.nl
Oerbnb – arrangementen Overnachten op het TT-Circuit
André en Jean sliepen in een tot hotelkamer verbouwde pitbox op het TT-Circuit Assen. Vanaf pole position konden zij racende en ronkende motoren van dichtbij bewonderen. Een onvergetelijk vader-zoonweekend voor deze motorliefhebbers uit Den Haag.
Overnachten in de Drentse natuur
Back to basic in de Drentse natuur. Samen met Tim van In Het Wilde Weg trokken Stef, Cissy en Suus met kano’s over de Hunze met als eindbestemming een wel heel bijzondere plek om de nacht door te brengen, midden in de natuur.
Overnachten in het Drents Museum
Slapen tussen de schatten, in een setting van een sprookjesachtige bazaar. Het Drents Museum maakte het voor Marianne en Henri mogelijk en creëerde een slaapplek in de expositieruimte van de tentoonstelling IRAN, Bakermat van de beschaving.
Overnachten in het Hunebedcentrum
Dorien, Jojanneke, Suzanne en Pim maakten de prehistorie van dichtbij mee en sliepen in het Hunebedcentrum. Ze leerden de technieken van het boogschieten en zwaardvechten en sliepen in een prehistorisch huis vlakbij het grootste hunebed van Nederland.
6
Overnachten in WILDLANDS
Martin en Natasja beleefden een wilde nacht in WILDLANDS. Zij sliepen namelijk tussen de wilde dieren. Na sluitingstijd kregen zij de kans om het lege park in het donker te ontdekken met een GPS-tocht en een boottocht op de Rimbula River. De volgende ochtend hebben ze de dieren zien ontwaken.
Overnachten in een gevangenis
Luka, Corine, Natasja en Danique hebben onder toeziend oog van een bewaker een nacht doorgebracht in een cel van gevangenis de Rode Pannen in Veenhuizen. Een spannende speurtocht in het Gevangenismuseum en een culinair diner bij Bitter en Zoet stonden op het programma. Zo slecht hadden deze gevangen het nog niet.
Overnachten in een koloniehuisje
Erica en Christiaan hebben het bijzondere verhaal van de KoloniĂŤn van Weldadigheid van dichtbij meegemaakt en waanden zich als kolonist in Frederiksoord. Hier hoorde natuurlijk een overnachting in een kolonistenhuisje bij en een diner in Hotel Frederiksoord.
Overnachten in een schaapskooi
Ralph en Jennifer konden letterlijk schaapjes tellen in bed. Zij sliepen bij de Holtinger schaapskudde in Havelte onder een heerlijk warm schapenvachtje tussen de dieren. Daarnaast zijn ze op pad geweest met de schaapsherder.
Met speciale dank aan de volgende partners: TT-Circuit Assen, Het Drentse Landschap, Drents Museum, Hunebedcentrum, WILDLANDS, Gevangenismuseum Veenhuizen, Stichting Holtinger Schaapskudde en Museum de Koloniehof.
Themajaar Wereld(s) Erfgoed Het jaar 2018 staat in het thema van Wereld(s) Erfgoed. Met dit thema willen we de consument kennis laten maken met en enthousiasmeren en voor het brede culturele aanbod in Drenthe.
Paupercampagne ‘Ben jij een pauper?’ Met deze vraag trapten we het themajaar Wereld(s) Erfgoed op 20 april af, de dag van de viering van het 200-jarig bestaan van de Maatschappij van Weldadigheid. Doel van deze eerste campagne was om de consument door middel van activatie kennis te laten maken met het bijzondere verhaal van de Koloniën van Weldadigheid. Een paginagrote advertentie in de Volkskrant, Trouw en het Parool zorgde voor een kick-off met een groot bereik en gaf Drentse ondernemers de mogelijkheid om hun accommodatie of locatie aan een groot publiek te tonen.
8
Voor de realisatie van deze campagne is nauw samengewerkt met het Drents Archief. Via drenthe.nl/pauper landde consument op een speciaal voor deze campagne ontworpen homepage van allekolonisten.nl. Op deze website ontdekt men of men, net als blikvanger Daphne Bunskoek, afstamt van een pauper. Naast de advertentie in de bovengenoemde dagbladen zorgde een online campagne (Facebook, Display) ervoor dat nu al 45.060 personen drenthe.nl/pauper bezochten. Hiervan zijn 16.001 unieke personen daadwerkelijk op zoek gegaan naar hun roots op allekolonisten.nl. Dit betekent dat 35,5% van de bezoekers op drenthe.nl/pauper de volledige actie heeft doorlopen. Een heel hoog conversiepercentage dus!
Wereld(s) Erfgoed commercial Afgelopen juni hebben we groots uitgepakt met de Wereld(s) Erfgoed-campagne. Omdat het lastig was urgentie aan te brengen (waarom moet de consument nu, op dit moment, een cultureel bezoek plannen en niet over enkele maanden), was de campagne vooral gericht op bereik. En omdat een groot bereik onder onze doelgroepen nog altijd het gemakkelijkst te realiseren is via tv, hebben we, in samenwerking met onze partners, een televisiecommercial geproduceerd. Deze was gedurende 2,5 week te zien op NPO 1, 2 en 3 en werd ondersteund door een stevige online campagne, waarvoor onder andere drie mini movies zijn gerealiseerd. In de commercial was het Drenthe-brede culturele aanbod terug te zien en met de mini movies zoomden we dieper in op drie verschillende onderwerpen; de Koloniën van Weldadigheid, de Hondsrug en Kamp Westerbork. De commercial werd goed ontvangen, maar we ontvingen al snel enkele mails met betrekking tot de gevoeligheid van Kamp Westerbork in de commercial. In overleg met Kamp Westerbork hebben we daarom besloten deze beelden uit de spot te halen en de muziek onder de mini movie van Kamp Westerbork aan te passen. Omdat zowel Herinneringscentrum Kamp Westerbork als wijzelf het belangrijk vonden om aandacht te blijven genereren voor deze indrukwekkende geschiedenis, is Kamp Westerbork wel onderdeel blijven uitmaken van de campagne.
Hunebedcampagne Naast de Koloniën staan de hunebedden in het najaar centraal in het kader van Wereld(s) Erfgoed, want daarmee heeft Drenthe een uniek stukje oercultuur in huis. De historie en de mystiek van onze Drentse hunebedden doen eigenlijk niet onder voor eeuwenoude bouwwerken als de piramiden in Egypte en Stonehenge in Engeland. Toch hebben de hunebedden een beetje een stoffig imago. Ten onrechte vinden wij. Met de hunebedcampagne hebben we onze iconen vorig jaar in de spotlights gezet. En met succes. Samen met onze partners hebben we een zeer succesvolle campagne gedraaid. De hunebedcampagne ging dit jaar dan ook in reprise.
Voor de realisatie van de Wereld(s) Erfgoed-campagne gaat veel dank uit naar de Maatschappij van Weldadigheid, het Gevangenismuseum, Herinneringscentrum Kamp Westerbork, het Hunebedcentrum, Schaapskudde Balloërveld, Staatsbosbeheer en Camping Buitenland. Al deze partners hebben hun deuren geopend voor de gehele film- en fotoploeg en veel moeite gedaan het schieten van de juiste filmbeelden en fotografie mogelijk te maken.
Een maand lang werd de consument geattendeerd op de bijzondere hunebedactiviteiten in de herfstvakantie. Dit gebeurde onder andere via Youtube met twee verschillende mini movies. We zetten een groot aantal advertenties weg via Facebook, we maakten gebruik van display advertisement en van maandag 8 tot en met zondag 14 oktober was op NPO Radio 2 een commercial inclusief een tag on te beluisteren.
-
Resultaten campagneperiode - Absolute aantal kijkers televisiecommercial: 6.151.392. - Views mini movie Hondsrug: 84.500 - Views mini movie Koloniën van Weldadigheid: 21.628 - Views mini movie Westerbork: 16.000 (oude en nieuwe versie samen) -Paginabezoek drenthe.nl/erfgoed: 18.702 - Paginabezoek drenthe.nl/kolonien: 6.735 - Paginabezoek drenthe.nl/hondsrug: 4.293 - Paginabezoek drenthe.nl/westerbork: 8.398
Op drenthe.nl/hunebed vindt de consument het aanbod van de hunebedactiviteiten die speciaal voor de campagne worden georganiseerd. Een mysterieuze wandeltocht vol met lichtjes en spannende verhalen of een busreis langs de highlights van de Hondsrug. Het Hunebedcentrum opende een week lang ’s avonds zijn deuren met allerlei extra activiteiten. Fakkels verwelkomden bezoekers niet alleen naar het museum, maar begeleidden ze ook naar het grootste hunebed van Nederland dat bij het Hunebedcentrum om de hoek ligt.
9
‘Persreizen goed voor veel publiciteit’ In januari 2016 opgericht en nu al heeft Stichting Weldadig Oord een stevig en succesvol fundament. Mede dankzij de samenwerking met Marketing Drenthe (‘maar laten we het mooie weer niet vergeten’) was het de achterliggende zomer in de regio met de Vrije Koloniën drukker dan ooit. Stichtingvoorzitter Bob Veldman: ‘Marketing Drenthe was nauw betrokken bij twee persreizen naar dit gebied. Tegen de publiciteit die dat genereerde valt niet te adverteren. Echt een groot succes.’ Stichting Weldadig Oord is een samenwerkingsverband van inmiddels 65 recreatieve bedrijven en instellingen in en direct om het gebied van de Vrije Koloniën van Weldadigheid. Gezamenlijk vertellen ze het verhaal van een uniek stuk vaderlandse geschiedenis, dat begon in 1818 (exact twee eeuwen geleden dus). Boeiend verhaal Het is het boeiende verhaal van generaal Johannes van den Bosch. Met zijn Maatschappij van Weldadigheid wil deze visionair paupers uit het westen perspectief op een beter bestaan bieden. Daartoe worden koloniën opgericht, waar ieder een stukje grond krijgt toegewezen om te bewerken voor de landbouw. Kinderen krijgen er onderwijs en de nieuwe bewoners wordt discipline bijgebracht. Het maatschap-
(‘omdat toeristen zich natuurlijk niets van grenzen aantrekken’). Er werd een Virtual Reality belevenis ontwikkeld, een audiotour, er verrees een Kolonie Informatie Punt (KIP). Daarnaast kunnen belangstellenden het gebied ontdekken met de Elektrische Kolonie Express. ‘Door deze samenwerking valt er inmiddels genoeg te beleven en te ervaren’, vertelt Veldman. Vloedgolf aan publiciteit Dat heeft alleen maar zin als er ook bezoekers komen. En daarover heeft deze bijzondere regio dit jaar absoluut niet te klagen. De vloedgolf aan publiciteit door het 200-jarig bestaan van de Maatschappij en de waardering van de UNESCO heeft daarmee natuurlijk te maken, maar expliciet op de regio gerichte persreizen tellen zeker ook mee.
pelijk experiment is nog steeds af te lezen aan het landschap en aan de karakteristieke gebouwen in onder meer Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord. Niet voor niets bepaalde de UNESCO dit jaar dat de Koloniën van Weldadigheid de kwalificatie Werelderfgoed waardig zijn. Volgend jaar kan – mits het nominatiedossier op enkele punten wordt aangepast – toekenning van deze beschermde status een feit zijn.
De eerste – dit voorjaar – werd georkestreerd door de Maatschappij van Weldadigheid en Marketing Drenthe, de tweede – dit najaar – was een initiatief van de stichting zelf met Marketing Drenthe als partner. ‘We kregen feedback over de invulling van het programma, Marketing Drenthe regelde via een speciaal bureau de journalistieke gasten. Het werd een groot succes; men vond het zonder uitzondering fantastisch.’
Relatief onbekende regio Het geeft de uniciteit van het gebied klip en klaar aan, ‘maar toch’, zegt Bob Veldman, ‘betreft het een bij het grote publiek relatief onbekende regio.’ De Stichting Weldadig Oord wil die bekendheid vergroten en timmert succesvol aan de weg.
Samen met Marketing Drenthe werden ook de overnachtingsmogelijkheden in de voormalige koloniën beter onder de aandacht gebracht via het algemene portal drenthe.nl. Overnachten bij de opzichter, bij de pauper, bij de generaal. Het ging om een proef, die volgens Veldman nog niet goed genoeg uit de verf is gekomen. ‘Daar hebben we van geleerd en dat gaan we nog evalueren. Maar voor de rest: niets dan lof. We plukken er nu al de vruchten van.’
Niet alleen hebben zich inmiddels 55 recreatieve ondernemers als ´Weldadig Oord´ aangesloten om het verhaal ieder op eigen manier invulling te geven, ook participeert een tiental arrangementpartners van buiten het gebied
10
Bob Veldman van Stichting Weldadig Oord
Pers & PR
Sinds dit jaar voert Marketing Drenthe een actiever Pers & PR beleid. Het doel: Zoveel mogelijk publiciteit genereren in (landelijke) offline en online media
Persreizen Wereld(s) Erfgoed Dit jaar stonden er drie persreizen op het programma, gerelateerd aan het themajaar Wereld(s) Erfgoed. De aftrap was in maart. Met een heel divers en zeer geïnteresseerd gezelschap brachten we twee dagen door in de Koloniën van Weldadigheid. De tweede persreis stond in het teken van Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Een kleiner gezelschap dan gehoopt, maar dankzij het verslag van Nu.nl toch een groot bereik voor een verhaal dat nooit vergeten mag worden. In juni sloten we af met een Roadtrip over de Hondsrug. Journalisten en influencers, met name afkomstig uit de Randstad en veelal niet bekend met Drenthe, verlieten juichend en applaudisserend hun EkoExplorer om zich te mengen tussen de zojuist gearriveerde schaapskudde. Mooie resultaten De organisatie is arbeidsintensief, het resultaat onzeker. Toch kijken we terug op zeer geslaagde persreizen. Als we de balans opmaken zien we een aantal waardevolle artikelen in landelijke dagbladen en magazines. Mooie en relevante content vervaardigd door influencers, waarmee we een grote groep mensen bereiken of die heel goed past binnen onze contentstrategie. Maar ook een grote groep journalisten en influencers waarbij Drenthe weer top of mind is en die voor inspirerende verhalen de weg naar Marketing Drenthe weet te vinden. Internationale persreizen We nodigen niet alleen de nationale pers en influencers actief uit om een bezoek aan Drenthe brengen. Ook Vlaamse en Duitse media. Zo namen we in oktober 2018 deel aan de Travel PRESSentation in Antwerpen, waar we Drenthe presenteerden aan de Vlaamse pers, bloggers en vloggers. Voor het benaderen van Duitse pers werken we samen met een PR-bureau. Inmiddels hebben Ruhr Nachrichten en de Westfälische Nachrichten aangegeven in het voorjaar 2019 een bezoek aan Drenthe te brengen.
12
Volgend jaar Ook voor volgend jaar staat de organisatie van persreizen weer op de agenda, naar verwachting een viertal rond het themajaar Oertijd. Net als dit jaar maken we hierbij weer gebruik van de expertise van Coebergh PR & Communicatie. Samen stellen we programma’s op die naadloos aansluiten bij de behoefte van de journalisten en influencers. We ontwikkelen persdossiers, Coebergh inviteert relevante media, we begeleiden deelnemers tijdens hun bezoek aan Drenthe en zorgen voor een goede follow up. Naast de organisatie van de door ons zelf geïnitieerde persreizen in het kader van het themajaar, blijven we uiteraard ook voldoen aan de (groeiende) vraag van journalisten om ze te voorzien van informatie over bepaalde thema’s, op maat gemaakte persreizen en/of beeldmateriaal. Verschenen publicaties vermelden wij maandelijks in de Oerkreet, maar zijn ook te vinden op marketingdrenthe.nl.
Publicaties 2018 op thema Koloniën van Weldadigheid: G-Geschiedenis, Vakantaseren.nl, Hollands Glorie, Nederlands Dagblad, Trouw, Dagblad van het Noorden, De Zondag, Noaber Magazine, National Geographic Historica, JAN Magazine, Vijftig+ Magazine, Fiets Actief, Reisgids De Hondsrug: Flow Magazine, Bijzonderplekje.nl, AD Magazine, Bijzondercamping.nl, Plus Magazine, Dailycappuccino.nl Boomhut XXL: LINDA. Magazine, Telegraaf Herinneringscentrum Kamp Westerbork: Nu.nl Fietsen: Reisgids, Telegraaf
ontdek nl
NEDERLAND Drenthe staat bekend om zijn mooie fietsroutes door bos en heide. Ook zeer de moeite waard zijn de interessante musea en monumenten, het Herinneringscentrum Kamp Westerbork en het bijzondere ‘pauperparadijs’ Veenhuizen. Tekst en foto’s Kees Verplanke
3
routes getest
De Hondsrug Nederland zit boordevol verrassingen. Met name in bekende regio’s stuit je vaak op onverwachte en verborgen pareltjes. Bijvoorbeeld de Hondsrug in Noord-Nederland, dat uit meer dan hunebedden bestaat. Tekst Marianne Wilschut | Illustratie Caroline Cracco | Foto’s Jan Anninga, Nationale Beeldbank, e.a.
NATUUR
Het Drouwenerzand.
Malende zandzee Op het Drouwenerzand grazen Drentse heideschapen en voelen zeldzame vogels als de klapekster en de roodborsttapuit zich thuis. Dit stuifzandgebied met heide en jeneverbesstruiken werd aan het begin van de vorige eeuw als een grote ramp gezien. Door overbegrazing, het steken van heideplaggen en het del-
130
www.plusonline.nl
Plus Magazine, oktober 2018
ven van keien was een malende zandzee ontstaan, die de wegen en landbouwgrond dreigde onder te stuiven. Maar tegenwoordig zijn wandelaars blij met dit mooie natuurgebied. STADJE
Belegerd door de Spanjaarden Vestingstad Coevorden is de oudste stad van Drenthe, en het historische
Indrukwekkend
Drenthe 46
Reisgids | april/mei 2018
Reisgids, april/mei 2018
Koloniën tegen de armoede Het pauperparadijs Tussen de Drentse hunebedden en uitgestrekte heidegronden gaat een zeer bijzondere geschiedenis schuil. Hier hebben idealisten zich de afgelopen twee eeuwen ingezet voor de zwakkeren in de Nederlandse samenleving. Tekst Jan de Wit Fotografie Jan Sluijter
Hollands Glorie
p. 15
HOLLANDS Glorie, september 2018
13
Drenthe.nl
In april 2017 werd het vernieuwde Drenthe.nl gelanceerd, hét online platform voor een vakantie of dagje uit naar Drenthe. Ook hebben we afgelopen periode gezorgd voor een goede zoekmachineoptimalisatie (ofwel Search Engine Optimization, SEO), een nieuwe database en ontwikkelden we een Duits- en Engelstalige website. Alles om de gast van de juiste informatie te voorzien en de gast te verleiden om naar Drenthe te komen. Doorontwikkelingen Het komende jaar focussen we ons op de continue betrokkenheid. Monitoren, inspelen, updaten, relevantie en interactie is waar het om draait. De website moet er altijd op en top fit uitzien. De bezoekersaantallen blijven stijgen op Drenthe.nl. We willen niet alleen blijven groeien in kwantiteit maar ook in kwaliteit. Doel is dan ook: meer terugkerend bezoek op de website. Dit willen we o.a. bereiken met de volgende doorontwikkelingen: •
•
Regelmatig updaten van content zorgt ervoor dat de Google spider (en die van andere zoekmachines) vaker langskomt. Door het gebruik van de juiste zoektermen komt Drenthe.nl hoger in de ranking te staan. Een blog/artikel helpt daarbij, maar we laten andere pagina’s niet liggen. We zorgen voor veel nieuwe content zodat men altijd weer wat nieuws kan lezen of zien. Meer plek voor content van derden (de contenthub van Drenthe). Ambassadeurs, fans en influencers vertellen prachtige verhalen. Drenthe.nl moet het verzamelplatform worden van al deze mooie ervaringen en tips. Daarnaast moeten bezoekers ook getriggerd en geïnspireerd worden om hun verhalen te delen (o.a. op hun social media kanalen met #oerdrenthe) door het zien van deze content.
Remarketing Het afgelopen jaar zijn we gestart met een doorlopende remarketing-campagne. De kracht van de herhaling, dat laat je zien met remarketing. Via Facebook en Instagramadvertenties benaderen we iemand opnieuw die al eens op Drenthe.nl is geweest. Op basis van deze informatie kunnen we remarketing-lijsten aanmaken en vervolgens de bezoekers opnieuw benaderen.
14
Interessante feiten tot nu toe: • Dit jaar heeft Drenthe.nl ruim 35% meer unieke bezoekers getrokken dan in dezelfde periode vorig jaar (periode mei – oktober). • Dit jaar heeft men ruim 28% meer pagina’s bezocht op Drenthe.nl ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar (periode mei – oktober). • In verhouding komen er dit jaar meer websitebezoekers uit Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Groningen dan vorig jaar. Gemiddeld een stijging van 64%. • We zien een duidelijke piek qua aantal bezoekers op zondag tussen 10.00 en 13.00 uur. • Gemiddeld bezoekt men 3,2 pagina’s per sessie. • 58% bezoekt de website met hun mobiel, 25% via de desktop (computer) en 17% met een tablet. • In totaal heeft Drenthe.nl vanaf de lancering van de nieuwe website 1.277.834 unieke gebruikers getrokken. Waarvan dit jaar 748.006. • 69,5% Zijn nieuwe bezoekers en 30,5% zijn terugkerende bezoekers. • De meeste bezoekers zijn tussen de 45 – 54 jaar (23,18%) en 35 – 44 jaar (22,64%). • 66,8% Is vrouw en 33,2% is man.
Top 10 best bezochte pagina’s 2018: 1 Evenementenkalender / agenda 2 Te doen en te beleven (uitjes in Drenthe) 3 Boomhutten Boomhut XXL 4 Fietsen 5 Zwemplassen / recreatieplassen 6 Hunebedden 7 Fietsen en wandelen 8 Ben jij een pauper? 9 Kerstmarkten 10 Homepage
Midden-Drenthe
Sinds januari 2018 heeft de regio Midden-Drenthe eenplek op onze portal: drenthe.nl/middendrenthe. Met de livegang van deze pagina is hun eigen website komen te vervallen.
Een mooie stap, want drenthe.nl is een platform met een groot bereik en dus een logische plek voor de consument om informatie over de regio’s te zoeken en te vinden. Bovendien zorgt een uniforme, consistente communicatie voor herkenning én een versterking van het merk Drenthe en daarmee voor meer impact. Regiovideo In het huidige versnipperde communicatielandschap ontvangen we honderden reclameboodschappen per dag. Om sterk te staan richting consument wordt een eenduidige communicatie dus steeds belangrijker. De provincie ondersteunt de pilot dan ook van harte en heeft het initiatief van Midden-Drenthe beloond met de financiering van een interactieve kaart en een video over de regio. De interactieve kaart staat inmiddels op de homepage en zorgt ervoor dat de regio’s goed vindbaar zijn op de site. De video is te bekijken op de pagina van Midden-Drenthe en toont in 45 seconden alle highlights van deze regio.
Toeristisch regisseur Als onderdeel van deze pilot stelt Midden-Drenthe binnenkort een toeristisch regisseur aan. Die zal er onder andere voor zorgen dat de gegevens van ondernemers en organisaties uit Midden-Drenthe zo goed en compleet mogelijk worden ingevoerd in de database. Op deze manier kunnen we de presentatie van alle accommodaties, locaties en evenementen op drenthe.nl gezamenlijk een grote kwaliteitsimpuls geven. Met de overige regio’s – Kop van Drenthe, de Hondsrug, Zuidwest-Drenthe – zijn we inmiddels in gesprek om ook hen op eenzelfde soort wijze een plek te geven op drenthe.nl.
15
De doorontwikkeling van online marketing
Als (online) marketeers willen we natuurlijk altijd inspelen op de laatste ontwikkelingen. We zetten de belangrijkste online marketingtrends voor u op een rij en vertellen u hoe we hierop inspelen.
Personalisatie We zien één overkoepelende trend; op online marketingvlak draait alles om personalisatie. Social mediagebruikers worden overspoeld met content. Custom-made marketing krijgt een steeds prominentere rol. Tip: zorg voor effectieve content en interactie met uw doelgroep. “Ik ben van heel veel merken doelgroep, maar van slechts enkele publiek” is een mooie quote die we in het achterhoofd houden gedurende onze marketingactiviteiten. Publiek is zelfsturend. Als een merk niet relevant of interessant is voor het publiek, dan negeert het de content. Aan ons de taak om Drenthe op de juiste plek, op het juiste moment bij de juiste mensen onder de aandacht te brengen. Zo zorgen we er voor om loyaal en betrokken publiek te vinden, te binden en te activeren. Dit doen we door de online uitingen goed te targetten, in te spelen op actualiteiten, snel te reageren en door interactie aan te gaan met ons publiek (o.a. op social media). Video Videocontent is de snelst groeiende advertentievorm. De verwachting is dat in 2019 tachtig procent van al het internetverkeer zal bestaan uit video. Met video bedoelen we al het bewegende beeld; dus ook animatie, stop-motion en GIF. Het blijft altijd een uitdaging om de kijker in de eerste drie seconden te boeien. Afgelopen jaar schoten we voor alle verhaallijnen en thema’s nieuwe content. Fotografie, maar ook videobeelden. Twee vliegen in één klap! Daardoor sluit het foto- en videomateriaal naadloos op elkaar aan. Voor alle verhaallijnen kunnen we vanaf nu specifieke thema-video’s ontwikkelen. Daarmee willen we een goed ingericht YouTube-kanaal opzetten. De eerste video’s rondom verhaallijn Wereld(s) Erfgoed zijn al gepubliceerd. Deze ontwikkelden we voor de campagnes rondom de Koloniën van Weldadigheid, de Hondsrug/Hunebedden en Kamp Westerbork. Daarnaast creëerden we videocontent middels de vlogs van Oerbnb.
16
Authentieke videocontent vastgelegd door de bezoeker zelf. Deze lijn zetten we de komende tijd voort. Ephemeral marketing Ephemeral content is vluchtige (want tijdelijke) informatie of content die verdwijnt nadat de gebruiker het bekeken heeft. Snapchat is er natuurlijk mee bekend geworden, maar de gebruiker vindt het ook terug op WhatsApp, Facebook en Instagram (Instagram Story). Dit jaar zijn we gestart met het Instagram account Oerdrenthe waarbij we af en toe stories inzetten. In 2019 willen we deze tool structureler gaan toepassen en meenemen als kanaal voor de contentkalender. Authenticiteit Alle online marketinguitingen moeten authentiek zijn. Een realistische weergave van de werkelijkheid zal worden beloond met waardering van de gebruiker. Dit geldt ook voor de samenwerking met influencers. De influencers die loyaal aan het merk zijn en dienen als verlengstuk van het eigen contentcreatieteam. Influencers met enkele miljoenen volgers zijn vaak onbetaalbaar om in te huren. Wilt u toch snel een groot bereik op social media? Dan kunt u ook micro-influencers inzetten, met een netwerk tussen de 1.000 en 20.000 volgers. Het gaat niet om omvang maar hoe ze omgaan met uw merk of product. Belangrijke elementen bij het uitzoeken van een microinfluencer zijn: • Authentiek: de influencer moet geloven in jouw product of merk en erbij passen. • Vernieuwend: is zelf gemotiveerd en probeert nieuwe dingen uit om te kunnen groeien. • Ervaring: weet wat hij/zij doet en bespreekt. • Actief: post regelmatig content en groeit nog steeds. • Sociaal/interactie: heeft een relatie met zijn/haar volgers.
Verhalen vertellen We delen steeds meer verhalen. Echte verhalen. Zo delen we mooie foto’s van inwoners en bezoekers op ons Facebook kanaal en laten we per seizoen onze volgers de mooiste foto voor de omslag kiezen. Op Instagram delen we mooie content met de vermelding #oerdrenthe. Fotografen krijgen daarmee een podium, vergroten hun bereik en worden gestimuleerd om mooie foto’s van Drenthe te maken en te delen.
Versterk het verhaal van Drenthe Samen zorgen we voor de kwaliteit van de marketing van Drenthe. Dus mocht u kunnen inhaken op de contentkalender of heeft u leuke ideeën, laat het ons dan weten! Zorg er in ieder geval voor dat uw evenement, dagje uit of accommodatie (zo compleet mogelijk) ingevoerd staat in de database van Drenthe.nl. Zo zorgen we samen voor een zo compleet mogelijk aanbod voor (potentiële) gasten. Kijk voor meer informatie op drenthe.nl/ondernemers.
Oerbnb is een mooi voorbeeld van een campagne waarbij we de ervaringen van bezoekers delen in z’n puurste vorm: middels een vlog. Daarnaast zetten we dit jaar meer in op pers & PR. We hebben persreizen georganiseerd met diverse publicaties in kranten, magazines, blogs en Instagram. Influencers selecteren we zorgvuldig. Kwaliteit gaat boven kwantiteit. We kijken naar voorgaande samenwerkingen met bestemmingen en naar hun geloofwaardigheid. Ze moeten echt bij Drenthe en ons publiek passen. De kracht van een contentkalender Hoe zorgen we dat de content levend en actueel blijft? En hoe houden we overzicht op de content? Daarvoor gebruiken we een contentkalender. Met een contentkalender kom je dichterbij het publiceren van content op het juiste moment, op de juiste plek en voor de juiste doelgroep. Het dwingt je om na te denken over de kwaliteit van je content. Maar ook over wat er de komende tijd speelt in de organisatie. Of bij de doelgroep. Een voorlopig overzicht van de contentkalender van 2019 vindt u op marketingdrenthe. nl. Zo bent u op de hoogte van de onderwerpen die spelen en waar wij aandacht aan besteden. Deze contentkalender biedt de basis voor de communicatie-uitingen van Marketing Drenthe. Zoals website, social media, nieuwsbrieven.
#oerdrenthe
We kunnen samen zorgen voor een groot bereik op social media. Doe actief mee op de Oerdrenthe social mediapagina’s. Like/volg de pagina, like posts op de pagina en reageer hier eventueel op. Posts die u aanspreken kunt u ook delen, zodat ook uw vrienden en/of volgers met Oerdrenthe in aanraking komen. Om de connectie tussen uw bedrijf/evenement/product/regio en Oerdrenthe te versterken gebruikt u @Oerdrenthe en #oerdrenthe voor zaken die interessant zijn voor (potentiële) bezoekers van Drenthe.
Contentkalender 2018
De belangrijkste momenten in een overzicht
April
Juli
Lammetjesdagen
Into Nature
Tentoonstelling Gevangenismuseum
Theater in de natuur
Nieuwe achtbaan Wildlands Nationale Museumweek 200 jaar Maatschappij van Weldadigheid Campagne Ben jij een pauper? Meivakantie tips
Mei
Campagne hunebedden
Zomervakantie tips
Oktobermaand Kindermaand
Stoerste speeltuin
Mountainbiken
Zwemplassen (bij mooi weer)
Tips voor de herfstvakantie
Bijzonder kamperen (bij mooi weer)
Nacht van de Nacht
Augustus Zomervakantie tips Stoerste speeltuin
Fietsmaand
Tip
Oktober
November Wandelen Mountainbiken Kerstmarkten
Zwemplassen Vervolg meivakantie Bloeiende heide Dodenherdenking Kamp Westerbork
December
Bevrijdingsdag
September
Kerstmarkten
Campagne Wereld(s) erfgoed
Theaterspektakel De Welstaat
Kerstvakantie tips
Lentefairs
Culturele Uitmaand
Pinksteren
Open Monumentendag
Juni
Survival- / obstacletrailruns
Tentoonstelling Iran Drents Museum TT week Motul TT Assen Foodfestivals Pauperparadijs in theater Carré
Campagne hunebedden
Wandelen
Vul uw gegevens aa
n!
Laat de menselijke kant van uw bedrijf aecht iets aan heeft. Verkies altijd de kwaliteit van uw posts boven de hoeveelheid posts. En pak het cross-mediaal aan. Blijf daarom naast social media ook vooral de nieuwsbrief inzetten.
Deze contentkalender biedt de basis voor de communicatieuitingen van Marketing Drenthe. Zoals website, social media, nieuwsbrieven. Wilt u mee in deze communicatie? Zorg er dan voor dat uw evenement, dagje uit of accommodatie (zo compleet mogelijk) ingevoerd staat in de database van Drenthe.nl. Zo zorgen we samen voor een zo compleet mogelijk aanbod voor (potentiele) gasten. Kijk voor meer informatie op drenthe.nl/ondernemers
17
Drenthe durft weer groots te denken
Hij is sinds 2,5 jaar marketeer bij de provincie. Eigenlijk geen gangbare job in overheidsland. Wél een die naadloos past bij de stijl waarop Drenthe zich afficheert. Want nu vrijetijdseconomie tot bestuurlijk speerpunt is gebombardeerd, zijn experts nodig die met hun voeten in de klei van de sector hebben staan. Types als Marko Vuijk.
Zijn taak in een notendop? ‘Zoeken naar manieren om onze prachtige provincie het beste voor het voetlicht te brengen.’ Enerzijds is hij opdrachtgever van Marketing Drenthe en anderzijds ondersteunt hij samen met zijn collega’s van het programma Versterken Vrijetijdseconomie en Fietsen initiatieven die de zichtbaarheid van Drenthe vergroten. Aan voorbeelden geen gebrek na een paar jaar pionierswerk. Landelijke exposure Er gebeurt heel veel moois in Drenthe. Neem het fenomeen Boomhut XXL. ‘Overnachten kun je overal, maar wauw, dit is ánders.’ Of de poging om het WK Wielrennen 2020 binnen te slepen, de ongekende successeizoenen van het Pauperparadijs, maar ook Retropop, Drenthe 200 en het Drents Museum dat blockbusters naar Assen haalt. Marko Vuijk ziet ze stuk voor stuk als successen op de schaal
Marko Vuijk marketeer Provincie Drenthe
van Drenthe en is blij als hij daar met de provincie soms een duwtje in de rug kan geven. ‘Festivals, culturele- en fietsevenementen die de zichtbaarheid van heel Drenthe vergroten. Die ondersteunen we gericht.’ Bij voorkeur een festival buiten het hoogseizoen, ‘voor spreiding van het seizoen’ en liefst verspreid door de provincie, ‘zodat alle regio’s in Drenthe meeprofiteren van bezoekersstromen.’ Het DNA van Drenthe De tijd is er rijp voor, als je ’t Marko Vuijk vraagt. ‘We durven groots te denken. Het mág weer. Drenthe is bezig zijn parels op te poetsen.’ Neem het verhaal van de Koloniën van Weldadigheid: ‘Dat bestaat al lang, maar is pas de laatste jaren bij een groter publiek bekender geworden. Ook de hunebedden zijn weer aantrekkelijker. Daarbij past de oer-positionering, daarmee tonen we ons DNA.’
Herzlich Willkommen ‘Belgen, Duitsers, maar ook Britten en Chinezen; je ziet een gestage stroom nieuw publiek voor Denthe als vrijetijdsprovincie ontstaan. Het aantal Duitse bezoeken is de laatste twee jaar met 40 procent toegenomen, dat is dus een duidelijke kansmarkt. Wij geven Marketing Drenthe mogelijkheden om die markt te benaderen en zij bieden op hun beurt ondernemers handvatten om in te haken op dat potentieel, tips en tricks voor een gastvrij onthaal van de Duitse gast. Die aanpak zet direct zoden aan de dijk. Zo ontstaat een gezond toeristisch product dat bij Drenthe past.’ Het is een olievlek die je moet beheersen, vindt Marko Vuijk. ‘Want toerisme moet vooral ook “de gewone Drent” dienen, in balans zijn met leefbaarheid.
De Chinees die per touringcar zeven landen in zeven dagen doet? Daar wordt Drenthe niet wijzer van. Wel de Chinees die een paar nachten in Drenthe verblijft om te genieten van onze prachtige landschappen en cultuurhistorie. De kunst is om nieuwe gasten te omarmen die passen bij Drenthe. Blijf zelf bijsturen.’ Dat zit wel snor in Drenthe, denkt-ie. ‘Je ziet in de Drentse toeristische sector een sterk organiserend vermogen ontstaan. Dankzij economische voorspoed, een hernieuwd gevoel van trots én omdat de vrijetijdseconomie voor deze provincie speerpunt is. Dat steunt ondernemers ook.’
‘TV-uitzendingen Boomhut XXL pure Drenthe shows’
Raymond Beerendonk van Camping de Reeënwissel
Raymond Beerendonk staat op het balkonterras van de super-de-luxe Boomhut XXL. Hij laat z’n ogen glijden langs het decor van boomtoppen, zoals vele tientallen gasten van z’n camping De Reeënwissel in Hoogersmilde inmiddels ook hebben gedaan. Nog steeds vol stille verwondering. ‘Ik vind het geweldig dat de provincie dit heeft geïnitieerd’, zegt hij dan, ‘en dat Marketing Drenthe voor een puike follow-up heeft gezorgd door alle publiciteit en reclame eromheen.’ Camping De Reeënwissel werd samen met het ontwerpkoppel Richard Rolink en Selva Arguello Paz uit Erica in februari van dit jaar uitgeroepen tot winnaar van de eerste editie van Boomhut XXL, waarin vijf Drentse campings tijdens een reeks van vier afleveringen op SBS streden om de felbegeerde titel. Vijf creatieve teams werden - begeleid door de bekende boomhuttenbouwer Rob van der Wulp door camera’s stap voor stap gevolgd. Van het slaan van de eerste paal tot en met de installatie van de complete inrichting. De uitzendingen trokken gemiddeld ruim 400.000 kijkers. Prachtig initiatief Toen Raymond en Tjitske Beerendonk door Recreatieschap Drenthe werden gevraagd of ze belangstelling hadden aan het programma mee te doen hoefden ze niet lang na te denken. ‘Het is gemakkelijk altijd maar kritiek te hebben, maar als de overheid met zo’n plannetje aanklopt moet je ook laten zien dat je het een prachtig initiatief vindt. En dat vinden we echt.’ Daarnaast vindt Raymond een boomhut, zeker een Boomhut XXL, ‘een icoon in alle promotie.’ ‘Deze accommodatie past bij ons bedrijf, het is een verlengstuk van onszelf. De Reeënwissel is stoer, natuur, maar ook modern. En dat is de boomhut ook geworden.’
luxe randje: met een druk op de kop schuiven de gordijnen open, gaan de lichten aan of uit. Via her en der aan de hut opgehangen camera’s zijn op de interactieve tv de zich onbespied wanende reeën – en met wat geluk een vosje rondom uitstekend te volgen. Back to basic, midden in de natuur, maar van alle gemakken voorzien. ‘Het beste van twee werelden’, zegt Raymond. Pure Drenthe shows Hij heeft nog geen moment spijt gehad van deelname aan het programma, dat komend jaar een vervolg krijgt bij de EO. ‘Nee, echt. Het heeft ons heel veel gebracht. En ons niet alleen. De tv-uitzendingen waren pure Drenthe shows. Prachtige reclameblokken hebben Drenthe laten zien zoals het is. Oer en stoer, een gouden combinatie. Via Marketing Drenthe hebben we de beschikking gekregen over mooie filmpjes die we via sociale media hebben kunnen gebruiken. Er is zoveel viral gegaan. De spin-off is geweldig.´ Hij lacht: ´We hebben het beste jaar tot nu gedraaid. Dat zegt toch genoeg?´
Vijf boomvilla’s Naast winnaar De Reeënwissel deden nog vier Drentse recreatiebedrijven mee aan het tv/programma Boomhut XXL. Eveneens niet zonder resultaat. Camping Diever in Diever realiseerde een Shakespeare Boomhut, op Vakantiepark Westerbergen bij Echten verrees een boomhut met twee verdiepingen, de grootste is te bewonderen op camping Torentjeshoek in Dwingeloo en ook Boomhut XXL ´t Boswachter Huus op camping Landclub Ruinen ademt naast comfort een optimale buitenbeleving. Kijk op drenthe.nl/boomhut voor meer informatie.
Touwbrug van 14 meter Hij gaat voor naar het bos, waar de boomhut verscholen ligt. Via een touwbrug van 14 meter is de veranda met buitenkeuken te bereiken. Binnen zijn bij bezoekers al meermalen de schellen van de ogen gevallen: robuuste balken, niets symmetrisch. Door puur vernuft is een relatief kleine ruimte multifunctioneel bruikbaar. Met een lier kan de tafel worden weg gehesen en is de metamorfose van eetkamer tot slaapkamer in een handomdraai geregeld. In de nok van het circus een vide met extra slaapplaatsen. In de badkamer een regendouche en jacuzzi. Domotica zorgt voor een extra
21
Vorig jaar oktober was de pilot van ‘Het Mysterie van het Sleenerzand’, georganiseerd door De Hondsrug UNESCO Global Geopark. Bijna 800 deelnemers doken in de mysterieuze wereld van de hunebedbouwers op het Sleenerzand en maakten een spannende avondwandeling naar het bijzondere hunebed De Papeloze Kerk, waarbij ze verhalenvertellers, hunebedbouwers en Witte Wiev’n rond De Galgenberg ontmoetten. De try-out kende dit najaar een succesvol vervolg. Cathrien Posthumus: ‘Het succes laat zien dat de nieuwe gast een beleving wil. Die kreeg het gevoel iets bijzonders te hebben meegemaakt. Iets wat bijblijft. Dat is dé trend van vandaag.’
‘Wij vertellen het verhaal van het gebied’ Ook voor Stichting De Hondsrug UNESCO Global Geopark is de koerswijziging van Marketing Drenthe naar vrijetijdseconomie als speerpunt niet onopgemerkt voorbij gegaan. Sterker nog: de transitie biedt de stichting volop kansen om het verhaal van het gebied veel meer invulling te geven. ‘Wij verbeteren de inhoud, Marketing Drenthe gaat ermee de boer op. Wat dat betreft is een heel positieve slag gemaakt’, vertelt stichtingsmanager Cathrien Posthumus enthousiast. Het Hondsruggebied, dat zich uitstrekt van Coevorden en het Bargerveen aan de zuidkant en de stad Groningen in het noorden, is uniek en kent in Europa geen vergelijkbaar landschap. Niet alleen zijn de sporen van de ijstijd (150.000 jaar geleden) goed bewaard gebleven, nog steeds is te zien waarom die hoge rug tussen de moerassen van grote invloed is geweest op deze regio.
Zo wordt het verhaal richting ondernemers, toeristen en onderwijs ontsloten. Er kwamen expedities, exposities, er werden routes ontwikkeld (zoals het meerdaagse Hondsrugpad van bijna 90 kilometer), er werden app’s ontwikkeld, de infrastructuur werd opgepakt. Honderd ondernemers mogen zich inmiddels ambassadeur noemen. Er groeit een sterk ondernemersnetwerk.
Prehistorische A1 Langs deze ‘prehistorische A1’ tussen Coevorden en Groningen kon men reizen, het gevarieerde karakter van ruggen en dalen bood een aantrekkelijke plaats om zich te vestigen. Niet voor niets liggen bijna alle hunebedden (47 van de 52) verscholen op De Hondsrug. Het Hondsruggebied ademt de historie van geologie, archeologie en cultuurlandschap, maar het verhaal werd onvoldoende verteld.
De trots groeit Cathrien Posthumus: ‘Je ziet dat de trots onder ondernemers groeit. We merken dat ze het met elkaar willen doen. Ze geven hun gasten voorlichting, laten de historie van de Hondsrug tot leven komen. Bieden een beleving, want dat is wat de gast wil.’
Vanaf 2010 is daar verandering in gekomen, toen provincie en regio het initiatief namen om tot een Geopark te komen. Die Geopark-status verwierf het in september 2013 en vanaf 2015 is het UNESCO-label toegekend. De stichting met dezelfde naam is actief sinds 2014. Doel: het vertellen van de bijzondere verhalen en samen met overheden en ondernemers de identiteit van het gebied versterken. Nog steeds is De Hondsrug het enige Geopark van ons land. Er zijn inmiddels andere regio’s bezig de status van Geopark te verwerven, zoals de Schelde Delta. Alleen het hunebed Communicatiemedewerker Liesbeth Simon: ‘Te vaak werd gedacht dat de toerist alleen het hunebed kende. Dat is jammer, want er valt zo veel meer te zien en te beleven.’ Daarom is er de achterliggende jaren hard gewerkt aan een scala aan mogelijkheden om de unieke historie voor het voetlicht te brengen.
Als je Drenthe als Oerprovincie verkoopt moeten gasten dat ook kunnen zien, vindt ze. Daarom is de stichting blij met de koerswijziging van Marketing Drenthe. ‘Wij kunnen ons volledig richten op het verhaal dat we te vertellen hebben in de wetenschap dat deze partner het op allerlei plekken onder de aandacht van een groot publiek brengt. Dat is absoluut een flinke stap vooruit.’
Cathrien Posthumus (l) & Liesbeth Simon (r) van De Hondsrug UNESCO Global Geopark
23
Drenthe in beeld De mooiste foto’s van 2018
24
Beeldbank
Foto’s zeggen meer dan duizend woorden. Goed beeldmateriaal is dan ook van groot belang als het gaat om de (content)marketing van Drenthe. Aangezien de marketing van Drenthe een gezamenlijke activiteit is, stelt Marketing Drenthe haar beeldbank graag beschikbaar voor u. Op drenthe.nl/beeldbank vindt u goede en representatieve foto’s. De foto’s zijn gratis te downloaden.
25
‘Marketing Drenthe is er voor de BV Drenthe’ Omdat de vrijetijdssector voor de economie, de werkgelegenheid en de lee�aarheid van Drenthe zeer belangrijk is, mag Marketing Drenthe zich volledig focussen op de vrijetijdseconomie. Maar zegt Henk Brink, Marketing Drenthe moet dan ook met slimme, gerichte marketing zorgen voor meer bezoekers aan Drenthe.
Het volstaat niet meer om alleen het beeld te schetsen dat het hier zo mooi is. Hij vergelijkt het met een Mercedes. Als iedereen weet dat het een mooie auto is heb je nog niks. Je moet ze ook verkopen. Anders gezegd: ‘Drenthe is prachtig en dát zit wel tussen de oren bij het grote publiek. Maar het bekend zijn is geen doel op zich; het is de kunst om ervoor te zorgen dat dit publiek ook daadwerkelijk een bezoek aan Drenthe gaat brengen.’ Hoog tijd voor een speeddate met het team van Marketing Drenthe en de Raad van Toezicht. Henk Brink kreeg een kijkje achter de schermen bij de projectmanagers marketing & communicatie, accountmanagers en marktonderzoeker, die korte presentaties van hun werk gaven. Hoe hij dat heeft ervaren? ‘Ik ben onder de indruk van hun spirit.’ Krachtig en verantwoordelijk ‘Marketing Drenthe is qua kennis en kunde een belangrijke schakel richting ondernemers. De organisatie heeft een ingrijpende transitie doorgemaakt met de nieuwe opdracht van de provincie. Gelukkig zien we dat die ambitie krachtig en met veel gevoel voor verantwoordelijkheid is vertaald.’
Gedeputeerde Henk Brink
26
Er waait een frisse wind ‘De relatie met ondernemers en instellingen, maar ook met gemeenten kon beter en daaraan is voortvarend gewerkt. Men weet elkaar goed te vinden en versterkt elkaar in onze filosofie voor Drenthe. Er waait momenteel echt een frisse wind door heel Drenthe.’ Vooropgesteld: ‘Marketing Drenthe is er niet voor mij, niet voor zichzelf, maar om de markt in de vrijetijdssector te bedienen. Men werkt in het belang van de gast, de ondernemer én de Drentse economie: de BV Drenthe dus. De toerist creëert werkgelegenheid en versterkt ook de leefbaarheid in kernen, zorgt ervoor dat de horeca, de supermarkt of het zwembad openblijft.’ Drenthe bruist! Drenthe biedt een compleet pakket als je kijkt naar cultuur, evenementen en verblijfsaanbod. In Drenthe kan je nog echt genieten van de rust, het landschap en de natuur én in Drenthe is altijd iets te doen. Een blik “in de keuken” van Marketing Drenthe schept grote tevredenheid bij de gedeputeerde. ‘Ik heb het gevoel dat er veel dynamiek in de vrijetijdssector zit, het lééft echt en partijen versterken elkaar. Wij werken met gemeenten en ondernemers aan de vitaliteit van onze vakantieparken, aan aansprekende culturele evenementen, groot en klein, natuurbeleving en het verstevigen van onze positie als fietsprovincie. Met elkaar investeren we in de toekomst van Drenthe. Drenthe bruist!’
MY BABY – de muziek achter Drenthe Sinds kort is de melodie van het nummer ‘Uprising’ van de band MY BABY het aanstekelijke deuntje in al ons beeldmateriaal. Deze muziek is voor het eerst gebruikt voor de Wereld(s) Erfgoed commercial welke afgelopen juni op de nationale televisie te zien was. Maar waarom is gekozen voor deze muziek? En wie is MY BABY nou eigenlijk?
Aanstekelijk en herkenbaar Tijdens de uitzendperiode kregen we regelmatig vragen over de muziek van onze commercial. Hieruit kunnen we opmaken dat het nummer ‘Uprising’ de aandacht trok, één van de belangrijkste functies van muziek in reclame. De commercial werd tijdens het WK Voetbal 2018 intensief ingezet. Hierdoor kwamen kijkers in een korte tijd veel in aanraking met de commercial, en dus de aanstekelijke muziek, wat zorgde voor veel herkenning. Deze herkenning leidt ertoe dat kijkers onbewust associaties aan een merk koppelen, in dit geval dus Drenthe. Er is gekozen voor ‘Uprising’ omdat dit nummer goed aansluit bij de positionering van Drenthe. Het nummer is rauw, origineel en avontuurlijk. Daarnaast heeft het een aanstekelijk deuntje en blijft het goed hangen. Om de Drentse eigenheid kracht bij te zetten, hanteren we in alle campagnes een herkenbare communicatiestijl waar het nummer van MY BABY ook onderdeel van uitmaakt.
De band MY BABY werd in 2012 opgericht door de Nederlanders Cato van Dijk en Joost van Dijk en de Nieuw-Zeelander Daniel Johnston. Met hun eigenzinnige volg-je-dromenmentaliteit hebben ze internationaal al heel wat succes gehad. Ze beschrijven hun muziek dan ook als het resultaat van gezamenlijke fantasie. Met een mix van blues, country en funk zijn ze een graag geziene gast op festivals en in concertzalen over de hele wereld. Ze speelden met funkgitarist Larry Graham, stonden in het voorprogramma van Seasick Steve en op festivals als Lowlands, Glastonbury, Sziget, The Ilse of Wight Festival, Down the Rabbit Hole en het Reeperbahn Festival.
27
Marketing Drenthe als kennispartner Miljardenindustrie In 2017 werden circa 6,9 miljoen overnachtingen in Drenthe doorgebracht. Circa 1 miljoen daarvan betrof logies van buitenlandse vakantiegangers, dit is een stevige stijging ten opzichte van voorgaande jaren. Nederlandse toeristen en recreanten gaven in Drenthe in 2017 ruim 1 miljard euro uit aan vakanties, dagjes uit en alle bijbehorende kosten. De vrijetijdssector is daarmee in Drenthe alleen al een miljardenindustrie. Alle belangrijke kerncijfers kunt u vinden op drenthe.nl/feitenencijfers.
´Om vooruit te komen moet je weten wat je tegenhoudt´ Ondanks het sterke economische belang van de vrijetijdssector is het lastig om van alle onderdelen van de sector goede cijfers te vinden. Voor nieuwe ontwikkeling en versterking van de sector is goed onderzoek van belang. Marketing Drenthe deelt graag nieuwe inzichten uit onderzoeken die daaraan bijdragen. Leefstijlvinder Met het gezin naar het pretpark, kamperen in de natuur, een groots festival of alleen naar het museum? Waarom kiest een gast voor een bepaalde vakantie of dagje uit? Een deel van het gedrag wordt bepaald door leefstijl. Acht provincies en SAMR Marktvinders hebben de Leisure leefstijlen geactualiseerd. De leefstijlen laten zien wat voorkeuren en verschillen zijn tussen de zeven onderscheiden groepen. Alle informatie vindt u op leefstijlvinder.nl. De site geeft overheden, organisaties en ondernemers inzicht in de vrijetijdswensen- en behoeften van Nederlanders.
28
Drenthe panel In 2018 zijn we gestart met een eigen consumentenpanel. Zes keer per jaar bevragen we 500 mensen op verschillende onderwerpen. Leuke inzichten: - Tijdens de vakantie kijkt men voor informatie over activiteiten in de regio graag op internet, in een informatiemap bij de accommodatie of in een folder. - Gasten ontvangen dan graag informatie over de hele provincie met extra aandacht voor lokale informatie. Heeft u ook een vraag die u graag eens zou willen voorleggen? Laat het ons weten! Big data Recent onderzochten we hoe Nederlandse en Duitse gasten in Google zoeken naar vakantie in Drenthe. Welke zoekwoorden vullen ze in en welke associaties hebben ze bij vakantie in Drenthe. Dit onderzoek geeft ons niet alleen inzicht in populaire zoektermen. Het vertelt ons uiteindelijk ook op welke online platforms de consument in zijn zoektocht terecht komt. Aan ons allen de taak om er straks voor te zorgen dat Drenthe daar ook daadwerkelijk zichtbaar is. Bezoekersonderzoek Dit voorjaar en deze zomer hebben we bezoekers gevraagd naar hoe zij hebben gezocht naar informatie, waarom ze voor Drenthe kozen, wat hun ervaringen zijn, of ze Drenthe aanbevelen en meer. We hebben de bezoeker bevraagd over elke stap van hun reis naar Drenthe. Voor ZuidwestDrenthe hebben we het rapport recent afgerond. Voor heel Drenthe zetten we alle informatie overzichtelijk op een rij in een handige factsheet. U vindt de informatie voor het eind van 2018 op marketingdrenthe.nl.
Tip
Duitse gasten zoeken vooral op “Holland” en veel minder op “die Niederlande”. We analyseren nog dit jaar de onderzoeksgegevens, hou de Oerkreet in de gaten voor nog meer tips!
Even voorstellen
Marketing Drenthe staat niet stil en heeft zich dit jaar met vier man, of eigenlijk vrouwen, versterkt. De nieuwe gezichten stellen zich voor.
Sinds september vorig jaar maak ik, Gonneke van Vught, 37 jaar, deel uit van het team van Marketing Drenthe. In eerste instantie voor een periode van vier maanden. Er lagen veel mooie projecten die opgepakt moesten worden en de werkzaamheden stapelden zich op. Een paar extra handjes waren dan ook meer dan welkom. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder en, als het aan mij ligt, ben ik nog lang niet weg… Drie dagen per week pak ik de trein en reis ik vanuit Overijssel naar het mooie Drenthe, om mij op het kantoor van Marketing Drenthe als projectmanager voornamelijk bezig te houden met Pers & PR en internationale marketingcampagnes. Uitdagende projecten, waar nog veel kansen liggen die we optimaal gaan benutten.
Ik ben Anne Nienke Eppinga, 26 jaar en woonachtig in Groningen. In 2017 ben ik afgestudeerd –Hbo Marketing Management en WO Communicatie en Informatiewetenschappen- en na een geweldige rondreis door Azië, ben ik sinds maart 2018 werkzaam bij Marketing Drenthe als allround medewerker Marketing & Communicatie. Ik had me geen leukere en veelzijdigere startersbaan kunnen wensen! In mijn functie ondersteun ik projecten op het gebied van campagnes, offline- en online marketing, pers & PR en contentontwikkeling. Deze allround functie is mij op het lijf geschreven en in combinatie met de dynamische werkomgeving is geen dag hetzelfde. We zijn continu bezig om op een proactieve manier samen met de markt de gast op onderscheidende wijze te verleiden naar Drenthe te komen. Hierbij komt mijn hands-on-mentaliteit en creativiteit goed van pas. En ondanks dat ik in Friesland ben opgegroeid en in Groningen woon, kan ik mezelf heel goed vinden in het Drentse (oer)DNA.
30
Mijn naam is Sandra Blomsma en ik ben 47 jaar. De zes maanden die ik nu bij Marketing Drenthe werk zijn voorbij gevlogen. Terwijl mijn collega’s zich vol energie storten op de ene na de andere campagne om Drenthe op de kaart te zeten, is het mijn rol om achter de schermen bij te dragen als administratieve duizendpoot. Ik heb een breed scala aan administratieve- en secretariële taken, waarvan de projectadministratie het grootste onderdeel is. Dit doe ik deeltijd naast mijn andere baan bij het Drents Archief. Ik zie het als een uitdaging om enige mate van orde te scheppen in deze creatieve organisatie. Als geboren Drent ben ik trots om bij te dragen aan het creëren van een positief imago van Drenthe. Werken bij Marketing Drenthe heeft me weer bewust gemaakt van al het moois wat Drenthe te bieden heeft. Mooie landschappen, ruimte, rust maar ook genoeg te doen en te beleven in onze Oerprovincie.
Mijn naam is Miranda Horstman, 40 jaar, sinds 15 jaar woonachtig in Assen en ik ben dol op de mooie provincie waarin we wonen. Ik sta dan ook te popelen om per 1 november als onderzoeker te beginnen bij Marketing Drenthe. Samen met mijn nieuwe collega’s ga ik ervoor zorgen dat we hét kennispunt voor toerisme in de regio Drenthe worden en blijven. In mijn vorige functie als project- en teamleider marktonderzoek bij onderzoeksbureau Kien, heb ik de benodigde ervaring opgedaan in onderzoek en projectmatig werken. Het lijkt me leuk om bij Marketing Drenthe aan de slag te gaan met het uitzetten van de onderzoekslijnen; welke informatiebehoefte is er, hoe gaan we de benodigde informatie verkrijgen en hoe vertalen we de uitkomsten vervolgens richting de verschillende doelgroepen die we bedienen. Ik ga deze nieuwe uitdaging uiteraard vol energie en toewijding aan.
31
New-York, Amsterdam of Nieuw-Amsterdam?
Het aantal internationale toeristen dat Nederland bezoekt groeit sterk. Amsterdam wordt zelfs onder de voet gelopen door bezoekers van over de hele wereld. Ook in Drenthe zien we een sterke groei van gasten uit het buitenland. Hoe zorgen we dat we in Drenthe op de juiste manier profiteren van de groei in het inkomend toerisme? We hebben in de regio’s bijeenkomsten georganiseerd over de kansen op de Duitse markt en we zijn dit jaar stevig aan het werk gegaan om Drenthe in het buitenland te promoten.
Hoe staat het ervoor? Het internationaal toerisme groeit hard en de verwachting is dat dit alleen maar verder gaat stijgen. Ook voor Drenthe geldt dat de groei in het toerisme uit het buitenland afkomstig is. Het inkomend toerisme in Drenthe is in de afgelopen vijf jaar verdubbeld naar 1 miljoen overnachtingen in 2017. Steden als New-York en Amsterdam begroeten gasten vanuit de hele wereld. In Drenthe komen onze inkomende bezoekers voor 98% uit Europa. Maar liefst tweederde van onze buitenlandse gasten komt uit buurland Duitsland.
De verwachting is dat het aantal Duitse gasten verder groeit. Feiten en cijfers over binnenlands en inkomend toerisme voor Drenthe hebben we in handige factsheets voor u op een rij gezet op marketingdrenthe.nl onder aanhaakmogelijkheden.
Tips Deutsche Gäste De Duitse markt biedt voor Drenthe een aantal voordelen dat we tijdens bijeenkomsten in de regio voor u op een rij hebben gezet. Zo vallen de vakanties voor onze Oosterburen vaak net anders dan de Nederlandse schoolvakanties en zo kunt u eenvoudig uw seizoen verlengen. Tip: rondom de paasvakantie trekken onze Oosterburen er graag op uit! En tevreden Duitse gasten komen ook nog eens graag terug! Ruim 80% van de gasten zien we terug voor een herhaalbezoek. We geven u graag nog een paar praktische tips mee: - Zorg voor een goede Duitse website, Duitsers geven sterk de voorkeur aan hun eigen taal. - Let op de Duitse wetgeving: zorg voor een Impressum (pagina met info zoals in een colofon) en de Datenschutzerklärung (i.v.m. privacy wetgeving) op uw site. - Voor een overzicht van diverse vertalers kijk op marketingdrenthe.nl onder participatiemogelijkheden. - U kunt uw bedrijf gratis vermelden op besuchdrenthe. de als u een goede Duitse website of landingspagina heeft. - In november houden we in de regio korte workshops. Karin Lubs geeft u handige Duitse zinnen, waarschuwt u voor de belangrijkste valkuilen en vertelt waar u op moet letten bij de ontvangst van Duitse gasten. U heeft de uitnodiging of vooraankondiging ontvangen via uw regiocoördinator.
De boer op voor meer buitenlandse gasten Met de start van de paasvakantie klonk ook het startschot voor de campagnes in Duitsland en Vlaanderen. Marketing Drenthe heeft daarbij met vele partijen samengewerkt om Drenthe met name als fietsbestemming op de kaart te zetten in de Duitse en Vlaamse markt. Voor onze Duitse bezoekers lanceerden we begin 2018 de nieuwe website besuchdrenthe.de. Voor de Duitse paas-, zomer- en herfstvakantie viel bij onze inwoners net over de grens de “Erleb Drenthe” krant vol bezoektips op de mat. Met diverse Nederlandse regio’s participeerden we in de fietscampagne van NBTC voor Duitsland en Vlaanderen. Eén van de activiteiten binnen deze fietscampagne was een spot op de Duitse radio waardoor het aantal bezoekers op onze Duitse site omhoog schoot. Activiteiten op de Vlaamse markt waren onder andere een uitgebreide Drenthe-special in de Gazet van Antwerpen en een fietsfilm op de Vlaamse regionale televisie. In Duitsland plaatsten we een advertorial in de WAZ (Duitslands grootste regionale krant) en fietsblad Aktiv Radfahren. Ook staan er Drentse fietsroutes in de Duitse fietsapp Komoot. Naast nog diverse andere offline marketingactiviteiten is er ook een online campagne uitgevoerd en organiseerden wij diverse persreizen. De campagne voor 2019 kent een vergelijkbare opzet met weer volop aanhaakmogelijkheden in printuitingen, online nieuwsbrieven en meer. Mach auch mit ofwel: doe ook mee!
Chinezen, magische getallen …..
Elk jaar reizen er zo´n 130 miljoen Chinese toeristen naar het buitenland die gezamenlijk zo’n 300 miljard euro uitgeven. Daarmee zijn ze wereldkoploper in het uitgaand toerisme. Het aantal Chinese toeristen in ons land is afgelopen vijf jaar volgens cijfers van NBTC en CBS bijna verdubbeld tot ruim 300.000. Het aantal overnachtingen van Chinezen in heel Nederland is daarmee echter nog steeds kleiner dan het aantal overnachtingen van Duitse gasten in Drenthe alleen. In de praktijk blijkt dat weinig Chinese toeristen onze hoofdstad verlaten, slecht 0,6 % van onze inkomende toeristen komt uit Azië. Echter de nieuwe generatie middenklassers uit China wil individueler op reis in Europa. Deze nieuwe groep zoekt de authentieke Holland-ervaring. Van ondernemers vraagt de ontvangst van Chinese gasten een investering in onder andere de Chinese taal, betalingssystemen en maaltijden die beter aansluiten bij de Chinese wensen.
Pilot China
Is China voor Drenthe een kans vanwege de groeicijfers? Of zijn er andere, meer kansrijke doelgroepen die beter passen bij Drenthe? Vanuit de provincie Drenthe werd dit jaar een aantal pilots georganiseerd om kennis te maken met de Chinese markt. Wij zijn erg benieuwd of u kansen ziet of juist valkuilen voor Drenthe en organiseren daarom in 2019 een China-bijeenkomst.
Op weg naar het themajaar 2019 Voor de juiste focus heeft Marketing Drenthe ervoor gekozen om in campagnes met themajaren te werken. Ieder jaar wordt een andere verhaallijn in de spotlights gezet. Oertijd Na het thema Wereld(s) Erfgoed in 2018, leggen we in 2019 de nadruk op de verhaallijn Oertijd. Samen met ondernemers ontwikkelen we productmarktcombinaties om in de etalage te zetten. In Drenthe kun je op heel veel verschillende manieren onze oertijd en oernatuur beleven. Via oeroude verhalen of via stoere activiteiten en evenementen. Niet zo gek natuurlijk als je de Oerprovincie van Nederland bent. Met het themajaar Oertijd wil Marketing Drenthe de consument enthousiasmeren en uitnodigen voor een bezoek aan Drenthe; de plek waar je avonturen beleeft en terug kunt naar de basis, even los van alle dagelijkse drukte. Conceptontwikkeling De afgelopen maanden verzamelden we input voor het themajaar 2019 Oertijd o.a. uit werksessies met partners/ ondernemers. Wij zijn hier vroeg mee gestart, zodat er voldoende gelegenheid is om nieuwe activiteiten te ontwikkelen, bestaande activiteiten door te ontwikkelen en om ondernemers tijdig te informeren zodat er voldoende gelegenheid is om aan te haken. Ondertussen hebben we met alle input een doorvertaling gemaakt naar een concept voor 2019. Hierin is een zestal momenten in concept beschreven waarbij ondernemers de mogelijkheid geboden wordt om deel te nemen. We starten het themajaar met onze eigen “oerknal”. In het voorjaar nodigen we de pers en influencers uit om alvast te komen ontdekken wat de consument de rest van 2019 in Drenthe kan beleven. Tegelijk met deze persreis lanceren we een vernieuwde versie van Oerbnb. Het online platform fungeert in 2019 als pitch en geeft een doorkijk naar al het oers wat het komende jaar te ontdekken en te beleven valt.
36
Subthema’s De thema’s waar ondernemers bij kunnen aanhaken binnen Oertijd zijn: - Oernatuur: door heel Drenthe vinden activiteiten plaats die een link hebben met oernatuur (bushcraft, vuur maken, schaapskuddes, wildplukken en eten bereiden, activiteiten in het bos, Nationale Parken). - (st)Oer-sportkalender: agenda gevuld met extreme oer-sportevenementen zoals mud runs, Drenthe200, trail runs, MTB-events etc. - Boswachtersdagen: samen met de natuurpartners en ondernemers van Drenthe organiseren we leuke activiteiten in de natuur. - Mystieke activiteiten: gekoppeld aan herfstvakantie (uitjes in het donker, mysteries, hunebedden etc.) Naar huidige model van Hunebedcampagne met een plus t.o.v. 2018. - Winterkamperen: in samenwerking met campings, B&B’s, bungalowparken, aanbieders van boomhutten, camperplekken e.d. bieden we, aangevuld met allerlei bijpassende activiteiten, gasten de mogelijkheid om in Drenthe te komen winterkamperen.
Op dit moment zijn we druk bezig met de uitwerking van de campagnes. Wilt u aanhaken bij één of meerdere thema’s? Meld u aan voor de Oerkreet en houd marketingdrenthe.nl in de gaten. Daar vindt u binnenkort informatie over deelname aan de campagnes.
De mensen achter Marketing Drenthe Astrid Crum Helga Halma Sandra Blomsma
Directeur Managementassistent Financieel medewerker
astrid.crum@marketingdrenthe.nl helga.halma@marketingdrenthe.nl sandra.blomsma@marketingdrenthe.nl
Verkennen Miranda Horstman
Marktonderzoeker
miranda.horstman@marketingdrenthe.nl
Verbinden Bianca Nagengast Lars Borgdorff Yvonne Cornax
Accountmanager Accountmanager Accountmanager & Strategie
bianca.nagengast@marketingdrenthe.nl lars.borgdorff@marketingdrenthe.nl yvonne.cornax@marketingdrenthe.nl
Verleiden Sylvia Ouwerkerk Leonie Wiers Karin Wolfs Gonneke van Vught Anne Nienke Eppinga
Projectmanager Projectmanager Projectmanager Projectmanager Projectmedewerker
sylvia.ouwerkerk@marketingdrenthe.nl leonie.wiers@marketingdrenthe.nl karin.wolfs@marketingdrenthe.nl gonneke.vanvught@marketingdrenthe.nl annenienke.eppinga@marketingdrenthe.nl
Contact Adres Telefoon E-mail Website Twitter LinkedIn
Brink 8, 9401 HS Assen 0592 792 420 info@marketingdrenthe.nl www.marketingdrenthe.nl @marketingdrenth Marketing Drenthe
Blijf op de hoogte! Abonneer u op onze digitale nieuwsbrief!
Oerkreet! via www.marketingdrenthe.nl
40