12 minute read
‘Het evangelie gaat steeds sneller de wereld over'
CARINA BERGMAN
Voor steeds meer mensen wereldwijd komt een Bijbel in de eigen taal beschikbaar. Alleen al in het afgelopen jaar is er in 122 taalgroepen gestart met een vertaalproject. Daardoor hebben straks 22 miljoen mensen voor het eerst toegang tot de Bijbel.
Er zijn nog nooit zoveel vertaalprojecten geweest als nu,” stelt Bram van Grootheest, directeur van Wycliffe Bijbelvertalers Nederland. “We hebben als doel dat iedereen de Bijbel kan lezen in een taal die dicht bij het hart ligt, omdat je dan echt goed begrijpt wat er staat. Vaak gaat het dan om de moedertaal. Er zijn nog heel veel mensen, zo’n 1,5 miljard in totaal, voor wie dat niet mogelijk is. We werken er hard aan om hier verandering in te brengen.”
ONTDEKKEN Welk verschil het maakt om een Bijbel te hebben in de moedertaal, merkt Wycliffe Bijbelvertalers alleen al aan de samenwerking met lokale vertalers. Bram van Grootheest: “Ze ontdekken nieuwe dingen, omdat ze Gods Woord veel beter gaan begrijpen. Dat motiveert hen nog meer om de Bijbel beschikbaar te maken voor hun volksgenoten. Een Tanzaniaanse voorganger vertelde bijvoorbeeld dat mensen tot geloof kwamen door het lezen van het evangelie in de Swahilibijbel, maar omdat Swahili niet hun moedertaal is, missen ze geestelijke groei.”
‘HET WAS DOODSTIL IN DE KERK’ Nico en Elly van Bodegraven hebben in december vorig jaar een Nieuw Testament gepresenteerd in het Gizrra, een taal die door zo’n 1700 mensen wordt gesproken in Papoea-Nieuw-Guinea. In 1992 werden ze door Wycliffe Bijbelvertalers Nederland uitgezonden voor dit vertaalproject.
Elly: “De eerste keer dat er werd voorgelezen uit deze Bijbel was het doodstil in de kerk. Tot dan toe werd er altijd voorgelezen uit een Engelse Bijbel. Omdat de kinderen geen Engels verstaan was het dan vaak heel onrustig. Nu hoorde iedereen plotseling het Woord van God in de eigen taal, dat was zo bijzonder. Gizrra mensen laten hun emoties niet zo makkelijk zien, maar we merkten dat ze heel blij waren.”
Naast het Nieuwe Testament zijn ook de Bijbelboeken Genesis, Jona en Ruth vertaald. Tevens is het Nieuwe Testament als audiobijbel beschikbaar gesteld. Aan dit moment ging veel werk vooraf. Eerst moest de Gizrrataal op schrift gesteld worden, het was tot dan toe alleen een gesproken taal. “We liepen rond, wezen dingen aan en schreven de naam ervan op in fonetisch alfabet. Ook hadden we veel hulp van lokale mensen bij het vertalen. Vooral voor de grammatica was dat handig. Zo zegt een persoonsvorm niet alleen iets over de persoon die iets doet maar ook over de persoon aan of voor wie hij dit doet.”
Ook bleek dat Gizrramensen niet overal een woord voor hebben, zoals voor genade, schuld en liefde. Nico: “Er was wel een woord voor ‘liefde voor een kind’, maar dat heeft meer de betekenis van ‘trots zijn op’. Verder was er een woord voor ‘verlangen’. Dat zijn we uiteindelijk gaan gebruiken in combinatie met ‘in het hart’.”
Na een half jaar wilden de Gizrramensen hulp bij het oprichten van een schooltje waar hun kinderen hun eigen taal konden leren lezen. We trainden daarvoor onderwijzers en lieten eenvoudige verhaaltjes schrijven over dingen die de bewoners hadden meegemaakt en ook korte Bijbelverhalen.
Daarna zijn we begonnen met het vertalen van het eerste Bijbelboek. Dat was het Markusevangelie omdat dat redelijk eenvoudig te begrijpen is. Om de mensen te stimuleren dit evangelie te lezen, hielden we een leeswedstrijd. Vooraf zeiden we niet welk gedeelte gelezen moest worden voor de wedstrijd. Daarom lazen ze het hele evangelie om zich voor te bereiden.”
Elly en Nico verwachten dat de bevolking de Bijbel nu beter zal begrijpen en ook toepassen in hun leven. “Dat kan een gemeenschap veranderen. Nu is hun geloof nog vermengd met de angst voor geesten. Als ze gaan begrijpen wat de Bijbel zegt over boze geesten en occultisme kunnen ze die angst gaan loslaten. We hebben hierover ook gesproken met een voorganger die Gizrra spreekt. We willen hen niet vertellen wat er verkeerd is aan hun geloofsopvatting, maar ze zelf laten ontdekken wat de Bijbel erover zegt.”
TAALGROEPEN ZONDER ACTIEF BIJBELVERTAALPROGRAMMA
WAT STATISTIEKEN: ) Er worden 7378 talen gesproken in de wereld ) Voor 717 talen is er een complete Bijbel beschikbaar ) 1582 taalgroepen hebben een Nieuw Testament ) 1196 taalgroepen hebben de beschikking over in ieder geval een deel van de Bijbel ) Er wordt momenteel gewerkt aan 1991 vertalingen ) 1892 taalgroepen wachten nog op een Bijbelvertaalproject
Bram van Grootheest: “De taalgroepen die nog geen Bijbel hebben in de eigen taal, zijn voornamelijk kleine taalgroepen. Dan gaat het om groepen van tienduizenden of duizenden mensen. Vaak gaat het om volken die moeilijk bereikbaar zijn, omdat ze onder een communistisch bewind of een fundamentalistisch moslimregime leven of in zeer afgelegen gebieden wonen.”
TECHNOLOGIE Het vertaalwerk gaat tegenwoordig sneller dan vroeger. Dat heeft onder andere te maken met technologische ontwikkelingen, ziet Bram: “Projecten gaan sneller, omdat er online, op afstand samengewerkt kan worden. In coronatijd is dat ook een uitkomst.”
nieuwe werkwijze draagt eraan bij dat steeds meer vertaalprojecten worden opgestart. “Vroeger zonden we gezinnen uit om bij een taalgroep te gaan wonen en aan de vertaling te werken. Maar nu steeds meer lokale mensen beter opgeleid zijn is dat niet altijd meer nodig. Als Wycliffe Bijbelvertalers leveren we nu vaak aanvullende expertise." Een voorbeeld hiervan
Gizrra Bijbelpresentatie, Traditionele dans
Gizrra Bijbel
is een vertaalproject in Congo waar sinds kort wordt gewerkt in acht verschillende talen. “Het initiatief hiervoor kwam vanuit de Congolese afdeling van Agapè. Zij hadden voor hun werk behoefte aan Bijbelverhalen in lokale talen. Samen met de plaatselijke kerk stuurt Agapè het project aan en Wycliffe Bijbelvertalers verzorgt de trainingen voor vertalers. Pas na drie maanden konden mijn collega’s er gaan kijken. Ze waren onder de indruk hoe goed het project was opgezet en werd uitgevoerd.”
ZEGEN Het Congolese project kost veel geld en stond niet in de begroting van Wycliffe Bijbelvertalers. “Toch zijn we gestart in vertrouwen en we zien dat het gezegend wordt, de giften komen binnen. God zegent dit werk met mensen en financiën. Zo gaat het evangelie steeds sneller de wereld over en komt de belofte uit Mattheüs 24:14 steeds dichterbij: dit Evangelie van het Koninkrijk zal in heel de wereld gepredikt worden tot een getuigenis voor alle volken; en dan zal het einde komen. Ik zie het moment naderen dat het evangelie alle hoeken van de aarde bereikt heeft.” •
12 VERSE CHALLENGE
Tien Bijbelvertaalorganisaties, waaronder Wycliffe Bijbelvertalers, hebben zich verenigd in een gezamenlijk doel om de Bijbel uiterlijk in 2033 toegankelijk te maken voor alle mensen. Dit ambitieuze project draagt de naam IllumiNations, naar een tekst in Jesaja: All nations will come to your light (Jesaja 60:3).
Deze doelen heeft IllumiNations zich gesteld:
) 95 procent van de wereldbevolking heeft in 2033 toegang tot de hele Bijbel ) 99,9 procent heeft in 2033 toegang tot het
Nieuwe Testament ) 100 procent heeft in 2033 toegang tot ten minste een deel van de Bijbel De Amerikaanse kerk Life.Church (de thuiskerk van GLS-host Craig Groeschel) en Bijbelapp YouVersion hebben zich aangesloten bij dit initiatief. Door fondsenwerving hebben zij in de afgelopen vier jaar 28 vertaalprojecten gefinancierd waardoor 7,5 miljoen mensen toegang hebben gekregen tot de Bijbel. Ze dagen alle kerken wereldwijd uit zich aan te sluiten bij dit doel door middel van de ‘12 verse challenge’. De vertaling van een Bijbelvers kost 35 dollar. Door een jaar lang maandelijks dit bedrag te schenken, draagt een kerk bij aan de vertaling van twaalf Bijbelverzen in een van de (nu nog) onbereikte talen.
MATTHEÜS-PROJECT DAAROM ZIJN WE KERK
Het Centrum voor Israëlstudies (CIS) start een nieuw project om christenen bewust te maken van de Joodse achtergrond van het Nieuwe Testament.
Hoe leest een orthodoxe Jood het Mattheüsevangelie? Wat valt hem op? Wat is voor hem vervreemdend? Wat roept juist herkenning op? Welke verbanden ontdekt hij tussen het Mattheüsevangelie en Joodse bronnen over de eerste eeuw? Voor wie benieuwd is naar het antwoord op deze vragen is er het Mattheüs-project van het Centrum voor Israëlstudies dat in december start. Het Mattheüs-project wil christenen bewust maken van de Joodse achtergrond van het Nieuwe Testament. De auteurs van het Nieuwe Testament waren Joden, opgegroeid in de Joodse traditie en hun leef- en denkwereld werd door die Joodse context gestempeld. Hetzelfde geldt voor Jezus. Ook zijn woorden hebben in het Israël van die dagen hun ijkpunt. Veel christenen zijn zich hier vaak nauwelijks van bewust. BIJBELUITLEG Wie zich aanmeldt voor het Mattheüs-project MIDDEN-OOSTEN ZENDING ontvangt twee jaar lang om de week (behalve De christelijke organisatie Near East Ministry (NEM) gedurende de zomervakantie) een e-mail met zendt diaconale werkers uit naar Israël en de daarin twee stukjes Bijbeluitleg. Een joodse en Arabische landen. christelijke theoloog verzorgen elk een uitleg. In de commentaren beschrijft de joodse auteur vooral de Op zaterdag 29 januari is er een gebedsochtend Joodse achtergronden van het Mattheüs-evangelie. waarbij recente ontwikkelingen in het MiddenDe christelijke auteur gaat ook na in hoeverre de Oosten worden gedeeld en er ruimte is voor Joodse achtergrond in de christelijke uitlegtraditie is verschillende vormen van gebed en aanbidding. gehonoreerd. Daarna is er een gebedswandeling en wordt de dag afgesloten met een maaltijd. Aan dit project werken vijf orthodox-joodse theologen en vijf christelijke theologen mee. Het project is interessant voor gemeenteleden, predikanten en theologiestudenten. De auteurs en de redactie voorzien de uitleg van een aantal gespreksvragen waardoor ze ook geschikt zijn als materiaal voor een gespreksgroep of studiekring. Aan de inschrijving zijn geen kosten verbonden. In april wordt een kennismakingsreis naar Jordanië Belangstellenden kunnen georganiseerd. Wie erover nadenkt zich te laten zich aanmelden door een uitzenden naar een Arabisch land kan op locatie zien e-mail te sturen naar: wat het leven daar betekent en spreken met mensen info@hetcis.nl die hier al langere tijd dienen. Meer info: www.neareastministry.nl
Waarom zou je naar de kerk gaan? Een oude vraag die misschien vandaag de dag wel weer heel actueel is. Door corona kunnen we al langere tijd niet gewoon naar de kerk gaan. Missen we de kerk of gemeenschap? Jeugdorganisatie HGJB wil het gesprek over de waarde van de kerk in gezinnen stimuleren. Daarvoor is een poster ontwikkeld waarmee je als gezin samen op zoek kunt naar wat er in de Bijbel zoekt het CIS naar manieren om diaconaal present te zijn. Bewustwording in over de kerk en vooral over de gemeenschap van christenen staat geschreven. Eke dag kan er één van de redenen uitgekozen worden en een GEZEGEND Het CIS ziet het als zijn opdracht in kerken blijvend aandacht te vragen voor Bijbelgedeelte gelezen worden. Daarnaast zijn er kleine opdrachtjes om samen te doen. De poster is te MET ISRAËL de betekenis en de positie van Israël. bestellen via www. Dat doen we onder andere door het daaromzijnwekerk.nl. geven van lezingen en onderwijs, het organiseren van studiereizen en studiebijeenkomsten, het uitgeven van publicaties en door advies aan en overleg ISRAËL met kerkelijke organen.
Samenwerking ZONDAG
Het Centrum voor Israëlstudies is in 2002 opgericht en is een samenwerkingsverband van verschillende partners die het werk mogelijk maken.
Deputaten Kerk en Israël van de Christelijke Gereformeerde Kerken
Deputaten Kerk en Israël hebben jarenlang ervaring met het uitzenden van een predikant naar Israël en hechten belang aan een luisterpost in Jeruzalem. Hierdoor kan over en weer uitwisseling van kennis en betrokkenheid plaatsvinden.
vGKN
Co-partner CIS
Op de Christelijke Hogeschool Ede functioneert het Centrum voor Israëlstudies als een kenniscentrum op het gebied van de relatie kerk en Israël. Het CIS is betrokken bij het onderwijs aan en de 28 persoonlijke visievorming van studenten. de verbondenheid met Israël. Het CIS is voor de GZB een belangrijk middel om dienstbaar te zijn aan deze bezinning, bewustwording en betrokkenheid.
Kijk voor meer informatie op: www.hetcis.nl
Geloof in God is niet nodig om in de hemel te komen, vindt de meerderheid van rooms-katholieke Amerikanen (68 procent) en een aanzienlijk deel protestantse Amerikanen (56 procent). Dit is de uitkomst van een onderzoek onder Amerikaanse christenen afgelopen najaar. (Bron: Christian Headlines)
BIJBELTEKSTEN ‘NIET INCLUSIEF’
Op een kademuur in het plaatsje Portstewart aan de Noord-Ierse kust staan sinds lange tijd Bijbelteksten geschilderd. Deze kademuur is eigendom van de gemeente. Onlangs werd door het gemeentebestuur toestemming gegeven om de verf van deze teksten te vernieuwen. Een diversiteitsconsultant heeft de gemeente echter aangeraden hun beslissing te heroverwogen. De gemeenteraad zou met dit besluit ingaan tegen het gelijkheidsbeginsel, aldus de consultant. Ook zouden de teksten toeristen afschrikken.
Bij een eerdere renovatie van de Bijbelteksten in 2018 ontving de gemeente een aantal klachten maar die werden toen niet-ontvankelijk verklaard. Nu staan de Bijbelteksten opnieuw ter discussie in een van de volgende vergaderingen van de gemeenteraad van Portstewart. (Bron: BBC News)
MAGAZINE VOOR DEPOLARISATIE
Onder de titel ‘Verdraag de spanning’ verscheen bij MissieNederland een speciale uitgave van ideaz-magazine, die ingaat op het bestrijden van polarisatie. Het magazine bevat praktische tips voor kerkelijk betrokken christenen om bij te dragen aan eenheid in deze complexe tijd. Het laat zien dat Gods koninkrijk in zichzelf al vol spanningen zit en onderstreept het belang van een gezonde omgang met die spanning. Diverse schrijvers geven praktische tips en reiken goede gespreksvragen aan. De uitgave over polarisatie is te bestellen via www.missienederland.nl.
AGENDA
6 JANUARI
Open avond Inside-out – Zeist
Kennismakingsavond voor jongeren die overwegen een tussenjaar te nemen. Bij het programma Inside-out van de Wittenberg gaan deelnemers aan de slag met vragen als: Wie wil ik zijn? Wat betekent geloven in God? Wat is mijn plek in Gods wereld? Meer info: www.dewittenberg.nl
17 JANUARI
Ministrycursus – Houten
Vanaf januari start New Wine met een ministrycursus. De eerste module gaat over het ministrygebed. Dat is een vorm van bidden waarbij je met twee mensen bidt voor een ander en deze persoon voor God brengt. Meer info: www.new-wine.nl
24 JANUARI
Open week human trafficking - Heerde
Deze open week is onderdeel van de ‘Children at Risk school’ van Jeugd met een Opdracht Heidebeek. Deze school is voor iedereen die op de bres wil staan voor kinderen, graag werkt met kinderen en verandering wil zien in hun leven. Meer info: ywamheidebeek.nl
Global Leadership Summit – diverse locaties
Leiderschapsconferentie georganiseerd door Opwekking op verschillende locaties in het land. Een uitgelezen kans om leiders uit de eigen regio te ontmoeten en samen op te trekken om impact te hebben op de eigen omgeving. Meer info: www.glsnederland.nl
31 JANUARI
Kerk2030 – webinar
Kerk2030 is een landelijke kerkvernieuwingsbeweging van lokale kerken voor lokale kerken met als doel Gods koninkrijk zichtbaar te maken. Kerkpionier Bettelies Westerbeek spreekt over ‘Leven uit liefde, gericht op gemeenschap’. Meer info: www.kerk2030.nl
