chapeau sous chapeau
Licht in de duisternis. Op naar 2014!
nr. 4
Je kunt op elk moment van de dag bij ons terecht voor een ovenv ovenvers brood, b een krakend vers belegd broodje, een heerlijke broodsna broodsnack en
Kom naar Bakker Bart!
e vlaaien t s r e k k e De l a tellen vi s e b e n i onl rt.nl
akkerba
www.b
Openingstijden: maandag 09:00 - 18:00 8:00 dinsdag 09:00 - 18:00 8:00 woensdag 09:00 - 18:00 donderdag 09:00 - 21:00 vrijdag 08:30 - 18:00 zaterdag 08:30 - 17:00 BakkerBart Wirdumerdijk 5 8911 CB Leeuwarden Tel: (058) 212 55 09 Fax: (058) 216 80 95
De lekkerste
MERK INTERACTIEF
GRAFISCH
W W W. B W H O N T W E R P E R S . N L EMMAKADE 74A
D E M A K E R S VA N L E E U W A R D E N C U LT U R E L E H O O F D S TA D 2 0 1 8 / D E M O A N N E / R E S T Y L E H U I S S T I J L G E M E E N T E L E E U W A R D E N H Û S & H I E M / P O D I U M V L I E L A N D / K E N I N G FA N ‘ E G R E I D E / E L F S T E D E N R O E I M A R AT H O N / S L A C H T E M A R AT H O N J A N E R I N G A K L E E D T M A N N E N / K & M YA C H T B U I L D E R S / K E U N S T W U R K / H A R R Y VA N I N T E R I E U R / F R I T S J Ü R G E N S KALKDIJK FYSIO- EN MANUELE THERAPIE / OMRIN / WERF IJLST / JEUGD DANSOPLEIDING FRYSLÂN W E R K M A N H O R S E S H O E S / M I D N I G H T W A L K L E E U W A R D E N / P O Ë Z I E R O U T E L E E U W A R D E N / G E A R C O Ö P E R AT I E J E L L E D E J O N G A R C H I T E K T E N / S L U M P O I L / TA N X X / D I T T O N / G I L I A M F Y S I O T H E R A P I E / H E I T & M E M J A C H T W E R F D E J O N G / S A S K I A , V R O U W VA N R E M B R A N D T / E M PAT E C / N O O R D P E I L / AT E L I E R M O O I D R E N T H E O N D E R W I J S G R O E P F I E R / L S V / D E B O E R E G B E R T S A D V O C AT E N / H I G H T I D E / H A R R Y VA N K O Z I J N E N / T Û K W E N J E N
Van de redactie
Inhoud
D
Cees met de billen op de praatstoel
it is een tijd van gaan en komen. Aan de is-voorbij-en-komt-nooitweer-terug kant staat op de eerste plaats natuurlijk het jaar 2013. Je houdt het niet voor mogelijk hoe snel dat jaar voorbij ging! Weet iedereen eigenlijk wel zeker dat we echt alle seconden, minuten, uren, dagen, weken en maanden hebben meegemaakt waar we recht op hadden? Of is er hier en daar gesmokkeld met ons tijdstegoed zonder dat het iemand is opgevallen? Woont er iemand in onze wijk die vindingrijk genoeg is om een waterdichte check te bedenken op het dagelijkse tijdsverloop zodat we in 2014 in elk geval weer volledig aan onze trekken komen?
Verder zijn er wijkbewoners overleden (die hier anoniem moeten blijven), verhuisd of vertrokken naar binnen- of buitenland. Dat onderstreept altijd nadrukkelijk hoe tijdelijk een zogeheten ‘vaste woon- en verblijfplaats’ in dit leven eigenlijk is. Zelfs in een hechte gemeenschap als de Oranjewijk kan het voorkomen dat een van de wijkbewoners vertrekt, van wie andere wijkbewoners uit een straat verderop niet eens het bestaan op deze planeet hadden opgemerkt. Maar genoeg van dat gefilosofeer achteraf. Aan de is-volop-gaande-ofgaat-nog-komen kant noteren we op het moment dat we dit schrijven het Serious Request gebeuren vanuit en rondom het Glazen Huis in het hart van Leeuwarden. Inmiddels weet u wat dat heeft opgebracht. Daarbij is het natuurlijk niemand ontgaan dat Leeuwarden sinds september 2013 volop bezig is om in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa te worden. Dat zal in allerlei vormen de komende tijd ook in de Oranjewijk te merken zijn. En tenslotte valt ons op hoe vaak in de Oranjewijk de vlag uithangt voor een nieuwe baby en hoeveel spelende kinderen het straatbeeld hier opvrolijken. We zullen het nog eens precies uitzoeken maar onze wijk maakt totaal geen vergrijsde indruk. Integendeel. Het lijkt een aangenaam gemengd geheel van alle generaties. We eindigen met de oproep om lichtvoetig het nieuwe jaar in te stappen en op uw eigen unieke wijze bij te dragen aan de Mienskip in de Oranjewijk (en waar dan ook). Hein Kraij
Coverfoto: Auke Helder
Activiteiten in het buurthuis Rockopera uit 1968 ontdekt! Cassoulet Schip verbouwen? Daar is lef voor nodig! Celloles voor jong en oud De successtory van het pompeblêd logo Sint Maarten: de foto's Cultuurexplosie in de Oranjewijk Gewoon eten Wijknieuws Colofon Ken uw wijk
4 9 10 13 14 19 20 23 25 26 29 30 30
In the spotlights Cees Jolmers
Cees met de billen op de praatstoel, maar niet bloot! Toen ik de tip kreeg om Cees Jolmers te benaderen voor deze rubriek hoefde ik niet lang te zoeken op Facebook! Op het voorzichtige, beleefde berichtje met de vraag of hij het leuk zou vinden om geïnterviewd te worden voor deze rubriek, kwam een enorm bericht terug waaruit bleek dat Cees niet alleen een man is met veel verhalen, maar ook dat de Oranjewijk daar een belangrijke rol in speelt. ‘Vraag maar wat je weten wilt, ik ben bijna vergroeid met de Oranjewijk.’ Gevolgd door: ‘O ja, en met alle respect, zeg géén U tegen me. Gewoon je, jou en Cees. Daar voel ik me het lekkerst bij!’
I
k was helemaal blij met de open toon en het uitvoerige mailcontact en kon niet wachten om bij hem aan te bellen en in gesprek te gaan. Helaas kon dat niet bij Cees thuis, want daar wordt druk geklust en Cees stelt ‘Fanny, mijn vrouw, vindt het niet zo leuk om je in de verbouwingsrommel te ontvangen.’ Hoewel ik dat erg jammer vond - niets zo leuk als mensen in hun eigen thuis - voelde ik dat dit een no-go ging worden. Uit de mailwisseling om tot een afspraak te komen, bemerkte ik namelijk dat Cees erg goed is in om –op een bijzonder natuurlijke en prettige manier- de regie in eigen hand te nemen! Dat gevoel werd voor mij bevestigd als hij op de afgesproken tijd het buurthuis binnenkomt en niet alleen een zak met overheerlijke traditionele pepernoten op tafel legt, maar ook begint met de mededeling dat hij iets leuks bedacht heeft. Eerst ga ik hem interviewen en aansluitend gaat hij mij interviewen. Beide stukken zouden dan naast elkaar geplaatst worden in het blad en hij had ook al een titel bedacht voor boven het artikel dat hij over mij zou schrijven ‘Femke met de billen bloot’… Maar Cees kon niet weten dat de dame die hij tegenover zich had, na een aantal jaren over haar eigen leven geschreven te hebben onder de titel Femkes pennen(sf/v)eer zeer bewust ervoor had gekozen om juist het
4
Buurtjournaal nr. 4
wel en wee van andere wijkbewoners te beschrijven. Daarbij kon hij nog niet weten dat het nemen van de regie mijn tweede (en misschien zelfs eerste) natuur is! Dus stelde ondergetekende dat het best was, maar dat we zouden beginnen met de eerste In the Spotlightsvraag. Dat deed ze in de zekerheid dat Cees zijn vertelstof meer dan genoeg zou zijn om de tijd te doen vergeten en daarmee mogelijk ook Cees zijn ludieke wederinterviewgedachte. Op deze vraag –Hoe bent u in de Oranjewijk beland?- reageert Cees met ‘Dat is niet zo moeilijk!’, waarna hij mij moeiteloos meeneemt naar zijn kleutertijd. Als zijn vader hem ´s morgens naar de kleuterschool bracht, kwam steevast de vraag of hij naar school wilde, of dat hij liever naar Opoe ging. Cees was gek met zijn Opoe, die op de Gysbert Japicxstraat 33 woonde en de keus was dan ook niet zo moeilijk. Hij bracht dan ook heel wat tijd door met Opoe. Voor papa Jolmers was het ook makkelijk, want zijn werk was bereikbaar via de achtertuin van Opoe. Hij runde namelijk als derde generatie Jolmers de Firma H. Jolmers&Zn, Verhuizingen en Transporten, gelegen in het pand aan de Emmakade 62. Opoe vertegenwoordigde de zaak als de mannen aan het werk waren. De foto´s die Cees op zijn meegebrachte laptop laat zien ter illustratie zijn geweldig! Van een foto van paard-en-wagen uit 1904
tot imposante vrachtauto´s met oplegger, allemaal met in grote letters Fa H. Jolmers&Zn erop en veel genomen voor of nabij het pand aan de Emmakade waar nu tandarts Walter Dornseiffer zit. Als Cees een jaar of vijftien is neemt de familie haar intrek in het huisje van Opoe. Het is inmiddels al duidelijk dat Cees de gedoodverfde opvolger en daarmee vierde generatie Jolmersverhuizers zal worden. Tenminste, als het aan zijn vader ligt. In de jaren 60 en 70 bevindt linksgeoriënteerde langharige Cees zich echter in zijn Sturm und Drang periode en dit leidt tot een breuk met de familietraditie. De moeilijke periode met zijn vader zal later weer helemaal gladgestreken worden. Zeker toen Cees zo’n 25 jaar geleden accordeon ging spelen. Het is een passie die ze delen en waarin ze dicht naar elkaar toe groeien. In zijn Sturm und Drang periode ontmoet hij ook Fanny waarmee hij tijdens zijn militaire diensttijd trouwt. Tot op de dag van vandaag leven ze gelukkig samen in het huisje een paar deuren van zijn ouderlijk huis gelegen aan de Gysbert Japcxstraat 20. Toen hij het huisje kocht in 1974 heeft hij zich er een jaar lang, samen met zijn schoonvader en een bouwkundige kennis, op gestort. Alles werd gestript en gesloopt totdat alleen de buitenmuren stonden en daarna degelijk weer opgebouwd. Een jaar later verlieten ze – met hun inmiddels zesjarige zoon Simon en tweejarige dochter Els- de flat aan de Valeriusstraat en betrok het gezin de Oranjewijk. Inmiddels getrouwd en zelf vader stapt Cees uit het familiebedrijf. Om toch brood op de plank te krijgen gaat hij achter de lopende band werken in de Leijmpf, waar hij 160 gulden per week verdient. Omdat een meneer van het arbeidsbureau van mening is dat Cees wel wat meer in zijn mars heeft, attendeert hij hem op een vacature bij de Raad voor de Kinderbescherming. Dit blijkt een schot in de roos, want hoewel Cees niet over de vereiste papieren beschikt gaat hij hier wel aan de slag en bekleedt hij tot in de jaren negentig diverse functies waarover hij gepassioneerd vertelt.
Buurtjournaal nr. 4
5
Van jongs af aan was Cees altijd al geïnteresseerd geweest in transistortjes, weerstandjes, het uit elkaar halen van wekkers en meer van dat soort dingen. Toen de computers hun intrede doen, konden ze daarom ook rekenen op veel interesse van Cees. Er was weer een nieuwe hobby geboren en toen er niet veel later een systeem- en netwerkbeheerder werd gevraagd bij de Raad voor de Kinderbescherming, greep Cees zijn kans om van zijn hobby zijn beroep te maken. Begin jaren '90 maakt hij –als selfmade computerman- de overstap naar het CIJB waar hij zich als systeembeheerder fulltime met computers bezighoudt. Hij werkt nog een jaar of vijftien, met nog een overstap naar de automatisering van de Arrondissementsrechtbank c.a. om vervolgens na de zoveelste reorganisatie in december 2005 vervroegd met pensioen te gaan.
6
Buurtjournaal nr. 4
Inmiddels is Cees gepensioneerd, maar uit zijn verhalen –en de regelmatig rinkelende mobielblijkt dat hij het erg druk heeft. Hij verzucht dat hij eigenlijk wel meer zou willen vissen aan de Emmakade, maar daar domweg de tijd niet voor heeft. Hij is nog steeds veel met zijn werk bezig, maar inmiddels hebben de computers plaats gemaakt voor iets wat dichter bij zijn oorspronkelijke roeping van het rijden in verhuiswagens ligt. Cees rijdt in opdracht van Visser Carrosserie half- en heelfabricaat ambulances naar en van opdrachtgevers in heel Europa. Daarnaast was hij enige tijd Mysterieshopper, maakte hij als fervent accordeonist en trekzakspeler deel uit van het Groot Leeuwarder Smartlappenkoor en werkte hij een tijdje als koerier. En de laatste tien jaar geniet hij ook van zijn nieuwe functie als opa.
Net als alles wat Cees vertelt, heeft ook dit een je kindjes!) en we lopen het wijkgebouw uit. grote inleiding met veel uitstapjes. Zo vertelt Eenmaal buiten herinnert hij zich zijn wederhij hoe hij vroeger ‘walgde’ van een dame die interviewplannetje weer en zegt: ‘Toch jammer op de camping in Blaricum –waar de familie dat we daar nu geen tijd meer voor hebben he Jolmers een vaste plek heeft- altijd liep ‘te geu- Femke?’ Zeker Cees… erg jammer! ren met haar kleinkind op de arm.’ Vreselijk vond ie dat destijds, terwijl hij dit nu heel goed Aan de tweede en tevens slotvraag – Wie zou snapt. Hij verheugt zich dan ook nu al op het u de volgende keer In the Spotlights willen weekje in februari als zijn kleinkinderen ko- zien?- zijn we ook niet toegekomen. Gelukmen logeren. ‘Opa zijn is een cadeautje’, zucht kig schreef Cees mij in de voorafgaande mails Cees. ‘Het is misschien wel het leukste wat je al: ‘Trouwens, mijn buren op nr. 18 Klaas Jan en kan overkomen!’ Annette, zijn excellente Skûtsjesilers, prijswinnaars en kampioenen. Oók erg leuk voor een Zoals verwacht was er genoeg gesprekstof en artikeltje.’ Dus Klaas Jan en Annette, mag ik de de uren vlogen voorbij. Cees had tijdens het volgende keer bij jullie komen? gesprek laten vallen dat hij zijn Fanny beloofd had om na het interview nog even wat nieuwe Femke Molenaar verf te halen, zodat ze verder kon met het verven van de gang. Fijntjes herinner ik hem daaraan om daaraan toe te voegen dat het wel wat sneu is om haar nog langer te laten wachten. Dat is hij roerend met me eens. De laatste pepernoten schuift hij me toe (Lekker voor
Buurtjournaal nr. 4
7
Onze therapeuten:
Ynse de Boer Fysiotherapeut Manueel therapeut
Eke Siebinga Fysiotherapeut nek/schouder/hoofdpijn Sinds juli 2012 zijn wij als praktijk werkzaam binnen het medisch centrum Buitenhove. Deze stap bracht ons meer ruimte, een grote en goed uitgeruste oefenzaal en meerdere zorgdisciplines onder een dak. Het Fysiofrisoteam bestaat uit zes fysiotherapeuten en ĂŠĂŠn oefentherapeute, ieder met een eigen specialisme. Hiermee proberen wij de voor U optimale zorg te verlenen. Onze benaderingswijze is individueel gericht, met persoonlijke aandacht en professionele begeleiding. Binnen onze praktijk bestaan er ook mogelijkheden om te oefenen in klein groepsverband.
Martine de Jong Oefentherapeut Cesar
Dick de Roest Fysiotherapeut Fysiotherapie voor ouderen
Ita de Roest-Luth Fysiotherapeut Bekkenklachten en Bekkenbodemfysiotherapie
Sina Keuning Fysiotherapeut, Haptonomie, Psychosomatische fysiotherapie. Praktijk FYSIOFRISO J.H. Knoopstraat 6-e, 8933 GS Leeuwarden tel.: (058) 213 59 56 , info@fysiofriso.nl www.fysiofriso.nl
Wijkzorgcentrum Greunshiem Tjotterstraat 16, 8937 AS Leeuwarden Wijkzorgcentrum Het Nieuwe Hoek Hoeksterpad 16, 8911 JW Leeuwarden
Leoni Bouma Fysiotherapeut Kinderfysiotherapeut
Wijkinfo Wie Wat Waar
Activiteiten in het buurthuis Iedere 2e en 4e maandag van 19.30 tot 21.30 uur: Meditatie in de traditie van Thich Nhat Hanh (Wim Overdijk) Telefoon: 058 - 256 3100 Email: w.overdijk1@kpnplanet.nl Op maandag van 12.00 tot 21.00 uur: Celloles (Annette Scholten) Telefoon: 06 - 29 518 136 Email: langestrijkers@gmail.com Website: www.annettescholten.nl
Op dinsdag van 15.30 tot 19.00 uur: Fluitles (Gera van der Meulen) Telefoon: 06 – 18 845 178 / 050 – 556 53 62 Email: gefluit.gera@gmail.com Op woensdag van 14.00 tot 17.00 uur en van 20.00 tot 22.30 uur: Creatief schilderen met Henk Krist Telefoon: 06 - 26 218 914 Email: henkkri@gmail.com Website: www.lineone.nl/henkkrist
Op woensdag van 15.30 – 18.30 uur Blokfluitles (Broer Giesing) Email: b.giesing@chello.nl Op donderdag van 19.00 tot 22.00 uur: Trekzakclub (Trees Veenstra) Telefoon: 058 - 266 5270 Email: hveenstra.4504@telfort.nl Op zaterdagochtend: Yoga (Fokke Jansen) Telefoon: 06 - 18 370 729 Email: fokkejansen@hotmail.com Website: www.ajani-yoga.nl
Wijkvereniging Oranjewijk Doede Postma, voorzitter Johan Willem Frisostraat 19 058 - 214 31 53 jwfriso19@lijbrandt.nl Eelke Heidinga, penningmeester Emmade 18 058 - 212 87 52 eelke@emmakade18.nl Hilde Douma, secretaris Emmakade 112 058 - 212 58 08 Email: hildedouma112@hotmail.com
Minne Velstra Willem Lodewijkstraat 101 Email: info@havenfamkes.nl Beheerder wijkgebouw: Henk Krist 06 - 262 189 14 Email: henkkri@gmail.com
Activiteitencommissie • Gerard de Jong Email: gerardpvda@hotmail.com • Ines Jonker Email: inesmjonker@lijbrandt.nl • Femke Molenaar Email: femkemolenaar@chello.nl • Liesbeth Wierda Email: deddelies@hotmail.com
Beheerder speeltuin: Victor Plomp Email: victorplomp@gmail.com
Wijkpanel oranjewijk Fred Boonstra Emmaplein 9 tel. 058 – 2125149 Email: a.boonstra1@upcmail.nl
Gerard de Jong Gijsbert Japicxstraat 40 tel. 058 - 2133843 Email: gerardpvda@hotmail.com
Christine Pietersen Emmaplein 4 tel. 06-47 892 112 Email: oranjewijkpanel@gmail.com
Sita Vogelsang Willem Lodewijkstraat 105 tel. 058 – 2139848 Email: sieta1@hotmail.com
Buurtjournaal nr. 4
9
De Column van Luuk Mienskip in de Oranjewijk
Eerste ter wereld! Rockopera uit '68 ontdekt in Oranjewijk In een zolderkast van een huis aan de Emmakade zijn onlangs fragmenten gevonden van een oude Liwwadder rockopera. Ze komen uit 1968, één jaar voordat The Who de wereld verraste met ’Tommy’, waarvan tot nu toe door pophistorici is aangenomen dat het ’s werelds eerste rockopera was. ‘Dit zet de geschiedenis van de pop totaal op zijn kop’, zegt ‘popprofessor’ Frank Kuitenhoven van popacademie Minerva uit onze wijk. Hij is met studenten op basis van de nu opgedoken kleine stukjes bezig om de hele opera te reconstrueren.
I
n 2018, precies vijftig jaar nadat de opera zijn première beleefde, gaat het werk de hoofdrol spelen in het programma van de Kulturele Hoofdstad, zo voorspelt Kuitenhoven. ‘Prachtige samenloop van omstandigheden is, dat de opera destijds de titel ‘Mienskip yn ‘e Oranjewyk’ kreeg. Het beatbandje dat de opera maakte heeft dus een zeer, zeer ver vooruitziende blik gehad.’
Dat bandje, de Yespicxs, maakte in de tweede helft van de jaren zestig korte tijd furore in onze wijk. De harde kern bestond uit leadzangergitarist Karel 'the monkey' Vreugdenhil, die met zijn ouders aan de Emmakade woonde en zijn vriend bassist Willem van Hoenderloo uit de Willem Lodewijkstraat. Wie in de operaperiode als drummer, slaggitarist en zangeres optraden is helaas niet meer te achterhalen, omdat de band kort na de voltooiing door omstandigheden ophield te bestaan. Karel en Willem schreven het verhaal van de opera. Dat gaat over een jongen, Demian, zoon van schatrijke ouders van de Emmakade, die verliefd wordt op Tilly, een meisje van zeer eenvoudige komaf uit de 3de Rembrandtdwarsstraat. Zijn ouders zijn fel tegen de verkering omdat het meisje, zoals ze het noemen, 'uit een hele andere mienskip komt dan wij’. Daardoor moet hun relatie wel stranden, zo houden ze de jongen voor. Dus verbieden ze de omgang, want dat konden ouders toen nog ongestraft doen. Als een echt kind van zijn tijd luistert Demian natuurlijk niet naar de wijze woorden van zijn vader en moeder. Hij steekt, zodra hij maar de kans krijgt, steeds weer de Tweede Kanaalsbrug over om zijn geliefde op te zoeken. Hoe de geschiedenis precies verder loopt is nog niet duidelijk omdat niet alle onderdelen van de opera bewaard zijn gebleven. Maar uit de treurige slotscene blijkt dat Demian en Tilly na een huwelijk vol spanningen, dat slechts enkele jaren heeft geduurd, toch zijn gescheiden. Zijn ouders kregen dus gelijk met hun waarschuwing maar het komt wel vaker voor dat ouders na jaren gelijk krijgen. Alleen helpt het dan niet meer en levert het niks meer op. Tilly is na de scheiding weer zo arm als een luis want het stel was natuurlijk op advies van Demians vader buiten gemeenschap van goederen getrouwd. Ze woont aan de Linnaeusstraat en heeft wisselende inkomsten uit een niet verder toegelicht part-time baantje in de buurt van de Weaze. Terwijl Demian, die dan volledig heeft gebroken met zijn ouders, zich als makelaar van voetballers dagelijks in zijn Porsche en behangen met Rolexen door de internationale jetset beweegt.
10
Buurtjournaal nr. 4
Tragiek
Tijd vooruit!
‘Het wordt nog een hele klus om de ontbrekende delen van het verhaal te reconstrueren’, verzucht Kuitenhoven. ‘Dat komt ook omdat de leden van de band niet meer kunnen worden getraceerd. Ook van de mensen die de opera live hebben gezien - er vond in 1968 slechts anderhalve uitvoering plaats - hebben we tot nu toe helaas nog niemand ontmoet.’ Gitarist-componist Karel Vreugdenhil verdween al kort na voltooiing van dit monumentale werk. Tijdens de vervulling van zijn militaire dienstplicht stapte hij halverwege de reis met de mijnenjager HMS Vleuten in Maleisië als gewetensbezwaarde van boord; dat is het laatste wat van hem werd vernomen. De zoektocht naar bassist Willem van Hoenderloo liep dood in Koudum, waar hij in 1973 ging wonen na het aanvaarden van een betrekking als hulpkassier van het Friesland Bank filiaal Molkwerum. Nu die bank niet meer bestaat, kan niemand nog vertellen waar hij is gebleven.
Was de rockopera in 1968 dus een fiasco, de heruitvoering in 2018 belooft een daverend succes te worden, weet Kuitenhoven nu al. ‘De Yespicxs waren hun tijd eigenlijk lichtjaren vooruit. Niet alleen bracht dit bandje uit onze Oranjewijk een rockopera, waarmee ze The Who en Pink Floyd hebben afgetroefd, ook is het mierzoete openingsnummer van bijzondere schoonheid. Het is een prachtig duet, met als titel 'Mienskip by de dashboardlamp’, waarin de jonggeliefden elkaar na minutenlang getwijfel (’zul je eeuwig van me houden, ja of nee’) eindelijk eeuwige trouw beloven. Dat gebeurde in 1968 op het podium op de voorbank van de demontabele besteleend van de band, de auto waarmee eerder die avond het drumstel nog was aangevoerd. Toen dat nummer, vertaald in het Engels, later nog eens werd opgenomen, was het maandenlang niet uit de hitlijsten weg te branden.’
‘De eerste uitvoering was een ramp’, ontdekte Kuitenhoven in een gestencild nummer van de wijkkrant uit die jaren. ‘Die vond plaats in het wijkgebouw en de zaal zat afgeladen vol met bootbewoners van de Emmakade. Die hadden de posters niet goed gelezen en dachten dat het over 'Mien skip in de Oranjewijk' ging. Toen ze de harde beatmuziek hoorden, gingen ze al voor de pauze allemaal weg zodat het die avond bij een halve opvoering bleef.’ Over de tweede show, enkele weken later in de kelder van het Lienward College, is helemaal niets meer terug te vinden. Ook de sponsor van het hele project, de kip- en eierhandel uit onze buurt, haakte snel weer af. Ze wilden een zomer lang reclame maken met eieren en soepvlees van 'Miens kippen', een boerderijtje achter Achter de Hoven. Maar ze verkochten nog geen drumstick extra.
Het is overduidelijk: met 'Mienskip' is de vondst gedaan waarmee de Oranjewijk in 2018 met stip in het episch centrum van de wereldpopgeschiedenis zal belanden. Een positie die we aan de Yespicxs te danken hebben. Jammer dat ze het zelf niet meer kunnen meemaken maar wij gaan er nog veel plezier aan beleven. Kuitenhoven: ‘Graceland van Elvis Presley? Dat is in 2018 een uitgekleed dorpsmuseum in vergelijking met onze Oranjewijk!’ Luuk van der Veen
Buurtjournaal nr. 4
11
Clif van der Veen mob. 06-24513534
Achter de Hoven 79 8933 AH Leeuwarden info@clifafbouw.nl
www.clifafbouw.nl
Wim Teeuw Foeke Sjoerdswei 26 • 8914 BH Leeuwarden telefoon: 06 53 976 549 website: www.cadenzacatering.nl • email: info@cadenzacatering.nl
V5 Vertalerscombinatie Emmaplein 6 8933 BS Leeuwarden Tel. 058 299 84 00 Fax 058 299 83 99 v5vertalers@planet nl www.v5vertalers.nl
Kookimpressies van Peter Jeeninga Bonen
Cassoulet Bartje weigerde te bidden voor bruine bonen, een ander verkwanselde zijn eerste geboorterecht voor een bordje linzen en de gemiddelde Nederlander eet ze gewoon niet‌ BONEN !
B
onen zijn synoniem met armoede. Kom daar in 2013 eens om. Eens per jaar wandel ik naar Van der Meulen, de groentewinkel in de Oosterstraat. Dan hebben ze verse kapucijners en doperwten. Betaal je een vermogen voor. In Frankrijk hebben ze in de buurt van Toulouse, Castelnaudary en Carcassonne, de Academie Universelle du Cassoulet. Een universiteit waar je leert cassoulet te maken. Iedere stad claimt de echte cassoulet te maken. De verschillen zijn minimaal maar belangrijk. Wel of geen tomaat erdoor, wel of geen lamsvlees of patrijs. Worst zit er altijd in, net als gekonfijte eend plus veel varken o.a. in de vorm van zwoerd. Met cassoulet begin je een dag van tevoren: week de bonen een nachtje in ruim koud water. Zet de zwoerd met de varkenspoot op in 3 liter
water, met de tijm, laurier en de met kruidnagels bestoken hele ui en trek er op heel zacht vuur in een uur of 3 bouillon van. Breng goed op smaak met zout. Breng de bonen aan de kook en schuim af. Kook 30 minuten. Verwarm de oven voor op 200 graden. Fruit de ui en de knoflook op het fornuis in het eendenvet tot ze glazig zijn. Verdeel alle vlees, de zwoerd uit de bouillon en de uitgelekte bonen over een grote ovenschaal of braadslee en doe er zoveel bouillon bij dat het goed onderstaat. Laat 2 uur in de oven garen. Vul aan met bouillon als er droogte dreigt. Telkens wanneer de bovenkant bruin is, steek je met een spatel de korst door
het gerecht. De traditie wil dat dit zeven keer gebeurt.
IngrediĂŤnten (voor 8 personen) 800 gram gedroogde witte bonen 400 gram varkenszwoerd, in kleine stukjes 1 varkenspoot Paar takjes tijm 2 bladen laurier 1 gepelde ui bestoken met 8 kruidnagels 4 eetlepels ganzenvet of reuzel 3 uien, fijngesnipperd 8 tenen knoflook, fijngehakt 800 gram varkensschouderfilet in blokken 400 gram knoflook of braadworst in stukken 4 gekonfijte eendenbouten De gekonfijte eendenbouten kunnen wel eens moeilijk verkrijgbaar zijn. De slager tegenover A.H. in de Schrans heeft ze in ieder geval wel. Mocht u bij braadworst de keus hebben tussen fijne en grove worst, kies dan altijd de grove. Eet smakelijk, met de beste wensen voor 2014 ! Peter Jeeninga
Buurtjournaal nr. 4
13
verbouwen emmakade
Schip verbouwen? Daar is lef voor nodig! Vorige keer mocht ik verslag doen van de verbouwing op de Petro, deze keer gaat het maar liefst over 2 schepen. Ik heb het vage vermoeden dat ik op enig moment zal moeten overstappen van schip 1 naar schip 2, maar ik vertrouw erop dat men mij als heel, heel erg oud ervaart en men mij dus de helpende hand zal reiken.
D
us stap ik goedgemutst en nieuwsgierig op mijn fietsje en word gastvrij onthaald door Jef en Hester, aan boord van de Klazina. Zonder probleem stap ik het schip op en in. Ha! Halverwege kom ik Pol (16) tegen. Beneden zitten ook Maas (12) en Dick en Mieke, de ouders van Hester. Dick heeft actief meegeholpen aan de verbouwingen. Heel lastig voor de vreetzak die ik ben: het ruikt schandalig lekker naar garnalen, knoflook, kruiden…ik vervrouw me, ben blij dat ik zelf net gegeten heb en weet begerige blikken richting het lekkers te vermijden. We zitten vooralsnog op de Klazina: het schip waar het allemaal begonnen is, zoals men het in minder literaire glossy’s zou zeggen. Natuurlijk pakken wij dat anders aan en stellen de buitengewoon originele vraag: ‘hoe is het zo gekomen?’ We duiken de geschiedenis in, naar 10 november 1987. De vonk tussen Hester en Jef sprong over. Kortsluiting? Jawel! Hormonale kortsluiting, wel te verstaan. Ze kwamen elkaar tegen bij de studie planologie/bouw in Tilburg en ze hadden niet erg veel tijd nodig om te besluiten dat ze verder samen het leven door wilden.
Logistiek probleem Het jonge stel bewoonde een torenflat aan de Maas. Het uitzicht op het water had wel wat, vonden ze. Toen ze in de situatie belandden dat Jef in Rotterdam en Hester in Amstelveen werkte, bedachten ze dat ze om en om in de file zouden gaan staan en dat een schip (dat watergevoel wel
EEN SCHIP ZOU HET LOGISTIEKE PROBLEEM OPLOSSEN wilden behouden) de oplossing zou zijn voor hun logistieke probleem. De logica was mij niet helemaal duidelijk (je kunt het fileleed toch ook eerlijk verdelen vanuit een leuk stulpje), maar ze waren ervan overtuigd dat andere opties gewoon niet handig waren. Tuurlijk, je gooit het schip los, vaart van A naar B, je hebt altijd een plekje voor je schip, even aanmeren en je sluit je geliefde in je armen….wie heeft nog een auto of trein nodig?
De Klazina Jef en Hester gaan zonder enige kennis van zaken (schepen in dit geval, dus) het land door, op zoek naar een geschikt schip. Ze hebben –om
14
Buurtjournaal nr. 4
Hester haar woorden te citeren - ‘geen notie’, zien van alles en leren ondertussen het nodige. Uiteindelijk voelen ze zich deskundig genoeg om de Klazina te kopen. Dit wordt em! Op 1 juli 1996 gaan Jef en Hester voor het eerst van hun leven op een schip wonen, in Rotterdam in de Oude Haven. Overigens was de oorspronkelijke reden –het logistieke probleem- toen allang niet meer aan de orde, maar het idee van een schip had zich dusdanig stevig in hun hoofden verankerd, dat het niet meer los wilde komen, om maar in scheepstermen te denken. Op 9 september 1997 wordt Pol geboren. Ongetwijfeld in een liefdevol gezin,maar wat een zooitje was het! ‘Geen douche, verwarming was verre van optimaal en we moesten er ’s nachts uit voor de kolen…’
De Klazina was weliswaar al eerder bewoond geweest, maar uiteindelijk is bijna alles vervangen. Met moeite zijn er nog wat sporen van de vorige bewoners te vinden.
Afscheidsborrel Een tweede zoon kondigt zich aan: Maas wordt op 9 januari 2001 geboren. Twee jonge kinderen, een schip dat heftig aangepakt moet wor-
WE MOESTEN ER ’S NACHTS UIT VOOR DE KOLEN den: normale mensen zouden hun handen er vol aan hebben, maar Jef en Hester gaan daar op hun geheel eigen wijze mee om. Op 1 april 2001 regelen Jef en Hester een afscheidsborrel voor vrienden en familie en na
de noodzakelijke alcoholinname vraagt Jef of iedereen aan wal wil gaan, omdat ze willen vertrekken. Gasten verlaten lachend het schip, denken dat het een grap is en zien hoe Jef en Hester de trossen losgooien en koers zetten naar Zuid-Frankrijk. De gasten hebben vanaf de wal het beduusde nakijken… Na het Franse avontuur strijken ze via via in Leeuwarden neer, in augustus 2002. De zoons worden groter, en de behoefte aan een maatje méér ontstaat. Dus dat wordt wéér rondkijken, maar nu kunnen ze dat doen met een rugzak vol kennis. Uiteindelijk krijgen ze een tip van een vriend in Rotterdam: ‘er ligt hier een leuk bootje voor jullie’. Het ‘bootje’ blijkt 30 meter lang te zijn (5 meter langer dan de Klazina) en 1 meter breder dan de Klazina. Jef en Hester gaan het schip bekijken, vinden het wel wat, worden enthousiast, raken verliefd en gaan onderhandelen. Na een aanvankelijk gat van € 2000,00, waardoor de koop bijna niet door ging, wordt tot aankoop overgegaan. De naam van het schip is ‘De Tijd zal ’t leeren II’ en ook dit schip is niet meteen een 5-sterren accommodatie.
Inklapbare stuurhut Zoals verwacht draaien ze hun hand er niet voor om en pakken ze de zaak grondig aan: ook aan dit schip wordt alles verbouwd. Inclusief de stuurhut, die opnieuw is opgetrokken en die nu naar beneden geklapt kan worden. Ik vraag me af waarom een mens een stuurhut naar beneden zou willen kunnen klappen, we hebben het per slot van rekening niet over een bioscoopstoeltje. Hester kijkt me verbaasd aan als ik de vraag stel. ‘Om bruin te worden, natuurlijk’. Dat ik dat nou zelf niet bedacht had. En om makkelijker onder bruggen door te komen, dat telt ook mee.
Buurtjournaal nr. 4
15
En dan verkopen jullie de Klazina? Nee, dat was een domme gedachte van mij. Met
HET DUURSTE DAK VAN LEEUWARDEN ‘De Tijd zal ’t leeren II’ kunnen ze niet naar Frankrijk, dus zonder de Klazina kunnen ze niet. Ik had het kunnen weten! Dit schip is zelflossend. Pardon? Op het dek staat iets wat door een absolute leek als mast gezien zou kunnen worden…maar nee, het betreft hier een hijstuig: één druk op de knop en een elektrische motor laat de zaak zakken. Ziet u het voor u? Stuurhut klapt, hijstuig zakt en geen brug houdt ze nog tegen.
Klassiek of modern Ik word uitgenodigd om aan boord te gaan van ‘De Tijd zal ’t leeren II’ en dat lukt me zonder tussen schip en schip te vallen, eigenlijk lopen de schepen naadloos in elkaar over. Het interieur is prachtig: voor de ronde
DE STAANDE WANDEN BESTAAN UIT KROMME STAALPLATEN delen is eiken gebruikt, de staande wanden bestaan uit kromme staalplaten en witte wanden completeren het geheel. Ik ben erg gecharmeerd van de staalplaten: ze zien er stoer uit, maar door de warmte die ze afgeven zijn ze aantrekkelijker dan de gemiddelde knuffelmuur (hebben ze die nog steeds in zwembaden?). Er wordt op gasolie gestookt en de staalplaten zijn min of meer uit de kluiten gewassen radiatoren. Ik kan niet beslissen wat ik het mooist vind: de klassieke, knusse uitstraling van de stuurhut of het imposante, moderne karakter van de woonkamer. Ze slapen nu al wel op het ‘nieuwe’ schip, met de kerst willen ze helemaal ‘over’ zijn.
16
Buurtjournaal nr. 4
Schip met geschiedenis Gevraagd naar verbouwingssuccessen en –blunders, geven beide aan gewoon heel erg blij te zijn met zoals het uitgepakt is: mooie materialen, de ruimtelijkheid, de krommingen. Je voelt, ziet, hoort, ruikt en ervaart dat je op een schip met geschiedenis woont, terwijl alles gloednieuw is. Een blunder is er ook te vertellen: ze zijn ervan overtuigd het duurste dak van Leeuwarden te hebben. De zaak is reeds twee maal betimmerd,
'De Tijd zal 't leren II' en de 'Klazina'
de eerste keer door Jef, zijn bloed, zijn zweet en zijn tranen. De zaak kwam spontaan weer los, net zoals Jef ’s tranen. Inmiddels heeft de vakman het allemaal dunnetjes overgedaan en ligt de zaak er nu mooi en stevig op, met dank aan Evert-Jan. Wat heeft het wonen op een schip Jef en Hester gebracht? Ze hoeven er niet lang over na te denken: vanaf dag 1 heeft het hen tot flexibeler mensen gemaakt. Toen ze nog op de flat woonden, leefden ze in een snelle wereld, waarbij werk en carrière prioriteit had. Vooral het Franse avontuur heeft hen de ratrace doen verlaten en ervoeren ze als nieuw begin. Het overwinteren in Narbonne was daarbij het hoogtepunt, waar goede herinneringen aan bewaard worden. Daarnaast houden ze van de ‘schippers-onder-elkaarcultuur’, waarbinnen mensen met totaal verschillende achtergronden
elkaar goed kunnen vinden in de gezamenlijkheid van de waterbewoner.
En je maakt nog eens wat mee! Zoals die keer dat ze vastliepen in de Biesbosch. Niet een beetje vast, maar gewoon erg veel boel vast. Met een hoogzwangere Hester aan boord. En natuurlijk geen marifoon aan boord, waarom zou je? Of die keer dat ze in de haven van Rotterdam bijna overvaren werden door een containerschip. En geen klein containerschip, je hebt het dan zo maar over 10 etages hoog. Zeg maar zo’n torenflat waar ze ooit woonden. Twee vaarbewijzen op zak, de dagelijkse werkelijkheid, wederom geen marifoon aan boord en heilig ontzag voor reuzen van schepen: het waren de ingrediënten voor een huiveringwekkende ervaring! Jef en Hester hebben hun gastvrijheid en verhalen met me gedeeld, het was weer een hele ervaring voor deze landrot. Janny Kamp.
Buurtjournaal nr. 4
17
Garage Emmakade E.Hoeksma
GARAGE EMMAKADE
uw Bovag autobedrijf voor:
· Occasions · Onderhoud · A.P.K. · Banden · Accuʼs · Uitlaten · AIRCO Service · Motor storing
Al meer dan 35 jaar een vertrouwd adres voor onderhoud en APK.
www.garage-emmakade.nl
Emmakade 148 - 8933 AX Leeuwarden - Tel. 058 212 82 13 - Fax 058 216 44 50
Muziek in het buurthuis Cello
Celloles voor jong en oud Ons onvolprezen wijkgebouw herbergt van alles en nog wat. Een nieuwe loot aan de stam is celloles. Annette Scholten woont in Groningen maar geeft ook les in Leeuwarden. Elke maandag geeft ze de hele dag les, en om de week ook ’s avonds. ‘Ik gaf celloles op Parnas, maar helaas ging Parnas dicht. Toen ben ik op zoek gegaan naar een plek in Leeuwarden om zelf les te geven, mede op verzoek van het Fries Jeugdorkest. Leraren cello zijn dun gezaaid.’ Ze kwam in het wijkgebouw van de Oranjewijk terecht omdat ze beheerder Henk Krist goed kent en daarnaast lesgeeft aan iemand uit de Oranjewijk. Ze is blij met het wijkgebouw. ‘Het is een ideale ruimte, het is groot genoeg en het klinkt er goed, ook als je met meer mensen tegelijk speelt.’
Leeftijd Annette Scholten heeft maar liefst 22 leerlingen die in het wijkgebouw les krijgen. Leeftijd is geen bezwaar, ze geeft les aan jong en oud. ‘Soms komen er mensen tussen de 60 en de 70, zij hebben na hun pensionering eindelijk tijd om celloles te ontvangen. De leeftijd is geen probleem, hoor. Je kunt nog best leren cello spelen op oudere leeftijd, mijn oudste leerling was zelfs 80 toen hij begon en dat ging ook nog. Ik heb trouwens ook veel jonge leerlingen.’
bruikt. Je kunt de snaren strijken maar ook plukken. Het is trouwens niet zo dat je ook contrabas kunt spelen als je ook cello speelt. Beide instrumenten hebben hun eigen manier van spelen nodig.’ De contrabas is ondertussen niet helemaal verdwenen uit het leven van Annette. ‘Mijn man is contrabassist, hij geeft alleen les in Groningen.’ Er is nog een instrument dat Annettes belangstelling heeft: de Lame Sonore, oftewel de zingende zaag, maar die laatste term doet geen recht aan het instrument. Wie wil weten hoe het klinkt, kan dat beluisteren op haar website.
Kindertheater
Naast de cellolessen houdt Annette zich ook bezig met kindertheater in Groningen. De Hanzehogeschool en de universiteit geven het kindertheater subsidie om een nieuwe manier van werken met de kinderen te ontwikkelen. Niet met een leraar die vertelt hoe het moet waarna de leerlingen het moeten nadoen, maar met een methode die de kinderen stimuleert zelf hun talenten te ontwikkelen. Dit voorjaar hield Annette een voorspeelavond in het wijkgebouw, on- Annette speelt zelf in het Noord-Nederlands Orkest en in het Noordder andere voor de ouders van de leerlingen. ‘Er kwamen wel 60 mensen poolorkest. Meer informatie? www.annettescholten.nl luisteren, daar was ik heel blij mee!’ Eens in de zoveel tijd spelen alle leerlingen samen, dan hebben we een echt cello-ensemble, zegt Annette. Ineke Evink
Toen ze negen jaar was, begon ze zelf met celloles. ‘Eigenlijk had ik liever de contrabas gekozen maar toen kon dat nog niet, daar werd je te klein voor gevonden. Daarom werd het de cello. Ik vond het instrument een fascinerende klank hebben, prachtig! Een cello zit echt tussen viool en contrabas in, je past technieken toe die je ook op die instrumenten ge-
Buurtjournaal nr. 4
19
CREATIVITEIT IN DE ORANJEWIJK CH2018
De successtory van het pompeblĂŞd logo Raadsel: het kijkt naar je met cirkelvormige oogjes. Vanuit vlaggen, autobumpers, etalages, badges, kranten en tijdschriften, reclamespotjes, t-shirts, bierviltjes etc. etc. Het kijkt op alle mogelijke manieren naar je sinds vorig voorjaar. En dat niet alleen in en om Leeuwarden, maar provinciewijd, zelfs landelijk. Eenmaal wapperde het vanaf de Westertoren, hartje Amsterdam
20
Buurtjournaal nr. 4
Tweede vraag: waar komt dat logo LWD2018 vandaan? Welke creatieve geesten zitten erachter? Om die vraag te beantwoorden duiken we in de korte succesvolle geschiedenis van Leeuwarden als kandidaat voor de culturele hoofdstad van Europa. Maar dan is het direct al oppassen geblazen! Er zijn ontzettend veel aantrekkelijke zijsporen die ons maar al te gauw kunnen afleiden van onze speurtocht naar de herkomst van het logo. Om maar iets te noemen: wat dacht u van het kleurige stofomslag en de vormgeving van het ‘bidbook’ waarmee Den Haag, Utrecht, Maastricht en Eindhoven gepasseerd werd en Leeuwarden de titel in de wacht sleepte. Nog altijd in volle glorie met de integrale tekst terug te vinden op www.2018.nl. En weet u wel wat er sinds die gedenkwaardige verkiezing van 6 september 2013 allemaal op het Leeuwarder menu staat aan plannen en initiatieven? De nieuwste en allernieuwste ontwikkelingen zijn moeiteloos te volgen door je in te schrijven voor de Nieuwsbrief op diezelfde site. Maar zie je wel, we dwalen alweer behoorlijk af.
Terug naar het logo. Wat blijkt? De broedplaats waar die unieke creatie werd verzonnen ligt in de Oranjewijk, aan de Emmakadebij BW H Ontwerpers. U kent waarschijnlijk dat mooie brede pand wel waar overdag twee enorme deuren openstaan en een wisselend team van enthousiaste gasten achter forse computerschermen bezig is. Ik maak een afspraak met de algemeen en creatief directeur Douwe Huitema en tref daar ook de zelfstandig ontwerpster Barbara Jonkers, die met grafisch ontwerper Sanne Hiddema de vormgeving van het eerder genoemde bidbook heeft gecreëerd. Samen reconstrueren we in grote lijnen de successtory van het LWD2018 logo.
E
n sta niet verbaasd (of eigenlijk wel) als het je binnenkort ook in het De start: januari 2012. buitenland aanstaart. Met twee cirkeloogjes en een wit kraaltje er- Aan het begin van de maand vindt Douwe een bommelding van een tussen. Met de verbaasde uitdrukking van een zombie, of van een boos- opdracht op zijn bureau, afkomstig van het hoofd communicatie van aardig gnoompje, of van … vul zelf maar in wat voor indruk het op jou de gemeente Leeuwarden. Ontwerp alsjeblieft een logo waarmee de maakt. Iedereen kan er zo ongeveer in zien wat ie wil. Weet je trouwens Friese hoofdstad zich kandidaat kan stellen voor de verkiezing Culturele al waarover we het hebben? Precies!! Hoofdstad van Europa 2018. Bijbehorende deadline: eind van de maand!
Buurtjournaal nr. 4
21
Van de maand januari 2012 wel te verstaan! Leeuwarden zogezegd in a hurry op zoek naar een visuele identiteit.
Juiste vibe
‘Er stond flink wat druk op de ketel en we waren als ontwerpersteam heel synergetisch, organisch en anarchistisch bezig. Een periode van sparren, Inspiratie presenteren, veranderen, opnieuw sparren. Van een dikke donkere brei Dat sprak het creatieteam enorm aan. ‘Dit is topsport’ (Douwe), ‘Ge- komen tot helderheid. We experimenteerden met het overbekende clivoelsmatig voel je meteen aan wat het moet worden’(Barbara) en meer ché van Friesland: het pompeblêd. Dat werd ons inspirerende uitgangsvan dat soort enthousiaste uitingen. De inspiratie begon te vonken en punt. We speelden met de kleuren blauw (=water), groen (=land), geel werd stevig aangewakkerd door wat er elders in de stad rondom het (=zonlicht), rood (=harten) en met de rondjes die de grondvorm van het thema LWD2018 op gang kwam. Zoals de activiteiten van Coöperatie plompenblad vormen. Zo kregen we een stapel ontwerpen. Alles werd 2018, een team van tekstschrijvers, kunstenaars, verhalenvertellers en dienstbaar aan het project, ja, we werden zélf het project. We kregen de visionairs dat druk bezig ging met het formuleren van de inhoudelijke juiste vibe en het wedstrijdgevoel werkte ook nog eens heel stimulerend. uitgangspunten voor het bidbook.
Grip
De grond in ons gebouw begon weer te trillen.’ Barbara en Douwe illustreren hun creatieve onderzoek met stapels printvellen vol probeersels uit die incubatiefase. Ik zie de prachtigste ontwerpen voorbij komen. Ze laten me mee beleven hoe ze jongleerden met vormen en bijbehorende teksten, hoe ze het nieuwe lettertype De Fryslân Sans (dat René Knip speciaal heeft ontworpen voor LWD2018) naadloos inpasten, hoe ze steeds meer grip op het logo kregen.
Nieuwe constructies Uit die plaatselijke aardbeving aan de Emmakade komt uiteindelijk de schitterende creatie voort die we inmiddels allemaal kennen. Als toelichting geven de makers op hun website een opsomming van de ideeën die ze erbij hebben gehad: ‘Transitie, Beweging, Transparantie, Gelaagdheid, Constructie, Verbinding. Uitnodigend tot het maken van nieuwe constructies.’ Dat laatste klopt helemaal. Het logo nodigt enorm uit tot steeds andere variaties en toepassingen. En reken er maar op dat het ons zal blijven verrassen tot en met 2018! Tot slot: de scheppers van het logo vinden het helemaal oké om een paar afbeeldingen uit het unieke wordingsproces met de lezers van onze wijkglossy te delen. Waarvoor heel hartelijk dank! Barbara Jonkers
22
Sanne Hiddema
Buurtjournaal nr. 4
Douwe Huitema
Hein Kraij
Sint Maarten: de foto's
! r a a h n e m e h r o o v t p i n Gek www.haaridee. eu www.haaridees
hop.nl
www.facebook. com/haaridee De Haar ide
Oranje Nassaustraat 19 8933 BR Leeuwarden tel. (058) 2135256
Vera, Sim
one, Deb
haaridee@gmail.com www.haaridee.eu
Huisartsenpraktijk B.R. Westerman Coopmansstraat 50 ( bij het Cambuurplein) Tel: 058-2124680 Voor huisartsenzorg bij u in de buurt: www.westermanhuisarts.praktijkinfo.nl
Voorheen zaten wij 15 jaar in de Oranjewijk. Maar nu kunnen we u van dienst zijn in een ruim modern centrum.
e crew
ora en A
nnelie
Kunst & cultuur Zinnenprikkelend spektakel
Cultuurexplosie in de Oranjewijk
H
et was een hartverwarmende bonte culturele avond, die zaterdag- Het spits van het tweede deel werd afgebeten door singer-songwriter avond van 30 november jongstleden. In het Oranjewijkgebouw Hans Kemper. Hij vertolkte, met de spits nog in z’n mond, voor een werd kwaliteit onderstreept en gevierd, nieuw talent gelanceerd en ademloos publiek drie schitterende liederen van de onvolprezen Neil uitbundig ontvangen, en raakte menigeen danig geroerd door de ver- Young. Hij begeleidde zichzelf daarbij kranig op gitaar, hetgeen werd berassende optredens van de vele fijnbesnaarde artiesten. Schilders, dich- loond met een hartverwarmende ovatie van het uitzinnige publiek. De ters, muzikanten en vertellers trokken in groten getale liefhebbers en toegestroomde menigte kreeg nauwelijks de kans de handen te koelen, connaisseurs uit de diepste krochten van de wijk en van ver daar buiten. of werd al weer volledig in beslag genomen door een prachtige voorVoorwaar een onvergetelijke avond, geheel in stijl verbaal omlijst door dracht van de bekroonde dichter Eeltsje Hettinga. Met de verve en stijl spreekstalmeester Henk Krist, tevens bevlogen organisator van dit zin- die alleen de gelouterde meester kenmerken, bracht hij een selectie uit nenprikkelende spektakel dat ongetwijfeld de analen in zal gaan als cul- z’n oeuvre ten berde die velen als onnavolgbaar zullen hebben ervaren. Nederige dank werd daarna zijn beloning. Als finale was er een primeur. turele avond. De voor menigeen nog onbekende Henk Jan Fokkema trad naar voren De avond bestond uit een royale pauze die twee maal onderbroken werd en presenteerde zich als een begenadigd cabaretier die zijn publiek moeidoor een blok van optredens met drie acts. De eerste artiesten zetten teloos om de vingers wond. Hij deed dit met zoveel vaart en klasse dat het woord ‘bescheigelijk de toon en denheid’ voor alle legden daarbij de lat aanwezigen voortaan hoog voor de voleen andere klank zal gende acts. Waren zij hebben. Het tussen in staat het niveau te een lach en een traan evenaren waarmee heen en weer geslinhet koor ‘Douchegegerde publiek herluk’ de reeks inzette? vond zichzelf daarna Vertwijfeld keken zij in de welkome aantoe, wanneer er telsluitende pauze die kens weer met een ten derde male werd nonchalant en luchingesteld. tig gemak een volgende, heerlijk in het geDe geanimeerde hoor liggende, song culturele conversawerd ingezet. Het tie de zich na afloop muzikaal gezelschap onder leiding van Simon Hoogstins gaf na een vurrukkuluk applaus het ontspon kende in warmte, spontaniteit en zelfverzekerde openheid zijn publiek over in handen van Henk Krist, die voor deze gelegenheid de pi- gelijke niet. Geen wonder, deze vond immers plaats tegen het decor van ano bespeelde als melancholische laag onder poëtische verwonderingen de vrijmoedig geschilderde zelfportrettenreeks van de schildersclub van van dichter Minne Velstra. Krist schroomde daarbij niet de woorden van de Oranjewijk. Alweer onder leiding van Henk Krist. Zijn klus zit er nu op, maar de roep om een vervolg klinkt nu al rondom en ons als muziek Velstra raak, met kundige melodieuze spetters te kleuren. in de oren! Het blok werd besloten door stemkunstenares Sina Keuning die voor de gelegenheid een jazzgitarist en koperblazer had meegenomen. Vanuit Minne Velstra aanvankelijk vreemd geluid ontstonden in het gehoor van het verbaasde publiek steeds meer de herkenbare patronen van door hen geliefde songs en waanden zij zich bij wijle op de thee bij de Andrew Sisters. Nadat het uitzinnige publiek tot bedaren was gebracht, hervond de pauze z’n voortgang.
Buurtjournaal nr. 4
25
Dieet Calorieën tellen of anders leven?
Gewoon eten Eerst komt december, dan januari. Oftewel eerst komt het eten, dan het diëten. Maar helpt het eigenlijk wel, dat diëten? Nee, zeggen voedingsdeskundigen.
J
e volgt een tijdje een dieet maar na een paar weken is een bakje chips nou ook weer niet zo erg en nog even later eet je weer wat je altijd at. Met een beetje pech zelfs met een paar kilo erbij als resultaat. Als het nou een paar kilo was, dat extra gewicht waar je graag vanaf wilt, dan lukt het nog wel. Maar meer dan 10% van je gewicht blijvend verliezen, daar slagen maar weinig mensen in. De eerste tip is daarom: voorkom dat je te dik wòrdt.
Helaas, vaak is het leed al geschied. Op een dag word je wakker en merk je dat je spijkerbroek echt niet meer dicht kan, of de weegschaal blijft definitief hangen op vele kilo’s te veel. Het zwangerschapsvet is niet weg te krijgen, de bierbuik voelt zich inmiddels prima op zijn plek, en met reden. Wat te doen? De meest voor de hand liggende dingen weten we zo wel: af en toe een biertje is prima, zes pilsjes op een avond is te veel. Af en toe een koekje is niet erg, de hele zak leegkanen, kun je beter laten. Fastfood zou je hooguit af en toe moeten eten en wat meer bewegen kan geen kwaad.
26
Buurtjournaal nr. 4
Van zulke eenvoudige wijsheden moeten we het hebben want van voedingsdeskundigen hoeven we het niet te verwachten, die vechten elkaar al jaren de tent uit. Emeritus hoogleraar voedingsleer aan de Vrije universiteit Martijn Katan beweerde ooit dat je net zo goed een broodje kroket kunt eten als een broodje kaas: ‘In vergelijking met een broodje kaas', schreef hij, ‘bevat een broodje kroket minder vet en calorieën, veel minder onverzadigd vet, iets meer ijzer en qua vitamines schelen ze weinig.’ Het kwam hem te staan op reprimandes uit verschillende hoeken. Katan is een echte mythe-slasher: appels en peren zijn niet zo gezond als we denken, en spinazie bevat nauwelijks bruikbaar ijzer. Hè jammer. Katan houdt zich aan de wetenschappelijk bewezen feiten maar is soms wel erg van het 'meten is weten'.
DNA Het is natuurlijk ook lastig uit te zoeken wat echt gezond is en wat niet. Het regent op dit moment dieetboeken dus wie per se een dieet wil, Gezondheid heeft niet alleen te maken met je voedselinname maar ook kan te kust en te keur. Dokter Frank met zijn eiwitdieet heeft het een met je DNA en andere leefomstandigheden. En iedereen zit weer an- stuk rustiger gekregen want de Voedselzandloper heeft nu de aandacht. ders in elkaar. De een ontwikkelt diabetes type 2 terwijl hij mager is en Vette vis, witte of groene thee, donkere chocolade, broccoli, walnoten gezond leeft, de ander eet zich een leven lang lek aan koek, heeft een en vruchtensap; maar geen frisdrank, weinig melkproducten, suikers en BMI dat ver in het rood staat maar heeft nergens last van. Te vergelijken rood vlees. Havermoutpap wordt weer in veel gezinnen als ultiem ontmet de oom van 90 jaar die zijn hele leven al rookt. Je weet het alleen niet bijt gezien, de broodconsumptie daalt aanzienlijk. Behalve slank leef je van te voren. Daarnaast wordt veel wetenschappelijk onderzoek gefinan- met dit dieet een stuk langer, belooft de Voedselzandloper. cierd door de voedselindustrie. En wiens brood men eet‌ Schrijver Kris Verburgh heeft ondertussen alle hoeken van de wetenEn wat te denken van de zoektocht naar stofjes die ergens tegen zouden schapskamer al gezien. Voedingsdeskundigen vegen de vloer aan met helpen zodat we ze in een pil kunnen stoppen? Vitamine C was de abso- zijn dieet. Maar al die voedingsdeskundigen kunnen zelf ook niets anlute favoriet van mijn jeugd. Als je maar genoeg vitamine C binnenkreeg, ders dan het eeuwige mantra herhalen: minder eten, meer bewegen. Het was de algemene overtuiging, dan werd je niet ziek. Zo simpel blijkt het heeft niet geholpen. Nederland wordt dikker en dikker. niet te zijn. Vitamine C kan niet zonder zink, je lichaam neemt het aanwezige ijzer lang niet altijd goed op. Alles is afhankelijk van elkaar. Laat Misschien is het antwoord dan ook niet het zoveelste nieuwe dieet waarnou net groente en fruit zoals ze in de natuur groeien alles geven wat je voor je al dan niet obscure winkeltjes en webshops moet afstruinen. Misschien moeten we wel gewoon weer normaal gaan eten. Drie maaltijden nodig hebt. per dag, aan tafel. Twee keer per week wat lekkers bij de film of je favo
Buurtjournaal nr. 4
27
Trap riete serie, maar niet elke avond. Geen frisdrank meer maar water of thee. Geen pakjes en zakjes maar zelf koken, mèt de kinderen als je die hebt. Koken is leuk en ze gaan er beter van eten. Kant-en-klare producten bevatten vaak mononatriumglutamaat (E621), ook wel bekend onder de naam ve-tsin. E621 is een door de Europese Unie goedgekeurd hulpmiddel maar ik vermijd het liever omdat het aanzet tot meer eten. Het heeft dezelfde werking als zout: het versterkt de smaak. Nog een nadeel van hapklare brokken: suiker. Zelfs in worst zit suiker! Van suiker krijg je honger èn dorst, dat weet iedereen die in zijn eentje thuis is en een pak koekjes open maakt. Blijf er dan nog maar eens van af. Het beste af ben je door de suiker helemaal te schrappen en geen kanten-klaar voedsel te kopen. Het vereist een omslag in je dagelijkse leven maar loont de moeite!
Het is aan te raden regelmatig grote hoeveelheden eten te koken zodat je het eten per portie kunt invriezen, handig als je een keer geen tijd hebt om goed te koken. Houd een paar recepten achter de hand als je haast hebt maar toch iets fatsoenlijks naar binnen wilt werken. Bewegen is prima en daarvoor hoef je echt niet meteen naar de sportschool. Pak de fiets in plaats van de auto, de trap in plaats van de lift. Leg je gewoontes onder de loep en bepaal welke je wilt veranderen. Het is een manier van leven en dat helpt meer dan welk dieet ook. Ten slotte, eten is meer dan calorieën tellen, en calorieën zijn maar het halve verhaal. De volkswijsheid die wil dat ieder pondje door het mondje gaat, is waar en niet waar. Het maakt natuurlijk wel degelijk uit of je die calorieën uit een reep chocolade haalt of uit een wortel, een mens is geen simpele verbrandingsmotor. Let goed op van welk eten je de neiging krijgt meer en meer te eten. Vaak is dat iets waar veel suiker, vet of zout in zit. En haal het gewoon mondjesmaat in huis. Letterlijk. Ineke Evink
28
Buurtjournaal nr. 4
Wijknieuws varia
Oud Papier 2014 • • • • •
6 januari 3 februari 3 maart 31 maart 28 april
• • • • •
26 mei 23 juni 21 juli 18 augustus 15 september
Woensdag 8 januari 2014: Ook dit jaar doet de Oranjewijk mee aan de Kerstbomenactie van de gemeente Leeuwarden. De kerstbomen worden op 8 januari om 15.00 uur opgehaald bij de verzamelplaats bij de speeltuin. De bomen worden dus niet opgehaald of verzameld door Omrin of door de kinderen van de Oranjewijk! Tenzij er een kerstbomencoördinator opstaat, die de boel wil regelen…… Voor iedere boom ontvangt de Wijkvereniging € 0,45 en een sinaasappel. De sinaasappels schenken we aan de daklozen van ZIenn. Donderdag 16 januari 2014: Op 16 januari organiseert de gemeente een inloopavond voor de bewoners van de Willem Lodewijkstraat, Achter de Hoven en de Spoorstraat in wijkgebouw Het Knooppunt in de Knoopstraat. De bewoners zullen dan worden geïnformeerd over de verkeersaanpassingen in hun straten en bij de spoorwegovergang. De aanpassingen staan gepland van medio juni tot eind september 2014. De bewoners ontvangen nog een uitnodiging van de gemeente.
• 13 oktober • 10 november • 8 december
Vrijdag 17 januari 2014: Van 17.00 tot 19.00 uur wordt de jaarlijkse VrijwilligersNieuwjaarsborrel gehouden in het buurthuis. Alle vrijwilligers van de Wijkvereniging en het Wijkpanel zijn welkom voor een hapje en een drankje. De uitnodiging volgt via de e-mail.
Vrijdag 21 maart 2014: Op 21 maart wordt de Oranjemoestuin op de hoek Emmaplein/Emmakade officieel en feestelijk geopend. De werkgroep onder aanvoering van Femke Molenaar heeft het afgelopen jaar alle benodigde voorbereidingen getroffen, waardoor de bewoners rondom het Emmaplein in het voorjaar van 2014 echt aan de slag kunnen met hun stadsmoestuin. De bruikleenovereenkomst met de gemeente is getekend en de financiering is rond. Het Oranjefonds, de Ondernemers Vereniging van de Oranjewijk en de gemeente Leeuwarden Oranjewijk financieren het gehele project; de deelnemers zullen met een jaarlijkse bijdrage het verdere onderhoud financieren.
sponsor worden van de wijkvereniging? Dat kan! Voor maar € 10,= per jaar ondersteunt u al die fraaie activiteiten van de wijkvereniging, zoals het uitbrengen van de wijkkrant, de lampionnenoptocht, het Paasfeest, de winter- en zomerfeesten en het onderhoud en schoonmaken van de speeltuin en het buurthuis. Vul het machtigings
Zaterdag 22 maart 2014: Van 29 maart tot en met 4 april is de landelijke Odd Fellowweek 2014, waar de Leeuwarder loges ook aan deelnemen. De Odd Fellows aan de Emmakade stellen voor om op 22 maart – in samenwerking met de Wijkvereniging - een burendag in de Oranjewijk te organiseren. De voorbereidingscommissie buigt zich nog over het programma, maar de datum staat vast. Zaterdag 30 maart 2014: Zomertijd! Zondag 20 en Maandag 21 april 2014: Paaseieren schilderen en zoeken. Zaterdag 26 april 2014: Koningsdag!
formulier in dat te downloaden is van www.oranjewijk.nl (wijkvereniging > Incasso Contributie) of neem contact op met de penningmeester Eelke Heidinga (Eelke@emmakade18.nl).
Buurtjournaal nr. 4
29
Colofon
Ken uw wijk
redactie Ineke Evink Hein Kraij Christine Pietersen
Kopij Inleveren vóór: 15 maart 2014 mail naar: oranjewijk@gmail.com
Contactpersoon Hein Kray Emmaplein 8 tel: 058 - 216 48 45
Gastschrijvers Peter Jeeninga Janny Kamp Femke Molenaar Luuk van der Veen
D
e huizen in de Oranjewijk zitten stikvol leuke details. Zo leuk, dat het altijd een plezier blijft in de wijk rond te wandelen. Om uw oplettendheid een handje te helpen en nog beter te kijken naar al die mooie versieringen waar de bouwvakker anno 1900 nog tijd en ruimte voor kreeg, heeft uw Buurtkroniek de rubriek Ken uw wijk.
Grafische vormgeving Alle Schilstra
Weet u waar het detail op de foto te vinden is, compleet met straatnaam en huisnummer? Stuur de oplossing in naar oranjewijk@gmail. com. Beloning: eeuwige roem, of in ieder geval tot het volgende nummer uitkomt. Voor de goede orde: eigenaren van het betreffende pand zijn niet uitgesloten van deelname. Wel hebben andere Oranjewijkers voorrang als ze de goede oplossing weten. De vorige keer plaatsten we een foto van het charmante toiletraam van het huis op de hoek Emmaplein-Gysbert Jaoicxstraat en is geraden door de eigenaren zelf. Hulde!
Opmaak Chantal de Jongh & Alle Schilstra
Fotografie Auke Helder Cees Jolmers Janny Kamp Hein Kraij Joop Loonstra Luuk van der Veen en de halve Oranjewijk
Oplage 875
Bezorging Jordi Postma
Printservice Copy Service Leeuwarden
Jaargang 13
Serious Request
V
an 18 t/m 24 december stond Leeuwarden op z’n kop. Serious Request 2013 trok duizenden bezoekers naar Leeuwarden en het was dag en nacht feest op het Wilhelminaplein. Het slotspektakel op het Oldehoofsterkerkhof was een denderend en zinderend feest dat de stad op z’n grondvesten deed trillen. Het fantastische eindbedrag van € 12.302.747,= werd behaald dankzij de inzet van talloze Nederlanders. Ook vele Oranjewijkers deden hieraan mee. De foto’s op de achterzijde zijn ‘geleend’ van al die Oranjewijkers.
De allermooiste actiefoto hebben we hier rechts afgebeeld: waternimfje Freija Loonstra ging onderwaterzwemmen voor het goede doel. De ouders konden de foto kopen en de opbrengst ging naar Serious Request.
winter 2013
www.oranjewijk.nl
De redactie van de Oranjewijkkrant wenst alle bewoners van de Oranjewijk een inspirerend en bruisend 2014 toe!