Het is lente in de Oranjewijk!
Buurtjournaal nr. 5
nr. 1
Kom naar Bakker Bart!
Je kunt op elk moment van de dag bij ons terecht voor een ovenvers brood, een krakend vers belegd broodje, een heerlijke broodsnack en een vers gezet kopje koffie.
redactioneel
inhoud
A
Ingezonden
lle bomen in de Oranjewijk staan op springen. Overal frisse groene blaadjes, knoppen, bloesem. Hier en daar al heel kleurige trossen, soms meer bloemen dan blad. En met vaste regelmaat gemeentewerkers die komen schoffelen en harken in de perkjes en onkruid verwijderen uit de trottoirranden. De Oranjewijk op haar mooist.
e vlaaien t s r e k k De le ellen via t s e b e n onli .nl
rt
erba k k a b . w ww
Verschillende wijkbewoners zie je een eigen bijdrage leveren aan deze natuurlijke feestelijkheden. Ze benutten de ramen van hun huis die aan de straatkant liggen om een statement te maken naar de voorbijgangers. Wie kent niet, al wandelend door de Gysbert Japicxstaat, die twee mysterieuze Aziatische gestaltes die je vanuit een erker aan- en nakijken? Of de wisselende schilderijen voor de ramen van kunstschilder Idema of de affiches die bij wijze van billboard een compleet venster van het woonhuis van Peter Karstkarel opsieren? Allemaal signalen bedoeld om de bezoekers en bewoners van de Oranjewijk iets mee te geven of ergens attent op te maken. De laatste aanwinst is wat dat betreft een schilderijtje dat voor een venster van de Willem Lodewijkstraat geëxposeerd staat: het tafereel beeldt iemand af die zijn hondje uitlaat op de groenstrook aan de overkant met als achtergrond een voorbij zoevende trein, precies wat de schilderes waarschijnlijk dagelijks ziet als ze uit haar raam kijkt.
Openingstijden: maandag 09:00 - 18:00 dinsdag 09:00 - 18:00 woensdag 09:00 - 18:00 donderdag 09:00 - 21:00 vrijdag 08:30 - 18:00 zaterdag 08:30 - 17:00 BakkeBart Wirdumerdijk 5 8911 CB Leeuwarden Tel: (058) 212 55 09 Fax: (058) 216 80 95
De lekkerste
Wie zou er niet in de Oranjewijk willen wonen of toeven? Dat is moeilijk te zeggen maar een feit is dat enkele tientallen huizen in onze wijk te koop staan aangeboden. Een bordje in de tuin of een aanplakbiljet op je venster is natuurlijk ook een statement. Als voorbijganger ga je dan onmiddellijk fantaseren: zou het iets voor mij/ons zijn? Gaat het ze lukken hun huis te verkopen aan nieuwe buurtbewoners? Staat het al leeg of woont er nog iemand in? Zal ik dit pand tijdens de Open Huizen Dag eens van binnen bekijken? Als de vorige bewoners al een ander huis hebben aangeschaft zouden ze dit pand dan niet tijdelijk kunnen gaan uitbaten als Bed & Breakfast? Enzovoort, enzovoort. In ieder geval wensen we de ‘vertrekkers’ uit de Oranjewijk een goede verkoop van hun woning toe en de ‘nieuwkomers’ heten we met ons lentenummer van de ‘Oranjewijk ons koninkrijk’ van harte welkom.
Zangers M/V gezocht! Hardlopen in de Oranjewijk Nieuwe bezorger van de Oranjeglossy! Waar huiskamerconcerten ophouden... NHL doet binnenkort onderzoek Poezenissen Veelzijdig Annemarie Groenenberg Ultieme droom Oranjewijker wil internetmeldpunt overlast Roekoekoe! Het is lente! Een trend waar ik vrolijk van word Roots voormalige LPF liggen in de Oranjewijk Asperges ‘Veilig door de buurt’ Een gastvrij onthaal op het Emmaplein De Odd Fellows
Hein Kraij
‘Oars ite’ Cover: Frija Loonstra en Lotte Bruins
Zonnig paasplezier! Blokhuispoort Colofon Ken uw wijk
5 5 5 5 6 6 7 8 11 12 15 16 18 21 22 24 26 29 30 33 34 34
Kom naar Bakker Bart!
Je kunt op elk moment van de dag bij ons terecht voor een ovenvers brood, een krakend vers belegd broodje, een heerlijke broodsnack en een vers gezet kopje koffie.
redactioneel
inhoud
A
Ingezonden
lle bomen in de Oranjewijk staan op springen. Overal frisse groene blaadjes, knoppen, bloesem. Hier en daar al heel kleurige trossen, soms meer bloemen dan blad. En met vaste regelmaat gemeentewerkers die komen schoffelen en harken in de perkjes en onkruid verwijderen uit de trottoirranden. De Oranjewijk op haar mooist.
e vlaaien t s r e k k De le ellen via t s e b e n onli .nl
rt
erba k k a b . w ww
Verschillende wijkbewoners zie je een eigen bijdrage leveren aan deze natuurlijke feestelijkheden. Ze benutten de ramen van hun huis die aan de straatkant liggen om een statement te maken naar de voorbijgangers. Wie kent niet, al wandelend door de Gysbert Japicxstaat, die twee mysterieuze Aziatische gestaltes die je vanuit een erker aan- en nakijken? Of de wisselende schilderijen voor de ramen van kunstschilder Idema of de affiches die bij wijze van billboard een compleet venster van het woonhuis van Peter Karstkarel opsieren? Allemaal signalen bedoeld om de bezoekers en bewoners van de Oranjewijk iets mee te geven of ergens attent op te maken. De laatste aanwinst is wat dat betreft een schilderijtje dat voor een venster van de Willem Lodewijkstraat geëxposeerd staat: het tafereel beeldt iemand af die zijn hondje uitlaat op de groenstrook aan de overkant met als achtergrond een voorbij zoevende trein, precies wat de schilderes waarschijnlijk dagelijks ziet als ze uit haar raam kijkt.
Openingstijden: maandag 09:00 - 18:00 dinsdag 09:00 - 18:00 woensdag 09:00 - 18:00 donderdag 09:00 - 21:00 vrijdag 08:30 - 18:00 zaterdag 08:30 - 17:00 BakkeBart Wirdumerdijk 5 8911 CB Leeuwarden Tel: (058) 212 55 09 Fax: (058) 216 80 95
De lekkerste
Wie zou er niet in de Oranjewijk willen wonen of toeven? Dat is moeilijk te zeggen maar een feit is dat enkele tientallen huizen in onze wijk te koop staan aangeboden. Een bordje in de tuin of een aanplakbiljet op je venster is natuurlijk ook een statement. Als voorbijganger ga je dan onmiddellijk fantaseren: zou het iets voor mij/ons zijn? Gaat het ze lukken hun huis te verkopen aan nieuwe buurtbewoners? Staat het al leeg of woont er nog iemand in? Zal ik dit pand tijdens de Open Huizen Dag eens van binnen bekijken? Als de vorige bewoners al een ander huis hebben aangeschaft zouden ze dit pand dan niet tijdelijk kunnen gaan uitbaten als Bed & Breakfast? Enzovoort, enzovoort. In ieder geval wensen we de ‘vertrekkers’ uit de Oranjewijk een goede verkoop van hun woning toe en de ‘nieuwkomers’ heten we met ons lentenummer van de ‘Oranjewijk ons koninkrijk’ van harte welkom.
Zangers M/V gezocht! Hardlopen in de Oranjewijk Nieuwe bezorger van de Oranjeglossy! Waar huiskamerconcerten ophouden... NHL doet binnenkort onderzoek Poezenissen Veelzijdig Annemarie Groenenberg Ultieme droom Oranjewijker wil internetmeldpunt overlast Roekoekoe! Het is lente! Een trend waar ik vrolijk van word Roots voormalige LPF liggen in de Oranjewijk Asperges ‘Veilig door de buurt’ Een gastvrij onthaal op het Emmaplein De Odd Fellows
Hein Kraij
‘Oars ite’ Cover: Frija Loonstra en Lotte Bruins
Zonnig paasplezier! Blokhuispoort Colofon Ken uw wijk
5 5 5 5 6 6 7 8 11 12 15 16 18 21 22 24 26 29 30 33 34 34
In naam van Oranje Ingezonden stukken en oproepen
Activiteiten in het buurthuis
Ingezonden
Iedere tweede maandag van de maand: Wijkpaneloverleg van 20.00 – 22.30 uur
B
Iedere tweede en vierde maandag van 19.30 tot 21.30 uur: Meditatie in de traditie van Thich Nhat Hanh. Aanmelden en/of informatie: Wim Overdijk. Telefoon: 058 - 256 3100 Email: w.overdijk1@kpnplanet.nl
Op dinsdag van 19.30 tot 21.00 uur: Yoga. Aanmelden en/of informatie: Fokke Jansen Telefoon: 06 – 18 370 729 Email: fokkejansen@hotmail.com Website: www.ajani-yoga.nl Op woensdag van 14.00 tot 17.00 uur en van 20.00 tot 22.30 uur: Creatief schilderen. Aanmelden en/of informatie: Henk Krist. Telefoon: 06 - 26 218 914 Email: henkkri@gmail.com Website: www.lineone.nl/henkkrist
Op donderdag van 19.00 tot 22.00 uur: Trekzakclub. Aanmelden en/of informatie: Trees Veenstra. Telefoon: 058 - 266 5270 Email: trees.v@kpnplanet.nl Op vrijdag van 9.00 tot 11.00: Yoga. Aanmelden en/of informatie: Roel Beusen Telefoon: 06 – 48 631 459
Hilde Douma: Secretaris Emmakade 112, 058 - 212 58 08 Email: hildedouma112@hotmail.com Eelke Heidinga: penningmeester Emmakade 18, 058 - 212 87 52 Email: eelke@emmakade18.nl
Doede Postma Johan Willem Frisostraat 19, 058 - 215 31 53, Email: friso19@tiscali.nl
Beheerder wijkgebouw: Henk Krist Tel. 06 - 262 189 14, Email: henkkri@gmail.com
Sybren Terpstra Emmakade 124, 058 - 215 36 76, Email: hestersybren@hetnet.nl
Activiteitencommissie: • Alice Dijkstra • Gerard de Jong • Ines Jonker (inesmjonker@planet.nl
Erik van der Lee Emmakade 78, 06 - 423 119 50, Email: erik.vanderlee@hotmail.com
Gerard de Jong Gijsbert Japicxstraat 40 tel. 058 - 2133843 E-mail: gerardpvda@hotmail.com
4
Buurtjournaal nr. 1
Jan-Herman ten Have Oranje Nassaupark 1 tel. 058 - 7850054 E-mail: jan-herman@kpnmail.nl Christine Pietersen Emmaplein 4 tel. 06-47 892 112 E-mail: wijkpanel@oranjewijk.nl
Dieuwke van der Wal Spoorstraat 4
Multicultureel gospelkoor all for one uit Leeuwarden is op zoek naar zangtalent
L
ijkt het je leuk om bij een multicultureel gospelkoor te zingen? Kom dan een keer langs tijdens onze wekelijkse repetitie in MFC “Mozaïek” in de Vrijheidswijk. Het koor staat onder leiding van dirigent Wilco Kloosterman en de Afrikaanse muzikant Basile Maneka. Het repertoire varieert van
Afrikaanse gospelsongs, Franse, Engelse en Nederlandstalige Praise&Worship. Naast de wekelijkse repetities geven we een aantal keer per jaar een optreden. Op dit moment bestaat het koor uit meer dan 35 leden van Afrikaanse, Antilliaanse, Surinaamse, Duitse en Nederlandse afkomst.
Als je eerst eens wilt komen kijken, stuur dan een mail naar wilcokloosterman@gmail.com. We zijn ook te vinden op Facebook: www.facebook.com/allforonegospelchoir.
Hardlopen in de Oranjewijk
I
edere dinsdagavond traint Victor Plomp beginnende en geoefende hardlopers uit de Oranjewijk. Meedoen? Meld je dan om
Wijkpanel oranjewijk Fred Boonstra Emmaplein 9 tel. 058 – 2125149 E-mail: a.boonstra1@upcmail.nl
veel bladeren liggen kun je het soms niet terug vinden. Het siert u niet om hier zo mee om te gaan. Ook ruim ik geregeld de rommel op van mensen, die in de stad werken, maar hier hun auto parkeren. Die laten hier van alles achter naast de auto. Maar ik ruim vanaf nu geloof ik alleen maar de hondenpoep op en laat graag de rest aan u over.
Zangers M/V gezocht!
Bestuur wijkvereniging oranjewijk Voorzitter...... (vacant)
este Femke Molenaar. Ik heb de behoefte om te reageren op uw schrijven over hondenpoep in de vorige wijkkrant. Ik ben de eigenaar van de bouviers die – volgens u - grote hopen achterlaten bij de Willem Lodewijkstraat. Iedereen mag dat weten, daar hoeft u niet zo geheimzinnig over te doen. Maar u moet beter uw huiswerk doen. Het is schandalig, want als iemand de poep en rommel opruimt, dan ben ik het wel. Maar het kan gebeuren dat Bart zodanig dicht bij de sloot poept, dat ik er niet bij kan. En als er
Sita Vogelsang Willem Lodewijkstraat 105 tel. 058 – 2139848 E-mail: sita1@hotmail.com
19.30 uur bij de speeltuin. Kosten: af en toe een eurootje voor de oppas van de trainer (initiatief van de deelnemers).
Nieuwe bezorger van de Oranjeglossy!
N
a ruim een jaar de Oranjeglossy huisaan-huis te hebben verspreid, konden Minke, Hedde, Lize, Eelke en Nants het niet meer combineren met alle andere binnen- en buitenactiviteiten. Binnen no-time stond
er echter een nieuwe bezorger op de stoep en dat is Jordi Postma uit de Johan Willem Frisostraat. Veel succes Jordi bij deze zware en verantwoordelijke klus!
Buurtjournaal nr. 1
5
In naam van Oranje Ingezonden stukken en oproepen
Activiteiten in het buurthuis
Ingezonden
Iedere tweede maandag van de maand: Wijkpaneloverleg van 20.00 – 22.30 uur
B
Iedere tweede en vierde maandag van 19.30 tot 21.30 uur: Meditatie in de traditie van Thich Nhat Hanh. Aanmelden en/of informatie: Wim Overdijk. Telefoon: 058 - 256 3100 Email: w.overdijk1@kpnplanet.nl
Op dinsdag van 19.30 tot 21.00 uur: Yoga. Aanmelden en/of informatie: Fokke Jansen Telefoon: 06 – 18 370 729 Email: fokkejansen@hotmail.com Website: www.ajani-yoga.nl Op woensdag van 14.00 tot 17.00 uur en van 20.00 tot 22.30 uur: Creatief schilderen. Aanmelden en/of informatie: Henk Krist. Telefoon: 06 - 26 218 914 Email: henkkri@gmail.com Website: www.lineone.nl/henkkrist
Op donderdag van 19.00 tot 22.00 uur: Trekzakclub. Aanmelden en/of informatie: Trees Veenstra. Telefoon: 058 - 266 5270 Email: trees.v@kpnplanet.nl Op vrijdag van 9.00 tot 11.00: Yoga. Aanmelden en/of informatie: Roel Beusen Telefoon: 06 – 48 631 459
Hilde Douma: Secretaris Emmakade 112, 058 - 212 58 08 Email: hildedouma112@hotmail.com Eelke Heidinga: penningmeester Emmakade 18, 058 - 212 87 52 Email: eelke@emmakade18.nl
Doede Postma Johan Willem Frisostraat 19, 058 - 215 31 53, Email: friso19@tiscali.nl
Beheerder wijkgebouw: Henk Krist Tel. 06 - 262 189 14, Email: henkkri@gmail.com
Sybren Terpstra Emmakade 124, 058 - 215 36 76, Email: hestersybren@hetnet.nl
Activiteitencommissie: • Alice Dijkstra • Gerard de Jong • Ines Jonker (inesmjonker@planet.nl
Erik van der Lee Emmakade 78, 06 - 423 119 50, Email: erik.vanderlee@hotmail.com
Gerard de Jong Gijsbert Japicxstraat 40 tel. 058 - 2133843 E-mail: gerardpvda@hotmail.com
4
Buurtjournaal nr. 1
Jan-Herman ten Have Oranje Nassaupark 1 tel. 058 - 7850054 E-mail: jan-herman@kpnmail.nl Christine Pietersen Emmaplein 4 tel. 06-47 892 112 E-mail: wijkpanel@oranjewijk.nl
Dieuwke van der Wal Spoorstraat 4
Multicultureel gospelkoor all for one uit Leeuwarden is op zoek naar zangtalent
L
ijkt het je leuk om bij een multicultureel gospelkoor te zingen? Kom dan een keer langs tijdens onze wekelijkse repetitie in MFC “Mozaïek” in de Vrijheidswijk. Het koor staat onder leiding van dirigent Wilco Kloosterman en de Afrikaanse muzikant Basile Maneka. Het repertoire varieert van
Afrikaanse gospelsongs, Franse, Engelse en Nederlandstalige Praise&Worship. Naast de wekelijkse repetities geven we een aantal keer per jaar een optreden. Op dit moment bestaat het koor uit meer dan 35 leden van Afrikaanse, Antilliaanse, Surinaamse, Duitse en Nederlandse afkomst.
Als je eerst eens wilt komen kijken, stuur dan een mail naar wilcokloosterman@gmail.com. We zijn ook te vinden op Facebook: www.facebook.com/allforonegospelchoir.
Hardlopen in de Oranjewijk
I
edere dinsdagavond traint Victor Plomp beginnende en geoefende hardlopers uit de Oranjewijk. Meedoen? Meld je dan om
Wijkpanel oranjewijk Fred Boonstra Emmaplein 9 tel. 058 – 2125149 E-mail: a.boonstra1@upcmail.nl
veel bladeren liggen kun je het soms niet terug vinden. Het siert u niet om hier zo mee om te gaan. Ook ruim ik geregeld de rommel op van mensen, die in de stad werken, maar hier hun auto parkeren. Die laten hier van alles achter naast de auto. Maar ik ruim vanaf nu geloof ik alleen maar de hondenpoep op en laat graag de rest aan u over.
Zangers M/V gezocht!
Bestuur wijkvereniging oranjewijk Voorzitter...... (vacant)
este Femke Molenaar. Ik heb de behoefte om te reageren op uw schrijven over hondenpoep in de vorige wijkkrant. Ik ben de eigenaar van de bouviers die – volgens u - grote hopen achterlaten bij de Willem Lodewijkstraat. Iedereen mag dat weten, daar hoeft u niet zo geheimzinnig over te doen. Maar u moet beter uw huiswerk doen. Het is schandalig, want als iemand de poep en rommel opruimt, dan ben ik het wel. Maar het kan gebeuren dat Bart zodanig dicht bij de sloot poept, dat ik er niet bij kan. En als er
Sita Vogelsang Willem Lodewijkstraat 105 tel. 058 – 2139848 E-mail: sita1@hotmail.com
19.30 uur bij de speeltuin. Kosten: af en toe een eurootje voor de oppas van de trainer (initiatief van de deelnemers).
Nieuwe bezorger van de Oranjeglossy!
N
a ruim een jaar de Oranjeglossy huisaan-huis te hebben verspreid, konden Minke, Hedde, Lize, Eelke en Nants het niet meer combineren met alle andere binnen- en buitenactiviteiten. Binnen no-time stond
er echter een nieuwe bezorger op de stoep en dat is Jordi Postma uit de Johan Willem Frisostraat. Veel succes Jordi bij deze zware en verantwoordelijke klus!
Buurtjournaal nr. 1
5
Stadsproblematiek Kattenoverlast
Waar huiskamerconcerten ophouden... ...gaat KadeKunsten verder. Een cultureel samenzijn dat zich richt op het delen van muziek, poëzie, kunst, verhalen en theater in een kleine, intieme setting. Elk seizoen vindt er ergens aan de Emmakade in Leeuwarden KadeKunsten plaats. De Emmakade ligt aan het Nieuwe Kanaal, historisch gezien een vaarweg van betekenis; zonder het Nieuwe Kanaal geen verbinding en ontmoeting! De juiste plek dus voor een rendez-vous met andere levendige lieden. De locatie van Kadekunsten wisselt per keer; van een woonschip, aan een steigertje, in een huiskamer tot in het parkje, op de brug of in een oud kantoorpand. Maar altijd rondom het magische kanaal.
Optreden of exposeren? Lijkt het je leuk om het publiek kennis te laten maken met wat je doet en kan? Kom dan spelen, voordragen, showen of vertonen. Per avond kunnen maximaal acht sessies (acts, optredens etc.) van een kwartier plaatsvinden. E-mail wat je wilt komen doen naar: kadekunsten@gmail. com. Inschrijvingen uitsluitend via e-mail.
Publiek?
KadeKunsten zijn niet alleen voor de bewoners aan de Emmakade, iedereen die geïnspireerd wil worden of gewoon zin heeft in een bijzondere avond is welkom. Schrijf je wel even per e-mail (kadekunsten@gmail. com) in als publiek. Entree: een schappelijk
gebaar voor de gastheer/vrouw. Aantal gasten is afhankelijk van de locatie.
Gastlocatie? Wil je graag gastvrouw/heer van KadeKunsten zijn? Laat het dan ook weten via bovenstaand e-mailadres. Voorwaarde is dat de locatie rondom het kanaal is gelegen. KadeKunsten is een initiatief van Anneke Augusteijn, 06-52045161. Organisatie: Bettie Spits, Corrie Jullens en Anneke Augusteijn .
Poezenissen Nadat hondenpoep jarenlang op het ergernislijstje van veel mensen heeft gestaan, ergert met zich nu aan een ander huisdier, de kat. De gemeente ontvangt veel klachten van mensen die overlast van katten ervaren. Poepende en piesende katten in de tuin, jonge plantjes die uitgegraven worden, nestjes die worden leeggehaald, hoe meer katten in de wijk, hoe groter de ergernis. Soms is het de kat van de buren, maar steeds vaker is het een wild exemplaar.
N
u zullen de katten in de Oranjewijk vast allemaal een fijn plekje bij de kachel hebben, maar in Leeuwarden stijgt het aantal zwerfkatten aanzienlijk. De groep tamme zwerfkatten (die eerst ergens een plekje hadden) wordt groter en mengt zich met de wilde katten. De tamme zwerfkatten zijn vaak niet gecastreerd of gesteriliseerd, dus dat levert twee keer per jaar een nest wilde kittens op. Het jaar daarop produceren die ook twee nesten op en zo gaat het maar door.
Veel van die tamme en wilde zwerfkatten belanden in het asiel. Zes jaar geleden ving Dierenasiel De Wissel 450 katten per jaar op. Nu zijn dat er 850. Het asiel wordt te klein en de kosten stijgen. Het dierenasiel constateert ook dat veel katten besmet zijn met kattenaids. Deze ziekte wordt verspreid via het bloed.
NHL doet binnenkort onderzoek naar social media in de Oranjewijk
L
inken, retweeten en ontvrienden zijn begrippen die zijn ontstaan door social media. Online netwerken, zowel privé als zakelijk, ontwikkelt zich razendsnel. Door de komst van social media zijn de afgelopen jaren nieuwe manieren ontstaan voor communicatie. De wijkpanels van de gemeente Leeuwarden willen onderzoeken in hoeverre social media ingezet kunnen worden. Enerzijds om te
6
Buurtjournaal nr. 1
informeren over de wijk, anderzijds om de betrokkenheid met de wijk te vergroten. Een groep studenten van de opleiding Communicatie van de NHL Hogeschool is gevraagd dit onderzoek uit te voeren. In mei zal de vragenlijst voor het onderzoek gereed zijn en op verschillende manieren verspreid worden.
Wij hopen dat u aan dit onderzoek wilt meewerken!
Niet gecastreerde katers zijn vaker besmet dan gecastreerde. Zij besmetten weer poezen en kittens. Er zijn geen medicijnen voor en de kat zal er uiteindelijk dood aan gaan. Om kattenaids tegen te gaan is het van groot belang dat katten gecastreerd of gesteriliseerd worden. Ook het chippen van katten is van belang. Dierenopvang De Wissel kan dan makkelijker bepalen of een kat een eigenaar heeft.
Tips om katten uit uw tuin te weren:
1. Breng kattenschrikdraad aan op de schutting. Kattenschrikdraad is een speciaal soort schrikdraad met een lagere spanning dan die in de weilanden. 2. Breng op plaatsen waar geen regen valt stof besprenkeld met citroensap aan. 3. Leg koffiedrab op plekken waar veel gegraven wordt. De gemeente wil graag het welzijn van de 4. Plant onaantrekkelijke planten in de katten verbeteren en de overlast verminderen. tuin, zoals wijnruit, boerenwormkruid, Alle katteneigenaren zouden daarom hun kat afrikaantjes en planten met een moeten laten castreren of steriliseren en laten citroengeur. chippen. Aan kattenoverlast kan de gemeente 5. Zet satéprikkers of stekelige takken tussen weinig doen, omdat die vooral plaatsvindt in planten en bloemen. particuliere tuinen. Maar ze hebben wel een 6. Leg mottenballen neer op plekken waar paar tips: geen regen komt (niet bij moestuinen) 7. Maak ongewenste katten een paar keer nat met de tuinslang of -sproeier Tips om katten in de eigen tuin te houden: • Maak een hoog hek met verticale latten waar katten niet (gemakkelijk) overheen kunnen klimmen of onderdoor kunnen. • Plant juist aantrekkelijke planten, zoals kattenkruid, gamander of schildzaad, steenanjer, vetmuur, sierhaver, zachte lange grassoorten of kattengras • Zorg voor een zonnige, zachte ligplek Christine Pietersen
Mirjam Lasthuizen, Docent communicatie NHL Hogeschool
Bron: Gemeente Leeuwarden.
Buurtjournaal nr. 1
7
Stadsproblematiek Kattenoverlast
Waar huiskamerconcerten ophouden... ...gaat KadeKunsten verder. Een cultureel samenzijn dat zich richt op het delen van muziek, poëzie, kunst, verhalen en theater in een kleine, intieme setting. Elk seizoen vindt er ergens aan de Emmakade in Leeuwarden KadeKunsten plaats. De Emmakade ligt aan het Nieuwe Kanaal, historisch gezien een vaarweg van betekenis; zonder het Nieuwe Kanaal geen verbinding en ontmoeting! De juiste plek dus voor een rendez-vous met andere levendige lieden. De locatie van Kadekunsten wisselt per keer; van een woonschip, aan een steigertje, in een huiskamer tot in het parkje, op de brug of in een oud kantoorpand. Maar altijd rondom het magische kanaal.
Optreden of exposeren? Lijkt het je leuk om het publiek kennis te laten maken met wat je doet en kan? Kom dan spelen, voordragen, showen of vertonen. Per avond kunnen maximaal acht sessies (acts, optredens etc.) van een kwartier plaatsvinden. E-mail wat je wilt komen doen naar: kadekunsten@gmail. com. Inschrijvingen uitsluitend via e-mail.
Publiek?
KadeKunsten zijn niet alleen voor de bewoners aan de Emmakade, iedereen die geïnspireerd wil worden of gewoon zin heeft in een bijzondere avond is welkom. Schrijf je wel even per e-mail (kadekunsten@gmail. com) in als publiek. Entree: een schappelijk
gebaar voor de gastheer/vrouw. Aantal gasten is afhankelijk van de locatie.
Gastlocatie? Wil je graag gastvrouw/heer van KadeKunsten zijn? Laat het dan ook weten via bovenstaand e-mailadres. Voorwaarde is dat de locatie rondom het kanaal is gelegen. KadeKunsten is een initiatief van Anneke Augusteijn, 06-52045161. Organisatie: Bettie Spits, Corrie Jullens en Anneke Augusteijn .
Poezenissen Nadat hondenpoep jarenlang op het ergernislijstje van veel mensen heeft gestaan, ergert met zich nu aan een ander huisdier, de kat. De gemeente ontvangt veel klachten van mensen die overlast van katten ervaren. Poepende en piesende katten in de tuin, jonge plantjes die uitgegraven worden, nestjes die worden leeggehaald, hoe meer katten in de wijk, hoe groter de ergernis. Soms is het de kat van de buren, maar steeds vaker is het een wild exemplaar.
N
u zullen de katten in de Oranjewijk vast allemaal een fijn plekje bij de kachel hebben, maar in Leeuwarden stijgt het aantal zwerfkatten aanzienlijk. De groep tamme zwerfkatten (die eerst ergens een plekje hadden) wordt groter en mengt zich met de wilde katten. De tamme zwerfkatten zijn vaak niet gecastreerd of gesteriliseerd, dus dat levert twee keer per jaar een nest wilde kittens op. Het jaar daarop produceren die ook twee nesten op en zo gaat het maar door.
Veel van die tamme en wilde zwerfkatten belanden in het asiel. Zes jaar geleden ving Dierenasiel De Wissel 450 katten per jaar op. Nu zijn dat er 850. Het asiel wordt te klein en de kosten stijgen. Het dierenasiel constateert ook dat veel katten besmet zijn met kattenaids. Deze ziekte wordt verspreid via het bloed.
NHL doet binnenkort onderzoek naar social media in de Oranjewijk
L
inken, retweeten en ontvrienden zijn begrippen die zijn ontstaan door social media. Online netwerken, zowel privé als zakelijk, ontwikkelt zich razendsnel. Door de komst van social media zijn de afgelopen jaren nieuwe manieren ontstaan voor communicatie. De wijkpanels van de gemeente Leeuwarden willen onderzoeken in hoeverre social media ingezet kunnen worden. Enerzijds om te
6
Buurtjournaal nr. 1
informeren over de wijk, anderzijds om de betrokkenheid met de wijk te vergroten. Een groep studenten van de opleiding Communicatie van de NHL Hogeschool is gevraagd dit onderzoek uit te voeren. In mei zal de vragenlijst voor het onderzoek gereed zijn en op verschillende manieren verspreid worden.
Wij hopen dat u aan dit onderzoek wilt meewerken!
Niet gecastreerde katers zijn vaker besmet dan gecastreerde. Zij besmetten weer poezen en kittens. Er zijn geen medicijnen voor en de kat zal er uiteindelijk dood aan gaan. Om kattenaids tegen te gaan is het van groot belang dat katten gecastreerd of gesteriliseerd worden. Ook het chippen van katten is van belang. Dierenopvang De Wissel kan dan makkelijker bepalen of een kat een eigenaar heeft.
Tips om katten uit uw tuin te weren:
1. Breng kattenschrikdraad aan op de schutting. Kattenschrikdraad is een speciaal soort schrikdraad met een lagere spanning dan die in de weilanden. 2. Breng op plaatsen waar geen regen valt stof besprenkeld met citroensap aan. 3. Leg koffiedrab op plekken waar veel gegraven wordt. De gemeente wil graag het welzijn van de 4. Plant onaantrekkelijke planten in de katten verbeteren en de overlast verminderen. tuin, zoals wijnruit, boerenwormkruid, Alle katteneigenaren zouden daarom hun kat afrikaantjes en planten met een moeten laten castreren of steriliseren en laten citroengeur. chippen. Aan kattenoverlast kan de gemeente 5. Zet satéprikkers of stekelige takken tussen weinig doen, omdat die vooral plaatsvindt in planten en bloemen. particuliere tuinen. Maar ze hebben wel een 6. Leg mottenballen neer op plekken waar paar tips: geen regen komt (niet bij moestuinen) 7. Maak ongewenste katten een paar keer nat met de tuinslang of -sproeier Tips om katten in de eigen tuin te houden: • Maak een hoog hek met verticale latten waar katten niet (gemakkelijk) overheen kunnen klimmen of onderdoor kunnen. • Plant juist aantrekkelijke planten, zoals kattenkruid, gamander of schildzaad, steenanjer, vetmuur, sierhaver, zachte lange grassoorten of kattengras • Zorg voor een zonnige, zachte ligplek Christine Pietersen
Mirjam Lasthuizen, Docent communicatie NHL Hogeschool
Bron: Gemeente Leeuwarden.
Buurtjournaal nr. 1
7
IntervIew met een ondernemer In de oranjewIjk over het verBand tussen klokken en fIetsen
veelzijdig anneMarie groenenBerg coMBineert precisie Met vakManschap
M
omenteel speelt het onderwerp ‘tijd’ een opvallende een rol in mijn leven. Allerlei zaken die met tijdsverloop en tijdmeting te maken hebben komen opeens voorbij. Een paar voorbeelden: • de LC van 5 maart jl. interviewde de Dronryper klokkendokter Jacob Muurling, die met een stethoscoop in de oren zit te luisteren naar het mechanische hart van een antieke klok. In het artikel wordt hij dan ook ‘De dokter van de tik’ genoemd. • vanaf 16 februari draait in de bioscopen de prachtfilm HUGO van Martin Scorsese, over een jongetje dat achter de klok woont van het Gare Montparnasse in Parijs. Deze Hugo Cabret is de hele film lang in de weer met klokken en een menselijk ogende automaat en houdt een voortdurende race tegen de tijd. Prachtig, gaat dat zien! • bij mij thuis brak de ketting in het binnenwerk van onze staande Maastrichtse klok (die toch zeker 2 meter lengte meet) en zodoende landde het loodzware gewicht met een dreun op de vloer. Ik besloot het er niet bij te laten zitten.
8
bood, overwoog ze vervolgens of het graveren dan wel uurwerkmaken haar kansrijker zouden maken. Een aantal jaren aan de Vakschool Schoonhoven (bij Rotterdam) brachten haar duidelijkheid. Deze vakschool maakt op haar website de tekst als volgt reclame: ‘Gaan voor goud!’ - is de kreet die past als je kiest voor een opleiding op Vakschool Schoonhoven. Uiteraard krijg je te maken met edele metalen als je kiest voor de opleiding Goudsmeden of Juwelier. Maar ook een uurwerktechnicus krijgt regelmatig horloges in handen die een sieraad op zich zijn doordat edele metalen of edelstenen zijn toegepast. ‘Gaan voor goud!’ - ook omdat we ervan uit gaan dat je de ambitie hebt de beste te willen zijn op jouw vakgebied. Dit geldt zeker ook voor onze nieuwe opleiding Glazenier. Op de Vakschool in Schoonhoven krijg je volop de ruimte om die ambitie waar te maken’.
In de Gouden Gids, deed ik de ontdekking dat onze eigenste Oranjewijk een ‘uurwerkmaker’ rijk is. En natuurlijk ging ik bij haar niet alleen een nieuwe koperen ketting voor onze antieke klok aanschaffen maar sprak ik gelijk met haar af voor een interview. Ze heet Annemarie Groenenberg en haar klokkenwerkplaats zit min of meer verstopt achterin die winkel met de ligfietsen (u weet wel) op het Zuiderplein.
In het laatste jaar van haar opleiding liep Annemarie stage bij een klokken/ instrumenten/uurwerkmaker in Middelburg. Daar deed ze routine op en leerde bijzondere uurwerken kennen, zoals de schoorsteenpendules, bakregulateurs en Friesche staart- en stoelklokken. De opleiding aan de vakschool sloot ze succesvol af met twee diploma’s: Goudsmid en Uurwerkmaker. Ondertussen kreeg Annemarie verkering met iemand uit Leeuwarden.
Opleiding
Overstap naar Friesland
Bij Annemarie was het begin van haar loopbaan nogal vaag. Ze wist begin jaren ‘80 wel dat ze iets met haar handen wilde doen en daarom ging ze een opleiding tot goudsmid volgen. Omdat deze edele bezigheid haar te weinig perspectief op werk
In onze beknopte biografie van Annemarie is het inmiddels eind jaren ‘80. Ze verkast naar Leeuwarden en scoort een baan op haar nieuwe vakgebied in Joure bij Jacob ten Hoeve.
Buurtjournaal nr. 1
Op de nieuwe website van Jac. ten Hoeve lezen we: ‘Uurwerkmakerij Jac. ten Hoeve ontwerpt en maakt klokken, waarbij het ambacht wordt gecombineerd met moderne vormgeving tot innovatieve eigentijdse design klokken. Dit wordt gebracht onder de naam ‘time after time design’. Deze uurwerkmakerij bleek een geweldige leerschool voor Annemarie. Uurwerkmeester Jacob moedigt haar voortdurend aan om zoveel mogelijk vragen te stellen over problemen uit de dagelijkse praktijk. In Joure leert ze ook nog eens alle details van de complete opbouw én restauratie van antieke- en moderne klokken, barometers (Frysk Waarglês), horloges en meetinstrumenten kennen. Ze blijft er 12 jaar werken.
Fietsen en/of verder met klokken?
‘Je moet als klokkenmaker erg wennen aan de schaal waarop je werkt als fietsenmaker’, Nu even verder met het leven van Annemarie zegt Annemarie bij een terugblik op haar in vogelvlucht. Voor Annemarie komt tijd bij Pruis. ‘En er kwam een stevige slok onverwacht de fiets in the picture. Ze heeft naïviteit aan te pas dat ik daar aan begonnen er genoeg van om steeds maar weer de bus ben! Maar uit sociaal oogpunt is een winkel te nemen naar Joure of te carpoolen en ze met fietsen toch veel minder solitair dan een wil trouwens ook iets aan haar lijn doen. Bij klokkenmakerij.’ Kort en goed: Pruis houdt Perry Pruis op de Voorstreek schaft ze een ermee op, Annemarie neemt de zaak over, ligfiets aan en van het één komt het ander. wordt Brompton-dealer, verhuist het hele Pruis doet het onderhoud van de fiets, heeft bedrijf in 2003 naar het Zuiderplein en zet daar bij zijn fietsenwerkplaats een achterhuis dat de zaken voort met een fietsenwinkel voorin beschikbaar komt, Annemarie mag dat huren het pand en een uurwerkmakerij achterin. en begint hier een eigen uurwerkmakerij. Door haar dagelijkse omgang met Pruis en zijn Lastige combinatie fietsen wordt Annemarie al gauw ingevoerd Ik vraag Annemarie wat ze nu belangrijker in reparatie en onderhoud van vouwfietsen vindt: klokken of fietsen? Ze antwoordt en ligfietsen en maakt ze kennis met ‘de diplomatiek: ‘Hangt er vanaf waar ik mee Brompton-business’. bezig ben. In het maken van klokken heb ik een opleiding gehad, met fietsen heb ik alles Voor wie de naam Brompton nieuw zelf besnuffeld en bedacht. Bij fietsen gold dat is: Brompton is een echt icoon binnen als ik het kon, de klant het ook zou kunnen en het segment van de vouwfietsen. Alle volgens mij geldt dat niet voor klokken. Maar Brompton vouwfietsen worden ontwikkeld de combinatie is lastiger dan ik had gedacht.’ én geproduceerd in West-Londen, Alhoewel ze zowel klokken als fietsen in één Engeland. En geëxporteerd naar 33 landen winkel heeft ondergebracht, gebruikt ze over gans de wereld. De Brompton werd vanaf de start aparte telefoonnummers en ontwikkeld als een product om de vrijheid businesskaartjes voor haar beide bezigheden: en onafhankelijkheid van mensen te vergroten. Liever Lig fietsen voor de ene zaak en Groenenberg Dit concept is nog steeds het hart van alles Uurwerkmaker voor de andere. dat Brompton doet.
Een mooi moment om een paar foto’s te maken. Wat me daarbij voor het eerst opvalt is, dat als je een heleboel fietsonderdelen bij elkaar ziet, je bij wijze van spreken in het vergrote raderwerk van een uurwerk staat te kijken. Ik wijs Annemarie op deze overeenkomst en ze moet er wat om lachen. Dan neemt ze me mee naar een kunstwerkje, dat ze heeft opgehangen op de plek waar haar fietsenwinkel grenst aan de uurwerkmakerij. Het is een eenvoudig vormgegeven wandklok, die volkomen harmonisch gemonteerd is in het grote tandwiel van een fiets. Hein Kray
Buurtjournaal nr. 1
9
IntervIew met een ondernemer In de oranjewIjk over het verBand tussen klokken en fIetsen
veelzijdig anneMarie groenenBerg coMBineert precisie Met vakManschap
M
omenteel speelt het onderwerp ‘tijd’ een opvallende een rol in mijn leven. Allerlei zaken die met tijdsverloop en tijdmeting te maken hebben komen opeens voorbij. Een paar voorbeelden: • de LC van 5 maart jl. interviewde de Dronryper klokkendokter Jacob Muurling, die met een stethoscoop in de oren zit te luisteren naar het mechanische hart van een antieke klok. In het artikel wordt hij dan ook ‘De dokter van de tik’ genoemd. • vanaf 16 februari draait in de bioscopen de prachtfilm HUGO van Martin Scorsese, over een jongetje dat achter de klok woont van het Gare Montparnasse in Parijs. Deze Hugo Cabret is de hele film lang in de weer met klokken en een menselijk ogende automaat en houdt een voortdurende race tegen de tijd. Prachtig, gaat dat zien! • bij mij thuis brak de ketting in het binnenwerk van onze staande Maastrichtse klok (die toch zeker 2 meter lengte meet) en zodoende landde het loodzware gewicht met een dreun op de vloer. Ik besloot het er niet bij te laten zitten.
8
bood, overwoog ze vervolgens of het graveren dan wel uurwerkmaken haar kansrijker zouden maken. Een aantal jaren aan de Vakschool Schoonhoven (bij Rotterdam) brachten haar duidelijkheid. Deze vakschool maakt op haar website de tekst als volgt reclame: ‘Gaan voor goud!’ - is de kreet die past als je kiest voor een opleiding op Vakschool Schoonhoven. Uiteraard krijg je te maken met edele metalen als je kiest voor de opleiding Goudsmeden of Juwelier. Maar ook een uurwerktechnicus krijgt regelmatig horloges in handen die een sieraad op zich zijn doordat edele metalen of edelstenen zijn toegepast. ‘Gaan voor goud!’ - ook omdat we ervan uit gaan dat je de ambitie hebt de beste te willen zijn op jouw vakgebied. Dit geldt zeker ook voor onze nieuwe opleiding Glazenier. Op de Vakschool in Schoonhoven krijg je volop de ruimte om die ambitie waar te maken’.
In de Gouden Gids, deed ik de ontdekking dat onze eigenste Oranjewijk een ‘uurwerkmaker’ rijk is. En natuurlijk ging ik bij haar niet alleen een nieuwe koperen ketting voor onze antieke klok aanschaffen maar sprak ik gelijk met haar af voor een interview. Ze heet Annemarie Groenenberg en haar klokkenwerkplaats zit min of meer verstopt achterin die winkel met de ligfietsen (u weet wel) op het Zuiderplein.
In het laatste jaar van haar opleiding liep Annemarie stage bij een klokken/ instrumenten/uurwerkmaker in Middelburg. Daar deed ze routine op en leerde bijzondere uurwerken kennen, zoals de schoorsteenpendules, bakregulateurs en Friesche staart- en stoelklokken. De opleiding aan de vakschool sloot ze succesvol af met twee diploma’s: Goudsmid en Uurwerkmaker. Ondertussen kreeg Annemarie verkering met iemand uit Leeuwarden.
Opleiding
Overstap naar Friesland
Bij Annemarie was het begin van haar loopbaan nogal vaag. Ze wist begin jaren ‘80 wel dat ze iets met haar handen wilde doen en daarom ging ze een opleiding tot goudsmid volgen. Omdat deze edele bezigheid haar te weinig perspectief op werk
In onze beknopte biografie van Annemarie is het inmiddels eind jaren ‘80. Ze verkast naar Leeuwarden en scoort een baan op haar nieuwe vakgebied in Joure bij Jacob ten Hoeve.
Buurtjournaal nr. 1
Op de nieuwe website van Jac. ten Hoeve lezen we: ‘Uurwerkmakerij Jac. ten Hoeve ontwerpt en maakt klokken, waarbij het ambacht wordt gecombineerd met moderne vormgeving tot innovatieve eigentijdse design klokken. Dit wordt gebracht onder de naam ‘time after time design’. Deze uurwerkmakerij bleek een geweldige leerschool voor Annemarie. Uurwerkmeester Jacob moedigt haar voortdurend aan om zoveel mogelijk vragen te stellen over problemen uit de dagelijkse praktijk. In Joure leert ze ook nog eens alle details van de complete opbouw én restauratie van antieke- en moderne klokken, barometers (Frysk Waarglês), horloges en meetinstrumenten kennen. Ze blijft er 12 jaar werken.
Fietsen en/of verder met klokken?
‘Je moet als klokkenmaker erg wennen aan de schaal waarop je werkt als fietsenmaker’, Nu even verder met het leven van Annemarie zegt Annemarie bij een terugblik op haar in vogelvlucht. Voor Annemarie komt tijd bij Pruis. ‘En er kwam een stevige slok onverwacht de fiets in the picture. Ze heeft naïviteit aan te pas dat ik daar aan begonnen er genoeg van om steeds maar weer de bus ben! Maar uit sociaal oogpunt is een winkel te nemen naar Joure of te carpoolen en ze met fietsen toch veel minder solitair dan een wil trouwens ook iets aan haar lijn doen. Bij klokkenmakerij.’ Kort en goed: Pruis houdt Perry Pruis op de Voorstreek schaft ze een ermee op, Annemarie neemt de zaak over, ligfiets aan en van het één komt het ander. wordt Brompton-dealer, verhuist het hele Pruis doet het onderhoud van de fiets, heeft bedrijf in 2003 naar het Zuiderplein en zet daar bij zijn fietsenwerkplaats een achterhuis dat de zaken voort met een fietsenwinkel voorin beschikbaar komt, Annemarie mag dat huren het pand en een uurwerkmakerij achterin. en begint hier een eigen uurwerkmakerij. Door haar dagelijkse omgang met Pruis en zijn Lastige combinatie fietsen wordt Annemarie al gauw ingevoerd Ik vraag Annemarie wat ze nu belangrijker in reparatie en onderhoud van vouwfietsen vindt: klokken of fietsen? Ze antwoordt en ligfietsen en maakt ze kennis met ‘de diplomatiek: ‘Hangt er vanaf waar ik mee Brompton-business’. bezig ben. In het maken van klokken heb ik een opleiding gehad, met fietsen heb ik alles Voor wie de naam Brompton nieuw zelf besnuffeld en bedacht. Bij fietsen gold dat is: Brompton is een echt icoon binnen als ik het kon, de klant het ook zou kunnen en het segment van de vouwfietsen. Alle volgens mij geldt dat niet voor klokken. Maar Brompton vouwfietsen worden ontwikkeld de combinatie is lastiger dan ik had gedacht.’ én geproduceerd in West-Londen, Alhoewel ze zowel klokken als fietsen in één Engeland. En geëxporteerd naar 33 landen winkel heeft ondergebracht, gebruikt ze over gans de wereld. De Brompton werd vanaf de start aparte telefoonnummers en ontwikkeld als een product om de vrijheid businesskaartjes voor haar beide bezigheden: en onafhankelijkheid van mensen te vergroten. Liever Lig fietsen voor de ene zaak en Groenenberg Dit concept is nog steeds het hart van alles Uurwerkmaker voor de andere. dat Brompton doet.
Een mooi moment om een paar foto’s te maken. Wat me daarbij voor het eerst opvalt is, dat als je een heleboel fietsonderdelen bij elkaar ziet, je bij wijze van spreken in het vergrote raderwerk van een uurwerk staat te kijken. Ik wijs Annemarie op deze overeenkomst en ze moet er wat om lachen. Dan neemt ze me mee naar een kunstwerkje, dat ze heeft opgehangen op de plek waar haar fietsenwinkel grenst aan de uurwerkmakerij. Het is een eenvoudig vormgegeven wandklok, die volkomen harmonisch gemonteerd is in het grote tandwiel van een fiets. Hein Kray
Buurtjournaal nr. 1
9
Volkstuin Krijgen Oranjewijkers een eigen volkstuin?
Ultieme droom: groente en fruit van eigen grond De volkstuin, ooit het werkterrein van kromgegroeide mannetjes die op hun dooie gemak wiedden, zorgvuldig slaplantjes verspeenden en wortels die klaar waren voor consumptie uit de grond trokken.
M
aar inmiddels is de nieuwe lichting volkstuinders aan de beurt. Stoere vrouwen die zich vol overgave op de teelt van courgettes hebben gestort om vervolgens als de tijd en de courgettes rijp zijn, weken achtereen alle courgetterecepten die ze kennen uitproberen. Uit pure noodzaak. Bevlogen mannen die aardperen, pastinaken en schorseneren aan de vergetelheid ontrukken. Toegegeven, ik chargeer. Toch is dit de ultieme droom van zeker vijftien Oranjewijkbewoners: eten van eigen teelt. Op een doordeweekse avond zitten vijf mensen over een kaart van het gebied aan de noordkant van de Potmarge gebogen. Uitgebreid worden de mogelijkheden en de onmogelijkheden van de plannen besproken. Pieter Breuker, Chantal de Jongh, Siem de Vlas, Lot Bakker en Geke van Halteren, de laatste woonachtig in Huizum. Een voor een komen de kansen voorbij: het terrein van mevrouw De Haan? Niet waarschijnlijk, om allerlei redenen. Het kassencomplex van de gebroeders Smeding?
Maar wat te doen met grond waarop naar alle waarschijnlijkheid nogal wat landbouwgif is terechtgekomen? Dat is niet aantrekkelijk voor de toekomstige biologische tuinier. Maar misschien is er een mouw aan te passen. Het terrein naast de fietsstallingen van Comenius? Wordt gebruikt voor sportactiviteiten, weet iemand te melden. Jammer.
stukje grond kunnen lopen.’ Breuker is van de oude stempel. Aardappels, sla, prei en boerenkool, dat is zijn favoriete beplanting van een volkstuin. ‘Vroeger at je het hele jaar van de tuin,’ zegt hij licht nostalgisch. ‘Er gaat niets boven aardbeien die je zelf hebt geteeld.’ Siem de Vlas geeft de voorkeur aan ‘vergeten groente’ zoals aardbeispinazie, platte Gemeente meiraapjes, rammenas, regenboogsnijbiet en Volkstuincomplexen zijn lastig in te plannen, aardperen. ‘Heb je wel eens het scherpe sap zo blijkt. De gemeente wil wel meewerken van meiraapjes geproefd? Heerlijk! En heb je en ze wil ook wel bijdragen in de kosten. Dat teveel, dan deel je uit. Aan de buren, of aan de is prettig want het kost nogal wat om een voedselbank.’ volkstuinencomplex aan te leggen. ‘Er is geld ‘Afrikaantjes tegen wortelaaltjes, ook een goed nodig voor het aanleggen van paden, het idee,’ vult Geke aan. klaarmaken van de grond en het aanbrengen Niet alleen mensen maar ook dieren kunnen van de omheining,’ zegt De Vlas. profiteren van volkstuinen, vindt De Vlas. ‘Ik Terrein in of vlakbij het centrum van de stad is wil behalve groentes graag planten in de tuin schaars. Toch heeft dat verreweg de voorkeur hebben die bijen en vlinders aantrekken. Het van de aankomende volkstuinders. ‘Eerst een is ook mogelijk groenbemester aan te planten. paar kilometer fietsen voor je op je grond bent Eerst profiteren de bijen ervan en na verloop aangekomen, dat werkt niet,’ zegt Breuker. ‘Je van tijd spit je het onder. Heel goed voor de moet desnoods met de kruiwagen naar je grond en handig omdat je op grond die je een tijdje niet gebruikt anders onkruid krijgt.’ Er is veel animo voor een volkstuin, ontdekten de initiatiefnemers. In totaal hebben zich er dertig mensen voor aangemeld, afkomstig uit de Binnenstad, Huizum, Achter de Hoven en de Oranjewijk. Nu nog een goede plek. Iemand een idee? Het zou eeuwig zonde zijn als zo’n mooi initiatief een zachte dood zou sterven. Informatie: volkstuinaandepotmarge@live.nl Ineke Evink
Buurtjournaal nr. 1
11
Volkstuin Krijgen Oranjewijkers een eigen volkstuin?
Ultieme droom: groente en fruit van eigen grond De volkstuin, ooit het werkterrein van kromgegroeide mannetjes die op hun dooie gemak wiedden, zorgvuldig slaplantjes verspeenden en wortels die klaar waren voor consumptie uit de grond trokken.
M
aar inmiddels is de nieuwe lichting volkstuinders aan de beurt. Stoere vrouwen die zich vol overgave op de teelt van courgettes hebben gestort om vervolgens als de tijd en de courgettes rijp zijn, weken achtereen alle courgetterecepten die ze kennen uitproberen. Uit pure noodzaak. Bevlogen mannen die aardperen, pastinaken en schorseneren aan de vergetelheid ontrukken. Toegegeven, ik chargeer. Toch is dit de ultieme droom van zeker vijftien Oranjewijkbewoners: eten van eigen teelt. Op een doordeweekse avond zitten vijf mensen over een kaart van het gebied aan de noordkant van de Potmarge gebogen. Uitgebreid worden de mogelijkheden en de onmogelijkheden van de plannen besproken. Pieter Breuker, Chantal de Jongh, Siem de Vlas, Lot Bakker en Geke van Halteren, de laatste woonachtig in Huizum. Een voor een komen de kansen voorbij: het terrein van mevrouw De Haan? Niet waarschijnlijk, om allerlei redenen. Het kassencomplex van de gebroeders Smeding?
Maar wat te doen met grond waarop naar alle waarschijnlijkheid nogal wat landbouwgif is terechtgekomen? Dat is niet aantrekkelijk voor de toekomstige biologische tuinier. Maar misschien is er een mouw aan te passen. Het terrein naast de fietsstallingen van Comenius? Wordt gebruikt voor sportactiviteiten, weet iemand te melden. Jammer.
stukje grond kunnen lopen.’ Breuker is van de oude stempel. Aardappels, sla, prei en boerenkool, dat is zijn favoriete beplanting van een volkstuin. ‘Vroeger at je het hele jaar van de tuin,’ zegt hij licht nostalgisch. ‘Er gaat niets boven aardbeien die je zelf hebt geteeld.’ Siem de Vlas geeft de voorkeur aan ‘vergeten groente’ zoals aardbeispinazie, platte Gemeente meiraapjes, rammenas, regenboogsnijbiet en Volkstuincomplexen zijn lastig in te plannen, aardperen. ‘Heb je wel eens het scherpe sap zo blijkt. De gemeente wil wel meewerken van meiraapjes geproefd? Heerlijk! En heb je en ze wil ook wel bijdragen in de kosten. Dat teveel, dan deel je uit. Aan de buren, of aan de is prettig want het kost nogal wat om een voedselbank.’ volkstuinencomplex aan te leggen. ‘Er is geld ‘Afrikaantjes tegen wortelaaltjes, ook een goed nodig voor het aanleggen van paden, het idee,’ vult Geke aan. klaarmaken van de grond en het aanbrengen Niet alleen mensen maar ook dieren kunnen van de omheining,’ zegt De Vlas. profiteren van volkstuinen, vindt De Vlas. ‘Ik Terrein in of vlakbij het centrum van de stad is wil behalve groentes graag planten in de tuin schaars. Toch heeft dat verreweg de voorkeur hebben die bijen en vlinders aantrekken. Het van de aankomende volkstuinders. ‘Eerst een is ook mogelijk groenbemester aan te planten. paar kilometer fietsen voor je op je grond bent Eerst profiteren de bijen ervan en na verloop aangekomen, dat werkt niet,’ zegt Breuker. ‘Je van tijd spit je het onder. Heel goed voor de moet desnoods met de kruiwagen naar je grond en handig omdat je op grond die je een tijdje niet gebruikt anders onkruid krijgt.’ Er is veel animo voor een volkstuin, ontdekten de initiatiefnemers. In totaal hebben zich er dertig mensen voor aangemeld, afkomstig uit de Binnenstad, Huizum, Achter de Hoven en de Oranjewijk. Nu nog een goede plek. Iemand een idee? Het zou eeuwig zonde zijn als zo’n mooi initiatief een zachte dood zou sterven. Informatie: volkstuinaandepotmarge@live.nl Ineke Evink
Buurtjournaal nr. 1
11
De column van Luuk
Meldingsformulier Overlast Niet-Oranjewijkers Deze melding kunt u anoniem insturen. Alleen (*) zijn verplicht.
Nieuw initiatief oranjwijker
Oranjewijker wil internetmeldpunt overlast fan van Fryslân?
D
Æbele zegt inmiddels voor zijn initiatief bijval te hebben gekregen van een politieke partij waarvan hij de naam nog niet mag noemen, maar die nu nog niet in de gemeenteraad van Leeuwarden is vertegenwoordigd. Bij de gemeente wordt geschokt gereageerd. ‘We kunnen hier eigenlijk geen juridische stappen tegen ondernemen. Helaas hebben we in Leeuwarden namelijk vrijheid van meningsuiting’, zo heeft men op het stadskantoor al uitgezocht. ‘Maar de Oranjewijk waar de heer Vos naar toe wil, is niet de wijk waarvan wij zeggen: Kijk, dat wordt nou de mooiste van Leeuwarden.’
Druk na invullen van rubriek 3 op de button ‘verzenden’ en uw probleem wordt snel en grondig opgelost. Dat garanderen wij uw. Dank u beleefd voor het invullen. Houzee!
1. Uw gegevens vragen met (*) zijn verplicht 1a Van 1b E-mail 1c Straatnaam (*)
Het kon eigenlijk niet uitblijven. Na het rumoer rond het internetmeldpunt over Polen krijgt onze Oranjewijk binnenkort ook zoiets: het ‘Meldpunt Overlast Niet Oranjewijkers’ (MONO). Dit is een initiatief van onze medewijkbewoner Æbele Vos, die de hinder in kaart wil brengen. die nietgeboren-Oranjewijkbewoners in onze mooie buurt veroorzaken. e vrijgezelle Æbele, uiteraard geboren en getogen in onze wijk en in het dagelijks leven de betrouwbare derde klerk bij een groothandel in jute zakken, is kort over zijn bedoelingen: ‘We hebben hier eigenlijk al sinds de bouw van deze wijk, nu ruim een eeuw geleden, last een ware explosie van niet-Oranjewijkers. Dat moet maar eens afgelopen zijn. Met dit meldpunt wil ik daar paal en perk aan stellen.’ Vandaar zijn formulier, waarop je allerlei vormen van overlast die andere buurtbewoners veroorzaken, aan hem kunt melden. Hij wil de mensen over wie hij klachten binnenkrijgt een OranjewijkInburgeringscursus laten volgen. Æbele : ‘Wie daarvoor slaagt blijft in de toekomst welkom in onze buurt. Maar de mensen die deze cursus niet willen afronden of gewoon te dom zijn om dat te doen, die krijgen echt een probleem. Ze krijgen een dringend advies om onze wijk te verlaten. Gewoon omdat ze hier niet passen.’
M.O.N.O. formulier
2. Wie? De melding gaat over (*) 2a
Een niet-Nederlander
Uit welk vreemd buitenland
2b
Een niet-Fries
Uit welke vreemde andere provincie?
Fan Fryslân
Theedrinkers
2c
Een niet Luwadder
Uit welke vreemde Friese plaats?
Op het provinciehuis zijn de voorlichters al sinds het bekend worden van Æbele’s initiatief met het college van gedeputeerde staten in een langdurige dialoog verwikkeld over de te volgen mediastrategie. Zo lang dat gesprek niet is afgerond wil, kan en mag niemand commentaar geven. Het ligt allemaal extra gevoelig nu Æbele zijn meldpunt heeft aangemeld voor de promotiecampagne ‘Fan Fryslân’. ‘Met dit initiatief laat ik zien dat ik één van de grootste fans ben van de Oranjewijk. En die ligt nu eenmaal in Fryslâns hoofdstad’, verklaart hij. ‘Een mooie foto van mijzelf in de kranten en een goed verhaal over ons meldpunt erbij. Zo laat de provincie zien, dat hier nog mensen wonen die echt betrokken zijn bij de kwaliteit van de Friese samenleving. Betere reclame kunnen ze voor onze provincie eigenlijk niet bedenken!’ Gedeputeerde staten schijnen inmiddels te hebben vastgesteld dat ze dit niet helemaal de correcte invulling vinden van hun ‘Fan Fryslân-idee’ en beraden zich nog op een elegante manier om Æbele met een kluitje het riet in te sturen.
Æbele Vos heeft op de website (www. meld puntover l a st ni etora nje w i jkers.nl) onlangs het formulier geplaatst waarop wijkbewoners anoniem kunnen aangeven welke hinder ze tegenkomen in onze buurt. Hij is vastbesloten zijn MONO-plan door te zetten. ‘Die explosie van niet-Oranjewijkers is helemaal de schuld van die theedrinkers die de boel altijd maar weer bij elkaar willen houden. En het kwartje van Kok ook. En de linkse media steunen dat natuurlijk weer kritiekloos.’
2d
Een niet-Oranjewijker
Uit welke vreemde Leeuwarder wijk?
2f
Een niet-Nederlander
Uit welk vreemd buitenland
2g
Weet het eigenlijk niet
Ook veel Oranjewijkers zijn ongelukkig met dit initiatief. ‘Het is gewoon nietOranjewijkertje-pesten’, zo valt in kringen van het wijkbestuur te horen. ‘Als iedereen die enquête invult, blijft er maar één ‘goede’ Oranjewijker over: Æbele Vos zelf.’ Overigens wil de voorzitter die dit zei graag anoniem blijven: ‘Anders zit ik straks zelf ook nog verplicht examen te doen voor dat Oranjewijkinburgeringscursusje.’
We hebben het MONO formulier op de pagina hiernaast voor u afgedrukt.
3. Wat? Er is sprake van (alle invulvelden zijn verplicht (*)) 3a Exotisch eten (Groninger koek, Limburgse vlaai of nog erger)
Ja
Nee
3b Zet containers te vroeg buiten of laat ze te lang staan
Ja
Nee
3c Geeft niet aan collectes voor goeie doelen
Ja
Nee
3d Brandlucht van barbecue of houtkachel
Ja
Nee
3e Handelt op Marktplaats.nl
Ja
Nee
3f Dronkenschap (incl. zgn. ‘aangeschotenheid’)
Ja
Nee
3g Slecht geknipte heg/matig geschilderd tuinhek
Ja
Nee
3h Doet aan sporten met buitenlandse namen (bijv. jiujitsu, baseball, indoorskating of hockey)
Ja
Nee
3i Gaat buiten de Oranjewijk naar de kapper
Ja
Nee
3j Niet Fries/Luwadders willen/kunnen praten/verstaan
Ja
Nee
3k Niet/te laat sneeuwruimen
Ja
Nee
3l Te opvallend geverfde kozijnen
Ja
Nee
3m Niet gul voor kinderen bij Sint Maarten
Ja
Nee
3n Geen klant van Frieslandbank Rabobank
Ja
Nee
3o Doet boodschappen niet bij de buurtsupermarkt
Ja
Nee
3p Heeft coniferen of andere heideplanten in de tuin
Ja
Nee
4. Nadere informatie Niet verplicht, maar als u wenst dat er serieus iets aan gebeurt wel handig: graag naam en adres (kompleet met huisnummer) van de overlastveroorzaker opgeven
4a Naam 4b Straat en huisnummer Beoordeling vraag 3: Twee of meer keer ‘ja’: u krijgt het advies de inburgeringscursus te volgen Zes of meer keer ‘ja’: u moet verplicht binnen twee maanden de inburgeringscursus volgen Wie aantoont (geboortebewijs/verklaring burgermeester) dat hij/zij in de Oranjewijk is geboren, krijg vijftien bonuspunten.
12
Buurtjournaal nr. 1
De column van Luuk
Meldingsformulier Overlast Niet-Oranjewijkers Deze melding kunt u anoniem insturen. Alleen (*) zijn verplicht.
Nieuw initiatief oranjwijker
Oranjewijker wil internetmeldpunt overlast fan van Fryslân?
D
Æbele zegt inmiddels voor zijn initiatief bijval te hebben gekregen van een politieke partij waarvan hij de naam nog niet mag noemen, maar die nu nog niet in de gemeenteraad van Leeuwarden is vertegenwoordigd. Bij de gemeente wordt geschokt gereageerd. ‘We kunnen hier eigenlijk geen juridische stappen tegen ondernemen. Helaas hebben we in Leeuwarden namelijk vrijheid van meningsuiting’, zo heeft men op het stadskantoor al uitgezocht. ‘Maar de Oranjewijk waar de heer Vos naar toe wil, is niet de wijk waarvan wij zeggen: Kijk, dat wordt nou de mooiste van Leeuwarden.’
Druk na invullen van rubriek 3 op de button ‘verzenden’ en uw probleem wordt snel en grondig opgelost. Dat garanderen wij uw. Dank u beleefd voor het invullen. Houzee!
1. Uw gegevens vragen met (*) zijn verplicht 1a Van 1b E-mail 1c Straatnaam (*)
Het kon eigenlijk niet uitblijven. Na het rumoer rond het internetmeldpunt over Polen krijgt onze Oranjewijk binnenkort ook zoiets: het ‘Meldpunt Overlast Niet Oranjewijkers’ (MONO). Dit is een initiatief van onze medewijkbewoner Æbele Vos, die de hinder in kaart wil brengen. die nietgeboren-Oranjewijkbewoners in onze mooie buurt veroorzaken. e vrijgezelle Æbele, uiteraard geboren en getogen in onze wijk en in het dagelijks leven de betrouwbare derde klerk bij een groothandel in jute zakken, is kort over zijn bedoelingen: ‘We hebben hier eigenlijk al sinds de bouw van deze wijk, nu ruim een eeuw geleden, last een ware explosie van niet-Oranjewijkers. Dat moet maar eens afgelopen zijn. Met dit meldpunt wil ik daar paal en perk aan stellen.’ Vandaar zijn formulier, waarop je allerlei vormen van overlast die andere buurtbewoners veroorzaken, aan hem kunt melden. Hij wil de mensen over wie hij klachten binnenkrijgt een OranjewijkInburgeringscursus laten volgen. Æbele : ‘Wie daarvoor slaagt blijft in de toekomst welkom in onze buurt. Maar de mensen die deze cursus niet willen afronden of gewoon te dom zijn om dat te doen, die krijgen echt een probleem. Ze krijgen een dringend advies om onze wijk te verlaten. Gewoon omdat ze hier niet passen.’
M.O.N.O. formulier
2. Wie? De melding gaat over (*) 2a
Een niet-Nederlander
Uit welk vreemd buitenland
2b
Een niet-Fries
Uit welke vreemde andere provincie?
Fan Fryslân
Theedrinkers
2c
Een niet Luwadder
Uit welke vreemde Friese plaats?
Op het provinciehuis zijn de voorlichters al sinds het bekend worden van Æbele’s initiatief met het college van gedeputeerde staten in een langdurige dialoog verwikkeld over de te volgen mediastrategie. Zo lang dat gesprek niet is afgerond wil, kan en mag niemand commentaar geven. Het ligt allemaal extra gevoelig nu Æbele zijn meldpunt heeft aangemeld voor de promotiecampagne ‘Fan Fryslân’. ‘Met dit initiatief laat ik zien dat ik één van de grootste fans ben van de Oranjewijk. En die ligt nu eenmaal in Fryslâns hoofdstad’, verklaart hij. ‘Een mooie foto van mijzelf in de kranten en een goed verhaal over ons meldpunt erbij. Zo laat de provincie zien, dat hier nog mensen wonen die echt betrokken zijn bij de kwaliteit van de Friese samenleving. Betere reclame kunnen ze voor onze provincie eigenlijk niet bedenken!’ Gedeputeerde staten schijnen inmiddels te hebben vastgesteld dat ze dit niet helemaal de correcte invulling vinden van hun ‘Fan Fryslân-idee’ en beraden zich nog op een elegante manier om Æbele met een kluitje het riet in te sturen.
Æbele Vos heeft op de website (www. meld puntover l a st ni etora nje w i jkers.nl) onlangs het formulier geplaatst waarop wijkbewoners anoniem kunnen aangeven welke hinder ze tegenkomen in onze buurt. Hij is vastbesloten zijn MONO-plan door te zetten. ‘Die explosie van niet-Oranjewijkers is helemaal de schuld van die theedrinkers die de boel altijd maar weer bij elkaar willen houden. En het kwartje van Kok ook. En de linkse media steunen dat natuurlijk weer kritiekloos.’
2d
Een niet-Oranjewijker
Uit welke vreemde Leeuwarder wijk?
2f
Een niet-Nederlander
Uit welk vreemd buitenland
2g
Weet het eigenlijk niet
Ook veel Oranjewijkers zijn ongelukkig met dit initiatief. ‘Het is gewoon nietOranjewijkertje-pesten’, zo valt in kringen van het wijkbestuur te horen. ‘Als iedereen die enquête invult, blijft er maar één ‘goede’ Oranjewijker over: Æbele Vos zelf.’ Overigens wil de voorzitter die dit zei graag anoniem blijven: ‘Anders zit ik straks zelf ook nog verplicht examen te doen voor dat Oranjewijkinburgeringscursusje.’
We hebben het MONO formulier op de pagina hiernaast voor u afgedrukt.
3. Wat? Er is sprake van (alle invulvelden zijn verplicht (*)) 3a Exotisch eten (Groninger koek, Limburgse vlaai of nog erger)
Ja
Nee
3b Zet containers te vroeg buiten of laat ze te lang staan
Ja
Nee
3c Geeft niet aan collectes voor goeie doelen
Ja
Nee
3d Brandlucht van barbecue of houtkachel
Ja
Nee
3e Handelt op Marktplaats.nl
Ja
Nee
3f Dronkenschap (incl. zgn. ‘aangeschotenheid’)
Ja
Nee
3g Slecht geknipte heg/matig geschilderd tuinhek
Ja
Nee
3h Doet aan sporten met buitenlandse namen (bijv. jiujitsu, baseball, indoorskating of hockey)
Ja
Nee
3i Gaat buiten de Oranjewijk naar de kapper
Ja
Nee
3j Niet Fries/Luwadders willen/kunnen praten/verstaan
Ja
Nee
3k Niet/te laat sneeuwruimen
Ja
Nee
3l Te opvallend geverfde kozijnen
Ja
Nee
3m Niet gul voor kinderen bij Sint Maarten
Ja
Nee
3n Geen klant van Frieslandbank Rabobank
Ja
Nee
3o Doet boodschappen niet bij de buurtsupermarkt
Ja
Nee
3p Heeft coniferen of andere heideplanten in de tuin
Ja
Nee
4. Nadere informatie Niet verplicht, maar als u wenst dat er serieus iets aan gebeurt wel handig: graag naam en adres (kompleet met huisnummer) van de overlastveroorzaker opgeven
4a Naam 4b Straat en huisnummer Beoordeling vraag 3: Twee of meer keer ‘ja’: u krijgt het advies de inburgeringscursus te volgen Zes of meer keer ‘ja’: u moet verplicht binnen twee maanden de inburgeringscursus volgen Wie aantoont (geboortebewijs/verklaring burgermeester) dat hij/zij in de Oranjewijk is geboren, krijg vijftien bonuspunten.
12
Buurtjournaal nr. 1
meer vogels In de wIjk vogelvrIendelIjke tuInen
roekoekoe! het is lente! Het is voorjaar en dat is te merken. De vogels zijn druk in de weer met het bouwen van nestjes. De mannetjesvogels hebben hun keeltjes gesmeerd. De doffers roekoeën er op los. Vogels zijn gewoon leuk! Veel mensen vervangen tegenwoordig hun heggen en struiken door schuttingen, grind of tegels. En daar houden vogels niet zo van. Wat kunnen we doen om de vrolijke fluiters in onze wijk te behouden?
D
Clif van der Veen mob. 06-24513534
Achter de Hoven 79 8933 AH Leeuwarden info@clifafbouw.nl
www.clifafbouw.nl
Wim Teeuw Foeke Sjoerdswei 26 • 8914 BH Leeuwarden telefoon: 06 53 976 549 website: www.cadenzacatering.nl • email: info@cadenzacatering.nl
V5 Vertalerscombinatie Emmaplein 6 8933 BS Leeuwarden Tel. 058 299 84 00 Fax 058 299 83 99 v5vertalers@planet nl www.v5vertalers.nl
e Leeuwarder gemeenteraad heeft in maart 2010 het stadsvogelbeleid vastgesteld. Dat beleid streeft naar meer vogels en vogelsoorten. De gemeente werkt daarbij nauw samen met andere organisaties, zoals Vogelbescherming Nederland, SOVON, Vogelwacht Leeuwarden, Bond van Friese Vogelwachten, Natuurmuseum Fryslân en It Fryske Gea.
voedsel en beschutting vinden. Om vogels een veilige plek te geven kunt u vogelhuisjes in uw tuin ophangen of speciale nest(dak)pannen aanbrengen. Nestpannen zijn te verkrijgen bij Vermeulen Bouwstoffen en Raab Karcher. Nestkasten kunt u bestellen bij Vivara of bij de Vogelwacht.
Nieuwe wijken worden voortaan vogelvriendelijk ingericht. Bij nieuwbouw en renovatie worden, waar mogelijk, nestvoorzieningen voor vogels gerealiseerd. De mus en de gierzwaluw zijn in dit beleid speerpunt. Maar er is ook aandacht voor de ooievaars, watervogels en tuinvogels.
1. Liever een heg dan een schutting. Toch een schutting? Laat deze dan begroeien met klimop, klimhortensia of vuurdoorn. 2. Plant dichte doornstruiken, zoals meidoorn, sleedoorn en berberis. Dat zijn ideale schuil- en nestplaatsen voor vogels. 3. Gebruik inheemse planten, struiken en bomen. Dit trekt meer insecten en dus voedsel aan. 4. Zorg voor variatie: verschillende planten, struiken en bomen zorgen voor een rijk en divers dierenleven.
Veel particuliere tuinen worden steeds minder aantrekkelijk voor vogels. Heggen en struiken worden vaak vervangen door schuttingen en grind. Vogels kunnen daardoor moeilijker
Tien tips voor meer vogels in de tuin:
5. Maak de tuin niet te netjes: plukjes hoog gras, rommelhoekjes en losse bladeren zorgen voor meer voedsel. 6. Plant bessenstruiken, vogels zijn dol op bessen. 7. Lok insecten met bloeiende planten. 8. Bied vogelvoer aan in barre tijden. 9. Zorg voor water: een ondiepe schaal met water dient als drink- en badplaats. 10. Zorg voor onderdak. Met een nestkast of nestdakpan haalt u het familieleven van vogels in uw tuin. Christine Pietersen Bron: Gemeente Leeuwarden/www.vogeltelling.nl In het natte weekend van 21 en 22 januari deden meer dan 33.000 Nederlanders mee aan de jaarlijkse Nationale Tuinvogeltelling. Vele malen was de telling zelfs Trending Topic op Twitter. Ruim 600.000 vogels zijn er dat weekend geteld. De huismus stond zoals gewoonlijk weer op nummer 1. Top 10 Friesland 1. Huismus 11.490 2. Koolmees 4.861 3. Merel 3.926 4. Pimpelmees 3.369 5. Vink 2.631 6. Kauw 2.405 7. Turkse tortel 2.332 8. Ringmus 1.376 9. Roodborst 1.335 10. Ekster 1.316
Buurtjournaal nr. 1
15
meer vogels In de wIjk vogelvrIendelIjke tuInen
roekoekoe! het is lente! Het is voorjaar en dat is te merken. De vogels zijn druk in de weer met het bouwen van nestjes. De mannetjesvogels hebben hun keeltjes gesmeerd. De doffers roekoeën er op los. Vogels zijn gewoon leuk! Veel mensen vervangen tegenwoordig hun heggen en struiken door schuttingen, grind of tegels. En daar houden vogels niet zo van. Wat kunnen we doen om de vrolijke fluiters in onze wijk te behouden?
D
Clif van der Veen mob. 06-24513534
Achter de Hoven 79 8933 AH Leeuwarden info@clifafbouw.nl
www.clifafbouw.nl
Wim Teeuw Foeke Sjoerdswei 26 • 8914 BH Leeuwarden telefoon: 06 53 976 549 website: www.cadenzacatering.nl • email: info@cadenzacatering.nl
V5 Vertalerscombinatie Emmaplein 6 8933 BS Leeuwarden Tel. 058 299 84 00 Fax 058 299 83 99 v5vertalers@planet nl www.v5vertalers.nl
e Leeuwarder gemeenteraad heeft in maart 2010 het stadsvogelbeleid vastgesteld. Dat beleid streeft naar meer vogels en vogelsoorten. De gemeente werkt daarbij nauw samen met andere organisaties, zoals Vogelbescherming Nederland, SOVON, Vogelwacht Leeuwarden, Bond van Friese Vogelwachten, Natuurmuseum Fryslân en It Fryske Gea.
voedsel en beschutting vinden. Om vogels een veilige plek te geven kunt u vogelhuisjes in uw tuin ophangen of speciale nest(dak)pannen aanbrengen. Nestpannen zijn te verkrijgen bij Vermeulen Bouwstoffen en Raab Karcher. Nestkasten kunt u bestellen bij Vivara of bij de Vogelwacht.
Nieuwe wijken worden voortaan vogelvriendelijk ingericht. Bij nieuwbouw en renovatie worden, waar mogelijk, nestvoorzieningen voor vogels gerealiseerd. De mus en de gierzwaluw zijn in dit beleid speerpunt. Maar er is ook aandacht voor de ooievaars, watervogels en tuinvogels.
1. Liever een heg dan een schutting. Toch een schutting? Laat deze dan begroeien met klimop, klimhortensia of vuurdoorn. 2. Plant dichte doornstruiken, zoals meidoorn, sleedoorn en berberis. Dat zijn ideale schuil- en nestplaatsen voor vogels. 3. Gebruik inheemse planten, struiken en bomen. Dit trekt meer insecten en dus voedsel aan. 4. Zorg voor variatie: verschillende planten, struiken en bomen zorgen voor een rijk en divers dierenleven.
Veel particuliere tuinen worden steeds minder aantrekkelijk voor vogels. Heggen en struiken worden vaak vervangen door schuttingen en grind. Vogels kunnen daardoor moeilijker
Tien tips voor meer vogels in de tuin:
5. Maak de tuin niet te netjes: plukjes hoog gras, rommelhoekjes en losse bladeren zorgen voor meer voedsel. 6. Plant bessenstruiken, vogels zijn dol op bessen. 7. Lok insecten met bloeiende planten. 8. Bied vogelvoer aan in barre tijden. 9. Zorg voor water: een ondiepe schaal met water dient als drink- en badplaats. 10. Zorg voor onderdak. Met een nestkast of nestdakpan haalt u het familieleven van vogels in uw tuin. Christine Pietersen Bron: Gemeente Leeuwarden/www.vogeltelling.nl In het natte weekend van 21 en 22 januari deden meer dan 33.000 Nederlanders mee aan de jaarlijkse Nationale Tuinvogeltelling. Vele malen was de telling zelfs Trending Topic op Twitter. Ruim 600.000 vogels zijn er dat weekend geteld. De huismus stond zoals gewoonlijk weer op nummer 1. Top 10 Friesland 1. Huismus 11.490 2. Koolmees 4.861 3. Merel 3.926 4. Pimpelmees 3.369 5. Vink 2.631 6. Kauw 2.405 7. Turkse tortel 2.332 8. Ringmus 1.376 9. Roodborst 1.335 10. Ekster 1.316
Buurtjournaal nr. 1
15
Bakkersrekken zijn hot Pimp je fiets!
Een trend waar ik vrolijk van word
V
aak word ik wat verdrietig en opstandig van trends, modegrillen en andere marketingtrucs die resulteren in veel van hetzelfde. Allemaal heupbroeken aan of het nu bij je figuur past of niet, iedereen op een retroscooter of massaal het groen in je tuin vervangen door grote tegels of grindlandschappen. Soms wil ik die mensen – die blijkbaar zelf niet over de consequentie nadenken - vragen waarom ze nou die ‘keuze’ maken. Gewoon op een meisje afstappen, die hartje winter met een uitpuilende reep bloot vlees boven haar heupbroek rondloopt en haar vragen of ze het niet koud heeft. Maar nu is er een trend waar ik erg vrolijk van word en wel de epidemie van bakkersrekken voorop fietsen. Opeens zie je overal van die pakjesdragers – die dus bakkersrekken heten - voorop fietsen al dan niet met een mand of krat.
en voor ik het wist had de Halfordsmeneer het rek met een bijpassende mand op mijn fiets gemonteerd. Hoewel ik erg blij was met het resultaat schrok ik een beetje van de prijs. Heel even was ik boos op mezelf dat ik me zo klakkeloos had laten verleiden tot de aanschaf van het dure rek, terwijl ik nota bene al jaren een voorloper ervan in mijn schuurtje had liggen.
Misschien komt mijn genieten van deze trend wel doordat er binnen deze trend nog een enorme diversiteit is; van plastic kratjes tot rieten manden en van (gestolen) winkelmandjes tot (zelfgetimmerde) houten bakjes. Ik rijd nu dus mee in de trend en vind dat, voor de verandering, helemaal niet erg! Femke Molenaar
Thuisgekomen zette ik de boosheid op mezelf om in creativiteit. Mijn altijd aanwezige drang tot het zelf bedenken en het vooral goedkoop en anders-dan-anders willen uitvoeren, resulteerde in een constructie bestaande uit het oeroude fietsenrek (retro dus) uit de schuur met daarop een plastic curver wasmand. Natuurlijk stukken voordeliger en – hopelijk langer meegaand dan de rieten manden van de Halfords.
Zelf ging ik ook voor de bijl. Mijn ene fiets is voorzien van een zwart rek met een speciaal daarvoor gemaakte mand. Tijdens een bezoekje aan de Centrale kon ik de drang om even te kijken bij de Halfords niet bedwingen
16
Buurtjournaal nr. 1
Buurtjournaal nr. 1
17
Bakkersrekken zijn hot Pimp je fiets!
Een trend waar ik vrolijk van word
V
aak word ik wat verdrietig en opstandig van trends, modegrillen en andere marketingtrucs die resulteren in veel van hetzelfde. Allemaal heupbroeken aan of het nu bij je figuur past of niet, iedereen op een retroscooter of massaal het groen in je tuin vervangen door grote tegels of grindlandschappen. Soms wil ik die mensen – die blijkbaar zelf niet over de consequentie nadenken - vragen waarom ze nou die ‘keuze’ maken. Gewoon op een meisje afstappen, die hartje winter met een uitpuilende reep bloot vlees boven haar heupbroek rondloopt en haar vragen of ze het niet koud heeft. Maar nu is er een trend waar ik erg vrolijk van word en wel de epidemie van bakkersrekken voorop fietsen. Opeens zie je overal van die pakjesdragers – die dus bakkersrekken heten - voorop fietsen al dan niet met een mand of krat.
en voor ik het wist had de Halfordsmeneer het rek met een bijpassende mand op mijn fiets gemonteerd. Hoewel ik erg blij was met het resultaat schrok ik een beetje van de prijs. Heel even was ik boos op mezelf dat ik me zo klakkeloos had laten verleiden tot de aanschaf van het dure rek, terwijl ik nota bene al jaren een voorloper ervan in mijn schuurtje had liggen.
Misschien komt mijn genieten van deze trend wel doordat er binnen deze trend nog een enorme diversiteit is; van plastic kratjes tot rieten manden en van (gestolen) winkelmandjes tot (zelfgetimmerde) houten bakjes. Ik rijd nu dus mee in de trend en vind dat, voor de verandering, helemaal niet erg! Femke Molenaar
Thuisgekomen zette ik de boosheid op mezelf om in creativiteit. Mijn altijd aanwezige drang tot het zelf bedenken en het vooral goedkoop en anders-dan-anders willen uitvoeren, resulteerde in een constructie bestaande uit het oeroude fietsenrek (retro dus) uit de schuur met daarop een plastic curver wasmand. Natuurlijk stukken voordeliger en – hopelijk langer meegaand dan de rieten manden van de Halfords.
Zelf ging ik ook voor de bijl. Mijn ene fiets is voorzien van een zwart rek met een speciaal daarvoor gemaakte mand. Tijdens een bezoekje aan de Centrale kon ik de drang om even te kijken bij de Halfords niet bedwingen
16
Buurtjournaal nr. 1
Buurtjournaal nr. 1
17
de geschIedenIs van een pand In de oranjewIjk emmakade 8
roots voorMalige lpf liggen in de oranjewijk
Kringkantoor Daarna wordt er niet zoveel meer over de LPF of de Landstra’s gepubliceerd. In februari 1923 wordt het pand Emmakade 48 verkocht aan de Frisia loge Odd Fellows. In de Tweede Wereldoorlog wordt het pand in beslag genomen door de Duitsers en door de NSB ingericht als kringkantoor. De Odd Fellows werden in die jaren officieel opgeheven. Ze bestaan niet in landen waar sprake is van een totalitair systeem. Op de bovenverdieping moet ergens nog het NSB-embleem in een ruit gekrast staan. Sinds 1946 huizen de Odd Fellows weer in het pand.
Op een dag treffen we in onze mailbox een berichtje van voormalig Oranjewijkbewoner Harry Stinis. ‘Jullie hebben zo’n leuke reeks artikelen over bijzondere panden in de Oranjewijk’ zo schrijft Harry. ‘Nou, ik weet er nog wel een: het Odd Fellowhuis aan de Emmakade 4.’
E
en afspraak werd snel gemaakt en zo ging ik in gesprek met Heleen Steenstra, Wyb Mylius en Harry Stinis. Volgens hen was het pand gebouwd in 1914, want ergens was een steen gevonden met dat jaartal erop en dat hing nu boven de buitendeur. De Odd Fellows hadden het pand gekocht in 1923 van een handelsmaatschappij, meenden ze.
doen.’ De LPF heeft dan al panden aan de Emmakade 46, 48, 74 en in de Gysbert Japicxstraat 25. Later zal daar Emmakade 32 ook nog aan toegevoegd worden.
Internet is zo’n fijn medium als je iets wilt weten over de geschiedenis van een pand! Op de Beeldbank Leeuwarden (http://hcl.picturadp.nl/) staat een foto van de panden 46 en 48, met als bijschrift: ‘Papierhandel Landstra & Bolman, periode 1905-1910’. Nummer 46 was een woonhuis en nummer 48 een soort loods, met een verdieping. Nieuwsgierig naar die Papierhandel ga je eens kijken op nog zo’n leuke site: www.archiefleeuwardercourant. nl. En al gauw blijkt dat de Leeuwarder Papierwaren Fabriek zo’n beetje is ontstaan in de Oranjewijk!
VOF Landstra & Deibel
Het eerste bericht over de Emmakade 48, betreft een advertentie van een mej. Landstra, die op 15 januari 1910 per direct een net dienstmeisje en een nette dienstbode vraagt (groote wasch buitenshuis). In de tien jaar die daarop volgen, worden er regelmatig dienstmeisjes gevraagd door mej. Landstra. Of het verloop was snel, of mej. Landstra was een lastige werkgeefster. Op 10 oktober van dat jaar plaatst de NV Leeuwarder Papierwaren Fabriek een advertentie: ‘ H.H. Banketbakkers: In verband met de St. Nicolaasdrukte wordt u beleefd verzocht tijdige bestelling van uw zakken te
18
Buurtjournaal nr. 1
Op 1 augustus 1912 wordt de VOF Utrechtse Papierhandel Landstra en Bolman ontbonden en op 31 december van dat jaar wordt de VOF Landstra & Deibel opgericht. Hendrik Landstra en George Bastien Deibel handelen in behangselpapier en aanverwante zaken. Op 27 mei 1913 verleent burgemeester J. Patijn een vergunning aan Landstra & Deibel tot het oprichten van een papierwarenfabriek aan de Sneekertrekweg. Op 23 december 1913 kondigen Landstra & Deibel aan dat de panden Emmakade 46 en 48 te huur worden aangeboden, vanwege een verhuizing naar de Voorstreek 236. Een maand later bieden zij de panden Voorstreek 348-348a en 350 te koop aan. Op 7 september 1914 treedt de zestienjarige Klaas Heldoorn in dienst
‘Het Militairen Tehuis’. Kennelijk is de verhuur van de panden niet gelukt.
bij de LPF. Op zich niet zo bijzonder, maar bijzonder is wel dat hij in 1964 zijn vijftigjarig dienstverband bij de LPF viert. Hij weet te vertellen dat er in 1914 ruim twintig man aan het werk waren.
Het Militairen Tehuis Op Beeldbank Leeuwarden blijkt uit een tekening dat het pand Emmakade 48 in 1914 wordt verbouwd. Het pand krijgt er een verdieping bij en op de tekening zie je een bordje boven de deur met de vermelding
De Landstra’s blijven op nr. 46 wonen en nr. 48 wordt verbouwd. Op 16 februari 1915 blijkt uit een ingezonden stuk in de LC dat dhr. Landstra ‘Het Militairen Tehuis’ ook daadwerkelijk heeft opgericht in het pand Emmakade 48. ‘Elke avond is het modern ingerichte Tehuis gratis open voor geïnterneerde militairen uit België en Engeland. Er is gelegenheid tot conversatie, spel en studie. Wij geven hen gelegenheid tot verpoozen en wijzen hen op het verkeerde van brasserijen en vechtpartijen.’ In oktober van dat jaar doet de Directrice van het Tehuis in de LC een bede voor ‘onze militairen’ en verzoekt ‘een ieder weldenkend mensch om de jongens op eenvoudige wijze te onthalen’. In het bijzonder richt zij zicht
tot koek- en banketbakkers, sigaren- en tabakshandelaren en de kruideniers in de stad, die allicht iets uit hun winkels zouden kunnen afstaan, ‘wat den soldaat welkom zou zijn’.
Pubers en vrouwen Alhoewel het plaatsen van twintig elektromotoren in de fabriek aan de Sneekertrekweg in 1915 doet vermoeden dat het met de handel nog goed gaat; de Eerste Wereldoorlog laat ook bij de LPF zijn sporen na. In 1915 wordt het kantoor aan de Voorstreek 236 opgeheven. Op 8 maart 1916 wordt een advertentie geplaatst gericht aan ‘Ouders’ van dertien- en veertienjarigen. De LPF biedt hen een opleiding met loon. En in 1918 wordt er een flinke bedrijfsleidster gevraagd voor de afdeling Vrouwenarbeid. De fabriek werd kennelijk voornamelijk gerund door pubers en vrouwen
Hendrik Landstra (1877-1944) en zijn echtgenote Anna Susanna de Jong (1877-191) kregen in ieder geval een zoon in Utrecht: Melle Cornelis (1902), die in 19 directeur werd van de LPF. In 1910 werd Hendrik junior geboren, in Leeuwarden. Waarschijnlijk waren de Landstra’s rond 1907 de opdrachtgevers tot de bouw van de panden 46 en 48. Hendrik Landstra overleed op 18 oktober 1944 te Loosduinen. Zijn echtgenote overleed op 28 januari 1961 te Bilthoven. Beiden zijn begraven op de Noorderbegraafplaats in Leeuwarden.
Sloop De LPF werd in 1968 overgenomen door Van Gelder & Zonen. Dat bedrijf ging in 1981 failliet. De LPF maakte een doorstart en draaide gewoon door. In 2005 verhuisde een deel naar de voormalige Handelsdrukkerij van 1874 en een ander deel naar Grootegast. De fabriekspanden verpauperden totdat in 2007 werd gestart met de sloop. De laatste fabriek van dit voormalige industriële gebied ging tegen de vlakte. Christine Pietersen Bronnen: Beeldbank Leeuwarden / Archief LC
Buurtjournaal nr. 1
19
de geschIedenIs van een pand In de oranjewIjk emmakade 8
roots voorMalige lpf liggen in de oranjewijk
Kringkantoor Daarna wordt er niet zoveel meer over de LPF of de Landstra’s gepubliceerd. In februari 1923 wordt het pand Emmakade 48 verkocht aan de Frisia loge Odd Fellows. In de Tweede Wereldoorlog wordt het pand in beslag genomen door de Duitsers en door de NSB ingericht als kringkantoor. De Odd Fellows werden in die jaren officieel opgeheven. Ze bestaan niet in landen waar sprake is van een totalitair systeem. Op de bovenverdieping moet ergens nog het NSB-embleem in een ruit gekrast staan. Sinds 1946 huizen de Odd Fellows weer in het pand.
Op een dag treffen we in onze mailbox een berichtje van voormalig Oranjewijkbewoner Harry Stinis. ‘Jullie hebben zo’n leuke reeks artikelen over bijzondere panden in de Oranjewijk’ zo schrijft Harry. ‘Nou, ik weet er nog wel een: het Odd Fellowhuis aan de Emmakade 4.’
E
en afspraak werd snel gemaakt en zo ging ik in gesprek met Heleen Steenstra, Wyb Mylius en Harry Stinis. Volgens hen was het pand gebouwd in 1914, want ergens was een steen gevonden met dat jaartal erop en dat hing nu boven de buitendeur. De Odd Fellows hadden het pand gekocht in 1923 van een handelsmaatschappij, meenden ze.
doen.’ De LPF heeft dan al panden aan de Emmakade 46, 48, 74 en in de Gysbert Japicxstraat 25. Later zal daar Emmakade 32 ook nog aan toegevoegd worden.
Internet is zo’n fijn medium als je iets wilt weten over de geschiedenis van een pand! Op de Beeldbank Leeuwarden (http://hcl.picturadp.nl/) staat een foto van de panden 46 en 48, met als bijschrift: ‘Papierhandel Landstra & Bolman, periode 1905-1910’. Nummer 46 was een woonhuis en nummer 48 een soort loods, met een verdieping. Nieuwsgierig naar die Papierhandel ga je eens kijken op nog zo’n leuke site: www.archiefleeuwardercourant. nl. En al gauw blijkt dat de Leeuwarder Papierwaren Fabriek zo’n beetje is ontstaan in de Oranjewijk!
VOF Landstra & Deibel
Het eerste bericht over de Emmakade 48, betreft een advertentie van een mej. Landstra, die op 15 januari 1910 per direct een net dienstmeisje en een nette dienstbode vraagt (groote wasch buitenshuis). In de tien jaar die daarop volgen, worden er regelmatig dienstmeisjes gevraagd door mej. Landstra. Of het verloop was snel, of mej. Landstra was een lastige werkgeefster. Op 10 oktober van dat jaar plaatst de NV Leeuwarder Papierwaren Fabriek een advertentie: ‘ H.H. Banketbakkers: In verband met de St. Nicolaasdrukte wordt u beleefd verzocht tijdige bestelling van uw zakken te
18
Buurtjournaal nr. 1
Op 1 augustus 1912 wordt de VOF Utrechtse Papierhandel Landstra en Bolman ontbonden en op 31 december van dat jaar wordt de VOF Landstra & Deibel opgericht. Hendrik Landstra en George Bastien Deibel handelen in behangselpapier en aanverwante zaken. Op 27 mei 1913 verleent burgemeester J. Patijn een vergunning aan Landstra & Deibel tot het oprichten van een papierwarenfabriek aan de Sneekertrekweg. Op 23 december 1913 kondigen Landstra & Deibel aan dat de panden Emmakade 46 en 48 te huur worden aangeboden, vanwege een verhuizing naar de Voorstreek 236. Een maand later bieden zij de panden Voorstreek 348-348a en 350 te koop aan. Op 7 september 1914 treedt de zestienjarige Klaas Heldoorn in dienst
‘Het Militairen Tehuis’. Kennelijk is de verhuur van de panden niet gelukt.
bij de LPF. Op zich niet zo bijzonder, maar bijzonder is wel dat hij in 1964 zijn vijftigjarig dienstverband bij de LPF viert. Hij weet te vertellen dat er in 1914 ruim twintig man aan het werk waren.
Het Militairen Tehuis Op Beeldbank Leeuwarden blijkt uit een tekening dat het pand Emmakade 48 in 1914 wordt verbouwd. Het pand krijgt er een verdieping bij en op de tekening zie je een bordje boven de deur met de vermelding
De Landstra’s blijven op nr. 46 wonen en nr. 48 wordt verbouwd. Op 16 februari 1915 blijkt uit een ingezonden stuk in de LC dat dhr. Landstra ‘Het Militairen Tehuis’ ook daadwerkelijk heeft opgericht in het pand Emmakade 48. ‘Elke avond is het modern ingerichte Tehuis gratis open voor geïnterneerde militairen uit België en Engeland. Er is gelegenheid tot conversatie, spel en studie. Wij geven hen gelegenheid tot verpoozen en wijzen hen op het verkeerde van brasserijen en vechtpartijen.’ In oktober van dat jaar doet de Directrice van het Tehuis in de LC een bede voor ‘onze militairen’ en verzoekt ‘een ieder weldenkend mensch om de jongens op eenvoudige wijze te onthalen’. In het bijzonder richt zij zicht
tot koek- en banketbakkers, sigaren- en tabakshandelaren en de kruideniers in de stad, die allicht iets uit hun winkels zouden kunnen afstaan, ‘wat den soldaat welkom zou zijn’.
Pubers en vrouwen Alhoewel het plaatsen van twintig elektromotoren in de fabriek aan de Sneekertrekweg in 1915 doet vermoeden dat het met de handel nog goed gaat; de Eerste Wereldoorlog laat ook bij de LPF zijn sporen na. In 1915 wordt het kantoor aan de Voorstreek 236 opgeheven. Op 8 maart 1916 wordt een advertentie geplaatst gericht aan ‘Ouders’ van dertien- en veertienjarigen. De LPF biedt hen een opleiding met loon. En in 1918 wordt er een flinke bedrijfsleidster gevraagd voor de afdeling Vrouwenarbeid. De fabriek werd kennelijk voornamelijk gerund door pubers en vrouwen
Hendrik Landstra (1877-1944) en zijn echtgenote Anna Susanna de Jong (1877-191) kregen in ieder geval een zoon in Utrecht: Melle Cornelis (1902), die in 19 directeur werd van de LPF. In 1910 werd Hendrik junior geboren, in Leeuwarden. Waarschijnlijk waren de Landstra’s rond 1907 de opdrachtgevers tot de bouw van de panden 46 en 48. Hendrik Landstra overleed op 18 oktober 1944 te Loosduinen. Zijn echtgenote overleed op 28 januari 1961 te Bilthoven. Beiden zijn begraven op de Noorderbegraafplaats in Leeuwarden.
Sloop De LPF werd in 1968 overgenomen door Van Gelder & Zonen. Dat bedrijf ging in 1981 failliet. De LPF maakte een doorstart en draaide gewoon door. In 2005 verhuisde een deel naar de voormalige Handelsdrukkerij van 1874 en een ander deel naar Grootegast. De fabriekspanden verpauperden totdat in 2007 werd gestart met de sloop. De laatste fabriek van dit voormalige industriële gebied ging tegen de vlakte. Christine Pietersen Bronnen: Beeldbank Leeuwarden / Archief LC
Buurtjournaal nr. 1
19
Koken met de hand op de knip Genieten van het witte goud
Asperges Asperges koop je bij de groenteboer, het is de beste garantie voor kwaliteit en de kortste aanvoerlijn. Hoe verser hoe beter. AA kwaliteit, vers (geen ingedroogde voet) en geen verkleurd kopje. Mits goed klaargemaakt is dit de garantie voor een heerlijke aspergemaaltijd. Natuurlijk heb ik het dan over asperges van de koude grond, die geoogst worden op de tweede donderdag van april tot 24 juni, Sint Jan.
R
eken op ongeveer 500 gram per persoon voor een hoofdmaaltijd en 300 gram als voorgerecht.
Het schillen Ik installeer me altijd met een snijplank, pan met water en een aantal dunschillertjes en het licht boven het werkblad op volle sterkte, zodat ik kan zien waar ik iets heb overgeslagen met schillen. Wees niet te zuinig met schillen, niets is vervelender dan een asperge met draden. Leg de asperge op de snijplank met het kopje naar u toe, iets over de rand. Schil net onder het kopje naar de voet en draai de asperge met de klok mee. Bewaar ze in een pan met ruim water. Snijd 2 cm. van het voetje. Bewaar de schillen en de voetjes.
Garage Emmakade Emmakade 148 zz 8933 AX Leeuwarden Tel: 058 212 82 13 Fax: 058 215 44 50 Mobiel: 06 288 37100
Bereiden
R. Hoeksma en Zn.
Je kunt beter scheidsrechter betaald voetbal zijn, dan iets beweren over de favoriete manier van asperge koken. Iedere Nederlander heeft zijn eigen manier en beweert dat die van hem de beste is. Ik beperk me tot een paar restaurantbereidingen. Koksmethode A: 3 minuten in kokend water, 20 minuten van het vuur af laten garen. Koksmethode B: Asperges in koud water opzetten, 3 minuten laten koken en 20 minuten van het vuur af laten garen. Stomen: 30 minuten De Johannes van Dam methode: In glazen cakeschaal met water 1 kilo 10 minuten in de magnetron op de hoogste stand.(controleer regelmatig)
De vacuümmethode laat ik hier buiten beschouwing, ondanks het feit dat dit –volgens de kenners- de allerbeste manier is, maar wie heeft in zijn keukentje een vacuümmachine staan? Met schil: De schillen en de voetjes 15 minuten laten trekken (tegen de kook aan), dan 15 minuten asperges met schillen koken. Haal de asperges uit het kookvocht (ze garen na) en dien ze op met hard gekookte eieren, ham en gesmolten roomboter. Natuurlijk hoort hier Hollandaisesaus bij, maar niet uit een pakje. Laat dan de roomboter achterwege, in de Hollandaise saus zit al genoeg.
Hollandaise saus Ik kan er niets aan doen, maar bij het maken van Hollandaisesaus zie ik altijd de beelden van de film “The Cook, The Thief, His Wife and Her Lover van Peter Greenaway voor me. In de film komt een restaurant voor met de pakkende naam “Hollandaise”. Een monument van een film, nu de saus: Ingrediënten 6 eetlepels witte wijn 6 eetlepels witte wijn azijn 10 gekneusde zwarte peperkorrels 2 laurierbladeren 3 eidooiers 300 gram gesmolten boter in een schenkpannetje Sap van een halve citroen
1. Doe de witte wijn, azijn, peperkorrels en laurier in een kleine steelpan en breng aan de kook. 2. Zodra het kookt laat je het inkoken tot je ongeveer 3 eetlepels aan vocht overhoudt. Laat dit afkoelen. 3. Splits de eieren en doe de dooiers in een grote hittebestendige kom. 4. Zeef de peperkorrels en laurier uit de afgekoelde vloeistof. Zet een pan met water op en laat zacht koken. Zet de kom met eidooiers op de pan, de kom mag het water niet raken. 5. Roer ongeveer 1 eetlepel van het afgekoelde azijnmengsel door de eidooiers en klop dit met een garde 2 minuten tot het mengsel licht kleurt. 6. Haal de kom van de pan af en voeg langzaam, beetje bij beetje de gesmolten boter toe. Ga hier mee door tot alle boter is opgenomen e je een dikke romige saus hebt. Je kunt de saus kort bewaren in een thermoskan. Dit is de ultieme saus bij asperges. Peter Jeeninga
Buurtjournaal nr. 1
21
Koken met de hand op de knip Genieten van het witte goud
Asperges Asperges koop je bij de groenteboer, het is de beste garantie voor kwaliteit en de kortste aanvoerlijn. Hoe verser hoe beter. AA kwaliteit, vers (geen ingedroogde voet) en geen verkleurd kopje. Mits goed klaargemaakt is dit de garantie voor een heerlijke aspergemaaltijd. Natuurlijk heb ik het dan over asperges van de koude grond, die geoogst worden op de tweede donderdag van april tot 24 juni, Sint Jan.
R
eken op ongeveer 500 gram per persoon voor een hoofdmaaltijd en 300 gram als voorgerecht.
Het schillen Ik installeer me altijd met een snijplank, pan met water en een aantal dunschillertjes en het licht boven het werkblad op volle sterkte, zodat ik kan zien waar ik iets heb overgeslagen met schillen. Wees niet te zuinig met schillen, niets is vervelender dan een asperge met draden. Leg de asperge op de snijplank met het kopje naar u toe, iets over de rand. Schil net onder het kopje naar de voet en draai de asperge met de klok mee. Bewaar ze in een pan met ruim water. Snijd 2 cm. van het voetje. Bewaar de schillen en de voetjes.
Garage Emmakade Emmakade 148 zz 8933 AX Leeuwarden Tel: 058 212 82 13 Fax: 058 215 44 50 Mobiel: 06 288 37100
Bereiden
R. Hoeksma en Zn.
Je kunt beter scheidsrechter betaald voetbal zijn, dan iets beweren over de favoriete manier van asperge koken. Iedere Nederlander heeft zijn eigen manier en beweert dat die van hem de beste is. Ik beperk me tot een paar restaurantbereidingen. Koksmethode A: 3 minuten in kokend water, 20 minuten van het vuur af laten garen. Koksmethode B: Asperges in koud water opzetten, 3 minuten laten koken en 20 minuten van het vuur af laten garen. Stomen: 30 minuten De Johannes van Dam methode: In glazen cakeschaal met water 1 kilo 10 minuten in de magnetron op de hoogste stand.(controleer regelmatig)
De vacuümmethode laat ik hier buiten beschouwing, ondanks het feit dat dit –volgens de kenners- de allerbeste manier is, maar wie heeft in zijn keukentje een vacuümmachine staan? Met schil: De schillen en de voetjes 15 minuten laten trekken (tegen de kook aan), dan 15 minuten asperges met schillen koken. Haal de asperges uit het kookvocht (ze garen na) en dien ze op met hard gekookte eieren, ham en gesmolten roomboter. Natuurlijk hoort hier Hollandaisesaus bij, maar niet uit een pakje. Laat dan de roomboter achterwege, in de Hollandaise saus zit al genoeg.
Hollandaise saus Ik kan er niets aan doen, maar bij het maken van Hollandaisesaus zie ik altijd de beelden van de film “The Cook, The Thief, His Wife and Her Lover van Peter Greenaway voor me. In de film komt een restaurant voor met de pakkende naam “Hollandaise”. Een monument van een film, nu de saus: Ingrediënten 6 eetlepels witte wijn 6 eetlepels witte wijn azijn 10 gekneusde zwarte peperkorrels 2 laurierbladeren 3 eidooiers 300 gram gesmolten boter in een schenkpannetje Sap van een halve citroen
1. Doe de witte wijn, azijn, peperkorrels en laurier in een kleine steelpan en breng aan de kook. 2. Zodra het kookt laat je het inkoken tot je ongeveer 3 eetlepels aan vocht overhoudt. Laat dit afkoelen. 3. Splits de eieren en doe de dooiers in een grote hittebestendige kom. 4. Zeef de peperkorrels en laurier uit de afgekoelde vloeistof. Zet een pan met water op en laat zacht koken. Zet de kom met eidooiers op de pan, de kom mag het water niet raken. 5. Roer ongeveer 1 eetlepel van het afgekoelde azijnmengsel door de eidooiers en klop dit met een garde 2 minuten tot het mengsel licht kleurt. 6. Haal de kom van de pan af en voeg langzaam, beetje bij beetje de gesmolten boter toe. Ga hier mee door tot alle boter is opgenomen e je een dikke romige saus hebt. Je kunt de saus kort bewaren in een thermoskan. Dit is de ultieme saus bij asperges. Peter Jeeninga
Buurtjournaal nr. 1
21
aantal verkeersongevallen In wIjken moet omlaag verkeersactIvIteIten voor jong en oud
‘veilig door de Buurt’: een leuk project voor de oranjewijk! Wijken uit Leeuwarden, Sneek, Drachten en Heerenveen kunnen kiezen uit maar liefst vijftien activiteiten om de verkeersveiligheid in hun wijken te verbeteren. Het project werd op april jl. gepresenteerd aan alle wijkpanels van Leeuwarden. Met aansluitend een spectaculaire remproefdemonstratie op het erf van autorijschool Tilstra. Het project Veilig door de Buurt loopt tot 1 juni 2013. Tot die tijd kunnen wijkpanels of wijkverenigingen een keus maken uit de activiteiten of kiezen voor een arrangement. En dat alles geheel kosteloos. Met het project wordt beoogd het aantal verkeersongevallen in een wijk drastisch te verminderen. Want, zoals de deskundigen zeggen: de eigen wijkbewoners rijden altijd het hardst. Wijken kunnen zich aanmelden via de website www.veiligdoordebuurt.nl Op een kaartje is te zien welke wijken eraan meedoen en welke activiteiten er georganiseerd worden. Het is de bedoeling dat de wijken foto- en filmmateriaal aanleveren, zodat die ook door iedereen bekeken kunnen worden. De organisatie van de activiteiten is in handen van het Regionaal Orgaan verkeersveiligheid Fryslân, een samenwerkingsverband van de provincie Fryslân, de Friese gemeenten en de verkeersveiligheidspartners zoals Veilig Verkeer Nederland district Fryslân, Stichting Bevordering Verkeerseducatie, Fietsersbond en Responsible Young Drivers. De wijken kunnen kiezen uit de volgende activiteiten of arrangementen:
Spannende remproef
De SBV laat tijdens een interactieve remproefdemonstratie zien wat het verschil is tussen de remweg van auto’s die 30 of 50 km per uur rijden. Voor de remproef zijn veiligheidsmaatregelen nodig. De weg moet worden afgezet en er is een vergunning nodig van de gemeente.
22
Buurtjournaal nr. 1
Speciale actiepakketten met 30 km-stickers voor op kliko’s, 30 km-folders, posters, kaarten en ballonnen. Dit pakket wordt per 50 of 100 stuks verstrekt.
Interessante voorlichtingsavond
Vriendelijk verkeer Actiemateriaal
Een fietser van rechts heeft in een 30 kilometergebied voorrang op gelijkwaardige kruisingen. Veel mensen weten dat niet. En dat geldt voor meer (nieuwe) verkeersregels. DE SBV kan een voorlichtingsavond organiseren en gaat daarbij in op specifieke thema’s maar ook in het algemeen iets vertellen over verkeersregels- en borden.
De Fietsersbond stelt posters, flyers en filmpjes van Vriendelijkverkeer.nl beschikbaar.
De fietsschool Voor wijkbewoners die moeten leren fietsen, kan een fietsparcours worden afgezet. Ook kan er een fietsenkeuring georganiseerd worden. Er is ook een leuke film over ‘meneer Sanders’ die leert fietsen.
Verkeersregels voor ouders
30 in de wijk Actiemateriaal
Verkeersfilmpjes maken ( jongeren) Jongeren van 13 tot 16 jaar kunnen wijkfilmpjes maken over ergernissen in het verkeer in de wijk. De jongeren gaan in groepjes van 4 à 5 zelf aan de slag met hun eigen ergernissen in het verkeer en brengen hun oplossingen voor de problemen in beeld.
Ik Val op! Fiets verlicht. Organiseer een fietsverlichtingsactie. Dat kan samen met de lokale fietsenhandelaar.
Crashtest
De fietsdocent van de Fietsersbond stelt samen met een groep kinderen regels op voor ouders die hun kinderen brengen en halen. Ze zorgen ervoor dat de ouders die regels krijgen en gaan ouders er vervolgens op controleren. Dat gebeurt natuurlijk op een leuke manier! Geschikt voor kinderen vanaf 10 jaar.
Met de crashtest kunnen mensen voelen hoe het is om met ongeveer 50 kilometer per uur plotseling stil te komen staan. De simulator bestaat uit een grote truck met daarop een slede waarin (per keer) vier mensen (veilig!) kunnen zitten. Een spectaculaire activiteit waarmee u mensen met hun neus op de gevolgen van te hard rijden drukt.
Veilig E-biken
Snelheidsmeting
De Fietsersbond organiseert informatie- en praktijkbijeenkomsten over de E-bike. Twee fietsdocenten leggen de (on)mogelijkheden van de elektrische fiets uit en de deelnemers mogen het zelf uitproberen. Vooral geschikt voor senioren.
Veilig Verkeer Nederland kan een snelheidsmeting doen. Dat kan onopvallend zodat automobilisten niet zien dat hun snelheid gemeten wordt. Het is voor zowel volwassenen als kinderen erg leerzaam en leuk om mee te werken aan dit project.
Thema-avond voor ouders Een thema-avond over verkeer voor ouders met schoolgaande kinderen, waarbij de film ‘Kinderen hebben hun eigen spelregels’ wordt getoond. Daarnaast wordt ingegaan op het belang van lopen en fietsen naar school, parkeren bij school, snelheid en remafstanden. De avond duurt ongeveer anderhalf uur.
Verkeerskar en schoolpleinpakket De Verkeerskar en het schoolpleinpakket kunnen ingezet worden tijdens een buitenspeeldag in de wijk. De verkeerskar is een aanhanger gevuld met materiaal waarmee basisschoolleerlingen spelenderwijs ervaring op doen met verkeer. In de kar zit een uitgebreid assortiment van materialen op het gebied van praktische verkeerseducatie. Voor zowel buiten als binnen. Het schoolpleinpakket bevat praktisch materiaal dat helpt bij het oefenen van verkeersgedrag en het leren toepassen van verkeersregels: oversteken in diverse situaties, op- en afstappen van de fiets, links en rechts afslaan, voorsorteren, voorrang geven en krijgen.
Verkeersquiz
Oog- en reactiemeting Met een oogmeting kunnen VVNvrijwilligers een indicatie geven of iemands gezichtsvermogen voldoende is voor veilige verkeersdeelname. En de reactiemeter geeft inzicht in iemands reactietijd. Heel belangrijk om te weten, want de reactietijd bepaalt voor een groot deel de lengte van de remweg.
Leuk voor veel verschillende bijeenkomsten in de wijk en zelfs te combineren met een buurtbarbecue: de verkeersquiz! Veilig Verkeer Speciale arrangementen: Nederland heeft twee quizen beschikbaar: een Voor de hardrijders de combi: Remproef, algemene verkeersquiz en een petje-op-petje- Snelheidsmeting, Actiemateriaal ’30 km in de af quiz over fietsen. Beide duren ongeveer een wijk’. half uur en kunnen met andere activiteiten Voor de kinderen: Fietsschool, Verkeerskar, worden aangevuld. Actiepakket 30 in de wijk. Voor de senioren: Verkeersregels, Veilig E-biken, Ogen- en reactiemeting.
Voor de jonge rijders: Remproef, Snelheidsmeting, Crashtest Of, in combinatie met een buurtavond: Rechts gaat voor, Verkeersquiz en een Voorlichtingsavond. Leuke activiteiten en ook heel goed uitvoerbaar in de Oranjewijk! Uiteraard zijn de activiteiten niet te organiseren voor een groepje van tien man. Het wijkpanel gaat, samen met de activiteitencommissie van de Oranjewijk, kijken of het gecombineerd kan worden met het zomerwijkfeest bijvoorbeeld. Mocht u een voorkeur hebben voor een speciale activiteit of een arrangement geef dat dan alvast aan ons door! Via facebook of oranjewijkpanel@gmail.com Wijkpanel Oranjewijk
Buurtjournaal nr. 1
23
aantal verkeersongevallen In wIjken moet omlaag verkeersactIvIteIten voor jong en oud
‘veilig door de Buurt’: een leuk project voor de oranjewijk! Wijken uit Leeuwarden, Sneek, Drachten en Heerenveen kunnen kiezen uit maar liefst vijftien activiteiten om de verkeersveiligheid in hun wijken te verbeteren. Het project werd op april jl. gepresenteerd aan alle wijkpanels van Leeuwarden. Met aansluitend een spectaculaire remproefdemonstratie op het erf van autorijschool Tilstra. Het project Veilig door de Buurt loopt tot 1 juni 2013. Tot die tijd kunnen wijkpanels of wijkverenigingen een keus maken uit de activiteiten of kiezen voor een arrangement. En dat alles geheel kosteloos. Met het project wordt beoogd het aantal verkeersongevallen in een wijk drastisch te verminderen. Want, zoals de deskundigen zeggen: de eigen wijkbewoners rijden altijd het hardst. Wijken kunnen zich aanmelden via de website www.veiligdoordebuurt.nl Op een kaartje is te zien welke wijken eraan meedoen en welke activiteiten er georganiseerd worden. Het is de bedoeling dat de wijken foto- en filmmateriaal aanleveren, zodat die ook door iedereen bekeken kunnen worden. De organisatie van de activiteiten is in handen van het Regionaal Orgaan verkeersveiligheid Fryslân, een samenwerkingsverband van de provincie Fryslân, de Friese gemeenten en de verkeersveiligheidspartners zoals Veilig Verkeer Nederland district Fryslân, Stichting Bevordering Verkeerseducatie, Fietsersbond en Responsible Young Drivers. De wijken kunnen kiezen uit de volgende activiteiten of arrangementen:
Spannende remproef
De SBV laat tijdens een interactieve remproefdemonstratie zien wat het verschil is tussen de remweg van auto’s die 30 of 50 km per uur rijden. Voor de remproef zijn veiligheidsmaatregelen nodig. De weg moet worden afgezet en er is een vergunning nodig van de gemeente.
22
Buurtjournaal nr. 1
Speciale actiepakketten met 30 km-stickers voor op kliko’s, 30 km-folders, posters, kaarten en ballonnen. Dit pakket wordt per 50 of 100 stuks verstrekt.
Interessante voorlichtingsavond
Vriendelijk verkeer Actiemateriaal
Een fietser van rechts heeft in een 30 kilometergebied voorrang op gelijkwaardige kruisingen. Veel mensen weten dat niet. En dat geldt voor meer (nieuwe) verkeersregels. DE SBV kan een voorlichtingsavond organiseren en gaat daarbij in op specifieke thema’s maar ook in het algemeen iets vertellen over verkeersregels- en borden.
De Fietsersbond stelt posters, flyers en filmpjes van Vriendelijkverkeer.nl beschikbaar.
De fietsschool Voor wijkbewoners die moeten leren fietsen, kan een fietsparcours worden afgezet. Ook kan er een fietsenkeuring georganiseerd worden. Er is ook een leuke film over ‘meneer Sanders’ die leert fietsen.
Verkeersregels voor ouders
30 in de wijk Actiemateriaal
Verkeersfilmpjes maken ( jongeren) Jongeren van 13 tot 16 jaar kunnen wijkfilmpjes maken over ergernissen in het verkeer in de wijk. De jongeren gaan in groepjes van 4 à 5 zelf aan de slag met hun eigen ergernissen in het verkeer en brengen hun oplossingen voor de problemen in beeld.
Ik Val op! Fiets verlicht. Organiseer een fietsverlichtingsactie. Dat kan samen met de lokale fietsenhandelaar.
Crashtest
De fietsdocent van de Fietsersbond stelt samen met een groep kinderen regels op voor ouders die hun kinderen brengen en halen. Ze zorgen ervoor dat de ouders die regels krijgen en gaan ouders er vervolgens op controleren. Dat gebeurt natuurlijk op een leuke manier! Geschikt voor kinderen vanaf 10 jaar.
Met de crashtest kunnen mensen voelen hoe het is om met ongeveer 50 kilometer per uur plotseling stil te komen staan. De simulator bestaat uit een grote truck met daarop een slede waarin (per keer) vier mensen (veilig!) kunnen zitten. Een spectaculaire activiteit waarmee u mensen met hun neus op de gevolgen van te hard rijden drukt.
Veilig E-biken
Snelheidsmeting
De Fietsersbond organiseert informatie- en praktijkbijeenkomsten over de E-bike. Twee fietsdocenten leggen de (on)mogelijkheden van de elektrische fiets uit en de deelnemers mogen het zelf uitproberen. Vooral geschikt voor senioren.
Veilig Verkeer Nederland kan een snelheidsmeting doen. Dat kan onopvallend zodat automobilisten niet zien dat hun snelheid gemeten wordt. Het is voor zowel volwassenen als kinderen erg leerzaam en leuk om mee te werken aan dit project.
Thema-avond voor ouders Een thema-avond over verkeer voor ouders met schoolgaande kinderen, waarbij de film ‘Kinderen hebben hun eigen spelregels’ wordt getoond. Daarnaast wordt ingegaan op het belang van lopen en fietsen naar school, parkeren bij school, snelheid en remafstanden. De avond duurt ongeveer anderhalf uur.
Verkeerskar en schoolpleinpakket De Verkeerskar en het schoolpleinpakket kunnen ingezet worden tijdens een buitenspeeldag in de wijk. De verkeerskar is een aanhanger gevuld met materiaal waarmee basisschoolleerlingen spelenderwijs ervaring op doen met verkeer. In de kar zit een uitgebreid assortiment van materialen op het gebied van praktische verkeerseducatie. Voor zowel buiten als binnen. Het schoolpleinpakket bevat praktisch materiaal dat helpt bij het oefenen van verkeersgedrag en het leren toepassen van verkeersregels: oversteken in diverse situaties, op- en afstappen van de fiets, links en rechts afslaan, voorsorteren, voorrang geven en krijgen.
Verkeersquiz
Oog- en reactiemeting Met een oogmeting kunnen VVNvrijwilligers een indicatie geven of iemands gezichtsvermogen voldoende is voor veilige verkeersdeelname. En de reactiemeter geeft inzicht in iemands reactietijd. Heel belangrijk om te weten, want de reactietijd bepaalt voor een groot deel de lengte van de remweg.
Leuk voor veel verschillende bijeenkomsten in de wijk en zelfs te combineren met een buurtbarbecue: de verkeersquiz! Veilig Verkeer Speciale arrangementen: Nederland heeft twee quizen beschikbaar: een Voor de hardrijders de combi: Remproef, algemene verkeersquiz en een petje-op-petje- Snelheidsmeting, Actiemateriaal ’30 km in de af quiz over fietsen. Beide duren ongeveer een wijk’. half uur en kunnen met andere activiteiten Voor de kinderen: Fietsschool, Verkeerskar, worden aangevuld. Actiepakket 30 in de wijk. Voor de senioren: Verkeersregels, Veilig E-biken, Ogen- en reactiemeting.
Voor de jonge rijders: Remproef, Snelheidsmeting, Crashtest Of, in combinatie met een buurtavond: Rechts gaat voor, Verkeersquiz en een Voorlichtingsavond. Leuke activiteiten en ook heel goed uitvoerbaar in de Oranjewijk! Uiteraard zijn de activiteiten niet te organiseren voor een groepje van tien man. Het wijkpanel gaat, samen met de activiteitencommissie van de Oranjewijk, kijken of het gecombineerd kan worden met het zomerwijkfeest bijvoorbeeld. Mocht u een voorkeur hebben voor een speciale activiteit of een arrangement geef dat dan alvast aan ons door! Via facebook of oranjewijkpanel@gmail.com Wijkpanel Oranjewijk
Buurtjournaal nr. 1
23
Bed & Breakfast In de oranjewIjk waarom doen oranjewIjkers dat?
een gastvrij onthaal op het eMMaplein De derde aflevering alweer van mijn speurtocht door de wijk naar B&B’s. Inmiddels begin ik een beetje in te schatten hoe het nou werkelijk is om een Bed & Breakfast te hebben. Ik ben zelf van de wishful thinking zoals ik al eerder geschreven had; ik zie het eindresultaat als plaatje en niet de aanloop of minder aantrekkelijke kanten van het hebben van gasten in je huis, die je meestal niet kent.
Jarenlang verbouwen Bij ons op het Emmaplein wonen Ale en Janny en vorig jaar augustus hoorde ik van een buurvrouw dat ze een website hadden gemaakt voor hun B&B. Een beetje jaloers was ik wel, moet ik eerlijk toegeven. Ale en Janny wonen sinds 2005 op ons plein, waar ze een totaal verwaarloosd huis hadden gekocht. Prachtig, maar er was in alle jaren dat de vorige bewoners er woonden weinig aan gedaan. Ale is gelukkig erg handig en is jaren aan het verbouwen geweest, terwijl ze zelf ook in het huis woonden. Het resultaat is ontzettend mooi. De benedenverdieping van het huis is zo doorgebroken dat je, via doorgangen, toegang hebt tot alle ruimten. In de serre staat een gezellige tafel waar de gasten ’s morgens kunnen ontbijten. Zelf zijn Ale en Janny dan in hun woonkeuken en zo heeft iedereen privacy. Toen de eerste twee verdiepingen verbouwd waren, wilde Janny graag een goede logeergelegenheid voor haar uit huis wonende
volwassen kinderen. Dus werd de zolder ook nog onder handen genomen.
Goed advies
Het is nu half april en ze zijn ongeveer tweehonderd overnachtingen verder. Janny spreekt heel enthousiast over de gasten. De eerste gast was een Australische backpacker van 73 jaar, die drie nachten zou blijven en er zeven bleef. Hij gaf het advies aan de starters om voorzichtig te zijn met het aanbod. Diezelfde week kwamen er nog twee Duitse gasten. Hein en ik spraken iets later die week nog drie Canadese vrouwen, die op zoek waren naar de B&B van Janny en Ale.
Toen een vriendin bij hen logeerde, die vaak te gast was bij B&B’s, gaf zij hun het advies om er nog een douche en toilet bij te maken en dan een B&B te starten. Ale had niet zoveel zin om weer te gaan breken voor een toilet, maar een ‘sanibroyeur’ (een toilet dat op de afvoer van de waterleiding kan) gaf de oplossing en er ontstond een mooie strakke badkamer. Twee extra kamers met veel licht, Uitbundige ontbijtjes lekkere bedden, tv, een zitje en daarmee was ’s Morgens genieten de gasten gezamenlijk de hele zolderverdieping geschikt voor gasten. aan de grote tafel in de serre van een heerlijk Vervolgens deden ze een flinke investering ontbijt – meestal door Ale gemaakt- en in een professionele website en zochten ze ontstaan er gezellige gesprekken. Mensen contact met de VVV. Toen ze begonnen wisten loven de ontbijtjes, die gerust uitbundig ze niet goed wat ze ervan moesten verwachten: genoemd mogen worden. Als gasten na 8 uur zou er wel belangstelling zijn voor hun B&B? willen ontbijten, fietst Ale of Janny eerst nog En hoe zou het zijn om vreemde mensen in je even naar de AH voor verse croissants. huis te hebben? Boven verwachting vinden ze het allebei hartstikke leuk. Soms krijgen ze ook zakelijke overnachtingen en boekingen van gasten die via een uitzendbureau werken en door hun werkgever worden doorgebeld. Een Belg, Duitser en een Engelsman ontbijten om 6 uur ’s morgens, omdat ze nog anderhalf uur moeten rijden voor ze op hun werk in Uithuizen (!) zijn. Wonderlijk zo ver van je werk, maar ze kwamen de week daarna gewoon weer.
Leermoment De goede raad van de allereerste Australische gast kwam Janny weer in herinnering toen ze laatst een jong stel als gasten had. Die zouden de volgende ochtend om 9 uur ontbijten, maar belden vanuit de kroeg dat het zo gezellig was
24
Buurtjournaal nr. 1
in Leeuwarden, of ze niet wat later konden ontbijten. ‘Ja hoor’, zei Janny, ‘bel maar een half uur voordat je wilt ontbijten morgenochtend.’ Janny wachtte en wachtte, kon niet met de hond wandelen en ja hoor… Om kwart over twaalf kreeg ze een telefoontje. De beginnersfouten.
Ale en Janny hebben tot nu toe alleen goede ervaringen met het ontvangen van B&B gasten (die hen kunnen vinden via de link www. emmaplein.eu) en vinden het héééél erg leuk om te doen. En ik moet eerlijk bekennen dat ik toch ook de kriebels krijg om de zolder te verbouwen. Wie weet! We hebben – voor
zover ik weet – nog één B&B in onze wijk en daarover de volgende keer meer. Elsiet van der Ploeg
Huisar tsenpraktijk B.R. Westerman Coopmansstraat 50( bij het Cambuurplein) Tel: 058-2124680 Voor huisartsenzorg bij u in de buurt: www.westermanhuisarts.praktijkinfo.nl
Voorheen zaten wij 15 jaar in de Oranjewijk. Maar nu kunnen we u van dienst zijn in een ruim modern centrum: Het Medisch Centrum “De Zwaaij”.
Bed & Breakfast In de oranjewIjk waarom doen oranjewIjkers dat?
een gastvrij onthaal op het eMMaplein De derde aflevering alweer van mijn speurtocht door de wijk naar B&B’s. Inmiddels begin ik een beetje in te schatten hoe het nou werkelijk is om een Bed & Breakfast te hebben. Ik ben zelf van de wishful thinking zoals ik al eerder geschreven had; ik zie het eindresultaat als plaatje en niet de aanloop of minder aantrekkelijke kanten van het hebben van gasten in je huis, die je meestal niet kent.
Jarenlang verbouwen Bij ons op het Emmaplein wonen Ale en Janny en vorig jaar augustus hoorde ik van een buurvrouw dat ze een website hadden gemaakt voor hun B&B. Een beetje jaloers was ik wel, moet ik eerlijk toegeven. Ale en Janny wonen sinds 2005 op ons plein, waar ze een totaal verwaarloosd huis hadden gekocht. Prachtig, maar er was in alle jaren dat de vorige bewoners er woonden weinig aan gedaan. Ale is gelukkig erg handig en is jaren aan het verbouwen geweest, terwijl ze zelf ook in het huis woonden. Het resultaat is ontzettend mooi. De benedenverdieping van het huis is zo doorgebroken dat je, via doorgangen, toegang hebt tot alle ruimten. In de serre staat een gezellige tafel waar de gasten ’s morgens kunnen ontbijten. Zelf zijn Ale en Janny dan in hun woonkeuken en zo heeft iedereen privacy. Toen de eerste twee verdiepingen verbouwd waren, wilde Janny graag een goede logeergelegenheid voor haar uit huis wonende
volwassen kinderen. Dus werd de zolder ook nog onder handen genomen.
Goed advies
Het is nu half april en ze zijn ongeveer tweehonderd overnachtingen verder. Janny spreekt heel enthousiast over de gasten. De eerste gast was een Australische backpacker van 73 jaar, die drie nachten zou blijven en er zeven bleef. Hij gaf het advies aan de starters om voorzichtig te zijn met het aanbod. Diezelfde week kwamen er nog twee Duitse gasten. Hein en ik spraken iets later die week nog drie Canadese vrouwen, die op zoek waren naar de B&B van Janny en Ale.
Toen een vriendin bij hen logeerde, die vaak te gast was bij B&B’s, gaf zij hun het advies om er nog een douche en toilet bij te maken en dan een B&B te starten. Ale had niet zoveel zin om weer te gaan breken voor een toilet, maar een ‘sanibroyeur’ (een toilet dat op de afvoer van de waterleiding kan) gaf de oplossing en er ontstond een mooie strakke badkamer. Twee extra kamers met veel licht, Uitbundige ontbijtjes lekkere bedden, tv, een zitje en daarmee was ’s Morgens genieten de gasten gezamenlijk de hele zolderverdieping geschikt voor gasten. aan de grote tafel in de serre van een heerlijk Vervolgens deden ze een flinke investering ontbijt – meestal door Ale gemaakt- en in een professionele website en zochten ze ontstaan er gezellige gesprekken. Mensen contact met de VVV. Toen ze begonnen wisten loven de ontbijtjes, die gerust uitbundig ze niet goed wat ze ervan moesten verwachten: genoemd mogen worden. Als gasten na 8 uur zou er wel belangstelling zijn voor hun B&B? willen ontbijten, fietst Ale of Janny eerst nog En hoe zou het zijn om vreemde mensen in je even naar de AH voor verse croissants. huis te hebben? Boven verwachting vinden ze het allebei hartstikke leuk. Soms krijgen ze ook zakelijke overnachtingen en boekingen van gasten die via een uitzendbureau werken en door hun werkgever worden doorgebeld. Een Belg, Duitser en een Engelsman ontbijten om 6 uur ’s morgens, omdat ze nog anderhalf uur moeten rijden voor ze op hun werk in Uithuizen (!) zijn. Wonderlijk zo ver van je werk, maar ze kwamen de week daarna gewoon weer.
Leermoment De goede raad van de allereerste Australische gast kwam Janny weer in herinnering toen ze laatst een jong stel als gasten had. Die zouden de volgende ochtend om 9 uur ontbijten, maar belden vanuit de kroeg dat het zo gezellig was
24
Buurtjournaal nr. 1
in Leeuwarden, of ze niet wat later konden ontbijten. ‘Ja hoor’, zei Janny, ‘bel maar een half uur voordat je wilt ontbijten morgenochtend.’ Janny wachtte en wachtte, kon niet met de hond wandelen en ja hoor… Om kwart over twaalf kreeg ze een telefoontje. De beginnersfouten.
Ale en Janny hebben tot nu toe alleen goede ervaringen met het ontvangen van B&B gasten (die hen kunnen vinden via de link www. emmaplein.eu) en vinden het héééél erg leuk om te doen. En ik moet eerlijk bekennen dat ik toch ook de kriebels krijg om de zolder te verbouwen. Wie weet! We hebben – voor
zover ik weet – nog één B&B in onze wijk en daarover de volgende keer meer. Elsiet van der Ploeg
Huisar tsenpraktijk B.R. Westerman Coopmansstraat 50( bij het Cambuurplein) Tel: 058-2124680 Voor huisartsenzorg bij u in de buurt: www.westermanhuisarts.praktijkinfo.nl
Voorheen zaten wij 15 jaar in de Oranjewijk. Maar nu kunnen we u van dienst zijn in een ruim modern centrum: Het Medisch Centrum “De Zwaaij”.
Een bijzonder genootschap Al 89 jaar in de Oranjewijk
De Odd Fellows: Toonbeeld van verbroedering Als je in de Oranjewijk woont, weet je dat het Odd Fellowhuis gevestigd is aan de Emmakade. Vaak zie je er keurige, wat oudere mensen naar binnen gaan. Wat zich achter die deuren afspeelt, weet je niet, tenzij je een Odd Fellow bent. Een genootschap dat in de ogen van heel veel mensen net zo geheimzinnig lijkt als de Vrijmetselaars.
Z
elf vinden de Odd Fellows helemaal niet dat ze geheimzinnig zijn. Het is geen geheim genootschap, ze houden echter wel dat, wat in beslotenheid wordt besproken, geheim. Ook de vaste rituelen en symbolen tijdens hun bijeenkomsten worden niet met de buitenwereld gedeeld.
Fellowships De oorsprong van de Odd Fellows ligt in Engeland. Vermoedelijk waren Odd Fellows vaklieden, die in de middeleeuwen geen lid konden worden van een plaatselijk gilde, omdat ze voortdurend op reis waren. Om elkaar te ondersteunen, verenigden ze zich in ‘fellowships’. Het woord ‘Odd’ zou in dat geval ‘op zichzelf ’ betekenen.
organisatie en verdeeld in grote clusters: Australië, Azië, Amerika en Europa. Aanvankelijk was de organisatie puur gericht op mannen, maar omdat voornamelijk de vrouwen zich ontfermden over de zieken, de weduwen en de wezen, wilden zij ook lid worden van de loge als ‘Daughters of Rebekkah’. De toenmalige vicepresident Schuyler Colfax zorgde ervoor dat op 23 november in 1868 de vrouwen een eigen Rebekkah-orde vormden.
stratie verbrand), omdat een Odd Fellow loge niet kan bestaan in een land met een totalitair regime. In 1946 werd de draad weer opgepikt. Op 17 oktober 1953 werd de Marijke Muoi Rebekkah loge nr. 15 gesticht.
Stichting Odd Fellowhuis
Levenservaring
Het pand aan de Emmakade werd in 1989 drastisch verbouwd. Op de bovenverdiepingen woonde het beheerdersgezin en beneden vonden alle bijeenkomsten plaats. Die ruimte werd echter te klein. Voor de beheerders werd een woning gevonden in Aldlân. De eerste verdieping werd verbouwd tot tempel. De benedenverdieping werd een grote ruimte met bar en keuken. Het eigendom van het pand kwam in handen van de Stichting Odd Fellowhuis Leeuwarden. Om het pand te kunnen bekostigen wordt het ook
In 1996 werd het aantal leden van de Frisia Vaak worden de Odd Fellows vergeleken met loge te groot. De loge werd gesplitst en de de Vrijmetselaars. Vanwege de symbolen en de nieuwe loge kreeg de naam Leoverdia loge nr. rituelen die beide genootschappen hanteren. 91. Momenteel telt de Frisia loge 27 leden, de Toch is er een wezenlijk verschil, volgens de Leoverdia loge 37 leden en de Rebekkah loge Odd Fellows. Daar waar de Vrijmetselaars naar 52 leden. De heren komen drie keer per maand binnen zijn gekeerd, treden de Odd Fellows bijeen, de dames twee keer per maand. De juist naar buiten en zetten zich in voor de jongste leden zijn rond de veertig jaar. ‘Je moet maatschappij. De Vrijmetselaars hanteren er klaar voor zijn’, aldus een Odd Fellow. ‘Een ‘rituelen’ en de Odd Fellows ‘ritualen’. Het beetje levenservaring heb je wel nodig om een begrip ‘rituaal’ komt van het Latijnse ‘ritus’. ander te kunnen begrijpen.’ Rituelen zijn de handelingen die bij het rituaal
Rituelen en ritualen
Er is maar één land en dat is onze aarde. Er is maar één volk en dat zijn alle mensen samen. Er is maar één taal en dat is de taal van de liefde. verhuurd aan de vrijmetselaars van het Azuren Gewelf, aan Pronaos It Ljocht en aan een aantal onderwijsinstituten.
horen, d.w.z. de praktische uitvoering daarvan. Een rituaal is meer dan een handeling; het bevat een diepere en symbolische inhoud.
Loge De Londense smid Thomas Wildey (1782- opgeheven 1861) sloot zich in 1804 aan bij de Engelse Odd tijdens de Fellows. In 1817 emigreerde hij naar Baltimore, oorlog
Gele koorts
Noord-Amerika. Daar ging hij op zoek naar andere Odd Fellows. Vier heren meldden zich en op 26 april 1819 richtten zij de Washington Loge nr. 1 in Baltimore op. In die tijd stierven er vele Amerikanen aan de gele koorts. Wildey en zijn mannen zorgden ervoor dat de doden fatsoenlijk werden begraven en dat er voor de nabestaanden werd gezorgd. ‘Bezoek de zieken – troost de weduwen – begraaf de doden- en voed de wezen op’ werd het devies van het genootschap.
Daughters of Rebekkah Later werd de Amerikaanse tak onafhankelijk van de Engelse Orde en was de Independent Order of Odd Fellows (I.O.O.F.) een feit. Inmiddels is de I.O.O.F. een internationale
26
Buurtjournaal nr. 1
In 1870 werd de eerste loge in Europa opgericht en in 1877 de eerste in Nederland. De eerste Rebekkah loge werd gesticht in Amsterdam (1920). De Frisia loge No 44 (de 44e loge in Nederland) aan de Emmakade, werd in februari 1923 opgericht. In de periode ’40-‘45 werd de loge opgeheven (en de gehele admini-
Wyb Mylius, Heleen Steenstra-Bloemsma en Harry Stini
Buurtjournaal nr. 1
27
Een bijzonder genootschap Al 89 jaar in de Oranjewijk
De Odd Fellows: Toonbeeld van verbroedering Als je in de Oranjewijk woont, weet je dat het Odd Fellowhuis gevestigd is aan de Emmakade. Vaak zie je er keurige, wat oudere mensen naar binnen gaan. Wat zich achter die deuren afspeelt, weet je niet, tenzij je een Odd Fellow bent. Een genootschap dat in de ogen van heel veel mensen net zo geheimzinnig lijkt als de Vrijmetselaars.
Z
elf vinden de Odd Fellows helemaal niet dat ze geheimzinnig zijn. Het is geen geheim genootschap, ze houden echter wel dat, wat in beslotenheid wordt besproken, geheim. Ook de vaste rituelen en symbolen tijdens hun bijeenkomsten worden niet met de buitenwereld gedeeld.
Fellowships De oorsprong van de Odd Fellows ligt in Engeland. Vermoedelijk waren Odd Fellows vaklieden, die in de middeleeuwen geen lid konden worden van een plaatselijk gilde, omdat ze voortdurend op reis waren. Om elkaar te ondersteunen, verenigden ze zich in ‘fellowships’. Het woord ‘Odd’ zou in dat geval ‘op zichzelf ’ betekenen.
organisatie en verdeeld in grote clusters: Australië, Azië, Amerika en Europa. Aanvankelijk was de organisatie puur gericht op mannen, maar omdat voornamelijk de vrouwen zich ontfermden over de zieken, de weduwen en de wezen, wilden zij ook lid worden van de loge als ‘Daughters of Rebekkah’. De toenmalige vicepresident Schuyler Colfax zorgde ervoor dat op 23 november in 1868 de vrouwen een eigen Rebekkah-orde vormden.
stratie verbrand), omdat een Odd Fellow loge niet kan bestaan in een land met een totalitair regime. In 1946 werd de draad weer opgepikt. Op 17 oktober 1953 werd de Marijke Muoi Rebekkah loge nr. 15 gesticht.
Stichting Odd Fellowhuis
Levenservaring
Het pand aan de Emmakade werd in 1989 drastisch verbouwd. Op de bovenverdiepingen woonde het beheerdersgezin en beneden vonden alle bijeenkomsten plaats. Die ruimte werd echter te klein. Voor de beheerders werd een woning gevonden in Aldlân. De eerste verdieping werd verbouwd tot tempel. De benedenverdieping werd een grote ruimte met bar en keuken. Het eigendom van het pand kwam in handen van de Stichting Odd Fellowhuis Leeuwarden. Om het pand te kunnen bekostigen wordt het ook
In 1996 werd het aantal leden van de Frisia Vaak worden de Odd Fellows vergeleken met loge te groot. De loge werd gesplitst en de de Vrijmetselaars. Vanwege de symbolen en de nieuwe loge kreeg de naam Leoverdia loge nr. rituelen die beide genootschappen hanteren. 91. Momenteel telt de Frisia loge 27 leden, de Toch is er een wezenlijk verschil, volgens de Leoverdia loge 37 leden en de Rebekkah loge Odd Fellows. Daar waar de Vrijmetselaars naar 52 leden. De heren komen drie keer per maand binnen zijn gekeerd, treden de Odd Fellows bijeen, de dames twee keer per maand. De juist naar buiten en zetten zich in voor de jongste leden zijn rond de veertig jaar. ‘Je moet maatschappij. De Vrijmetselaars hanteren er klaar voor zijn’, aldus een Odd Fellow. ‘Een ‘rituelen’ en de Odd Fellows ‘ritualen’. Het beetje levenservaring heb je wel nodig om een begrip ‘rituaal’ komt van het Latijnse ‘ritus’. ander te kunnen begrijpen.’ Rituelen zijn de handelingen die bij het rituaal
Rituelen en ritualen
Er is maar één land en dat is onze aarde. Er is maar één volk en dat zijn alle mensen samen. Er is maar één taal en dat is de taal van de liefde. verhuurd aan de vrijmetselaars van het Azuren Gewelf, aan Pronaos It Ljocht en aan een aantal onderwijsinstituten.
horen, d.w.z. de praktische uitvoering daarvan. Een rituaal is meer dan een handeling; het bevat een diepere en symbolische inhoud.
Loge De Londense smid Thomas Wildey (1782- opgeheven 1861) sloot zich in 1804 aan bij de Engelse Odd tijdens de Fellows. In 1817 emigreerde hij naar Baltimore, oorlog
Gele koorts
Noord-Amerika. Daar ging hij op zoek naar andere Odd Fellows. Vier heren meldden zich en op 26 april 1819 richtten zij de Washington Loge nr. 1 in Baltimore op. In die tijd stierven er vele Amerikanen aan de gele koorts. Wildey en zijn mannen zorgden ervoor dat de doden fatsoenlijk werden begraven en dat er voor de nabestaanden werd gezorgd. ‘Bezoek de zieken – troost de weduwen – begraaf de doden- en voed de wezen op’ werd het devies van het genootschap.
Daughters of Rebekkah Later werd de Amerikaanse tak onafhankelijk van de Engelse Orde en was de Independent Order of Odd Fellows (I.O.O.F.) een feit. Inmiddels is de I.O.O.F. een internationale
26
Buurtjournaal nr. 1
In 1870 werd de eerste loge in Europa opgericht en in 1877 de eerste in Nederland. De eerste Rebekkah loge werd gesticht in Amsterdam (1920). De Frisia loge No 44 (de 44e loge in Nederland) aan de Emmakade, werd in februari 1923 opgericht. In de periode ’40-‘45 werd de loge opgeheven (en de gehele admini-
Wyb Mylius, Heleen Steenstra-Bloemsma en Harry Stini
Buurtjournaal nr. 1
27
wIjknIeuws
voedselvoetafdruk
BerIchten van het wIjkpanel
hoeveel hectare neem jIj In Beslag?
Zo dragen de Odd Fellows bijvoorbeeld bij officiële gelegenheden witte handschoenen, die ieders gelijkheid symboliseren. Zo kun je niet zien of iemand metselaar is of advocaat.
De drie schakels Bij alle Odd Fellow loges worden dezelfde symbolen en ritualen gehanteerd, zodat de leden overal ter wereld een zitting kunnen
Het altaar symboliseert de zeven deugden bijwonen. Zelfs de begroeting is symbolisch en internationaal. Men geeft elkaar de hand, noemt elkaar bij de naam en kijkt elkaar daarbij aan. Het symbool van de Odd Fellows zijn de drie schakels, die vriendschap, waarheid en liefde symboliseren. In de tempel staat een altaar dat uit zeven opgebouwde vlakken bestaat. De vlakken stellen de ‘zeven deugden’ voor: reinheid, vriendschap, liefde, waarheid, trouw, hoop en liefdadigheid. Boven op het altaar staan de drie symbolen voor vriendschap, liefde en waarheid: een wereldbol, een kandelaar met drie kaarsen en de bijbel. De bijbel ligt opengeslagen bij 1 Korinthiërs 13, waarin Paulus de dertien eigenschappen van de liefde verwoordt en waarvan de eerste luidt: ‘Al sprak ik de taal van alle mensen en de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schelle cimbaal’.
Bouwstenen In Leeuwarden komen de Loges eerst bijeen in de benedenzaal, waar ze elkaar begroeten en een kopje koffie of thee drinken. Daarna gaan ze naar de tempel, waar ze – terwijl er muziek klinkt - plaatsnemen. De Voorzittend Meester verzorgt de inleiding, waarna een van de leden een ‘bouwsteen’ inbrengt. In de bouwsteen wordt vaak een ethisch of maatschappelijk onderwerp aangesneden, wat stof tot nadenken moet geven. Dat kunnen ook persoonlijke ervaringen of overdenkingen
28
Buurtjournaal nr. 1
zijn. Religieuze of politieke onderwerpen zijn verboden. Tijdens de zitting is er geen ruimte voor discussie. Men luistert in stilte en laat het onderwerp tot zich komen. Tussentijds is er ook muziek. Aan het eind van de zitting is het slotwoord voor de Onder Voorzittend Meester en verlaat men – weer met muziek - de zaal.
ieders recht tot het zelfstandig beleven ervan en is gebaseerd op de gedachte dat de mens, als denkend wezen, medeverantwoordelijk is voor hetgeen zich als samenleving afspeelt op
Alle leden krijgen een opdracht de aarde’.
Bezinning en rust
Opdracht
Tijdens de ‘nazit’ is er volop ruimte voor persoonlijk contact en wordt, dat wat in de tempel is gezegd, besproken. Tenzij de bouwsteen een erg persoonlijk verhaal was; die informatie blijft in de tempel. De leden van de loges zien de bijeenkomsten als een moment van bezinning en rust, waarbij zij met gelijkgestemden respectvol kunnen omgaan. De doelstelling van de Odd Fellows: het bevorderen van vriendschap, liefde en waarheid als uitdrukkingen van de broederschap van alle mensen, staat ook tijdens deze zittingen centraal.
Met het gradensysteem krijgen nieuwe leden de gelegenheid om te groeien en wegwijs te worden in de eigen Loge en Orde. In ongeveer drie jaar worden de graden van Vriendschap, Liefde en Waarheid doorlopen. Alle leden krijgen een opdracht, die ze naar eigen inzicht mogen invullen. Als het maar bijdraagt aan de doelstelling van de Odd Fellows. Zo zet de een zich bijvoorbeeld in voor gehandicapten en bouwt een ander scholen in Afrika. Deze activiteiten worden overigens niet met de buitenwereld gedeeld. Dat houdt men ook het liefst binnenskamers.
Uitgesproken atheïsten zul je er niet aantreffen In principe kan iedereen lid worden van de Odd Fellows of de Rebekkahs. De enige voorwaarde is dat ze geloven in een Hogere Macht. Dat hoeft niet perse God of Allah te zijn. Het kan ook een niet nader omschreven macht zijn. Afkomst of geloof zijn niet van belang. Er zijn leden met verschillende geloofsachtergronden. Ook humanisten zijn lid. Uitgesproken atheïsten zul je er echter niet aantreffen.
Beginselverklaring Ieder lid dat zich aanmeldt, voert eerst een paar gesprekken met de leden van de Commissie Voorlichting. Bij toetreding ontvangt het lid de graad van toewijding als hij of zij de beginselverklaring van het I.O.O.F. onderschrijft. Die luidt: ‘Het Oddfellowship vraagt geloof in, respectievelijk erkenning van, een Hogere Macht, onder erkenning van
Broederschap, anderen helpen, samenwerking, respect, bescheidenheid, vertrouwen, dat is waar het de broeders en zusters om draait. De meesten zien het Odd Fellowship als een levensinstelling, die je ieder dag uitdraagt en zichtbaar maakt. Christine Pietersen Bronnen: Mw. Heleen Steenstra-Bloemsma (lid van de Marijke Muoi Rebekkahloge sinds 1953 en zowel bestuurslid van die loge als van het Stichtingsbestuur), dhr. Wyb Mylius (sinds 1997 lid van de Frisia loge en sinds 1996 van de Leoverdia loge) en dhr. Harry Stinis (sinds 2011 lid van de Leoverdia loge) op wiens initiatief wij aandacht hebben besteed aan het Odd Fellowhuis. www.oddfellows.nl / www. archiefleeuwardercourant.nl
‘oars ite’: leg je eten eens onder de loep Ik wist het al voor ik een blik wierp op de website www.oars-ite.nl. Ik zou daar mijn Persoonlijke Voedselvoetafdruk meten en zoiets gaat natuurlijk altijd fout als je op het westelijk halfrond woont.
D
e Voedselvoetafdruk geeft aan hoeveel energie en ruimte je voedingspatroon van de aarde vergt. Voor elke wereldbewoner is 0.9 ha beschikbaar. Welk deel daarvan gebruik jij voor voedsel, stond onheilspellend op de website. Er was maar één manier om daar achter te komen: meten. Dat gaat heel eenvoudig en twee minuten later werd het oordeel geveld. Het viel mee en het viel tegen. Ik zat aardig onder het Nederlandse gemiddelde van 2.1 hectare , mijn voetafdruk bedroeg 1,5. Maar wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht, zegt mijn moeder altijd. En zo is het want ik neem nog steeds meer ruimte in beslag dan waar ik recht op heb. Overigens vraag ik me wel af waar je je aan overgeeft bij dat soort testen. Controleren of de gegevens kloppen, kan ik niet en allerlei andere zaken die mijn voetafdruk aanzienlijk zouden verkleinen, kan ik niet kwijt in de test. Voor je voetafdruk maakt het ook nogal wat uit of je dagelijks een half uur onder de douche staat of dat je je behelpt met een washandje en alleen voor het haar wassen de kraan wat langer laat stromen.
Vlees Desalniettemin, enige zelfreflectie kan geen kwaad. Wie de alarmerende berichten over klimaatcrisis en voedselcrisis tot zich laat doordringen, weet hoe laat het is: vijf voor twaalf. Of misschien zelfs wel vijf over… Maar niet getreurd, het is nooit te laat voor goede voornemens. De eenvoudigste maatregel is het terugschroeven van je vleesinname en nee, dat hoeft niet ten koste te gaan van de smakelijkheid, gezondheid en voedzaamheid van je dagelijkse eten. Bovendien is niemand overgeleverd aan vleesvervangers die vreselijk hun best doen er uit te zien als vlees maar het altijd net niet zijn. Minder vlees eten kan ook, minder maar wel beter, biologisch vlees bijvoorbeeld. Geen plofkip meer, geen varkenslapjes van € ,-- de kilo (dat kan toch nooit deugen!) en geen gehakt waar, eenmaal ballen van gedraaid, zoveel vet en water uitkomt dat de ballen sneller krimpen dan een gletsjer in de zomer. Onze eigen buurtsuper heeft biologisch- en scharrelvlees, en het is regelmatig in de aanbieding. Persoonlijk ben ik een fervent 35%-stickerjager, dat scheelt ook aanzienlijk in de kosten. Nog een manier om je voedselvoetafdruk te verminderen: groente en fruit van het seizoen eten. Geen sperzieboontjes in maart uit Kenia of Egypte, geen aardbeien in december, geen spinazie uit de kas. Waarom zou je? Er is genoeg keus als je je beperkt tot de groentes van het seizoen.
Insecten Je eiwitinname op peil houden, kan behalve door vlees te eten ook een stuk exotischer: eet eens een insect! Het schijnt de nieuwe hype te zijn: geroosterde sprinkhanen (Johannes de Doper uit de bijbel at ze al), gevriesdroogde meelwormen, gebarbecuede palmkeverlarven en gebakken krekels. In andere werelddelen heel gewoon maar hier een noviteit. De voedingswaarde is even hoog of hoger dan die van vlees, stelt Marcel Dicke, hoogleraar entomologie en een van de drie auteurs van Het insectenboek dat vol staat met informatie over insecten en het eten ervan propageert in het kader van de duurzaamheid. Ik heb ze nog niet geprobeerd maar tegen gefrituurde sprinkhanen zeg ik niet op voorhand ‘nee’. Ik zou alleen niet weten waar ze te koop zijn, behalve op internet. En voor ik ze bestel zou ik eerst wel willen proeven. Misschien een idee voor een Oranjewijker die op zoek is naar bijverdiensten? Insecten kweken vraagt vast niet al te veel ruimte en wie weet is het een gat in de markt. Nieuwsgierig? Onderstaand recept vond ik op www.smulweb.nl . En nu maar afwachten of het inderdaad smullen is. Gefrituurde sprinkhaan sprinkhanen (gevriesdroogd verkrijgbaar bij de Sligro) 100 ml. Spa met prik (of ander prikwater) 50 gram bloem zout arachideolie om te frituren Voor de chilisaus 8 Spaanse pepertjes, zonder zaadjes en fijngesneden (je kunt ook een mengeling nemen van rode en groene pepers) 1 kopje azijn (natuurazijn bv.) 1 kopje water 2 kopjes suiker 1 snufje zout Maak een beslag van het prikwater met de bloem en wat zout. Verwijder de pootjes en vleugeltjes van de sprinkhanen. Meng alle ingrediënten goed voor de chilisaus en laat ze 25 minuten pruttelen op een laag vuur tot je een siroopachtige emulsie krijgt. Laat afkoelen. Laat de olie heet worden (180°C), wentel de sprinkhanen een voor een in het beslag en doe ze direct in hete olie. Als het beslag lekker bruin begint te worden haal je ze eruit met bijvoorbeeld een schuimspaan. Serveer met de chilisaus. Ook lekker spannend bij de borrel.
De redactie is benieuwd of er een Oranjewijker is die het aandurft. Reacties zijn van harte welkom op oranjewijk@gmail.com Ineke Evink
Buurtjournaal nr. 1
29
wIjknIeuws
voedselvoetafdruk
BerIchten van het wIjkpanel
hoeveel hectare neem jIj In Beslag?
Zo dragen de Odd Fellows bijvoorbeeld bij officiële gelegenheden witte handschoenen, die ieders gelijkheid symboliseren. Zo kun je niet zien of iemand metselaar is of advocaat.
De drie schakels Bij alle Odd Fellow loges worden dezelfde symbolen en ritualen gehanteerd, zodat de leden overal ter wereld een zitting kunnen
Het altaar symboliseert de zeven deugden bijwonen. Zelfs de begroeting is symbolisch en internationaal. Men geeft elkaar de hand, noemt elkaar bij de naam en kijkt elkaar daarbij aan. Het symbool van de Odd Fellows zijn de drie schakels, die vriendschap, waarheid en liefde symboliseren. In de tempel staat een altaar dat uit zeven opgebouwde vlakken bestaat. De vlakken stellen de ‘zeven deugden’ voor: reinheid, vriendschap, liefde, waarheid, trouw, hoop en liefdadigheid. Boven op het altaar staan de drie symbolen voor vriendschap, liefde en waarheid: een wereldbol, een kandelaar met drie kaarsen en de bijbel. De bijbel ligt opengeslagen bij 1 Korinthiërs 13, waarin Paulus de dertien eigenschappen van de liefde verwoordt en waarvan de eerste luidt: ‘Al sprak ik de taal van alle mensen en de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schelle cimbaal’.
Bouwstenen In Leeuwarden komen de Loges eerst bijeen in de benedenzaal, waar ze elkaar begroeten en een kopje koffie of thee drinken. Daarna gaan ze naar de tempel, waar ze – terwijl er muziek klinkt - plaatsnemen. De Voorzittend Meester verzorgt de inleiding, waarna een van de leden een ‘bouwsteen’ inbrengt. In de bouwsteen wordt vaak een ethisch of maatschappelijk onderwerp aangesneden, wat stof tot nadenken moet geven. Dat kunnen ook persoonlijke ervaringen of overdenkingen
28
Buurtjournaal nr. 1
zijn. Religieuze of politieke onderwerpen zijn verboden. Tijdens de zitting is er geen ruimte voor discussie. Men luistert in stilte en laat het onderwerp tot zich komen. Tussentijds is er ook muziek. Aan het eind van de zitting is het slotwoord voor de Onder Voorzittend Meester en verlaat men – weer met muziek - de zaal.
ieders recht tot het zelfstandig beleven ervan en is gebaseerd op de gedachte dat de mens, als denkend wezen, medeverantwoordelijk is voor hetgeen zich als samenleving afspeelt op
Alle leden krijgen een opdracht de aarde’.
Bezinning en rust
Opdracht
Tijdens de ‘nazit’ is er volop ruimte voor persoonlijk contact en wordt, dat wat in de tempel is gezegd, besproken. Tenzij de bouwsteen een erg persoonlijk verhaal was; die informatie blijft in de tempel. De leden van de loges zien de bijeenkomsten als een moment van bezinning en rust, waarbij zij met gelijkgestemden respectvol kunnen omgaan. De doelstelling van de Odd Fellows: het bevorderen van vriendschap, liefde en waarheid als uitdrukkingen van de broederschap van alle mensen, staat ook tijdens deze zittingen centraal.
Met het gradensysteem krijgen nieuwe leden de gelegenheid om te groeien en wegwijs te worden in de eigen Loge en Orde. In ongeveer drie jaar worden de graden van Vriendschap, Liefde en Waarheid doorlopen. Alle leden krijgen een opdracht, die ze naar eigen inzicht mogen invullen. Als het maar bijdraagt aan de doelstelling van de Odd Fellows. Zo zet de een zich bijvoorbeeld in voor gehandicapten en bouwt een ander scholen in Afrika. Deze activiteiten worden overigens niet met de buitenwereld gedeeld. Dat houdt men ook het liefst binnenskamers.
Uitgesproken atheïsten zul je er niet aantreffen In principe kan iedereen lid worden van de Odd Fellows of de Rebekkahs. De enige voorwaarde is dat ze geloven in een Hogere Macht. Dat hoeft niet perse God of Allah te zijn. Het kan ook een niet nader omschreven macht zijn. Afkomst of geloof zijn niet van belang. Er zijn leden met verschillende geloofsachtergronden. Ook humanisten zijn lid. Uitgesproken atheïsten zul je er echter niet aantreffen.
Beginselverklaring Ieder lid dat zich aanmeldt, voert eerst een paar gesprekken met de leden van de Commissie Voorlichting. Bij toetreding ontvangt het lid de graad van toewijding als hij of zij de beginselverklaring van het I.O.O.F. onderschrijft. Die luidt: ‘Het Oddfellowship vraagt geloof in, respectievelijk erkenning van, een Hogere Macht, onder erkenning van
Broederschap, anderen helpen, samenwerking, respect, bescheidenheid, vertrouwen, dat is waar het de broeders en zusters om draait. De meesten zien het Odd Fellowship als een levensinstelling, die je ieder dag uitdraagt en zichtbaar maakt. Christine Pietersen Bronnen: Mw. Heleen Steenstra-Bloemsma (lid van de Marijke Muoi Rebekkahloge sinds 1953 en zowel bestuurslid van die loge als van het Stichtingsbestuur), dhr. Wyb Mylius (sinds 1997 lid van de Frisia loge en sinds 1996 van de Leoverdia loge) en dhr. Harry Stinis (sinds 2011 lid van de Leoverdia loge) op wiens initiatief wij aandacht hebben besteed aan het Odd Fellowhuis. www.oddfellows.nl / www. archiefleeuwardercourant.nl
‘oars ite’: leg je eten eens onder de loep Ik wist het al voor ik een blik wierp op de website www.oars-ite.nl. Ik zou daar mijn Persoonlijke Voedselvoetafdruk meten en zoiets gaat natuurlijk altijd fout als je op het westelijk halfrond woont.
D
e Voedselvoetafdruk geeft aan hoeveel energie en ruimte je voedingspatroon van de aarde vergt. Voor elke wereldbewoner is 0.9 ha beschikbaar. Welk deel daarvan gebruik jij voor voedsel, stond onheilspellend op de website. Er was maar één manier om daar achter te komen: meten. Dat gaat heel eenvoudig en twee minuten later werd het oordeel geveld. Het viel mee en het viel tegen. Ik zat aardig onder het Nederlandse gemiddelde van 2.1 hectare , mijn voetafdruk bedroeg 1,5. Maar wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht, zegt mijn moeder altijd. En zo is het want ik neem nog steeds meer ruimte in beslag dan waar ik recht op heb. Overigens vraag ik me wel af waar je je aan overgeeft bij dat soort testen. Controleren of de gegevens kloppen, kan ik niet en allerlei andere zaken die mijn voetafdruk aanzienlijk zouden verkleinen, kan ik niet kwijt in de test. Voor je voetafdruk maakt het ook nogal wat uit of je dagelijks een half uur onder de douche staat of dat je je behelpt met een washandje en alleen voor het haar wassen de kraan wat langer laat stromen.
Vlees Desalniettemin, enige zelfreflectie kan geen kwaad. Wie de alarmerende berichten over klimaatcrisis en voedselcrisis tot zich laat doordringen, weet hoe laat het is: vijf voor twaalf. Of misschien zelfs wel vijf over… Maar niet getreurd, het is nooit te laat voor goede voornemens. De eenvoudigste maatregel is het terugschroeven van je vleesinname en nee, dat hoeft niet ten koste te gaan van de smakelijkheid, gezondheid en voedzaamheid van je dagelijkse eten. Bovendien is niemand overgeleverd aan vleesvervangers die vreselijk hun best doen er uit te zien als vlees maar het altijd net niet zijn. Minder vlees eten kan ook, minder maar wel beter, biologisch vlees bijvoorbeeld. Geen plofkip meer, geen varkenslapjes van € ,-- de kilo (dat kan toch nooit deugen!) en geen gehakt waar, eenmaal ballen van gedraaid, zoveel vet en water uitkomt dat de ballen sneller krimpen dan een gletsjer in de zomer. Onze eigen buurtsuper heeft biologisch- en scharrelvlees, en het is regelmatig in de aanbieding. Persoonlijk ben ik een fervent 35%-stickerjager, dat scheelt ook aanzienlijk in de kosten. Nog een manier om je voedselvoetafdruk te verminderen: groente en fruit van het seizoen eten. Geen sperzieboontjes in maart uit Kenia of Egypte, geen aardbeien in december, geen spinazie uit de kas. Waarom zou je? Er is genoeg keus als je je beperkt tot de groentes van het seizoen.
Insecten Je eiwitinname op peil houden, kan behalve door vlees te eten ook een stuk exotischer: eet eens een insect! Het schijnt de nieuwe hype te zijn: geroosterde sprinkhanen (Johannes de Doper uit de bijbel at ze al), gevriesdroogde meelwormen, gebarbecuede palmkeverlarven en gebakken krekels. In andere werelddelen heel gewoon maar hier een noviteit. De voedingswaarde is even hoog of hoger dan die van vlees, stelt Marcel Dicke, hoogleraar entomologie en een van de drie auteurs van Het insectenboek dat vol staat met informatie over insecten en het eten ervan propageert in het kader van de duurzaamheid. Ik heb ze nog niet geprobeerd maar tegen gefrituurde sprinkhanen zeg ik niet op voorhand ‘nee’. Ik zou alleen niet weten waar ze te koop zijn, behalve op internet. En voor ik ze bestel zou ik eerst wel willen proeven. Misschien een idee voor een Oranjewijker die op zoek is naar bijverdiensten? Insecten kweken vraagt vast niet al te veel ruimte en wie weet is het een gat in de markt. Nieuwsgierig? Onderstaand recept vond ik op www.smulweb.nl . En nu maar afwachten of het inderdaad smullen is. Gefrituurde sprinkhaan sprinkhanen (gevriesdroogd verkrijgbaar bij de Sligro) 100 ml. Spa met prik (of ander prikwater) 50 gram bloem zout arachideolie om te frituren Voor de chilisaus 8 Spaanse pepertjes, zonder zaadjes en fijngesneden (je kunt ook een mengeling nemen van rode en groene pepers) 1 kopje azijn (natuurazijn bv.) 1 kopje water 2 kopjes suiker 1 snufje zout Maak een beslag van het prikwater met de bloem en wat zout. Verwijder de pootjes en vleugeltjes van de sprinkhanen. Meng alle ingrediënten goed voor de chilisaus en laat ze 25 minuten pruttelen op een laag vuur tot je een siroopachtige emulsie krijgt. Laat afkoelen. Laat de olie heet worden (180°C), wentel de sprinkhanen een voor een in het beslag en doe ze direct in hete olie. Als het beslag lekker bruin begint te worden haal je ze eruit met bijvoorbeeld een schuimspaan. Serveer met de chilisaus. Ook lekker spannend bij de borrel.
De redactie is benieuwd of er een Oranjewijker is die het aandurft. Reacties zijn van harte welkom op oranjewijk@gmail.com Ineke Evink
Buurtjournaal nr. 1
29
Jaarlijks paasfestijn Blijde gezichtjes en misselijke buikjes
Zonnig paasplezier! Er zijn van die momenten dat ik vind dat ik best wat meer kan doen. Wat meer geld doneren aan goede doelen, me actief inzetten voor een politieke partij, vrijwilligerswerk doen, of wat vaker spontaan een bezoekje brengen aan mensen, waarvan ik weet dat ze dat leuk zouden vinden. Met twee kleine kinderen, een drukke baan als projectleider en met een Lief die de helft van het jaar op zee zit, blijft het helaas meestal bij gedachten. Ik ben eerlijk gezegd blij (en best een beetje trots) als het me lukt om iedere editie iets in dit blad te hebben staan…
Een klein leger kleintjes rende de speeltuin in
30
Buurtjournaal nr. 1
D
aarom vind ik het zo goed dat er in deze wijk allerlei mensen zijn die zich structureel inzetten om dingen te organiseren. Sommige op bestuurlijk gebied, zoals in het wijkpanel of het bestuur van de wijkvereniging, anderen als lid van de redactie van dit blad of van de activiteitencommissie. Afgelopen weekend mocht ik hun inzet van dichtbij meemaken tijdens het jaarlijkse paasei schilderen op zaterdag en het verstoppen/vinden op zondag. Gerard –een van de activiteitencommissieleden- stond afgelopen week voor onze deur en vroeg of wij ook wilden helpen bij dit evenement in het paasweekend. Daar wij het hele weekend afgetimmerd vol gepland hadden met logeerpartijen, een verjaardagsfeestje, een poppeslok en reünietjes in allerlei delen van het land, zagen we geen enkele mogelijkheid. Maar soms komen afzeggingen heel gelegen en zo bleek er vlak voor het paasweekend opeens een hele zaterdag en zondagochtend activiteitvrij geraakt te zijn… We belden Liesbeth – een ander activiteitencommissielid - en gaven aan graag te willen helpen bij het paasei schilderen! En zo kwam het dat ik zaterdag samen met dochterlief klokslag half 1 het buurthuis binnen wandelde. Voor de deur hingen al een aantal kinderen uit de buurt rond en boven waren de voorbereidingen al ver gevorderd. Een enorme hoeveelheid eierrekjes vol hardgekookte eieren stond klaar, de tafels waren gedekt met verfpaletjes, waterblikjes, kwastjes, rollen WC-papier en schaaltjes snoepgoed. De dames van de activiteitencommissie waren er klaar voor en nog ruim voor de aangekondigde aanvangstijd van 13.00 uur waren de eerste kinderen al druk aan het schilderen. Langzaam stroomde het bovenzaaltje vol met kinderen en ouders en veranderden de witte eieren in een feestelijke gekleurde en gedecoreerd bonte verzameling. Het was leuk om te zien hoe de meeste kinderen vol geconcentreerd aan het werk waren. Hoewel het zaaltje vol kinderen en ouders zat, heerste er een bijna serene rust. Toen alle eieren klaar waren, was het gedaan met de rust. In de benedenzaal hadden de kinderen de grootste lol met elkaar en met de piano, terwijl wij de kwasten uitspoelden, de boel opruimden en het eindresultaat -een bar vol mooi gekleurde eieren- bewonderden! Mijn dochter genoot met volle teugen en ik vond het erg leuk om een beetje te mogen helpen.
Buurtjournaal nr. 1
31
Jaarlijks paasfestijn Blijde gezichtjes en misselijke buikjes
Zonnig paasplezier! Er zijn van die momenten dat ik vind dat ik best wat meer kan doen. Wat meer geld doneren aan goede doelen, me actief inzetten voor een politieke partij, vrijwilligerswerk doen, of wat vaker spontaan een bezoekje brengen aan mensen, waarvan ik weet dat ze dat leuk zouden vinden. Met twee kleine kinderen, een drukke baan als projectleider en met een Lief die de helft van het jaar op zee zit, blijft het helaas meestal bij gedachten. Ik ben eerlijk gezegd blij (en best een beetje trots) als het me lukt om iedere editie iets in dit blad te hebben staan…
Een klein leger kleintjes rende de speeltuin in
30
Buurtjournaal nr. 1
D
aarom vind ik het zo goed dat er in deze wijk allerlei mensen zijn die zich structureel inzetten om dingen te organiseren. Sommige op bestuurlijk gebied, zoals in het wijkpanel of het bestuur van de wijkvereniging, anderen als lid van de redactie van dit blad of van de activiteitencommissie. Afgelopen weekend mocht ik hun inzet van dichtbij meemaken tijdens het jaarlijkse paasei schilderen op zaterdag en het verstoppen/vinden op zondag. Gerard –een van de activiteitencommissieleden- stond afgelopen week voor onze deur en vroeg of wij ook wilden helpen bij dit evenement in het paasweekend. Daar wij het hele weekend afgetimmerd vol gepland hadden met logeerpartijen, een verjaardagsfeestje, een poppeslok en reünietjes in allerlei delen van het land, zagen we geen enkele mogelijkheid. Maar soms komen afzeggingen heel gelegen en zo bleek er vlak voor het paasweekend opeens een hele zaterdag en zondagochtend activiteitvrij geraakt te zijn… We belden Liesbeth – een ander activiteitencommissielid - en gaven aan graag te willen helpen bij het paasei schilderen! En zo kwam het dat ik zaterdag samen met dochterlief klokslag half 1 het buurthuis binnen wandelde. Voor de deur hingen al een aantal kinderen uit de buurt rond en boven waren de voorbereidingen al ver gevorderd. Een enorme hoeveelheid eierrekjes vol hardgekookte eieren stond klaar, de tafels waren gedekt met verfpaletjes, waterblikjes, kwastjes, rollen WC-papier en schaaltjes snoepgoed. De dames van de activiteitencommissie waren er klaar voor en nog ruim voor de aangekondigde aanvangstijd van 13.00 uur waren de eerste kinderen al druk aan het schilderen. Langzaam stroomde het bovenzaaltje vol met kinderen en ouders en veranderden de witte eieren in een feestelijke gekleurde en gedecoreerd bonte verzameling. Het was leuk om te zien hoe de meeste kinderen vol geconcentreerd aan het werk waren. Hoewel het zaaltje vol kinderen en ouders zat, heerste er een bijna serene rust. Toen alle eieren klaar waren, was het gedaan met de rust. In de benedenzaal hadden de kinderen de grootste lol met elkaar en met de piano, terwijl wij de kwasten uitspoelden, de boel opruimden en het eindresultaat -een bar vol mooi gekleurde eieren- bewonderden! Mijn dochter genoot met volle teugen en ik vond het erg leuk om een beetje te mogen helpen.
Buurtjournaal nr. 1
31
Cultuur om de hoek Zoemende bijenkorf
Een enorme hoeveelheid eierrekjes vol hardgekookte eieren stond klaar
De volgende dag was het tijd voor het tweede deel van de traditie: het paaseieren zoeken in de speeltuin (voor de kleintjes) en daarbuiten (voor de grote kinderen). Hoewel de weersvoorspelling niet optimaal zonnig was, verzamelden de kinderen zich onder een mooie blauwe lucht en werd het een zonnige activiteit. Klokslag 11 uur blies Liesbeth op het fluitje waarna een klein leger kleintjes met papa’s en mama’s de speeltuin in renden op zoek naar de chocolade eitjes. Met ruim 7 kilo her en der verspreide eitjes konden alle mandjes, tasjes en jaszakken goed gevuld worden! Ook dit jaar werd er door de Albert Heijn aan de Emmakade een vrachtlading aan chocolade eitjes, beschilderbare eieren, ranja en snoepgoed gedoneerd. En het mooiste is, dat de bedrijfsleider zelf belde om te zeggen dat hij graag weer wilde sponsoren! Terwijl in de speeltuin druk gezocht en geraapt werd, klonk het tweede startsein voor de oudere kinderen. In volle vaart zwermden kinderen met hun ogen op hun hoofd de wijk in op zoek naar het Gouden Ei – goed voor de hoofdprijs - en de vele beschilderde eieren die overal verstopt lagen. Na enige tijd werd weer hard geblazen op het fluitje en kwamen van alle richtingen de kinderen aangerend. Sommige met volle tassen, anderen met slechts een enkel ei. Traditiegetrouw kreeg de vinder van het Gouden Ei een zak vol lekkers, maar was er ook een prijs voor zowel degene met de meeste eieren als voor degene met de minste eieren. Tot slot mocht iedereen bij Alice nog een hand vol chocolade eitjes halen ter afsluiting! Het was weer een geslaagde activiteit die veel blijde gezichtjes en mogelijk misselijke buikjes opleverde! Hoewel ik zeker te verleiden ben om af en toe mee te helpen, een stukje te schrijven of foto’s te maken, schrijf ik dit stukje met name om al die vrijwilligers die op structurele basis tijd en energie steken in onze wijk even in het zonnetje te zetten! Dank jullie voor de tijd, inzet en energie die jullie in onze wijk steken!
Blokhuispoort: De meest open gevangenis ter wereld Het wordt nu langzamerhand tijd om meer aandacht te vragen voor een fenomeen dat zich aan de buitengrens van de Oranjewijk voordoet: de doorbraak van het Creatief Bedrijvencentrum in de Blokhuispoort.
V
oor wie nog nooit van deze voormalige bajes (huis van bewaring, lik, bak, petoet, cachot, penitentiaire inrichting, gevangenis) gehoord heeft: De Blokhuispoort is een gebouwencomplex dat tot december 2007 dienst heeft gedaan als Huis van Bewaring. Het is gebouwd rond het jaar 1500 en staat op de zuidoostelijke hoek van de oude binnenstad. Het heeft in de loop der eeuwen vele aanpassingen en uitbreidingen ondergaan en heeft sinds 1580 dienst gedaan als gevangenis. In de vorm die het nu heeft is het complex 130 jaar oud en heeft 180 cellen. Voormalig personeel van de vroegere gevangenis heeft een stichting “Blokhuispoort” opgericht. Het doel van de stichting is het bevorderen van het behoud van de geschiedenis, van het erfgoed de Blokhuispoort. De stichting Blokhuispoort heeft een gevangenismuseum ingericht in het alkovengebouw. In het museum is een tijdslijn aanwezig van 500 jaar gevangenis Leeuwarden, van Blokhuis tot Blokhuispoort.
De laatste tijd zien we steeds vaker in de media berichten over zeer diverse evenementen die in de Blokhuispoort plaatsvinden. Zo was hier op 17 maart de halve finale van het songfestival LIET. En twee weken eerder, op 3 maart was de Blokhuispoort ‘bomvol’ bij het PvdA-debat van de vijf kandidaat-partijleiders waar Lutz Jacobi, Ronald Plasterk, Nebahat Albayrak, Martijn van Dam en Diederik Samson vertelden wat ze met Nederland willen. Op 18 april was in Café DE BAK een discussieavond over de culturele toekomst van Leeuwarden. Voor 9 juni staat het vermaarde Jail House Rock festival alweer aangekondigd en ga zo maar door. ‘Welke feniks verrijst hier uit zijn as?’ vragen we ons ietwat pathetisch af? Heel in het kort: na 2007 heeft de RGD (Rijksgebouwendienst) de Blokhuispoort in beheer gegeven aan CareX Fryslân C.V. om leegstand tegen te gaan en met de bedoeling het pand zo lang mogelijk ‘een maatschappelijk nut’ te geven. Met veel bezieling is deze
doelstelling door CareX van de grond getild in de vorm van bruikleenovereenkomsten met ruim 130 ondernemingen waardoor de oude Blokhuispoort tot een cultureel bedrijvencentrum is getransformeerd. Er worden met regelmaat rondleidingen gehouden, een compleet cellenblok biedt plaats voor congressen, in het gebouw zijn meerdere ruimtes voor tentoonstellingen, evenementen, discussiebijeenkomsten en zelfs is het mogelijk café De Bak af te huren voor feestjes en partijen. Kortom: een zoemende bijenkorf van opvallende activiteiten waar de inspiratie je tegemoet gonst. Geen wonder dat ook de redactie van het gratis evenementenblad Leeuwarden Bruist een plek heeft betrokken in de Blokhuispoort. Wilt u precies weten en bijhouden wat er vlak over de grens van de Oranjewijk te beleven valt op cultureel gebied, ga dan naar www. Blokhuisportal.nl en u bent weer helemaal op de hoogte. Hein Kraij
Femke Molenaar Ps: Tijdens het zoeken grapten de ouders dat de activiteitencommissie wel erg zijn best had gedaan en wezen naar de hoge boom op de hoek van de speeltuin… Het leek inderdaad net of daar in de top een ‘gouden ei’ was verstopt!
32
Buurtjournaal nr. 1
Buurtjournaal nr. 1
33
Cultuur om de hoek Zoemende bijenkorf
Een enorme hoeveelheid eierrekjes vol hardgekookte eieren stond klaar
De volgende dag was het tijd voor het tweede deel van de traditie: het paaseieren zoeken in de speeltuin (voor de kleintjes) en daarbuiten (voor de grote kinderen). Hoewel de weersvoorspelling niet optimaal zonnig was, verzamelden de kinderen zich onder een mooie blauwe lucht en werd het een zonnige activiteit. Klokslag 11 uur blies Liesbeth op het fluitje waarna een klein leger kleintjes met papa’s en mama’s de speeltuin in renden op zoek naar de chocolade eitjes. Met ruim 7 kilo her en der verspreide eitjes konden alle mandjes, tasjes en jaszakken goed gevuld worden! Ook dit jaar werd er door de Albert Heijn aan de Emmakade een vrachtlading aan chocolade eitjes, beschilderbare eieren, ranja en snoepgoed gedoneerd. En het mooiste is, dat de bedrijfsleider zelf belde om te zeggen dat hij graag weer wilde sponsoren! Terwijl in de speeltuin druk gezocht en geraapt werd, klonk het tweede startsein voor de oudere kinderen. In volle vaart zwermden kinderen met hun ogen op hun hoofd de wijk in op zoek naar het Gouden Ei – goed voor de hoofdprijs - en de vele beschilderde eieren die overal verstopt lagen. Na enige tijd werd weer hard geblazen op het fluitje en kwamen van alle richtingen de kinderen aangerend. Sommige met volle tassen, anderen met slechts een enkel ei. Traditiegetrouw kreeg de vinder van het Gouden Ei een zak vol lekkers, maar was er ook een prijs voor zowel degene met de meeste eieren als voor degene met de minste eieren. Tot slot mocht iedereen bij Alice nog een hand vol chocolade eitjes halen ter afsluiting! Het was weer een geslaagde activiteit die veel blijde gezichtjes en mogelijk misselijke buikjes opleverde! Hoewel ik zeker te verleiden ben om af en toe mee te helpen, een stukje te schrijven of foto’s te maken, schrijf ik dit stukje met name om al die vrijwilligers die op structurele basis tijd en energie steken in onze wijk even in het zonnetje te zetten! Dank jullie voor de tijd, inzet en energie die jullie in onze wijk steken!
Blokhuispoort: De meest open gevangenis ter wereld Het wordt nu langzamerhand tijd om meer aandacht te vragen voor een fenomeen dat zich aan de buitengrens van de Oranjewijk voordoet: de doorbraak van het Creatief Bedrijvencentrum in de Blokhuispoort.
V
oor wie nog nooit van deze voormalige bajes (huis van bewaring, lik, bak, petoet, cachot, penitentiaire inrichting, gevangenis) gehoord heeft: De Blokhuispoort is een gebouwencomplex dat tot december 2007 dienst heeft gedaan als Huis van Bewaring. Het is gebouwd rond het jaar 1500 en staat op de zuidoostelijke hoek van de oude binnenstad. Het heeft in de loop der eeuwen vele aanpassingen en uitbreidingen ondergaan en heeft sinds 1580 dienst gedaan als gevangenis. In de vorm die het nu heeft is het complex 130 jaar oud en heeft 180 cellen. Voormalig personeel van de vroegere gevangenis heeft een stichting “Blokhuispoort” opgericht. Het doel van de stichting is het bevorderen van het behoud van de geschiedenis, van het erfgoed de Blokhuispoort. De stichting Blokhuispoort heeft een gevangenismuseum ingericht in het alkovengebouw. In het museum is een tijdslijn aanwezig van 500 jaar gevangenis Leeuwarden, van Blokhuis tot Blokhuispoort.
De laatste tijd zien we steeds vaker in de media berichten over zeer diverse evenementen die in de Blokhuispoort plaatsvinden. Zo was hier op 17 maart de halve finale van het songfestival LIET. En twee weken eerder, op 3 maart was de Blokhuispoort ‘bomvol’ bij het PvdA-debat van de vijf kandidaat-partijleiders waar Lutz Jacobi, Ronald Plasterk, Nebahat Albayrak, Martijn van Dam en Diederik Samson vertelden wat ze met Nederland willen. Op 18 april was in Café DE BAK een discussieavond over de culturele toekomst van Leeuwarden. Voor 9 juni staat het vermaarde Jail House Rock festival alweer aangekondigd en ga zo maar door. ‘Welke feniks verrijst hier uit zijn as?’ vragen we ons ietwat pathetisch af? Heel in het kort: na 2007 heeft de RGD (Rijksgebouwendienst) de Blokhuispoort in beheer gegeven aan CareX Fryslân C.V. om leegstand tegen te gaan en met de bedoeling het pand zo lang mogelijk ‘een maatschappelijk nut’ te geven. Met veel bezieling is deze
doelstelling door CareX van de grond getild in de vorm van bruikleenovereenkomsten met ruim 130 ondernemingen waardoor de oude Blokhuispoort tot een cultureel bedrijvencentrum is getransformeerd. Er worden met regelmaat rondleidingen gehouden, een compleet cellenblok biedt plaats voor congressen, in het gebouw zijn meerdere ruimtes voor tentoonstellingen, evenementen, discussiebijeenkomsten en zelfs is het mogelijk café De Bak af te huren voor feestjes en partijen. Kortom: een zoemende bijenkorf van opvallende activiteiten waar de inspiratie je tegemoet gonst. Geen wonder dat ook de redactie van het gratis evenementenblad Leeuwarden Bruist een plek heeft betrokken in de Blokhuispoort. Wilt u precies weten en bijhouden wat er vlak over de grens van de Oranjewijk te beleven valt op cultureel gebied, ga dan naar www. Blokhuisportal.nl en u bent weer helemaal op de hoogte. Hein Kraij
Femke Molenaar Ps: Tijdens het zoeken grapten de ouders dat de activiteitencommissie wel erg zijn best had gedaan en wezen naar de hoge boom op de hoek van de speeltuin… Het leek inderdaad net of daar in de top een ‘gouden ei’ was verstopt!
32
Buurtjournaal nr. 1
Buurtjournaal nr. 1
33
Colofon
Ken uw wijk
redactie
D
Hein Kray Ineke Evink Christine Pietersen
Kopij Inleveren v贸贸r: 1 juni 2012 mail naar: oranjewijk@gmail.com
Contactpersoon Hein Kray Emmaplein 8 tel: 058 - 216 48 45
Gastschrijvers Luuk van der Veen Femke Molenaar Peter Jeeninga
e huizen in de Oranjewijk zitten stikvol leuke details. Zo leuk, dat het altijd een plezier blijft in de wijk rond te wandelen. Om uw oplettendheid een handje te helpen en nog beter te kijken naar al die mooie versieringen waar de bouwvakker anno 1900 nog tijd en ruimte voor kreeg, heeft uw Buurtkroniek de rubriek Ken uw wijk.
Weet u waar het detail op de foto te vinden is, compleet met straatnaam en huisnummer? Stuur de oplossing in naar oranjewijk@gmail. com. Beloning: eeuwige roem, of in ieder geval tot het volgende nummer uitkomt.
Voor de goede orde: eigenaren van het betreffende pand zijn niet uitgesloten van deelname. Wel hebben andere Oranjewijkers voorrang als ze de goede oplossing weten. Op de vorige foto stond de deur van de Maria Louisestraat 17 op de foto. Dat werd maar liefst twee keer geraden. Door Lize Heidinga, Emmakade 18 en door Roel Geertsema, Willem Lodewijkstraat 41. Gefeliciteerd!
zuidergrachtswal 2
8933 ad leeuwarden t 058 299 11 55 info@gho.nl www.gho.nl
Elsiet van der Ploeg
Grafische vormgeving
GHO0350 adv oranjewijk2.indd 1
m o k Wel e d in d l e Wer van . o + GH erder. kom v
Alle Schilstra
Opmaak Chantal de Jongh/ Alle Schilstra
Fotografie Hein Kray Christine Pietersen Ineke Evink Hans Stapel Femke Molenaar
Oplage 900
Bezorging Jordi Postma
Printservice Copy Service Leeuwarden
Jaargang 12 voorjaar 2012
www.oranjewijk.nl
Maandag wasdag aan boord van de Klazina!
13-04-12 11:40
Colofon
Ken uw wijk
redactie
D
Hein Kray Ineke Evink Christine Pietersen
Kopij Inleveren v贸贸r: 1 juni 2012 mail naar: oranjewijk@gmail.com
Contactpersoon Hein Kray Emmaplein 8 tel: 058 - 216 48 45
Gastschrijvers Luuk van der Veen Femke Molenaar Peter Jeeninga
e huizen in de Oranjewijk zitten stikvol leuke details. Zo leuk, dat het altijd een plezier blijft in de wijk rond te wandelen. Om uw oplettendheid een handje te helpen en nog beter te kijken naar al die mooie versieringen waar de bouwvakker anno 1900 nog tijd en ruimte voor kreeg, heeft uw Buurtkroniek de rubriek Ken uw wijk.
Weet u waar het detail op de foto te vinden is, compleet met straatnaam en huisnummer? Stuur de oplossing in naar oranjewijk@gmail. com. Beloning: eeuwige roem, of in ieder geval tot het volgende nummer uitkomt.
Voor de goede orde: eigenaren van het betreffende pand zijn niet uitgesloten van deelname. Wel hebben andere Oranjewijkers voorrang als ze de goede oplossing weten. Op de vorige foto stond de deur van de Maria Louisestraat 17 op de foto. Dat werd maar liefst twee keer geraden. Door Lize Heidinga, Emmakade 18 en door Roel Geertsema, Willem Lodewijkstraat 41. Gefeliciteerd!
zuidergrachtswal 2
8933 ad leeuwarden t 058 299 11 55 info@gho.nl www.gho.nl
Elsiet van der Ploeg
Grafische vormgeving
GHO0350 adv oranjewijk2.indd 1
m o k Wel e d in d l e Wer van . o + GH erder. kom v
Alle Schilstra
Opmaak Chantal de Jongh/ Alle Schilstra
Fotografie Hein Kray Christine Pietersen Ineke Evink Hans Stapel Femke Molenaar
Oplage 900
Bezorging Jordi Postma
Printservice Copy Service Leeuwarden
Jaargang 12 voorjaar 2012
www.oranjewijk.nl
Maandag wasdag aan boord van de Klazina!
13-04-12 11:40