Oranjewijk Ons Koninkrijk Herfst 2010 by Oranjewijk Leeuwarden

Redactie

OPENING SPEELTUIN

Hein Kray Ineke Evink Christine Pietersen Kopij Inleveren vóór: 25 november 2010 mail naar: oranjewijk@gmail.com

Contactpersoon Hein Kray Emmaplein 8

Buurtjournaal Oranjewijk & Tulpenburg Oktober 2010 Jaargang 11

tel: 058 - 216 48 45

Medewerkers aan dit nummer: Femke Molenaar Peter Jeeninga Eelke Heidinga Elsiet van der Ploeg Patrick van ‘t Haar

Opmaak Chantal de Jongh

Fotografie Femke Molenaar Christine Pietersen Hein Kray Ineke Evink

OPENING SPEELTUIN!

Janna Kluwer Eelke Heidinga

Oplage 800

Bezorging Minke, Hedde & Lize

Printservice KSBRepro

VERDER IN DIT NUMMER INGEZONDEN STUKKEN EN OPROEPEN x BOOTBEWONERS x KEN UW WIJK x BUURTHUIS x LAMPEN x ENERGIEPRIJS x PRAGMATISCHE WIJKBEWONERS x UITSLAG QUIZ x KOKEN MET DE HAND OP DE KNIP x FEMKE´S PENNEN(SF/V)EER x VIERVOETERS x NATTIGHEID x VERHALEN VAN EEN OUDE WIJKBEWOONSTER x STRAATNAMEN IN DE ORANJEWIJK

www.ksbrepro.nl

Jaargang 11 oktober 2010

www.oranjewijk.nl

Zaterdag 18 september 2010 is onze speeltuin feestelijk geopend.

IN NAAM VAN ORANJE

VAN DE REDACTIE

INGEZONDEN STUKKEN EN OPROEPEN erfst in de wijk, herfstvakantie voor de kinderen, herfstsfeer in de wijkkrant. We hebben er een uitgebreide aflevering van gemaakt. Om te beginnen een uitstapje naar Stadsdeel Amsterdam-Noord. Daar heeft iemand het idee van de ‘broedstraat’ gelanceerd. Kunstenaars, buurtbewoners, ondernemers steken de koppen bij elkaar en brengen in de buurt iets speciaals tot leven. Zo is er al een Marktstraat, Kleurenstraat en Muziekstraat gerealiseerd. Een Modestraat zit in de pijplijn. Leuk idee! (Google de rest op ‘broedstraten’.) Dus zonder daar bij stil te staan heeft onze Oranjewijk de broedstraat Oranjetuin gecreëerd, waardoor een hoop leven in de wijkbrouwerij is gebracht. Open doekje! Applaus! En voor de wijk smaakt dat naar meer!

Een geheugensteuntje 10 november Dag van de Mantelzorg! Zie voor het uitgebreide artikel ons vorige nummer. Bel 058-2348400 of kijk op www.mantelzorgwijzer.nl voor meer informatie.

INHOUD

Reactie wijkpanel:

In de wijkkrant lazen wij over de wijkwensen. Nou zijn wij niet zo snel onder indruk van allerlei wensen die onze medewijkbewoners kennelijk hebben. De meeste wensen komen ons ook best nuttig en sympathiek over. Wat we niet goed begrijpen is de wens voor: toegangsborden ‘WELKOM IN DE ORANJEWIJK’. Wat een bespottelijk idee!

Beste wijkbewoners, Wij begrijpen jullie reactie op de door ons ingediende wijkwens. De idee hierachter was echter louter van ludieke aard. Vele dorpen hebben zo’n bord bij de ingang van het dorp staan, meestal voorzien van een rond bord met daarop het cijfer 30, of een bord met ‘denk om onze kinderen’. Wij beoogden hiermee om de racende automobilist er op te wijzen dat ze in een woonwijk zijn beland. Wij zagen de borden al op de Willem Lodewijkstraat en op Achter de Hoven staan. Inclusief hanging baskets met rode geraniums…..

Hopelijk kunt u ook onze wens in uw panel aan de orde brengen. Namelijk: GEEN OVERBODIGE BORDEN IN DE ORANJEWIJK. Iedereen kan aan de prachtig verzorgde tuinen de vaak openstaande deuren en de altijd goedlachse wijkbewoners zien dat je hier als bezoeker van harte welkom bent. We snappen dat u het goed bedoelt. De openbare ruimte wordt echter al zo vaak verziekt met allerlei nutteloze boodschappen.

Maar we nemen jullie wens serieus in beraad. Wijkpanel Oranjewijk.

Succes met uw overige wensen. Vriendelijke groeten van twee wijkbewoners.

MS COLLECTE

Enig idee welke ‘burgerschapsstijlen’ in onze buurt voorkomen? En welke strijd de woonschipbewoners leveren? En welke 4-voeters door de wijk slenteren? Ken uw wijk en leer die steeds beter kennen door te lezen over de plas op de hoek, de lampen aan de brug en de verhalen van een oude wijkbewoonster. Tenslotte ook nieuws over het buurthuis, het wijkpanel, Maria Louise en Alison Lapper en als uitsmijter de ballen van Loes. Veel plezier ermee en weet dat we graag uw onverwachtse bijdrage aan het winternummer van Oranjewijk, ons koninkrijk plaatsen.

Geacht wijkpanel,

n de week van 22 tot en met 27 november 2010 wordt er gecollecteerd voor het Multiple Sclerose Fonds. Dit Fonds zet zich in om mensen met MS te ondersteunen. De huis-aan-huis collecte is de belangrijkste inkomstenbron. Het MS fonds is daarom op zoek naar collectanten. Ook in de Oranjewijk, want daar woont maar 1 MS collectant….. ENERGIEPRIJS

VIERVOETERS

Hein Kraij

OPENING SPEELTUIN

MARIJKE MEU

EN MEER

Marijke Busstra, sinds 2007 collectecoördinator in Leeuwarden en Goutum, heeft zelf MS en is daarom erg betrokken bij de MS collecte. ‘Ik begon met negen mensen in Leeuwarden, voornamelijk familie en vrienden. Inmiddels hebben we hier 57 collectanten lopen.’ Om dit aantal te bereiken heeft ze in alle wachtruimtes van artsen flyers neergelegd en is ze langs wijkverenigingen gegaan om juiste informatie over MS en de collecte neer te leggen. ’Het is belangrijk dat mensen weten wat voor ziekte MS precies is en dat we er wat aan proberen te doen met z’n allen’, aldus Marijke.

Jij hebt toch wel twee uurtjes per jaar tijd?

Of zit jouw agenda het hele jaar vol? ‘De inwoners van Goutum en Leeuwarden zijn uiterst vriendelijk en vol van vertrouwen. Ze geven eigenlijk altijd aan de collectant en vragen je zelfs, bij regen, binnen voor een kopje koffie’. Deze mentaliteit is toch wel uniek te noemen in Nederland. Marijke hoopt dat er in Leeuwarden en Goutum meer mensen bereid zijn om voor de MS collecte te lopen van 22 tot en met 27 november 2010. Wilt u Marijke helpen iets te doen voor Multiple Sclerose? Het buurtjournaal

U kunt zich aanmelden bij Marijke: p.busstra@hetnet.nl of 058-2128728. Meer informatie over de MS collecte vindt u op : www.nationaalmsfonds.nl Redactie

Zet je in voor de MS Collecte

IN NAAM VAN ORANJE

VAN DE REDACTIE

Een geheugensteuntje 10 november Dag van de Mantelzorg! Zie voor het uitgebreide artikel ons vorige nummer. Bel 058-2348400 of kijk op www.mantelzorgwijzer.nl voor meer informatie.

INHOUD

Reactie wijkpanel:

Maar we nemen jullie wens serieus in beraad. Wijkpanel Oranjewijk.

Succes met uw overige wensen. Vriendelijke groeten van twee wijkbewoners.

MS COLLECTE

Geacht wijkpanel,

VIERVOETERS

Hein Kraij

OPENING SPEELTUIN

MARIJKE MEU

EN MEER

Jij hebt toch wel twee uurtjes per jaar tijd?

U kunt zich aanmelden bij Marijke: p.busstra@hetnet.nl of 058-2128728. Meer informatie over de MS collecte vindt u op : www.nationaalmsfonds.nl Redactie

Zet je in voor de MS Collecte

SPONSORS VAN HET BUURTJOURNAAL ORANJEWIJK/TULPENBURG De uitgave van deze wijkkrant is mogelijk dank zij een financiële bijdrage van de Wijkvereniging en de steun van bedrijven en organisaties die op deze pagina worden vermeld. Uw bedrijf staat nog niet in de lijst? Met een jaarlijkse bijdrage vanaf € 25,00 wordt u in alle uitgaven (minimaal 4x per jaar) vermeld. De wijkkrant wordt bezorgd op meer dan 700 adressen in Oranjewijk-Tulpenburg. Neem voor de advertentiemogelijkheden contact op met de redactie (058) 216 48 45 of mail naar oranjewijk@gmail.com. Brugwachter - geen gewone meubelwinkel Kanaalstraat 2 8933 AL Leeuwarden Huisartsenpraktijk B.R.Westerman Coopmansstraat 50 8921 ST Leeuwarden website: www.westermanhuisarts. praktijkinfo.nl LINUM Tuinvormgeving & Advies Gysbert Japicxstraat 58 8933 BD Leeuwarden website: www.linum.nl Fysiofriso Groepspraktijk Johan Willem Frisostraat 4 8933 BP Leeuwarden Toebackslijterij “De Tijd” Johan Willem Frisostraat 34 8933 BP Leeuwarden

Academie voor Popcultuur Achter de Hoven 23 8933 AG Leeuwarden website: www.academievoorpopcultuur.nl BWH Ontwerpers Emmakade 74a 8933 AV Leeuwarden website: www.bwhontwerpers.nl AOC Friesland, groen regionaal opleidingscentrum Gardeniersweg 2 8933 AA Leeuwarden Hûs en Hiem Welstandsadvisering en Monumentenzorg Johan Willem Frisostraat 1 8933BN Leeuwarden website: www.husenhiem.nl

Uitvaartzorg Comes Willem Lodewijkstraat 143 8933 BM Leeuwarden Website: www.babsmulder.nl Van der WalGroep - voor het betere gereedschap(tevens verhuur) Spoorstraat 4 Leeuwarden T (058) 213 43 56 Luxor Voetverzorging Gediplomeerd pedicure Emmakade 174 8933 AX Leeuwarden T (058) 78 50 240 Het Feestplein Neptunusweg 36J7 8938 AA Leeuwarden. www.hetfeestplein.nl T 06 48243883

Ottema & Swart Emmakade 68/ZZ 8933AV Leeuwarden website: www.ottemazwart.nl

LEEUWARDER BOOTBEWONERS OPNIEUW IN STRIJD MET GEMEENTE rie jaar strijd kostte het de woonbootbewoners voordat het college van B en W in 2001 besloot geen roerende zaak belasting in te voeren. Opgelucht haalden ze toen adem. Nu, negen jaar later, doet de gemeente opnieuw een poging om de belasting aan hen op te leggen.

De woonbootbewoners in Leeuwarden zijn verenigd in de Leeuwarder Schippersvereniging. In totaal zijn er 199 woonboten in Leeuwarden, waarvan een groot gedeelte langs de Emmakade en in de Museumhaven ligt afgemeerd. Woonboten kunnen onderverdeeld worden in twee categorieën: schepen die kunnen varen, en schepen die dat niet kunnen; de zogenaamde arken. De varende schepen hebben een ligplaatsvergunning op naam, dat betekent dat de plek niet overdraagbaar is bij verkoop van het schip. Dit bemoeilijkt het bepalen van de waarde van een schip en daarmee de hoogte van een eventuele roerende zaakbelasting. Immers, ook met de waardebepaling van huizen speelt de locatie een grote rol, en daarmee ook in de hoogte van de onroerende zaakbelasting. Volgens de schippersvereniging betaalt een gemiddelde woonbootbewoner zo’n zevenhonderd euro per jaar aan havengeld. Waar dat geld precies naar toe vloeit, krijgt de vereniging naar eigen zeggen niet boven water.

Het buurtjournaal

Belasting over schepen In 1997 kwam de gemeente met het plan op de proppen. Woonbootbewoners betaalden weliswaar havengelden, waarin een vergoeding zit voor de aansluitingen op water en elektriciteit, maar geen roerende zaakbelasting. En dat zou oneerlijk zijn, oordeelde het college destijds. Immers: huizenbezitters betalen onroerende zaakbelasting over de waarde van hun woning. Waarom zouden bootbewoners niet zo’n belasting over hun schepen betalen?

Waar blijft het havengeld? De Vereniging van Schippers in Leeuwarden pikte de bezuiniging niet en tekende protest aan. Belangrijkste argument: de woonbootbewoners zouden dubbel belast worden met het betalen van én havengeld én roerende zaakbelasting. Protestactie Een lange strijd volgde met als een van de ‘hoogtepunten’ een protestactie van de woonbootbewoners met hun schepen in juli 1999. Met een twintigtal schepen, voornamelijk afkomstig van de Emmakade, werd de Westerstadsgracht ter hoogte van de Harmonie geblokkeerd. De pleziervaart ondervond veel last van de blokkade. De actie duurde enkele uren, maar de regeling bleef in stand.

Kosten te hoog In 2001, negen jaar geleden dus, ging het college van B en W overstag. Bureau Monsma & Partners bracht een rapport uit over het voornemen om de belasting in te voeren en concludeerde dat er aanzienlijke juridische risico’s aan de invoering zitten. De kosten van de maatregel waren volgens Monsma & Parters ook dusdanig hoog, dat ze bijna niet opwogen tegen de opbrengsten. En dus verdween het belastingplan in de prullenbak. Tot nu, tenminste. Herhaling van zetten Opnieuw kraait het oproer. De schippersvereniging komt in opstand en hanteert dezelfde argumenten als in de jaren negentig. Weer beroepen zij zich op de hoogte van de havengelden, de onduidelijkheid waar dat geld naar toe gaat (de vereniging zegt al twintig jaar om duidelijkheid te vragen bij de gemeente) en ‘het twee keer betalen’. Politiek lijkt er ook sprake van een herhaling van zetten. Opnieuw zijn de kosten hoog in relatie tot de verwachte opbrengsten: 20 duizend om honderd duizend euro.

Op vragen van de woonbootbewoners en raadsleden tijdens de speciale hoorzitting over de voorgenomen bezuinigingen, wist het college begin oktober geen duidelijkheid te verschaffen. Zijn de juridische bezwaren intussen opgelost? Waar gaat het havengeld precies naar toe? Worden de woonbootbewoners daadwerkelijk twee keer belast? Het college moest de antwoorden schuldig blijven.

Belastingplan verdween in de prullenbak! Wel of geen ezel De extra opbrengst van tachtigduizend euro is al ingeboekt op de begroting van de gemeente Leeuwarden. In november wordt er een besluit over genomen. Dan zal blijken of het spreekwoord ‘Een ezel stoot zich in het algemeen, niet twee keer aan dezelfde steen’ van toepassing is of dat het college van B en W geleerd heeft van de ruim drie jaar durende strijd van tien jaar geleden en de belasting toch kan invoeren. Patrick van ‘t Haar

Juridisch omstreden Wel kwam er steeds meer kritiek op het voornemen. Met de instelling van de roerende zaakbelasting dacht de gemeente toentertijd jaarlijks vijftigduizend gulden op te halen. Maar alleen al het taxeren van de schepen zou minimaal tienduizend gulden gaan kosten. Juridisch was de regel ook omstreden. Het taxeren van de waarde van de woonschepen was moeilijk (zie kader) en schippers hoefden niet mee te werken aan de taxatie, waardoor die er natuurlijk niet betrouwbaarder op zou worden. Het buurtjournaal

Ottema & Swart Emmakade 68/ZZ 8933AV Leeuwarden website: www.ottemazwart.nl

Het buurtjournaal

KEN UW WIJK!

DE LAMPEN AAN DE BRUG

e huizen in de Oranjewijk zitten stikvol leuke details. Zo leuk, dat het altijd een plezier blijft in de wijk rond te wandelen. Om uw oplettendheid een handje te helpen en nog beter te kijken naar al die mooie versieringen waar de bouwvakker anno 1900 nog tijd en ruimte voor kreeg, heeft uw Buurtkroniek de rubriek Ken uw wijk.

n 2006 is de Blokhuispoortbrug in gebruik genomen tussen Nieuweweg en Zuidergrachtswal. Ik vind het een mooie brug. Modern, strak, mooie kleuren. Een stad waar oud en nieuw elkaar afwisselen heeft wel wat. Zo loop je door de binnenstad over het prachtige Hofplein/Raadhuisplein door allemaal oude straatjes, en zo sta je voor een moderne Achmeatoren. Leuke afwisseling en een stad van alle tijden. Wat ik dan weer wel vreselijk vind is die oranje puist aan de Blokhuispoort, vlakbij die brug. Dat vind ik zonde van het gebouw. Maar goed, dat is mijn persoonlijke mening. Afgezien van de betreurde afbraak van de hotels De Klanderij en Amicitia (toegegeven, het is al even geleden maar ik weet het nog wel, vooral omdat ik schaakles had in De Klanderij) doet Leeuwarden het nog niet zo slecht qua gebouwen.

Weet u waar het detail op de foto te vinden is, compleet met straatnaam en huisnummer? Stuur de oplossing in naar oranjewijk@gmail.com. Beloning: eeuwige roem, of in ieder geval tot het volgende nummer uitkomt. Voor de goede orde: eigenaren van het betreffende pand zijn niet uitgesloten van deelname. Wel hebben andere Oranjewijkers voorrang als ze de goede oplossing weten.

Maar dit terzijde. Die Blokhuispoortbrug heeft een mooie blauwe boog. Aan de boog zitten 4 lampen. Twee schijnen omhoog en twee naar beneden, hetgeen als het donker is (dus vooral in de winter) een mooi gezicht is.

Ook deze keer waren het de bewoners van het huis zelf die direct het detail herkenden: de familie Boomsma uit de Gijsbert Japicxstraat 19. Gefeliciteerd!

HET BUURTHUIS n het aprilnummer van het Buurtjournaal stond een artikel over het opknappen van het buurthuis. Het werk is uitgevoerd door mensen die ervaring willen opdoen in een werkomgeving om zodoende meer kans te hebben op een baan. Op de foto’s bij het artikel ston-

den twee medewerkers, maar de belangrijkste ontbrak toen de foto’s werden gemaakt: Tico Euson. Tico was zonder meer de drijvende kracht achter het project, en toen de bovenzaal klaar was heeft hij geheel in zijn eentje het “bestuurskamertje” opgeknapt. Keurig werk! Bijgaand dan ook

een foto van Tico, opknapper van het buurthuis. En het project heeft ook een ander succes gehad: Tico heeft een baantje gekregen bij mijn kantoor, waar hij als onderhoudsmedewerker zeer gewaardeerd wordt. Het buurthuis is mede dankzij de niet aflatende inspanning van beheerder Henk Krist mooier dan ooit. Er is boven in het kamertje nieuw tapijt gekomen, bij de bar is nieuw tapijt en zijn nieuwe gordijnen gekomen. Henk heeft de bovenramen deels geblindeerd met “matglas” en alles heerlijk netjes opgeruimd en schoongemaakt.

Twee jaar geleden heb ik mij eens met die lampen beziggehouden. Het was me al opgevallen dat die vier lampen niet gelijk met de straatverlichting aan en uit gingen en op een goede (of slechte) dag deden ze het helemaal niet meer. Dat soort dingen meld ik dan keurig aan de Gemeente en stelde daarbij de vraag waarom de lampen niet met de straatverlichting aan en uit gaan. De Gemeente meldde keurig dat ze het aan Essent door hadden gegeven. Toen ik drie keer aan de Gemeente had doorgegeven dat die lampen het niet deden (en de Gemeente driemaal had gemeld dat ze het aan Essent hadden doorgegeven) gebeurde er iets dat ik nog steeds als een hoogtepunt in mijn Gemeentelijke Communicatie beschouw. Op een avond tijdens

het eten belde een meneer van Essent met de vraag welke lampen het dan wel niet deden. Hij stond op de brug en alle lampen deden het. Toen vertelde ik dat het de lampen aan de blauwe boog betrof. De Essentmeneer sprak toen in plat Leeuwarders de volgende sindsdien in ons huis gevleugelde woorden: “Die lampen! Daar gane wij niet over!” Vervolgens gebeurde er uiteraard niets. Toen wendde ik me maar weer eens tot de gemeente met de bekende vragen plus deze keer een uitleg van “Daar gane wij niet over.” De gemeente meldde keurig terug dat ze het aan Essent hadden doorgegeven. Echt waar! Daarna heb ik maar eens een schriftelijke brief naar de Gemeente gezonden. U ziet, ik verveel me nooit. Vervolgens werd ik gebeld door een Gemeentelijke meneer die vol trots meldde dat hij het had gevonden: die lampen horen niet bij de straatverlichting dus vallen niet onder Essent. In het motorhok van de brug zit een timer die de lampen aan en uit doet, en die was

Het volgende project voor het buurthuis is de gevel. Die moet nodig een opknapbeurt hebben. Een vriend van Henk, Minne, heeft enkele kleurontwerpen voor de gevel gemaakt. Daar zal het bestuur zich de komende tijd over buigen. Naar verwachting zal volgend voorjaar de gevel aangepakt worden. Eelke Heidinga

Het buurtjournaal

kapot. Op mijn vraag waarom die lampen niet aan de straatverlichting gekoppeld zijn, moest de gemeentelijke meneer het antwoord schuldig blijven. Maar enkele weken later brandden de lampen weer, en ook nog op redelijke tijden, namelijk bij nacht. Het is dan wel vier maanden na de eerste melding….. Dus als u zich altijd al afvroeg waarom de lampen aan de blauwe boog van de Blokhuispoortbrug in de winter van 2009 uit waren, dat weet u dat nu. Helaas weet ik nog steeds niet waarom die lampen niet aan de straatverlichting gekoppeld zijn. Ik heb later nog één poging gewaagd: een e-mail naar de gemeente met alleen deze vraag. Ik kreeg toen een e-mail terug met de vraag””Kunt u uitleggen waar dit over gaat?” en heb toen het hoofd in de schoot gelegd. Ik heb besloten dat dit maar een mysterie moet blijven. De lampen doen het en daar gaat het om. Eelke Heidinga

KEN UW WIJK!

DE LAMPEN AAN DE BRUG

Ook deze keer waren het de bewoners van het huis zelf die direct het detail herkenden: de familie Boomsma uit de Gijsbert Japicxstraat 19. Gefeliciteerd!

Het buurtjournaal

WIJKNIEUWS

PRAGMATICI HEBBEN DE OVERHAND IN DE ORANJEWIJK

BERICHTEN VAN HET WIJKPANEL

fwachtend, no-nonsense, calculerend, individualistisch, tolerant en open, maar niet erg betrokken. Work hard, Play hard, goed geïnformeerd, genieten is erg belangrijk, zapgedrag, staat open voor experimenten en nieuwe vormen van wonen, werken en vrije tijd. Allemaal waarden die worden toegekend aan pragmatici. Uit onderzoek is gebleken dat de Oranjewijk voornamelijk door pragmatici wordt bevolkt. Het oude deel van de wijk dan. In het gebied Tulpenburg, Romkeslaan wonen vooral veel verantwoordelijke burgers.

ENERGIEPRIJS ja, die konden we mooi in onze zak steken in mei 2009. We hadden een fijn feestje met een wethouder en ontvingen een dikke cheque van € 10.978,=. De wens van de deelnemers aan de energieweddenschap – het plaatsen van energiezuinige lantaarnpalen in de Oranjewijk – wilden we daarom ook zo snel mogelijk in vervulling laten gaan. Met de toenmalige projectleider waren we in maart 2009 al in gesprek over de aanschaf van dergelijke lantaarns. De projectleider wees ons op de nationale LED proeftuin in Apeldoorn, waar in het Oranjepark CitySpirit Ledlampen waren geplaatst. Deze lantaarns zorgden voor een besparing van 30% op het energiegebruik. Daar hadden wij uiteraard wel oren naar, maar als we daarmee de hele wijk zouden willen verlichten dan zou dat een investering van € 100.000,= betekenen. De projectleider bekeek intern of dat door de gemeente gefinancierd kon worden, maar dat bleek niet het geval. Analyse Vervolgens verrichtte Essent een analyse naar leeftijd, energiegebruik en vervangingstermijn van de huidige lantaarns. Uit deze analyse bleek dat de lantaarnpalen op het Emmaplein de meeste energie verbruikten en het eerst aan vervanging toe waren. Omdat daar recent fors was geïnvesteerd (beplanting en hekwerk), besloot het wijkpanel dat de nieuwe palen bij de nieuwe speeltuin en de Oranje-Nassaustraat geplaatst zouden moeten worden. Liefst ook nog met een speels kleurtje.

Offertes De gemeente zou offertes opvragen, maar we vernamen er weinig van. Eind december 2009 bespraken we met twee gemeente-experts de plannen voor de Zuidergrachtswal. Daar wilden we ook graag energiezuinige verlichting. Dat kon, mits het panel het tekort van € 6000,= zou ophoesten. Dat geschiedde. Die avond spraken we wederom over onze wens om de speeltuin te voorzien van energiezuinige lampen (met een sfeervol kleurtje). Zij beloofden offertes op te vragen. Maandelijks informeerden we bij onze wijkmanager hoe het ervoor stond, maar er kwam weinig schot in de zaak. Eind september vernamen we van onze wijkmanager dat er een offerte was verstrekt, maar dat een overzicht van de energiebesparing ontbrak.

Dat betekent dat we van de energieprijs drie energiezuinige lantaarnpalen kunnen aanschaffen. Het wijkpanel heeft weliswaar nog een potje met geld, maar we vinden dit toch een heel bedrag. We gaan ons daarom wenden tot Senternovem en de Friese Milieufederatie. Wie weet kunnen we qua inkoop aansluiten bij een andere overheidsinstantie in Nederland, waardoor de aanschaf iets goedkoper wordt. Wordt vervolgd. Wijkpanel Oranjewijk

Het buurtjournaal

Het Amsterdamse onderzoeksbureau Motivaction heeft een methode ontwikkeld om de drijfveren van burgers en hun relatie tot de samenleving, de overheid en de politiek in kaart te brengen. Aan de hand van een aantal burgerschapsstijlen wordt het land, de provincie, de stad of de wijk verdeeld in een viertal stijlen: verantwoordelijken, plichtsgetrouwen, pragmatici en buitenstaanders. Verantwoordelijken (Volkskrant, Vrij Nederland, Elsevier, openbaar vervoer, Nova, Max Havelaarkoffie): actief, maatschappelijk betrokken, maatschappijkritisch, politieke interesse, dienen algemeen belang, hebben vertrouwen in de overheid, vinden dat de democratie goed functioneert, zijn kritisch tegenover democratische vernieuwing.

Lantaarns met dimregime Op 13 oktober ontvingen we dan eindelijk een bericht van ZIUT (een bedrijf dat is ontstaan uit de fusie tussen Liandyn (Alliander) en IP Lighting (Enexis)). Zij gaven aan dat de zeven huidige lantaarnpalen in de Oranje Nassaustraat en -park een energieverbruik hebben van 1033,2 kwh per jaar. Als deze lantaarns vervangen worden door acht stuks van het type PLL 36 W (met dimregime), dan betekent dat een verbruik van 1276,8 kwh per jaar. Als er acht LED-lantaarns (met dim-regime) worden geplaatst dan betekent het een verbruik van 840 kwh per jaar. Dan de kosten. Acht PLL 36W lantaarns kosten € 10.000,= ex btw. Acht LED-lantaarns kosten € 25.000,= ex btw. Oftewel: 1 PLL 36 W lantaarn kost € 1487,50 per stuk incl. btw en 1 LED-lantaarn kost € 3718,75 per stuk, incl. btw.

De Nederlandse samenleving is de afgelopen jaren sterk geïndividualiseerd en er is een grote verscheidenheid aan leefstijlen ontstaan. De burger is mondiger en kritischer geworden. Hoe houd je als beleidsmaker, politicus of communicatiestrateeg nog oog op wat de burger beweegt?

Plichtsgetrouwen (Huis-aanHuisbladen, Vorsten, Libelle, Opel, Journaal, simpel koffiezetapparaatje): afhankelijk, lokaal georiënteerd, wil zich inzetten voor de directe leefomgeving, grote afstand tot de landelijke overheid, is gezagsgetrouw, heeft behoefte aan leiderschap, wil minder wetten en regels en is tegen een referendum.

CitySpirit Led

Buitenstaanders (Telegraaf, Privé, Mercedes, Idols, Hart van Nederland, Senseo): interactief en afzijdig, ongeïnteresseerd, geringe maatschappelijke betrokkenheid, negatief t.a.v. verplichtingen en verantwoordelijkheden, weinig vertrouwen in overheid, wantrouwig, politiek cynisch, stemmen niet of uit protest, behoefte aan leiderschap, willen minder wetten en regels en hebben behoefte aan directe democratie. Pragmatici (NRC Next, Metro, Oor, Revu, Smart, DWDD, espresso): afwachtend, conformistisch, materialistisch, eigenbelang, gemiddelde maatschappelijke betrokkenheid, zijn op afstand betrokken en hebben een gematigd vertrouwen in de overheid. Vrij Nederland publiceerde in augustus een interview met Pieter Winsemius. Winsemius verricht – als lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) – momenteel veldonderzoek voor het rapport ‘Vertrouwen in de burger’ dat in 2011 verschijnt. Na de eerdere rapporten ‘Vertrouwen in de buurt’ en ‘Vertrouwen in de school’ verschijnt er straks een rapport over iedereen die zich niet serieus genomen voelt door de overheid. ‘Een lastige klus’, aldus Winsemius, ‘want wie voelt zich tegenwoordig niet vervreemd van de overheid?’ Afbrokkelende belangstelling Door het veldwerk bespeurt Winsemius inderdaad een afbrokkelende belangstelling voor de gevestigde politiek. Bij de verantwoordelijken en de plichtsgetrouwen valt het nog wel mee. Maar bij de buitenstaanders

Pragmatici staan niet op het netvlies van Den Haag

Het buurtjournaal

Landelijke politiek heel erg 2009 en de pragmatici noemt hij de situatie alarmerend. Met name de laatste groep is zorgelijk, want ze hebben in feite niets te klagen. Ze wonen – net als de verantwoordelijken – in de betere buurten en zijn goed opgeleid. Ze hebben echter geen belangstelling voor de traditionele politiek. Ze maken zich hooguit druk over hun parkeervergunning of over de sluitingstijd van het café in de buurt. Als ze problemen hebben, zoeken ze zelf wel naar een oplossing. De landelijke politiek vinden ze heel erg 2009. Facebook en Twitter zijn voor hen veel belangrijker dan de PvdA of Groen Links. Democratische nachtmerrie Pieter Winsemius benadrukt dat de verantwoordelijken en de plichtsgetrouwen alleen nog onder de oudere generatie voorkomen. Bij de jongste generatie vormen de pragmatici en de buitenstaanders met elk veertig procent veruit de grootste groepen. Winsemius: ‘Dat is vanuit democratisch oogpunt een nachtmerrie. En Den Haag heeft het nog nauwelijks door. Omdat veel buitenstaanders PVV hebben gestemd, is die groep enigszins in het vizier gekomen. Maar de pragmatici staan nog helemaal niet op het netvlies van Den Haag. Terwijl dat eigenlijk de spannendste groep is.’ In opdracht van de Gemeente Leeuwarden onderzocht Motivaction hoe het in Leeuwarden is gesteld met die verdeling. De resultaten van het onderzoek werden tijdens de opening van het wijkpanelseizoen dd. 7 sep-

WIJKNIEUWS

PRAGMATICI HEBBEN DE OVERHAND IN DE ORANJEWIJK

BERICHTEN VAN HET WIJKPANEL

Het buurtjournaal

CitySpirit Led

Pragmatici staan niet op het netvlies van Den Haag

Het buurtjournaal

tember door Ellen de Bruin (teamleider Sector Werk en Inkomen) aan de wijkpanelleden gepresenteerd. Het onderzoek wees uit dat Leeuwarden vooral wordt bevolkt door verantwoordelijken en pragmatici. Plichtsgetrouwen wonen voornamelijk in wijken waar verzorgingstehuizen gevestigd zijn, buitenstaanders wonen met name in wijken zoals Heechterp, Schieringen, Bilgaard, Schepenbuurt en de Wielenpôlle. ‘Wat is hier nieuw aan. Dit weten we toch al lang?’ was een reactie van een van de aanwezige raadsleden. Ellen de Bruin benadrukte dat aan de hand van de resultaten, burgers in bepaal-

de wijken op verschillende manieren kunnen worden aangesproken. Niet alleen door de gemeente, maar ook door maatschappelijke partners, zoals woningbouwcorporaties en zorginstellingen. Eigen communicatiestijl Wijkpanels en wijkverenigingen zouden hier ook hun voordeel mee kunnen doen. Vooral in wijken met veel pragmatici en buitenstaanders valt het vaak niet mee om bewoners bij activiteiten te betrekken. Iedere groep verlangt een eigen communicatiestijl. Zo willen verantwoordelijken graag goede informatie en wordt een toelichting ook van a tot z gele-

zen. Plichtsgetrouwen willen graag eenvoudige en persoonsgerichte informatie, buitenstaanders willen graag confronterende informatie, waar het liefst ook wat humor in zit en pragmatici willen alleen informatie die kernachtig is geformuleerd. We zullen zien hoe de gemeente Leeuwarden en de maatschappelijke partners de Leeuwarders denkt te bewegen tot interesse in beleid en politiek. Het wijkpanel zal voortaan alle informatie zoveel mogelijk kernachtig formuleren en een toelichting achter de hand houden voor de bewoners van Tulpenburg, Romkeslaan e.o. Christine Pietersen

LEEUWARDER GESCHIEDENISQUIZ elaas, helaas. We ontvingen geen enkele reactie op de door ons opgestelde proefquiz in de vorige wijkkrant. Kennelijk waren de vragen te moeilijk of had niemand zin in een tv-uitzending. Maar liefst 17 wijken hebben zich aangemeld voor de historische quiz, waaronder bekende Liwwadders als Peter de Haan, Asing Walthaus, Eddie Sikma, Gerben Hoogterp, Gerk Koopmans, Grietje Tanahatoe, Jaap Balk en Wyb Feddema. Ten tijde van dit schrijven heeft de quiz nog niet plaatsgevonden, dus de winnaars zijn nog niet bekend. Wel kunnen we de goede antwoorden op de gestelde vragen van de proefquiz aan u bekend maken. 1. Wanneer werden de 3 “dorpen” Nijenhove, Oldehove en Hoek samengevoegd? c. 1435 2. Hoeveel kloosters bezat Leeuwarden in 1580? c. 4 3. Wie was de eerste Friese stadhouder die in Leeuwarden woonde? a. Willem Lodewijk 4. Hoeveel Joden woonden er ongeveer in 1940 in Leeuwarden? b. 700 5. Wanneer vond de ingebruikne-

ming van het Van Harinxmakanaal plaats? c. 1952 6. In welk dorp stond vroeger de Drinkuitsma state? b. Goutum 7. Met de bouw van de Oldehove werd een aanvang genomen in: b. 1529 8. Wanneer verhuisde de veemarkt aan de Langemarktstraat naar de Frieslandhal? b. 1963 9. Welke van de hierondergenoemde dorpen hoorde voor 1944 bij Leeuwarden? c. geen van beiden (Goutum en Lekkum) 10. Wat was Leeuwardens 1e spoorwegverbinding? b. Leeuwarden-Harlingen 11. Welke van onderstaande wijken is het “oudst”? a. Heechterp 12. Wie bewoonde als prinses het Princessehof? b. Maria Louise van Hessen Kassel 13. Wie is nooit ingezetene van Leeuwarden geweest? c. Willem van Oranje 14. Hoeveel “dorpen” heeft Leeuwarden? c. 10 15. Hoeveel spellingsvarianten kent de naam Leeuwarden(ongeveer)? c. 200 Het buurtjournaal

16. De vlag van Leeuwarden bestaat uit? c. 2 blauwe banen + 2 gele banen 17. Hoelang was Van der Meulen burgemeester van Leeuwarden? b. 20 jaar 18. Hoeveel inwoners had Leeuwarden (bij benadering) in 1954? b. 81.000 19. Havank (schrijver detectiveroman) is de pseudoniem naam voor? c. Hans van der Kallen 20. De Leeuwarder Gerrit Benner werd vooral bekend als? b. schilder 21. Welke Leeuwarder acteerde in 11 films met o.m. Elisabeth Taylor en David Niven? c. Richard Hageman 22. De oude Waag in Leeuwarden is van? c. 1698 23. Waar is Mata Hari (Margaretha Geertruide Zelle) in Leeuwarden geboren? a. Kelders 24. Wat is de oudste voetbalclub van Leeuwarden? c. Frisia 25. De Bonifatiuskerk is een schepping van? c. Cuperus

KOKEN MET DE HAND OP DE KNIP DOOR: Peter Jeeninga

DE BALLEN VAN LOES

Over De Ballen van Loes – Beschuitstuiters – Frikadellen en Huilbeken

oes Zweerus was niet alleen de uitbaatster van ’t Koffiekeldertje aan het Frederiksplein in Amsterdam, ook maakte ze de lekkerste gehaktbal van Nederland (Johannes van Dam in Het Parool). Na haar dood werd haar geheime recept via haar slager achterhaald. Ja, we gaan het hier hebben over de basis van ons voedsel, de bal waar het op woensdag mee begint… de gehaktbal. De keuringsdienst van Waren heeft een onderzoek gedaan naar de herkomst van het gehakt van AH. Een van de meest verkochte soorten vlees! De Keuringsdienst vraagt zich af wat gehakt precies is en belandt pardoes in Botswana en in een vrieshuis in Londen waar de diepgevroren Afrikaanse koeien maximaal 2 jaar worden bewaard voor AH. AH maakt er ook filet Americain van. Het gehakt en de filet Americain komt dan in de schappen bij AH onder de noemer vers! Vers betekent dus gewoon niet bevroren voor AH, maar kan best 2 jaar oud zijn! Dus lezer(s): ZOEK EEN GOEDE SLAGER EN WEES ZUINIG OP UW SLAGER! Het Etymologisch woordenboek van het Nederlands beschrijft het woord frikadel dat in de 16e eeuw opdook als benaming voor een gekruide bal gehakt. Zo ook in België en Duitsland. In Oost-Vlaanderen heet de frikadel dan weer huilbeken, tenminste als er uisnippers inzitten. De Jordanese Garnalengehaktballen Van Loes Ingr: 400 gr. Gehakt half om half, 100 gr. Hollandse garnalen gepeld, 50 gr. Witbrood zonder korst, melk, boter, zout, peper, nootmuskaat of foelie, twee takjes platte peterselie, 1 fijn gesnipperd sjalotje licht gefruit, bloem en een scheutje Worcestersaus. Week het brood in een beetje melk. Knijp het uit en maak het fijn. Meng het vervolgens met een ei, peper en zout naar smaak, nootmuskaat

Toon mij uw gehaktbal en ik zeg u wie u bent. Half om half, met veel oud brood en nootmuskaat? Dan bent u vast ouder dan vijftig en houdt u niet van smijten met geld. Rundergehakt met stukjes prei, maïs en paprika, tomatensaus? U hebt kinderen die u op slinkse wijze groente wilt toedienen. Lamsgehakt met pesto, feta, pijnboompitten en zongedroogde tomaat? U bent eind dertig en bladert graag in de stapel oude Allerhandes. Tartaar met een zakje gehaktmix, in de oven gecremeerd op een tefalbakplaat? U bent bang om dik te worden en u kunt niet koken. U eet gehaktballen altijd bij een ander? U bent over de vijftig, te dik, denkt dat je van witte wijn meer afvalt dan van rode wijn, bent gestopt met roken, woont in de Oranjewijk met een aflossingsvrije hypotheek en spaart voor een camper om op uw ex-vrouw indruk te maken.

of foelie en een forse scheut Worcestersaus en de sjalotjes en de fijn gesneden platte peterselie. Kneed alles door het gehakt Maak er vijf of zes mooie gladde ballen van, zonder scheurtjes. Rol ze door een beetje bloem en braad ze in hete boter rondom bruin, draai dan het vuur laag, voeg wat water toe en laat ze 20 minuten gaar sudderen. Ronald Giphart is niet alleen schrijver, hij kan ook lekker koken. Zijn recept voor de ultieme gehaktbal: Men neme 225 gram half-om-halfgehakt, 225 gram rundergehakt, 2 sneetjes oud witbrood, 4 eetlepel melk, 1 ei, 1 ui, zout, 1,5 eetlepel grove mosterd, gemalen peper, 1 theelepel kerriepoeder, 1 theelepel cayennepeper, 2 eetlepels ketjap manis, foelie, 1 pot vleesfond (380 ml), 2 eetlepels bloem, nootmuskaat en 50 gram boter. Snij de korsten van het brood en doe er de melk bij. Prak het ei er doorheen. Versnipper de ui en fruit de snippers kort aan. Kneed gehakt, broodmengsel, gefruite uisnippers, cayennepeper, ketjap, mosterd en nootmuskaat tot een egale massa. Het buurtjournaal

Laat dit minimaal een half uur in de koelkast rusten. Draai niet al te dikke, niet al te dunne ballen. Bestrijk deze met de bloem en strooi er een beetje peper over. Verhit de boter in een grote braadpan en braad de ballen rondom bruin aan. Giet vervolgens het vleesfond erbij, samen met wat foelie. De braadtijd is ongeveer 45 minuten op een laag vuur [maar dit mag ook op het gevoel wat korter RG]. Af en toe keren. Deksel schuin op de pan. Ter afsluiting, de koning der ballen: De Luikse Gehaktbal Voor 4 personen: 500 gr. Gehakt halfom, 1 witte boterham zonder korst, 2 sjalotten fijngesnipperd, beetje tijm, bonenkruid en gemalen laurier, 1 gehakte ui. Neutrale olie, 1 dikke eetlepel bloem, 1 eetlepel tomatenpuree, 1 eetlepel azijn, 2 eetlepels appel- of perenstroop en 2 dl. Bouillon. Week het brood even in wat melk, knijp het uit en kneed het door het gehakt, samen met de sjalotten, de kruiden en peper en zout. Grondig en lang kneden zorgt voor ballen die niet uit elkaar vallen. Vorm er een stuk of acht ballen van. Fruit de ui in wat olie glazig. Bestrooi met bloem en roer. Voeg er de tomatenpuree, azijn en de appelperenstroop bij en roer glad. Voeg de bouillon toe en laat heel zachtjes pruttelen. Bak de gehaktballen aan in wat olie tot ze mooi bruin zijn en laat ze daarna een half uurtje garen in de saus. Erbij: Grote Belgische Frieten!

KOKEN MET DE HAND OP DE KNIP DOOR: Peter Jeeninga

DE BALLEN VAN LOES

Over De Ballen van Loes – Beschuitstuiters – Frikadellen en Huilbeken

FEMKE´S PENNEN(SF/V)EER

Ps: Voor de mensen die meer willen lezen/zien over Alison Lapper is er haar biografie; Alison Lapper and Guy Feldman – My Life in My Hands (2005) ISBN 0-7432-7558-6 en zijn er diverse documentaires waaronder ‘Alison’s Baby’.

ALISON LAPPER... oet deze naam bij u belletjes rinkelen? Bij mij eerlijk gezegd ook niet. Ik heb met veel moeite via Google -door het intoetsen van tal van zoektermen- de naam uiteindelijk gevonden. Waarom ik dan toch mijn stukje ermee begin? Ik zal het u vertellen; Sinds enkele weken is mijn perfecte zwangerschap afgezakt naar een zwangerschap vol ongemakken. Dacht ik in augustus nog dat een groot gezin tot de mogelijkheden behoorde, inmiddels weet ik vrij zeker dat we met twee kinderen ons gezin als ‘compleet’ moeten gaan zien. Mijn Lief is blij met dit verkregen inzicht en hoopt van harte dat ik het licht ook ga inzien op het gebied van onze ‘veestapel’. Maar, net als ik, is hij erg verdrietig dat deze constatering samen gaat met veel pijn en emotie. Door de sterke verweking van mijn bekken zijn veel alledaagse bezigheden pijnlijk of zelfs onmogelijk. De medische term ‘bekkeninstabiliteit’ gaat bij mij gepaard met de nodige emotionele instabiliteit. Enerzijds een kort lontje en anderzijds een overvloed aan tranen. Met een (bijna) 2-jarige vol in de ontdekking zijnde dreumes en een Lief op zee blijken tal van de manieren om mezelf in deze laatste drie maanden van de zwangerschap te ontzien moeilijk en soms zelfs onmogelijk! Met een speciale band om mijn bekken en het naar bed gaan zodra ik mijn dochter ingestopt heb, probeer ik zo goed en zo kwaad als het gaat mijn lichaam de benodigde rust te geven. Met het denken aan ‘Alison Lapper’ probeer ik het gevoel van mijn ‘on-kunnen’ te relativeren. Het leven en beeld van de in 1965 in Engeland geboren Alison Lapper wordt voor een groot deel bepaald doordat zij geboren werd zonder armen en met korte benen zonder knieschijf. Dit als gevolg van de ziekHet buurtjournaal

te focomelie, waarbij de ledematen van een baby onderontwikkeld of afwezig zijn. Het woord komt van het Oudgrieks en betekent ‘zeehondledematen’. Zij heeft zich ondanks haar gebrek aan armen ontwikkeld tot kunstenares en kwam een jaar of 10 volop in de media toen ze beviel van een (gezonde) zoon. Sindsdien zijn er tal van documentaires over haar gemaakt en is er in 2005 zelfs een enorm marmeren standbeeld (gemaakt door Marc Quinn) van haar als zwanger model geplaatst op Trafalgar square. Dit gaf enorm veel discussie en was voor Ivo Niehe aanleiding om haar te portretteren in zijn ‘TV Show op reis’. Deze uitzending was destijds mijn kennismaking met Alison Lapper. Sindsdien schiet deze dame af en toe door mijn hoofd. Zoals toen ik de foto’s van vlak na mijn bevalling zag, waarop ik mijn dochter voor het eerst in mijn armen hield. Het ‘be- en omvatten’ van dit moment door je baby dicht tegen je aan te drukken was iets wat zij niet heeft kunnen doen. Ook de eerste maanden na de bevalling van Freija schoot ze regelmatig door mijn hoofd. Zoals de keer dat ik geconfronteerd werd het fenomeen ‘spuitpoep-luiers’. “Hoe zou zij dat zo zonder armen opgelost hebben?”, vroeg ik me af. De beelden in mijn hoofd deden me stiekem een beetje gniffelen en hielpen me de stank en mijn eigen gevoel onhandig te zijn met humor en vertrouwen op het voordeel van het hebben van twee armen, te weerstaan.

Na deze periode heb ik eigenlijk niet meer aan haar gedacht, tot enige tijd geleden bij mij mijn bekkenklachten ontstonden. Met de beelden uit de TV Show -waarin Alison met haar mond haar pasgeboren zoon rondsjouwde zoals een tijgerin haar welp - in mijn hoofd, probeerde ik te bedenken hoe zij haar zoon als koppige Dreumes op de plaats van bestemming zou hebben gekregen… Net als ik nu, zou zij niet in staat geweest zijn om 16 kilo spartelende Dreumes op te tillen en daarmee zijn verzet te negeren… Hoe mak-

kelijk was het tot voor kort; gewoon als een spartelende handtas stevig in de houdgreep onder de arm en geen aandacht schenken aan het feit dat dochterlief ofwel alles bij elkaar krijste ofwel haar tanden in mijn arm trachtte te zetten. Na een aantal meters in de benarde handtashouding was ze altijd overtuigd van het feit dat ze beter zichzelf kon bewegen in de richting die ik voorstelde. Waarna we weer vredig hand in hand verder wandelden. Nu het tillen onmogelijk is, bevind ik me regelmatig in situaties die je als moeder al je zelfvertrouwen en tergend veel tijd kosten. Tel dit op bij mijn hormonale korte lontje en de overvloed aan tranen en u begrijpt hoe de sfeer af en toe is… Hoe ik ook ‘google’… op geen van de opvoedingssites en in geen van de handboeken vind ik een bevredigende oplossing voor deze problematiek. Het denken aan Alison Lapper helpt me soms. Gedeelde smart is immers halve smart. Ook de gedachte dat dit een fase is die over gaat en dat onder dat koppige Dreumesje ook een geweldig lief, zorgzaam en verstandig klein meisje schuilgaat helpt enorm! Misschien dat er lezers zijn die na het lezen van dit stukje nog gouden tips of trucs hebben? Twijfel niet en stuur ze naar de redactie… Mijn dank is groot! Femke Molenaar

Het buurtjournaal

FEMKE´S PENNEN(SF/V)EER

Het buurtjournaal

VIERVOETERS IN DE ORANJEWIJK

2-VOETERS MET HUN 4-VOETERS De blik naar binnen Ja en dan loop je met je hondje (Mina) te wandelen in de wijk en dan voelt dat heel erg goed en dan besef je opeens 3 dingen over jezelf en je huisdier: 1. Je hond is eigenlijk elke dag zo opgewekt als wat. Nooit sikkeneurig over iets wat gisteren gebeurde, nooit zwaarmoedig over wat komen gaat, gewoon elke ochtend weer helemaal fris en blij en open en nieuwsgierig naar wat het ‘hier-en-nu’ allemaal in de aanbieding heeft. Doe dat je hond maar eens na. 2. Op je hond kun je moeiteloos van alles projecteren. Je loopt ook meestal tijdens de wandeling hele verhalen tegen je hond op te hangen alsof Fries of Nederlands of Engels geen enkel probleem voor hem is. Meestal van die zinnetjes die eindigen met een vraagteken als afkorting voor: Vind je ook niet? Vaak lijkt het erop dat je hond eerder jou aan het uitlaten is dan andersom. 3. Je hond kent geen schaamte: ze piest en drolt waar iedereen bij is, krabt en likt zich waar ze maar wil, eet haar hapjes smakkend op en gaat anytime slapen als dat in haar kraam te pas komt. Om over loopsheid en pogingen tot voortplanting nog maar te zwijgen.

6. Anoniem: kruising van Chihuahua met Jack Russell, nog geen jaar oud. Emmakade.

3. Mina: Tibetaanse Lhasa Apso met een snufje Shih Tzu. Emmaplein.

Hieronder de eerste 11 en wellicht volgen er meer. De achtergrondgegevens over de honden zijn bijeen gegoogled, berusten op projectie of werden in sommige gevallen opgetekend uit de mond van het baasje. 1a en 1b: Astor en Kyra: de eerste een zwarte Labrador, reu en de tweede een Golden Retriever. Gysbert Japixcstraat. De Golden Retriever is energiek, werklustig en gehoorzaam van aard en wordt dan ook graag gebruikt als gebruikshond zoals geleidehond, hulphond en jachthond. Ook als gezinshond is hij heel geschikt. Tegenover kinderen is hij doorgaans geduldig en goedmoedig, een echte mensenvriend, maar daardoor niet erg waaks. Golden retrievers zijn over het algemeen sterk maar zijn wat zachter van aard dan de labradors. De Labrador retriever is door zijn intelligentie en leergierigheid niet moeilijk op te voeden. Toch moet de opvoeding van de labrador niet onderschat worden. Ze hebben net als andere hondenrassen een strenge, consequente opvoeding nodig. Dit

moet echter wel met zachte hand gebeuren, omdat het resultaat anders een zeer nerveuze hond is. 2. Dibbes: logeerhondje die af en toe in de wijk te zien is, teckel, mannetje 7 jaar. De teckel kan geweldig komedie spelen om zijn zin door te drijven en zoekt bewust oogcontact. Omdat de teckel van oorsprong een jachtinstinct bezit, is hij in het spel een zeer fanatieke hond. Daarom zal een teckel zich ook prima vermaken met allerlei speeltjes en balletjes. Ook apporteren zou een teckel geweldig vinden, al moet daarmee wel goed rekening gehouden worden met het eigenzinnige karakter van de teckel en is daarom niet altijd te garanderen dat het te apporteren voorwerp ook daadwerkelijk terugkeert. De teckel neemt het dan mee naar zijn mand of andere veilige plek en zal het daar een tijdje houden of daagt zijn baas opnieuw uit om verder te spelen.

De Lhasa Apso is een prettige huisgenoot met een oosters karakter. Dat betekent dat ze een eigen willetje heeft en dwingen is er niet bij. Wat zij doet, doet ze uit respect voor haar baasje. Zij is een beetje terughoudend, en haar vriendschap moet je verdienen. Heb je haar vriendschap eenmaal gewonnen, dan heb je ook een vriendje voor het leven. Leven met een Lhasa Apso is nooit saai - het is een ras met humor, is zeer intelligent en je zult menigmaal verbaasd zijn over wat zij nu weer uitgevonden heeft. Lhasa’s gaan goed samen met kinderen, mits ze met respekt behandeld worden, want ze laat niet met zich sollen. Hij wordt gemiddeld zo’n 12-15 jaar, maar er zijn ook Lhasa’s die leeftijden van 17 tot 18 jaar bereiken. De Shih Tzu heeft een lieve aard en is een teder schoothondje, maar ook een levendige vriendin. Zij heeft een optimistische houding en houdt van spelen en ravotten. Ze is liefhebbend gericht naar haar familie en is goed met kinderen. De Shih Tzu kan tegen een stootje en kan koppig zijn.

Dominee John ‘Jack’ Russell is de naamgever van deze jachthond. Daan met bazin, decoratief gezeten aan de rotonde Emmap plein hier een korte beschrijving van de feta-kaas: Originele feta wordt nog steeds gemaakt door schaapherders in de mediterrane bergen van ongepasteuriseerde melk. Feta-kaas is wit, normaal gesproken in de vorm van vierkante plakken, en kan variëren van zacht tot halfhard met een prikkelende, zoutige smaak die varieert van mild tot scherp. Het vetgehalte varieert van 30 tot 60 procent. 5. Barry: 10 jaar oud, TerVuerense herder, mannetje. Emmastraat. De Tervuerense herder moet van jongs af aan gewend raken aan kinderen en andere huisdieren, dan levert dat later geen enkel probleem op. Ze zijn aanhankelijk en zijn het liefst dicht bij hun baas. Zoals alle Belgische herders wordt hij vaak als gezinshond of beschermhond gehouden. De Tervuerense herder is razend intelligent. Het is aanbevelenswaardig deze hond van jongs af aan zijn plaats te leren kennen. Dan biedt hij als hij ouder is weinig problemen, al zal hij altijd blijven proberen promotie te maken in de roedel.

Mina (Lhasa Apso & Shih Tzu) met Freyya en Hein

De blik weer naar buiten En als je na dit soort overwegingen de blik weer naar buiten richt en om je heen kijkt in de straat, dan weet je opeens waar dit stukje over moet gaan: over al die andere 2-voeters met hun 4-voeters die je dagelijks tegenkomt in de Oranjewijk.

4. Daan: 12 jaar, schitterende Griekse mix, ook wel wat lacherig FETA genoemd. Maria Louisestraat.

Lude Lu Lud dema mett A dema Ast stor st or ((La Labrad Labr brad br ador or, 7 or j ar) en Kyra (Golden Retriever, ja al 1 10) 0)) Het buurtjournaal

Jo met llogeerhondj Joop Jo h dj dje e teck te ckel ck el D Dib ibbe ib bess be

Ja en dan kom je een prachtige hond tegen in de buurt die weer een vrolijk mengsel van allerlei soorten blijkt te zijn. Ter ere van het mooie uiterlijk van Daan en bij gebrek aan het traceren van haar stamouders, volgt

Chihuahua’s staan bekend als het kleinste hondenras ter wereld, maar het lijkt wel alsof hij zich niet bewust is van zijn geringe formaat. De Chihuahua gaat ook een grote hond niet uit de weg. Het is het enige hondje dat echte tranen kan huilen. Lief en vrolijk van karakter. Levenslustig. Hun gewicht zit tussen de 1 en 3 kg.

Barr Barr Ba rr y me mett ba baas asje as j M je Mic icchi hiel el Het buurtjournaal

mevrouw van Emmakade mett zeer ze er o opl p et pl ette tend te nd h hon ondj on djje 7. Shiras: vrouwtje, 11 jaar oud en in Nederland zeldzame Pyrenese herder. Emmakade. De Pyrenees is een ras dat van nature argwanend tegen vreemden en nieuwe gebeurtenissen staat. Dit betekent dat socialisatie van dit ras een erg belangrijke plaats inneemt, waar echt direct mee begonnen moet worden bij de fokker en vervolgd moet worden als de pup in huis komt. Wanneer je hier niet voldoende aandacht aan besteed in de eerste weken dat je de pup in huis hebt gehaald, dan kunt je dat later niet meer goedmaken. Alles wat je de hond in het eerste jaar kunt meegeven, is meegenomen. Laat hem zoveel mogelijk meemaken, zoek ook de drukte op! De pyreneëer blaft gemakkelijk, hij is zeer waakzaam en kan moeilijk zijn als zijn vitaliteit en intelligentie niet krijgen wat ze nodig hebben: verse lucht, beweging en uitdaging! Een korte rasbeschrijving is te alge-

VIERVOETERS IN DE ORANJEWIJK

6. Anoniem: kruising van Chihuahua met Jack Russell, nog geen jaar oud. Emmakade.

3. Mina: Tibetaanse Lhasa Apso met een snufje Shih Tzu. Emmaplein.

Mina (Lhasa Apso & Shih Tzu) met Freyya en Hein

4. Daan: 12 jaar, schitterende Griekse mix, ook wel wat lacherig FETA genoemd. Maria Louisestraat.

Lude Lu Lud dema mett A dema Ast stor st or ((La Labrad Labr brad br ador or, 7 or j ar) en Kyra (Golden Retriever, ja al 1 10) 0)) Het buurtjournaal

Jo met llogeerhondj Joop Jo h dj dje e teck te ckel ck el D Dib ibbe ib bess be

Barr Barr Ba rr y me mett ba baas asje as j M je Mic icchi hiel el Het buurtjournaal

NATTIGHEID AAN DE EMMAKADE

bazin met hond. Let op hoe Shiras de fotograaf volmaakt negeert.

meen om iedere hond van dit ras te beschrijven: er zijn soms wat minder temperamentvolle herders en andere zijn echte kleine duiveltjes... 8. Nikki: mini Keeshondje van 5 jaar oud, vrouwtje. Javastraat. In Nederland werd het ras in de 18de eeuw het symbool van de Patriotten, en hij stond tegenover de mopshond van hun Orangistische tegenstanders. Verondersteld wordt dat de naam keeshond afgeleid is van die van de patriot Cornelis (Kees) de Gijselaar. In ieder geval werden de Patriotten ook als ‘Kezen’ betiteld. Tegenwoordig wordt de keeshond voornamelijk gebruikt als huishond. Liefhebbers noemen de keeshond aanhankelijk, oplettend en levendig, zeer geschikt om in een gezin te houden. Ze zijn bijzonder trouw

Ale met Kya in de tuin

aan hun baas, en over het algemeen leergierig. Keeshonden kunnen zeer dominant zijn en hebben een strenge aanpak nodig. Wanneer de baas echter zijn positie als leider bepaald heeft, is de hond gemakkelijk op te voeden wegens de grote intelligentie van deze honden. 9. Kya: Airdaleterrier van bijna 7 jaar, vrouwtje. Emmaplein. De naam van de airedaleterriër, die ook wel koning der terriërs genoemd wordt, stamt van het rivierdal (Engels: dale) van de rivier de Aire in Yorkshire. In gebied ligt ook de oorsprong van de airedaleterriër. De airdale is van nature vrolijk, altijd in voor een spelletje, gezellig en aanhankelijk. Een airdale is veel aan te leren. De goede airdale is scherp van uitdrukking, snel van beweging en in gespannen verwachting bij elke beweging. Zij heeft een rustig gedrag in huiselijke kring en kan het goed vinden met kinderen.

die zodra hij de aanwezigheid van wild bespeurt roerloos stil blijft staan, soms met een voorpoot geheven en met de neus in de richting van het wild. De Stabij is een zeer goede zwemmer en is dan ook in staat het wild in het water over grote afstanden te apporteren. De Stabij is een zeer actieve hond, vooral puppy’s dienen om de 2 uur uitgelaten te worden. Een Friese stabij heeft een prima karakter en kan uitstekend als gezinshond worden gehouden. Hij is waaks en zal het laten horen als een vreemde zijn terrein betreedt. Bezoekers worden aanvankelijk enigszins terughoudend, maar niet onvriendelijk benaderd en na een korte wenperiode uitgebreid besnuffeld. Hij is niet vals of bijterig en voor kinderen is hij vriendelijk. Hein Kaij

10. Nolle: een echte Friese naam voor een Friese stabij, 8 maanden oud, mannetje. Het is een zeer goede jachthond en bovendien een uitstekende gezinshond. Hij heeft de naam erg vriendelijk en enthousiast, charmant maar ook eigenwijs te zijn, ook tegenover kinderen. De stabij is een staande jachthond, dat wil zeggen een hond baasje met Nikki op het hondenspeelveld langs het spoor.

Het buurtjournaal

baasje van Nolle die hem zoveel mogelijk leert los te lopen, ondanks een incidentele bekeuring

DE PLAS OP DE HOEK et zal menigeen zijn opgevallen dat bij een regenbui er een forse plas water staat op de hoek van Emmakade en Maria Louisastraat. Er zit daar een “deuk” in het asfalt. Voorheen stond in die deuk altijd een bescheiden plasje van 1 bij 1 meter, maar na de verbreding van het trottoir op die plek kan het water geen kant meer op. Bij een beetje regenbui is De Plas 10 bij 8 meter. Ik zie uit mijn raam uit op De Plas, het is wel een vrolijk gezicht, al die fietsers die hun voeten hoog optillen. Gelukkig hebben we een gemeente waar we dit soort dingen kunnen melden. Dat heb ik gedaan op 11 juni. Drie dagen later stonden er twee heren bij De Plas te kijken. Ik was toevallig thuis en ging er gezellig bij staan. Ik kreeg de indruk dat het een meneer van de gemeente en een meneer van het bedrijf dat de stoep verbreed had waren. Ze concludeerden dan het aan het asfalt lag, en dat ze dat aan de gemeente gingen doorgeven. Toen werd het stil.

zou worden aangepakt. Wederom kwam er een meneer langs van de gemeente. Die zei dat hij van bestrating was en dat dit aan het asfalt lag. Hij zou het doorgeven aan de afdeling asfalt.

Een maand later, op 11 juli, heb ik wederom naar de gemeente gemaild met de vraag of al bekend was wanneer De Plas zou worden aangepakt. Wederom kwam er een meneer langs, van de gemeente. Die zei dat het in het asfaltonderhoud moest worden opgenomen. Bravo.

Een maand later, op 24 september heb ik gebeld met de gemeente. De vriendelijke mevrouw die ik aan de lijn had, kon mijn melding niet vinden. Daar heb ik me over beklaagd en een nieuwe melding gedaan. Vlot daarna werd ik gebeld door een meneer van de gemeente afdeling Asfalt. Het probleem was bekend op de afdeling, en het zou in de asfaltonderhoudsplanning worden opgenomen. Het stond voor 2011 op de agenda. Kijk, daar heb je wat aan! Dat is duidelijk: in 2011 wordt het aangepakt.

Een maand later, op 28 augustus, heb ik wederom een mail naar de gemeente verzonden met de vraag of al bekend was wanneer De Plas

Op 12 oktober werd ik gebeld door de sectormanager wijkzaken van de gemeente, mevrouw Vogelzang. Over mijn klacht van 24 september Het buurtjournaal

dat ik maar steeds niets hoorde. Dat bestreed ze: ik had toch steeds iets gehoord van de diverse meneren? Daar had ze wel weer gelijk in. Mijn klacht was echter, dat ik steeds maar niet hoorde wanneer er iets aan De Plas werd gedaan. Ja, maar al die meneren hebben toch wel steeds contact met mij opgenomen en verteld wat ze aan het doen waren. Op mijn vraag aan mevrouw Vogelzang of het niet duidelijker zou zijn om per e-mail te reageren, zei ze dat de Gemeente Meldingen het liefst Mondeling afhandelt. Een verfrissend geluid! Zeker van een gemeente die aan elkaar hangt van termijnen, vergunningen, beschikkingen en notities. Ik heb besloten dit als een positief signaal op te vatten. En Eind goed Al goed: op 15 oktober kreeg ik een e-mail (dat dan weer wel) van mevrouw Vogelzang dat het probleem van De Plas vóór 1 december 2010 zal worden opgelost. Hoera! Eelke Heidinga

NATTIGHEID AAN DE EMMAKADE

bazin met hond. Let op hoe Shiras de fotograaf volmaakt negeert.

Ale met Kya in de tuin

Het buurtjournaal

baasje van Nolle die hem zoveel mogelijk leert los te lopen, ondanks een incidentele bekeuring

zou worden aangepakt. Wederom kwam er een meneer langs van de gemeente. Die zei dat hij van bestrating was en dat dit aan het asfalt lag. Hij zou het doorgeven aan de afdeling asfalt.

Een maand later, op 28 augustus, heb ik wederom een mail naar de gemeente verzonden met de vraag of al bekend was wanneer De Plas

Op 12 oktober werd ik gebeld door de sectormanager wijkzaken van de gemeente, mevrouw Vogelzang. Over mijn klacht van 24 september Het buurtjournaal

WIJKNIEUWS BERICHT VAN DE SPEELTUINVERENIGING

DE SPEELTUIN l jaren en jaren wordt er gesproken over vernieuwing van de speeltuin. Toen ik in 2006 in het bestuur kwam, lag er al een uitgewerkt plan voor een nieuwe speeltuin. Het ontbrak alleen aan geld en bereidheid bij de gemeente om mee te werken. In de jaren erna veranderde er iets bij de gemeente. Er waren elders in Nederland enkele ongelukken in Speeltuinen geweest (vallende doelen, een kindje dat met een jaskoordje aan een glijbaan bleef hangen) en toen bleek dat de gemeente als eigenaar van de grond verantwoordelijk is voor de veiligheid in speeltuinen. Dat kun je met recht een geluk bij een ongeluk noemen. Er kwam toen binnen de gemeente actie en geld om alle speeltuinen in de stad op te knappen. Dat plus een actieve speeltuincommissie bestaande uit Janna Kluwer, Sybren Terpstra en Evert-Jan Hoen maakte dat er weer schot in de zaak kwam. Helemaal toen de gemeente enkele (in onze ogen veilige) toestellen verwijderde omdat ze gevaarlijk zouden zijn. De speeltuincommissie en de gemeente bedachten samen een nieuwe speeltuin. Enkele voorwaarden waren: goede drainage zodat er geen plassen ontstaan bij regen, het heuvelkarakter moest behouden blijven, de speeltoestellen moesten uiteraard veilig zijn en de kosten voor de gemeente moesten rond € 100.000 zijn. Dankzij een goede samenwerking tussen gemeente en speeltuincommissie is dit allemaal gelukt. Er is een ontwerp gemaakt door de heer Aaij van de gemeente waar de hele wijk inspraak in gehad heeft. Dat was in de zomer van 2009. Het was de bedoeling in het najaar van 2009 te starten, maar door nooit opgehelderde oorzaak werd dat voorjaar 2010. Het werk is uitgevoerd door BTB uit Oenkerk en heeft ruim € 160.000 gekost, waarvan de wijkvereniging via diverse acties en aanschrijven van tientallen fondsen door de penningmeester € 50.000 aan bijdraagt. En op 18 september was het feest: de opening van de nieuwe speeltuin met de nieuwe naam: Oranjetuin. De commissie werd nog versterkt met Ines Jonker en Victor Plomp en Het buurtjournaal

ze hebben er een mooie dag van gemaakt. Een rommelmarkt, diverse spelletjes en de inwendige mens werd uitstekend verzorgd, mede door bijdragen in natura van Bakker Bart, Friesland Campina en Snackbar de Overweg. Cambuurspeler Nassir was bereid gevonden om het voetbalveld te openen en hij deed dat met verve. Een zeer geslaagde openingsdag van een mooie speeltuin. En nu de speeltuin enige maanden in gebruik is, blijkt dat hij zeker in een behoefte voorziet. Het is drukker dan ooit tevoren. Het voetval/basketbalveld is bijna voortdurend in gebruikt, soms zelfs met basketballers en voetballers door elkaar heen! De speeltuin en alle speeltoestellen zijn eigendom van de gemeente. De gemeente is ook verantwoordelijk voor de veiligheid en het onderhoud van de speeltoestellen. De wijkvereniging is verantwoordelijk voor het groenonderhoud en het schoonhouden van de speeltuin. Als er iets te melden is over de speeltuin (iets kapot, of er is rommel, of je wilt iets leuks organiseren) kun je contact opnemen met Janna Kluwer, jannakluwer@xs4all.nl of 2125879. Eelke Heidinga

Het buurtjournaal

WIJKNIEUWS BERICHT VAN DE SPEELTUINVERENIGING

Het buurtjournaal

IN NAAM VAN ORANJE

BEWONERS IN DE ORANJEWIJK

HOOFDSPONSORS BUURTJOURNAAL

EEN VERHAAL

VERHALEN VAN EEN OUDE WIJKBEWOONSTER k ga geregeld bij haar op de koffie en word meestal getrakteerd op verhalen van vroeger. Ze woont minstens 75 jaar in deze wijk en in deze aflevering weer wat herinneringen van de oude wijkbewoonster. Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar het was de periode dat de voordeuren nog gewoon openstonden of in ieder geval dat je ergens naar binnen kon als je wilde. De kinderen van de bewoonster waren naar school, maar er woonden meer kleine kinderen in de naaste omgeving, waaronder Klaske. Meestal ging de bewoonster in de middag een dutje doen in de voorkamer op het kleed op de grond. Als ze wakker werd dan lag kleine Klaske opeens naast haar te slapen. Die wist dat de buurvrouw daar lag en sloop dan het huis in om haar middagdutje naast “de mammie van Geesje” te doen.

Garage Emmakade Emmakade 148 (naast Albert Heijn) 8933 AX Leeuwarden 058-2128213 Tevens maken wij gebruik van een Bosch testkast, waarmee wij de meeste storingen kunnen oplossen.

adres

Annelie Spanninga

Verkorteweg 5 8933 AM Leeuwarden telefoon

(058) 844 50 67 e-mail

info@gilbertt.nl

Gysbert Japicxstraat 68 8933 BE Leeuwarden tel. 058 - 2135256 haaridee@gmail.com

Het buurtjournaal

WWW.GILBERTT.NL

Al meer dan 30 jaar een vertrouwd adres voor: * Occasions * Onderhoud en reparatie van alle merken * A.P.K. * (winter) banden

Er speelden vaak kinderen in het huis van de oude wijkbewoonster. Het was er een zoete inval. Tot een uur of vijf. Dan kwam haar echtgenoot thuis. Zodra de kinderen hem zagen vlogen ze naar huis. “Hullie pappie komt thuis”. Hoewel het een bijzonder aardige man was, waren de kinderen bang van zijn donkere bril. Ze werd ook wel “de kattenvrouw” genoemd. In de buurt was bekend dat ze katten niet aan hun lot over kon laten. Er werd misbruik van gemaakt door katten in doosjes voor haar deur neer te zetten. Ze hield – en houdt- zo erg van katten dat ze er nu beslist niet meer één wil. Nachten lag ze zich zorgen te maken als een kat niet thuis kwam of een kat van de buren op een platje bij haar huis zat en er niet meer af kon komen. Dan werd ‘snachts de ladder gepakt en werd de kat er -door de echtgenoot natuurlijk- vanaf getild. Toen haar laatste kat overleden was zei ze:

“Ik maak me er veel te druk om.” “Ik moet beslist geen kat meer.” Ter hoogte van het Emmaplein was een fiets en loopbrug over het Nieuwe Kanaal; een oude “klapbrug”. De brug kon gemakkelijk open als er schepen door moesten. Voor de kinderen was het erg handig want ze konden vanuit de oranjewijk recht doorlopen naar school. Het was ook een fijne route om in de stad te komen. Men vond dat er een brugwachtershuis bij die brug moest komen, maar dat is er nooit van gekomen, want op een gegeven moment werd de brug weggehaald. Toen het Het buurtjournaal

grootriool gelegd werd was het een enorme pech. De funderingen van de brug zaten er nog en toen knapte het grootriool. Het moest helemaal opnieuw gelegd worden. Dat duurde tijden. Ze gingen ook ‘snachts door met groot licht en veel lawaai. Onze oude bewoonster had ‘snachts watten in de oren en sliep met het hoofd onder de dekens tegen het licht. Jammer dat de brug er niet meer ligt; je zou anders wat gemakkelijker bij de burgemeester aan de overkant op de koffie gaan… Elsiet

IN NAAM VAN ORANJE

BEWONERS IN DE ORANJEWIJK

HOOFDSPONSORS BUURTJOURNAAL

EEN VERHAAL

Garage Emmakade Emmakade 148 (naast Albert Heijn) 8933 AX Leeuwarden 058-2128213 Tevens maken wij gebruik van een Bosch testkast, waarmee wij de meeste storingen kunnen oplossen.

adres

Annelie Spanninga

Verkorteweg 5 8933 AM Leeuwarden telefoon

(058) 844 50 67 e-mail

info@gilbertt.nl

Gysbert Japicxstraat 68 8933 BE Leeuwarden tel. 058 - 2135256 haaridee@gmail.com

Het buurtjournaal

WWW.GILBERTT.NL

Al meer dan 30 jaar een vertrouwd adres voor: * Occasions * Onderhoud en reparatie van alle merken * A.P.K. * (winter) banden

IN NAAM VAN ORANJE STRAATNAMEN IN DE ORANJEWIJK

MARIA LOUISE? WIE WAS DAT? e Oranjewijk heet niet voor niets zo. De meeste straten zijn vernoemd naar leden van het Huis van Oranje en aanverwanten. Maar al zijn de namen bekend, wie zij waren zal voor de meeste Oranjewijkers verdwenen zijn in de mist van lang vervlogen tijden. En omdat het geschiedenisonderwijs ook niet meer is wat het geweest is, leek het de redactie van het Buurtjournaal een goed idee deze roemruchte Oranjewijkers weer eens voor het voetlicht te halen. En we doen niet flauw, Gysbert Japicx rekenen we in deze democratische tijden ook mee. Deel 3: Maria Louise. Op 7 februari 1688 wordt ze in Kassel geboren, Maria Louise van HessenKassel. Ze is de dochter van landgraaf Karel Lodewijk van Hessen-Kassel en Maria Anna van Koerland. Haar ouders hebben een vruchtbaar huwelijk, Maria Louise is de elfde kind en er zullen er nog vier volgen. Ze brengt haar jeugd door op het ouderlijk slot in Kassel en krijgt daar een degelijke protestantse opvoeding. Haar vader staat goed bekend in de Republiek der Nederlanden, hij is een gewaardeerd bondgenoot in de coalitie tegen Frankrijk en zijn zoons zijn in Staatse dienst. De moeder van de Friese stadhouder Johan Willem Friso van Nassau-Dietz, Henriette Amalia, ziet wel wat in een huwelijk van haar zoon met een van de dochters van Karel. En dus brengt Johan Willem Friso in 1707 een bezoek aan Kassel, de 21-jarige Maria Louise valt in de smaak. Liefde op het eerste gezicht, zo wordt verluid en dat is in tijden van gearrangeerde huwelijken toch maar mooi meegenomen. In 1709 trouwen ze. Weduwe Helaas, het huwelijksgeluk duurt niet lang. Op 14 juli 1711 moet Johan Willem Friso voor zaken naar Den Haag. Hij moet de erfenis gaan regelen van koning-stadhouder Willem III, zijn achterneef. Om in Den Haag te komen moet hij het Hollands Diep oversteken met de boot. Een rukwind laat de boot omslaan en Johan

Willem Friso verdrinkt, nog maar 23 jaar oud. Zijn treurende weduwe blijft in Leeuwarden achter. Ze heeft inmiddels een dochter gekregen en is dan zwanger van een zoon die 48 dagen na de dood van zijn vader geboren wordt. De dochter heet Anna Charlotte Amalia, de zoon is de latere stadhouder Willem IV. Omdat haar overleden man stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe was, wordt Maria Louise regentes voor haar zoon. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Haar schoonmoeder Henriette Amalia ziet het baantje ook wel zitten maar de Staten van Friesland geven toch de voorkeur aan de jonge weduwe zelf omdat ze met haar een goede verstandhouding hebben. Niet dat het regentschap zo makkelijk is. Er zijn slepende erfrechtkwesties en Maria Louise kampt met geldgebrek door de schulden van haar schoonmoeder. Marijke Meu Maria Louise steekt veel tijd in de opvoeding van haar kinderen, en in het bijzonder die van haar zoon. Ze woont afwisselend in Leeuwarden, waar ze in 1730 Marienburg laat bouwen, in Groningen en in paleis Soestdijk. Haar Friese bijnaam Maaike Muoi (tante Marijke) werd vernederlandst tot Marijke Meu en onder die naam is ze ook nu nog bekend. Biografen en Het buurtjournaal

historici beschrijven haar als vroom en bescheiden, en haar optreden als eenvoudig en innemend. Als ze in haar koetsje door Leeuwarden rijdt, strooit ze snoepgoed uit het raampje voor de jeugd. Zo gauw de stadhouderlijke ambities van de Friese Nassaus aan de orde komen blijkt ze echter vasthoudend. In 1731 is Willem IV volwassen en eindigt haar regentschap. Maria Louise verhuist naar de Princessehof in Leeuwarden. Willem doet een in politiek opzicht gunstig huwelijk, hij trouwt met Anna van Hannover, een Engelse prinses. Maria Louise kan niet goed met haar schoondochter opschieten. Anna voelt zich als Engelse koningsdochter hoog verheven boven het kleine Nederland en dat laat ze merken ook. In 1747 wordt Willem IV in alle gewesten tot erfstadhouder benoemd en vertrekt met zijn hof naar Den Haag. Leeuwarden was hofstad af. In 1751 sterft Willem IV, in 1759 haar schoondochter Anna van Hannover. Maria Louise wordt opnieuw regentes, ditmaal voor haar kleinzoon Willem V. Op 9 april 1765, overlijdt Maria Louise aan een beroerte. Zes dagen later wordt zij in de Grote Kerk van Leeuwarden bijgezet in het familiegraf van de Oranje-Nassaus. Ineke Evink

PRINTEN, PLOTTEN, DRUKKEN, AFWERKEN

13*/5&34 7"/ '03.""5

"1&-%003/ "44&/ %3"$)5&/ -&&68"3%&/ ;80--& )BSMJOHFSTJOHFM

8 8 8 , 4 # 3 & 1 3 0 / -

IN NAAM VAN ORANJE STRAATNAMEN IN DE ORANJEWIJK

PRINTEN, PLOTTEN, DRUKKEN, AFWERKEN

13*/5&34 7"/ '03.""5

"1&-%003/ "44&/ %3"$)5&/ -&&68"3%&/ ;80--& )BSMJOHFSTJOHFM

8 8 8 , 4 # 3 & 1 3 0 / -

Redactie

OPENING SPEELTUIN

Hein Kray Ineke Evink Christine Pietersen Kopij Inleveren vóór: 25 november 2010 mail naar: oranjewijk@gmail.com

Contactpersoon Hein Kray Emmaplein 8

Buurtjournaal Oranjewijk & Tulpenburg Oktober 2010 Jaargang 11

tel: 058 - 216 48 45

Medewerkers aan dit nummer: Femke Molenaar Peter Jeeninga Eelke Heidinga Elsiet van der Ploeg Patrick van ‘t Haar

Opmaak Chantal de Jongh

Fotografie Femke Molenaar Christine Pietersen Hein Kray Ineke Evink

OPENING SPEELTUIN!

Janna Kluwer Eelke Heidinga

Oplage 800

Bezorging Minke, Hedde & Lize

Printservice KSBRepro

www.ksbrepro.nl

Jaargang 11 oktober 2010

www.oranjewijk.nl

Zaterdag 18 september 2010 is onze speeltuin feestelijk geopend.