Oranjewijk Ons Koninkrijk Herfst 2015 by Oranjewijk Leeuwarden

Oranje bovenâ&#x20AC;Ś

nr. 3

Kom naar naar Bakker BakkerBart! Bart!

aaaieienn vvlla e e t t s s r e k De lleek lleennvviaia ll e e t t s s e e b b e onlilinne ..nnll

arrtt a b b r r e e k k k a a w wwwww.b.b

Je kunt op elk moment van de dag bij ons terecht voor een ovenvers brood, een krakend vers belegd broodje, een heerlijke broodsnack en een vers gezet kopje koffie.

Openingstijden: maandag 09:00 - 18:00 dinsdag 09:00 - 18:00 woensdag 09:00 - 18:00 donderdag 09:00 - 21:00 vrijdag 08:30 - 18:00 zaterdag 08:30 - 17:00 BakkerBart BakkeBart Wirdumerdijk 5 8911 CB Leeuwarden Tel: (058) 212 55 09 Fax: (058) 216 80 95

De lekkerste lekkerste

MERK INTERACTIEF

GRAFISCH

W W W. B W H O N T W E R P E R S . N L EMMAKADE 74A

D E M A K E R S VA N L E E U W A R D E N C U LT U R E L E H O O F D S TA D 2 0 1 8 / D E M O A N N E / R E S T Y L E H U I S S T I J L G E M E E N T E L E E U W A R D E N H Û S & H I E M / P O D I U M V L I E L A N D / K E N I N G FA N ‘ E G R E I D E / E L F S T E D E N R O E I M A R AT H O N / S L A C H T E M A R AT H O N J A N E R I N G A K L E E D T M A N N E N / K & M YA C H T B U I L D E R S / K E U N S T W U R K / H A R R Y VA N I N T E R I E U R / F R I T S J Ü R G E N S KALKDIJK FYSIO- EN MANUELE THERAPIE / OMRIN / WERF IJLST / JEUGD DANSOPLEIDING FRYSLÂN W E R K M A N H O R S E S H O E S / M I D N I G H T W A L K L E E U W A R D E N / P O Ë Z I E R O U T E L E E U W A R D E N / G E A R C O Ö P E R AT I E J E L L E D E J O N G A R C H I T E K T E N / S L U M P O I L / TA N X X / D I T T O N / G I L I A M F Y S I O T H E R A P I E / H E I T & M E M J A C H T W E R F D E J O N G / S A S K I A , V R O U W VA N R E M B R A N D T / E M PAT E C / N O O R D P E I L / AT E L I E R M O O I D R E N T H E O N D E R W I J S G R O E P F I E R / L S V / D E B O E R E G B E R T S A D V O C AT E N / H I G H T I D E / H A R R Y VA N K O Z I J N E N / T Û K W E N J E N

VAN DE REDACTIE

INHOUD

We zijn deze keer wat aan de late kant met ons herfstnummer. Maar u begrijpt dat het bij de vrijwilligers die deze glossy elke keer weer samenstellen ook niet alle dagen feest is. En de herfst zelf heeft natuurlijk niet op zich laten wachten. Inmiddels is de Oranjewijk dan ook weer uitgedost in de laatste kleurentrends van het seizoen.

Mata Hari en de droomfabriek

Onze graffiti schutting aan het begin van Achter de Hoven is definitief afgebroken en verwerkt in een bouwterrein waar de rooilijnen en het bestek voor de bouw van 12 huurappartementen zijn uitgezet. We mogen hopen dat het net zo een kloek gebouw wordt als De Sterke Vogel om de hoek aan de Zuidergrachtswal 19 waarin het sociaal Wijkteam Centrum-Oost zijn intrek heeft genomen. Ook elders in de wijk staan nogal wat huizen in de steigers voor een grondige renovatiebeurt of alvast een nieuwe verflaag voor de winter. Natuurlijk signaleren we ook initiatieven vanuit de Oranjewijk voor de enorme stroom oorlogsvluchtelingen. De eerste posters van vluchtelingenwerk.nl met de uitnodigende tekst ‘Vluchtelingen die hier komen, kunnen op ons rekenen’ verschijnen hier en daar op de ramen. Op haar Facebook pagina stelt de immer actieve Femke Molenaar het originele plan voor ‘om met zoveel mogelijk inwoners vanuit de Oranjewijk Lwd op de fiets af te reizen naar het WTC en daar de mensen uitnodigen om te leren fietsen en iedereen bindt een gevulde picknick mand achterop met thermoskan thee, wat lekkers en een kleedje om in het WTC een gezellige picknick te houden?’ Uiteindelijk is de fietstocht niet doorgegaan maar de sites van wewillenwatdoen.nl, het COA en VluchtelingenWerk Noord-Nederland zijn wel weer eens nadrukkelijk onder de aandacht gebracht.

Nieuw bestuur Domper voor Kulturele Hoofdwijk Plaatjes schieten in de Oranjewijk Neo gaat energiek verder Energiecafé Alle dagen feest Hoe duurzaam zijn wij Buurthuis warm en functioneel ZZP’ers ontmoeten elkaar Gebakken groene tomaten, het kan Musicaltalenten Ken Uw Wijk

Onze boomspiegelhovenier Siem de Vlas gaat samen met ons opmaakredactielid Chantal de Jongh (helaas helaas helaas, zonde en jammer!) verhuizen naar een nieuwe woning aan het water. Dank, heel veel dank voor al jullie zichtbare en tastbare bijdragen aan de Oranjewijk, ons Koninkrijk! Hein Kraij Coverfoto: ‘Bloedmaan’ van Peter van der Rol

4 8 10 13 14 15 17 18 21 21 22 25 26

PASSIE IN DE ORANJEWIJK JAN BRUGMAN <> MATA HARI

MATA HARI

EN DE DROOMFABRIEK Weet u bij het lezen van de naam Mata Hari dat in uw Oranjewijk een buurtgenoot woont die zich al jaren verdiept in het leven en de op- en ondergang van Mata Hari? Die in z’n eentje op Facebook een site runt met de bijzondere naam The International Mata Hari Appreciation Society? Die haast dagelijks bezig is om een historisch verantwoord beeld van onze wereldberoemde stadsgenote samen te stellen? Die directeur is van Stichting de Droomfabriek? Hoogste tijd dus om een artikelenreeks aan deze Jan Brugman en zijn centrale personage Mata Hari te wijden.

ij J.B. op bezoek gaan is altijd een klein avontuur. Al bij de voordeur worden onmiddellijk de laatste nieuwtjes over zijn onderzoek over me uitgestort. Ik krijg zijn recente boekaanwinsten en historische krantenknipsels te zien, de nieuwste foto’s van Mata Hari die hij heeft verworven en hoor nog vóór ik mijn jas uitheb welke ontdekkingen hij inmiddels weer heeft gedaan. ‘Mocht Mata Hari inderdaad nog een derde (buitenechtelijk) kind hebben gehad, dan had ze tussen half maart en medio september 1900 in ieder geval het ultieme alibi. Ze werd door haar vertrouwensarts wegens tyfus naar een herstellingsoord gestuurd, ver buiten het bereik van haar echtgenoot John MacLeod!’ ‘Inmiddels heb ik ook een spoor van de onzichtbare inkt waarmee de spionnencorrespondentie indertijd geschreven werd.’ Opwinding dus meteen al bij de voordeur. Levendige research naar een bijzonder mens uit het begin van de vorige eeuw.

BUURTJOURNAAL NR. 3

aar laten we voor de goede orde eerst een min of meer objectieve feitenlijst geven over het leven van Mata Hari. Een biografietje voor de minder ingevoerde lezer. (We citeren uit het artikel van Els Kloek in het Biografisch Woordenboek van Nederland deel 3/ 1989)

‘

Mata Hari groeide op in Leeuwarden als naar Nederland. In 1904 vertrok zij echter Margreet Zelle, de oudste dochter van de opnieuw naar Parijs, in de hoop met danniet onbemiddelde hoedenwinkelier Adam sen haar brood te kunnen verdienen. Zelle. Haar vader had met speculaties in olie een klein kapitaal weten te vergaren ij maakte haar debuut als oosterse en kon daarom een redelijk grote staat voedanseres in de salon van Madame ren. Zo kon hij zijn dochter naar een Stan- Kiréevsky. Direct had zij succes. Het exodenschool voor Meisjes, en later naar de tische en erotische van haar dansen paste MMS sturen. In 1889 raakte vader Zelle uitstekend bij de smaak van het publiek echter in financiële moeilijkheden en ging van de belle époque. De werkelijke doorfailliet. Hij vertrok naar Den Haag; zijn braak in haar carrière maakte zij op 13 gezin liet hij achter. In 1890 volgde een of- maart 1905, toen zij onder de welluidende ficiële echtscheiding. Margreet Zelle werd naam Mata Hari (Maleis voor de zon, letna het overlijden van haar moeder (10-5- terlijk 'oog van de dag') optrad in het Mu1891) onder voogdij geplaatst van een oom seum voor Oosterse Kunsten met heilige in Sneek. Deze liet haar een opleiding voor dansen van de bajadère. kleuterleidster volgen in Leiden. Op haar zeventiende werd zij vervolgens bij een e pers was zeer enthousiast. Zo oom in Den Haag ondergebracht. In 1895 schreef Le Matin op 14 maart 1905: reageerde zij op een huwelijksadvertentie 'Mata Hari, de oosterse danseres, riep de cein Het Nieuws van den Dag, geplaatst remoniën die Visjnoe, Indra en Sjiva dierdoor een met verlof zijnde officier uit In- baar waren, op een wonderbaarlijke wijze dië: Rudolph Mac Leod. Zij trouwden op op en danste "Het gedicht van de prinses 11 juli van datzelfde jaar. en de betoverde bloem", een "oorlogsdans van Soembramaja" en "die prachtige ton 1897 vertrok het gezin Mac Leod (er verformule van Sjiva" die reizigers uit was inmiddels een zoontje – Norman- India zo dikwijls beschreven hebben' (zie geboren) naar Nederlands-Indië. In 1898 Waagenaar, Mata Hari). Zes maanden kregen ze een dochter Non. Een jaar later na haar debuut was Mata Hari reeds instierf het zoontje aan de gevolgen van een ternationaal bekend; vanaf 1906 maakte vergiftiging (waarschijnlijk een wraakoe- zij regelmatig tournees in het buitenland. fening van de geliefde van de baboe). We- Het hoogtepunt van haar carrière viel in gens toenemende huwelijksproblemen be- het seizoen 1911/ 1912, toen zij danste in sloot het echtpaar Mac Leod in 1902 naar La Scala van Milaan. Nederland terug te keren. Nog datzelfde jaar volgde een scheiding van tafel en bed, ij het uitbreken van de Eerste Werelddie in 1907 definitief werd. oorlog had ze een contract voor een optreden in het Metropol theater van Bera een korte tijd in Amsterdam en lijn maar dat werd voortijdig geannuleerd. Den Haag gewoond te hebben ver- Zij vertrok zo snel mogelijk naar Nedertrok Greet Zelle naar Parijs, op zoek naar land, naar haar zeggen omdat zij als 'Pawerk in artistieke kringen. Ze vond er een risienne' bang was, verdacht te worden van baan als paardrijdster in een circus en als anti-Duitse gevoelens. Zij vestigde zich in schildersmodel. Dit werk beviel haar maar Den Haag. Uit deze Haagse episode stammatig, en teleurgesteld keerde zij terug men vermoedelijk de eerste contacten met

BUURTJOURNAAL NR. 3

PASSIE IN DE ORANJEWIJK JAN BRUGMAN <> MATA HARI

MATA HARI EN DE DROOMFABRIEK 6

de Duitse inlichtingendienst. Als agente nen arresteren. Na een langdurig vooronH 21 zou zij voor de Duitsers gaan werken. derzoek onder leiding van kapitein Pierre Het is tot op heden niet duidelijk, welke in- Bouchardon werd zij tenslotte door een formatie zij werkelijk aan Duitsland door militair gerechtshof ter dood veroordeeld. heeft weten te spelen. Een verzoek om gratie van het Nederlands ministerie van Buitenlandse Zaken werd n mei 1916 vertrok zij met de 'Zee- afgewezen en op 15 oktober 1917 werd het landia' naar Frankrijk, waar zij nog vonnis voltrokken door een vuurpeloton op datzelfde jaar ook haar diensten aan de een militair oefenterrein even buiten het Franse veiligheidsdienst aanbood. Getipt kasteel van Vincennes.’ door Scotland Yard hielden de Fransen haar echter in de gaten op verdenking van erug naar het thema van dit artikel: Mata spionage voor de Duitsers. Op 13 februari Hari en de droomfabriek. U weet na1917 meenden zij over voldoende bewijs- tuurlijk allemaal dat Het Fries Museum een materiaal te beschikken om haar te kun- semipermanente tentoonstelling over Mata Hari heeft ingericht (13 september 2013 t/m 31 juli 2016) en in het bezit is van twee van haar plakboeken en brieven van beroemde minnaars en bewonderaars. Geschonken door Sam Wagenaar die verscheidene rijk geïllustreerde boeken over haar heeft geschreven. Maar zult u zich afvragen, wat heeft onze wijkgenoot Jan Brugman nu precies met onze illustere stadsgenote Mata Hari alias Margreet Zelle te maken? We gaan het u allemaal zorgvuldig uit de doeken doen.

.B. droomt er namelijk al jaren van om een reizend film- en mediamuseum van de grond te krijgen met de naam Grand Théâtre Edison. Hiermee wil hij net als zijn voorbeeld Christiaan Slieker overal in Europa vertoningen geven. De nieuwsgierige bezoekers zullen onthaald worden op een combinatie van een geschiedenismuseum (thema ‘Van Waterloo tot Hollywood’) en een overweldigend filmgebeuren waarin het voortdurend gaat om ‘de strijd tussen feit en fictie’. En in beide neemt het jaartal 1917, het executiejaar van Mata

BUURTJOURNAAL NR. 3

Hari, een cruciale plaats in. De belle epoque gaat met haar dood ten onder en de moderne wereld doet haar intrede. Vandaar de meer dan gewone belangstelling die onze buurtgenoot voor onze wereldvermaarde stadsgenote heeft. Zo nodig kan hij het u zelf nog een stuk beter uitleggen dan ik.

u is even de vraag: hoe krijgen we een heldere lijn in onze artikelenreeks over Mata Hari en de droomfabriek? Want vergis je niet: J.B. draagt zoveel materiaal aan, zoveel foto’s, krantenknipsels, filmfragmenten en studies over het roemruchte leven van Mata

Hari dat ik zelf ook al gauw het onderscheid tussen feit en fictie uit het oog verlies. En het bijzondere van ons onderwerp is dan ook nog eens dat Mata Hari zelf er een handje van heeft gehad om levendig te fantaseren over haar verleden.

Hari: spionne of internationaal tragédienne? In beide artikelen gaan we uitgebreid en in detail verslag doen van alle vondsten, primeurs en dramatische lijnen die Jan Brugman ontdekt heeft in het leven van Mata Hari. Hein Kraij

k volg daarom maar heel simpel het voorbeeld van Sam Wagenaar (een van Mata Hari’s best gedocumenteerde biografen) door twee periodes in Mata Hari’s leven te onderscheiden en aan elk daarvan een aflevering te wijden. Die gaan dan heten: 1. Dansen met Mata Hari in de droomfabriek en 2. Mata

BUURTJOURNAAL NR. 3

WIJKINFO WIJKVERENIGING

NIEUW BESTUUR GAAT POSITIEF

DE TOEKOMST TEGEMOET! Op 24 augustus jl. was er een Algemene Ledenvergadering georganiseerd door het bestuur van de Wijkvereniging Oranjewijk. Er stond nogal wat op de agenda. Naast een aantal formaliteiten kregen ook nieuwe initiatieven ruim de aandacht.

Stand van zaken De vergadering begon met een uitleg over de stand van zaken betreffende de statuten, regels en werkwijze van de vereniging en hoe hier de komende tijd weer volledig invulling aan zou moeten worden gegeven. Er zal vanaf heden weer minimaal één keer per jaar een ALV worden gehouden. Dit betreft de jaarvergadering waarin de begroting en de jaarafrekening worden besproken en vastgesteld. Ook zal er een kascommissie worden ingesteld om de jaarafrekening te controleren. Tijdens de vergadering heeft de eerste van de twee benodigde kascommissieleden zich al aangemeld voor komend jaar. Waarvoor dank.

Een nieuw bestuur Het belangrijkste punt van de avond was echter de wisseling van het bestuur. In het afgelopen jaar gaven, na elkaar en om uiteenlopende redenen, de zittende bestuursleden te kennen dat zij gingen stoppen als bestuurslid. Dat dit enorm spijtig is voor de vereniging, omdat Doede, Christine en Eelke jarenlang actief zijn geweest en alles weten over de vereniging, zal niemand verbazen. Hilde Douma was vorig jaar al gestopt en daarmee doet zich de bijzondere situatie voor, dat er in relatief korte tijd een volledig nieuw bestuur moet worden gezocht. Gelukkig hadden in het afgelopen jaar zich nieuwe kandidaten gemeld. Tijdens de vergadering zijn Minne, Hylke en Mark geïnstalleerd als nieuwe bestuursleden. Daarnaast is besloten dat het grote afscheid van het ‘oude’ bestuur wordt gehouden in januari tijdens de vrijwilligersborrel.

Leuke toekomst tegemoet Tijdens de rondvraag zijn nog een aantal interessante zaken langsgekomen. Zo is het duurzaamheidsinitiatief NEO van plan om een energie-café te gaan organiseren; organiseert het bestuur komend jaar een aantal netwerkavonden voor het LOF als dank voor de bijdrage aan de verbouw van het buurthuis en lijkt het erop, dat we dit jaar nog een

BUURTJOURNAAL NR. 3

culturele avond kunnen verwachten in het buurthuis. Al met al was het vooral een nuttige avond en was het bestuur blij verrast met het aantal aanwezige leden tijdens de vergadering.

Het nieuwe bestuur Wij zullen het nieuwe bestuur even kort aan u voor te stellen. Normaal gesproken moet het bestuur minimaal 5 leden bevatten, maar totdat er meer nieuwe leden gevonden zijn, zullen alle taken voorlopig door Minne Velstra, Mark de Roos en Hylke Goudswaard worden uitgevoerd. Minne en Hylke lopen al een tijdje mee met het bestuursleven, maar Mark is echt een nieuw, fris gezicht.

Mark de Roos Mark heeft echter de zwaarste en meest verantwoordelijke taak op zich genomen, die van penningmeester. Gelukkig is Eelke Heidinga nog steeds beschikbaar voor het overdragen van de financiën en ondersteunt hij de komende tijd nog bij de lastigste onderdelen van de functie. Mark werkt bij het MCL als Hoofd transferpunt en ketenzorgcoördinator en woont nu vijf jaar in onze wijk met zijn vrouw Renske en drie kinderen in de leeftijd van 2 tot 6 jaar oud. Zij wonen in een van de monumentale huizen die onze wijk rijk is en proberen dit zo goed mogelijk te behouden voor de toekomst.

Hylke Goudswaard Hylke heeft twee kinderen in de zelfde leeftijd en woont ook vijf jaar in de Oranjewijk. Hylke is stedenbouwkundig ontwerper en ontwerpt ook nog wel eens een gebouw. Zo werkte hij in zijn vorige banen mee aan het nieuwe gebouw van Wetsus en het Provinsjehûs. Tegenwoordig werkt hij bij Rho adviseurs, die net vorige maand naar het pand van de oude Willem Lodewijkschool zijn verhuisd. Hylke vervult voorlopig zowel de taak van voorzitter als die van secretaris.

Minne Velstra Nog dichterbij ¬¬werkt Minne Velstra. Minne is vormgever en kunstenaar en doet dit nu al 6 jaar vanuit zijn huis/atelier/leefomgeving hier in de wijk. Minne is kunstschilder en geeft daarnaast vorm aan bijvoorbeeld magazines, websites en boeken. Binnen het bestuur is hij verantwoordelijk voor het buurthuis. Op dit moment is hij dus druk met de verbouwing, maar heeft daarnaast de verantwoordelijkheid over de lopend zaken. Gelukkig voor hem, zorgt onze buurthuisbeheerder Henk Krist goed voor de dagelijkse beslommeringen rondom het pand en hoeft Minne zich alleen op de bestuurlijke kant te richten.

Waar het bestuur zich de komende tijd op richt

het keukentje moeten nog afgeschilderd worden en er zijn nog wat losse eindjes. Daarnaast heeft de verzekering aangegeven dat de elektrische installatie van het buurthuis dit jaar weer gecontroleerd moet worden door een gecertificeerd bedrijf.

Een horecavergunning De komende periode gaat de wijkvereniging proberen een horecavergunning voor het buurthuis te krijgen. Hiervoor is nodig dat wij één of twee verantwoordelijken (liefst met zo’n vergunning) vinden die de boel draaiende willen houden. Daarnaast zal er een barcommissie moeten komen waarin 10 tot 20 vrijwilligers zitten die de bar bij activiteiten en feesten willen bemannen. Na een korte cursus van een dagdeel mag men achter de bar staan. Het bestuur zal in het komende half jaar uitzoeken wat de financiële en organisatorische gevolgen hiervan zijn voor de vereniging en of we de nodige mankracht kunnen vinden om de bar draaiende te houden.

Het najaar is altijd een drukke tijd voor de bestuurlijke kant van de vereniging. Dit is de periode dat er een aantal financiële zaken geregeld moeten worden, zoals de aanvraag van de subsidie van de gemeente en het innen van de contributie. Wel een kans voor onze nieuwe penningmeester om er meteen goed in te duiken! Daarnaast is het bestuur bezig Nieuwe bestuursleden om een aantal zaken te verbeteren. Hiervan heeft u wellicht al het een en Als laatste punt het vinden van extra bestuursleden. Op papier zijn de ander gezien of gemerkt. functies van secretaris en bestuurslid media nog vacant, maar we kunnen de taken ook anders verdelen. Het is voor de continuïteit van de vereniHet ledenbestand ging vooral van belang dat we weer minimaal vijf bestuursleden hebben. Zo kan het zijn dat u al iemand voor het bijwerken van het ledenbestand Wat ons betreft ook een aantal vrouwen. Financieel staat de vereniging langs de deur heeft gehad. Het ledenbestand is flink achterhaald, maar er goed voor, maar organisatorisch kan de boel wel wat verbeteren. Heer wordt nu met veel vrijwilligers hard aan gewerkt om dat te verbete- laas is de ruime kennis van het oude bestuur minder op de voorgrond ren. Wij verwachten de rest van dit jaar nog nodig te hebben om alles te aanwezig, maar gelukkig op de achtergrond nog wel raadpleegbaar. Daar verwerken. tegenover staat, dat we de kans hebben om een aantal zaken anders te organiseren en dat de vereniging de (potentiële) middelen heeft om Het buurthuis daadwerkelijk wat neer te zetten. Mocht u geïnteresseerd zijn, laat het Het buurthuis is in de zomerperiode flink verbouwd. De grote zaal be- ons dan weten en dan maken we er samen wat moois van. neden is zo goed als klaar en ziet er geweldig uit. Echter, het halletje en Hylke Goudswaard

BUURTJOURNAAL NR. 3

DE COLUMN VAN LUUK SORES

DOMPER VOOR

KULTURELE HOOFDWIJK TYTSJERKSTERADIEL SABOTEERT ORANJEWIJKS KULTUURMUSEUM Bijna had onze Oranjewijk het eigen museum gehad dat het al meer dan een eeuw verdient. De hele herfst is daar achter de schermen op hoog niveau koortsachtig overleg over gevoerd. Maar uiteindelijk is het mislukt. 'Een enorme domper op weg naar Kulturele Hoofdwijk 2018', zegt museumadviseur drs. Karel Vreugdenhil, die de afgelopen maanden dag en nacht in touw is geweest om het Kultuurmuseum Oranjewijk van de grond te trekken.

et zou een stukje 'organische architectuur' worden midden op het Emmaplein', zegt de consultant/consulent. Met tranen in zijn ogen haalt hij de maquette uit de kast van architectenbureau De Rode Hand, vermaard als ontwerpers van menig spraakmakend gebouw in binnen- en buitenland, zoals bijvoorbeeld het beroemde hoofdkantoor van de Gasunie in Groningen. 'Een pareltje zou het worden. Een bouwwerkje waarvan menig architectuurcriticus zijn vingers zou hebben afgelikt. De trots van KH 2018. Maar ook dit wurdt niks.' Hij onderdrukt een snik en begint zijn verhaal.

'Begin 2015 kregen we uit een klein dorpje in Tytjerksteradiel de tip dat er twee vroeg-Oranjewijkse kunstwerkjes waren opgedoken waarvan bijna niemand het bestaan kende. Twee hele bijzondere portretten van Jonathan Buwalda en Maeike Walstra, boerenzoon en fabrikantendochter. Ze waren in 1918 als pasverloofden levensgroot op vernieuwende realistischimpressionistische wijze in olieverf geschilderd door de veel te vroeg overleden kunstenaar Tabe Israels. Inderdaad, een tot nu toe onbekend gebleven neef uit de Friese tak van de familie van de wel wereldberoemd geworden Jozef. Prachtige ontdekking, waarmee onze Oranjewijk in één klap de hele kunstgeschiedenis op zijn kop gaat zetten.' 'Heel bijzonder: op de achtergrond van de beide portretten herkennen we huizen aan het Emmaplein - daarom ook het museum op die plek! Dat maakt de beide doekjes heel erg speciaal. Want dat betekent dat de hele realistisch-impressionistische stroming feitelijk in onze wijk is begonnen én geëindigd. Er zijn afgezien van deze twee werken namelijk

BUURTJOURNAAL NR. 3

buitenjuridisch exportverbod uitgevaardigd voor de beide doekjes, om te voorkomen dat deze bijzondere kunstschatten van Tytsjerksteradielse bodem zouden verdwijnen. Karel wordt nog witheet als hij eraan denkt hoe ze hem in de weken daarna het bloed onder de nagels vandaan hebben gehaald. Na lang onderhandelen was het eind van het liedje dat de beide kunstwerken elk voor de helft aan de Oranjewijk en voor de andere helft aan het dorpscafé in Munein werden verkocht. Het budget van de gezamenlijke ondernemers is van tafel: anderhalf jaar opbrengst van het oud papier ophalen is nu als betaling overgeboekt naar die oud-veehouder uit onze buurgemeente.

geen andere schilderijen uit die stroming bekend. Sterker nog: de hele stroming was zelfs tot nu toe onbekend. Kijk, met zoiets zet je onze Oranjewijk in 2018 wel even kultureel in de kijker.' Verrassing: de beide werken waren te koop. Een rentenierende veehouder uit Mûnein met een belastingschuld van hier tot Buitenpost had ze naast de bedstee hangen en bood ze nu op Marktplaats te koop aan om zijn faillissement af te wenden. Maar... stijve vraagprijs. En er was haast geboden, want rijke Groningse ondernemers, met grootkapitaal uit suikerbieten en strokarton, keken ook dagelijks op de veilingwebsite en hadden lucht gekregen van dit bijzondere aanbod. En als zij ze hadden gekocht... dan waren de doeken voor eeuwig voor 'ús provinsje' verloren geweest.' Vreugdenhil vertelt van het bijzondere ontbijt dat hij voor ondernemers en bestuurders uit onze wijk organiseerde om hen te interesseren voor deze werken. U kent het daadkrachtige

Ook het hele museumplan is niet langer haalbaar. De beide werkjes hangen binnenkort afwisselend twee maanden in het bovenzaaltje van ons eigen buurthuis en daarna twee maanden in de rookruimte van het dorpscafé van Mûnein. En het ergste is: de Tytsjerksteradielsters hebben het zo uitonderhandeld dat de schilderijen precies tijdens de openingsceremonie van de Kulturele Haadsted in 2018 in hun dorp hangen en pas weer in de Oranjewijk komen als de verzamelde kulturele wereldpers al lang weer is vertrokken.

bedrijfsleven uit onze buurt: nog voordat een potje jam was geopend lag er al een toezegging van ettelijke tonnen, zodat de beide werkjes aangekocht konden worden. Wat heet, ze bestelden er gelijk een bijzonder museumpje omheen. 'Want een schilderij zonder museum is als een Oranjewijk zonder spoor en kanaal', zo analyseerde één van hen. Er werd een Raad van Advies samengesteld. Een stuurgroep. Meerdere werkgroepen, projectteams en sup- 'Heeft het platteland van Friesland weer geportteams. Ambtelijke ondersteuning werd wonnen', beklaagt Karel Vreugdenhil zich. geregeld, de stip op de horizon werd gezet... 'Leeuwarden Kulturele hoofdstad? Oranjewijk alles was in kannen en kruiken en de kulturele Kulturele hoofdwijk? Ammehoela. In 2018 hangen de doekjes die onze wijk wereldwijd toekomst lachte ons dus vrolijk tegemoet. op de kaart kunnen zetten in een onvindbaar Opgetogen meldde de museumadviseur zich dorpscafé te verkleuren.' met een goedgevulde beurs bij de verkopende De Oranjewijk is opnieuw groot onrecht rentenier. Daar kwam hij van een ijskoude ker- aangedaan. mis thuis. In Tytsjerksteradiel hadden ze, gealarmeerd door de interesse uit Groningen en Luuk van der Veen onze wijk, snel de koppen bij elkaar gestoken en ook een flink bedrag op tafel gelegd. En wat het nog erger maakte: de Wethâlder van Kultuer had ineens via de politieverordening een

BUURTJOURNAAL NR. 3

Wim Teeuw Foeke Sjoerdswei 26 • 8914 BH Leeuwarden telefoon: 06 53 976 549 website: www.cadenzacatering.nl • email: info@cadenzacatering.nl

www.nordwincollege.nl VMBO-groen / MBO / Cursus & Contract

BUURTJOURNAAL NR. 3

LEUKE DINGEN IN HET NIEUWE BUURTHUIS FOTOWORKSHOP

PLAATJES SCHIETEN

IN DE ORANJEWIJK

Enige tijd geleden had ik een oproep geplaatst in de Glossy of er buurtgenoten geïnteresseerd waren om een fotoworkshop te volgen. Nou, die waren er zeker wel!

p 17 oktober jl. was het dan zover. In het prachtige ‘nieuwe’ wijkgebouw kwam een select groepje fotografen bij elkaar voor de workshop. Ik kon in deze prachtige nieuwe verbouwde ruimte een ware expositie opstellen van mijn eigen werk. Een mooi decor voor een fotoworkshop.

De insteek van de workshop was dat je met iedere camera een mooie foto kan maken. Zo weinig mogelijk techniek, zo veel mogelijk compositie.

Daar zit de kracht van een goede foto. Er werden dan ook vele soorten camera’s meegebracht. Van ipads tot grote DSLR’s. Als er maar een lens op zit, kun je mooie foto’s maken. Natuurlijk is licht de basis van fotograferen. Er werd dus ook een beetje basistechniek getoond van hoe een camera precies werkt. Termen als diafragma, sluitertijd, ISO-waarden etc. kwamen zeker voorbij. Maar in de compositie schuilt de kracht van een sterk beeld.

Er zaten veel mooie beelden bij. Veel goed gebalanceerde composities en mooie kaders. De theorie was zeer goed gebruikt om mooie foto’s te maken.

Na het theoretische deel was het tijd om onze camera’s te pakken en het geleerde in de praktijk te brengen. Met z’n allen de wijk in en op zoek naar mooie beelden. Iedereen keek direct met z’n artistieke oog naar de Oranjewijk en wat waren er veel kunststukken te vinden. Ze hoefden alleen nog maar vastgelegd te worden. En zo geschiedde.

Iedereen vond het een leuke en leerzame middag. We hebben veel tips&tricks gedeeld waardoor de deelnemers met nog meer plezier kunnen gaan fotograferen en nog mooiere foto’s kunnen gaan maken dan ze al deden.

Na anderhalf uur verschenen de eerste drupneuzen en gingen we de warmte weer opzoeken. Het was tijd om onze kunst te tonen.

Deze workshop is zeker voor herhaling vatbaar, dus wil je ook graag nog mooiere foto’s maken en niet te veel in de techniek duiken? Mail dan naar erik@eropmedia.nl en meld je aan!

Ik wil dan ook iedereen ontzettend bedanken voor de leuke en leerzame middag. En natuurlijk ook dank aan het bestuur voor het beschikbaar stellen van deze prachtige ruimte.

Erik Gutman

BUURTJOURNAAL NR. 3

NIEUWS VAN NEO NEO-CAFÉ

NEO

GAAT ENERGIEK VERDER In ons vorige verslag schreven we dat de energie enquête van de NEO-werkgroep een leuke opsteker heeft opgeleverd: nog vier buurtbewoners hebben zich opgegeven om mee te doen aan NEO! In deze nieuwe samenstelling zijn we inmiddels alweer drie keer bijeen geweest en op maandagavond 23 november kunnen de wijkbewoners de eerste vruchten komen plukken van ons werk. Hieronder een korte impressie.

te brengen. Dat geeft NEO een mooie kans om in te haken en via een flyer de buurt in te lichten over het komende energiecafé. Verder verdelen we de taken: we zoeken een enthousiaste inleider met een verhelderend praatje over duurzame verlichting, benaderen lichtleveranciers voor een stand op hun gebied, kijken uit naar wat lichtvoetig amusement om iets van een cafésfeer te creëren en zorgen voor een passende catering.

1 september in het Buurthuis: de 3 leden van de NEO-werkgroep Jochum Admiraal, Hein Kraij en Andries van Weperen verwelkomen in enthousiaste bewoordingen de vier nieuwkomers: Henk Douma, Janny Kamp, Ap Timmermans en Jan van der Wal. We spreken 21 oktober: spijkers met koppen. gelijk af dat we best met elkaar uit de voeten 1. De spreker is gevonden: Sjoerd Pieter Koelkunnen zonder al te veel structuur (geen officimans (TDC Voorstreek) die zelfs een half ële commissie, laat staan statuten of een regleuur aanwezig is op onze voorbereidende bijeenkomst om heldere afspraken te maken ment van orde). Gewoon als een enthousiast clubje mensen dat zich vooral richt op praktimet NEO. sche acties op het gebied van energiebesparing 2. De standhouders zijn benaderd: Gospa ten bate van de bewoners van de Oranjewijk. Lichtwinkel, Slim wonen, De LEDspecialist en One team fits all. Twee resultaten van deze avond: 3. De flyer nadert z’n voltooiing, compleet met 1. we gaan onze energie voorlopig niet steken suggesties voor vragen aan de deskundigen in de oprichting van een energiecoöperatie en de belofte van kortingsbonnen. want daar vinden we onze wijk te klein voor. 4. Muziek en catering zijn geregeld. 5. Flyer gaat in kleur afgedrukt worden in de 2. we starten onze initiatieven op energiegebied Oranjewijk ons Koninkrijk nr. 3. met een energiecafé. Niet over zonnepanelen maar (nu de dagen weer korter worden) Tenslotte werd het plan gesmeed om als NEO over duurzame verlichting binnenshuis. zelf te gaan flyeren en wel op 19 november. Jan Dat lijkt een onderwerp dat heel praktisch, heeft al een bruikbare straatverdeling liggen en kleinschalig en goed te behappen is. met een persoon of vijf in actie moet dat goed te doen zijn. So far so good. 22 september: voorbereiding energiecafé op maandagavond 23 november. We heb- Hein Kraij ben gehoord dat het wijkbestuur van plan is om in het najaar via een huis-aan-huis actie alle mail adressen van de buurtbewoners in kaart

BUURTJOURNAAL NR. 3

ENERGIECAFÉ Aanbieding:

Korting op de prijs van een ledlamp!

Kom 23 november

Maandagavond 23 november 19.45 uur Buurthuis Oranjewijk Met muziek van Oranjewijkers Sjoerd van Kammen en Gerco van Beek

in het Energiecafé

Krijg antwoord op vragen zoals:

51 en haal daar de

Kun je met ledlampen wel sfeer creëren?

Gysbert Japicxstr. KORTINGSBON

Zijn ledlampen dimbaar? Haal je de kosten van ledlampen er wel uit? Is een goedkope ledlamp duurkoop?

Programma Energiecafé: 23 november

19.30 uur: Inloop 19.45 uur: Korte inleiding door Sjoerd Pieter Koelmans van TDC met aansluitend Infomarkt Gratis koffie, pepernoten, muziek en kortingsbon. Drankjes aan de bar

INFOMARKT met deze adviseurs: TDC Voorstreek Leeuwarden, Sjoerd Pieter Koelmans GOSPA LICHTWINKEL Leeuwarden, Gosse Papma SLIM WONEN Gemeente Leeuwarden, Arjen Goodijk De LEDspecialist Grou, Edwin Meester Eco-bedrijven One Team Fits All: Sinnedak en Chef Licht, Bert Schenkel Organisatie Energiecafé: Werkgroep NEO (Nieuwe Energie Oranjewijk) neo@oranjewijk.nl

BUURTJOURNAAL NR. 3

! r a a h n e m e h r o o v t p i n k Ge www.haaridee. eu www.haaridees

hop.nl

www.facebook. com/haaridee De Haar ide

Oranje Nassaustraat 19 8933 BR Leeuwarden tel. (058) 2135256

Vera, Sim

one, Deb

e crew

ora en A

haaridee@gmail.com www.haaridee.eu

nnelie

Onze therapeuten: Ynse de Boer Ynse de Boer Fysiotherapeut Manueel therapeut Fysiotherapeut

Manueel therapeut

Eke Siebinga Fysiotherapeut Eke Siebinga nek/schouder/hoofdpijn

Fysiotherapeut

Sinds juli 2012 zijn wij als praktijk werkzaam binnen het medisch centrum Buitenhove. Deze stap bracht ons meer ruimte, een grote en goed uitgeruste oefenzaal en meerdere zorgdisciplines onder een dak.

Fysiofrisoteam bestaat uit acht fysiotherapeuten en één oefentherapeute, iederspecialisme. met een Het Het Fysiofrisoteam bestaat uit zes fysiotherapeuten en één oefentherapeute, ieder met een eigen eigen specialisme. Hiermee proberen wij de voor U optimale zorg te verlenen. Onze benadeHiermee proberen wij de voor U optimale zorg te verlenen. Onze benaderingswijze is individueel gericht, met ringswijze is individueel gericht, met persoonlijke en professionele persoonlijke aandacht en professionele begeleiding. Binnenaandacht onze praktijk bestaan er ookbegeleiding. mogelijkheden om te Binnen onze praktijk bestaan er ook mogelijkheden om te oefenen in klein groepsverband. oefenen in klein groepsverband.

Martine de Jong nek/schouder/hoofdpijn Oefentherapeut Cesar

Martine de Jong Dick de Roest Oefentherapeut Cesar Fysiotherapeut Ita de Roest-Luth Dick de Roest Fysiotherapeut Fysiotherapeut Bekkenfysiotherapeut

Fysiotherapie voor ouderen

Sina Keuning Fysiotherapeut, Haptonomie, Ita de Roest-Luth Psychosomatische Fysiotherapeut Fysiotherapie

Bekkenklachten en

Lianna Touwen Bekkenbodemfysiotherapie Fysiotherapeut

Sina Keuning Ingrid Kik-Jansen Fysiotherapeut, Haptonomie, Fysiotherapeut Geriatriefysiotherapeut Psychosomatische fysiotherapie.

Wietske Siemensma-v.d. Ploeg Kinderfysiotherapeut

Praktijk FYSIOFRISO J.H. Knoopstraat 6-e, 8933 GS Leeuwarden tel.: (058) 213 59 56 , info@fysiofriso.nl www.fysiofriso.nl

Wijkzorgcentrum Greunshiem Tjotterstraat 16, 8937 AS Leeuwarden Wijkzorgcentrum Het Nieuwe Hoek Hoeksterpad 16, 8911 JW Leeuwarden

Leoni Bouma

Fysiotherapeut Kinderfysiotherapeut

KOOKIMPRESSIES VAN PETER JEENINGA KIPPENLEVERS

ALLE DAGEN FEEST!

Regen, regen, de hele dag regen, grijs en geen enkele kans op verbetering. Zo ziet het er buiten uit op het moment dat ik dit schrijf. Onwillekeurig gaan mijn gedachten naar zonnige vakanties in Frankrijk, terrasjes, sloten witte wijn en lekker eten. Ik zie mezelf al in het t.v. programma ‘Ik vertrek’ de auto inladen en tot grote vreugde van een buurvrouw voorgoed naar Frankrijk vertrekken. Bestaat er een land waar het alle dagen feest is? Ja, Frankrijk! Wat dacht u van: 25 en 26 januari Het feest van de Coquille op de Place des Abbesses in Parijs 6 en 7 november Het Appelfeest in Quevert 21-26 augustus Het Cassouletfeest in Castelnaudary 12 oktober wordt in Meaux het grote Brie-feest gevierd 28 april in Mormoiron het Aspergefeest enz. In Frankrijk wordt 360 dagen van het jaar feest gevierd ter ere van een eetbare toestand. Maar wie schetst mijn verbazing toen ik hoorde dat er ook feest wordt gevierd ter ere van het slipje…

Kippenlevers met Rode Paprika & Courgette 2 uien in plakjes gesneden 2 rode paprika’s in reepjes 1 teen knoflook in plakjes 2 eetlepels olijfolie 1 courgette, in blokjes van 1cm. 1 theelepel tomatenpuree ½ theelepel paprikapoeder 2 dl. Slagroom 500 gram kippenlevers, schoongemaakt Zout en peper Smoor de uien, paprika en knoflook in 1 eetlepel olie. Doe de courgette erbij en smoor deze 3 minuten mee. Roer er 1 theelepel tomatenpuree doorheen. Roer de paprikapoeder er doorheen en breng op smaak met zout en peper. Giet de slagroom erbij en laat deze een beetje inkoken. Verhit 1 eetlepel olie in een koekenpan, bak de kippenlevers op hoog vuur tot ze rondom gekleurd zijn maar nog wel zacht. Roer de kippenlevers door de groenten en kook het geheel nog 1 minuut goed door. Serveer met witte rijst en groene salade. Peter Jeeninga

BUURTJOURNAAL NR. 3

ENERGIE BESPAREN OVER BABYBILLENVERWENNERS, WASDROGERS EN KOOLRAAPJES…

HOE DUURZAAM ZIJN WIJ ORANJEWIJKERS? Afval scheiden, thermostaat een graadje lager, licht achter je achterste uit doen? Tuurlijk, het zit me in de genen, heb het van thuis meegekregen, weet niet beter en wil niet anders. En daar ben ik allesbehalve uniek in, er is niets bijzonders aan en het is ook helemaal niet onverstandig.

Maar duurzaamheid gaat ook over andere zaken en je kunt geen krant opslaan zonder het volgende nieuwtje op het gebied van duurzaamheid tegen te komen. Sinds twee maanden ben ik lid van het werkgroepje NEO (Nieuwe Energie Oranjewijk). Niet omdat ik enig verstand van zaken heb, wel omdat er toch altijd domme krachten nodig zijn voor hand- en spandiensten en omdat ik het interessant vind. Waar denkt u aan bij het woord duurzaamheid, wat is het meest duurzame aan of in uw huis, wat is het minst duurzame? Hoe denkt de gemiddelde Oranjewijkbewoner hier over?

Wetenschappelijk verantwoord

schuld. Dat komt omdat wij geen droger hebben. Die hebben we niet omdat we dat niet duurzaam vinden. En omdat wij geen droger hebben, had ik de was buiten hangen. Stelt u zich voor: het is donderdag einde van de middag, ik zit lekker in de flow van mijn vraaggesprekjes, kom na mijn zesde gesprekje weer buiten en moet constateren dat het best wel hard regent. Omdat ik geen droger heb, wil ik niet met kletsnatte was opgescheept worden, dus ik spoed mij –uiteraard op de fiets- huiswaarts. Was naar binnen, dekbedovertrek over de deur hangen en bedenken wat nu te doen: natte jas aantrekken en weer op pad? Geen aantrekkelijk idee, daar knapt mijn humeur niet van op. Morgen opnieuw op stap? Gaat niet lukken, ben druk met andere zaken. Het verlies toegeven, accepteren dat de ambitie niet gehaald is? Ja, strak plan! Wetenschappelijk onderzoek vereist een identieke vraagstelling, zodoende kunt u hieronder lezen wat onze zes respondenten antwoordden op vijf vragen.

Vraag 1: waar denkt u aan bij het woord duurzaamheid?

1. G eld terugverdienen en langdurig meegaan van spullen. U weet, ik grijp iedere mogelijkheid aan om bij mensen bin- 2. Continuïteit en milieuvriendelijk. nen te komen en hun huis te bewonderen, dus rouwde ik er 3. Iets dat onhaalbaar is, we hebben 50 miljard mensen op niet om toen dit onderwerp zich aandiende. Het idee was aard, hoe wil je het hebben? om van iedere straat in 4. Energiezuinig, milieubewust, goed op de aarde passen. onze wijk één iemand 5. Zuinig omgaan met alle grondstoffen, dus zuinig met te bevragen, zodat wij energie, zo weinig mogelijk vervuilende zaken zoals een wetenschappelijk kolencentrales. bijzonder verantwoor- 6. Verantwoord omgaan met milieu, met wat we hebben op de steekproef hadden deze aarde. Zuinig zijn op je spullen. Hergebruik. gedaan. Helaas, het is bij zes straten gebleven en dat is niet mijn

BUURTJOURNAAL NR. 3

Vraag 2: wat is het meest duurzame aan/in uw huis?

6. W e hebben overal dubbel glas, maar het tocht en kiert aan alle kanten. We hebben ons wel georiënteerd op mogelijkheden, maar bijvoorbeeld vanuit de steeg isoleren is al geen optie. We zouden graag de vloer isoleren, maar het kost wat.

1. W e hebben in de tweede week dat we hier woonden een nieuwe HR-ketel aangeschaft en we gebruiken Vraag 4: spaarlampen. de neo-werkgroep organiseert 2. Onze serre laat heel veel licht toe, waardoor we ’s avonds 23 november een energie-café met de lampen later aan kunnen doen. als thema verlichting. Zou je –als 3. Zonnepanelen. Maar het fabriceren van zonnepanelen je de tijd en gelegenheid hebtvraagt veel energie en dat is weer niet zo handig. Wij heb- daar heen gaan? ben afgekeurde zonnepanelen en laders zelf gerepareerd, 1. Nee dan is het wel duurzaam. 2. Ja 4. O veral dubbel glas en we hangen de was zoveel mogelijk 3. Ja, en ik noteer het ter plekke in mijn agenda. buiten, terwijl we wel een droger hebben. Ook zijn we 4. Ja best strikt in het licht uitdoen en we zetten de thermos- 5. Ja taat laag ruim voordat we naar bed gaan en als we niet in 6. Ja huis zijn. Vraag 5: 5. Spaarlampen. 6. Zonnepanelen. En we hebben een kleintje sinds ander- heb je tips voor je wijk(genoten)? 1. Eet 1 of 2 keer per week geen vlees. half jaar, maar we hebben geen droger. 2. Ik was bij de opening van het ‘watergebouw’ aan de OosVraag 3: tergoweg, met die zichtbare zonnepanelen. Zij hebben het ook over ‘visual aid’: laat zien wat je doet! Daar zouwat is het minst duurzame den wij van kunnen leren, probeer als wijk zonnepanelen aan/in uw huis? 1. Alle Apple producten. collectief aan te schaffen. En laat zien wat je doet. 2. De oude koelkast en de verwarming op gas. Want gas 3. Reken niet te veel op subsibrengt toch veel schade aan. dies, houd als wijk je eigen 3. Ik gooi alles in 1 container. Dat is ingegeven door een broek op. ervaring op de Maasvlakte: men legde ons uit dat 4. Wees jezelf bewust van wat dáár de batterijen opgeslagen werden, dáár het glas je doet, doe ‘behapbaar’ aan etc. En dat ze –op het moment dat ze weten wat ze duurzaamheid, stapje voor ermee moeten- tenminste weten waar ze moeten grastapje. ven… Verder: ik (af )was altijd in de nacht, dat doe ik 5. Doe nou vooral eens wat we allemaal al lang weten. altijd al. Maar of het mij nou wat oplevert? Via vast recht moet je met 2 meters meer dokken, het verschil 6. Afval scheiden. En extra nain tarief is € 0,01 of € 0,02, die nuance ben ik even kwijt. denken of je iets wel echt nodig hebt, misschien heeft een En nog iets anders: we hebben led-lantaarnpalen. Die vrafamilielid of een vriend wel iets op zolder staan. En nog gen veel minder stroom, maar volgens mij vraagt NUON daar nog steeds het volle pond voor. Grom. een tip: ga naar www. destreekboer.nl: bestel online je ver4. Eigenlijk het huis: Het is enkel steens, het tocht, het kiert se producten en haal het zaterdag op bij de Blokhuispoort. onder de deuren, het trekt koud op vanaf de vloer. En iedere winter denken we weer dat we iets aan die vloer Het valt op dat we maar 1 foto hebben van minst duurzaam. moeten doen. Maar dan wordt het vanzelf weer voorjaar… Maar het is een eerlijk statement en ik ben blij dat het ge5. We hebben nog (deels) enkel glas. deeld mocht worden!

BUURTJOURNAAL NR. 3

ENERGIE BESPAREN OVER BABYBILLENVERWENNERS, WASDROGERS EN KOOLRAAPJES…

HOE DUURZAAM ZIJN WIJ ORANJEWIJKERS? 20

den was verschenen, wat had mij dat veel werk bespaard! Want het is maar zeer de vraag of de katoenen luiers (waarvan ik er toch duizenden gewassen heb) zoveel beter zijn voor het milieu. Ik troost me volslagen ongefundeerd met de gedachte dat de wegwerpluiers van 34 jaar geleden vast véél slechter voor het milieu waren dan de hedendaagse babybillenverwenners.

Super handig Van twee mede-neowerkgroepleden mocht ik nog een dierbaar duurzaam voorwerp meenemen in dit verhaal: het ene voorwerp is een super handig led-lampje met veel lichtopbrengst en mocht dat licht toch wat minder worden: een paar slingers aan een haakje en je hebt geen andere lichtbron meer nodig. De moderne knijpkat! Het ding kostte zowat niks en je snapt niet dat je ooit zonder kon. Het andere voorwerp is een zaklamp op zonnecellen, ook een onmisbaar instrument voor de hedendaagse padvinder.

Italië, Zwitserland en Oostenrijk. Dus koop ik normaal gesproken alleen nog appels van Hol-

Ooit was er een tijd waarin je het als kind fijn vond dat er rond Sint Maarten mandarijntjes waren, dat er in het vroege voorjaar radijsjes waren, in de zomer kersen en meloenen en in de winter koolraapjes . Dat bracht orde in het leven en het was dubbel genieten als die producten er weer waren. Daarna ben ik groot gegroeid, ben het leuk gaan vinden om te koken en heb een tijd niet nagedacht over de schier absolute beschikbaarheid van mandarijntjes , radijsjes, kersen, meloenen en koolraap het hele jaar door. Hoewel: beschikbaarheid van koolraap? Binnenkort vast wel weer, als ‘vergeten groente’.

Babybillenverwenners Duurzaamheid, ik vind het mooi dat er zoveel aandacht voor is. Terwijl ik zelf verre van fanatiek ben, lees ik met genoegen zo’n artikel waarin men de (duurzaamheids)battle tussen de katoenen luiers en de wegwerpluiers behandelt. Ik wilde dat dat artikel 34 jaar gele-

Maar ik vind dat ik mezelf moet resetten en moet leren kritischer te kijken waar al die heerlijkheden vandaan komen. En daar dan ook de consequentie uit trekken! Zo vind ik Jazz appels ontzettend lekker, maar die worden blijkbaar niet in Nederland geteeld. Wel in Frankrijk, de VS, Engeland, Australië, Chili,

landse bodem en mag ik soms, heel soms, een Jazz appel. Voor mezelf, om genotvol weg te happen. Yes, Jazz! Dank aan de zes medewijkbewoners die me binnen lieten en zo eerlijk als mogelijk was mijn vragen beantwoordden. Janny Kamp

BUURTJOURNAAL NR. 3

WIJKINFO BUURTHUIS

BEGANE GROND BUURTHUIS WARM EN FUNCTIONEEL NA HERINRICHTING

in een eigen ontwerp van inklapbare tafels tegen de muur.

n natuurlijk ook mooi en modern en uitnodigend. Voor de zomer werden voor de benedenruimte en de entree van het buurthuis plannen gemaakt om de sleetse grauwe ruimtes te herinrichten.

Aanvankelijk was het de bedoeling de werkzaamheden voor aanvang van het nieuwe sei-

zoen klaar te hebben. Problemen met het leggen van de nieuwe vloer zorgden echter voor vertraging. Ondertussen is de ruimte al weer door diverse groepen in gebruik genomen en zijn de reacties zeer positief. Met name de opdracht aan interieurarchitect Baarsma om ervoor te zorgen dat zowel de hele vloer kan worden gebruikt (voor meer fysieke workshops, cursussen en bijeenkomsten) als dat deze eenvoudig te transformeren moest zijn tot een ruimte met 5 tafels en stoelen voor 30 zitplaatsen, is verwerkt

ZZP’ERS ONTMOETEN ELKAAR OP DINSDAGAVOND van de fondsen die de herinrichting 29 JANUARI E énmogelijk maakten is het Leeuwarder

Ondernemers Fonds (LOF) na goedkeuring door de ondernemersvereniging Orajnewijk Achter de Hoven. Een eerste nieuwe activiteit die georganiseerd gaat worden is daarom een avond voor ZZP’ers, waar onze wijk zo rijk aan is, maar die amper weten wat de anderen doen. Hoewel de invulling van de avond nog niet geheel afgerond rond is zullen drie elementen

De nieuwe PVC vloer (wallnut) kan nu weer jaren mee en stoelen en muren zorgen daarbij voor kleuraccenten die het geheel een frisse eigentijdse uitstraling geven. De entree van het buurthuis werd en passant ook nog meegenomen en vormgegeven in dezelfde stijl. Het uitgangspunt van het bestuur om vooral voorwaarden scheppend te zijn wordt hiermee onderstreept. De ruimte is er. Nu kunnen buurtbewoners en groepen er invulling aan geven met hun activiteiten. Dus heb je ideeën, er is nu alle gelegenheid om ze concreet te maken. Schroom niet! Op de foto’s, benedenruimte voor en na herinrichting en met op- uitgeklapte tafels

zeker op het programma staan. - drie pitches van 12 minuten door ZZP’ers die graag iets meer willen vertellen over hun beroepspraktijk (geef je op!) - een cultureel intermezzo - borrel en informele kennismaking. Zet deze avond alvast in je agenda. Binnenkort volgt nadere informatie. Opgeven kan bij Minne Velstra. Mail naar info@havenfamkes.nl.

BUURTJOURNAAL NR. 3

AAN DE KOOK GROENE TOMATEN

GEBAKKEN GROENE TOMATEN, HET KAN! Het snijdt de moestuinier door de ziel: lekker spul in je tuin dat niet meer rijp wordt. Eruit trekken en in de groene kliko? Mijn tomaatjes ook? Dat kon ik niet over mijn hart krijgen.

e moestuinen in de Oranjehof zijn bijna leeggegeten, het was weer een avontuur. De platte peterselie is zo overvloedig opgekomen dat ik voldoende heb voor drie jaar. Het ligt per portie ingevroren en gaat straks lekker door de snert. Beetje jammer was wel dat de koriander compleet werd verdrongen. Zo goed had het nu ook weer niet gehoeven.

De kervel deed het goed, en de Chinese bladgroente Choy Sum was al na drie weken klaar voor consumptie. De rucola schoot vooral heel erg door, helaas. Volgens macro-bioten doet dat spul dat altijd na de langste dag. Ook de laatste tomaten zijn er af en liggen in de vensterbank, voor zover dat gaat, bij te kleuren. Natuurlijk, chutney van groene tomaten is een keuze, maar ik koos voor gebakken groene tomaten. In chutney gaat me teveel suiker. Maar groene tomaten zijn toch giftig, hoorde ik mezelf nog vragen. Tomaten zijn lid van de familie van de Nachtschade-achtigen, en dus zijn alle groene delen slecht voor je gezondheid. Maar dat viel mee, werd me verzekerd. Er zit weliswaar tomatine in groene tomaten, maar dat is alleen het geval als je ze rauw eet. Daarnaast schijnt de een er meer last van de te hebben dan de ander. En ik had het kunnen weten. Opeens schoot me de film ‘Fried Green Tomatoes’ te binnen. Dat is een drama- en komediefilm uit 1991, gebaseerd op de roman Fried Green Tomatoes at the Whistle Stop Cafe van Fannie Flag. Een waar epos is het, met alle ellende die we al kennen uit het zuiden van de Verenigde Staten, en met alle mooie dingen die kunnen opbloeien wanneer mensen op elkaar zijn aangewezen. Het boek ken ik niet, maar de film is een aanrader voor kille herfstavonden. Een film met de meest uiteenlopende karakters, vriendschap, liefde en alles wat daaruit voortkomt, met een detective-deel, spannend, komisch, tragisch, en gruwelijk. Wie nu nog aan gebakken groene tomaten durft te beginnen…

Oranje slakken Daar lagen ze te treuren, de groene tomaten voor wie een rood leven niet meer in het verschiet lag. Ik kreeg met ze te doen. En ook met mezelf, want wie had ze nou eigenlijk helemaal opgekweekt. Vorig jaar zat de fytoftora erin, dit jaar hadden ze te lijden onder oranje slakken (ik weet

BUURTJOURNAAL NR. 3

dat je ze kunt ze eten; maar toch maar niet) en onder een veel te koud voorjaar waardoor de boel traag op gang kwam. Maar warempel, zo ongeveer begin juli kwam het kwik nota bene boven de 18 graden! De tomaten fleurden er helemaal van op. Maar voor sommige was het te laat. En dus zocht ik het recept op en ging aan het bakken. Het is een doodsimpel recept, je hebt er alleen ei, maismeel en groene tomaten voor nodig. En heb je geen maïsmeel, dan is bloem en maïzena ook goed. Het is een weinig eisend recept, en dat is maar goed ook want in de film hadden ze het zo druk met leven (en sterven) dat ze geen tijd hadden gehad voor al te veel gedoe in de keuken. Natuurlijk bestaat er onenigheid over het ‘echte’ recept. Ook in Nederland kunnen mensen elkaar de hersens inslaan als het gaat om de juiste versie van snert (mèt droge worst, beweerde beppe van mijn echtgenoot), of de enige correcte manier om plumpudding te maken. Zo ook gebakken groene tomaten. Zo kent de groene tomaat de droge en de natte methode: de droge wentelt de plakjes tomaat meteen in de meel, volgens de natte methode haal je ze eerst door de melk, de karnemelk of door geklopt ei. Voordeel is dat het meel beter blijft plakken.

Verder kunnen ze gefrituurd worden, maar anderen raden dat weer sterk af omdat tomaten niet in olie drijven maar naar de bodem zinken en daardoor het maïsmeel in de tomaat wordt geperst. De echte diehard gebruikt trouwens spekvet om ze in te bakken. Wie geen moestuin heeft en geen groene tomaten kan ze in dit recept trouwens ook vervangen door goede stevige rode tomaten. Ze hoeven dan iets minder lang te worden gebakken.

RECEPT Snijd de groene tomaten in plakken van ongeveer een centimeter dik en doe er wat zout en peper op. Haal de plakjes eerst door het ei, dan door het maïsmeel en bak ze vervolgens in een koekenpan met een laagje olie. Een paar minuten aan de ene kant en een paar minuten aan de andere, tot ze goudbruin zijn.

Ineke Evink

BUURTJOURNAAL NR. 3

Huisar tsenpraktijk B.R. Westerman Coopmansstraat 50 (bij het Cambuurplein) Tel: 058-2124680 Voor huisartsenzorg bij u in de buurt: www.westermanhuisarts.praktijkinfo.nl Voorheen zaten wij 15 jaar in de Oranjewijk. Maar nu kunnen we u van dienst zijn in een ruim modern centrum.

WIJKINFO ORANJEKIDS

MUSICALTALENTEN IN DE ORANJEWIJK een voor een schitter- De affiches op de bomen, de kleding, het decor, den ze op het podium. de schmink en de muziek: de elfjarigen hadden het allemaal zelf geregeld. Ranja en snoep voor De liedjes, dansjes, kostuums: de deelnemertjes kochten ze van hun zakgeld. het zag er allemaal prachtig uit en het publiek was be- De meisjes kregen de smaak te pakken en ginhoorlijk onder de indruk. Ze- gen direct aan de slag met de volgende musical, ker omdat er geen volwassene gepland in de herfstvakantie. Ze gingen langs aan te pas was gekomen. De bij Hylke Goudswaard van de wijkvereniging voorstelling was het initiatief met de vraag of ze het buurthuis alvast konden van Janna Bos en Josefien reserveren. Dat kon, met de uitvoering van 18 Bies, twee elfjarige meisjes uit oktober tot resultaat. de Maria Louisastraat. En het Inmiddels maken de meiden alweer plannen was al hun tweede musical. voor de volgende voorstelling. In de kerstvaIn het laatste weekend van de kantie staat Frozen of K3 op het programma. Zondagavond 18 oktober bruiste het zomervakantie kon het publiek genieten van Wie mee wil doen, kan zich vast melden bij Join het buurthuis. De bovenzaal zat The Lion King in de speeltuin. De swingende sefien of Janna, Maria Louisastraat 8 of 13. vol ouders, grootouders en broertjes musical, gespeeld door een hele groep kindeen zusjes van musicalsterretjes in de ren uit de Oranjewijk, was het resultaat van een Ines Jonker dop die de musical Descendants voor paar keer oefenen in de week ervoor onder leihet voetlicht brachten. Mare, Freija, ding van Janna en Josefien. Jessy, Zoëy, Yardi, Janna en Josefien:

KINDERACTIVITEITENCOMMISSIE WEER VOL PLANNEN Hoera, de zomervakantie is weer viteiten die dit jaar nog georganiseerd worden voorbij! Eindelijk ging de kinderac- zijn al wel bekend: tiviteiten commissie weer los met het bedenken van leuke activiteiten voor 11 november alle Oranjewijkertjes in de winter. Lampionnenoptocht Elke vergadering loopt uit omdat er Elf november is de dag… We weten niet precies zoveel ideeën te bespreken zijn. Ook wanneer deze Oranjeglossy verschijnt, net voor zijn er een paar nieuwe leden aange- of net na 11 november, maar iedereen kan weer sloten bij de commissie en dat is ge- meedoen aan deze traditionele lampionnenopweldig. Het wordt een gezellige win- tocht. Verzamelen om 17.00 uur en dan met z’n ter in de Oranjewijk, zeker weten! allen een rondje door de wijk doen in een zee van lichtjes en met de vrolijke draaiorgelman voorop.

Agenda

Er zweven veel goede ideeën rond, die nog wat uitwerking nodig hebben. Maar de twee acti-

25 november Sinterklaas Vorig jaar heeft Sinterklaas voor het eerst de

Oranjewijk bezocht. Hij vond dat zo gezellig dat hij dit jaar weer komt. Op woensdag 25 november om 15.00 uur komt hij aan in de wijk en kan iedereen hem een handje komen geven in het buurthuis. Natuurlijk neemt hij ook zijn pieten mee die lekkers gaan strooien in één of andere hoek. In de volgende glossy lees je meer over onze plannen voor 2016! Heb je zelf ook een goed idee? Neem dan gerust contact op met één van ons! Femke, Lot, Paulien, Rixt, Ymkje, Soumaya en Annet.

BUURTJOURNAAL NR. 3

COLOFON

KEN UW WIJK

redactie

Ineke Evink Hein Kraij

e huizen in de Oranjewijk zitten stikvol leuke details. Zo leuk, dat het altijd een plezier blijft in de wijk rond te wandelen. Om uw oplettendheid een handje te helpen en nog beter te kijken naar al die mooie versieringen waar de bouwvakker anno 1900 nog tijd en ruimte voor kreeg, heeft uw Buurtkroniek de rubriek Ken uw wijk.

Christine Pietersen

Kopij Inleveren v贸贸r: 1 2 dec. 2015 mail naar: oranjewijk@gmail.com

Contactpersoon Hein Kray Emmaplein 8

Weet u waar het detail op de foto te vinden is, compleet met straatnaam en huisnummer? Stuur de oplossing in naar oranjewijk@gmail.com. Beloning: eeuwige roem, of in ieder geval tot het volgende nummer uitkomt. Voor de goede orde: eigenaren van het betreffende pand zijn niet uitgesloten van deelname. Wel hebben andere Oranjewijkers voorrang als ze de goede oplossing weten.

tel: 058 - 216 48 45

De vorige keer plaatsten we een detailfoto van het pand aan de Zuidergrachtswal 27. Het werd geraden door Cees Jolmers en Ines Jonker. Eeuwige roem valt hen ten deel!

Gastschrijvers Hylke Goudswaard Erik Gutman Ines Jonker Peter Jeeninga Janny Kamp Annet Koopmans-van der Meulen Luuk van der Veen Minne Velstra

Grafische vormgeving Alle Schilstra

Opmaak Gilbert Terpstra, Verkorteweg CCM

Fotografie en illustraties Gerco van Beek Erik Gutman Hein Kray Janny Kamp Minne Velstra

Oplage 875

Bezorging Jordi Postma

Printservice Copy Service Leeuwarden

Jaargang 14 herfst 2015

www.oranjewijk.nl

Achterzijde: foto-impressie van de cursisten van Erik Gutman

BUURTJOURNAAL NR. 3

Garage Emmakade AutoCrew A Bosch Automotive Workshop Brand

Vakkundig onderhoud is voor uw auto van groot belang. Door regelmatig onderhoud heeft u langer plezier van uw auto! Of het nu gaat om een kleine/grote beurt, APK, banden of storingen, bij Garage Emmakade kunt u voor alles terecht. Van ons ervaren team kunt u kwaliteit verwachten tegen een betaalbare prijs. Ook wordt u bij ons altijd van te voren geĂŻnformeerd over de kosten aan uw auto. Garage Emmakade - Uw Bovag autobedrijf voor: Accuâ&#x20AC;&#x2122;s

AIRCO Service

APK

Banden

Motor storing

Occasions

Onderhoud

Uitlaten

AutoCrew A Bosch Automotive Workshop Brand

Garage Emmakade | Emmakade 148 zz | 8933 AX Leeuwarden | 058 212 82 13 | hoeksma@garageemmakade.nl