fotolia.com
l du.p e ore.e odztwow przy
cyjne duka
.edu
.pl
ie ącej n e l j a a n z o d Doskry zarzą kad
ko W ja GRO cych. odel ują nie: M w inspir dnie ó Zaga ład rozm l ce yk I.20 ców y, sty prz le/pla dcy: cech i. szko o w przywó sytuacj ce o y dztw ców e a ywó nie osob nie się d rz P le/pla jn I.1 ie uł: wa szko anizacy Mod : Rozum pasowy rg wo w nie się, do ództ dztwo o nie. ie n w y d i a ia ó rz śc I.2 uł: P : Przyw kierowa arto ki, Zag chowan d w o z i M za nie nost prze zanie dnie ie po życiu jed Zaga zarząd dzan I.19 arzą rtości w acji. ca a uł: Z lów. ółpra Mod ienie: W , organiz Wsp czanie ce n ł: łu d u o a a d i Zag Mo zesp rtośc : Wyzn I.4 z wa ienie prze oprzez gadn I.3 p ie po raca społu. Za dzan ądzanie ze spółp -z ro arzą uł: W owanie tora uł: Z nie: Zarz i. d d o d o d M yrek M : Bu Zaga dnie wartośc ca d c ienie Zaga yn ółpra Jak o gadn Wsp zicami za przycz z a I.5 ł: a Z u w d I.6 cję wce ca Mod dsta gno spółpracy có o ra ia u p la k łp D o : ó is /p nie: zania w Wsp my jak . kole ództwa dow ie ł: n sz ro u d ś d a w Mo taprogra zespole wo w ie przyw sie, Zag ści nawią cami. ości e ce ództ n no równ nienie ie: M dności w rodzi rzyw ozumie ach, pro trud i nie -łecz nien uł: P R b anie uspołecz oją spo Mod dnienie: na zaso . agad różnoro III.4 icow z I.17 j sw egoZ Zróżn lnym ora t „Pozna Zaga ntracja ltatach łpraca fektywn ł: ó u d ce a zu sp a re Mo lok Warszt kon uł: W cechy e V.2 d ”. o : + ie M I.7 ność w kie są ? nien I.1 i d Ja II : śc a + łu o g o nie Za V.5 wart zesp dnie V.3 + enie koły Zaga sz V.4 + z worz spółt działania strateg- ic w uł: W a IV.11 ój celó Mod dowisku aluacja . Rozw owanie o w ł: ły tora E śr u o yrek ą szk nie: koły ią Mod omunik anie dnie kapitał wa d ja sz -rz dow i wiz isja częśc k Zaga ł: Bu ury szk ny kadro tuacji za nie: K rtości. u ja a ie d is k n o d M V.3 o. Ja olity naliza sy kult arak uł: M ja i m i wa ści w Zaga uł: P Mod nie: Wiz giczneg h arto III.1 + I.13 Mod nienie: A nia. ie te ? nie: C koły nie w koły n ra e ły ie d w o st n a d rz za i k a d d sz sz wo Zag dzania ośc Zag ści. Zaga izję sz spółt działania ci warto wart zarzą orzyć w uł: W e enie koły tw sz Mod dowisku oła w si worz IV.5 ań V.2 spółt działania ec wyzw V.6 + śro nie: Szk I.7 + ka k- a uł: W b wce dnie Mod dowisku oła wo dzy. a Polity có wo g ł: a la u .4 Z V śro nie: Szk a wie spółt d le/p etapy Mod drowa cedura III.1 + w uł: W szko I.18 aa dnie eńst ca Mod dowisku : Pro cji. wo w wództw Zaga społecz wa praca k ienie ółpra ództ śro y Wsp idualna oduły adnie le kadro gadn cji i sele rzyw tyle prz g ł: e a a a P u k Z i c Z d ł: j le u ta ia S je mm Mo dyw olity no oju. Mod nienie: ateg szkoła i ia i ce ia. rekru uł: P nie: In tegrujący a st-a d rozw V.5 IV.13 ateg działan uł: Str ja Mod ch n dnie in Zaga a III.1 + Mod nie: Mo . uł: Str e I. ędny Zaga daniem Mod nie: Cele szarz dnie czenie niezb czyciela za I.10 ie w Ob Zaga nad oto au agań gadn ez ca a rz ra Z wym wisku n p łp spó ztwo po V.6 V.8 IV.14 uł: W d IV.5 + Mod : Przywó ? ę. nie s. ój. ój iany dnie inspiracj ozw ko proce ozw wać zm Zaga uł: R uł: R ca go ja e ra i j łp a Mod Zmiana szkole. Mod zaplano a zmiany. y w spó k drow wnika. I.16 cj -ódz rupo nw uł: W ra nie: ój co ka ka nie: Ja i ewalua zmia ozw nie lide Mod Proces g w przyw dnie olity ianie pra dnie g a uł: R , Zaga chanizm uł: P zy. nie: ść styló Zaga onitorin raca ider Mod : Zachow zmianę Mod ie: Zwaln u / fa dnie o Me /l M . spółp ie na r Zaga dekwatn ego etap I.11 nien I.12 uł: W rzywódca gadnien cji ludzi zmianie d d ko za a n a o 2 g , a M iw ak Za Za IV.1 tor ja enia fazy a do d nie: P . dźm ec re I.8 yrek tw dnie zespole w wob dzanie lu 5 uł: D sem ucz ła IV.3 + - e nikó j Zaga w o Mod o ucz 4 zwó cow zarzą II.10 + I.1 ie: Szk ca s ość d + I.1 n j pra nie i ro w ó 0 ie to n .1 ju o II d ozw onale uczą zwo uł: G żeń Zaga uł: R sk Mod ia się i ro ola zało . Mod nie: Do wy. +I ę n V.10 dnie zawodo nie: R czenia si dnie Zaga u VI.5 Zaga ących I.6 + ół a .3 cz V k IV sp ry is ty 0 + w u o d nie IV.2 kult I.13 odow + IV.1 ra + ie śr 0 ie n I.5 .1 IV.1 ra V II sp II.3 ala ltu II.2 + ie i w wej k i utrw -spo t i ku go wan d-yre ło cy ze lima anie ę + II.2 ałań uł: K szkolne adzenie dowy duł: Inicjo cy zespo nie pra ołe-czno VI.5 nia si udow szkoły ie dzi + IV.3 Mod uł: B ucze ystanie pra zmacnia nia sp wan ch. Mo VI.6 prow niki bu Mod ła tota y nimo I.4 + + II.10 nie: W y / tech oły. jący uł: Is : Wykorz ncepcji ie: W wy dzia ie Mod ie: A p szkoln za d n n n d o 0 k d d ie ą ie a M o iu nie dn st IV.1 j. dn ru zarz Zaga w meto limatu sz wan rii i k dnie Zaga jako pod szkolne Zaga żnych g jako ę w Zaga nych teo w plano j ró ktor toró ultury i k ści nia si o lider Za ra łowe ch k Dyre k ucze wyb ogiczny się. ę oduł: cesem rektor ja ycieli. si M ia g ia n n ę pro ie: Dy aucz peda ucze ucze enia si ój. -pra się ien się n I.9 cz / tota Rozw wować ół enia poczucia raca gadn uczenia ł: a cz sp łp uł: Is Proces u rektora u Z u ó d d ty i w o sp ę. a M su Mo tota cnianie k mo nie: ia dy uł: W pacj ch si uł: Is proce a ę - e cz dnie Mod : Partycy eli. yślen w? nie: Ja Mod ie: Wzm ód uczący nia si do u Zaga trum m ódcy. dnie cownikó n nie auczyci ra ucze n w wość ju Zaga .9 a wśr dnie dnie n tota iana pa- do w ce przy o + IV Goto Zaga czeństw Zaga praca uł: Is m VI.11 oduł: się i rozw ieranie ie Mod nienie: Z i wiedzy M zp sp e .1 ia II b n d II.3 ośc się ie: W oju. Zaga tu. Od il ry. nien enia agad ch w rozw ta ucz ykorz -y gma j struktu Z y to d ę .4 y Is II je I.6 e uł: inn :W nia si oczucia 0+V Mod dnienie procesi ucze p II.15 + IV.1 ę. tota cnianie M Zaga emocji w ę. II.10 ch si uł: Is a le Mod ie: Wzm ód uczący szko - ce stanie czenia si u nien wa wśr się w w w pro d a cy g ą st ió II.8 Za kole II.14 ł: Ucz łos uczn czeń u sz ie d w ch o zp . G M be się arty ia się nie: czący ltura otw dnie e uczen uł: U si Zaga Mod ienie: Ku i. dn ę le II.13 drzw Zaga szko au-czy nia si wnego e w cz ę ę ek u si ty n erspnia si tota gie efek czący ktor jako nie p uł: Is ucze czą uł: U erza Mod ie: Strate ę. Istota Mod nie: Dyre ku Posz wy oduł: nienie: Ja nien czenia si duł: nie el. e my M d o d ty n ci a a M g cz g i? d u ty Za Za Zaga ę dorośl ie: Kry globaln II.6 si II.9 nien ie + II.7 ie ze Zagad kontekśc m. + IV.9 ystan lny VI.2 nie o loka i korz ranie nych y ie rm sp VI.11 uł: W sparcia in powe fo cy Mod w II.12 dzają Gru ści w nie: : zarzą zający omo .16 dnie sparcia. jako II d d ę a a ą r si ia g w rz a to Z w yrek uczenia rogramo mośw ko za się acji uł: D p ój sa kiej m tor ja form VI.10 ozw Mod procese dstawa yrek uczenia ywanie uł: R roli liders anie z in i o st uł: D ia m st Mod treśc Mod procese Wykorzy cowan nie: P orzy dnie ko mapa nie: tod opra nie: K rotnej. ie Zaga ie ja n n k d e e zw agad erspZaga nych m ju Z p o I.2 V ie cz rozw by rzan II.7 + skute się i so osze ie z enia , jako o uł: P tywy y stan o ucz bie Mod ktyw orzy rspe wności. ość d anie sie nie: K ie pe zn otow adnie spiracji. rzan ty kreaty uł: G : Rozpo j się. e g d a sz o Z o M in ce nie men uł: P uczą dnie VI.12 Mod ienie: Ele 3 Zaga dn VI.1 VI.7 Zaga II.8 + ergia a i en gi ętrzn wnowa . m ewn ró cja w ywanie osobisty a w Moty : Utrzym życiem ł: u d a Mo dnienie pracą a zy g Za międ wej VI.15 życio
ia
energ
ai e. ętrzn w czasi prz nętrzn resem ewn ą anaotywacjazewneiew sobie ze st uł: Motywaacjrzaąwdzanie sob w o M Z s Mod nienie: nan Mogdaudł:nienie: Rad 6 d VI.17 Zaga Za VI.1 spółfi
ja w
likac
Pub
ejs
urop nię Eia ez U a i energ .
r
h Eu
mac
ra ką w
s
undu
go F
kie opejs
nego
łecz
po zu S
W procesie zmian zachodzących w systemie edukacyjnym potrzebna jest przemyślana i efektywna strategia podnoszenia kompetencji menedżerskich osób zarządzających szkołami i wspomagania ich w dostosowaniu się do nowych warunków pracy. Wypracowanie takiej strategii wiąże się z koniecznością stworzenia warunków umożliwiających
rozwój zawodowy, a także potrzebą wzrostu świadomości personelu szkolnego, że jego rola jest kluczowa – zarówno w zakresie poprawy wyników nauczania, jak i jakości pracy szkoły. Dlatego tak ważne jest funkcjonowanie efektywnego systemu kształcenia i doskonalenia kompetencji w zakresie zarządzania dla kadry kierowniczej placówek.
PROJEKT „PRZYWÓDZTWO I ZARZĄDZANIE W OŚWIACIE – OPRACOWANIE I WDROŻENIE SYSTEMU KSZTAŁCENIA I DOSKONALENIA DYREKTORÓW SZKÓŁ/PLACÓWEK”
ie sysjest wzmocnien tu k je ro p m le waGłównym ce poprzez wypraco tą ia św o ia n za zwoju temu zarząd e kształcenia, ro si re k za w ń za nie rozwią kół/placówek. sz j ze ic n w ro ie k i wsparcia kadry
Wypracowane rozwiązania przyczynią się do kształtowania systemu edukacji w oparciu o dynamiczną kulturę organizacji uczącej się, wyposażonej w umiejętności podejmowania decyzji na podstawie konkretnych danych. Rewolucja informatyczna, przemiany w organizacji pracy, zmiany w technologiach i technikach nauczania wymagają przygotowania kadry zarządzającej placówką do planowania rozwoju szkolnych systemów z wykorzystaniem idei przywództwa edukacyjnego. fotolia.com
Realizacja projektu przyczyni się do poprawy systemu zarządzania szkołami/placówkami, co przełoży się na podniesienie jakości edukacji i lepsze dostosowanie usług edukacyjnych do zmieniających się warunków życia we współczesnym świecie. Wypracowanie założeń do zmiany systemu kształcenia, doskonalenia i rozwoju dyrektorów szkół jest ważne w kontekście dostarczania im takich wiadomości i doświadczeń, które pomogą w osiąganiu coraz to nowych, wyższych etapów rozwoju placówek, którymi zarządzają.
PRZYGOTOWANIE, ROZWÓJ, WSPARCIE Nowy model doskonalenia dyrektorów zawiera: 1. Koncepcję dydaktyczną opracowaną dla 6 obszarów: • przywództwo edukacyjne w szkole/placówce • przywództwo dla uczenia się i rozwoju indywidualnego • polityka oświatowa – dyrektor jako lider w środowisku • zarządzanie ludźmi • zarządzanie strategiczne w kontekście społecznym, prawnym i ekonomicznym • zarządzanie własnym rozwojem zawodowym 2. Szczegółowy program kształcenia i doskonalenia: • model przygotowania kadry kierowniczej • model rozwoju • model wsparcia
fotolia.com
3. Opis sposobów realizacji oraz zalecanych form i metod pracy: • seminaria szkoleniowe • konferencje • szkolenia e-learningowe • sieć współpracy i samokształcenia
Działania p są do trze odjęte w ramach projektu ch grup: skierowa ne • osób, k tóre przy gotowują funkcji się do pe dy łnienia • dyrekto rektora szkoły, rów z kró tkim staże • dyrekto rów z wie m pracy, loletnim doświad czeniem .
Nie ulega wątpliwości, że dyrektor szkoły jest kluczową postacią w każdym systemie szkolnym. Do jego zadań należy między innymi tworzenie i realizacja wizji szkoły jako placówki oświatowej, planowanie pracy zespołu pedagogicznego, ocena, motywowanie i wsparcie rozwoju zawodowego każdego nauczyciela oraz pracowników szkoły jako grupy, przygotowanie i realizacja planu finansowego. Dyrektor powinien również posiadać
istotne umiejętności społeczne, takie jak organizowanie współpracy w zespole pracowniczym, rozwiązywanie konfliktów wewnątrz grona nauczycielskiego oraz pomiędzy nauczycielami a uczniami i rodzicami. Te różnorodne umiejętności tworzą przywódcę edukacyjnego, czyli osobę, dzięki której dana szkoła staje się odrębną, wyjątkową instytucją o wyrazistym obliczu i silnej pozycji w środowisku społecznym1.
1
Wniosek o dofinansowanie projektu, POKL, Uzasadnienie poz. 1 – c.d. Uzasadnienia z pkt 3.1.1, s. 65.
fotolia.com
u środowisku wodzenie całem ze pr st je a or kt e się uczniów Rolą dyre ektywne uczeni ef e ąc aj ni w pe tkim zaszkolnemu, za ięc przede wszys w y eż al N i. el ci komi rozwój nauczy która wzmacnia ą, sk er lid ję ac uk ożliwia jego dbać o ciągłą ed rektora oraz um dy e cz ód w zy ę jedynie petencje pr nie ogranicza si ie en łc ta sz K li. jest korozwój w tej ro tej funkcji, ale a ni ie łn pe do ia ktora. do przygotowan apach pracy dyre et h ic tk ys sz w nieczne na
fotolia.com
PRZYWÓDCA EDUKACYJNY:
• koncentruje się na uczeniu i rozwoju każde go ucznia w szkole/placówce; • poddaje refleksji własne doświaczenia lider skie i pogłębia samoświadomość oraz roz wija kluczowe kompetencje związane z za rządzaniem swoim rozwojem; • ma świadomość, że rozwój każdego ucznia zależy od jakości budowanego środowiska
uczenia się oraz że wysoką jakość środowiska uzyskuje się jedynie w interakcji z otoczeniem szkoły; • staje się – zarówno dla uczniów, jak i nauczy cieli – wzorem, modelem osoby uczącej się i rozwijającej oraz świadomie realizującej swoje potrzeby rozwojowe.
Moduł: Przywództwo w szkole/placówce Zagadnienie: Rozumienie przywództwa: koncentracja na zasobach, procesie, rezultatach. I.7 + V.2 Moduł: Rozwój Zagadnienie: Komunikowanie celów i wartości. I.13
Moduł: Współpraca Zagadnienie: Indywidualna praca nad zadaniem integrującym moduły w Obszarze I.
I.10 Moduł: Rozwój. Zagadnienie: Zmiana jako proces. Mechanizm zmian w szkole.
I.12 IV.1
Moduł: Współtworzenie wartości w środowisku działania szkoły Zagadnienie: Ewaluacja a strategicz ny kapitał szkoły.
I.7 + V.2
wymagań niezbędnych na stano wisku nauczyciela IV.14
Moduł: Współpraca Zagadnienie: Proces grupowy i jego fazy, adekwatność stylów przywódz Procedura twa do danego etapu / fazy.
rekrutacji
Moduł: Przywództwo w szkole/placówce Zagadnienie: Rozumienie osoby przywódcy: cechy, styl zachowania się, dopasowywanie się do sytuacji.
I.4
I.2
Moduł: Zróżnicowanie i nierówności w środowisku lokalnym oraz uspołecznienie Zagadnienie: Warsztat „Poznaj swoją społecz ność”. V.4 + V.3 + V.5 + III.1
III.1 + V.3
Moduł: Polityka kadrowa Nauczyciel a prawo pracy
C
Moduł: Rozwój Zagadnienie: Jak zaplanować zmiany? Monitoring i ewaluacja zmiany.
I.11
Moduł: Zarządzanie poprzez wartości Zagadnienie: Wartości w życiu jednostki, zespołu, organizacji.
I.17 I.6 I.3 I.19 Moduł: Współpraca Moduł: Współpraca Moduł: Współpraca Moduł: Współpraca Zagadnienie: Jakie są cechy efektywnegoZagadnienie: Metaprogramy jako podstawa Zagadnienie: Budowanie zespołu. Zagadnienie: Wyznaczanie celów. zespołu? różnorodności w zespole.
Moduł: Misja i wizja szkoły Zagadnienie: Wizja i misja częścią zarządzania strategicznego. Jak tworzyć wizję szkoły?
Moduł: Przywództwo w szkole/placówce Zagadnienie: Style przywództwa a etapy rozwoju. I.18
Moduł: Zarządzanie poprzez wartości Zagadnienie: Zarządzanie poprzez wartości. I.5
Moduł: Polityka ka drowa Zagadnienie: Procedura rekrutacji i selekcji. IV.13
B
Rozwiązywanie Jak wspierać problemów Moduł: Współtworzenie wartości w innych D w oparciu środowisku działania szkoły w rozwoju o pracę zespołową Zagadnienie: Szkoła w sieci wartości. III.1 + V.4
Rozwój kariery
Moduł: Współpraca dyrektora z rodzicami Zagadnienie: Diagnoza przyczyn trudności nawiązania współpracy z rodzicami. III.4
Moduł: Współtworzenie wartości w Moduł: Polityka kadrowa dyrektora Zagadnienie: Analiza sytuacji zarzą środowisku działania szkoły dzania. Zagadnienie: Szkoła wobec wyzwań społeczeństwa wiedzy. V.6 + IV.5
Moduł: Budowanie i utrwalanie kultury IV.3 + I.8 zawodowej i selekcji Moduł: Współpraca szkoły Moduł: Współpraca nauczycieli do zawodu Zagadnienie: Przywództwo poprzez IV.2 Zagadnienie: Animowanie działań Zagadnienie: Przywódca /lider Moduł: Rozwój III.1 + V.5 inspirację. różnych grup szkolnych. w zespole. Moduł: Klimat i kultura środowiska Zagadnienie: Zachowanie lidera Profil szkolnego Moduł: Strategia i cele II.10 + I.14 I.16 wobec reakcji ludzi na zmianę, Animowanie działań Zagadnienie: Wprowadzenie dyrek nauczyciela Zagadnienie: Moja szkoła i jej zarządzanie ludźmi w zmianie. II.3 + I.13 + IV.3 społeczności szkolnej torów w metody / techniki budowy otoczenie. Moduł: Istota uczenia się II.10 + I.15 Moduł: Inicjowanie i wspieranie współ kultury i klimatu szkoły. Zagadnienie: Proces uczenia się Moduł: Strategia i cele pracy zespołowej IV.5 + V.6 w centrum myślenia dyrektora / Zagadnienie: Zagadnienie: Wzmacnianie pracy zespo przywódcy. Cele a działania. Moduł: Polityka kadrowa Moduł: Rozwój pracowników łowej jako podstawy działania społeczno Zagadnienie: Zwalnianie pracownika. V.8 Zagadnienie: Doskonalenie i rozwój ści szkolnej. II.1 Moduł: Istota uczenia się zawodowy. IV.12 Zagadnienie: Wzmacnianie poczucia I.4 + VI.6 + IV.3 VI.6 +VI.5 bezpieczeństwa wśród uczących się. IV.10 + II.10 II.10 + IV.10 II.3 Moduł: Dyrektor jako zarządzający Moduł: Gotowość Moduł: Dyrektor procesem uczenia się Rola przywódcy Wzmacnianie Przywództwo Lider wobec Style przywództwa do ucze nia się jako zarządzający Dyrektorna jako lider w zespole bezpieczeństwa przez inspirację Zagadnienie: reakcji zmianę w sytuacji zmiany i rozwoju procesem procesu uczenia się nauczycieli. nauczycieli uczenia się Zagadnienie: II.4 II.8 Zagadnienie: Rola założeń Moduł: Istota uczenia się Moduł: Uczący się w szkole Szkoła jako Moduł: Gotowość do ucze VI.5 + II.2 dotyczących Zagadnienie: Wzmacnianie poczucia Zagadnienie: Kultura otwartych uczenia się. organizacja nia się i rozwoju Moduł: Istota uczenia się bezpieczeństwa wśród uczących się. drzwi. Zagadnienie: Wspieranie I.9 II.2 + VI.5 ucząca się. Zagadnienie: Wykorzystanie innych w rozwoju. Moduł: Współpraca wybranych teorii i koncepcji Moduł: Uczący się w szkole V.10 + II.11 Zagadnienie: Partycypacja i współ pedagogicznych w planowaniu Zagadnienie: Dyrektor jako nauczy II.10 + IV.10 + VI.6 praca nauczycieli. uczenia się. ciel. Moduł: Istota uczenia się II.6 Zagadnienie: Strategie efektywnego uczenia się. Moduł: Istota uczenia się Moduł: Istota uczenia się Moduł: Uczący się w szkole Zagadnienie: Wykorzy Zagadnienie: Zmiana para II.9 Moduł: Istota uczenia się Zagadnienie: Głos uczniów w proce II.12 Moduł: Rozwój. stanie emocji w procesie dygmatu. Od ilości wiedzy do Zagadnienie: Jak uczą sie uczenia się. Zagadnienie: Jak motywować -pra uczenia się. jej struktury. Moduł: Dyrektor jako zarządzający się dorośli? Dyrektor jako Uczenie się cowników? procesem uczenia się II.13 II.15centrum VI.2 + IV.9 + II.7Partcypacja liderII.14 uczenia się w VI.11 + IV.9 Zagadnienie: Podstawa programowa
A
jako mapa treści
i współpraca nauczycieli
II.16
nauczycieli
Moduł: Dyrektor jako zarządzający procesem uczenia się Zagadnienie: Wykorzystywanie skutecznych metod opracowania
E
Moduł: Gotowość do uczenia się i rozwoju Zagadnienie: Rozpoznanie siebie, jako osoby uczącej się. II.8 + VI.7 Moduł: Poszerzanie perspektywy Zagadnienie: Elementy kreatywności. Moduł: Poszerzanie perspek tywy VI.13 Zagadnienie: Korzystanie z inspiracji. VI.12
VI.15
fo to l
ia.
co m
Moduł: Motywacja wewnętrzna i energia Zagadnienie: Utrzymywanie równowagi życiowej między pracą a życiem osobistym.
Moduł: Motywacja wewnętrzna i energia Zagadnienie: Radzenie sobie ze stresem. VI.16
myślenia przywódcy
Moduł: Motywacja wewnętrzna i energia Zagadnienie: Zarządzanie sobą w czasie. VI.17
Moduł: Rozwój samoświadomości w roli liderskiej Zagadnienie: Korzystanie z informacji zwrotnej. II.7 + VI.2
VI.9 Moduł: Wspieranie i korzystanie ze wsparcia innych Zagadnienie: Indywidualne metody wsparcia.
Moduł: Wspieranie i korzystanie ze wsparcia innych Zagadnienie: Grupowe formy wsparcia. VI.10
Moduł: Poszerzanie perspektywy Zagadnienie: Krytyczne myśle Moduł: Motywacja nie o kontekście wewnętrzna globalnym i energia i lokalnym. Zagadnienie: Zarządzanie energią życiową. VI.11
VI.14
Moduł: Współpraca Zagadnienie: Model GROW jako przykład rozmów inspirujących. I.20
PRZYKŁADOWA MAPA ŚCIEŻKI DOSKONALENIA DYREKTORA
I.1 Moduł: Przywództwo w szkole/placówce Zagadnienie: Przywództwo organizacyjne a zarządzanie i kierowanie.
Modułowa struktura przygotowywanego modelu wsparcia zapewni dyrektorom dużą elastyczność i komfort wyboru odpowiednich dla nich ścieżek rozwoju. Ostateczny zakres tematyczny modułów i poszczególnych lekcji zostanie wypracowany jako efekt projektu.
Przykład:
Moduł: Kontrola zarządcza w pla cówce oświatowej
Moduł: Uwarunkowania prawne Zagadnienie: Decyzje administra -
cyjne dyrektora szkoły w praktyce / Rozpoczynając szkolenie od tematu „Partycypacja i współpraca nauczycieli”, dyrektor będzie na stacji „Rola przywódcy w zespoZagadnienie: Współpraca z księgo - mógł zarządzanie, decyzje, uchwały/ wą. Klimat i kultura środowiska Moduł: Inicjowanie i wspieranie le” zdecydować się na wybórModuł: ścieżki prowadzącej w kierunku tematów: V.13 V.22 szkolnego współpracy zespołowej LiniaZagadnienie: A Wzmacnianie Moduł: Rozwój Wspieranie współ - bezpieczeństwa uczących- się nowaniem, i rozwojem społecznej Zagadnienie: Ocena dla uczenia się. pracy pomiędzy różnymi grupami B Jak wspierać innych w rozwoju atmosfery szkoły. Moduł: Uwarunkowania prawne Jak oceniać i przekazywać informa -Linia wchodzącymi w skład społeczności Zagadnienie: Odpowiedzialność cję zwrotną o efektach pracy?Linia C Nauczyciel szkolnej. a prawo pracy V.1 + V.11 + IV.7 prawna dyrektora szkoły/placówki III.3 + II.5 + IV.4 IV.7 Linia D Rozwiązywanie problemów w oparciu o prace zespołową i higieniczne warunki nauki i pracy V.1 + IV.6 Linia E Uczenie się w centrum myślenia przywódcy oraz ochronę danych osobowych IV.11 Moduł: Budowanie i utrwalanie kultury szkoły Zagadnienie: Charakterystyka kultury szkoły.
Moduł: Współtworzenie wartości w środowisku działania szkoły Zagadnienie: Architekt. V.10
Moduł: Współpraca dyrektora -z ro dzicami Zagadnienie: Animowanie i budowa nie zaangażowania Rady Rodziców. Współpraca z rodzinami uczniów, aktywizowanie ich potencjału dla IV.4 + V.12 + III.3
V.16
Moduł: : Polityka kadrowa dyrektora Zagadnienie: Znajomość polityki kadrowej oraz procedur prawnych.
Moduł: Uwarunkowania prawne Zagadnienie: Prawo zamówień publicznych V.15
Moduł: Uwarunkowania prawne Zagadnienie: Podstawowe akty prawne w pracy dyrektora szkoły Moduł: Strategia i cele – przegląd panoramiczny /Ustawa Zagadnienie: Kontrola zarządcza. Moduł: Misja i wizja szkoły Zagadnienie: Strategia rozwoju Moduł: Uwarunkowania prawne o Systemie Oświaty, Karta Nauczy Zagadnienie: Po co szkole potrzebna szkoły. Moduł: Strategiczne zarządzanie Zagadnienie: Tworzenie wewnętrz ciela, Rozporządzenia MEN i in. V.14 jest wizja? Wizja, misja, wartości. Kodeks Pracy, KPA, uchwały organunych aktów prawnych /Statut szkoły, III.12 + V.7 Zagadnienie: Budżetowanie. Regulaminy/. prowadzącego/ IV.7 + VI.8 + III.6 III.8 + III.10 + V.18 III.5 + III.3 + V.12 Moduł: Strategiczne zarządzanie I.7 + IV.6 + V.1 IV.7 + V.11 Zagadnienie: Planowanie długofalo V.18 + III.8
-
Moduł: Uczący się w szkole Zagadnienie: Społeczny -wy miar uczenia się. IV.4 + II.5
Moduł: Rozwój samoświadomości w roli liderskiej Zagadnienie: Rozpoznanie swojego potencjału liderskiego.
Moduł: Dyrektor szkoły jako lider społeczny oraz współtwórca- po Moduł: Zróżnicowanie i nierówno ści w środowisku lokalnym oraz lityki rządowej i samorządowej we wspólnotach lokalnych uspołecznienie szkoły. Zagadnienie: Tworzenie wizji Zagadnienie: Warsztat metodolo mającej poparcie u wszystkich. giczny „badania w działaniu” V.12 + III.5 V.1 + III.6
III.6 + IV.8 Moduł: Polityka kadrowa Zagadnienie: Organizacja procedury rekrutacyjno-selekcyjnej.
V.20 + V.21
III.12 + V.9
V.17
Moduł: Strategia i cele V.19 + V.18 + III.10 Moduł: Współpraca dyrektora ze Zagadnienie: Narzędzia ewaluacji środowiskiem lokalnym strategii. Moduł: Współpraca dyrektora ze Zagadnienie: Współpraca z placów środowiskiem lokalnym kami oświatowymi. Zagadnienie: Współpraca dyrekto ra z: samorządem terytorialnym, III.10 + V.19 instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo publiczne, innymi Moduł: Dyrektor jako zarządzający procesem uczenia się instytucjami publicznymi, NGOsami oraz z podmiotami prywatnymi -aspi Zagadnienie: Dyrektor jako pierwszy nauczyciel uczący dzieci. rującymi do roli partnera szkoły. Moduł: Budowanie wizerunku szkoły Zagadnienie: Strategia wizerunkowa szkoły jako element przewagi konku rencyjnej placówki. III.10 + III.11 + V.21 III.10 + V.20 V.9 + V.7 + III.12 Moduł: Strategiczne zarządzanieModuł: Strategiczne zarządzanie Zagadnienie: Kontrola zarządcza Zagadnienie: w Realizacja budżetu. placówce oświatowej.
VI.1 III.7 VI.3 Moduł: Rozwój samoświadomości w roli liderskiej Zagadnienie: Style przewodzenia.
Moduł: Analiza otoczenia i strategicz nego potencjału szkoły Zagadnienie: Szkoła w otoczeniu bliższym. VI.4
Moduł: Dyrektor szkoły jako lider społeczny oraz współtwórca polityki rządowej i samorządowej we wspól notach lokalnych Zagadnienie: Jak informować o zmianach w szkole?
Moduł: Zróżnicowanie i nierównościModuł: Zróżnicowanie i nierówności Moduł: Współpraca dyrektora ze w środowisku lokalnym oraz uspo w środowisku lokalnym oraz uspo środowiskiem lokalnym łecznienie szkoły łecznienie szkoły Zagadnienie: Współdziałanie dyrek Zagadnienie: Podstawy partycypacjiZagadnienie: Analiza SWOT - wnioski tora z instytucjami odpowiedzialny społecznej. z pracy wykonanej w środowisku. mi za bezpieczeństwo publiczne. III.9 V.21 + III.11 III.2
Moduł: Planowanie własnego rozwoju Zagadnienie: Planowanie własnego rozwoju liderskiego/zawodowego w odniesieniu do wizji rozwoju szkoły. V.1 + VI.8
Moduł: Budowanie wizerunku szkoły Zagadnienie: Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi z punktu widzenia wize runku szkoły. III.14
Moduł: Budowanie wizerunku szkoły Zagadnienie: Media w proce sach komunikowania się szkoły. III.13
DROGA DYREKTORA DO IDEAŁU
ZEB
W OR
RA
GANI
NIE
E!
DALEKO DO KOŃCA?
AGA WYM A NI
QUO VADIS?
DROGA DYREKTORA DO IDEAŁU
MENEDŻER? EWA LUA CJA WSP OM GAN AIE
ADMINISTRATOR?
om a.c
oli fot
KOMPETENCJE
WARTOŚCI
BIEC ALBO NIE BIEC…?
PO D PR STAW OG A MO RAWA
W edukacji służebność polega na wspieraniu innych osób w pokonywaniu przeszkód, które uniemożliwiają im realizację obowiązków. Przywódca edukacyjny jest gotowy do stawiania dobra wspólnego w centrum swoich działań i przykładem zachęca innych do podejmowania inicjatyw na rzecz społeczności.
Partycypacja
To uczestnictwo w procesach podejmowania decyzji, tworzenie mechanizmów i struktur dla zaangażowania i aktywności podmiotów związanych ze szkołą. W szkole partycypacja przejawia się w informowaniu, konsultowaniu i wspólnym podejmowaniu decyzji. Przywódca edukacyjny dba, by w procesie określania celów oraz koncepcji rozwoju szkoły i wdrażaniu zmian brały udział wszystkie podmioty.
Różnorodność
To bogactwo perspektyw, postaw i rozwiązań. Różnorodność umożliwia wielostronny rozwój, wspiera proces uczenia się oraz sprzyja kreatywności. Różnorodność w edukacji pozwala na czerpanie z bogactwa perspektyw i unikalności jednostek, nawet jeśli mają one zupełnie odmienne zdania lub postawy. Przywódca edukacyjny wykorzystuje różnorodność, panuje nad uczuciami niepewności i lęku towarzyszącymi nieodłącznie kontaktom z tym co odmienne, służy za wzór dla szkolnej społeczności.
Refleksyjność
To poszukiwanie sensu własnych działań. Zastanowienie się nad przyjętymi założeniami i ich konsekwencjami oraz formułowanie wniosków umożliwiających wprowadzanie korzystnych zmian w edukacji. Refleksyjność w edukacji przejawia się w umiejętności stawiania sobie pytań i kwestionowania rzeczywistości. Przywódca edukacyjny dba o to, by refleksyjność stała się sposobem budowania profesjonalizmu oraz rozwoju wszystkich członków społeczności.
KOMPETENCJE OBSZAR I: Przywództwo edukacyjne w szkole/placówce 1. 2. 3.
Koncentracja na koncepcji pracy szkoły wynikającej z przyjętych założeń na te mat edukacji. Świadome wprowadzanie wizji przywództwa. Komunikatywność.
OBSZAR II: Przywództwo dla uczenia się i rozwoju indywidualnego
1. 2.
Budowanie kultury szkoły skoncentrowanej na procesie uczenia się wszystkich członków społeczności szkolnej przez tworzenie sytuacji sprzyjających uczeniu się i rozwojowi. Zarządzanie szkołą jako organizacją uczącą się.
OBSZAR III: Polityka oświatowa – dyrektor jako lider w środowisku lokalnym
1. 2.
Prowadzenie współpracy ze środowiskiem służące wzajemnemu rozwojowi. Upowszechnianie wartości uczenia się w społeczności lokalnej.
OBSZAR IV: Zarządzanie ludźmi
1. Tworzenie i realizacja polityki personalnej zorientowanej na rozwój pracowników. 2. Upełnomocnianie pracowników szkoły.
OBSZAR V: Zarządzanie strategiczne w kontekście prawnym, społecznym i finansowym
fotolia.com
1. 2. 3.
Myślenie koncepcyjne i strategiczne. Systemowe administrowanie szkołą. Budowanie modelu zarządzania szkołą opartego na współpracy.
OBSZAR VI: Zarządzanie własnym rozwojem zawodowym 1. 2. 3. 4.
Samodoskonalenie. Rozwój samoświadomości w roli liderskiej. Planowanie i podejmowanie inicjatyw na rzecz własnego rozwoju. Gotowość do uczenia się i rozwoju, otwartość na nowe doświadczenia. Refleksyjność.
WARTOŚCI EDUKACYJNE DECYDUJĄCE O EFEKTACH UCZENIA SIĘ I KSZTAŁCIE PRZYWÓDZTWA EDUKACYJNEGO Wolność
To konieczny warunek rozwoju, fundament procesu uczenia się i edukacji. To niezależność w myśleniu i zarządzaniu, możliwość dokonywania wyborów, brak uzależnienia od czynników zewnętrznych przy jednoczesnym poszanowaniu wolności innych. Wolność to autonomia w podejmowaniu inicjatyw, kreowaniu i wdrażaniu nowych pomysłów. Wolność w szkole przejawia się w tworzeniu środowiska, w którym możliwy jest wybór. Przywódca edukacyjny dba o wolność innych i daje im na nią przestrzeń.
Równość i sprawiedliwość społeczna
To jednakowe szanse dla wszystkich ludzi bez względu na status czy pochodzenie. Równość i sprawiedliwość nie są tożsame z identycznym traktowaniem, lecz z zaspokajaniem potrzeb. Sprawiedliwa społeczność to taka, w której szanuje się indywidualność i zapewnia prawa do szacunku, uznania, miłości, podmiotowości czy oporu wobec niesprawiedliwości. Równe i sprawiedliwe traktowanie w szkole przejawia się w poszanowaniu różnorodności i tworzeniu każdej osobie sprzyjających warunków do uczenia się. Przywódca edukacyjny dba o to, by zasady równości i sprawiedliwości odnosiły się do wszystkich tworzących społeczność szkolną.
Szacunek
To traktowanie każdego człowieka z godnością i uznaniem dla jego wartości. Niezbędną składową szacunku jest akceptacja odmienności. Taka postawa tworzy przestrzeń dla drugiego człowieka, nawet jeżeli jego wartości, poglądy czy zachowania różnią się od naszych. Szacunek w szkole przejawia się w uznawaniu wzajemnej godności i podmiotowości. Zadaniem przywódcy jest budowanie atmosfery wzajemnego szacunku i dbanie, by każdy był tak samo dobrze traktowany – bez względu na swoją odmienność.
Zaufanie
To wiara, że inni będą się zachowywać zgodnie z przyjętymi wartościami, uzgodnionymi celami i zasadami, a także dawanie szansy na uczenie się na błędach. W szkole zaufanie przejawia się w przekonaniu o odpowiedzialności uczniów za własny proces uczenia się oraz o profesjonalizmie nauczycieli. Zaufanie to poszanowanie wyborów i uwzględnianie indywidualności uczestników procesu uczenia się. Zadaniem przywódcy edukacyjnego jest kreowanie przestrzeni dla ich rozwiązań i pomysłów, w tym również gotowość na popełnianie błędów i uczenie się na ich podstawie.
Odpowiedzialność
To świadome przyjmowanie obowiązków oraz rezultatów własnych działań – zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych. Odpowiedzialność to dotrzymywanie umów i zobowiązań nie tylko w kontekście prawnym, ale przede wszystkim moralnym. Wiąże się z odpowiadaniem na potrzeby jednostki, zespołu i całego środowiska szkoły. Odpowiedzialności w szkole sprzyja autonomia w podejmowaniu działań i dokonywaniu wyborów oraz świadome tworzenie własnego systemu wartości. Zadaniem przywódcy jest budowanie odpowiedzialności za indywidualny proces rozwoju każdego członka zespołu, poczynając od samego siebie.
Odwaga
To gotowość do podejmowania wyzwań przejawiająca się w działaniu zgodnie z wartościami i przekonaniami. Odwaga to podejmowanie odpowiedzialnych decyzji, zwłaszcza w niesprzyjających okolicznościach, to przyjmowanie prawdy, umiejętność przyznania się do błędu oraz zdawanie sobie sprawy z jego konsekwencji i uczenie się na tej podstawie.
W szkole odwaga przejawia się jako przestrzeń do podejmowania wyzwań, budowania kultury otwartości na przyjęcie informacji zwrotnej. Przywódca edukacyjny nieustannie poszukuje i uczy się, bo tylko otwarta postawa gwarantuje odważne podejmowanie wyzwań.
Uczciwość
To rzetelna realizacja przyjętych zobowiązań, komunikacja bez manipulacji i przestrzeganie przyjętych zasad postępowania – nawet wtedy, gdy nie jest to przez nikogo dostrzegane czy doceniane. Uczciwość w szkole oznacza spójność pomiędzy deklarowanymi wartościami a praktyką. Przywódca edukacyjny jest uczciwy i oczekuje tego od innych.
Rozwój i uczenie się
To praca nad sobą na wszystkich etapach życia, jak najpełniejsze wykorzystywanie swoich zasobów, talentów i możliwości oraz zdobywanie nowych, wzbogacających doświadczeń. To także rozwijanie potencjału osób tworzących społeczność szkolną, i to w każdym aspekcie. W szkole rozwój i uczenie się uzależnione są od działań nakierowanych na wspieranie procesu uczenia się. Składa się na to zarówno głęboka wiedza o procesach rozwojowych, jak i profesjonalna praktyka oparta na tej wiedzy. Przywódca edukacyjny jest świadomy swojej roli i konieczności kształtowania warunków do rozwoju i uczenia się w szkole.
Otwartość
To gotowość na zmianę, poszukiwanie lepszego i akceptacja dla inności. Otwartość to dostrzeganie bogactwa różnorodności, poszukiwanie i korzystanie z nowych idei, zmienianie rzeczywistości oraz myślenie o rozwoju. To również akceptowanie ludzi, wyrażające się zmniejszaniem dystansu, i darzenie ich zaufaniem. Otwartość w edukacji to zaproszenie do zmian i świadomość, że jest ona naturalnym elementem uczenia się, rozwoju i funkcjonowania środowiska szkolnego. Przywódca edukacyjny tworzy przestrzeń dla otwartej komunikacji, dla poszukiwania nowego, dla dzielenia się własną wiedzą i doświadczeniem.
Dialog
fotolia.com
To wspólne budowanie rzeczywistości. To także umiejętność inicjowania i utrzymywania relacji opartych na wzajemności. Dialog w szkole umożliwia uczniom włączanie się w projektowanie procesu uczenia się, kreowanie uczącej się wspólnoty nauczycieli oraz wykorzystywanie potencjału ukrytego w środowisku szkoły. Przywódca edukacyjny dba, by dialog był fundamentem kultury szkoły.
Służebność
To działanie na rzecz innych, dążenie do dobra wspólnego, promowanie poczucia wspólnotowości oraz współudziału w podejmowaniu decyzji.
W związku z coraz większymi oczekiwaniami wobec systemów edukacji, pojawiającymi się w kontekście olbrzymich wyzwań, przed jakimi staje współczesny człowiek
w codziennym życiu i na rynku pracy, w XXI wieku na całym świecie podejmuje się intensywne próby reformowania oświaty.
spółczesne pow a n ać w o ag re Aby efektywnie rów szkół i nato ek yr d ić aw st o , trzeby, należy p zmian i reform h ic k el sz w m u tr suczycieli w cen jakości pracy sy ie n ie w ra p o p ł. mających na celu czególnych szkó sz o p i h yc n yj temów edukac
W ramach projektu „Przywództwo i zarządzanie w oświacie – opracowanie i wdrożenie systemu kształcenia i dosko-
nalenia dyrektorów szkół/placówek” wypracowano listę wartości, będących podstawą kształcenia i doskonalenia kompetencji przywódczych dyrektorów szkół/placówek. Wyodrębniono także sześć umownych obszarów, w których zostały uporządkowane wiedza i umiejętności dyrektorów – niezbędne, by mogli oni sprostać wyzwaniom współczesnej edukacji.
fotolia.com
Kluczowa jest tutaj rola dyrektora przywódcy, który staje się menedżerem i liderem społeczności szkolnej. To od jego kompetencji – konkretnych umiejętności opartych na zestawie określonych wartości – zależy powodzenie wszystkich działań związanych z szeroko rozumianym rozwojem szkoły/placówki.
Prowadzenie współpracy ze środowiskiem służące wzajemnemu rozwojowi. Upowszechnianie wartości uczenia się w społeczności lokalnej Tworzenie i realizacja polityki personalnej zorientowanej na rozwój pracowników
Budowanie kultury szkoły skoncentrowanej na procesie uczenia się wszystkich członków społeczności szkolnej przez tworzenie sytuacji sprzyjającej uczeniu się i rozwojowi
Upełnomocnianie pracowników szkoły
Zarządzanie szkołą jako organizacją uczącą się
Umiejętność budowania kultury placówki skoncentrowanej na procesie uczenia się i rozwoju
Gotowość do uczenia się i rozwoju, otwartość na nowe doświadczenia Myślenie koncepcyjne i strategiczne
Systemowe administrowanie szkołą
Kierowanie zmianą
Samodoskonalenie i rozwój samoświadomości w roli liderskiej Wdrażanie strategii przywództwa
Świadomość organizacyjna
Komunikatywność Koncentracja na koncepcji pracy szkoły wynikającej z przyjętej koncepcji edukacji
Planowanie i podejmowanie inicjatyw na rzecz własnego rozwoju
Świadomość społecznego kontekstu działań
Budowanie modelu zarządzania szkołą opartego na współpracy
KOMPETENCJE WARTOŚCI refleksyjność
służebność uczciwość
Uc
Szac
ga
O zci
wo
ść
o
O t w a r t o ś ć
ln
oś
ć
unek
rozwój i uczenie się dialog
otwartość
zaufanie partycypacja
szacunek wolność
odwaga różnorodność
równość i sprawiedliwość społeczna
odpowiedzialność
fotolia.com
.e cyjne u.pl o-eduka d e . e or ztw wod przy
du.p
l
, y r a z s b o , i c ś to encje… r a W pet kom
ja w
likac
Pub
rz
na p
owa
nans spółfi
nię ez U
pejs
Euro
r
h Eu
mac
ra ką w
s
undu
go F
kie opejs
nego
łecz
po zu S