Anna Kowalewska Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego
Uczeń z chorobą przewlekłą w kontekście psychoneuroimmunologii Jednym z czynników wpływających na wzrost liczby dzieci i młodzieży z chorobami przewlekłymi jest postęp w ich diagnozowaniu oraz leczeniu. Innym powodem zwyżki statystyk jest fakt, że wiele spośród chorób o ostrym przebiegu stało się chorobami przewlekłymi. Również degradacja środowiska naturalnego i zmiany stylu życia przyczyniają się do zwiększonej zapadalności na choroby przewlekłe. W tej sytuacji ważne jest, aby w szkole, w której dziecko z chorobą przewlekłą spędza dużo czasu, zostały stworzone optymalne warunki do jego rozwoju. Działania, które mają temu sprzyjać, powinny być oparte na aktualnej interdyscyplinarnej wiedzy.
Zdrowie i choroba − różne podejścia do opieki nad osobą z chorobą przewlekłą W literaturze przedmiotu można znaleźć różne definicje choroby przewlekłej. Według Światowej Organizacji Zdrowia choroba przewlekła to: „wszelkie zaburzenia lub odchylenia od normy, które mają jedną lub więcej z następujących cech charakterystycznych: • są trwałe; • pozostawiają po sobie inwalidztwo; • spowodowane są nieodwracalnymi zmianami patologicznymi; • wymagają specjalnego postępowania rehabilitacyjnego; • według wszelkich oczekiwań wymagać będą długiego okresu nadzoru, obserwacji czy opieki”7. Cele opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi zależą w znacznym stopniu od przyjętego paradygmatu zdrowia. W podejściu patogenetycznym (biomedyczny model zdrowia) uwaga skupiona jest na identyfikowaniu przyczyn choroby, która postrzegana jest jako przeciwieństwo zdrowia. W modelu tym dochodzi do kartezjańskiego rozdzielenia soma i psyche. Leczenie skupia się na potwierdzeniu choroby przez obiektywne wskaźniki, które opierają się na badaniu procesów fizjologicznych, biochemicznych czy biofizycznych. Niemieszczenie się tych objawów w zakresie wartości prawidłowych, ustalonych przez specjalistów, diagnozowane jest jako choroba. 7
16
Pilecka W., (2002), Przewlekła choroba somatyczna w życiu i rozwoju dziecka – problemy psychologiczne, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 300.