Aleksandra Berkowska Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego
Wsparcie społeczne uczniów z chorobami przewlekłymi w środowisku pozaszkolnym − przykłady dobrych praktyk Wsparcie społeczne stanowi ważny czynnik wpływający na jakość życia uczniów z chorobami przewlekłymi. Uczniowie ci wspierani są przede wszystkim przez rodzinę i szkołę, ale działania tego typu podejmują również organizacje rządowe i pozarządowe, których aktywność może stanowić kolejny rodzaj zasobu umożliwiającego dziecku lepszą adaptację do trudnej sytuacji zdrowotnej. Jest zatem celowe zachęcanie różnych podmiotów spoza obszaru szkolnego do działań wspierających i popularyzujących pomoc dziecku z chorobą przewlekłą. Problematyka wsparcia społecznego jest bardzo złożona, wieloznaczna i w konsekwencji różnie definiowana. Przy próbach wyjaśnienia pojęcia wsparcia społecznego brane są pod uwagę jego odmienne aspekty, takie jak relacje społeczne, poczucie przynależności, zasoby czy pomoc w trudnych sytuacjach16. W zależności od różnych kontekstów można wyodrębnić następujące kategorie dotyczące wsparcia społecznego: 1. Wsparcie strukturalne – obiektywnie istniejące dostępne sieci społeczne, które działają na rzecz swoich członków lub osób, dla których ta sieć jest dostępna. 2. Wsparcie funkcjonalne – interakcja społeczna podjęta w trudnej sytuacji, kiedy korzyści mogą być jednostronne lub dwustronne. 3. Różne źródła wsparcia społecznego, takie jak: rodzina, grupy samopomocowe. 4. Różne rodzaje wsparcia społecznego, np. emocjonalne, wartościujące, informacyjne, materialne, instrumentalne, duchowe. 5. Wsparcie otrzymywane – wsparcie faktycznie, obiektywnie otrzymane. 6. Wsparcie spostrzegane – związane z wiedzą i przekonaniem o możliwej dostępności wsparcia w przypadku zaistnienia sytuacji trudnej.
16
Por. Małkowska-Szkutnik A., (2018), Wsparcie społeczne a zdrowie, [w:] Woynarowska B. (red.), Edukacja zdrowotna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 261−276; Sęk H., Cieślak R., (2012), Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne, [w:] Sęk H., Cieślak R. (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 11−28.
47
