about Hiphop is momenteel het meest gestreamde muziekgenre van Nederland. Rappers domineren maandenlang de hitlijsten en steeds meer talent uit alle hoeken van Nederland laat van zich horen. But where the women at?! In de hiphopscene wil Outslick erkenning geven aan vrouwen van nu en de toekomst, die het podium pakken of achter de schermen onmisbaar zijn. We interviewen toekomstige rolmodellen die het pad vrijmaken voor de jeugd van nu, meisjes die hard werken om hun dromen te realiseren en mensen die werkzaam zijn in de hedendaagse hiphopindustrie. Hun inzichten, verzameld in dit magazine, zijn voor elke vrouw die strijdt voor een spot, voor elk meisje dat stiekem tijdens de les teksten schrijft en voor iedereen die gewoon ontzettend van hiphop houdt.
2
cont CHECK IT OUT
6
ARUNA 37
NGIE / MARASSA
7
NYN X MERU
39
3
SUNNY LOON 15 HIPHOP LOVE ON FEMALETOP
BOYSBOYSBOYS 51 FRESKU
BOYSBOYSBOYS 19 ZWART LICHT
S10 57
ELISABETH OUNI A POLAROID STORY
23
CAROLIEN 61 WESSELINK
LETS HAVE A WORD WITH CARISTA
33
OUTTA LOVE 65 MEERLE & IMARA
t ents I AM AISHA
67
FOPLINE BLING 90
LIEKE DE BOER
69
AKUA NARU 95
LET’S HAVE A WORD WITH ANNABEL
73
CATHELIJNE BLOK KIM K DE FEMINISTISCHE (ANTI-)HELD
101
HAJAR BENJIDA 75
OUTTA LOVE 105 BARTIE
COELY 81
KIM & YORDANA
107
CREDITS 111 BOYSBOYSBOYS 87 BRAZ
4
OUTSLICK MAGAZINE REDACTIE Tjoy Bousché Liselot Peerenboom Floortje Willemse Lisa Ruseler Milou van der Walle VORMGEVING Milou van der Walle Victoire Elekonawo FOTOGRAFIE Sterre van der Helm Liselot Peerenboom Tjoy Bousché GASTSCHRIJVERS Mathilde van Loon Cathelijne Blok
CONTACT www.outslickmagazine.com outslickmagazine@gmail.com @outslickmagazine @outslickmagazine
5
check out RAY BLK - DURT De veelbelovende Ray BLK ontving dit jaar de award voor ‘BBC Sound Of 2017’. Deze Britse dame is de eerste artiest die deze award won zonder platencontract. In oktober 2016 bracht ze haar album ‘Durt’ uit. Op zaterdag 19 augustus 2017 staat Ray BLK in de Melkweg bij Encore festival.
YOUNG M.A - HERSTORY Young M.A. bereikte de hitlijsten met haar track ‘OOOUUU’. Onlangs bracht ze haar album ‘Herstory’ uit. Op de track ‘JOOTD’ vind je een featuring met de R&B artist Monica. Dit is de enige featuring die op dit album te vinden is. Het zit vol met harde lines en fire beats.
PRINCESS NOKIA - 1992 In september 2016 bracht Princess Nokia haar grensverleggende album ‘1992’ uit. Haar liefde voor de stad New York komt in dit album sterk naar voren. Met haar track ‘Tomboy’ trapt ze tegen het schoonheidsideaal van vrouwen aan. Princess Nokia weet met haar lines taboes te doorbreken: ‘With my little titties and my fat belly’.
6
Het sterrenbeeld van Ngie is een Tweeling. Dit blijkt niet alleen uit haar persoonlijkheid, maar ook uit haar muziek. Met een eigen dancebattle en veel optredens in het verschiet wil ze de oldschool hiphop nieuw leven inblazen. Ngie behoort tot de nieuwe generatie female MC’s die niet bang is om het podium te pakken.
7
Ngie / Marassa
8
Hoe omschrijf jij jouw muziek?
Hoe ben je begonnen met muziek maken?
Ik schrijf over mijn gevoelens. Mijn muziek heeft
Ik begon met poetry. Ik heb daarvoor heel lang
hiphop invloeden maar ik houd ook van house, afro,
gedanst en freestyle battles gedaan door heel
soul en jazz. Het is juist dope om dat te mixen met
Nederland, maar op een gegeven moment was de
hiphop. Mijn sterrenbeeld is Tweeling, dus ik heb dat
rush weg. Het was leuk om te grooven, bouncen en
doorgetrokken naar mijn muziek en twee
rocken maar soms liet de muziekkeuze van de DJ’s
identiteiten gecreëerd: Ngie rapt Nederlands,
dat niet toe. Daarom ben ik gestopt met dansen en
Marassa rapt in het Engels. Ik schommel in mijn
weer gaan schrijven. Drie jaar later heb ik een
eigen karakter. Ik kan het ene moment iets helemaal
rapnummer gemaakt om te kijken hoe dat
cool vinden en het volgende moment me er heel
beviel. Ik trad op in het buurtcentrum en mensen
erg druk om maken. Dat is een eigenschap die veel
vonden het tof. Ik heb meegedaan aan
Tweelingen hebben.
talentenjachten en daar ben ik echt gestrekt gegaan. Hier heb ik heel veel van geleerd. Desondanks zal
Wat betekent hiphop voor jou?
ik altijd een danser blijven, dat zit in me. Ik ben
Hiphop is voor mij het eerste geluid geweest. Ik ben
gewoon een hiphop child. Daarom ben ik mijn eigen
begonnen met rappen op zevenjarige leeftijd. Mijn
dancebattle gestart: Kickin’ It Oldschool. In
oom Arty hield heel erg van Tupac. Op een dag zei
september is de derde editie in Rotterdam. Het
hij tegen mij:
moet een Oldschool vibe hebben met Newschool
“Ngie, we gaan rappen. Schrijf maar een tekst en ik
invloeden.
zet een beat op.” Dan ging ik op de trap zitten om te schrijven. Ik was nog erg jong dus het ging nergens
Hoe breng jij jouw muziek naar buiten?
over, maar hij vond het dope. Op een gegeven
Mijn nummers zijn op dit moment alleen te vinden
moment kwam hij vast te zitten en toen stopte het
op Youtube en Soundcloud. In de toekomst zullen
samen schrijven en rappen. Toen heb ik ook zelf
mijn tracks ook te vinden zijn op Spotify. Het ziet er
niet meer geschreven totdat ik in 2015 besloot dat
rooskleurig uit voor me; als ik actief zoek kan ik vaak
ik het weer op wilde pakken. De satisfaction kwam
optreden. Ik ben ook een beetje brutaal, ik benader
weer terug door het schrijven.
zelf af en toe festivals en evenementen. Het moet wel, anders ga ik niet vooruit. Ik krijg veel positieve reacties op mijn muziek en optredens en ik ben blij dat mensen eerlijk tegen me zijn. Zo ontstaat ontwikkeling. Ik heb een keer een slecht optreden gehad en daar heb ik veel van geleerd.
9
Wat gebeurde er?
Wat vind jij van de beeldcultuur van vrouwen
Ik was bij Wanted, een soort van talentenjacht van
in de hiphop industrie?
Q Factory in Amsterdam. Twee maanden nadat ik
Ik hoop echt dat we die kunnen veranderen. Daar
besloot om te gaan rappen ben ik daarheen gegaan.
ben ik echt mee bezig. Wij kunnen een nieuw
Ik had geen ademtechniek en was al moe na het
perspectief bieden. Vrouwen moeten ook nummers
eerste nummer. De kwaliteit van de muziek was
in de club hebben waarop ze mee kunnen rappen!
niet goed en ik had totaal geen microfoontechniek;
Latifah is dope. Heel veel mensen denken dat
alles ging mis. Ik heb er veel van geleerd, maar ik
ze veranderd is, maar eigenlijk is dit juist gewoon
baal wel als ik het terug zie. Dan denk ik: Oh my god
Latifah. Ze heeft heel hard gewerkt voor wie ze nu is
Ngie, waarom heb je dit nou gedaan?! Dan zit het
en mijn support heeft ze. Hetzelfde geldt voor I Am
echt nog wel een paar uurtjes in mijn systeem.
Aisha. Daarom wil ik dat vrouwelijke rappers hun spot gaan claimen.
“Mijn
sterrenbeeld is Tweeling, dus ik heb dat doorgetrokken naar mijn muziek � 10
11
12
13
Waarom denk je dat wij nog geen spot hebben geclaimd? Ik ken best wel veel female rappers die nog niet bekend zijn. Vroeger waren er vrouwen zoals Nina en Shedney. Zij zijn fucking dope en hebben juist de mannen leren rappen! Chivv heeft leren rappen door Nina, Shedney heeft samengewerkt met Leeroy en hem alles geleerd. Dat de spot nog niet geclaimd is, ligt niet aan de mannen. Wij moeten dat zelf doen. Wij moeten aan andere dames laten zien dat zij ons kunnen supporten. Als jij support van vrouwen hebt, gaan mannen ook luisteren. Dat vergeten we. Mannen bepalen niet wat er gebeurt, wij bepalen wat er gedraaid wordt in de club. Er is dus genoeg werk aan de winkel.
@marassa_twinspirits @marassa_ngie
14
SUNNY LOON 15
Sunny Loon is na haar performance op ‘ Next Generation Speaks bij Roots en Routes’ geïnspireerd geraakt. Ze is doorgegaan met het creëeren van gedichten die reflecteren op haar gedachten, mindset, en de gebeurtenissen in haar leven. Met een nieuw poetry stuk is ze binnenkort op het Solar festival te zien, een dope project van The Seed waarin muziek, spoken word en theater samenkomen.
True love the First Thing I could hear Separate the weak from the obsolete Comes near But never the feeling From the female brag and boast hip-hop voice Talking ‘bout the history to reclaim ISIS – the Power of Myself is Moving got yo’ back If you ever felt, Drained in unknown Afro-American history pain Where the struggle continues To walk in the songs Through the valley of the shadows of deaths Call Zion to the next best Straight from the heart She is to reclaim The U.N.I.T.Y Never made to see The bitch or hoe he claims you to be Queens like Mary to my side To speak louder than words Don’t try to block my nerves You nerve suckers, you heard the verse The rhyme straight to the face No need to replace What yo’ mama gave Some new silicones to make the stage a ‘nicer place’ For men to see Something you tend to be don’t be feared with the fail Of the tik-tok to the shots from the next male mock
16
By the love of her life But maybe she’ll love you in the next lifetime Cuz Tyrone is already known to the sweetness Of her heart, honest yet kind You’ll be sent straight out unrightful places where you can only dream But to hear her spit, aint talking shit Knowledge for the brain Hardcore hiphop, death won’t take the pain away Makes me listen for days For days to become nights And to see light rise again For she fights For she steps the game up Makes you choke faster Then your one minute nut bust Better work thatAss off To keep your pace laced up Next to hers Cuz yo life’s a bitch And she sets the next, higher, verse.
17
HIPHOP LOVE ON FEMALE TOP
stay woke till the minds are blown Pineal gland replace it for the purity it was before, free the illusion DMT Lucid dreams, see real reality Third eye wide open aint enough spoken, yet
Vrouw in de hiphop Voor jou schrijf ik uren Mogen de dagen zo door blijven duren, De nachten duurzamer spelend De nacht zal zegevieren ook al schijnt de zon nog zo fel Zij is onbewaakt, vruchtbaar, recht voor haar raap, woorden makend maakt haar, Onweerstaanbaar Zo speelt zij met mijn gevoelens en het haar tussen vingers geklemd bekend dat ze geen rem voor haar mond kent ik luister uren naar je stem, nacht opdat jij de menselijkheid, het gelijke, het accepteren in hen langzaamaan naar boven bracht Zo maak jij het representatief, lief voor hen die vrouwelijke charmes omarmen; woorden stromen ook voor ongelovigen geen water dat stopt met voortbewegen jij maakt mij, het verplaatsen in andermans wegen Ik ben Lauryn Hill, Queen Latifah, Left-Eye, TLC, Aaliyah, Salt-n-Pepa, Erykah Badu, Mary J Blige, Missy Elliot, Lil Kim, Eve, Akua Naru, MC Lyte, Lin Que, Sha’Key, Little Simz, Lil Mama, Yo-Yo, Foxy Brown, Da Brat, Psalm One, Zij zijn vertegenwoordigend voor de muziek die dagelijks galmt In de oorschelpen Wat mijn ziel niet wilt noch kan verbergen
Straight from the soul She is Hip-Hop
18
boysboysboys 19
s
ZWART LICHT De hiphopscene in Nederland wordt steeds groter. De mannen van de hiphopformatie Zwart Licht kunnen dit beamen. Hiphop is volwassen geworden. “Het is een vruchtbare tijd, er komen meer kansen voor nieuwe ontwikkelingen en er is meer ruimte voor iedereen”, aldus Leeroy. Geldt dit ook voor de vrouwen? We vroegen het Leeroy, Akwasi en Hayzee backstage voor hun optreden in Utrecht. Akwasi: Binnen deze scene zijn vrouwen zwaar
je alleen maar mannen om je heen ziet. Ze voelen
in de minderheid; ik kan dan ook beamen dat de
zich, denk ik, niet vertegenwoordigd of misschien
scene gedomineerd wordt door mannen. Daar
zelfs niet serieus genomen. Ik snap dat vrouwen
mag meer kracht aan toegevoegd worden. Ze zijn
dan stoppen. Ik weet zeker dat daar verandering in
er zeker wel, maar ze blijven tot nu toe onder de
komt en dat er een nieuwe generatie opstaat die
radar. We moeten ervoor zorgen dat we hen meer
daar schijt aan heeft. Vrouwen en meisjes zullen
stimuleren om naar buiten te treden. Alle females
met harde teksten komen en de stroming zal
die nu in de Nederlandse ‘Eredivisie hiphop’ spelen
een andere wending nemen. Om dit te bereiken
zijn op één hand te tellen. Je hoort veel van I am
zouden vrouwen meer van zichzelf moeten laten
Aisha en Latifah komt ook op. Vrouwen zijn niet
horen. Er zijn nu ook heel veel females die erg
zo bekend doordat vorige generaties dat niet
goed zijn in spoken word. Dan ben je een MC
hebben doorgetrokken. De motivatie verzwakt als
en een poet en dat hoeft niet eens op een beat.
20
Daarom denk ik dat het voor vrouwen goed is om
Toch blijft het altijd je passie en wil je het doen
eerst te beginnen met spoken word en later te
wanneer je er de kans voor krijgt. Je gaat bijna niks
rappen op beats.
van haar vinden online, maar binnenkort komt er iets van haar uit en dat gaat sowieso super sick zijn.
Leeroy: Mijn vrouwelijke inspiratiebronnen zijn
Zij is wat Nederland mist.
artiesten als Erykah Badu en Lauryn Hill. Het is gewoon verfrissend om soms een vrouwenstem
Leeroy: Als tip zou ik geven: durf dingen te doen
te horen. Zoals Roxanne Shante back in the days
en risico’s te nemen, want alleen zo kom je verder,
deed.
dat is de main thing. Laat niemand je intimideren en ga er gewoon voor.
Hayzee: Jean Grean is ook erg goed, zij is een van mijn favoriete MC’s allertijden.
Akwasi: Niemand gaat je zeggen: “Alsjeblieft, je mag nu het podium pakken en dan kan je flink wat
Leeroy: Vrouwen doen zeker niet onder in de
geld verdienen met muziek.” Nee, neem je spot,
hiphopscene. Het verfrissende aan hen is dat ze op
claim het! Onze industrie is heel erg ‘do it yourself’.
een totaal andere manier schrijven dan mannen.
Dat geldt ook voor de vrouwen. Niet wachten op
Ze omschrijven de sfeer zo dat je helemaal in de
een man die je belt, je meeneemt naar de studio
teksten op kunt gaan. Hun teksten dansen meer
en je vervolgens ook nog terugbrengt.
op de beat en dat vind ik heel nice. Met een Lauryn Hill heb ik dat gevoel heel erg, net als bij Missy
Leeroy: Ja man, pak die studio.
Elliot. Het is crazy hoe zij schrijft, echt abnormaal. Ik heb weinig Engelstalige MC’s gehoord die zo
Akwasi: Be an independent woman, do it yourself.
hard zijn zoals zij. Ik heb ook wel met vrouwelijke
Maak een mixtape.
artiesten samengewerkt. Zo ben ik begonnen met Shedney. Ze had ooit de Kunstbende gewonnen, zij rapte in het Engels en ik in het Nederlands. Ze vroeg mij om haar back-up MC te zijn in haar shows. Ik heb veel van haar geleerd over live performances en over hoe ik overtuigend kan klinken. Tot op de dag van vandaag vind ik haar een van de beste van Nederlandse bodem. Velen kennen haar nog niet, omdat de rap gewoon nog niet zo groot was toen zij ermee begon.
21
@zwart-licht @zwart_licht
UTPLAY
Check de Outslick playlist OUTPLAY #1 @ Spotify for our favorites.
LATIFAH TROPHY
‘Trophy’ is van Nederlands trots Latifah. Dit is haar eerste track die ze uitbrengt sinds ze een platencontract heeft bij Topnotch.
JUNGLEPUSSY SPICY 103 FM
‘Spicy 103 FM’ is afkomstig van het album ‘Pregnant with Success’. Het album werd door het Amerikaanse magazine ‘RESPECT.’ uitgeroepen tot een van de beste albums van 2015.
TOMMY GENESIS EXECUTE
Met de track ‘Execute’ geeft Tommy een andere wending aan de doorgaanse hiphop tracks. Tommy Genesis vormt met haar muzikale kunsten een inspiratiebron voor de nieuwe generatie.
ACE TEE BIST DU DOWN
Ace Tee is de veelbelovende female artist uit Duitsland. ‘Bist Du Down’ is de eerste track die zij deelde met het grote publiek. De track ging viral. Dit is bijzonder omdat de lines merendeels Duits zijn. Wij zijn benieuwd naar haar debuutalbum.
22
23
Elisabeth Ouni a polaroid story Elisabeth Ouni heeft lef. Gewapend met alleen een Polaroid camera en haar enthousiasme stapt ze na concerten op artiesten af om te vragen of ze een foto van ze mag maken. Grote namen zoals De La Soul, Ciara en Pusha T heeft ze hierdoor kunnen portretteren. De foto’s met bijbehorende verhalen zijn te vinden op haar blog: apolaroidstory.com. Hoe is het allemaal begonnen? Dat is eigenlijk een heel simpel verhaal. Ik had een Polaroid camera gevonden in de kringloopwinkel onder mijn huis in Oostende en ik experimenteerde hier mee. Ik maakte vooral portretten van mijn vrienden. Ik ben altijd een groot fan geweest van hiphop en alle vormen van muziek die in verband staan met dit genre: jazz, funk, blues, trap en R&B. Er vond een festival plaats in België waar N.E.R.D zou optreden en ik dacht: Hoe cool zou het zijn om een polaroid te maken van Pharrell Williams? Mensen in mijn omgeving verklaarden me voor gek waardoor mijn bewijsdrang steeg. Pharrell was toentertijd echt mijn held. Uiteindelijk ben ik tijdens zijn performance op het podium beland en moest ik hem persoonlijk, wat doodeng was, aantikken om de polaroid te nemen. Het is een bewegend beeld geworden, maar ik was alsnog blij met het resultaat. Ik besefte dat er zoveel te vertellen is over de dynamiek die schuilgaat in de backstage en dat deze invalshoek bijna niet benaderd wordt. Het volgende concert waar ik mijn kans kon pakken was van The Roots. Hierna heb ik de polaroids op Myspace geplaatst. Ik merkte dat mensen positief reageerden en toen heb ik besloten om mijn werk in een ander format te steken: de blog ‘A Polaroid Story’. Met deze vorm kon ik mijn hele verhaal vertellen en delen.
24
“Aan het begin van mijn carrière kreeg ik vaak dingen te horen als: ‘So who are you? What the fuck are you doing here?”
Word je achter de camera altijd serieus genomen? Nee. Waaraan merk je dit? Plenty of shit. Ten eerste moeten jullie weten dat de markt, voor alles wat onder urban en hiphop valt, in België een stuk kleiner is dan in Nederland. Jullie hebben letterlijk een ‘hiphop business’. In België wordt het genre veel minder geaccepteerd. Hiphop is in general een male orientated culture, althans; het zijn meestal mannelijke rappers die touren. Aan het begin van mijn carrière kreeg ik vaak dingen te horen als: ‘So who are you? What the fuck are you doing here?
Wie is Ouni achter de camera ?
Oh, je schrijft over hiphop? Meisje toch…’ Ik moest
Ik ben de fan die in de back blijft en front row
mijn polaroids the full groupie way binnen halen.
gaat als ik de vibe van heel dichtbij wil voelen.
Nu is deze tactiek gedateerd; er staan nu 500
Bij bepaalde artiesten zal ik er alles aan doen om
andere chicks. Ik ben geprofessionaliseerd en kan
vooraan te staan. Ik ben altijd 100% mijzelf en
polaroids een stuk effectiever krijgen. In het begin
dit leidt ertoe dat artiesten zich anders gedragen
probeerde ik continu oogcontact te zoeken vanuit
dan hoe ze zich bij een normale journalist zouden
het publiek en zwaaide ik met mijn Polaroid
opstellen. ‘A Polaroid Story’ heeft mij geleerd
camera. De mannen in de industrie, de male dj’s,
om uit mijn schulp te kruipen. Ik ben van mijzelf
male radio reporters en male bookers zagen mij
al zeer expressief en ik heb tijdens mijn werk
als ‘die chick’. Ik heb echter nooit met vrouwelijke
volhardendheid gekweekt. Dit heeft mij doen
avances mijn resultaten behaald. Misschien wel
groeien als mens. Verder sta ik met twee voeten
met charme, maar als het ooit tijdens mijn werk
op de grond.
met een artiest een andere kant op leek te gaan,
26
was ik niet het meisje om die taak te vervullen.
is dat gewoon een bus vol met wilde mannen.
Ik ben iemand van conversatie, voor mij geen
Een artiest zit altijd in zijn ego wanneer hij zijn
koetjes en kalfjes. Ik wil alles weten over de
werk presenteert, je moet dit niet onderschatten.
muziek en mijn nerdish approach past niet in een
Bij deze presentatie hoort aandacht, op en achter
backstage.
het podium. Je kan niet verwachten dat artiesten het hebben over ‘hoes en bitches’ maar wel met
Heb je ooit een voorstel gehad dat verder
vrouwen gaan touren. We moeten ook eerlijk
ging dan het maken van een foto?
genoeg zijn om te erkennen dat er nog altijd een
Laat ik het zo zeggen: Je bent wat je uitstraalt. Wat
bepaalde vrouwonvriendelijkheid in het genre zit
je uitstraalt krijg je, zeker bij hiphop artiesten. Ik
wat zich op verschillende fronten uit.
kwam daar nooit voor meer dan mijn polaroids. Ooit was er een artiest die vroeg: ‘Did you ever do
Wat betekent vrouwelijkheid voor jou?
a threesome?’ Dan zeg ik: ‘Do I look like I’m into
Ik vind vrouw zijn fucking hard. Je wordt als vrouw
a threesome?’ Meestal snappen ze dan wel de
benadeeld op alle vlakken en zeker in de business
boodschap.
waarin ik zit: vooroordelen, seksisme en je wordt minder snel serieus genomen. Ik heb mijn positie
Kom je veel vrouwen tegen on tour?
zelf gemaakt, zonder school en zonder enige steun
Ja zeker, gelukkig steeds meer. Als ik ze tegenkom
van andere established platformen. Ik heb mijn
zijn het vooral vrouwen die werken aan de kant
eigen netwerk moeten opbouwen. Het is me niet
van het label. Vrouwen die in de business zitten:
op een zilveren plateau aangereikt. Laatst heb ik
A&R’s, bookers, people van de labels. Maar echt
nog een situatie gehad waarin ik bijna werd
artiest gerelateerd? Nee. Als de Wu-Tang tourt dan
geboycot omdat een man niet goed aankan wat
ik doe. Ik boek mijn resultaten met hard werk en liefde voor het genre en ik merk dat bepaalde profielen in de business zitten voor de status. We zien er als vrouwen misschien zwakker uit, maar wij zijn degene die alle mannen op de wereld zetten. Onze pijngrens is hoger net zoals onze volhardendheid en vergevingsgezindheid. Het gaat in dit geval niet om ‘beter en slechter’ zijn dan de ander, maar het gaat om gelijkheid en respect voor een vrouw en dat is soms ver te zoeken. Ik kom uit een Islamitisch gezin waarin ik mij heb afgezet tegen de patriarchische instelling die er heerste. Tegelijkertijd smijt ik mezelf in een industrie die ook redelijk zo is. Ik merk dat krachtige vrouwen niet altijd worden gewaardeerd. Je bent als snel een bitch als je jezelf op wat voor manier dan ook verdedigt. In het begin stond ik er niet bij stil, maar nu ik ouder word, merk ik het wel degelijk. Er is in België niemand die zoveel grote artiesten op zijn cv heeft staan als ik. Als dat wel zo is, komt dat doordat die persoon voor een bepaald medium werkt. Ik krijg minder respect maar dat
29
weet je en dan moet je als vrouw krachtig genoeg zijn om erboven te staan. Vrouwelijkheid voor mij is dat je het kunt uitspelen tot het niveau dat ik mij als een man kan gedragen: qua taal, qua gevecht en jezelf verdedigen. Dit is echter niet altijd gemakkelijk. Dan ben ik ook nog redelijk tomboyish. Vrouwen die hun vormen benadrukken met hun kleding krijgen bakken seksisme over zich heen. Ik doe ‘A Polaroid Story’ niet op hakken, in een minirok met een diep decolleté; dat werkt niet in mijn voordeel. Ik kom mannelijker voor de dag omdat ik dan op een andere manier benaderd word. Dit zou anders moeten; als ik mij wil kleden als Amber Rose zou dat moeten kunnen.
Welke artiesten vind je op dit moment inspirerend? Princess Nokia vind ik heel verfrissend, omdat ze bepaalde stereotypes kapot breekt, dat vind ik heel leuk om te zien. ‘With my little titties and my fat belly’, dit is heel krachtig en feministisch. Maar dan zie ik ook profielen like Tinashe die echt ongelooflijk veel talent hebben en die spelen met seksualiteit. Doordat die seksualiteit in hun werk verkeerd wordt geïnterpreteerd gaan ze geen meter vooruit. Bij The Breakfast Club, een amerikaanse radioshow, was Jhené Aiko te gast. Zij releaste een tijd daarvoor een track met seksuele lyrics. The tone of voice in dat interview naar Jhené toe was gewoon gênant, het was echt niet respectvol. Ze vroegen dingen zoals: ‘So you suck dick now?’ Haar muziek telt in één keer niet meer. Ik voel dat er in hun genre heel veel werk is.
30
Welke artiest heeft je het meest geraakt? Dat is een moeilijke vraag maar het moment met Wiz Khalifa zal mij altijd bijblijven. Vanaf het moment dat hij door had wat ik deed, heeft hij zich opengesteld. Er was meteen sprake van echt contact. Daarnaast stresste ik enorm, omdat mijn camera het niet deed, maar hij bleef me supporten. Wiz ging mee in mijn werk en stelde verschillende poses voor waardoor er een perfecte dynamiek ontstond. Ik ben altijd opzoek naar een bepaald shot wat de ‘realness’ weergeeft van de persoon voor de camera. Wiz zei dat hij tijdens het shooten aan zijn zoontje dacht en dat zie je terug in het portret. Het is niet makkelijk om dit als artiest te geven wanneer je in een omgeving bent die je niet kent. Ik kom dat vertrouwen zelden tegen.
Wiz was er niet mee bezig of deze polaroids hem iets zouden opleveren en of het cool genoeg was. Hij poste meteen de foto op zijn Instagram en tagde mij hierin. Veel artiesten vinden de ‘cool factor’ wel belangrijk. De manier waarop Wiz met mijn concept en mij omging vond ik heel verfrissend.
@apolaroidstory @apolaroidstory
31
Shop Now www.wearedobro.com
33
Let’s have a word with ...
carista JEUGD
De eerste keer dat de
Ik ben geboren en getogen in Utrecht. Ik ben de middelste van drie dochters.
29-jarige Carista een
Tijdens mijn middelbare schooltijd heb ik bijbaantjes gehad in Utrecht maar
gig had was in 2011. Nu,
via via had ik een baan aangeboden gekregen in Amsterdam. Sindsdien ben
zes jaar later, is ze een
ik altijd blijven werken naast mijn studie. In Amsterdam ontmoette ik veel
succesvolle DJ in
gelijkgezinde mensen. Ik heb door de jaren heen een fijne inspirerende groep
binnen- en buitenland.
vrienden verzameld.
Rotterdam en Amsterdam zijn haar
INSPIRATIE
thuishavens maar ze
Vroeger had je in Nederland 3VOOR12 met Lijn 5 waar ik naar luisterde, maar
gaat de grens over, of
dat was echt af en toe. On a weekly basis was het sowieso UK radio.
zoals ze het zelf noemt:
Mijn inspiratiebronnen zijn onder andere Gilles Peterson en Benji B. Zij zijn
‘testing the waters’.
beiden tot op de dag van vandaag hosts op het Engelse BBC radiostation en hebben mijn smaak erg beïnvloed.
LOWLANDS Mijn maandelijkse show bij het Amsterdamse online radiostation Red Light Radio doe ik inmiddels al twee jaar. Mede dankzij dit platform heb ik op toffe plekken mogen staan en zijn er veel leuke dingen uit voortgekomen. Ik ben Red Light Radio daar nog steeds super dankbaar voor. Het afgelopen jaar heb ik besloten om mij volledig te focussen op muziek. Toen kwam dus ook Lowlands op mijn pad, dat was een te gekke ervaring.
34
VROUWEN
MUZIEK
Ik kom uit een familie met veel sterke vrouwen die
Mijn liefde voor muziek kwam voort uit hiphop met
helaas vaak in hun eentje hun kinderen
soul, R&B en ook (experimentele) beats die
moesten opvoeden. Ik ben zelf een van die
toentertijd veel uit Los Angeles kwamen. Ik heb een
kinderen en heb ervaren hoe dat er aan toe ging.
hele brede muzieksmaak. Mijn Boiler Room sessie
Daarom is het voor mij meer dan
van vorig jaar was erg gefocust op beats, R&B en
vanzelfsprekend om onafhankelijk te zijn en zelf
hiphop. Wanneer ik in de club sta ga ik echt alle
achter mijn shit aan te gaan. Het moet overigens
kanten op: house, techno en footwork kan ook
niet geforceerd worden om meer vrouwen te
zeker langskomen. Het is niet dat ik absoluut niet
boeken voor shows. Het moet gaan over de
met hiphop geassocieerd wil worden maar mijn
kwaliteit van de muziek. Als je muziek tof is dan
muzieksmaak en stijl van draaien is over de jaren
zullen mensen het vanzelf geweldig vinden zo niet,
heen wel veranderd en is veel breder dan een
dan pech. Als programmeurs/boekers er achter
bepaald muziekgenre. Ik denk ook dat veel DJ’s om
komen dat ze alleen mannelijke artiesten hebben
mij heen niet in een hokje geplaatst willen worden.
geboekt en het leuk vindedn om ook vrouwelijke artiesten te boeken, zonder naar hun muziek te
OVER DE GRENS
hebben geluisterd, begrijpen ze in mijn opinie de
Binnenkort ga ik naar Londen om gast radioshows
essentie van het samenbrengen van mensen en
te doen bij een online radiostations en mensen te
programmeren niet.
ontmoeten met wie ik alleen Facebook contact heb gehad. We hebben gemerkt dat mijn sound daar interessant is en we gaan we kijken wat daar te
“Ik denk dat veel DJ’s om mij heen ook niet in een hokje geplaatst willen worden” 35
halen valt. ‘Testing the waters’ dus.
@iamcarista @carista.e
UTPLAY
Check de Outslick playlist OUTPLAY #1 @ Spotify for our favorites.
LEIKELI47 MONEY ‘Money’ is een van de bekendere tracks van deze anonieme artist. Haar muts, die haar hele hoofd bedekt, is haar signatuur. Wie deze artiest is? Niemand weet het. Wel weten we dat ze een ontzettend goede vibe heeft en lekker rapt.
LADY LESHURR QUEEN’S SPEECH 4
Deze track is nummer vier van de serie ‘Queen’s Speech’ van Lady Leshurr. Het nummer is gevuld met internet memes en grappige accentjes. In april bracht ze haar EP ‘Mode’ uit. Ga haar checken, deze dame weet wat harde punchlines zijn.
CARDI B LICK FT. OFFSET
Op de track ‘Lick’ werkt Cardi B samen met een van de mannen van Migos. De track is geïnspireerd op haar eigen leven en de hectiek in de New Yorkse straten.
REVERIE SCHEMING
‘Scheming’ is de derde track van de EP ‘Das Kleine’ van Reverie. De beat is geproduceerd door haar broer (Louden beats). Net als bijna al haar andere tracks. In april bracht ze haar nieuwe album ‘Satori’ uit. Ga dit checken!
36
ARUNA 37
Aruna Vermeulen heeft samen met Bennie Semil en Lloyd Marengo het HipHopHuis opgericht. Het is een plek geworden waar het draait om hiphopcultuur, namelijk het overbrengen van passie, muziek en beeldende kunst. Aruna is vooral achter de schermen te vinden, waar ze de jonge mensen kansen biedt om hun passie over te brengen. Wij zijn benieuwd hoe deze voormalige b-girl denkt over vrouwelijkheid binnen de hiphop industrie.
Wat betekent vrouwelijkheid voor jou? Ik ervaar vrouwelijkheid als iets wat in beweging is en steeds anders tot uiting komt. Sinds ik moeder ben, heeft vrouwelijkheid voor mij een nieuwe betekenis gekregen. Zowel praktisch als spiritueel: van borstvoeding tot het intuĂŻtieve van moederschap. Het moederschap leert me veel over mezelf: over waarden en kwetsbaarheid.
Je relateert je successen als vrouwelijke Hoe zie jij vrouwelijkheid terug in de hiphop industrie? Ik zie dat niet anders dan andere commerciële omgevingen: de focus op seksualiteit en uiterlijk zet de boodschap en artistieke kwaliteit van de artiest in een schaduw. Daarbij is er nog de dubbele standaard die überhaupt in de samenleving heerst. Als je ambities hebt binnen de hiphop industrie moet je een manier vinden om ermee om te gaan. Ikzelf opereer vooral in de underground scene en in de culturele sector, waar het niet altijd gaat om commerciële waarden en doeleinden. Daar is nog veel ruimte voor groei en erkenning voor de rol van vrouwen.
Merk je een verschil tussen samenwerkingen met mannen en vrouwen in de hiphop industrie? Er heerst grote machtsongelijkheid. Mannen supporten elkaar terwijl vrouwen niet altijd de beste intenties voor elkaar hebben. Er is zo weinig ruimte voor vrouwen aan de top. In plaats van meer ruimte maken voor elkaar, zijn ze elkaars concurrenten. Daar liggen ook kansen: als vrouwen erin slagen om een invloedrijke plek te bemachtigen, zijn ze in een betere positie om andere vrouwen te steunen en omhoog te trekken.
ondernemer niet aan je geslacht, maar zijn er momenten geweest tijdens je carrière dat je door de buitenwereld wel aan je geslacht werd herinnerd? Ik ben eind jaren ‘90 diep betrokken geraakt in de breakdance scene. In die tijd was het een kleine community waar een handjevol meisjes actief was, maar die aantallen groeiden heel snel. Op een bepaald moment werd het concept ‘b-girl battles’ geïntroduceerd. Aanvankelijk vond ik dat maar niks, omdat ik het ontbreken van de gender factor juist zo’n bevrijding vond. Er ontstond een nieuwe niche, waar ik als early adopter een voorsprong had in mijn dansontwikkeling en mijzelf wereldwijd goed kon positioneren. Ik kon als Nederlandse b-girl deelnemen, jureren, lesgeven en choreograferen op plekken waar ik als beginner van droomde. Ik heb gedanst in Parijs, Londen, Casablanca, Johannesburg, Kaapstad, New York, Miami, Los Angeles, Tokyo, Seoul, Rio en nog veel meer. Inmiddels dans ik niet meer meer op dit niveau, maar ben ik nog steeds nauw betrokken bij de scene, mede dankzij mijn werk in het HipHopHuis en door mijn crew Heart Breakerz (een internationaal collectief van progressieve b-girls). Met deze crew proberen we stereotypes te doorbreken. Dat doen we door artistieke grenzen te pushen, kennis te delen, events te organiseren en het goede voorbeeld te geven. Lead by example.
38
De Nijmeegse Meru (links) is rising high; grote stages zoals WOOHAH en Paradiso willen haar graag hebben. Haar laidback muziek met Spaanse en Engelse vocals zijn kenmerkend voor haar werk. Deze creatieve duizendpoot is veelbelovend voor de toekomst. Nyn (rechts) komt uit Grubbenvorst, een klein dorpje aan de Maas in Limburg. Ze heeft op vele plekken ter wereld gewoond: Zuid-Afrika, Turkije, Canada en nu al een tijd in Nederland. Na haar afstuderen op de Herman Brood Academie zal ze zich blijven ontwikkelen op muzikaal vlak.
39
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
HOMETOWN HORST Op mijn elfde verhuisde we terug naar Nederland. Horst beschouw is als mijn thuis, daar heb ik het langst gewoond. Toen ik jong was schreef ik al, maar ik begon met rappen toen ik zeventien was. Ik was daarvoor altijd bezig met sporten. Ik haalde veel kracht uit
NYN
rapteksten, daarom heb ik uiteindelijk besloten om te gaan rappen. Vrroeger zat ik met veel shit maar ik wilde daar nooit over praten. Muziek heeft mij geholpen om mijn gevoel
te uiten. Toen ik mijn eerste nummer opnam lag het me niet. Door mijn vriend, rapper Brada bong, ben ik toch doorgegaan.
PLU
Ik luisterde vroeger al veel naar hiphop. Bij Tupac, Bob Marley, Heather B en Michael
Jackson vond ik kracht, pijn, vrolijkheid en rebelsheid. Hun boodschap was voor mij
@nyn_plu
ontzettend inspirerend. Mijn muziek staat voor peace, love en unity. Ik deed vroeger best wel stoer maar eigenlijk was ik heel angstig. Ik wilde geen negativiteit. Tijdens het
@NYN-PLU
schrijven merkte ik dat vrede, liefde en eenheid centraal stonden in mijn muziek.
ONE OF THE GUYS
Ik denk dat veel meiden in de scene niet zo snel serieus worden genomen. Zelf sta ik hier
niet bij stil. Vanaf jongs af aan was ik al bezig met skateboarden en basketballen. Ik was altijd omringt door jongens. Ik merk het soms wel als we met een groep aan het rappen
zijn. Als ik bij een freestyle erg op dreef, zijn er jongens die op een gegeven moment niet
meer luisteren of het zelf al te graag willen overnemen. Het boeit mij dan niks, ik vind het sneu voor die jongens dat ze dat zo zien. Voor mij maakt het niet uit of je een man of vrouw bent, we zijn allemaal mensen.
NYN werkt momenteel aan een nieuwe plaat met diverse producers die de beats voor deze plaat tikken. Stay tuned!
49
MERU
HET BEGIN Ik wilde altijd al iets creatiefs doen, maar ik wist niet zo goed wat. Ik was veel aan het schrijven. Een vriend van me zei: “Meru, waarom ga je niet naar de Herman Brood Academie?” Toen dacht ik: waarom ga ik het niet gewoon proberen? Na mijn inzendingen mocht ik auditie doen en werd ik aangenomen. Door muziek heb ik mezelf zoveel beter leren kennen. Het vette aan muziek vind ik dat mensen gewoon naar je luisteren.
MESSAGE
Mijn teksten zijn zelfreflecterend en gaan over dingen waar ik mee zit. Ik schrijf ook over hoe ik de wereld wil zien. Nu wil ik bijvoorbeeld laten zien dat natuur echt belangrijk is, daar gaat mijn EP ook over. Ik wil positiviteit overbrengen met mijn muziek.
DE GAME
Ik merk dat ik soms minder serieus wordt genomen. In eerste instantie zijn mensen enthousiast als ze horen dat ik muziek maak. Ze associëren mijn werk vaak niet met hiphopmuziek. Ik weet niet of dat komt omdat ik een vrouw ben of doordat ik ook zing. Wat mensen er ook van vinden, ik blijf gewoon mijn ding doen.
TOEKOMST
Naast muziek kan men veel beeldmateriaal van mij verwachten. Ik wil nog mijn eigen EP opnemen, but I’m taking it slow. Binnenkort komt mijn site online met fotografie, kleding en schilderwerk. Ik heb zoveel verschillende interesses maar wil als kunstenaar gezien worden. De meeste creatieve uitingen maak ik als vocalist maar ik wil graag diverse kunstuitingen samenbrengen.
@meru-duijsens-quintana @meru_x
50
boysboysboys 51
FRESKU Roy Michael Reymound, beter bekend als rapper Fresku, is een van de grootste rappers van Nederland. In een cafĂŠ in Eindhoven konden wij hem nog voor de Ramadan interviewen. We spraken met hem over de machocultuur, sterke vrouwen, stoere straatboys, borstklopperij en zijn dochters.
Hoe zou jij de huidige hiphopscene
Wordt hiphop gedomineerd door
omschrijven?
mannen?
Het wordt steeds groter. Het draait steeds meer om
Ja zeker. Hiphop is een mannencultuur. Stoer
de buitenkant, inhoud komt op de tweede plaats.
doen is een zwakte van mannen, bij vrouwen
Wat ik tof vind is dat je niet meer spreekt van een
zie je dit niet zo. Door mijn twee dochters ben
subcultuur maar hiphop hoort nu gewoon bij de
ik zachter geworden, ik praat makkelijker over
popcultuur. De generatie na mij bewijst dat hiphop
mijn onzekerheden. Als mannen onzeker zijn
deze ontwikkeling verdient, dit is ook wat ik wilde.
kunnen ze groots gaan doen, het is een soort van
Het is een mooie, sterke ontwikkeling.
borstklopperij. Dat is ook wel de cultuur binnen de hiphop. Hiphop is ontstaan vanuit armoede, mensen die niks hadden en dit wilden verbloemen.
52
Doe bijvoorbeeld een bandana om van 25 cent, het
Waarom zijn vrouwen sterker?
wordt fashion en je bent iets. Zo werkt het vooral
Vrouwen zijn sterk omdat ze hun zwakte durven
onder de mannen in de hiphop cultuur. Een vrouw
te tonen. Mannen zijn zwak omdat ze alleen maar
binnen deze cultuur zal dat niet zo
willen laten zien dat ze sterk zijn. Muziek maak je
gemakkelijk doen. Vrouwen zijn meer geneigd
vanuit een bezieling. Het is een feit dat hiphop een
sneller mee te gaan in de onzekerheid van de man.
wereld is die gedreven wordt door mannen. De
Hierdoor zullen vrouwen hun eigen krachten niet
generatie na mij laat zien dat hier verandering in
makkelijk laten zien. Op deze manier blijven ze vaak
komt, er komen steeds meer hiphop vrouwen.
‘B-artiesten’. Veel vrouwen willen zich verhouden
Het gekke is dat veel mensen zich herkennen in
tot mannen. Als een man rapt over zijn bitches, dan
mijn teksten als ik niet mijn macho kant laat zien.
zie je dat een vrouw zichzelf die bitch noemt. Een van mijn lievelingsrappers is Lauryn Hill. Ik zie haar als een grondlegger in de hiphop, zij heeft mij
Wat denk je dat vrouwen kunnen toevoegen?
geïnspireerd om te schrijven. Ze laat zien dat
Vrouwen kunnen hun ‘zijn’ toevoegen. Hokjes
vrouwen eigenlijk sterker zijn dan mannen.
verdwijnen, kijk naar iemand als Young M.A. Stoere
Vrouwen moeten dit beseffen en in hun eigen
straatboys luisteren naar Young M.A. omdat ze
kracht durven te staan. Ze moeten zich niet willen
een gangster is. Tegelijkertijd zijn er veel vrouwen
verhouden tot de zwakte van mannen.
die naar haar luisteren om diverse redenen; er zijn
“Ze laat me zien wat voor mongool ik soms kan zijn, dat is belangrijk”
lesbische vrouwen die haar gewoon leuk en knap vinden, maar er zijn ook vrouwen die naar haar luisteren omdat ze ‘empowering’ is en haar mannetje staat in die wereld. Je ziet dat grenzen vervagen en dat het steeds minder gaat om het vrouw of man zijn. Ik denk dat vrouwen eerlijkheid en kwetsbaarheid kunnen toevoegen. Ik zie nu mijn vriendin voor me en bedenk wat zij voor mij betekent. Ze kan heel goed spiegelen, ze laat me zien wat voor mongool ik soms kan zijn, dat is belangrijk. De reden dat Beyoncé al sinds ‘96 of ’97 ieder jaar in de ‘charts’ staat is omdat ze gewoon een ongecensureerde vrouw durft te zijn. Zo iemand zouden we in Nederland ook nodig hebben, een vrouwelijke rapper van het kaliber Beyoncé.
53
Dat zou toch een van de beste rappers zijn? Ik ben
naar de top 50 van Spotify en dat proberen na te
echt op zoek naar een female artist die mij beweegt
maken. Ik denk dat we eerst onze eigen identiteit
en raakt op haar eigen manier, ik hoop deze vrouw
moeten begrijpen. Ik luister zelf veel naar Little
nog een keer te vinden. Het is heel gek want het
Simz. Zij is compleet zichzelf, ze doet niet
lijkt alsof vrouwen die rappen vroeg of laat onzeker
Amerikaans en stoer. Je proeft de straten van
worden en zich willen verhouden tot die bullshit
Londen als je naar haar luistert. Als ik bijvoorbeeld
waar mannen mee bezig zijn.
Lil Kleine zie, zie ik daar Justin Bieber in terug. Dat is gewoon hoe wij het hier doen. Ik denk dat de industrie het een beetje pusht.
Zou het daaraan liggen of kan het ook de omgeving zijn? De industrie is een belangrijke factor. Kijk naar
Ben jij er zelf bewust mee bezig hoe je een
Sevdaliza, zij is geen rapper maar wel een vrouw
vrouw neerzet in jouw tekst?
die heel eigenzinnig is. Ze maakt alles vanuit haar
Het hangt ervan af. Ik ben ook een mens, we zijn
ziel en haar creativiteit, ze blijft eigenwijs en koppig
allemaal imperfecte wezens en ik heb ook mijn
en doet waarin ze gelooft. Sommigen vinden het
jongere jaren gehad. Ik heb relaties gehad die mij
vaag en ‘arty’, maar ze doet wat ze wil en dat doet
heel veel pijn hebben gedaan. Dat zijn littekens
ze goed. Je hebt continuïteit en kwaliteit nodig en
geworden waar je vanaf moet blijven. Ik weet dat ik
het is de kunst niet te bezwijken onder de druk van
vrouwen door mijn ervaringen en verleden wel eens
de industrie of de mannenwereld. Een vrouw die bij
verkeerd neerzet, daar ga ik niet over liegen.
zichzelf blijft en niet die bitch is.
Uiteindelijk ben ik me ervan bewust dat dit met mij te maken heeft en niet met de vrouw.
Wat is volgens jou het verschil tussen Amerika en Nederland als het gaat om vrouwen in de hiphop? Je moet begrijpen dat niet alleen in de muziek, maar
@fresku040
ook in de filmindustrie en fashion, wij Amerikanen kopiëren. Dat zit in ons. Onze vetste films doen het niet goed in de cijfers en onze goede films hebben we gekopieerd. Blijkbaar wil de massa dit zien. Dat vertaalt zich ook in de hiphop. Het lijkt alsof de producers van deze generatie alleen maar kijken
54
Heeft het krijgen van kinderen invloed gehad
Kom je vrouwen tegen in de hiphop industrie
op je werk?
die offstage werkzaam zijn?
Ja, heel veel. Ik schrijf nu over hele andere dingen. Ik
Er zijn veel vrouwen die mij helpen en steunen. De
heb een nummer, dat heet Eva en daarin beschrijf ik
persoon die de Spotify playlist bepaalt is een vrouw,
eigenlijk twee vrouwen. Het staat symbool voor de
bij Topnotch heb ik zes vrouwen die met hart en
vrouw wereldwijd en de vrouwen die tekort worden
ziel iedereen helpen. Ik heb natuurlijk Lieke, mijn
gedaan in de wereld. Over hoe elke vrouw in haar
vriendin. Iedere dag ben ik met Niek, zij doet de
natuurlijke vorm kracht heeft en wat wij als mannen
boekingen. Als ik ergens een show heb en er zijn
daaraan hebben. Ik ben er heel erg mee bezig maar
belangrijke zaken dan heb ik ook vrouwen die mij
ik zeg je eerlijk dat ik ook bang ben. Mijn grootste
helpen. Vrouwen hebben gewoon die kracht, ik kan
angst is dat mijn dochters in een wereld opgroeien
niet eens uitleggen wat die kracht is. Geloof me: de
waarin mannen domineren. De zelfverzekerdheid
wereld is anders voor een man zonder een vrouw.
en kracht die de kinderen in zich hebben, moeten
Als ik zakelijke gesprekken met guys heb dan is de
ze ook hebben als ze achttien of negentien zijn.
spanning om te snijden en krijgt niemand iets voor
Niemand mag dat kapot maken. Mijn hart gaan
elkaar. Er zijn dan te veel ego’s in het spel. Ik neem
ze vroeg of laat sowieso breken. Ze moeten zo
Niek of Lieke mee naar die gesprekken en je merkt
sterk zijn dat ze zelf blijven kiezen ook al breken
gewoon dat een vrouw de ego’s kan neutraliseren.
ze hiermee mijn hart. Dit moet geen belemmering
Dat kunnen mannen echt niet. Ik kan het proberen,
voor ze zijn want dat zou mijn hart pas echt breken,
desnoods cursussen volgen, maar ik weet dat dit
snap je? Samen met de moeder zorgen we dat ze
niet in mij zit. Wanneer iemand met een enorm ego
eigen keuzes blijven maken. Mijn dochters laten me
tegenover mij zit, switch ik automatisch. Als ik
anders schrijven en anders luisteren naar muziek. Ik
dit interview had gehad met mannen had ik hele
luister nu bijvoorbeeld heel anders naar Yung Boys.
andere antwoorden gegeven. Heel het beeld dat
Ze rappen op een bepaalde manier over vrouwen,
ontstaan is in de hiphop heeft te maken met onze
dan denk ik: wacht maar, wacht maar.
tekortkomingen als man. Daarom zou ik willen vragen aan onze vrouwelijke artiesten om daar niet aan toe te geven. We hebben hen juist nodig, het gaat erom dat je unapologetic jezelf bent.
55
“Als ik zakelijke gesprekken met guys heb is de spanning om te snijden�
56
S10 Stien den Hollander is zestien jaar en geboren en getogen in Hoorn. Haar muziek
In april 2017 dropte ik mijn eerste hiphop track via Soundcloud, genaamd Chimi. Veel mensen om
is real en op het randje van gek. Met haar
mij heen zeiden dat ik moest wachten met muziek
alter ego S10 timmert ze hard aan de weg
maken omdat ik zo jong ben, maar ik heb iets nodig
om naam te maken in de Nederlandse hiphopscene.
wat mij gaande houdt. Ik zit op de middelbare school. In mijn omgeving zijn mensen bekrompen en tevreden met wat ze hebben. Dat is de reden dat ik mijn eigen ding heb gecreĂŤerd, ik wil mezelf kunnen expressen. Anders trek ik het echt niet. Mijn opvoeding heeft hier ook zeker aan bijgedragen. Ik ben op een vrije manier met diverse culturen opgegroeid. Het kon nooit gek genoeg. Jongeren in Hoorn snappen dat niet maar ik houd er enorm van.
57
FLATBUSH ZOMBIES Ik zou sowieso wel met mannelijke hiphop artiesten samen willen werken. Zo staat er al een studiosessie met Yung Internet gepland en een samenwerking met Black Acid. Het lijkt me ook dope om met iemand zoals Lil Kleine muziek te maken. Hij is best commercieel en S10 is dat juist helemaal niet. Ik heb trouwens een sick verhaal! Ik weet ook niet hoe dit precies is gebeurd. Een tijdje terug was ik bij het concert van Flatbush Zombies. Er werd heel veel geblowd in de zaal en daar kon ik niet zo goed tegen. Net voor het einde van de show ging ik buiten bij Paradiso zitten. Ik had geen idee dat het een soort backstage area was. Ineens kwamen de mannen van Flatbush Zombies naar buiten. Ik raakte in gesprek met een van de rappers, Erik Arcelliot, en hij gaf mij zijn contactgegevens. Hij vond mijn vibe heel sick en wil graag een keer samenwerken. Na mijn examen wil ik dan ook naar Amerika om muziek te maken met hem.
59
“Ik maak
muziek, dat is wat ik wil. Of het nou kan of niet, ik ga er toch wel mee door” INSPIRATIE
S10 IN 10 JAAR Ik maak muziek, dat is wat ik wil. Of het nou kan of niet, ik ga er toch wel mee door. Ik doe het deels ook voor de mensen om mij heen. In Hoorn leven mensen best wel opgesloten. Ze vervelen zich. Als ik iets kan neerzetten waar andere mensen ook op mee kunnen liften, zodat hun leven ook iets cooler wordt, dan vind ik dat fijn. Ik hoop dat S10 over tien jaar in de hiphopscene op dezelfde hoogte staat zoals een rapper als Bokoesam. Het voordeel daaraan is dat niet iedereen je kent, dus er is niet overal chaos en gekte waar je komt, maar je kunt wel alles flikken. Dat is wat ik wil over 10 jaar.
Mijn inspiratie haal ik uit alles wat om mij heen gebeurt. Net zat ik in de trein en zag ik een baby
S10 is voor iedereen. Of je nou 40 bent en iedere
huilen. Ik zag de moeder struggelen en dat raakt
avond een wijntje drinkt omdat je alcoholist bent
me dan. Als ik op een feest kom en ik zie mensen
of wanneer je nou fucking 13 bent en niet weet
coke gebruiken kan ik ook een inspiratieboost
wat je met je puberteit aanmoet. Dat is S10.
krijgen. Maar ook gewoon bij mijn eigen shit, als ik bijvoorbeeld ruzie heb met mijn ma. Door zulke gebeurtenissen ontstaan mijn teksten. Rokia Traore is sowieso mijn grote vrouwelijke inspiratiebron. Als we vroeger in de auto ergens naar toe gingen zette mijn moeder altijd haar CD op. Ik kon dat helemaal meezingen, ook al was het een andere
@s10dh
taal. Zij heeft mij geïnspireerd om muziek te maken.
@s10dh
60
CAROLIEN Carolien is het gezicht achter de tekeningen van vele hiphop artiesten. Ze is twintig jaar en geboren en getogen in Deventer. Dit tekentalent start volgend jaar op de Hogeschool van de Kunsten Utrecht aan de opleiding Fine Art. Op de middelbare school stak ze qua tekenskills al boven de andere leerlingen uit. Tegen het einde van haar middelbare schoolcarrière kwam ze er dan ook achter dat ze het creatieve werkveld in wilde. @carolienww
wesselink
61
“What a wizard I am, bitch I’m the man Don’t be scared give me your hand Take you to Wonderland Man this really ain’t in the plan, but fuck all your plans Let’s go Come here” LITTLE SIMZ - PICTURE PERFECT
62
“I’m the B-A-D-D-E-S-T Chick in the game - what the fuck I gotta spell it out? I keep it G-A-N-G-S-T-A What more can I say - what the fuck I gotta spell it out? BK’s finest, straight out the S-T-U-Y And the girl stay fly - yo what the fuck I gotta spell it out? It’s the Q-E-double-E-N B-double-E Hoes wanna be me - what the fuck I gotta spell it out?’’ 63
LIL’ KIM - SPELL CHECK
“With my little titties and my phat belly I could take your man if you finna let me It’s a guarantee that he won’t forget me My body little, my soul is heavy My little titties be bookin’ cities all around the world” PRINCESS NOKIA - TOMBOY
64
Outta Love Imara (17) en haar moeder Meerle (45) en zijn allebei gek op muziek. Als ik binnenkom in de woonkamer valt mij als eerste de enorme collectie van gitaren en platen op. Dit huis ademt muziek, Imara is hiermee opgevoed. Met hun gedeelde BESTE ALBUM/TRACK IMARA: The Notorious B.I.G - Ready To Die MEERLE: de albums van The Notorious BIG en Salt ‘N Pepa. IMARA: 1. The Notorious B.I.G 2. Kendrick Lamar 3. Tupac MEERLE: Miss Dynamite Snoop Dogg Odissee
65
passie over hiphop spreek ik moeder en dochter op hun zonnige balkon in hartje Rotterdam.
e
Wat vinden jullie van de nieuwe ontwikkelingen in de hiphop?
Hoe is de love ontstaan voor hiphop?
MEERLE: Ik mis diversiteit, misschien
IMARA: Als we vroeger op vakantie gingen, nam ik mijn
komt dat door deze tijd. Alles wordt
CD-spelertje mee. Mijn moeder maakte CD’s voor me met muziek
gehyped. Er zijn nu veel meer
van bijvoorbeeld Kelly Rowland en Snoop Dogg. Ik luisterde daar
mogelijkheden om underground muziek
al als meisje van zes naar. Ik ben zo blij dat ik dit van huis uit mee
te ontdekken. Nu is het niet meer zo
heb gekregen.
spannend, tien jaar geleden was het
MEERLE: Het begon voor mij al in de jaren ‘80. Ik ging uit in
veel interessanter.
Utrecht, waar een tent was waar ook veel hiphop en oude soul
IMARA: Het is bijna hetzelfde als
werd gedraaid. Ik voelde me daar meteen thuis. Daarnaast gaf ik
popmuziek geworden. Iedereen luistert
les op een multiculturele school in Rotterdam waar ik Funx had
nu hiphop. Ik vind de stijl van vroeger
opstaan in de klas. De kinderen waren daar erg mee bezig en ik
veel mooier, nu heb ik het gevoel dat
vond het ook steeds leuker om naar te luisteren.
iedereen stoned of dronken op het podium staat. MEERLE: Het is ook een image die nageleefd wordt, dat hoort er ook bij. Het was vroeger een manier om je af
Beste concert?
te zetten.
IMARA: Het kan helaas niet meer, maar ik had heel graag The
IMARA: Maar de hiphop van vroeger
Notorious B.I.G. willen zien. Zijn flow en hoe hij zijn levensverhaal
is wel gebaseerd op soul en andere
vertelt door middel van rap vind ik ontzettend interessant.
muziekgenres. De nieuwe generatie
MEERLE: Ik ben ooit naar de Beastie Boys geweest in Den Haag,
heeft naar mijn idee die invloed minder gehad, waardoor het voor mij wat leger klinkt. MEERLE: De commercie speelt nu een grote rol. Op de popacademie leer je alle elementen om een goede hit te kunnen schrijven. Het gaat daarin niet meer per se om de muziek of om de teksten en dat is funest voor de
zij hadden enorm veel energie. Er was chaos op het podium, maar het was een georganiseerde chaos. We stonden helemaal vooraan en eigenlijk was de grote zaal om ons heen ongezellig, maar daar hebben wij niet op gelet. Er lag een vloerkleed en het was net alsof je bij ze in de huiskamer was. In New York heb ik ook Public Enemy en Salt ‘n Pepa gezien; dat was echt een fantastische show. Het was een free concert in een achterbuurt, maar het was een belevenis om daar bij te zijn.
creativiteit.
66
I am Aisha
De naam die je vaak hoort vallen in de
Mijn ouders maken beiden muziek, dus ik ben
Nederlandse hiphopscene is die van I
daarmee opgevoed. Toen ik ouder werd ben ik met
am Aisha. Haar track ‘Zulke Dingen Doe
vrienden gaan jammen en heb ik verschillende
Je’ leverde haar een gouden plaat op en
dingen met ze opgenomen. In 2009 wist ik dat ik
daarmee heeft ze haar stempel weten te
fulltime met muziek bezig wilde zijn en begon ik
drukken op de Nederlandse hiphopscene.
met liedjes schrijven, die in 2010 naar buiten zijn
Een vrouw met ambitie waarvan we, zowel in
gebracht. Inspiratie voor mijn liedjes haal ik echt uit
binnen- en buitenland, nog veel gaan horen.
alles; van vrienden, kennissen tot films en boeken. Ik heb ook vrouwelijke inspiratiebronnen zoals Anouk en Rihanna. Vroeger genoot ik ook echt van artiesten zoals Tina Turner en Madonna.
@iamaishabetch 67
ZULKE DINGEN DOE JE De scene wordt steeds groter en ik ben als artiest heel erg gegroeid toen het nummer ‘Zulke Dingen Doe Je’ uitkwam. Dat lied heeft verandering in mijn carrière gebracht. Ook andere nummers hielpen mij groeien, maar dit nummer is echt een succes geworden. Ik vind het belangrijk dat vrouwen iets te vertellen hebben. Ik verwerk zelf altijd sterke momenten van vrouwen in mijn teksten, zodat ze daar kracht uit kunnen halen. Als er in liedjes over liefdesverdriet wordt gerapt, worden mensen daar alleen maar depressief van. Voor mijn nummers heb ik nog nooit met vrouwen samengewerkt. De scene wordt gedomineerd door mannen.
die dat willen, maar zij hebben misschien niet de mogelijkheden hiervoor. Ik heb zelf een studio thuis en ben bij het begin begonnen.
Los Angeles Over vijf jaar zie ik mezelf in het buitenland. Ik wil heel graag naar L.A. om te kijken wat ik daar kan doen. Dan hoop ik dat er in Nederland zo veel topvrouwen zijn dat ze mij niet eens missen. Ik denk dat het wel goed komt, er zijn nu ook veel nieuwe meiden getekend bij Top Notch. Zo kunnen we met samen onze positie versterken. In de toekomst lijkt het me gaaf om met Anouk, Tory Lanez of SteffLon Don samen te werken. Voor de meiden die de stage willen pakken heb ik ook advies: blijf in jezelf
VROUWEN IN DE SCENE De manier waarop vrouwen worden beschreven in teksten vind ik niet erg. Het is kunst. Ik voel me totaal niet beledigd, gekleineerd of minder want ik
geloven, ondanks dat anderen het misschien niet zien. Wees niet bang, schrik niet van iemand die nee zegt, gewoon doorgaan. Je kunt alles als je er hard voor werkt.
weet dat het niet over mij gaat. In de samenwerking met mannen merk ik wel dat mannen anders met elkaar omgaan dan met mij, maar het is niet vervelend. Ik stel mezelf zo op dat ze me wel serieus moeten nemen. Ook al houden ze niet van mijn muziek, ze respecteren het wel. Ik weet niet waarom ik zo weinig vrouwen in de scene zie. Muziek maken is natuurlijk meer dan gewoon een studio ingaan, een nummer uitbrengen en een clip schieten. Daar kom je pas echt achter als je het zelf doet. Ik denk dat vrouwen nog vaak denken dat ze bij iemand in de studio moeten kunnen opnemen,
“De manier waarop vrouwen worden beschreven in teksten vind ik helemaal niet erg. Het is kunst”
maar je kunt het ook zelf doen. Er zijn wel vrouwen
68
LIEKE DE BOER Kun je vertellen hoe je in het werkveld terecht Lieke en haar vriend Roy (Rapper Fresku) veroveren samen Eindhoven. Toen Lieke nog maar zeventien jaar oud was organiseerde ze haar eerste hiphop feestjes. Zij heeft voor de grootste organisaties in Nederland gewerkt. Sinds 2014 runt ze ‘Statement Agency’ en biedt zij talentvolle creatievelingen de kans om meer kleur te brengen in het muzieklandschap van Nederland en België.
bent gekomen? Ik heb altijd in de muziekindustrie gewerkt. Toen ik een jaar of zeventien was heb ik mijn eerste hiphop feest georganiseerd. Hier in Eindhoven waren dit altijd illegale feestjes. Deze muziek vond ik heel tof. Op een gegeven moment ging een vriend van me een evenement organiseren in het beursgebouw. We wilden graag rappers laten komen, de echte oldschool hiphop. Die vriend had connecties met Afrika Bambaataa van de Zulu Nation en Big Daddy Kane. Zij hebben tijdens dit evenement opgetreden. Voor mij was het toen nog een hobby. Veel b-boys en b-girls kwamen uit alle hoeken van de wereld om daar te dansen. Door deze ervaring kwam ik erachter dat ik verder wilde in de evenementenbranche en ben ik een tijd feestjes gaan geven in een kroeg. Ik was toen achttien of negentien
69
jaar. In die tijd kwam ik de baas tegen van ‘Extrema’,
Was het liefde op het eerste gezicht?
hij vroeg of ik voor hem wilde werken. Daar heb ik
Ja, dat kun je wel zeggen. In die tijd had ik ook net
de communicatie en marketing op me genomen.
getekend voor een project in Amsterdam, daar heb
Later werd ik directrice van ‘Extrema Outdoor’
ik voor de tv en radio gewerkt. Wij waren te verliefd
en heb ik samen met mijn baas Solar opgezet.
en wilden gewoon samen gaan werken. Op en
Mijn werkzaamheden waren het uitwerken van
neer reizen werkte voor mij niet. Ik heb mijn baan
concepten en het oppakken van projecten.
opgezegd en ben het management van Roy gaan doen, toen ontstond ook ‘Statement Agency’. We
En daarna?
zijn hier samen ingestapt.
Na twee jaar kreeg ik een baan aangeboden bij
Roy: Wij noemen het zelf echt nooit managen.
Strijp-S. Dat is het nieuwe creatieve en culturele
Ik vind het ook raar als iemand anders dat zegt, je
hart van Eindhoven, het staat op een oud
bent eigenlijk samen een artiest. We hebben ervoor
industrieterrein van Philips. Ik mocht bij Solar altijd
gekozen om alles samen op te zetten. Hierdoor ben
hiphop programmeren. Artiesten als Jazzy Jeff
ik weer in de hiphopscene gedoken. Dit was
stonden op de line-up, dit maakte mij gelukkig.
noodzakelijk voor Fresku maar ook omdat ik er
Toen dacht ik al: dit moet het zijn, hiphop op
behoefte aan had. Om een lang verhaal kort te
festivals. Dat was toen nog niet zo vanzelfsprekend.
maken; het is door de liefde zo gelopen.
Voor mij was dit een heel belangrijk moment. Ik besefte wat hiphop met mij deed. Vervolgens heb
Merk je dat je als vrouw minder snel serieus
ik voor een corporatie een ander project gedaan
wordt genomen?
op Strijp-S. Ik mocht toen de programmering doen
Nee, absoluut niet! Het ligt aan de persoon of
van het Klokgebouw en het Ketelhuis. De gemeente
je serieus wordt genomen. Er zijn wel veel grote
wilde ‘urban’ als een soort citymarketing strategie
partijen in deze industrie: Mojo, Appelsap en de
neerzetten. Alle urban-artiesten kwamen daar bij
jongens van Encore hebben het heel goed gedaan.
elkaar. Toen ontmoette ik Roy en die was enorm
Dat weten ze, dus als je tegenover ze zit moet je
urban natuurlijk hahaha!
wel een goed verhaal hebben. Dat heeft niks te
*Roy onderbreekt*: Ik bemoei me niet met deze.
maken met vrouw of man zijn, maar met het feit
Hij had een kantoorruimte nodig en hij kwam op
dat je je ervan bewust bent dat je deze industrie ook
het perfecte moment. Het was belangrijk dat er
kunt sturen.
mensen gevestigd waren die affiniteit hadden met hiphop. Ik had een gesprek met hem en dat klikte.
70
Kom je ook vrouwen off-stage tegen?
een goede balans vinden. Het gaat langzaamaan
Ja zeker, bijvoorbeeld Valentine van Topnotch en
beter. Ik zit in een andere energie flow. Het is
Bregje van SPEC. Ik merk ook dat er steeds meer
wennen dat je wel de ambitie hebt, maar dat je
vrouwen in deze wereld zijn, zoals Angelique
lichaam minder kan.
van 3FM. Zij werkt aan de achterkant en aan de voorkant, daardoor is zij een krachtige pijler. Dat is
Word je wel eens geconfronteerd met je
iets wat soms gemist wordt: krachtige vrouwen die
vrouwelijkheid in je werk?
op de voorgrond staan. Ik zal zelf ook nooit op de
Ik heb dat eigenlijk nooit gehad, nee. Roy, heb jij wel
voorgrond treden, het is niet mijn ambitie. Maar
eens gemerkt dat het uitmaakt dat ik een vrouw
het is wel goed als hiphop meer vrouwen op de
ben?
voorgrond krijgt en dat hoeven niet per se rappers
Roy: Ja er zijn wel situaties geweest. Het komt ĂŠĂŠn
te zijn. Het is belangrijk dat vrouwen ook onderdeel
op de tien keer voor, negen keer werkt jouw goede
zijn van het representen.
karakter juist bevorderend. Het kan wel eens lastig zijn, dan moet ik als man ook mijn ego aan de kant
Waar zie jij jezelf en Statement Agency over
zetten. Ik moet zakelijk blijven maar tegelijkertijd
tien jaar?
wordt mijn vrouw niet gerespecteerd.
Ik vind het belangrijk dat we met ons team een
Ik sta er niet zo bij stil dat het te maken kan hebben
krachtig platform blijven en dat we van ons laten
met mijn vrouwelijkheid. Ik denk altijd dat het mijn
horen. Ik merk nu al dat er vanuit heel Nederland
karakter is, dat ik op een bepaalde manier niet zo
liefde komt. We hebben veel talentvolle mensen.
hard wil zijn in het werk dat ik doe. Ik wil gewoon op
Ik vind het interessant om samen vanuit Eindhoven
een zachte manier zaken doen en laten zien dat het
te werken. Ik wil niet alles ophangen aan wat er in
ook zo kan. Er zijn veel mensen in deze industrie die
Amsterdam gebeurt. Wat ik tof zou vinden is dat
het nodig vinden om hard te zijn in het werk.
kleur, zowel in muziek als in cultuur, veel meer
Roy: Wij hebben altijd geloofd in oprechtheid.
samensmelt en dat hierin een nieuwe generatie
We kunnen met veel partijen werken en op ze
opstaat. Misschien kunnen wij ons steentje daaraan
bouwen. Ze voelen voor ons bijna als familie. Als wij
bijdragen.
in Amsterdam zouden zitten, waar het veel meer draait om buitenkant en ego, zou het er anders
Hoe is het om moeder te zijn en een bedrijf te runnen? Ja moeilijk. Alisha (het dochtertje van Roy) is altijd in ons leven. Ze is fulltime bij ons. Ik ben pas een half jaar geleden bevallen van ons kind en ik moet nog
71
uitzien.
“Wat ik tof zou
vinden is dat kleur, zowel in muziek als in cultuur, veel meer samensmelt�
Lieke Roy vader van Roy
72
73
Let’s have a word with ...
annabel De Nijmeegse Annabel draait pas een jaartje, maar sinds ze zich kan herinneren is ze al met muziek bezig. Daarnaast runt ze met een mannenteam het bedrijf NooN, een samensmelting van diverse kunstenaars. Onder deze naam worden onder andere hiphop feestjes georganiseerd. Ik ben altijd bezig met muziek. De NooN-boys zeiden op een dag: “Annabel, je moet echt gaan draaien.” Op een gegeven moment hebben ze mij gewoon op de line-up gezet en ik moest het maar uitzoeken. Vanaf dat moment ben ik gaan oefenen. Zonder hun had ik het nooit gedaan. Het is de beste keuze die ik ooit heb gemaakt. Ik ben nergens perfectionistisch in, ik ben echt een slons. Als ik draai zorg ik echter dat ik twee USB’s heb en het liefst ook twee koptelefoons.Toen ik begon waren er niet echt feestjes in Nijmegen die wij vet vonden. Wat doe je dan? Dan ga je het zelf organiseren. Ik denk dat we een goede combinatie hebben van mensen: we hebben kunstenaars, fotografen, filmmakers en DJ’s. Daarnaast zijn we bezig met het opbouwen van een agency. Ik ben de enige vrouw in het team. Dit vind ik eigenlijk wel fijn. Ze zeggen het recht in mijn gezicht als ze iets niet tof vinden. Vrouwen kunnen daar soms nog omheen draaien of achter je rug om praten. In de zakenwereld heb ik eerlijkheid echt nodig. Zodra ik zeg dat ik hiphop draai, associëren mensen dat met Ronnie Flex. Ze gaan er vanuit dat ik cool probeer te doen. Iemand kwam ook een keer verbaasd naar mij toe na een gig: “Zo, je kunt echt draaien?!” Dan hoor je gewoon dat iemand ervan uitgaat dat ik alleen een knopje aanzet en een playlist laat afspelen. Ik merk dat dit sneller wordt
ALL TIME TRACK No Fear - O.G.C. ALL TIME SHOW Odd Future 2012 (en Anderson Paak bij Lowlands 2016) ALL TIME LINE “Learn the rules like a pro, so you can break them like an artist.” Pablo Picasso ALL TIME ARTIST Freddie Gibbs favorite rapper. Op het gebied van draaien The Gaslamp Killer. ALL TIME FEMALE Azealia Banks, Patti Smith ALL TIME PURCHASE Thundercat - Drunk ALL TIME GRAM @fuckjerry en @hiphopphotomuseum
@djannabel
verwacht bij vrouwen dan bij mannen. Ze gaan ervan uit dat mannen sneller het technische gedeelte onder de knie hebben. Ik heb wel het idee dat meer vrouwen bewuster met de emancipatiegolf bezig zijn. Dat is een goede ontwikkeling. Eigenlijk is het toch belachelijk dat we hier nog steeds mee bezig moeten zijn?
74
HAJAR De 22-jarige Hajar heeft de grootste hiphop artiesten voor haar camera gehad. Van kinds af aan luistert ze al naar hiphop. Toen ze met haar studie Fotografie begon aan de Utrechtse Kunstacademie is ze gestart met het backstage fotograferen van hiphop artiesten. Dit was volgens Hajar het juiste moment om haar liefde voor hiphop te combineren met haar passie voor fotograferen.
Hoe ze dit voor elkaar krijgt? De hiphopscene is volgens Hajar sowieso een toegankelijke wereld in vergelijking met de popcultuur. Tot dusver is Hajar nog nooit afgewezen, met als resultaat artiesten zoals Princess Nokia, Lil Yatchy, Swae Lee, Skepta en Abra voor haar camera. @hajarbenji @youngthugaspaintings
75
benjida
LIL YACHTY
76
77
PRINCESS NOKIA
A
SWAE LEE
78
79
RICH THE KID
KID
UTPLAY
Check de Outslick playlist OUTPLAY #1 @ Spotify for our favorites.
KODIE SHANE SAD FT. LIL’ YACHTY
Kodie schreef deze track op dertienjarige leeftijd. It ain’t bad to be sad. Lil Yachty springt op de track en laat zich van zijn gevoelige kant zien.
NADIA ROSE SKWOD
Deze track is afkomstig van Nadia’s recente album ‘Highly Flammable’. In de track zet ze zichzelf centraal en gooit ze de hardste lines.
NONAME DIDDY BOP FT. RAURY & CAM O’BI
Noname is een Amerikaanse poet en hiphop artist. Ze brak door met haar album Telefone.
RAPSODY 2 AM FT. AB SOUL
2AM is een van de tracks van Rapsody’s EP ‘Crown’. Deze laidback track is de derde samenwerking tussen deze female artist en Ab-Soul.
80
c o e l y 81
c o e l y
Met haar sprankelende persoonlijkheid steelt ze menig hart van de Belgen en nu ook van de Nederlanders. Drie jaar lang heeft ze gewerkt aan haar nieuwe album ‘Different Waters’, haar kroonwerk waarin ze een nieuwe sound laat horen. Kun je iets over jezelf vertellen? Mijn roots liggen in Congo, mijn moeder is Congolees. Ik ben in België geboren. Toen ik klein was ben ik begonnen met het maken van muziek. Het zat sowieso al in mij, ik luisterde altijd naar melodieën en ik pakte dat snel op. Mijn moeder was dirigent van een kerkkoor en later heb ik zelf ook in de kerk gezongen. Ik ben opgegroeid met hiphop, R&B en pop; alles wat op MTV kwam in de jaren 2000. Ik keek naar Alicia Keys, Beyoncé, Mariah Carey, Destiny’s Child, Whitney Houston en Aaliyah. Dat was gewoon die area. Ik wilde ook zo rappen en zingen. Op die manier heb ik Engels geleerd; door veel naar die nummers te luisteren. Ik begon daardoor te zingen en af en toe te schrijven. Voordat ik rapper was zong ik, dat was mijn ding.
82
Hoe ben je dan begonnen met rappen? Ik ben naar een jeugdhuis gegaan en daar heb ik mijn huidige producer leren kennen. Hij was daar sociaal werker, ik was toen zestien. Hij gaf daar een muziekworkshop, er waren ook jongens uit de buurt aan het rappen en schrijven. Die jongens zeiden: “Coely, rap een keer iets voor ons, probeer het gewoon.” Ik zei in eerste instantie: ‘’Nope, not my thing”, maar ze wilden het horen. Toen koos ik de track ‘Moment For Life’ van Nicki Minaj. Ik was heel timide, niet nerveus, maar gewoon verlegen aan het rappen. Toen zeiden mijn producers van: ‘’Jo, doe het nog eens en nog eens, come on.’’ Ineens begon ik te roepen in de mic: “I fly with the stars in the skies”, en toen begon ik harder en harder te spitten in die mic. Zingen is echt iets anders; je bent gelukkig of je bent sad; het is een liefdevol gevoel. Maar rappen doe je met zoveel woede, emoties, adrenaline en energie. Het kwam er ineens allemaal uit, sindsdien ben ik niet meer gestopt. Toen was ik zestien, nu ben ik 23.
83
“Als ik zeg dat zij dat niet mogen doen, dan ben ik geen hiphop”
Wat betekent hiphop voor jou?
nu vergelijkt met de EP van vroeger, hoor
Hiphop is life. Hiphop is iets groters dan
je een groot verschil in mijn stem. Het is
ons allemaal. Voor mij is het liefde, woede,
vrouwelijker, vaster en zwaarder geworden.
politiek met een goede ritmische beat,
Ik roep nu niet meer, ik rap. We maken alles
melodie, en flow. Ook als je ziet waar het
zelf, mijn drie mannelijke producers en ik.
vandaan komt, de geschiedenis. Vroeger
We motiveren en helpen elkaar. Ik heb drie
was er storytelling, mensen vertelden wat ze
jaar aan dit album gewerkt, waarvan ik een
mee maakten. Daarna is dat overgegaan naar
jaar werk in de prullenbak heb gegooid.
gangster rap, zo van: dit is ‘what’s happening
Het level dat we hadden bereikt vonden
in the streets’. Later is iedereen daar een
we niet goed genoeg, dus we zijn opnieuw
eigen weg in gaan vinden; dit is mijn verhaal,
begonnen. We hebben drie jaar geen zonlicht
dit is wat ik meemaak. Ik zie het als een
gezien.
uitlaatklep. Ik kan ook relaten met de cultuur, de meeste rappers zijn donker, daardoor
Wat vind jij van hoe mannen over
luister ik er sneller naar.
vrouwen rappen? Als ik zeg dat zij dat niet mogen doen, dan
Hoe heb je jouw muziek uitgebracht?
ben ik geen hiphop. Ik luister ook naar ‘Bad
Ik zat in de studio met mijn producers terwijl
and Boujee’ van Migos. Come ‘on. Ik denk
ik ook nog naar school ging. Ik had in die
er zo over; iedereen heeft zijn eigen stijl.
tijd ook shows. Het was niet altijd makkelijk
Sommige mensen vinden dat vrouwen meer
om dat te combineren. Toen ik klaar was
gerespecteerd moeten worden, daar ben ik
met school heb ik op heel veel festivals in
het ook mee eens, maar muziek is muziek.
België opgetreden. Daarna heb ik gewerkt
Als je de beat of de vibe voelt dan ga je
aan een nieuw album ‘Different Waters’ dat
daarin mee. Elke artiest is uniek omdat hij/
nu uit is. Elke dag heb ik in de studio gezeten
zij het op een eigen manier brengt. Ik ben
om te oefenen: zingen, rappen, verses en
opgegroeid met 50 Cent en Nelly, bij mij zit
refreinen verzinnen, beats maken, inspiratie
het er gewoon in.
opdoen en samples zoeken. Ik was constant bezig. Oefening baart kunst. Als je het album
84
Waar schrijf jij over?
verspreiden naar het buitenland. Dat is voor mij
Over mijn eigen leven. Gister (8 juni j.l. [red.]) is de
het verschil tussen Nederland en België; hier zijn
videoclip van de track ‘Celebrate’ uitgekomen. Veel
er meerdere talen en in Nederland is er in principe
mensen kijken naar de clip en voelen de vrolijke
maar een taal.
vibe maar luisteren niet naar de lyrics. We hebben het thuis niet makkelijk gehad, maar we probeerden
Wie is een groot voorbeeld voor jou?
het altijd om te vormen in iets positiefs. De kleine
Ik weet niet of jullie met Kanye West zijn muziek
dingetjes; lachen in huis, muziek op zetten, dansen,
zijn opgegroeid, maar ik heb alles gevolgd. I was
die gaven ons de kracht en positiviteit. De tekst is
there. Kanye heeft veel meegemaakt en dat heeft
zwaar maar met de vibe klopt het voor mij. Toen
hij geaccepteerd. Ik was een groot fan omdat ik de
ik zestien was heb ik op mijn school gewerkt.
vibe voelde van zijn muziek. Voor mij is hij een van
Daardoor verdiende ik geld om mee te nemen naar
de grootste, zijn productie is geweldig. Hij is de guy
huis. Ik ging er niet heen met de instelling: “Oh nee
die dingen doet waar al die artiesten over nadenken
ik ga naar school en daarna moet ik nog werken
maar niet durven of kunnen. Hij brengt elke keer
omdat we weer niks hebben.” Nee! Ik dacht: “Yeah ik
een nieuwe stijl en iedereen volgt het, Kanye is
ga naar school, ik ga gewoon werken samen met de
koploper. Eerlijk, ik ben iemand die oor heeft voor
conciërge.” Dan was ik blij als ik naar huis ging met
muziek en naar alle details luistert. Alles van toen
twintig euro in mijn zak. Ik ben heel positief. Ik denk
tot de dag van vandaag check ik van hem. Ik let
ook wel dat het niet makkelijk is geweest voor mijn
dan op wat er is veranderd en wat er is gebleven. Ik
moeder. Ze is heel sterk, ze hield altijd haar rug recht
zweer het je, als jullie tijd hebben; pak een dag en
ondanks alles wat ze heeft meegemaakt.
ga al zijn albums checken.
Zie jij een verschil tussen Nederland en België qua hiphop? Ja, in Nederland zijn jullie al lang bezig. In België ook, maar Nederland heeft echt Nederhop. Dat is leuk. Jullie hebben Sef, Sevn Alias, Broederliefde, Hef, Zwart Licht en Fresku. Ik heb vroeger naar al
@coely-official
die artiesten geluisterd. In Nederland rapt of zingt iedereen in het Nederlands maar in België heb je rappers die Frans, Nederlands en Engels rappen. How cool is that? Je ziet dat er in de twee landen een movement gaande is. Dat mag zich van mij
85
@coelycoely
cial
y
86
boysboysboys
87
87
s
BRAZ
Bryan van Belzen, beter bekend als Braz, is een veelzijdige artiest uit Eindhoven. Onlangs bracht hij zijn nieuwe album ‘Brazpark’ uit. Het is een man die waarde hecht aan creatief vakmanschap. Dit zie je dan ook terug op de manier waarop hij zijn muziek deelt met het grote publiek. Outslick sprak met Braz over zijn kijk op vrouwen in de hiphop game.
Braz: In de huidige scene ontstaan twee
Ik kijk op naar vrouwen zoals Lauryn Hill, omdat zij
stromingen. De een is straatrap en de ander is
haar vrouwelijkheid niet in het middelpunt van de
zware clubmuziek. Daar tussenin zweeft nog een
belangstelling zet, maar juist praat over de issues
alternatief ding waar ik zelf in pas. Hiphop wordt
in haar leven. Een vrouw zoals Nicki Minaj vervult
nou eenmaal gedomineerd door mannen; als je
haar rol weer op een andere manier die wel om
denkt aan een rapper zie je een man voor je. Het
seksualiteit en vrouwelijkheid gaat. Het is goed dat
is altijd een competitieve scene geweest. Vroeger
er een tegengewicht is. De grote massa trekt naar
moest jouw crew met battles beter zijn dan de
een uitgesproken figuur als Nicki Minaj.
ander. Het is een machocultuur en vrouwen hebben
Ik vind Princess Nokia en Young M.A. geweldig.
hier een kleinere rol in gespeeld.
Ik hoop dat er meer artiesten komen zoals zij. Ik houd van sterke vrouwen die weten wat ze willen.
88
@BizzyBraz Dat staat los van wat er door mannen over vrouwen wordt gerapt. Zelf ben ik bewust bezig met hoe ik vrouwen neerzet in mijn teksten. Ik maak wel een onderscheid tussen vrouwen en hoes.
Artiesten in Nederland steunen elkaar hard. Als Ronnie Flex met een album komt, posten artiesten zoals SFB en Jonna Fraser hierover op social media. Ik waardeer die steun, maar in het zuiden zou dat meer mogen. Of vrouwen ook die steun voelen weet ik niet. Nicole Bus is bijvoorbeeld bezig met het creĂŤren van een eigen stroming waarin ze urban overstijgt. Rap kids kicken niet heel erg op haar muziek en ze moet zichzelf echt bewijzen. Er zijn ook vrouwen zoals Latifah; iedereen wist meteen wie ze was na haar 101Barz sessie, maar ze kreeg ontzettend veel negatieve shit over haar heen. In eerste instantie vonden mensen het niks, maar toen Latifah werd gesigned bij Topnotch was er opeens acceptatie en vonden mensen haar vernieuwend. Ik vind dat kaolo nep, ze had vanaf het eerste moment de steun moeten krijgen die ze verdient. Ze laat zien dat ze een artistic mind heeft en als zij geaccepteerd wordt hoop ik dat ander vrouwelijk talent haar volgt en het podium pakt. Een vrouw kan kwetsbaarheid brengen in de huidige scene. Ik hoop op een Nederlandstalige vrouw die iets met haar ziel neerzet en een voorbeeld is voor hoe vrouwen in deze maatschappij denken.
89
FOPLINE BLING ‘Ey psst, meisje!’ Op het moment dat je je omdraait, heb je al spijt, maar het is te laat. Een shit load aan phrases als: ‘Dat ziet er lekker uit’ of ‘Waar ga je heen?’ volgt. Ik spreek nu voor mezelf, maar ik durf mijn hand ervoor in het vuur te steken dat jij, je zusje, je vriendin, moeder of tante hetzelfde is overkomen. Een cat call a.k.a.:
‘when a guy gives the wert whirl whistle or yells at a babydoll for the purpose of getting attention and in hopes of a future hookup’
- Urban Dictionary.
Het is een ongemakkelijk fenomeen. Twee meiden die dit willen veranderen zijn fashion studenten Annebel de Kok en Esther van Brakel. Met hun kledinglijn ‘Fopline Bling’ willen zij de power weer in handen leggen van de vrouwen.
90
91
Hoi Esther, Hoi Annebel, Fopline Bling,
E: Gaat ook over cat calling.
vertel?
A: De meeste jongens die ons nafloten op straat
E: Met onze kledinglijn spelen we in op de
hadden zo’n joggingbroek en slippertjes aan.
machtsverhoudingen tussen man en vrouw. We leggen de macht van het op straat lopen en het
Wat als jongens jullie kleding ook gaan
ongemakkelijke weer bij de vrouwen neer.
dragen, maar dan voor ‘De Swag’?
A: Het gaat over de awkward feeling die je als vrouw
A: De sjaals zijn voor iedereen. Daarop staat: ‘Meisje,
krijgt wanneer je op straat wordt nageroepen. Wat
waar ga je?’ Een jongen zou die kunnen gebruiken
moet je doen? Zeg je niks, zeg je wel iets? Onze
om een meisje te versieren. Het is een goede
kleding is een antwoord op hun cat call, zodat je zelf
openingszin.
geen antwoord meer hoeft te geven.
E: Sommige jongens worden natuurlijk ook door meisjes nageroepen of door jongens. Maar in
Wat is jullie overkomen op het gebied van
principe is het een kledinglijn voor meisjes. Je kan
cat calling?
zelf je eigen zin opsturen en dan maken wij een
A: Heel vaak worden nageroepen en je awkward
nieuw ontwerp. Cat callen kan dan nog leuk worden.
voelen. We hebben verschillende dingen geprobeerd: wat gebeurt er als we niks zeggen, wat
Hoe reageren de jongens op jullie designs?
gebeurt er als we het gesprek aangaan?
A: Best leuk! Iedereen wil een broek. De telefoon
E: We zeiden dat we een onderzoek deden voor
is nog niet echt in gebruik, dus daar hebben we
een schoolproject en niks van de jongens hoefden,
nog geen reacties op gehad. We moeten een plek
maar toch wilden ze onze nummers als wij op ze
vinden waar hij niet wordt gejat.
ingingen. Toen zijn we op het idee van de telefoon gekomen: de jongens krijgen allemaal hetzelfde nummer dat leidt naar een telefoon in een openbare ruimte. Op deze manier kunnen de jongens teruggepakt worden wanneer ze het nummer bellen.
En waarom deze stijl? E: We hebben letterlijk de stijl van de jongens gekopieerd: ‘De Swag’ en die vertaald naar de
“Onze collectie is over drie jaar nog steeds van belang”
meisjes. Het paars kwam uit Drake’s clip… A: Ja, ‘Hotline Bling’.
92
93
Bij een piece uit de lijn krijg je een
een handjevol jongens. In de modewereld zijn het
visitekaartje met het nummer van de Fopline.
ook vaak heteromannen die domineren.
Zijn deze ook los te krijgen? E: Het is de bedoeling dat elk meisje ze kan krijgen
Wat is het droomscenario van Fopline Bling?
en we zijn bezig te bedenken of het op een
A: Dat de telefoon op het station staat en dat je
makkelijkere manier kan, bijvoorbeeld aan de
oma, je moeder of je broertje kan
binnenkant van een ring.
opnemen. Wij kunnen kleding blijven ontwerpen
Nice!
want uit reacties krijgen we weer nieuwe ideeĂŤn.
E: Ja, we hadden laatst een facebookactie: als
E: We willen er ook niet per se voor zorgen dat cat
mensen het nummer wilden hebben, moesten ze
calling stopt; we willen dat meisjes zich minder
een paars hartje sturen waarop wij het nummer
ongemakkelijk voelen bij het fenomeen. Het moet
naar hen toe stuurden. Maar het ding is dat je het als
grappig worden wanneer een jongen je nummer
meisje dan alsnog moet onthouden. Na ons
vraagt, omdat je dan een fakenummer terug kan
afstuderen gaan we dit project helemaal afmaken
geven.
Hoe zouden jullie je eigen positie als vrouw binnen de creatieve industrie beschrijven, als beginnend designers? A: In ieder geval niet iets waar we last van hebben gehad. We hebben een nieuwe visie op mode. We maken altijd kleding die een functie heeft of iets oplost. E: We spelen in op een maatschappelijke trend. Onze collectie is over drie jaar nog van belang want dan worden er nog steeds meisjes nagefloten. A: Ik denk dat wij een heel ander soort designers zijn en ik denk niet dat we worden ondergewaardeerd als vrouw. Wij maken gewoon fucking harde dingen haha. E: De mode industrie is wel echt een industrie vol met mannen. Dit is eigenlijk bizar, omdat je op de opleidingen vaak veel vrouwen tegenkomt en maar
94
a u
95
k A
‘The Miner’s Canary’, het album dat Akua in 2015 onder haar independent label
u r
uitbracht, werd vol lof ontvangen. Twee jaar later stond ze met een
overweldigende show in club BIRD Rotterdam. Na de show vroeg Outslick haar mening over vrouwen in de
a N
muziekwereld. Het gesprek mondde uit in een boeiend interview over verhalenvertellers, rassen, poëzie en de toekomst van vrouwen.
Kun je iets over jezelf vertellen? Ik heb dezelfde waarden meegekregen als iedereen; het belangrijkst is respect. Ik groeide op in een familie die mij ontzettend steunde. Mijn moeder was altijd erg enthousiast als ik me creatief uitte. Toen ik nog een klein meisje was, wilde ik raps schrijven. Op zaterdag na het kerkbezoek gaf mijn moeder vaak een tuinfeest. Ik mocht dan rappen. Mijn moeder verkocht drankjes, mijn oom was de DJ en ik gaf een klein concert, net zoals ik vanavond deed.
96
“Iedereen heeft een gift waarmee hij/zij is geboren. Dat gaat verder dan de materialistsche wereld” Denk je dat mensen die het moeilijk hebben in hun leven sneller op een podium hun gevoelens uiten? Iedereen heeft een gift waarmee hij/zij geboren is. Dat gaat verder dan de materialistische wereld en ras, gender of klasse. Vrouwen zoals Whitney Houston of Aretha Franklin hebben een gift gekregen van God. Er is geen andere reden waarom zij zo soulful kunnen zingen. Ik denk wel dat een strijd een mens sterker maakt. Kunstenaars worden altijd in een ruimte geplaatst waarin ze de waarheid moeten vertellen. Hierdoor krijgen wij automatische tegenreacties die soms pijnlijk kunnen zijn. Toch is het belangrijk dat de waarheid gehoord wordt. Dat is de schoonheid van onze strijd als artiesten.
Wat is een grote kwaliteit in jouw gedichten? Ik analyseer mijn gedichten niet kritisch. Ik schrijf ze gewoon. Over vijftig jaar kan ik misschien kritisch terugkijken op wat ik schreef als jonge vrouw. Misschien kan ik dan de afstand nemen van mijn werk om erover te oordelen. Ik heb er veel tijd voor nodig om dat te kunnen doen, op het moment ben ik daar nog niet klaar voor.
Zijn er terugkerende thema’s in jouw gedichten? Ja, ik ben een zwarte vrouw. Mijn muziek gaat over zwarte mensen, mijn gedichten gaan over de zwarte womanhood; het gaat allemaal over zwarte ervaringen. Het is voor mij een gewoonte. Als ik schrijf over vrouwen, refereer ik aan zwarte vrouwen.
Is er verschil tussen mannen en vrouwen in de hiphop industrie? Natuurlijk is er een verschil maar ik maak gewoon mijn muziek en ik focus mij er niet op. Mensen zijn klaar om verder te gaan. Nu is het tijd voor vrouwen. Hiphop verschilt daarin niet van andere muziekgenres. Ik vind het belangrijk dat ik muziek kan maken die goed voelt en eerlijk is. Dat trekt mensen aan, ongeacht of ik een vrouw ben. We spelen over de hele wereld. Ik schrijf vanuit mijn denkwijze als een zwarte vrouw. Wat we hebben bereikt als feministen wordt minder belangrijk geacht dan wat mannen doen. Mannen zijn sterk en moedig, vrouwen zijn ‘whatever’.
97
Maar als vrouw is het een prachtige ervaring om
of hij dat in de gaten had. Hij stond daar met Biggie
vanuit dit perspectief te schrijven. Ik weet hoe
mee te rappen en hij voelde de muziek volledig. Dat
hiphop in elkaar zit en het voelt alsof de hiphop
hij wit was, betekende niet dat hij geen manier kon
industrie vrouwenstemmen uitsluit. Daar hebben
vinden om zich te verbinden met de muziek. Neem
wij onder geleden, er zijn
bijvoorbeeld Toni Morrison. Ze schrijft over zwarte
zoveel verhalen die nog niet zijn verteld. Daarom
mensen als het centrum van haar wereld. Witte
heb ik besloten om mijn verhaal te vertellen.
mensen houden ook van Toni Morrison. Logisch, ze is geweldig. Het maakt niet uit waar je vandaan
Waarom koos je ervoor om jouw verhaal te
komt, het is toegankelijk. We zetten allemaal onze
vertellen in hiphop en poëzie?
wereld op papier, ook in de hiphop. Het heeft liefde
Ik rap graag, ik hou van de energie. Als ik rap kan ik
voor iedereen.
connecten met iedereen, ongeacht ras of gender. Hiphop is globaal en wordt gevuld met de passie
In ‘Black & Blues’ zing je over ‘’black people
van mensen met elke huidskleur. Ik was een keer
unite’’. Hoe vatten mensen dat op?
in Wenen en er stond een witte man in een hoekje
Als ik zing over black people unite worden de
van de zaal. Iedereen keek naar hem, ik weet niet
meeste witte mensen ongemakkelijk. Ze willen correct zijn en weten niet hoe ze moeten reageren.
“Kunstenaars worden altijd in een ruimte geduwd waarin ze de waarheid moeten vertellen”
Ik vind het juist goed als witte mensen ook mee zouden doen, net zoals die guy in Wenen. Zo laten ze zien dat ze progressief zijn. Sommigen doen juist het tegenovergestelde en worden heel erg boos. Vooral witte mannen kunnen erg agressief worden. Ik ben online gestalkt en bedreigd. Het zijn altijd witte mensen die zo reageren. Ook vanavond nog kwam een man naar me toe om te zeggen dat hij mijn muziek goed vond, maar dat ik mij wel moet realiseren dat iedereen verenigd is met elkaar en niet alleen zwarte mensen. Ik heb gezegd dat hij mij niet hoeft te vertellen wat ik moet zeggen op het podium. Get out of my fucking face dude; deze mensen zijn idioten.
98
Als je naar mijn concert komt, vertel ik de waarheid. Wat ik eigenlijk wil zeggen is dat je kunt meezingen met Black & Blues zonder je ongemakkelijk te voelen. Ik stimuleer juist progressiviteit. Voel je nooit aangevallen, maar laat zien dat je mee rockt.
Hoe ziet de toekomst voor vrouwen in de hiphop industrie eruit? De vrouwen zijn er. Ze zijn ergens en ze gaan opstaan. Dat doen vrouwen altijd. Laat mij een plek op aarde zien waar wij niet al het werk doen. Dat zullen we uiteindelijk ook in de hiphopscene doen. Hiphop is hetzelfde als rock en country. Laten we eerlijk zijn; er zijn nu duidelijk veel minder bekende vrouwelijke artiesten in de hiphopscene en als ze er zijn, belichamen ze niet waar we voor staan. Waarom? Omdat we geciviliseerd zijn op een bepaalde manier waarin we denken dat mannen waardevoller zijn dan vrouwen. Het is tijd voor verandering.
@akuanaru @akuanaru
100
Kim K.
De feministische (anti-)held Cathelijne’s feministische reis – deel 2 Geen onderkin, liefst van boven gemaakt, nog een filter eroverheen en dan delen via social met de juiste hashtag. Is er een vorm van feminisme te bespeuren in één van de meest ijdele uitingen binnen de kunst: het zelfportret van nu, de selfie? Is een foto van jezelf maken een uiting van ondergeschiktheid aan de omgeving of een vorm van gedurfde zelfexpressie? Een krachtige uiting van feminisme of juist een beantwoording aan het gewenste maatschappelijk beeld?
Het beste cliché voorbeeld, waar ik niet omheen kan, zijn en blijven de foto’s van de selfiequeen herself, Kim Kardashian met als toppunt haar volledig naakte variant. De hele wereld had hier wel iets over te melden en de meeste reacties waren nou niet bepaald positief te noemen. Zo zou Kim K. een totaal verkeerd vrouwenideaal de wereld insturen, het zou een overdaad zijn aan narcisme en ze zou alles behalve een goed rolmodel zijn voor jonge vrouwen. Maar moeten we Kim’s selfies juist niet als feministische heldendaad zien? Kim durft zichzelf te laten zien aan de hele online wereld en houdt de controle over de manier waarop ze zichzelf wil tonen aan de buitenwereld. Hiernaast heeft ze een inventieve, of je het er nou mee eens bent of niet, manier gevonden om van zichzelf een commercieel product te maken.
101
Binnen de kunstwereld wordt het zelfportret al eeuwenlang gebruikt om een blijvend beeld vast te leggen voor de buitenwereld. Denk aan kunstenaressen zoals Clara Peeters (1594- 1657), Judith Leyster (1606-1660) of aan de exotische portretten van Frida Kahlo (1907-1954). Deze zelfportretten werden gebruikt als commercieel visitekaartje en om herinnerd te worden door het nageslacht. Deze zelfportretten waren een soort vroege vorm van zelfpromotie en is dat nu zo verkeerd? Is dit zo anders dan wat Kim of enig andere selfiequeen vandaag de dag online doet? We zouden toch juist ieder zelfgekozen beeld van de vrouw moeten stimuleren ook al zijn we het niet allemaal met elkaar eens of dat het juiste is. Dit zorgt juist voor het openlijk tonen van verschillende visies over schoonheid en onze eigen interpretatie hiervan. Wij als eigen makers kunnen zo laten zien hoe wij onszelf willen tonen en kunnen met deze verschillende beelden ook nog eens de discussie hierover aanwakkeren.
Het platform #GIRLGAZEPROJECT, is speciaal opgezet om de zelfgemaakte beelden van en door vrouwen over de hele wereld online te bundelen. De initiatiefnemers zijn invloedrijke vrouwen zoals fotograaf Inez van Lamsweerde, model Amber Valletta en adviseur van Karl Lagerfeld, Amanda Harlech, die meteen op hun homepage laten zien wat ze willen: “Girlgaze, How Girls See the World: A curated
collection of images taken by female photographers that demonstrates the power of the girl gaze�. Oftewel hoe vrouwen zichzelf en de wereld om hen heen zien. #GIRLGAZEPROJECT wil op deze manier breken met de Male Gaze en de controle over het eigen beeld teruggeven.
103
Vrouwen kunnen hier zelf bepalen hoe ze zichzelf willen neerzetten. Dit is een georganiseerd platform, maar de selfie zou een begin kunnen zijn om massaal bij te dragen aan deze zelfde missie. We kunnen zelf bepalen welk beeld we van onszelf willen delen en we hebben de vrijheid om op deze manier razendsnel samen een gemĂŞleerd beeld van de vrouw neer te zetten. Is de selfie niet een online en zelfs misschien wel krachtigere variant van het vroegere zelfportret zoals dat van bijvoorbeeld een Peeters of Leyster? Nu hebben we maar 1 seconde nodig om een hele burst aan zelfportretten te maken en online over de hele wereld te verspreiden, terwijl schilderessen zoals Peeters of een Leyster een eeuwigheid deden over ĂŠĂŠn zelfportret. Fotografe Erica Simone ging eerder de straten van New York op met haar fotoserie Nue York. Simone schoot vijftig naaktzelfportretten en wilde zo laten zien, dat we tevreden moeten zijn met ons eigen lichaam en die controle hierover zelf bezitten. Is deze boodschap van een Simone zo anders dan van een Kim? Of die van elke andere vrouw, die een selfie post online?
Het feminisme zou zich jarenlang te veel hebben gefocust op de blanke middenklasse vrouw en nu is de optie daar om hier met een enkele druk op een knop verandering in te brengen. Er is geen drempel meer om ons eigen gewenste beeld te tonen aan de wereld om ons heen. Een Kim Kardashian bepaalt zelf op welke manier zij gezien wil worden en houdt de controle over haar eigen beeld. De selfie moeten we niet onderschatten als slechts een uiting van narcisme, maar moeten we misschien zien als een snelle krachtige collectieve daad om de wereldvrouw van 2017 op de kaart te zetten.
Cathelijne studeerde aan de universiteit van Leiden en momenteel is ze werkzaam als portal editor bij BNN/VARA. In 2016 richtte zij TheTittyMag op; een wekelijkse online newsletter voor de moderne feministen.
104
Outta Love Bartie Pouw (45) is een tvredactrice, wonend in Utrecht. Een grotere muziekliefhebber hebben wij zelden ontmoet; haar huis ligt vol met de mooiste platen en ze vertelt enthousiast over de legendarische concerten ALBUM TOP 3 1. JAY-Z - MTV Unplugged 2. J Dilla - Donuts 3. Kendrick Lamar - DAMN BESTE ALBUM ATM DAMN - KENDRICK LAMAR
105
die ze heeft bijgewoond.
e
Hoe is de love ontstaan? Ik weet het niet meer zo heel goed, maar het is waarschijnlijk begonnen met de Urban Dance Squad. Zij brachten cross-overs van hiphop met rock, rap en reggae. Daarna ben ik meerdere hiphop
Beste Concert? Ik ben groot fan van The Roots. Het eerste concert wat ik van hen zag was een echte eyeopener. Ik had nooit verwacht dat je met zoveel instrumenten zo een tof hiphop concert neer kon zetten. Ook de show in Antwerpen van Jay-Z en Kanye West in 2012 heeft indruk op mij gemaakt. In de
artiesten gaan ontdekken. Ik houd van
auto terug richting Nederland waren er zoveel automobilisten
verschillende soorten muziek. Je voelt
die ‘Watch The Throne’ aan hadden staan. Iedereen was
gewoon dat je leeft, het geeft mij veel
nog door het dolle heen, dat hadden Jay-Z en Kanye West
energie. Daarbij vind ik het knap als
veroorzaakt. Het was ongelofelijk, ik krijg er nog steeds
een band of artiest een explosie op het
kippenvel van.
toneel kan veroorzaken. Je krijgt zin in het leven.
Oldschool of Newschool hiphop? De laatste zes jaar viel ik terug op wat oudere albums en ineens was daar Kendrick Lamar en ik zag een tijdje terug Oddisee in Bird. Ik vind de
Wat is je mooiste herinnering aan hiphop? Het eerste concert van The Roots in Paradiso was magisch voor mij. Het leukste vond ik de gig van Q-tip in New York. Ik was in de Brooklyn Bowl. De zaal ging helemaal los en op een gegeven
ontwikkelingen binnen hiphop mooi
moment ging Q-Tip zelf meedansen. Achter zijn dj-booth
om te zien. Kijk bijvoorbeeld naar
vandaan, hup tussen de mensen. Op het eind van de avond
Broederliefde of Boef; zij creëren ook
wilde ik zo graag met hem op de foto, maar eigenlijk durfde ik
weer nieuwe vormen van hiphop.
niet. Ik ben normaal niet zo een ‘fangirl’. De jongen met wie ik
Ik kan eigenlijk niet kiezen tussen
was, riep: “Hey Q-tip, zij wil met je op de foto!” En hij vond het
oldschool of newschool.
goed! Als je goed kijkt heb ik van de zenuwen mijn hand heel raar in zijn mouw gestoken. De foto is ook echt wazig, maar dat geeft niet. De avond was zo goed, het is een van mijn favoriete foto’s!
106
Kim en Yordana 107
Yordana begon op achtjarige leeftijd met volksdansen. Op zestienjarige leeftijd maakte ze kennis met de hiphopscene. Haar toenmalige vriend en zijn crew ‘Illusionay Rockaz Crew’ hebben haar geïnspireerd om popping en breaking(dansstijlen in de hiphop) te gaan trainen. Ze daagde zichzelf telkens uit om de battle vloer te gebruiken voor zelfontwikkeling. Na veel met mannen te hebben getraind leerde ze Kim en Sarita kennen en begonnen zij de ‘Native Moons’. Dansen is altijd onderdeel geweest binnen het gezin van Kim. Via haar zus kwam zij op twaalfjarige leeftijd voor het eerst in aanraking met streetdance en kwam zij terecht in een wedstrijdgroep. Later ging ze met haar zus naar Amsterdam en Rotterdam om andere dansstijlen te ontdekken. Hier ontdekte ze house en is ze battles gaan bijwonen. Kim kwam Yordana tegen tijdens deze battles en ze was onder de indruk van het feit dat vrouwen zich kunnen meten met mannen in een door mannen gedomineerde battle scene.
Wat betekent het voor jou om te dansen in jouw dansstijl? Yordana: Binnen Popping kan ik laten zien wie ik ben en wat mijn verhaal is.
Kim: Dansen was vooral een uitlaatklep voor mijn energie en daarbij was het mentaal ook erg goed
De stijl vergt veel controle van het lichaam en hoe
voor mij. Op een gegeven moment speelde emotie
meer controle ik kreeg, hoe interessanter het werd.
steeds meer een rol, de muziek raakte me en
K Y Met dans vind ik het belangrijk om je kwetsbaar
stimuleerde me. In hiphop battles merkte ik dat
op te stellen, hierdoor kom je als danser krachtiger
mijn dans afhing van hoe ik me voelde. Ik had hier
over. Ik vind het dan ook zonde als dansers zich
telkens het gevoel in een kader te moeten dansen,
achter techniek verschuilen.
terwijl house juist veel vrijheid bood. Uiteindelijk heb ik deze elementen kunnen combineren.
Hoe uit jouw vrouwelijkheid zich in dans?
Yordana: Waar ik heel slecht tegen kan is het idee
Kim: Vrouwelijkheid is voor mij het bewustzijn van
dat ik een vrouw ben en dus ook
je lichaam en welke bewegingen daarin voor jou
‘vrouwelijk’ moet dansen, want wat is vrouwelijk
comfortabel voelen. De laatste jaren merk ik ook
dansen? Ik zie het niet op die manier. Mensen om
dat hoe ik dans niet perse vrouwelijk is, maar dat
mij heen zien mijn vrouwelijkheid doordat ik mezelf ben tijdens het dansen. Er zijn geen bewuste
het reflecteert hoe ik ben. Deze kwetsbaarheid zien vrouwen als een kracht op de dansvloer.
bewegingen, het kan wel de combinatie van zachtheid en uitstraling zijn waarin vrouwelijkheid kan worden gezien.
108
Denken jullie dat mannen neerkijken op vrouwen tijdens battles? Kim: Dat hangt heel erg af wie er in battles tegenover je staat. Ik vind dat iedereen een manier voor zichzelf moet vinden om ermee om te kunnen gaan. Ik denk dat het goed is, want je wordt daardoor bewust van je eigen visie. Wat vind je zo leuk aan dansen en waarom wil je daar zo graag staan? Daar moet je aan denken in plaats van dat je je laat beĂŻnvloeden door negatieve emoties.
Yordana: Ja, dat merkte ik ook wel. Ik vroeg mij op een gegeven moment af: ben ik door omdat ik een meisje ben, of heb ik gewonnen omdat ze me het voordeel van de twijfel hebben gegeven? Deze vorm van positieve discriminatie laat je als vrouw twijfelen aan je eigen kunnen. Ik merk dat ik tijdens battles nog meer de neiging krijg om mezelf te moeten verdedigen als ik tegen een
Kim: Binnen de housescene ligt dit anders. Voor mij persoonlijk is dat ook de reden waarom ik afwissel tussen house en hiphop battles. Soms is de sfeer van hiphop battles niet goed en wil ik mijzelf daar niet in positioneren. In house is dat anders, ik heb het gevoel dat vrouwelijkheid daar juist gevierd wordt. Dat vrouwelijke energie op de dansvloer gewaardeerd wordt als een soort afwisseling.
109
vrouw battle.
Wat is de cultuur die heerst in jullie dansscene? Yordana: In popping zijn, in vergelijking met het aantal mannen, niet zo veel vrouwen
Kim: Ik denk dat dit binnen house anders is. House is veel vrijer en is niet ontstaan vanuit een battle
actief op de dansvloer. Ik heb het idee dat je als een
cultuur. Het heeft altijd een vrije clubsfeer gehad,
man moet dansen om gezien te worden. Daardoor
waarin het niet uitmaakte of je een man of vrouw
ontken je jezelf als vrouw en dat is zonde. Ik hoor
was. Binnen hiphop heerste echt een mannelijke
soms wel eens:
energie. Hierdoor kreeg ik het gevoel dat ik me
“Je bent heel tof... voor een meisje!”
hieraan moest meten en dat ik alleen mijn rauwe
Ik denk dat mannen dit zeggen om hun eigen ego
kant kon laten zien. Ik heb nu wel het idee dat er
te redden. Binnen de hiphopcultuur stellen mannen
binnen hiphop veel meer vrouwen bewuster bezig
zich niet snel kwetsbaar op of laten hun zwakte
zijn met deze battle cultuur en er een hele andere
Y K
zien. Vrouwen worden sneller gezien als ‘zwak’ en
vibe is. Dat is goed voor de volgende generatie.
zijn daardoor eerder geneigd om zich kwetsbaar op
te stellen en hun emotie te gebruiken in battles. Dat vind ik erg sterk aan vrouwen.
Is er een verschil in jullie samenwerkingen met mannen en vrouwen? Yordana: Ik zit in een dansgroep met
Kim: Het is voor mij helemaal niet zo
mannen, waar ik het wel erg merk. Vooral in de
verschillend. Als ik met een man iets maak, hebben
communicatie. Het heeft allebei zijn voor en
we allebei persoonlijke voorkeuren, maar dat is ook
tegens. Ik vind het fijn dat vrouwen veel
zo als ik met een vrouw een choreografie maak. Het
zorgzamer zijn en elkaar stimuleren om verder
gaat echt om de persoon met wie je samenwerkt en
te gaan. Mannen stimuleren dit op een andere
hoe je elkaar aanvoelt.
manier, hun instelling is veel praktischer. Ik vind dit wel goed, want dan gaan we wel aan het werk. Daarbij had ik me tussen de vrouwen nooit kunnen ontwikkelen als hoe ik me nu heb ontwikkeld tussen de mannen.
110
credits S10: Liselot Peerenboom Braz: Tjoy BouschĂŠ Akua Naru: Jefta Hoed Imara & Meerle: Floortje Willemse I Am Aisha: Ruud Baan Fresku: Berthil Reymound Coely: Liselot Peerenboom Nyn en Meru: Sterre van de Hemel Sunny Loon: Liselot Peerenboom Ngie x Marassa: Sterre van de Hemel Kim & Yordana: Tjoy BouschĂŠ Elisabeth Ouni: Eva Vlonk Lieke, Roy en vader Roy: Vanity Wezer Annabel: Toon Jumulet Foto VXF: Sanjin Hadzalic Ontwerp VXF: Victoire Elekonawo A special thanks to everyone who was involved in making this magazine. Especially Myra Driessen; thank you for all your support and heart.
111
ISSUE NO.1 JULY 2017
112
113
114