December 2014
Hoe gaat het met probleempaard Conamore? Interview Terra Natura: In balans met je paard Column: Rijkunst gaat om de harmonie
Lachen: M.K. de Manvan Doen: conditietraining Lekker weg: dressuurvakantie Doen: zelf paarden schilderen Aanpakken: weg met je angst Herken: de goede therapeut
Inhoudsopgave Achtergrond: Conamore werd een gelukkig paard Interview Terra Natura: in balans met je paard Columns: Rijkunst is harmonie – Bastiaan de Recht Therapeut gezocht – Marjan Tulp Fouten maken mag – dr. Inga Wolframm Praktisch: Suzanne Pen over conditietraining Monya Spijkhoven: ‘Word een gelukkige ruiter!’ Schilder je paard zoals Corry van Hoorn Humor: Govert Grashapper heeft bodemvrees M.K. de Manvan koopt de (bijna) perfecte trailer Lekker: Op een dressuurpaard in de zon
Paardenhoeven in de winter Tips van Vettec
De dagen zijn korter, de temperaturen zakken en de eerste sneeuw is gevallen. Het seizoen met nat en koud weer is weer begonnen. Wat betekent dit voor paardenliefhebbers? In de winter groeien hoeven meestal minder snel, maar een regelmatige hoefverzorging is juist in deze periode van het jaar aan te raden. Ook is het verstandig om het beslag aan de weersomstandigheden aan te passen.
Slippartijen voorkomen!
Gewone hoefijzers drukken de sneeuw samen, waardoor klonten sneeuw en ijs onder de hoef kunnen vast komen te zitten. Hierdoor kan het paard vervelende uitglijders maken. Wil je een leuk winters ritje maken of wil je dat je paard een prettige dag in de wei heeft, kies dan bij voorkeur voor kunststofbeslag of ‘blote voeten’. Beide opties zijn ‘warmer’ dan ijzers, omdat daar geen ijs of sneeuwklonten onder de hoef vast komen te zitten. Een onbeslagen paard beweegt veiliger bij sneeuw en gladheid. Dit geeft het paard een beter grip en gevoel voor de grond. Vettec biedt met Sole-Guard een zeer geschikt product voor paarden die overgaan van hoefijzers naar ‘blote voeten’, en voor paarden die extra bescherming kunnen gebruiken doordat ze worden bereden in ruig winters terrein! Kijk voor meer informatie op www.vettec.net
Gelukkig! Dit is ‘em dan, de eerste uitgave van Paardvisie Magazine! Een lekker – gratis – magazine om tijdens de kerstvakantie te lezen. Bij Paardvisie schrijf ik over wat mij zelf tegenwoordig boeit, als het om paarden gaat. Het verhaal van Conamore, het slachtpaard dat geluk had, hij werd langzaam maar zeker opgeknapt door Equiscio. Hóe doen ze dat? Monya Spijkhoven legt in een praktisch artikel uit hoe je als angstige ruiter gelukkig wordt, terwijl M.K. de Manvan zijn vrouw probeert gelukkig te krijgen door een passende trailer voor haar paard te vinden. Zelf word ik gelukkig van deskundige handen aan mijn paard en kwam ik tot een lijst van therapeuten die je maar beter kunt ontwijken. Ik ga voor iemand mét diploma en zónder telefoon aan zijn oor. Op Paardvisie.nl en in dit magazine lees je inhoudelijke artikelen, die bestemd zijn voor de bewuste ruiter of paardeneigenaar. Het doel? Lekker rijden en een goede band met je paard. Veel leesplezier! Marjan Tulp Hoofdredacteur Paardvisie.nl
| nr. 1 >> 5
| nr. 1 >> 7
Conamore
Van slachtpaard tot rijpaard
Conamore, het verhaal Conamore is een dressuurpaard van pas zeven jaar oud. Hij zou naar de slacht, want hij was gevaarlijk om te rijden. Equiscio, klassiek trainer Bastiaan de Recht en dierenarts Amber Koppen, namen hem zo’n driekwart jaar geleden onder hun hoede. Op Paardvisie.nl kon je het traject volgen. Conamore is inmiddels een superbraaf rijpaard waar Bastiaan gek op is, en andersom. Bastiaan legt uit hoe dit traject is verlopen en hoe dat eigenlijk zit met zo’n zogenaamd probleempaard. Conamore is gespierd, soepel en kijkt met een open blik om zich heen. Het is een heel ander paard geworden. Bastiaan rijdt hem. Conamore’s grote probleem, het aanspringen in galop, is verholpen. Het rijden gaat helemaal goed, grondwerk gaat ook super en Bastiaan kan heerlijk met hem spelen in de bak, zoals je op een video al hebt kunnen zien. “
Oorzaak Wat is nu de oorzaak van dergelijke problematiek? Bastiaan weet het. “Zulke paarden zijn vaak een keer achterover geslagen. Of iets dat daarop lijkt. Er is een kneuzing door ontstaan en die krijgt geen kans om te genezen. Daarna doet het rijden, of bepaalde oefeningen in het rijden, pijn.
Hij is heel gevoelig en erg op mensen gericht. Hij galoppeert met me mee als ik door de bak ren. Het is net een hond. Ik heb zo’n lol met dat dier. Hij is slim, intelligent, speels en ondeugend. Als zo’n paard zichzelf is, dan zijn ze fantastisch. Ik heb echt een band met hem. Dat krijg je als je samen zo diep door de duisternis moet om uit zo’n dal te komen.”
Rust en genezing volgen niet, dus het gaat steeds pijnlijker worden. Het paard denkt: daar komt het weer! Incident op incident volgt. Er komt steeds meer fysiek ongemak. Het paard reageert en krijgt vaker klappen. Het gaat mensen wantrouwen. De weg terug met zo’n paard duurt lang, langer dan om hem zo te krijgen.”
| nr. 1 >> 8
onderrug, waar ook een bolling te voelen was. De tandarts kwam en haalde ook wat problemen weg. Ook aan de manier van bewegen, zowel rechtuit als op de voltes, viel wat te zien. Verschil tussen links- en rechtsom, bijvoorbeeld. Galopprobleem Na een tijdje zadelde Bastiaan Conamore op om er op te gaan rijden. “Hij was inmiddels aan de hand heel relaxt, maar toen ik erop ging zitten veranderde zijn blik, die werd angstig en zijn lichaamstaal wantrouwig. Hij bleef wel rustig, maar je voelde de spanning aan de binnenkant.” Stap voor stap werd Conamore begeleid. Hij kreeg regelmatig behandelingen van Amber en werd getraind door Bastiaan. Op video’s kon je het verschil tussen links- en rechtsom ook goed zien. En er bleef één probleem: aangalopperen ging gepaard met een fiks boksalvo. “Enome zwiepers. Alsof hij messteken kreeg, zo reageerde hij.” Terugblik Hoe het de weg terug van Conamore liep, dat lees je hier in het kort. Er zat geen spier op zijn lichaam toen Conamore bij Bastiaan en Amber op stal kwam. Amber legt uit dat dat betekent dat er ook fysieke problemen zijn. De eerste fysieke tests wezen dat ook uit, zo bleek Conamore weinig buiging in zijn hals te hebben. Dierenarts Erik Bergman van de Lingehoeve kwam om de rug van Conamore te scannen. Daar bleek al snel uit dat ook daar problemen zaten, met name in de
Video’s Alle video’s van Conamore gemaakt zijn, kun je terug zien op Paardvisie. Typ ‘Conamore’ in en je vindt ze, ook op Youtube vind je ze op het ‘Paardvisie’-kanaal.
| nr. 1 >> 9
| nr. 1 >> 10
| nr. 1 >> 11
Bastiaan besloot tot een andere aanpak. “Ik heb hem eerst een tijd aan de hand getraind, om zijn lichaam de tijd te geven zich te ontwikkelen. Hij kwam daardoor ook mentaal over zijn verkramping heen.” Dat ging goed en Conamore maakte weer vorderingen. Tegen augustus merkte Bastiaan dat Conamore moe was. Hij kreeg vakantie. “Even bijkomen van alle fysieke en mentale veranderingen.” Conamore staat altijd in een groepje van vier buiten. “Dat doet hem erg goed. Zijn lichaam is erg gegroeid, zoiets kost energie.”
| nr. 1 >> 12
Na de vakantie Na de vakantie werd Conamore nog eens gescand. Een probleem bij het SIgewricht werd gevonden en behandeld. Hij werd vervolgens door Bastiaan getraind en moest zijn achterhand gebruiken, om het probleemgebied in die regio op gerichte wijze aan te spannen. “Zijn achterhand moest flexibeler worden.” Bastiaan liet hem daarom ondermeer, om weer de juiste bespiering te krijgen, piafferen aan de hand. Ook dit zag je op de video. Daarop ging Bastiaan hem weer rijden. Door de gerichte training en de behandelingen is het bokken over. Conamore laat zich tegenwoordig probleemloos rijden. “Je gaat softer met een revaliderend paard om, omdat je hem wilt begrijpen. Hij is wel héél slim en ik merkte wel dat ik kaders moest aangeven. Dat is een goed teken, hij durft dus weer iets te doen wat niet mag, zoals mij meetrekken om naar iets te kijken. Het is een teken van zelfvertrouwen. In het rijden zijn we ook toe aan de volgende stap in de samenwerking.”
| nr. 1 >> 13
En nu.... Conamore heeft geluk gehad. Hij staat prachtig gespierd en glanzend in de stal van Equiscio. Fyiek en mentaal uit de knoop, goed in z’n vel. Wat is nu de bedoeling met hem? Bastiaan legt uit. “Het zou kunnen dat iemand hier de stal in loopt en zo’n klik met hem heeft, dat wij hem bij die persoon herplaatsen. Hij gaat niet het verkoopcircuit in. Maar ik denk dat hij blijft. Dan is het mijn paard.”
Als je Bastiaan vraagt wat hij daarvan vindt, die grote zwarte definitief in zijn stallen, dan komt er een grote glimlach op zijn gezicht. “Ik ben gek op dat paard. Conamore is een heel gevoelig paard, hij wordt niet begrepen in deze wereld. Ik geef zulke paarden rust en weinig prikkels.” Hij laat even een pauze vallen. “Ik begrijp zulke paarden. Ik ben zelf ook zo.”
Auteur: Marjan Tulp Foto’s: Illuusio, Ella Mlynarczyk
| nr. 1 >> 14
Equiscio Equiscio is het bedrijf van erkend paardenarts/chiropractor/acupuncturist drs. Amber Koppen en klassiek trainer Bastiaan de Recht. Ze houden zich bezig met revalidatie voor paarden en training van dressuurpaarden. Daarnaast verzorgen ze opleidingen voor trainers en instructeurs bij de Neo-classical School for the Art of Horsemanship (NCSAH).
Neo-Classical School for the Art of Horsemanship (NCSAH) Amber en Bastiaan richtten de Neo-Classical School for the Art of Horsemanship (NCSAH) op in 2009. Met deze professionele opleiding word je trainer of instructeur. Het doel van de opleiding is kennis, kunde en inzichten verspreiden in de paardenwereld zodat er op een gezonde en begripvolle wijze getraind en les gegeven kan worden, waarbij het fysieke en mentale welzijn van het paard in de training en paardenhouderij centraal staat. Het leren begrijpen van het paard, zijn bewegingen, zijn psyche, zijn gezondheid en de samenwerking tussen ruiter en paard staat centraal. Studenten krijgen les in biomechanica, en je leert goede trainingsplannen te maken. Je krijgt inzicht in het leerproces van het paard, leert over de mentale aspecten van paard en ruiter en wordt uitgedaagd om je eigen persoonlijkheid verder te ontwikkelen. Zelfinzicht leidt ertoe dat je andere mensen beter kunt begeleiden met hun paarden. De afgestudeerde kan paarden opleiden tot het hoogste niveau binnen de dressuur binnen de fysieke en mentale mogelijkheden van het paard. Het uitgangspunt is de klassieke rijkunst, maar wel sportgericht getraind. Het streven is goed en eerlijk paardrijden. Je krijgt les van diverse gastdocenten, waaronder Marcus Nowotny (Bereiter bij de Spaanse Rijschool in Wenen) en Drs. Erik Bergman van de Lingehoeve. Vraag de studiegids aan op administratie@ncsah.nl
| nr. 1 >> 15
Paardenhoeven bij nat weer Preventieve maatregelen van Vettec
Het seizoen van nat en koud weer is weer begonnen. Wat betekent dit voor paardenliefhebbers? Juist in de wat koudere en natte tijd van het jaar kunnen hoefaandoeningen optreden. Buiten is het nat en koud, binnen in de stal is het vaak warm, benauwd en vochtig. Met name door minder beweging en in combinatie met natte wei of stal is de kans op het ontstaan van aandoeningen als rotstraal groter. Equi-Pak CS van Vettec is een preventief middel dat ideaal is om te gebruiken tijdens het natte seizoen. Equi-Pak CS is een flexibel en schokabsorberend materiaal, dat sterk hecht aan de zool, maar dat door de flexibiliteit de natuurlijke beweging van de hoef optimaal behoudt. Dit materiaal hardt uit in minder dan 1 minuut.
Equi-Pak CS biedt daarbij nog een ander voordeel; het toegevoegde kopersulfaat bestrijdt diverse bacteriĂŤn die rotstraal veroorzaken. Equi-Pak CS kan bij milde of beginnende vormen van rotstraal bestrijden en verdere verspreiding voorkomen. Kijk voor meer informatie op www.vettec.net
Column
Klassiek trainer Bastiaan de Recht
In rijkunst gaat het om harmonie Klassieke rijkunst moet geen alternatief zijn voor gewoon goed paardrijden, meent Bastiaan de Recht van Equiscio/Ncsah. “Het gaat niet om klassiek of sport. Het gaat er om dat je paard voldoende tijd krijgt om zich te ontwikkelen.�
| nr. 1 >> 16
| nr. 1 >> 17
“Klassieke rijkunst in nederland is vertroebeld. Iedereen doet wat anders. Academische rijkunst, klassieke rijkunst, een eigen versie, een combinatie van een aantal rijstijlen… Wat is nog klassieke rijkunst? In Nederland geldt: als je niet kunt rijden, of het loopt niet op wedstrijden of je paard is wat kreupel, dan ga je klassieke rijkunst beoefenen. Klassieke rijkunst is nodig. Waarom? Je merkt dat er echt weinig kennis is bij de gemiddelde instructeur. Door dat gebrek aan kennis wordt het rijden voor de ruiter en het paard nodeloos ingewikkeld gemaakt. Daardoor ontstaan er problemen. Door gebrek aan kennis leert de ruiter het niet en wordt het paard niet opgeleid zoals het zou kunnen, waardoor veel fysieke en mentale problemen ontstaan. Vooral jonge paarden worden extreem belast.
Ze worden niet getraind om over tien jaar Grand Prix te lopen, maar ze worden getraind om spectaculair te lopen in de Pavo Cup, waardoor het basistraject voor het paard er niet is.” Klassieke rijkunst biedt tegengewicht “Klassieke rijkunst is niet anders dan de sport. Het is per definitie ook niet tégen de sport. Sport is niet schadelijk. Er zijn minder goede rijtechnieken in de sport en er zijn minder goede rijtechnieken in het klassieke rijden, ook in de klassieke rijkunst zie je paarden die met een weggedrukte rug lopen. In de sport worden ze te voorwaarts gereden? Nou in de klassieke rijkunst worden ze te langzaam gereden en dat is misschien nog wel schadelijker. Ja, ik wil klassieke rijkunst aanbieden, maar niet wat er soms zoal wordt aangeboden. Heb je op Youtube wel eens naar films gekeken van de beroemdheden van vroeger? De klassieke ruiters?
| nr. 1 >> 18
Hun paarden lopen inderdaad met de neus meer voor de loodlijn dan nu, maar wat op de foto’s uit die tijd nog best goed lijkt, valt op die films behoorlijk tegen. Je ziet paarden die niet los door het lijf lopen, niet nageeflijk zijn of waar een ruiter veel druk op de teugels heeft. Als Edward Gal zo zou rijden zou ie afgemaakt worden. En als Edward in de jaren 50 had gereden hadden ze dat nu klassiek gevonden.” Rijkunst was, is en blijft in ontwikkeling. De goede veranderingen (aan de hand van nieuwe anatomische/ biomechanische inzichten) moet je meenemen en de slechte lekker laten liggen.
Basissysteem moet goed zijn “Het gaat niet om klassiek of sport. Het gaat er om dat je paard voldoende tijd krijgt om zich te ontwikkelen. En het gaat om zoveel mogelijk kennis. Klassieke rijkunst moet vooral geen alternatief zijn voor gewoon goed paardrijden. Je hebt altijd mensen die zich dan afvragen of dat klassiek is. Wat is dan wel klassiek? Elkaar napraten over wat 60 jaar geleden in een boek stond? En dan roepen: ‘Wij zitten in de hoek van klassiek, dus we zijn goed, alles in de sport is slecht.’ Nou, zo is het echt niet. Diederik van Silfhout stelde zijn paard heel mooi en heel licht voor op het WK. Dat is ook klassiek. Zo heel veel anders is de sport niet als het klassieke. Als het basissysteem van je rijden maar klopt. Heb je te veel gewicht op de hand, en je rijdt Prix St George, dan krijg je hem echt niet in de piaffe. Dan moet hij eerst leren om zelf op eigen benen te lopen. Zulke ruiters krijg ik hier wel eens. Die leer ik eerst door ze het te laten voelen, hoe het wél moet. Ze moeten eerst leren om luchtig te rijden. Dan lukt die piaffe ook. Zowel in de sport als in de klassieke rijkunst gaat het om de harmonie.” Auteur: Marjan Tulp Foto’s: Illuusio, Ella Mlynarczyk
Brrrrr..... Mutsentijd!
Kijk nu op www.heidiliebt.com Het coolste mutsenmerk ooit, 100% gemaakt in Nederland!
| nr. 1 >> 20
Column
Nieuwe Trailer
M
ijn vrouw komt nog wel eens onverwacht thuis met een paard dat asiel bij ons aanvraagt. Een stumpert die niet wil nageven, of een andere onhebbelijkheid heeft waardoor het Olympische goud er voor hem niet meer in zit. Dat paard redden wij dan van een wisse dood, en nemen hem dan liefdevol op in onze kudde van vriendelijke doch weinig succesvolle paarden.
Zo kwam ze eens met een enorme ruin aan: ruim een meter tachtig hoog maar erg braaf, zodat dit mijn buitenrijpaard werd. Helaas paste hij eigenlijk niet in onze trailer. Hij stond met z’n kop tegen het plafond en voorwand, en zat met z’n kont op de achterklep. Omdat onze trailer toch al wat kuren had, was dit een geschikt moment om eens iets nieuws te kopen.
Nu benadert mijn vrouw dit soort aangelegenheden in het algemeen volgens de tegeltjeswijsheid: ‘Waarom makkelijk doen als het ook moeilijk kan?’ Dat is meestal duur en onpraktisch, en tegelijkertijd zeer tijdrovend en stressverhogend. Ik heb na al die jaren geen energie meer om me ertegen te verzetten -ik geloof dat je dat ‘murw’ noemt- , en probeer het enigszins in goede banen te leiden. In ieder geval was het uitgesloten om bij de geweldige trailerhandel twee dorpjes verderop te gaan shoppen: zo simpel is het niet! Nee, na lang surfen werd er besloten een Engelse trailer te kopen, die om redenen die ons later duidelijk werden, niet in Nederland te koop was.Dat was op zich al een hele uitdaging. Via een Belgische importeur kregen we na 7 maanden touw-
| nr. 1 >> 21
trekken een trailer, die niet op de Nederlandse weg was toegestaan, omdat hij tot dusver in Nederland niet bestond. Wij waren dus pioniers! De RDW moest hem keuren en keurde de gehele verlichting af. De geweldige trailerhandel twee dorpjes verderop wilde enigszins mokkend de verlichting aanpassen aan de Nederlandse normen, en na herkeuring en een exorbitant hoge rekening van het RDW hadden wij een rijklare trailer waar we legaal de weg mee op mochten. Nu was de trailer al erg duur geweest en met alle bijkomende kosten had hij een fortuin gekost. Dus verwachtte ik dan ook de Rolls-Royce onder de trailers te hebben, maar na 3 weken bladderde alle verf ineens van boven- en zijkant. Ik belde in paniek de fabriek in Engeland, maar daar werd niet meer opgenomen.
trailers bij de geweldige trailerhandel twee dorpjes verderop hadden kunnen kopen. Eindelijk hadden we alles voor elkaar en had ons mega-paard zijn eigen megatrailer. Jammer dat ons mega-paard niet lang daarna besloot in Frankrijk te gaan wonen, en we dus met een XXL trailer zaten waar we eigenlijk alleen nog een Haflinger mee wilden vervoeren. Deze Haflinger was heel veel kleiner, waardoor zij op de trailer voor en achter zich zoveel ruimte overhad dat zij bij het optrekken en afremmen atletische toeren moest uithalen om zonder enige steun niet om te donderen. Dat was dus een probleem: onze trailer was te groot, veel te groot!
‘Je boort in mijn trailer!!’
De Belgische importeur kwam wel aan de lijn: “Ja, ja, dat gebeurt wel eens, laat maar overspuiten op onze kosten…” Dus kwamen wij wederom met hangende pootjes bij de geweldige trailerhandel twee dorpjes verderop, om ons wederom uit de brand te helpen. Hij moest geheel overgespoten worden omdat de Engelse fabriek blijkbaar waterverf had gebruikt.
Dus kreeg ik de opdracht de ophanging van de achterstang een halve meter naar voren te verplaatsen. Ik vond bij de ijzerwinkel alle benodigde haken, ogen, bouten en ringen en zette toen de boormachine in de buitenwand van de trailer. Mijn vrouw stond er handenwringend bij: ‘Je boort in mijn trailer!!’
Het doorberekenen aan de Belgische importeur bleek ook wat haken en ogen te hebben, dus daar schoten we flink bij in zodat we uiteindelijk zoveel hadden uitgegeven dat we ruim twee gloednieuwe
Maar wie A zegt moet doorboren, en na een uur was er een extra ophanging van de achterstang ontstaan, zodat onze trailer nu multifunctioneel was geworden. Onze Haflinger paste er precies tussen, al
| nr. 1 >> 22
zag het er een beetje uit als een baby in een kinderzitje in een concertzaal… Op een dag meende de Haflinger na het laden dat er nog een smakelijk plukje hooi onder de voorstang lag en deed iets acrobatisch waardoor ze even door haar achterbenen zakte, en met haar rug onder de achterstang terecht kwam. Paardenmensen, en dus ook mijn vrouw, weten op dat moment meestal niets beter te doen dan: ‘Ho, ho, hooooo!’ te roepen, maar de ervaring leert dat dit niets uithaalt. Het paard strekte de achterbenen weer, waardoor eerst de achterstang verboog alsof hij van trekdrop was gemaakt. Daarna was het even stil, maar het paard stond nog niet helemaal rechtop. Het paard ervoer dit alles als klein ongemak en was absoluut niet in paniek. Ze zette nog een beetje kracht en met donderend geraas en gekraak brak mijn
hele constructie waar de achterstang aan bevestigd zat uit de zijwand. Er was een gat ter grootte van een dienblad ontstaan, de stang hing krom en met splinterige restanten van de trailer op de rug van het paard, dat inmiddels tevreden kauwde op het plukje hooi dat zij had gevonden. Mijn vrouw belde al met fysiotherapeuten, osteopaten en handopleggers om de rug van haar oogappel te behandelen, maar het paard leek nergens last van te hebben, en kreeg de rest van de week vrij. Ik bleef achter bij onze kapitale trailer. Keek door het rafelige gat naar buiten en zag mijn vrouw aankomen. Zij keek door het rafelige gat naar binnen: ‘Hoe denk je dat te gaan oplossen?’ Ik was twee dagen in de weer met multiplex, platen aluminium, slotbouten, kit, autolak en had ook al een nieuwe achterstang gekocht bij de geweldige trai-
| nr. 1 >> 23
lerhandel twee dorpjes verderop. Er was uiteindelijk haast niets meer van te zien, vond ik. Trots ging ik mijn vrouw halen om het te komen keuren, maar ze gebaarde me mee te komen kijken op de computer. ‘Kom eens kijken, dit zou eigenlijk ideaal voor ons zijn’. Ik zag vrachtwagentjes! Auteur: M.K. de Manvan
Wie is M.K. de Manvan? In de paardenwereld zie je veel meisjes en vrouwen die zich volledig overgeven aan alles wat er zoal bij komt kijken. En niet zelden hoort daar een vader of echtgenoot bij, die tegen wil en dank in deze wereld terecht is gekomen. M.K. de Manvan is zo’n vent, die bijna de klok rond door z’n vrouw en haar paarden wordt geleefd. Hij heeft zelf eigenlijk niets met paarden, begrijpt het jargon niet, worstelt met de stallen, de trailer en de manegebak, en wordt midden in de nacht uit bed gejaagd om een merrie te helpen bevallen, om de dierenarts te bellen, of om z’n vrouw naar een wedstrijd te begeleiden. Zijn boeken zijn verkrijgbaar bij Mediaboek.nl
| nr. 1 >> 24
Column
| nr. 1 >> 25
Waarom fouten maken mag
W
anneer heb je voor het laatst een foutje gemaakt tijdens je les, je buitenritje, een wedstrijd? Afgelopen maand? Afgelopen week? Vandaag zelfs? En, wat gebeurde er toen? Ben je volledig de mist in gegaan? Ik kan me voorstellen dat je niet heel blij was met jezelf. Waarschijnlijk was je nogal pissig. Alweer dit foutje. Voor de zoveelste keer. Grrrrr!
Wellicht hoef ik je dit niet eens uit te leggen, maar de meeste mensen haten het om fouten te maken. Ze voelen zich dan namelijk incompetent, en daardoor nogal - of een beetje – waardeloos. En niemand, echt nĂemand, voelt zich graag waardeloos.
De Engelse hoogleraren Edward Deci and Richard Ryan van de University of Rochester gaan zelfs nog een stapje verder. Ze hebben uitgezocht dat je competent voelen een intrinsieke, menselijke behoefte is. Mensen willen gewoon de baas zijn van hun eigen wereld. Ze willen niet voor de dorpsgek worden gehouden. Niet eens af en toe. Eigenlijk nooit.
| nr. 1 >> 26
Dat is dus ook de reden waarom nogal veel mensen – en dus ook ruiters - niet graag in een situatie terecht willen komen waarin ze misschien fouten kunnen maken. Ze blijven liever in hun eigen comfortzone. Hier weten ze tenminste wat ze moeten doen, hier valt alles te voorspellen, zo kunnen ze alles wat ze overkomt het hoofd bieden. ’t Is hun eigen veilig wereldje. Een wereldje zonder fouten. Lekker, toch? Maar…als je beter wilt worden, moet je gewoon fouten maken. Ik zou zelfs zo ver willen gaan te zeggen dat fouten maken één van de belangrijkste onderdelen is om een betere ruiter te kunnen worden. Waarom? Je wist het eigenlijk al: mensen (ruiters) haten het om fouten te maken, want een fout maken voelt echt niet goed. Dus gaan ze beweren dat ze nooit weer in dit soort situaties terecht willen komen. Echt, nooit weer. En hier komt het moment waar mensen een keuze hebben: ze kunnen dus hun eigen veilig wereldje creëren, waarin ze moeilijke situaties weten te voorkomen, of ze kunnen dat foutje het hoofd bieden. Het gewoon aanpakken. Vergelijk het met die lastige horzels, die van de zomer de hele tijd rond je paard vlogen. Wat was toen je reactie? Iets van ‘BAM!’, toch? En toen voelde je je ook beter. Want actie voelt eigenlijk altijd beter. Nu nog de oorzaak van dat foutje bepalen. Was dat omdat je slecht was voorbe-
reid? Omdat je een bepaalde vaardigheid miste? Of omdat je minder ervaring met nieuwe, onverwachte omstandigheden had? Of omdat je je moeilijk kon focussen nadat je werd afgeleid? Het doet er niet eens toe wat het was, als je maar wéét wat het was, want nu kun je actie ondernemen. Nu kun je jezelf gaan rekken, buiten je comfortzone stappen en werken aan verbetering. Wellicht moet je je voorbereiding iets beter plannen.. Wellicht heb je een nieuwe trainer nodig, die je naar het volgende niveau gaat helpen... Wellicht moet je eens oefenen in het rijden in wind of regen, met of zonder andere paarden erbij, zodat je het leert het onvoorspelbare iets meer te voorspellen... Wellicht moet je aan je mentale vaardigheden gaan werken zodat je je beter kun focussen... Als je dit hebt gedaan, als je tijd en energie in je eigen leerproces hebt gestoken, voel je je ook echt niet meer als de dorpsgek. Sterker nog, je zult je de baas van je nieuwe, grotere wereld gaan voelen. Je zult je competent voelen! En dat allemaal omdat je een foutje hebt gemaakt…Maar wees niet bang, het zal niet je laatste zijn geweest. Auteur: Dr Inga Wolframm
| nr. 1 >> 27
Dr. Inga Wolframm Inga Wolframm werd in 1975 in Duitsland geboren. Ze woont en werkt in Nederland als praktijk- en onderzoek sportpsycholoog. Ze is gespecialiseerd in de paardensport, waar ze ook haar promotieonderzoek in deed. Inga rijdt zelf ook, liefst springen maar af en toe ook dressuur. Inga schreef het eerste sportpsychologieboek voor ruiters, dat in mei 2015 zal verschijnen bij Kenilworth Press. Het heet: Perfect Mind. Perfect Ride. In het boek lees je wat de juiste ‘mindset’ is om te presteren en hoe je de ruiter wordt die je altijd al wou zijn. Er zijn plannen voor een Nederlandse editie. Kijk voor meer informatie op Ingawolframm.com
| nr. 1 >> 28
| nr. 1 >> 29
Praktisch
Van angstige naar gelukkige ruiter fotograaf: Amanda Melchior
E
en beetje beduusd ga ik rechtop zitten. “Ben ik nu net van mijn paard gevallen?” “Mijn bril!” Gelukkig is deze nog heel. Ik krabbel overeind en klop de modder van mijn kleding. Mijn hoofd maalt, wat is er nou eigenlijk gebeurd? Mijn paard staat snuivend in de hoek, hij kijkt naar me alsof ik het moddermonster zelf ben. Ik verman me, haal hem op en maak
aanstalten om op te stijgen. Maar mijn knieën knikken en er zit een klem om mijn keel. Toch zet ik door. Het paard stapt driftig onder me en ik voel zijn strakke rug. Ik probeer hem en mezelf gerust te stellen, maar krijg mijn ademhaling niet meer op orde. Na 5 minuten vind ik het welletjes en stap ik af. Ik ben blij dat ik weer ben opgestegen, maar mijn gevoel blijft onbestemd.
| nr. 1 >> 30
De dag erna voel ik de spanning direct. Mijn paard staat opgezadeld voor me, en mijn hoofd maalt: wat als....
Want jouw angst mag er zijn. Verantwoordelijkheid nemen over angstgevoelen geeft je de controle terug.
Angst tijdens het rijden is waarschijnlijk het minst besproken probleem onder ruiters. Vaak voelen ruiters zich incapabel of zelfs dom als er angst om de hoek komt kijken. Maar wat als jij degene bent die een klem om je keel voelt bij het opstappen? Of hartkloppingen krijgt bij een minieme schrikreactie van het paard? Of jezelf erop betrapt dat je het plezier in je hobby aan het verliezen bent?
Controle over wat je nog wel en wat je niet meer gaat doen. Ben je bang om te gaan rijden, dan ga je niet rijden. Simpel. Je mag namelijk best eerlijk tegen jezelf zijn. Je bewaakt jouw grens en dat lucht op. Vanaf hier kun je gericht werken aan het herstel van je zelfvertrouwen.
Angst is een zeer belangrijke emotie die respect verdient. Als je angst onderdrukt en negeert in de hoop dat het vanzelf beter wordt, neemt je angst juist toe. Angst houd je namelijk veilig; het zorgt ervoor dat je jezelf geen schade berokkend. Angst bij ruiters ontstaat op twee manieren: je hebt een ongeluk met een paard gehad, of je denkt dat je een ongeluk met een paard gaat krijgen. Voor je hersenen zijn beide situaties echt en ze zullen je waarschuwen: niet doen, gevaarlijk! Vanuit de evolutie gezien een veilige manier om oud te worden. Angst mag er zijn Angst overwin je door te werken aan je mindset, oftewel hoe je over jezelf, je angst en je toekomst denkt. De allerbelangrijkste eerste stap is je angst aan te kijken en te accepteren. Je bent bang. Nou en?! Kijk eens rond, is er wat veranderd? Ja jij.
fotograaf: Amanda Melchior
Richt je op het verbeteren van de relatie met je paard en laat de gedachte aan rijden los.
| nr. 1 >> 31
5 tips om te werken aan een positieve mindset: 1. Richt je op het verbeteren van je huidige relatie met je paard en laat de gedachte aan rijden los. Dat komt wel weer, het is een einddoel, de weg ernaar toe is nu belangrijker. 2. Krijg je commentaar van anderen? Heb je een gevoel van falen? Degenen die om je geven zullen je steunen. 3. Stress vanuit werk- of thuissituaties gaat je niet helpen met jouw angst voor het rijden. Laat de dagelijkse stress achter bij de staldeur.
4. Dealen met angst is een lange weg, geniet van elke stap vooruit. Een kleine terugval af en toe hoort erbij. 5. Richt je aandacht op het borstelen, het samenzijn en contact maken met je paard. Geniet van alles wat je dagelijks samen doet. Maak plezier! Paardvaardigheid Naast het werken aan een positieve mindset is het ontwikkelen van vaardigheden erg belangrijk. Vaardigheid vergroot controle. Controle vergroot zelfvertrouwen en zelfvertrouwen brengt positief leiderschap. Dit alles samen brengt harmonie in de relatie met jouw paard.
Werken aan je paardvaardigheid doe je door te starten met grondwerk.
| nr. 1 >> 32
4 tips om te werken aan je eigen paardvaardigheid: 1. Start met grondwerk! Je kunt denken aan werken aan de hand, longeren met dubbele lijnen, schriktraining of het werken aan de lange teugel. Op deze manier leer je je paard vanaf de grond aanvoelen en ontwikkel je leiderschap. 2. Verdiep jezelf in paardengedrag. Lees boeken over het hoe en waarom van bepaald gedrag, ontdek dat paarden een geheel eigen leefwereld hebben. Zo ga je je paard beter begrijpen. 3. Werk aan je eigen balans, conditie en rijvaardigheid. Niets maakt zekerder dan een goede zit en snelle reflexen. Zittraining op een braaf leerpaard sterkt je zelfvertrouwen. 4. Zoek een goede instructeur om je te coachen. Pak de koe bij de hoorns en ga samen aan de slag. Zoek iemand waarmee je een klik hebt, die begrip voor je heeft en je steunt. Plan van aanpak Vind je het lastig om ergens te beginnen? Om een startpunt te kiezen? Om details helder te krijgen, houvast te hebben en structuur aan te brengen? Om succesvol toe te werken naar jouw doel (het rijden) kun je een plan van aanpak maken. Een goed model om hiervoor te gebruiken is het SMART-model.
Dit model geeft handvatten om de weg naar je doel uit te schrijven in kleine stapjes. Kleine stapjes zijn haalbaar en zo zet je jezelf en jouw paard op voor succes. Elke stap vooruit is er weer ĂŠĂŠn dichterbij het einddoel. Het bijhouden van een dagboekje is ook aan te raden. Kleine succesjes worden namelijk al snel vergeten. Zo kun je teruglezen dat je ontwikkeling waarschijnlijk sneller gaat dan dat je zelf denkt.
Wat is SMART? Smart staat voor: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsbewust. Een SMART-doelstelling is richtinggevend: het geeft aan wat je wilt bereiken. Specifiek Omschrijf je doel duidelijk en concreet. Wat wil je exact bereiken? Wie zijn erbij betrokken? Waar ga je dit doen? Wanneer gebeurt het? Waarom wil je dit doel halen? Meetbaar Maak je doel meetbaar door elke stap achter elkaar te beschrijven. Stap 1 is.... gevolgd door stap 2, enzovoort. En wanneer is een stap gehaald? Wat moet je kunnen zien, horen, proeven, ruiken of voelen om te weten dat een stap is afgerond?
| nr. 1 >> 33
De gelukkige ruiter Als je aan jezelf werkt ga je vanzelf voelen wanneer het moment daar is om op weer op te stijgen. Ook nu is het belangrijk niet te snel te willen gaan. Je bent namelijk niet meer de persoon die je was voordat je aan deze weg begon. Je lichaam is anders, je geest is anders.
wedstrijd of buitenrit in het verschiet. Maar wat zou dat? Je zit weer op je paard, geniet ervan. En komt de angst af en toe weer boven drijven? Doe dan tijdelijk een stapje terug, je hebt nu allerlei extra vaardigheden om toch met je paard te werken. Accepteer dit, en morgen is er weer een dag!
Vraag je instructeur om je te helpen en je te begeleiden. Misschien moet je de eerste keer wel met een rondje stappen genoegen nemen en ligt er nog lang geen
Na een eerste rit komt altijd weer een volgende. Jij wordt weer een gelukkige ruiter!
Acceptabel Waarom is het belangrijk voor jou om je doel te realiseren? Wat is voor jezelf wel acceptabel? En wat is niet acceptabel? Is je plan uitvoerbaar en zijn je inspanningen aanvaardbaar? Realistisch Zijn je stappen klein genoeg om je motivatie te behouden? Zijn je stappen groot genoeg om je comfortzone te verruimen? Wat is er nodig om je doel te halen? Ben je vaardig genoeg je doel te kunnen halen? Welke hulpbronnen of middelen kun je in schakelen om je kennis en vaardigheid te vergroten? Tijdgebonden Wanneer maak je een start? Wanneer wil je klaar zijn? Wanneer is je doel bereikt? Wat moet je zien, horen, proeven, ruiken of voelen om te weten dat je doel is bereikt?
Auteur: Monya Spijkhoven
Monya Spijkhoven Monya Spijkhoven (1968) wist als 6-jarige al wat ze later ging doen als ze groot werd: met paarden werken. Het ontbeerde haar aan ambitie om in de paardensport echt wat te bereiken, maar het paard doorgronden, daar kon ze geen genoeg van krijgen. Dat leidde naar een eigen trainingscentrum, Educatief Centrum ‘t Balingehof, waarbinnen paard en eigenaar op een creatieve manier leerden problemen te voorkomen en op te lossen. Momenteel combineert ze 25 jaar ervaring en al haar kennis van de klassieke rijkunst, ethiek, paardengedrag en natural horsemanship in het Paardenluisteraarschap. Als Paardenluisteraar bouwt ze intense paard - mensrelaties waarbij de nadruk ligt op vriendschap, plezier en harmonie.
| nr. 1 >> 34
Training
Blij en fit paard door
conditietraining
E
en blij en fit paard, dat wil iedereen wel. Dat krijg je door je paard te trainen op coördinatie, uithoudingsvermogen, kracht, snelheid en mentale fitheid. En dat geldt voor alle disciplines, of je nu endurance rijdt of aan dressuur doet. Het is 2012 en ik geniet van de kür op muziek tijdens de Olympische Spelen. Adelinde laat een prachtige proef zien met een paard dat prachtig in zijn vel zit. Misschien is Parzival iets gespannen,
maar hij heeft duidelijk weinig moeite met zijn werk. Dan komt Valegro. Als enduranceruiter valt mij direct iets op: dit paard is veel zwaarder dan Parzival. Qua bouw wat steviger, maar laat ik eerlijk zijn: ik vind hem gewoon te dik… En dat zie je terug in de proef. Hij is niet fit genoeg en laat steken vallen. Komt zelfs even in verzet tijdens moeilijke oefeningen. Charlotte gaat de ring uit en de camera volgt haar naar het losrijterrein. Het eerste dat ze tegen Carl zegt is: “He was so tired!”
| nr. 1 >> 35
Dat gaat jou natuurlijk niet gebeuren wanneer jij in de Olympische piste rijdt! Maar ook als je gewoon een lange buitenrit wilt rijden, is het heerlijk om op een kwiek paard thuis te komen. Alleen, hoe zorg je voor een goede conditie? Eerst even over het woord conditie; dit wordt vaak voor drie verschillende zaken gebruikt:
Ik wil hier vooral ingaan op fitheid en ook die term omvat allerlei onderdelen. In dit artikel vertel ik meer over de volgende:
• Voedingsconditie • Gezondheid • Fitheid
Voor verschillende disciplines heb je meer of minder van elk onderdeel nodig. Coördinatie is altijd belangrijk om blessures te voorkomen. Uithoudingsvermogen ook (zie mijn blog hierover op de website van Paardvisie), maar er zit natuurlijk een groot verschil tussen endurancepaarden en reiningpaarden.
Van een te dik paard zeggen we vaak een beetje sarcastisch: “Die is goed op conditie!” Maar deze paarden zijn natuurlijk zelden fit. Gezondheid is een belangrijke voorwaarde voor een goede conditie, maar een gezond paard is nog niet per definitie een fit paard.
‘Bedenk wat geks, coördinatietraining is leuk!’
• • • • •
Coördinatie Uithoudingsvermogen Kracht Snelheid Mentale fitheid
Kracht is belangrijk voor verzameling in dressuur en bij springen als het hoog wordt. Snelheid is een aandachtspunt voor spring-, western- en renpaarden. Samengestelde menwedstrijden, eventing, maar ook allround recreatiesport vragen behoorlijk wat van elk onderdeel. En tenslotte is mentale fitheid natuurlijk ontzettend belangrijk voor elk paard. Bedenk je dus wat voor jouw paard belangrijk is. Je training moet namelijk specifiek zijn voor wat je wilt doen. Als je vooral wilt springen, draaf dan niet vier uur lang over zandpaden. In het volgende blog ga ik dieper in op het maken van een trainingsschema voor je paard. Nu vertel ik vast kort hoe je elk onderdeel het beste kunt trainen.
| nr. 1 >> 36
Coördinatie Om je paard handig te maken, train je moeilijke dingen kort en vaak. Liever twee keer op een dag een kwartier dan één keer een half uur. Ik help op dit moment een hengst te trainen voor de keuring. Bij het vrijspringen oefenen we in-uitjes veel korter en vaker dan de ‘gewone’ sprongen. Zoek oefeningen die specifiek zijn voor je discipline: als je buiten wilt rijden, gebruik je boomstammetjes en stap je door zwaar zand. Ga met je dressuurpaard eens achterwaarts een bocht om. Bedenk wat geks, coördinatietraining is leuk!
Uithoudingsvermogen Dit train je door lang op een lage intensiteit te werken. In de endurance noemen we dit LSD werk. Nee, niet high op je paard, maar long slow distance. Ook voor andere doelen kun je het gebruiken. Bijvoorbeeld door twee keer per week 1,5 uur te werken aan ontspanning in plaats van een half uur aan moeilijke oefeningen. Belangrijk bij deze training is dat je nooit de afstand én snelheid tegelijk verhoogt. Dat verhoogt je kans op blessures. Train eerst langer op een lager tempo en verhoog daarna langzaam de intensiteit.
| nr. 1 >> 37
Kracht Als je paard voldoende uithoudingsvermogen heeft, kun je gaan werken aan kracht. Belangrijk voor verzameling en om ruitergewicht te dragen. Dit kun je doen door weerstand toe te voegen: heuvelop en – af, door zand en door water. Of door een moeilijke oefening te vragen waarbij het paard zijn achterhand en buikspieren aan het werk moet zetten. Doe dit in repetities (rust tussen de oefeningen door) en bouw het langzaam op! Snelheid Stel je wilt dat je paard een half uur achter elkaar door het bos kan galopperen, maar nu loopt hij na een kwartier met z’n tong over z’n hoeven. Om dat te verbeteren, kun je interval training gebruiken. Dat betekent dat je bijvoorbeeld zes keer vijf minuten galoppeert met 3 minuten stap er tussen in. Die rust bouw je langzaam af naar twee minuten, één minuut en tenslotte geen rust meer. Je kunt eindeloos variëren, maar stop als je paard overmatig zweet of heel zwaar ademt. Snelheidstraining brengt altijd risico’s met zich mee. Begin er pas aan als coördinatie, uithoudings-vermogen en kracht voldoende zijn! Echt snel werk doe je altijd op een stevige, vlakke bodem.
Mentale gezondheid Het sleutelwoord voor een blij paard is afwisseling. Ook al moet je training specifiek zijn voor wat je wilt doen, zorg dat je dat op zo veel mogelijk verschillende manieren doet. Dus dressuurruiters: pak die drafbalken erbij en train ook in het bos. Recreanten: rijd niet altijd hetzelfde rondje om de kerk. Daarnaast help je een paard tijdens je training door een eerlijke leider te zijn: duidelijk over wat wel en niet de bedoeling is. Door consequent te belonen én te corrigeren, weet je paard wat hij kan verwachten en kan hij ontspannen en geconcentreerd aan het werk. Over elk onderdeel is nog veel meer te vertellen en het is zeker de bedoeling dat nog eens te doen. Maar denk aan de hand van dit tipje van de sluier vast eens kritisch na over jouw training. Zodat jij na afloop van de wedstrijd van je leven kunt zeggen: “He was so fit!” Auteur: Suzanne Pen, Equilog.nl Foto’s: Suzanne Pen, John Jensen www.taselvfoto.dk
| nr. 1 >> 38
CV Suzanne Pen, Equilog.nl Suzanne Pen is actief in de endurancesport en heeft verschillende paarden opgeleid en uitgebracht op internationaal niveau. In 2011 resulteerde dat in zilver op het NK en deelname aan het EK endurance. Suzanne verzorgt instructie, trainingen en workshops op het gebied van conditietraining, buitenrijden en endurance. Haar studie biochemie gebruikt ze om trainingsmethoden beter te doorgronden en uit te leggen. Daarnaast heeft Suzanne heeft een online trainingslogboek ontwikkeld: Equilog.nl Met inzicht in je training kun je de prestaties en gezondheid van je paard verbeteren. Het logboek is eenvoudig bij te houden en geeft inzicht in je training en het welzijn van je paard.
fotografen: Jarmila Lakeman Renske Grimm
Column
| nr. 1 >> 39
Zoektocht therapeut
“J
e bent wanhopig en je kunt niks doen. Je weet gewoon niet wáár je het moet zoeken, je pakt alles aan wat hoop geeft.” Stalgenoot Elly weet nog precies hoe het voelde toen haar paard opeens ziek was. “Ik durfde nooit een eigen paard te nemen uit angst dat zo’n
paard iets zou krijgen en ik ermee moest modderen. Ik kocht een stevig type, ik dacht ‘die krijgt niet zomaar wat’. Ik heb hem pas een jaar en moet je nu zien.” Elly’s stoere, zelfbewuste ruin stond opeens ziek in de wei. De dierenarts kwam er niet uit en Elly was radeloos: wat nu?
| nr. 1 >> 40
Elly en ik kwamen op dit gesprek omdat ik het had over alternatieve artsen die zeven paarden op een rij hebben staan, waar ze met hun telefoon tegen een oor geplakt, tussen heen en weer rennen. Als paardeneigenaar sta je vier uur later en €350 lichter weer buiten, terwijl een rekensom leert dat de alternatief arts in totaal 22 minuten aan je paard heeft gestaan, waarbij hij zich met name richtte op de klanten aan de telefoon. Ik vroeg me af waarom je dat pikt, als paardeneigenaar. Als je zelf naar de arts gaat, dan wil je toch ook niet met zeven mensen op een rij gelegd te worden en af en toe de arts met zijn telefoon aan zijn oor langs zien waaien? Je hebt het recht op de volledige aandacht van je behandelaar? Elly weet dat het de blinde paniek en de liefde voor je paard is waardoor je het pikt. “Als je paard iets vaags heeft en je wéét het gewoon niet en komt met de gewone artsen niet verder, dan grijp je alles aan. Dus ook die man met die telefoon.”
als een alternatief therapeut ten onrechte zegt: ‘het paard is weer gezond’ en je gaat weer rijden, dit leed veroorzaakt. Dat is natuurlijk zo. Maar dat geldt ook voor dierenartsen, zo heb ik zelf ondervonden. Een verkeerde of gelegenheidsdiagnose is zo gemaakt, ook door erg goede dierenartsen. Dierenartsen zijn ook maar mensen. Ook die zeggen wel eens: ga maar weer rijden. Of ze zeggen ‘niks meer aan te doen, laat maar inslapen’, terwijl het paard wel degelijk te redden was. Toch denk ik dat je in de meeste gevallen verder moet zoeken met je paard en naar de beste, grote paardenklinieken gaan, daar waar de beste paardenartsen werken, die niet anders doen dan diagnoses stellen bij moeilijke gevallen. Ze hebben de opleiding, de ervaring en dat er zoveel klanten op hun erf staan, heeft een reden. Je kunt ook altijd een doorverwijzing naar een tweedelijnskliniek of naar Utrecht, afdeling Heelkunde paard, vragen.
Je paard verdient het hoogste adres. Recent was er op televisie een programma over het leed dat de alternatief arts onder paarden veroorzaakt. Ik was het daar grotendeels, maar niet helemaal, mee eens. De stelling was onder meer dat
Je paard verdient het hoogste adres. Ook bij aanhoudende vage klachten: hop niet van therapeut naar therapeut, om dan weer van trainer te veranderen die weer een therapeut voor je weet, maar
| nr. 1 >> 41
zet vooraleerst je paard in de trailer en ga naar een heel goede kliniek. Is je paard aan de binnenkant grondig doorgelicht, en er is een behandelplan, dan ga je stap voor stap verder en kan een goede therapeut ondersteuning bieden. Sowieso, bij alle acute gevallen, pijn of kreupelheden, moet je als de donder bij de gewone paardenarts zijn. En al helemaal geen facebook of forums inschakelen voor medisch advises. Hup, naar de dierenarts! Ik heb goede ervaringen met meerdere alternatief therapeuten met mijn paarden. Het hangt er van af waarvoor je gaat, wat voor therapeut het is, wat je verwachtingen zijn en hoe je aan die therapeut bent gekomen. Zelf laat ik, als ik heb uitgesloten dat mijn paard iets acuuts heeft of dat er een dieperliggend medisch probleem is, alleen gediplomeerde alternatief therapeuten aan mijn paard die een medische of paramedische achtergrond hebben, waar ik goede dingen over heb gehoord of die bijvoorbeeld zijn aangesloten bij een grote reguliere kliniek. Zelfs als hoofdredacteur heb ik met verschillende therapeuten te maken gehad die niet waren wat ze leken te zijn. Dierfysiotherapeuten of osteopaten die bij nader inzien niet gediplomeerd bleken, en meer van dit verbazingwekkends. Vooral trof ik een hoop praatjesmakers. Goede
therapeuten zijn geen praters, maar behandelaars. Welke therapeuten ik ontwijk? Hierbij mijn lijstje.
De zelfbenoemde Deze therapeut heeft geen opleiding genoten. Veel beroepen zijn vrij, je mag je bijvoorbeeld zo osteopaat of hoefsmid noemen.
De niet-afgestudeerde Deze therapeut zat wel op de opleiding maar maakte deze opleiding niet af. Check hiervoor het lijstje afgestudeerden op de site van de opleiding, maar vraag het wel na bij de therapeut in kwestie, want het is mogelijk dat hij of zij wel is afgestudeerd maar geen zin heeft om ieder jaar een bepaald bedrag te betalen om tussen deze lijst te mogen staan.
De interessant klinkende methode Er zijn therapeuten die iets heel boeiends doen dat geen (para-) medische vooropleiding en slechts zes weken cursus vereist.
Het winstmodel Deze therapeut behandelt niet zolang nodig is voor de patiĂŤnt, maar heeft berekend hoe lang een behandeling voor dat bedrag kan duren voor dat bedrag.
| nr. 1 >> 42
De wonderbaarlijke genezer Deze therapeut vindt je paard z贸 slecht dat hij hem maar 20 procent kans heeft om van zijn rugpijn af te komen. Na drie behandelingen van een kwartier, aangevuld met een spuit met een langdurige pijnstiller, is je paard helemaal weer gezond. Een goede therapeut schetst realistische verwachtingen. Het is geen fiets die je naar de fietsenmaker brengt.
De alleskunner Deze therapeut doet van alles: van homeopathie tot acupunctuur tot chiropractie, wat instralen, zakje kruiden erbij en ook rechtrichttraining. Deze alleskunner kan dus alles een klein beetje. Wetenchappelijk onderzoek wees uit dat het 10.000 uur duurt voordat je ergens een expert in bent. Ik ga voor de expert.
De dramatische diagnose Deze therapeut concludeert dat jouw glanzende paard dat vanochtend nog vrolijk door de wei raasde, hart en nierfalen heeft. Hij of zij geeft je druppeltjes om dit te verhelpen.
De harde werker Deze therapeut voelt zijn/haar voorgaande behandelingen niet na en evalueert niet door naar het paard te kijken, maar gaat er blindelings mee verder, terwijl jij geen vooruitgang ziet. En hop, weer een rekening.
De marketeer Dit is de jonge marketing-therapeut in de blitse bus vol reclame, een dito website en kekke visitekaartjes, die zich na de diplomering niet stortte op ervaring opdoen door voor weinig geld heel Nederland door te crossen om paarden te helpen, maar op geld verdienen.
De helderziende Deze therapeut weet tijdens het uitladen van je paard al wat hij heeft. En misschien is dat ook wel zo, maar als deze therapeut geen enkele opleiding heeft, en geen kennis van de anatomie, dan is het gevaarlijk om hem je paard bijvoorbeeld de rug te laten manipuleren (kraken). Hij kan blijvende schade aanrichten.
| nr. 1 >> 43
Het rookgordijn Een door een wolk sigaretten- of sigarenrook omgeven therapeut heeft zijn zintuigen platgelegd door het rookgordijn om zich heen en kan jouw paard nooit goed voelen. Ontwijk ook de therapeut met de paarse neus en heb ook niet te hoge verwachtingen van de de elegante therapeute op hakjes.
De röntgen-ogen Een variant van bovenstaande. Op het moment dat je wegstapt met je paard, roept hij: “Ik zie het al, artrose!” Dergelijke diagnoses zijn alleen te stellen met een röntgenapparaat. De eensluidende diagnose Als je rondvraagt blijkt dat alle paarden waar deze man of vrouw komt, praktisch dezelfde diagnose hebben gekregen.
De therapeut met veel tijd Die is of nog niet erg ervaren of niet erg gewild. Je wilt iemand die zich gespecialiseerd heeft en veel kennis en ervaring opgedaan heeft.
De therapeut met het samenwerkingsverband Als je naar therapeut A gaat, krijg je een doorverwijzing naar therapeut B. En andersom. Ongeacht je paard en zijn klachten.
De duurste therapeut Sla de goedkoopste en de duurste over en kijk uit naar een goede therapeut, met veel ervaring en veel klanten. Ook als je bovenstaande therapeuten behendig hebt weten ontwijken is het nog moeilijk zat om midden in die paniek om je geliefde paard iemand te vinden die je wél verder helpt. Een goede therapeut heeft zijn of haar focus op het helpen van paarden. De goede therapeut doet het werk namelijk uit passie. Hij of zij schetst realistische verwachtingen van de behandelingen, geeft je paard tijdens de behandeling de volle aandacht en zal een aantal keren moeten terugkomen. Hij rijdt vermoedelijk in een ongewassen, simpele auto rond, heeft een eenvoudige website en heeft eenvoudige rekeningen. Veel succes met het vinden van een ervaren therapeut, die behept is met veel gevoel en veel wijsheid. Auteur: Marjan Tulp Foto’s: Amke
| nr. 1 >> 44
Marjan Tulp Marjan Tulp (1967) bedacht als tiener dat het een goed plan zou zijn om een opleiding te gaan doen en niet ‘in de paarden’ te gaan. Ze wou dan een goede baan zodat ze haar paard kon onderhouden. Ze deed eerst HBO, toen communicatiekunde (RUG), twee jaar ORUN en de juryopleiding. Wedstrijden reed ze ook, vooral dressuur (t/m ZZ-licht) en ze mocht, met dank aan uitstekende springpaarden, twee keer Zspringen starten. Hetgeen ze niet durfde. Tegenwoordig rijdt ze internationaal recreatie (lees: buitenritten in het grensgebied met Duitsland). Ze schreef en schrijft voor alle grote paardenbladen en websites zoals De Hoefslag en Cap Magazine, was hoofdredacteur van Bit, Horses.nl en Dressuur en is momenteel hoofdredacteur van Paardvisie. Marjan kan niet slapen als er blogs, leuke ideeën of artikelen in haar hoofd beginnen te ontstaan. In 2014 verscheen haar eerste boek: Leandro, een avonturenroman over een paard. Ze ziet haar paard Merlijn (1994) als haar beste vriend en inspiratiebron. Hij ziet haar als zijn favoriete mens en chef catering.
Vakantie
| nr. 1 >> 45
Puur genieten in Spaans paardenparadijs
A
mper een uur na mijn aankomst bij de tot ruiterhotel omgetoverde Zuid-Spaanse haciënda prijkt mijn naam al op het informatiebord, onder het kopje ‘Lesson 1’. Die krijg ik op de rug van Jasper: een even-
tingkampioen van de eigenaresse van dit paradijs voor paarden en mensen, Christine. ‘Dreams can come true’, staat er op de shirtjes van alle medewerkers van het ruiterhotel. Ik moet inderdaad mijn ogen uitwrijven.
| nr. 1 >> 46
Zes jaar geleden was deze haciënda of cortijo (kortigo) bij het stadje Mollina, op 50 minuten rijden van de Spaanse kustplaats Malaga, een bouwval. Aan een tafeltje op de zonovergoten binnenplaats heeft Christine me de foto’s laten zien van hoe het was. Daarna heeft ze me rondgeleid om het resultaat van al het werk te laten zien. Muren en daken zijn hersteld, kale vlaktes veranderd in bloementuinen en betegelde binnenplaatsen met fraaie mozaïeken. Er is een zwembad aangelegd met daaromheen ruimte voor een dozijn bedden om op te luieren, in de zon of in de schaduw. Achter de kapel is een eetzaal gemaakt waar tot vijftig mensen kunnen dineren bij een grote open haard. En achter het woongebouw met een tiental kamers en enkele appartementen voor gasten ligt het kloppende hart van de cortijo. De stallen en weitjes rond een overdekte bak, waar in totaal 27 paarden staan. Christine neemt de tijd om me de ontstaansgeschiedenis uit de doeken te doen. Zeven jaar geleden besloten zij en haar man Paul op zoek te gaan naar een woonhuis in Zuid-Spanje om er met hun twee eventingpaarden Jasper en Meg te overwinteren. Naarmate het herstelwerk aan de cortijo vorderde, begon de voormalige boerderij steeds meer als een magneet voor paarden en gasten te fungeren. Alle paarden hebben een verhaal: het ene dier was mishandeld, het andere uitgemergeld en het volgende bestemd
voor de slager. “Ik denk te veel met mijn hart”, zegt Christine, als ze uitlegt dat ze elke keer dat ze zo’n treurig verhaal hoorde door de knieën ging. Momenteel staat er achter elke staldeur een goed doorvoed, glanzend rijdier, dat nieuwsgierig zijn hoofd naar buiten steekt als we langslopen. Behalve Christine zelf hebben stalmeester Jorge en instructeur António daar een groot aandeel in gehad. Ze hebben de paarden met zachte, maar consequente hand (her)opgevoed tot betrouwbare en werklustige dieren. Niet te vergelijken met de harde methoden die de Spanjaarden vaak hanteren om hun Andalusiërs te breken. Fijne kneepjes De geschiedenis van gebouw en dieren is zo rijk, dat Christine niet uitverteld raakt en ik me nog moet haasten om niet al te laat te komen voor mijn eerste les, die tevens ‘assessment’ is en waarin mijn rijvaardigheden worden beoordeeld. Samen met de Britse Lindy en de Duitse Caroline treed ik aan in de bak. Lindy rijdt op de elegante Princesa, Caroline op de voorwaartse Picassa en ik op stoere vos Jasper. Jasper beheerst alle fijne kneepjes van de dressuur, van de galopwissels om de pas tot en met de piaffe. Ik helaas niet. Op de volte probeer ik alles wat ik geleerd heb qua houding, zit en hand in de praktijk te brengen. António’s oog valt natuurlijk direct op de verbeterpunten. Precies
| nr. 1 >> 47
de lessen die ik thuis krijg van geduldige instructeurs hoor ik nu van António, maar anders verteld: “Je moet groeien als je op je paard zit, van je tenen tot in je haarpunten”, is zijn manier op te zeggen dat ik niet achterover, maar fier rechtop moet zitten, borst vooruit en schouders naar achteren. Fabulo! Desondanks valt me de volgende ochtend een grote eer te beurt: ik mag mijn eerste buitenrit - ‘hack’ - maken op de rug van de vierjarige Fiscal. Als tweejarige kwam dit prachtige paard met zijn diep
bronskleurige vacht en zwarte staart en manen naar de haciënda. Had Christine hem niet gekocht, dan was hij naar de slager gegaan. Nu beantwoordt António mijn vraag wat Fiscal zou kosten met een brede lach: “He is not for sale.” Niet dat ik Fiscal daadwerkelijk zou willen ontvoeren van het zonnige, weidse Spanje naar een benepen box in ons koude kikkerlandje, maar verliefd word ik wel die eerste rit. Fiscal zet geen stap verkeerd en draaft en galoppeert beheerst en comfortabel naast dat van António, zonder er een racepartij van te maken. Ik zin op een
| nr. 1 >> 48
nieuwe naam voor hem, want Fiscal doet mij te veel aan de belastingdienst denken. Fantastico? Fabulo! Spaanse Robin Hood Vandaag gaan we een ‘koffierit’ maken, zegt Antonio. We pauzeren bij een hotel-restaurant dat vernoemd is naar de Spaanse Robin Hood: José Maria El Tempranillo (1805 – 33), die hier in de 18e eeuw huishield. El Tempranillo beroofde de rijken en stond dan een deel van zijn buit af aan de armen, die hem in ruil daarvoor bescherming boden. Hoewel hij pas 28 jaar was toen hij werd doodgeschoten, groeide hij uit tot een grote legende. Het
gebied rondom Mollina heet niet voor niets ‘Tempranillo Country’. De horeca vindt inspiratie in zijn daden, maar ook Christine: zij organiseert enkele malen per jaar een tweedaagse trektocht in zijn voetsporen. Die voert onder meer langs een grot en een klooster waar El Tempranillo regelmatig verbleef en langs een museum dat aan hem is gewijd. Onze koffierit voert minder ver. We rijden door boomgaarden, dennenbossen en een kalksteengroeve. We draven en galopperen over paden van rode klei, die hier op de hoogvlakte een vruchtbare voedingsbodem is voor druiven, graan,
| nr. 1 >> 49
olijven en amandels. Vanaf een heuvel kunnen we zien dat het land bespikkeld is met meer cortijo’s, ten teken dat het hier goed boeren was en is. Als we vlak bij ons reisdoel zijn, lijkt het plotseling spitsuur. Ineens loopt de rotonde voor het hotel-restaurant van links en rechts vol met auto’s en landbouwvoertuigen. De paarden hebben er geen last van en staan geduldig te wachten tot we kunnen oversteken. Mix van hotel en chambre d’hôte Het dagelijks ritme bij de cortijo is ‘s ochtends een buitenrit van twee à drie uur, lunch om half twee, eind van de middag een les van een uur en om acht uur gezamenlijk diner. Voor wie de dag wil besluiten met een tweede buitenrit in plaats van een les wordt het programma gewoon aangepast. Tussendoor is er tijd om siësta te houden aan de rand van het zwembad. De formule lijkt een beetje op die van een Italiaanse agriturismo. Een mix van een hotel en een Franse chambre d’hôte. Alleen heeft Christine hem niet uit Italië of Frankrijk meegenomen, maar zelf bedacht. Gestoeld op het devies dat zij voert: iedereen laten genieten. En dat lukt uitstekend! Auteur: Milja de Zwart Foto’s: Milja de Zwart
Meer info over deze reis vind je op: http://www.horseholiday.com/nl/ pages/vakanties/vakantiehuisen-paardrijden-ruiters-en-nietruiters-frankrijk-italie-nederland/ paardrijden-op-een-hacienda-in-andalusie-spanje.html Trailfinders Ruitervakanties www.horseholiday.com Tel 043-3253466
| nr. 1 >> 50
In 8 avonden leren bekappen en een afgetrapt ijzer eronder slaan?
Geef je op voor de cursus begin 2015! Kijk op www.jangrootenhuis.nl of bel: 06-48795993
| nr. 1 >> 51
Interview
EquiLibretraining bij Terra Natura
In balans met je paard
B
ij Terra Natura richten ze zich op bewustwording en ontwikkeling van paard en mens. Inzicht in wat je doet met je paard geeft een diepere relatie, fijner rijden of de oplossing van problemen. Ze noemen het EquiLibretraining (equi = paard, libre = vrij, en equilibre = balans) en het gaat uit van het natuurlijke paard. Marie-Louise der Kinderen en Jesse Stubbe, beide trainers bij Terra Natura, leggen uit hoe dat werkt.
Er is maar ĂŠĂŠn manier om de relatie met je paard te veranderen en dat is door aan jezelf te werken, want je paard doet alles zoals hij het altijd al doet en hij reageert daarbij op jou. Een diepere band krijgen met je paard, gedragsproblemen oplossen of het niveau verhogen van wat je samen doet, rijden of grondwerk, doe je door jezelf te veranderen. Dat vergt inzicht in hoe je je gedraagt, hoe je lichaamstaal is en hoe jij bent als leider.
| nr. 1 >> 52
Inspireer je paard Bij Terra Natura kloppen mensen aan die een beter contact met hun paard zoeken. Het kan zijn om een goede band met je paard nog te verdiepen, maar juist ook als het nu niet lekker loopt, als er geen wederzijds vertrouwen is, het paard dominant of angstig is, het de trailer niet in wil of als het lastig is de omgang. De huidige aanpak werkt klaarblijkelijk niet, dus het moet anders. Maar wat en hoe? Marie-Louise legt uit dat in dat geval de gewoontes waar mens en paard in zitten, niet werken. “Als je iedere dag hetzelfde doet, krijg je gewoontevorming, dat wil zeggen iedere dag hetzelfde riedeltje afwerken. Iedere dag op dezelfde tijd van de stal naar de wei. Iedere keer op dezelfde manier opzadelen, iedere keer vijf minuten linksom losstappen en dan vijf minuten rechtsom, voordat je gaat aandraven. Gewoontevorming, dat is bij een dressuurpaard ‘alle knoppen zitten er op’ en bij een natural horsemanshipmethode iedere dag hetzelfde rijtje oefeningen afwerken. Het is ook altijd hetzelfde rondje maken als buitenrit, waarbij je paard al weet dat hij na die bocht in galop gaat.
Het gevaar van ieder trainingssysteem is dat je je blind staart op het systeem en niet meer kijkt naar je paard. Er is niks mis met het trainen van een paard, maar hóe bied je dat aan? Als je je paard niets anders biedt dan gewoonte, dan patronen, dan vervlakt de relatie met je paard. Als je daarentegen weer opnieuw naar je paard leert kijken en iedere situatie weer als een lege bladzijde kunt zien, kun je dynamiek en leven in de relatie gaan invoegen. Dus maak je paard wakker. Inspireer hem.”
| nr. 1 >> 53
Zelf willen samenwerken Een paard dat angstig is, sloom, zich dominant gedraagt, super heet of heel koppig is, is niet in balans en al helemaal niet samen met zijn mens. Jesse legt uit hoe ze dat ziet. “Heeft het paard iets fysieks? Zit hij te hoog of te laag in zijn energie? Is het mentaal? Men roept dan al snel: dat paard moet je gymnastiseren. Dan leg je dat paard weer iets op, je zegt hem wat jij wilt. Daardoor krijg je nieuwe rituelen. Het paard moet zélf met je willen samenwerken, hij moet in balans komen, zich prettig voelen bij je en zich willen laten zien. Wij kijken dan naar wat dat paard nodig heeft om weer te stralen. Dat hij lekker in zijn vel komt en weer zin krijgt in het leven. Wat wil je van je paard? Je wil dat hij sprankelt, levendig is, dynamisch en het leuk vindt om met jou samen dingen te doen. Als je paard niet geinspireerd is, niet blij en uit zichzelf met jou samenwerkt, zul je zelf het initiatief moeten nemen om dat te veranderen. Dan moet jij dus veranderen.”
‘Wij hebben geen stappenplan. We kijken naar de uniekheid van elk dier en elk mens.’
Wakkere ogen en rust in het lijf Bij Terra Natura geloven ze dus niet in gewoontes en patronen. Hoe moet het dan wel? Jesse: “In een kudde, in de natuur, is geen dag gelijk. Het natuurlijke leven van een paard is dynamisch. Paarden in de natuur zijn wakker in de ogen en hebben rust in het lijf. Dat halen ze uit het samenzijn in de kudde.” Dat is dus ook waar je als paardeneigenaar of ruiter volgens Marie Louise en Jesse naar op zoek bent: een paard dat helder uit zijn ogen kijkt en rust in zijn lichaam heeft. Het paard is op zijn gemak en alert. De training die ze aanbieden heeft geen vast patroon: ze kijken wat op dat moment nodig is. Jesse: “Wij hebben geen stappenplan. We kijken naar de uniekheid van elk dier en elk mens. Ieder paard heeft wat anders meegemaakt. En heeft andere dingen nodig. We kijken: hoe krijgen we hier balans in? Wat is er in balans, wat is er uit balans. Alle paarden hebben kwaliteit.”
| nr. 1 >> 54
| nr. 1 >> 55
Paard in balans Marie-Louise legt uit waarom ze geen vastomleiden aanpak hanteren. “We leren mensen hoe ze no nonsense met hun lichaamstaal bezig kunnen zijn en zichzelf kunnen ontwikkelen. Als je gaat plannen grijp je vaak mis. Als je ‘open’ bent, sta je open voor wat er op dat moment nodig is en boek je vaak veel meer ontwikkeling. Het gaat er niet om wát jullie doen, het gaat om jullie samen, het paard en jij.
| nr. 1 >> 56
Hoe je met paarden om moet gaan? Kijk wat er in het moment nodig is. Creeër hierin weer dynamiek, opdat er weer wakkerheid ontstaat. Als wij grondwerk doen, beginnen we met een leeg blad, om de zintuigen open te zetten.” Marie Louise verklaart wat er gebeurt als je nieuwe omstandigheden creëert en je paard prikkelt. “Dan gaat hij weer op jou letten. Je geeft hem nieuwe ervaringen, beelden en ideeën waardoor hij meer in balans komt en meer zelfvertrouwen krijgt.” Doen ze dan helemaal niet aan gewoontes en rituelen bij Terra Natura? MarieLouise schudt haar hoofd. “Jawel hoor. Mijn paard is heel gevoelig en reageert vaak met paniek op nieuwe situaties. Ik gebruik bij hem juist wel rituelen om van daaruit zijn mogelijkheden stap voor stap te verruimen. Dat geeft veiligheid. Vanuit die gewoonte kan hij ontspannen, dan kan ik verder gaan en onze wereld uitbouwen.”
Potentiële kracht aan de binnenkant Als je een beter contact met je paard wilt, en je wilt samen met hem een kudde vormen, dan moet je een leider zijn. Jesse: “”Leiderschap, wat is dat? Dominantie? Nee. Leiderschap is bij jezelf staan. Innerlijke rust.” Marie-Louise vult aan. “Hoger in rang staande paarden hebben ervaring, wijsheid en innerlijke rust. Die staan op hun eigen benen. Leiddieren herken je aan hun zelfbewustzijn, aan de balans die ze hebben. Leiderschap is potentiële kracht aan de binnenkant. Leiderschap wil zeggen dat ze er zijn vóór de kudde in plaats van dat ze de baas zijn over de kudde. Dominantie zie je alleen bij twee vechtende hengsten, de rol van de hengst voor zijn kudde is een andere leiderschap. Veel paarden tonen zich groot en sterk maar zijn juist angstig. Mensen denken dat hij dominant is en benaderen hem dan precies verkeerd: ze pakken hem aan, terwijl ze hem juist veiligheid moeten bieden. Een paard dat in zijn kracht staat groeit door zijn ruiter. Je gaat synchroon rijden. Daarbij zijn houding, zit en balans van de ruiter belangrijk. Jij 100 procent, hij 100 procent. Samen ben je meer dan de som van de delen”
| nr. 1 >> 57
Leiderschap krijgen Als je bij Terra Natura met je paard aan de slag gaat, dan ontkom je er dus niet aan om met jezelf aan de slag te gaan, om die leider te worden waar je paard graag bij wil zijn. Als ruiter moet je er immers voor zorgen dat je paard graag bij je wil zijn, dat hij zich lekkerder en ontspannen voelt bij jou. Jesse: “Veel ruiters rijden met te veel, te veel druk. Vraag je af hoeveel er nodig is.
Als je als ruiter te veel doet ontneem je je paard de mogelijkheid om op jou meest subtiele signalen te reageren. Wij vergelijken het vaak met als je in een druk cafĂŠ een pen op de grond laat vallen, hoort niemand het. Als je echter diezelfde pen in de leeszaal van een bibliotheek laat vallen galmt het geluid door de ruimte uit. Hoe stiller je als ruiter bent, hoe subtieler je communicatie wordt.
| nr. 1 >> 58
Als je een paard kwaliteit biedt, gaat hij vrijwillig met jou mee. Hij zegt JA tegen jou, uit commitment. Als je dat forceert dan is dat een halve ja. Leiderschap kun je niet afdwingen. Alleen krijgen.” Marie Louise legt uit dat dat soms wat langer duurt. “Je kunt ze veel aanleren maar de authenticiteit van het paard is belangrijk. Het moet van binnenuit komen en geen trucje zijn. Wij wachten liever langer dat het echt een JA wordt, van binnenuit. We leren mensen graag wat ze kunnen ontwikkelen ten opzichte van paarden. Het is de bedoeling dat je met meerdere paarden kunt werken. Contact maken met je paard Als je jezelf ontwikkeld hebt, heb je datgene in huis wat je nodig hebt om met paarden te klikken, om contact te maken. Je hebt inzicht in de relatie tussen jou en je paard, je hebt handvatten om de relatie te verbeteren en je hebt inzicht in je lichaamstaal. Je komt beter in balans en dat maakt dat mensen en paarden zich lekker bij je voelen en bij je willen zijn. Als je dan echt een leider bent voor je paard, dan word je dat ook in je persoonlijke leven.
Jesse: “Leiderschap is geen trucje wat je waarmaakt dat uurtje waarin je bij een paard bent. Het is iets wat vanbinnen uit komt. Hierdoor is het aanwezig in alles wat je doet en gaan ook vrienden, partners en collega’s anders op je reageren. We leren mensen om krachtiger te worden, in balans te komen en met hun paard in balans te bewegen. Hoe meer zelfbewustzijn de mens heeft, hoe beter de lichaamstaal, de energie, de gedachten. Het paard leest dat. Je paard komt daardoor steeds verder in balans. En jij ook.” Tekst: Marjan Tulp Foto’s: Terra Natura
Terra Natura Terra Natura bestaat bestaat uit de trainers Jesse Stubbe, Marie-Louise der Kinderen, Johanna Vrielink en Wendy van den Bulck. Ze verzorgen diverse soorten workshops, cursussen en opleidingen, privé-begeleiding en coachingstrajecten met paarden op verschillende locaties door heel Nederland, Belgie en Frankrijk. Kijk voor meer informatie op www.terra-natura.nl of mail/ bel naar info@terra-natura.nl, 0031-6-36000725
| nr. 1 >> 59
Pad Materialen
Bieden comfort en ondersteuning in elk situatie! ing
or bescherm
Equi-Pak vo
Sil-Pak silikone pasmaterial
zolen
ige ft voor gevoell Equi-Pak So
Sole-Guard voor de onbeslagen hoef
Equi-Pak CS
Equi-Build voor extra ondersteun ing
Vettec Pad Materialen • Beschermt, ondersteunt en biedt comfort • Uitharding binnen een paar minuten • P rodukten bes c hikkbaar voor bes lagen en onbeslagen paarden • Vers c hillende c ombinatie mogelijkheden voor een oplossing naar maat Voor meer informatie over welk product de beste oplossing is in u situatie, kunt u terecht op onze website: www.vettec.com
Zonnebaan 14 | 3542 EC Utrecht | Netherlands | Tel. +31 (0)30 241 1823 | Fax +31 (0)30 241 0054 | E-mail: info@vettec.net
l
tegen rotstraa
www.vettec.com
| nr. 1 >> 60
Favorieten Stijlvol en warm op je paard met dit mooie windproof vest ‘Barbro’ van het Zweedse merk Holebrook of Sweden. Dit comfortabele vest is gemaakt van (vervilte) wol en heeft een winddichte nylon voering. Het vest heeft een rits aan de voorkant en zakken aan beide zijden. Gratis verzending binnen Nederland! www.studiobasic.nl
Actie Paardvisie: €150,- ipv €170,Code: Paardvisie
Govert Grashapper
Govert Grashapper, het paard van Paardvisie, heeft last van bodemvrees.
| nr. 1 >> 61
| nr. 1 >> 62
| nr. 1 >> 63
xxxxx
Paarden schilderen met Corry
‘Het oog is de ziel’ C orry van Hoorn schildert in opdracht paarden. Ze legt aan Paardvisie stap voor stap uit hoe ze dat aanpakt.
| nr. 1 >> 64
1 Foto Het begin van een schilderij is de foto van het paard. Vaak maak ik de foto zelf. In de foto is vooral het licht belangrijk. Dat geeft contrast op het paard en diepte door de donkere en lichte stukken. Het is dus vooral zaak om dat paard goed op de foto te hebben, op een zonnige dag. Staat het paard er sloom bij, dan wordt het geen mooie foto. Kijk of je een hinnik kunt downloaden op je telefoon, dat iemand er met een pony langs kan wandelen of laat een hond in de bak lopen. Dan krijg je ze mooi attent op de foto. Als de foto er is, is er soms nog wel een verschil tussen wat ik en wat de opdrachtgever mooi vindt.
2 Compositie
De compositie is belangrijk. Hoe groot zet je het paard in het vlak? Wat is het lijnenspel in het schilderij? De meeste mensen willen het hoofd van het paard op het schilderij hebben. Dat is het belangrijkst, het is hĂşn paard. Er moet beweging in de compositie zitten. Je wilt geen heel strak, statisch schilderij. Mooi zijn elementen als de schaduw van de boom op de rug van het paard. Alle verhoudingen moeten kloppen. Er komt veel denkwerk bij kijken: hoe ga ik hem maken? Hoe worden de verhoudingen? Welke pose is het beste voor het paard?
| nr. 1 >> 65
3 Kenmerken Vervolgens kijk ik goed naar de foto. Wat zijn de specifieke kenmerken van het paard? Heeft het een scheef lipje? Dan moet je dat wel schilderen, dat hoort bij hem. Het belangrijkst is de blik in de ogen. Dat is de ziel van het paard. Is het een wijs paard of een dromerige? Dat wil ik naar voren laten komen. Je begint met het oog. Dat is het belangrijkst, het oog moet kloppen. Dat is ook het moeilijkst. Ik wil dat eerst goed hebben, voordat ik de eerste laag en de omgeving er om heen bouw.
4 Kleurkeuze Zelf gebruik ik katoenen doek en olieverf. Voor de keuze van de kleuren kijk ik naar de foto. Bij saaie kleuren, zoals het grijs van een schimmel, gebruik ik een extra kleur om het levendiger te krijgen. Daarvoor moet ik goed naar de foto kijken: heeft het paard rozegrijs, blauwgrijs of groengrijs in zich? Die kleur pak ik er uit en overdrijf ik. Schimmels en Friezen zijn niet grijs of zwart, ze zijn juist heel kleurrijk. Daardoor wordt het schilderij levendig. Iedere keer dat je erlangs loopt moet je iets anders zien. Met de lichtinval moet de kleur veranderen, dat is het mooie van een schilderij. Op elk moment van de dag moet het er door de zon anders uitzien. In de eerste lagen probeer ik de kleuren er al in te krijgen. Dat je in de eerste laag al de juiste kleur op de juiste plek hebt. Daarna komen de details er op.
| nr. 1 >> 66
5 Van binnenuit Ik werk van binnenuit, vanaf het oog, naar buiten. Gedeelte voor gedeelte werk ik uit. Eerst het oog, dan een stukje voorhoofd. En zo ga ik verder. Wat je niet doet is denken: die bruine kleur kan ik daar ook wel gebruiken. Zo werkt het niet. In totaal krijgt een schilderij bij mij twee tot vier lagen. Het voordeel van olieverf is dat je steeds iets kunt veranderen of verbeteren. Des te vaker je schildert, des te sneller je ineens de juiste kleur vindt. Ik werk nat in nat. Veel mensen zeggen dat je de verf moet laten drogen, en soms moet dat, maar over het algemeen werk ik steeds door in de natte verf. Dat geeft de mooiste effecten.
6 Inleven Een schilderij is een project. Je moet je inleven. Ik kan het beste nadenken over mijn schilderijen als ik de stallen uitmest, aan het stofzuigen ben, tijdens het bladharken of ‘s nachts, in bed. Schilderen is verder een kwestie van veel doen, veel kijken en heel veel oefenen. Elk vrij uur proberen te schilderen, tot ‘s avonds laat. Heb je dan altijd inspiratie? Welnee, je moet gewoon aan het werk. Het is een kwestie van doen en regelmaat hebben. En ik heb deadlines, als een schilderij bijvoorbeeld een kado is voor een verjaardag, dan moet het op tijd af zijn. Het mooiste moment is dat de eigenaar van het paard het schilderij voor het eerst ziet. Dat ik het omdraai en ze hard ‘Ooo!’ roepen. Dat je zoiets voor iemand kunt doen is prachtig.
| nr. 1 >> 67
Corry van Hoorn Corry van Hoorn hield als kind al van tekenen en schilderen. Als volwassene kwam ze er niet aan toe, haar drie kinderen en de trainingsstal van haar man gingen altijd voor. Nu de kinderen groot zijn, heeft Corry tijd om te schilderen. Ze schildert zowel portretten van dieren, als landschappen. Kijk op corryvanhoorn.nl Auteur: Marjan Tulp Foto’s: Corry van Hoorn
| nr. 1 >> 68
Colofon Hoofdredactie: Marjan Tulp Auteurs: M.K. de Manvan Suzanne Pen (Equilog.nl) Monya Spijkhoven (Paardenluisteraar.nl) Inga Wolframm (Ingawolframm.com) Milja de Zwart Fotografie: Amke (Amke.nl) Renske Grimm Corry van Hoorn (Corryvanhoorn.nl) Nikki de Kerf (fotogenikki.nl) Jarmila Lakeman Victoria Makarova (Onedollarphotoclub.com) Amanda Melchior (Amandamelchior.nl) Ella Mlynarczyk (Illuusio.nl) Terra Natura (Terra-natura.nl) Illustratie: LvB Sales: Aaf van de Craats Irene Leusink (Promo-en-zo.nl) Design: Ciska Ketelaar (Mesttest.com) Volg ons online op Paardvisie.nl www.facebook.com/Paardvisie mail redactie: info@paardvisie.nl mail sales: sales@paardvisie.nl
Š Paardvisie Niets van deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.