Yogabook by Sulisław

JOGA & AJURWEDA

W BADANIACH NAUKOW YCH

YOGA AND AYURVEDA IN SCIENTIFIC RESEARCH

EN 26

KONFERENCJA

Redakcja editors Chandra Mohan Bhandari Lesław Kulmatycki

Tłumaczenie tekstów Texts Translation Marta Kamińska, Iwona Kozłowska, Karolina Klucznik, Klementyna Dec

Korekta tekstów Texts verification Marta Papiewska, Klementyna Dec, Magdalena Karciarz

Opracowanie graficzne graphic design www.pacamera.com.pl www.yoga-mag.pl

Wydawnictwo publisher BJ Sp. z o. o. Al. Niepodległości 18 02-653 Warszawa

ISBN 978-83-930996-0-3

Reprodukowanie, kopiowanie w urządzenia przetwarzania danych, odtwarzanie w jakiekolwiek formie oraz wykorzystywanie w wystąpieniach publicznych (również częściowych) tylko za pisemną zgodą wydawcy książki. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in retrieval system of transmitted, in any form or by any means, or used in any public appearances, without prior written permission of the publishers.

www.sulislaw.pl

Wstęp do Księgi konferencyjnej Zestawienie w tej książce wszystkich prac, które zostaną przedstawione na konferencji przez wybitnych zaproszonych prelegentów, ma stanowić ułatwienie dla jej uczestników, którzy dzięki temu będą mogli w pełni przygotować się do każdej konferencyjnej sesji. Dziękujemy wszystkim prelegentom za współpracę i przesłanie prac w ustalonych terminach. Ułatwiło to wykonanie tłumaczeń na polski/angielski na czas, co znacznie zwiększyło użyteczność tej książki. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju za treść zamieszczonych prac. Z przyjemnością informujemy, że dla wygody uczestników udostępniamy książkę także w formie elektronicznej. Jestem wdzięczny przewodniczącemu Komitetu Naukowego Panu prof. Lesławowi Kulmatyckiemu i jego zespołowi za staranną ocenę prac prezentowanych na konferencji. W imieniu organizatorów chciałbym również podziękować wszystkim prelegentom za przyjęcie naszego zaproszenia mimo swoich napiętych harmonogramów, co pozwoliło nam zorganizować tę konferencję. Zachęcam wszystkich prelegentów i uczestników do wzięcia udziału w porannych sesjach jogi i wieczornych sesjach Pranayamy i medytacji w dniach 28-29 czerwca. Być może doświadczycie czegoś nowego.

Chandra Mohan Bhandari,

Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego

Preface for the Conference Book The compilation of all Papers in this Book, to be presented at the Conference by distinguished speakers we have invited, is to facilitate maximum benefits to participants as they can come fully prepared for each session at the conference. We are thankful to all the Speakers for cooperating with us in sending their Papers by the deadlines we had set. This facilitated timely translation into Polish/English, which has enhanced the utility of this book many fold. The Publisher has no liability of any kind about contents of each Paper. We are also happy to provide a soft copy of this book for convenience of use to our Participants. I am thankful to the Scientific Committee Chairman Prof. Leslaw Kulmatycki and his team for meticulously evaluating the Papers for presentation at the Conference. On behalf of the Organizers, I wish to thank all our Speakers for accepting our invitation despite their busy schedules and contributing so comprehensively to this Conference. I will also encourage all Speakers and participants to join us at the morning Yoga sessions and evening Pranayam and meditation sessions on 28-29 June. You will perhaps experience something new out of these sessions.

Chandra Mohan Bhandari,

Chairman, Organizing Committee

www.sulislaw.pl

Spis treści Contents: Komitet Naukowy / Scientific Committee 8 Komitet Organizacyjny / Organizational Committee 9 Przesłanie Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Organizing Committee chairman’s Message 10-17 Cel i misja „Sulisławia” / Goal and mission of Sulislaw 18-21 Przesłanie Komitetu Naukowego / Message of the Scientific Committee 22-23 Listy Intencyjne / Letters of intent 24-29 Biogramy Prelegentów / Prelegents 30-37 Dr Ramrao Nagendra

38-44

Dr Hari Sharma

45-64

Dr Chinmay Pandya

65-73

Dr Vijai Jain

74-80

Prof. dr Sat Bir Khalsa

81-88

Dr C. Rajan Narayanan

89-101

Dr Alexander Hankey

102

Dr Sunil Kumar Joshi

103-119

Prof. dr Kumar Tripathi

120-121

Dr Shirley Telles

122-128

Dr Naveen Kalkuni Visweswaraiah

129-130

Dr Partap Chauhan

131-135

Dr n. med. Ulrich Randoll

136-137

Prof. dr Andrzej Kokoszka

138-151

Krzysztof Stec i Prof. zw. Wiesław Pilis

152

Prof. nadzw. Janusz Szopa i Dr Małgorzata Grabara

154-161

Prof. Nadzw Janusz Szopa i Mgr Sylwia Renata Olczyk

162-168

Mgr Katarzyna Bulińska i Mgr Marek Bednarski

169

Mgr Laura Konarska

170

Mgr Monika Kostusiak

171

Dr Ewa Moroch

172

Dr Magdalena Karciarz i Prof. nadzw. Lesław Kulmatycki

173-184

Prof. nadzw. Lesław Kulmatycki

185-193

H.E. Chandra Mohan Bhandari

194-219

Sulisław - Pałac z hinduskich baśni / Sulislaw - A palace from Indian fairy tales 220-231

www.sulislaw.pl

Komitet Naukowy Scientific Committee Przewodniczący / Chairman Prof. nadzw. dr hab. Leslaw Kulmatycki Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu University School of Physical Education in Wroclaw

Vice-przewodniczący / Vice Chairmen Prof. dr hab. Dariusz Patkowski Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Medical University in Wroclaw

Członkowie Members HE Chandra Bhandari - Former Abmassador of India in Poland Ks. dr Wiesław Al. Niewęgłowski - Writer, Researcher Dr Chinmay Pandya - Pro Vice Chancellor, Dev Sanskriti University, Shantikunj, Haridwar Prof. dr hab. Wiesław Pillis - Akademia im J. Długosza w Częstochowie Prof. dr Naveen Kalkuni Visweswaraiah - SVYASA Yoga University Dr C. Rajan Narayanan - Life in Yoga Institute Prof. nadzw. dr hab. Janusz Szopa - Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach Dr n. med. Anna Biełous - Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Dr n. o k.f. Krystyna Boroń-Krupińska - Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Dr n. hum. Magdalena Karciarz - Dolnośląska Szkoła Wyższa Dr n. o k.f. Małgorzata Grabara - Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach

www.sulislaw.pl

Komitet Organizacyjny Organizational Committee Przewodniczący / Chairman HE Chandra Mohan Bhandari, Formerly Ambassador of India to Poland

Vice-przewodniczący / Vice Chairmen Mr. Jerzy Bar - Prezes Towarzystwa Inwestycyjnego BTA / President BTA Sekretarz Generalny / Secretary General Mr. Piyush Mittal, Director, Sulislaw Palace Koordynator / Coordinator Beata Bar Marta Wagner Magdalena Nowacka

Kontakt: Pałac Sulisław 49-200 Grodków, Sulisław 24 (77) 415 66 59, 509 842 741 rejestracja@konferencjajogi.pl www.sulislaw.pl

www.sulislaw.pl

PRZESŁANIE PRZEWODNICZĄCEGO KOMITETU ORGANIZACYJNEGO

wielką przyjemnością, w imieniu Komitetu Organizacyjnego, witam wszystkich szanownych uczestników tej pierwszej w Polsce, Naukowej Konferencji poświęconej jodze i ajurwedzie, w Pałacu Sulisław. Od czasu uruchomienia Bhandari Joga & Ayurveda Health Center w tym wspaniałym miejscu w czerwcu 2012 r., odczuwam wewnętrzne pragnienie propagowania codziennego wykorzystania jogi i ajurwedy, co może poprawić nasze zdrowie i sprawić, że poczujemy się szczęśliwszymi. Dzisiaj oddaliliśmy się od realnego życia, uważamy się za właścicieli świata i często dopuszczamy się wobec niego nadużyć, wykorzystujemy go nadmiernie nie uwzględniając przy tym praw Natury. Wedyjska mądrość mówi, że świat jest naszym wspólnym dobrem i możemy korzystać z jego bogactw w sposób właściwy, ale nie możemy rościć sobie prawa do jego własności. Rodzimy się i umieramy z pustymi rękoma, a wszystko, co za życia należało do nas, pozostawiamy bliskim, którzy potem często przez to walczą między sobą. Jedynym powodem, dla którego świat zwraca się ku praktykom jogi i ajurwedy jest to, że w samym tylko materialnym dobrobycie trudno znaleźć pocieszenie, spokój i szczęście. W czerwcu 2012 r. w Portugalii brałem udział w obchodach Światowego Dnia Jogi, organizowanych przez Swamiego Amrit Suryanand Maha Raja, prezesa Konfederacji Portugalskich Organizacji Jogi. Byłem pod wrażeniem jego misji, mającej na celu przekonanie UNESCO i ONZ do ogłoszenia dnia 21 czerwca, dnia przesilenia letniego, Światowym Dniem Jogi. Swami chciałby, aby we wszystkich krajach organizowany był tego dnia Festiwal Jogi, co mogłoby przyczynić się do propagowania jogi jako praktyki pomocnej w zarządzaniu stylem życia i w utrzymaniu równowagi między światem materialnym i duchowym w życiu każdego człowieka. Sam jestem propagatorem jogi, robiłem to nawet pracując jako dyplomata i utworzenie Instytutu Jogi i Ayurvedy w Pałacu Sulisław, które pozwoli oficjalnie i rzetelnie rozpowszechniać te nauki, spełniło moje pragnienia, które szczęśliwie Państwo Beata i Jerzy Bar już realizują. Uważam, że są oni prawdziwymi joginami i teraz wyjaśnię dlaczego. W Bhagwat Gicie możemy znaleźć wiele definicji jogi, a jedna z nich - Yogaah Karmasu Kaushalam, mówi o tym, że doskonałość w pracy jest jogą. Znam Państwa Bar od sześciu lat. Kiedy przypomnę sobie Pałac Sulisław, gdy zobaczyłem go po raz pierwszy, jawi mi się zniszczona budowla, w której mogłyby zamieszkiwać tylko duchy. Nigdy nie wyobrażałem sobie, że może ona stać się pałacem, jaki dziś możemy podziwiać. Jestem pewien, że w okresie od pięciu - dziesięciu lat w miejscu tym może zaistnieć doskonały Instytut Jogi i Ajurwedy, kształcący studentów i pozwalający naukowcom na prowadzenie badań. Jestem przekonany, że stanie się on placówką wybitną nie tylko w skali europejskiej, ale i światowej. A wszystko to może spełnić się tylko dzięki sile jogicznego napędu, pozwalającego Panu Jerzemu Barowi w osiąganiu doskonałości w każdym realizowanym przez siebie zadaniu.

www.sulislaw.pl

ORGANIZING COMMITTEE CHAIRMAN’S MESSAGE

t gives me great pleasure, on behalf of the Organizing Committee, to welcome all our esteemed delegates to this first-ever Scientific Conference on Yoga and Ayurveda at Sulisalw Palace in Poland. Right from the time we had launched the Bhandari Yoga and Ayurveda Health Center in this gorgeous palace in June 2012, I had this inner urge pushing me to propagate the daily-use sciences of Yoga and Ayurveda for the whole humanity’s wellness and happiness. Today, we have distanced ourselves from reality of the Universe and some how consider ourselves to be the owners of it, free to abuse it’s use in any way we like without having regard to Nature’s laws, plans and regulatory strategies. The Vedic wisdom tells us that we are only the Trustees of this Universe; it is there for all of us to make appropriate uses of it’s resources but never claim ownership of it. We take birth empty handed and leave also empty handed, everything owned by us is left behind for siblings and others to fight over it. The only reason whole world is now craving for Yoga and Ayurveda practices is that they have not found comfort, peace and happiness in material prosperity alone. I had attended the World Yoga Day celebrations in June 2012 in Portugal organized by Swami Amrit Suryanand Maha Raja, President of the Confederation of Portuguese Yoga Associations, and was impressed with his mission of persuading the UNESCO and the United Nations to declare 21 June, the Sun Solstice Day, as the World Yoga Day. He wants all countries to organize Yoga Festivals on this day so that people can be made aware of the Yogic ways of lifestyles management that help maintain a fine balance between the material world and the Spiritual World of each individual. I have been propagating Yoga even during my diplomatic career but setting up a Yoga and Ayurveda Institute in Sulislaw Palace to formally and authentically spread these sciences took my imagination, which happily Mrs Beata and Mr. Jerzy Bar were already espousing. I regard them true Yogis and I will tell you why. In Bhagwat Gita, Yoga has been defined in many ways, one such definition being Yogaah Karmasu Kaushalam, meaning excellence in work is Yoga. I have been in touch with the Bars for the past six years. When I think of Sulislaw Palace six years back, it was a ruined structure and only ghosts must have lived here. I had never imagined that it would become a palace like we see it today. I am sure five or ten years down the line, this place may be a Center of Excellence not just in Europe but in the World in Yoga and Ayurveda studies, practices and research, such is the intensity of Yogic drive of Mr. Jerzy Bar in achieving excellence in whatever tasks he undertakes. That is why I regard him a Yogi par excellence and with that yardstick, I treat him as my Guru. Mrs. Beata Bar is not just a Yogini but also ‘humility personified’. She was responsible for overseeing the restoration of the Palace and management of this path-breaking project right form the beginning in 2008. In them we see the perfect balance of Shiva and Shakti, neither is complete without the other and this too is the highest attainment of Yoga, to be able to form the perfect bond of creative energy, to be the perfect couple with children and a grand child in present times. The Bars had expressed to me as early as 2008 their idea of setting up a Yoga and Ayurveda Health Center at Sulislaw after they saw my interest and work on Yoga and Ayurveda disciplines through my book and my lifestyle based on regular practice of the same. When I visited Sulislaw and saw the palace with my own eyes at that time, it was in total ruined state. I was reminded of the ruined state of Angkor

www.sulislaw.pl

Dlatego uważam go za jogina par excellence, i mając na względzie powyższe przemyślenia, traktuję go jako mojego Guru. Pani Beata Bar z kolei to nie tylko joginka, ale także „uosobienie pokory”. Była odpowiedzialna za nadzorowanie odbudowy pałacu i zarządzanie tym niezwyczajnym projektem od początku w 2008 roku. W parze Państwa Bar dostrzegam doskonałą równowagę między Shiva i Shakti, która nie jest możliwa bez obojga. Jest ona najwyższym osiągnięciem Jogi, gdyż wyzwala energię twórczą. To wszystko wpływa na to, że Państwo Bar są dobrą parę. Ku ich niezmiernemu szczęściu, życie obdarzyło ich również dziećmi i od dwóch lat również upragnioną wnuczką. Córka Ewa jest naczelną redaktorką, a Tomek przygotowuje graficznie ogólnopolski magazyn Yoga & Ayurveda, który cieszy się wielkim zainteresowaniem czytelników.

Państwo Barowie już w 2008 r. przedstawili mi swoją ideę utworzenia Centrum Jogi i Ayurvedy w Sulisławiu, gdyż znali moje zainteresowania i pracę na polu jogi i ayurvedy, przejawiającą się w moich publikacjach książkowych i stylem życia opartym na regularnej praktyce. Kiedy w tym czasie odwiedziłem Sulisław i zobaczyłem Pałac na własne oczy, ukazał mi się w stanie całkowitej ruiny. Przypomniał mi ruiny Angkor w Kambodży, które odwiedzałem, kiedy w latach 1991-94 byłem tam ambasadorem i zaangażowałem się w konserwatorską odbudowę Angkor Wat. Wiem, że Pałac również był odnawiany we współpracy z konserwatorem, gdyż stanowi dziedzictwo sprzed ponad 300 lat. Zastanawiałem się, w jaki sposób Pan Bar zrealizuje zadanie odbudowy i renowacji, a następnie utworzenia Centrum Jogi i Ayurvedy w tak odludnym miejscu, z dala od miast. Nurtowało mnie, jak można zrobić z tego biznes, ale Pan Bar wyjaśnił, że prowadzi inną dochodową działalność, a projekt Sulisław jest jego pasją, gdzie finanse mają znaczenie drugorzędne. Swoją karierę dyplomatyczną w Polsce skończyłem w czerwcu 2009 roku. Jako prezent pożegnalny od Państwa Barów dostałem obraz Pałacu Sulisław, na którym przedstawiony jest jego przyszły wygląd po restauracji. Na dole widnieje napis „Bhandari Joga & Ajurweda Academy”. Nie mogłem uwierzyć własnym oczom. Obraz ten zdobi mój salon w Indiach do dziś. Celem Państwa Bar było zatrzymanie mnie w Polsce. Po moim przejściu na emeryturę starali się o podtrzymywanie naszych relacji, zaproponowali mi nawet stały pobyt w Polsce, abym kierował działalnością Sulisławia. Zaoferowali mi piękny apartament w Pałacu. Chociaż miałem swoje własne plany, mianowicie pomoc ubogim w mojej rodzinnej wsi, i nie mogłem zgodzić się na osiedlenie w Polsce, zobowiązałem się do bezwarunkowego „Sevaa”, tj. zrobienia wszystkiego, co możliwe, aby nasze wspólne marzenie się spełniło. Odbywałem coroczne wizyty w Sulisławiu do czerwca 2012 r., kiedy to nastąpiła oficjalna inauguracja. Za każdym razem byłem zaskakiwany nową i wspanialszą wizją Sulisławia. Pan Jerzy Bar nigdy nie zadowalał się czymś choćby odrobinę gorszym od tego, co najlepsze, a co można osiągnąć w procesie renowacji i wyposażania. Wszystko to robił myśląc o podwyższeniu standardu Pałacu. Ma oko perfekcjonisty i nawet znakomici profesjonaliści w różnych dziedzinach są zdumieni jego kreatywnością i dążeniem do perfekcji. Nie przejmuje się ograniczeniami budżetowymi, najważniejsze dla niego jest osiągnięcie doskonałości. Wyróżnia się na wszystkich trzech poziomach - fizycznym, subtelnym i przyczynowym. Praca fizyczna nigdy go nie męczy, zawsze na nogach, doglądający wykonywane prace. Jest jak wielozadaniowy robot i nie waha się przed zdobywaniem kolejnych szczytów. Jakże nie nazwać go najlepszym z joginów, chociaż nie przepada za wykonywaniem asan i pranayamy? Faktycznie, jest tak zajęty fizycznie i mentalnie, że wykonuje te praktyki na swój własny sposób poprzez wiele aktywności w codziennym działaniu. Kiedy myślę o swoich rodzicach sprzed 60-ciu -70-ciu lat, to muszę stwierdzić, że oni również byli Karma joginami żyjącymi w idealnej harmonii w indyjskich Himalajach. Mieli wizję doprowadzania wszystkiego do doskonałości, nawet pomimo swojego ubóstwa i trudnej sytuacji spowodowanej koniecznością utrzymania rodziny z dziewięciorgiem dzieci. Hodowali mleczne bydło, pracowali ciężko w polu i nie tylko przez całe życie, a trzeba pamiętać, że nie było wtedy energii elektrycznej ani żad-

www.sulislaw.pl

monuments in Cambodia, which I had witnessed when I was Ambassador there in 1991-94 and was involved with the archaeological restoration of Angkor Wat during that period. I learnt that this palace also had to be renovated as per archaeological principles, this being a heritage property of over 300 years legacy. I wondered how would Mr. Bar achieve such a humongous task of restoration and renovation and then creating the proposed Yoga and Ayurveda Health Center in such a remote location, away from cities. I wondered how it could be run as a flourishing business but Mr. Bar assured me that his core business was different and Sulislaw project was his passion where finances did not matter.

I retired from my diplomatic career from Poland in June 2009 and as a farewell gift, the Bars presented to me a framed painting of the Sulislaw Palace as it would look after restoration. It has a line painted at the bottom reading ‘Bhandari Yoga Ayurveda Academy’. I could not trust my eyes but this painting adorns my living room in India. Such was the intensity of the Bars to keep me in Poland. After my retirement, they sought my continued association and offered me permanent residence in Poland to head the Sulislaw operations on my terms. They even built a beautiful apartment for me as per my needs in the Palace. While I had my own plans to help the poor in my own village and could not agree to settle down in Poland, I committed to them my unconditional ‘Sevaa’ to do everything possible to make their dream come true. I made annual visits to Sulislaw until June 2012, when it was formally inaugurated, and each time I found a newer and grander vision of Sulislaw. Mr. Bar was never satisfied with anything less than the best that could be achieved in the restoration and up-gradation of Sulislaw Palace and it’s facilities. He has such an eye for perfection that even professionals of excellence in their respective fields are amazed at his creativity and thirst for excellence. He is not bothered about budgetary constraints but only knows that he must achieve excellence. He excels at all three levels of body – physical, subtle and causal. He is never tired of physical work, always seen on his toes going about his work. He is a multitasking robot and does not hesitate entering newer horizons. How can we not call him the best among Yogis even though he hates doing Yogaaasans and Praanaayaam? Actually, he keeps himself so occupied physically and mentally that he performs both these steps in his own ways by enough physical activity in the normal course. But then when I think of my own parents some 60-70 years back, they also were very cultured KarmaYogis living in perfect harmony in the Himlayan mountains of India. They had the vision to bring excellence even out of their poverty and difficult situation in supporting a family of nine children. They raised milk animals, worked in fields, had to perform hard phy-

www.sulislaw.pl

nych urządzeń. Jedyną siłą motoryczną była siła zwierząt. Wstawali codziennie o 4 rano i nie kładli się wcześniej niż o 22. Wszystko po to, aby utrzymać rodzinę. Wykształcili dziewięcioro dzieci do poziomu magistra lub doktora zgodnie z uzdolnieniami każdego. Nie kradli, nie kłamali, bardzo uczciwe zarabiali na życie. Nigdy nie pragnęli jakichkolwiek wygód i byli szczęśliwi prowadząc bardzo surowe, ale równocześnie uduchowione życie aż do ostatnich dni swojego 64-letniego małżeństwa. Nigdy nie praktykowali żadnych asan czy pranajamy, a jednak każda chwila ich życia pulsowała jogiczną energią, bo żyli kierowani przez Yams i Niyams i nie zaniedbywali codziennych duchowych rytuałów. Nie imały się ich żadne choroby aż do ostatniej chwili, umierali w niezmąconym spokoju. Ostatnie słowa mojego ojca brzmiały: „Wyłącz światło, bo pojawiło się ono w moich oczach”. W rozdziale Sunderkaand eposu Raamaayan widnieje wers, który brzmi następująco: Taat Swarga Upwarga Sukha Dhariya tulaa ik ang, Tool na taahi sakal mili jo sukh lav satsang. Oznacza to, że radość wynikająca z towarzystwa osób świętych (emanujących prawdą, satviczną aurą, promieniujących pozytywną energią i boskością), znacznie przewyższa niebiańską radość. Tak żyła większość ludzi zaledwie pół wieku temu i BhaktiYoga, KarmaYoga, DhyaanYoga i GyanYoga z Bhagwat Gity i Raaamayany skłaniały ludzi w Indiach, aby działać zgodnie z „Purushartha Chatushtaya”, czyli czterema celami ludzkiego życia: Dharma (postępowanie drogą prawości), Artha (zarabianie na życie), Kaama (utrzymanie rodziny) i Moksza (uwolnienie od cyklu śmierci i narodzin). Celem postępowania wyższą duchowo drogą jogi jest osiągnięcie Samaadhi, czyli zjednoczenia z Boskością, a tym samym uwolnienie od cyklu śmierci i narodzin. Rzeczywistość naszych czasów jest zupełnie inna. Na każdym kroku kierujemy się względami materialistycznymi. Nawet małżeństwo jest umową, nie jest już więzią łączącą mężczyznę i kobietę na całe życie, aby wychowywać dzieci i opiekować się starzejącymi rodzicami. Kilka lat temu w Polsce, jako ambasadora Indii, brałem udział w dyskusji na temat kultur różnych krajów i przedstawiciel USA powiedział, że w ich kulturze dzieci mają być „niezależne i przedsiębiorcze”. To, jak powiedział, wynika z amerykańskiej kultury. Całkowicie zgadzam się z takim podejściem do indywidualnego rozwoju, ale uważam, że musi być ono równoważone ochroną emocjonalnej sfery. Relacje często podlegają wielkim napięciom, gdyż brak im ludzkiej twarzy. Zarówno dzieci, jak i starsi zawsze potrzebują emocjonalnego bezpieczeństwa, dotyku bliskich, czego brak w materialistycznie nastawionym społeczeństwie. Kiedy motywowani jesteśmy wyłącznie własną korzyścią, najważniejsza staje się dla nas ochrona samych siebie, swojego „ja”. Ale podstawowym warunkiem wstępnym jogowego sposobu życia jest wyeliminowanie ja, które stanowi poważną barierę na drodze jogi. W dzisiejszych czasach wszyscy mówią: „Ja chcę pokoju”. Jeśli nauczymy się wymazywania pierwszych dwóch słów „ja” i „chcę” w tym zdaniu, pozostanie tylko słowo „pokój”. Ale realizacja tego, egzystencja bez ego i pragnień, nie jest taka prosta, chyba, że będziemy postępować drogą jogi. Mam nadzieję, że podczas pobytu u nas znajdziecie Państwo trochę czasu, aby zapoznać się z wizją i misją tworzonego przez nas Instytutu Jogi i Ayurvedy – miejsca studiów, praktyki i badań. Jesteśmy zainteresowani współpracą ze szkołami i uczelniami w celu zapewnienia studentom jak najbardziej profesjonalnych materiałów edukacyjnych, które pomogą im w analizowaniu i zrozumieniu problemów, z którymi stykają się w życiu codziennym. Najważniejsze kwestie stanowią: profilaktyka mająca na celu utrzymanie dobrego stanu zdrowia, równowagi psychicznej, właściwego procesu myślowego, poznanie praw natury, którym jesteśmy poddani, nawet jeśli nie zdajemy sobie z tego sprawy, wpływ stresu na zdrowie, techniki zarządzania stresem, proces medytacji, i wiele innych kwestii, których znajomość pozwala prowadzić zdrowe i szczęśliwe życie. Taka edukacja będzie pomocna w kreowaniu właściwych relacji społecznych i międzyludzkich. Będziemy chętnie współpracować z każdą instytucją propagującą uniwersalne wartości i praktyki.

www.sulislaw.pl

sical work round the year all their lives as there was no electricity or machines at that time and animals provided the motive force. They woke up as early as 4 am and retiring not before 10 pm on a daily basis, all this to be able to raise livelihood resources for the whole family. They educated all nine children up to Masters or Doctors level as per each child’s talents. They did not steal or lied, earned a very honest livelihood, never craved for materialistic comforts and were happy leading a very austere spiritual life until the very last, 64 years of unconditional wedlock. They never practiced any Yogaasans or Praaanayaam and yet every moment of their life pulsated with Yogic energy, for they lived a life guided by Yams and Niyams and never missed their daily spiritual chores. They did not suffer from any life threatening illnesses until the very last breath and departed from body in perfect peace. My father’s last words when he breathed his last were: ‘Switch of the (wall) light as there is light in my own eyes’. There is a verse in the Sunderkaand chapter of the epic Raamaayan as follows: Taat Swarga Upwarga Sukha Dhariya tulaa ik ang, Tool na taahi sakal mili jo sukh lav satsang. Meaning the joy and comforts in the company of saintly persons (Truth, saatvic surroundings, scattering positive energy and divinity all around) far outweighs the joy and comforts of heaven and beyond. That was the kind of life most people were encouraged to follow just half a century ago and BhaktiYoga, KarmaYoga, DhyaanYoga and GyanYoga of the Bhagwat Gita and Raaamayan propelled people in India to work towards ‘Purushartha Chatushtaya’ or the four-fold objective of human birth, that of Dharma (learning the righteous path), Artha (earning a livelihood), Kaama (raising a family) and Moksha (release from cycle of deaths and births). This in deed is the purpose of pursuing the higher spiritual path of Yoga, that of attaining Samaadhi or unifying with Divinity and thereby getting release from the cycle of deaths and births. The ground reality of our times is totally different. We are led by materialistic considerations at every step. Even marriage is a contract, no longer that auspicious lifelong bond between a Man and a Woman to raise a family and look after the aging parents. Some years back in Poland as India’s Ambassador, I was taking part in a discussion on Cultures of different countries and the representative from US told that in their Culture, children are told to be ‘Independent and Enterprising’. That, he said, was American Culture. I entirely agree with that approach for individual growth but that has to be balanced with protecting each individual’s emotional well-being. Relationships have come under severe strain because of this lack of human touch. Children and the Aged are always craving for that emotional security, that human touch of loved ones, which has been missing in the materialistically driven society. When we are motivated by self-interest alone, the first and foremost interest to be safeguarded is the ‘I’. But the primary pre-requisite of a Yogic Way of Life is to eliminate the I, which is a formidable barrier in the Yogic path. These days everybody says, “I want peace”. If we learn to erase the first two words ‘I’ and ‘Want’ in this sentence, only the word Peace will remain. But it is not so simple to realize this, to be without ego and wants unless you are on the Yogic Path. I do hope that during your stay with us, you will take time to look at our vision and mission in setting up the Yoga and Ayurveda Institute for study, practice and research. We are keen to develop linkages with Schools and Colleges to provide essential educational material of daily use to students, which is logical, easy to grasp and can help them analyze and understand issues and concerns they undergo in normal situations of daily living. The most important lessons to learn are about preventive steps for maintaining normal body health and mental balance, creating a proper balance in thought process, learning about Nature’s laws operating on body even if the individual is unaware about it, how does stress impact on health? what are stress management techniques, the meditation process, etc? and many more daily use tips for healthy happy living. This kind of education is bound to create better

www.sulislaw.pl

W imieniu moich mentorów, Państwa Bar, zespołu organizacyjnego oraz Komitetu Naukowego, życzę Państwu miłego pobytu w Sulisławiu. Wasza obecność z pewnością przyczyni się do sukcesu tej pierwszej konferencji i mamy nadzieję gościć Was podczas kolejnych spotkań. Jeżeli możemy uprzyjemnić Państwa pobyt w jakikolwiek sposób, prosimy o zgłaszanie swoich potrzeb naszym wolontariuszom, którzy są do Państwa dyspozycji. Zdajemy sobie sprawę, że z różnych powodów opóźniających prowadzone prace, nie udało nam się przygotować całej infrastruktury zaplanowanej na konferencję i w tym względzie prosimy o wyrozumiałość. Jestem pewien, że do 2015 zrealizujemy wszystkie plany. Chandra Mohan Bhandari

www.sulislaw.pl

social cohesion and inter-personal relationships. We at Sulislaw will be keen to network with every institution of excellence the world over to propagate universal human values and practices. On behalf of my mentors, the Bar couple, our entire organizing team and the Scientific Committee, I wish you a pleasant stay with us. We are sure you will contribute handsomely to the success of this maiden conference and we look forward to welcoming you back again and again. If we can make your stay more enjoyable in any way, please feel free to tell our volunteers placed at your service. We also know that we have not been able to create all the infrastructure facilities we had planned for this conference due to unavoidable reasons and work slippages and request you to please overlook the same. I am sure we will have them all in place for 2015. Chandra Mohan Bhandari

www.sulislaw.pl

CEL I MISJA „SULISŁAWIA” GOAL AND MISSION OF „SULISLAW”

Obserwując otaczający nas Świat widzimy chaos, bezmyślne, szkodliwe działania, lekceważący stosunek do otoczenia. Mówimy, że codzienny stres zabija nas, a wynika on właśnie z braku równowagi między życiem wewnętrznym a fizycznym i prowadzi do najcięższych chorób, jest przyczyną między innymi około 75% chorób nowotworowych.

When we look at the world around us we see chaos, mindless and harmful acts, and disdainful attitude towards our surroundings. As we say, daily stress kills us, and it results precisely from the lack of balance between our physical aspect and inner life. This imbalance can lead to more serious diseases; for instance, it is the cause of about 75% of cancers, and other conditions.

Wielu z nas chciałoby zmienić swój sposób życia, zmodyfikować postawione sobie cele, aby pomóc samym sobie. Tę konieczność odczuwamy coraz częściej. Szukamy ratunku i skutecznego remedium. Tylko jak mamy postępować?

Many of us would like to change our way of life and modify the goals we had set for ourselves in order to help ourselves. We feel this need increasingly often. We are looking for rescue and an effective remedy. But what should we actually do?

Świat, a przede wszystkim kultury dalekiego Wschodu, dawno zrozumiały, że kluczem jest stosowanie zasad medycyny naturalnej. Już przed wiekami ludzie uświadomili sobie, że równowaga duszy, ciała i umysłu jest możliwa wtedy, kiedy będą respektowane prawa natury. Mądre zasady Ajurvedy i praktyka Jogi mogą nam pomóc w osiągnięciu stanu wewnętrznego spokoju. Obie te nauki, stosowane uzupełniająco, prowadzą do zjednoczenia człowieka z naturą.

The world in general and cultures of the Far East in particular, have long since understood that the key is to abide by the rules of prophylactic natural medicine. Centuries ago people have already realised that the balance of soul, body and mind is attainable if the laws of nature are respected. Wise rules of Ayurveda and Yoga practice can help us to reach the state of inner peace. When these two kinds of knowledge are applied and complement one another, they lead to the unification of human beings with nature.

ierując firmą, ponoszę odpowiedzialność za rezultat i sukces pracujących w niej ludzi. Zrozumiałem, że o ile udaje mi się dobrze zarządzać grupą spółek, w których polegamy na kreatywności, intuicji i empatii, to dzieje się tak dzięki naszemu dążeniu do równowagi ducha, ciała i umysłu. Utrzymanie tego balansu pozwala cieszyć się dobrym zdrowiem, a ono daje szansę na szczęśliwsze i dłuższe życie.

Bardzo ważne jest to, co jemy, czyli co „wkładamy” do swojego organizmu. Złudne i fałszujące prawdę obrazy reklam niosą w sobie ogromny

s a head of a company, I am responsible for the results and success of its employees. I have understood that my ability to successfully manage a group of companies in which we rely on creativity, intuition and empathy, comes from our strive for the balance of spirit, body and mind. Maintaining that equilibrium allows us to enjoy good health, and this, in turn, gives us a chance for a happier and longer life.

What we eat, or “put inside” our body, is crucial. Deceptive and misleading advertising images

www.sulislaw.pl

ładunek nieprawdy i zakłamania. Przypomnijmy sobie fermy z dziesiątkami tysięcy ściśniętych kurczaków, ciężarówki przewożące do ubojni przerażone, często w upale, bez wody, traktowane nieludzko, zwierzęta. Powinniśmy zastanawiać się nad tym, zanim tak zwana „nieżywość” trafi do naszego organizmu. Każda komórka naszego pokarmu ma zapisane w sobie życie organizmu, którego jest częścią. Tak więc spożywając mięso zwierząt traktowanych jak w powyższym opisie, przejmujemy ich stres i cierpienie, strach, bezsilność, poczucie zniewolenia oraz wiążące się z tym choroby. Jedząc śmieciowe pożywienie, trudniej przebaczamy, nieobca nam jest nienawiść i urazy. Ciągle lub częściej doznajemy uczucia nieprzemijającego stresu. Nie dajmy się zwieść ułudzie, że syntetyczne lekarstwa pomogą nam tylko dlatego, że przepisał nam je lekarz. Niestety, prawdą jest to, że farmaceutyki, traktowane jako remedium na codzienny stres, przyczyniać się mogą do kolejnych, często bardzo skompilowanych chorób duszy i ciała. Sposób naszego życia: to, czego słuchamy, co oglądamy, co jemy i pijemy, jakość naszego snu, czas przebywania na świeżym powietrzu i wiele innych elementów determinuje stan naszego zdrowia. Dbajmy więc o nie od zaraz, nie zwlekajmy. Jeszcze kilka słów o relacjach między nami, ludźmi, a ściślej o naszych relacjach zdeterminowanych światopoglądem. Śmiem twierdzić, że osoby wierzące, chociaż wychowane w różnych religiach, tak naprawdę modlą się do tego samego, chociaż różnie interpretowanego Boga. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest to, że poszczególne wierzenia powstawały w różnych okresach w różnych częściach świata. Jednak

carry an enormous amount of falsehood and distorted truth. Let us recall poultry farms with tens of thousands of chickens squeezed tightly inside, or trucks bound for the slaughterhouse, which are transporting terrified, often overheated and dehydrated animals, treated in a really inhumane way. We should think about it before the so-called “non-vitality” finds its way into our body. Every cell of our food contains the life of the organism from which it came. So by eating the meat of animals treated as badly as I have described above, we absorb their stress and suffering, fear, helplessness, their sense of captivity and therefore also all resulting disorders. Eating junk food makes it more difficult for us to forgive, while hate and resentment become more familiar feelings. Always, or at least more often, we experience persistent stress. Let us not be deceived by the illusion that synthetic drugs can help us just because they are prescribed by a doctor. The truth is, unfortunately, that pharmaceuticals treated as a remedy for daily stress may contribute to causing more, and often very complicated, diseases of the soul and body. Our lifestyle – what we listen to, what we watch, what we eat and drink, the quality of our sleep, the amount of time spent outdoors and many other elements determine our health. Therefore, we should take care of it right now, without delay. I would like to add just a few more words about relationships between us, people, and to be more precise – about relationships determined by our worldviews. I daresay that religious people, regardless of the religion in which they were raised, are in fact praying to the same – although differently interpreted – God. The reason is that

www.sulislaw.pl

zgłębiając kanony poszczególnych kultów dochodzimy do wniosku, że religie Chrześcijan, Buddystów, wyznawców Judaizmu, Islamu, czy Hinduizmu opierają się na podobnych wartościach etycznych, przesłaniach i prawach. Stąd pomysł i decyzja o stworzeniu w Sulisławiu Wielowyznaniowej Świątyni, którą nazwiemy Świątynią Pokoju. Pragniemy, aby stała się ona pierwszym w Świecie symbolem tolerancji, pojednania i pokojowego współistnienia. Moja mama często powtarzała mi, że jesteśmy gośćmi na naszej planecie, wpadamy na krótko i wypadamy i powinniśmy zostawiać po sobie porządek. Więc porządkuję, co się da, i działam na rzecz zjednoczenia mojej planety z Jej gośćmi. Jednym z elementów tej naszej pracy będzie utworzenie Instytutu Naukowego Yogi i Ajurvedy w Sulisławiu. Zacznie on funkcjono-

various belief systems emerged in different times in different parts of the world. But if we were to dig deeper in religious canons of different faiths, we would find that religions of Christians, Buddhists, Jews, Muslims and Hindus are based on similar ethical values, messages and laws. Hence the idea and the decision to establish in Sulislaw a Multi -faith Temple, which will be called the Temple of Peace. We would like it to become the first symbol of tolerance, reconciliation and peaceful coexistence in the world. My mother often used to say to me that we are but guests on our planet. We only drop in for a quick visit and we should leave it in order. So I try to tidy up and keep things in order as much as I can, and I work towards the unification of my planet with its Guests. One of our endeavours

www.sulislaw.pl

wać w roku 2015. Chciałbym, aby ta placówka stała się m. in. miejscem studiów podyplomowych dla nauczycieli wychowania fizycznego, chcących przybliżać młodym ludziom wiedzę o Ajurwedzie i praktykach Jogi i aby Instytut ten umożliwiał również podejmowanie studiów doktoranckich. Program naszej uczelni powstaje przy współpracy światowej sławy naukowców, biorących udział w Konferencji w Sulisławiu. Za ich pomoc i zaangażowanie serdecznie dziękuję.

here will be establishing the Scientific Yoga and Ayurveda Institute in Sulislaw, which will be opened in 2015. I would like the Institute to become, among other things, an institution conducting postgraduate studies for physical education teachers who would like to bring the knowledge of Ayurveda and Yoga practice to young people. The Institute’s offer will include doctoral studies as well as. The curriculum of our school is being created in cooperation with world-famous scientists who participate in the Sulislaw Conference. I would like to thank them from the bottom of my heart for their assitance and commitment.

Jerzy Bar Vice-Chairman of the Organizing Committee

www.sulislaw.pl

Przesłanie Komitetu Naukowego Szanowni goście i uczestnicy, Pierwsza naukowa konferencja w Polsce dotycząca fundamentów starożytnych nauk wedyjskich jogi i ajurwedy, jest niepowtarzalną okazją spotkania przedstawicieli różnych środowisk. Adresowana jest do osób zajmujących się zdrowiem - w szerokim znaczeniu tego słowa oraz pracą z ludźmi, w aspekcie edukacyjnym, profilaktycznym jak i rehabilitacyjnym. Dlatego zaprosiliśmy do udziału nie tylko naukowców, nauczycieli, terapeutów i pracowników ochrony zdrowia ale również przedstawicieli instytucji pożytku publicznego oraz mediów. Zaproszeni goście oraz przyjęci przez radę naukową prelegenci będą w czasie konferencji dzielić się swoimi badaniami i przemyśleniami wokół tematów związanych z: - promowaniem holistycznego podejścia do zdrowia i aktywnego stylu życia, - radzeniem sobie z wieloma cywilizacyjnymi problemami zdrowotnymi, - zaproponowaniem nowego podejścia do wychowania fizycznego oraz edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży. Pragniemy, aby ważnym aspektem konferencji, obok ściśle naukowych wniosków i postulatów, było stworzenie atmosfery sprzyjającej dzieleniu się swoimi doświadczeniami i odczuciami, tak w czasie samej konferencji, jak również budowaniem relacji umożliwiającej tworzenie podstaw dla konstruktywnej współpracy w przyszłości. Chcielibyśmy, aby konferencja była początkiem długofalowego procesu rozpoczynającego badania naukowe, regularne kursy i studia w zakresie jogi i ajurwedy w Polsce oraz współpracę międzynarodową. Celami konferencji są: • Prezentacja naukowych podstaw jogi i ajurwedy. • Ukazanie praktycznego zastosowania jogi i ajurwedy w życiu codziennym dla zachowania zdrowia fizycznego i psychicznego. • Wprowadzenie jogi do szkół w celu zapewnienia prawidłowego rozwoju fizycznego i promocji zdrowego stylu życia. • Prezentacja programu Instytutu Jogi i Ajurwedy w Pałacu Sulislaw. Życzę państwu twórczych przemyśleń i inspirujących kontaktów

Przewodniczący Prof. nadzw. dr hab. Leslaw Kulmatycki

www.sulislaw.pl

The message of the Scientific Committee Dear guests and participants, The first scientific Conference in Poland on the Foundations of the Ancient Vedic science - yoga and ayurveda, is a unique opportunity to meet representatives of various communities. Addressed to those involved in health - in the wide sense, and working with people, in terms of educational, preventive and rehabilitation. That’s why we invited to participate not only scientists, teachers, therapists and health professionals but also representatives of the public benefit and the media. Invited guests and accepted by the scientific council speakers would to share their research and reflections at the conference on topics related to: - Promoting a holistic approach to health and active lifestyle - Coping with multiple health problems of modern civilization, - Proposing a new approach to physical education and health education of children and youth. We would like to emphasize an important aspect of the conference, in addition to strictly scientific conclusions and postulates, to create an atmosphere favorable to share our experiences and feelings, during the conference itself, as well as building relationships allowing the creation of constructive basis for cooperation in the future. We would like the conference to be the beginning of a long-term process of scientific researches, regular courses and studies in the field of yoga and ayurveda in Poland as well as international cooperation. The objectives of the conference are: • Presentation of the scientific basis of yoga and ayurveda. • Presentation of the practical application of yoga and ayurveda in daily life to preserve the physical and mental health. • The introduction of yoga practices to schools in order to ensure proper physical development and promotion of a healthy lifestyle. • Presentation and introduction of the program of the Institute of yoga and ayurveda in the Sulisław Palace. I wish you creative reflections and inspiring contacts

President Prof. nadzw. dr hab. Leslaw Kulmatycki

www.sulislaw.pl

Wroclaw Medical University Rector Prof. Marek Ziętek, Ph.D., D.Sc., DDS

Ladies and Gentleman, I felt very honoured by the invitation to take part in the 1 st International Scientific Conference on Yoga and Ajurweda which will be organized from 27 th to 29 th June 2014 in Sulislaw Palace, Centre of Yoga and Ajurweda, addressed to me by the former Ambassador of India in Poland Mr. Mohan Bhandari. It would be real pleasure to meet all of you, Ladies and Gentlemen, however I regret to inform you that previously committed obligations do not allow me to join the meeting. I am pleased that Prof. Dr. Dariusz Patkowski, Head of the Chair and Clinic of Child Surgery and Urology of the Wroclaw Medical Univesity become a Vice-Chairman of the Scientific Committee of the Conference. At the Conference more than 20 renown scientists and practicians of yoga and ajurweda from India, The United States of America, Italy, Germany and Poland will be participating, thus ensuring a high level of discussion on the merits of the matter. In my consideration both joga and ajurweda may be excellent complement of traditional methods of treatment, and may positively influence reconvalescence and restoring of both mental and physical health. I wish to extend to all conference participants may best whishes of fruitful debates in wholesome and creative atmosphere, interesting lectures, exchange of occupational experiences and increasing of professional knowledge which will help to improve the overall taking care of patients who require help and support With kind regards,

Yours sincerely

Wybrzeże Pasteura 1, 50-367 Wrocław Tel.: +48 (71) 784 10 01 Fax: +48 (71) 784 01 09 rektor@umed.wroc.pl www.umed.wroc.pl

Letter of intent Professor Marek Ziętek - Wroclaw Medical University Rector

www.sulislaw.pl

Wrocławski Uniwersytet Medyczny Rektor Prof. Marek Ziętek, Ph.D., D.Sc., DDS

Szanowni państwo, Jestem zaszczycony otrzymanym od byłego Ambasadora Indii w Polsce, Pana Mohana Bhandari, zaproszenia do udziału w I Międzynarodowej Konferencji Jogi i Ajurwedy, która odbędzie się w dniach 27-29 czerwca 2014 r. w Centrum Jogi i Ajurwedy w Pałacu Sulisław. Okazja do spotkania z Państwem byłaby dla mnie prawdziwą przyjemnością, ale niestety wcześniejsze zobowiązania nie pozwalają mi na wzięcie udziału w tegorocznej konferencji. Jednak z radością przyjąłem informację, że prof. dr Dariusz Patkowski, Kierownik Kliniki Chirurgii i Urologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu został wiceprzewodniczącym komitetu naukowego Konferencji. Weźmie w niej udział ponad 20 uznanych naukowców i praktyków jogi i ajurwedy z Indii, Stanów Zjednoczonych, Włoch, Niemiec i Polski, dzięki czemu zapewniony zostanie wysoki poziom merytoryczny dyskusji na temat korzyści płynących z tych dyscyplin. W moim mniemaniu zarówno joga, jak i ajurweda mogą stanowić znakomite dopełnienie tradycyjnych metod leczenia, mogą mieć korzystny wpływ na rekonwalescencję pacjentów oraz przywracanie ich do równowagi psychicznej i zdrowia fizycznego. Wszystkim uczestnikom konferencji pragnę życzyć niezwykle owocnych debat prowadzonych w zdrowej i twórczej atmosferze, interesujących wystąpień, wymiany zawodowych doświadczeń oraz poszerzania wiedzy, która pomoże w opiece nad pacjentami wymagającymi pomocy i wsparcia.

Z wyrazami szacunku,

Wybrzeże Pasteura 1, 50-367 Wrocław Tel.: +48 (71) 784 10 01 Fax: +48 (71) 784 01 09 rektor@umed.wroc.pl www.umed.wroc.pl

List intencyjny Profesora Marka Ziętka - Rektora Wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego

www.sulislaw.pl

Letter of intent Professor Juliusz Migasiewicz - Rector of the University School of Physical Education

www.sulislaw.pl

List intencyjny Profesora Juliusza Migasiewicza - Rektora Akademii Wychowania Fizycznego we WrocĹ&#x201A;awiu

www.sulislaw.pl

Jego Ekscelencja

Ambasador Chandra M. Bhandari, Wasza Ekscelencjo, Z wielką satysfakcją przyjąłem wiadomość o I Międzynarodowej Konferencji Naukowej poświęconej jodze i ajurwedzie, która odbędzie się w Pałacu Sulisław w Polsce w czerwcu tego roku. Jest to przedsięwzięcie długo oczekiwane i przyjąłem tę inicjatywę serdecznie. Ludzkość coraz bardziej gorączkowo szuka holistycznego projektu na życie, obejmującego harmonijnie zarówno ciało jak i duszę i umożliwiającego człowiekowi zrozumienie w pełni samego siebie. Gwałtowny proces globalizacji wymaga również globalnej wymiany doświadczeń. Poprzez wymianę osiągnięć różnych cywilizacji w tej sferze możemy jedynie wzbogacić się, więc takie przedsięwzięcia jak to zaplanowane są bardzo pożądane. Życzę organizatorom samych sukcesów. Z poważaniem

M. Krzysztof Byrski

To His Excellency

Ambassador Chandra M. Bhandari Your Excellency, It is with great satisfaction that I have learnt about The First International Scientific Conference on Yoga and Ayurveda to be held at Sulislaw Palace in Poland in June this year. It has been long overdue and I heartily welcome the initiative. Humankind more and more urgently looks for holistic proposal do deal with life in such a way that both body and spirit act in harmony permitting man to realize himself fully and completely. The rapid globalization process requires that we share experiences also globally. By exchanging achievements of different civilizations in this sphere we can only enrich ourselves, so such ventures as the planned one are most welcome. I wish the organisers all success. Sincerely yours.

M. Krzysztof Byrski

www.sulislaw.pl

Maria Krzysztof Byrski Urodzony w Wilnie (obecnie Litwa) w 1937 roku. W 1955 roku rozpoczął studia indologiczne. Po ich ukończeniu w 1960 roku wyjechał do Indii, aby kształcić się dalej w Banaras Hindu University. W 1966 roku otrzymał stopień doktora w zakresie starożytnej indyjskiej historii, kultury i archeologii, tytuł pracy doktorskiej: „Koncepcja starożytnego indyjskiego teatru”. Po powrocie do kraju rozpoczął pracę w Instytucie Orientalistyki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie uczył literatury sanskryckiej i języka hindi. Habilitował się w 1978 roku, tytuł pracy - „Metodologia analizy dramatu sanskryckiego”. W 1993 roku został powołany na stanowisko ambasadora RP w Indiach. W 1996 r., po wyborze nowego prezydenta Polski, złożył rezygnację. Powrócił na Uniwersytet, gdzie został wybrany na stanowisko dyrektora Instytutu Orientalistycznego. Funkcję tę sprawował przez dwie kadencje, do 2002 roku. Poza tym został wybrany do Senatu Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie, po przejściu na emeryturę, uczy w Collegium Civitas w Warszawie, a także w dalszym ciągu prowadzi zajęcia z sanskrytu w Katedrze Azji Południowej Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Ma na swoim koncie ponad sto publikacji w języku polskim, angielskim, a niektóre w języku hindi. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród w Indiach przyznanych mu przez różne instytucje, w tym m.in. przez Prezydenta i Premiera Indii.

Maria Krzysztof Byrski Born in Wilno (now Lithuania) in 1937. In 1955 took up Indian studies. After completing them in 1960 he left for India to join Banaras Hindu University. In 1966 he was awarded Ph. D. Degree in Ancient Indian History, Culture and Archeology for a thesis entitled „Concept of Ancient Indian Theatre”. Subsequently he joined the Institute of Orientwal Studies, Warsaw University to teach the Sanskrit literature and the Hindi language. In 1978 he was awarded the degree of doctor habilitatus (D. Litt.) for the thesis entitled „ Methodology of the Analysis of Sanskrit Drama” In 1993 he became the very first ambassador of sovereign Republic of Poland to India. In 1996 after the election of new President of Poland he relinquished his diplomatic post and rejoined the University, where he was elected director of the Institute of Oriental Studies. This post he was occupying during two subsequent terms until 2002. Besides he was elected a member of the University Senate. Currently after his retirement, he is teaching at Collegium Civitas University, Warsaw and also continues to teach Sanskrit at the Oriental Faculty of Warsaw University. He has to his credit over one hundred publications in Polish, English and some in Hindi. He has been awarded several prestigious prizes in India bequeathed upon him in the name of different organisation among others by the President and the Prime Minister of India.

www.sulislaw.pl

Dr Hongasandra Ramrao Nagendra Rektor VYASA (Swami Vivekananda Yoga Anusandhana Samsthana) w Bangalore, jednego z wiodących na świecie ośrodków uniwersyteckich i terapeutycznych stosujących praktyki jogi i zabiegi ajurwedyjskie. Wiceprezes Indian Yoga Association. Z wykształcenia inżynier mechanik. Ukończył studia doktorskie w University of British Columbia (Vancouver, Kanada). Pracował m.in. w NASA Marshall Space Flight Center (USA) w latach 70. oraz jako konsultant Engineering Science Laboratory na Uniwersytecie Harvarda. Jeden z najbardziej znanych popularyzatorów jogi na świecie, stale współpracujący z wieloma ośrodkami naukowymi. Organizator międzynarodowych konferencji, seminariów i warsztatów z wykorzystaniem nauk jogi.

President of VAYASA (Swami Vivekananda Yoga Anusandhana Samsthana) in Bangalore, one of the world’s leading university centers and therapeutic practices using yoga and Ayurvedic treatments. He is also the Vice-President of Indian Yoga Association. Trained as a mechanical engineer, after doctoral studies at the Canadian University of British Columbia, he was working in many countries, including the U.S., at NASA’s Marshall Space Flight Center in the 70s, and as a consultant of the Engineering Science Laboratory, Harvard University. He is one of the most important promoters of yoga in the world, constantly collaborating with many research centers. Organizer of numerous international conferences, seminars and workshops involving the wisdom of yoga.

Dr Hari Sharma Przewodniczący Integrated Medicine Committee of National AAPI (American Association of Physicians of Indian Origin). Prowadzi swoją praktykę w Ohio State University Center for Integrative Medicine. Posiada certyfikat American Board of Integrative Holistic Medicine. Jako emerytowany profesor i były dyrektor Division of Cancer Prevention and Natural Products Research przy Wydziale Patologii w College of Medicine, Ohio State University, jest częstym gościem konferencji na całym świecie. Autor ponad 150 artykułów i kilku książek na temat naturalnych metod leczenia. Otrzymał zaszczytny tytuł honorowego członka National Academy of Ayurveda z rąk Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej Indii.

He is the chairman of the Integrated Medicine Committee of National AAPI (American Association of Physicians of Indian Origin). Dr. Sharma practices Ayurveda at the Ohio State University Center for Integrative Medicine. He is certified by the American Board of Integrative Holistic Medicine. Professor Emeritus and former Director of the Division of Cancer Prevention and Natural Products Research in the Department of Pathology, College of Medicine at the Ohio State University. He is a frequent lecturer at conferences worldwide. He has published over 150 research articles and authored five books on natural healing methods. In recognition of his outstanding achievements in the field of Ayurveda, Dr. Sharma has been given the prestigious honor of being named a Fellow of the National Academy of Ayurveda by the Ministry of Health and Family Welfare, Government of India.

Dr Vijay Jain Jest dyrektorem medycznym Amrit Ayurveda for Total Wellbeing w Salt Springs na Florydzie. Posiada ponad 40-letnie doświadczenie w chirurgii ogólnej i od 18 lat koncentruje się na badaniach nad zintegrowaną medycyną w Amrit Yoga Institute. Studiował medycynę ciała i umysłu pod okiem dra Deepaka Chopry, ajurwedę i panchakarmę z dr. Prerakiem Shahem w Ahmadabadzie, terapię jogą w Vivekananda Research Center w Bangalurze, medycynę ajurwedyczną u dra Sunila Joshiego w Nagpur oraz ukończył kursy medycyny integratywnej u dra Andrew Weila w Tucson.

He is the Medical Director of Amrit Ayurveda for Total Wellbeing in Salt Springs, Florida. He has more than 40 years of experience in General Surgery and 18 years of focused study of Integrative medicine to his work at Amrit Yoga Institute. He has studied mind/body medicine with Dr. Deepak Chopra, Ayurveda and Panchakarma with Dr. Prerak Shah in Ahmadabad, Yoga Therapy in Vivekananda Research Center in Bangalore, Ayurvedic medicine with Dr. Sunil Joshi in Nagpur and completed courses in Integrative Medicine with Dr. Andrew Weil in Tucson.

www.sulislaw.pl

Dr Chinmay Pandya Dyrektor School of Yoga and Health oraz zastępca wicerektora Dev Sanskriti Vishwavidyalaya w Haridwarze (Indie). Ukończył University of Wolverhampton (Wielka Brytania), a w Londynie uzyskał również MRCP w zakresie psychiatrii. Konsultant ds. leczenia choroby Alzheimera i ekspert w The North West London Hospitals Trust. Twórca Międzynarodowej Konferencji w dziedzinie Vedy i Vichar Kranti, Międzynarodowej Konferencji ’The Gathering of the Elders’ i Międzynarodowej Konferencji Jogi, Kultury Wedyjskiej i Ajurwedy. Przewodniczący Międzynarodowego Festiwalu Jogi, Kultury i Duchowości. Uczestnik wielu badań oraz redaktor międzynarodowego czasopisma o kulturze wedyjskiej Dev Sanskriti.

Director of the School of Yoga and Health, and Pro Vice Chancellor of Dev Sanskriti Vishwavidyalaya in Haridwar. He obtained a Master’s Degree from the University of Wolverhampton, UK, as well as MRCP in Psychiatry in London. Dr. Pandya works as a consultant in the North West London Hospitals Trust, London, and as the Associate Specialist for the Alzheimer Disease Treatment Service. He has also been the convener of the International Conference on Veda and Vichar Kranti, International Conference ‘Gathering of the Elders’ and International Conference on Yoga, Vedic Culture and Ayurveda. He is also the Chairperson of the world renowned International Festival of Yoga, Culture and Spirituality. He has contributed to many research studies and serves as the Editor of the International Journal on Vedic Culture, called Dev Sanskriti.

Prof. dr Sat Bir Khalsa Neurofizjolog, pracownik Harvard Medical School oraz w bostońskiego Brigham and Women’s Hospital (oddział medycyny snu), naukowy dyrektor Kundalini Research Institute,Kripalu Center for Yoga and Health. Jeden z najbardziej aktywnych naukowców zajmujących się jogą. Odpowiedzialny za dział opracowań naukowych dla Międzynarodowego Stowarzyszenia Terapeutów Jogi (International Association of Yoga Therapists). Członek zespołów redakcyjnych: International Journal of Yoga Therapy, International Journal of Yoga, Medical Physiology. Autor jednego z prekursorskich projektów badawczych o korzyściach praktyk jogi wśród społeczności szkół publicznych w USA (Benefits of yoga practice in public schools).

Neuroscientist at Harvard Medical School and Boston’s Brigham and Women’s Hospital (on the branch of medicine sleep), scientific director of the Kundalini Research Institute and the Kripalu Center for Yoga and Health. One of the most active researchers in yoga. Responsible for the department of scientific studies for the International Association of Yoga Therapists (International Association of Yoga Therapists). Member of editorial boards: International Journal of Yoga Therapy, International Journal of Yoga, Medical Physiology. Author of one of the innovative research on the benefits of yoga practices among communities in public schools in the U.S.

Dr C. Rajan Narayanan Dyrektor Life in Yoga Institute (USA) zajmujący się edukacyjnymi, badawczymi i terapeutycznymi aspektami jogi od ponad 30 lat. Ukończył studia ekonomiczne jako Marketing Manager i Management Consultant. Od wielu lat uczestniczy w praktycznych treningach związanych z medytacją i jogą. Obszary jego zainteresowań i badań dotyczą zastosowania jogi jako terapii m.in. w przypadku HIV, bezsenności, artretyzmu czy schorzeń kręgosłupa. Autor wielu pozycji książkowych.

Director of Life in Yoga Institute engaged in educational, research, and therapeutic aspects of yoga for over 30 years. He completed university studies as a Marketing Manager and Management Consultant in the Department of Economics. Involved for many years in numerous practical trainings related to meditation and yoga. Areas of his interest and research focus on yoga as a therapy in treatment of diseases such as HIV, insomnia, arthritis or back problems. Author of numerous books.

www.sulislaw.pl

Prof. dr Arun Kumar Tripathi Profesor medycyny ajurwedyjskiej – kayachikitsa (medycyny ogólnej). Absolwent podyplomowych studiów na Rishikul Govt. Ayurvedic College, Haridwar. Specjalizuje się w chorobach układu krążenia i problemach psychicznych. Autor wielu opracowań oraz książek na temat ajurwedy, m.in. Practice of Ayurvedic Medicne (Kayachikista), Asthang Sangrah (Sutra Sthan) Saral Adhyayan.

Professor of Ayurvedic medicine – kayachikitsa (general medicine). Graduate of the Rishikul Govt. Post Graduate Ayurvedic College, Haridwar. Author of numerous papers and books on Ayurveda. He specializes in cardiovascular disease and mental health problems. Author of book publications: Practice of Ayurvedic medicine (Kayachikista), Asthang Sangrah (Sutra Sthan) Saral Adhyayan.

Dr Sunil Kumar Joshi Kierownik Wydziału Shalya-Tantra w Ayurvedic College Gurukul Kangari w Haridwarze. Ukończył studia z zakresu ajurwedy (Ayurvedacharya), MD Ay. (Shalya), I.M.S.(Banaras Hindu University, Varanasi, Uttar Pradesh). Jest pracownikiem prestiżowego wydziału Shalya-Shalakya przy Institute of Medical Science, Banaras Hindu University, Varanasi. Posiada ponad 25-letnie doświadczenie dydaktyczne z wykorzystaniem Marma Therapy. Założyciel Janchetana, instytucji promującej zdrowie środowiskowe oraz fundacji Mrityunjay Mission, ukierunkowanej na badania medycyny wedyjskiej.

Director of the Shalya-Tantra Department at the Ayurvedic College Gurukul Kangari in Haridwar. Completed studies in the field of Ayurveda (Ayurvedacharya), MD Ay (Shalya). IMS (Banaras Hindu University). He is an employee of the prestigious Shalya-Shalakya faculty at the Institute of Medical Science, Banaras Hindu University, Varanasi. He has over 25 years of teaching experience using the Marma Therapy. He is also the founder of Janchetana, an institution promoting environmental health and Mrityunjay Mission, a foundation focused on the study of Vedic medicine.

Prof. dr Alex Hankey Dyrektor międzynarodowej struktury VYASA. Profesor Jogi i Nauk Fizycznych w Swami Vivekananda Yoga Anusandhana Samsthana (SVYASA), Akademia Jogi w Bangalore, Karnataka. Prowadzi badania w zakresie ajurwedy, jogi, medytacji, astrologii Jyotish, jedności ciała i umysłu, a także elektronicznych pomiarów funkcji organizmu. Pełni funkcję starszego redaktora Journal of Ayurveda Integral Medicine oraz jest współredaktorem Journal of Alternative and Complementary Medicine, współpracuje także z Light on Ayurveda Journal i International Journal of Yoga. Wiceprzewodniczący Komitetu Redaktorów Czasopism o Ajurwedzie. Jest autorem około 70 prac, zarówno naukowych publikacji, jak i popularnonaukowych artykułów, promujących wyżej wymienione zagadnienia.

Director of VYASA International, and distinguished Professor of Yoga and Physical Sciences at Swami Vivekananda Yoga Anusandhana Samsthana (SVYASA) at the ‘Yoga University’ in Bangalore, Karnataka. He conducts research on Ayurveda, Yoga, Meditation, Jyotish astrology, the Mind-Body Connection, and electronic measurement of bodily functions. He serves as Senior Editor of the Journal of Ayurveda Integrative Medicine, Associate Editor of the Journal of Alternative and Complementary Medicine, and on editorial boards of Light on Ayurveda Journal, International Journal of Yoga, as well as Vice-President of the Committee of Editors of Ayurveda Journals. He has published about 70 papers, editorials and other articles in the peer reviewed scientific literature.

www.sulislaw.pl

Dr Shirley Telles Dyrektor ds. badawczych w Patanjali Research Foundation w Haridwarze. Ukończyła Goa Medical College, natomiast doktorat z neurofizjologii obroniła w National Institute of Mental Health and Neurosciences w Bangalore. Jedna z najaktywniejszych badaczek na świecie w zakresie badań nad jogą. Autorka 159 artykułów, 17 rozdziałów w podręcznikach oraz 3 książek o jodze. Stypendystka Komisji Fulbrighta, Indian Council of Medical Research oraz the Templeton Foundation.

She is currently the director of Patanjali Research Foundation, Haridwar, India. She completed MBBS degree at the Goa Medical College, followed by a PhD in neurophysiology from the National Institute of Mental Health and Neurosciences, Bangalore, India. She is one of the most active researchers in the world in the field of yoga. Author of 159 publications indexed in bibliographic databases, 17 chapters in books and 3 books. She received a Fulbright scholarship and an award from the Indian Council of Medical Research and the Templeton Foundation.

Dr Naveen Kalkuni Visweswaraiah Dyrektor VYASA International (Vivekananda Yoga Research Foundation, Bangalore), dyrektor ds. badawczych w SVYASA Yoga University, dyrektor ds. medycznych Yogaksema – Stress & Lifestyle Clinic, Indiranagar, Bangalore. Specjalista z zakresu psychoneurologii oraz jeden z koordynatorów prestiżowego projektu badawczego z wykorzystaniem mapowania mózgu, sponsorowanego przez rząd indyjski, a dotyczącego “neurofizjologicznych i neurochemicznych zmian krwi mózgowej podczas skoncentrowanych praktyk jogi”. Stypendysta Fulbrighta. Autor kilkudziesięciu naukowych opracowań na temat jogi i medytacji.

Director of VYASA International (Vivekananda Yoga Research Foundation, Bangalore), Director of research field at VYASA Yoga University, Medical Director of the Yogaksema –Stress & Lifestyle Clinic, Indiranagar, Bangalore. Specialist in psychoneurology and one of the coordinators of the prestigious research project on „neurophysiological and neurochemical changes in cerebral blood during focused yoga practice”, involving brain mapping, sponsored by the Indian government. Fulbright scholar and author of dozens of scientific papers on yoga and meditation.

Dr Partap Chauhan Założyciel Instytutu Jiva Ayurveda w Faridabad w Indiach, który łączy w sobie formalne wykształcenie akademickie z tradycyjną wiedzą o ajurwedzie. Jeden z pionierów popularyzacji medycyny ajurwedyjskiej z wykorzystaniem mass-mediów. Wielokrotnie odznaczany za umiejętności i wiedzę z dziedziny ajurwedy. W 2004 roku otrzymał z rąk Prezydenta Indii nagrodę dla najlepszego lekarza ajurwedyjskiego w kraju. Laureat Nagrody ONZ za program medyczny TeleDoc (2003). W 1995 r. założył pierwszą stronę internetową poświęconą ajurwedzie jiva.com. Przewodniczący Stowarzyszenia Absolwentów Uczelni Medycznych w Indiach. Autor książek i publikacji z zakresu ajurwedy. Jego program Complete Ayurveda. Eternal Health emitowany jest w czterech stacjach TV w Indiach. Wyróżniony Lifetime Ashoka Fellowship.

Founder of Jiva Ayurveda Center based in Faridabad, India, which unites the features of formal academic education with traditional knowledge of Ayurveda. Dr Chauhan has won various national and international awards for his services to Ayurveda. In 2004, he received from the President of India an award for the Best Ayurvedic Doctor in India. He is the winner of the United Nations’ World Summit Award (2003) for his TeleDoc project for rural medicine. Pioneer of online Ayurvedic medicine. In 1995 he started the world’s first online Ayurvedic clinic, jiva.com. Author of numerous books and publications on Ayurveda.

www.sulislaw.pl

Dr n. med. Ulrich G. Randoll Doktor nauk medycznych, badacz i dyrektor medyczny Matrix Center w Monachium. W ramach projektów badawczych prowadzonych w latach 1989-1997 na wydziale chirurgii czaszkowo-twarzowej i chirurgii urazowej Uniwersytetu w Erlangen w Niemczech pracował nad zagadnieniami biologii komórkowej związanymi z ich dyferencjacją. Koncentrował się na naturalnych drganiach w interakcji komórek z macierzami pozakomórkowymi, szczególnie w badaniach prowadzonych przy pomocy wideo mikroskopii, a jego wnioski miały istotne znaczenie dla rozumienia systemowo-dynamicznej organizacji ludzkiego organizmu jako całości. Z zastosowaniem koncepcji pól koherentnych stworzył naukowe podwaliny dla Matrix Rhythm Therapy (MaRhyThe®), metody terapeutycznej wykorzystującej rytmiczne mikrowibracje żywej tkanki przewodzone głęboko do wnętrza organizmu. Dzięki opracowaniu urządzenia Matrixmobil® może stosować swoje odkrycie w codziennej praktyce lekarskiej, osiągając znaczące sukcesy w leczeniu szerokiej gamy schorzeń.

MD working both in research and practice, at the Matrix Center in Munich, Germany, where he is the Medical Director. In the context of several research projects carried out between 1989 and 1997 at the Department for Maxillo Facial Surgery and Trauma Surgery of Erlangen University in Germany, he worked on cell-biological questions connected with differentiation and dedifferentiation of cells. He focused on the natural rhythms of cells in interaction with their surrounding extracellular matrix, in particular as investigated with the help of videomicroscopy, and drew essential conclusions for the systemic-dynamic organization of the human body as a whole. From the standpoint of coherent fields he created the scientific foundations of Matrix Rhythm Therapy (MaRhyThe®), a therapy method utilizing rhythmical microextensions of living tissue propagated into the depth of the body. Thanks to his development of the Matrixmobil® as a therapeutic device, he was able to apply this approach to everyday clinical practice, achieving remarkable success in the treatment of a great variety of illnesses.

Dr Ajay Kumar Gupta Kierownik studiów podyplomowych Shalya-Tantra prowadzonych przez Rishikul Govt. P.G. Ayurvedic College and Hospital w Haridwarze. Absolwent Lucknow University (Shalya-Tantra) i I.M.S.(Banaras Hindu University, Varanasi). Posiada ponad 20 lat doświadczenia dydaktycznego jako egzaminator Rashtriya Ayurveda Vidyapeeth w New Delhi. Recenzent naukowego periodyku International Ayurvedic Journal.

Head of the Post-Graduate Department of Shalya-tantra at the Rishikul Govt. P.G. Ayurvedic College and Hospital, Haridwar (Uttarakhand). A graduate of Lucknow University (Shalya-Tantra) and I.M.S.(Banaras Hindu University, Varanasi). He has 20 years of teaching experience as an Examiner at Rashtriya Ayurveda Vidyapeeth, New Delhi. Reviewer of the scientific paper International Ayurvedic Journal.

Prof. zw. dr hab. Wiesław Pilis Były Rektor i Kierownik Zakładu Fizjologii Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Dyrektor Instytutu Kultury Fizycznej Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie i Kierownik Katedry Antropomotoryki ALMAMER Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Warszawie. Jeden z najbardziej znanych krajowych fizjologów zajmujący się zmianami metaboliczno-hormonalnymi organizmu w warunkach adaptacji do wysiłku fizycznego i rozmaitych diet stosowanych w różnych stanach fizjologicznych i leczeniu schorzeń. Autor artykułów naukowych i wielu pozycji książkowych.

Former President and Head of the Department of Physiology, Academy of Physical Education in Katowice, Poland. Director of the Institute of Physical Culture at Jan Dlugosz Academy in Czestochowa and President of the Department of Anthropomotorics at the ALMAMER University in Warsaw. One of the most famous Polish physiologists specialising in the metabolic-hormonal changes in the body in terms of its adaptation to exercise and different types of diets in various physiological states and under different pathological conditions. Author of many scientific articles and books.

www.sulislaw.pl

Prof. nadzw. dr hab. Janusz Szopa Kierownik Katedry Zarządzania Kulturą Fizyczną Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach. Instruktor technik relaksacyjnych, jogi i kinezypsychoprofilaktyki. Współtwórca naukowego i szkoleniowego częstochowsko-katowickiego centrum jogi oraz Stowarzyszenia Jogi Akademickiej. Kierownik studiów podyplomowych „Relaksacja i joga” przy Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Autor i współautor książek i publikacji naukowych, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Jogi Iyengara w latach 2003-2008.

Head of the Physical Culture Administration Department of the Academy of Physical Education in Katowice, Poland. Instructor of relaxation techniques, yoga, and physiotherapy and psychological prevention. Co-founder of a yoga scientific research and training center in Katowice-Częstochowa and the Academic Yoga Association. Director of postgraduate studies „Relaxation and Yoga” at the University of Physical Education in Warsaw. Author and co-author of books and scientific publications, vice-president of the Polish Association of Iyengar Yoga in 2003-2008.

Prof. dr hab. med. Andrzej Kokoszka Profesor Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, Kierownik II Kliniki Psychiatrycznej WUM w Warszawie, specjalista psychiatra i seksuolog, psychoterapeuta oraz superwizor w podejściu psychodynamicznym i poznawczo-behawioralnym, psycholog kliniczny. Jest certyfikowanym superwizorem psychoterapeutą w Polskim Towarzystwie [K1] Psychologicznym oraz Polskim Towarzystwie[K2] Terapii Poznawczej i Behawioralnej. Autor książek i prac naukowych z zakresu stanów świadomościowych oraz psychoterapii.

Professor of the University of Social Sciences and Humanities, Head of the 2nd Psychiatric Clinic at the Medical University of Warsaw, psychiatrist and sexologist, psychotherapist and supervisor in the psychodynamic and cognitive-behavioral approach, clinical psychologist. He is a certified supervisor of psychotherapy at the Polish Psychiatric Association[K3] , the Polish Psychological Association and the Polish Association of Behavioral and Cognitive Therapy. Author of books and papers about states of awareness and psychotherapy.

Dr n. med. Anna Biełous Adiunkt w Katedrze Patofizjologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Specjalista chorób wewnętrznych i alergologii, od lat interesuje się psychosomatyką i systemami medycznymi wschodu, głównie medycyną chińską. Wykładowca na Podyplomowych Studiach Technik Relaksacyjnych i Psychosomatyki Jogi przy Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu.

Assistant Professor in the Department of Pathophysiology of the Wroclaw Medical University, MD, PhD. Specialist in Internal Medicine and Allergology, with a longstanding interest in psychosomatics and oriental medicine, most notably Traditional Chinese Medicine; lecturer of a post-graduate course in relaxation techniques and psychosomatics of yoga

www.sulislaw.pl

Dr n. hum. Magdalena Karciarz Aktualnie pracownik Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu. Absolwentka Studiów Podyplomowych Technik Relaksacyjnych na Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Ukończyła kurs Vinyasa Krama Joga w Krakowie. Autorka i współautorka artykułów dotyczących jogi. Prowadzi zajęcia z zakresu jogi i relaksacji. Absolwentka Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego.

Currently an employee of the University of Lower Silesia in Wroclaw. She completed Postgraduate Relaxation Techniques Studies at the University School of Physical Education in Wroclaw. She also completed Vinyasa Krama Yoga training in Krakow. Author and co-author of publications on yoga. She gives lectures and conducts workshops on yoga and relaxation. Graduate of the Institute of Library and Information Science at the University of Wroclaw.

Mgr Sylwia Renata Olczyk Wykładowca kursów z zakresu rekreacji ruchowej i fizycznych ćwiczeń jogi prowadzonych w Toruniu, Katowicach i Częstochowie. Filolog i specjalista technik relaksacji i jogi, absolwentka Podyplomowych Studiów „Relaksacja i joga” przy AWF Warszawa. Członek Stowarzyszenia Jogi Akademickiej. Autorka opracowań popularno-naukowych z zakresu filozofii orientalnej, metod treningu umysłu oraz ćwiczeń jogi fizycznej.

Philologist, specialist in relaxation techniques and yoga, graduate of a postgraduate program „Relaxation and Yoga” at the University of Physical Education in Warsaw. Instructor of physical recreation and physical yoga courses in Torun, Katowice and Czestochowa. Member of the Academic Yoga Association. Author and co-author of popular science publications related to oriental philosophy, mental training and physical yoga exercises.

Prof. nadzw. dr hab. Lesław Kulmatycki Kierownik Katedry Nauk Humanistycznych i Promocji Zdrowia przy Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Kieruje Podyplomowymi Studiami Technik Relaksacyjnych oraz Podyplomowymi Studiami Psychosomatycznych Praktyk Jogi. Studia z zakresu kultury fizycznej, filozofii, etyki, psychologii, psychoterapii. Ukończył studia z zakresu jogi w Instytucie Kaivalyadhama w Indiach i aszramach Satyanandy w Australii. Autor prac naukowych z zakresu relaksacji i jogi.

Head of the Humanities and Health Promotion Department at the University School of Physical Education, Wroclaw. President of the Postgraduate School of Relaxation Techniques, and of Psychosomatic Yoga Practices Studies. He studied physical culture, philosophy, ethics, psychology, and psychotherapy. Graduated with a Teacher’s Training Diploma from the Kaivalyadhama Yoga Institute in Lonavala, India and Satyananda ashrams in Australia. Author of books and scientific papers on relaxation and yoga.

www.sulislaw.pl

Chandra Mohan Bhandari

Patron Pałacu Sulisław. Ukończył fizykę w Indian Institute of Technology w Kanpurze, studiował leśnictwo w Indian Forest College w Dehra Dun, a w 1991 roku uzyskał także dyplom National Defence College w New Delhi. W indyjskiej dyplomacji służył od 1974 roku, przebywał m.in. w Tajlandii, Norwegii, Nigerii i Australii. Był ambasadorem w Kambodży oraz Zjednoczonych Emiratach Arabskich, w Toronto natomiast konsulem generalnym. W ostatnich latach pracy w dyplomacji piastował stanowisko Ambasadora Indii w Polsce i na Litwie. Od wielu lat interesuje się starożytną wiedzą Indii. Autor książek na temat jogi.

The patron of the Sulislaw Palace. He obtained a Master’s Degree in Physics from the Indian Institute of Technology, Kanpur (1970). He first joined the Indian Forest Service in March 1972 and holds a professional degree in forestry. He also graduated from the National Defense College, New Delhi (1991). He joined the Indian Foreign Service in 1974 and served as India’s Ambassador to Poland, Lithuania, UAE and Cambodia as well as Consul General in Toronto, Canada. His other diplomatic assignments were in Thailand, Norway, Nigeria and Australia. For many years he has been interested in India’s cultural heritage, and he has authored several books on yoga.

www.sulislaw.pl

Dr H. R. Nagendra Rektor S-VYASA University, Bangalore

ŚWIADOMOŚĆ JAKO PODSTAWA JOGI I JEJ ZASTOSOWANIA

CONSCIOUSNESS, THE BASIS OF YOGA AND ITS APPLICATIONS

Świadomość jest podstawą inteligencji, a joga to uświadomiona metoda mająca przyspieszyć rozwój całego naszego umysłu od jego bardziej prymitywnych po najbardziej subtelne powłoki. Celem jogi jest ujawnienie boskiego pierwiastka stanowiącego nieodłączną część świadomości i rozwinięcie kompletnej osobowości w każdym z nas.

Consciousness is the intelligence principle and yoga is a conscious process to accelerate our growth from grosser to subtler layers of mind. The goal of yoga is to manifest divinity inherent in consciousness and to unfold the total personality in all of us.

Wśród wielu warstw ludzkiej świadomości pięć głównych – pańćakośa – zostało dokładnie przedstawionych w Upaniszadzie Taittirija. Czysta świadomość wykracza poza pańćakośa i żadne słowa nie są w stanie opisać tej najwyższej istności. Z czystej świadomości wyłania się całość stworzenia. Owa oparta na świadomości ontologia, esencja Wed i Upaniszad, przedstawia potrójne prawo: tworzenia, podtrzymywania i niszczenia, jako zawierające kwantytatywny wymiar przestrzenno- czasowy. Joga jest narzędziem pozwalającym objawić się tej Boskości obecnej w każdym z nas. Wśród ogromnej ilości technik jogi cztery główne nurty: jnana, radźa, bhakti i karma joga, które postulował Swami Wiwekananda, zapewniają najbardziej kompleksowe, naukowe i wielowymiarowe podejście do jogi. Nazwane zostało ono Jogą Wiwekananda. Rozsądne stosowanie wszystkich tych nurtów jogi przynosi ogromne korzyści zarówno samym praktykującym, jak i społeczeństwu jako całości. Zaprezentujemy, jak niektóre z zastosowań jogi w opiece zdrowotnej i edukacji mogą stanowić rozwiązanie problemów współczesnego społeczeństwa.

Amidst large number of layers of consciousness, five main layers - Panca Kosas have been distinctly presented in Taittirèya Upanishad. Pure consciousness is beyond the Panca Kosas and no words can qualify that ultimate Reality. From Pure consciousness emerge the whole creation. This consciousness-based ontology, the essence of the Vedas and Upanishads, presents the laws of creation-sustenance-destruction triplet with quantitative space-time dimensions. Yoga is the tool to manifest this Divinity in all of us. Among large number of Yoga techniques, four main streams - Jnána, Rája, Bhakti and Karma yoga postulated by Swami Vivekananda provide the most comprehensive scientific multi-dimensional approach to Yoga. We have called it as Vivekananda Yoga. Judicial applications of all these streams of Yoga bring immense benefits to the individuals and the society. Some of the applications of yoga for health and education solving the problems of the modem society will be presented.

www.sulislaw.pl

ŚWIADOMOŚĆ JAKO PODSTAWA JOGI I JEJ ZASTOSOWANIA

CONSCIOUSNESS, THE BASIS OF YOGA AND ITS APPLICATIONS

Wraz z wkroczeniem w nowe milenium okazało się, że stres i zagrożenia, jakie wywołuje, stanowiące wyzwania w dziedzinie zdrowia i edukacji otwierają nowy rozdział tej bazy wiedzy naukowej. Umacnia się zmiana paradygmatu z ontologii opartej na materii na ontologię opartą na świadomości. Ograniczone naukowe rozumienie materii (atomy, cząsteczki czy energia) jako podstawy wręcz samego „życia” – umysłu, emocji i świadomości, szybko zmienia się w perspektywę zupełnie przeciwną, zgodnie z którą świadomość jest nadrzędna, a intelekt, emocje, umysł, prana i materia to jej pochodne. W Indiach ta perspektywa przyjęta jest od tysiącleci, co pozwoliło na odkrycie sekretów rozmaitych warstw świadomości i technik jogi, a także umożliwiło ich wykorzystanie w życiu codziennym.

As we entered into the new millennium the challenges of stress and its hazards, health and education has opened up new dimensions of our knowledge-base. A paradigm shift from matter-based to consciousness-based ontology is getting strengthened. The limited understanding of science that matter (atoms, molecules or energy) is at the base of even ‚life’, mind, emotions, and consciousness is fast changing to an opposite perspective that consciousness is primary and intellect, emotions, mind, Prána and matter are its offshoots. India for millennia has held this perspective and had unraveled the secrets of the various layers of consciousness and techniques of Yoga for its applications to life situations.

d czterech stuleci nauka odkrywa sekrety naszego fizycznego wszechświata. Świat zbudowany jest z energii (E=mc2), prawa Newtona (mechanika klasyczna) opisują ruch obiektów, a mechanika kwantowa wyjaśnia zachowanie cząstek elementarnych osiągających prędkość bliską prędkości światła. Takie naukowe podstawy wraz z przełomami w rozwoju technologii stworzyły w krajach rozwiniętych świat niebywałych wygód i dostatku. Technologiczna era informacji spowodowała powstanie globalnej wioski.

Czym jest świadomość? Według słownika oksfordzkiego świadomość to stan bycia świadomym, na jawie, świadomym lub rozpoznawanie rzeczy za pomocą zmysłów i zdolności umysłowych. W stanie głębokiego snu nie jesteśmy świadomi. Świa-

our centuries of science have unraveled the secrets of this physical universe. The world is made of energy (E=MC2), the laws of Newton (classical mechanics) describing the motion of objects and the quantum mechanics presenting the behavior of fundamental particles at velocities nearing that of light. This knowledge-base coupled with breakthroughs in technology has created a world of unseen comforts and affluence in the developed countries. The hi-tech era with Information technology has created a global village.

What is Consciousness? As per the Oxford dictionary, consciousness is a state of being conscious, awake, aware or of knowing things by bodily senses and mental powers. We have no consciousness in deep sleep. Consciousness is all the ideas, thoughts, feelings, wishes, intentions, recollection of persons; also as in the moral consciousness of a party.

www.sulislaw.pl

domość to wszystkie idee, myśli, uczucia, życzenia, zamiary i ludzkie wspomnienia. Istnieje również moralna świadomość zbiorowa. Zgodnie ze współczesnym, naukowym, neurobiologicznym modelem świadomość to cecha komórek, tkanek, narządów i układów naszego ciała, którą najlepiej można zaobserwować w mózgu. Implikacją takiego założenia jest, iż świadomość bez ciała nie istnieje. Natomiast zgodnie z tradycją i naukami jogi świadomość to ćajtanja, inteligentna zasada leżąca u podstaw całości stworzenia. Ćit to jej inne określenie, a sat – istnienie oraz ananda – błogość to powiązane wymiary świadomości. Te trzy

The neuro-biological model of modern science postulates that consciousness is a feature of cells, tissues, organs and systems of our body and best known in the brain. Implying that consciousness exists not without a body. According to yoga & spiritual lore consciousness is chaitanya, the intelligent principle at the base of the whole creation. Cit is another name of the same. Sat,the existence and Ananda, bliss are the associated dimensions of consciousness. These three aspects coexist in all beings - animate and inanimate. In its purest form consciousness is beyond space, time and

www.sulislaw.pl

aspekty współistnieją we wszystkich bytach – ożywionych i nieożywionych. W najczystszej postaci świadomość istnieje poza przestrzenią, czasem i przyczynowością. Jest wszechmocna, wszechwiedząca i wszechobecna. Jest Absolutem zwanym brahman lub paramatma, jaźnią nas wszystkich. Pojęcie to najlepiej opisać poprzez negację neti netyeva vácyam: “nie to, to jest poza słowami”. Yato váco nivartante, aprápya manasá sah. „Od niego słowa wraz z umysłem powracają, nie osiągając go” (Up. Taittirija II.4.1). To pojęcie wykracza poza trzy stany świadomości, przez które wszyscy przechodzimy: jawę, sen i sen głęboki. Jak pokazuje najkrótsza i najbardziej dogłębna spośród Upaniszad – Mandukja, czwarty stan – Turija – przenikająca wszystko czysta świadomość „ani za świadomość do wewnątrz ani za świadomość na zewnątrz nie jest uważany, nie jest nimi dwiema ani sumą świadomości, nie jest prostą świadomością lub jej brakiem, stan ten jest niedostrzegalny, niesprawdzalny, nieuchwytny, bez własności, niedający się pomyśleć ani zdefiniować, jest ugruntowaną wiarą w jedynego atmana, jest zaprzestaniem stawania się, spokojem, pomyślnością, nie ma w nim dwoistości, to jest właśnie atman, on winien być poznany”. Seria negacji to najlepszy sposób, by opisać najwyższą istność, czystą świadomość. Upaniszada Iśawasja ujmuje to następująco: „On [atman] dosięgnął świetlistego, bezcielesnego, nietkniętego, bez żył, czystego, nieskalanego grzechem, wieszcz, mędrzec, istniejący sam z siebie, ogarniający wszystko, odwieczne powinności, tak jak należy, rozdziela”.

Stworzenie i świadomość To właśnie z czystej świadomość wyłoniła się, a wręcz zjawiła, całość stworzenia – znane i nieznane, objawione i nieobjawione. Proces ten nazywa się prasawa, stworzeniem. Rozmaite Upaniszady i nauki jogi przedstawiają różne modele stworzenia. W artykule przedstawionych zostanie kilka z nich w takiej formie, w jakiej występują w niektórych Upaniszadach i jodze Wasiszthy. Skierowane w dół strzałki przyczynowości wskazują prasawę lub

causation. It is omnipotent, omniscient and omnipresent. It is the Absolute called Brahman or Paramatman, the Self of all of us. This can best be described by negation as neti netyeva vácyam not this, not this is beyond words. Yato váco nivartante, aprápya manasá sah. (T Up. 2.4.1). Here the words recede and the mind fails to reach it. This is beyond our three states of consciousness through which we all go through--wakeful, dream and deep sleep. As portrayed in the smallest and the most profound among the Upanishads Mándükya the Fourth is the all pervasive Pure consciousness which is defined as that which is not conscious of the internal world, nor conscious of the external, nor conscious of both the worlds, nor a mass of consciousness; nor conscious, nor unconsciousness; which is unseen, beyond empirical dealing, beyond the grasp (of the organs of action), uninferable, unthinkable, indescribable; whose valid proof consists in the single belief in the Self, and That is to be known. A series of negations - that is the best way to describe the Ultimate Reality, the Pure Consciousness. Ishavásya Upanishad puts it thus: He, the Átman, is all-pervading, bright, bodies, bodiless, scatheless, without muscles, pure, unpierced by evils, wise, omniscient, transcendent, and self-existing. He alone allotted to the various eternal creators their respective functions.

Creation and consciousness It is from this pure consciousness that the whole creation, the known and the unknown, the manifest and the un-manifest has emerged, nay, appeared. The process is called Prasava, the creation. Different Upanishads and Yoga texts provide different models of creation. A few models will be presented as portrayed in some Upanishads and Yoga Vásishtha. The downward causation arrows indicate prasava or creation. The reverse is Pratiprasava - going back. Returning home brings increasing freedom (mastery), power (creativity and ESP trikála Jnána) of the whole cosmos and Ananda, bliss (happiness). Thus it is evident that Upanishads present a consciousness-based ontology: Consciousness is

www.sulislaw.pl

inaczej stworzenie. Jej odwrotnością jest pratiprasawa – powrót. Powrót do domu przynosi coraz większe wyzwolenie (opanowanie), moc (kreatywność i percepcja pozazmysłowa – trikala jnana) całego kosmosu oraz anandę – błogość (szczęście). Widać zatem wyraźnie, że Upaniszady prezentują ontologię opartą na świadomości. Jest ona nadrzędna i wszystko inne: ego, intelekt, pamięć, umysł, prana, ciało fizyczne i ziemia – to jej twory, wymienione w kolejności od najmniej do najbardziej prymitywnej. Koncepcja ta jest zupełnie przeciwna powszechnie przyjętemu obecnie stanowisku „twardej” nauki – ontologii opartej na materii – zgodnie z którą atomy i energia są nadrzędne, a wszystko inne (prana, umysł itd.), w tym świadomość, są ich pochodnymi.

Joga – narzędzie przyspieszonej ewolucji. Termin joga wywodzi się od słowa judź oznaczającego połączenie. Niezależnie od tego gdzie się znajdujemy, nasze małe, samolubne osobowości powinny rozszerzać się i sięgać daleko, w kierunku przenikającego wszystko kosmicznego bytu. Poruszać się od ograniczeń w kierunku nieograniczoności. Od surowości do subtelności. Od najniższego, zwierzęcego poziomu do najwyższego poziomu doskonałości. Od annamaja do anandamaja-kośa, jak postuluje pańćakośa prakrija (proces) – model pięciu warstw świadomości. Joga to proces przyspieszający naturalny proces ewolucji i kompresujący go na przestrzeni jednego życia, kilku lat lub nawet kilku tygodni naszego życia – jak powiedział Swami Wiwekananda. Słynny jogin, wielki mędrzec [Maharszi] Patańdźali (900 p.n.e.) w swoich aforyzmach na temat jogi napisał, że aby doświadczyć tego przyspieszonego rozwoju musimy osiągnąć umiejętność panowania nad umysłem: Yogah citta vrttini rodhah (Jugasutry 1:2) – Joga jest po to, aby zdobyć władzę nad umysłem [„Joga - powściągnięciem zjawisk świadomości – tłum. L. Cyboran].

primary and all others, ego, intellect, memory, mind, Prána, physical body and the earth are its creations in order of increasing grossness opposite of the present accepted hard-core scientists’ view called matter-based ontology which says that atoms and energy are primary and all others as Prána, mind, etc including consciousness are its off shoots.

Yoga, the tool for accelerated evolution The term yoga derived from yuj means joining. From wherever we are, we as small little selfish personalities should expand to the all pervasive cosmic personality. From limitedness towards unlimitedness. From gross to subtle. From lowest animal level to the highest level of perfection. From annamaya to ánandamaya koùa as postulated in Pancakosha prakriyá - the model of five layers of consciousness. Yoga is a process for accelerating the natural process of evolution into a single life or a few years of our existence or even a few weeks, said Swami Vivekananda. The famous yoga expert - the great yoga seer Maharshi Patanjali (900 BC) in his aphorisms of yoga said that we have to gain mastery over the mind for achieving this accelerated growth: Yogah cittavrttinirodhah (pys: 1:2) - Yoga is to gain mastery over mind. The mastery not only consists of the power of concentration (intelligence, brilliance) but also the skill to calm down the mind. The great seer and sage Bhagaván Vásishtha in his work Yoga Vásishtha defines yoga as: Manah prashamanopáyah yoga ityabhidhiyate. Calming the mind is called yoga The four main streans of yoga using intellect(Jnána yoga) will-power of the mind (Rája yoga), emotions (Bhakti) and the work arena (Karma yoga) provide the necessary techniques to move from the animalistic instinctive level to the highest state of pure consciousness.

www.sulislaw.pl

Władza ta nie polega wyłącznie na mocy koncentracji (inteligencja, błyskotliwość), ale również na umiejętności uspokojenia umysłu. Wielki mędrzec Bhagavan Wasisztha w swym dziele „Joga Wasiszthy” definiuje jogę jako Manah prashamanopáyah yoga ityabhidhiyate. „Uspokojenie umysłu nazywa się jogą”. Cztery główne nurty jogi wykorzystujące intelekt (jnana joga), siłę woli umysłu (radźa joga), emocje (bhakti) i pracę (karma joga) dostarczają techniki wystarczające do przejścia od poziomu zwierzęcych instynktów do najwyższego stopnia czystej świadomości.

Warstwy świadomości Każda warstwa świadomości powiązana jest z kwantem błogości, jak wykażemy poniżej. Trzeci rozdział Upaniszady Taittirija, Ananda Walli, wymienia kamienie milowe świadomości od najbardziej prymitywnego do najbardziej subtelnego – brahma-loka. Ta Upaniszada dowodzi również, że cisza czy spokój zawierają tę samą błogość lub poziom szczęścia. Umysł jest w tych powłokach ciszy awjakta – nieprzejawiony, jak zostanie wykazane za pomocą odpowiednich schematów. Umysł obejmuje całe spektrum stanów od śpiączki do stanu mokszy, absolutnego wyzwolenia. Stany patologiczne stanowią zakłócenie równowagi w skostniałym, niczym sopel lodu, umyśle. Żyjemy w stanach nieświadomości i dlatego nie odbieramy bólu czy nieszczęścia. Doświadczamy ich dopiero, gdy budzimy się do stanu dźagrat. Brak nieszczęścia czy bólu jest jednym z aspektów anandy. Prymitywność tych nieświadomych stanów to kaśaja, nieczystość naznaczona brakiem równowagi, który wymaga oczyszczenia. Wraz z przywróceniem „równowagi” w tych stanach wznosimy się i sięgamy drugiego obszaru normalności. Poprzez praktykowanie jogi wspinamy się po drabinie rozwoju, by doświadczyć ponadświadomych stanów nieprzejawionego umysłu. Stany te zwane samadhi pozwalają na olbrzymie przeskoki w doświadczaniu błogości i wolności. Wielki mędrzec Panadźali opisuje osiem poziomów samadhi. Wyzwolenie jawi się jako coraz większy i głębszy wgląd w kosmiczne prawa.

Layers of Consciousness Each layer of consciousness is associated with a quantum of bliss as indicated below. The Taittireya Upanishat in its third Chapter Ánanda Valli delineates these milestones of consciousness from the grossest to the subtlest - the Brahma loka. The Upanishat also shows that silence or peace features this bliss or happiness level. The mind is (avyakta) unmanifest form at these layers of silence as will be illustrated with suitable schematics. The mind encompasses the whole spectrum from a state of coma to the state of Moksha, absolute freedom. The pathological states have great imbalances in the solidified ice-like form of mind. We live in states of unconsciousness and hence there is no perception of pain or misery. We experience its impact when we wake up to the Jágrat. The absence of this misery or pain is the aspect of Ánanda. The grossness of these unconscious states is the Kasháya, dirt featured by imbalances which needs purification. With the emergence of `balance’ in these states, we elevate ourselves and reach the second region of normalcy. By yoga practices we ascend the ladder of growth to experience super-conscious states of the unmanifest mind. These states designated as

www.sulislaw.pl

Kiedy przechodzimy do coraz głębszych samadhi, coraz silniej objawiają się moce siddhi. W jodze kundalini podróż rozpoczyna się od otwarcia ćakry muladhara (znawej kundalini dźagrati) podczas pierwszego doświadczenia samadhi. Inne ćakry są otwierane w miarę rozwoju sadhany. Siddhi związane są z owym otwieraniem ćakr. Jak mówi Patandźali, nawet aszta siddhi zdobywa się poprzez proces sanjama należący do triady dharana-dhjana-samadhi. Moce te i błogość pojawiają się dzięki parinamom zwanym transformacjami umysłu. Podróż kończy się mokszą – najwyższą formą wyzwolenia poprzez stany sabidźa, nirbidźa, dharmameghasamadhi oraz kajwalja.

Zastosowania ontologii opartej na świadomości poprzez jogę Pochodzący z Upaniszady Taittirija model pańćakośa, który uściśla zasady podejścia opartego na świadomości, stosowany jest do stawiania czoła wyzwaniom współczesnego życia. Nowoczesne choroby cywilizacyjne (tzw. przewlekłe choroby niezakaźne) mają początek w manomaja-kośa jako adhi, która przenika do pranamajakośa i zagnieżdża się w annamajakośa jako wjadha. Zintegrowane podejście w formie jogi terapeutycznej stworzono po to, by rozwiązać te problemy i przez ostatnie 35 lat przynosiło ono pomyślne rezultaty, udokumentowane w licznych branżowych periodykach. Edukacja w rozumieniu Swami Wiwekanandy to ujawnianie doskonałości już istniejącej w człowieku. Edukacja ma dwa wymiary: stworzenie czy też wychowanie człowieka i nauka zarabiania na życie. Współczesna edukacja koncentruje się na tym drugim aspekcie i stąd tak liczne problemy wśród uczniów i studentów: depresja, otyłość, samobójstwa itp. Opracowano i długo testowano w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i średnich specjalne moduły jogi, aby umożliwić zintegrowanie osobowości, łącząc ze sobą z jednej strony poziom fizyczny, psychiczny, emocjonalny i intelektualny, a z drugiej – czteroskładnikową świadomość: poczucie obowiązku obywatelskiego, chęć służenia, świadomość narodu i poszukiwania duchowe. Cały szereg innych zastosowań jogi obejmuje obszary odkrywania ukrytych wymiarów istot ludzkich, muzyki, tańca, teatru itp., aż po budowanie doskonałego porządku społecznego.

Samádhis bring quantum leaps in the experience of bliss and freedom. The great sage Patanjali describes eight levels of Samádhi. The freedom shows up as greater and greater insights into the laws of the cosmos. As we move to deeper and deeper samádhis, more and more powers or siddhis manifest. In Kundalini Yoga the journey starts from opening of Muládhára Cakra (called Kundalini Jagrati) in the first Samadhi experience.The other cakras are opened as sádhana grows. Siddhis are associated with these opening of cakrás. Even the ashta siddhis are acquired by the process of samyama featured by Dháraná-dhyána-samádhi triplet - says Patanjali. These powers and bliss emerge due to Parinamás called transformations brought out in the mind. The journey ends in Moksha - the highest freedom through the states of Sabija, Nirbija, Dharma-megha samádhis and Kaivalya.

Applications of consciousness-based ontology through yoga The Panca kosha model of the Taittiriya Upanishat concretising these principles of the consciousness based approach is being used to meet the challenges of modern life. The modern NCDs have their origin in Manomaya Kosha as Adhis which percolate to Pranamaya and settle in Annamaya Kosha as Vyadhis. An Integrated approach of yoga Therapy has been developed to solve these challenges with very effective results published in large number of Journals over the last 35 years. Education as defined by Swami Vivekananda is to manifest the perfection already in man. It has two dimensions: man making and bread earning. The modern education is concentrating only in the latter and hence has created tremendous problems in the student community – depression, Obesity, Suicides, etc. Special modules fo Yoga have been developed and time tested in primary, secondary and high schools to bring about total personality at physical, mental, emotional and intellectual levels on one hand and four fold consciousness – civic sense, Service urge, national awareness and Spiritual quest. Many other fields of applications of yoga encompass the whole spectrum from unraveling the hidden dimensions of human beings to music, dance, drama, etc and to build ideal social orders.

www.sulislaw.pl

Lesław Kulmatycki University School of Physical Education in Wroclaw

INTENSYWNY TRENING JOGI A ZMIANY SAMOPOCZUCIA I NASTROJU UCZESTNIKÓW

INTENSIVE YOGA TRAINING AND CHANGES OF PARTICIPANTS MOOD AND WELL BEING

derwanie od codziennej rzeczywistości jest dla współczesnego człowieka czymś niezbędnym. Dłuższe lub krótsze wyjazdy poza miasto, poza dom są naturalną formą radzenia sobie z napięciami oraz frustracją rutynowych i nastawionych na skuteczność działań. Coraz powszechniejszą formą pracy ukierunkowanej na przełamanie schematów funkcjonowania stają się wyjazdowe, tematycznie ukierunkowane sesje. Takie sesje organizowane są też wokół treningów jogi. Celem badań było ustalenie, czy i w jakim stopniu, u uczestników pobytowych treningów jogi, następują zmiany kierunku stylu życia, radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, samopoczucia i nastroju. W badaniach wzięły udział 34 osoby uczestniczące w trzech formach treningów pobytowych, trwających minimum 7 dni i organizowanych w czasie letnich miesięcy 2013 r. Uczestnicy pytani byli o motywy przyjazdu oraz program. Zbadano ich na początku i pod koniec pobytu pod kątem samopoczucia i nastroju (GSES, LOT-R, Skala UMACL oraz SES Rosenberga). Wyniki badań wskazują na pozytywne zmiany związane z samopoczuciem i nastrojem. Ponadto uczestnicy lepiej oceniają swoje możliwości w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami. Nie ma natomiast znaczących różnic pomiędzy grupami w zależności od rodzaju treningu.

owadays, it is indispensable for people to escape from the routine of daily life. Shorter or longer retreats in a place away from urban centers and own home are natural forms of coping with tension and frustration caused by the pressure of the routine and goal-oriented actions. One of the forms of work meant to help people break schematic action patterns gaining in popularity is a full-time residential retreat consisting of theme-oriented sessions. Such sessions are also organized to focus on yoga training. The aim of the study was to determine whether, and to what extent, the participation in the full-time residential yoga training sessions make people change their lifestyle, help them cope with difficult situations, increase their well-being and mood. The experimental group consisted of 34 persons taking part in three forms of full-time residential training sessions of minimum 7 days held in the summer of 2013. The participants were asked twice - before and after the relaxation retreat - to list their motives for participation in them and give their opinions on the program offered. Another aim of the survey was to find out their level of well-being and mood (GSES, LOT-R, UMACL scale and Rosenberg SES). The outcomes of the research show positive changes in the well-being and mood. In addition, after the training session participants evaluated higher their capabilities to cope with difficult and challenging life situations. On the other hand, no significant changes were found between the groups following different training programs.

www.sulislaw.pl

185

Lesław Kulmatycki University School of Physical Education in Wroclaw

Intensywny trening jogi a zmiany samopoczucia i nastroju uczestników

INTENSIVE YOGA TRAINING VS. CHANGES IN THE PARTICIPANTS’ MOOD AND WELL-BEING

Joga i środowisko naturalne

Yoga and natural environment

esteśmy uczestnikami i świadkami dynamicznego postępu technicznego oraz naukowego, które gwarantują wzrost dóbr materialnych. Z drugiej strony, coraz częściej zdajemy sobie sprawę z ceny, którą trzeba zapłacić za komfort i wygody. Tą ceną jest brak spokoju ducha, zatracenie smaku i prostoty życia. Człowiek współczesny czuje, że to, co ma, to tylko namiastka czegoś, co mogłoby być. To, czego szuka nie do końca jest satysfakcjonujące, oczekuje czegoś więcej, szuka czegoś, co dawałoby również poczucie scalenia oraz wewnętrznego spełnienia. Zdecydowana większość osób pytana o powody zajmowania się jogą, wskazuje przede wszystkim na aspekt zdrowotny, ale w szerszym, środowiskowym wymiarze obejmującym aktualne samopoczucie oraz możliwości samorealizacji i wewnętrznego poszukiwania swojej drogi. Dotyczy to nie tylko nabywania umiejętności dystansowania się od codziennej presji obowiązków i stresorów, ale też wzmacnianiu swoich naturalnych zasobów w duchu „promocji pozytywnego zdrowia”. Coraz większa grupa adeptów praktyk jogi wyraża potrzebę poszukiwań swoich dróg dla psychorozwoju, autoterapii czy po prostu eksploracji stanów całkowitego wyciszenia w celu lepszego poznania samego siebie. W wielu krajach zachodniej Europy wzmożone zainteresowanie jogą ma swoją dłuższą niż w Polsce historię. W Polsce znaczący rozwój szkół i miejsc treningowych można dostrzec w połowie lat 90. Choć odległa kulturowo, to staje się coraz bardziej atrakcyjna i poszukiwana. Według szacunków jogę w Pol-

186

e are participants and witnesses of a dynamic advancement in science and technology that ensures a growth in material goods. On the other hand, more and more often we realize what is the price we have to pay for living in comfort and ease. The price includes lack of peace of mind and a loss of the taste of life and its simplicity. Nowadays people feel that what they experience is ersatz of what it could be. What they search for is not fully satisfactory, they expect something more, they search for something that would also give the sense of unity and inner fulfillment. The vast majority of people when asked the reasons for taking up yoga indicate health aspects, but in a broader sense including the environmental dimension: current well-being, possibilities of self-fulfillment and inner search for their own way. They want to acquire abilities not only to distance themselves from daily pressure of responsibilities and stressors but also to enhance their natural resources according to the “promotion of positive health”. A growing number of adepts of yoga practices express a need to search for their own way for the sake of psychodevelopment, autotherpy or simply exploration of the states of complete inner silence to know themselves better. The interest in yoga has a longer history in many west European countries than in Poland where a significant expansion of yoga centers and schools started only in mid 1990s. Though yoga derives from culturally diverse environment, it turns out to be attractive to the Poles and its popularity is growing. According to estimates, in Poland yoga might be followed on regular basis by about 40,000 people.

www.sulislaw.pl

sce może regularnie uprawiać ok. 40 tys. osób. Jedną z form kontaktu z jogą, obok najbardziej popularnych cotygodniowych zajęć według ustalonego grafiku, są wyjazdowe warsztaty lub intensywne kursy realizowane poza miejscem zamieszkania. Zatem oderwanie od codziennej rzeczywistości jest integralną częścią takiej praktyki, a często celowo poszukiwanym i niezbędnym elementem indywidualnego treningu. Celem prezentowanych w tym artykule badań było uzyskanie odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania: 1. Czy i w jakim stopniu u uczestników intensywnych, pobytowych treningów jogi następują zmiany w kierunku zmiany stylu życia, radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, zmianami samopoczucia i nastroju? 2. Jakie motywy decydują o podejmowaniu decyzji udziału w treningach wyjazdowych?

One of the forms of contact with yoga, besides the most popular weekly classes conducted according to the fixed schedule, is a full-time residential workshop or intensive training session away from one’s home town. Such an escape from the routine of daily life is an integral part of the relaxation practice, which is purposefully looked for and essential in one’s individual training. The aim of the study presented in this paper was to find the answers to these two fundamental questions: 1. Do intensive full-time residential yoga training sessions have an impact on their participants in terms of changes in their lifestyle, coping with difficult situations, well-being and mood? And if so, to what extent? 2. What are their motives for participation in such full-time residential training sessions?

Study design and conduct of the study Organizacja i przebieg badań W badaniach wzięło udział 34 osoby (średnia wieku = 47,5) – w tym 85% kobiet – uczestniczące w trzech formach treningów organizowanych w czasie letnich miesięcy 2013 r. Każdy z treningów pobytowych trwał minimum 7 dni, niemniej każdy z nich ukierunkowany był na inne praktyki. Pierwsza badana grupa ukierunkowana była treningiem jogi i nazwana została w dalszej części pracy jako „JOG”. Druga badana grupa miała bardziej rekreacyjny charakter, gdzie działania na zewnątrz związane były raczej z kontaktem z przyrodą, natomiast działania wewnątrz łączyły elementy jogi i relaksacji – w pracy została określona jako „REK”. Grupa trzecia, opisana dalej jako „TER”, bardziej koncentrowała się na treningu interpersonalnym, gdzie elementy ćwiczeń jogi były uzupełnieniem, a nie podstawowa częścią programu. Wszystkie trzy grupy realizowały swoje programy w czasie wakacji 2013 r. w odosobnionych miejscach w obrębie Dolnego Śląska i ziemi opolskiej. Każda z nich miała dość precyzyjnie rozpisany program każdego dnia, od wczesnych godzin rannych do wieczora. Ważne zatem dla każdej z trzech grup były ramy aktywności każdego dnia, to one stanowiły o programie. Uczestnictwo było płatne, pokrywające głównie koszty noclegów i posił-

The study included 34 persons (mean age = 47.5years) who participated in three different forms of relaxation sessions held in the summer of 2013; it is interesting to note that 85% of them were women. Each of the full-time residential relaxation programs that were analyzed in this study lasted at least 7 days, but the programs differed including various practices. The programs fell into three categories. Group 1 consisted of people who took up yoga training only, hereinafter referred to as YOG. Group 2 was of more recreational nature: outdoor activities were connected with the close contact with nature, whereas indoor activities combined elements of yoga and relaxation, hereinafter referred to as REK. Group 3, hereinafter referred to as TER, was more focused on interpersonal training where elements of yoga exercises were only supplementary as they did not constitute the basic part of the program. All three groups followed their programs in the summer holidays of 2013 in the secluded places in Lower Silesia and Opole Silesia. Each group had an accurately planned schedule for daily activities, from early morning to the evening. It was very important for the groups to have a fixed “framework” of activities for each day, as the activities determined the program type. Participation in these relaxation workshops was not free, but they were not organized on profit basis.

www.sulislaw.pl

187

188

ków, jednak żaden z treningów nie miał charakteru czysto komercyjnego. W dwóch grupach uczestnicy znali się z wcześniejszych kontaktów, natomiast w jednej z grup spotkali się w takim gronie po raz pierwszy.

The fees mainly included the cost of accommodation and board. The participants in two groups knew one another as they had met during previous workshops, whereas the third one was a group of strangers.

Uczestnicy badani byli dwukrotnie, na początku treningu i na końcu, pod kątem samopoczucia i nastroju z zachowaniem zasad poufności. Uczestnicy pytani byli też o motywy przyjazdu, o program oraz ocenę całości pobytu. Samopoczucie i nastrój badane były standaryzowanymi narzędziami (GSES, LOT-R, Skala UMACL oraz SES Rosenberga).

Participants were asked to complete the survey questionnaire twice, at the beginning and at the end of the retreat. On a confidential basis they had to answer the questions about their well-being and mood, motives for their participation, and evaluate their satisfaction of the training program and generally the organization of the relaxation retreat.

Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES), w polskiej wersji opracowanej przez R. Schwarzera, M. Jerusalema i Z. Juczyńskiego (Generalized Self- Efficacy Scale), pozwala ocenić siłę ogólnego przekonania badanych dotyczącego skuteczności radzenia sobie w życiu z trudnymi sytuacjami lub napotykanymi przeszkodami.

Well-being and mood were assessed using standardized tools (GSES, LOT-R, UMACL scale and Rosenberg SES). The Polish variant of the GSES (the General Self-Efficacy Scale) was developed by R. Schwarzer, M. Jerusalem and Z. Juczyński. The scale assesses a general sense of perceived self-efficacy in coping with difficult situations and encountered obstacles.

Test Orientacji Życiowej (LOT-R) autorstwa M.F. Scheiera, C.S. Carvera i M.W. Bridgesa, w polskiej adaptacji R. Poprawy i Z. Juczyńskiego, służy do pomiaru dyspozycyjnego optymizmu u osób dorosłych. Pojęcie dyspozycyjnego optymizmu określa tendencję osoby do pozytywnej percepcji świata i własnej przyszłości. Tak zdefiniowany optymizm stanowi jeden z istotnych, stałych wymiarów osobowości, wpływa na poziom motywacji, wytrwałość oraz determinację do osiągania określonych celów.

Life Orientation Test –Revised (LOT-R) was developed by M.F. Scheier, C.S. Carver and M.W. Bridges, and adapted to Polish language by R. Poprawa and Z. Juczyński. It is used to assess the dispositional optimism in adults. The term ‘dispositional optimism’ indicates one’s individual tendency to positive perception of the world and one’s own future. Optimism defined in this way constitutes one of the essential, constant dimensions of personality, which affects the level of motivation, perseverance and determination to achieve set goals.

Przymiotnikowa Skala Nastroju UMACL autorstwa J. G. Matthews, A. G. Chamberlain, D. M. Jones, w polskiej adaptacji E. Goryńskiej, bada dynamikę nastroju w sytuacji oddziaływania stresorów.

The UWIST Mood Adjective Checklist (UMACL) developed by J. G. Matthews, A. G. Chamberlain, D. M. Jones and adapted to Polish language by E. Goryńska measures the dynamics of mood changes when an individual is affected by stressors.

Skala Samooceny SES M. Rosenberga, w polskiej adaptacji I. Dzwonkowskiej, K. Lachowicz-Tabaczek i M. Łaguny (Rosenberg Self-Esteem Scale – SES), służy do badania ogólnego poziomu samooceny – względnie stałej dyspozycji rozumianej jako świadomej postawy wobec Ja.

Rosenberg Self-Esteem Scale (SES), in the Polish variant developed by I. Dzwonkowska, K. Lachowicz-Tabaczek and M. Łaguna, is used to assess the general level of self-esteem, which is relatively constant variable understood as an aware attitude toward the Self.

www.sulislaw.pl

Wyniki badań

Research results

Uczestnicy treningów zorganizowanych poza miejscem swojego zamieszkania mieli wskazać trzy powody, które wpłynęły na decyzję o przyjeździe. Poniżej przedstawiony jest procentowy udział każdej z dziesięciu kategorii.

Participants of the residential workshops organized away from the town of their permanent residence were asked to name three reasons for which they decided to attend the workshop. Figure 1 presents the percentage shares of ten categories that were analyzed.

Ryc. 1. Procentowy udział każdej z dziesięciu kategorii z podziałem na trzy badane grupy. Oprac. własne.

80 70 60 50 40 30 20 10

YOG

REK

oderwanie

miejsce

program

towarzystwo

ciało

stres

zdrowie

zainteresowania

samorealizacja

samopoczucie

TER

Fig. 1. Percentage for each of ten reasons for participation in the relaxation workshops by three training groups

80 70 60 50 40 30 20 10

YOG

REK

www.sulislaw.pl

escape

location

program

socializing

body

stress

health

interest

self-fulfillment

well-being

TER

189

Najważniejszym motywem dla grupy ukierunkowanej na praktyki jogi był motyw „samorealizacji” (63% głosów). W drugiej kolejności uczestnicy tej grupy wskazywali na „samopoczucie” i „stres” (43 i 44%), natomiast najmniej zainteresowani byli nawiązywaniem kontaktów towarzyskich. W grupie łączącej praktyki jogi, technik relaksacyjnych i rekreacyjnych trzema najważniejszym motywami uczestnictwa były „zainteresowania”, „stres” i „ciało” (na poziomie 45%), najmniej było wskazań na „towarzystwo” i „program”. Zespół trzeci ukierunkowany na terapeutyczne aspekty treningu miał tylko elementy ćwiczeń jogi. Tutaj dominującym motywem była „samorealizacja” (68%), w drugiej kolejności „samopoczucie” (53%) oraz „zdrowie” i „program” (po ok. 40%). Najmniej wskazań łączyło się z „miejscem”. Podstawowym jednak celem badań było uzyskanie odpowiedzi na pytania związane z samopoczuciem i nastrojem doświadczanym w czasie treningu. Badane były następujące zmienne: skuteczność radzenia sobie w życiu z trudnymi sytuacjami (radzenie sobie), dyspozycyjny optymizm (optymizm), doświadczany nastrój (nastrój) podawany w trzech wymiarach oraz ogólny poziom samooceny (samoocena). Poniżej prezentowane są wyniki (średnie) uzyskane w trzech badanych grupach, przed i po treningu pobytowym. Wskaźnik „radzenia sobie” czyli poczucia własnej skuteczności dla ogółu badanych był na poziomie wysokim. Najwyższy wskaźnik uzyskano w grupie zajęć jogi (JOG) („przed” 31,11 pkt. i „po” 33,25 pkt). Natomiast w grupie TER również można dostrzec wyraźną pozytywną zmianę w wyniku treningu, choć na niższym poziomie. Warte odnotowania jest to, że we wszystkich badanych grupach zanotowano wyższy niż ogólnokrajowy wskaźnik (M = 27,32; SD= 5,31) poczucia własnej skuteczności. Podobna konstatacja wynika z analizy danych obrazujących ogólny wskaźnik „optymizmu”. Średni poziom dyspozycyjnego optymizmu we wszystkich badanych grupach jest wyrównany i jest wyższy od poziomu polskiego (M= 14,51; SD= 4,04). Skala do badania „nastroju”, czyli przedłużającego się

190

For the YOG group, the most important motivation for participation in the residential workshop was ‘self-fulfillment’ (63% of responses), which was followed by ‘well-being’ and ‘stress’ (43% and 44%, respectively). Whereas the members of this group were least interested in establishing social contacts. For the REK group (combining yoga practice, relaxation techniques and recreational program), the three most important reasons to attend the workshop were ‘interest’, ‘stress’ and ‘body’ (about 45% each), whereas the least important were ‘socializing’ and ‘program’. Group 3, oriented towards therapeutic aspects of training, had only some elements of yoga exercises. For this group, the dominant motive was ‘self-fulfillment’ (68%), followed by ‘well-being’ (53%) and on the third place there were ‘health’ and ‘program’ (about 40% each). The least important for them was ‘location’. The primary goal of the study was to find the answer to the question about well-being and mood experienced during residential training workshop. The following variables were analyzed: efficacy in coping with difficult problems (coping), dispositional optimism (optimism), mood experienced assessed in three dimensions (mood), and general level of self-esteem (self-esteem). The ‘coping’ variable, i.e. the self-efficacy perception, was very high in all the participants. The highest level was obtained in the YOG group, and the differences between the values before the workshop (31.11 pts.) and after (33.25 pts.) was the largest. Also in the TER group, there was an increase in this variable after the workshop, but not as large as in the YOG group. It is interesting to note that in all the groups the mean value was higher than the national mean of self-efficacy perception (M = 27.32; SD= 5.31). A similar conclusion can be drawn analyzing the values of ‘optimism’. Mean level of dispositional optimism in all the groups is even and is higher than the national mean (M = 14.51; SD = 4.04). The scale that measures ‘mood’, i.e. long term core affect consisting of three dimensions, clearly indicates some positive changes in partici-

www.sulislaw.pl

ZMIENNE radzenie sobie optymizm nastrój TH nastrój PN nastrój PE samoocena

JOG 1 N = 14

JOG 2 N = 14

31,11

33,25

SD=5,45

SD=4,75

16,98

17,54

SD=4,03

SD=4,14

32,55

33,90

SD=5,67

SD=5,89

16,13

15,12

SD=3,87

SD=4,17

31,82

32,66

SD=5,35

SD=5,78

31,13

32,14

SD=5,44

SD=5,69

0,2782 0,7198 0,5421 0,5124 0,6931 0,6352

REK 1 N = 10

REK 2 N = 10

31,13

31,54

SD=4,68

SD=6,32

17,08

17,45

SD=4,01

SD=5,16

31,54

32,57

SD=5,17

SD=6,47

15,23

14,22

SD=4,27

SD=4,05

32,72

32,99

SD=5,24

SD=4,25

30,23

30,76

SD=6,29

SD=3,15

0,8709 0,8599 0,9987 0,5940 0,9007 0,8144

TER 1 N = 10

TER 2 N = 10

28,33

29,82

SD=4,06

SD=6.12

16,21

16,77

SD=4,26

SD=4,87

30,46

31,08

SD=6,34

SD=6,29

14,36

13,93

SD=4,21

SD=3,97

29,22

30,59

SD=4,39

SD=4,98

28,34

29,11

SD=7,75

SD=6,11

0,5292 0,7874 0,8287 0,8169 0,5223 0,8079

Tab. 1. Średnie sześciu badanych zmiennych w trzech badanych grupach (JOG, REK, TER) uzyskane przed treningiem (pola jaśniejsze) i po treningu (pola ciemniejsze). Oprac. własne

VARIABLE Coping Optimism HT mood TA mood EA mood Self-esteem

JOG 1 N = 14

JOG 2 N = 14

31,11

33,25

SD=5,45

SD=4,75

16,98

17,54

SD=4,03

SD=4,14

32,55

33,90

SD=5,67

SD=5,89

16,13

15,12

SD=3,87

SD=4,17

31,82

32,66

SD=5,35

SD=5,78

31,13

32,14

SD=5,44

SD=5,69

0,2782 0,7198 0,5421 0,5124 0,6931 0,6352

REK 1 N = 10

REK 2 N = 10

31,13

31,54

SD=4,68

SD=6,32

17,08

17,45

SD=4,01

SD=5,16

31,54

32,57

SD=5,17

SD=6,47

15,23

14,22

SD=4,27

SD=4,05

32,72

32,99

SD=5,24

SD=4,25

30,23

30,76

SD=6,29

SD=3,15

0,8709 0,8599 0,9987 0,5940 0,9007 0,8144

TER 1 N = 10

TER 2 N = 10

28,33

29,82

SD=4,06

SD=6.12

16,21

16,77

SD=4,26

SD=4,87

30,46

31,08

SD=6,34

SD=6,29

14,36

13,93

SD=4,21

SD=3,97

29,22

30,59

SD=4,39

SD=4,98

28,34

29,11

SD=7,75

SD=6,11

0,5292 0,7874 0,8287 0,8169 0,5223 0,8079

Tab. 1. Mean values of six well-being variables by three groups (JOG, REK, TER): light grey columns – survey results before training workshop, dark grey columns – after training workshops

rdzennego afektu składającego się z trzech wymiarów jednoznacznie, wskazuje na pozytywne zmiany u uczestników intensywnych aktywności w swoich grupach. Nastrój TH dla tonu hedonistycznego, określony jest intensywnością doznań w obrębie przyjemności – nieprzyjemności, nastrój PN odnosi się do pobudzenia napięciowego, a umieszczony jest pomiędzy wymiarami: zdenerwowany-zrelaksowany oraz nastrój PE reprezentuje pobudzenie energetyczne, które oscyluje w skali: energiczny-zmęczony.

pants of intensive activities in their groups. The three dimensions include: HT mood, i.e. describing a hedonic tone of perception, is determined by the intensity of perceived pleasantness or unpleasantness; TA mood, i.e. describing a tense arousal that ranges between feeling anxious/nervous and relaxed; EA mood, i.e. describing energetic arousal that ranges from feeling energetic to tired. While interpreting the compiled data, it was especially interesting to focus on the scores in the YOG and REK groups obtained after

www.sulislaw.pl

191

W interpretacji warto zwrócić uwagę na badania „po” w grupach JOG i REK. Należy pamiętać, że ton hedonistyczny (TH) powinien korelować ujemnie i dość wysoko z pobudzeniem napięciowym (PN) oraz dodatnio i umiarkowanie wysoko z pobudzeniem energetycznym (PE). Innymi słowy, wysokiemu tonowi hedonistycznemu towarzyszy raczej niski poziom pobudzenia napięciowego. Według badaczy pewne wątpliwości interpretacyjne może budzić pobudzenie energetyczne (PE), jednak przyjmuje się, że pożądane są wysokie bądź umiarkowane wartości tego wymiaru nastroju. Taki układ wyników obserwowany jest we wszystkich badanych grupach i świadczy o dobrym samopoczuciu. Ogólny poziom „samooceny” ujawniany jest w samo-opisie (SES) i jest traktowany przede wszystkim jako cecha względnie stała, w odróżnieniu od chwilowego stanu. Najwyższe różnice pomiędzy badaniem początkowym a końcowym występują w grupie JOG (od 31,13 do 32,14 pkt.) i znacznie przewyższają średnią krajową (M = 30,10; SD = 4,08). Wykonany test różnic między dwiema średnimi zakłada normalny rozkład i nie ma różnic istotnych statystycznie (wynik istotny statystycznie p<0,05). Oznacza to, że uczestnicy wszystkich badanych grup doświadczyli pozytywnych zmian w czasie treningu specyficznego dla każdej z grup.

Dyskusja i wnioski Współczesny człowiek intuicyjnie poszukuje takich miejsc, takich form aktywności oraz podobnych sobie ludzi, aby doświadczyć w maksymalnie krótkim czasie możliwie najpełniejsze zrelaksowanie i odprężenie. Coraz więcej szkół i ośrodków rekreacyjnych wychodzi z założenia, że czynnikiem pomocnym w oddaleniu napięć i nadmiaru bodźców może być wyjazd poza miejsce zamieszkania. Zatem organizatorzy zakładają, iż bliskość natury oraz znaczna redukcja bodźców zewnętrznych sama w sobie ma działanie wyciszające i integrujące. Niniejsze badania przeprowadzone zostały w warunkach szczególnie sprzyjających oddaleniu wszelkich bodźców dnia codziennego. Wszystkie miejsca, w których odbywały się treningi oddalone są od dużych miast, co pozwoliło uczestnikom grup

192

the workshop program. It should be remembered that the hedonic tone (HT) should have a high negative correlation with tense arousal (TA) and a moderately high positive correlation with energetic arousal (EA), in other words a high hedonic tone is accompanied by rather a low tense arousal. As far as the interpretation of energetic arousal (EA) is concerned, some researchers find it equivocal. Nevertheless, it is accepted that the level of EA should be high or moderately high. This outcome was found in all three groups and proves participants had a high level of well-being. A general level of ‘self-esteem’ is shown in SES self-description; this is a relatively constant variable in contrast to a momentary frame of mind. The largest differences between the first and second survey were found in the YOG group (from 31.13 to 32.14 pts.) and both values are considerably higher than the national mean (M = 30.10; SD = 4.08). The significance test of two mean scores, with a normal distribution assumed, did not show any statistically significant differences. (p<0.05) Participants in all three groups experienced positive changes during the relaxation training specific to each group.

Discussion and conclusions Contemporary people are intuitively searching for locations, forms of activity, and people with similar beliefs that make them relax and de-stress as fully as possible in the shortest possible time. This phenomenon was noticed by wellness centers which decided to meet the people’s needs. As a result, a constantly increasing number of wellness centers organize relaxation sessions assuming that the mere contact with the natural surroundings and a considerable number of outer stimuli have the calming and integrating effect on participants. Away from home, participants are supposed to regenerate due to a close contact with nature that favors tension relief and eliminates an excess of stimuli left behind in their homes. The current study was conducted in the conditions which particularly favor an escape from the stimuli of daily living. All the locations where the residential sessions were held were far from big cities, which allowed the participants to have a direct contact with nature.

www.sulislaw.pl

na bezpośredni kontakt z przyrodą. Prowadzący badania nie tylko prosił o wypełnienie kwestionariuszy, ale też miał okazję rozmawiać zarówno o motywach przyjazdu oraz korzyściach związanych z pobytem, jak i o deklaracjach dotyczących zmian swojego stylu życia.

The survey conductor not only asked the participants to fill in the questionnaire sheets but also had an opportunity to talk to them not only about their motives to join this form of holiday and its benefits, but also about their plans to change their lifestyle.

Reasumując niniejsze badania, można sformułować następujące wnioski: 1. Wyniki badań we wszystkich grupach jednoznacznie wskazują na pozytywne zmiany dotyczące skuteczności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, dyspozycyjnego optymizmu, doświadczanego nastroju i samooceny. 2. Najbardziej zauważalny progres w zakresie wymienionych zmian dotyczył uczestników grupy jogi (JOG), natomiast nie było istotnych różnic pomiędzy grupami w zależności od rodzaju treningu. 3. Najważniejszymi motywami udziału w grupach treningowych były te związane z możliwością rozwoju i samorealizacji, poprawy samopoczucia i lepszego radzenia sobie ze stresem. 4. Najmniej podkreślanymi motywami były te dotyczące poszukiwania odpowiedniego towarzystwa czy chęci oderwania się od codziennej rutyny. 5. Zdecydowana większość uczestników intensywnych treningów pobytowych deklarowała wprowadzenie zmian w swoim stylu życia. Dotyczyło to szczególnie deklaracji znalezienia czasu dla codziennych sesji ćwiczeń jogi i relaksacji.

Summing up the results of this study, the author formulates the following conclusions: 1. The results obtained in all three groups unequivocally show positive changes in coping with difficult situations, dispositional optimism, perceived mood and self-esteem. 2. The most visible progress in the aforementioned changes was found in the YOG group, i.e. people following yoga practices, however no statistically significant changes were found among groups that followed different types of relaxation training. 3. The most important motives for participation in the residential relaxation sessions were related to self-development and self-fulfillment, health improvement and better coping with difficult situations. 4. The least important motives included socializing and desire to escape from the daily routine and urban life. 5. The vast majority of the participants of the intensive residential relaxation sessions declared a desire to introduce changes in their lifestyle. They wanted to find some time to do yoga and relaxation exercises on a daily basis.

Bibliografia / Bibliography

Bandura A. (1977) Self- efficacy. Toward a unifying theory of behavioral change. Psychology Review, 84, 191-215. Berger B., Motl R. (2000) Exercise and mood: A selective review and synthesis of research employing the Profile of Mood States. Journal of Applied Sport Psychology, 12, 69-92. Czech M., Kulmatycki L., Surynt A. (2012) Taxonomy of group workout forms in fitness clubs. [W:] B. Bergier (red.) Social and health-related aspects of physical activity. Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II, Biała Podlaska, 114-121. Dishman R.K. (1982) Compliance/adherence in health- related exercise. Health Psychology,1, 237- 267. Garstka K. (2000) Wpływ uprawiania gimnastyki rekreacyjnej przez kobiety w średnim wieku na percepcję obrazu własnego ciała. Wychowanie Fizyczne i Sport, 4, 55-62. Guszkowska M. (2009) Age and exercise duration as determinants of the effect of single bout of exercise on state anxiety in woman. Medicina Sportiva, 13, 125-130. Guszkowska M. (2007) Wpływ jednorazowych ćwiczeń fizycznych na stany emocjonalne kobiet i jego uwarunkowania. Postępy Rehabilitacji, 21, 5-10. Guszkowska M. (2004) Wpływ ćwiczeń fizycznych na poziom lęku i depresji oraz stany nastroju. Psychiatria Polska, Tom XXXVIII, 611-620.

Juczyński Z. (2003) Przekonania i oczekiwania wyznacznikami zachowań związanych ze zdrowiem. [W:] Z. Juczyński, Ogińska-Bulik N. (red.) Zasoby osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu jednostki. Wydawnictwo UŁ, Łódź, 49-61. Kanning M., Schlicht W. (2010) Be active and become happy: An ecological momentary assessment of physical activity and mood. Journal of Sport and Exercise Psychology, 32-253-261. Kavussanu M., McAuley E. (1995) Exercise and optimism: Are highly active individuals more optimistic? Journal of Sport & Exercise psychology, 17, 3, 246-258. Kłosiewicz-Latoszek L., Kirschner H. (2006) Środowiskowe czynniki zdrowia w zarysie. AM w Warszawie, Warszawa, 18-25. Kulmatycki L., Burzyński Z. (2008) Trening jogi posturalnej w radzeniu sobie z negatywnymi emocjami. [W:] Psychologiczne konteksty aktywności fizycznej człowieka. Ateneum- Szkoła Wyższa w Gdańsku, Gdańsk, 81-91. Kulmatycki L., Miedzińska B. (2001) Poziom lęku studentów w okresie przemian 1989-1996. [W:] E. Wlazło (red.) Studenci wychowania fizycznego w ocenie psychopedagogicznej. AWF, Wrocław, 39-52. Schwarzer R. (2001) Social-cognitive factors in changing health-related behavior. Current Directions in Psychological Science, 10, 47-51.

www.sulislaw.pl

193

ORGANIZATOR:

Centrum Jogi i Ajurwedy im. Bhandariego w Pałacu Sulisław Sulisław 24, 49-200 Grodków, Opole, Polska

I Międzynarodowa Konferencja Naukowa Jogi i Ajurwedy WSPÓŁORGANIZATORZY:

Wrocławski Uniwersytet Medyczny, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu ISBN 9788393099603

WWW.SULISLAW.PL 236

www.sulislaw.pl

9 788393 099603