13 minute read
CANADEES CORONAPROTEST
CANADA
Vrijheidskonvooi trok door het land
In de Vlaamse pers las u er weinig over, maar de Canadezen zijn het coronabeleid spuugzat. Tienduizenden betogers en een stoet van minstens enkele honderden vrachtwagens zetten daarom koers naar de hoofdstad.
Het is en blijft een klassieke quizvraag: wat is de hoofdstad van Canada? Niet Toronto, Montreal of Vancouver, wél Ottawa. En daar zijn sinds een tweetal weken massale protesten neergestreken. Premier Justin Trudeau heeft er in Canada een sport van gemaakt om gevaccineerden en ongevaccineerden tegen elkaar op te zetten. Wie de ‘prik’ weigert, moet de gevolgen ondergaan. Een beetje zoals zijn ideologische vriend Macron in Frankrijk.
Tienduizenden truckers moeten sinds januari kiezen: zich laten vaccineren of hun baan opzeggen. Canada en de Verenigde Staten hebben immers recentelijk de overeenkomst opgezegd die vrachtwagenchauffeurs in beide landen vrijelijk - zonder vaccinatiebewijs - de grens liet oversteken. Hiertegen kwam verzet en het ‘vrijheidskonvooi’ was geboren. Vanuit alle hoeken van Canada zetten ze koers richting Ottawa. Hun actie richt zich tegen de (semi-)verplichte vaccinatie, maar ook tegen de vrijheidsbeperkende maatregelen.
Tienduizenden betogers
Het Laatste Nieuws wist te melden dat aan de optocht minder dan honderd vrachtwagens deelnamen. Werkelijk? Grappig om te zien was bovendien dat de klassieke massamedia in Canada op hetzelfde ogenblik al niet anders konden dan toegeven dat de stoet uit minstens ‘honderden’ trucks en nog eens ‘duizenden’ auto’s bestond. We kunnen in onze scepsis gerust aannemen dat het werkelijke aantal nog een pak hoger ligt. Los van de voertuigen betoogden in Ottawa tienduizenden personen.
Intussen lijkt het er op dat de Canadese eerste minister het noorden is kwijtgeraakt. Justin Trudeau schreeuwt dat het vrijheidskonvooi bestaat uit een verzameling vrouwenhaters, migrantenhaters, homohaters en extreemrechtse blanke mannen. De Conservative Party, de tweede partij van het land, staat gematigd positief tegenover het protest. Erin O’Toole, leider van de oppositie, riep Justin Trudeau op om “rond de tafel te gaan zitten met deze grote groep hardwerkende Canadezen”.
Dat regeringen na twee jaar vrijheidsberoving helemaal geen zin hebben om in gesprek te gaan met burgers, bleek al snel. Eerst moest Trudeau in quarantaine en wat later meldde hij positief te hebben getest op corona. Toevalligheden in het leven, het blijft iets opmerkelijks.
Problemen bevoorrading
Feit is dat de truckers tijd hebben. Voor hen kan het nog weken duren, maar de vraag rijst hoelang de actie nog steun geniet bij (een brede laag van) de Canadese bevolking. Doordat zovele vrachtauto’s momenteel niet operatief zijn binnen de logistieke ketens, dreigt binnenkort een bevoorradingsprobleem bij onder andere de supermarkten. Justin Trudeau zal dan de eerste zijn om de schuld bij de betogers te leggen. Hoelang blijven politici in staat om, onder het mom van corona, groepen burgers tegenover elkaar uit te spelen?
LVS
Michael D. Higgins, president van de Ierse Republiek
© SHUTTERSTOCK
Het truckersprotest richt zich vooral tegen eerste minister Trudeau.
Gevolgen val Noord-Ierse regering
Vorige week donderdag viel de deelstaatregering in Noord-Ierland. De reden: Brexit. Dat het verlaten van de Europese Unie voor gigantische fricties zou zorgen op het Ierse eiland, was al lange tijd zonneklaar.
De Noord-Ierse eerste minister Paul Givan gooide de handdoek in de ring.
De protestantse DUP en het Iersgezinde Sinn Féin staan, zoals zo vaak, diametraal tegenover elkaar. Vorige week gooide eerste minister Paul Givan (DUP) de handdoek in de ring. Zijn conservatief-unionistische partij kan zich niet vinden in de protocollen die zijn opgesteld voor wat betreft het handelsbeleid met de Europese Unie.
Onmogelijke spagaat DUP
De DUP heeft zich in de afgelopen jaren in een onmogelijke spagaat gewerkt. Om te beginnen was de partij voorstander van Brexit en steunde zij enige tijd de overkoepelende conservatieve regering in Londen. Het euvel is de vrije Europese binnenmarkt voor goederen en diensten. De Ierse republiek maakt namelijk nog altijd deel uit van de EU. Logischerwijs zouden er douanecontroles moeten plaatsvinden op de grens met Noord-Ierland, aangezien deze regio zich thans buiten de EU bevindt.
Om oude wonden tussen katholieken en protestanten niet open te rijten was echter jaren geleden al beslist dat er geen ‘harde’ grens mag ontstaan tussen de twee Ierse delen. Personen en goederen moeten vrij kunnen passeren. Noord-Ierland volgt daarom ook na Brexit - samen met de Ierse Republiek - de regels van de Europese binnenmarkt. Gevolg hiervan is dat de buitengrens van de EU in feite is komen te liggen tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië. Ook dit is niet naar de zin van de unionistische DUP. Zij menen dat douanecontroles de Noord-Ieren doen afdrijven van de rest van het Koninkrijk.
Binnenlandse aangelegenheid
De DUP heeft al geruime tijd te kennen gegeven niet langer de EU-protocollen aangaande handel te willen volgen. Maanden geleden zakten Britse onderhandelaars af naar Brussel om een oplossing te zoeken. De EU geeft echter niet thuis. Dit is logisch. De Britten hebben zichzelf in nesten gewerkt en zullen zelf moeten kiezen waar de Europese interne markt eindigt: aan de grens met Ierland of tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië.
In feite gaat het hier om een puur binnenlandse aangelegenheid en stelt zich hier geen EU-probleem. Het hele gehannes had al twee jaar opgelost kunnen zijn, indien het Verenigd Koninkrijk in zijn geheel de regels van de Europese binnenmarkt was blijven volgen. Maar, wat is dan nog het nut van Brexit?
Ambtenarij in verzet
Niet alleen bleek er een conflict te bestaan tussen Sinn Féin en DUP, ook in de Noord-Ierse ambtenarij was de jongste tijd de sfeer onder nul gezakt. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat heel wat Iersgezinde ambtenaren sinds kort weigerden om de bevelen van onder andere de Britsgezinde minister van Landbouw nog op te volgen. Simpel gesteld: de ambtenaren wilden douanecontroles uitvoeren in de Ierse Zee, terwijl de DUP-beleidsmakers opriepen om deze stop te zetten.
Noord-Ierse verkiezingen stonden hoe dan ook al gepland voor 5 mei van dit jaar. Deze stembusslag wordt waarschijnlijk een afstraffing voor de DUP. Sinds het vertrek uit de EU is de partij in de peilingen zowat gehalveerd, terwijl de steun voor Sinn Féin stabiel blijft. Verliest het Verenigd Koninkrijk - door Brexit - Noord-Ierland (en Schotland), zoals velen voorspelden? Dat valt nog te bezien. In de peilingen is vooral de Traditional Unionist Voice aan een sterke opmars bezig. Deze Londengezinde partij is zowaar nog een pak radicaler dan de DUP en verwijt deze laatste een slappe houding.
MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN! GENOEG VAN!
DUITSLAND
Geen rechtse uitgeverijen meer op Frankfurter Buchmesse?
De cultuurcommissie van de stad Frankfurt discussieert over de mogelijkheid om rechtse uitgeverijen op de befaamde Boekenbeurs van Frankfurt voortaan te verbieden. SPD-gemeenteraadslid Thomas Bäppler-Wolf eist dat rechtse uitgeverijen worden uitgesloten.
“Plaatst u deze uitgeverijen waar ze thuishoren, in de allerlaatste zaal, naast de toiletten”, klinkt het. Gemeenteraadslid van Die Linke, Michael Müller, wil dat men meer moed toont in juridische discussies met uitgesloten uitgeverijen. “Laat u toch geen angst aanpraten voor processen (tegen rechtse uitgeverijen)”, liet hij aan de Frankfurter Rundschau horen. Rahel Berhanu, die tijdens de jongste Buchmesse voorstellingen organiseerde voor zwarte auteurs, stelde toen dat donkergekleurde mensen zich op de Buchmesse bedreigd voelden. “Zwarte mensen moeten beter worden beschermd”, eiste zij. En (donkergekleurde) auteur Jasmina Kuhnke schrapte haar deelname aan deze culturele bijeenkomst omwille van “het gevaar dat van Jungeuropa Verlag uitging tegenover haar persoon”.
Hulp van Antifa
Links blijkt zich alvast geen zorgen te maken over de vrijheid van meningsuiting, zolang rechts maar niet aan de bak komt. Maar het kan bij onze oosterburen nog steeds iéts gekker. Zo stelde de bekende Duitse publiciste Jutta Ditfurth voor om de deelnemerslijst van uitgeverijen in deze Buchmesse voortaan te laten controleren door… Antifa. “De Buchmesse moet lang genoeg op voorhand de buitenwacht informeren welke uitgeverijen hun aanvraag tot deelname hebben ingediend. De boekenlijsten van rechtse uitgeverijen kan men dan ook snel evalueren”, liet deze voormalige Grünen-politica horen.
Ervaren antifascisten
Wie dit dan moet evalueren, vraagt u zich af? De evaluatie kan op korte termijn afgewerkt worden door historici, wetenschappers en “ervaren antifascisten”: “Deze boekenbeurs zou eigenlijk een veilige plaats moeten zijn voor BPoC (zwarte en andersgekleurde mensen), voor mensen met kippa en alle andere mogelijke slachtoffers van de nazi’s. De Buchmesse kan alleen zo’n plaats zijn, als racistische, antisemitische uitgeverijen buitengehouden worden”. Wie hierin ook maar een éérste stap naar een totalitaire maatschappij ziet, is zelf een verfoeilijke nazi, zoveel is duidelijk. Met de vrijheid van meningsuiting gaat het dus in Duitsland helemaal de goede kant op.
DIPLOMATIEKE VALIES
Het ‘partnerschap’ tussen Rusland en China
Een Chinese militaire aanwezigheid op het Rode Plein in Moskou
Een van de interessante vragen die de heisa rond Oekraïne de voorbije weken gevoed heeft, is de sterkte van de Russisch-Chinese band. Historisch sterk, zo klinkt het, en dat is precies waar het pr-apparaat op aanstuurt. Onderliggend spelen wel serieuze structurele problemen. Toch zou het verkeerd zijn te geloven dat passief toekijken zou volstaan opdat die problemen de as MoskouPeking zouden ondergraven. Het Westen zal proactief voor de dag moeten komen.
Vladimir Poetin heeft er een periode van erg weinig (fysieke) internationale contacten opzitten, net zoals zijn Chinese collega Xi er de voorbije twee jaar zelfs geen meer had. Maar de opening van de Olympische Winterspelen was voor beiden de cesuur. Het ging (nog maar eens) over de vriendschap tussen beide landen, gevolgd door de aankondiging van een mooie gasdeal, want zo gaat dat onder vrienden.
Nixon & Kissinger
Rivaliteit met het Westen, de VS op kop, is een bindmiddel. Net zoals de mercantiele dimensie een constante is. En ook al wordt naar buiten toe het beeld gecultiveerd, nooit neemt men de term ‘alliantie’ in de mond. China heeft trouwens geen formele bondgenoten zoals westerse mogendheden die kennen. Daar zitten namelijk engagementen aan vast die Peking niet wil, laat staan dat sprake zou zijn gelijkwaardigheid, ongepast voor het ‘Rijk van het midden’. Veeleer gaat het om hiërarchieën van partnerschappen, waarbij Rusland wel in de bovenste schuif zit. Vandaag.
Sinds voor het eerst diplomatieke contacten werden gelegd in de 17de eeuw, legden de Russisch-Chinese relaties een hobbelig parcours af. Dat Rusland na de Chinese nederlaag in de opiumoorlogen hele stukken land inpikte, is men niet vergeten. Er werd doorheen de eeuwen meer dan eens gevochten, de laatste keer in 1969 toen bij een Chinese grensaanval enkele honderden doden vielen. Verdere escalatie kon vermeden worden, maar dit was wel de context waarin de toenaderingspolitiek van Nixon en Kissinger succes kon oogsten. Men vergeet dat vaak wanneer gepleit wordt voor een soort ‘Nixon 2.0’.
Het is nu eenmaal makkelijker landen die elkaar naar de keel willen vliegen tegen elkaar uit te spelen, dan staten die systematisch militaire en economische partnerschappen uitbouwen zoals Rusland en China vandaag. En toch.
Chinese arrogantie
Wat Rusland en China bij elkaar brengt is onmiskenbaar, maar de anomalieën in de relatie zijn dat evenzeer. Reeds in de jaren tachtig groeiden beide staten schoorvoetend naar elkaar toe, alleen waren de verhoudingen anders. Zolang de Koude Oorlog een feit was, was Rusland de dominante factor. De Chinese economie was toen nog onderontwikkeld en voornamelijk agrarisch. Inmiddels is ze tien keer groter dan de Russische die, men vergeet het vaak, zowat op het peil staat van… de Italiaanse.
Vooral Rusland is de vragende partij in dit ‘partnerschap’. Bij westerse sancties zijn ze op China aangewezen om te compenseren. De voorbije tien jaar is het Chinese aandeel in de Russische buitenlandse handel verdubbeld tot zo'n 20 procent. In omgekeerde richting wijzigde niets en blijft dit aandeel op nauwelijks 2 procent zitten.
Ook Peking snapt die afhankelijkheid. Net zoals ze beseffen dat, als het van hun kant uit de hand loopt rond Taiwan, niet gerekend moet worden op meer dan Russisch gejuich aan de zijlijn. Wat niet helpt, is de ergerlijke Chinese (economische) spionage in Rusland die niet enkel toeneemt, maar steeds onbeschaamder verloopt. “Er is een Chinese positie, en dat is het”, was zopas nog geërgerd in Russische zakelijke middens te horen. Peking heeft zo zijn kijk op zaken doen. Onderhandelen om tot evenwichtige resultaten te komen, hoort daar niet bij.
Euraziatisch project
De Russische academicus Karaganov, historisch een grote pleitbezorger van ‘Euraziatische’ samenwerking, pleitte enkele jaren geleden al voor een China dat zich in dat Euraziatisch project oplost zoals Duitsland dat in de Europese Unie deed. Best een interessante stelling, maar niet meer dan een druppel op een Chinese straatsteen. Een ‘Ostpolitik’ die de elementen Rusland en China weer wat meer op hun juiste plaats krijgt, en zeker niet dezelfde, zal wat meer inventiviteit vergen.
MICHAËL VANDAMME
© SHUTTERSTOCK
OEKRAÏNE
Rusland heeft bijna drie keer meer tanks dan Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië samen.
En wat met de Russische beloften aan Oekraïne?
Zijn er ooit mondelinge beloften gedaan aan Rusland dat de NAVO niet naar het oosten zou uitbreiden? Dat is hoe dan ook irrelevant. Het Rusland van toen, dat op weg leek te zijn naar democratie, bestaat niet meer. Het is een dictatuur geworden, een die haar vroegere kolonies wil heroveren.
Men spreekt nooit meer over de beloften die vroeger aan Oekraïne zijn gedaan. Die waren niet mondeling. Dat waren schriftelijk vastgelegde verdragen. In 1994 was er het Boedapest Memorandum: “De Russische Federatie, het Verenigd Koninkrijk (…) en de Verenigde Staten (…) bevestigen ten overstaan van Oekraïne hun verplichting, in overeenstemming met de principes van de slotverklaring van de OVSE, dat zij de onafhankelijkheid, de soevereiniteit en de bestaande grenzen van Oekraïne zullen respecteren”. In 1997 volgde het Verdrag van Vriendschap, Samenwerking en Partnerschap tussen Rusland en Oekraïne, met de clausule: “elkaars territoriale integriteit respecteren en bevestigen de onschendbaarheid van de bestaande grenzen tussen beiden”. In 2003 werd opnieuw een verdrag tussen Rusland en Oekraïne ondertekend, betreffende de onderlinge grenzen waarbij de Krim werd erkend als “een onlosmakelijk deel van Oekraïne”. Let op de data.
Rapport ‘Putin. War’
De verdragen uit 1994 en 1997 werden nog onder Jeltsin ondertekend, maar het verdrag tussen Rusland en Oekraïne dateert van 2003 en werd dus door Poetin afgesloten en in 2014 geschonden, toen Russische troepen zonder kentekens eerst delen van Oost-Oekraïne bezetten en daarna de Krim.
De oppositieleider en voormalige vicepremier Boris Nemtsov schreef daarover een goed gedocumenteerd rapport, met de titel ‘Putin. War’. Kort daarop werd hij vermoord. Toen de Oekraïners op basis van deze verdragen westerse hulp inriepen, kregen ze te horen dat ze de kleine lettertjes niet goed hadden gelezen: het Westen ‘respecteerde’ de Oekraïense grenzen, maar het was niet verplicht ze ook te ‘garanderen’.
Het Boedapest Memorandum omvatte ook de bepaling dat Oekraïne in ruil voor de onschendbaarheid van zijn grenzen de kernwapens zou overdragen die daar door de Sovjets opgesteld waren. Het ging om 2.500 tactische kernwapens en 176 strategische raketten met samen 1.540 kernkoppen die op de VS gericht waren. Een deel daarvan werd vernietigd, maar een deel werd gewoon overgedragen aan Rusland.
Dat staat in schril contrast met de bewering dat het Westen Rusland had ‘vernederd’ of ‘op de knieën gedwongen’. Dit bewijst dat het land toen wel degelijk als een gelijkwaardige en ernstige partner werd beschouwd, niet als een marionet die naar de pijpen van het Westen moest dansen.
Poetin haalt nu een oude Sovjetleugen weer van stal, namelijk dat het land ‘bedreigd’ en ‘omsingeld’ wordt. Rusland heeft het sterkste landleger ter wereld. Zijn luchtmacht en zijn marine moeten alleen onderdoen voor die van de VS. Het heeft een hechte alliantie met China. Er staan honderdduizenden Russische troepen aan de grens met Oekraïne.
Die strijdmacht alleen al is vier keer groter dan alle Amerikaanse troepen in Europa samen. Er staat nergens zo’n massa westerse troepen aan de grens met Rusland. Rusland heeft bijna drie keer meer tanks en ruim drie keer meer artillerie en gevechtsvliegtuigen dan Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië samen. Niemand kán een supermacht als Rusland echt bedreigen.
PAUL BÄUMER
