ประวัติความเป็นมาของ
“แมว”มีชื่อเรียกทั่วไปในภาษาลาตินว่า
“เฟลิส คาตัส” (Felis Catus) เป็นสัตว์เก่าแก่ ดึกดำ�บรรพ์ แมวมีอยู่ในทุกทวีป รูปร่างลักษณะ และโครงสร้างคล้ายคลึงกัน แต่ขนาดอาจผิดกันและ ความยาวของขนต่างกัน แมวเมืองหนาวมีขนยาว กว่าแมวในเมืองร้อน แมวที่นิยมเลี้ยงกันมีหลายพันธุ์ เช่นพันธุ์เปอร์เซีย และพันธุ์ไทยเป็นต้นชาวตะวันตก เชื่อว่าแมวนั้นเดิมเป็นสัตว์ในแอฟริกา ชาวอียิปต์นำ� มาเลี้ยงไว้ในบ้าน แมวจึงอยู่กับคนเรื่อยมา จนใน ที่สุด เผ่าพันธุ์ของแมวก็กระจายไปทุกหนทุกแห่งทั่ว โลก แมวพันธุ์แรกคือ อบิสซีเนียขายาว หน้าแหลม ยาว ต่อมาจึงมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างลักษณะออก ไปต่างๆ นานาตามหลักทางชีววิทยา แต่แมวที่ยัง คงลักษณะรูปเดิม คือมีรูปร่างเพรียว หน้าแหลม ตาคม สัญนิฐานว่าเหลือเพียงสามพันธุ์ในโลก คือ แมวอบิสซิเนียน แมวอียิปต์ และแมวไทยแมวทั้งสาม พันธุ์นี้หน้าตาไม่แตกต่างกันมากนัก สองชนิดแรก สัญนิฐานว่าอาจสูญพันธุ์ไปแล้ว
“แมว”
คงเหลือแต่”แมวไทย”ที่นับเป็นพันธุ์เก่าแก่ที่สุดในโลก อยู่พันธุ์เดียวบรรพบุรุษของแมวไทยน่าจะเป็นแมว อียิป์ เพราะมีรูปร่างหน้าตาที่คล้ายกันมาก โดยที่ ทางอียิปต์เรียกแมวว่า “เมียว” มีข้อสันนิษฐานการ มาของแมวมายังแถบตะวันออกว่าว่า ในการเดินเรือ การค้าสมัยโบราณจากอียิปต์มายังแถบตะวันออก อาจจะมีกะลาสีเอาแมวใส่ไว้ในเรือเพื่อจับหนู แมว อียิปต์จึงมาเผยแพร่ถึงทางตะวันออกก็เป็นได้ แต่ยัง ไม่มีหลักฐานใดที่สามารถยืนยันในสมมติฐานข้อนี้ได้ นักชีววิทยาค้นพบว่า บรรพบุรุษของแมวถือ กำ�เนิดขึ้นกว่า 50 ล้านปีมาแล้ว เป็นสัตว์เลี้ยงลูก ด้วยนม และกินเนื้อเป็นอาหาร เรียกว่า Miacis และได้วิวัฒนาการขั้นมาจนเริ่มมีลักษณะคล้ายแมว เมื่อ 10 ล้านปีก่อน มีขนาดและรูปร่างใกล้เคียงกับ แมวป่าที่มีเขี้ยวขนาดใหญ่ เรียกว่า Dinistis ต้นตระกูลของแมวบ้านจริงๆนั้น แยกออก มาจากตระกูลของ เสือไซบีเรียน และแมวพื้นเมือง ต่างๆ ในปัจจุบันสายพันธุ์แมวถูกรวบรวมไว้ถึง 36 ตระกูล 51 ชนิด (รวมทั้งสิงโตและเสือต่างๆด้วย)
ชาวอียิปต์โบราณ นับถือแมว
เป็นสัตว์เทพเจ้าถึงกับว่าหากแมวตายในบ้าน ต้อง นำ�ไปทำ�มัมมี่เลยทีเดียว ขนาดคนที่จะนำ�ไป ทำ�มัมมี่ยังต้องเป็นเฉพาะราชวงศ์ หรือขุนนาง เท่านั้น ซึ่งมัมมี่ที่ว่านี้ สามารถตามไปดูกันได้ที่ พิพิธภัณฑ์ในประเทศอังกฤษ เหตุที่ชาวอียิปต์ โบราณนับถือแมวเป็นสัตว์เทพเจ้านั้น เพราะเมื่อ ประมาณ 4,000 กว่าปีก่อน กลุ่มชาวนาได้ นำ�แมวป่ามาฝึกใช้ในการจับหนูในโรงนา ที่เข้า มาทำ�ความเสียหายกับผลผลิตและพืชพันธุ์ของ ชาวนา เมื่อหนูในโรงนาหมดไป ประชาชนก็มี อาหารอุดมสมบูรณ์ขึ้นแถมยังปราศจากโรคภัย ที่เกิดจากหนูอีกด้วย แมวจึงได้ถือว่าเป็นสัตว์ เทพเจ้าในยุคอียิปต์โบราณนั่นเอง
ซึ่งเทพเจ้า Bastes หรือเทวีบัสเตต ที่ชาวอียิปต์ นับถือนั้น มีตัวเป็นคนแต่มีหัวใจเป็นแมวเป็น ตัวแทนแห่งความรัก ความอุดมสมบูรณ์ ฉะนั้น หากใครฆ่าแมวจะต้องถูกลงโทษอย่างหนัก ยก ตัวอย่างเช่นในสมัยก่อนพวกที่ต้องการยึดครอง อาณาจักรอีิยิปต์โบราณจึงใช้วิธีอุ้มแมวไปรบด้วย ซึ่งชาวอียิปต์นั้นก็ไม่กล้าที่จะต่อสู้แต่นั่นก็ไม่ได้ หมายความว่า อาณาจักรอียิปต์ล่มสลายเพราะ แมว ถึงอียิปต์โบราณจะล่มสลายแต่ความนับถือ แมวเป็นดั่งเทพเจ้าก็ยังเหมือนเดิม
แมววิเชียรมาศแต้มสีครั่ง แมวไทยคู่แรกที่ได้ออกสู่สายตาชาวโลก
ประเทศไทย เราก็มีการเลี้ยงแมวมานาน
แล้วเหมือนกันตั้งแต่สมัยสุโขทัยโน่น แมวไทยคู่แรกได้ออก สู่สายตาชาวโลกเมื่อปี พ.ศ. 2427 เป็นแมววิเชียรมาศ แต้มสีครั่ง โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเ้จ้าอยู่ หัว (ร.5) ทรงพระราชทานให้กับกงศุลอังกฤษประจำ� กรุงเทพมหานคร ขณะนั้นคือ Mr.Owen Gould และ ได้นำ�ไปให้แก่น้องสาวที่อังกฤษอีกทอดหนึ่ง แต่หลังจาก นั้น เมื่อปีพ.ศ.2428 แมวไทยคู่นี้แหละได้เข้าประกวดที่ ประเทศอังกฤษ ในงาน The Crystal Palace และ ได้รับรางวัลชนะเลิศในการประกวดอีกด้วยจากการ ประกวดครั้งนี้เองที่เป็นจุดเิริ่มต้นให้ชาวอังกฤษ นิยมหัน มาเลี้ยงแมวไทยกันมากขึ้น จนได้จัดตั้ง The Siamese Cat Clubs ในปี พ.ศ 2443 และ The Siamese Cat Society of the Brithish Empire ในปี พ.ศ. 2471 จากเหตุการณ์ครั้งนั้นทำ�ให้แมวไทยคู่นี้มีชื่อเสียง เป็นที่รู้จักกันทั่วอังกฤษ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว จึงทรงเห็นว่าแมวไทยสามารถทำ�ให้ประเทศไทย เป็นที่รู้จักแก่ประเทศอื่น ๆ ทั่วโลก จึงได้พระราชทานแมว ไทยให้กับหลาย ๆ ประเทศ จนแมวไทยและประเทศไทย กลายเป็นที่รู้จักมีชื่อเสียงไปทั่วโลก
แถบเอเซียอย่างในประเทศญี่ปุ่นและ
ประเทศจีนได้เิริ่มนิยมเลี้ยงแมวกันมากขึ้นกว่าเดิมที่ เคยเลี้ยงกันอยู่แล้ว เพราะที่ประเทศญี่ปุ่นใช้แมวเป็น สัญลักษณ์ในการนำ�โชค อย่างที่เคยเห็นกันอยู่ตาม ร้านค้าทั่วๆ ไปนั่นก็คือ “ แมวกวัก “ จะใช้กวักเรียก ลูกค้าให้เข้ามาอุดหนุนสินค้า หรือจะความเชื่อว่าแมว เป็นตัวแทนแห่งโชคลาภเช่นกัน การที่แมวเข้ามาอยู่ใน บ้านถือว่าเป็นเรื่องที่ดีมากเพราะทำ�ให้เจ้าของบ้านมี โชคลาภมาเสมอ รูปร่างหน้าตาของ มะเนะกิเนะโกะ หรือ แมวกวัก จะมีลักษณะที่คล้ายคลึงกับแมวพันธุ์ พื้นเมืองของญี่ปุ่นชนิดหนึ่งที่ไม่มีหางที่เรียกว่า
เชอแปนิสบ๊อบเทล (Japanese Bobtail) ปัจจุบัน ในประเทศญี่ปุ่นหรือแม้แต่ในประเทศไทยจะพบเห็นแมว กวักอยู่ทั่วไป ซึ่งมีหลากหลายขนาดและสีสัน บาง ส่วนก็ทำ�กลไกให้มือซ้ายสามารถขยับในลักษณะกวัก เข้าหาตัวได้ด้วย ในขณะที่มืออีกข้างนึงก็ถือเหรียญ ไว้ เพราะมีความเชื่อว่า ถ้าแมวที่เลี้ยงไว้ยกขาหน้าขึ้น เสมอหูข้างซ้ายแล้วจะมีคนมาหา ถ้าเป็นร้านค้าก็จะมี ลูกค้าเข้าร้าน
Pet Expo Thailand 2014 มหกรรมสินค้าและบริการสำ�หรับสัตว์เลี้ยง พบกันวัน
ที่ 29 พฤษภาคม-1 มิถุนายน เวลา 10.00-20.00 น. ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
การจำ�แนก
“แมว”
โดยทั่วไปมีการแบ่งพันธุ์แมวออกเป็น ๒ ลักษณะ
ใหญ่ๆ คือ แมวขนยาว (longhaired cat) และแมว ขนสั้น (shorthaired cats) การแบ่งพันธุ์ด้วยวิธีนี้ ทำ�ให้จำ�แนกแมวออกได้ตามลักษณะพันธุ์ที่จำ�เพาะต่างๆ กัน การจัดจำ�แนกแมวในยุโรปและสหรัฐอเมริกามีการ กำ�หนดมาตรฐานของพันธุ์แมวที่เป็นที่ยอมรับกัน ทั้งนี้ ลักษณะมาตรฐานของพันธุ์ก็มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ บ่อยๆ การใช้ชื่อเรียกพันธุ์แมวที่แสดงถึงลักษณะของ พันธุ์ที่จำ�เพาะมีความแตกต่างกันระหว่างในยุโรปและ สหรัฐอเมริกา และมีบางพันธุ์มีการจัดจำ�แนกเฉพาะต่าง หากในสหรัฐอเมริกาเท่านั้นอะไรคือการเพาะพันธุ์มือ อาชีพ การเพาะพันธุ์แมวเป็นอาชีพเป็นธุรกิจมีมีความซับ ซ้อนในต่างประเทศ แต่สำ�หรับในบ้านเรายังเป็นธุรกิจที่ ยังไม่แพร่หลายนัก การเลี้ยงแมวยังมีไม่มากนัก และยัง ไม่นิยมเลี้ยงแมวพันธุ์หลายคนหรือนักเพาะพันธุ์ในบ้าน เรา (ทั้งสุนัขและแมว) คิดแต่เพียงว่าเราซื้อพ่อพันธุ์แม่ พันธุ์แท้มาและเริ่มผสมพันธุ์เท่านี้ก็ได้แมวพันธุ์แท้แล้ว แต่ในความเป็นจริงการเพาะพันธุ์แมวมีความต้องการ อะไรมากไปกว่านั้น ต้องการความเข้าใจในพันธุกรรม ที่เกี่ยวกับข้องกับพันธุ์นั้นๆ
ต้องการรายละเอียดอื่นๆ เช่น ประวัติของพันธุ์ที่แท้ จริงของคู่พ่อพันธุ์แม่พันธุ์ เป็นต้น ในบางครั้งแมวที่มี พันธุ์ประวัติดี ลักษณะดี เจ้าของอาจจะทำ�หมันเสีย หรือมีการขาย เพราะถือเป็นแมว “คุณภาพดี” ไม่ได้มี การเก็บไว้ในฐานผู้สืบทอดพันธุกรรม ในความเป็นจริงจะพบมีแมวเพียงบางตัวเท่านั้นที่ เกิดจากพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ที่มีลักษณะทางพันธุกรรมที่ ดีตรงตามลักษณะพันธุ์ และควรนำ�ไปใช้เป็นผู้สืบทอด หรือเป็นพ่อพันธุ์ หรือแม่พันธุ์ แมวพวกนี้ถือเป็น แมว คุณภาพดี (show quality) และพบได้น้อยมากและ มีราคาแพง นอกจากนี้นักผสมพันธุ์ควรมี ความรู้ เกี่ยวกับโรคที่เกิดจากพันธุกรรมและลักษณะด้วยที่ เกิดจากพันธุกรรมประจำ�แมวแต่ละพันธุ์ด้วย เพื่อจะ ไม่คัดเลือกแมวที่มีลักษณะเหล่านั้นไปสืบทอดต่อไป
ผู้ที่คิดจะเข้าสู่ธุรกิจการเพาะพันธุ์แมว เพื่อหวังร่ำ�รวยคงต้องคิดให้ดี ถ้าเป็นมืออาชีพ ผลิตสินค้า (แมว) ให้มีคุณภาพ สำ�หรับในบ้าน เราแมวพันธุ์ยังมีราคาค่อนข้างสูง การเพาะ พันธุ์ยังไม่ถือว่าเป็นมืออาชีพ ความนิยมเลี้ยง แมวบ้านเราส่วนใหญ่เป็นแมวพันธุ์ผสม แมวพื้น เมือง และยังมีปัญหาแมวจรจัดอีกมากมาย การประกวดแมวหรือแม้แต่สัตว์ชนิด อื่นๆ เป็นการส่งเสริมให้คนนิยมเลี้ยงแมวและ มีความภาคภูมิใจในแมวที่ตนเองเลี้ยง ไม่ได้ ส่งเสริมให้ทุกคนต้องนำ�แมวเหล่านั้นไปเพาะ พันธุ์ ในบ้านเราการประกวดแมวบางแห่งไม่ ยอมรับแมวที่ผ่านการทำ�หมันแล้ว แต่แมวที่ ตอนแล้วก็ไม่ได้เป็นอุปสรรคให้ผู้เลี้ยงนำ�แมว ไปประกวดเพื่อล่ารางวัลได้ หลายแห่งมีการ ประกวดโดยไม่มีเงื่อนไขของการตอน เช่น แมว แสนรู้ เป็นต้น คงต้องหารายละเอียดในสนาม ประกวดแต่ละแห่งต่อไปพันธุ์แมว
สายพันธุ์
แมว
“แมว”
ในโลกนี้มีมากมายหลายพันธุ์ โดยเฉพาะแมวที่เป็นสัตว์เลี้ยงไม่นับรวมสัตว์ตระกูลแมว พวกเสือ แมวดาว แมวป่า หรือสิงโต แมวเลี้ยงหรือที่เราเรียกว่า Domestic cat นั้นมีวิวัฒนาการมาจากแมวป่าใน ธรรมชาติจากหลายภูมิภาคของโลก ชื่อเรียกพันธุ์แมวที่แตกต่างกันที่เรียกกันทุกวันนี้ เช่น เปอร์เซีย แมว สยาม แมวบาหลี แมวอะบิสซิเนีย และแมวโซมาลี นั้น แสดงถึงถิ่นกำ�เนิดที่แสดงถึงภูมิศาสตร์ที่เขาถือกำ�เนิด มา ในการจัดนิทรรศการที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประเทศอังกฤษเมื่อปีคริสศักราช 1871 ถือเป็นการเริ่มต้นในการนำ� เสนอพันธุ์แมวในระดับนานาชาติ ทำ�ให้ผู้สนใจในแมวมีความตื่นตัว แต่การแสดงในครั้งนั้นส่วนใหญ่เป็นแมว เปอร์เซียและแมวขนสั้นเป็นหลัก
แมวขนยาวแท้และกึ่งขนยาว 1.อเมริกันบ็อบเทล (American Bobtail) 2.เอเซียนกึ่งขนยาว (Asian Semi-longhair or Tiffanie) 3.บาลินีส (Balinese) 4. เบอร์แมน (Birman) 5.บริติชขนยาว (British Longhair) 6.ชานทิลลี (Chantilly or Tiffany) 7.หิมาลายัน (Himalayan) 8.จาวานีส (Javanese) 9.เมนคูน (Maine Coon) 10.เนบีลัง (Nebelung) 11.นอร์เวเจียนฟอเรสต์ (Norwegian Forest) 12.โอเรียนทัลขนยาว (Oriental Longhair) 13.เปอร์เซีย (Persian) 14.แร็กดอลล์ และ รากามัฟฟิน (Ragdoll and Ragamuffin) 15.ไซบีเรียน (Siberian) 16.เทอร์คิชแวน (Turkish Van) 17.เทอร์คิชแองโกรา (Turkish Angora) 18.ยอร์กช็อกโกแลต (York Chocolate)
1
4
7
10
13
15 17
14
แมวขนสั้นแท้ 1.อะบิสซิเนียน (Abyssinian) 2.อเมริกันขนสั้น (American Shorthair) 3.ออสเตรเลียนมิสต์ (Australian Mist or Spotted Mist) 4.บอมเบย์ (Bombay) 5.บริติชขนสั้น (British Shorthair) 6.เบอร์มีส (Burmese) 7.เบอร์มิลลา (Burmilla) 8.แคลิฟอร์เนียสแปงเกิลด์ (California Spangled) 9.ชาร์ตรู (Chartreux) 10.คัลเลอร์พอยต์ขนสั้น (Colorpoint Shorthair) 11.อียิปเทียนมัว (Egyptian Mau) 12.ยูโรเปียนขนสั้น (European Shorthair) 1
13.เอกโซติก (Exotic) 14.ฮาวานาบราวน์ (Havana Brown) 15.โคราช (Korat) 16.อ็อกซิแคต (Ocicat) 17.โอเรียนทัลขนสั้น (Oriental Shorthair) 18.รัสเซียนบลู (Russian Blue) 19.สยามีส หรือ วิเชียรมาศ (Traditional Siamese or Applehead Siamese) 20.สิงหปุระ (Singapura) 21.สโนว์ชู (Snowshoe) 22.โซโกเก (Sokoke) 23.โซมาลี (Somali) 24.ตองกินีส (Tonkinese)
4
5
13 15
21
23
19
จอนนี่ แมวศุภลักษณ์ ขวัญใจชาวเน็ตวัย 8ปี เป็นตัวแทนแมวศุภลักษณ์ ให้คนไทยหันมาสนใจแมวพันธุ์ไทยอีกครั้ง
แมวที่เกิดจากการดัดแปลงทางพันธุกรรม 1.อเมริกันบ็อบเทล (American Bobtail) 2.อเมริกันเคิร์ล (American Curl) 3.อเมริกันไวร์แฮร์ (American Wirehair) 4.ซิมริก (Cymric) 5.ดีวอนเรกซ์ (Devon Rex) 6.เยอรมันเรกซ์ (German Rex) 7.แจแพนีสบ็อบเทล (Japanese Bobtail) 8.ลาเปิร์ม (LaPerm) 6
2
9.แมงซ์ (Manx) 10.มันช์กิ้น (Munchkin) 11.โอโจสแอซูเลส (Ojos Azules) 12.เพเทอร์บัลด์ (Peterbald) 13.พิกซีบ็อบ (Pixie-bob) 14.เซลเกิร์กเรกซ์ (Selkirk Rex) 15.สกอตติชโฟลด์ (Scottish Fold) 16.สฟิงซ์ (Sphynx)
4
9
10
12 14
15 16
เอเบิ้ล แมวน้อยขาพิการไม่มีหาง แต่น่ารักจับใจ
แมวที่เกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ์ 1.เบงกอล (Bengal) 1 2.ชอซี (Chausie) 3.ชีโต (Cheetoh) 4.ซาวันนา (Savannah) 5.เซเรนเจตี (Serengeti) 6.ทอยเกอร์ (Toyger)
4
2
5
3
6
ทอยเกอร์ (Toyger) แมว ที่เหมือนเสือที่สุดในโลก เป็นแมวขนาดกลาง ลายบนตัวมัน เป็นแนวตั้งล้อมรอบตัวเป็นลายที่มีไม่สม่ำ�เสมอ มีรอยที่คอ ขาและหาง ที่สำ�คัญคืออุ้งเท้าและปลายหางจะต้องเป็นสีดำ�