หน้าปก
ฐานที่ 1 ประวัติและคำ�ปฏิญาณตนของยุวกาชาด
ประวัติกาชาดสากล
กาชาดสากล เกิดขึ้นภายใต้แรงผลักดันของ ญัง อังรี ดูนังต์ ( Jean Henri Dunant ) นายธนาคารชาวสวิสเซอร์แลนด์ หลังจากที่ เขาได้พบเห็นเหตุการณ์อันน่าสลดใจ เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.2402 โดยเกิดการสู้รบอย่างดุเดือดระหว่างกองกำ�ลังทหารของฝรั่งเศสร่วม กับอิตาลี กับกองกำ�ลังทหารของออสเตรีย ทำ�ให้มีทหารบาดเจ็บและ ล้มตายเป็นจำ�นวนมาก เขาจึงได้รวบรวมบรรดาหมอชาวออสเตรียและ กลุ่มนักเรียนแพทย์อิตาเลียน มาช่วยเหลือบรรเทาทุกข์ให้แก่ทหารที่ ได้รับบาดเจ็บ โดยไม่เลือกว่าเป็นฝ่ายมิตรหรือศัตรู จากจุดเริ่มต้นของ สงครามที่นำ�มาซึ่งความสูญเสีย หน่วยงาน "สภากาชาดสากล" จึงถือ กำ�เนิดเกิดขึ้น เพื่อเป็นตัวกลางความช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ที่เจ็บป่วย อย่างไม่เลือกฝ่าย ทั้งในศึกสงครามและยามสงบ โดยมีการกำ�หนดให้ วันที่ 8 พฤษภาคมของทุกปี เป็นวันกาชาดสากล
ประวัติกาชาดไทย
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ก่อตั้งองค์กรการกุศล เมื่อวันที่ 26 เมษายน พ.ศ.2436 (ร.ศ.112) ใช้ชื่อว่า "สภาอุณาโลมแดงแห่งชาติสยาม" ดำ�เนินการช่วยเหลือทหาร บาดเจ็บ ป่วยไข้จากการสู้รบ ทำ�หน้าที่ช่วยเหลือบรรเทาทุกข์ รักษาพยาบาลผู้เจ็บป่วยจากภัยสงครามและภัยพิบัติต่าง ๆ ทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ พระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าบริพัตร สุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต เป็นอุปนายกผู้อำ�นวย การสภากาชาดสยาม บริหาร งานของสภากาชาดให้เจริญก้าวหน้า ทรงมีพระราชโองการ ให้ประการพระราชบัญญัติว่าด้วยสภากาชาดสยาม ปีพ.ศ.2461
สัญลักษณ์ของยุวกาชาด เครื่องหมายกาชาด มี 3 แบบ คือ 1. กากบาทแดงบนพื้นสีขาว (Red Cross)
เป็นสัญลักษณ์กาชาดที่ใช้กันทั่วโลกในปัจจุบัน ได้แก่ สภากาชาด ประเทศต่างๆ โดยใน พ.ศ. 2406 ได้มีการประชุมนานาชาติที่ นครเจนีวา ซึ่งที่ประชุมได้รับรองให้ใช้กาชาดบนพื้นขาวเป็น เครื่องหมายพิเศษอันเด่นชัด และต่อมาใน พ.ศ.2407 ได้มีการ ประชุมผู้แทนระหว่างประเทศที่จัดขึ้น ณ นครเจนีวา ซึ่งมีการ รับรองอนุสัญญาเจนีวาฉบับแรก และมีการรับรองกาชาดบนพื้นขา วอยางเป็นทางการ
2. เสี้ยววงเดือนแดงพื้นขาว (Rec Crescent) เป็นสัญลักษณ์ของกาชาดในกลุ่มประเทศที่นับถือศาสนาอิสลาม ซึ่งเรียกว่า สภาเสี้ยววงเดือนแดงประเทศต่างๆ มีการใช้ครั้งแรก ใน พ.ศ. 2419 ในสงครามระหว่างรัสเซียและตุรกี ในคาบสมุทร บอลข่าน จักวรรดิออตโตมานตกลงใจใช้เครื่องหมายเสี้ยววงเดือน แดงบนพื้นขาวแทนเครื่องหมายกาชาด ต่อมาใน พ.ศ. 2472 เครื่องหมายนี้ได้รับการยอมรับที่ประชุมทางการฑูตและถูกนำ�มา เขียนไว้ในอนุสัญญาด้วย
3. คริสตัลแดงบนพื้นขาว (Red Crystal) เป็นเครื่องหมายที่ได้รับการรับรองให้เป็นสัญลักษณ์ใหม่เมื่อ วันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2548 เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นในการใช้ สัญลักษณ์และยุติปัญหาการใช้สัญลักษณ์ที่แตกต่างกันหลายรูป แบบ นอกเหนือไปจากสัญลักษณ์กาชาดและเสี้ยววงเดือนแดง
หลักการกาชาด มนุษยธรรม ความไม่ลำ�เอียง ความเป็นกลาง ความเป็นอิสระ บริการอาสาสมัคร ความเป็นเอกภาพ ความเป็นสากล มนุษยธรรม
กาชาดเกิดขึ้นมาจากความปรารถนาที่จะนำ� ความช่วยเหลือโดยมิเลือกปฏิบัติมาสู่ผู้บาดเจ็บในสนามรบ กาชาดเพียรพยายามทั้งในฐานะทางระหว่างประเทศและในระดับชาติ เพื่อป้องกัน และบรรเทาความ ทุกข์ทรมานของมนุษย์ไม่ว่าจะพบได้ในที่ใด ความมุ่งประสงค์ของกาชาดได้แก่การคุ้มครองชีวิตและ สุขภาพ และการประกันความเคารพนับถือต่อมนุษยชน กาชาดส่งเสริมความเข้าใจ มิตรภาพ ความ ร่วมมือระหว่างกัน และสันติภาพยั่งยืนระหว่างประชากรทั้งมวล
ความไม่ลำ�เอียง
กาชาดไม่เลือกปฏิบัติในเรื่องสัญชาติ เชื้อชาติ ความเชื่อถือทางศาสนา ชั้น วรรณะ หรือความคิดเห็น ทางการเมือง กาชาดเพียรพยายามอย่างเดียวที่จะบรรเทาความทุกข์ทรมาน โดยให้การปฏิบัติเป็น ลำ�ดับแรกต่อกรณีความทุกข์ยากที่เร่งด่วนที่สุด
ความเป็นกลาง
เพื่อที่จะได้รับความไว้วางใจสืบต่อไปจาก ทุกฝ่าย กาชาดไม่อาจเข้ากับฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดในการสู้รบ หรือเกี่ยวข้องไม่ว่าในเวลาใดในการขัดแย้ง ซึ่งมีลักษณะทางการเมือง เชื้อชาติ ศาสนา และลัทธินิยม
ความเป็นอิสระ
กาชาดเป็นอิสระ สภากาชาดแห่งชาติแม้จะมีส่วนช่วยเหลือในบริการด้านมนุษยธรรมของรัฐบาลของ ตน และอยู่ในบังคับแห่งกฎหมายของประเทศตน จะต้องธำ�รงความเป็นอิสระอยู่เสมอไป เพื่อที่จะ สามารถปฏิบัติตามหลักการกาชาดได้ทุกเวลา
บริการอาสาสมัคร
กาชาดเป็นองค์การอาสาสมัครในการบรรเทาทุกข์ โดยไม่มีความปรารถนาผลประโยชน์ในประการใด ๆ
ความเป็นเอกภาพ
ในประเทศหนึ่งพึงมีสภากาชาดได้เพียงแห่ง เดียว สภากาชาดต้องเปิดให้แก่คนทั่วไป สภากาชาดต้อง ปฏิบัติงานด้านมนุษยธรรมตลอดทั่วดินแดนของตน
ความเป็นสากล
กาชาดเป็นสถาบันสากล ซึ่งสภากาชาดทั้งมวลที่สังกัดอยู่มีฐานะเท่าเทียมกัน และมีส่วนความรับผิด ชอบและหน้าที่เท่าเทียมกันในการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
คำ�ปฏิญาณตนยุวกาชาด ข้อ 1 ข้าฯ จะจงรักภักดีต่อชาติศาสนา พระมหากษัตริย์ ข้อ 2 ข้าฯ จะเป็นมิตรกับคนทั่วไปและจะบำ�เพ็ญตนให้เป็น ประโยชน์แก่ส่วนรวม ข้อ 3 ข้าฯ จะรักษาอนามัยของตนเองและส่งเสริมอนามัย ของผู้อื่น
ฐานที่ 2 เครื่องแต่งกายยุวกาชาด
เครื่องแต่งกายยุวกาชาด เครื่องหมายสมาชิกยุวกาชาด ระดับ 1 –3
ทำ�ด้วยโลหะสีเงิน เป็นเข็มกลัดลักษณะกลมนูน ตรงกลางมี เครื่องหมายยุวกาชาด ส่วนบนของขอบวงกลมสีเงิน มีคําว่า “ยุวกาชาดไทย” และส่วนล่างมีคำ�ว่า “THAI RCY” ติดบน ป้ายชื่ออยู่ด้านขวาบริเวณเหนือกระเป๋าเสื้อ
เครื่องหมายหัวหน้าหน่วย
ทำ�ด้วยโลหะสีเงิน เป็นเข็มกลัดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ด้านซ้ายเป็นสีแดง ถัดมาเป็นเครื่องหมายยุวกาชาด ด้านขวาเป็นสีโลหะกรอบแดงมีคําว่า “หัวหน้าหน่วย” สีแดง ประดับ ที่อกเสื้อด้านขวา
เครื่องหมายรองหัวหน้าหน่วย
ทำ�ด้วยโลหะสีเงิน เป็นเข็มกลัดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ด้านซ้าย เป็นสีน้ำ�เงิน ถัดมาเป็นเครื่องหมายยุวกาชาด ด้านขวาเป็นสี โลหะกรอบน้ำ�เงินมีคําว่า “รองหัวหน้าหน่วย” สีน้ำ�เงิน
เครื่องแบบสมาชิกยุวกาชาดหญิง ระดับ 1 –3 หมวก ทําด้วยผ้าสีกรมท่า ลักษณะมีรูปทรงคงที่ มีแก๊ปด้านหน้า ตลบปีกขึ้นด้านหลังแล้วด้านข้างทั้งสอง ด้าน หน้าหมวกติดเครื่องหมาย เสื้อ สีฟ้าอมเทาแบบเชิ้ต แขนสั้น ที่อกเสื้อมีกระเป๋า สองข้าง ด้านขวาติดเข็มเครื่องหมายสมาชิกยุว กาชาด ใต้เข็มเครื่องหมายเหนือใบ ปิดกระเป๋าติดป้ายชื่อทําด้วยผ้าสีขาว ปักชื่อและนามสกุลสีน้ําเงิน ติด แถบชื่อโรงเรียนตามแนวตะเข็บเสื้อ และติดเครื่องหมายบอกชั้น กลุ่มและหน่วย ใต้แถบชื่อโรงเรียน ที่ แขนซ็ายติด เครื่องหมายกิจกรรมต่างๆ ที่อินธนูติดตัวเลขบอกระดับ เป็นโลหะสีทอง เครื่องหมายแสดง ชั้น กลุ่ม ป้ายชื่อโรงเรียน ผ้าผูกคอ ใช้ผ้าสีกรมท่า มีลักษณะเป็นสามเหลี่ยมมุมฉาก ติดเครื่องหมายยุวกาชาดทําด้วยผ้า กระโปรง ใช้ผ้าและสีชนิดเดียวกับเสื้อ ยาวคลุมเขา มีจีบรอบตัว เข็มขัด หัวเข็มขัดทําด้วยโลหะสีเงิน รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ตรงกลางมีลายนูนเป็นเครื่องหมายอย่างเดียวกับ เข็มเครื่องหมายหน้าหมวก สายเข็มขัดทําด้วยหนังสีดํา ถุงเท้า ชนิดสั้นสีขาว รองเท้า หนังสีดําแบบนักเรียน หรือรองเท้าผ้าใบสีขาว ป้ายชื่อโรงเรียน ทำ�ด้วยผ้าพื้นสีแดง ลักษณะเป็นแผ่นโค้งตามแนวตะเข็บแขนเสื้อ (ไม่มีคำ�ว่าโรงเรียน) เครื่องหมายแสดงชั้น กลุ่มและหน่วย ทําด้วยผ้าเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส แบ่งเป็นสองส่วนด้วยเส้นทแยงมุมจากล่างซ้ายสู่ขวาบน ส่วนบนมี พื้นสีขาว ตัวเลขไทยบอกชั้นเรียนสีแดง ส่วนล่างเป็นสีจําแนกหน่วยโดยใช้สีตามวันในสัปดาห์ เริ่มจากวัน จันทร์ถึงวันเสาร์ รวม 6 สี และมีตัวเลขไทยบอก กลุ่มเป็นสีขาว กรอบเครื่องหมายเป็นสีเดียวกับสีพื้น ส่วนล่าง เครื่องหมายบอกระดับ ทําด้วยโลหะสีทอง เป็นเลขไทย
การประดับเครื่องหมาย
เครื่องหมายที่เป็นโลหะทุกประเภท ได้แก่ - เครื่องหมายสมาชิกยุวกาชาด ระดับ 1 –ระดับ 4 - เครื่องหมายหัวหน้าหน่วย - เครื่องหมายรองหัวหน้าหน่วย - เครื่องหมายอื่น ๆ ที่มีสิทธิ์ประดับบนเครื่องแบบยุวกาชาด ให้ประดับที่อกเสื้อด้านขวา และประดับพร้อมกันได้ครั้งละไม่เกิน 3 เครื่องหมาย ตามแนวนอน ไปทางขวา ตามลําดับ
เครื่องหมายที่ใช้เพื่อการประกอบเครื่องแบบยุวกาชาด
- เครื่องหมายหน้าหมวก ให้ประดับที่หน้าหมวกเครื่องแบบ - เครื่องหมายป้ายชื่อโรงเรียน ให้ประดับที่แขนเสื้อด้านขวา - เครื่องหมายแสดงชั้น กลุ่ม และหน่วย ให้ประดับที่แขนเสื้อด้านขวาใต้แถบ ชื่อโรงเรียน - เครื่องหมายบอกระดับ ให้ประดับที่อินธนูทั้งสองข้าง - การประดับเครื่องหมายวุฒิที่ได้รับจากการอบรมอื่น ๆ ที่ไม่เกี่ยวกับกิจกรรมยุวกาชาด ให้นายกหมู่ยุวกาชาดเป็นผู้พิจารณาตามความเหมาะสม
ฐานที่ 3 เพลงยุวกาชาด
ฐานที่ 3 เพลงยุวกาชาด กิจกรรมร้องเพลงยุวกาชาด เป็นกิจกรรมที่จัดขึ้นเพื่อให้นักเรียนได้ ร้องเพลงต่างๆของยุวกาชาดและให้นักเรียนได้เรียนรู้ถึงเพลงที่สมาชิก ยุกาชาดไทยควรรู้ ไม่ว่าจะเป็นเพลงมาร์ชยุวกาชาด เพลงสวัสดียุว กาชาด เพลงรอบกองไฟ และกิจกรรมร้องเพลงยุวกาชาดนี้ยังช่วย สร้างความรักความสามัคคีให้แก่ยุวกาชาดด้วยกัน
เพลง มาร์ชยุวกาชาด พวกเรายุวกาชาด พวกเราหมายหมาดบำ�เพ็ญตนเป็นประโยชน์ทั่วไป ไม่รังเกียจเดียดฉันท์ พวกเรานั้นภูมิใจและเต็มใจบำ�เพ็ญประโยชน์ทุกคน (ร้อง 2 เที่ยวขณะร้องปรบมือ ร้องจบปรบมือ)
เพลง ยินดีที่รู้จัก ยินดีที่รู้จัก เพื่อนรักขอเชิญร่วมจิต เรารักกันฉันมิตร รักสนิทเหมือนพี่น้องกัน ยินดีที่รู้จัก เพื่อนรักขอร่วมใจมั่น ขอให้ผูกสัมพันธ์ ร่วมรักกันให้นานเถิดเอย
ฐานที่ 4 การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
ฐานที่ 4 การปฐมพยาบาลเบื้องต้น ความหมายของการปฐมพยาบาล การปฐมพยาบาล หมายถึง การให้ความช่วยเหลือผู้ป่วยหรือ ผู้บาดเจ็บ ณ สถานที่เกิดเหตุ โดยใช้อุปกรณ์เท่าที่จะหาได้ ในขณะนั้น ก่อนที่ผู้บาดเจ็บจะได้ รับการดูแลรักษาจาก บุคลากรทางการแพทย์์หรือส่งต่อไปยังโรงพยาบาล วัตถุประสงค์ที่สำ�คัญ 1. เพื่อช่วยชีวิต 2. เพื่อเป็นการลดความรุนแรงของการบาดเจ็บ 3. เพื่อทา ให้บรรเทาความเจ็บปวดทรมาน และช่วยให้กลับสู่ สภาพเดิมโดยเร็ว 4. เพื่อป้องกันความพิการที่จะเกิดขึ้นตามมาภายหลังการ ปฐมพยาบาลแบบต่าง ๆ Note: การปฐมพยาบาลที่ดี ผู้ช่วยเหลือควรให้การปฐม พยาบาลอย่าถูกต้อง รวดเร็ว นุ่มนวลและคำ�นึงถึงสภาพด้านจิตใจของผู้บาดเจ็บควบคู่ไปด้วย โดยควร ปลอบ ประโลมและให้กำ�ลังใจ เพื่อสร้างความมั่นใจว่าจะได้รับการ ช่วยเหลือและ ปลอดภัย การประเมินสถานการณ์ 1. ตรวจดูสภาพแวดลอ้มที่เกิดเหตุว่ามีความปลอดภัยหรือไม่ ถา้ไม่ปลอดภัย ไม่ควร เสี่ยงอันตรายเขา้ไปช่วยเหลือ 2. แจ้งเหตุ/ขอความช่วยเหลือหน่วยงานที่ชำ�นาญเฉพาะ 3. ประเมินความรุนแรงของการบาดเจ็บ โดยตรวจ -ระดับความรู้สึกตตัว (รู้สึกตวัดี / ซึม / รู้สึกตัวบ้างไม่ รู้สึกตัวบ้าง) -ทางเดินหายใจและการหายใจ ลกัษณะและอัตรา การหายใจ -ชีพจร ลักษณะการเต้น และจำ�นวนครั้ง -การบาดเจ็บ (กระดูกหกั บาดแผล ฯลฯ) หรือการ เจ็บป่วยอื่นที่ดา เนินอยู่ 4.ให้การปฐมพยาบาล
ประโยชน์การปการปฐมพยาบาลเบื้องต้น 1. เพื่อช่วยพยงุชีวิตเอาไว้้ได้แก ช่วยในการหายใจ ช่วยห้ามเลือด 2. ช่วยใหผู้ป่วยคลายความทุกข์ทรมานและไม่ไหม้ การบาดเจ็บมากขึ้นไปอีก 3.ช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวเร็ว ได้แก่ การดูแลและให้ กำ�ลังใจ การให้ยาแก้ปวด การให้ ความอบอุ่นการบาดเจ็บ หรือเจ็บป่วยเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้เสมอ แต่ถา้หากได้รับการ ช่วยเหลือในเบื้องต้นเพื่อบรรเทาอาการอาการบาดเจ็บหรือ เจ็บป่วยนั้น ยังส่งผลดี ต่อการรักษาพยาบาลในขั้นต่อไป ดังนั้นการปฐมพยาบาลจึงมีความจำ�เป็นสำ�หรับ ทุกคนที่ จะต้องเรียนรู้ไว ้เพื่อจะได้สามารถนา มาใช้ในการช่วยเหลือ ตนเองและคน รอบข้างไดอ้ย่างถูกต้อง การปฐมพยาบาลผู้ที่มีข้อเคล็ด อาการของผู้ที่ข้อต่อเคล็ดหรือแพลง : บริเวณที่เป็นจะบวม และร้อน เจ็บปวดมาก และถ้ากดดูจะยิ่งเจ็บมาก ข้อต่อ บริเวณนั้นเคลื่อนไหวไม่ได้ เพราะจะมีอาการเจ็บ อาจเกิด การชาไปทั่วบริเวณนั้น ซึ่งแสดงว่าเส้นประสาทถูกฉีกขาด ไปด้วย การปฐมพยาบาลข้อต่อเคล็ดหรือแพลง 1. ให้ส่วนของข้อต่อที่เคล็ดหรือแพลงอยู่นิ่งๆ โดยไม่ขยับ เขยื้อน 2.ถ้าเป็นบริเวณมือหรือเท้า ควรจับยกให้สูงขึ้น และถ้าเป็น ข้อมือควรคล้องแขนนั้น ไว้ด้วยผ้าคล้องคอ 3.ให้ประคบด้วยน้ำ�ร้อนหรือนวดเบาๆ ด้วยน้ำ�มันระกำ� 4.นำ�ผู้ป่วยไปพบแพทย์และอาจต้องเขา้เฝือกเพื่อให้ข้อบริเวณนั้นพักนิ่งๆ ซึ่งจะช่วย ทำ�ให้หายใจเร็วขึ้น